Fjalor i termeve te kimise

analitike

ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori
 Verejtje: te spjeguarit dhe mesuarit e termeve
eshte e merzitshme, por e domosdoshme!
 Pse është e nevojshme të dijmë kuptimin e një
termi?
Për shkak se shumë shprehje nuk janë të
zakonshme në jetën e përditshme, ose mund të
interpretohen në mënyra të ndryshme
 Në punën shkencore dhe teknike është e
nevojshme që të gjithë njerëzit të përdorin
“gjuhën” e njejtë 1
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori
 Kush definon termat??
 Në kimi është IUPAC IUPAC Orange Book

IUPAC koordinon punën ndërkombëtare të

harmonizimit
 Në fushën e metrologjisë (shkenca e matjes)
shumë organizata të ndryshme punojnë së
bashku:
ISO, IEC , BIPM, OIML, IUPAC, IUPAP, IFCC
Publikojnë bashkërisht VIM
2
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori-Fjalorët
 Fjalorët përmbajnë terma të përgjithshme dhe
definicione
 International Vocabulary of Metrology – Basic and General
Concepts and Associated Terms (VIM, 3rd edition, ISO/IEC-
Guide 99:2007, ëëë.bipm.org)
 International Vocabulary of Terms in Legal Metrology (VIML)
 Udhëzues për shprehjen e pasigurisë në matje (GUM,
ISO/IEC-Guide 98:2008, ëëë.bipm.org)
 ISO 3534-1:2006 “Statistics - Vocabulary and symbols -
Part 1: General statistical terms and terms used in
probability”
 ISO 3534-2:2006 “Statistics - Vocabulary and symbols - Part
2: Applied statistics ”
 ISO 3534-3:1999 “Statistics - Vocabulary and symbols -
Part 3: Design of experiments ” 3
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori

 Bibliografia përfshin katër lloje të

dokumenteve:
 Udhëzuesit
 Standardet
 Librat
 Artikuj (në revista shkencore)

4
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori – Organizatat e
standardizimit
 Internatconale: ISO www.iso.org
 Europiane: EN www.cen.eu
 Gjermane DIN www.din.de
 Britania madhe BSI www.bsigroup.com
 Shtetet e bashkuara ASTM www.astm.org
Mund të gjeni listën e vendeve tjera në
ëëë.iso.org/iso/about/iso_members.htm

5
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori – SistemiSI
 Sistemi Ndërkombëtar i Njësive (SI) dallon dy klasa
të njësive:
Njësitë bazë dhe njësitë e derrivuara.
 Shtat njësitë bazë janë:
Njësia Sasia Simboli
 metri gjatësia m
 kilogrami masa kg
 sekonda koha s
 amperi rryma elektrike A
 kelvini temperature termodinamike K
 moli sasia e substancës mol
 Kandela intensiteti dritës cd
6
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori – Organizatat e rëndësishme
 Europiane
 EURACHEM – Kooperimi për kimi analitike në Europë
 EUROLAB – Organizata për testim në Europë
 EA – Kooperimi Europian për akreditim
 EUROMET – Bashkëpunimi Eurpian në Standardet e matjes
 IRMM Instituti për materiale referente dhe matjeve
 Internacionale
 CITAC – Kooperimi mbi gjurmueshmërinë Ndërkombëtare
në kimi analitike
 NIST – (US) Instituti Nacional për standarde dhe teknologji
 ILAC – Kooperimi internacional për akreditim të laboratorve
 APLAC Kooperimi Asia Pacific për akreditim të laboratoreve

7
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori – Kushtet në lidhje me:

 Gjenerale
 Statistikat
 Validimi (miratimi)
 Matje
 Gabimi
 Pasiguria

8
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Fjalori i termave gjeneral

