Professional Documents
Culture Documents
Оюутны хөтөч
Оюутны хөтөч
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛЬ
ОЮУТНЫ ХӨТӨЧ
Улаанбаатар хот
2018 он
2
ОЮУТАН ТАНД
Мандах Их Сургуулийг сонгон хүссэн мэргэжлээ эзэмшихээр эрдэм номд шамдаж буй танд энэхүү
гарын авлага нэгэн сайн хөтөч тань байх болно.
Та өөрийнхөө сонгосон мэргэжлээр тус сургуулийг дээд боловсролын зэрэгтэй төгсөх, төгсөөд
мэргэжлийн дагуу сайн ажилтай болох, цаашлаад магистр, докторын зэрэг хамгаалах, мэргэшсэн нягтлан
бодогчийн эрхийг эх орондоо болон бусад оронд хамгаалах зэрэг хэтийн гайхамшигтай сайхан зорилтууд
байгаа гэдэгт эргэлзэхгүй байна.
Та юуны өмнө, тавьсан зорилгодоо хүрэхийн тулд манай сургуулийн Эрхэм зорилго, Алсын хараа,
Уриа, Үнэт зүйлс, Соѐлын стандарт, Мандах Их Сургуулийн оюутны эрхэм зорилго, сургалтын хөтөлбөрийн
зорилгыг эхлээд сайн уншиж судлаад өөрийн зорилго зорилтуудаа тодорхойлж, төлөвлөөрэй.
Та хэтийн зорилго зорилтуудаа тодорхойлсон бол түүндээ хүрэхийн тулд тус сургуульд суралцах 4
жилд юу сурч мэдэх, хэрхэн суралцах мөн хэрхэн өв тэгш иргэн болж төлөвших вэ? гэдгийг манай
сургуулийн сургалтын хөтөлбөр ерөнхийд нь чиглүүлж өгнө. Иймд сургалтын хөтөлбөртэй танилцах
хэрэгтэй.
Сургалтын хөтөлбөрийн гол хэсэг нь сургалтын төлөвлөгөөнд багтсан хичээлүүдийн хөтөлбөр
байдаг.
Иймд дараах зөвлөмжийг анхааралдаа аваарай. Үүнд:
1. Юуны өмнө сонгосон мэргэжлийнхээ сургалтын төлөвлөгөөг сайн судлах Сургалтын төлөвлөгөө
нь хөтөлбөр тус бүрээр, түүнчлэн ахисан түвшинд өөр өөр байна. Суралцагчдаас зөвхөн амжилттай
суралцсан нь тухайн хөтөлбөрөөр дээд мэргэжилтэй төгсөнө. Иймд тухайн мэргэжлээрээ бакалаврын
зэрэгтэй төгсөхөд тавигдах шаардлагуудыг сайтар судлаарай.
2. Сургалтын төлөвлөгөөгөөр заагдах бүх хичээлийг ерөнхий суурь, мэргэжлийн суурь, мэргэжлийн
хичээл гэсэн 3 хэсэгт хувааж тодорхойлдог тул тэдгээрийн залгамж холбоо, кредит цагийг хөтөлбөр
бүрийнхээ сургалтын төлөвлөгөөнөөс судалж мэдэх нь таны сурах үйл ажиллагаагаа төлөвлөх нэг нөхцөл
болно. Энэ талаар энэхүү номонд тодорхой оруулж өгсөн. Нөгөө талаар бүх хичээлийг дотор нь заавал
болон сонгон судлах хичээл гэж хоѐр хэсэгт хуваан авч үздэг тул хэдийд ямар хичээл сонгохоо урьдчилан
төлөвлөж сургалтын хуваарьтаа оруулах ѐстойг анхаараарай.
3. Хөтөлбөр тус бүрээр боловсруулсан сургалтын төлөвлөгөөнд хичээл тус бүрийн код, нэр, кредит
цагийг заасан байгаа. Хичээл тус бүрийг үзэж судлахад оюутнаас ямар нэгэн тодорхой суурь мэдлэгийг
шаардах бол түүнийг тухайн хичээлийн өмнөх холбоо гэж томъѐолдог. Мөн хичээл бүр нь тодорхой
улиралд заагдахаар тодорхойлогдсон. Хичээл тус бүрийн хөтөлбөр, тодорхойлолттой нарийвчлан
танилцахыг хүсвэл холбогдох тэнхим болон зааж буй багшдаа хандана.
4. Оюутны суралцах явцдаа мөрдвөл зохих дүрэм журмуудыг тусгасан. Эдгээр дүрэм журмыг
нарийвчлан судалж дагаж мөрдөх нь таны зорилгоо хэрэгжүүлж, суралцах явцдаа аливаа зөрчил, дутагдал
гаргахгүй, өөртөө болон бусдад хүндрэл чирэгдэл учруулахгүй амжилттай суралцахад тань тус болох болно.
Сургуулийн захиргаа
3
АГУУЛГА
ОЮУТАН ТАНД ............................................................................................................................................................................................. 3
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН АЛСЫН ХАРАА, ЭРХЭМ ЗОРИЛГО, УРИА, ҮНЭТ ЗҮЙЛС ................................................................ 6
4
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН ХУВЦАСНЫ ӨЛГҮҮРЭЭР ҮЙЛЧЛҮҮЛЭХ ЖУРАМ ....................................................................... 113
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, СУДАЛГААНЫ АЖЛЫН СТАНДАРТ ........................................................................................................... 114
Нэг. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажилд тавигдах шаардлагууд ......................................................... 114
Хоѐр. Академик бичлэг ................................................................................................................................ 124
СУДАЛГААНЫ АЖИЛ БИЧИХ ЗӨВЛӨМЖ ........................................................................................................................................... 131
ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ОЮУТАН, СУРАЛЦАГЧИД ОЮУТНЫ ХӨГЖЛИЙН ЗЭЭЛ ОЛГОХ,
ЭРГЭН ТӨЛҮҮЛЭХ ЖУРАМ .................................................................................................................................................................... 133
5
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН АЛСЫН ХАРАА, ЭРХЭМ ЗОРИЛГО, УРИА, ҮНЭТ ЗҮЙЛС
АЛСЫН ХАРАА
ОЛОН УЛСЫН ЖИШИГТ ХҮРСЭН СУДАЛГАА-СУРГАЛТЫН ИХ СУРГУУЛЬ БОЛОХ
ЭРХЭМ ЗОРИЛГО
ҮНДЭСНИЙ БОЛОН ОЛОН УЛСЫН СТАНДАРТАД НИЙЦСЭН БОЛОВСРОЛЫН ЧАНАРТАЙ
ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЖ, ХӨРВӨХ ЧАДВАРТАЙ МЭРГЭЖИЛТЭН БЭЛТГЭНЭ.
УРИА
“БИД МЭДЛЭГЭЭР БАЯЛГИЙГ БҮТЭЭНЭ”
ҮНЭТ ЗҮЙЛС
ЧАНАРТАЙ СУРГАЛТ
ЧАДВАРЛАГ МЭРГЭЖИЛТЭН
ЁС ЗҮЙ, ХАРИУЦЛАГА
ОЮУНЛАГ, ХҮНЛЭГ, НЭГДМЭЛ БАЙДАЛ
6
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН ЧАНАРЫН УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦОО
7
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН ТОВЧ ТАНИЛЦУУЛГА
Тус сургууль 1992 онд байгуулагдсан. 1999 онд анхны, 2004 онд 2 дахь удаа, 2015 онд 3 дахь удаа,
2018 онд 4 дэхь удаа тус тус байгууллагын магадлан итгэмжлэл, Нягтлан бодох бүртгэлийн хөтөлбөрөө 2006
онд, 2012 онд 2 дахь удаа, 2018 онд 3 дахь удаагаа магадлан итгэмжлүүлсэн. 2014 онд Олон улсад магадлан
итгэмжлүүлсэн анхны хувийн сургууль болсон.
Монголын маркетингийн холбооноос “Зах зээлд тэргүүлэгч” /2007/, Монголын менежментийн
холбооноос Шилдэг менежменттэй байгууллагаар /2012/ өргөмжилсөн. Олон нийтийн санал асуулгаар
“Шилдэг сургууль” өргөмжлөл, Монголын ажил олгогч Эздийн нийгэмлэгээс “Ажлын байрны хангамж
сайтай сургууль” өргөмжлөл хүртэж, чанартай сургалтыг эрхэмлэж ирсэн билээ.
Манай сургууль бизнесийн болон мэдээллийн технологийн чиглэлээр бакалаврын болон магистр,
докторын сургалт явуулах материаллаг нөхцөл, багшлах боловсон хүчин, сургалт, оюутны дотуур байраар
хангагдсан, их, дээд сургуулиудад тавигддаг стандарт, шаардлагуудыг бүрэн хангасан сургуулиудын нэг.
Удирдлагуудын танилцуулга
Холбогдох
Албан тушаал Овог нэр Цол, зэрэг
утас
Захирал, Удирдах Зөвлөлийн дарга Г.Нанжид Профессор 7000-1183
Мэдээлэл технологийн сургуулийн
С.Өлзийбат Доктор (Ph.D), Профессор 7018-1903
захирал
Сургалт эрхэлсэн дэд захирал Ч.Төрбадрах Доктор(Ph.D), дэд профессор 7018-5954
Эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал Л.Энх-Амгалан Доктор (Ph.D), Профессор 7018-5949
Санхүү, хөгжлийн бодлого эрхэлсэн дэд
С.Энхтүвшин Магистр 7018-1915
захирал
Ерөнхий нягтлан бодогч Г.Эрдэнээ Мэргэшсэн нягтлан бодогч 70181915
Сургалтын албаны дарга С.Энхзаяа дэд Профессор 7018-5949
Нягтлан бодох бүртгэлийн тэнхимийн
Х.Нямбаяр дэд Профессор 7018-5950
эрхлэгч
Эдийн засаг, бизнесийн тэнхимийн
С. Цолмон Доктор (Ph.D), дэд Профессор 7018-5950
эрхлэгч
Гадаад хэлний тэнхимийн эрхлэгч С.Ганцэцэг Доктор (Ph.D), дэд Профессор 7018-5950
Суурь шинжлэх ухаан, инженерчлэлийн
Н. Далайсайхан Ахлах багш 7018-5950
тэнхимийн эрхлэгч
Компьютерийн ухааны тэнхим эрхлэгч Ө.Ганзориг Ахлах багш 7018-5950
Материаллаг бааз: Хичээлийн 2 байртай. Интернет болон дотоод сүлжээнд холбогдсон 160 гаруй
компьютертэй 5 лаборатори, гадаад хэлний 3 кабинет, монгол англи хэл дээр зохиогдсон мэргэжлийн болон
бусад 20000 гаруй ном, сурах бичиг, 260 суудал бүхий номын сан, уншлагын танхим, 260 суудалтай цайны
газар, интернет болон олшруулах үйлчилгээ, өөрийн эзэмшлийн оюутны байр болон спорт залтай. Лекц,
семинар практикийн танхим хүрэлцээтэй. Нэг ээлжээр хичээллэдэг.
Сургалт: БШУЯ-ны олгосон тусгай зөвшөөрөлд заасан хөтөлбөрийн дагуу сургалт явуулдаг. Үндсэн
ангийн сургалтын зэрэгцээ нягтлан бодогчдын мэргэжил дээшлүүлэх, мэргэшсэн нягтлан бодогчдыг
бэлтгэх, аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад нягтлан бодох бүртгэлийн олон улсын стандартыг нэвтрүүлэн
бүртгэлийг шинэчлэх, сайжруулах ажлыг мэргэжлийн байгууллагуудтай хамтран хийдэг.
Бакалаврын сургалтын хөтөлбөрүүд
Элсэлчдийн Олгох
Сургалтын Суралцах
Индекс Элсэлт авах хөтөлбөрүүд боловсролын боловсролы
хэлбэр хугацаа
түвшин н зэрэг
Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
041101 Нягтлан бодох бүртгэл
Эчнээ, орой Бакалавр 2 жил Бакалавр
041201 Санхүү Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
041203 Банк Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
8
071501 Механик инженер Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
061302 Мэдээллийн систем өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
061202 Програм хангамж өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
Багшлах бүрэлдэхүүн:
Манай сургуулийн багш нар дотоодын болон Олон улсын эрдэм
шинжилгээний хурал, зөвлөгөөнд илтгэл тавьж, төсөлт ажилд оролцож
ирснээс гадна, тэдний зохиосон хэдэн арван сурах бичиг гарын авлага
манай орны бусад их дээд сургуулиудад өргөн ашиглагддаг юм. Бүх
багш нар магистраас дээш зэрэгтэй бөгөөд тэдний ихэнх нь олон жил
багшилж боловсролын салбарт амжилт олсон багш нар байдаг.
Оюутан суралцагчид: Манай оюутнууд их, дээд сургуулиудын
оюутнуудын дунд зохиогддог эрдэм шинжилгээ, урлаг спортын
уралдаан тэмцээнд байнга хамрагдаж, амжилттай оролцож ирсэн.
1998 оноос төрийн болон төрийн бус мэргэжлийн их, дээд сургуулиудын дунд зохиогдсон Нягтлан бодох
бүртгэлийн мэргэжилтэн бэлтгэдэг их, дээд сургуулиудын улсын 20 удаагийн олимпиадаас 10 удаа алт, 5
удаа мөнгө, 4 удаа хүрэл медаль хүртэж 2 удаа айргийн 5-д орсон амжилттай явж байна.
Хөнгөлөлт, урамшил: Оюутан хоѐр улирал дараалан онц суралцвал дараа жилийн сургалтын төлбөрийг 20
хувиар хөнгөлдөг. Улсын олимпиадад амжилттай оролцсон оюутныг тусгай шагналаар шагнадаг бөгөөд жил
бүр шилдэг оюутан шалгаруулж үүсгэн байгуулагчийн нэрэмжит шагнал олгодог.
Магадлан итгэмжлэгдсэн тул сургалтын төрийн сангийн зээл, буцалтгүй тусламжаар сургадагаас гадна бүх
оюутнууд Засгийн газрын Үндэсний тэтгэлэгт хамрагддаг.
Хамтын ажиллагаа: Манай сургууль дараах холбоо, нийгэмлэгүүдийн гишүүн. Үүнд:
Монголын Их Дээд Сургуулиудын Консорциум (MИДСК),
БЭСТ,
Монголын Менежментийн Холбоо,
Монголын Хувийн Их Дээд Сургуулиудын Холбоо,
АНУ-ын ACBSP /Accreditation Council For Business Schools and Programs/
Монголын маркетингийн холбоо
Хамтын ажиллагаатай сургуулиуд:
Японы TOHOKU их сургууль,
БНСУ-ын Kookmin их сургууль,
Тайландын Мahasarakham их сургууль
Туркын Кипрын “Eastern Mediterranean”
Швейцарийн ABMS open university,
ОХУ-ын засгийн газрын дэргэдэх Санхүүгийн Их сургуулийн Калугагийн салбар сургууль
Казакстан улсын Кокшетауский их сургууль,
Босни-Герцеговани улсын Травникийн их сургуулиудтай багш, оюутан солилцоо, эрдэм судлалаар
хамтран ажилладаг.
Төгсөгчид. Хорин гурван удаагийн төгсөлтөөр бэлтгэгдсэн 7000 гаруй нягтлан бодогчид, 100 гаруй
програм хангамжийн болон мэдээллийн системийн инженерүүд төрөл бүрийн салбарт ажлын байраар бүрэн
хангагдсан.
400 гаруй хүн мэргэшсэн нягтлан бодогчийн эрх авч, 50 гаруй төгсөгч төрийн болон хувийн
их, дээд сургуулиудад багшилж, Монгол улсын шилдэг нягтлан бодогч олноор төрөн гарсаар байна.
2001 оноос магистрын сургалт явуулж байна. Энэ хугацаанд нийт 149 магистр суралцаж төгссөний
дотор төгсөгчдийн дөрөв нь Монгол улсын шилдэг нягтлан бодогч болсон.
Төгсөгчдийн 90 гаруй хувь нь төрөл бүрийн салбарт амжилттай ажиллаж байгаа бөгөөд ажлын
байрны захиалга хангалттай ирдэг.
9
СУРГАЛТЫН АЛБАНЫ ТАНИЛЦУУЛГА
10
ТЭНХИМҮҮДИЙН ТАНИЛЦУУЛГА
Нягтлан бодох бүртгэлийн тэнхим: Нягтлан бодох бүртгэл мэргэжлийн мэргэшүүлэх хичээлүүдийг
Эдийн засаг, бизнесийн тэнхим: Эдийн засгийн онол, менежмент, маркетинг зэрэг мэргэжлийн суурь
хичээлүүдийг
Суурь шинжлэх ухаан, инженерчлэлийн тэнхим: Ерөнхий болон инженерийн хичээлүүдийг
Мэдээллийн технологийн тэнхим: Програм хангамж, Мэдээллийн систем мэргэжлийн мэргэшүүлэх
болон мэргэжлийн суурь хичээлүүдийг
Гадаад хэлний тэнхим: Гадаад хэлний хичээлүүдийг тус тус хариуцан сургалт, судалгааны үйл
ажиллагаа явуулдаг.
11
ажиллаж байна. Тус тэнхмийн багш нар ММНБИ-ийн Сургалт, Төсөл, Хөтөлбөр, Хамтын ажиллагааны
хороо, Нягтлан бодох бүртгэлийн арга зүй, судалгаа, стандартын хороо, Ёс зүйн хорооны гишүүнээр
ажилладаг.
ТЭНХИМИЙН ЗОРИЛГО:
НББ-ийн боловсролын олон улсын стандартад нийцсэн мэргэшүүлэх сургалт, судалгааны ажлыг чанарын
өндөр түвшинд хэрэгжүүлэх, хөрвөх чадвартай мэргэжилтэн бэлтгэх
МЭРГЭЖЛИЙН ЧИГЛЭЛ:
Тус тэнхим нь мэргэжлийн болон мэргэшүүлэх чиглэлийн 20 гаруй хичээлийг зааж, мэргэжлийн дугуйлан,
клуб хичээллүүлдэг бөгөөд тус тэнхмийн багш нар оюутнуудаа бэлдэн НББ-ийн улсын олимпиадын 10 алт,
5 мөнгө, 3 хүрэл медаль хүртээд байна.
12
Компанийн стратеги төлөвлөгөөг боловсруулах арга зүй
Компанийн нийгмийн хариуцлага, түүнтэй холбоотой зарим
асуудлууд
Үндсэн хөрөнгийн бүртгэлийг сайжруулах асуудал
9 Э.Энх-Амгалан /БУМ, ММНБ/ ААНБ-ын санхүүгийн байдал, ашигт ажиллагааг харьцааг
ашиглан үнэлэх нь
Олон улсын татварын эрх зүй- давхар татвар, үнэ
шилжүүлэлт
10 Б.Баатарцогт /БУМ, ММНБ, Аудитор/ Хөрөнгө оруулалтын бүртгэл, тайлагналтай холбоотой зарим
асуудлууд
Орлого бүртгэл, тайлагналтай холбоотой асуудлууд
Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлантай холбоотой зарим асуудал
Групп компанийн бүртгэл, тусдаа санхүүгийн тайлан ба
11 З.Ундармаа /БУМ, ММНБ/ нэгтгэсэн санхүүгийн тайлан
Оюутны сурах арга барилыг нэмэгдүүлэх арга зам
БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалтын асуудал
Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ ба удирдлагын шийдвэр
гаргалт
12 Т.Золбоо /БУМ, ММНБ/
Хөдөлмөрийн зардлын хуваарилалт хяналт
Төгсөлтийн шалгалтын амжилтыг нэмэгдүүлэх арга зам
Санхүүгийн тайлагналын зарим асуудал
ААНБ-н санхүүгийн байдлын үнэлгээ
13 Г.Хандсүрэн /БУМ, ММНБ/
Бүтээгдэхүүний өртөг тооцолт, өртгийн удирдлагын зарим
асуудал
Үндсэн хөрөнгийн үнэ цэнийн бууралтыг хэмжих асуудал
14 Г. Золбоо /БУМ, ММНБ/ Орлого хүлээн зөвшөөрөлтийн зарим асуудал
Эрчим хүчний өртөг тооцолтыг боловсронгуй болгох нь
Хөрөнгө оруулалтын төслийн үнэлгээ ба хандлага
Б.Ганбагана /БУМ, ММНБ, ТМЗ/ Хувьцааны үнэ ханшийг таамаглах арга зам
15
Нийгмийн хариуцлагын бүртгэл, тайлагнал
Татварын орчны шинэлэг асуудлууд
13
Б.Аюуш Р.Дариймаа А.Наранцэцэг
Доктор, Профессор Доктор Доктор, ММҮ, ММНБ
И.Гүррагчаа
Д.Цэвэлмаа Б.Бадрал
Ахлах багш, ММНБ, ММҮ,
Ахлах багш, ММНБ, ТМЗ Ахлах багш, ММНБ, Аудитор
Аудитор
М.Энхсүрэн
Ш.Цэцэгжаргал Т.Золбоо
Ахлах багш,
Магистр, ММНБ Магистр, ММНБ
ММНБ, ТМЗ, Аудитор
14
Б.Ганбагана Г.Хандсүрэн З.Ундармаа
Магистр, ММНБ Магистр, ММНБ Магистр, ММНБ
Ц.Одгарав Ц.Номин
Магистр, ММНБ Магистр
15
Эдийн засаг, бизнесийн тэнхим
Тус тэнхим 2004 онд Эдийн засаг, менежментийн тэнхим нэртэйгээр үүсгэн байгуулагдаж, 2005 онд
Банкны эдийн засаг, нягтлан бодох бүртгэл мэргэжлийн ангийг шинээр нээсэн. 2007 оноос Эдийн засаг,
банкны тэнхим болон өргөжиж үйл ажиллагаагаа явуулж байгаад 2013 оноос Эдийн засаг, бизнесийн тэнхим
болж үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Тус тэнхимд 11 доктор, 2 зөвлөх профессор, 8 профессор, 3
докторант, 6 магистр ажиллаж байна. Эдийн засаг, банкны тэнхмийн багш нар микро ба макро эдийн
засгийн хичээлийг 1, 2-р түвшинд, хөгжлийн эдийн засаг, олон улсын эдийн засаг, санхүүгийн онол ба
бодлого, банк санхүүгийн үндэс, банкны менежмент, банкны бүртгэл, зээлийн бодлого шинжилгээ, мөнгө
зээлийн бодлого, маркетинг, менежмент, үйлдвэрлэлийн менежмент, улсын төсөв, төсвийн санхүүжилт,
бизнесийн эрх зүй зэрэг хичээлүүдийг заадаг.
Сургалтын агуулга, технологи, хөтөлбөрүүдийн шинэчлэлд онцгойлон анхааран хэрэгжүүлж байна.
Энэ хүрээнд тэнхимийн багш нар сургалтад ашиглах мэргэжлийн ном сурах бичиг, гарын авлага, бодлого
дасгалын хураамж бичиж оюутанд үзүүлэх үйлчилгээний хүрээг өргөтгөх чиглэлээр идэвхитэй ажилладаг.
ТЭНХИМИЙН ЗОРИЛГО:
Эдийн засаг, бизнесийн удирдлагын чиглэлээр сургалт, судалгааны ажлыг хийж, хөрвөх чадвартай, бүтээлч
мэргэжилтэн бэлтгэх
17
ТЭНХИМИЙН БАГШ НАР:
18
Л.Дансранбавуу П.Насанжаргал Г. Эрдэнэцогт
Багш Багш Багш
Г.Уянга
Багш
19
Суурь шинжлэх ухаан, инженерчлэлийн тэнхим
2017-2018 хичээлийн жилд хийгдсэн сургуулийн бүтэц, зохион байгуулалтын өөрчлөлтөөр Суурь шинжлэх
ухаан, инженерчлэлийн тэнхим байгуулагдаж, Инженер-эдийн засгийн хөтөлбөрийг шинээр хэрэгжүүлж
байна. Тус тэнхимд 5 доктор, 5 профессор, 3 докторант, 3 ахлах багш ажиллаж байна. Тус тэнхмийн багш
нар Математик, Физик, Компьютерийн хэрэглээ, Бизнесийн харилцаа, ѐс зүй, Бизнесийн эрх зүй, Монголын
түүх, соѐл, Сэтгэлгээний түүх, Биеийн тамир, эрүүл мэнд зэрэг суурь шинжлэх ухааны хичээлүүдээс гадна
инженерийн чиглэлийн мэргэжлийн суурь Инженерийн механик, Механизмын кинематик, динамик,
Материалын механик, Машины дизайн, Материал судлал, Цахилгаан техник, электроникийн үндэс,
мэргэшүүлэх Термодинамик, Төслийн менежмент, Инженерийн загвар, зохион бүтээлт, Машин, тоног
төхөөрөмжийн ашиглалт зэрэг хичээлүүдийг заадаг.
Сургалтын агуулга, технологи, хөтөлбөрүүдийн шинэчлэлд онцгойлон анхааран ажиллаж байна. Энэ
хүрээнд тэнхимийн багш нар сургалтад ашиглах мэргэжлийн ном сурах бичиг, гарын авлага, бодлого
дасгалын хураамж бичиж оюутанд үзүүлэх үйлчилгээний хүрээг өргөтгөх чиглэлээр идэвхитэй ажиллаж
байна.
