Professional Documents
Culture Documents
SEEVC-Brochure-Le Monde Du Silence PDF
SEEVC-Brochure-Le Monde Du Silence PDF
[nfeii Wkn
l_eb[dY[i Yed`k]Wb[i
AZ bdcYZ Yj h^aZcXZ
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
Sommaire
FhWcXkb[
EgVbWjaZ e# (
>cigdYjXi^dc / YÒc^i^dc YZh k^daZcXZh Xdc_j\VaZh e# ) Idji eVgZci hdj]V^iZ aZ bZ^aaZjg edjg hZh EVg aZ W^V^h YZ XZ a^kgZi! cdjh hdj]V^idch
Zc[Vcih Zi hÉ^ckZhi^i \cgVaZbZci YVch XZ Vii^gZg aÉViiZci^dc YZh eVgZcih hjg aZh h^\cVjm
& " FjZah hdci aZh WZhd^ch [dcYVbZciVjm YÉjc Zc[Vci 4 e# * hZch# AZ eVgZci egZcY Vadgh Zc XdbeiZ aZh fjZ eZji bZiigZ jc Zc[Vci Zmedh! VÒc YZ
WZhd^ch YZ aÉZc[Vci# edjkd^g aÉV^YZg# FjÉ^ah Vhh^hiZci dj cdc Vjm
' " 8ZgiV^ch WZhd^ch [dcYVbZciVjm YZh Zc[Vcih
eZjkZci eVhhZg Vj 'bZ eaVc e# + BV^h Zc XVh YZ XdciZmiZ Y^[ÒX^aZ X]bV\Z! VXiZh k^daZcih! aZh Zc[Vcih hdci idj_djgh
heVgVi^dc! bVaVY^Z! YXh½ YVch aV V[[ZXih Zi k^Xi^bZh! bbZ h^ aV k^daZcXZ
( " 8dbbZci aÉZc[Vci hdj[[gZ"i"^a YZ XZ XdciZmiZ [Vb^a^Va YZ k^Z 4 [Vb^aaZ! aZh Y^[ÒXjaih eZjkZci XdcXZcigZg cÉZhi eVh Y^gZXiZbZci Y^g^\Z kZgh Zjm#
8Z fjÉ^a gZhhZci kVg^Z hZadc aÉ}\Z e# , idjiZ aÉViiZci^dc YZh eVgZcih# AZh WZhd^ch YZ AÉdW_ZXi^[ YZ XZiiZ WgdX]jgZ Zhi Vjhh^ YZ
aÉZc[Vci eZjkZci Vadgh igZ gZa\jh aZ eajh gVeeZaZg fjZ aV ad^ aÉVjidg^i eVgZciVaZ
FjZah hdci aZh igdjWaZh YZ hVci YZ aÉZc[Vci fj^ Yd^kZci VaZgiZg 4 e# - hdjkZci ^ckdadciV^gZbZci Vj hZXdcY eaVc# Xdch^YgZ aZh YZjm eVgZcih XdbbZ
" 7Wh / igdjWaZh YjgVWaZh Yj hdbbZ^a! YZ aÉVa^bZciVi^dc! Edjg VjiVci aÉZc[Vci cÉZhi eVh eVg\c# gZhedchVWaZh YZ aV hVci! YZ aV hXjg^i Zi
]neZgk^\^aVcXZ! eaZjgh ^cZmea^fjh! YegZhh^dc e# . EVgXZ fjÉ^a V Yh hV cV^hhVcXZ! Zi bbZ YZ aÉYjXVi^dc YZ aZjgh Zc[Vcih! Zi fjÉZc
^c jiZgd! hZh * hZch Zc kZ^a dj^Z! dYdgVi! XZ hZch ^ah dci YZh dWa^\Vi^dch a\VaZh Zi
" :cigZ ' Zi ) Vch / igdjWaZh ehnX]d"bdi^dccZah! gZaVi^dccZah!
kjZ! idjX]Zg! \di! ^a Zhi hZch^WaZ | hdc bdgVaZh | aÉ\VgY YZ aZjgh Zc[Vcih#
YZh VeegZci^hhV\Zh! e]nh^fjZh e#&%
Zck^gdccZbZci# BbZ hÉ^a cZ XdbegZcY eVh
6k^h Vj aZXiZjg / aV aZXijgZ YZ XZiiZ WgdX]jgZ
" :cigZ * Zi && Vch / igdjWaZh ehnX]d"bdi^dccZah! gZaVi^dccZah! aÉZc_Zj YZ XZ fj^ hZ eVhhZ Vjidjg YZ aj^! ^a Zc
Zhi eg^cX^eVaZbZci dg^ZciZ kZgh aV hVci
YZh VeegZci^hhV\Zh! e]nh^fjZh e# &' eZgd^i Zi Zc gZhhZci aZh iZch^dch#
YZh Zc[Vcih# B[i ZY_i_edi gk[ leki fekl[p
" :cigZ &' Zi &) Vch / igdjWaZh ehnX]d"bdi^dccZah! gZaVi^dccZah! FjZ Y^gZ Vadgh YZh Zc[Vcih fj^ Yd^kZci
jh[ Wc[d[ } fh[dZh[ YedY[hdWdj lejh[
YZh VeegZci^hhV\Zh! e]nh^fjZh e# &) [V^gZ [VXZ | jcZ h^ijVi^dc YZ k^daZcXZh Yekfb[ Ze_l[dj j[d_h Yecfj[ WkjWdj gk[
Xdc_j\VaZh 4 feii_Xb[ Z[i X[ie_di Z[ lei [d\Wdji# AZ
" :cigZ &* Zi &- Vch / igdjWaZh gZaVi^dccZah! XdbedgiZbZciVjm!
