BAB KALAM الكلما هو اللفظ المركب المفيد بالوضعKalam adalah lafaz yang terusun , dapat difahami dan menggunakan bahasa Arab. Keterangan : Syarat Kalam : 1. لفظ: Suara yang mengandung sebagian huruf hijaiyah. 2. مركب: Kalimat yang tersusun dari dua kata atau lebih. 3. مفيد: Kalimat yang dapat difahami 4. وضع: Menggunakan bahasa Arab. Contoh : قـرأ علي القـرآن, هـذا كتـابDasarnya : كلمنـا لفظ مفيـد كاستقـم * واسـم وفعـل ثام حــرف الكلـــم *** وأقسـامـــه ثالثاـــة اســـم و فعـــل وحـــرف جـــاء لمعـــنىDan bagian kalam ada 3 yaitu ; isim, fi’il dan huruf yang mempunyai makna. Keterangan. Bagian Kalam; 1. اسم: Setiap kata yang menunjukkan nama orang, benda, tempat dan kata sifat. Contoh; , محمد,كتاب فعل.2 جميل, سنتلوك: Setiap kata yang menunjukkan pekerjaa, Contoh; حرف.3 تعلم, جلس, قرأ: Setiap kata yang menunjukkan keterangan, Contoh; على, عن, إلى, منDasarnya : كلمنـا لفظ مفيـد كاستقـم * واسـم وفعـل ثام حرف الكلـم *** فالسم يعـرف بالخفـض والتنوين ودخول اللـف واللما وحـروف الخفض وهي من وإلى وعــن وعلــى وفــي ورب والبــاء والكــاف واللما وحــروف القســم وهـي الـواو والبــاء والتــاء. Maka isim itu diketahui dengan adanya Khafad, tanwin, alif lam, huruf khafad, dan huruf qasam (huruf sumpah). Keterangan Ciri-ciri isim ada 5 yaitu; 1. خفـض: Baris bawah (--ِ), contoh, تنوين.2 مدرسِة, قلِم,ب ِ كتا: Baris dua ( --ٍ--ٌ- ), contoh, دخول اللـف واللما.3 مدرسةة, قلٍم, كتابا: Masuk alif lam ) ـ ـ ( الـ, contoh, المدينة, النإسان, القرآنDasarnya بالجـر والتنوين والندا والــ * ومسنـد للسم تمييـز حصلTanda isim dengan jar, tanwin, Al nida’ Dan musnad ilaih contoh fa’il, mubtada’ 4. حـروف الخفض: Tukang baris bawah, contoh, حروف القسم.5 الى المسجد: huruf sumpah, contoh, والليِل,ا ِ وYang termasuk tukang baris bawah yaitu : مثــال معنى حروف الجر رقـم مـن المسجِد الحراما الى المسجِد القصى عن النبـإِ العظيـم على سرٍر مرفوعة فى أحسـِن تقويــم رب رجــٍل كريـم لقيتــه الـذي علــم بــالقلـــِم ِ والعصِر ِبـالِ ةتـال, والليِل,ا ِ ف مأكول الحمد لِ وٍ كعصDari Ke, kepada Dari, tentang Diatas Di, didalam, pada Sedikit sekali, banyak sekali Dengan Seperti Milik huruf sumpah : demi demi demi من إلى عن على فى ۱۰ ٩ ٨ ٧ ٦ ٥ ٤ ٣ ۲ ۱ ( _ التــاء ) تةـــ٣ ( _ البــاء ) بِـــ۲ ( الــواو ) ةو-۱ : رب البــاء ) بِـــ ( الكــاف)ةكـــ( اللما ) لِـــ ( حــروف القســم Dasarnya : هاك حروف الجر وهي من إلى * حتى خل حاشا عدا فى عن على مذ منذ رب اللما كي واو وتا * والكـاف والبـا ولعـل ومتىHuruf jar terdiri dari Min, dan Ila Hatta, Khola, Hasya, ‘Ada, Fii, ‘An, ‘Ala Muz, Munzu, Rubba, Lam dan Kai, Wawu dan Ta’ Huruf Kaf, dan Ba’, dan La’alla dan Mata *** والفعــل يعـرف بقـد والسيـن وسوف وتــاء التـأنإيــث الساكنــةDan fi’il itu di ketahui dengan adanya huruf سين, قد سوف, dan تاء التأنإيث الساكنةKeterangan Ciri-ciri فعلada 4 yaitu ; 1. قد: Bila ada قدmaka kata setelahnya