prof.

irma ratianis saangariSo moxseneba

saangariSo wels SoTa rusTavelis qarTuli literaturis institutSi,

wesdebis Tanaxmad, Ria konkursis wesiT, Catarda samecniero personalis
arCevnebi. arCevnebis win, ganxorcielda struqturuli cvlileba. moqmed
3 samecniero ganyofilebas, (qarTuli literaturis, literaturis
Teoriisa da komparativistikis, folkloris) da or kvleviT centrs
(rusTvelologia da galaktionologia) daemata kidev erTi _
teqstologiis samecniero kvleviTi centri. struqturuli cvlileba
ganapiroba teqstologiis, rogorc institutisaTvis strategiuli
mniSvnelobis mqone dargis gansazRvram 2007-2009 wlebSi. ilia
WavWavaZisa da akaki wereTlis akademiur mravaltomeulebze muSaobis
procesSi gamoikveTa teqstologTa damoukidebeli, mobiluri jgufis
arsebobis aucilebloba.
struqturuli reorganizacia ganxorcielda institutis Sesabamisi
samecniero personalis saStato ricxovnebis farglebSi. Ggasuli
sami wlis ganmavlobaSi gaweuli samuSaos gaTvaliswinebiT (institutis
samecniero gegmis farglebSi Sesrulebuli samuSao, sagranto
proeqtebis farglebSi Sesrulebuli samuSao, samecniero aqtivoba,
saerTaSoriso integracia da sxva), Ria konkursis Sedegad, institutis
ZiriTadi samecniero birTvi ar Secvlila, Tumca ganxorcielda
cvlilebebi garkveuli mimarTulebiT, ris safuZvelzec, instituts
daemata ramdenime axalgazrda, profesionali kadri.

literaturis instituti 2009 wels muSaobda saqarTvelos ganaTlebisa

da mecnierebis saministros mier damtkicebul wliur samecniero
proeqtebze. sul damtkicda 24 proeqti, aqedan eqvsi individualuri.
Svidi proeqti samecniero perioduli gamocemebis ganxorcielebas da
saerTaSoriso samecniero forumebis mowyobas isaxavda miznad.

1. dasrulda samwliani proeqti `xalxuri prozis mravaltomeuli~.

muSaobis Sedegad jgufma Seadgina xalxuri prozauli teqstebis 16 tomi.
tomebSi Sesuli masala dajgufda Janrebis mixedviT (zRaprebi,
gadmocemebi, legendebi, Selocvebi). zRaprebSi gamoiyo qveJanrebi
(jadosnuri, novelisturi, gardamavali tipis zRaprebi). Seivso adre
Sedgenili “cxovelTa eposi”. calkeul qveJanrTa zRaprebSi moxda maTi
klasifikacia: Temebis, siuJetebisa da motivebis mixedviT. aseve
gadmocemebi dajgufda calkeuli istoriuli pirebis irgvliv; calke
gamoiyo toponimuri xasiaTis nawarmoebebi.
am klasifikaciis mixedviT Sedgenili tomebia:
1. jadosnuri zRaprebi – 3 Zmis motivi.
2. “__________________” - 3 dis motivi.
3. “__________________” – ger-dedinacvlis motivi.
4. “__________________” – monadiris ciklisa.
5. “__________________” – vaSlis gaCenili gmiris cikli.
6. “__________________” – ukvdavebis maZiebeli Wabuki.
7. “__________________” – cxovelis Svilia misi gmiri.
8. “__________________” – megruli zRaprebi.
9. solomon brZenis ciklis zRaprebi.
10. gardamavali tipis zRaprebi.

1
11. Selocvebi.
12. novelisturi zRaprebi – I.
13. novelisturi zRaprebi – II.
14. novelisturi zRaprebi – III.
15. gadmocemebi.
16. legendebi.
2. proeqtis `petre umikaSvilis xelnawerTa koleqciis aRweriloba~ _
farglebSi, moxda dokumentebis did masivebad dayofa, SemuSavda da
dazustda sistematizaciis sqema, moxda masalebis mocemuli sqemis
mixedviT aRwera, aRwerili masala Sevida kompiuterSi, Setanil masalas
gaukeTda redaqtireba, gamosacemad momzadda katalogi. Folklorul
masalebTan erTad, damuSavda petre umikaSvilis epistoluri
memkvidreoba, romlis safuZvelze semuSavda da dazustda
sistematizaciis axali sqema, SemuSavebuli sqemis mixedviT moxda piradi
mimoweris aRwera, ris safuZvelzec dadginda fokloris arqivSi daculi
petre umikaSvilis piradi mimoweris zusti raodenoba (630 erTeuli).
3. proeqti `giorgi mTawmindelis cxovreba da moRvaweoba~ 2008-2009
wlebSi Sesrulda, giorgi mTawmindelis dabadebidan 1 000 wlisTavTan
dakavSirebiT. aRniSnuli proeqtis mizania, warmoCindes am udidesi
moRvawis damsaxureba, misi originaluri Tu mTargmnelobiTi saqmianoba
uaxlesi samecniero literaturis gaTvaliswinebiT. 2008 weli ZiriTadad
daeTmo giorgi mTawmindelis cxovrebisa da Semoqmedebisadmi miZRvnili
dRemde arsebuli samecniero literaturis gacnobas, 2009 wels ki Seiqmna
axali naSromebi: `giorgi mTawmindelis cxovrebis~ saxismetyveleba~,
romelSic msoflmxedvelobrivi sakiTxebia Seswavlili. wyaroebze
dayrdnobiT warmoCenilia, rom samyaros ierarqiulobis idea, romelic
ZiriTadad neoplatonizmsa da areopagitikas eyrdnoba, qarTul
eklesiaSi sabolood VIII saukunidan mkvidrdeba, rac SemdgomSi
renesansis periodis mwerlobazec axdens zegavlenas; `aTonel moRvaweTa
cxovrebis wignebi~ `qarTlis cxovrebis~ gviandel nusxebSi~ efuZneba
interdisciplinarul kvlevas. Zveli qarTuli literaturis Zeglebi
ganxilulia saistorio wyaroebTan, kerZod, `qarTlis cxovrebis~
wignebTan mimarTebaSi; naSromSi `giorgi mTawmindeli _ moZRvari~
zogadad warmoCenilia giorgi mTawmindelis mier saeklesio, samwerlo
da zogaderovnul asparezze gaweuli Rvawli; Seswavlilia agreTve
`giorgi mTawmindelis cxovrebaSi~ gamovlenili hagiografiis
specifikuri niSnebi; Teologiur terminTa ZiriTadi struqturuli tipebi
giorgi mTawmindelTan da sxv.
aRniSnulma kvlevebma gamoavlina araerTi mecnieruli siaxle, rac
gamoqveyndeba samecniero krebulSi. amavdroulad, es wigni iqneba
gzamkvlevi, romelSic SeZlebisdagvarad iqneba warmoCenili masala
giorgi mTawmindelis Sesaxeb. wigni daxmarebas gauwevs agreTve
specialistebs, studentebs, am sakiTxiT dainteresebul pirebs.
4. proeqtis Tanamedrove literaturaTmcodneobiTi problemebi da
"vefxistyaosani" farglebSi damuSavda Semdegi sakiTxebi:
"vefxistyaosnis”, rogorc filosofiuri poemis, mTavari koncefcia;
paradigmuli saxismetyveleba `vefxistyaosanSi~; personaJTa xatvis
principebi rusTavelis SemoqmedebaSi; avtoris fenomeni
`vefxistyaosanSi~; drois miTologizaciis problema.
zemodasaxelebul sakiTxTa kvlevis Sedegad Sejamda ZiriTad miznebTan
dakavSirebuli tradiciuli monapovari da siaxleni, gamoikveTa kvlevis