AÉVbdjg edgi | hZh Zc[Vcih cZ aZh egdi\Z hj_Zi cÉZhi eVh YZ eVgaZg YZ aÉVkZc^g YZ
hXdaV^gZh! e]nh^fjZh e# &+
eVh YZ idji Zi hjgidji eVh YZh geZgXjhh^dch kdigZ XdjeaZ bV^h YZ kdh gZhedchVW^a^ih YZ
YZh k^daZcXZh Xdc_j\VaZh# eVgZcih XdcXZgcVci aÉVkZc^g YZ kdh Zc[Vcih#
EVgZcih! kdjh hdj]V^iZo fjZ aV hVci YZ kdh Zc[Vcih hÉVba^dgZ#
FjZ [V^gZ 4 e# &-
8dcXajh^dc " ¿ fj^ Zc eVgaZg 4 e# &.
:x<?D?J?ED :; B7 I7DJx
6ccZmZ / aZh Y^[[gZciZh [dgbZh YZ k^daZcXZh BW iWdj Zi_]d[ b[ X_[d#
jh[ f^oi_gk[" fioY^ebe]_gk[ [j ieY_Wb ZYh_j fWh
fj^ eZjkZci hÉZmZgXZg VkZX g\jaVg^i Vj hZ^c Yj XdjeaZ e# '% bÊEh]Wd_iWj_ed CedZ_Wb[ Z[ bW IWdj ECI$ Deki fWhbedi _Y_ Z[ bW iWdj
]beXWb[ Z[ bÊ[d\Wdj h[]hekfWdj i[i YecfeiWdj[i iecWj_gk[" fioY^ebe]_gk["
7^Wa^d\gVe]^Z | YZhi^cVi^dc YZh Zc[Vcih
7^Wa^d\gVe]^Z|YZhi^cVi^dcYZhZc[Vcih e# '&
e#'& W\\[Yj_l[" ieY_Wb[ [j ZkYWj_l[$ ?b d[ ik\Ój fWi Z[ d[ fWi
jh[ cWbWZ[ fekh
jh[
[d Xedd[ iWdj$
7^Wa^d\gVe]^Z | YZhi^cVi^dc YZh eVgZcih
7^Wa^d\gVe]^Z|YZhi^cVi^dcYZheVgZcih e# '(
e#'(
' (
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
*
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
F7HEB;I :Ê7:KBJ;I
;h_Y *+ Wdi hWYedj[ 0 ¼ @[ bk_ W_ c_i b[i cW_di } bW ]eh][" [bb[ fb[khW_j"
`ÊW_ Yedj_dk } ]k[kb[h$ B[i [d\Wdji edj [dj[dZk$ Gk[dj_d ') Wdi ced
Óbi [ij fWhj_ ZWdi bW Yk_i_d[ fekh fb[kh[h$ B[ ie_h gkWdZ `[ ik_i Wbb b[ le_h
fekh bÊ[cXhWii[h" _b cÊW Z_j ¼ ded" `[ jÊW_c[ fWi ½$
9^h_ij_d[ )/ Wdi i[ hWff[bb[ gkWdZ [bb[ jW_j [d\Wdj [j ¼ `[ c[ \W_iW_i
jekj[ f[j_j[" i_b[dY_[ki[" `ÊWlW_i j[bb[c[dj f[kh" Wk`ekhZÊ^k_ `[ c[ i[di
YekfWXb[ Z[ d[ fWi
jh[ _dj[hl[dk[ ½$
,
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
=neZgk^\^aVcXZ
:c[Vci XdchiVbbZci Vjm V\jZih#
¿ FJ> :C E6GA:G 4
" Vj bYZX^c igV^iVci!
" | aV EB> " &* -) *( (' )&!
" | jc eYdehnX]^VigZ!
" | jc ehnX]dad\jZ!
" | jcZ Vhh^hiVciZ hdX^VaZ!
" | idjh aZh egd[Zhh^dccZah YZ aÉVXXjZ^a! YZh hd^ch Zc XdciVXi VkZX
kdigZ Zc[Vci#
.
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
Entre 2 et 4 ans
¿ FJ> :C E6GA:G 4
" Vj bYZX^c igV^iVci!
" | aV EB> " &* -) *( (' )&!
" | jc eYdehnX]^VigZ!
"|jceYdehnX]^VigZ!
""|jcehnX]dad\jZ!
| jc ehnX]dad\jZ!
""|jcZVhh^hiVciZhdX^VaZ!
| jcZ Vhh^hiVciZ hdX^VaZ!
