Universiteti Elbasanit

Fakulteti Ekonomik
Departamenti “Financë-Kontabilitet”

PROGRAMI
Master profesional në Financë (MPF) dhe
Master i Shkencave ne Drejtim Bankar
Viti Akademik 2019-2020

Lënda: “TEKNIKA BANKARE”

Dr. ELIONA GREMI

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 1

 Kreu 4. Depozitat e Kursimit

Ceshtjet qe do te trajtohen:
 - Depozitat e penguara ( me afat)
 - Llogaritja e interesave per depozitat e penguara
 - Llogaritja e interesave per depozitat e lira
 - Disa tregues per depozitimet
 - Ushtrime te zgjidhura e per t’u zgjidhur

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 2

 Depozitat e penguara(me afat)
 Depozita ---- ne te cilat depozituesi zotohet te mos
kryeje veprime terheqje perpara afatit te vendosur.
 Dallohen 3 lloj depozitash te penguara:
 1- Depozitat e penguara me afat te caktuar
 2- Depozitat e penguara me afat te pacaktuar me
paralajmerim te ndersjellte
 3- Depozitat e kombinuara me kreditim
 a) Dep e kursim strehimit
 b) Librezat e kursimit
 c) Plani i kursimeve popullore

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 3

 3.Depozitat e kombinuar me kreditimin
a) Depozitat e kursim-strehimit perfaqesohen nga llogaria kursim –
strehimit dhe plani i kursim strehimit.
 a1)Llogaria e Kursim Strehimit (LLKS) — nga pikpamja e periudhes
se kursimit ngjan me librezen e kursimit por ka edhe disa tipare te
vecanta si: nje tavan max per grumbullimin e dep,perjashtimi i
interesave nga tatimi e perfitimi i nje kredie me kushte lehtesuese per
permiresimin e kushteve te banimit pas nje afati te cakt (psh 18 muaj).
Afati i huase mund te shkoje deri 2- 15 vjet.
a2)Plani i Kursim Strehimit (PKS) — dallon nga LLKS pasi PKS
perfaqeson nje forme depozitimi me afat e jo ―ne te pare‖ si ne rastin
me siper. Ka edhe dallime te tjera: shuma min e derdhur,
periodiciteti i derdhjeve e kesti minimal, norma e interesit per
depozitimet e kredine , afati e kufiri max i kredise. E perbashketa e
tyre qendron ne faktin se te dy mundesia e perfitimit te nje kredie
kushtezohet nga interesat e llog ne perfitim te klienteve e kjo e drejte
u trashegohet e anetareve te tjere12teDecember
familjes.
2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 4
 3.Depozitat e kombinuar me kreditim …..

b) Libreza e kursimit te ndermarrjes--- per te lehtesuar krijimin ose

gjallerimin e ndermarrjes dhe ka nje menyre te ngjashme funskionimi
me PKS, sepse pas nje periudhe kursimi, nenshkruesi gezon te
drejten e nje huaje bankare me norme interesi me te vogel.
c) Plani i kursimeve popullore --- eshte krijuar per te nxitur
kursimin me afat te gjate qe mund te kompletoje te ardhurat nga
pensioni dhe merr formen e nje llogarie te hapur prane ndermjetesve
financiare me afat 10 vjecar me te drejte riperteritje. Nenshkruesi i
derdh parate ne nje llogari te hapur ose ne kuadrin e nje kontrate per
sigurimin e jetes. Derdhjet kane nje periodicitet te lire e nje tavan
maksimal. Ato prodhojne nje interes te caktuar, niveli i te cilit
fiksohet me kontrate.