adalah fi’il, bisa فعل ماضatau فعل مضارعContoh ; )ةسـ( سين.2 قد يكتب الدرس: فعل مضارع, قد سمع ا: فعل ماض: Huruf ini hanya masuk pada فعل مضارعsaja dan membuat فعل مضارعbermakna masa akan datang, contoh; سوف.3 ةسيقول السفهاء من الناس: Huruf ini hanya masuk pada فعل مضارعsaja dan membuat فعل مضارع bermakna masa akan datang, contoh; ت( تاء التأنإيث ) ت.4 كل سوف تعلمون:Huruf ini hanya masuk pada فعل ماضsaja yang pelakunya adalah perempuan, Contoh; ت فاطمة القرآن قرأ تDasarnya : * بتا فعلت واتت ويا افعلى ونإون اقبلن فعل ينجلى **** والحـرف ما ل يصلـــح معـــه دليــــل الســم ول دليـــل الفعـــلHuruf adalah kata kata yang tidak menerima cirri isim dan juga ciri fi’il. Keterangan: Huruf adalah kata kata yang tidak menerima ciri ciri isim ataupun fi’il, contoh ;, فى, لم هلDasarnya : سواهما الحـرف كهل وفى ولم * فعل مضارع يلى لم كيشم والحـرف ما ليست له علمـه * فقــس علــى قــولي تكــن علمــهDan semua huruf itu hukumnya mabni “ tetap, baku Dan tidak berubah”. Dasarnya : وكل حـرف مستحـق للبنـا * والصال فى المبني ان يسكنDan semua huruf hukumnya mabni Sukun jadi tanda aslinya mabni **** باب العـرابBAB I’RAB العـراب هو تغييـــر أواخـــر الكلــم لختـــلف العوامــل الداخلـــة عليهــا لفظــا أو تقديـــراI’rab adalah perubahan akhir kata yang disebabkan karena berbeda tukang yang memasukinya, baik secara lafzi* maupun secara taqdiri**. Keterangan : * Perubahan secara lafzy artinya perubahan yang nampak langsung pada setiap akhir kata yang tidak diakhiri oleh huruf ا, و, يcontoh; مررت بمحمٍد ذهب محمٌد رأيت محمدا لم اتعلتم لن ** اتعلةم اتعلممPerubahan secara taqdiry artinya perubahan yang tidak Nampak jelas pada setiap akhir kata karena diakhiri oleh salah satu huruf dari illat yaitu : ا, و, يContoh Kata yang diakhiri huruf ا يةتخةشى, “ "ِعتيةسى, yang diakhiri huruf يةــتدمعو, و “ "يةتغــمزوdan yang diakhiri huruf ***** .” يةتجــِري,ي “يةترِمــي وأقسامـه أربعـة رفـع ونإصـب وخفـض وجـــزماDan I’rab itu terbagi empat, yaitu rafa’, nashab, khafad dan jazam Keterangan : ۱ . رفع: adalah baris dapen, contoh : نإصـب.۲ يتعلمم محمٌد: adalah baris atas, contoh : خفـض.٣ ب بكرا لن اضر ة: adalah baris bawah, contoh : جـزما.٤ علم بالقلِم: adalah baris mati, contoh : لم يلتد ولم يول تد ***** فللسمـاء مـن ذالــك الرفــع والنصـــب والخفــض ول جـــزما فيهـاUntuk isim dari baris yang tersebut diatas adalah; rafa’, nashab dan khafad, tidak ada isim berbaris mati Keterangan : ۱ . رفع: adalah baris dapen, contoh : نإصـب.۲ يتعلمم محمٌد: adalah baris atas, contoh : خفـض.٣ ب بكرا لن اضر ة: adalah baris bawah, contoh : علم بالقلِمDasarnya : والسم قد خصص بالجر كما * قد خصــص الفعــل بــان ينجــزماI’rab jar masuk isim secara khusus I’rab jazam masuk fi’il dengan khusus ***** وللفعـال من ذالك الرفـع والنصـب والجـزما ول خفـض فيهاDan untuk fi’il dari baris yang tersebut diatas adalah; rafa’, nashab Dan jazam, tidak ada fi’il berbaris bawah Keterangan : ۱ . رفع: adalah baris dapen, contoh : نإصـب.