""|idjhaZhegd[Zhh^dccZahYZaÉVXXjZ^a!YZaÉXdaZ!YZhad^h^gh!YZhhd^ch
idjh aZh egd[Zhh^dccZah YZ aÉVXXjZ^a! YZ aÉXdaZ! YZh ad^h^gh! YZh hd^ch
Zc XdciVXi VkZX kdigZ Zc[Vci#
ZcXdciVXiVkZXkdigZZc[Vci#
&&
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
Entre 5 et 11 ans
F7HEB;I :Ê;D<7DJI
IWdZh_d[ - Wdi 0 ¼ 9^[p deki" W lW Z[ fbki [d fbki ce_di X_[d ½$ 6j c^kZVj ehnX]d"bdi^dccZa 6j c^kZVj YZh VeegZci^hhV\Zh
AÉZc[Vci eZji eghZciZg YZh XdagZh >a eZji eghZciZg YZh Y^[[^Xjaih YZ
Boi . Wdi 0 ¼ @ÊWlW_i f[kh gk[ fWfW jk[ cWcWd Wl[Y b[ Yekj[Wk$ B[ fbki e `ÊW_ [k f[kh
WgjiVaZh! [gfjZciZh Zi ^begk^h^WaZh! jcZ XdcXZcigVi^dc! YÉViiZci^dc Zc XaVhhZ! YZh
YÊ[ij gkWdZ CWcWd jW_j fWh j[hh[" `ÊW_ Yhk gkÊ[bb[ jW_j cehj[ ½$
^gg^iVW^a^i ZmXZhh^kZ! V^ch^ fjÉjcZ ^chiVW^a^iigdjWaZh YZ aV bbd^gZ! jcZ Xdc[jh^dc
DWZ_h . Wdi 0 ¼ FWfW" `[ bk_ fWhb[ fWi" _b [ij cY^Wdj Wl[Y CWcWd" _b bW \hWff[" ce_ `ÊW_c[ Yj XVgVXigZ! YZ aÉ^bejah^k^i! dj ZcXdgZ YVch aV eZchZ Zi aZ gV^hdccZbZci# >a eZji
CWcWd jhi \ehj" `[ l[kn bW Z\[dZh[" `[ ik_i [d Yebh[ ½$ jcZ \gVcYZ eVhh^k^i# >a eZji eghZciZg jcZ bdcigZg jc ^cigi dj jcZ eVgi^X^eVi^dc
>eY_d[ '& Wdi 0 ¼ @[ h[le_[ jekj b[ j[cfi bW XW]Whh[" b[ ie_h WlWdj Z[ Zehc_h ek behigk[ ]neZgk^\^aVcXZ Vjm V\jZih! jcZ V\^iVi^dc gYj^ih Vjm VXi^k^ih hXdaV^gZh# >a ZmeadgZ
`[ \W_i c[i Z[le_hi" `Êo f[di[ jekj b[ j[cfi ½$ XdchiVciZ! YZ aÉVcm^i! jcZ ig^hiZhhZ bd^ch! hZ bdcigZ bd^ch Xjg^Zjm# >a eZji
^bedgiVciZ# Vkd^g jcZ WV^hhZ dj YZ bVjkV^h ghjaiVih
9Zh_Y '& Wdi" iW ch[ W gk_jj b[ Zec_Y_b[" [bb[ [ij ^X[h][ ZWdi kd Y[djh[
hXdaV^gZh! dj Vj XdcigV^gZ hZ hjg^ckZhi^g YVch
ZÊ^X[h][c[dj [j Z[ h_di[hj_ed ieY_Wb[ 0 ¼ @[ bk_ fWhbW_i fWi" `[ bÊWff[bW_i fWi" `[ c[ \W_i 6j c^kZVj gZaVi^dccZa hdc igVkV^a edjg ZhhVnZg YÉdjWa^Zg XZ fjÉ^a hZ
Zk iekY_ fWhY[ gkÊ_b f[kj h[l[d_h [j [dYeh[ bW \hWff[h ½$ AÉZc[Vci eZji bdcigZg YZ aÉV\gZhh^k^i ^a hZ eVhhZ | aV bV^hdc# >a eZji gZ[jhZg YZ fj^iiZg
<hZh_Y '' Wdi 0 ¼ 9[ dÊ[ij fWi } YWki[ Z[ deki Wkjh[i" b[i [d\Wdji" bW l_eb[dY[ hZci idj_djgh ViiVfj! jcZ XZgiV^cZ WgjiVa^i! hV bgZ! YÉVaaZg | aÉXdaZ# BVcfjZ YZ egd_Zih
Yed`k]Wb[$ 9W \W_j jhef cWb gkWdZ ed f[di[ gk[ YÊ[ij Z[ dejh[ \Wkj[ ½$ YZh Y^[ÒXjaih gZaVi^dccZaaZh VkZX aZh VjigZh kVXVcXZh! hedgi! XjaijgZ½#
Zc[Vcih# >a eZji Vkd^g YZh VXiZh YZ k^daZcXZ
| aÉ\VgY YZh VYjaiZh dj YÉVjigZh Zc[Vcih! 6j c^kZVj e]nh^fjZ
YZh VXiZh YZ YZhigjXi^dc YÉdW_Zih! YZ W^Zch! >a eZji eghZciZg YZh igdjWaZh Yj hdbbZ^a
YZh XdbedgiZbZcih deedh^i^dccZah# >a eZji dj YZh XdcYj^iZh Va^bZciV^gZh# JcZ [Vi^\jZ
eghZciZg jc bVcfjZ YZ gZheZXi | aÉ\VgY ZmXZhh^kZ! jc iVi YegZhh^[! YZh YdjaZjgh
YZh [ZbbZh ZchZ^\cVciZh! XVbVgVYZh e]nh^fjZh eZjkZci igZ gZhhZci^h! YZh
ÒaaZh#### >a eZji Vjhh^ hÉ^hdaZg! hÉ^cigZhhZg eaV^ciZh gXjggZciZh b^hZh# >a eZji Vkd^g
eZj Vjm VjigZh! _djZg bd^ch! hZ gZea^Zg YZh XdbedgiZbZcih g\gZhh^[h ^a hZ bZi |
hjg aj^"bbZ! Vkd^g Yj bVa | iVWa^g YZh cdjkZVj | [V^gZ e^e^ Vj a^i! >a eZji igZ ZckV]^
gZaVi^dch# eVg YZh ^bV\Zh YZh hXcZh YZ k^daZcXZh
[aVh] WVX` 0 XZh ^bV\Zh gZk^ZccZci |
cÉ^bedgiZ fjZa bdbZci#
¿ FJ> :C E6GA:G 4
" Vj bYZX^c igV^iVci!