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 5

 Ndryshimet ndermjet dy llojeve te librezave
Libreza Emerore
U leshohet personave fizike individualisht te
emertuar
Titullari te librezes I duhet te depozitoje
nenshkrimin e tij.
Terhqejet mund te behen vetem nga titullari
ose nga nje perfaqesues I tij, prandaj banka
para se te paguaje duhet te sigurohet per
identitetin e titullarit.
Eshte nje dok ligjesues ku vetem titullari ose
perfaq i tij jane te ligjshem per te kryer
kerkesa prane bankes.
Pronari I librezes mund tia delegoje te treteve
te drejten per te kryer veprime ne libreze
Libreza e Pruresit
Shquhet nga nr,ndonje titull ose tregues
emrash te trilluar, shenja, numra etj qe kane
vetem vlera emertimi.
Duke mos qene emerore, nuk kerkohet
depozitimi i nenshkrimit
Cdo prures I librezes eshte I ligjshem per
te kryer veprime nese banka nuk ka
mundesi te identifikoje pronarin e
paligjshem.
Eshte nje titull kredie me qarkullim te
mbyllyr. Paraqitesi I librezes quhet
zoteruesi I ligjshem dhe mund te kerkoje
pagimin e shumave pa u nenshtruar
identifikimit personal.
Nuk ka kuptim delegimi meqenese libreza
ka emer te paidentifikueshem

Mund te kete kufizime perdorimi (psh mosha Nuk mund te kete kufizim perdorimi me
e mitur, etj) perjashtim
12 December te shumes Bankare"
2019 Lenda"Teknike max te ne
mundshme
Master 6
 II.Llogaritja e interesave per depozitat e penguara

Shembull nr 1.
Nje individ depoziton ne 19 prill 2016 depoziton ne banke nje
shume 200,000 leke, afat 6 muaj dhe norme interesi 9 %. Duke
supozuar qe te ardhurat nga interesi tatohen ne masen 10%
llogarisni:
a) Shumen e parave qe do te terheqe klienti ne dt 19 tetor
b) Shumen e parave nese klienti vendos ta terheqe dep para afatit
ne dt 10 gusht. Per kete banka aplikon nje penalitet duke
zbritur me 3% normen e interesit dhe duke aplikuar nje
komision k=1% per afatin e mbetur deri ne maturim.
c) Llogarisni normen efektive te interesit ne te dyja rastet

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 7

 II.Llogaritja e interesave per depozitat e penguara
a) Shuma e terhqjes ne dt 19 tetor do te jete ( principali + Interes)

Shuma e depozituar ne fillim 200,000 leke

+ Interesa bruto (200,000*0.09*183/365) 9,025 leke
- Tatimi mbi te ardh (10%) 903 leke
Shuma Neto e terheqjes ne dt 19.10.2016 ……………….. 208,122 leke
b) 10 gusht – 19 tetor ( 21+30+19= 70 dite para afatit)
Shuma e terhqjes ne dt 10 gusht do te jete:

Shuma e depozituar ne fillim 200,000 leke

+ Interesa bruto (200,000*(0.09-0.03)*(183-70)/365) 3,715 leke
- Tatimi mbi te ardh (10%) 372 leke
Shuma neto e terheqjes ne dt 10.08.2016 ……………………… 203,152 leke

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 8

 II.Llogaritja e interesave per depozitat e penguara
c) Llogaritja e interesit efektiv kryhet per interesat neto pasi i kemi hequr
shpenzimet tatimore dhe cdo shpenzim tjeter . Pra vendoset ne raport
shuma e fituar neto mbi kapitalin e investuar.

ief = RE *365 *100

C *d
Rasti I--- ief ne dt 19.10.16 --- ief = ( 208,122-200,000)*365 = 8.09%
200,000 * 183

Rasti II--- ief ne dt 10.08.16 --- ief = ( 203,152-200,000)*365 = 5.09%

200,000 * 113
Norma efektive eshte gjithnje me e vogel se norma emerore e
depozites

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 9

 III.Llogaritja e interesave per depozitat e lira te
kursimit
 Ne cdo rast bankat jane te detyruara qe ti bejne te njohur
publikut: ―normat faktike te interesit te zbatuara dhe kushtet e
tjera te zbatuara ne fuqi.‖

 Per percaktimin e interesave mbi depozitat, pergjithesisht

bankat zbatojne metoden e drejtperdrejte te diteshumave.

 Me mbylljen e vitit ushtrimor llogariten diteshumat per cdo

veprim.

 Pra interesat e maturuara llogariten mbi bazen e bilancit te dite-

shumave qe gjithmone eshte ne perfitim te depozituesit.