۲ يتعلمم محمٌد: adalah baris atas, contoh : جـزما.٣ ب بكرا لن اضر ة: adalah baris mati, contoh : لم يلتد ولم يولتدDasarnya : والسم قد خصص بالجر كما * قد خصص الفعل بان ينجزماI’rab jar masuk isim secara khusus I’rab jazam masuk fi’il dengan khusus ***** باب معرفـة علمـات العـرابBAB MENGENAL TANDA TANDA I’RAB للرفـع أربـع علمات الضمـة والواو واللـف والنـونUntuk rafa’ ada 4 tandanya yaitu dhammah, wawu, alif dan nun. Keterangan Tada-tanda rafa’ ada 4 yaitu : ۱ . ضمة: baris dapen ( _) م, contoh : واو.۲ ب ذلك الكتا م: huruf wawu ( ) و, contoh : الف.٣ واولئك هم المفلحتون: huruf alif ( ) ا, contoh : نإون.٤ جاء رجلن: huruf nun ( ) ن, contoh : لعلكم تتقون ***** فأما الضمـة فتكون علمـة للرفع فى اربعـة مواضـع فى السم المفرد وجمـع التكسيـر وجمـع الؤنإث السالم والفعـل المضـارع الــذي لـم يتصـــل بآخـــره شــيئMaka adapun domah menjadi tanda rafak pada 4 tempat yaitu isim mufrad, jamak taksir jamak muannatsi salim Dan fi’il mudori’ yang tidak bersambung akhirnya. Keterangan ) م_ ( ضمةmenjadi tanda rafa’ pada 4 tempat yaitu : ۱ . اسم مفرد: setiap yang menunjukkan satu nama orang, hewan, tempat atau benda, contoh : , مدينٌة, حصاٌن, محمٌد مصباٌحDasarnya : فارفـع بضم وانإصبـن فتحا وجـر * كسرا كذكر ا عبـده يسر واجـزما بتسكيـن وغيـر ما ذكـر * ينـوب نإحو جا أخو بني نإمـرRafa’ dhommah, nashab fathah, jazam sukun Jar kasrah, ingatlah Allah dengan tekun ۲. جمع تكسير: setiap kata yang berubah dari bentuk kata tunggal menjadi bentuk banyak, contoh : ,ب ٌ كت اقلٌماDasarnya : فارفـع بضم وانإصبـن فتحا وجـر * كسرا كذكر ا عبـده يسر واجـزما بتسكيـن وغيـر ما ذكـر * ينـــوب نإحــو جــا أخو بني نإمـرRafa’ dhommah, nashab fathah, jazam sukun Jar kasrah, ingatlah Allah dengan tekun .٣ جمع مؤنإث سالم: setiap kata yang menunjukkan banyak perempuan, dengan cara menambahkan huruf alif dan ta’, contoh : ت ٌ ات = مسلما+ ت مسلمة ٌ ات = زينبا+ زينبDasarnya وما بتـا وألـف قد جمـع * يكسر فى الجـر وفى النصـب معـاTanda jama’ muannats salim Alif-Ta’ Rafa’ dhammah, jar nashab kasrah huruf Ta’ .٤ فعل مضارع لم يتصل آخره: setiap kata kerja masa akan yang tidak bersambung akhirnya, contoh : ,س يجل م يقرأمDasarnya ارفـع مضـارعا اذا يجـرد * مــن نإاصاـــب وجـــازما كتسعـــدFi’il Mudhari’ itu rafa’ hukumnya Bila tanpa amil nashab dan jazamnya ***** واما الواو فتكون علمـة للرفـع فى موضعيـن فى جمــع المــذكر الســالم وفــى السمـاء الخمسـة وهي ابوك واخوك وحموك وفوك وذومـال. Dan adapun wawu menjadi tanda rafa’ pada 2 tempat yaitu jama’ muzakkaris salim dan asma’ul khamsah ( lima kata benda ) yaitu, , حموك, اخوك,ابوك فوك,dan ذومالKeterangan ( واو ) وmenjadi tanda rafa’ pada 2 tempat yaitu : ۱ . جمع مذكر سالم: setiap kata yang menunjukkan