1) Level One - Final

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 73

‫‪Arabic To Bahasa-Sinug‬‬

‫‪Islamic Textbook For‬‬


‫‪Madrasah Elementary‬‬
‫‪Level One‬‬
‫مقرر‬
‫ّ‬

‫التوحيـــد و الفقـــه‬
‫للصف األول االبتدائي‬
‫‪Tawheed and Fiqh‬‬
‫إعداد وترجمة‪:‬‬
‫الحاج‬
‫ّ‬ ‫عبد الرزاق بن عبد السالم الهاري‬
‫خريج كلية الدعوة وأصول الدين‬
‫بالجامعة اإلسالمية بالمدينة المنورة‬
Arabic To Bahasa-Sinug Islamic Textbook
For Madrasah Elementary
Level One
‫مقرر‬
ّ
‫التوحيـــد و الفقـــه‬
‫للصف األول االبتدائي‬
Tawheed and Fiqh
:‫إعداد وترجمة‬
‫عبد الرزاق بن عبد السالم الهاري الحا ّج‬
‫خريج كلية الدعوة وأصول الدين‬
‫بالجامعة اإلسالمية بالمدينة المنورة‬

Siyaddiya iban Jiyulbahasa pa bahasa Sinug hi:

Abdurajak S. Alhari
Principal, Ma'hadul Ershad Al Islamie
Sulu Islamic Library, Jolo, Sulu
Kulliyatud Da'wah wa Usuliddiin
Islamic University of Madinah
Kingdom of Saudi Arabia,

1
2
3
4
5
6
7
8
Pamuka' Laung Sin Tagsaddiyahan
:‫الحمد هلل وحده والصالة والسالم علي من ال نبي بعده وبعد‬
In maksud sin Allahu Ta'ala nagpapanjari ha bangsa jin iban manusiya' ha supaya makapagtag-iypun atawa
makapag-ibadat tunggal Kaniya, ubus piyara Niya in Nabi Muhammad (Sallallahu ‘Alayhi wa Sallam) daak
dayng Kaniya, ha karna' humindu' katu'-taniyu sin aturan iban hantang sin pagtag-iypun Kaniya. ha
parman sin Allahu Ta'ala:
ِ ‫اْلنْس إََِّّل لِي ْعب ُد‬ ِ ُ ‫﴿ وما َخلَ ْق‬
.56:‫سورة اذلارايت‬ ﴾ ‫ون‬ ُ َ َ ِْ ‫ت الْج َّن َو‬ ََ
Hatiniya: “Way maksud ku piyapanjari in Jinn iban Manusiya' buwat malayngkan ha supaya sila
magtag-iypun tunggal kaku'.”
Ampa in pag-ibadat di' taymaun sin Allahu Ta'ala malayngkan subay mapakay in duwa (2) sharat
ini:
Hika-isa: Mabuntul in Aqiidah lāgi' tulus ikhlas pa Allah (Mahasutsi Mahatinggi).
Hikaruwa: Magad ha aturan shara' kiyahindu' sin Nabi Muhammad (Sallallahu ‘Alayhi wa Sallam).
Dayng ha sabab yadtu wajib siya subay ingatun sin kitaniyu manga muslim usug iban babai, ampa
siya bawgbugan marayaw, bat da mayan matayma’ sin Allahu Ta’ala in pag-ibadat taniyu Kaniya.
Nah in kitab ini, duwa in pangadjian ilmu' ha lawm niya Tawheed iban Fiqh. Ampa in
"Tawheed" amuna in humindu' katu' sin Aqiida bunnal iban sin ikhlas, adapun in "Fiqh" amuna in
humindu' katu' sin aturan shara' sin pag-ibadat pa Allahu Ta'ala amuin kiyahindu' sin Rasulullah
(Sallallahu ‘Alayhi wa Sallam).
Salta' Muqarrar ini, hipag-hihindu' ha Level One, lāgi’ tumup daisab siya hipag-hindu' ha
unu-unu na lambang/level atawa grade diy ha hula Taniyu Lupa’Sug, miya'nahan ku in maksud
niya pa bahasa Sinug, kalu ramayan makadihil kapaiddahan ha manga kataymanghuran ku nag-
hihindu' sin pamandu' atawa shara' sin Agama Islam iban bautan niya ha manga kamasjid-masjiran
iban madrasa, lapay na in manga sila kamawmaasan (ina' iban ama’) nag-hihindu' ha manga
kaanakan nila ha manga pamaybay nila, damikkiyan labi luba’na makadihil kamumpaatan ha
manga kamuriran nānununtut ilmu’ ha unu-unu na waktu iban binay-bayan.
Pa manga kaguruhan, kaulamaan namu' mulliyah, bang awun pag-jul-bahasa ku biya’ bukun
mabuntul in yan ha supaya sadja makaabay siya ha susunan sin asal khātan arab, damikkiyan awun
manga kabtangan biyutang ku haut sin duwa Qaus ha biya' haini ( ) atawa { }, iban awun waktu
piyagkabutangan ku gilid (footnote) ha tungud’ niya bang siya biya’ kagunahan tuud, bat tumarrang
ha manga kataymanghuran māmamassa in maf-hum iban maksud niya.
Damikkiyan bang awun manga humajat pabuntulun atawa pa amuhun sibu’ da ha
pagma’na iban pag-sulat kaniya ha huruf anggalis, nah andu' kamuna in maingat magpa-amu iban
magpatuman kaniya. Atawa dahun niyu kami mag-kita’ bat da kadugangan taniyu pa in
kapaidahan sin paghidjatul sin kitab ini ha susungun insha-Allah.
Mahuli hitukbal ku in pagsarang sukur muna-muna pa Allahu Ta'ala sin tiyawfiqan Niya
aku nakaparagbus sin hinang ini, mahuli, mag-sarang sukur aku pa katan kataymanghuran ku
nakapagsangsa’ ha sabab sin kiyatalus ku sin hinang ini iban kiyatalus sin pag-hidjatul kaniya,
Bang mayan sila tiyungbasan da sin Allah karayawan salta’ pangayu-un ku pa Mahasutsi
Mahatinggi Allah bang mayan Niyara papagmumpaatun in kitab ini iban sin hinang ini kaku’ iban
Ahli ku mabut na pa katan palanggungan ku ha Agama Islam dayn di ha Dunya iban ha adlaw
Mahuli. A-MIIN!!!

9
" Patumtum ha Guru Mulliyah"

Hakahinapusan, makug-makuyag kami magpatumtum ha guru/mastal tungud pa


kaibanan parkala' amuin makatabang kaniya tumunay sin kawajiban niya ha paghindu' atawa
pagpasampay sin Ilmu' shara' sin Agama Islam. Damikkiyan hikaluhay kaniya magpa-ingat ha
manga kamuriran, labay ha paglilay niya sin manga tiyap-tiyap pangadjian hipaghihindu' niya.

1. Tumtumun ha pangatayan: bunnal tuud in Ilmu' shara' sin (Islam), Agama siya, mahinang ta
ibadat pa Tuhan Rabbul 'A-lamiyn. Iban in maghindu' kaniya (ilmu') ha manga murid niya
dayng ha manga hinang pagtabligh amuin hinang piyangdaakan tuud katu' sin Nabi
Muhammad  ha sabda Niya: "Ballighuw 'annie walaw a-yah" hatiniya: " Pagpasampay kamu
dayng kaku' misan dakuman hambuuk ayat." Damikkiyyan in magda'wa, magpasampay sin
ilmu' shara' papagkahi manusiya' sarayaw-rayaw ibadat (amuin lipat-manglipat in pahala’ niya
ha Adlaw Mahuli), nah di' siya taymaun sin Allahu Ta'ala bang bukun da tulus ihilas Kaniya.

2. Manginduwa'a daran pa Allahu Ta'ala, mangayu' tulung iban tabang dayng Kaniya salta'
pataurun in pagzikir iban pag-istighfar. Iban subay lumahil atawa sumariat ha ginhawa baran
sin guru/mastal in pamawgbug mattan ha manga pamandu' sin Ilmu', (biya' sin subay)
dumagbus ha kulibahasa niya, ha kabtangan niya, mabut na palupa ragbus niya iban ha katan
addat palangay niya, (karna' suntuan siya iban pamumukuhan addat sin manga
kamuriran/students niya).
3. Agarun (atawa subay dawhatun) in manga maksud saplag ha paghindu' sin Ilmu' ha tiyap-
tiyap marhala/level atawa grade iban sin manga maksud sin mādda /subject (pangadjian)
amuin hi paghihindu' niya, karna' hikatabang yadtu ha guru mamagguti sin pangadjian labay
dayng ha manga kapandayan tumup sarta' makapa-ingat marayaw ha manga murid…
4. Usalun in manga ingat kapandayan strategy/method of teaching, amuin makatabang kaniya
magpahantap/magpahup lāgi' magpa-ingat ha paglilay niya sin pangadjian ha jantung iban
pangannal sin manga kamuriran.
5. Pagpinda-pindahan in pag-pakay sin manga method atawa strategy sin paghindu'. Salta'
miy' in guru sin ingat kapandayan niya tumup ha tiyap-tiyap pangadjian iban tumup ha
darajat sin manga kamuriran niya.
6. Mag-usisa'/maglawag, biya' sin subay bassahun na-a sin guru in manga pangadjian ha
kakitab-kitaban amuin tagapalsugpatan pa mādda/mawdhu' hipag-hihindu' atawa misan ha
manga dugayng kitab level mataas-taas na, ha di'pa siya malilay ha manga murid, bat lumuag
pa in panghati niya, ampa isab mapaluag-luag niya in lilayan sin manga pangadjian
hipaghindu’ niya, bang ha manga waktu kagunahan na. Damikkiyan subay mabassa na-a in
manga ganap kapaiddahan iban patumtum ha guru, nakasulat ha puas sin tiyap-tiyap
pangadjian, pagtawagun “-‫لِلمُعلّم‬-Lilmu’allim”: “Suku’ Sin Guru”, ha supaya kaingatan niya
pa, bang unu in mapatut hinangun niya ha pagpasawa niya sin pangadjian.