" | aV EB> " &* -) *( (' )&!
" | jc eYdehnX]^VigZ!
" | jc ehnX]dad\jZ!
" | jcZ Vhh^hiVciZ hdX^VaZ!
" | idjh aZh egd[Zhh^dccZah YZ aÉVXXjZ^a! YZ aÉXdaZ! YZh ad^h^gh! YZh hd^ch
Zc XdciVXi VkZX kdigZ Zc[Vci#
&' &(
FJ:AH HDCI A:H IGDJ7A:H 9: H6CIw 9: AÉ:C;6CI
FJ> 9D>K:CI 6A:GI:G 4
Entre 12 et 14 ans
F7HEB;I :Ê7:EB;I9;DJI
F^_b_ff[ '( Wdi 0 ¼ :[i \e_i" gkWdZ _bi iÊ[d]k[kb[dj" `ÊW_ f[kh gkÊ_b jk[ cW ch[$ BÊWkjh[
\e_i" [bb[ WlW_j Zk cWb } cWhY^[h ½$ 6j c^kZVj ehnX]d"bdi^dccZa 6j c^kZVj YZh VeegZci^hhV\Zh
AÉVYdaZhXZci ÒaaZ dj \Vgdc eZji eghZciZg >a eZji eghZciZg YZh Y^[[^Xjaih YZ
7b[nWdZh[ '( Wdi 0 ¼ GkWdZ fWfW [j cWcWd i[ Z_ifkjW_[dj jhi jhi \ehj" `Êjek\\W_i" `[ YZh Zmeadh^dch YZ XdagZ ^begk^h^WaZh! jcZ XdcXZcigVi^dc! YÉViiZci^dc Zc XaVhhZ! YZh
cWdgkW_i ZÊW_h$ @[ lekbW_i cekh_h fk_i [d c
c[ j[cfi `[ d[ lekbW_i fWi$$$ @[ c[ i[djW_i ^gg^iVW^a^i ZmXZhh^kZ# >a eZji V[ÒX]Zg jcZ igdjWaZh YZ aV bbd^gZ# >a eZji bVc^[ZhiZg
ZWdi kd[ ]k[hh[ ½$ ]neZgk^\^aVcXZ! jcZ ]neZghZch^W^a^i eaZjgh jcZ Xdc[jh^dc YVch aV eZchZ Zi aZ
[gfjZcih! jc bVcfjZ YÉZhi^bZ YZ hd^! gV^hdccZbZci! jcZ Yhdg\Vc^hVi^dc YZ aV
jcZ [V^WaZ XdcÒVcXZ Zc aj^! ^a hZ YkVadg^hZ# eZchZ# >a eZji bdcigZg jc ^cigi dj jcZ
AÉVYdaZhXZci eZji k^kgZ YZh hZci^bZcih YZ eVgi^X^eVi^dc gYj^iZ Vjm VXi^k^ih hXdaV^gZh!
]dciZ! YZ XjaeVW^a^i! YÉ^bej^hhVcXZ# jcZ eZgiZ YÉ^cigi edjg aZh VeegZci^hhV\Zh
Zi YZ bVjkV^h ghjaiVih hXdaV^gZh#
6j c^kZVj gZaVi^dccZa BVcfjZ YZ egd_Zih kVXVcXZh! ad^h^gh! hedgi!
AÉVYdaZhXZci eZji eghZciZg YZ aÉV\gZhh^k^i! XjaijgZ½# AÉVYdaZhXZci eZji XdbbZcXZg |
jcZ XZgiV^cZ WgjiVa^i! YZh Y^[[^Xjaih [V^gZ aÉXdaZ Wj^hhdcc^gZ#
gZaVi^dccZaaZh VkZX aZh VjigZh VYdaZhXZcih
dj aZh VYjaiZh fj^ aÉZcidjgZci# >a eZji bbZ 6j c^kZVj e]nh^fjZ
Vkd^g YZh VXiZh YZ k^daZcXZ | aÉ\VgY YZh AÉVYdaZhXZci eZji eghZciZg YZh igdjWaZh
VYjaiZh dj YÉVjigZh VYdaZhXZcih! YZh VXiZh Yj hdbbZ^a ^chdbc^Z dj ]neZghdbc^Z!