ТЭНХИМИЙН ЗОРИЛГО:
Суурь шинжлэх ухаан, инженерийн чиглэлээр сургалт, судалгааны ажлыг хийж, харилцааны соѐлтой, зөв
хандлагатай, хөрвөх мэргэжилтэн бэлтгэх
ЗОРИЛТ:
Математикийн олимпиад
Монголын түүхийн өдөрлөг
20
СУДАЛГААНЫ АЖЛЫН ЧИГЛЭЛ:
№ Багш Сэдэв
Дээд боловсрол судлалын зарим асуудал
Ч.Төрбадрах Улс орнуудын нийгэм, эдийн засгийн харьцуулсан судалгаа
1 Доктор (Ph.D), дэд Техник-эдийн засгийн үндэслэл боловсруулахасуудал
Профессор Инженерийн хийц, түүний гэмтлийг үл эвдэх сорилын аргаар тодорхойлох
Инженерийн тооцоо, эдийн засгийн дүн шинжилгээ
Бизнесийн харилцаа, мэдлэгийн менежмент
Хүний нөөц, үйлдвэрлэлийн менежмент
Н.Сэлэнгэ
2 Технологийн менежмент
Доктор (Ph.D
Үйлчилгээний удирдлагын процессийн оновчлол
Системийн шинжилгээ
Д.Баасанхүү Түүх угсаатны зүй
Ахлах багш Боловсрол ба сэтгэл судлал
3
Гүн ухаан сэтгэлгээ
Байгаль хамгаалал
Өгөгдөлд дүн шинэжилгээ хийх статистик аргууд
Н.Далайсайхан
Статистикийн шинжилгээний аргуудын хэрэглээ
4 Ахлах багш
Индексийн аргыг хүчин зүйлийн судалгаанд ашиглах
SPSS программаар судалгаа боловсруулах
Шугаман программчлалын бодлого түүний тавил
MS Excel программын "Data analysis" хэрэгслийг
ашиглан тоо мэдээллийн тойм статистик үзүүлэлтийг тооцох, нэг болон хоѐр хүчин
С.Анхбаяр
5 зүйлийн дисперсийн шинжилгээ, корреляцийн шинжилгээг хийх, индексийн
Багш
шинжилгээ
Үйлчилгээний байгууллагын сэтгэл ханамжийг
SERVQUAL загвараар үнэлэх
Анкетан асуулгыг Excel программ дээр боловсруулах, үр дүнг тайлбарлах
Монголын залуучуудын ѐс зүйн хүмүүжил түүнийг төлөвшүүлж буй өнөөгийн
байдал
М.Ганхөлөг Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлал
6
Багш Философи ба орчин үе
Буддын экологи сургаалын ач холбогдол
Хөвгүүдийн ѐс зүйн төлөвшилд нөлөөлж буй хүчин зүйлс
Google Application хэрэглээ
Cloud system
Д.Булгантамир Online сургалт
7 Ахлах багш Мэдээлэл технологи
Интернэтийн хэрэглээ
Microsoft Office програмын хэрэглээ
21
ТЭНХИМИЙН БАГШ НАР:
Тэнхимийн эрхлэгч
Ц.Ядамсүрэн Б.Асралт
Н.Далайсайхан
Доктор (Ph.D), Профессор Доктор (Ph.D), Профессор
Ахлах багш
Р.Борхүү
Ч.Төрбадрах Д.Баасанхүү
Доктор(Ph.D) , Профессор
Доктор (Ph.D), дэд Профессор Ахлах багш
22
С.Анхбаяр А.Даваадорж
Багш Багш
Мандах Их Сургуульд 2012-2013 оны хичээлийн жилд хийгдсэн бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлтөөр
Гадаад хэлний тэнхим байгуулагдсан ба 3 доктор, 5 докторант, 8 магистр багшийн бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж
байна.
Тус тэнхим нь Англи хэл I, II, Санхүүгийн англи хэл, НББ-ийн англи хэл, Банкны англи хэл, Бизнесийн
англи хэл, Япон хэл, Солонгос хэл, Хэл, соѐл харилцаа, Орчуулгын онол дадлага, Ахисан шатны англи,
Бичгийн харилцааны англи хэл хичээлүүдийг заадаг.
Тэнхимийн багш нар сургалтын ажлын зэрэгцээ эрдэм шинжилгээ судалгаа, бүтээл туурвилын ажилд
багагүй цаг зарцуулж цөөнгүй тооны сурах бичиг, гарын авлага хэвлүүлэн сургалтанд ашиглаж байна.
ТЭНХИМИЙН ЗОРИЛГО:
Гадаад хэлний сургалтыг тасралтгүй хөгжүүлэн, суралцагчдад зорилтот хэлийг хөтөлбөрийн түвшинд
эзэмшүүлэх
23
Гадаад хэл суралцагчийн амжилтанд нөлөөлөх хүчин зүйлийн судалгаа
Сэтгэл хөдлөлийн ухамсарыг хөгжүүлэх замаар сурлагын амжилтыг дээшлүүлэх
боломж
Суралцагчийн хандлага сургалтын үр дүнд нөлөөлөх асуудал
Ж.Төгсөө
3 Нийгмийн хөгжилд оюутны гүйцэтгэх үүрэг оролцоог судлах нь
/ Ахлах багш/
Монгол оюутны суралцах чадварын онцлог
Англи, Монгол хэлний орчуулга зүйн асуудал
Бие хүний хөгжлийн асуудал
Бизнесийн англи хэлний боловсрол эдийн засгийн хөгжилд нөлөөлөх асуудал
Боловсрол судлал,
Э.Оюун-Эрдэнэ Гадаад хэлний заах арга зүй,
4
/Ахлах багш/ Орчуулгын онол, аргазүй,
Хэл шинжлэл
Газар усны нэр судлал
Н.Ариунаа
Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүнийг ашиглах
5 /Ахлах багш/
Этгээд үг хэллэг, түүний хэрэглээ
Оюутны төлөвшил, сурах хандлага
Ш.Нандинцэцэг Техник технологийн дэвшлийг гадаад хэл сурахад ашиглах нь
6
/ Багш/ Цахим уншлагын аргыг сургалтын идэвхитэй арга болгох нь
Суралцагчдын сурах идэвх сонирхлыг нэмэгдүүлэх арга зам
Оюутан суралцагчдын харилцаа, хандлага, төлөвшил нь тэдний сурах үйл
С.Намуун ажиллагаанд нөлөөлөх нь
7
/ Багш/ Суралцагчдын бие даан суралцах арга барилыг сайжруулах асуудалд
Амжилттай суралцахуйд нөлөөлөх хүчин зүйлсийн судалгаа
Гадаад хэл сурахад өөрийгөө хэрхэн идэвхжүүлэх вэ
Үүсгүүр хэл шинжлэлийн онолыг англи хэлний хэл зүйн хичээлд ашиглах нь
Т.Оюун-Эрдэнэ
Монголоос Англируу орчуулга хийхэд тулгардаг бэрхшээлийг шийдэх зарим арга
8 / Багш/
зам
Англи хэлний хичээлийн гэрийн даалгаврын үр нөлөө
С.Сайнзаяа Англи хэлний чадваруудыг хөгжүүлэх боломж
9 / Багш/ Англи-Монгол хэлний хэл шинжлэлийн харьцуулсан судалгаа
Мэдээллийн технологийг сургалтанд ашиглах боломж
Монгол зүйр цэцэн үгийн орчуулгыг харьцуулан тайлбарлах нь (Англи хэлний
жишээн дээр)
Оюутан залуусын харилцааны ур чадварыг хөгжүүлж, оюутнуудын идэвхи оролцоог
нэмэгдүүлэх нь
Англи хэлний ярих чадварыг хөгжүүлэх нь (Хэлний бус мэргэжлийн ангид
суралцагсдын жишээн дээр)
И.Должинсүрэн Худалдаа үйлчилгээний салбарын үнийн асуудлыг шийдвэрлэх нь
10
/ Багш/ “Монголд үйлдвэрлэв” бараа бүтээгдэхүүний эрэлтийг нэмэгдүүлэх нь
Цаасан хаягдлыг дахин боловсруулах нь
Монгол улс дах үр хөндөлт, түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйл
Цахим орчны хор хөнөөл
Харааны асуудлыг шийдвэрлэх нь (Нүдний шил)
Эмийн гаж нөлөө
Миний мэдэх Америк орон
Англи монгол хэлний зэрэгцүүлсэн судалгаа
Гадаад хэл сурахуй
З.Тэлмүүн
11 Монгол орны аялал жуулчлал
/ Багш/
Монгол хүнд гадаад хэл сурахад түгээмэл тулгардаг бэрхшээлүүд, тэдгээрийг
хэрхэн даван туулах тухай
24
Англи хэлний үгсийн санг хэрэглээгээр дамжуулах баяжуулах тухай
Сурах сэдлийг ухамсарлах нь
Шинээр бий болж буй гадаад нэр, томьѐог оновчтой орчуулах тухай
Англи хэлийг өдөр тутмын хэрэглээнд нэвтрүүлж сурах нь
Цахим орчныг ашиглан гадаад хэл сурах
Цахим орчны зөв зохистой хэрэглээ
Оюутнуудад шалгалтын үндсэн зорилгыг ухамсарлуулах, зохисгүй үйлдэл гаргахыг
зогсоох
Оюутнуудын судлаач хандлагыг нэмэгдүүлэх
25
Э.Оюун-Эрдэнэ С. Намуун С.Сайнзаяа
Ахлах багш Багш Багш
А.Тэлмүүн И.Должинсүрэн
Багш Багш
26
Мандах Их Сургуулийн Дархан-Уул аймаг дахь салбар сургууль
Мандах Их Сургуулийн Дархан-Уул аймаг дахь салбар сургууль нь анх 1997 онд нягтлан бодох
бүртгэлийн “Аа Жи Би” коллеж нэртэйгээр байгуулагдсан. 2007 оны 09-р сараас Мандах Их Сургуулийн
салбартай нэгдэж Дархан-Уул аймаг дахь салбар болсон.
Нягтлан бодох бүртгэлээр мэргэшсэн бизнесийн удирдлагын өдөр, оройн хэлбэрээр бакалаврын
түвшинд сургалт явуулдаг. 2001 оноос эхлэн нийт 14 удаагийн төгсөлтөөр мэргэжилтэн бэлтгэн гаргасны 90
гаруй хувь нь мэргэжлээрээ ажиллаж байна.
Тус сургуулийн багш оюутнууд улс, орон нутгийн болон бүсийн олимпиадуудад амжилттай оролцож
ирсэн.
Тус салбар сургуулийн хамт олон 2 тэнхим /нягтлан бодох бүртгэл, ерөнхий эрдэм/, 13 үндсэн багш,
300 шахам оюутантай, өдөр, эчнээ сургалтаар сургалтын үйл ажиллагаагаа явуулж, нягтлан бодох бүртгэл
хөтөлбөрөөр сургалт явуулж байна. Өөрийн хичээлийн байрандаа хичээлийн 12 танхим, 2 лекцийн заал, 24
компьютер бүхий компьютерийн лаборатори, 50 оюутны суудал бүхий номын сан, 2500 гаруй монгол ном,
850 гаруй англи ном бүхий номын фондтой. Интернэт, кабелийн тв-ийн шугам бүхий орчин үеийн 60 ортой
оюутны дотуур байртай.
Багш нар болон оюутнууд компьютерээр бүрэн хангагдсан, интернетэд бүрэн холбогдсон тохилог
таатай байранд ажиллах, суралцах нөхцөл бүрдсэн.
Сургалтандаа төв сургуулийн сургалтын хөтөлбөрүүдийг мөрддөг тул сургалтын хэлбэр чанарын
хувьд адил төвшинд байдаг.
Дархан-Уул аймаг, хойд бүсийн аймаг хотуудаас болон бусад орон нутгаас оюутан элсүүлэх
бөгөөд төв сургуулийн дүрэм, журмуудыг баримтлан ажилладаг.
Хаяг: Дархан-Уул аймаг 5-р баг. Сум дундын шүүхийн хажууд байрладаг.
Утас: 02372-41201, 02372-41264, 99372288, 99682288
27
Мэдээлэл технологийн сургууль
Компьютерийн ухааны тэнхим
Компьютерийн ухааны тэнхим нь 2006 онд байгуулагдсан. Тэнхимийн багш нар алгоритмын үндэс,
програмчлалын хэл, объект хандалтат програмчлал, өгөгдлийн бүтэц, өгөгдлийн сангийн зохиомж, клиент
сервер програмчлал, компьютерийн сүлжээ, өгөгдлийн сангийн програмчлал, өгөгдлийн сан удирдах систем,
Мэдээллийн системийн шинжилгээ ба зохиомж, вэб програмчлал, системийн програмчлал, програм
хангамжийн чанарын үнэлгээ, интернэт програмчлал зэрэг хичээлүүдийг хариуцан зааж, холбогдох гарын
авлага, програмуудыг боловсруулан сургалтанд ашиглаж байна.
Тус тэнхимд үндсэн 12 багштай, тус тэнхимийн багш нар хамтран онлайн тестийн систем, судалгааны
програмуудыг боловсруулан сургуульдаа нэвтрүүлсний хамт сургалтын албаны програмуудыг хөгжүүлэхэд
хувь нэмрээ оруулж ирсэн. Оюутнууддаа мэргэжлийн дугуйлан, клуб хичээллүүлэх, улсын чанартай
олимпиад, уралдаан, тэмцээнүүдэд тогтмол оролцдог. Дээрх чиглэлээр 400 гаруй оюутан суралцаж байна.
ТЭНХИМИЙН ЗОРИЛГО:
Нийгмийн аль ч салбарт ажиллах чадвартай програм хангамж болон мэдээллийн технологийн мэргэжилтэн
бэлтгэж оюуны багтаамж бүхий үр өгөөжтэй үйлчилгээг бий болгох замаар мэдээллийн
технологийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулахад оршино.
ТЭНХИМИЙН ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, СУДАЛГААНЫ ЧИГЛЭЛ:
Гар утасны програм хангамж хөгжүүлэлт
Обьект хандалтат аргаар өгөгдлийн санг програмчлах
Веб аппликейшн хөгжүүлэлт
Програм хангамж, Мэдээллийн систем мэргэжлийн заах арга зүй
Програм хангамжийн аюулгүй байдал
Цахим сургалтын систем
Сургалтанд мэдээлэл технологийг ашиглах нь
ТЭНХИМЭЭС ОЮУТНЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХЭД ЧИГЛЭСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА:
World Programmer's Day арга хэмжээ
Клиент сервер програмчлал хичээлийн тэмцээн
Мэдээлэл Технологийн мэргэжлийн АСТ
Вэб хуудас хөгжүүлэх тэмцээн
"Компьютерийн хэрэглээ" хичээлийн тэмцээн
"Дэлхийн өдөр" өдөрлөг
Сургуулийн програмчлалын олимпиад
Мэдээлэл технологийн АХА тэмцээн
Мэдээллийн Технологийн оюутны эрдэм шинжилгээний бага хурал
Математик логик хичээлээр зохион байгуулдаг тэмцээн
МЭРГЭЖЛИЙН ЧИГЛЭЛ:
Мэдээллийн технологийн хөтөлбөрийн боловсролын агуулга нь системийн шинжилгээ, програмч,
байгууллагын мэдээллийн систем хэрэглэх мэдлэг чадвар эзэмшүүлэхэд чиглэгдэнэ.
28
ТЭНХИМИЙН БАГШ НАР:
Д.Тэмүүжин
Багш
29
Оюутны зөвлөл
Оюутны зөвлөлийн зорилго: Сургуулийн захиргаа, МОХ, төрийн болон төрийн бус
байгууллагуудтай хамтран ажиллах, оюутнуудын эрх ашгийг төлөөлөн хамгаалах, тэдэнд хандсан
ажиллагааг идэвхитэй явуулах, оюутнуудын суралцах арга барил, хамт олноо манлайлах чадавхийг болон
бие даан хөгжих бүхий л бололцоог бүрдүүлэхийн төлөө ажиллахад оршино.
Зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд доор дурдсан үйл ажиллагааг дангаараа болон бусад талтай хамтран
явуулдаг. Үүнд:
Оюутнуудын эрдэм шинжилгээ, урлаг спорт, соѐлын олон төрөлт арга хэмжээ зохион явуулах,
чөлөөт цагийг үр бүтээлтэй өнгөрүүлэх, шинэ төрлийн ажлыг санаачлан хөгжүүлэхэд дэмжлэг
туслалцаа үзүүлэх, тэдний нийтлэг эрх ашгийг төлөөлөн хамгаалах
МОХ-ын ажиллагаатай нийцсэн, тэдэнтэй нэгдэж ажиллах, мэдээлэл солилцох, тэднээс зөвөлгөө
авах, бусад их, дээд сургуулийн оюутнуудтай хамтран ажиллах, оюутнуудын санал бодлыг
чөлөөтэй солилцох илэрхийлэх, бүх талын бололцоог хангах.
Нийгмийн хариуцлагын хүрээнд нийгмийн сайн сайхны төлөө аливаа үйл ажиллагаанд дэмжлэг
туслалцаа үзүүлэн ажиллах юм.
30
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН СОЁЛЫН СТАНДАРТ
Нэг. Мандах Их Сургуулийн соѐлын стандартын бүрдэл
Мандах Их Сургуулийн соѐлын стандарт нь:
Сургуулийн бэлэг тэмдэг
Эрхэм зорилго
Уриа
Эрхэмлэх үнэт зүйлс
Багшийн тангараг
Оюутны тангараг
Төгсөгчийн тангараг
Мандах Их Сургуулийн ѐслол
Мандах Их Сургуулийн багш, оюутан, ажилтан, ажилчдын мөрдөх соѐлын хэм хэмжээ
Сургуулийн сүлд дуу
Сургуулийн дүрэм, журмууд зэрэг оюуны болон соѐлын эрхэмлэх үнэт зүйлсийн бүрдлийг багтаана.
1.3 Мандах Их Сургуулийн Эрхэм зорилго: “Үндэсний болон олон улсын стандартад нийцсэн
боловсролын чанартай үйлчилгээ үзүүлж, хөрвөх чадвартай мэргэжилтэн бэлтгэнэ”.
Эрхэм зорилго нь Сургууль, хамт олны үйл ажиллагаанд баримтлах үндсэн чиг, туйлын
эрмэлзлэлийг илэрхийлсэн болно.
31
Чанартай сургалт: Тус сургуулийг сонгон суралцаж буй таны хүсэл зорилгод нийцсэн үйлчилгээ
үзүүлэхийн төлөө:
a) Бүхий л мэдлэг, чадвар, ур ухаанаа орчин үеийн шинжлэх ухааны ололт, амжилт,
шинэчлэлтэй хослуулан, шилдэг, тэргүүний арга барил, технологийг сургалтандаа
нэвтрүүлэх
b) Суралцагчдын сурах эрмэлзлэлийг бадрааж, өргөн далайцтай сэтгэх чадварыг олгох
c) Байнга өсч, хөгжин орчин үетэйгээ хөл нийлүүлэн ажиллаж, амьдрах, мэдлэг, чадвар,
хандлагыг эзэмшүүлэх орчныг бүрдүүлэх нь манай хамт олны эрхэмлэх зүйл мөн.
Чадварлаг мэргэжилтэн: Чанартай сургалтын үрээр суралцагч бүхэн орчин үеийн шаардлагыг
хангах чадварлаг мэргэжилтэн болохын тулд:
a) Тасралтгүй биеэ дайчлан суралцах
b) Тухайн нийгэм, цаг үеийн шаардлагын дагуу өөрийн мэдлэг боловсролоо байнга
дээшлүүлэн, хөгжиж, дэвжиж байх нь суралцагчид болон төгсөгчдийн эрхэмлэх зүйл мөн.
Ёс зүй: Монгол улсын хууль, дүрэм, сургуулийн дүрэм, журмуудыг сахин биелүүлж, ѐс зүйн хэм
хэмжээг чанд мөрдөн, сурч хөдөлмөрлөх нь хамт олны эрхэмлэх зүйл мөн. Иймд Мандах Их
Сургуулийн багшийн болон оюутны ѐс зүйн дүрмийг сахин биелүүлэх нь эрхэмлэх зүйлийн нэг
мөн.
Хариуцлага: Багш, ажилтан бүр Ажлын байрны тодорхойлолтод заасан үүрэг, хариуцлагыг ямагт
ухамсартайгаар биелүүлж, хариуцсан ажилдаа чин сэтгэлээсээ хандан:
a) Үр дүн нь хамт олонд төдийгүй юуны түрүүн өөрт ирнэ гэсэн сэтгэлээр хөдөлмөрлөх
b) Оюутан залууст эрх, үүрэг, хариуцлагаа бүрэн ухамсарлан, хамт олон, гэр бүлийн өмнө
итгэл хүлээх чадварлаг иргэн болж төлөвшихөд нь анхаарал тавьдаг байх нь багш,
ажиллагсдын эрхэмлэх зүйлийн нэг мөн.
Оюунлаг: Эрдэм, ухааныг эрхэмлэх
Хүнлэг: Аливаад хүнлэг, зөв сэтгэлээр хандах
Нэгдмэл байдал: Сургуулийнхаа Эрхэм зорилгын төлөө, нэгэн сэтгэл зүтгэлээр хамтран ажиллах
нь хамт олны эрхэмлэх үнэт зүйл мөн.
32
1.8 Оюутны тангаргын үг: Оюунлаг, чадварлаг мэргэжилтэн болохын төлөө эрдэм мэдлэгт
шамдангуй, номд хичээнгүй, сургууль багш нартаа хүндэтгэлтэй байж ѐс зүйгээ чанд сахин сурч,
хөдөлмөрлөхөө тангараглая.
1.9 Төгсөгчийн тангаргын үг: Мандах Их Сургуулийн төгсөгч би мэргэжлийнхээ ѐс зүйг чанд сахин,
сургуулийнхаа болон мэргэжлийнхээ нэр хүндийг өндөрт өргөж, явахаа батлан тангаргалая.
Сургуулийн “Хүндэт профессор” цол хүртээх ѐслол- Зохих шийдвэр гарсан тухай бүр Хүндэт
профессорт батламж, тэмдгийг гардуулна.
Шинээр элсэгчдийг хүлээн авах ѐслол- Жил бүрийн хичээлийн шинэ жилийн эхний өдөр хийж
байна.
Багш, оюутны тангараг өргөх ѐслол- Жил бүрийн 09-р сарын эхний 14 хоногт хийж байна.
Сургууль төгсөгчдөд диплом гардуулах, үдэх ѐслол- Жил бүрийн 5-р сарын 08-ны өдөр төгсөгчдөд
диплом, энгэрийн тэмдэг гардуулж, тангараг өргүүлэх ѐслолыг хийж байна.
Семинар, уулзалт, хурал, зөвлөгөөний нээлтийн ѐслол- Тухайн цаг үед нь тохируулан зохион
байгуулж байна.
2.2 Албан бус ѐслол:
Шинэ жилийн баяр тэмдэглэх ѐслол- Жил бүрийн 12-р сарын сүүлээр тэмдэглэж, оны шилдэг
ажилтан, оюутныг шалгаруулан, урамшуулж байна.
Багш нарын баяр тэмдэглэх ѐслол- Жил бүрийн 10-р сарын 05-ны өдөр тэмдэглэж, амжилт бүтээл
гаргасан багш нарт шагнал, урамшил, цол зэрэг олгох ѐслолыг хийж байна.
Монголын Цагаан сарын золголт хийх ѐслол- - Жил бүрийн цагаан сарын баяраар ахмадууддаа
хүндэтгэл үзүүлж, хамт олноороо золгож байна.
Ахмадын өдрийг тэмдэглэх ѐслол- Жил бүрийн Цагаан сарын золголт хийх ѐслолын өмнөх долоо
хоногт хүлээн авч хүндэтгэл үзүүлж байна.
Эх, үрсийн баярыг тэмдэглэх ѐслол- Жил бүрийн 6-р сарын 01-нд багш, ажиллагсдын хүүхдүүдэд
бэлэг гардуулж, баярлуулах
Санхүүчдийн баяр тэмдэглэх ѐслол- Жил бүрийн санхүүчдийн нэгдсэн баярт мэргэжлийн багш,
ажилтныг урилгаар оролцуулж, тэргүүний багш ажилтныг шагнал урамшилд тодорхойлох
Үндэсний хувцасны өдөр- Жил бүрийн цагаан сарын шинийн 8-нд хамт олноороо үндэсний
хувцсаараа гоѐж, хамгийн сайхан хувцасласан анги, хамт олон, хувь хүмүүсийг шалгаруулж зургийн
цомог гаргаж, сурталчлах.
2.3 Дараах албан бус арга хэмжээнүүдийг ѐслол төгөлдөр зохион байгуулах. Үүнд:
33
Хурал, зөвлөгөөн зохион байгуулах
Уралдаан, тэмцээн, олимпиад зохион байгуулах
Гурав. Мандах Их Сургуулийн багш, ажилтан, оюутан суралцагчийн мөрдөх соѐлын хэм хэмжээ
1. Хичээл, сургалт, хурал, зөвлөгөөн, ажил хэргийн уулзалт, ярилцлагын үеэр анги, танхим, номын
сан, албан тасалгаанд цэвэр, цэмцгэр, энгийн даруу, ажил хэрэгч байдалтай хувцаслана.
2. Соѐл, урлагийн болон ѐслолын арга хэмжээ, үдэшлэгийн үеэр албан бус ѐслолын байдалтай
хувцаслаж болно.
3. Биеийн тамирын заал, танхимд уралдаан, тэмцээнд бэлтгэх, оролцохдоо зориулалтын биеийн
тамирын хувцас, хэрэглэл, гутал өмсөнө.
4. Үйлчилгээ, харуул хамгаалалтын болон техникийн аж ахуйн ажилтан, ажилчид зориулалтын ажлын
хувцас хэрэглэнэ.
3.2 Орчны болон хэрэглээний соѐлын хэм хэмжээ:
Сургуулийн орчинд хэрэглээний соѐлын дараах хэм хэмжээг дагаж мөрдөнө. Үүнд:
1. Хамт олон, бусад хүмүүстэй зөв боловсон, хүндэтгэлтэй харьцаж, эелдэг, найрсаг уур амьсгалыг
бүрдүүлэх
2. Сургуулийн орчинд цэвэр, цэмцгэр байдлыг сахих
3. Сургуулийн анги танхимын хана, шал болон ширээ, сандал дээр бичих, эрээчих, бохь наах зэрэг
зохисгүй байдлыг гаргахгүй байх
4. Сургууль, хичээлийн анги танхим, номын сан, ажлын өрөө тасалгаан дахь эд хогшил, компьютер,
техник хэрэгсэл, холбоо, дулаан, цахилгааны сүлжээ зэргийг эвдэж гэмтээхгүй ашиглаж, аюулгүй
байдлын дүрэм, журмын дагуу зөв зохистой хандаж байх.
5. Номын сангийн ном, сурах бичиг, сонин сэтгүүл, цахим хэрэглэгдэхүүн зэргийг үрэгдүүлэхгүйгээр
цэвэр нямбай ашиглах
6. Ажлын болон хичээлийн хуваарьт цагийг чанд баримтлан бусдын ажил, хичээл сургалтанд саад
учруулахгүй байх.