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 10

 III. Llogaritja e interesave ne depozitat e
lira te kursimit
3.1 Percaktimi i teprices mesatare
1. Kur depozita ka qendruar per gjithe vitin:
do te kishim : Tm * 365 = shuma e diteshumave
Po te shenojme shumen e diteshumave me ∑(C*d) prej ketej
del se: Tm = ∑(C*d)/365
2. Kur depozita ka pasur nje jetegjatesi me te vogel se 1 vit duke
shenuar me d numrin e diteve qe kane kaluar qe nga data e
veprimit te pare deri ne likujdimin e interesave do te kishim:
Tm * d = ∑(C*d) prej ketej del se: Tm = ∑(C*d)/d
3. Kur kapitalizimi behet cdo 6 muaj, teprica mesatare fitohet
duke pjestuar shumen e diteshumave me 181 dite(kur eshte 6
mujori i pare) ose 184 dite( kur eshte 6 mujori i dyte)

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 11

12 December 2019
 III. Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit
 Pasi eshte percaktuar teprica mesatare e depozites, llogaritja e interesit
behet me formulen e meposhtme:
I=∑(C*d) * i/36500
Shembull 2.
Supozojme se banka ofron keto norma interesash :
 5% per llog me teprice mesatare deri ne 500.000 leke
 6% per llog me teprice mesatare 500.0001-1.000.000 leke
 7% per llog me teprice mesatare 1.000.0001 – 5.000.000 leke
 7.5% per llogarite me teprice mesatare mbi 5.000.000 leke
 Le te percaktojme shumen e teprices mesatare dhe ate te interesave
bruto per te cilat duhet kredituar llogaria e depozituesit, ne te dy rastet
qe vijojne.

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 12

12 December 2019
 III. Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit
 Rasti i pare: llog e depozituesit ka ngelur e hapur gjate gjithe vitit dhe rezulton
qe shuma e dite-shumave eshte 266.450.000 dite-leke
Tm = ∑(C*d)/365=266.450.000/365=730.000 leke
Meqe shuma 730.000 leke perfshihet ne intervalin e dyte , norma e interesit
eshte 6%, atehere interesat e llogaritur jane:
I = ∑(C*d) * i/36,500 = 266.450.000 *0.06/365 = 43.800 leke interesi bruto
 Rasti i dyte: llog e depozituesit eshte hapur ne daten 01.qershor dhe ne daten
31 dhjetor e ka shumen e dite-shumave 735.000.000 dite-lek
 Llogarisim ditet e qendrimit te depozites nga dt 01 Qershor ne dt 31 Dhjetor =
214 dite qendrimi
 Tm = ∑(C*d) /d =735.000.000/214 = 3.434.579 leke
 Meqe shuma 3.434.579 leke perfshihet ne intervalin e trete , norma e interesit
eshte 7%, interesat jane:
 I = ∑(C*d) * i/36,500 = 735.000.000 *0.07/365 = 140.959 leke interesi bruto

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 13

12 December 2019
III.Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit
3.2 Ndryshimet e normes se interesit
- Normat e interesit ndryshojne vazhdimisht ne pershtatje me shume
rrethana qe ndikojne ne tregun monetar financiar
- Pra llogarite e depozitave paraqiten si llogari rrjedhese me norma te
ndryshueshme.
- Kur normat e interesit ndryshon psh rritet nga 10% ne 11%, duke
filluar nga dt 1 korrik, kjo do te thote qe interesat jane llogaritur me
10% deri ne fund te qershorit dhe me 11% ne dt 1 korrik. Keshtu qe
datavaluta e veprimit do te jete 30 qershor ( dita paraardhese e # i)
- Me metoden e diteshumave te drejtperdrejta, luahatja e normes
kerkon mbylljen e thjeshte te perkohshme te llogarise per te vecuar
nga llogaria diteshumat mbi te cilat do te zbatohen interesat e vjetra
nga diteshumat mbi te cilat do te aplikohen interesat e rinj.