YZ YZhigjXi^dc YÉdW_Zih! YZ W^Zch# >a eZji dj YZh XdcYj^iZh Va^bZciV^gZh# JcZ
bdcigZg YZh XdbedgiZbZcih deedh^i^dccZah! [Vi^\jZ ZmXZhh^kZ! jc iVi YegZhh^[! YZh
jc bVcfjZ YZ gZheZXi | aÉ\VgY YZh [ZbbZh! YdjaZjgh e]nh^fjZh eZjkZci igZ gZhhZci^h!
YZh egdedh hZm^hiZh# >a eZji Vjhh^ hÉ^hdaZg! YZh eaV^ciZh gXjggZciZh b^hZh# >a eZji
hÉ^cigZhhZg eZj Vjm VjigZh! hZ gZea^Zg igZ ZckV]^ eVg YZh ^bV\Zh YZh hXcZh
hjg aj^"bbZ! Vkd^g Yj bVa | iVWa^g YZh YZ k^daZcXZh [aVh] WVX` 0 XZh ^bV\Zh
gZaVi^dch Vb^XVaZh# gZk^ZccZci | cÉ^bedgiZ fjZa bdbZci# >a
eZji Y_| XdbbZcXZg | egZcYgZ YZ aÉVaXdda#
Jc iVi YegZhh^[ VkZX YZh ^YZh hj^X^YV^gZh
eZji igZ XdchiVi#
¿ FJ> :C E6GA:G 4
" Vj bYZX^c igV^iVci!
" | jc eYdehnX]^VigZ!
" | jc ehnX]dad\jZ!
" | jcZ Vhh^hiVciZ hdX^VaZ Yj hZXiZjg dj Yj Xdaa\Z!
" | idjh aZh egd[Zhh^dccZah YZ aÉVXXjZ^a! YZ aÉXdaZ! YZh ad^h^gh! YZh hd^ch Zc
XdciVXi VkZX kdigZ VYdaZhXZci#
&) &*
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
Entre 15 et 18 ans
F7HEB;I :Ê7:EB;I9;DJI
:obWd '- Wdi 0 ¼ 9[ gk_ Ze_j Y^Wd][h" ied YWhWYjh[" _b [ij W]h[ii_\ ZWdi ied bWd]W][ 6j c^kZVj gZaVi^dccZa Vci^YegZhhZjgh# 9Zh VXiZh YZ Ya^cfjVcXZ!
AÉVYdaZhXZci ÒaaZ dj \Vgdc eZji ji^a^hZg YZh jc cdc gZheZXi YZh g\aZh! YZh VXiZh YZ
[j ZWdi i[i cWd_h[i ZÊ[nfb_gk[h$ ?b [ij d[hl[kn" `WcW_i Yedj[dj$ ?b i[ Yhe_j jek`ekhi
higVi\^Zh YZ XdcigaZ dj YZh XdbedgiZbZcih YZhigjXi^dc YÉdW_Zih! YZ W^Zch eZjkZci igZ
ikfh_[kh } deki" gkÊ_b iW_j jekj$ ?b W `WcW_i YedÓWdY[ } cW ch[$ 9Ê[ij jek`ekhi bk_ gk_
YZ k^daZcXZ edjg ghdjYgZ aZh egdWabZh dWhZgkh# AÉVYdaZhXZci hÉad^\cZ YZ hV
Ze_j Wle_h hW_ied$ ;d \W_j YÊ[ij jek`ekhi bk_ gk_ Ze_j fh[dZh[ b[ Z[iiki" ZWdi iW j
j[" _b Ze_j
^ciZgeZghdccZah! YZh VXiZh YZ k^daZcXZ | [Vb^aaZ! ^a X]ZgX]Z | aV [j^g! ^a V[[^X]Z YZh
i[ Z_h[ gk[ YÊ[ij bk_ b[ fbki \ehj ½$
aÉ\VgY YZh eZghdccZh fjÉ^a [gfjZciZ dj X]ZXh hjXXZhh^[h hXdaV^gZh! egd[Zhh^dccZah!
BWkhW '. Wdi 0 ¼ 9Ê[ij ce_ gk_ bk_ W_ \W_j gk_jj[h bW cW_ied" `[ bk_ hfjW_i iWdi Y[ii[ Z[ fj^ aÉZcidjgZci eVgZcih! eZi^iZ Vb^Z½# >a V[[ZXi^[h½# >a XdbbZi YZh VXiZh YZ k^daZcXZ
fWhj_h ½$ BWkhW Z_j gkÊ[bb[ fekhhW_j b[i jk[h jeki b[i Z[kn i_ `WcW_i _bi h[l_lW_[dj [di[cXb[$ eZji eghZciZg YZh Y^[ÒXjaih gZaVi^dccZaaZh gZidjgch XdcigZ aj^"bbZ dj XdcigZ YZh
;bb[ fWhb[ Wbehi ZÊkd[ Whc[ gkÊ[bb[ feiiZ[" [j _b o WkhW kd[ XWbb[ fekh ied fh[" kd[ fekh VkZX YÉVjigZh VYdaZhXZcih! jc bVcfjZ YZ dW_Zih! ^a V YZh ^YZh hj^X^YV^gZh#
iW ch[ [j kd[ fekh b[ j^hWf[kj[$ gZheZXi | aÉ\VgY YZh [ZbbZh Zc \cgVa!