2
axali strategiebi. naSromi Tavisi problematikiT safuZvlad daedo
samecniero krebul "rusTvelologiis" gamocemas.
5. `ssulxan-saba orbeliani. rCeuli anotirebuli bibliografia~ moicavs
sulxan-sabas cxovrebisa da moRvaweobis amsaxvel masalas, romelic
qarTul literaturaTmcodneobaSi dagrovda mecxramete saukunis Sua
wlebidan dRemde.
bibliografiaSi warmodgenilia am xnis ganmavlobaSi Seqmnili
kritikuli da sxva saxis literatura, agreTve, sulxan-saba orbelianis
TxzulebaTa gamocemebi.
anotirebulia yvela is naSromi, romlebmac mniSvnelovani kvali datova
sulxan-saba orbelianis cxovrebisa da Semoqmedebis, agreTve, XVIII
saukunis qarTuli literaturis Seswavlis saqmeSi.
gaTvaliswinebulia al. xaxanaSvilis, k. kekeliZis, i. abulaZis, S.
nucubiZis, al. baramiZis, g. qiqoZis, g. leoniZis, s. yubaneiSvilis, s.
caiSvilis, e. metrevelis, i. gigineiSvilis, i. tabaRuas, i. lolaSvilis,
l. menabdis da sxvaTa Sromebi.
bibliografia Sedga Tematur-qronologiuri principiT: a) cxovreba da
Semoqmedeba; b) Semoqmedebis calkeuli aspeqtebi; g) literaturuli
portretebi; d) sulxan-saba orbelianis diplomatiuri moRvaweoba; e)
leqsikologiuri sakiTxebi; v) ekonomikuri Sexedulebebi; z)
anTropologiuri sakiTxebi; T) filosofiuri sakiTxebi; i) mogzauroba
da geografia; k) sulxan-saba orbeliani da saqarTvelos istoria.
bibliografia danarTis saxiT gamoqveynda saiubileo samecniero
krebulSi `sulxan-saba orbeliani _ 350~, agreTve ganTavsda
literaturis institutis veb-gverdze.
6. Sesrulda proeqti `ilia WavWavaZis TxzulebaTa akademiuri gamocemis
(octomeuli) XIX-XX tomebSi Casamatebeli masalis momzadeba~, XIX tomSi
Sesatanad momzadda qarTul da rusulenovani saarqivo Canawerebi: ubis
wignakebi, konspeqtebi, saleqsikono masala da sxv. warmodgenili
teqstebi Tematurad mravalferovania da kidev ufro ukeT warmoaCns
ilia WavWavaZis interesTa speqtrs. tomis didi nawili ukve Setanilia
kompiuterSi. grZeldeba saredaqcio samuSaoebi.
XIX tomSi Sesatanad momzadda saqarTvelos iusticiis saministros ssip
erovnul arqivSi daculi masala, romelic sxvadasxva sazogadoebriv
dawesebulebebSi ilia WavWavaZis moRvaweobas asaxavs da akademiuri
gamocemis prospeqtSi ar iyo Setanili. damuSavebuli da amobeWdili
teqsti imdenad didi moculobisaa, rom igi saarqivo CanawerebTan erTad
tomSi ver moTavsdeba. es aris im sxdomaTa masalebi, romlebsac
Tavmjdomareobda ilia WavWavaZe (oqmebze misi xelmoweraa). gadawyda, rom
igi damatebiTi tomis saxiT daerTos akademiur gamocemas.
XX tomSi Sedis ilia WavaWavaZis TxzulebaTa akademiuri gamocemis
sruli bibliografia da tomeulebSi Semavali yvela saxis
saZiebeli masala Sevsebuli dakompiutizirebulia, saWiroebs
Sejerebas da, XIX tomis dakabadonebis Semdeg, misi monacemebiT
Sevsebas.
7. individualuri proeqtis _ `Tanamedrove qarTuli literaturis
narativi~ Semsrulebelma konkretuli qarTuli mxatvruli teqstebis
safuZvelze Seiswavla Tanamedrove qarTuli literaturis narativis
Taviseburebani da am TvalsazrisiT garkveuli paralelebi gaavlo
evropul literaturasTan.

3
konkretul mxatvrul nawarmoebTa mixedviT gamoikvlia: Txrobis
sxvadasxva tipi; fabula da siuJeti, rogorc naratiuli instanciebi;
personaJTa moqmedebis Tanmimdevrobis logika; prsonaJTa perspeqtivebs
Soris msgavseba-gansxvaveba; naratiuli figurebi; mTxrobelTa da
personaJTa TvalTaxedvaTa mravalferovneba. Kkvlevis Sedegebi
warmoCinda samecniero statiebSi: `absurdis tyveobaSi~, romelSic zaza
TvaraZis prozis narativia gamokvleuli. amasTan, es proza ireklavs
Tanamedrove prozis ZiriTad tendenciebs;m `jemal qarCxaZis prozis
narativi~, romelSic gamokvleulia Txrobis sxvadasxva tipi; fabula da
siuJeti, rogorc naratiuli instanciebi; personaJTa moqmedebis
Tanmimdevrobis logika; personaJTa perspeqtivebs Soris msgavseba-
gansxvaveba; naratiuli figurebi; `naratorisa da personaJis teqstebis
urTierTmimarTeba (jemal qarCxaZis roman `zebulonis~ mixedviT)~,
romelSic gamokvleulia mTxrobelisa da personaJTa TvalTaxedvaTa
mravalferovneba;
`realobis reprezentacia Tanamedrove romanSi~ romelSic warmoCenilia
Tanamedrove qarTuli literaturis narativis Taviseburebani da misi
funqcia mxatvrul sistemaSi; `Tamaz bibiluris narativis Taviseburebani
(romani `Svidi xmisa da torolasaTvis~)~.
8. saangariSo wels damuSavda individualuri proeqti `komunisturi
agiografia~. komunisturi agiografiis gansazRvris mizniT, Seswavlilia
qarTuli sabWoTa literaturis mxatvrul movlenebi socialisturi
realizmis esTetikis fonze; aRniSnulia, rom Cvens sinamdvileSi
termini komunisturi agiografia pirvelad akaki baqraZem gamoiyena wignSi
`mwerlobis moTviniereba”.
komunisturi agiografia yalibdeba rusul literaturul sivrceSi,
mogvianebiT, saqarTvelos gasabWoebis Semdeg, mkvidrdeba qarTul
niadagzec. iqmneba beladze sadidebel-savedreblebi. ar darCenila arc
erTi qarTveli poeti, nebsiT Tu uneblied, ar daeweros, ar
ganedidebinos mzrunveli partia da misi beladi, miuxedavad imisa, sjero
daT da swamdaT Tu ara imisi, rasac da rogorc werdnen. prozasa da
dramaturgiaSi vlindeba komunisturi ideologiis principebi, am
idealebisadmi erTguleba, beladis wregadasuli xotba da siyvaruli,
sabWoeTis dideba. Ees da sxva aspeqti agiografiuli kanonis mixedviT
saZiebeli, naSromSi nakvlevia zogadad, qarTul leninianasa da
stalinianaSi. qarTveli mwerlebi, didi rusi Zmebis mxardamxar, qmnidnen
socialisturi realizmis meTodiT STagonebul nawarmoebebs: qarTul
mwerlobaSi mistikuri gaxda gori, raRac beTlemiseburi, didi beladis
bavSvoba da yrmoba aTasgvari legendis saxiT iqna warmoCenili,
saguldagulod damuSavda mgznebare revolucioneris, xalxisaTvis
Tavdadebuli, maTs bedze Cafiqrebuli da maTi TavisuflebisaTvis
mebrZolis mxatvruli saxe, Sesabamisad _ dadebiTi gmiris zogadi
modeli.
qarTul literaturaTmcodneobaSi pirvelad, proeqtis avtori Seecada
ZiriTadad folklorisa da qarTul politikuri lirikis masalebis
mixedviT, ganexila komunisturi agiografiis mTliani metaJanruli
movlenebi, maTi stuqturuli Taviseburebani, genezisi da evolucia, am
tipis literaturis ideologia, amave dros, ganesazRvra qarTuli
sabWoTa mwerlobis adgili epoqis kulturul sivrceSi. naSromSi
ganxilulia partiuli literatura, rogorc axali drois uRmerTo