banyak orang laki – laki, dengan cara menambahkan huruf wawu dan nun pada waktu rafa’. Contoh: ون = بدرون+ ون = محمدون بدٌر+ محمٌدDasarnya وارفـع بواو وبيا اجرر وانإصب * سالم جمـع عامـر ومذنإـبJama’ muzakkar tanda nashabnya Ya’ – Nun Rafa’nya Wawu – Nun dan jar dengan Ya’ - Nun ۲. : أسمـاء الخمسـةLima kata benda, yaitu ( ابوكbapakmu), ( اخوكsaudaramu ), ( حموكiparmu ), ( فوكmulutmu ),dan ( ذومالorang yang punya harta ). atau juga bisa disebut (أسمـاء الستـةenam kata benda) dengan menambahkan lafaz ( هنوكpunyamu). Dasarnya وارفـع بواو وانإصبـن باللـف * واجرر بيـاء ما من السمـا اصاف مـن ذاك ذو إن صاحبـة أبانإـا * والفـم حيث الميـم منـه بانإـا أب أخ حـم كـذاك وهـن * والنقـص فى هذا الخيـر احسـن Asma’ sittah rafa’nya memakai wawu Nashab Alif jar Ya’ tekun jadi tahu Asma’ sittah antara lain مذتوdan ف مDan kata ةحٌم, اةٌخ,ب ٌ اةdan ةهـ من ***** واما اللـف فتكون علمـة للرفـع فى تثنيـة السمـاء خاصاـةAdapun alif menjadi tanda rafa’ khusus pada isim tasniah Keterangan ( الف ) اmenjadi tanda rafa’ pada 1 tempat yaitu : ۱ . اسم تثنيـة: Setiap kata yang menunjukkan dua nama orang, hewan, tempat atau benda, dengan cara menambahkan huruf Alif dan Nun pada waktu Rafa’. Contoh: ان+ ان = كتابان بدٌر+ كتاب = بدرانDasarnya باللـف ارفـع المثـنى وكل * اذا بمضمـر مضافـا وصاـل وتخلف اليـا فى جميعها اللـف * جـرا ونإصبا بعد فتح قد ألـفMutsanna rafa’ Alif – Nun dan jar Nashab Pakai Ya’ – Nun setelah fathah ini nashab ***** وأما النون فتكون علمـة للرفــع فـى الفعــل المضــارع اذا اتصـ ل بـه ضميــر تثنيــة او ضميــر جمــع او ضميــر المؤنإثــة المخاطبـ ة Adapun Nun menjadi tanda Rafa’ pada fi’il Mudhari’ yang bersambung dengan dhamir Tasniyah, dhamir jama’ atau dhamir mua’nnats mukhatabah Keterangan ( نإون ) نmenjadi tanda rafa’ pada 1 tempat yaitu : ۱ . افعـال الخمسـة: Lima kata kerja, maksudnya setiap Fi’il Mudhari’ yang diakhirnya ada dhamir tasniyah yaitu Alif - Nun ( ) ان, dhamir jama’ yaitu Wawu – Nun ( ( ن وatau dhamir Muannats Mukhotobah yaitu Ya’ – Nun ( ( ين, tanda rafa’nya adalah Nun ( ) ن. Contoh : ۱. ضميـر تذهبيـــن: ( ضــمير مــؤنإث مخاطبــة )يــن.٣ تذهبـون, يذهبـون: ) ضميـر جمع ) ن و.۲ تذهبـان, يذهبـان: ( تثنيـة ) انDasarnya واجعـــل لنحــو يفعـــلن النــون * رفعـــا وتدعيـــن وتسألــــون وحــذفها للجـــزما والنصــب سمـــه * كلــم تكـــونإي لــترومي مظلمـــهAf’al Khamsah rafa’ pakai tetapnya Nun Jazam Dan nashab dibuang hurufnya Nun ***** وللنصـب خمـس علمـات الفتحـة واللـف والكسـرة واليـاء وحذف النـونUntuk Nashab adal 5 tanda yaitu; Fathah, Alif, Kasrah, Ya’ dan Hazfu Nun Keterangan Tada-tanda Nashab ada 5 yaitu : ۱ . فتحـة: baris atas ( _) ة, contoh : الف.۲ إن اة غفور: huruf Alif ( ) ا, contoh : كسرة.٣ إن أبانإـا شيخ: Baris kasrah (-ِ ), contoh : ت ِ انإظر المسلمـا ياء.٤ : huruf Ya’ ( ) ي, contoh : حذف نإون.