10
‫ض ُل الْ ِع ْل ِم َو الْ َحث َعلَى تَ َعل ِم ِه‬
ْ َ‫ف‬

 ‫آداب طالب العلم‬


"KALABBIYAN SIN ILMU'
IBAN PAMULANSANG PA HUMATI KANIYA"

MANGA A-DAB ATAWA PANGHINDU'


SIN AGAMA ISLAM PATUT SUBAY PAKAYUN
SIN MANUNUNTUT ILMU

11
‫فضل العلم و الحث على تعلمه‬

"KALABBIYAN SIN ILMU' IBAN PAMULANSANG PA HUMATI KANIYA"

‫ َو‬.‫ان‬ ِ ‫اْليْم‬
َ ِْ ‫ َو َه َداهُ إِلَى‬,‫سا َن َما لَ ْم يَ ْعلَ ْم‬ ِْ ‫ َعلَّ َم‬.‫ َو َعلَّ َمهُ الْبَ يَا َن‬,‫سا َن‬
َ ْ‫اْلن‬ ِْ ‫الح ْم ُد لِلَّ ِه الَّ ِذي َخلَ َق‬
َ ْ‫اْلن‬ َ
ِ َ‫ْجن‬
ُ‫ َوأَ ْش َه ُد أَ ْن َّلَ إِلَهَ إَِّلَّ ا ُُ َو َْ َده‬..‫ان‬ ِ
ِ ‫اديا إِلَى ال‬
ً ‫ َو َه‬,ِّ‫ْحق‬ َ ‫وطَ ِريْ ًقا إِلَى ال‬..َ ‫وس‬ ِ ‫ارةً لِلن ُف‬ َ ‫ْم طَ َه‬
ِ
َ ‫َج َع َل الْعل‬
‫ك ُم َح َّم ٍد َو َعلَى‬ َ ِ‫ص ِّل َو َسلِّ ْم َعلَى َع ْب ِد َك َوَر ُس ْول‬
َ ‫ اللَّ ُه َّم‬.ُ‫َن ُم َح َّم ًدا َع ْب ُدهُ َوَر ُس ْولُه‬
َّ ‫ َوأَ ْش َه ُد أ‬,ُ‫ك لَه‬َ ْ‫َّلَ َش ِري‬
:‫أما بعد‬..‫َج َم ِع ْي َن‬ ِ ْ ‫آلِ ِه ِو‬
ْ ‫أص َحابِه أ‬
Katan in sanglit iban pudji ha Allah, amuin Tuhan tunggal nagpapanjari ha
manusiya', iban nanghindui kaniya sin "albayan" (amuin gaus ha paglapal iban
pagpatarrang sin unu-ununa in halawm pikilan niya) iban nagpaingat ha
manusiya' sin di' niya kaingatan, iban himidayat kaniya pa pag-iyman lagi' amuin
Tuhan hiynang Niya in ilmu'-pangingat (Kaniya iban sin manga kashara'-sharaan
Niya) hikasussi sin ginhawa baran..iban dan pa kasabunnalan iban tumutunyuk
pa kaShurga'-shurgaan.

Magnayk-saksi' aku sin bunnal tuud wayruun tutuhanun mapatut pagtag-


iypunan malayngkan Allah tunggal isa-isa Niya wayruun sakutu Niya, iban
magnaysaksi' aku ha bunnal tuud in Muhammad daak Niya iban iypun Niya.. O
Allah tukbalan in salawat iban salam ha hambuuk iypun Mu iban daak Mu hi
Muhammad iban ha manga liud (kaluwarga') niya iban ha manga kasahabatan
niya katan.

Mahuli; manga palanggungan namu' ha Agama Islam, magmabuga' kitaniyu


pa Allahu Ta'ala iban magtaat Kaniya sibu' da in hakasipukan iban ha katampalan
iban magbuli-raya kitaniyu lumawag ilmu' makamumpaat katu'-taniyu dunya A-
khirat.

Pagka ha manga waktu ini, timagna' na in pag-enroll sin manga kamuriran


ha kamadra-madrasahan, pagpatup ha kahalan, subay kami mamulansang kaniyu
katan lapay in ginhawa baran namu', hisung taniyu in pagtuntut ilmu', iban

12
paglumba'-lumba' dumawhat kaniya, sibu' da in malaas na iban mabata' pa dayng
katu'-taniyu, usug naka atawa babai.

In maksud sin ilmu' pagbahasahun namu', amuna in "Al-'Ilmush-Shar'ey":


pangingat sin shara' atawa pamandu' piyaturun sin Allahu Ta’ala nabangkil
halawum sin Qur'an Mahamulliyah iban sin Sunnah (atawa Hadith) sin Nabi
Muhammad (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam) ha tiranan pamaham sin manga
salafus-saleh amuna in manga sahabat iban tabi'iyn iban sin manga ulama' sin
Ahlus-Sunnah wal Jama'ah miyurul kanila sampay pa Adlaw Kiyamah.

Amuna in Ilmu' wajib ingatun sin tiyap-tiyap muslim usug iban babai salta'
di' maharus maawam sila kaniya, biya' na sin Ilmu' hikaingat ta pa Allahu Ta’ala
iban ha Nabi Niya iban sin Agama Islam. In Ilmu' atawa pangingat ta ha tu parkala'
yan amunayan in panagnaan hipananya sin duwa Malaikat (Munkar iban Nakir) ha
manusiya' halawum pakubulan biya' na sin Hadith mahaba' biyayta' hi Bara' Bin
'Azib: "Dumatung kaniya (ha bar-iyman) in duwa Malaikat ampa siya palingkurun
salta' mamung sila karuwa (tumanya): ‫ )من ربك(؟‬hisiyu in Tuhan Nagpapanjari lagi’
susumbahun Mu? Nah mamung na siya (jumawab): )) ‫ (( ر ِّبي هللا‬in Tuhan lagi'
susumbahun ku ALLAH, nah mamung naisab sila (duwa Malaikat): )) ‫ (( ما دينك‬unu
in Agama mu? Nah mamung na siya (jumawab): )) ‫ (( ديني اإلسالم‬in Agama ku Islam,
nah mamung naisab sila (duwa Malaikat): )) ‫الرجل الَّذي بعث فيكم‬ َّ ‫ (( ما هذا‬hisiyu in
hambuuk usug naraak (sin Tuhan) mawun kaniyu? Nah mamung na siya
(jumawab): )) ‫ (( هو رسول هللا‬Siya na in Rasulullah  ..nah tumawag na in tumatawag
(amuna in Mahasussi Allah), sin bunnal in ha iypun ku, (salta' dumaak); nah
pahanigi niyu na siya sin hanig dayng ha Surga' iban tamungi niyu siya sin
tamungun dayng ha Surga' iban ukabi niyu kaniya in hambuuk lawang pa
Surga',..iban pahayangun pa kaniya in pa kubulan niya.." kiyariwayat hi Imam
Ahmad. Di' sa hika-ibarat in kuyag sin bar-iyman hangkanna maabut manga siya
dumuwa'a pa Allah bang mayan patindugun na masamut in Kiyamat.

Nah hisiyu-siyu in nakaingat sin tu (3) usulan yan salta' biyawgbugan niya
marayaw, nah tantu nasadja tunyukan siya sin Allah pa makajawab siya ha manga
tatanyahan sin manga Malaikat halawum pakubulan niya.

Iban nasabbut daisab ha Hadith yan in kaibanan manusiya' amuin wala'


imingat sin ilmu' pag-Agama iban wala' nag-ibadat pa Mahasutsi Allah ha aturan
sin shara' salugay sin kabuhi' niya diy ha Dunya sampay sadja siya iyabutan
kamatay, nah magbungang-bungang isab in jawab niya hawaktu tanyahunna sin
Malaikat halawum kubur sin manga tatanyahayan yadtu (hisiyu in Tuhan mu?,
unu in agama mu? hisiyu in Nabi mu?) Na! In sambung niya: "HÂ-HÂ-HÂ" "Laa
adriy" di' ku kaingatan!

13
In agi sin kaibanan ulama' mayta' (wallahu a'lam): "HÂ-HÂ-HÂ" in jawab
niya, hakarna' sin tumuyu' na mayan siya manumtum sin jawab, pasal sin bakas
niya kiyarurungugan dayng ha manga nasihat sin manga guru sibu' da hamasjid
iban bukun iban bakas niya nababassa ha manga kakitab-kitaban biyaktul sin
manga ulama' sin buhi' pa siya, sagawa' piyahil-pahil niya, wala' niya piyaruli
iyngat marayaw iban biyawgbugan, amuyadtu tumuyu' naman siya manumtum,
sah di' na siya tawfikan sin Allah makatumtum sin jawab, dayng ha sabab yadtu
kimaruk in pagsusun niya sin susun di' na kagunahan!! Salta' pahanigan na (siya
sin hanig) dayng ha Narka' iban patamungan na siya (sin tamungun) dayng ha
Narka' iban pa-ukaban na kaniya in lawang pa Narka'..iban gipitun na siya sin
gumi sahingga magsaliyu in gusuk niya, (ampa) simalawak siya sin silawak
kadungugan sin katan binatang amura in manusiya' iban Jinn in di'
makadungug..Di' sa isab hika-ibarat in ngi' parasahan sin tau bihan in kahalan
niya!!..ampa in ngi' pa, labi pa in sigpit iban kabinsanaan hipagbak niya ha
susungun niya ha adlaw pag hisab..bang mayan da isab liyappasan da kitaniyu
katan sin Allah dayng ha damikkiyan yan.

Nah amuyadtu in Ilmu' wajib taniyu ingatun: Ilmu' hikaingat ta sin halal iban
sin haram, sunnah iban bid'ah, tawheed iban shirk, iyman iban nifaq iban kufur,
iban na sin Ilmu' lumilay katu' sin katan parkala' timaalluk pa pag-Agama, amuna
yan in dan pa pagtawagun "Siratul-Mustaqeem" dan sabuntul-buntul. Dan sin
manga kanabihan iban manga siddiyquwn (biya' kanda Abubakar Assiddiq) iban
salihun (mga tau nag aammal saleh) iban Shuhada' (parrang-sabil).