4
religia da am ideologiis agiografiuli kanoniT warmodgenis
mcdeloba.
9. individualuri iyo aseve, proeqti _ `grigol robaqiZis rusulenovani
publicistika~. kvlevis mizani iyo gr. robaqiZis rusulenovani eseistikisa
da publicistikis, SeZlebisdagvarad, srulad gamovlena, maTi ZiriTadi
Tematikis, umTavresi tendenciebis Seswavl, teqstebis analizi. naSromsi
dazebnilia Sexebis wertilebi Sesabamis qarTul da germanulenovan
teqstebTan. am mizniT gamoyenebulia kvlevis hermenevtuli da,
nawilobriv, integraluri meTodebi. sakvlevi masalis srulad
gamovlenis mizniT Seswavlilia didZali saarqivo masala,
rusulenovani presa, calkeuli gamocemani, internetSi ganTavsebuli
teqstebi.
10. proeqtis "polemistur-politikuri Jurnalistika, rogorc
literaturuli iaraRi " ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda Tanamedrove
samwerlo publicistikis im nimuSTa moxmoba-analizis safuZvelze,
romlebic meti srulyofilebiT asaxavs globalur movlenebsa Tu
lokalur sazogadoebriv-politikur process. kvlevis empiriuli baza
gafarTovda, _ sakiTxi warmoCenilia momijnave disciplinaTa WrilSi. am
mimarTebiT mkvlevari emyareba politologiur, kulturologiur
kvlevebs, filosofiur naazrevs (mag., maqs veberis, osvald Spengleris,
Aantonio gramSis, miSel fukos, endriu heivudis, robert kaganis, hedli
bulis, bruno betelheimis, jon sTorisa da sxva mkvlevarTa naSromebs),
zogadad, publicistikis kreatiul gamocdilebasa da qarTuli
mecnieruli azris miRwevebs.
oTar WilaZis, kote jandieris, erlom axvledianis, gabriel garsia
markesis, umberto ekosa da Tanadroulobis sxva gamorCeul mweralTa
Semoqmedebaze dakvirvebiT, maTi drois makritikebeli publicisturi
gamosvlebis gaanalizebiT mwerlis Semoqmedeba warmoCenilia, rogorc
literaturuli iaraRi, politikur cvlilebaTa idealebis Secnoba -
gagebisaTvis. konkretuli mwerluri mediateqstebis analizma
Sesazlebeli gaxada imis gamorkvevac, rogoria “Jurnalizmis” gavlena
Tanamedrove mwerlobaze. aRmoCnda, rom gavlena marTlac didia. saqme
gvaqvs publicisturi elementis sesxeba-difuziasTan. Jurnalistikis
Janrobrivi saxesxvaobebidan informaciulze analitikuri forma
prevalirebs. drois kvalad, tradiciuli, e.w. ”myari” formebis gverdiT
Tanamedrove mwerlis SemoqmedebaSic adgils imkvidrebs
transformirebuli saxesxvaobani.
11. proeqti `ucxos paradigma qarTul mwerlobaSi~ miznad isaxavda
Tanamedrove dasavluri da, Sesabamisad qarTuli, literaturis erT-erTi
mniSvenovani paradigmis Seswavlas. Radgan `ucxo~ mxolod
literaturuli paradigma ar arism kvleva iwyeba arqauli Sreebidan da
iTvaliswinebs kulturologiur konteqsts. literaturuli masalis
analizis safuZvelze, dadgenilia, rom qarTul mxatvrul azrovnebasi
`ucxos~ modeli icvleba istoriuli, sociokulturuli da filosofiur-
esTetikuri tendenciebis cvlilebis Sesabamisad. Analizis sedegad,
naCvenebia, rom qarTuli mwerlobis `ucxos~ (mTeli misi ganviTarebis
gzisa da transformaciis yvela etapis gaTvaliswinebiT _ agiografiidan
XX s.-is damlevamde) Zalian bevri saerTo aqvs `ucxos~ zogadkulturul
paradigmasTan. GgamokvlevaSi gamovlenilia qarTul literaturaSi,
xelovnebaSi da zogad kulturul sivrceSi `ucxos~ mxatvrul-
esTetikuri saxis funqcionirebis SemTxvevebi. Amave dros, gamokvlevis

5
avtorma, sxvadasxva epoqis da mxatvruli Rirebulebis teqstebisa da
kulturuli realobis analiziT gamoavlina qarTuli mwerlobis
`ucxos~ gansxvavebuli~ niSnebi zogadkulturul paradigmasTan
mimarTebaSi.
12. kidev erTi proeqti `galaktionologia _ V (galaktioni da
simbolizmi (1915-1925 w.w.)~ galaktionologiis morigi mexuTe wignis
momzadebas isaxavda miznad. Proeqtis farglebSi, daiwera gamokvlevebi:
galaktion tabiZisliteraturuli Sexedulebani; siyvarulis metafizika
da meris motivi; bavSvis / bavSvobis koncepti galaktion tabiZis
lirikaSi; galaktioni da verleni; `unazesi xelnaweri~ _ stilis
analizi; galaktionis Tavisufali leqsi; galaktionis cxovrebis qronika
(1925-1945 wlebi). Mopovebulia didZali saarqivo, foto da beWduri
masala. 2010 wels moxdeba am masalis damuSaveba da momzadebuli
gamokvlevebis redaqtireba, wlis bolos ki gamova krebuli
`galaktionologia_V~.
13. naSromSi `XX saukunis 20-iani wlebis literaturuli procesebi da
qarTuli poezia~ori nawilisagan Sedgeba. I TavSi ganxilulia 20-iani
wlebis saliteraturo periodika, romelic literaturuli procesebis
cocxal suraTs qmnis; Tavisi xasiaTiTa da mimarTulebebiT is
araerTgvarovania, amitom maT Soris gansakuTrebiT aris gamoyofili
cisferyanwelTa korporaciis Jurnal-gazeTebi, akademiuri asociaciis,
futuristuli jgufis, proletarul mweralTa kavSiris perioduli
gamocemebi, galaktion tabiZis Jurnali, almanaxi `arifioni~ da Jurnali
`mnaTobi~. naSromSi damowmebulia yvela sayuradRebo masala am da sxva
perioduli gamocemebidan (kritikuli werilebi, ideologiuri zewolis
amsaxveli teqstebi, partiuli krebebis dadgenilebebi da mimarTvebi
mwerlobisadmi... poeziis calkeuli nimuSebi, romlebic iq ibeWdeboda). II
Tavi eTmoba 20-iani wlebis poeziis ZiriTad tendenciebs, brZolis
TviTmyofadobis SesanarCuneblad, romelic am aTleulis miwuruls
kraxiT dasrulda ideologiis zewoliT.
14. individualuri proeqtis farglebSi Seswavlilia XX saukunis meore
naxevris literaturuli kritikis Janrul-kompoziciuri da stiluri
Taviseburebani. dadgenilia, rom am periodis saliteraturo
kritikisaTvis damaxasiaTebelia publicisturoba, upiratesad
gamoyenebulia Janrebi: literaturuli mimoxilva, monografiuli
recenzia, literaturuli portreti, feletoni, werili. kritikis
meTodologiur transformaciasTan erTad, romelic droSi
socrealizmis safuZvlian revizias daemTxva, aRniSnuli Janrebic
sagrZnob cvlilebas ganicdian, (kritikosis anonimuri `Cven~ pirovnul-
individualuri `me~-Ti icvleba) xdeba kritikis etapobrivi
`literaturizacia~. kritikosTa sxvadsaxva Taoba, ZiriTadad, XX
saukunis dasawyisSi gamoyenebul Janrebs ubrundeba, gansakuTrebiT ki
eses.
15. ganxorcielda proeqti `qqarTuli klasikuri literaturis
interpretacia (meTodebi da strategiebi)~.
ukanaskneli ramdenime wlis ganmavlobaSi, institutSi literaturis
Teoriis ganyofileba, arsebuli samecniero resursebis saSualebiT,
cdilobda Tanamedrove dasavluri Teoriuli naazrevis gacnobas
qarTveli studentebisa Tu samecniero wreebisTvis. proeqti
“literaturis Teoria”, romlis damuSavebuli, Sevsebuli da
terminologiis saZiebeldarTuli gamocema 2008 wels gamovida, swored