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 14

12 December 2019
 Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit
 Ne praktike ne perputhje me datevaluten e shenuar nga ndryshimi i normes
veprohet ne kete menyre:
 Nga diteshumat e parallogaritura deri ne 31.12, stornohen dite-shumat e
perfituara nga shumezimi i tepricave kapitale me ditet e mbetura deri ne fund te
vitit dhe me tej percaktohet teprica e dite-shumave perkatese per periudhen per
te cilen zbatohet norma e # e interesit.
 merret(perterihet) teprica e kapitalit dhe i jepet asaj – si dite shuma e pare ne
kredi te depozituesit per periudhen e re- e njejta dite shume e llogaritur ne piken
paraardhese.
 Ne kete menyre kur vertetohet nje ndryshim i normes se interesit, ne fund te vitit
arrihet me 2 bilance te dite-shumave dhe do te jete e lehte te percaktohet teprica
mesatare dhe interesat per tu kredituar ne llogarine perkatese te depozitimit.

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 15

 Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit te lire – ndryshim i interesave
 Shembull: Le te sup se ne nje llogari depozite te kursimit te lire
ka mbetur e hapur gjate gjithe vitit, fillimisht eshte zbatuar kjo
norme interesi
 6% per llog me teprice mesatare deri ne 500.000 -1.000.000leke
 7% per llog me teprice mesatare 1.000.0001-5.000.000 leke
 7.5% per llogarite me teprice mesatare mbi 5.000.000 leke
 Duke filluar nga data 1 tetor eshte vendosur te rriten te gjitha
kategorite e normave ne masen 1%.
Le te percaktojme tepricen mesatare e intersat bruto duke ditur
se:

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 16

12 December 2019
 Shembull – vazhdim

 Diteshumat per periudhen 1 janar-30 shtator ishin 300.000.000 dite-

leke
 Diteshumat per periudhen 1 tetor – 31 dhjetor ishin 138.000.000 dite-
leke
 Me pare percakt tepricen mesatare me ndihmen e te ciles mund te
percakt klasen e normes se interesit qe do te zbatojme:
Tm = 300.000.000 + 138.000.000/365=1.200.000 leke ( do te zbatojme
normen 7% per periudhen e pare dhe 7%+1 per periudhen e dyte)
 Atehere kemi
 I1 = 300.000.000 *0.07/365 = 57.534 leke
 I2 = 138.000.000 * (0.07+0.01)/365= 30.247 leke
 Interesat bruto gjithsej = 87.781 leke

12 December 2019 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 17

 Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit

 Natyrisht qe kur kemi te bejme me kapitalizim 6 mujor te interesave te

maturuara, por qe luhatja e normes ka ndodhur gjat 6 mujorit te pare,
shuma e dite shumave per stornim do te dale si prodhim i tepricave te
kap me ditet e munguara deri ne 30 qershor.

 Me tej teprica do te rimerret ne daten 1 korrik me datevalute daten 30

qershor dhe bashke me te do te rimerren shuma e diteshumave te
meparshme te stornuara.

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 18

12 December 2019
 Llogaritja e interesave ne depozitat e
kursimit
3.3 Shlyerja e llogarise se depozites
Shlyerja e nje llogarie depozitimi kerkon mbi te gjitha
kapitalizimin e interesave te maturuara dhe debitimin per koston
e librezes.
Meqe veprimi paraqitet si terheqje dhe duke mbajtur parasysh
se perdoret metoda e drejtperdrejte me mbyllje te parashikur,
duhet kryer stornimi i diteshumave.
Kjo behet duke llogaritur shumen mbi tepricen ekzistuese te
kapitalit per ditet e mbetura deri ne date 31 dhjetor ose 30
qershor.

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 19

12 December 2019
 Llogaritja e interesave ne depozitat
e kursimit
3.4 Aspekte fiskale te depozitave te kursimit dhe llogaritja e interesit efektiv
Per te ardhurat e siguruara nga interesat e perfituara nga depozitat e kursimit,
llogariten edhe ndalesat fiskale. Nese sup se t=10% e interesit bruto shkon
per interes te te ardh te shtetit.psh
Interest bruto te maturuara ne llog e dep 2.000 leke
Ndalesa fiskale 10% 200 leke
Interesat neto per tu kapitalizuar 1.800 leke
(Disa shembuj ushtrime te zgjidhura per diskutim ne oren e seminarit)
 Llogaritja e normes efektive te interesit ka per qellim te percaktoje nivelin
real te normes, per depozituesin, dhe te kostos reale te depozites, per
banken.
 Per kursimtaret norma efektive do te jete me e ulet se sesa norma emerore
e negociuar me banken.
 Ie = 36500 * I/ ∑(C*d)

