BAITANG 6

PANDIWA
Mga Konsepto Mga Lunsarang Mga Gawaing Pampagsasanay/Pampagtataya Kinaroroonan
Teksto ng File
PANDIWA Maikling Kuwento:  Pagdetermina sa mga salitang nagsaad ng kilos. Pandiwa 6.1a
 Ito ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng “ Ang Bulag at ang
kilos o galaw. Ito ang nagbibigay buhay sa isang Pilay”, Bagwis 6  Pagsulat sa patlang ang mga ginagawang kilos ng mga Pandiwa 6.1b

pangungusap. (Pinagsanib na Wika nasa larawan.

 Pagpupuna ng wastong pandiwa sa mga patlang. Pandiwa 6.1c
Halimbawa: at Pagbasa), p. 141-
tumalon sumayaw 142
umakyat matulog
maglibang ibalik
tabihan makapagmasid
MGA PANLAPING MAKADIWA Maikling Kuwento:  Pagbuo ng apat na pandiwa mula sa mga sumusunod Pandiwa 6.2a
 Ito ay ginagamit sa pagbanghay ng pandiwa. “ Ang Makasaysayang na panlaping makadiwa.
Halimbawa: Simbahan ng Taal” ,
umiwas gumawa umabot Bagwis 6  Pagsalungguhit sa mga ginamit na panlaping Pandiwa 6.2b

maglayag mag-ipon magsikap (Pinagsanib na Wika makadiwa.

makita matagpuan manood at Pagbasa), p. 146 -  Pagsulat sa patlang ang hinihinging pandiwa ayon sa Pandiwa 6.2c
dinisenyo inayos kinita 147 salitang-ugat sa loob ng pangungusap.
pinasinayaan takbuhan ayusan
itinayo ilakad iabot
magkasundo magkaisa magkasama
makatulong makaikot makabili
mapaibig mapasubo mapaikot
manghingi manghula manghablot
ASPEKTO NG PANDIWA Maikling Talata:  Pagsulat sa patlang kung anung aspekto ng pandiwa Pandiwa 6.3a
May tatlong aspekto ng pandiwa: “ Haligi ng Tahanan”, ang nagamit.
1. Pangnagdaan Bagwis 6  Pagbuo ng pandiwang angkop sa pangongusap. Pandiwa 6.3b

 ang aspekto ay pangnagdaan kung ang kilos na (Pinagsanib na Wika

isinaad ay natapos na. at Pagbasa), p.165  Pagpunan sa mga patlang upang makabuo ng aspekto Pandiwa 6.3c
Halimbawa: ng pandiwa.
Naligo si Cora sa batis.
Ang bata ay uminom ng gatas.
2. Pangkasalukuyan
 nasa pangkasalukuyan aspekto ang pandiwa
kung ang kilos ay kasalukuyang ginagawa.
Halimbawa:
Kumakain ng masasarap ang mayayaman.
Tayo ay araw-araw na nagdarasal.

3. Panghinaharap-
  nasa aspektong panghinaharap ang pandiwa
kung ang kilos ay gagawin pa lamang.
Halimbawa:
Manonood kami ng sine.
Tayo nang mamasyal sa tabing-dagat.
POKUS NG PANDIWA Maikling kwento:  Pagdetermina sa Pokus ng pandiwa. Pandiwa 6.4a
Maraming uri ang pokus ng pandiwa. Ang ilan sa mga “Ang Hukuman ni
 Pagbago sa pangungusap ayon sa pokus ng Pandiwa 6.4b
ito ay ang mga sumusunod: Sinukuan “,Bagwis 6
pandiwang hinihingi sa panaklong.
1. Pokus sa Tagaganap (Pinagsanib na Wika
 Nasa ganitong pokus ang pandiwa kapag ang at Pagbasa), p. 179  Pagbilog sa kahon ng mga letra ng mga pandiwang Pandiwa 6.4c
simuno ang gumaganap sa kilos na isinasaad ng nasa ibat-ibang pokus.
pandiwa. Ito ay ginagamitan ng mga panlaping
um, mag, ma, maka, maki, makapag, maipag,
at iba pa. Nasa pokus na tagaganap pa rin ang
mga panlaping nasa aspektong pangnagdaan,
pangkasalukuyan at panghinaharapo tulad ng
nag, na, naka, at makiki. Sinasagot nito ang
tanong na “sino.”
Halimbawa:
Nagkaisa ang mga mag-aaral sa kanilang
gagawing proyekto para sa pangangalaga ng
kalikasan.
2. Pokus ng Layon
 Layon ang pokus ng pandiwa kung ang salitang
sumasagot sa tanong na “ano” ang simuno ng
pangungusap. Ito ay karaniwang mga bagay na
pinangungunahan ng pantukoy na ang. Ang ilan
sa mga panlaping ginagamit ditto ay in/hin,
an/han.
Halimbawa:
Ang pag-aaral niya ay pinaghandaan ng
kanyang mga magulang.
3. Pokus sa Ganapan
 Nasa pokus na ganapan ang pandiwa kung ang
simuno ay ang lugar na pinagganapan ng kilos
ng pandiwa. Ang panlaping ginagamit ditto ay in
at an/han. Sinasagot nito ang tanong na “saan”.
Halimbawa:
Tinaniman ng mga mag-aaral ng puno ang gilid
ng mga kalsada.
4. Pukos sa tagatanggap
 Ang pandiwa ay nasa pokus sa tagatanggap
kung ang simuno ng pangungusap ang
tumatanggap ng kilos na isinasaad ng pandiwa.
Hindi ang simuno ang gumaganap sa kilos kundi
 may ibang gumagawa para sa simuno. Ito ay
ginagamitan din ng mga panlaping in, i, at iba
pa.
Halimbawa:
Ang mga mag-aaral na nagtatanim ng puno ay
ibinili ng pagkain ng kanilang guro.

BOOK SOURCE:
Manlapaz, A.(2017). Bagwis 6 Pinagsanib na Wika at PAagbasa. The Library Publishing House, Inc.111 Panay Ave. Quezon City.