 Akreditimi  Cilësia
 Saktësia  Sigurimi cilësisë
 Saktësia e matjeve  Kontrolli cilësisë
 Saktësia e një instrumenti  Standard-Kontrolli brendshëm
matëës
I cilësisë
 Audiitimi
 Vërtetësia
 Bias (paragjykim)
 Certifikimi  Vlera
 Përputhshmëria qëllimit  Vlera e pranueshme referente
 Ndikimi sasisë  Vlera e vërtetë
 Preciziteti  Vlera e vërtetë konvencionale
 Preciziteti ndërmjetëm
9
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Akreditimi

 Vërtetim i palës së tretë në lidhje me një

trup të vlerësimit të konformitetit
përcjellë me përcjellje të demostrimit
formal të kompetencës për kryerjen e
detyrave specifike të vlerësimit të
konformitetit
[ISO/IEC 17000:2004]

10
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Saktësia
 Afërsia e përputhshmërisë në mes të vlerës së sasië
së matur dhe vlerës së sasisë së vërtetë të matjes
[VIM]
 Saktësia është matje e cila kombinon precizitetin dhe
vërtetësinë (d.m.th. Efektet e faktorëve të rastit dhe
sitematik)
 Supozojmë se rezultatet e prodhuara me aplikimin e
metodës tregojnë zero ose paragjykim të ulët (d.m.th. Janë
“të vërteta”), saktësia e tyre bëhet e barabartë me
precizitetin e tyre. Nëse preciziteti është i ulët, cdo rezultat i
vecantë do të jetë i pasaktë.
 Nëse një metodë tregon paragjykim të lartë, edhe pse me
precizitet të lartë janë të pasakta
 Koncepti “saktësi e matjes” nuk është kuantitet dhe nuk jepet
11
vlerë numerike sasiore [VIM].
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Auditimi
 Proces sistematik, i pavarur, process i
dokumentuar për regjistrimin e të dhënave,
deklarimet e fakteve ose informative tjera
relevante dhe vlerësimi tyre objektiv për
përcaktimin e shkallës në të cilat janë
specifikuar kërkesat
 [ISO 17000]
 Përderisa “auditimi” aplikohen në sistemet e
menaxhimit, “vlerësimi” aplikohet te trupat
vlerësuese të konformitetit si dhe në përgjithësi.

12
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Paragjykimi, Bias (Δ)

 Ndryshimi ndërmjet mesatares së popullimit
(μ) dhe vlerës së „vërtetë“ (τ)
p.sh., Δ = μ - τ
[IUPAC Orange book]
 Pasiqë vlera e “vërtetë” është kryesisht e
panjohur, për të vlerësuar paragjykimin
përdoret një vlerë e vërtetë konvencionale.

 Koment: Bias është gabimi përgjithshëm

sistematik
13
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Certifikimi
 Vërtetimi palës së tretë (cështje e një
deklarate) në lidhje me produktet, proceset,
sistemet ose personat.
[ISO 17000]
 Certifikimi i sistemit të menaxhimit nganjëherë
quhet edhe regjistrim.
 Certifikimi është I zbatueshëm për të gjitha
objektet e vlerësimit të konformitetit përvec për
trupat e vlerësimit të konformitetit për vetveten,
për të cilat akreditimi është I zbatueshëm.
14
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Përputhshmëira e qëllimit

 Shkalla në të cilën të dhënat e

prodhuara përmes procesit të matjes
mundosn përdoruesit të bëj zgjedhjen
korrekte tekne dhe administrative për
qëllimet e caktuara.
[IUPAC Orange Book]

15
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Ndikimi sasisë

 Sasia që nuk ndikon në sasinë që

aktualisht është matur në matje direkte
por ndikon në relacionin ndërmjet
treguesit dhe rezultatit të matur
[VIM]

16
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Preciziteti
 Afërsia e përputhshmërisë ndërmjet
indikacionit ose vlerës së sasisë së matur e
fituar nga matjet e përasëritura në object të
njejtë në kushte të specifikuara
[VIM]

 Preciziteti për një grup të rezultateve të

matjeve mund të kuantifikohet p.sh. Si devijim
standard
17
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Kualiteti

 Shkalla në të cilën një grup i

karakteristikave qenësore përmbush
kërkesat
[ISO 9000]

18
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Kualiteti – Cka do të thotë?