٥ إن المتقيـن فى جنات النعيم: Membuang nun ( ) ن, contoh : لن تفعلـوا ***** فأما الفتحـة فتكون علمـة للنصب فى ثالثاـة مواضع فى السم المفرد وجمـع التكسير والفعل المضارع اذا دخـــل عليـــه نإاصاب ولم يتصل بآخـره شيئAdapun Fathah menjadi tanda Nashab pada 3 tempat yaitu; Isim Mufrad, Jama’ Taksir dan Fi’il Mudhari’ yang dimasuki amil nashab Dan tidak bersambung akhirnya. Keterangan )ة_( فتحـــةmenjadi tanda nashab pada 3 tempat yaitu : ۱ . اســم مفــرد: setiap yang menunjukkan satu nama orang, hewan, tempat atau benda, contoh : مصــباحا, مدينــة, حصــانإا, محمــدا Dasarnya : فارفـع بضم وانإصبـن فتحا وجـر * كسرا كذكر ا عبـده يسر واجـزما بتسكيـن وغيـر ما ذكـر * ينـوب نإحو جا أخو بني نإمـرRafa’ dhommah, nashab fathah, jazam sukun Jar kasrah, ingatlah Allah dengan tekun ۲. جمع تكسير: setiap kata yang berubah dari bentuk kata tunggal menjadi bentuk banyak, contoh : ب إن الكت ة والقلةما فى الحقيبةDasarnya : * فارفـع بضم وانإصبـن فتحا وجـر * كسرا كذكر ا عبـده يسر واجـزما بتسكيــن وغيــر مـا ذكــر ينـوب نإحو جـا أخــو بنــي نإمـــرRafa’ dhommah, nashab fathah, jazam sukun Jar kasrah, ingatlah Allah dengan tekun فع ل مض ارع ل م يتص ل آخ ره.٣ : Fi’il mudhari’ yang dimasuki amil nashab dan tidak bersambung akhirnya, contoh : لن تستطيةع لن نإصبةر ***** وأما اللف فتكون علمـة للنصب فى السمـاء الخمسـة نإحو رأيت أباك وأخـاك ومــا أشـبه ذالــكDan adapun Alif menjadi tanda nashab pada 1 tempat yaitu Asmaul Khamsah, contoh ; رأيت أباك وأخاكdan lain-lain. Keterangan ( الف ) اmenjadi tanda nashab pada 1 tempat yaitu : ۱. : أسمـاء الخمسـةLima kata benda, yaitu ( اباكbapakmu), ( اخاكsaudaramu ), حماك (iparmu ), ( فاكmulutmu ),dan ( ذا مالorang yang punya harta ). atau juga bisa disebut أسمـــاء (الستـةenam kata benda) dengan menambahkan lafaz ( هناكpunyamu). Dan tanda nashabnya adalah huruf Alif () ا. Dasarnya * وارفـع بواو وانإصبـن باللـف * واجرر بيـاء ما من السمـا اصاف مـن ذاك ذو إن صاحبـــة أبانإـــا والفـم حيث الميـم منـه بانإـا أب أخ حـم كـذاك وهــن * والنقـــص فـى هـذا الخيــر احســنAsma’ sittah rafa’nya memakai wawu Nashab Alif jar Ya’ tekun jadi tahu Asma’ sittah antara lain مذتوdan ف مDan kata ةحٌم, اةٌخ,ب ٌ اةdan ةهـمن ***** وأما الكسـرة فتكون علمـة للنصب فى جمـع المؤنإث السـالمAdapun kasrah menjadi tanda nashab pada 1 tempat, yaitu pada Jama’ Muannats Salim Keterangan ( كســرة-ِ )menjadi tanda nashab pada 1 tempat yaitu : ۱. جمع مؤنإث سالم: setiap kata yang menunjukkan banyak perempuan, dengan cara menambahkan huruf alif dan ta’, Dan tanda nashabnya adalah kasrah, contoh : ت ٍ ات = زينبا+ زينب ت يدخلن الجنـة بإطاعـة زوجهـا ٍ ات = مسلما+ مسلمةDasarnya وما بتـا وألـــف قــد جمـــع * يكســر فــى الجـــر وفــى ِ ت إن المسلمـا النصـب معـاTanda jama’ muannats salim Alif-Ta’ Rafa’ dhammah, jar nashab kasrah huruf Ta’ ***** وأما اليـاء فتكون علمـة