6
am miznis dadasturebaa. wignSi Sevida meoce saukunidan moyolebuli,
dRemde yvelaze gavleniani literaturaTmcodneobiTi mimarTulebebis da
mimdinareobebis Sesaxeb dawerili monografiebi. amjerad ki am gamocemis
erTgvari damxmare saxelmZRvanelos saxiT, momzadda krebuli, rac
klasikuri qarTuli literaturis TiTo teqstis ama Tu im
literaturaTmcodneobiTi meTodiT analizs gulisxmobs. magaliTisTvis,
sulxan-saba orbelianis “sibrZne sicruisa” wakiTxulia hermenevtikuli
meTodiT, mixeil javaxiSvilis “jayos xiznebi” _
postrstruqturalisturi meTodiT da a.S. wlis manZilze, TiToeulma
mkvlevarma moamzada TiTo teqti. meTodologiuri TvalsazrisiT,
Teoriebi moicavs egzistencialistur filosofias, fsiqoanalizs,
rusul formalizms, struqturalizms, amerikul axal kritikas,
dasavlur marqsizms, fenomenologias, recefciul kritikas, hermenevtikas
da poststruqturalizms, axal istorizms. rac Seexeba mxatvrul
teqstebs – aq SezRudva ar aris da warmodgenilia rogorc uZvelesi
qarTuli teqstebis (maT Soris folkloruli teqstebis) analizi, aseve
warmodgenili iqneba SedarebiT axali periodis qarTuli klasikuri
teqstebis analizic.

wlis ganmavlobaSi institutis yvela TanamSromelma waikiTxa ramdenime

moxseneba individualuri da jgufuri kvlevis mimdinareobasa da
Sedegebze.

gamoqveynebuli samecniero naSromebis saerTo raodenoba

samecniero, saliteraturo da sazogadoebriv periodikaSi 2009 wels
daibeWda institutis mecnier_TanamSromelTa 150ze meti statia, gamoica
monografiuli naSromebi da sxva wignebi.

saerTaSoriso samecniero forumebi

a) 2009 wlis 15-17 seqtembers Catrda III saerTaSoriso
samecniero simpoziumi `literaturaTmcodneobis Tanamedrove
problemebi~. simpoziumze muSaobda seqciebi:
x medievistika
x miTosi, rituali, simbolo
x romanis sazRvrebi
x Tanamedrove literaturuli procesebi
x teqsti da globalizacia
x interkulturuli komunikaciebi
x teqstis komparativistuli analizi da kulturis
tipologia.

simpoziumSi monawileobda 52 qarTveli da ucxoeli mecnieri., samuSao

enebi iyo qarTuli, inglisuri da rusuli.
b) 2009 wlis 7-9 oqtombers SoTa rusTavelis qarTuli literaturis
institutis organizebiT, komparativistuli literaturis qarTuli
asociaciisa (GCLA) da ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis
saxelmwifo universitetis TanaorganizebiT da qarTvelologiis,
humanitaruli da socialuri mecnierebebis fondis (rusTavelis fondi)
finansuri mxardaWeriT, Catarda saerTaSoriso samecniero konferencia _
`totalitarizmi da literaturuli diskursi. XX saukunis gamocdileba~.

7
konferencia mieZRvna sabWoTa totalitaruli reJimis fonze mimdinare
XX saukunis saliteraturo procesis analizs, Sefasebas, revizias da
reinterpretacias; am epoqis literaturaTmcodneobiTi tendenciebis
ganxilvas da klasifikacias.
konferenciaSi monawileobis msurvelTTavis SeTavazebuli iqna Semdegi
Tematika:
totalitarizmis epoqis miTebi da stereotipebi;
x totalitarizmi da alternatiuli azrovnebis modelebi;
x totalitarizmis epoqis literaturuli Janrebi;
x totalitaruli teqsti da lideris koncepti;
x SemoqmedebiTi teqstis interpretaciis specifika totalitaruli
reJimis pirobebSi;
x disidenturi literatura;
x akrZaluli da dasaxiCrebuli teqstebi cenzuris diqtatis
pirobebSi;
x sajaro da inteleqtualuri kritika;
x totalitarizmi Soreuli perspeqtivebidan (centri da emigracia);
x totalitaruli teqstis formireba da rRveva.

konferenciis samuSao enebad gamocxadda qarTuli, inglisuri da

rusuli.
konferenciaSi monawileobis misaRebad saorganizacio komitetSi
Semosuli 160-ze meti ganacxadidan, saeqsperto komisiis mier SeirCa 96
moxseneba. konferenciaSi monawileobdnen rogorc saqarTvelos
sxvadasxva sauniversiteto da kvleviTi centrebis (ivane javaxiSvilis
saxelobis Tbilisis saxelmwifo univesiteti, ilia WavWavaZis
saxelmwifo universiteti, akaki wereTlis saxelobis quTaisis
saxelmwifo uiniversiteti, iakob gogebaSvilis Telavis saxelmwifo
universiteti, goris saxelmwifo universiteti da a.S.), aseve _ amerikis
SeerTebuli Statebis, germaniis, rumineTis, bulgareTis, ungreTis,
poloneTis, sloveniis, indoeTis, malaiziis, latviis, litvis, ukrainis,
ruseTis, azerbaijanis, somxeTis, yazaxeTis, yirgizeTis samecniero-
kvleviTi da sauniversiteto centrebis warmomadgenlebi, sul ocdarva
ucxoeli stumari.
saerTaSoriso konferencia interdisciplinuri xasiaTisa iyo; masSi,
filologebis _ literaturaTmcodneTa (maT Soris komparativistebis) da
enaTmecnierebis garda, monawileobdnen filosofosebi, istorikosebi,
sociologebi da xelovnebaTmcodneni.
konferenciis farglebSi aseve momzadda da Catarda studentTa pirveli
samecniero konferencia literaturis TeoriaSi, sadac moxsenebebiT
wardgnen ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo
universitetis humanitaruli fakultetis bakalavriatisa da
magistraturis aTi studenti.
saerTaSoriso konferencia _ `totalitarizmi da literaturuli
diskursi. XX saukunis gamocdileba~ sazeimod gaixsna 7 oqtombers,
`Seraton-metexi palasis~ sakonferencio darbazSi. gaxsnis ceremonials
eswrebodnen saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis ministris
moadgile batoni nodar surgulaZe, qarTvelologiis, humanitaruli da
socialuri mecnierebebis fondis (rusTavelis fondi) direqtori,

8
qalbatoni TinaTin boWoriSvili, konferenciis monawileebi, romelTac
winaswar gaiares registracia.
Sesavali sityviT gamovida da konferencia gaxsnilad gamoacxada SoTa
rusTavelis qarTuli literaturis institutis direqtorma, profesorma
irma ratianma, konferencias miesalmnen mowveuli stumrebi. plenarul
sxdomaze moxseneba Temaze _ `totalitaruli da nacionaluri
kulturuli modelebi, rogorc binaruli opoziciebi~ _ waikiTxa ilia
WavWavaZis saxelmwifo universitetis profesorma bela wifuriam.
konferenciis Semdgomi muSaoba gagrZelda SoTa rusTavelis qarTuli
literaturis institutSi, sadac sami dRis ganmavlobaSi, 16 seqciaze
wakiTxuli iqna 90 moxseneba. im eqvsi monawilis moxsenebebi, romelTac
obieqturi mizezebis gamo, saqarTveloSi Camosvla ver moaxerxes,
stendebze gamoikra da maTi gacnobis saSualeba mieca danarCen
monawileebs.
konferenciis farglebSi moewyo mrgvali magida Temaze _ `mwerlobis
moTviniereba~, romelSic konferenciis monawileTa didma umravlesobam
miiRo monawileoba. aseve, mowveulni iyvnen qarTveli mwerlebi,
romelTac uSualod sakvlev epoqaSi uxdebodaT SemoqmedebiTi
moRvaweoba.
saerTaSoriso konferenciis farglebSi, garda uSualod samecniero
seqciebis muSaobisa, daigegma da ganxorcielda sxva kulturuli
RonisZiebebi: ucxoeli stumrebisaTvis moewyo eqskursiebi mcxeTasa da
siRnaRSi, institutSi Catarda piatigorskis saxelmwifo lingvisturi
universitetis mxatvrul-literaturuli da samecniero publicisturi
Jurnalis _ `megalogis~ prezentacia, romelic damswreT misma mTavarma
redaqtorma, amave universitetis profesorma da Crdilokavkasiis
samecniero kvleviTi institutis direqtorma, konferenciis erT-erTma
monawilem _ almira kazievam warudgina, prezentaciaze mowveuli iyvnen
axalgazrda qarTveli mwerlebi. aseve – rumineli mecnierma elena
dulgeru-jekum, konferenciis Tematikidan gamomdinare, damswreT uCvena
ruminuli mxatvruli filmi, romelic am qveyanaSi mimdinare politikuri
represiebis msxverplTa Sesaxeb mogviTxrobs. konferenciis daxurvis
dRes, misma erT-erTma monawilem, litvelma iurate landsbergitem
Tbilisis kaTolikur taZarSi monawileebisaTvis gamarTa saorRano
musikis koncerti, egidiT _ `Tavisuflebis zarebi~.
konferenciis msvlelobisas, qarTvel da ucxoel mkvlevarTa mier
araerTi samomavlo samecniero proeqti daigegma.