7. Хамт олон, бусад хүмүүстэй хүндэтгэлтэй, ѐс зүйтэй хандах
34
ОЮУТАНД ҮЗҮҮЛЭХ ҮЙЛЧИЛГЭЭ
1. Мэргэжлийн удирдлагаар хангах үйлчилгээ
Сургалтын алба
Сургалтын алба нь тус сургуулийн сургалтын технологийн үйл явцыг удирдан зохион байгуулж,
хяналт тавихаас гадна оюутны хөдөлгөөн, сурлагын дүнгийн тайлан мэдээг нэгтгэн тайлагнах, сургалтын
төлөвлөгөөг боловсруулах, мөрдүүлэх хэрэгжилтэнд нь хяналт тавих ажлыг хариуцан гүйцэтгэхээс гадна
мэдээ тайланд шинжилгээ хийж, үнэлэлт дүгнэлт гаргах, сургалтанд нөлөөлж буй хүчин зүйлүүдийг
тодорхойлж, санал боловсруулан шийдвэрлүүлдэг.
Сургалтын чанар, хяналтын алба нь оюутанд дараахь үйлчилгээг үзүүлнэ.
Оюутны элсэлтийн бүртгэл хийж, элсэлтийн шалгалтыг зохион байгуулах
Элсэлтийн шалгалтанд тэнцэн заасан хугацаанд сургалтын төлбөрөө бүрэн төлж бүртгүүлсэн
элсэгчийг оюутнаар бүртгэж, сургалтын гэрээ байгуулан код олгож, захирлын тушаал гаргуулах
Оюутны талаархи дэлгэрэнгүй мэдээллийн санг бүрдүүлэх үзүүлэлтийг тодорхойлж, маягтыг
боловсруулах
Хичээлийн нэгдсэн хуваарь гаргах, хуваарийн дагуу хяналт тавих
Явцын шалгалт, улирлын шалгалтын хуваарь гарган, хэрэгжилтэнд хяналт тавих
Дахин, нөхөн шалгалтын хуваарь гарган холбогдох тооцоог хийх
Оюутны ирц, шилжилт хөдөлгөөнд хяналт тавьж, тайлан гаргаж, сургуулийн захиргаанд улирал
тутам мэдээллэх
Суралцагсадад сургуулийн тодорхойлолт гарган баталгаажуулж өгөх
Оюутны шалгалтын дүнг баталгаажуулан сургалтын нэгдсэн программд оруулан нэгтгэх
Оюутны дүнгийн нэгтгэлийг анги, курсээр гаргаж голч дүнг тодорхойлох
Ангийн ахлагч нартай өдөр тутам харьцаж, сургуулийн захиргааны шийдвэрийг хүргэж байх
Оюутны хичээл сонголт хийлгэх
Төгсөгчдийн диплом, хавсралтын хуулбарыг ангилан архивлах
Сургалтын төлбөрийн тооцоонд хяналт тавьж, нэгдсэн судалгаа, тайлан мэдээ гаргаж холбогдох
албан тушаалтнуудыг мэдээллээр хангах
Сургалт болон бусад төлөвлөгөөт ажлууд нь “Сургалтын нэгдсэн хуваарь”-ийн (Сургалтын нэгдсэн
хуваарийг сургалтын алба боловсруулан, тусгай самбарт мэдээлнэ) дагуу явагдана. Энэхүү сургалтын
нэгдсэн хуваарийг бүх профессор багш, оюутнууд баримтлах үүрэгтэй.
- Сургуулийн сургалтын алба, тэнхмийн эрхлэгчид шинээр элссэн оюутнуудыг тухайн хичээлийн
жилийн эхний 3 өдөрт багтаан хүлээн авч уулзаж сургуулийн дотоод үйл ажиллагаа, дүрэм журам,
сургалтын талаар танилцуулж, уулзалт ярилцлага зохион байгуулна.
- Сургалтын албанаас оюутны тодорхой анги, бүлгийг хариуцсан Зөвлөх багш томилж, ажиллуулна.
Зөвлөх багш нь хариуцсан оюутантайгаа дараах асуудлаар хамтран ажиллана. Үүнд:
Оюутны тухайн хичээлийн жилд мөрдөх сургалтын төлөвлөгөө, дүрэм журам бүхий “Гарын авлага
ном”-ыг уншиж, судлуулан дүрэм, журмын ойлголтоор шалгалт авч, зөвлөгөө өгнө.
Оюутны суралцах үйл явц, сурлагын амжилтыг хичээлийн жилийн улирал бүрээр байнга хянаж
байх бөгөөд эцэг эх, ар гэрийнхэнтэй нь холбоотой ажиллана.
Оюутанд дээд боловсролын агуулгыг бүрэн эзэмших, дээд боловсролын зэрэгтэй мэргэжилтэн
болон төгсөхөд ямар шаардлага тавигддаг болон оюутны мэдлэгийг дүгнэх системийг тайлбарлаж
ойлгуулсан байна. Улирал бүрийн эцэст сурлагын амжилтыг хянаж, цаашид хэрхэн сурах талаар
зөвлөнө. Үүнд:
Оюутан хэдэн кредит хичээл үзсэн
Улирлын үнэлгээний голч дүн 2.0 хүрсэн эсэх, түүний түвшин
Төгсөлтийн шалгалтанд ордог хичээлүүдэд “С” ба түүнээс дээш дүнтэй суралцаж
чадсан эсэх. Эдгээрийг үндэслэн зохих зөвлөгөө өгч шаардлага тавина.
Сургуулийн бодлого, шийдвэрийг оюутанд хүргэж, хэрэгжүүлнэ. Оюутныхаа нийгмийн асуудал,
тэдний санал, хүсэлтийг сургуулийн удирдлага, холбогдох хүмүүст уламжилж, шийдвэрлүүлнэ.
Оюутны дотно туслагч, зөвлөгч байж, тэдний суралцах идэвхи, урам зоригийг дэмжиж ажиллана.
Оюутанд иргэний өндөр соѐл, ѐс зүй, хариуцлага, хүнлэг чанарыг төлөвшүүлэхэд чиглэгдсэн
ажлуудыг зохион байгуулж, хамтран ажиллана.
35
2.Интернет болон компьютерийн үйлчилгээ
Сургуулийн зүгээс оюутнуудад хичээлийн бус цагаар интернет болон компьютер дээр ажиллах
нөхцлийг бүрдүүлж, үйлчилнэ.
Энэ үйлчилгээний зорилго нь оюутнуудын сургалт, судалгаа шинжилгээний ажил гүйцэтгэх
бололцоог хангахаас гадна
- Интернет, е-номын сан үнэ төлбөргүй үйлчилнэ.
- Интернетэд холбогдсон бүхий л газраас дүнгийн мэдээллээ харах боломжийг олгоно.
- Оюутанд зориулсан мэдээллийн самбар тогтмол гаргана.
- Мандах Их Сургуулийн http://mandakh.edu.mn/ web сайтын мэдээлэл
- Компьютерийн лаборатори нь 200 гаруй компьютертэй, WINDOWS орчинд ажиллах орчин үеийн
програм хэрэгслүүдээр үйлчилнэ.
- Үнэгүй WIFI ашиглах боломжтой.
- Компьютерийн лаборатори нь оюутнуудын сургалт, судалгаа эрдэм шинжилгээний ба байгууллагын
удирдлагын захиалгат ажил явуулах бололцоо бүхий сүүлийн үеийн DELL брэндийн i3, i5, i7
компьютерүүдээр иж бүрэн тоноглогдсон, тэдгээр нь өөр хоорондоо мэдээлэл дамжуулах
боломжтой дотоод сүлжээнд, мөн дэлхийн аль ч улс орон, сургуулийн болон эрдэм шинжилгээний
байгууллага, номын сан, бизнесийн байгууллага, шинжлэх ухаан, спортын гэх мэт олон салбар,
чиглэлийн мэдээ, мэдээлэлд хандаж ажиллах боломжийг олгодог INTERNET сүлжээнд холбогдсон.
- Интернет, е-номын сан болон Компьютерийн лабораторуудын ажиллах цагийн хуваарь:
- Хичээлийн улиралд Даваа – Баасан гаригуудад 8.00-18.00
- Шалгалтын үед Даваа-Бямба гаригт 9.00-18.00
Ням гаригт амарна
Сургуулийн мэдээллийн Нэгдсэн Сан нь оюутан, багш, хичээл, сурлагын дүнгийн талаархи
мэдээллийг хадгалдаг. Оюутан тэрхүү сан руу өөрийн бүртгүүлсэн эрхээр хандаж хувийн мэдээллээ харах,
хянах зориулалт бүхий гадаад, дотоод сүлжээний орчинд ажиллах “Оюутны бүртгэл, мэдээллийн систем” -
ийг ашигладаг.
Оюутан өөрийн дүн, хичээл сонголт, бусад мэдээллийг авахдаа:
1. http://mandakh.edu.mn/ хаягаар оюутны веб хуудас руу орно.
2. Уг хуудас руу ороход Оюутны код, нууц үгийг шаардсан цонх гарч ирнэ. Түүнийг бөглөж өөрийн
мэдээллээ авах бололцоотой.
4. Номын сан
Мандах Их Сургуулийн номын сан нь 20,000 орчим номтой. Нийт 215 суудалтай, 5 номын санчтай, 7
хоногийн 6 өдөр, 2 ээлжээр үйлчилнэ.
Номын сангийн фондын номын 82 хувь монгол, 13% англи, 5% орос хэл дээр бий. LIB4U Virsion 1,9
програмыг өдөр тутмын үйл ажиллагаандаа ашиглаж байгаагаас гадна интернетэд холбогдсон компьютерээр
дэлхийн аль ч цэгээс хайлт хийж электрон каталогоос номын нэр, зохиогч, түлхүүр үг гэсэн 3 үндэслэлээр
хайлт хийн хэрэгцээтэй ном, сурах бичиг, гарын авлагыг олох боломжтой.
Электрон каталогийн хаяг: http://mandakh.edu.mn/ -ийн номын сангийн электрон каталогиор хайлт хийнэ.
36
Номын сангийн ажиллах цагийн хуваарь:
Даваа-Баасанд 9:00-20:00
Бямбад 10:00-17:00
Нямд амарна.
Гадаадын тусгай эрх авсан E номын сангийн хаягууд:
1,www.Jstor.org
2.http://elibrary-data.imf.org
3.www.oecd-ilabrary.org
4.http://search.ebscohost.com
5.www.eifl.net/gambridge-journals-online
6.www.eifl.net/oxford-reference-online
7.www.eifl.net/oxford-english-dicionary-online
Эдгээр номын санд сургуулийн орчноос нэвтрэх боломтой.
5. Цайны газар.
200 хүний суудалтай цайны газар нь оюутнуудад зах зээлийн үнээс харьцангуй хямд үнээр Даваа-
Бямба гариг өдөр бүр 9.00-20.00 цаг хүртэл ажиллана.
6. Оюутны байр
Тус сургууль нь 100 ортой оюутны дотуур байртай. Оюутны байранд суух оюутан хичээлийн
жилийн эхэнд байр хариуцсан даамалд бүртгүүлж, гэрээ хийх ба “Оюутны байранд суугчдын дагаж мөрдөх
журам”-ыг мөрдөнө.
7. Хувилах, олшруулах үйлчилгээ
Оюутан суралцагчдад зориулан тэдний цагийг хэмнэх зорилгоор хичээлийн байранд хэвлэх,
олшруулах үйлчилгээ ажиллуулдаг.
Ажиллах цагийн хуваарь: Даваа-Баасанд 9.00-18.00
Бямбад 10.00-17.00
Нямд амарна.
8. Чөлөөт цагаараа оролцох олон нийтийн ажлууд
- Ангиудын нэрэмжит 7 хоногийн аян /9-10 сард/
- Шинэ оюутны урлагийн наадам /жил бүрийн 10 сард/
- Сургуулийн аварга шалгаруулах 4 төрөлт спорт наадам /11 сард/
- Шинэ жилийн баяр /12 сард/
- Сургууль байгуулагдсаны баяр, төгсөлтийн баяр /5 сард/
- Хүмүүнлэгийн аянууд
- Олны танил эрхмүүдтэй хийх уулзалт, лекц
Хамрагдах клуб, дугуйлан, секц
- Мэтгэлцээний “Супер студент” клуб
- Нягтлан бодох бүртгэлийн “ Мэдлэг” “ Цогц мэдлэг” дугуйлан
- Судлаач оюутны клуб
- Мэдээллийн технологийн VIP, MIT дугуйлан
- Англи хэлний дугуйлан /Ярианы/ Challenge club/
- Англи хэлний дугуйлан /Let’s talk in English club/
- Сагсан бөмбөгийн секц
- Гар бөмбөгийн секц
- Ширээний теннисний секц
- “Мандах нар” бүжгийн дугуйлан
37
- Ангийн зөвлөх багш / журмын дагуу/
- Ажлын байрны мэдээлэл /тогтмол/
- Ажил олгогч байгууллага болон мэргэжлийн хүмүүстэй уулзалт хийх /жилийн турш/
- Эрүүл мэнд, цагдаагийн байгууллагатай хамтран зөвлөгөө өгөх, уулзалт ярилцлага хийх /улирал
бүр/
- Амьдралын асуудлаар зөвлөгөө өгөх, эцэг эхтэй нь уулзах /шаардлагатай үед/
- Эцэг эхэд мэдэгдэх хуудас өгөх /шаардлагатай үед/
10. Санхүүгийн дэмжлэг туслалцаа үзүүлэх үйлчилгээ
- Сургалтын төрийн сантай гэрээ хийж зээл, тусламжаар сургах /9-10 сард шийдвэрлэнэ./
- Бага орлоготой өрхийн оюутныг гадны тэтгэлэгт хамруулах /өргөдөл, судалгаагаас хамаарч жилд 1
удаа/
- Шилдэг оюутнаа байгууллагын нэрэмжит тэтгэлэгт тодорхойлох
- Орлого багатай өрхийн оюутанд материаллаг тусламж үзүүлэх, сургалтын төлбөрийн хөнгөлөлт
үзүүлэх /шаардлагатай оюутнуудын хүсэлт, сургуулийн судалгааг үндэслэнэ/
38
Тайвань улсын тэтгэлэг- сургалтын төлбөр
Эм Си Эс Холдинг ХХк-ийн тэтгэлэг- Ажлын байр /Жил бүр 2-оос дээш оюутан шалгаруулалтанд
тэнцэж ирсэн/
Таван-Эрдэнэ ХХК- ийн шагнал- Зардлын Бүртгэлийн сургуулиудын олимпиадын Тэргүүн байрын
шагнал /жил бүр/
Nyabo.mn-ийн шагнал- Санхүүгийн Бүртгэлийн сургуулиудын олимпиадын Тэргүүн байрын шагнал
/жил бүр/
39
БАКАЛАВРЫН СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРҮҮД
Сургалтын хөтөлбөрүүдийн нийтлэг зорилго
Үндэсний болон олон улсын дээд боловсролын стандарт, ажил олгогчдын шалгуур шаардлагыг
хангасан, нягтлан бодох бүртгэл, санхүү банк, мэдээллийн технологиор мэргэжсэн, нийгмийн хөгжлийн чиг
хандлагад нийцэн хөгжих чадвартай, өндөр ѐс зүйтэй, чадварлаг дээд боловсролтой мэргэжилтэн бэлтгэхэд
оршино.
Элсэлчдийн Олгох
Сургалтын Суралцах
Индекс Элсэлт авах хөтөлбөрүүд боловсролын боловсролы
хэлбэр хугацаа
түвшин н зэрэг
Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
041101 Нягтлан бодох бүртгэл
Эчнээ, орой Бакалавр 2 жил Бакалавр
041201 Санхүү Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
041203 Банк Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
071501 Механик инженер Өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
061302 Мэдээллийн систем өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
061202 Програм хангамж өдөр Бүрэн дунд 4 жил Бакалавр
Бакалаврын зэрэг олгох хөтөлбөрийн гол агуулга нь суралцагчдад дээд боловсролын үндсэн зарчим,
олон улсын нийтлэг жишиг, хандлагад нийцүүлэн тухайн чиглэлээр мэргэжил эзэмшихэд зайлшгүй
шаардлагатай шинжлэх ухааны үндэс болон онол, арга зүйг эзэмшүүлж, мэргэжилийн өндөр түвшинд
ажиллах, судалгаа шинжилгээний ажил гүйцэтгэх, бие хүн өөрийгөө нээж хөгжүүлэх, мэдлэг, чадвар,
хандлага эзэмшүүлж соѐл төлөвшүүлэхэд чиглэгдэнэ.
Хөтөлбөрийн зорилго:
Үндэсний болон олон улсын дээд боловсролын стандарт, ажил олгогчдын шалгуур шаардлагыг хангасан,
нягтлан бодох бүртгэлээр мэргэшсэн, хөрвөх чадвартай, өндөр ѐс зүйтэй нягтлан бодох бүртгэлийн
бакалаврын зэрэгтэй мэргэжилтэн бэлтгэхэд оршино.
“Нягтлан бодох бүртгэл” хөтөлбөрөөр суралцагч нь суурь хичээлүүд дээрээ дараах чиглэлийн багц
хичээлүүдээс гүнзгийрүүлэн судлана. Үүнд:
А. Аудит
Б. Статистик
В. Татвар
Г. Банк
Д. Англи хэл
Е. Мэдээллийн ситем
Эдгээрээс аль багцыг судлах нь таны хэтийн зорилго, сонирхолоос хамаарах бөгөөд хөрвөх чадвар тань
нэмэгдэж, карьер өсөлтөнд тань ач холбогдолтой байх болно.
40
МЭРГЭЖЛИЙН СУУРЬ ХИЧЭЭЛҮҮД
МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛҮҮД
Санхүүгийн бүртгэл II
Санхүүгийн дунд шатны НББ I
Санхүүгийн дунд шатны НББ II
Санхүүгийн дээд шатны НББ
Өртгийн бүртгэл I
Өртгийн бүртгэл II
НББ-ийн мэдээллийн систем
Аудит
СТОУС
Өртгийн удирдлага
Бизнесийн бодлого, төлөвлөлт
Татварын бүртгэл
Мэргэжлийн англи хэл II
АЖЛЫН БАЙР
Санхүүгийн хэлтэс (алба)-ийн дарга
41
Ерөнхий нягтлан бодогч (санхүүч)
Ахлах нягтлан бодогч
Тооцооны нягтлан бодогч
Татварын байцаагч
Аудиторын туслах
Банкны ажилтан
Статистикч
Бусад санхүү, бүртгэлийн албан тушаал
Энэхүү бакалаврын хөтөлбөрөөр суралцснаар Мандах Их Сургууль болон Швейцари улсын “Open University
Switzerland Economics and Technology” сургуулийн хамтарсан ХОС ДИПЛОМ олгох хөтөлбөрт тавигдах
шаардлагыг хангасанаар хамрагдах боломжтой юм.
Хоѐр. Санхүү
Хөтөлбөрийн нэр : Санхүү
Мэргэжлийн нэр : Санхүүгийн менежмент
Индекс: 041201
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд
Суралцах хэлбэр: Өдөр
Суралцах жил: 4 жил
Хөтөлбөрийн Зорилго:
Үндэсний болон олон улсын дээд боловсролын стандарт, ажил олгогчдын шалгуур шаардлагыг хангасан
санхүүгийн менежментээр мэргэшсэн, хөрвөх чадвартай, өндөр ѐс зүйтэй бизнесийн удирдлагын
чадварлаг мэргэжилтэн бэлтгэхэд оршино.
МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛҮҮД
Санхүүгийн эконометрикс
Санхүүгийн эрсдэлийн менежмент
Санхүүгийн хяналт, шалгалт
Санхүүгийн шинжилгээ, төлөвлөгөө
Олон улсын санхүүгийн менежмент
Санхүүгийн удирдлага II
Санхүүгийн бүртгэл II
Зээлийн бодлого, шинжилгээ
Хөрөнгийн үнэлгээний арга зүй
Хөрөнгө оруулалтын менежмент
42
Санхүүгийн байгууллагын удирдлага, эрсдэлийн удирдлага, зээлийн бодлого, шинжилгээ,
хөрөнгийн үнэлгээ, санхүүгийн аудит, хөрөнгө оруулалтын талаарх мэдлэг
Санхүүч болон банкир хүний мэргэжлийн болон бизнесийн ѐс зүйг эрхэмлэх
АЖЛЫН БАЙР
- Санхүүгийн менежер
- Хөрөнгөгийн менежер
- Эдийн засагч
- Санхүүгийн шинжээч
- Хянан шалгагч
- Хөрөнгийн үнэлгээчин, брокер
- Санхүүгийн байгууллагын бусад удирдах албан тушаалууд
Энэхүү бакалаврын хөтөлбөрөөр суралцснаар Мандах Их Сургууль болон Швейцари улсын “Open University
Switzerland Economics and Technology” сургуулийн хамтарсан ХОС ДИПЛОМ олгох хөтөлбөрт тавигдах
шаардлагыг хангасанаар хамрагдах боломжтой юм.
Гурав. Банк
Хөтөлбөрийн нэр : Банк
Мэргэжлийн нэр : Банкны менежмент
Индекс: 041203
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд
Суралцах хэлбэр: Өдөр
Суралцах жил: 4 жил
Хөтөлбөрийн Зорилго:
Үндэсний болон олон улсын дээд боловсролын стандарт, ажил олгогчдын шалгуур шаардлагыг хангасан
банкны менежментээр мэргэшсэн, хөрвөх чадвартай, өндөр ѐс зүйтэй бизнесийн удирдлагын чадварлаг
мэргэжилтэн бэлтгэхэд оршино.
43
Маркетингийнүндэс
МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛҮҮД
Банкны менежмент
Банкны НББ
Банкны эрсдэлийн менежмент
Банкны аудит
Банкны хяналт, шалгалт
Хөрөнгийн үнэлгээний арга зүй
Хөрөнгө оруулалтын менежмент
Санхүүгийн эконометрикс
Олон улсын санхүүгийн менежмент
Зээлийн бодлого, шинжилгээ
Санхүүгийн удирдлага II
Санхүүгийн бүртгэл II
АЖЛЫН БАЙР
- Банкны теллер
- Нягтлан бодогч
- Аудитор, хянан шалгагч
- Санхүүгийн байгууллагын эрсдэлийн шинжээч
- Хөрөнгө зохицуулалтын менежер
- Зээлийн эдийн засагч
- Хөрөнгийн үнэлгээний менежер, брокер
- Банкны бусад удирдах албан тушаалууд
44
Дөрөв. Механик инженер
Хөтөлбөрийн зорилго:
Үйлдвэрлэлийн зориулалттай машин, тоног төхөөрөмжийн ажиллах зарчим болон тээвэрлэлтийн зохион
байгуулалтын талаархи мэдлэгтэй, хүрээлэн байгаа орчин, үйлдвэрлэл, боловсруулалт, хадгалалтын
процесст инженерийн болон эдийн засгийн шинжлэх ухааныг хослуулан хэрэглэж нөөцийг зохистой
ашиглах, зохион бүтээх чадвартай, бие даасан бүтээлч сэтгэлгээтэй, харилцааны ур чадвартай, гадаад
хэлний өндөр мэдлэгтэй мэргэжилтэн бэлтгэх
МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛҮҮД
Экономиксийн шинжилгээ
Олон улсын эдийн засаг
Санхүүгийн бүртгэл
Бизнес бодлого, төлөвлөлт
Термодинамик
Төслийн менежмент
Инженерийн загвар, зохион бүтээлт
Машин, тоног төхөөрөмжийн ашиглалт
Дотоод шаталтын хөдөлгүүр
Логистик менежмент
Инженерийн хэрэглээний програм
Mехатроник
45
ХӨТӨЛБӨРӨӨР ЭЗЭМШИХ ЧАДВАР
Механик системд ухаалаг төхөөрөмж хэрэглэх, Үйлдлийг системчлэх боловсруулах, Машины хийц,
зохион байгуулалт, ажиллах зарчим тэдгээрийг боловсронгуй болгох
ДШХ-н хийц, ажиллагаа үндсэн үзүүлэлтийг тодорхойлох, электрон удирдлагын төхөөрөмжийг
ашиглах, Дулааны тоног төхөөрөмжийг сонгох, ашиглах
Үйлдвэрлэлийн технологийг хэрэглэх, удирдах, боловсронгуй болгох, хяналт тавих, Үйлдвэрлэлийн
бүтээмжийн дээшлүүлэх
Нэмэгдсөн өртөг бүхий бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх
Машины ажиллах чадвар, техникийн нөөцийг сэргээх, технологи ажиллгааг боловсруулах,
Техникийн системыг зохиомжлох, загварчлан, симуляци хийх
Машины техникийн байдлыг тогтоох, Машин механизмыг ажиллуулах
Техникийн засвар үйлчилгээний ажлыг удирдан зохион байгуулах
Тээврийн зохион байгуулалт, үр ашгийн тооцоо хийх
Үйлдвэрийн инженерчлэлд тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэхэд математик, инженер, эдийн
засаг, бизнесийн шинжлэх ухааны зарчмуудыг ашиглах
Нарийн төвөгтэй асуудлыг анзаарч, дүгнэлт хийн, асуудлыг шийдвэрлэх инженерчлэл, эдийн
засгийн нэгдмэл шийдлийг боловсруулах, Үйлдвэрийн инженерчлэлийн асуудлыг шийдвэрлэхэд
мэдээллийн технологийг ашиглах
Үйлдвэрийн инженерчлэл болон нийгмийн хөгжил дэвшлийг түргэтгэхийн тулд төлөвлөлт,
боловсруулалт, үйлдвэрлэл, хуваарилалт, шинжлэх ухааны зөвлөгөө өгөхөд инженерүүдийг үнэлэх,
тэднийг татан оролцуулах, инженерчлэлийн үйл ажиллагаанаас үүдэн гарах үр дагаврыг ухамсарлах
Байгуулагын эрх зүйн баримт бичгийг бүрдүүлж, боловсруулах, Бизнесийн орчны өөрчлөлтийг
тусган ажиллах
АЖЛЫН БАЙР
- Механик инженер
- Эдийн засагч
- Зохион бүтээгч
- Тээвэр зохион байгуулагч
- Ерөнхий инженер, санхүүч
Бизнесийн байгууллагын үйл ажиллагааг судалж, мэдээлэл технологийн тусламжтайгаар үйл ажиллагааг
автоматжуулан байгууллагын үйл ажиллагааг боловсронгуй болгоно.