للنصب فى التثنيـة والجمـعAdapun Ya’ menjadi tanda Nashab pada 2 tempat, yaitu ; Isim Tasniyah dan Jama’ Muzakkar salim Keterangan ( ياء ) يmenjadi tanda nashab pada 2 tempat yaitu : ۱ . اسم تثنيـة: Setiap kata yang menunjukkan dua nama orang, hewan, tempat atau benda, dengan cara menambahkan huruf Ya’ dan Nun pada waktu nashab, Contoh: ين+ ين = كتابةتيِن بدر+ كتاب = بدةرتيِنDasarnya باللـف ارفـع المثـنى وكل * اذا بمضمـر مضافـا وصاـل وتخلف اليـا فى جميعها اللـف * جـرا ونإصبا بعد فتح قد ألـفMutsanna rafa’ Alif – Nun dan jar Nashab Pakai Ya’ – Nun setelah fathah ini nashab ۲. جمع مذكر سالم: setiap kata yang menunjukkan banyak orang laki – laki, dengan cara menambahkan huruf Ya’ dan nun pada waktu nashab. Contoh: ين = بدِرتيةن+ ين = محمِدتيةن بدر+ محمدDasarnya وارفـع بواو وبيا اجرر وانإصب * سالم جمـع عامـر ومذنإـبJama’ muzakkar tanda nashabnya Ya’ – Nun Rafa’nya Wawu – Nun dan jar dengan Ya’ – Nun Bila lafaz التثنيـة والجمـعditulis beriringan maka yg dimaksud dengan jama’ adalah jama’ muzakkarissalim. Perbedaan antara Isim Tasniyah dengan Jama’ Muzakkarissalim terletak pada harokat sebelum dan sesudahnya, bila harokat sebelum Ya’ adalah fathah dan sebelum Ya’ adalah kasrah maka itu Isim Tasniyah, namun jika sebaliknya sebelum Ya’ berharokat Kasrah dan setelah Ya’ berharokat fathah maka disebut Jama’ Muzakkarissalim contoh: اللهم انإصر المسلةمتين: ِاسم تثنيـة اللهم انإصر المسلِمتيةن ***** وأما حذف النـون فيكون علمـة للنصــب فــى: جمع مذكر سالم الفعـال التى رفعهـا بثبـات النـونAdapun Hazfu Nun menjadi tanda nashab pada satu tempat, yaitu; Pada Fi’il Mudhari’ yang tanda rafa’nya dengan tsubutun Nun Keterangan ( نإون حذف ) نmenjadi tanda rafa’ pada 1 tempat yaitu : ۱ . افعـال الخمسـة: Lima kata kerja, maksudnya setiap Fi’il Mudhari’ yang diakhirnya ada dhamir tasniyah yaitu Alif - Nun ( ) ان, dhamir jama’ yaitu Wawu – Nun ( ( ن وatau dhamir Muannats Mukhotobah yaitu Ya’ – Nun ( ( ين, maka tanda nashabnya adalah Hazfu Nun ( Membuang Huruf Nun) Contoh : لن۱ تكتبان ضميـر تثنيـة, لن تكتبا يكتبان,نإصـب رفـع افعـال الخمسـة رقم لن يكتبا ٣ لن تكتبي تكتبين ضميـر مؤنإث مخاطبـة۲ يكتبون ضميـر جمـع, لن يكتبوا يكتبون, يكتبواDasarnya واجعـل لنحو يفعــلن النـون * رفعــا وتدعيـــن وتسألــــون وحـذفها للجـــزما والنصـب سمــه * كلـم تكــونإي لـترومي مظلمــهAf’al Khamsah rafa’ pakai tetapnya Nun Jazam Dan nashab dibuang hurufnya Nun ***** وللخفـض ثالثا علمـات الكســـرة واليـــاء والفتحـةUntuk khafad ada 3 tanda, yaitu; Kasrah, Ya’ dan Fathah Keterangan Tada-tanda Khafad ada 3 yaitu : ۱ . كسرة: baris bawah ( -ِ ), contoh : يـاء.۲ س ِ من الجنـِة والنـا, من شرر حاسٍد: huruf Ya’ ( ) ي, contoh : فتحـة.