lokaluri samecniero forumebi

1. 27 maiss gaimarTa lado asaTianisadmi miZRvnili leqsmcodneobis
mesame samecniero sesia. leqsmcodneTa wlevandeli Sekreba
gamorCeuli iyo, radgan pirvelad, mis muSaobaSi ar monawileobda
profesori akaki xinTibiZe, mecnieri romlis saxelsac ukavSirdeba
leqsis kvlevis calke mimarTulebad gamoyofa da literaturis
institutSi leqsmcodneobis seqtoris Camoyalibeba. mis saxelTanaa
dakavSirebuli Tbilisis saxelmwifo universitetis qarTuli
filologiis fakultetze leqsmcodneobis kursis SemoRebac.
akaki xinTibiZis ormocdaaTwliani samecniero moRvaweoba srulad iyo
dakavSirebuli qarTuli literaturis institutTan. gardacvalebis win
man sakuTari mdidari samecniero biblioTeka instituts uanderZa.
leqsmcodneTa wlevandeli sesia institutSi akaki xinTibiZis kabinetis

9
gaxsniT daiwyo, sadac ganTavsda mecnieris biblioTekis mdidari wignadi
fondi, moxda misi katalogizacia da amieridan nebismier mkvlevars
SeuZlia isargeblos am biblioTekiT. momavalSi, saTanado damuSavebis
Semdeg, aqve iqneba daculi gardacvlili mecnieris arqivic, romlsac
akaki xinTibiZis mowafe, filologiis mecnierebaTa doqtori Tamar
barbaqaZe amuSavebs.
samecniero sesia sam seqciad muSaobda.
dilis sxdomaze wakiTxuli iqna moxseneba _ `akaki xinTibiZe _ lado
asaTianis leqsis mkvlevari~, romelic nawilia gardacvlili mecnieris
vrceli monografiisa _ `qarTuli leqsis istoria da Teoria~. sxva
moxsenebebic qarTuli leqsis silaburobis Teorias exeboda, romlis
ganviTareba saqarTveloSi giorgi wereTlisa da akaki xinTibiZis
saxelTanaa dakavSirebuli
kidev ori sxdoma lado asaTians mieZRvna. damswreebma aTze meti
moxseneba moismines poetis Semoqmedebis Sesaxeb. maT Soris: `lado
asaTianis literaturuli portreti~, `lado asaTianis ena da stili~,
`lado asaTianis strofika~ `lado asaTianis leqsika~, `lado asaTianis
riTmis evfonia~, `lado asaTianis galeqsili epistoleebi~ da sxva.
2. 18 marts Catarda galaktionologiis samecniero kvleviTi centris
yovelwliuri samecniero sesia `galaktionis dRe~, romlis farglebSi
Sedga krebulis _ `galaktionologia _ 4~ prezentacia.

3. 25 marts Catarda zviad gamsaxurdias dabadebidan 70 wlisTavisadmi

miZRvnili samecniero konferencia, sadac wakiTxuli iqna zviad
gamsaxurdias rusTvelologiuri, da mTargmnelobiTi moRvaweobisadmi
miZRvnili samecniero moxsenebebi, aseve ganxiluli iqna misi mxatvruli
Semoqmedeba.

4. 3-4 ivniss Catarda folkloristTa 47- samecniero konferencia,

romlis muSaobaSic monawileobdnen mkvlevarebi ara marto literaturis
institutidan, aramedivane javaxiSvilis Tbilisis saxelmwifo
universitetis, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis,
Telavis iakob gogebaSvilis saxelmwifo universitetis, zugdidis SoTa
mesxias saxelmwifo universitetis, Tbilisis saRvTismetyvelo
institutis mecnieri folkloristebi. konferencia ori dRis
ganmavlobaSi xuT seqciad muSaobda; sul wakiTxuli iqna 28 moxseneba,
romlebSic ganxiluli iyo qarTuli miTologiisa da fokloris
sakiTxebi da maTi mimarTeba mTlianad kavkasiur folklorul -
eTnografiul masalebTan.
5. 2008 wlis ianvridan institutSi muSaobs mudmivmoqmedi
literaturaTmcodneobiTi seminari `diskursis horizontebi~. 2009 wels
seminarze wakiTxuli iqna samecniero ganyofilebebis mier winaswar
SerCeuli 9 moxseneba, maT Soris: sxvadasxva dros, rostom CxeiZis ori
moxseneba: `arCil jorjaZe~ da `mixako wereTeli~; mariam karbelaSvilis
_ `vefxistyaosnis~ Janruli Tavisebureba~; ingliseli mecnieris
jonaTan roperis `Tanamedrove evropuli folkloristikis miRwevebi
da amocanebi~, goCa kuWuxiZis `qarTuli mwerlobis saTaveebTan~,
darejan menabdis `dinara-Tamaris identurobis sakiTxisaTvis~,
konstantine bregaZis `grigol robaqiZis romanebis poetika~.

10
6. 17-18 ivniss Catarda yovelwliuri samecniero sesia
`literaturaTmcodneoba_ 2008~ (wina wlis literaturaTmcodneobiTi
gamocemebis mimoxilva).

7. 1 ivliss `rusTavelis fondis~ mier dafinansebuli sagranto

proeqtis _ `literaturaTmcodneobiTi diskursi. Tanamedrove kvlevebi~
farglebSi, Catarda samuSao konferencia.

8. 16 dekembers gaimarTa qarTvelologiis, humanitarul da socialur

mecnierebaTa fondis (rusTavelis fondi) mier dafinansebuli sagranto
proeqtebis _`antisabWoTa sityviereba~ da `xalxuri prozis
mravaltomeuli~ _ prezentacia. moxsenebebis Semdeg, naCvenebi iqna
proeqtis _ `antisabWoTa sityviereba~ farglebSi gadaRebuli
dokumenturi filmi.

9. 23 dekembers qarTvelologiis, humanitarul da socialur

mecnierebaTa fondis (rusTavelis fondi) mier dafinansebuli sagranto
proeqtis _ `akaki wereTlis TxzulebaTa akademiuri octomeulis I
nawili (10 tomi) gamosacemad momzadeba~ prezentacia.