YZh Xdck^Xi^dch higdineZh | aÉ\VgY Yj gaZ 6j c^kZVj hXdaV^gZ
YZh ]dbbZh Zi YZh [ZbbZh » aZh [ZbbZh HZh ghjaiVih hXdaV^gZh eZjkZci igZ bVjkV^h!
Yd^kZci [V^gZ aV kV^hhZaaZ! hÉdXXjeZg YZh hdc VWhZci^hbZ ^bedgiVci# JcZ VWhZcXZ
Zc[Vcih½! aZh ]dbbZh Yd^kZci hdgi^g! kd^g aZh YZ egd_Zih! YZh Y^[ÒXjaih | [V^gZ YZh X]d^m!
XdeV^ch! Wd^gZ½¼# 9Zh Y^[ÒXjaih | iVWa^g | egZcYgZ YZh YX^h^dch dg^ZciVi^dc½
YZh gZaVi^dch VbdjgZjhZh dj V[[ZXi^kZh dj eZjkZci hZ [V^gZ hZci^g#
YZh iVih YZ YeZcYVcXZ V[[ZXi^kZ ZmXZhh^kZ
eZjkZci igZ gZhhZci^h# >a eZji \VaZbZci hZ 6j c^kZVj e]nh^fjZ
bdcigZg igh hdjX^Zjm! egdXXje edjg aZ AÉVYdaZhXZci eZji eghZciZg YZh igdjWaZh
YZkZc^g YZ hV bgZ# >a eZji Vadgh eghZciZg Yj hdbbZ^a ^chdbc^Z dj ]neZghdbc^Z!
jcZ Y^b^cji^dc YZ hZh gZaVi^dch Vb^XVaZh dj YZh XdcYj^iZh Va^bZciV^gZh# JcZ [Vi^\jZ
Zi YZh VXi^k^ih Zc YZ]dgh YZ aV bV^hdc! hZ ZmXZhh^kZ! YZh YdjaZjgh e]nh^fjZh eZjkZci
gZea^Zg hjg aj^"bbZ! hÉ^hdaZg# igZ gZhhZci^h# >a eZji igZ ZckV]^ eVg YZh
^bV\Zh YZh hXcZh YZ k^daZcXZh [aVh]
6j c^kZVj XdbedgiZbZciVa WVX` 0 XZh ^bV\Zh gZk^ZccZci | cÉ^bedgiZ
>a eZji eghZciZg YZh XdbedgiZbZcih | g^hfjZ fjZa bdbZci# Jc iVi YegZhh^[ dj YZh
Zc ' gdjZh eVg ZmZbeaZ! YZh VWjh YÉVaXdda! e]dW^Zh eZjkZci igZ XdchiVih#
YZ Ygd\jZ! YZh eg^hZh YZ bY^XVbZcih
¿ FJ> :C E6GA:G 4
" Vj bYZX^c igV^iVci!
" | jc eYdehnX]^VigZ!
" | jc ehnX]dad\jZ!
" | jcZ Vhh^hiVciZ hdX^VaZ Yj hZXiZjg! Yj Xdaa\Z dj Yj anXZ!
" | idjh aZh egd[Zhh^dccZah YZ aÉVXXjZ^a! YZ aÉXdaZ! YZh ad^h^gh! YZh hd^ch
Zc XdciVXi VkZX kdigZ VYdaZhXZci#
&+ &,
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
&- &.
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
Annexe
Bibliographie
B[i Z_\\h[dj[i \ehc[i Z[ l_eb[dY[i
gk_ f[kl[dj iÊ[n[hY[h Wl[Y h]kbWh_j Wk i[_d Zk Yekfb[
Cdjh Vkdch gZ\gdje ^X^ YZh g[gZcXZh idjX]Vci YZ egh dj YZ ad^c cdigZ hj_Zi# 8Zh a^kgZh hÉVYgZhhZci |
BW l_eb[dY[ l[hXWb[ eZji hÉZciZcYgZ# H^ BW l_eb[dY[ Yedec_gk[ V edjg dW_Zi YZ idjh aZh Zc[Vcih Zi VYjaiZh hjhXZei^WaZh YZ hZ edhZg aV fjZhi^dc XdciZcjZ YVch aZ i^igZ! fjZah fjZ hd^Zci
XZgiV^ch kdci aZkZg aZ idc! edjg ^ci^b^YZg YedhhYZg aV k^Xi^bZ YZ idjiZ edhh^W^a^i aZ XdciZmiZ Zi aV gV^hdc YZ [dcY edjg aVfjZaaZ aV fjZhi^dc hZ edhZ#
aZjgh XdbeV\cZh! YÉVjigZh! Vj XdcigV^gZ! YÉVjidcdb^Z ÒcVcX^gZ XdcigaZ! eg^kVi^dc
kdci egZcYgZ jcZ kd^m eajh hjVkZ! aV k^Xi^bZ YZh gZhhdjgXZh ÒcVcX^gZh# ¿ YZhi^cVi^dc YZh Zc[Vcih