٣ رب اجعلنا مسلةمتيِن لك: Baris atas (-) ة, contoh : إنإه من سليماةن ***** فأما الكسـرة فتكون علمـة للخفض فى ثالثاـة مواضــع فـى السـم المفــرد المنصــرف وجمـع التكسيــر المنصــرف وجمـع المؤنإــث الســالمAdapun kasrah menjadi tanda khafad pada 3 tempat, yaitu; Isim Mufrad Munsharif, Jama’ Taksir Munsharif dan Jama’ Muannats Salim Keterangan ( كسرة-ِ ) menjadi tanda khafad pada 3 tempat yaitu : ۱ . اسم مفرد منصرف: Isim Mufrad yang bertanwin, tanda khafadnya adalah kassrah, contoh : فِتيةها أةتنإةهاٌر ِمتن ةماٍء ةغتيِر آِسٍنDasarnya : فارفـع بضم وانإصبـن فتحا وجـر * كسرا كذكر ا عبـده يسر واجـزما بتسكيـن وغيـر ما ذكــر * ينــوب نإحـو جـا أخو بني نإمـرRafa’ dhommah, nashab fathah, jazam sukun Jar kasrah, ingatlah Allah dengan tekun ۲. جمع تكسير منصرف: Jama’ Taksir yang bertanwin, tanda khafadnya adalah kasrah, contoh : ج ٍ ِفى بممر سمرٍر ةمترفمتوةعٍة ةعةلى م, ممةشي يَةدٍةDasarnya : فارفـع بضم وانإصبـن فتحا وجـر * كسرا كذكر ا عبـده يسر واجـــزما بتسكيـــن وغيـــر مــا ذكـر * ينـوب نإحو جا أخو بني نإمـرRafa’ dhommah, nashab fathah, jazam sukun Jar kasrah, ingatlah Allah dengan tekun جمع مؤنإث سالم.٣ : Jama’ Muannats Salim tanda khafadnya adalah kasrah, contoh : ومن ت فى العقـد ِ شر النفاثاـاDasarnya وما بتـا وألـف قد جمـــع * يكســر فــى الجـــر وفــى النصـــب معـــاTanda jama’ muannats salim Alif-Ta’ Rafa’ dhammah, jar nashab kasrah huruf Ta’ ***** وأما اليـاء فتكون علمـة للخفض فى ثالثاـة مواضـع فى السمـاء الخمسـة والتثنيـة والجمـعAdapun Ya’ menjadi tanda khafad pada 3 tempat, yaitu; Asmaul Khamsah, Isim Tasniyah dan Jama’ Muzakkar Salim Keterangan ( ياء ) يmenjadi tanda khafad pada 3 tempat yaitu : ۱. : أسمـــاء الخمســـةLima kata benda, yaitu 1. ( ابيـــكbapakmu), 2. اخيـــك ( saudaramu ), 3. ( حميـكiparmu ), 4. ( فيـكmulutmu ),dan 5. ( ذي مالorang yang punya harta ). atau juga bisa disebut (أسمـاء الستـةenam kata benda) dengan menambahkan lafaz ( هنيكpunyamu). Dan tanda khafadnya adalah huruf Ya’ ( ) ي. Contoh : عن أبي عبد اDasarnya * وارفـع بواو وانإصبـن باللـــف واجرر بيـاء ما من السمـا اصاف مـن ذاك ذو إن صاحبـة أبانإـا * والفـم حيث الميـم منـه بانإـا أب أخ حـــم كـــذاك وهـــن * والنقـــص فــى هذا الخيـر احسـنAsma’ sittah rafa’nya memakai wawu Nashab Alif jar Ya’ tekun jadi tahu Asma’ sittah antara lain مذتوdan ف مDan kata ةحــٌم, اةٌخ,ب ٌ اةdan اســم تثنيـــة.۲ ةهـــمن: Isim Tasniyah, dengan menambahkan huruf Ya’ dan Nun pada waktu khafad, Contoh: ين = بدةرتيِن رب+ ين = كتابةتيِن بدر+ كتاب المشرقةتيـِن والمغرةبيـتِنDasarnya باللـف ارفـع المثـنى وكل * اذا بمضمـر مضافـا وصاـل وتخلف اليـا فى جميعهــا اللـــف * جـــرا ونإصبا بعد فتح قد ألـفMutsanna rafa’ Alif – Nun dan jar Nashab Pakai Ya’ – Nun setelah fathah ini nashab جمع مذكر سالم.