sxva samecniero da literaturuli RonisZiebebi

1. 4 marts institutis sxdomaTa darbazSi, proeqtis _
`interdisciplinaruli dialogi~ farglebSi moewyo esma onianis
Semoqmedebis (poezia, ferwera) ganxilva. sesiaze esma onianis poeziisa da
mxatvrobis Sesaxeb, institutis litearturismcodneTa da mowveul
xelovnebaTmcodneTa mier wakiTxuli iqna 6 samecniero moxseneba.
2. 14 aprils, dedaenis dResTan dakavSirebiT, qarTuli literaturis
institutis mier moewyo literaturaTmcodneobis seriiT gamocemuli
krebulebis prezentacia.
3. 20 maiss proeqt `avtoris xmis~ farglebSi gaimarTa Sexvedra
mweral rezo WeiSvilTan. proeqti, romelic ukve mesame welia
xorcieldeba institutSi, miznad isaxavs cnobili mwerlebTan,
mTargmnelebTan da literaturaTmcodneebTan Sexvedras.
institutis direqtorma irma ratianma mwerlis Semoqmedebis Janarul
mravalferovnebaze gaamaxvila yuradReba saRamos wamyvanma,
institutis mecnier TanamSromelma Sarlota kvantalianma damswreT
rezo WeiSvilis SemoqmedebiTi biografia gaacno da sityva Tavad
mwerals gadasca. Sexvedra kiTxva-pasuxis reJimSi warimarTa. rezo
WeiSvilma pasuxi gasca auditoriis mier dasmul araerT saintereso
SekiTxvas mwerlis SemoqmedebiTi laboratoriis Sesaxeb.
Sexvedris meore naxevari literaturaTmcodneTa gamosvlebs daeTmo.
levan bregaZis, bela wifurias, emzar kvitaiSvilis, kaxaber lorias,
nana fruiZis moxsenebebSi ganxiluli iyo rezo WeiSvilis nawarmoebebi: _
`yaCaRebi~, `kudiani varskvlavi~, `qarebis dabruneba~, . `qalaqSi
dinozavrebi dadian~, `musika qarSi~, `vaime Cemo venaxo~, `politikuri
dekameroni~ da sxva gansakuTrebiT xazi gaesva im faqts, rom rezo
WeiSvilis mwerluri ostatobis saidumlo detalebisadmi mis
gansakuTrebul damokidebulebaSia. dasasruls mweralma madloba
gadauxada Sekrebil sazogadoebas da aRniSna, rom Tumca SemoqmedisTvis
yvela mkiTxveli faseulia, gansakuTrebiT Zvirfasi mainc profesionali,
literaturaTmcodne mkiTxveli da maTeuli Sefasebaa.

11
TanamSromelTa monawileoba saerTaSoriso samecniero forumebsa
da proeqtebSi

2009 wels institutis mecnier TanamSromlebi aqtiurad iyvnen CarTuli

saerTaSoriso samecniero muSaobaSi:

1. 2009 wlis 25-27 Tebervals irma ratiani da maka elbaqiZe imyofebodnen

TurqmeneTSi, aSxabadis universitetSi, samecniero kongresze _
`seljukTa epoqis kultura~, sadac waikiTxes moxseneba ` visramianis
eTikuri da istoriuli koncepti~;
2. 2009 wlis 13-16 ivliss irma ratianma monawileoba miiRo saberZneTSi,
qalaq aTenSi, `literaturis, enebisa da lingvistikis~ II saerTaSoriso
konferenciaSi, waikiTxa moxseneba _ `SedarebiTi
literaturaTmcodneobis sazRvrebi~;
3. 2009 wlis 20-22 oqtombers irma ratiani `fridrihH riukertis
sazogadoebis~ miwveviT, imyofeboda germaniaSi, sadac monawileoba miiRo
diskusia-seminarSi ` swavlebisa da kvlevebis integraciis problemebi~.

institutis mecnier TanamSromeli irina modebaZe 2009 wlis ganmavlobaSi

monawileobda msoflios sxvadasxva qeyanaSi gamarTul samecniero
forumebSi:

4. III saerTaSoriso simpoziumi «literaturaTmcodneobis Tanamedrove

problemebi» (3nd International Symposium CONTEMPORARY ISSUES OF LITERARY
CRITICISM). Tb., 2009w. 17-19 seqtemberi, moxseneba « 
 
« / »        ”;

5. . saerTaSoriso samecniero konferencia: «––!:

"#!$%&! '!*##», # +-- ; 
  

  , 10-11   2009 , ukraina, berdianski.
moxseneba:  
       
 (Tbilisuri
teqstis dominantebi giorgi xarabaZis prozaSi)
6. saerTaSoriso samecniero konferencia: =
->  
 -  
XI-XXI 
, , -, ?@ , 24-26 B 2009 ., moxseneba
“    «    »    (aRmosavleTi da
dasavleTi rusuli rimantizmis “kavkasiur teqstSi”) gamoqveynebulia;
7. saerTaSoriso samecniero konferencia: -H  
 J-J 
  
-H K,  
 , ;Q

, 27-28   2009 ., moxseneba
“    -      XX   (medeas
saxe XX saukunis qarTul mxatvrul-kritikul diskursSi)”
gamoqveynebulia;
8. saerTaSoriso samecniero konferencia: «' : +-+
,
-
  

 
K», , ."--H, 1-3  - 2009,
moxseneba “!
    "  "  
 "  /Zveli qarTuli literaturis Sesaxeb gamokvlevaTa rusul
enaze Targmnis sakiTxi” gamoqveynebulia;
9. ufrosi mecnieri TanamSromeli nestan ratiani saangariSo wlis
martSi monawileobda amerikis komparativistuli literaturis
asociaciis yovelwliuri saerTaSoriso konferenciSi, sadac waikiTxa

12
moxseneba `qarTuli warmarTuli RvTaeba da misi transformacia
literaturaSi~;
10. ufrosi mecnier TanamSromeli rusudan canava 27-28 marts
monawileobda qalaq biSkekSi gamarTul saerTaSoriso III konferenciaSi
«-H  
 J-J    
-H K». waikiTxa moxseneba:
  
    
 
 

;
amave konferenciaze, institutis mecnier TanamSromelma saba metrevelma
waikiTxa moxseneba 'H = 
   JK ? K  «V 
 c  @
»;
11. saba metreveli, aseve, monawileobda litvaSi, qalaq SauliaSi
gamarTul samecniero konferenciaSi, moxsenebiT @”# =KQ 
« c # >
 (>-)”;
12. litvaSi gamarTul amave konferenciaze moxseneba _ `!- 
#  ;H    . #
 $
~ waikiTxa ufrosma
mecnierma TanamSromelma goCa kuWuxiZem.
13. mecnier TanamSromlebi eka CikvaiZe da nana mrevliSvili
monawileobdnen `bizantinistTa mesame saerTaSoriso simpoziumSi~,
moxsenebiT: _ `zogierTi cneba-terminis gamoxatvisaTvis qarTvel
elinofilebTan~; konferencia Catarda axalcixesa da tao-klarjeTSi;

SoTa rusTavelis qarTuli literaturis institutis mier organizebul

II saerTaSoriso simpoziumze _ `t totalitarizmi da literaturuli
diskursi~ ~institutis TanamSromelTa mier wakiTxulia 43 moxseneba.

samecniero-sagranto proeqtebi

2009 wels literaturis institutSi muSaoba mimdinareobda

qarTvelologiis, humanitarul da socialur mecnierebaTa fondis
(rusTavelis fondi) mier dafinansebul sam sagranto proeqtze:

1. literaturaTmcodneobiTi diskursi. Tanamedrove kvlevebi;

2.antisabWouri xalxuri sityvierebis nimuSTa moZieba, damuSaveba da
gamocema (Sesavali weriliTa da komentarebiT);
3. petre umikaSvilis arqivis aRwera.
imave fondis mier 2008 wels gamocxadebul Tematur konkursSi _
`ilia WavWavaZe da globalizacia~ _ gamarjvebul proeqtze `ilia
WavWavaZe globalizaciis saTaveebTan~.

2010 wlis ianvridan qarTvelologiis, humanitarul da socialur

mecnierebaTa fondma (rusTavelis fondi) daafinansa 2009 wels
literaturis institutSi momzadebuli da wardgenili kidev sami
sagranto proeqti:
1. qaTuli romantizmi _ nacionaluri da internacionaluri sazRvrebi;
2.qarTuli literatura aRmosavluri da dasavluri kulturuli
procesebis gzajvaredinze (XVI-XVIII ss.);
3. qarTuli xalxuri prozis komparativistuli analizis eleqtronuli
platforma.