Өнөөдрийн мэдээллийн технологийн орчинд, компьютерийн ухааны мэргэжлийг эзэмшиж буй хүн заавал,
сурч мэдсэн байх ѐстой мэдлэг, сурсан мэдлэгээ хэрхэн хэрэглэх практик дадлага, суурь мэдлэгийг олж авна.
Хөтөлбөрийн зорилго:
Үндэсний болон олон улсын дээд боловсролын стандарт, ажил олгогчдын шалгуур шаардлагыг хангасан,
програм хангамжаар мэргэшсэн, хөрвөх чадвартай, өндөр ѐс зүйтэй компьютерийн ухааны чадварлаг
мэргэжилтэн бэлтгэхэд оршино.
МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛҮҮД
Клиент, сервер програмчлал
Өгөгдлийнервер програмчлал ст
Вэбийн үндэс
Обьект хандалтат шинжилгээ ба зохиомж
Програм хангамжийн төслийн менежмент
Мэдээллийн системийн шинэчлэлт ба хөгжүүлэлт
Интернэт програмчлал
Програм хангамжийн бүтээлт
Програм хангамжийн шаардлагын шинжилгээ
Програм хангамжийн зохиомж ба архитектур
Програм хангамжийн төсөл
Програм хангамжийн чанарын үнэлгээ
Програм хангамжийн бакалаврын төгсөлтийн ажил
АЖЛЫН БАЙР
Төслийн удирдагч
Системийн шинжээч
Ахлах програмч
Програмч
Веб хөгжүүлэгч
Гар утасны програм хөгжүүлэгч
Системийн администратор
Байгууллагын мэдээллийн технологи хариуцсан инженер
Нийгмийн идэвхтэй гишүүн байхад зайлшгүй шаардлагатай бүтээлч логик сэтгэлгээнд суралцаж, санаачлан
хийдэг, шийдвэр гаргах чадвартай, нийгэм, хүмүүнлэг, байгалийн ухааны суурь мэдлэг, ур чадвар эзэмшсэн,
мэргэжлийнхээ мөн чанар, үнэ цэнийг тодорхой мэддэг, ѐс зүйтэй, харилцааны өндөр ур чадвартай иргэн
болж хөгжих болно.
47
Зургаа. Мэдээллийн систем
Хөтөлбөрийн нэр : Мэдээллийн систем
Мэргэжлийн нэр : Мэдээллийн систем
Индекс: 061203
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд
Суралцах хэлбэр: Өдөр
Суралцах жил: 4 жил
Бизнесийн байгууллагын үйл ажиллагааг судалж, мэдээлэл технологийн тусламжтайгаар үйл ажиллагааг
автоматжуулан байгууллагын үйл ажиллагааг боловсронгуй болгоно.
Өнөөдрийн мэдээллийн технологийн орчинд, компьютерийн ухааны мэргэжлийг эзэмшиж буй хүн заавал,
сурч мэдсэн байх ѐстой мэдлэг, сурсан мэдлэгээ хэрхэн хэрэглэх практик дадлага, суурь мэдлэгийг олж авна.
Хөтөлбөрийн зорилго:
Үндэсний болон олон улсын дээд боловсролын стандарт, ажил олгогчдын шалгуур шаардлагыг хангасан,
мэдээллийн системээр мэргэшсэн, нийгмийн хөгжлийн чиг хандлагад нийцэн хөгжих чадвартай, өндөр ѐс
зүйтэй компьютерийн ухааны чадварлаг мэргэжилтэн бэлтгэхэд оршино.
МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛҮҮД
Клиент, сервер програмчлал
Өгөгдлийнервер програмчлал ст
Вэбийн үндэс
Мэдээллийн системийн шинжилгээ ба зохиомж
Програм хангамжийн төслийн менежмент
Мэдээллийн системийн шинэчлэлт ба хөгжүүлэлт
Интернэт програмчлал
Програм хангамжийн шаардлагын шинжилгээ
Програм хангамжийн зохиомж ба архитектур
Мэдээллийн системийн төсөл
Мэдээллийн системийн бакалаврын төгсөлтийн ажил
Програмчлах технологи
48
Байгууллагын санхүүгийн тайлан, үйл ажиллагааны явц, үр дүнд шинжилгээ хийж, өнөөгийн болон
хэтийн төлөв байдлыг тодорхойлон санал, зөвлөмж боловсруулах
Мэргэжлийн англи хэлээр бичих, орчуулах
Системийн администратор
АЖЛЫН БАЙР
Төслийн удирдагч
Системийн шинжээч
Ахлах програмч
Програмч
Веб хөгжүүлэгч
Системийн администратор
Байгууллагын мэдээллийн технологи хариуцсан инженер
СУРГАЛТЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр : Нягтлан бодох бүртгэл
Мэргэжлийн нэр : Нягтлан бодох бүртгэл
Индекс: D041101 Суралцах хэлбэр: Өдөр
Суралцах жил: 4
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд
49
7 MNL114 Монгол хэлний найруулга зүй 3 1,2
8 ETH108 Бизнесийн харилцаа, ѐс зүй 3 1,5
9 ITS109 Компьютерийн хэрэглээ 3 1,2
10 PHC110 Биеийн тамир, эрүүл мэнд 3 1,2
11 DIM119 Гамшгаас хамгаалах менежмент 1 7,8
А.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 9
1 PHL111 Сэтгэлгээний түүх 3 1,2
2 LAW112 Бизнесийн эрх зүй 3 ETH108 3,4
3 PSY113 Сэтгэл судлалын үндэс 3 1,2
4 ENG107 Мэргэжлийн англи хэл I 3 ENG106 3,4
5 ECG115 Экологи 3 4
6 JPN117 Япон хэл 3 3,4
7 KOR118 Солонгос хэл 3 3,4
Б. Мэргэжлийн суурь хичээл 33
Б.1. Заавал суралцах хичээлүүд 30
1 ACC201 Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс 3 1,2
2 ACC202 Санхүүгийн бүртгэл I 3 ACC201 2,3
3 FIN203 Санхүүгийн үндэс 3 ECO104 3,4
4 FIN204 Аж ахуйн нэгжийн санхүү 3 FIN203 4,5
5 FIN205 Санхүүгийн удирдлага 3 FIN204 5,6
6 ECO206 Статистикийн үндэс 3 MTH101 2,3
7 ECO207 Эконометрикс 3 ECO206 3,4
8 MNG208 Менежментийн үндэс 3 ECO103 3,4
9 MKT209 Маркетингийн үндэс 3 ECO103 3,4
10 MNG210 Үйлдвэрлэлийн менежмент 3 MNG208 4,5
Б.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 3
1 ECO211 Олон улсын эдийн засаг 3 ECO104 5,6
2 MNG212 Байгууллагын төлөв байдал 3 MNG208 5,6
3 MNG213 Стратегийн менежмент 3 MNG208 7,8
В. Мэргэжлийн хичээл 45
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 39
1 ACC301 Санхүүгийн бүртгэл II 3 ACC202 3,4
2 ACC302 Санхүүгийн дунд шатны НББ I 3 ACC301 3,4
3 ACC303 Санхүүгийн дунд шатны НББ II 3 ACC302 4,5
4 ACC304 Санхүүгийн дээд шатны НББ 3 ACC303 6,7
5 ACC305 Өртгийн бүртгэл I 3 ACC303 5,6
6 ACC306 Өртгийн бүртгэл II 3 ACC305 5,6
7 ACC307 НББ-ийн мэдээллийн систем 3 ACC301 5,6
8 ACC308 Аудит 3 ACC303 7,8
9 ACC309 СТОУС 3 ACC303 7,8
10 ACC310 Өртгийн удирдлага 3 ACC306 6,7
11 ACC311 Бизнесийн бодлого, төлөвлөлт 3 FIN203 5,6
12 ACC312 Татварын бүртгэл 3 ACC301 5,6
13 ACC313 Мэргэжлийн англи хэл II 3 ENG107 3,4
В.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 6
1 ACC318 Санхүүгийн шинжилгээ 3 ACC306 7,8
50
2 АСС315 Салбарын бүртгэл 3 ACC301 4,5
3 ENG319 Бизнесийн англи хэл 3 ACC313 5,6
Судалгааны ажлууд 1.5
1 RWE322 Эдийн засаг, бизнесийн удирдлага 0.5 3,4
2 RWA323 Зардал, санхүүгийн дунд шатны НББ 0.5 5,6
3 RWА324 Аудит, санхүүгийн шинжилгээ* 0.5 7,8
4 RWT324 Татварын бүртгэл* 0.5 7,8
5 RWB324 Банкны удирдлага, шинжилгээ* 0.5 7,8
6 RWS324 Статистик шинжилгээ* 0.5 7,8
7 RWE324 Aнгли хэл* 0.5 7,8
8 RSI324 Мэдээллийн системийн төсөл* 0.5 7,8
Дадлага 4
1 INP325 Танилцах дадлага 1 6
Үйлдвэрлэлийн болон кейс дадлага
2
FLT326 /1+2/ 3 8
Дүн 123.5
Шалгалт
1 Хөндлөнгийн 0.5
2 Төгсөлтийн
3 Бакалаврын дипломын ажил**
Нийт кредит 124
51
1 ENG314 Хэл соѐл харилцаа 3 ENG105 3,4
2 ENG315 Орчуулгын онол дадлага 3 ENG107 5,6
3 ENG316 Ахисан шатны англи хэл I 3 ENG315 6,7
4 ENG317 Ахисан шатны англи хэл II 3 ENG319 7,8
Багц 6- Мэдээллийн систем 12
1 CSI340 Програмчлалын үндэс 3 1,2
2 CSI341 Өгөгдлийн сангийн зохиомж 3 CSI340 3,4
3 CSI342 Клиент, сервер програмчлал 3 CSI341 5,6
4 CSI343 Веб програмчлал 3 CSI342 7,8
Хоѐр. Санхүү
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр: Санхүү
Мэргэжлийн нэр: Санхүүгийн менежмент
Индекс: 041201 Суралцах хэлбэр: Өдөр
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд Суралцах жил: 4
Багц Өмнөх Судлах
№ Код Хичээлийн нэр
цаг холбоо улирал
А. Ерөнхий суурь хичээл 37
А.1. Заавал суралцах хичээлүүд 28
1 MTH101 Математик 3 1,2
2 HCM102 Монголын түүх, соѐл 3 1,2
3 ECO103 Микро экономикс 3 1,2
4 ECO104 Макро экономикс 3 2,3
5 ENG105 Англи хэл I 3 1,2
6 ENG106 Англи хэл II 3 ENG105 2,3
7 MNL114 Монгол хэлний найруулга зүй 3 3,4
8 ITS109 Компьютерийн хэрэглээ 3 1,2
9 PHC110 Биеийн тамир, эрүүл мэнд 3 1,2
10 DIM119 Гамшгаас хамгаалах менежмент 1 7,8
А.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 9
1 PHL111 Сэтгэлгээний түүх 3 1,2
2 LAW112 Бизнесийн эрх зүй 3 ETH108 3,4
3 PSY113 Сэтгэл судлалын үндэс 3 1,2
4 ENG107 Мэргэжлийн англи хэл I 3 ENG106 3.4
5 ECG115 Экологи 3 3.4
6 JPN117 Япон хэл 3 3,4
7 KOR118 Солонгос хэл 3 3,4
Б. Мэргэжлийн суурь хичээл 33
Б.1. Заавал суралцах хичээлүүд 27
1 ETH108 Бизнесийн харилцаа, ѐс зүй 3 1,5
2 ACC201 Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс 3 1,2
3 FIN203 Санхүүгийн үндэс 3 ECO104 3,4
4 ECO206 Статистикийн үндэс /Бизнес статистик/ 3 MTH101 2,3
52
5 BAF317 Санхүүгийн удирдлага I 3 FIN203 3,4
6 ACC202 Санхүүгийн бүртгэл I 3 ACC201 2,3
7 ECO207 Эконометрикс 3 ECO206 3,4
8 MNG208 Менежментийн үндэс 3 ECO103 3,4
9 MKT209 Маркетингийн үндэс 3 ECO103 3,4
Б.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 6
2 ACC307 НББ-ийн мэдээллийн систем 3 ACC301 5,6
3 ACC312 Татварын бүртгэл 3 ACC301 5.6
4 ACC313 Мэргэжлийн Англи хэл II 3 ENG107 3,4
5 ECO211 Олон улсын эдийн засаг 3 ECO104 5,6
6 MNG212 Байгууллагын төлөв байдал 3 MNG209 5,6
7 MNG213 Стратегийн менежмент 3 MNG208 7,8
В. Мэргэжлийн хичээл 51
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 36
1 FIN301 Санхүүгийн эконометрикс 3 ECO207 5,6
2 FIN322 Санхүүгийн эрсдэлийн менежмент 3 ACC301 5,6
3 Олон улсын санхүүгийн менежмент
FIN302 3 BAF318
4 BAL317 Зээлийн бодлого, шинжилгээ 3 FIN203 7,8
5 BAA315 Банкны НББ 3 BAM314 5,6
6 BAC316 Санхүүгийн хяналт, шалгалт 3 BAA315 5,6
7 ACC321 Хөрөнгийн үнэлгээний арга зүй 3 ACC301 7,8
8 FIN323 Санхүүгийн шинжилгээ, төлөвлөгөө 3 BAF318 7,8
9 FIN324 Хөрөнгө оруулалтын менежмент 3 FIN301
10 BAF318 Санхүүгийн удирдлага II 3 BAF317 3,4
11 ACC301 Санхүүгийн бүртгэл II 3 ACC202 3,4
12 BAM314 Банкны менежмент 3 ECO206 3,4
13 MNG210 Үйлдвэрлэлийн менежмент 3 MNG208 4,5
В.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 15
1 MNG327 Төслийн менежмент 3 ECO206 4,5
2 BAM315 Мөнгө зээлийн бодлого I 3 ECO104 5,6
3 BAR319 Эрсдэлийн удирдлага ба даатгал 3 BAF318 7,8
4 ENG319 Бизнесийн англи хэл 3 ACC313 4,5
5 ACC311 Бизнесийн төлөвлөлт ба энтрепренешип 3 FIN203 5,6
6 FIN320 Компаний засаглал 3 ACC311 6,7
7 BAА316 Банкны аудит 3 BAA315 7, 8
8 ACC310 Өртгийн удирдлага 3 ACC306 7,8
Судалгааны ажил 1.5
1 RWE322 Эдийн засаг, бизнесийн удирдлага 0.5 3,4
2 RWF323 Зээлийн шинжилгээ 0.5 5,6
3 RWF324 Санхүүгийн удирдлага, шинжилгээ 0.5 7,8
Дадлага 4
1 INP325 Танилцах дадлага 1 6
2 FLT326 Үйлдвэрлэлийн болон кейс дадлага /1+2/ 3 8
Дүн 126.5
53
Шалгалт
1 Хөндлөнгийн 0.5
2 Төгсөлтийн
3 THE400 Бакалаврын дипломын ажил 3
Нийт кредит 130
Гурав. Банк
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр: Банк
Мэргэжлийн нэр: Банкны менежмент
Индекс: 041203 Суралцах хэлбэр: Өдөр
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд Суралцах жил: 4
Багц Өмнөх Судлах
№ Код Хичээлийн нэр
цаг холбоо улирал
А. Ерөнхий суурь хичээл 37
А.1. Заавал суралцах хичээлүүд 28
1 MTH101 Математик 3 1,2
2 HCM102 Монголын түүх, соѐл 3 1,2
3 ECO103 Микро экономикс 3 1,2
4 ECO104 Макро экономикс 3 2,3
5 ENG105 Англи хэл I 3 1,2
6 ENG106 Англи хэл II 3 ENG105 2,3
7 MNL114 Монгол хэлний найруулга зүй 3 3,4
8 ITS109 Компьютерийн хэрэглээ 3 1,2
9 PHC110 Биеийн тамир, эрүүл мэнд 3 1,2
10 DIM119 Гамшгаас хамгаалах менежмент 1 7,8
А.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 9
1 PHL111 Сэтгэлгээний түүх 3 1,2
2 LAW112 Бизнесийн эрх зүй 3 ETH108 3,4
3 PSY113 Сэтгэл судлалын үндэс 3 1,2
4 ENG107 Мэргэжлийн англи хэл I 3 ENG106 3.4
5 ECG115 Экологи 3 3.4
6 JPN117 Япон хэл 3 3,4
7 KOR118 Солонгос хэл 3 3,4
Б. Мэргэжлийн суурь хичээл 33
Б.1. Заавал суралцах хичээлүүд 27
1 ETH108 Бизнесийн харилцаа, ѐс зүй 3 1,5
2 ACC201 Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс 3 1,2
3 FIN203 Санхүүгийн үндэс 3 ECO104 3,4
4 ECO206 Статистикийн үндэс /Бизнес статистик/ 3 MTH101 2,3
5 BAF317 Санхүүгийн удирдлага I 3 FIN203 3,4
6 ACC202 Санхүүгийн бүртгэл I 3 ACC201 2,3
7 ECO207 Эконометрикс 3 ECO206 3,4
8 MNG208 Менежментийн үндэс 3 ECO103 3,4
54
9 MKT209 Маркетингийн үндэс 3 ECO103 3,4
Б.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 6
1 ACC307 НББ-ийн мэдээллийн систем 3 ACC301 5,6
2 ACC312 Татварын бүртгэл 3 ACC301 5.6
3 ACC313 Мэргэжлийн Англи хэл II 3 ENG107 3,4
4 ECO211 Олон улсын эдийн засаг 3 ECO104 5,6
5 MNG212 Байгууллагын төлөв байдал 3 MNG209 5,6
6 MNG213 Стратегийн менежмент 3 MNG208 7,8
В. Мэргэжлийн хичээл 51
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 39
1 FIN301 Санхүүгийн эконометрикс 3 ECO207 5,6
2 BAM314 Банкны менежмент 3 ECO206 3,4
3 BAA315 Банкны НББ 3 BAM314 5,6
4 FIN302 Олон улсын санхүүгийн менежмент 3 BAF318 7,8
5 BAL317 Зээлийн бодлого, шинжилгээ 3 FIN203 7,8
6 BAM322 Банкны эрсдэлийн менежмент 3 BAM314 7,8
7 BAА316 Банкны аудит 3 BAA315 7, 8
8 BAC316 Банкны хяналт, шалгалт 3 BAA315 6,7
9 ACC321 Хөрөнгийн үнэлгээний арга зүй 3 ACC301 7,8
10 FIN324 Хөрөнгө оруулалтын менежмент 3 FIN301
11 MNG210 Үйлдвэрлэлийн менежмент 3 MNG208 4,5
12 BAF318 Санхүүгийн удирдлага II 3 BAF317 3,4
13 ACC301 Санхүүгийн бүртгэл II 3 ACC202 3,4
В.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 12
1 MNG327 Төслийн менежмент 3 ECO206 4,5
2 BAM315 Мөнгө зээлийн бодлого I 3 ECO104 5,6
3 BAR319 Эрсдэлийн удирдлага ба даатгал 3 BAF318 7,8
4 ENG319 Бизнесийн англи хэл 3 ACC313 4,5
5 FIN323 Санхүүгийн шинжилгээ, төлөвлөгөө 3 BAF318 7,8
6 ACC311 Бизнесийн төлөвлөлт ба энтрепренешип 3 FIN203 5,6
7 FIN320 Компаний засаглал 3 ACC311 6,7
8 ACC310 Өртгийн удирдлага 3 ACC306 7,8
Судалгааны ажил 1.5
1 RWE322 Эдийн засаг, бизнесийн удирдлага 0.5 3,4
2 RWF323 Зээлийн шинжилгээ 0.5 5,6
3 RWB324 Банкны удирдлага, шинжилгээ 0.5 7,8
Дадлага 4
1 INP325 Танилцах дадлага 1 6
2 FLT326 Үйлдвэрлэлийн болон кейс дадлага /1+2/ 3 8
Дүн 126.5
Шалгалт
1 Хөндлөнгийн 0.5
2 Төгсөлтийн
3 THE400 Бакалаврын дипломын ажил 3
55
Нийт кредит 130
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр : Механик инженер
Мэргэжил: Инженер эдийн засаг
Боловсролын зэрэг: Бакалавр
Индекс: D071501 Суралцах хэлбэр: Өдөр
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд Суралцах жил: 4
56
3 TEM207 Техникийн хэмжил зүй 3 3.4
4 BAM315 Мөнгө, зээлийн бодлого 3 ECO104 3,4
5 ENG313 Мэргэжлийн англи хэл II 3 ENG107 3.4
6 GHM211 Хий шингэний механик 3 MKD202 3.4
В. Мэргэжлийн хичээл 45
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 36
1 ECO401 Экономиксийн шинжилгээ 3 ECO207 6.7
2 ECO211 Олон улсын эдийн засаг 3 ECO104 6.7
3 ACC202 Санхүүгийн бүртгэл 3 ACC201 3,4
4 ACC311 Бизнес бодлого, төлөвлөлт 3 MNG208 5.6
5 THD301 Термодинамик 3 AME203 3.4
6 PMT305 Төслийн менежмент 3 MNG208 5.6
7 EDN306 Инженерийн загвар, зохион бүтээлт 3 MAP205 5.6
8 MEA307 Машин, тоног төхөөрөмжийн ашиглалт 3 MAP205 6.7
9 IEE308 Дотоод шаталтын хөдөлгүүр 3 TMC201 6.7
10 LGM309 Логистик менежмент 3 MNG208 3.4
11 EAP310 Инженерийн хэрэглээний програм 3 EDI104 5.6
12 MCH311 Mехатроник 3 ELE208 6.7
В.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 9
1 VET304 Машины явах анги болон хүч дамжуулах анги 3 MAP205 5.6
2 ACC305 Өртөг, татварын бүртгэл 3 ACC202 5.6
3 TRA305 Тээврийн зохион байгуулалт 3 MEA307 6.7
4 FIN322 Санхүүгийн эрсдлийн удирдлага 3 5.6
5 FIN320 Компаний засаглал 3 5,6
Судалгааны ажлууд 1
1 RWV323 Эдийн засаг, бизнесийн удирдлага 0.5 7
2 RWE324 Инженер эдийн засгийн шинжилгээ 0.5 8
Дадлага 4
1 INP325 Эдийн засгийн үйлдвэрлэлийн дадлага 2
2 FLT326 Инженерийн үйлдвэрлэлийн дадлага 2
Дүн 132 8
Шалгалт 3
1 Төгсөлтийн
2 THE401 Бакалаврын дипломын ажил* 3 8
Нийт кредит 135
57
Тав. Програм Хангамж
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр : Програм хангамж
Индекс: 061302 Суралцах хэлбэр: Өдөр
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд Суралцах жил: 4
Багц Өмнөх Судлах
№ Код Хичээлийн нэр
цаг холбоо улирал
А. Ерөнхий суурь хичээл 39
А.1. Заавал суралцах хичээлүүд 30
1 MTH101 Математик 3 1,2
2 HCM102 Монголын түүх, соѐл, ѐс заншил 3 1,2
3 MTH103 Математик логик 3 MTH101 3,4
4 MTH104 Тооцон бодох математик 3 MTH103 4,5,6
5 ENG105 Англи хэлний яриа сонсгол 3 1,2
6 ENG106 Англи хэл 3 ENG105 2,3
7 MNL114 Монгол хэл бичиг, найруулга зүй 3 1,2
8 CSS108 Алгоритмын үндэс 3 1,2
9 ITS109 Компьютерийн хэрэглээ 3 1,2
10 PHC110 Биеийн тамир 3 1,2,3
А.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 9
1 PHL111 Сэтгэлгээний түүх, соѐл 3 1,2
2 ECO112 Эдийн засгийн онолын үндэс 3 5,6
3 SCS113 Социологийн үндэс 3 1,2
4 ENG107 Мэргэжлийн англи хэл 3 ENG106 3,4
5 ECG115 Экологи 3 4
6 RUS116 Орос хэл 3 3,4
7 JPN117 Япон хэл 3 3,4
8 KOR118 Солонгос хэл 3 3,4
Б. Мэргэжлийн суурь хичээл 30
Б.1. Заавал суралцах хичээлүүд 15
1 CSS202 Програмчлалын үндэс 3 CSS108 1,2
2 CSS203 Компьютерийн сүлжээний үндэс 3 ITS109 1,2
3 CSS204 Объект хандалтат програмчлал 3 CSS202 3,4
4 CSS205 Өгөгдлийн сангийн зохиомж 3 CSS202 3,4
5 MTH207 Магадлалын онол, математик статистик 3 MTH101 3,4
Б.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 15
1 ACC201 Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс 3 1,2
2 ECO206 Статистикийн үндэс 3 7,8
3 MNG208 Менежментийн үндэс 3 5,6
4 MKT209 Маркетингийн үндэс 3 5,6
5 CSS210 Өгөгдлийн бүтэц ба алгоритм 3 CSS204 3,4
6 CSS211 Компьютерийн зохион байгуулалт, ассемблер 3 CSS202 3,4
7 MNG213 Стратегийн менежмент 3 7,8
В. Мэргэжлийн хичээл 59
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 41
1 CSS301 Клиент, сервер програмчлал 3 CSS204 3,4
58
2 CSS302 Өгөгдлийн сангийн програмчлал 3 CSS301 4,5
3 CSS303 Вэбийн үндэс 3 CSS202 5,6
4 CSS304 Обьект хандалтат шинжилгээ ба зохиомж 3 CSS205 5,6
5 CSS305 Програм хангамжийн төслийн менежмент 3 CSS301 5,6
6 CSS306 Мэдээллийн системийн шинэчлэлт ба хөгжүүлэлт 3 CSS301 5,6
7 CSS307 Интернэт програмчлал 3 CSS301 5,6
8 CSS308 Програм хангамжийн бүтээлт 3 CSS302 7,8
9 CSS309 Програм хангамжийн шаардлагын шинжилгээ 3 CSS302 7,8
10 CSS310 Програм хангамжийн зохиомж ба архитектур 3 CSS302 7,8
11 CSS311 Програм хангамжийн төсөл 3 CSS302 7,8
12 CSS312 Програм хангамжийн чанарын үнэлгээ 3 CSS302 7,8
13 CSS313 Програм хангамжийн бакалаврын төгсөлтийн ажил 5 CSS302 7,8
59
Зургаа. Мэдээллийн систем
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр: Мэдээллийн систем
Индекс: 061203 Суралцах хэлбэр: Өдөр
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бүрэн дунд Суралцах жил: 4
Багц Өмнөх Судлах
№ Код Хичээлийн нэр
цаг холбоо улирал
А. Ерөнхий суурь хичээл 39
А.1. Заавал суралцах хичээлүүд 30
1 MTH101 Математик 3 1,2
2 HCM102 Монголын түүх, соѐл, ѐс заншил 3 1,2
3 MTH103 Математик логик 3 MTH101 3,4
4 MTH104 Тооцон бодох математик 3 MTH103 4,5,6
5 ENG105 Англи хэлний яриа сонсгол 3 1,2
6 ENG106 Англи хэл 3 ENG105 2,3
7 MNL114 Монгол хэлний найруулга зүй 3 1,2
8 ITS109 Компьютерийн хэрэглээ 3 1,2
9 PHC110 Биеийн тамир 3 1,2,3
10 CSI119 Мэдээллийн системийн үндэс 3 1,2
А.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 9
1 PHL111 Сэтгэлгээний түүх, соѐл 3 1,2
2 ECO112 Эдийн засгийн онолын үндэс 3 5,6
3 SCS113 Социологийн үндэс 3 1,2
4 ENG107 Мэргэжлийн англи хэл 3 ENG106 3,4
5 ECG115 Экологи 3 4
6 RUS116 Орос хэл 3 3,4
7 JPN117 Япон хэл 3 3,4
8 KOR118 Солонгос хэл 3 3,4
Б. Мэргэжлийн суурь хичээл 33
Б.1. Заавал суралцах хичээлүүд 18
1 CSI214 Алгоритмын үндэс 3 1,2
2 CSI202 Програмчлалын үндэс 3 CSI214 1,2
3 CSI203 Компьютерийн сүлжээний үндэс 3 ITS109 1,2
4 CSI204 Объект хандалтат програмчлал 3 CSI202 3,4
5 CSI205 Өгөгдлийн сангийн зохиомж 3 CSI202 3,4
6 MTH207 Магадлалын онол, математик статистик 3 MTH101 3,4
Б.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 15
1 ACC201 Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс 3 1,2
2 ECO206 Статистикийн үндэс 3 5,6
3 MNG208 Менежментийн үндэс 3 5,6
4 MKT209 Маркетингийн үндэс 3 5,6
5 CSI210 Өгөгдлийн бүтэц ба алгоритм 3 CSI204 3,4
6 CSI211 Компьютерийн зохион байгуулалт, ассемблер 3 CSI202 3,4
7 MNG213 Стратегийн менежмент 3 7,8
В. Мэргэжлийн хичээл 56
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 38
60
1 CSI301 Клиент, сервер програмчлал 3 CSI204 3,4
2 CSI302 Өгөгдлийн сангийн програмчлал 3 CSI301 4,5
3 CSI303 Вэбийн үндэс 3 CSI202 5,6
4 CSI304 Мэдээллийн системийн шинжилгээ ба зохиомж 3 CSI205 5,6
5 CSI305 Програм хангамжийн төслийн менежмент 3 CSI301 5,6
6 CSI306 Мэдээллийн системийн шинэчлэлт ба хөгжүүлэлт 3 CSI301 5,6
7 CSI307 Интернэт програмчлал 3 CSI301 5,6
8 CSI309 Програм хангамжийн шаардлагын шинжилгээ 3 CSI302 7,8
9 CSI310 Програм хангамжийн зохиомж ба архитектур 3 CSI302 7,8
10 CSI311 Мэдээллийн системийн төсөл 3 CSI302 7,8
Мэдээллийн системийн бакалаврын төгсөлтийн
11 CSI313 5 CSI302 7,8
ажил
12 CSI320 Програмчлах технологи 3 CSI302 7,8
В.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 18
1 CSI308 Програм хангамжийн бүтээлт 3 CSI302 7,8
2 CSI312 Програм хангамжийн чанарын үнэлгээ 3 CSI302 7,8
3 ENG314 Бизнесийн англи хэл 3 ENG106 3,4
4 ENG315 Техникийн англи хэл 3 ENG107 5,6
5 ACC316 Санхүүгийн дунд шатны НББ 3 ACC201 3,4
6 ACC317 Зардал, удирдлагын бүртгэлийн систем 3 ACC316 3,4
7 CSI318 Системийн програмчлал 3 CSI301 5,6
8 CSI319 Өгөгдлийн сан удирдах систем 3 CSI302 5,6
9 CSI321 Хуваарилагдсан өгөгдлийн сангийн програмчлал 3 CSI302 7,8
Дадлага 1
1 CSI322 Танилцах дадлага 1 CSI302 6
Дүн 129
Нийт кредит 129
Тайлбар:
1. Танилцах дадлагыг 6-р улиралд дөрвөн долоо хоногийн хугацаанд хийнэ.