٣ : Jama’ Muzakkar salim, dengan menambahkan huruf Ya’ dan nun pada waktu khafad. Contoh: اعــدت للكافِرتيـــةن, ين = بــدِرتيةن ومــا نإحــن لــك بمؤمنِتيـــةن+ ين = محمِدتيةن بدر+ محمدDasarnya وارفـع بواو وبيا اجرر وانإصب * سالم جمـع عامـر ومذنإـبJama’ muzakkar tanda nashabnya Ya’ – Nun Rafa’nya Wawu – Nun dan jar dengan Ya’ – Nun ***** وأما الفتحـة فتكون علمـة للخفض فى الســم الـذي ل ينصـــرف Adapun fathah menjadi tanda khafad pada 1 tempat, yaitu; Ismullazi Laa Yansharif Keterangan ( فتحـة- ) ةmenjadi tanda khafad pada 1 tempat yaitu : ۱. : السم الذي ل ينصرفIsim yang tidak boleh menerima tanwin, ia terdiri dari Isim Mufrad dan Jama’ Taksir. Dan tanda khafadnya adalah fathah selama tidak diawali oleh alif lam ( ) الـatau menjadi Mudhaf. Contoh : • اسم مفرد غير منصرف ولما دخلوا • جمع تكسير غير منصرف لمبوك معروف بألف ةمةساِجةد: ف على يوس ة: Dasarnya وجـر بالفتحـة ما ل ينصرف * مالم يضـف او يك بعد الـ ردفIsim gairu munsharif rafa’nya dhammah Tandanya jar Dan nashab memakai fathah Selama tidak dimudhaf dan tanpa Al Bila Mudhaf, ada Al hukumnya asal ***** وللجـزما علمتـان السكـون والحـذفUntuk jazam ada 2 tanda, yaitu sukun dan hazfu Keterangan Tada-tanda Jazam ada 2 yaitu : ۱ . سكون: baris mati ( -) ت, contoh : حـذف.۲ ألم نإةتشةرتح لك صادرك: Membuang huruf ( ا,و,ي,)ن, contoh: فليستجيبوا لي ***** فأما السكــون فيكـون علمـ ة للج زما فـى الفعــل المضـارع الصحيـ ح الخــر,ألم تة ةر كيف فعل ربك Adapun sukun menjadi tanda Jazam pada 1 tempat, yaitu Fi’il Mudhari’ Shahihul Akhir Keterangan ( سكون- ) تmenjadi tanda jazam pada 1 tempat yaitu : ۱. فعل مضارع صاحيح الخر: yaitu Fi’il Mudhari’ yang diakhirnya tidak terdapat huruf illat ( ا,و,)ي, Contoh : ول تةتمنمتن,ص عليك ص ت ومنهم من لم نإةتق م تستكثر ***** وأما الحـذف فيكون علمــة للجــزما فــى الفعــل المضـــارع المعتـــل الخـــر وفــى الفعـــال الــتى رفعهـــا بثبـــات النـــون Adapun Hazfu menjadi tanda jazam pada 2 tempat, yaitu ; Fi’il Mudhari’ Mu’tallul Akhir Dan Fi’il Mudhari’ yang tanda rafa’nya Tsubut Nun Keterangan حــذفmenjadi tanda jazam pada 2 tempat yaitu : ۱. فعل مضارع معتل الخر: yaitu Fi’il Mudhari’ yang diakhirnya terdapat huruf illat ( ا,و,)ي, Maka tanda jazamnya adalah membuang huruf Illat tersebut. Contoh : ول,صرل على أحد منهم ول تم ة تةتد م: Lima kata kerja, maksudnya setiap Fi’il Mudhari’ yang افعـال الخمسـة.۲ ألم تةةر كيف فعل,ع من دون ا diakhirnya ada dhamir tasniyah yaitu Alif - Nun ( ) ان, dhamir jama’ yaitu Wawu – Nun ( ( ن وatau dhamir Muannats Mukhotobah yaitu Ya’ – Nun ( ( ين, maka tanda Jazamnya adalah Hazfu Nun ( Membuang Huruf Nun) Contoh : لن۱ تكتبان ضميـر تثنيـة, لن تكتبا يكتبان,نإصـب رفـع افعـال الخمسـة رقم لن يكتبا ٣ لن تكتبي تكتبين ضميـر مؤنإث مخاطبـة۲ يكتبون ضميـر جمـع, لن يكتبوا يكتبون, يكتبواDasarnya واجعـل لنحو يفعــلن النـون * رفعــا وتدعيـــن وتسألــــون وحـذفها للجـــزما والنصـب سمــه * كلـم تكــونإي لـترومي مظلمــهAf’al Khamsah rafa’ pakai tetapnya Nun Jazam Dan nashab dibuang hurufnya Nun ***** ***** Madrasah Ishlahul Muslimin Senteluk di 08.26 Berbagi