Damikkiyan, Ilmu' mangdahi katu' pa magmabuga' pa Allahu Ta’ala iban


magtag-iypun tunggal Kaniya ha aturan kabayaan Niya, amuin aturan kiyahindu'
katu' taniyu sin Nabi Niya hi Muhammad . Parman sin Allahu Ta'ala:

.28:‫ادهِ العُلَ َم ِاء ﴾سورة فاطر‬


ِ ‫شى ا ُ ِمن ِعب‬
َ ْ َ َ ‫﴿ إنَّ َما يَ ْخ‬
"In bunnal niya in mattan da (amuin) mahugut in pagmabuga' pa Allah (amuna in)
dayng ha manga iypun Niya (Ulama') maka-ingat (Kaniya iban ha manga
pamandu' Niya)"

Parman pa sin Allahu Ta'ala:

﴾ ‫يم‬ ِ ‫﴿ َش ِه َد اللَّهُ أَنَّهُ َّلَ إِلَهَ إَِّلَّ ُهو والْمالَئِ َكةُ وأُولُواْ ال ِْعل ِْم قَآئِماً بِال ِْقس ِط َّلَ إِلَهَ إَِّلَّ ُهو الْع ِزيز ال‬
ُ ‫ْحك‬
َ ُ َ َ ْ َ َْ َ َ َ
.18:‫سورة آل عمران‬

"Simaksi' in Allahu Ta'ala sabunnal tuud wayruun mapatut pagtag-iypunan


malayngkan Siya. iban (simaksi') in manga malaikat iban sin manga Ulama' ha

14
panindug kaadilan ha wayruun mapatut pagtag-iypunan malayngkan Siya ra,
Tuhan Mahatinggi (lagi' Makusug-Mangdaraug wayruun maka-pa'gang ha unu-
unu in kabayaan Niya) sarta' panday-pandikal mutang hukuman", Surah Al-
'Imran: 18.

Kitaa! taymanghud ku bar-iyman, tiyagnaan sin Allahu Ta'ala ha Jat Niya


simaksi' ha katunggal Niya pagtag-iypunan ampa siyabbut Niya hikaruwa in
manga Malaikat Niya ubus piya-umbul tu in manga ulama' (tau tagapanghati),
mamarahi nayadtu ha kalabbiyan iban kabiddaan nila (manga ulama’).

Parman pa sin Allahu Ta'ala:

ِ َّ ِ َّ
9:‫سورة الزمر‬ ))‫ين َّل يَ ْعلَ ُمو َن‬ َ ‫((قُ ْل َه ْل يَ ْستَ ِوي الذ‬
َ ‫ين يَ ْعلَ ُمو َن َوالذ‬
"Pamungan: unu magsibu' baha' in manga sila maka-ingat iban sin manga sila di'
maka-ingat?" in jawab niya tantu di'!!

Manga Ummat Islam; in hinang pagtuntut ilmu' ha hikaingat pa Allah iban


pa Nabi Niya iban hikaingat sin shara'-manara' sin Agama Islam, dayng ha sataas-
taas ammal ibadat pa Allah iban labi pa apdal dayng ha manga kasunnat-
sunnatan, in agi hi Imam Azzuhri (kiya-ulungan siya sin Allah):

"Wayruun na pagtag-iypun pa Allah makalabi apdal kaniya dayng sin


Ilmu'", in agi hi Imam Ahmad (kiya-ulungan siya sin Allah):

"In pagtuntut ilmu' amuna in sarayaw-rayaw manga ammal ibadat pa Allah


ha hisiyu-siyu in sawasa' in niyat (niya)", karna' in ilmu' amuna in pusaka' sin
Nabi  iban sahaya sin pangatayan iban in tau nakadawhat sin ilmu' (yan)
pagtawagun "Ahlullaahi wahizbuhu" ahli sin Allah iban gapi' Niya iban labi awla
manusiya' Kaniya lagi' sasuuk-suuk Kaniya iban labi in pagmabuga' Kaniya iban
labi in taas sin darajat ha hadarat Niya. Salta' in agi pa hi Imam Ahmad (kiya-
ulungan siya sin Allah):

"In ilmu' wayruun makasibu' kaniya hangsulag unu-unu". Iban in agi niya
pa: "In manusiya' tungud pa ilmu' labi in kabarhajat nila kaniya dayng sin
pagkaun iban pag-inum, karna' bunnal tuud in hambuuk usug humajat siya pa
pagkaun iban pag-inum halawum sin hangka adlaw makaminsan, atawa
makaruwa adapun in paghajat niya ha ilmu' hakatan waktu (atawa kabuhi') niya".
In bunnal niya, kagunahan tuud in ilmu' ha katan ibadat iban kidnut kuhibal sin
manusiya', bang siya magsambahayang, magpuasa, magzakat, maghajji',
magjikir, magduwa'a, maghula'-hula' atawa mag-anak-asawa, magjihad,
magda'wah, manghukum, manulut, mag-usaha, tumulak, magtamung, pa masjid,

15
manaw, mamisita, kumaun, minum, matug, magjamban, sampay sumuuk pa
asawa subay ra hi labay ilmu', karna' biyubutangan katan aturan sin shara' sin
Agama Islam.

In Tuhan taniyu Rabbul A'lamiin, dimaak tuud katu'-taniyu manga iypun


Niya, in subay kitaniyu umalup ha manga tau makahati bat makapangaru kanila
ilmu' parkala' aturan di' taniyu kahatihan, ha parman sin Allahu Ta'ala:

.7:‫سورة األنياء‬ )) ‫الذ ْك ِر إِ ْن ُك ْنتُ ْم َّلَ تَ ْعلَ ُم ْو َن‬


ِّ ‫اسأَلُوا أ َْهل‬
َ ْ َ‫(( ف‬
"Pangasubu kamu ha manga ahludh-dhikr (ulama') bang in ka awunan niyu di'
maka-ingat"

Ha hambuuk riwayat hi Attirmidhiy, in agi niya: dimatung in hambuuk usug


dayng ha Madinah madtu kan Abu Ad-Darda' (kiyaridaan siya sin Allah) ha
Dimashq (ha Sham), na in agi niya: unu in sabab sin kiyakari mu O taymanghud
ku? In sambung niya: "Hambuuk Hadith simampay kaku' bunnal tuud ikaw in
nagbayta' dayng ha Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam). In agi niya (Abu Ad-
darda') unu bukun ba in pagdatung mu yan awn hajat (mu dugayng)? In sambung
niya: "Laa". In agi niya (hi Abu Ad-Darda'): unu bukun ka in pagdatung mu yan ha
karna' mag-usaha? In sambung niya: "Laa" Wayruun maksud ku miyari
kaymu malayngkan mangayu' sin hambuuk Hadith yan. In agi niya (hi Abu Ad-
Darda'): Sabunnal tuud in aku, diyungug ku in Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa
Sallam) nagsabda:

ِ ْ ‫ضع أ‬ ِ ِ ‫ك ا ُ بِ ِه طَ ِري ًقا إِلَى ال‬ ِ ِِ ِ


‫ضى‬ ِ
ً ‫َجن َحتَهاَ ر‬ ُ َ َ‫ َوإِ َّن ال َْمالَئ َكةَ لَت‬.‫ْجنَّة‬
َ ْ ُ َ َ‫ َسل‬,‫ك طَ ِريْ ًقا يَ ْبتَغي ف ْيه عل ًْما‬ َ َ‫((م ْن َسل‬َ
ُ‫ضل‬ ْ َ‫ َوف‬,‫ْح ْيتَا ُن فِي ال َْم ِاء‬
ِ ‫ض َتَّى ال‬ ِ ِ َّ ‫ وإِ َّن الْعالِم لَيستَ غْ ِفر لَهُ من فِي‬.‫ب ال ِْعل ِْم‬
َ ِ ‫الس َم َاوات َوَم ْن في ْاْل َْر‬ َْ ُ َْ َ َ َ ِ ِ‫لِطَال‬
‫َم يُ َوِّرثُوا‬ ِ ِْ ‫ إِ َّن‬.‫ إِ َّن الْعُلَماء ورثَةُ ْاْلَنْبِيَ ِاء‬,‫ب‬ ِ ِ‫ض ِل الْ َق َم ِر َعلى َسائِ ِر الْ َك َواك‬ ْ ‫ال َْعالِ ِم َعلَى ال َْعابِ ِد َك َف‬
ْ ‫اء ل‬
َ َ‫اْلنْبي‬ ََ َ َ
)‫ظ َوافِ ٍر)) (هذا لفظ الترمذي‬ ٍّ ‫ فَ َم ْن أَ َخ َذ بِ ِه فَ َق ْد أَ َخ َذ بِ َح‬,‫ْم‬ ِ ِ ِِ ِ
َ ‫ إنَّ َما َوَّرثُوا الْعل‬,‫ديْ نَ ًارا َوَّلَ د ْره ًما‬
"Hisiyu-siyu in imunyuk pa dan ha maksud dumawhat sin ilmu', (nah) tunyukan
siya sin Allah ha sabab niya pa dan hikasud niya pa Shurga'. Iban bunnal tuud in
manga Malaikat tantu hipagtaktak nila in manga pikpik nila ha karna’ kug-rida' nila
ha manununtut ilmu'. Iban bunnal tuud in hambuuk "A'lim" (tau makahati ha
shara' sin Allah) tantu tuud mangayu' kaniya kaampunan (pa Allah) in sabarang
sin naghuhula' ha kalangit-langitan iban sin naghuhula' ha gumi sampay pa
manga ista' (dakula') halawm sin tubig/dagat, iban in kabiddaan (kalabi apdal) sin

16
hambuuk A'lim tungud pa hambuuk A'bid (mag-iibadat pa Tuhan sagawa' kulang
atawa way panghangti ha shara') biya' sin kabidda' sin Bulan dayng ha katan
kawaakib (kabituun-bituunan), iban bunnal tuud in manga ulama' warith (ganti',
nakasuku' sin manga pusaka') sin kanabi-nabihan. Iban bunnal tuud in manga
kanabihan wayruun sila nakapagpusaka' alta' dinar iban dirham, buwat
malayngkan amura in kiyapagpusaka' (kiyapagbin) nila in ilmu', nah hisiyu-siyu in
nakadawhat kaniya, nah tantu siya na yan in mattan nakadawhat sin parsukuan
(karayawan) sataud-taud". O! manga bar-iyman; di' dumayaw in hakikat sin pag-
Agama sin tiyap-tiyap muslim buwat malayngkan subay masabab sin ilmu'
(pangingat ha shara' sin Allah kiyapasampay sin Nabi Niya hi Muhammad) karna'
in agi sin manga ulama'; hisiyu-siyu in nag-ammal ibadat pa Allahu Ta’ala wala'
liyabay ilmu' di' da hikarayaw kaniya, sagawa' gammayan hikamudarat, karna' in
ilmu' amuna in imam sin ammal, in ammal ma'mum sin ilmu', iban in ilmu'
pangangagaran, in ammal magad na sadja kaniya (ilmu’).

