WPROWADZENIE DO

SOCJOLOGII
Ćwiczenia 2011/2012

 1 nieobecność
 „Podręcznik do socjologii”
 Ostatnie zajęcia to kolokwium

04/10/2011
MIASTO WIEŚ
 Anonimowość  Wszyscy wszystkich znają
 Bardziej zróżnicowane społeczeństwo  Małe zróżnicowanie
 Stały system pracy

Comte – „wiedzieć, przewidzieć, kontrolować”: rola socjologii w XIX wieku

Socjologia jest subiektywna, oceniamy i badamy samych siebie.

18/10/2011
SIŁA SPOŁECZNEGO WPŁYWU
Konformizm – zmiana zachowania na skutek wpływu innych ludzi
- przestrzeganie reguł

Nonkonformizm – nieprzestrzeganie reguł

Myślenie życzeniowe – mamy nadzieję, że tak będzie i wszyscy w to wierzą, że będzie

dobrze, ale czasem to zawodzi

Konformizm jest ważny do funkcjonowania w społeczeństwie, niezależnie od płci.

Co skłania do konformizmu?
 Grupa ekspertów
 Osoby podobne do nas samych
 Bliskie nam osoby: rodzina, najbliżsi przyjaciele
 Rówieśnicy

Jakim być żeby się nie złamać?

 Pewnym siebie
 Poczucie mocnej pozycji w grupie

System nagród i kar – opiera się na nim kontrola społeczna

 Akceptacja
 Sympatia
 Wyśmianie
 Odrzucenie

Grupa odniesienia – wpływa na nasze zachowania, chcemy być tacy jak oni więc ich
naśladujemy; jest ważna w odniesieniu do wpływu społecznego
Im większa grupa społeczna tym większy wpływ na to, że zrobimy to co oni.

REAKCJE NA WPŁYW SPOŁECZNY

Uleganie – stosowany jest system nagród i kar; pod wpływem kar zmieniamy na chwilę
zdanie, żeby uniknąć kary.
Identyfikacja – chcemy być jak osoba, która nam imponuje. Nie jest zależna od bliskości.
Internalizacja – przyjęcie pewnych reguł, norm jako własne.

Eksperyment Milligrama – podkręcanie prądu przy złej odpowiedzi

15/11/2011
Antropologia bada odległe tereny, kultury.
 Malinowski -> relatywizm kulturowy: wszystkie kultury są sobie równe pomimo tego, że się
od siebie różnią

Linton
Kultura – jest konfiguracją poszczególnych zachowań. Kulturę dziedziczymy, dostajemy ją razem z
procesem uczenia się. Kulturą jest wszystko co nas otacza
- była, jest i będzie -> ciągła, trwała; głównym jej pasem transmisyjnym jest język

Element kultury jest wtedy gdy dwie lub więcej osób myśli tak samo.
Podział pracy ze względu na płeć jest powierzchnikiem kulturowym.
Jeśli jakiś wynalazek się upowszechni to staje się elementem kultury.

Materializm, kinetyczność: łatwo się obserwuje i zapisuje; nie wystarczają do tego żeby zrozumieć
kulturę. Aspekt psychologiczny kultury trudny jest do zbadania.

Akulturacja – zanikanie kultury; język potrafi zaniknąć w ciągu 2 pokoleń.

Kultura rzeczywista – wszystkie zachowania danej grupy
Rzeczywisty wzór kultury – uogólnienie zachowań danej grupy (np. wyskoczyły przez okno)

Czarnowski
Kultura materialna jest elementem kultury
Kultura będzie ewoluowała, nie będzie przechodziła silnych rewolucji
Element kultury: coś wspólnego wszystkim grupom
Czarnowski szuka czegoś co jest wspólne, co wiąże
Kultura ogólnoludzka. Rodzina, władza, język, religia, sztuka

Benedict
Rodzina w Japonii bierze się z zaaranżowanego małżeństwa, które połączyć ma dwa rody.
Kobiety nie pracują (zajmują się domem). Według tekstu, w Japońskiej rodzinie nie ma publicznego
okazywania uczuć.
Kąpiel jest formą relaksu

29/11/2011

RODZINA

Pierwotna współczesna nuklearna niepełna patriarchalna

Wielodzietna odtworzona matriarchalna monogamiczna poligamiczna

TEKST:
Rodzina to proces związany z trajektorią życia; jest zmienna; rozwija się, ewoluuje.
- jednostka replikacyjna
- przedsiębiorstwo gospodarcze: inwestowanie
- jednostka polityczna
- interes zbiorowy: uczy nas negocjacji, dbałości o wspólne dobro
- reprodukcja kultury, nośnik kultury

Rola rodziny nuklearnej. Dobiera partnera. Rodzina buduje spójność społeczną.