gZXdccVi XZiiZ idcVa^i YVc\ZgZjhZ# Jc BW l_eb[dY[ i[nk[bb[ Zhi aV eajh XVX]Z A^kgZh \cgVaZbZci ZcigZ )!*% Zi + Zjgdh
VjigZ \VgYZgV hdc i^bWgZ ]VW^ijZa! bV^h gVeedgih hZmjZah hdjh XdcigV^ciZ### AZh
VWgZjkZgV aÉVjigZ YÉ^c_jgZh! YZ bZcVXZh! YZ k^Xi^bZh dci WZVjXdje YZ bVa | Zc eVgaZg 9[ gk_ \W_j cWb 0
hVgXVhbZh# eVgXZ fjÉZaaZh gZhiZci VhhdX^Zh Vjm dWa^\V" " » 8V [V^i bVa aV k^daZcXZ ¼
BW l_eb[dY[ fioY^ebe]_gk[ hÉZmeg^bZ eVg i^dch Yj bVg^V\Z Zi Vj YZkd^g Xdc_j\Va# 8Vi]Zg^cZ 9daid"Ida^iX]! 8daa^cZ ;VjgZ"Ed^gZ " :Y# <Vaa^bVgY ?ZjcZhhZ#
YZh Vii^ijYZh Y^kZghZh! YZh ]jb^a^Vi^dch! BW l_eb[dY[ if_h_jk[bb[ Xdch^hiZ | Yc^\gZg
YZh dgYgZh XdcigVY^Xid^gZh½ AZ eVgiZcV^gZ aZh XgdnVcXZh Yj eVgiZcV^gZ Zi$d | aj^ ^b" " » AZh eVgZcih YZ BVm Zi A^a^ hZ Y^hejiZci ¼
k^daZci gZckd^Z | aV k^Xi^bZ jcZ ^bV\Z YÉ^c" edhZg jcZ egVi^fjZ gZa^\^ZjhZ# 9db^c^fjZ YZ HV^ci BVgh! HZg\Z 7adX] " 8daaZXi^dc » 6^ch^ kV aV k^Z ¼ " :Y# 8Vaa^\gVb#
XdbeiZcXZ! YZ cjaa^i# >a aÉViiZ^ci YVch
hdc ^bV\Z | igVkZgh aZ gZ\VgY YZh VjigZh# " » K^daZcXZ! cdc ¼
Egd\gZhh^kZbZci! aV k^Xi^bZ eZgY XdcÒVcXZ Ed f[di[ gk[ bW l_eb[dY[ [ij ifedjWd[ 9# HV^ci BVgh " AZh eZi^ih \j^YZh edjg XdbegZcYgZ aV k^Z " :Y# 7VnVgY ?ZjcZhhZ#
Zc ZaaZ"bbZ! Zc hZh edhh^W^a^ih# EZj | Wbehi gk[ ZWdi Y[ Yedj[nj[ [bb[ [ij eh#
" » AV ]dciZ ¼
eZj hÉ^chiVaaZ aZ YhZhed^g! jcZ VXXZeiVi^dc ]Wd_i[$ 9[jj[ l_eb[dY[ dÊ[ij d_ kd WYj[
8Vi]Zg^cZ 9daid"Ida^iX]! 8daa^cZ ;VjgZ"Ed^gZ " :Y# <Vaa^bVgY ?ZjcZhhZ! B^cZ YZ g^Zc #
eVhh^kZ YZ XZ fj^ Vgg^kZ# :aaZ hÉ^hdaZ! hÉZc" WYY_Z[dj[b" d_ b[ iocfjc[ ZÊkd[ kd_ed [d
[ZgbZ YVch hV ]dciZ! cÉdhZ eajh egZcYgZ Z_\ÓYkbj cW_i kd Yecfehj[c[dj _dWYY[f# " » AZh X]V\g^ch ¼
YÉ^c^i^Vi^kZ# jWXb[" kd[ _d\hWYj_ed fkd_[ fWh bW be_$ 8daa^cZ ;VjgZ"Ed^gZ! 8Vi]Zg^cZ 9daid"Ida^iX] " :Y# <Vaa^bVgY ?ZjcZhhZ#
BW l_eb[dY[ f^oi_gk[ / XdcigV^gZbZci | jcZ Jekj[i b[i l_eb[dY[i iedj eh]Wd_i[i$ Gk[
" » Idji hZja ¼
^YZ geVcYjZ! cÉZhi eVh idj_djgh eghZciZ ZÓd_j Y[jj[ l_eb[dY[" d[ f[kj#ed fWi fWh#
8Vi]Zg^cZ 9daid"Ida^iX]! 8daa^cZ ;VjgZ"Ed^gZ " :Y# <Vaa^bVgY ?ZjcZhhZ#
YVch aZh h^ijVi^dch YZ k^daZcXZ Xdc_j\VaZ# b[h Z[ l_eb[dY[i Wk fbkh_[b 5
AÉV\gZhhZjg aÉji^a^hZ fjVcY ^a cÉV eVh gjhh^ " » IZgg^WaZ ¼
| XdcigaZg idjh aZh XdbedgiZbZcih YZ hdc 6aV^c HZggZh! 7gjcd =Z^io " :Y# GjZ Yj bdcYZ
eVgiZcV^gZ# >a eVhhZ YdcX Vjm Xdjeh! | aV jc adje fj^ iZggdg^hZ hV [ZbbZ! hZh Zc[Vcih Zi aV [dgi idji Zci^gZ½#
WgjiVa^i dj | aV XdcigV^ciZ e]nh^fjZ#
" » :b^a^Z cÉV^bZ eVh fjVcY hV bgZ Wd^i igde ¼