In agi hi Imam Abuhaniyfah (kiya-ulungan siya sin Allah): "Nataayun in


manga jama'ah dayng ha manga ulama' sin salaf (manga sahabat iban tabi'iyn
iban sin simunud kanila) ha bunnal tuud in kasasaw ha pagtuntutan (paglawagan)
ilmu', labi apdal dayng sin kasasawan ha pagsambahayangan sunnat, iban
pagpuasa, pagtasbih iban pa sin dugayng niya dayng ha manga ammal sin
ginhawa baran".

In sabab niya, in pahala' atawa karayawan madawhat ha ibadat


sambahayang, puasa, pagjikir, pagtasbih tuput da ha tau taghinangan
(nakatunay) kaniya, adapun in ilmu' magpaidda karayawan in tagdapu kaniya iban
pa sin pagkahi manusiya' kahinduan niya.

Salta' in pagbawgbug sin manga manusiya' kiyahinduan niya ilmu', dihilan


pa siya sin Allah karayawan biya' sin taud karayawan hikarihil Niya ha tau
taghinangan kaniya ha Hadith sin Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam):

ِ َ‫ْخي ِر فَ لَه أَجر ف‬


)) ‫اعلِ ِه‬ ُ ْ ُ ْ َ ‫(( ال َدال َعلَى ال‬
"In tau mamamandu' pa hinang marayaw (diyaakan sin Allah) nah awun
karayawan madawhat niya biya' sin pahala'/karayawan madawhat sin tau
taghinangan kaniya".

In bayta' sin manga ulama': Wala' nakaraak in Allahu Ta’ala ha Nabi Niya ha
unu-ununa parkala' amuin papangayuun pa Kaniya ganap amura in ilmu', ha
parman sin Allahu Ta’ala:

17
ِ
114:‫علْماً )) سورة طه‬ ‫ب ِز ْدنِي‬
ِّ ‫(( َوقُ ْل َر‬
"Iban pamung kaw (pangayu' Kaku' O! Muhammad): O! Tuhan Ku dugangi pa Aku
ilmu'" nah in yadtu manunjuki pa halga' iban kalabbiyan sin ilmu'.

Iban hisiyu-siyu in kiyabayaan sin Allah Ta’ala dihilan karayawan tawfikan Niya
paingatun sin ilmu' pag-Agama: ha Sabda sin Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa
Sallam):

.‫)) متفق عليه‬ ‫(( من يُ ِرِد ا ُُ بِ ِه َخ ْي ًرا يُ َف ِّق ْههُ فِي الدِّي ِن‬
"Hisiyu-siyu in kabayaan siya sin Allahu Ta’ala (dihilan) karayawan tunyukan siya
paingatun sin ilmu' pag-Agama".

Iban sabda sin Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam):

‫َص َحابِي‬ ِ ِ ْ ‫ضل العِالِ ِم َعلَى الْعابِ ِد َك َف‬


.‫)) رواه الرتمذي وصححه‬ ْ ‫ضلي َعلَى أَ ْدنَى َر ُج ٍل م َن أ‬ َ َ ُ ْ َ‫(( ف‬
"In kabidda' sin hambuuk a'lim (makahati) ha tau a'bid (hambuuk mag-iibadat
sagawa' kulang atawa way panghati shara') biya' sin kabidda' ku ha sababa-baba'
na usug dayng ha manga kasahabatan ku"

Naasubu hi Abdullah Ibnu Mubarak: "Maninnaas?" Hisiyu in manusiya'? In agi


niya: "Al'ulama'" (manga tau tagapanghati), na' nangaru na isab siya: ‫(فمن الملوك)؟‬
"Famanilmuluuk?" Hisiyu in manga kasultanan? In agi niya: Azzuhhaad (manga
tau manininggal–awn waktu-sin muba–tiyugut sin shara' ha karna' kabuga' pa
Allah)…

Iban nagsambatan hi Ibnu Mas'ud (kiyaridaan siya sin Allahu Ta'ala):

Alayka Bil'ilm"; subay kaw lumawag ilmu' ha di' pa maangkat, ampa in pag-angkat
kaniya amuna in mapatay in manga tagriwayatan kaniya, nah ibut sapahan ku pa
Tuhan ha lima Niya in ginhawa ku, tantu mangibug-ngibug da in manga kausugan
naparrang sabil, ha in buhiun sila sin Allahu Ta'ala (ha adlaw Kiyamat) dayng
tarbilang sin manga ulama', ha karna' sin kiyta' nila in karamat nila (manga
kaulamaan), "wa inna ahadan lam yuulad a'liman wa innamal 'ilmu bitta'allum"
(Hatiniya); iban bunnal tuud in hambuuk tau wala' siya piyag-anak makahati (na
asal) ampa in ilmu' mahasil siya subay hilabay pagtuntut ilmu' (atawa
pagguruhan).

18
Iban in agi hi Abdullah Ibnu Abbas (kiyaridaan sila sin Allahu Ta'ala):

"In pagpangadji' ilmu' ha manga dugayng dum labi kabayaan (mahalga') kaku'
dayng sin pagsambahayang sunnat"

In agi hi Abu Addarda' (Kiyaridaan siya sin Allahu Ta'ala):

"In umingat aku sin hambuuk mas-ala (pasualan ilmu') labi kabayaan ku dayng ha
pagkiyamullayl (pagsambahayang sunnat sin dum)" Iban agi niya pa: "Hinanga in
baran mu a'lim (tau makahati) atawa manununtut ilmu' atawa dumurungug
(marayaw ha ilmu') iban ayaw na hinanga (ha baran mu) in hika-upat bat magmula
nakaw"….

In maksud niya wAllahu a'lam!, amuna in tau di' da mabaya' mahinang tau
makahati ha shara', (iban di' da mabaya' mahinang tau) ma-nununtul ilmu', atawa
dumurungug sin ilmu'.

In bayta' hi Imam Shafie (rahimahullah): "Talabul 'ilm afdhalu minan naafilah": "In
pagtuntut ilmu' labi marayaw dayng sin "naafilah" pagsambahayang sunnat"

.‫ ورزقا طيِّبا إنه سميع الدعاء‬,‫ وعمال متقبال‬,‫أسأل ا َُ تعالى أن يرزقنا علما نافعا‬
Mangayu' aku suhud pa Allahu Ta'ala, ha bang mayan hanugharaan Niya kitaniyu
ilmu' tagakamumpaatan iban ammal tataymaun iban ridziki' marayaw (karna')
bunnal tuud in Siya (Allah) in tubus makarungug (tumatayma') sin duwa'a.

‫ أقول قولي‬,‫ ونفعني و إياكم بما فيه من اآليات والذكر الحكيم‬,‫بارك لي ولكم في القرآن العظيم‬
‫ إنه هو الغفور‬,‫هذا و أستغفر ا ُ لي ولكم ولسائر المسلمين من كل ذنب فاستغفروه وتوبوا إليه‬
.‫الرَيم‬

19
‫آداب طالب العلم‬
MANGA A-DAB ATAWA PANGHINDU' SIN AGAMA ISLAM PATUT SUBAY
PAKAYUN SIN MANUNUNTUT ILMU'

Pagka nabangkil taniyu nakauna in kalagguan iban kabiddaan sin ilmu'


pag-agama iban sin karayawan sin umingat kaniya iban na sin laggu' kawajiban
sin humati kaniya mabut na pa kabiddaan martabbat sin manga manununtut
kaniya, nah sabbutun taniyu isab in manga aturan a-dab pagtuntut ilmu', ha
supaya tunyukan kitaniyu sin Allah pa humasil kaniya iban papagbarakatun Niya
ha kabuhi' taniyu dayng diy ha Dunya dagpak pa adlaw Mahuli.

Muna-muna in hinang sin manununtut ilmu', matagi iban matawkasi' siya


maglawag panghati ha supaya makaguwa' siya dayng ha kaawam, iban tuyuan
niya tuud ingatun in manga parsababan sin hikasanyang niya iban sin hikabatuk
niya pa dan kasajahitraan dunya A-khirat. Damikkiyan lapayun niya pa
pagsangsaan hawnun in pagkahi niya dayng ha katan parsababan sin hikalawung
kanila iban hikakangi' kanila. Nah in manununtut ilmu', siya na in manusiya'
maglalawag sin sahaya sin akkal iban jantung niya iban pa hikasalamat sin
aqeedah, himumungan iban sin manga kakahinang niya, iban naglalawag siya sin
parkala' hikasussi ha ginhawa baran niya dayng ha katan kangian iban hinang
dusa. Iban liyalawag niya pa in hika angkat ha martabbat sin bangsa niya ummat
muslimiin iban sin katan hikamumpaat kanila ha kadar kagausan niya. Dayng ha
sabab yadtu, siyukat sin shara' hipapahinang kaniya in manga parsababan sin
hikadawhat niya ha katan miyumuhut-muhut niya dawhatun, bat da mayan siya
magpaidda ha ginhawa baran niya iban makadihil pa siya kapaiddahan ha
pagkahi niya lagi' papagbarakatun pa kaniya sin Allahu Ta'ala..

SUBAY PAKAYUN SIN MANUNUNTUT ILMU’ IN MANGA DUMATUNG INI:

Subay marayaw in maksud niya, biya' na sin subay tulus-ikhlas pa Allahu


Ta'ala in pagtuntut ilmu' niya, hallian niya in niyat pa parihasan dunya biya' na
sin; magpabantug iban dumawhat alta' iban kawasa.