4. amave fondis mier gamocxadebul `axalgazrda mecnierTaTvis

prezidntis samecniero grantebis konkursSi~ dafinanseba moipova

13
institutis mecnier TanamSromlis nino popiaSvilis proeqtma `qarTuli
postsabWoTa literatura kulturuli identobis diskursSi~.

ramdenime proeqti dafinansda saerTaSoriso sagranto fondebidanac:

1. fondi _ `Ria sazogdoeba saqarTvelos~ mier dafinansda proeqti:

`demokratiuli Rirebulebebi qarTul folklorsa da mwerlobaSi~;

saqarTveloSi safrangeTis saelCos da aleqsandre diumas saxelobis

franguli kulturis centris merab mamardaSvilis saxelobis
sagamomcemlo daxmarebis programis farglebSi, dafinansda da
institutSi musavdeba Semdegi sagranto proeqtebi:
1. adriano marino `Janrebis miTopoetika~; `komparativizmi da
literaturuli Teoria~ ( Targmani da gamocema);
2. Jan-Jak muras `frankofonuri literatura da postkoloniuri
Teoria~ (Targmani da Teoria),
3. natali piege-gro `interteqstualobis Sesavali~ (Targmani da
gamocema)
4. Ronald barti `S/Z~ (Targmani da gamocema).

sxva proeqtebi
a) SoTa rusTavelis qarTuli literaturis institutSi ramdenime
welia xorcieldeba proeqti `mecniereba momavlisaTvis”, romlis
mizania daexmaros maswavleblebs profesiuli ganviTarebis srulyofasa
da saserTifikato gamocdebisaTvis momzadebaSi. institutis mecnier-
TanamSromelTa mier SemuSavda interaqtiuri mecadineobebis saseminaro
kursi, romelic mTlianad efuZneba axal erovnul saswavlo gegmas da
mizanad isaxavs moswavleTa kritikuli azrovnebisa da esTetikuri aRqmis
unar-Cvevebis ganviTarebas; pedagogebs sTavazobs daxmarebas sagnobrivi
kompetenciis amaRlebisa da qarTuli literaturis swavlebisas uaxlesi
meTodebis praqtikulad gamoyenebisaTvis.
2009 wels proeqtma akreditacia gaiara saqarTvelos ganaTlebisa da
mecnierebis saministros akreditaciis centrSi da muSaoba axal
formatSi ganagrZo. `mecniereba momavlisaTvis~ sajaro skolebis
pedagogebs sTavzobs Semdeg programebs:
1. erovnuli saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul qarTvel mweralTa
nawarmoebebis analizi, samecniero siaxleebis gaTvaliswinebiT;
2. literaturis Teoriisa da teqstis recefciis sakiTxebi, samecniero
siaxleebis gaTvaliswinebiT.
saangariSo wels axali programiT ukve momzadda pedagogTa erTi
gamoSveba, romelTac gadaecaT Sesabamisi sertifikatebi.

b) 2009 wel gagrZelda 2007 wlidan dawyebuli proeqti _ Jurnali

`qarTuli sityva~, romelic xorcieldeba `saqarTvelos partniori
skolebisa da maswavleblebis kavSirTan~ (xel.-li Tbilisis 24-e sajaro
skolis direqtori gia murRulia) erTad. Jurnalis gamocemaSi
monawileobs institutis samecniero personali; gamocema gankuTvnilia
sajaro skolebis qarTuli enisa da literaturis pedagogebisaTvis. 2009
wels gamoica Jurnalis ori nomeri.

14
institutis mier 2009 wels gamocemulisamecniero Jurnalebi da
krebulebi

1. `sjani~ _ Jurnali literaturis Teoriasa da SedarebiT

literaturaTmcodneobaSi, #10. Jurnali mkiTxvels sTavazobs Semdeg
samecniero rubrikebSi ganTavsebul statiebs: literaturis Teoriis
problemebi; poetikuri praqtikebi; leqsTmcodneoba; filologiuri
Ziebani; interpretacia; kritikuli diskursi; Targmanis Teoria;
folkloristika_Tanamedrove kvlevebi; kulturis paradigmebi; debiuti;
zviad gamsaxurdias 70-e wlistavTan dakavSirebiT, qveyndeba z.
gamsaxurdias samecniero da mTargmnelobiTi moRvaweobis amsaxveli
masala, rubrikiT memoria Jurnali pativs miagebs grigol kiknaZis da
leila TeTruasvilis xsovnas.
2. `literasturuli Ziebani~ _ XXIX, yovelwliuri
literaturaTmcodneobiTi samecniero krebuli. rubrikebSi: qarTuli
sasuliero-saeklesio mwerloba; rusTvelologiuri kvlevani; XX
saukunis mwerloba; Tanamedrove literaturuli procesebi; miTosi,
rituali, simbolo; poetikuri kvlevani; `literaturuli meridianebi~,
`polemika~, recenzia; literaturaTmcodneoba _2008; amagdarni _
warmodgenilia 32 samecniero statia.
3. `kritika~ #4, yovelwliuri Jurnali, romelic asaxvs mimdinare
saliteraturo procesebs.
4. lado asaTianisadmi miZRvnili leqsmcodneobis mesame samecniero
sesiis masalaTa krebuli.
5. saiubileo samecniero krebuli sulxan-saba orbeliani_350~.
krebulSi Tanamedrove samecniero Teoriebze dayrdnobiT, mocemulia
sulxan-saba orbelianis Semoqmedebis gansaxvavebuli analizi, mecnierul
SexedulebaTa da koncefciaTa farTo speqtri. gamocemas erTvis sulxan-
saba orbelianis rCeuli anotirebuli bibliografia.
6. `rusTvelologia~ #5; krebuli eZRvneba Salva nucubiZis dabadebidan
120 wlisTavs. mkiTxvels sTavzobs rogorc tradiciul, ise axal
rubrikebs: `vefxistyaosnis~ saxismetyveleba; komparativistuli Ziebani;
miTologiuri Ziebani; Tanamedrove literaturis estetikuri Teoriebi da
`vefxistyaosani~, rusTvelologiis istoriidan, rusTvelis ikonografia,
Tvalsazrisi, mwerlis arqividan. krebulSi warmodgenilia agreTve 2007
wels gamocemuli rusTvelologiuri literaturis bibliografia.
7. `literaturis Teoria. qrestomaTia I~. wigni warmoadgens vrceli
proeqtis _ `literaturis Teoria _ qrestomaTia~ pirvel nawils,
romelic moicavs literaturaTmcodneobiTi azrovnebis ganviTarebis
safexurebs adreuli epoqebidan, me-20 saukunemde.
8. eleqtronuli Jurnali `litinfo~ #3, romelSic ganTavsda statiebi
inglisur enaze. Jurnali CarTulia eleqtronuli Jurnalebis
saerTaSoriso qselSi.
`wminda nino~ (gzamkvlevi) _ krebuli warmoadgens axali seriis
`literaturuli gzamkvlevi~ _ pirvel wigns. esaa bibliografiuli,
samecniero-sacnobaro xasiaTis krebuli, romelSic gaSuqebulia
"qarTlis moqcevasTan", qarTvelTa gaqristianebasTan dakavSirebuli
umTavresi sakiTxebi da warmoadgens erTgvar gzamkvlevs rogorc
specialistebisaTvis, aseve am sakiTxiT dainteresebuli mkiTxveli
sazogadoebisaTvis.

15
saxelmZRvaneloebi
1. sagranto proeqtis _ `literaturaTmcodneobiTi diskursi.
Tanamedrove kvlevebi~ farglebSi, umaRlesi saswavlevlebisaTvis,
momzadda seria `rveulebi literaturaTmcodneobaSi~ (avtorTa krebuli);
2. institutis mecnier-TanamSromlis Tamaz vasaZis avtorobiT gamoica
sajaro skolebis me-10, me-11 da me-12 klasebis saxelmZRvaneloebi qarTul
enasa da literaturaSi.