Rodzina tradycyjna. Pojawia się, gdy pojawia się własność – nadwyżki, pismo (trzeba
liczyć nadwyżki). Małżeństwo służy budowaniu pozycji, połączeniu dóbr.

Rasa – zachowywanie linii męskiej (nazwiska)

Ród – ciągłość genealogiczna od pary założycieli (linia główna+ poboczne)

Dobór odpowiednich partnerów. Pod względm wykształcenia, ekonomicznym itp.

Po rewolucji przemysłowej:
- rodzina nuklearna (prawie)
- strategie rozrodcze:
a. boom demograficzny (w społeczeństwach zachodnich), dzieci pracowały od ok. 5
roku życia  wsparcie budżetu rodzinnego  zabezpieczenie socjalne na starość;
b. zmniejszenie dzietności: zakaz pracy dla dzieci -> wandalizm; Bismarck ->
zapewnienie emerytur

Kobiety trafiają na rynek pracy podczas II wojny światowej. Później niechętnie zostają
w domu, bez pracy.

13/12/2011
RELIGIJNOŚĆ (definicja według Durkheima)
Religia integruje – wspólne poglądy, rzeczy święte

Idea narodu była czymś co charakteryzowało elitę (arystokrację).

Nauka jest konkurencyjna dla religii
Kościół jest elementem, który jednoczy; praktyki. W Europie gwałtownie odchodzi się
od wspólnego praktykowania, w Polsce (na dzień dzisiejszy) objawia się to powoli.

Durkheim „Samobójstwo” (samobójstwo – grzech śmiertelny)

Zauważył, że w niektórych regionach odsetek samobójstw jest wyższy, więc ma na to
wpływ społeczeństwo.
Klimat – czynnik pozaspołeczny wpływający na samobójstwo
Religia – czynnik społeczny. Najmniej samobójstw jest w judaizmie.
 Żydzi to grupa żyjąca w poczuciu zagrożenia. Mało samobójstw – bo musimy coś
zrobić (wspólnie), działać. Gdy mija zagrożenie poziom samobójstw wzrasta.
Protestanci – mniej dogmatów, obrzędów. Duża indywidualność w studiowaniu religii

Katolicka asceza – ograniczanie się

Asceza u protestantów – odbywa się poprzez pracę, możemy zainwestować. (”Kto nie
pracuje, ten nie je”  różnice społeczne i współzawodnictwo powodujące osłabienie więzi).
Nadwyżki kapitału pozwoliły na rewolucję przemysłową.
Religia wpływa na stopień integracji, na sposób naszego życia oraz na to co mamy w
głowie.

Modzelewski „Świadkowie Jehowy”

Nie integrują się z państwem (np. nie biorą udziału w wyborach). Przestrzegają
prawa, nawet jak im się nie podoba. Są pacyfistami.
Działają w zborach (80-150 osób): wszyscy się znają (przynajmniej z twarzy) co
oznacza silne więzi.
Nie uznają innych religii, są one fałszywe. Prozelityzm – „chodzenie od drzwi do
drzwi”. Uważają, że niedługo będzie koniec świata, wyznaczają sobie daty, jednak nigdy się
nie spełniają. Chodzą po domach, aby zbawić ludzi – tylko zbawieni będą szczęśliwi.
Dostają gotową interpretację Biblii, co zbliża ich do katolicyzmu.

03/01/2012
STRUKTURY SPOŁECZNE
Marks „Manifest Partii Komunistycznej”
Odbiorcami tekstu są robotnicy, jednak oni go nie przeczytają bo nie potrafią.

Społeczeństwo wg Marksa
 Burżuazja: mają fabryki
 Proletariusze: żyją z pracy rąk własnych
Między klasami zachodzi konflikt, można schodzić tylko w dół.
Burżuazja jest nastawiona na zysk = silna konkurencja między sobą, muszą obniżać koszty
co odbija się na proletariacie.

Jeśli między ludźmi istnieje poczucie więzi, wspólnoty losu można mówić o klasie
społecznej. Burżuazja podporządkowuje sobie wszystkich, sprowadza się do proletariatu. Są
to osoby, które umieją czytać, pisać, są to „zubożałe wyższe klasy społeczne”.
Lump proletariat – grupa osób zepchnięta poniżej proletariatu, bo nie pracują.

Po rewolucji pojawi się społeczeństwo bezklasowe.

Weber „Klasy, stany i partie”
Klasy społeczne – ludzie o podobnych możliwościach, kompetencjach na rynku.
Ruchliwość między klasami jest dowolna – można spaść ale można się podnieść i wskoczyć
wyżej.
Stan społeczny – oceniany przez godność społeczną czyli prestiż. Ruchliwość
międzypokoleniowa.

Davis, Moore „O niektórych zasadach uwarstwienia”

Wg Davisa i Moorea mamy szanse na pozycje istotne dla społeczeństwa, jednak
niektóre są ograniczone posiadaniem odpowiedniej wiedzy.