Bayta' dayng kan Abu hurayrah (kiyaridaan siya sin Allah): Nagsabda in
Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam):

َ ‫َم يَ ِج ْد َع ْر‬ ِ ً ‫صيب بِ ِه عر‬ ِ ِ ِ َّ ِ ِِ ِ ِ َّ


‫ف‬ ْ ‫ضا م َن الدنْ يَا ل‬ َ َ َ ْ ُ‫ َّلَ يَتَ َعل ُمه إَّلَّ لي‬-ُ ‫(( َم ْن تَ َعل َم علْماً – م َّما يُ ْبتَ غَى به َو ْجهُ ا‬
.‫و يف احلديث إثبات الوجه هلل كما يليق به‬..‫)) رواه أبو داود وابن ماجه وابن حبان يف صحيحه‬-‫ يعني ريحها‬-‫ْقيَامة‬ ِ ‫الْجن َِّة ي وم ال‬
َ َْ َ

20
"Hisiyu-siyu in nanuntut ilmu' (dayng ha manga ilmu' mumuhutun ha karna' sin
Allah (hatiniya; ilmu' pag agama), di' niya ingatun siya buwat-malayngkan (in
niyat niya) ha karna' hikadawhat niya ha bunyi-bunyihan (parhiyasan) dunya, di'
siya makahamut sin Surga' ha adlaw Kiyamat".

Subay tumtumun niya, bang in manununtut ilmu' parkala' pagdunya


(tiyugut sin shara') bang in niyat sin pangatayan niya imingat kaniya, ha karna'
sin Allahu Ta'ala iban hikamumpaat salta' hikaangkat sin martabbat sin manga
ummat islam iban in maksud niya magsangsa' ha siyulagan sin manga muslim
awun da mahasil niya karayawan' dayng ha Allahu Ta'ala.

Nah! biyadiin na bang "Al-'uluumuddiyniyyah" ilmu' pag-agama in


piyangadji' niya, biya' na sin ilmu' hika-ingat ta pa Allahu Ta'ala mabut na pa
manga hak-kapatut niya diy katu' iban hika-ingat ta ha Nabi Muhammad
(Sallallahu 'Alayhi wa Sallam) iban sin manga shara' manara' sin agama Islam?!
Tantu labi na in taud sin pahala' madawhat ta dayng ha Allah ha adlaw Mahuli.

Iban subay niya tinggalan in katan makasasaw ha pagtuntutan niya ilmu',


karna' bang nababahagi' in akkal-pamikil niya ha karna' sin mataud in tiyatali'
iban kiyatutudjuhan sin panali' niya, tantu lumamma na maghapal iban tumayma'
in utuk niya ha manga ilmu' piyapangadji' niya. Hangkan subay hambuukun niya
in katan waktu, pamikil iban sin paglugtu' niya duun na sadja ha hinang
pagmaingat niya.

Iban subay bukun da siya makusug magkaun, karna' in agi sin manga
ulama'; in pagpataud sin pagkaun mangdahi pa hikataud sin pag-inum, nah in
pagpataud sin pag-inum mangdahi pa hi kataud sin pagtug iban hikabillut sin
akkal iban hikalamma sin pikilan iban "hawas" biya' na sin pananaman,
pangdungug, pangita'.. iban hikalisu' sin ginhawa baran.

Iban subay siya mamakay sin kabuga' tattap pa Allahu Ta'ala ha katan
pakaradjaan niya iban lumayu' siya dayng ha katan subuhat.

Iban subay daran siya nagjijikir pa Allah lagi' mataud in hundung niya,
karna' in kataud sin pag-lata sin manununtut ilmu' kamawmuhan magpakadihil
kasipugan (salla') ha manga ulama' iban magpakalangay siya sin langay sin
manga tau awam. Buwat-malayngkan bang in hibissara niya na marayaw atawa
awun kamumpaatan niya, nah labi apdal kaniya in mamissara siya dayng sin
humundung.

Iban subay in manununtut ilmu' sussihun niya in pangatayan mabut pa


kakahinang niya dayng ha katan hinang ma'siyat atawa langgal shara' pa Allahu
Ta'ala dayng ha pagtakabbur, pag-iggil-jangki, hasupaya tupun siya dumawhat

21
sin ilmu' iban mamarihara' kaniya iban umingat sin kanyuk-yukan sin maksud
niya. Karna' bunnal tuud in ilmu' "Nuwr" sahaya, hipagdihil siya sin Allahu Ta'ala
pa pangatayan sin hisiyu-siyu in kabayaan Niya.

Iban subay niya tinggalan in duma maglundang panun ha manga tau


patilangugun iban (tabiya') hawpu' da in pamikil, iban di' siya duma magsumadja
daran malayngkan ha manga tau makamumpaat kaniya atawa awun makawa' niya
kamumpaatan pa pagdunya niya labi-labina pa pag agama niya.

Iban subay lumawag in manununtut ilmu' tau makahati kapagguruhan niya


lagi' kapangandulan niya ha panghati iban ha I'tikad lagi mahugut in pagmabuga'
niya pa Allahu Ta'ala dayng ha tumpukan sin Ahlus Sunnah wal Jama'ah.

In agi hi Imam Malik (rahimahullah):"In Ilmu' yan "diyn" (pag agama siya
lagi' amuna in pakayun mu hipag-ammal pa Allah) nah paglilinga niyu ra dayng
kansiyu tau in pagkawaan niyu sin (ilmu') pag-agama niyu".

Nah bang siya nakabak na sin tau makahati kapagguruhan niya, subay niya
ingatun, awun tuud manga hak-kapatut sin guru duun kaniya, nah hisiyu-siyu in
naka-ingat ha manga kapatut sin guru niya duun kaniya ampa niya
kapaninduganan kiyatunay kaniya tantu madawhat niya na sadja in miyu-muhut
muhut niya iban papagbarakatun sin Allahu Ta'ala kaniya, biya' na sin
makamumpaat kaniya atawa dugangan pa kaniya sampay mapananam niya na in
parsugpatan niya pa guru, biya' na sin parsugpatan niya ha mawmaas niya atawa
lumabi pa, karna' in ama' niya mamaut ha jasad niya pakarayawan adapun in guru
niya bautun in akkal niya mabut pa nyawalihan niya.

Hangkan subay in manununtut ilmu atawa murid maaddat lagi' malasa iban
mapatibabaun lagi' subay manglaggui ha guru niya ha karna' sin Allahu Ta'ala,
iban subay siya tumayma' na sadja pa karayawan ha nasihat iban panghindu'
kaniya sin guru niya iban magtaat-magbakti' kaniya, iban muhutun niya dawhatun
in ulung rida' kaniya sin Allahu Ta'ala labay dayng ha pagbakti'/pagsangsa' ha
guru niya.

Subay in murid kumawa' pamintangan ha pangaddatan hi Nabi Musa


(Alayhis Salam) ha waktu siya nagguru kan Alkhadir, amuin siyasaratan pa
kaniya, sin di' siya manjari sumagda atawa mangasubu unu-ununa kakahinang hi
Alkhadir kakitaan niya misan kaingatan niya, ha lugay niya nagguguru kaniya
sahingga kabaytaan na siya bang unu in hikmat niya.

Nah tiyayma' da sin Nabi Musa in manga kasarat-saratan yadtu, ha kabtangan


niya nabangkil ha lawm sin Qur'an:

22
‫ال فَِإ ِن اتَّبَ ْعتَنِي فَال تَ ْسأَلْنِي َعن َش ْي ٍء‬
َ َ‫ق‬. ‫ك أ َْم ًرا‬ ِ ‫ال ستَ ِج ُدنِي إِن َشاء اللَّهُ صابِرا وَّل أَ ْع‬
َ َ‫صي ل‬ َ ً َ َ َ َ‫((ق‬
70-69:‫كرا )) سورة الكهف‬ ِ ِ َ َ‫ث ل‬ َ ‫َُ ِد‬
ً ْ ‫ك م ْنهُ ذ‬ ْ ‫ََتَّى أ‬
"Agi hi Nabi Musa; kabakan mu aku bang iban baya' sin Allahu Ta'ala ha lawm
kasabar iban di' magsusulang ha unu-unu na in daakan mu. Iban agi hi Alkhadir
ibut-ibut ayaw kaw mag-asubu-asubu kaku' ha unu-ununa parkala' (kasakupan
mu) sahingga kabaytaan tanakaw (sin hikmat niya).

Iban namayta' katu' hi Ashsha'bi: Simambahayang hi Zayd Bin Thabit ha


hambuuk Janaza, nah piyasuuk mawn kaniya in kura' niya bat niya kapanguraan,
pagsakali dimatung hi Abdullah Ibnu Abbas salta' kiyawa' kaniya in pakul agad na
in lubid paggigiikan sin duwa siki niya, nah laung hi Zayd Bin Thabit; paruuna
nayan O anak sin amaun sin Rasulullah (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam). In agi hi
Abdullah ibnu Abbas; bihayan in daakan kamu hipahinang ha manga ulama' iban
ha manga katawmaasan (ha pag-agama), nah siyyum (jiyara) hi Zayd Bin Thabit in
lima hi Abdullah Ibnu Abbas iban agi niya; bihayan da (isab) in daakan kamu
tungud pa ahli liud sin Nabi taniyu (Muhammad- Sallallahu 'Alayhi wa Sallam).
Kiyariwayat hi attabaraniy iban Alhakim.

In agi hi Imam Shafie (rahimahullah): "In ka awunan ku mag-ukay sin


gikapan sin kitab ha alupan (matahan) hi Imam Malik maagak dakuman (in pag-
uki' ku) ha karna' panglaggu' (pag-addat) ku kaniya ha supaya di' niya
kadungugan in kulapi' (kagaskas) niya.