institutis TanamSromelTa mier 2009 wels gamocemuli wignebi

1. irma ratiani, `Janris Teoria~. naSromi eZRvneba Teoriis rogorc

poetikuri sistemis formirebisa da evoluciis etapebis ganxilvas.
mkiTxveli gaecnoba literaturis ZiriTadi sakvalifikacio kategoriis
_ Janris _ irgvliv SemuSavebuli mosazrebebs, maT Teoriul da
meTodologiur specifikas, Tvali gaadevnos gansxvavebuli Teoriuli
mosazrebebis meTodologiuri realizebis rTul process. amasTan,
naSromi amkvidrebs Zalze farTo da aqtualur terminologiur aparats.
2. rusudan canava, `metafora~. wignis pirveli nawili eZRvneba
metaforis cnebis ganmartebas, mis mimarTebas sxva tropebTan da
metyvelebis figurebTan. warmodgenilia qarTuli sailustracio masalac.
Meore nawilSi ganxilulia metaforis Teoriebi. Wignze darTuli
bibliografia mkiTxvels saSualebas miscems CauRrmavdes misTvis
saintereso sakiTxebs.
3. rusudan ColoyaSvili, `zRapari da sinamdvile~. naSromSi
monografiulad aris Seswavlili xalxuri zRaprebi, pirveli
nawarmoebebi, romlebSic samyaros uZvelesi xedva aisaxa; ganxilulia
jadosnuri sagnebis funqcia zRaprul eposSi, meliis miTosuri saxe
qarTul folklorSi, warmarTuli RvTaebebis kvali afxazur
folklorSi da sxva, araerTi, zRaparTan dakavSirebuli mniSvnelovani
sakiTxi. naSroms dartuli aqvs cxovelTa zRaprebis klasifikacia da
siuJeturi saZiebeli.
4. julieta gaboZe, `akakis TxzulebaTa gamocemebi~. naSromi
mravalwliani kvlevis Sedegia da klasikosTa tomebis momzadebisas
miRebul gamocdilebas efuZneba. masSi Seswavlilia akaki wereTlis
sicocxleSi ganxorcielebuli yvela is gamocema, romelTa momzadebaSi
Tavad avtors miuRia monawileoba. Aam nawarmoebTa teqsti
SemoqmedebiTad nasworebia akakis mier da warmoadgens avtorizebul
nabeWd wyaroebs. naSromSi, aseve, Seswavlilia ramdenime nawarmoebis
SemoqmedebiTi istoria da dadgenilia maTi daweris TariRi. Wignis
sagangebo Tavi eZRvneba calkeul nawarmoebTa teqstologiur analizs da
mwerlis enisa da stilis zogierTi Taviseburebis gamokveTas.
5. inga milorava, `alublisferi fardis miRma~. wignSi Tavmoyrilia
statiebi da eseebi. avtori ikvlevs klasikur (XX saukunis dasawyisidan)
da Tanamedrove saliteraturo process. Aqvea statiebis ucxouri cikli,
romelic sazRvargareTis saliteraturo procesebs ganixilavs.
6. qeTevan elaSvili, `sityviT Troba~, wigni or nawilad iyofa.
Pirveli avtoris eseistikas aerTianebs `emociuri dafiqrebis~
saTaurqveS, meoreSi (`saxis mwerloba~) kvleviTi xasiaTis statiebia
Tavmoyrili qaTuli mwerlobis simbolologiur aspeqtebze, saxeldebaTa
poetikaze sasuliero Tu literaturul ZeglebSi.

16
7. maia naWyebia, `qarTuli barokos sakiTxebi~, wigni eZRvneba avTenturi
qarTuli barokos _ rogorc literaturaSi gansakuTrebuli saxis ideur-
kulturuli mimarTulebis _ Seswavlas da masTan dakavSirebiT aRZrulia
XVI-XVII ss. E.w. `aRorZinebis xanis~ qarTuli literaturis
periodizaciis sakiTxi, ganxilulia barokos stilis esTetikasTan
dakavSirebuli istoriul-kulturuli problemebi, misi ideuri
mimarTuleba da gamosaxvis Taviseburebani. komparativizmis
TvalsazrisiT, gansakuTrebuli yuradReba eqceva qarTuli barokos
Sinagan kavSirs Tanadroul evropul literaturasTan.
8. eka CikvaiZe, miqel modrekilis naTlisRebis sagalobeli~. wignSi
ganxilulia miqel modrekilis naTlisRebis sagalobelis siuJeturi
xazis ganviTareba; sagalobelSi warmodgenili ori paraleluri Temis
_1. naTlisRebis saidumlosa da@wmida axalmowame abos gandidebis
_urTierTSerwymis safuZvelze warmoCenilia sagaloblis erTianis
struqturis Camoyalibebis gzebi.
9. qeTevan niniZe, `militaristuli narativis morfologia~, wignSi
militaristuli narativi ganxilulia fabulis, Temis, motivis, tropis
analizis safuZvelze. amosavali semantikuri modelebi ganxilulia
literaturuli politikis WrilSi. samecniero publikaciis sakvlev
masalas warmoadgens mxatvruli da dokumenturi wyaroebi. Mme-19 saukunis
qarTuli yoveldRiuri cxovrebis rekonstruqciis saSualebas ki iZleva
mwerlebisa da moRvaweebis memuarebi, piradi werilebi, dRiurebi,
Canawerebi da publicistika.
10. ada nemsaZe, `identifikaciis problema oTar WilaZis romanebSi~,
naSromSi gamokvleulia identobis formirebis procesi oTar WilaZis
romanebis ( `gzaze erTi kaci midioda~, `yovelman Cemman mpovnelman~,
`rkinis Teatri~, `martis mamali~, `avelumi~) mixedviT. diferencirebulia
is gansxvavebuli moraluri, kulturuli, genetikuri Tu pirovnuli
niSnebi, rac qalebisa da mamakacebis fsiqosocialuri
identifikaciisaTvis aris aucilebeli. gamijnulia dadebiTi da
uaryofiTi identobis, identifikaciis krizisis SemTxvevebi.
gamovlenilia erovnuli TviTdamkvidrebis mniSvneloba pirovnebis
fsiqosocialuri da kulturuli identobis dadgenis procesSi. kvlevis
Teoriul safuZvels warmoadgens amerikeli amerikeli fsiqologis erik
eriksonis (1902-1994) naSromi `identoba: axalgazrdoba da krizisi.
11. soso tabucaZe, `ubralo damateba~. wigni sxvadasxva dros dawerili
literaturuli opusebis krebulia, romlebic, avtoris TqmiT, `erTian
wredSi panoramulad warmoadgenen guSindeli literaturuli yofis Tu
magistralur xazs vera, anarekls mainc~.
12. qeTevan Sengelia, `cecxli da mdinare. literaturuli narkvevebi da
eseebi~. wignSi Tavmoyrilia bolo sami wlis manZilze gamoqveynebuli
literaturuli narkvevebi da eseebi. aseve, warmodgenilia ukve
gamoqveynebuli monografiis _ `qarTvel mweralTa SemoqmedebiTi
mimarTebebi vaJa-fSavelasTan~ _ erTgvari gagrZeleba, Semdgomi kvlevis
zogierTi axali aspeqti.
13. maia jaliaSvili, `Sexvedra wignSi~.wignSi warmodgenili samecniero-
literaturuli statiebi Tanamedrove da klasikuri qarTuli
literaturis problematikas, mis mxatvrul-esTetikur sakiTxebs asaxavs.

17
institutis TanamSromelTa mier miRebuli profesiuli premiebi da
stipendiebi:
1. institutis mTavarma mecnierma TanamSromelma rostom CxeiZem 2009
wels miiRo literaturuli premia `gala~, wignisaTvis `agvistos Svilebi
(mamaCemi oTar CxeiZe);
2. institutis mTavarma mecnierma TanamSromelma levan bregaZem 2009
wels miiRo literaturuli premia `saba~, literaturuli werilebis
krebulisaTvis `moTxrobebi literaturaze~;
3. 2009 wels rostom CxeiZe iyo saqarTvelos erovnuli samecniero
fondis mier dawesebuli SoTa rusTavelis saxelobis samecniero
stipendianti;
4. mecnier TanamSromeli marina turaSvili 2009 wels iyo prezidentis
stipendianti;
5. 2009 wels mecnieri TanamSromeli qeTevan niniZe iyo saqarTvelos
erovnuli samecniero fondis mier axalgazrda mecnierTTaTvis
dawesebuli ilia WavWavaZis saxelobis stipendianti;

samecniero eqspediciebi
1. folkloris ganyofileba sagranto proeqtis `antisabWoTa
sityviereba~ _ farglebSi 2009 wels eqspediciebSi imyofeboda imereTis,
guriis, mcxeTa-mTianeTisa da svaneTis regionebSi. Segrovda audio da
video masala, fotofirebi, xalxur mTqmelTa monacemebi. eqspediciaSi
monawileobda 5 mecnier TanamSromeli.

18