2. Мэдээллийн системийн төслийн ажил 7-р улиралд, Мэдээллийн системийн бакалаврын төгсөлтийн
ажил 8-р улиралд бичиж хамгаална.
61
Долоо. Нягтлан бодох бүртгэл /Орой, эчнээ/
Сургалтын төлөвлөгөө
Хөтөлбөрийн нэр : Нягтлан бодох бүртгэл
Мэргэжлийн нэр : Нягтлан бодох бүртгэл
Индекс: D041101 Суралцах хэлбэр: Орой, Эчнээ
Элсэгчийн боловсролын түвшин: Бакалавр Суралцах жил: 2
Судлах
№ Код Хичээлийн нэр Багц цаг
улирал
Б. Мэргэжлийн суурь хичээл 24
1 ENG107 Мэргэжлийн англи хэл 2 1, 2
2 ECO208 Экономиксийн үндэс 2 1
3 ECO206 Статистикийн үндэс 2 1
4 FIN203 Санхүүгийн үндэс 2 1
5 FIN205 Санхүүгийн удирдлага 3 2
6 LAW112 Бизнесийн эрх зүй 2 2, 3
7 ACC201 Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс 3 1
8 ACC202 Санхүүгийн бүртгэл I 3 1
9 ACC301 Санхүүгийн бүртгэл II 3 2
10 ACC311 Бизнесийн бодлого, төлөвлөлт 2 4
В. Мэргэжлийн хичээл 34
В.1. Заавал суралцах хичээлүүд 28
1 ACC302 Санхүүгийн дунд шатны НББ I 3 2
2 ACC303 Санхүүгийн дунд шатны НББ II 3 2
3 ACC304 Санхүүгийн дээд шатны НББ 2 4
4 ACC305 Өртгийн бүртгэл I 3 3
5 ACC306 Өртгийн бүртгэл II 3 4
6 ACC307 НББ-ийн мэдээллийн систем 2 3
7 ACC308 Аудит 2 3
8 ACC309 СТОУС 2 4
9 ACC310 Өртгийн удирдлага 3 4
10 ACC312 Татварын бүртгэл 3 4
11 ACC318 Санхүүгийн шинжилгээ 2 3
В.2. Сонгон суралцах хичээлүүд 6
1 MNG208 Менежментийн үндэс 2 1
2 MKT209 Маркетингийн үндэс 2 1
3 LAW113 Даатгалын бодлого эрх зүй 2 2
4 LAW114 Татварын бодлого эрх зүй 2 2
5 MNG210 Үйлдвэрлэлийн менежмент 2 4
6 FIN320 Компанийн засаглал 2 3
7 АСС314 Cалбарын бүртгэл 2 4
8 BAA315 Банкны НББ 2 3
9 ACC321 Хөрөнгийн үнэлгээний арга зүй 2 4
Судалгааны ажил 0.5
1 RWА323 Зардал, Санхүүгийн дунд шатны НББ 0.5 3
Дадлага 4
1 INP325 Танилцах дадлага 1 2
62
2 FLT326 Үйлдвэрлэлийн дадлага 3 3
Дүн 62.5
Шалгалт 0.5
1 Хөндлөнгийн 0.5 4
2 Төгсөлтийн
Нийт кредит 63
Дээд боловсролын агуулгын багтаамжийг хэмжих нэгж нь кредит бөгөөд багш, оюутны үйл
ажиллагааг бодитой үнэлэх, тэдэнд сурах, сургах эрх чөлөөг хангах боломж олгодог зах зээлийн
харилцаан дахь сургалтын тогтолцоо юм.
Мандах Их Сургууль нь сургалтандаа кредит системийг баримталдаг. Кредит нь дээд боловсролын
сургалтын үйл ажиллагааны төлөвлөлт, санхжүүжилт, зохион байгуулалтын үндэс болдог.
Боловсролын зэрэг олгох сургалтанд тавигдах шаардлагыг тодорхойлох, хичээлүүдийн хоорондын
харьцааг оновчтой тогтоох, оюутны ачааллыг зохицуулах, оюутны үнэлгээний голч дүнг бодох, оюутны
дэвшин суралцах эсэхийг шийдэх, сургалтын төлбөрийг тогтоох, багшийн ачааллыг тооцох, сургуулийн
төсвийн төлөвлөлт, зарцуулалтыг тодорхойлох зэрэг сургалтын бүхий л асуудлыг Кредитэд үндэслэн
шийдвэрлэнэ.
Тухайн улирлын туршид нэг долоо хоногт танхимд нэг цагаар орох лекцийн агуулга, түүнийг
багшийн удирдлагын дор бүрэн хэрэгжүүлэх сургалтын боломжтой бүх төрлийн үйл ажиллагааны нийлбэр
цогцыг нэг кредит буюу нэг багц цаг гэнэ.
Кредит нь нэг талаас ямарваа нэг мэдлэгийн багтаамж буюу агуулгын хэмжээг, нөгөө талаас тэрхүү
мэдлэгийг эзэмшихэд зарцуулагдах хөдөлмөрийг тоон утгаар илэрхийлсэн нэгж бөгөөд оюутны хичээллэх
хугацаанд тулгуурласан тоон хэмжээс юм. Оюутны хичээлийн жилийн нэг улиралд хичээллэх 48 цагийн
/хичээлийн жилийн нэг улирал 16 долоо хоногтой тул нэг долоо хоногт хөдөлмөрлөх 3 цагийн/ хөдөлмөрийг
нэг кредит гэж тооцно.
Нэг кредитийг:
Лекцийн танхимд нэг цаг үр бүтээлтэй ажиллахын тулд оюутан бие даан хамгийн бага нь хоѐр цаг
лекцэнд урьдчилан бэлтгэх, лекцийн агуулгыг баяжуулах зэргээр гэртээ болон номын санд хөдөлмөрлөх
шаардлагатай тэр цагаар тодорхойлно. Нөгөө талаар хоѐр цаг семинарын хичээлд оролцсон бол нэг цаг
бататгах, эсвэл 3 цаг лабораторийн ажил хийх гэсэн утгаар ойлгож болно.
Кредит нь тухайн хичээлийн хүнд хөнгөнтэй огт холбоогүй, оюутны тухайн хичээлд зарцуулсан
хөдөлмөрийг цагаар илэрхийлэхээс бус тухайн оюутны мэдлэгийн түвшин, чанарын хэмжүүр биш.
Мандах Их Сургуулийн сургалт нь мэргэжил бүрээр батлагдсан сургалтын төлөвлөгөөний дагуу тухайн
хичээлийн жилийн “Сургалтын нэгдсэн хуваарь” –ийн дагуу явагдана.
Хичээлийн жил нь хоѐр улиралтай тус бүр 16 долоо хоног үргэлжилнэ.
Үнэлгээний голч дүнг “Оюутны мэдлэгийг үнэлэх журам”-ын 2.4-д зааснаар тодорхойлно. Оюутны
сурлагын амжилтыг “Үнэлгээний Голч Дүн”-гээр тодорхойлно.
Бакалаврын зэрэг олгох сургалтын норматив хугацаа 4 жилээс доошгүй байна. Иймд оюутан нэг
улиралд 15-аас доошгүй кредитийн хичээлд суралцана гэсэн үг.
Дээд боловсролын бакалавр зэрэгтэй “Мэргэжлийн диплом”-ыг дараах нөхцлийг хангасан төгсөгчид
олгоно. Үүнд:
Бакалаврын зэрэг олгох мэргэжлийн сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан заавал суралцах хичээлүүдийн
бүх кредит болон сонгон суралцах хичээлүүдийн минимум кредитийг тус тус биелүүлж, нийтдээ 120-
иос доошгүй кредит цуглуулсан байх;
Үнэлгээний Голч Дүн /GPA буюу ҮГД/ нь 2,0 ба түүнээс дээш байх;
Мэргэжлийн суурь ба мэргэшүүлэх хичээлүүдийн хувьд “D” дүн аваагүй байх;
63
“Төгсөлтийн шалгалт”-ыг “D” –ээс доошгүй дүнтэй өгсөн байх
Мандах Их Сургууль нь мэргэжлийн диплом, түүнийг дагалдах дүнгийн хуудсанд тухайн оюутны дээд
боловсролын суурь, мэргэжлийн, мэргэшүүлэх хичээлүүд, дадлага, төсөл болон төгсөлтийн ажлын кредит,
үнэлгээ, тухайн оюутны цуглуулсан нийт кредит ба оюутны сурлагын амжилтын үзүүлэлт болох
үнэлгээний голч дүнг тусгана.
Суралцагч нь дээд боловсролын бакалавр зэрэг эзэмших сургалтанд элссэн ч дээрх шаардлагын аль
нэгийг нь хангахгүй тохиолдолд бакалавр зэрэг олгодоггүй. Харин түүнд дээд боловсролын диплом олгож
болно.
“Мэргэжлийн дээд боловсролын диплом”-ыг дараах тохиолдлуудад олгоно. Үүнд:
Бакалаврын зэрэг олгох сургалтаар 120-иос доошгүй кредит цуглуулсан боловч үнэлгээний
голч дүн нь 2,0-иос доош бол,
Оюутан 90-ээс доошгүй кредит цуглуулсан боловч өөрийн хүсэл, сонирхол, төлөвлөлт,
тооцоо гэх мэт үндэслэлээр цаашид суралцах боломжгүй, шаардлагагүй гэж үзсэн ба
үнэлгээний голч дүн нь 1,7 / С-/ -оос доошгүй байгаа тохиолдолд олгож болно.
64
Стандартчилал, Хэмжил Зүйн Үндэсний Төвийн баталсан баримт бичиг (стандарт)-т тусгаснаар
тодорхойлогдоно.
66
Захирлын 2017 оны 6-р сарын 14 ны
56 тоот тушаалын хавсралт № 1
67
3.1.8 Батлагдсан төлөвлөгөөний дагуу цаг хугацаандаа зөвлөгөө авч, тухай бүр хянуулж байх
үүрэгтэй.
3.1.9 Төгсөлтийн ажлыг заагдсан хугацаанд хураалгаж, гаргасан хуваарийн дагуу хамгаалах
үүрэгтэй. (Хүндэтгэн үзэх шалтгаанаас бусад хоцорсон тохиолдолд дараагийн улирлын
дипломын хамгаалалтад орохоор хойшилно.)
3.1.10 Диплом бичих оюутан өөрийн судалгааны ажлын сэдвийн дагуу оюутны эрдэм шинжилгээний
хуралд илтгэл тавьсан байх үүрэгтэй.
69
ЗАГВАР 1:Диплом бичих оюутны хүсэлт
Нотлох баримтыг
№ Шаардлага Тайлбар
хавсаргасан эсэх
Суралцсан хугацааны Сургалтын албанаас авсан эсэх
1
голч дүн байдал
Эрдэм шинжилгээний Тэнхим, оюутны эрдэм шинжилгээний ажлын
2 ажлын арга зүй удирдагчийн тодорхойлолт байгаа эсэх
эзэмшсэн байдал
Судалгааны ажлын Сургалтын албанаас авсан эсэх
3
үнэлгээний байдал
ОЭШХ-д илтгэл Эрдэмтэн нарийн бичгийн даргын тодорхойлолт
4
тавьсан байдал байгаа эсэх
Дээрхи шаардлагыг хангасан тул Диплом бичиж хамгаалуулах хүсэлтийг хүлээн авч, зохих журмын дагуу
шийдвэрлэж өгнө үү.
Хүсэлт гаргасан:
ОЮУТНЫ ОВОГ НЭР:
ОЮУТНЫ ГАРЫН ҮСЭГ:
ОГНОО:
70
ЗАГВАР 2: Судалгааны ажлын төлөвлөгөөний загвар
Оюутны овог нэр: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Дипломын сэдэв: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Удирдагч: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
боловсруулсан: /гарын үсгийн тайлал/
Удирдагч: /Гарын үсгийн тайлал/
Огноо:
2 Удиртгал
Онолын
3 хэсэг
судалгааны
4 хэсэг
Ерөнхий
5 дүгнэлт
Ашигласан
6 материал
Хавсралтуу
7 д
Илтгэл
8 тавих
Урьдчилсан
9 хамгаалалт
Жинхэнэ
10 хамгаалалт
Дипломыг
сургуульд
11 хүлээлгэн
өгөх
71
ЗАГВАР 3: Дипломын ажил бичих үйл явцад өгсөн удирдагчийн үнэлгээ
УДИРДАГЧ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ОЮУТНЫ ОВОГ НЭР: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ДИПЛОМЫН СЭДЭВ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Багшийн
Үнэлгээнд
№ Гүйцэтгэсэн ажил Үнэлгээ Тайлбар
эзлэх хувь /хувиар/
Дүн 100
Шүүмжийн Шүүмжлэгч
Шүүмжлэх шалгуур
№ Шүүмжлэгч багшийн шүүмж нийт 100 оноонд багшийн өгсөн
үзүүлэлт эзлэх хувь хувь
Дипломын ажлын
зорилго, зорилтын
1 10
томьѐолол оновчтой
эсэх
Судлагдсан байдал
2 үнэн, зөв, хангалт- тай 15
хийгдсэн эсэх
Дипломын ажлын
зорилгод хүрэхийн
3 тулд арга, арга- зүйгээ 15
зөв, зохистой сонгосон
эсэх
Дипломын ажилд
ашигласан тоон
4 мэдээлэл үнэн зөв, 15
сонгосон арга, загварт
нийцтэй эсэх
Дүгнэлт, саналыг
судалгааны ажилтайгаа
5 15
уялдуулан оновчтой
томьѐолсон эсэх
Дипломын ажлын
6 онол, практикийн ач 15
холбогдол
Дипломын ажлын
найруулга, зөв бичих
дүрмийн алдаа, мадаг,
7 15
бүлэг, хэсгийн зохион
байгуулалт, боловс-
руулалтын түвшин
Цаашид сайжруулах
8 -
талаар санал, зөвлөмж
73
Захирлын 2018 оны 10 сарын 11-ны
өдрийн А/94 дугаар тушаалын хавсралт №1
74
4.7 Комиссын гишүүдийн ирцийг нарийн бичгийн дарга бүртгэнэ.
4.8 Шалгалт эхлэх өдрийн урьдчилан тогтоосон цагт төгсөлтийн шалгалтын комиыын дарга гишүүдэд
авах сорилын хувилбарыг сонгон, хувилах зөвшөөрөл олгоно.
4.9 Төгсөлтийн шалгалт авсан материалыг сургалтын албанаас шифрлэнэ. Шифрийг улаан балаар гурваас
дээш оронтой тоогоор бичнэ.
4.10 Төгслөтийн шалгалт авсан материалыг комиссын гишүүд шалгалт авсан өдөрт багтаан шалгах бөгөөд
сургалтын албанаас шалгагч багш нарт хуваарилж, хүлээлгэж өгнө.
4.11 Шалгалтын материалыг шалгаж дүгнэхдээ комиссын гишүүд зөвхөн Мандах Их Сургуулийн
хичээлийн байранд ажиллах бөгөөд шалгалтын материал засаж байгаа өрөөнд комиссын дарга,
комиссын гишүүд,нарийн бичгийн дарга, сургалтын албаны ажилтангаас өөр хүн орох, шалгалтын
материалыг засч, баталгаажуулан гарын үсгээ зурна.
4.12 Төгсөлтийн шалгалтанд хүндэтгэн үзэх шалтгааны (Ар гэрийн гачигдал, хүндээр өвдөх гэх мэт)
улмаас ирээгүй оюутан дараагийн төгсөлтийн шалалтын хуваарьт өдөр шалгалт өгөх эрхтэй.
4.13 Оюутан заасан суудалд сууна.
4.14 Оюутан шалгалтын материал дээр онцгой тэмдэг тавих, цаасыг нугалах, нэр бичих, хуулах, өөр
суудалд суух, сурах бичиг, гарын авлага ашиглахыг хориглоно. Хориглосон заалтыг зөрчсөн оюутны
шалгалтыг хүчингүйд тооцно.
75
Захирлын 2019 оны 02 сарын 25-ны өдрийн
A/11 дүгээр тушаалын хавсралт №5
ОЮУТНЫ МЭДЛЭГ, ЧАДВАРЫГ ҮНЭЛЭХ ЖУРАМ
76
2.6 Явцын үнэлгээ нь тухайн хичээлийн туршид эзэмшвэл зохих мэдлэг, чадварыг олж авахын тулд оюутны
хэрхэн хөдөлмөрлөснийг үнэлэх үзүүлэлт юм.
2.7 Оюутан явцын 70 онооноос 30 болон түүнээс дээш оноо авсан тохиолдолд улирлын шалгалтад орно.
Явцын оноо 30-д хүрээгүй бол тухайн хичээлийг дахин судална.
2.8 Шалгалтын дүнг “Дүнгийн хуудас”-д тэмдэглэж, шалгалтын комиссын гишүүд гарын үсэг зурж
баталгаажуулна.
2.9 Гадаад хэлний зохих түвшиний мэдлэгтэй оюутан хүсэлт гаргавал, улирлын эхэнд түвшин тогтоох
шалгалт авч, шалгуур хангасан оюутанд бие даан суралцуулах буюу улирлын шалгалтнаас чөлөөлж
болно.
IELTS-ын Academic module-ын 5.0-аас дээш оноотой
TOEFL-ын Academic module-ын 450-аас дээш оноотой
2.10 Зарим хичээлийг өөр хичээл хоорондын залгамж холбоог алдагдуулахгүйгээр цувруулан болон цикл / 8
долоо хоногт хичээллэх / хэлбэрээр зааж улирлын явцад дуусган тухай бүр улирлын шалгалтыг авч
болно.
2.11 Орой, эчнээ хөтөлбөрийн оюутныг дор дурдсан нөхцлөөр сургалтын төлөвлөгөөнд заагдсан
хичээлүүдээс чөлөөлж болох бөгөөд хичээлийн дүнг өмнөх бакалаврын дипломын тухайн мэргэжлийн
хичээлийн дүнгээр тооцно.
Англи хэлний багш, орчуулагч мэргэжлээр төгссөн бол мэргэжлийн англи хэл 1,2
Эрх зүйч мэргэжлээр төгссөн бол Бизнесийн эрх зүй
Статистикч мэргэжлээр төгссөн бол Статистикийн үндэс
Эдийн засагч мэргэжлээр төгссөн бол Экономиксийн үндэс
Менежментийн мэргэжлээр төгссөн бол менежментийн үндэс
2.12 Оюутан хичээлээс чөлөөлөгдөх хүсэлтээ хичээл эхлэхээс 2 хоногийн өмнө сургалтын албанд гаргана.
Гурав. Оюутны дүнг стандарт үнэлгээнд шилжүүлэх
3.1 Сургуулийн мэдээллийн нэгдсэн санд явцын болон улирлын шалгалтын оноог нэгтгэн гаргаж,
түүнд харгалзах дүнг стандарт үнэлгээнд / A, B, C, D, F/ шилжүүлнэ. A, B, C, D, F нь оюутны
сурлагын амжилтыг гэрчлэх албан ѐсны баримтанд бичигдэх үнэлгээ мөн. A, B, C, D үнэлгээгээр
үнэлэгдсэн оюутан тухайн хичээлийнхээ кредитийг бүрэн тооцуулна.
3.2 Явцын болон улирлын шалгалтын нийлбэр оноог дараах лавлах хүснэгтийг ашиглан үсгэн үнэлгээнд
шилжүүлэн голч дүнг гаргана.
Лавлах хүснэгт
Оноо Үсгэн үнэлгээ Үнэлгээний оноо
96-100 A 4,0
90-95 A- 3,7
88-89 B+ 3,4
84-87 B 3,0
80-83 B- 2,7
78-79 C+ 2,4
74-77 C 2,0
70-73 C- 1,7
68-69 D+ 1,4
64-67 D 1,2
60-63 D- 1,0
0-59 F 0
“А” үнэлгээ нь оюутан тухайн хичээлийн агуулгыг бүрэн ойлгож, өргөн мэдлэг эзэмшсэн,
тэдгээрийг бие даан чадварлаг ашиглаж, шийдвэр гаргах бэлтгэлтэй болохыг илтгэнэ.
“В” үнэлгээ нь оюутан тухайн хичээлийн агуулгыг сайн ойлгосон, хичээлтэй холбоотой материалыг
ашиглах ба даалгаврыг хийж гүйцэтгэх, үйл ажиллагаандаа хэрэглэх мэдлэг, чадвартай болохыг илтгэнэ.
“С” үнэлгээ нь хичээлийн агуулгыг дунд түвшинд эзэмшсэнийг илтгэх дүн бөгөөд хичээлийн хувьд
хангалттай хэмжээний ойлголт авсан буюу тухайн хичээлийн даалгаврыг гүйцэтгэх чадвартай бөгөөд
цаашид энэ хичээлийн мэдлэгийг гүнзгийрүүлэн судлах бэлтгэлтэй болохыг харуулна.