In Agi hi Alih Ibnu Abi Talib (kiyaridaan siya sin Allahu Ta'ala); "Dayng ha
manga kapatut sin A'lim (guru) duun kaymu (murid niya) sumalam kaw ha manga
kawman saplag salta' tantuhun (mu tunggalun in guru) sin salam mu, iban ibut
ayaw kaw magpamung: Nagbayta' hi kuwan sulang ha kawl (piyanghindu' niya)
iban ayaw kaw magpanglimut hahangkatau duun ha hadarat niya iban ayaw mu
pagsukata in manga kasaan niya iban bang siya nagsa' taymaun mura in ujur
niya, iban subay mu siya lagguun ha karna' sin Allahu Ta'ala".

Iban bang magsabbut na in guru niya mas-ala (hukuman pasualan ilmu')


atawa tagapaidda subay niya palihalaun marayaw iban taynghugan tuud biya' sin
sakaula-ula way niya pa diyurungug dayng tagna'.

Iban ayaw siya manguna-nguna ha guru niya maglilay sin manga


pangadjian atawa jumawab bang awun pangasubu sin tau iban ayaw siya
magpatampal ha guru niya sin kiya-ingatan niya na asal atawa labi pa ingat niya.
Iban ayaw siya magpana'ga'lut ha guru niya ha sa'bu naglililay sin pangadjian,
iban ayaw siya mangasubu malayngkan labay dayng ha ijin niya.

23
Iban subay siya di' magpangasubu labay mangdusta' ha maksud panghina'
ha guru, biya' na sin pangasubuhan niya in guru sin pangasubu "ta'annutan"
tagahunit, malawm (mahil-mahil) iban "ta'jiyzan" bat di' kagausan jawabun, pag-
ubus kuyagan siya bang di' na majawab in pangasubu niya, sampay hipag-abbu
niya na sin way najawab in sual niya, bahasa maingat na siya dayng ha guru
piyangaruhan niya, way tuud adab sin murid bihan in hal niya, salta' di' tuud siya
paabjanan, hipajawab sin manga ulama'..in agi hi Imam Nawawiy (rahimahullah):
"Assa-ilu ta'annutan wa ta'jiyzan laa yastahiqqul jawab" hatiniya; "In tau
mangangaru (sin pangasubu) malawm iban bat di' majawab sin piyangasubuhan
way patut niya sin jawab" in ma'ana niya; di' na siya mapatut sambungan atawa
abjanan.

Subay siya humalli' dayng ha katagi mag-lugat pasalan ilmu' sabab


makatugas sin pangatayan, in bayta' hi Imam Malik (rahimahullah): "In tau
mang-lulugat (ha maksud magpabantug) ha ilmu' makatugas pangatayan iban
makapusaka' sin pagpamungmung (pagsukna')"

Iban subay in murid masabar ha pagbungis sin guru niya atawa bang awun
ngi' addat niya, di' yadtu mahinang sabab hikahundung sin pagsumadja iban
pagguru niya, karna' in yadtu sabab dakula' hikasung sin lasa atawa lu-uy kaniya
sin guru niya.

In agi sin kaibanan Salaf: " Hisiyu-siyu in di' makasabar ha kahinaan sin
pagtuntut ilmu' kumakkal in ummur (kabuhi') niya ha kalissukan sin kaawam, iban
hisiyu-siyu in makasabar kaniya (pagtuntutan ilmu') in (kama'tunan) uwian sin
pakaradjaan niya mawn pa (hikadawhat sin) kabansagan (kataasan) ha pag-dunya
iban ha pag- A-khirat".

Iban diyaakan ha murid in manghargai ha manga kitab kagugunahan niya


iban subay siya magpabus sin manga kitab niya ha kaibanan bang isab iya-
ayaran da lagi' hipag-uli' daisab bang mabut in waktu pag-uuli' kaniya.

Iban subay pa saplagun niya in salam iban pagkasilasa ha antara' niya iban
sin manga pangabay niya murid, iban pa awunun nila in pagtulung-tabang ha
hikarayaw sin pagpangadji' nila iban palihalaun niya in manga hak/kapatut nila
duun kaniya bilang taymanghud niya ha agama Islam.

Dayng ha manga pangaddatan sarayaw-rayaw sin murid; umiran niya


marayaw in kapanyap-panyapan sin madrasa atawa school iban awnun in
pagpatattap sin kasussihan ha tamungun pa pamaybay nila iban mabut na pa
lugal pagpapangadjian nila.

24
KALAGGUAN SIN MAGPASAMPAY SIN ILMU' PA PAGKAHI MANUSIYA'

Dayng ha manga a-dab atawa atulan wajib hinangun sin manununtut ilmu',
magpasambay siya sin ilmu' napangadji' niya ha manga manusiya' sibu' da pa
muslim iban bukun, ayaw siya magtapuk dayng kanila iban ayaw niya hipag-ikut
ha pagkahi niya, karna' nagpahalli' katu' in Allahu Ta'ala dayng ha damikkiyan
yadtu, ha parman Niya:

َ َِِ‫اب أُول‬
‫ك‬ ِ َ‫ْكت‬ ِ ‫ات َوال ُْه َدى ِمن بَ ْع ِد َما بَيَّ نَّاهُ لِلن‬
ِ ‫َّاس فِي ال‬ ِ َ‫((إِ َّن الَّ ِذين ي ْكتُمو َن ما أَنزلْنَا ِمن الْب يِّ ن‬
َ َ َ َ ُ َ َ
159 :‫ن )) سورة البقرة‬ َ ‫لعنُ ُه ُم اللَّهُ َويَل َْعنُ ُه ُم الالَّ ِعنُو‬
َ َ‫ي‬
"Sabunnal tuud in manga sila mananapuki sin piyanaug Namu' dayng ha manga
ayat (katanda'-tandaan) matarrang manunjuki pa pagkanabi mattan hi Muhammad
iban na sin kitab piyasampay niya---sila na in manga ulama' sin yahudi iban
ulama' sin manga nasrani iban pa sin dugayng nila mananapuk sin manga
piyanaug sin Allah ha puas niya na napatarrang ha manga manusiya' nabangkil
ha lawm sin Tawrat iban Injil, sila na yadtu in manga liya'nat (nakalayu' dayng ha
rahmat sin Allah) iban luma'nat pa kanila in katan sin piyapanjari" [Attafsiir
Almuyassar] Surah Albaqarah: 159.

Iban naraak sin Allahu Ta'ala in Rasul Niya hi Muhammad (Sallallahu


'Alayhi wa Sallam) magpasampay sin ilmu' amuin wahi piyanaug mawn kaniya.

Haparman sin Allah sin Allahu Ta’ala:

‫ك ِم َن‬ ِ ‫ت ِرسالَتَهُ واللَّهُ ي ْع‬


َ ‫ص ُم‬ َ َ َ َ ‫ك َوإِن لَّ ْم تَ ْف َع ْل فَ َما بَلَّ ْغ‬َ ِّ‫ك ِمن َّرب‬َ ‫ول بَلِّ ْغ َما أُن ِز َل إِلَْي‬
ُ ‫الر ُس‬
َّ ‫(( يَا أَي َها‬
ِ ِ
67 :‫ين )) سورة املائدة‬ َ ‫َّاس إِ َّن اللَّهَ َّلَ يَ ْهدي الْ َق ْوَم الْ َكاف ِر‬
ِ ‫الن‬
"O! kaw Rasul (Muhammad) pasampayan in katan wahi napanaug mawn kaymu
dayng ha Tuhan mu, nah bang mu di' hinangun, na wala' pa kaw nakapasampay
sin Risala Niya. Iban Allahu Ta'ala ra in mamalihala' kaymu dayng ha manga
manusiya'. Bunnal tuud in Allahu Ta'ala di' manghidayati ha manga kawman
(manusiya') nagkukupul" Surah Almaida: 67.

Dayng ha sabab yadtu wajib ha manununtut ilmu' sin Islam, in maglugtu'


siya magpasampay ha lawman sin manga manusiya', labay patumtumun sila sin
parkala' pag-agama nila iban pahalliun sila dayng ha hinang magligap-ligap
tumunay sin manga hinang piyardu' kanila sila Allahu Ta'ala iban paanibun sila
dayng ha hinang ma'siyat, iban hinduan sila sin manga kahukum-hukuman shara'

25
sin Islam, biya' na sin parkala' Halal iban Haram, subay mahinang yadtu sin
manununtut ilmu' "adda-iya ilallaah" tau mananaabbiti ha manga manusiya' pa
shara' sin Allah, tagnaan ha ahli, kampung, pangdaig mabut pa dugayng pagkahi
niya manusiya' labay hikmat, hanunut iban kabtangan sarayaw-rayaw ha karna'
sin Allahu Ta'ala.

Tumtumun sin manununtut ilmu' in hinang "pagda'wa ilallaah" pangikuti ha


hinang libayan sin manga karasul-rasulan iban salaggu'-laggu' ibadat pa Allahu
Ta'ala salta' dan hikasaplag sin panghindu' mattan sin agama Islam pa tiyap-tiyap
hula' atawa binaybayan.

Nagparman in Allahu Ta'ala:

ِِ ِ ِ َ َ‫ومن أََسن قَ وًَّل ِم َّمن دعا إِلَى اللَّ ِه وع ِمل صالِحا وق‬
)33( ‫سورة فصلت‬ َ ‫ال إِنَّني م َن ال ُْم ْسلم‬
))‫ين‬ َ ً َ َ ََ ََ ْ ْ ُ َ ْ ْ ََ
"Wayruun hangkatau lumabi dayaw himumungan dayng ha hisiyu-siyu na in
nanaabbiti pa manawheed iban mag-ibadat (tunggal) pa Allah isa-isa Niya iban
nag-ammal salih (marayaw) iban namung; sabunnal tuud in aku ini dayng ha
manga muslim miyamagad tubus ha daakan sin Allahu Sub-haanah iban shara'
Niya” [Attafsiir almuyassar].

Tantu nasadja, in sarayaw-rayaw paglugtuan hipaghindu' sin manununtut


ilmu' ha manusiya' amuna in Qur'an sibu' da maghindu' magbassa iban mag-ingat
sin tafsir (ma'ana) niya iban maghapal iban magbawgbug sin manga pardaakan
nabangkil ha lawm niya, bang yadtu nahinang niya, madawhat niya in
kamartabbatan sataas taas iban karayawan salaggu'-laggu ha adlaw Mahuli.