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 20

12 December 2019
 Percaktimi i normes efektive te
interesit.
 ie = norma efektive e interesit
 I = shuma absolute e interesave neto te perfituara nga
depozituesi pasi eshte hequr tatimi
 d = numri i diteve mbi te cilat jane llogaritu interesat. Ne kete
rast , emeruesin e thyeses e kemi te gatshem (C*d), meqenese
e kemi dite shumat.
Per banken norma efektive e interesit:
 perputhet me normen mesatare emerore, nese llogaritja dhe
kapitalizimi i interesave behet ne fund te vitit.
 Eshte pak me e madhe se norma mesatare emerore, nese
llogaritja dhe kapitalizimi i interesave behet cdo gjashtemujor.

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 21

12 December 2019
Shembull mbi llog e interesit efektiv
Kemi keto te dhena:
Te ardh te klientit ( 6 mujori I + 6 mujori II) = 279,492 leke
shpenzimet e shlyerjes 680 leke
Te ardh neto te klientit = 278,811 leke (interesa neto)
Shpenzimet e bankes = 310,546 leke (interesa bruto)
Shuma e dite-shumave = 909,154.72 dite-leke
Atehere ne baze te ketyre te dhenave nxjerrim interesin

Ief_klienti = 36500 * 278,811/909,154 = 11.23%

Ief_bankes = 36500 * 310,546/909,154.72 = 12.47%

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 22

12 December 2019
V. Disa tregues per depozitimet
5.1 Marzhi i Ndermjetesimit
Ky tregues del nga diferenca midis normes(%) mesatare per
perdorimet(angazhimet) dhe normes mesatare te grumbullimeve.
Shembull: Sup nje banke qe synon te arrije nje marzh ndermjetesimi prej
3% te totalit te depozitave te grumbulluara te cilave i korespondon nje
norme pasive interesash prej 8%. Norma e interesit aktive per
angazhimet duhet te jete 8%+3%=11%. Po te perfytyrojme se nga 100
njesi monetare te grumbulluara ne formen e depozitave, 20 njesi
destinohen per Rd me nje shperblim prej 6% dhe 30 njesi ne tituj me nje
shperblim prej 9%. Atehere norma mesatare me te cilen duhen inv 50
njesite e mbetura llog: 20*0.06 +30*0.09+50*x=0.11
Zgjidhim ekuacionin e gjejme se x= 14.2%-- norma e interesit per
huadhenien

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 23

12 December 2019
 V. Disa tregues per depozitimet
5.2 Teprica Mesatare
Teprica mesatare tregon shumen mesatare te mbetur si gjendje depozite ne nje
periudhe te caktuar. Ky tregues llogaritet per cdo depozite

Ku Tk eshte teprica e cdo date

Tm – teprica mesatare
Kur depozita ka qendruar per gjithe vitin:
do te kishim : Tm * 365 = shuma e diteshumave
Po te shenojme shumen e diteshumave me ∑(C*d) prej ketej del se:
Tm = ∑(C*d)/365
Kur depozita ka pasur nje jetegjatesi me te vogel se 1 vit duke shenuar me d
numrin e diteve qe kane kaluar qe nga data e veprimit te pare deri ne likujdimin
e interesave do te kishim:
Tm * d = ∑(C*d) prej ketej del se: Tm = ∑(C*d)/d

Lenda"Teknike Bankare" ne Master 24

12 December 2019
 V. Disa tregues per depozitimet
5.3 Koha mesatare e qendrimit e shpejtesia e qarkullimit te
depozitave
Koha mesatare e qendrimit te depozitave eshte periudha mesatare
gjate se ciles shumat e grumbulluara mbeten prane bankes. Po te
shenojme me Q kohen e qendrimit, T0 tepricen fillestare , Tm
tepricen mesatare dhe me d shumen teresore te derdhjeve te
depozites, atehere:

Shpejtesia e qarkullimit tregon se sa here rinovohet e gjithe depozita

ne nje periudhe kohe te caktuar( zakonisht 1 vit)
Lenda"Teknike Bankare" ne Master 25
12 December 2019
 Lenda"Teknike Bankare" ne Master 26
12 December 2019