 “Cilësia do të thotë konsumatori vjen

përsëri, ...

19
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Kualiteti – Cka do të thotë?

 ... dhe jo produkti”.

20
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Sigurimi cilësisë
 Një pjesë e menaxhmentit të kualitetit
fokusohet në ofrimin e besimit se do të
përmbushen kërkesat e kualitetit.
[ISO 9000]
 Të gjitha planet dhe aktivitetet sistematike të
implementuara në sistemin e kualitetit, dhe
demostruar sipas nevojës, për të ofruar
besimin e duhur që një entitet përmbush
kërkesat për kualitetitin
[IUPAC Orange Book]
21
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Kontrolli kualitetit

 Pjesë e menaxhmentit të cilësisë

(aktivitete të koordinuara për të drejtuar
dhe kontrolluar një organizatë në lidhje
me cilësinë) e fokusuar në përmbushjen
e kërkesave të cilësisë.
[ISO 9000]

22
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Kontrolli brendshëm i kualitetit

 Set i procedurave të ndërmarra nga

stafi laboratorit për monitorimin e
vazhdueshëm të operacioneve dhe
rezultateve të matjeve në mënyrë që të
vendosë nëse rezultatet janë
mjaftueshëm të besueshme që të
shpallen.
[IUPAC Orange Book]
23
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Standardi
 Termi standard ka dy kuptime te ndryshme:
 Standard I shkruar që përdoret për procedura të
miratuara, specifikime, rekomandime teknike etj.
 Dhe gjithashtu si matje standarde kimike ose
fizike, e cila përdoret për qëllime kalibrimi
 Standardi përdoret në këtë rast vetëm në
kuptimin e standardit të shkruar

24
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Vërtetësia
 Afërsia e përputhshmërisë ndërmjet mesatares të një
numri pafund të vlerave të përsëritura të matjes dhe
vlerës sasiore referente [VIM]
 Vlera sasiore referente është vlerë me gabim të vogël
(ideale JO) sistematik
 Vërtetësia perfekte nuk mund të arrihet, kështuqë vërtetësia
në kuptimin analitik të saj është gjithmonë vërtetësia Brenda
kufijve të caktuar
 Këto kufizime mund të jenë të ngushta në nivel të lartë të
përqendrimit dhe të gjerë në nivel gjurmë
 Vini re ndryshimin ndërmjet saktësisë dhe vërtetësisë.
 Mungesa e vërtetësisë quhet paragjykim

25
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Vlera e vërtetë (τ)

 Vlera e sasisë në përputhje me

përkufizimin e sasisë [VIM]
 Vlera e vërtetë është concept teorik dh në
përgjithësi nuk mund të dihet saktësisht
 Kji është një vlerë që do të merret nga një
matje perfekte
 Vlerat e vërteta janë të papërcaktueshme

26
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
General Terms

Vlera e vërtetë konvencionale

 Vlera e atribuar për një sasi të caktuar dhe të
pranuar, ndonjëherë nga konventa, se ka një
pasiguri të përshtatshme për një qëllim të
caktuar [IUPAC Orange Book]
 Një rezultat i marrë duke përdorur disa metoda të
pavarura në laboratore (ekspertesh) në një matje
konsiderohet konsiderohet si vlerë e vërtetë
konvencionale për sasinë
 Edhe nëse ajo nuk është e vlera vërtetë

27
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalori i termeve STATISTIKORE
 Mesatarja aritmetike  Probabiliteti
 Funksionet e shpërndarjes  Devijimi standard
 Shpërndarja normale  Devijimi standard i
 Shpërndarja drejkëndëshe mostrës
 Shpërndarja trekëndëshe  Devijimi standard i
 Shpërndarja Poison mesatares
 Shpërndarja binomiale  Devijimi standard
 Vlerësimi relative (RSD)