Nagsabda in Nabi Muhammad (Sallallahu 'Alayhi wa Sallam):

.‫)) رواه البخاري‬ ُ‫((خ ْي ُرُك ْم َم ْن تَ َعلَّ َم الْ ُق ْرآ َن َو َعلَّ َمه‬
َ
"In labi marayaw (mataas in darajat pa Tuhan) dayng kaniyu amuin nakapangadji'
sin Qur'an iban nakapanghidu' pa kaniya (pa pagkahi niya)"

Nah, in paghindu' ilmu' iban pagpasaplag kaniya pa manga manusiya,


hikahugut lagi' hikasung pa sin panghati sin manghihindu'. In hatiniya; in tau
tagapanghati di' maghindu' bukun sadja tiynggalan niya in kawajiban ha
pagda'awa ilallaah, gamman kalupahan niya pa inut-inut in ilmu' niya.

In agi hi Abdullah Ibnul Mubaarak (rahimahullah): hisiyu-siyu in nag-ikut ha


ilmu' (di' na magpanghindu') kugdanan siya sin tu parkala': adakala mapatay siya

26
magad mig in ilmu' niya, atawa kalupahan niya atawa magad-magad na sadja siya
ha sultan (nakura').

WALLAHU A'LAM

.‫ ورزقا طيِّبا إنه سميع الدعاء‬,‫ وعمال متقبال‬,‫أسأل ا َُ تعالى أن يرزقنا علما نافعا‬
Mangayu' aku suhud pa Allahu Ta'ala, ha bang mayan hanugharaan Niya kitaniyu
ilmu' tagakamumpaatan iban ammal tataymaun iban ridziki' marayaw (karna')
bunnal tuud in Siya (Allah) tubus Makarungug (tumatayma') sin duwa'a.

‫ عبد الرزاق بن عبد السالم الهاري الحاج‬/‫إعداد‬

‫خريج كلية الدعوة وأصول الدين‬

‫باجلامعة اإلسالمية باملدينة املنورة‬

Siyaddiya iban jiyubahasa pa Sinug hi:

Tuwan Abdurajak anak hi Hji. Abdussalam Alhari

Nakatalus ha Kulliyyatud-Da’wah wa Usulud-Diin

Ha Madinah Islamic University

Kingdom of Saudi Arabia

(Oct. 20, 2010)

Siyaddiya iban jiyubahasa pa Sinug hi:


27
Tuwan Abdurajak anak hi Hji. Abdussalam Alhari
28
‫التوحيدُ‬
‫‪TAWHEED‬‬

‫الفصل الدراسي األولُ‬


‫‪First Semester‬‬

‫‪29‬‬
30
‫الدرس اْلول‬
‫هللا ر ِّبي‬ Pangadjian
Panagnaan

ALLAH IN TUHAN KU

‫ ورب جميع ال َّناس‬,‫هللا ر ِّبي‬


Allah in Tuhan (pagtatag-iypunan) ku. Iban Tuhan sin
katan manusiya’.

‫ وخلق جميع ال َّناس‬,‫هللا خلقني‬


Allah in Nag-papanjari kaku' iban Nagpapanjari ha katan
Manusiya'

‫ ورزق جميع ال َّناس‬,‫هللا رزقني‬


Allah in Nag-dihil kaku' ridjiki (balanja') iban Nag-dihil
ridjiki' ha katan manusiya'.

‫ وهللا يميتني ويميت جميع ال َّناس‬,‫هللا أحياني وأحيا جميع ال َّناس‬


Allah in Nag-dihil kabuhi' kaku’ iban Nag-dihil kabuhi' ha katan
manusiya', salta' Allah (ra isab) in Mag-paratung kaku' sin kamatay
(umig sin kabuhi') iban Siya in Mag-paratung sin kamatay ha katan
manusiya.

31
‫أسئلة شفهية‬
Manga
1. Hisiyu in Tuhan mu? ‫ من ربك؟‬- ‫س‬
Pangasubu
2. Hisiyu in (Tuhan) Nag-papanjari Kaymu? ‫ من الَّذي خلقك؟‬- ‫س‬

3. Hisiyu in (Tuhan) nagdihil kaymu ridjiki’? ‫ من الَّذي رزقك؟‬- ‫س‬

‫ من الَّذي أحيانا ويميتنا؟‬- ‫س‬


4. Hisiyu in amuin (Tuhan)nagdihil katu’ kabuhi’ iban mag-paratung katu' sin
kamatay?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬


‫للمعلم‬
Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
Suku'sin Guru

‫* ال َّتأكيد على ربوب َّية هللا تالى بذكر أمثل ٍة أخرى ألفعال هللا تعالى مثل إنزال الغيث و‬
َّ ‫إنبات ال َّنبات و تصريف األمور و أ َّنه ال َّنافع‬
.‫الضار سبحانه و تعالى‬

*Tantuhun pakusugun (sin Guru ha pangatayan sin murid) in katunggal sin Allah
(Tuhan) nagpapanjari labay sabbutan (atawa dihilan) manga upama (misalan)
dugayng ha manga kakahinang sin Allahu Ta’ala biya’ sin Tunggal Siya in magpanaug
sin Ulan (dayng ha Langit), iban magpatubu’ sin katumbutumbuhan iban magbabaya’
mag amulahi ha katan pakaradjaan iban bunnal tuud Siya (Allah) in magdirihil
kamumpaatan iban kamudaratan Mahasutsi Siya iban Mahatinggi.

32
‫هللا الخالق‬ ‫الدرس الثاني‬
Pangadjian
Hika Duwa

ALLAH IN TAGPAPANJARIHAN

‫هللا خلق كل َّ شي ٍء‬


Allah in (Tuhan) Nag-papanjari ha katan (tiyap2x) unu-unu.

‫السماوات و األرض‬
َّ ‫هللا خلق‬
Allah in Nag-papanjari ha kalangit-langitan iban gumi.

َّ ‫هللا خلق اللَّيل و ال َّنهار وال‬


‫شمس و القمر‬
Allah in Nag-papanjari (nagpa awun) ha dum iban sin adlaw iban suga iban
bulan.

‫ هللا خلق الجبال و البحار والحيوانات واألشجار‬Allah in Nag-


pagpanjari ha manga bud iban dagat iban binatang atawa manga satwa)
iban sin manga kakahuy-kahuyan

‫ هللا خلق كل ِّ شي ٍء و هو على كل ِّ شي ٍء وكيل‬:‫قال تعالى‬


Nag-parman in Allahu Ta’ala: ﴾ Allahu Ta’ala in (tunggal) Nag-papanjari ha
tiyap-tiyap unu-unu iban Siya in Tag-atasan mamarihara’ ha katan unu-unu
(piyapanjari).﴿

33
1. Hisiyu in (Tuhan) nagpapanjari ha ‫ من الَّذي خلق الخلق؟‬- ‫س‬
‫أسئلة شفهية‬
katan piyapanjari? Manga
Pangasubu

2. Hisiyu in nagpapanjari ha Suga iban Bulan? َّ ‫ من الَّذي خلق ال‬- ‫س‬


‫شمس والقمر؟‬

3. Hisiyu in nagpapanjari ha kalangit-langitan iban gumi? َّ ‫ من الَّذي خلق ال‬- ‫س‬


‫سماوات واألرض؟‬

‫ من الَّذي خلق الجبال والحيوانت؟‬- ‫س‬

4. Hisiyu in nagpapanjari ha manga bud iban manga sattuwa binatang?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬


‫للمعلم‬
Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
Suku' sin
.‫* بيان عموم خلق هللا‬
Guru
.‫* استخالص أمثل ٍة أخرى على مخلوقت هللا تعالى بمشاركة الطالب‬
.

 Patarrangun in katan (dugayng dayng ha Allah) sakup saplag piyapanjari sin


Allahu Ta’ala (karna Siya in nagpa awun ha katan makhluk).

 Dumihil (mih in Guru) manga misalan dugayng ha manga piyapanjari sin Allah,
ha palamurun niya dumihil in manga Kamuriran.

34
‫من عجائب قدرة هللا في مخلوقاته‬ ‫الدرس الثالث‬
Pangadjian
Dayng ha manga sangat maka-inu-inu
Hika Tu
(kabidda’) kusug/gaus sin Allah duun ha (pag-
pa-awn/pag-amulahi Niya ha) manga makhluk
piyapanjari Niya.

35
:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬
‫للمعلم‬
Hilamud halilayan sin pangadjian in manga dumatung ini: Suku' sin
.‫* بيان جوانب العظمة في هذه المخلوقات بما يناسب أذهان الطالب‬ Guru
.‫* بيان أن التفكر في آيات هللا يزيد في اإليمان باهلل‬
‫* ينبغي أن يحث المعلم الطالب على التأمل فيما حولهم من مخلوقات هللا سبحانه‬
.‫ مع بيان فوائد هذه المخلوقات لإلنسان وغيره‬,‫وتعالى‬

 Patarrangun in manga parkala', kabasaran (ingat iban gaus sin Allahu Ta’ala
nagpapanjari) ha katan makhluk Niya ini, ha tumup matayma’ sin akkal-pikilan
sin manga murid.

 Patarrangun (sin Guru) bunnal tuud in magpikir atawa mangdungdung ha


manga ayat sin Allah hikakusug (atawa hikasung) sin pagpaparatsaya pa
Allahu Ta’ala.

 Subay bulansangan sin Guru in manga murid mag papanaw sin akkal
mangannal sin unu-unu na in ha kuliling nila dayng ha manga mahkluk
piyapanjari sin Allahu Subhanahu wa Ta’ala, salta’ patarrangun in manga
kapaiddahan sin manga piyapanjari ini ha manusiya’ iban sin dugayng niya.

36
‫الرابِ ُع‬
َّ ‫الدرس‬
‫الرازق‬
َّ ‫هللا‬ Pangadjian
Hika-Upat

ALLAH IN TUHAN
MAGDIRIHIL RIDZIKI'

‫السماء‬
َّ ‫هللا رزقنا األمطار من‬
Allah in Nag-anughara’ katu’ taniyu ulan dayng
ha langit.

َّ ‫هللا رزقنا‬
َّ ‫الطعام وال‬
‫شراب‬
Allah in Nag-dihil katu’ pagkaun iban pag-inum.