“D” үнэлгээ нь дундаас доогуур мэдлэгтэйг илтгэх дүн бөгөөд энэ нь хичээлийн агуулгын зарим
хэсэгтэй танилцсан, харьцангуй энгийн асуудлыг шийдвэрлэх чадвартай. Тухайн тохиолдолд хичээлийн
77
мэдлэгийг гүнзгийрүүлэн судлахын тулд нэмэлт даалгавар хийж гүйцэтгэхэд шаардлагатай, мэдлэг
дутагдалтай болохыг харуулна.
“F” үнэлгээ нь тухайн хичээлийн агуулгыг муу эзэмшсэн, мэдлэг, чадварын хувьд дутмаг,
хангалтгүй болохыг илтгэнэ.
3.3 Хичээлийн амжилтыг A, B, C, D үнэлгээ авсан оюутнуудын тоог нийт хичээл судалсан оюутны хэдэн
хувь байгаагаар, чанарыг A, B үнэлгээ авсан оюутнуудын тоог нийт хичээл судалсан оюутны хэдэн
хувь байгаагаар тус тус тооцно.
3.4 Үнэлгээний голч дүн (GPA). Оюутны сурлагын чанарыг харуулах гол үнэлгээ нь үнэлгээний голч дүн
/ҮГД/ мөн. ҮГД-г оюутны улирлын болон суралцсан хугацааны хөтөлбөрийн агуулга эзэмшсэн
чанарын түвшинг тогтооход ашиглана. Оюутны үнэлгээний голч дүнг улирал бүрээр болон
суралцсан хугацааны дүнгээр дараах томъѐог ашиглан тооцно.
3.5 Оюутан улирал бүр тухайн улирлын болон нийт суралцсан хугацааны голч дүнтэйгээ танилцан,
сурлагынхаа байдалд дүгнэлт хийн цаашид суралцах үйл ажиллагаагаа төлөвлөнө.
3.6 Оюутны голч дүнг оюутныг шагнах, нэрэмжит тэтгэлэг олгохоор тодорхойлох, төгсгөх, гадаадын их дээд
сургуулийн хамтарсан хөтөлбөрт болон магистрантурт үргэлжлүүлэн сургах зэрэгт гол үзүүлэлт болгоно.
3.7 Сургалтын алба улирлын төгсгөлд мэдээллийн нэгдсэн санд хийгдэх дүнгийн мэдээллийг бүрэн оруулж
тухайн улирлын сурлагын чанарын үзүүлэлт болох ҮГД-г мэргэжил, анги бүрээр нэгтгэнэ.
78
Захирлын 2018 оны 03 сарын 06 өдрийн
21 тоот тушаалын хавсралт №2
79
албан ѐсоор тайлбарлах, шаардлагатай тохиолдолд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах саналыг боловсруулан
сургуулийн захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлнэ.
3.6. 1.1-т заасан хууль, дүрэм журмыг хэрэгжүүлээгүйгээс үүдсэн аливаа ѐс зүйн маргааныг ЁЗСГХ-ны
гишүүд таслан зогсоох, үнэн зөв шийдвэрлэх, маргаантай холбоотой баримт, материалыг нууцална.
3.7. ЁЗСГХ нь хэвлэмэл хуудас, ялгарах тэмдэг зэргийг ашиглаж болно.
3.8. ЁЗСГХ нь улирал болон жилээр тайлан гаргах ба захиргааны зөвлөлийн хуралд мэдээлэл өгч байна.
Дөрөв. Хорооны эрх
Мандах ИС-ийн ЁЗСГХ нь өөрийн эрхлэх ажлын хүрээнд дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ.
4.1 Ёс зүйн зөрчилтэй холбоотой асуудлаар мэдээлэл цуглуулах, алба нэгжүүд, тэнхим хамт олноос
тодруулга тайлбар гаргуулах;
4.2 Ёс зүйн зөрчилтэй холбоотой асуудлаар санал дүгнэлт гарган зохих журмын дагуу шуурхай
шийдвэрлэх;
4.3 Багш ажилтан, оюутны ѐс зүйн дүрэм болон соѐлын стандартыг зөрчсөн тохиолдолд зөрчлийг хянан
шийдвэрлэх;
Тав. Хорооны дарга болон гишүүдийн эрх, үүрэг
5.1 Мандах ИС-ийн ЁЗСГХ-ны гишүүн бүр анги танхимд, сургуулийн орчинд болон тус сургуулиас бусад
газар зохион байгуулж буй олон нийтийн ажлын үед гарсан ѐс зүйн болон соѐлын стандартын аливаа
зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор гишүүд хичээлийн жилийн эхэнд шинэ оюутнуудад
зөвлөгөө өгөх;
5.2 Хорооны дарга болон гишүүд Мандах ИС -ийн багш, оюутан, ажилтан нарын ѐс зүйн дүрмийн
хэрэгжилт, соѐлын стандартад хяналт тавьж ажиллах;
5.3 Аливаа ѐс зүйтэй холбоотой маргаан болон бусад үйлдлүүдийг таслан зогсоох, зөвшин эвлэрүүлэх
зэрэг олон талт аргаар ажиллах;
5.4 Хорооны дарга нь ба хэлэлцэх асуудалтай холбоотой мэдээлэл, баримтыг гишүүдийн тусламжтайгаар
хангалттай бэлтгэж хурлаар хэлэлцүүлэх;
5.5 Хорооны гишүүн ѐс зүйн зөрчил гаргасан тохиолдолд хорооны хурлаар хэлэлцэн уг журмын 11-т
заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ. Хэрэв ѐс зүйн зөрчил гаргаагүй нь нотлогдвол түүнийг олон
нийтэд ил тод мэдээлж тухайн гишүүний нэр төрийг сэргээх;
5.6 ЁЗСГХ-ны дарга, гишүүн нь багш, ажилтан, оюутны ѐс зүйн зөрчлийг хэт дөвийлгөх, хувийн
шинжтэй хандлагаар хандах, нэг талыг баримтлах зэрэг зохисгүй үйлдлээс ангид байх;
80
10.1.1. ЁЗСГХ-ны хурал нь талуудын тайлбарыг сонсох, нотлох баримт, материалтай танилцах,
талуудаас асуулт асуух, хүлээлгэх хариуцлагын талаар гишүүдийн саналыг хурааж
шийдвэрлэх, талуудад шийдвэрийг танилцуулах, хурлыг хаах гэсэн дэгээр явагдана.
10.1.2. Хурлыг даргалагч хурлын дэгийг сахиулах, дэг журамтай байлгах, шударга ѐсыг сахиулах
үүрэгтэй.
10.1.3. Хариуцагч тал хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар хуралд оролцоогүй тохиолдолд хурлыг дахин
нэг удаа зарлан хуралдуулж болно.
10.1.4. Талууд тодорхой тооны төлөөллийг хуралд оролцуулах талаар ЁЗСГХ-нд бичгээр хүсэлт
гаргаагүй тохиолдолд хурал хаалттай явагдана.
10.1.5. Хурлын шийдвэрийг хуралд оролцож буй нийт гишүүдийн олонхийн саналыг үндэслэн
гаргана. Гишүүдийн санал хураалтыг ил явуулна.
10.1.6. Шийдвэрийг нотлох баримтад үндэслэн гаргана.
10.1.7. Хурлын шийдвэрийг гомдол гаргагч болон хариуцагч талуудад уншиж танилцуулан гарын
үсэг зуруулна.
10.1.8. Хорооны эрх зүйн хүрээнээс давсан ѐс зүйн зөрчил, санал гомдлыг Захиргааны зөвлөлд
оруулж шийдвэрлүүлнэ.
Арав. Гомдлоос татгалзах
ЁЗСГХ-ны дарга нь дараах үндэслэлээр гомдлыг хүлээн авахаас татгалзаж болно. Үүнд:
7.1. Гомдол гаргагчийн хувийн мэдээлэл /овог нэр, албан тушаал, холбогдох утас, гэрийн хаяг,
регистрийн дугаар гэх мэт/ тодорхой бус;
7.2. Гомдол нь ѐс зүйн дүрмийн үйлчлэх хүрээнд үл хамаарах;
7.3. Гомдол нь үндэслэл багатай, бусдыг гүтгэх, доромжлох, нэр төрийг нь унагах гэсэн илэрхий санаа,
зорилго агуулсан шинжтэй, нотлох баримт хангалтгүй;
7.4. Гомдол гаргагч нь өөр журмаар гомдлоо нэгэнт гаргасан буюу шийдвэрлүүлж байгаа.
Арван нэг. Зөрчил гаргагчид хүлээлгэх хариуцлага
ЁЗСГХ нь хурлаараа зөрчлийн байдалд дүгнэлт гаргаж дараах үе шаттайгаар хариуцлага ноогдуулна.Үүнд:
Ажиллагсад нарт:
11.1. ЁЗСГХ-ны шийдвэрээр:
11.1.1. Анхааруулах хуудас өгөх; /Хавсралт №1/
11.1.2. Зөрчлийн хуудас өгөх; / Хавсралт №2/
11.1.3. 11.1.1; 11.1.2-т заалтыг багш ажилтны хувийн хэрэгт хавсаргах;
11.1.4. Захиргааны зөвлөлд асуудлыг оруулах
11.2. Захиргааны зөвлөлийн шийдвэрээр:
11.2.1. Албан тушаалын зэрэглэл бууруулах, өөрчлөх;
11.2.2. Тодорхой хувиар цалинг бууруулах;
11.2.3. Багшлах эрхийг тодорхой хугацаагаар түдгэлзүүлэх;
11.2.4. Аливаа шагнал, урамшуулалд тодорхойлохгүй байх;
11.2.5. Хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах (Хувийн хэрэгт гаргасан зөрчил, авсан арга хэмжээг тэмдэглэнэ.)
11.2.6. Захиргааны зөвлөлийн шийдвэрийг захирлын тушаалаар баталгаажуулна.
Суралцагч нарт:
11.3. ЁЗСГХ-ны шийдвэрээр:
11.3.1. Зөрчлийн хуудсанд тэмдэглэх /соѐлын стандартыг удаа дараа зөрчсөн тохиолдолд/; Хавсралт
№3
11.3.2. Хатуу сануулах /сургуулийн дотоод дүрэм журам, оюутны ѐс зүйн дүрмийг зөрчсөн
тохиолдолд/;
11.3.3. Захиргааны зөвлөлд асуудлыг оруулах;
11.4. Захиргааны зөвлөлийн шийдвэрээр:
11.4.1. Жилийн хугацаагаар ѐс зүйн хэм хэмжээнд суралцах, хүмүүжиж ирэх даалгавар өгөх;
11.4.2. Сургуулиас хасах ба сургалтын гэрээг цуцлах;
11.4.3. Захиргааны зөвлөлийн шийдвэрийг захирлын тушаалаар баталгаажуулна.
Арван хоѐр. Бусад
12.1. ЁЗСГХ нь Мандах ИС -ийн ажиллагсдын ѐс зүйн журмыг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлаар
ажиллагчдад сургалт явуулж, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг тогтмол зохион
байгуулна.
12.2. ЁЗСГХ нь Мандах ИС -д шинээр ажилд орж байгаа багш, ажилтан, ажилчдад дээрх дүрмийг
танилцуулна.
12.3. ЁЗСГХ-ны ажиллах нөхцөл, боломжийг Мандах ИС -ийн Захиргаа бүрдүүлнэ.
13.1. ЁЗСГХ-ны гишүүдийн ажилласан цагийн урамшууллыг ажлын үр дүнг харгалзан багш бол С
цагаар тооцно, ажилтан бол ажилласан бодит цагаар тооцож олгоно.
Хавсралт №1
81
ЁС ЗҮЙ, САНАЛ ГОМДЛЫН ХОРОО
АНХААРУУЛАХ ХУУДАС
Багш, ажилтны
Овог нэр: .......................................... Ажилласан жил: ................................
Албан тушаал: ............................. Огноо: ................................................
Ямар хууль тогтоомж, дүрэм, журам, ѐс зүйн хэм хэмжээ, соѐлын стандарт болон бусад эрх зүйн актыг
зөрчсөн:
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................... .....
...........................................................................................................................................................................................
............. тул анхааруулж байна.
82
Хавсралт №2
83
Хавсралт №3
84
Захирлын 2008 оны 02 сарын 10 өдрийн
10 тоот тушаалаар батлав.
85
4.1. Хууль тогтоомж, сургуулийн дотоод журам, суралцах тухай гэрээний үүргээ биелүүлээгүй болон ѐс
зүйн зөрчил гаргасан оюутанд тухайн хууль тогтоомж, дүрэм, журамд заасан хариуцлага, шийтгэл
хүлээлгэхээс гадна энэхүү дүрмээр хариуцлага, шийтгэл хүлээлгэх эсэхийг Ёс зүйн хороо шийдвэрлэнэ.
4.2. Энэхүү дүрмэнд тусгагдсан ѐс зүйн зөрчил гаргасан оюутанд зөрчлийн хэр хэмжээ, нөхцөл байдлыг
харгалзан доорх хариуцлага, шийтгэлийг хүлээлгэнэ.
4.2.1 Амаар буюу бичгээр анхааруулга, сануулга өгч уучлал хүсүүлэх
4.2.2 Учруулсан хохирлыг төлүүлэх
4.2.3 Сургуулиас хөөхийг сануулж захирлын тушаалаар хатуу донгодох
4.3.4 Тус сургуулийн оюутан байх эрхийг хасах
4.3 Сануулга өгч уучлал хүсүүлэх хариуцлагыг ѐс зүйн хөнгөн зөрчил гаргасан этгээдэд ногдуулах ба
хичээлийн нэг жилийн хугацаанд оюутанд нэгээс илүү ногдуулахгүй.
4.4 Ёс зүйн зөрчлийг давтан гаргасан бол 4.2.3-д заасан шийтгэлийг оногдуулна.
4.5 Мандах Их Сургуулийн оюутан байх эрхийг хасах шийтгэлийг ѐс зүйн зөрчил удаа дараа гаргасан буюу
ѐс зүйн ноцтой зөрчил давтан гаргасан тохиолдолд ѐс зүйн хувьд сургуульд тэнцэхгүй хэмээн үзэж уг
шийтгэлийг хүлээлгэнэ.
4.6 Сургуулиас хасагдах шийтгэл хүлээсэн этгээдэд сургалтын төлбөрийг нь буцаан олгохгүй.
4.7 Энэ дүрмэнд ѐс зүйн зөрчил гэж заасан үйлдлүүдийг мэдээгүй байсан нь хариуцлага, шийтгэлээс
чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.
86
Захиргааны Зөвлөлийн 2015 оны 10 сарын
12-ний өдрийн хурлаар шинэчлэн батлав.
87
1.4 Оюутны зөвлөл нь даргатай байх бөгөөд зөвлөлийн даргыг зөвлөлийн бүх гишүүдийн хурлаас сонгоно.
Оюутны зөвлөлийн дарга нь дараах эрх үүрэгтэй байна. Үүнд:
1.4.1 Оюутны зөвлөлийн хурлыг даргалах
1.4.2 Хурлын шийдвэрийг баталгаажуулах
1.4.3 Зөвлөлийн гишүүдэд шаардлага тавих
1.4.4 Сургуулийн захиргаанд хурлын шийдвэрийг хүргүүлж, зохих асуудлыг шийдвэрлүүлэх
1.4.5 Сургуулийн Удирдах зөвлөлийн гишүүнээр сонгогдох
1.4.6 Оюутны зөвлөлийг төлөөлж, холбогдох талуудтай хамтран ажиллах, санал бодлоо
илэрхийлэх
1.4.7 Оюутны зөвлөлийн өдөр тутмын ажлыг удирдан зохион байгуулах
1.4.8 Жил бүр оюутнуудын дунд зохион байгуулах ажлын төлөвлөгөө гарган Гүйцэтгэх захирлаар
батлуулан түүний биелэлтийг сар бүр мэдээлж, нэгдсэн тайлангаа хагас, бүтэн жилээр гаргаж,
сургуулийн тайлангийн хурлаар хэлэлцүүлэх (Тайландаа хийсэн ажлынхаа нотлох баримт
бүртгэл, фото зураг, судалгаа зэргийг хавсаргана.)
1.5 Оюутны зөвлөлийн дарга төгсөх ангид дэвшсэнээр сонгуульт үүргээ шинээр сонгогдсон оюутны
зөвлөлийн даргад шилжүүлэн тамга тэмдэг, баримт бичиг, тайлан, хариуцсан эд хөрөнгөө хүлээлгэж
өгнө.
1.6 Оюутны зөвлөлийн дарга үүрэгт ажлаа хангалтгүй хийсэн гэж үзвэл бүх гишүүдийн хурлаар хэлэлцэж,
үүрэгт ажлаас чөлөөлөгдөнө.
1.7 Оюутны зөвлөлийн гишүүд нь дараах эрх үүрэгтэй болно. Үүнд:
1.7.1 Анги хамт олноо төлөөлөн зөвлөлийн хуралд оролцох
1.7.2 Хуралд санал бодлоо илэрхийлж, тодорхой асуудал дэвшүүлэн тавьж шийдвэрлүүлэх
1.7.3 Оюутны зөвлөлийн даргыг сонгох, сонгогдох
1.7.4 Оюутны зөвлөлийн гишүүн нь удирдан зохион байгуулах авьяастай, хэв журмын болон ѐс
суртахууны зөрчилгүй, шинийг санаачлагч, цэвэрч нямбай, үнэнч шударга байдлыг эрхэмлэнэ.
1.7.5 Шинээр элссэн оюутнуудад оюутны зөвлөлийн үйл ажиллагаа, оюутны ѐс зүйн дүрэм болон
сургуулийн бусад дүрэм журам, тэтгэлэгт хөтөлбөрүүдийг танилцуулж, судлуулах, дагаж
мөрдүүлэх
1.7.6 Оюутнуудын санал хүсэлт, шүүмжлэлийг хүлээн авч, ажилдаа тусгах
1.7.7 Оюутны зөвлөлийн гишүүн нь дээрх дүрэм, журамд заасан үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд
албан үүргээс нь чөлөөлөх буюу оюутны зөвлөлийн хурлаар анхааруулан сануулах арга хэмжээ
авна.
1.7.8 Оюутны зөвлөлийн хурлыг шалтгаангүйгээр гурван удаа хоцрох, таслах тохиолдолд оюутны
зөвлөлөөс хасах
1.7.9 Оюутны зөвлөлийн гишүүн нь тусгай тэмдэгтэй байж болно.
1.8 Оюутны зөвлөл нь дотроо үйл ажиллагааны чиглэлийн дагуу салбар, болон хороотой байж болно.
1.9 Салбар, хороог Мандах Бүртгэл их сургуулийн оюутнуудаас сайн дурын үндсэн дээр, хүсэл
сонирхлоороо нэгдэн байгуулж ажиллана.
4.10 Салбар хороо бүр нь ахлагчтай байна. Сонирхлоороо нэгдсэн салбар. хорооны ахлагч нь дараах эрх
үүрэгтэй байна. Үүнд:
4.10.1 Салбар, хорооны гишүүдэд шаардлага тавих
4.10.2 Салбар хорооны төлөвлөгөөт ажлыг удирдан зохион байгуулж, идэвх санаачлагатай ажиллах
4.10.3 Гишүүдийн саналыг Оюутны зөвлөлд хүргүүлж, зохих асуудлыг шийдвэрлүүлэх
4.10.4 Сургуулийн ѐс зүй санал, гомдлын хороотой хамтран ажиллах, ѐс зүйн зөрчлөөс урьдчилан
сэргийлэх ажлыг зохион байгуулна.
88
5.6 Хяналтын зөвлөлийн гишүүн нь дээрх дүрэм, журамд заасан эрх үүргээ хангалтгүй биелүүлбэл оюутны
зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн анхааруулах, сануулах, шаардлагатай бол гишүүнээс чөлөөлөх арга
хэмжээ авна.
Маш сайн
хийгээгүй
Хангалтг
Дүгнэх албан
Ажлын гүйцэтгэл
Дунд
тушаалтан
Сайн
№
Огт
үй
4 3 2 1 0
89
Захирлын 2018 оны 10 сарын 23-ны өдрийн
А/96 дугаар тушаалын хавсралт №2
90
5.3 Хөгжлийн бэрхшээлтэй уншигчдад хүссэн номуудыг 7 хүртэл хоногийн хугацаатай гэрээр олгож
болно.
5.4 Уншлагын танхимаас гэрээр авсан номоо хоног хэтрүүлсэн тохиолдолд хэтэрсэн хоног тутамд ном
тус бүрт 500 төгрөгийн төлбөрийг оногдуулна.
5.5 Номын сангийн үйлчилгээ нь фонд, чөлөөт сонголт, гэрээр олгох, цахим үйлчилгээний төрлүүдтэй
байна.
5.5 Уншлагын танхимд цүнх, тор бусад эд зүйлсийг тээш хадгалах шүүгээнд хадгалуулж
зөвхөн зөөврийн компьютер, дэвтэр, үзэгтэй орохыг зөвшөөрнө.
5.6 Уншигчид уншлагын танхимд 5 хүртэл номыг сонгож авч номын санчид бүртгүүлэн, ашиглаж
дууссаны дараа бүртгэлээс хасуулан, дахин ном сонгон авч үйлчлүүлж болно.
5.7 Уншигчид багаар ажиллах өрөө, е-судалгааны танхимыг library@mandakh.mn мэйлээр урьдчилсан
захиалгыг өгч үйлчлүүлнэ.
5.8 Уншигчдад зориулж номын үзэсгэлэн гаргах, зохиолчидтой уулзалт, ярилцлага, хэлэлцүүлэг зохион
байгуулах мэдээллийн ажлуудыг тогтмол явуулж байна.
5.9 Багш, оюутнууд нь сургуулийн электрон каталогид байгаа хэрэглэгчийн нэвтрэх хаягаар
орж, эрдэм шинжилгээ судалгааны ажлууд, бакалавр, магистр, докторын бүтээл болон
е номыг уншиж үйлчлүүлнэ.
91
ном зүйн мэдээллийн үйлчилгээ авах.
7.1.3 Олимпиадад бэлтгэж буй оюутнуудад шаардлагатай номыг тухай бүр хүсэлтийг
харгалзан олгоно.
7.1.4 Номын сангаас зохион байгуулж буй соѐл олон нийтийн арга хэмжээнд оролцох
7.1.5 Номын сангийн үйл ажиллагааны талаар өөрийн санал хүсэлтээ илэрхийлэх, үнэлэлт өгөх.
7.2 Уншигчийн үүрэг
7.2.1 Уншигч нь сургуулийн болон номын сангийн дүрэм, журмуудыг чандлан баримтална.
7.2.2 Сургалтын төлбөрөө хугацаанд нь төлж номын сангаар үйлчлүүлэх эрх авна.
7.2.3 Номын сангийн цаасан болон электрон каталогийг зөв ашиглана.
7.2.4 Ном, сурах бичиг, хэвлэлийн бүтээгдэхүүнийг хэвийн бус байдлаар ашиглах, номын мэдрэгчийг
гэмтээх, тэмдэглэгээ хийх, нугалах, дундаас нь хуудас урах зэрэг зүй бус үйлдэл хийхгүй
байна.
7.2.5 Ном, сурах бичиг, хэвлэмэл бүтээгдэхүүнийг гэмтээсэн, үрэгдүүлсэн тохиолдолд цохих журмын
дагуу төлбөр төлж, номын санг хохиролгүй болгоно.
7.2.6 Уншигч нь бусдад саад болохуйцаар чанга ярих, гадуур хувцастай орох, хүнсний
зүйл авч орох, номын сангийн тоног төхөөрөмжийг эвдэж гэмтээх, бохирдуулах, ширээн дээр юм
бичих зүй бус үйлдэл хийхгүй байна.
7.2.7 Номын санч нартай зөв боловсон харьцах, номын санчийн тавьсан шаардлагыг
биелүүлэх, оюутны үнэмлэх зэрэг бичиг баримтаа цаг тухайд нь буцаан авч байна.
7.2.8 Сургуулиас гарах, чөлөө авч буй оюутнууд номын санд тооцоо дуусгаж тойрох хуудаст
тэмдэглүүлнэ.
92
Захирлын 2019 оны 01 сарын 25-ны өдрийн
A/08 дугаар тушаалын хавсралт №1
МАНДАХ ИХ СУРГУУЛИЙН БАКАЛАВРЫН ӨДРИЙН ХӨТӨЛБӨРИЙН ОЮУТАНД ОЛГОХ
ШАГНАЛ БА ТЭТГЭЛЭГ
Нэг. Ерөнхий зүйл
1.1 Шагнал, тэтгэлэгийн зорилго: Оюутнуудын амжилттай суралцах эрмэлзлэлийг дэмжин идэвхи
чармайлтыг дээшлүүлэх, нийгмийн идэвхи оролцоо, сургуулийн эрхэм зорилгыг биелүүлэхэд оруулсан
хувь нэмэр, амжилтыг урамшуулах зорилготой.
1.2 Тэтгэлэгийн төрөл:
1. Үүсгэн байгуулагчийн нэрэмжит шагнал
2. Шинэ элсэгчдийг дэмжих тэтгэлэг
3. Сурлагын амжилтаар олгох “Захирлын нэрэмжит тэтгэлэг”
4. Эрдэм шинжилгээ, судалгааг дэмжих “Эрдмийн зөвлөлийн нэрэмжит тэтгэлэг”
5. Онцгой амжилт гаргасан оюутанд олгох шагнал, урамшуулал
1.3 Тэтгэлэгт хөтөлбөр ба шагнал, урамшуулалд хамрагдах оюутны шалгаруулалтыг захирлын тушаалаар
батлагдсан орон тооны бус байнгын комисс шийдвэрлэнэ.
1.4 Тэтгэлэг, шагнал, урамшуулал авсан оюутныг мэдээллийн хэрэгслээр сурталчилна.
93
Тав. Эрдэм шинжилгээ, судалгааг дэмжих “Эрдмийн зөвлөлийн нэрэмжит тэтгэлэг”
5.1 Дараах болзлыг хангасан бакалаврын хөтөлбөрийн оюутанд Эрдмийн зөвлөлийн нэрэмжит тэтгэлэг
олгоно.
