“Ang Huling Prinsesa”

Ito ay patungkol sa alamat ni Humadapnon at ang misteryosong prinsesa na patuloy na

nabubuhhay sa liblib na lugar ng Capiz. Isang patunay ditto si lola Ishang na limang taong
gulang pa lamang ay itinuring na bilang isang prinsesa o mas kilala sa tawag na “Binukot”. Siya
ay hindi nakapag-aral o kahit nakapag-laro kahit minsan. Siya ay mistulang bilanggo.Hindi rin
sila maaaring mamili ng kanilang mamahalin sapagkat sila ay pinagkakasundo . Si lola Elena
Gardoce isa sa mga pinakatanyag na Binukot ng Panay (1991). Pinasan sya hanggang maynila
upang ipamalas ang kanyang pag-awit ng walang patid. Ngunit pumanaw noong Mayo sa edad
na 98 nag Binukot. Dala sa kanyang hantungan ang mga inawit nyang epiko at ng siya ay
pumanaw ay ipinamana nya ang pagiging Binukot sa kanyang kapatid at asawa nitong si Eyaw
upang magka-anak ang dalawa.Ginawa rin nilang binukot si “Angga”. Sa una gusto niya ang
pagiging Binukot sapagkat pakiramdam nya ay mahal siya ng kanyang mga magulang. Ngunit
napag-isip nyang par siyang bilanggo ngunit alang-alang sa kanilang tradisyon sinunod nya ang
kanyang mga magulang. Si Emely, ang kanyang ay tumanggi na maging isang Binukot.sapagkat
siya ay namulat sa modernong panahon at gusto nitong magkaroon ng sariling desisyon ang mga
kababaihan. Ayon sa pag-aaral marami ang tumatanggi sa pagiging Binukot at dahil ditto unti-
unti nang nawawala ang kanilang tradisyon at tanging Binukot lang ang nakaka-alam ng mga
epiko ng kanilang lahi. Unti-unti na itong pumapanaw. Sa ngayon pito nalang ang natititrang
Binukot sa buong isla ng Panay edad 80-100 at isa-isa nang namamatay. Si lola Susan ng
Bundok Carangan sa Iloilo ang pinakamagaling na Binukot pagdating sa pagkanta sapagkat
kabisado nito ang 10 epiko at ng ito’y pumanaw noong 1984 inakala ng lahat na pumanw na rin
kasama niya ang epiko ng kanilang mg abayani pero hindi pala sapagkat pinasa niya ang mga ito
sa kanyang anak n asi ai-ai isang Grade 5 student marunong ng modernong sayaw ngunit pag-
sapit ng Sabado siya ay nag-aaral umawit ng epikong awitin.

Ang mga mahalagangkaganapan sa akda ay kung paano namuhay ang mga Binulot at
kung paano nagpasalin-salin at binuhay ang kanilang tradisyon at ang alamat ni Humadapnon at
ang misteryosong prinsesa. Bilang isang kabataan Filipino ang naging epekto sa akin ng akda ay
ang pagkamulat ko sa kakulangan ko sa kaalaman tungkol sa kasaysayan at mga tradisyon at
kung paano koi to maisasagawa sa modernong panahon natin ngayon. Ito ay nagsilbing hamon
na rin sa akin. Ang Halagang Pangkatauhan na nakita sa teksto ay ang pagmamahal at
pagpapahalaga. Pagmamahal dahil ang mga tauhan ay sumunod sa tradisyon sapagkat mahal nila
ang kanilang mga magulang at pagpapahalaga dahil hindi nila hinayaang mawala o mamatay ang
knailang kasaysayan mula sa kanilang mga ninuno. Sa aking palagay an gang Teoryang
pampanitikan na nakapaloob ay “Teoryang Sosyolohikal” sapagkat mahihinuha ang kalagayang
panlipunana ng mga nakapaloob sa akda.

Ang menhaseng nais ipadating sa nasabing akda sa aking palagay ay kasabay na mabilis
na pagusad ng panahon ay wag sana nating hayaang maiwan at mag-laho ang ating kasaysayan
na pamana n gating mga ninuno.