9db^c^fjZ YZ HV^ci BVgh! HZg\Z 7adX] " 8daaZXi^dc » 6^ch^ kV aV k^Z ¼ " :Y# 8Vaa^\gVb#
'% '&
A6 H6CIw 9:H :C;6CIH
:MEDHwH 6JM K>DA:C8:H 8DC?J<6A:H
<_bci 0
" » AZh k^daZcXZh Xdc_j\VaZh / &% Òabh edjg Zc eVgaZg# :c eVgaZg! XÉZhi Y_| V\^g ¼#
AZh Òabh Yj ed^hhdc " 6giZ '%%, " 9^hedc^WaZh | aV adXVi^dc hjg lll#aZhZXgVchYjhdX^Va#\djk#[g
gjWg^fjZ » k^daZcXZh ¼#
'' '(
BW iWdj Z[i [d\Wdji
[nfeiiWknl_eb[dY[iYed`k]Wb[i
[nfeii Wkn l_eb[dY[i Yed`k]Wb[i
AZ bdcYZ Yj h^aZcXZ
B[i eX`[Yj_\i Z[ Y[jj[ XheY^kh[
CdbWgZjm hdci aZh Zc[Vcih Zi VYdaZhXZcih XdcXZgch jcZ [Vb^aaZ hjg Y^m fj^ eghZciZci YZh
igdjWaZh YZ hVci Vj bd^ch Zc eVgi^Z a^h | XZ XdciZmiZ YZ k^Z eVgi^Xja^Zg fjÉZhi aV k^daZcXZ
Xdc_j\VaZ# GVgZh hdci XZjm Ydci aV eg^hZ Zc X]Vg\Z gjhh^i | iZc^g XdbeiZ YZ XZ XdciZmiZ
hjg aZfjZa g\cZ aV ad^ Yj h^aZcXZ# 8ZiiZ WgdX]jgZ! aVWdgZ eVg jc XdaaZXi^[ igh bdW^a^h
eVg XZh XdchiVih \gVkZh! V edjg dW_ZXi^[ eg^cX^eVa YZ hZch^W^a^hZg aZ ejWa^X! V^ch^ fjZ idjh aZh
egd[Zhh^dccZah Zi VhhdX^Vi^dch XdcXZgch! Vjm Y^[ÒXjaih YZh eVgZcih | VXXYZg | YZh hd^ch
VYVeih gedcYVci Vjm fjZhi^dch YZ [dcY edhZh# FjZ XZh Y^[ÒXjaih hd^Zci hjgidji a^Zh |
aV WVcVa^hVi^dc! Vj Yc^ YZh eVgZcih! dj fjÉZaaZh hd^Zci Zc gVeedgi VkZX aÉZmigbZ Y^[ÒXjai
edjg aZh egd[Zhh^dccZah YZ hVci | bZiigZ hjg aV iVWaZ aZ XdciZmiZ YZ k^Z XdbbZ abZci |
egZcYgZ Zc XdbeiZ! aÉVkZc^g Zi aV igV_ZXid^gZ YkZadeeZbZciVaZ Zi eZghdccZaaZ YZ XZh Zc[Vcih
hdci hdjkZci Xdbegdb^h! eVg[d^h \gVkZbZci#
BZiigZ Zc kVaZjg XZh igdjWaZh YZ hVci XdbbZ abZcih eZgbZiiVci egd\gZhh^kZbZci! Vj
gni]bZ YZh eVgZcih! YÉiVWa^g jc Y^Vad\jZ hjg aZ [dcY ZcigZ XZjm"X^ Zi aZh egd[Zhh^dccZah dj
VhhdX^Vi^dch! hZbWaZ YiZgb^cVci edjg aÉ^cigi YZ idjh#
8ZiiZ WgdX]jgZ V i gY^\Z eVg jc \gdjeZ YZ igVkV^a hjg aZ YeVgiZbZci YZ aV =VjiZ"
Ad^gZ YVch aZ XVYgZ YÉjc egd_Zi ÒcVcX eVg aZ <gdjeZbZci G\^dcVa YZ HVci EjWa^fjZ#
:aaZ V i VYVeiZ edjg aZ YeVgiZbZci Yj Ejn"YZ"9bZ VkZX aV eVgi^X^eVi^dc
ÒcVcX^gZ YZ aÉ:iVi#
AZ XdaaZXi^[ / ?$ 8Whh_Wb Ya\jZ Vjm Ygd^ih YZh [ZbbZh Zi | aÉ\Va^i! :h F$ :Wd[b EB>! 9$ LWii[b_[h#
Del[bb_ Zi 9^$ >[_c ehnX]dad\jZh [dgbViZjgh! AV 9jgVcXZ! BVghZ^aaZ! C$ :[i[ijh[j 8ZcigZ
YÉ^c[dgbVi^dc hjg aZh Ygd^ih YZh [ZbbZh Zi YZh [Vb^aaZh! I$ ;b =^Wh_Wd_#9ehZ_[h :YjXVi^dc cVi^dcVaZ!
C$ :kfko AjYdi]fjZ AZ Edci YZh AjYZh! :h I$ B[ =e\\ EB>! C$ 8hkdim_] Ya\jZ g\^dcVaZ
YÉ6jkZg\cZ! ?$ :k\[kjh[bb[ bY^Vig^XZ [Vb^a^VaZ#
<gVe]^hiZ 6# 8djg^da " >aajhigViZjg D# AVin`#
Idjh Ygd^ih ghZgkh#