5.1.1 Улсын болон шинжлэх ухааны салбарын хэмжээний эрдэм шинжилгээний хуралд
оролцон илтгэл нь эхний 3 байранд шалгарсан
5.1.2 Судалгааны ажлын үр дүнгээр шинэлэг үр дүн бүхий эрдэм шинжилгээний өгүүлэл бичиж олон
улсын мэргэжлийн сэтгүүлд хэвлүүлсэн
5.2 Тэтгэлэгт нэр дэвшүүлэх, шалгаруулалт
5.2.1 Тэтгэлэгт тэнхим, анги хамт олон болон оюутан өөрийгөө дэвшүүлж болно.
5.2.2 Нэр дэвшигч нь дараах материалыг бүрдүүлнэ.
Тэтгэлэгт нэр дэвшигчийн анкет, өргөдөл
Ангийн зөвлөх багш, удирдагч багшийн тодорхойлолт
Журмын 5.1.1, 5.1.2-д заасан болзлыг хангасныг нотлох баримт
Сурлагын дүнгийн баталгаажсан хуудас
Ёс зүй, санал гомдлын хорооны тодорхойлолт
5.2.3 Нэр дэвшигчийн материалыг тухай бүр Оюутан хариуцсан ажилтан хүлээн авч, комиссын хурлаар
шийдвэрлүүлнэ.
5.2.4 Шалгарсан оюутнуудад амжилтаас нь хамааруулан дараа улиралд ногдох сургалтын
төлбөрийн 20%-50%-тай тэнцэх тэтгэлэг олгоно.
Долоо. Бусад
7.1 Тэтгэлэгт хамрагдсан оюутан хос диплом олгох хөтөлбөрт суралцах тохиолдолд зөвхөн суурь
мэргэжлээр суралцахад нь зориулан тэтгэлэг олгоно.
7.2 Оюутны зөвлөлийн сонгуульт үүрэг хүлээсэн оюутнуудын ажлын үр дүнтэй нь холбон тухайн
хичээлийн жилийн сургалтын төлбөрөөс дараах хувиар урамшуулал олгож болно. Үүнд:
а. Оюутны зөвлөлийн дарга, орлогч дарга 10% хүртэл
б. Оюутны зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга, хяналтын зөвлөлийн дарга 5% хүртэл
7.3 Сургуулийн болон улсын хэмжээний олимпиад, эрдэм шинжилгээ, судалгаа, урлаг спорт, нийгмийн
хариуцлагын хүрээнд тогтмол амжилт гаргасан оюутнуудыг төрийн болон төрийн бус
байгууллагуудын шагналд тодорхойлж болно. Оюутнуудын материалыг Оюутан хариуцсан ажилтан
холбогдох байгууллагад хүргэж, шийдвэрлүүлнэ.
7.4 Энэхүү журмын 4, 5, 6, 7-р зүйлд хамаарах тэтгэлэг, шагнал, урамшууллыг холбогдох арга хэмжээний
үеэр сургуулийн удирдлага гардуулж өгнө.
94
Захирлын 2019 оны 01 –р сарын 25-ны өдрийн
A/08 дугаар тушаалын хавсралт №2
ОЮУТАН СОЛИЛЦООНЫ ХӨТӨЛБӨР
Нэг. Ерөнхий зүйл
1.1 Мандах Их Сургууль ба хамтын ажиллагааны гэрээтэй гадаадын их, дээд сургуулийн хоорондын оюутан
солилцоотой холбоотой асуудлыг энэхүү хөтөлбөрөөр зохицуулна.
1.2 Оюутан солилцооны хөтөлбөр нь Мандах Их Сургуулийн стратеги төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх, гадаад
харилцааг сайжруулах, мөн оюутан өөрийн мэдлэг чадвараа хөгжүүлэх, туршлага хуримтлуулах хөрвөх
чадварыг дээшлүүлэхэд чиглэгдэнэ.
1.3 Сургалтын төлбөр болон бусад холбогдох зардлыг оюутан солилцооны хөтөлбөр хэрэгжүүлж буй хоѐр
их сургуулийн хооронд байгуулсан гэрээгээр зохицуулна.
95
Захирлын 2019 ны 02-р сарын 27-ны өдрийн
А/11 дугаар тушаалын хавсралт №2
96
3.3. Жилийн чөлөөнөөс эргэн суралцахад хичээлийн зөрүү гарсан бол тухайн хичээлийн кредитийн
төлбөрийг 100 хувь төлж нөхөн судална.
97
Зургаа. Суралцагчийг сургуулиас хасах болон чөлөөлөх
6.1. Суралцагчийг дараах шалтгаанаар сургуулиас хасна.
6.1.1. Сургуулийн дүрэм, журмыг ноцтой зөрчсөн
6.1.2. Сурлагаар тэнцээгүй
6.1.3. Шүүхээр гэм, буруутай болох нь тогтоогдож, ял эдлэх болсон.
6.1.4. Жилийн чөлөөний хугацаа дуусч, тогтоосон хугацаанд суралцах хүсэлтээ ирүүлээгүй.
6.2. Дараах шалтгаанаар сургуулиас чөлөөлнө.
6.2.1 Эрүүл мэндийн магадлагаагаар
6.2.2 Өөрийнмэндийн магадлагаагаарс чөл
6.2.3 Өөрийнмэндийн магадлагаагаарс
6.3. Дараах тохиолдол суралцагчийг сурлагаар тэнцэхгүй гэж үзнэ.Үүнд:
6.3.1 Тус сургуулийн 1 болон 2 дугаар курсэд 2 улирал дараалан бүх шалгалтын 50 ба түүнээс дээш
хувьд хангалтгүй үнэлгээ авсан.
6.3.2 Тус сургуулийн бакалаврын зэргийн өдрийн ангийн суралцагч 3 ба түүнээс дээш жил улиран
суралцсан, нийт 8-аас дээш жил суралцаад төгсөж чадаагүй.
6.4. Суралцагч сургуулиас хасагдах болон чөлөөлөгдөх бол хавсралт №3-д заасан “Сургуулиас шилжих
болон хасагдаж буй суралцагчийн өргөдөл” маягтаар өргөдөл гаргаж сургалтын албанд ирүүлнэ.
6.5. Өргөдөл гаргагч нь уг маягтанд сургалтын алба, зөвлөх багш, санхүү, номын санчаар зохих тэмдэглэгээг
хийлгэж гарын үсэг зуруулах ба тооцоотой нөхцөлд тооцоог бүрэн хийж дуусгасан байна.
6.6. Үндсэн төлбөр болон суралцсан хугацаанд ногдох төлбөрийн тооцоог үндэслэн нягтлан бодогч
суралцсан хугацаанд ногдох болон төлбөрийн илүү, дутуу, буцаалт хийх хэмжээг тооцно.
6.7. Сургуулиас чөлөөлөгдөх болон болон хасагдах оюутны сургалтын төлбөрийн тооцоог “Оюутны
сургалтын төлбөрийн талаар баримтлах журам”-д зааснаар зохицуулна.
6.8. Сургалтын төлбөрийн буцаалтыг Санхүү хөгжлийн бодлого эрхэлсэн дэд захирлын зөвшөөрлөөр олгоно.
6.9. Суруулиас хасагдах болон чөлөөлөгдсөнийг захирлын тушаалаар баталгаажуулна.
98
99
100
101
102
103
Захирлын зөвлөлийн 2008 оны 10-р сарын 23 ны
Хурлаар хэлэлцэн шинэчлэн батлав.
104
6.2 Байр хариуцсан багш байранд амьдарч байгаа оюутнуудад энэ дүрмийг сахиулж, мөрдүүлэх үүрэг
хүлээнэ.
105
Төгсөгчдийн холбооны үүсгэн байгуулагчдын
Хурлын 1998 оны 10 сарын 01-ны өдрийн
01 тоот тогтоолоор батлав.
2.1 Тус холбоо нь зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд дараахь үйл ажиллагааг явуулна. Үүнд:
2.1.1. Төгсөгчдийн хамтын нөхөрлөл, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх
2.1.2. Төгсөгчдийн мэргэжил дээшлүүлэх боломжийг бүрдүүлэх
2.1.3. Бие биенээсээ туршлага судлах
2.1.4. Төгсөгчид ажилд орох, ажлаа өөрчлөх зэрэгт туслах
2.1.5. Төрөлх сургуультайгаа байнгын холбоотой байх гүүр болох
2.1.6. Сургуулийнхаа оюутнуудын дунд Эрдэм шинжилгээ, соѐл хүмүүжил, спорт урлагийн терөл
бүрийн ажил зохион байгуулах
2.1.7. Оюутнуудад үйлдвэрлэлийн дадлага хийхэд туслах
2.2 Зорилгоо хэрэгжүүлэхтэй холбоотой бусад үйл ажиллагаа явуулах
2.1 Холбоо нь өөрийн зорилтыг чөлөөтэй хэрэгжүүлэхийн тулд Төрийн болон Төрийн бус байгууллага аж
ахуйн нэгж, гадаад, дотоодын байгууллагууд хувь хүмүүстэй дараахь хэлбэрээр хамтран ажиллана.
Үүнд
4.1.1. Хамтран ажиллах
4.1.2. Ивээл тус дэмжлэгт нь тулгуурлах, тэднийг дэмжих
4.1.3. Үйл ажиллагаанд зохих хүсэлт, журмын дагуу оролцох
4.1.4. Гаргасан шийдвэрт нь хуулийн дагуу байр сууриа илэрхийлэх
4.1.5. Бусад
Тав. Гишүүнчлэл
2.1 Холбооны дүрмийг хүлээн зөвшөөрсөн. зорилго, үйл ажиллагааны чиглэлийг дэмжигч тус сургуульд
доктор болон магистр. бакалаврын зэрэг хамгаалсан, нэгээс доошгүй жилийн мэргэжил дээшлүүлэх
дамжаа. курст сурч байсан 18-аас дээш насны Монгол улсын иргэн тус холбооны гишүүн байж болно.
2.2 Гишүүд нь Холбооноос зохион байгуулж буй бүх төрлийн арга хэмжээнд оролцож, холбооны удирдах
зөвлөлийг сонгох, сонгогдох эрхтэй.
106
2.3 Гишүүд нь Холбооноос зохион байгуулж буй үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор гишүүний
татвар төлж, зохих хэмжээний хандив өгөх, үйл ажиллагаанд нь биечлэн, идэвхтэй оролцох үүрэгтэй.
2.4 Холбоонд шинээр элсэхийг хүсэгчдийн өргөдлийг удирдах зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн шийдвэрлэж,
гишүүнчлэлийн батламж олгоно.
2.5 Гишүүн нь бүх гишүүдийн хурлын шийдвэрт нэг саналын эрхтэй байна.
2.6 Гишүүн нь дараах шалтгаанаар гишүүнчлэлээс чөлөөлөгдөнө Үүнд:
а) Өөрийн хүсэлтээр чөлөөлөгдөх өргөдөл гаргасан;
б) нас барах
2.7 Холбоо нь дараах тохиолдолд удирдах зөвлөлийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн гишүүнчлэлээс хасч
болно
a ) Татвараа тогтоосон хугацаанд төлөхгүй. хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр удаа дараа
холбооны үйл ажиллагаанд оролцохгүй байх;
б ) Тус холбооны нэр төрд харшилсан, дүрмээр тодорхойлсон зорилгод үл нийцсэн
ажиллагаа явуулах;
в) Холбооны удирлагаас өгсөн үүрэг, даалгаврыг хесөрдүүлэх, гишүүний үүргээ
биелүүлээгүйгээс холбооны үйл ажиллагаанд хор хохирол учруулах;
г) Эрүүгийн гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруутай нь шүүхээр тогтоогдсон;
Зургаа.Бүх гишүүдийн хурал
6.1. Холбооны эрх барих дээд байгууллага болох бүх гишүүдийн хурал байна.
6.2. Бүх гишүүдийн хурлыг удирдах зөвлөлийн шийдвэрээр зарлан хуралдуулна.
6.3 Бүх гишүүдийн хурлаар доорхи асуудлыг авч хэлэлцэнэ. Үүнд:
a ) Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, тайлан
б ) Санхүүгийн төсөв, тайлан
в ) Зохион байгуулалтын асуудал
г) Холбооны Тэргүүн, дэд тэргүүн, зохицуулагч, удирдах зөвлөл, хяналтын зевлөлийн
гишүүдийг сонгох
д)Хүндэт зөвлөх, зөвлөх, хүндэт гишүүний асуудал хэлэлцэх
е ) Холбооны дүрмэнд өөрчлөлт, нэмэлт оруулах
ѐ ) Холбоог татан буулгах
ж) Бусад асуудал
6.4 Бүх гишүүдийн хурлыг гишүүдийн 50-иас дээш хувийн ирцээр (итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийг
оролцуулж тооцно) хүчинтэйд тооцож, оролцсон гишүүдийн олонхын саналаар шийдвэр гаргана.
6.5 Бүх гишүүдийн хурлаас удирдах зөвлөлийн 7-оос доошгүй сондгой тооны гишүүн, санхүүгийн үйл
ажиллагааг хянах хяналтын зөвлөлийн 3 гишүүнийг тус тус сонгон ажиллуулна.
7.8 Зохицуулагч нь нарийн бичгийн даргаар ажиллах бөгөөд холбооны өдөр тутмын гүйцэтгэх ажил, бичиг
хэргийн хөтлөлтийг хариуцна.
107
7.9 Холбооны үйл ажиллагааг дэмжих үүднээс нэр хүнд бүхий иргэнийг Удирдах Зөвлөлийн хурлаас
Хүндэт Зөвлөхөөр өргөмжилнө Хүндэт Зөвлөхийн тоо хязгаарлахгүй Хүндэт Зөвлөхүүд Холбооны бүх
гишүүдийн хурал болон удирдах зевлөлийн хуралд таслах эрхтэйгээр оролцоно
7.10 Холбооны үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлж, хамтран ажиллаж буй байгууллага, хувь хүнийг холбооны
хүндэт гишүүнээр элсүүлэн авахыг удирдах зөвлелийн хурлаас шийдвэрлэнэ. Холбооны тэргүүнээр
алба хашиж байсан гишүүд хүндэт гишүүнд тооцогдоно. Хүндэт гишүүд нь татвараас чөлөөлөгдөнө.
9.3 Үйл ажиллагаанаас олсон аливаа орлого нь холбооны зорилгод нийцсэн үйл ажиллагаанд
зарцуулагдана.
9.4 Холбооны гишүунчлэлийн татвар нь жилийн 10000 төгрөг байна.
9.5 Холбооны гишүүн нь холбооны үйл ажиллагааг дэмжих, тухайлсан арга хэмжээг санхүүжүүлэх
зорилгоор хандив өргөж болно. Хандивын хэмжээг хязгаарлахгүй.
9.6 Холбооны дэргэд түүний үйл ажиллагааг дэмжих сан байгуулж болно. Санг байгуулах, түүний үйл
ажиллагааны дүрэм гарган батлах ажлыг Удирдах Зөвлөлөөс зохион байгуулж бүх гишүүдийн хурлаар
батлуулна.
108
10.2 Шаардлагатай гэж үзсэн тохиолдолд бүх гишүүдийн хурлаас холбоог татан буулгаж, хуримтлуулсан
өмч хөрөнгийг холбооны зорилго нэгт байгууллагад хандивлах буюу зорилгод нийцсэн үйл
ажиллагаанд зарцуулах шийдвэр гаргана.
109
Захирлын 2017 оны 05 дугаар сарын 30-ны
өдрийн 48 тоот тушаалаар батлав
ТӨГСӨГЧИЙН ҮРЭГДҮҮЛСЭН ДИПЛОМЫГ ДАХИН ОЛГОХ, ХУУЧИН ДИПЛОМЫГ
ШИНЭЧЛЭН СОЛИХОД БАРИМТЛАХ ЖУРАМ
3.2 Дипломоо шинэчлэн авах хүсэлт гаргасан төгсөгч дараах материалыг бүрдүүлэн сургуульд хандана.
Үүнд:
а. Солиулах дипломын эх хувь
б. Солиулах тухай хүссэн хувийн өргөдөл
в. Холбогдох хураамж төлсөн баримт
110
Дөрөв. Диплом шинэчлэн олгох
4.1 Диплом дахин олгох /хаясан, гээсэн/-д тухайн жилийн 1 кредитийн үнэлгээг 2 дахин, шинэчлэн
олгоход 1 кредитийн үнэлгээг 3 дахин нэмэгдүүлсэн дүнгээр тооцогдоно. Гал, үер ус зэрэг
давагдашгүй хүчний нөлөөгөөр үрэгдсэн бол зохих байгууллагын нотлох баримтыг үндэслэн
төлбөргүй олгоно.
4.2 Үнэлгээг хөрвүүлэн солиулж буй дипломын хавсралт дахь хичээлийн кредитийг одоогийн мөрдөж
буй сургалтын төлөвлөгөөг үндэслэн сургалтын алба, тухайн тэнхимийн эрхлэгчтэй хамтран
шийдвэрлэх бөгөөд тухайн хичээл бүрийн үнэлгээг дараах байдлаар шинэчлэн хөрвүүлнэ.
4.3 Архивт хадгалах холбогдох материалуудыг захирлын тушаалаар батлагдсан комисс хянаж, бүртгэл
хийнэ.
4.4 Шинэчлэн олгох дипломыг хэвлүүлэн шинэчлэн олгоход энэ журмын 2.1-ийн б, д, е болон 3.2-ын а.
б. в-д заасан материалыг бүрдүүлэх ба 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.6, 2.7 заалтууд адил үйлчилнэ.
4.5 Дипломыг шинэчлэн олгосон тохиолдолд хуучин дипломыг хураан авч архивт хадгална.
4.6 Дипломыг дахин олгосон, шинэчлэн олгосон тухай Ерөнхий захирлын тушаал гаргана.
4.7 Диплом дахин болон шинэчлэн олгох тухай өргөдөл хүлээн авсанаас хойш ажлын 15 хоногийн дотор
шийдвэрлэнэ.
111
Захирлын 2019 оны 02 сарын 27-ны өдрийн
A/11 дүгээр тушаалын хавсралт №6
1. Нийтлэг үндэслэл
1.1 Төгсөлтийн ѐслол (диплом, энгэрийн тэмдэг гардуулах)-ын үйл ажиллагааг зохион байгуулахад энэхүү
дэгийг баримтлан ажиллана.
1.2 Мандах их Сургуулийн багш, ажилтнууд болон төгсөгчид, энэхүү үйл ажиллагаанд оролцогч, зочид
энэхүү дэгийг дагаж мөрдөнө.
2. Үйл ажиллагаа зохион байгуулалт
112
4.8 Диплом, энгэрийн тэмдэг гардуулалтын үед төгсөгчдийн эцэг, эх, найз нөхдийг тайзан дээр гарахыг
хориглоно. Гэрээ байгуулсан студийн эсвэл сургуулийн захиргаанас зөвшөөрөл авсан зурагчинд төгсөгч нэг
бүрийн диплом гардах үеийн зургийг авах эрхийг олгоно.
4.9 Диплом, энгэрийн тэмдгээ гардаж авсан оюутан комиссоос өгсөн зааврын дагуу өөрийн суудалдаа суух
ба диплом гардуулах үйл ажиллагаанд саад хийх, суудлаа орхихыг хориглоно.
4.10 Диплом гардуулсаны дараа бүх төгсөгчид суудлаасаа босч тангараг өргөнө. Тангарагийн үгийг
төгсөгчийн төлөөлөл уншиж, бусад нь дагаж уншина.
4.11 Төгсөлтийн баярын үйл ажиллагааг сургуулийн удирдлагаас төгсөгчдөд баяр хүргэн, амжилт хүсэж,
албан ѐсоор хааснаар үйл ажиллагаа дуусгавар болно.
4.12 Сургуулийн сүлд дуу эгшиглэнэ. Бүх багш, ажилтан, төгсөгчид хамтран дуулна.
Энэхүү журам нь багш ажилтан, оюутнуудын хувцасны өлгүүрээр үйлчлүүлэхэд баримтлах сахилга,
дэг журам, өлгүүрчний анхаарч ажиллах ажил үүргийн хуваарь, зохион байгуулалтыг зохицуулахад
чиглэгдэнэ.
1. Өлгүүрчин ажил үүргийн дагуу шаардлага тавин дэг журмыг сахиулах ба тавьсан шаардлагыг хүн бүр
биелүүлж, бие биедээ хүндэтгэлтэй харилцана.
2. Үйлчлүүлэгч хувцасны өлгүүр хадуулсан байх бөгөөд хувцасаа өлгүүлэхдээ халаасанд байгаа эд зүйлсээ
авсан байна.
3. Үйлчлүүлэгч өлгүүр гээсэн бол өлгүүрийн үнийг төлөх буюу адилхан өлгүүр хийлгэн өгч хохирлыг
бүрэн барагдуулна.
4. Өлгүүрчин ажлын хариуцлага алдаж, бусдын эд зүйлсийг алдсан бол хохирлыг бүрэн барагдуулна.
5. Оюутнуудын хувцасны өлгүүрийн эмх цэгцийг сайжруулахын тулд анги бүрт өлгүүрийн хуваарь гарган
хувцсыг өлгөнө.
6. Өлгүүрчин нь өдөр бүр хувцасны өлгүүрийн өрөөнд цэвэрлэгээ хийж, өдөр тутмын ажлын хяналтын
хуудаст тэмдэглэнэ.
7. Өлгүүрчин цагийн хуваарийн дагуу үйлчлүүлэгчдэд хүндрэл учруулахгүйгээр хурдан шуурхай үйлчилнэ.
Цагийн хуваарийг гадна талд байрлуулсан байна. Хуваарьт цагаа өөрчлөх буюу түр гарсан тохиолдол
/бие засах, хуралд суух/-д утасны дугаараа бичиж үлдээнэ.
Хоѐр. Хориглох зүйл
Баасан
21:00
Бямба 8:30
Ням Амарна
Энэхүү журмыг батлагдсан өдрөөс мөрдөнө.
113
Захирлын 2016 оны 12-р сарын 06-ны
өдрийн 122 тоот тушаалаар батлав.
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, СУДАЛГААНЫ АЖЛЫН СТАНДАРТ
Нэг. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажилд тавигдах шаардлагууд
Их, дээд сургуулийн эрдэм шинжилгээ, судалгааны үр дүнг хэрэглэгчдэд хүргэдэг үндсэн хэлбэрүүд болсон
магистрын болон бакалаврын дипломын ажил, сурах бичиг, сургалтын гарын авлага, орчуулгын бүтээл,
сургалтын бусад хэрэглэгдэхүүн, нэг сэдэвт бүтээл, эрдэм шинжилгээний илтгэл, өгүүлэл, Судалгааны ажил,
бие даалтын ажилд тавигдах үндсэн шаардлагууд, тэдгээрийн бүтэц, боловсруулалтын үйл явцыг
тодорхойлов.
Удиртгал;
Судлагдсан байдлын тойм;
Судалгааны арга зүй;
Бүтэц Судалгааны өгөгдлийн боловсруулалт, шинжилгээ;
Дүгнэлт;
Эх сурвалжийн жагсаалт;
Хавсралт.
114
Дотор нүүр хуудас Мандах Их Сургуулийн нэр, бэлгэ тэмдэг;
дахь бичиглэл Магистрантын овог, нэр;
Магистрантын судалгааны ажлын сэдэв;
Мэргэжлийн индекс, нэр;
Ямар зэрэг горилохоор бичсэн бүтээл болох;
Эрдэм шинжилгээний удирдагч, шүүмжлэгчийн овог, нэр, эрдмийн зэрэг, цол;
Хотын нэр, он.
Дипломын ажил
бичих 2.2 ба түүнээс дээш голч дүнтэй суралцах;
Төслийн ажил хийх;
суралцагчийг
Судалгааны арга зүй эзэмших.
сонгох үндсэн
шаардлага
Оршил;
Судалгааны арга зүй;
Судалгааны өгөгдлийн боловсруулалт, шинжилгээ;
Бүтэц
Дүгнэлт;
Эх сурвалжийн жагсаалт;
Хавсралт.
115
1.3 Сурах бичиг
Стандарт Агуулга
Суралцагчдад тухайн шинжлэх ухаан, түүний аль нэгэн салбарын үндсэн мэдлэг,
ойлголт, категори, зарчим, үзэл баримтлалуудын талаар системтэй мэдлэг олгох
Тодорхойлолт боловсролын стандарт, сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх суралцахуй, багшлахуйн
нэгдлийг хангахад шаардлагатай онол, арга зүйн үндэс бүхий дидактик шийдлийг
цогцоор хэлбэржүүлсэн сургалтын хэвлэмэл бүтээл.
Сурах бичигт зохиогчоос гадна мэргэжлийн судлаач, редактор, дизайнер зэрэг
Сурах бичгийн
төлөөллөөс бүрдсэн, мэргэжлийн багтай байж болох бөгөөд номын бүлэг тус бүрийн
зохиогч
зохиогчийг номын товч тодорхойлолтод бичих.
Агуулга;
Бүлэг, зүйл;
Бүлэг бүрийн эхэнд тухайн бүлгээр эзэмшвэл зохих үндсэн мэдлэгийг
Бүтэц тодорхойлох;
Үндсэн ойлголт, нэр томьѐоны тайлбар;
Ном зүй.
116
Багш нараас сурах бичиг бичих захиалга авах;
Сурах бичиг бичих төсөл боловсруулж, батлуулах;
Эх зохиох;
Хянан тохиолдуулах;
Хэвлэлийн эх бэлтгэх;
Мэргэжлийн эрдэмтдээс санал, дүгнэлт, шүүмж авах; Мэргэжлийн тэнхим,
Боловсруулах үйл холбогдох хороо, зөвлөлөөр хэлэлцүүлэх; Сургалтад хэрэглэх шийдвэр
явц гаргуулах;
Хэвлүүлэх;
Хэрэглэгчдэд хүргэх;
Нэмж засварлаж дахин хэвлэх.
Агуулга
Оршил
Бүлэг, зүйл
Бүтэц Бүлэг, зүйл бүрийн хяналтын асуулт;
Тохиолдол, дасгал;
Ном зүй;
Сэдэв бүрийн төгсгөлд мэдлэг бататгах жишээ, дасгалууд оруулах.