28
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Statistical Terms

Funksionet e shpërndarjes
 Shpërndarja normale-shpërndarje vazhdueshme
 Shpërndarja drejtkëndëshe
 Shpërndarja trekëndëshe

 Shpërndarja Poison funksion diskret

 Shpërndarja Binomiale funksion diskret

29
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalor i termave të VALIDIMIT
 Lakore kalibrimi  Përsëritshmëri
 Kalibrimi linear me katrorë të vegjël  Përsëritshmëria e rezultateve të
 Reaktiviteti kryqëzuar matura
 Diskriminimi  Përsëritshmëria e matjeve me
 Pragu I diskriminimit instrument
 Mesatarja e popullimit  Devijimi standard i përsëritshmërisë
 Kufiri detektimit  Kufiri përsëritshmërisë r
 Përqendrimi minimal i  Riprodhueshmëria
detektueshëm  Devijimi standard I
 Kufiri zgjedhjes (gjykimit) riprodhueshmërisë
 Kufiri përcaktimit  Kufiri I riprodhueshmërisë R
 Kufiri kuantifikimit  Fuqia testit
 Lineariteti  Selektiviteti
 Zotësia e testimit  Selektiviteti analizës
 Rendi – Matja dhe puna  Sensitiviteti
 Rigjetje (recovery)  Validimi
 Validimi metodës
 Material referent
 Material referent I certifikuar  Verifikimi

30
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Validation Terms

Terma te zgjedhur të validimit

 Validimi  Mesatarja e
 Validimi metodës populimit
 Validimi instrumentit  Kufiri detektimit
 Verifikimi  Përqendrimi minimal
 Aftësia testimit i detektueshëm
 Kufiri i kuantifikimit

31
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Validation Terms

Lakorja e kalibrimit
 Paraqitja grafike e fuknsionit të
kalibrimit në relacion me vlerat e
pritshme të sinjalit nga sinjali observuar
ose përgjigjja e ndryshueshme E (y)
ndaj sasisë së analitit x. 5,00E+06

[IUPAC Orange Book] 4,50E+06

4,00E+06

3,50E+06
y = 10798x - 34511
R2 = 0,9998

Peakfläche (Counts)
3,00E+06

2,50E+06

2,00E+06

1,50E+06

1,00E+06

5,00E+05

0,00E+00
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 32
µg L-1

ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Validation Terms

Kalibrimi linear me katrorë të

vegjël
 Kalibrimi me metodën e minimizimit të
katrorëve të vegjël

33
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Validation Terms

Lineariteti
 Aftësia e një metode analitike për të nxjerrë
rezultatet e testimit që janë direkt, ose nga
një transformim matematikorë i njohur në
proporcion me përqendrimin e analitit në
mostrën me një rend (gamë) të caktuar
[AOAC]
 Rendi linear është nga një konkluzion i rendit të
përqendrimit të analitit për të cilën metodë
rezultatet e testimit janë proporcionale me
përqendrimin e analitit
34
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Fjalor i termave të matjes

 Percaktimi sasisë qe dëshirojmë

(Measurand)
 Matja
 Procedura matjes
 Metoda matjes
 Rezultatet e matjes

35
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Measurement Terms

Matja standarde

 Realizimi I përkufizimit të një sasie të

dhënë, me vlerë të deklaruar sasiore
dhe lidhur me matjen e pasigurisë,
përdoret si standar [VIM]

36
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
 Termat e gabimeve

 Gabimet e matjeve
 Gabimet e rastit
 Gabimet sistematike
 False Negative/Pozitive

37
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)
Error Terms

Gabimet e matjeve

 Vlera e sasise se matur minus vlera e

sasise referente [VIM]
 Gabimi është shuma e gabimeve të rastit
dhe sistematike
 Nëse matja përsëritet, cdo rezultat
individual ka gabimin e tij

38
ëenclaëiak, B.: Glossary of Analytical Chemistry Terms © Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2010
In: ëenclaëiak, Koch, Hadjicostas (eds.) Quality Assurance in Analytical Chemistry – Training and Teaching (2nd ed.)