117
Багш нараас гарын авлага бичих захиалга авах;
Гарын авлага бичих төсөл боловсруулж, батлуулах;
Эх зохиох;
Хэвлэлийн эх бэлтгэх;
Боловсруулах үйл Мэргэжлийн эрдэмтдээс санал, дүгнэлт авах;
явц Мэргэжлийн тэнхим, холбогдох хороо, зөвлөлөөр хэлэлцүүлэх;
Сургалтад хэрэглэх шийдвэр гаргуулах;
Хэвлүүлэх;
Хэрэглэгчдэд хүргэх;
Нэмж засварлаж дахин хэвлэх.
118
1.6 Нэг сэдэвт бүтээл
Стандарт Агуулга
Шинжлэх ухааны онол, практикийн тодорхой асуудлыг тал бүрээс нь иж бүрэн судлан
боловсруулан, асуудал дэвшүүлэн шийдвэрлэсэн, эрдэмтэн судлаачдын үзэл
Тодорхойлолт
баримтлал, санал, дүгнэлтийг харьцуулан өөрийн байр суурийг тодорхойлсон эрдэм
шинжилгээний бүтээл.
Удиртгал;
Бүлэг, зүйл;
Бүтэц Дүгнэлт;
Хавсралт /эрх зүйн баримт бичиг хавсаргахгүй/;
Номзүй.
Захиалах;
Эх зохиох;
Хянан тохиолдуулах;
Хэвлэлийн эх бэлтгэх;
Боловсруулах үйл Мэргэжлийн эрдэмтдээс санал, дүгнэлт авах;
явц Мэргэжлийн тэнхим, холбогдох зөвлөлөөр хэлэлцүүлэх;
Сургалтад хэрэглэх шийдвэр гарах;
Хэвлүүлэх;
Хэрэглэгчдэд хүргэх;
Нэмж засварлаж, дахин хэвлэх.
119
1.7 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Стандарт Агуулга
Судалгааны тодорхой нэг асуудлыг онол, практикийн хэрэгцээтэй уялдуулан
Тодорхойлолт шинжилж, дүгнэсэн эрдэм шинжилгээний бүтээл.
Өгүүлэл /илтгэл/-ийн нэр;
Зохиогчийн ургийн овог, эцэг/эх/-ийн нэр, зэрэг цол, албан тушаал;
Хураангуй
Түлхүүр үг;
Оршил /Авч үзэж байгаа асуудлын мөн чанар, урьд өмнөх судалгааны
Бүтэц
ажлын түвшин, онцлог, дэвшүүлж буй асуудал/;
Үндсэн хэсэг /онол, арга зүй, судалгаа/;
Дүгнэлт, санал;
Ном зүй;
Хавсралт байж болно;
Сэдэв;
Гүйцэтгэсэн эрдэмтэн, судлаач, суралцагчийн овог, нэр
Нүүр хуудсан дахь
Эрдмийн зэрэг, цол
бичиглэл
Харьяалагдах тэнхим, сургууль
Цахим хаяг
120
1.8 Бие даалтын ажил
Стандарт Агуулга
Бие даалтын ажил нь тухайн сэдвийн хүрээнд тодорхой асуудлын онол болон практик
ач холбогдлыг ойлгож, шийдвэрлэх арга замыг тодорхойлж, өөрийн дүгнэлт гаргасан
зохион бичлэгийн хэлбэр юм.
Томьѐолол Бие даалтын ажил бичих зорилго нь суралцагчид танхимд хичээллэх явцдаа эзэмшсэн
мэдлэг, чадвараа бататган, тодорхой сэдвээр холбогдох материалуудтай танилцан, санал,
дүгнэлт гаргах ур чадварыг эзэмшүүлэхэд чиглэнэ.
Бие даалтын ажил бичихдээ багшийн зааврын дагуу ажиллах бөгөөд бие даалтын ажил
нь дараах үндсэн хэсгүүдтэй байна. Үүнд:
Оршил;
Бүтэц Үндсэн хэсэг;
Дүгнэлт;
Ном зүй.
Оршил хэсэгт
Оршилд судалгааны ажлын үндэслэл, тухайн судалгааны ажлын зорилго,
зорилт, судалгааны объект, судалгааны арга, судалгааны ажлын үр
дүнгийн онолын болон практик ач холбогдолыг тодорхой тусгасан байна.
Үндсэн хэсэгт
Бие даалтын ажлын үндсэн хэсэг нь хэд хэдэн бүлэг, хэсгээс бүрдэх бөгөөд
бүх утга санаа, шийдлүүд нь тодорхой арга, тоо баримтаар шинжлэх
ухааны үндэстэй нотлогдсон, оновчтой, товч найруулан бичсэн байна.
Үндсэн хэсгийн агуулга нь бие даалтын ажлын сэдэвтэй тохирч, түүний
агуулгыг бүрэн илэрхийлсэн байна. Асуудлыг авч үзэхдээ судлагдсан
байдалд шинжилгээ хийсэн, үнэлэлт, дүгнэлт өгсөн, асуудлыг
шийдвэрлэх арга замыг гаргасан, үр дүнгээ баталсан байна.
Дүгнэлт бичих
Ерөнхий дүгнэлт нь таны илэрхийлсэн гол санаануудыг нэгтгэсэн хэсэг юм.
Дүгнэлт нь сэдвийн бүх гол санаанд тулгуурласан таны үзэл бодол байх
бөгөөд тухайн сэдвийн хүрээнд шийдвэрлэсэн асуудлын ач холбогдол,
үүсэх үр дагаврыг тодорхойлно
121
Мандах Их Сургуулийн нэр, бэлгэ тэмдэг;
Нүүр хуудсан дахь Тэнхмийн нэр;
Бие даалтын сэдэв;
бичиглэл
Гүйцэтгэсэн , суралцагчийн овог, нэр;
Хотын нэр, он;
122
Найруулга, үсэглэлийн алдаа;
Асуудал дэвшүүлсэн байдал;
Мэдээллийн боловсруулалт;
Судалгааны үр дүн;
Хувь хүний үзэл бодол;
Үнэлгээ Бүтээлч үйл ажиллагаа;
Бичих ур чадвар;
Цаг хугацаанд нь гүйцэтгэсэн эсэх;
Сэдэв, зорилго, агуулга, дүгнэлтийн уялдаа холбоо;
Тэнхимээс томилсон хамгуулах багаар хэлэлцүүлэх
123
Хоѐр. Академик бичлэг
Мандах Их Сургуулийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг боловсруулахад академик бичлэгийн
стандартыг мөрдөх бөгөөд уг бичлэгийн стандартад нийцүүлэн Microsoft Office программыг ашиглана.
Энэхүү бичлэгийн стандарт нь бакалавр болон магистрын диплом, Судалгааны ажил, бие даалтын ажил,
дадлагын ажлын тайлан бичихэд ашиглана.
А 4 хэмжээтэй хуудасны зүүн захаас 30 мм, баруун захаас 15 мм, дээд болон
доод захаас 20 мм зайтай, үндсэн бичвэрийг хуудасны хоѐр талд зэрэгцүүлэн
(justify) бичнэ.
Мөр хоорондын зай 1.15 lines, догол мөр (paragraph) хоорондын зай нь догол
мөрөөс эхлэх хэсэг бүрийн өмнө (before spacing) 6 pt хэмжээтэй байна.
Үндсэн бичвэрийн үсгийн өндөр 12 pt байна.
1 Зай хэмжээ Үг хооронд болон цэг, бусад тэмдэглэгээний дараа зөвхөн нэг удаа зай (space)
авна.
Дээрх хэмжээг баримтлан бичсэн А4 хэмжээтэй нэг талаар найман хуудсыг нэг
хэвлэлийн хуудас (х.х.) гэж тооцно.
Windows үйлдлийн системийн UNICODE гарын драйвер ашиглана. "Times new roman"
2 Үсгийн төрөл
фонтоор бичнэ.
Цэг
3 Цэг тэмдэглэгээнд Монгол хэлний зөв бичих дүрмийг баримтална. (Хавсралт А).
тэмдэглэгээ
Агуулгын Агуулгын товъѐог бүлэг, зүйлийн гарчгийг тухайн ажилд орсон дарааллын
5 дагуу үг үсэг, агуулгын зөрүүгүй, эхлэх хуудасны дугаараар жагсаан бичнэ.
товъѐог
Гарчгийг бичихдээ үгийг тасалж бичихгүй, цэг тавихгүй.
Дотор Тухайн бүтээлийг ямар субъект хэзээ хэлэлцэж, дэмжсэн болохыг бичих;
6
нүүр Тухайн бүтээл нь хэнд зориулагдан бүтээгдсэн болохыг бичих.
124
Сурах бичиг, гарын авлага, нэг сэдэвт бүтээл, дипломын ажил, магистр,
докторын ажил нь бүлэг, зүйлтэй байна. Бусад төрлийн ажил нь сэдэв, дэд
сэдэвтэй байна. Тухайн ажлын стандартад тусгайлан заагаагүй бол дэд сэдэв
хэрэглэхгүй.
Бүлэг, зүйлийн нэрийг хуудсыг голлуулж, бүлгийн нэрийг тод (Bold), том
үсгээр (All caps), зүйлийн нэрийг зөвхөн эхний үсгийг томоор, бусад үсгийг
жижгээр тодотгож (Bold) бичнэ. Бүлэг, зүйлийн нэрийн мөр хоорондын зай 1
lines (Single) байна.
Бүлгийн нэр болон үндсэн бичвэрийн хоорондох зай нь бүлгийн нэрийн дараа
Бүлэг/сэдэв, (after spacing) 18 pt байна. Зүйлийн нэр, үндсэн бичвэр хоорондын зай нь мөр
хооронд 1.5 lines байх ба зүйлийн нэрийн өмнө (before spacing) 6 pt хэмжээтэй
7 зүйл/дэд
зай авна.
сэдэв Бүлэг бүр шинэ хуудаснаас эхэлнэ.
Бүлэг бүрийг бичвэрийн эхнээс дэс дараалан дугаарлаж, дугаарыг "Нэг.,
Хоѐр." зэргээр үсгээр бичиж, цэг тавина. Харин удиртгал, дүгнэлтийг
дугаарлахгүй.
Бүлгийн сэдвийн хүрээнд зүйлийг дугаарлах (1.1., 1.2., 1.3. гэх мэт) ба зүйлийг
дугаарласан тооны ард цэг тавина.
Бүлэг нь хоѐр буюу түүнээс дээш зүйлтэй байна.
Судалгааны ажлын түвшин, сэдвийн онцлогтой холбоотойгоор тухайн
төрлийн судалгааны ажлын бүлэг, зүйлийн тоо болон хуваарилалтыг судлаач
өөрөө тодорхойлно.
125
Бүлэг, зүйл, сэдэв, дэд сэдвийн нэр болон бичвэр дэх агуулга нь өөр
хоорондоо нягт уялдаатай байна. Бүлэг, зүйл, сэдэв, дэд сэдвийн утга
давхцахгүй.
Нэг утга санааг бүрэн илэрхийлсэн хоѐр буюу түүнээс дээш өгүүлбэрээс
бүрдэх хэсгийг догол мөр (paragraph) гэж ойлгоно.
Дараалсан догол мөрүүд өөр хоорондоо утгаар уялдана.
Судалгааны хамрах хүрээнд судалгаа хийсэн орон зай, цаг хугацаа, судалгаанд
оролцогчдын тухай мэдээллийгтусгана.
Бусдаар үйлдүүлэх хэвээс аль болох татгалзаж, шууд үйлдэх хэвээр бичнэ.
Найруулгын хувьд "би" гэж судалгааг ганцаар өмчилсөн өнгө аясаар бичихээс
9 Найруулга татгалзаж, аль болох гуравдагч төлөөний нэрээр бичнэ.
Нийлмэл өгүүлбэрийг аль болох ойлгомжтой, логик уялдаатай байхаар, олон
өгүүлбэргүйгээр найруулан бичнэ.
Бичвэрт тоон утгыг илэрхийлэхдээ 10 хүртэлх тоог үсгээр бичиж (жишээ нь:
есөн хувь, таван хэмжээс), 10 буюу түүнээс дээших тоог тоон хэлбэрээр
бичиж (жишээ нь: 15 хувь, 36 оролцогч) тэмдэглэнэ.
Хувь хэмжээг илэрхийлэхэд бичвэрт хаалтгүй хэрэглэхэд "хувь" гэж (жишээ
нь, 56 хувь), хаалтад болон зураг, хүснэгтэд "%" гэж (жишээ нь, 56%)
тэмдэглэнэ.
Монгол болон гадаад хэлний үгсийн бичлэгийг Төрийн хэлний зөвлөлийн
2011 оны 10 сарын 5-ны өдрийн 01 дугаар тогтоолын дагуу бичнэ.
Их, дээд сургуульд ажиллаж, сурч буй хүн бүр зохиогчийн эрхээр
хамгаалах, үл хамгаалах бүтээлийн аль алиныг заавал эх сурвалжийг
дурьдаж ашиглана.
Мөн өмнө хэвлэгдэж, нийтийн хүртээл болгосон өөрийн бүтээлд
тусгасан үр дүн, санаагаа дахин давтах, ашиглах тохиолдолд эх
Үндсэн сурвалжийг заавал дурдана. (self plagiarism -аас зайлсхийх)
2
зарчмууд Сургалт, судалгааны ажил боловсруулахдаа нягт нямбай, шинжлэх
ухаанчаар хандаж, бичлэгийн ур чадвараа сайжруулж, үндэслэл
болгосон, ашигласан, эшилсэн эх сурвалжийг тухай бүр заавал дурьдана.
Тохиолдол, ярилцлага зэрэг чанарын судалгааны арга хэрэглэсэн
тохиолдолд судалгаанд оролцогчдын нэр, албан тушаалын тухай
мэдээллийг нууцалж, зөвхөн кодолж тусгана.
2.3 Эшлэл
126
№ Стандарт Стандартын агуулга
127
2.4 Эх сурвалж/ Ашигласан ном зүйн жагсаалт
№ Стандарт Агуулга
128
Үндсэн бичвэр, зураг, хүснэгт, томьѐоны утга, дэс дараа уялдаатай байна.
Эх сурвалжийг зураг, хүснэгтийн зүүн доод талд 12 өндөртэй, налуу
үсгээр, мөр хооронд 1 (single) зайтай бичнэ.
Зураг, хүснэгт, Зураг, хүснэгт, томьѐонд нэмэлт техникийн тодотгол, тайлбар
3 томьѐонд тайлбар шаардлагатай бол "Тайлбар" гэж бичээд тодорхойлох цэг тавьж, 12
өндөртэй налуу үсгээр эх сурвалжийн дараагийн мөрөнд бичнэ.
хийх
Судлаач өөр зохиогчийн мэдээлэлд нэмэлт боловсруулалт хийсэн
тохиолдолд тэр тухай тайлбарыг заавал бичнэ.
Томьѐонд орсон үсгэн тэмдэглэгээг олон улсын стандартын дагуу бичиж,
чухам юуг зааж байгаа тухай томьѐоны доод талд заавал тайлбарлана.
2.6 Зураг
№ Стандарт Агуулга
График, диаграмм, схем, фотог нийтэд нь зураг гэж ойлгоно. Зураг нь судалгааны гол
1 Ойлголт
санаа, үр дүнг илэрхийлэх, баримтжуулах зорилгыг агуулна.
129
2.7 Хүснэгт
№ Стандарт Агуулга
Хүснэгтийг тоон болон бусад өгөгдөл, мэдээллийг үндсэн бичвэрээс ялган цэгцтэй
илэрхийлэх зорилгоор хэрэглэнэ. Үндсэн бичвэрт хүснэгт дэх мэдээллийг тоочин давтах
1 Ойлголт
бус, харин үнэлж дүгнэн, гол анхаарал татахуйц асуудлыг сэдвийн хүрээнд
тайлбарлажтодотгон, оновчтой бичнэ.
2.8 Хавсралт
№ Стандарт Агуулга
130
Хөтөлбөрийн хорооны
2017 оны 12 дугаар сарын 27-ны
өдрийн хурлаар хэлэлцэн батлав
Хоѐр.
Бэлтгэл үе шат
а/ Тухайн ажлаар ямар асуудлыг ямар хүрээнд шийдвэрлэхээ тодорхойлох: Тухайн хичээлийн хөтөлбөрийн
хүрээнд боловсруулж батлагдсан Судалгааны ажлын сэдвийг сонгохдоо урьдчилан холбогдох материал
уншиж судлах хэрэгтэй бөгөөд эндээс ямар нэгэн сонирхолтой, эдрээтэй асуудал, сэдвийн санааг олж
авах болно. Энэхүү асуудал судалгааны ажил болж байгаа шалтгаан, түүнийг хэрхэн ямар төвшинд
шийдвэрлэх боломжтойг(зорилгоо) урьдчилсан байдлаар тодорхойлно.
б/ Судалгааны ажлынхаа ажиллах төлөвлөгөө боловсруулах: Судалгааны ажил гүйцэтгэхдээ хэдий
хугацаанд холбогдох ном зохиол уншиж судлах, сонгосон сэдвийн судалгааны материал цуглуулах,
мэдээллийн боловсруулалт хийж гүйцэтгэх, Судалгааны ажлын явц болон гүйцэтгэлийг удирдагч багшид
үзүүлэн зөвлөгөө авч ажиллах зэргийг тодорхой график гарган ажиллах нь оюутанд ажлаа зохих
төвшинд бичиж хамгаалахад илүү тус дөхөмтэй болно.
в/ Сонгосон сэдэвтэй холбоотой онол, арга зүйн материал уншиж судлан, мэдээлэл цуглуулах: Судалгааны
ажлын сэдэвтэй холбоотой ном сурах бичиг, лекц, гарын авлага, эрдэм шинжилгээ судалгааны материал,
өгүүлэл, хууль эрх зүйн актууд, интернет болон бусад эх сурвалжуудыг нарийвчлан судалж мэдээлэл
цуглуулах. Энд хэрэгцээтэй болон сонирхолтой гэж үзсэн материалаа тэмдэглэл, хайчилбар хийх зэргээр
цуглуулж байна. Харин эдгээр материалаа ямар ном зохиолын хэдэн оны хэвлэлээс авсанаа, зохиогчийн
нэр, бүтээлийн гарчиг зэргийг тэмдэглэж авах хэрэгтэй ба үүнийгээ дараа нь ишлэл зүүлтэд ашиглах
шаардлагатай болдог.
г/ Судалгаа хийх аргачлал боловсруулах: Сэдэвтэй холбоотой материал уншиж судлах үед өөрөө нэмж хийх
судалгаа, туршилт, ажлын санаа аяндаа гарч ирэх бөгөөд тэрхүү ажлынхаа ерөнхий зорилго, хаана ямар
зорилтыг шийдвэрлэж болохыг тодорхойлох нь туршилт судалгааны ажлын аргачлал болно. Судалгааны
ажлын хувьд том асуудал шийдвэрлэх судалгаа хийхгүй зөвхөн судлах, турших ажлын арга барилд
суралцах, тодорхой аргуудыг эзэмших төдий түвшингийн ажил хийнэ.
д/ Боловсруулсан аргачлалаа удирдагч багшид үзүүлж зөвөлгөө авах: Өөрийн боловсруулсан аргачлалаа
удирдагч багшдаа үзүүлэн тайлбарлаж зөвөлгөө авах нь Судалгааны ажлыг эхнээс нь зөв гүйцэд,
чанартай хийх, цаг хэмнэх зэрэгт нөлөөтэй. Өөрөөр хэлбэл Судалгааны ажлынхаа агуулгыг гаргаж
батлуулна. Хэрэв Судалгааны ажлын агуулгыг хэт олон бүлэг сэдэвтэй боловсруулбал сэдвээсээ халих,
зарим асуудлыг дахин давтах зэрэг алдаа дутагдал бий болж энэ нь анхаарал төвлөрөхгүй, судалгааг
логик байдлаар шинжлэх боломжгүй гэх мэт сөрөг үр дагаварт хүрэхийг анхаарууштай.
131
Судалгааны үе шат
а/ Судалгааны ажлын арга зүйн хувьд: Энэ үе шатны ажлыг хийж гүйцэтгэхдээ судалгааны шаардлагатай
материалыг бүртгэх, цуглуулах арга хэлбэрээ тодорхойлон төлөвлөсний дагуу цуглуулсан материалдаа
боловсруулалт хийн тухай бүр удирдагч багшаасаа зөвөлгөө авч ажиллах нь зүйтэй. Судалгааны ажлын
явцад түгээмэл хэрэглэгддэг анализ, синтез, харьцуулах, индукц, дедукц, ангилан системчлэх болон
математик, статистикын аргуудаас гадна сүүлийн үед өргөн ашиглагдах болсон эконометрикийн
аргуудыг ашиглах нь цаашдын судалгааны ажлын арга барилд илүү эерэг нөлөөтэй юм. Судалгааны ажил
хийхэд анхаарах нийтлэг зүйл бол таны судалж буй юмс үзэгдэл байнга өөрчлөгдөж байдаг гэдгийг
харгалзах явдал ба судалгааны аргыг хэр оновчтой сонгож хэрэглэснээс ажлын амжилт шалтгаалдаг.
Аргаа сонгохдоо судалж буй асуудлын хүрээ, онцлог, дэвшүүлсэн зорилт, таамаглал зэргийг харгалзан
үзэх ба тэдгээр аргуудыг хослуулан хэрэглэх нь зөв.
б/ Судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэх: Өөрийн сонгож авсан сэдэвтэй холбоотой ном зохиолоос гадна
эрдэмтэн мэргэдийн бичиж туурвисан эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, зөвлөмж, илтгэл, дисартацийн
болон дипломын ажил, заавар журам гэх мэт өргөн хүрээтэй мэдээллийн эх сурвалжтай ажиллана.
Шаардлагатай ном зохиолыг сонгон авахдаа багшийн зөвлөсөн зүйлс танд баримжаа болохыг анхаарна
уу. Ном зохиол судалж тэмдэглэл хөтлөхдөө тулгуур ухагдахуун болон гол үзэл санааг тэмдэглэн авах ба
тэмдэглэл хийхдээ өөрийн үгээр уншсан зүйлийн утга санааг бичиж авах эсвэл уншиж байгаа зүйлийг
зохиогчийн үгээр тэмдэглэж(ишлэл авах) болно. Тухайлбал,
- Зохиолтой ерөнхийд нь танилцаж гарчиг, бүлэг хуудсыг гүйлгэн харах
- Зохиолоос өөрт хэрэгтэй хэсгийг ол авах
- Чухал гэсэн зүйл дээр анхаарлаа төвлөрүүлэн тогтож унших
- Уншиж буй зүйлийн товч тэмдэглэл хийх
- Уншсан зүйлээ эргэн харж системчлэх
- Уншиж буй зүйлээ уншсан зүйлтэй харьцуулах
- Уншиж буй зүйлээ тунгаан бодох, шүүмжлэлтэй хандах, үнэлэлт дүгнэлт өгөх
- Зохиолыг уншиж байх үед төрсөн санаа бодол, дүгнэлтийг тэмдэглэж авах
в/ Судалгааны материалд боловсруулалт хийх: Уншиж судалсан болон туршилт судалгааны материалыг
оновчтой зөв боловсруулснаар ажлын үр дүн сайжрах тул дээрх материалтдаа энэ шатны “а” хэсэгт
тусгагдсан аргуудаар боловсруулалт хийх шаардлагатай. Тухайлбал, ямар тоон үзүүлэлтийг дундажлах,
алийг нь ямар үзүүлэлтээр илэрхийлэх, үнэлэлт дүгнэлт тоон үзүүлэлтийн алийг нь ямар диаграммаар
харуулбал зохистой зэргийг багшийн зөвөлгөө болон өөрийн олж үзсэн судалгаа шинжилгээний
материалаас санаа авч ажиллах зохистой. Жишээ нь хувиар тооцож байгаа үзүүлэлтийн тухайд
хүснэгтийн толгойн хэсэгт “%” тэмдэглэгээг хэмжих нэгжээр сонгосон бол үзүүлэлтийн тоон утгын
ард %-ийг тавих шаардлагагүй.
Төгсгөл үе шат
Энэ шатанд уншиж судалсан, цуглуулсан материал, эх сурвалжид шинжилгээ судалгаа хийсний
дараа Судалгааны ажлын журамд заасан стандартын дагуу бичиж боловсруулан хамгаалахад бэлтгэх
ажиллагаа хамаарна. Үүнд:
а/ Судалгааны ажлын эх бэлтгэх: энэ хэсэгт өөрийн уншиж судалсан материалдаа тулгуурлан Судалгааны
ажлын эхийг анхны хувилбараар буюу үндсэн хэсгийн эх бэлэн болгох. Бэлтгэсэн эхээ дахин нягталж
үзсэний дараа агуулга, сэдэв, судалгаа хоорондын уялдаа, дэвшүүлсэн зорилго хэр хангагдсан зэргийг
тооцон үзэх хэрэгтэй.
б/ Агуулгын дагуу ерөнхий загвар(анхны хувилбараар) гаргах: удирдагчаар батлуулсан Судалгааны ажлын
агуулгын дагуу бэлтгэгдсэн эх болон бусад хэсэг болох оршил, дүгнэлт, санал, ном зүй, хавсралт зэргийн
бүрдэлийг нэг бүрчлэн шалгаж нэгтгэн авч үзээд боловсруулалтыг эцэслэн хийх.
в/ Хэвлэхэд бэлтгэх: энэ нь хамгийн эцсийн үйл ажиллагаа бөгөөд боловсруулсан Судалгааны ажлын эхийн
стандарт хангалтыг сайтар хянаж үзээд хэвлэж бэлтгэвэл зохилтой.
Энэхүү дарааллаар Судалгааны ажлаа хийж боловсруулвал цаг хэмнэх төдийгүй таны ажлын
гүйцэтгэл сайтай болох, улмаар хамгаалалт ч гэсэн өөрийн хөдөлмөр шингэсэн тул амжилттай байх болов уу
гэдэг үүднээс та бүхэнд энэ зөвлөмжийг бэлтгэн хүргэж байна.
132
ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ОЮУТАН, СУРАЛЦАГЧИД ОЮУТНЫ
ХӨГЖЛИЙН ЗЭЭЛ ОЛГОХ, ЭРГЭН ТӨЛҮҮЛЭХ ЖУРАМ
133