37
‫السمع والبصر‬
َّ ‫هللا رزقنا‬
Allah in nagdihil katu’ pangdungug iban pangita’ atawa pangatud.

‫الصحة في األبدان‬
ِّ ‫هللا رزقنا األموال و‬
Allah in Nag-dihil katu’ manga alta’ iban kasambuhan
–sihha ha ginhawa baran.

‫أسِلة شفهية‬
Manga Pangasubu
َّ ‫ من الَّذي رزقنا ال َّطعام وال‬- ‫س‬
‫شراب؟‬

1. Hisiyu in Tuhan amuin nagdihil kaymu ridziki' pagkaun iban pag-inum?

2. Hisiyu in nagdihil kaymu ridziki’ alta’? ‫ من الَّذي رزقنا المال؟‬- ‫س‬

‫ ماذا يحدث إذا لم ينزل المطر؟‬- ‫س‬

3. Unu in jumatu apabila di’ (mag ulan) tumu’ in ulan (dayng ha langit)?

َّ ‫ من الَّذي أعطاك‬- ‫س‬


4. Hisiyu in nagdihil kaymu pangdungug iban pangita’?‫السمع والبصر ؟‬

38
:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬ ‫للمعلم‬
Suku' sin
Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
Guru

.‫* بيان فوائد األمطار وأثرها في أرزاق الناس‬


.‫ و أن هناك من يعاني من بعض األمراض‬,‫* بيان نعمة الصحة على الطالب‬
.‫ وأن هناك من ابتلي بفقد السمع أوالبصر وله األجر من هللا إن صبر‬,‫* بيان نعمة السمع والبصر‬

 Patarrangun (sin Guru) in manga kapaiddahan kagugunahan sin ulan iban bakkas
niya ha manga ridziki’ sin manga manusiya.

 Patarrangun in (Laggu’ karayawan sin) ni'mat kasambuhan ha murid, salta’


(sabbutun sin) bunnal tuud awun manga kaibanan nagmamasukkal sin kaibanan
kasakit-sakitan kimugdan kanila.

 Patarrangun in ni'mat pangdungug iban pangita, salta’ sabbutun sin awun manga
kaibanan manusiya’ kiyukugdan panandas naig in pangdungug (nabisu) atawa naig
in pangita (nabuta) sagawa awun da pahala niya dayng ha ALLAH bang siya
makasabar.

39
ِ َ ‫الدرس ال‬
‫نحب هللا ر َّبنا‬ ‫س‬
ُ ‫ْخام‬
Pangadjian
Hika Lima
[SUBAY] KALASAHAN TANIYU IN ALLAHU
TA'ALA,TUHAN NAG-PAPANJARI KATU'

‫أل َّنه خلقنا و رزقنا‬


Karna' bunnal tuud Siya in (tunggal) nagpapanjari katu’ taniyu
iban nagdihil katu' ridziki’.

‫أل َّنه عافانا في أبداننا‬


Karna' bunnal tuud Siya in nagdihil katu’ (Sihha) kasambuhan ha
ginhawa baran taniyu.

‫أل َّنه جعلنا مسلمين‬


Karna' bunnal tuud Siya in naghinang katu’ taniyu manga
muslim (nag-agama sin Agama Niya Islam).

‫نحب هللا ونعبده وحده‬


(Na subay) Kalasahan taniyu in Allah salta’ magtag-iypun
kitaniyu tunggal Kaniya isa-isa Niya.

40
1. Mayta’ malasa kitaniyu pa Allah? ‫ لماذا نحب هللا؟‬- ‫س‬ ‫أسئلة شفهية‬
Manga
‫ من الَّذي عفانا في أبداننا؟‬- ‫س‬ Pangasubu

2. Hisiyu in nagpasambu katu’ha ginhawa baran taniyu?

‫ من الَّذي جعلنا مسلمين؟‬- ‫س‬

3. Hisiyu in naghinang katu’ taniyu manga Muslim (nag-agama sin Agama Islam?

‫ من الَّذي نعبده وال نعبد أح ًدا غيره؟‬- ‫س‬

4. Hisiyu in subay taniyu’ pagtag-iypunan, salta’ di' kitaniyu sumumba pa


hangkatao dugayng dayng Kaniya?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬ ‫للمعلم‬


Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
Suku' sin
Guru
.‫* بيان أن محبة هللا توجب عبادته فنحن نصلي وندعو هللا ألننا نحب هللا ونعظمه‬
.‫* بيان أن ما أعطانا هللا من النعم توجب محبته‬

 Patarrangun (sin Guru) bunnal tuud in maglasa pa Allah mangdahi mawajib in


magtag-iypun Kaniya. Hangkan na kitaniyu magsambahayang iban mag-
duwa’a magpangayu Kaniya ha karna in bunnal niya malasa kitaniyu (Kaniya)
Allah iban manglaggu' Kaniya.

 Patarrangun (sin Guru) bunnal tuud in unu-unu na Kiyarihil katu’ sin Allah
dayng ha manga ni’mat mawajib katu’ in lumasa Kaniya.

41
‫السادس‬
ّ ‫الدرس‬
‫نعبد هللا ر َّبنا‬ Pangadjian
Hika Unum
MAGTAG-IYPUN KITANIYU TUNGGAL HA
ALLAH, TUHAN SIN KITANIYU [KATAN]

‫خلقنا هللا لعبادته‬


Piyapanjari kitaniyu sin Allahu Ta’ala ha karna' magtag-iypun
tunggal Kaniya.

‫نعبد هللا و ال نعبد غيره‬


Mag-tag-iypun kitaniyu pa Allah salta’ di' kitaniyu
magtag-iypun pa dugayng dayng Kaniya.

‫ندعوه وال ندعو غيره‬


Mangayu’ kitaniyu duwaa Kaniya salta’ di' (tuud) kitaniyu
mangayu’ pa dugayng dayng Kaniya.

‫نسجد له وال نسجد لغيره‬


Sumujud kitaniyu ha karna’ pagtag-iypun Kaniya iban di'
kitaniyu sumujud pa dugayng dayng Niya.

‫نطيعه وال نعصيه‬


Magtaat kitaniyu ha pardaakan Niya iban di' kitaniyu
magma’siyat (sumulang) Kaniya.

42
‫أسئلة شفهية‬
‫ لماذاخلقك هللا؟‬- ‫س‬
Manga
1. Mayta piyapanjari kaw sin Allah? (unu in maksud) Pangasubu

‫ من الَّذي تدعو إذ مرضت؟‬- ‫س‬

2. Hisiyu in da-utun pangayuan mu apabila kaw masakit?

‫ من الَّذي تدعو في صالتك؟‬- ‫س‬

3. Hisiyu in pangayuan mu ha lawm sin sambahayang mu?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬ ‫للمعلم‬


Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini: Suku' sin
Guru

.‫* بيان وحدانية هللا في العبادة‬


.‫ كالصلة والصيام والحج والتوكل والجهاد‬,‫* عرض أنواع من العبادة غير ما ذكر‬

 Patarrangun (sin Guru) sin tunggal da in Allahu Ta’ala (wajib) pagtag-iypunan.

 Patampalun (sin Guru) hibayta' in manga kaibanan sin jinisan ibadat dugayng dayng sin
nasabbut (ha pangadjian) biya’ sin pagSambahayang iban pagPuasa iban pagHadji’ iban
pagTawakkal iban pagJihad ha dan (karidaan) sin Allah.

43
‫مح َّمد رسول هللا صلَّى هللا عليه وسلَّم‬ ‫الدرس الْسابع‬
Pangadjian
Hika Pitu
[A] - IN MUHAMMAD () DAAK SIN ALLAHU TA'ALA

‫نبينا مح ّمد بن عبد هللا بن عبد الم َّطلب صلَّى هللا عليه و سلّم‬
In Nabi Taniyu hi Muhammad anak hi Abdullah anak hi
Abdulmuttalib (sallallahu ‘alayhi wasallam).

‫ولد في م َّكة وتو ِّفي في المدينة‬


Piyag anak Siya ha (hula') Makkatul Mukarramah salta’ nawapat
In Nabi
Siya (iban TaniyuhahiMadinatul
kiyakubur) Muhammad anak hi Abdullah anak hi
Munawwarah.
Abdulmuttalib (sallallahu ‘alayhi wasallam).

‫ تعالى – إلى جميع ال َّناس ليعلِّمهم اإلسالم‬-‫أرسله هللا‬

Piyara Siya sin Allahu Ta’ala (bilang Rasul) pa katan manusiya’


ha supaya makapanghindu’ kanila sin Islam (shara’ sin Allah
amuna in Qur’an iban sin Sunnah).

‫نبينا مح ّمد صلَّى هللا عليه و سلّم آخر رسل هللا‬

In Nabi taniyu hi Muhammad () Siya na in Kahinapusan sin


Manga Rasul (naraak) sin Allah.

44
‫لة شفهية‬
‫أسئلة‬
‫أسئ‬
Manga
Pangasub
1. Hisiyu in Nabi mu? ‫ من نبيك؟‬- ‫س‬
u
2. Haunu hula’ Siya piyagbata’? iban haunu Siya nawapat? ‫ أين ولد و أين تو ِّفي؟‬- ‫س‬

3. Kanda siyu in piyara (bilang daak) sin Allah? ‫ إلى من أرسله هللا؟‬- ‫س‬

4. Maytah Siya piyara sin Allahu Ta’ala (hiynang Rasul)? ‫ لماذا أرسله هللا؟‬- ‫س‬

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬


. Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
‫للمعلم‬
Suku' sin
.‫بادة هللا متوفقة على الوحي‬
‫عبادة‬‫ألنَّ ع‬
َّ‫ ألن‬,‫* بيان الحاجة إلى إرسال الرسل عليهم الصالة والسالم‬ Guru
.‫ كالصدق والصبر‬,‫* إيراد نبذة عن صفات النبي صلى هللا عليه و سلم‬
.‫* بيان أن الرسول ولد عام الفيل مع الذكر الحادثة بأسلوب تربويٍ مناسب‬
.‫سلم للعرب والعجم واإلنس والجن‬ ‫عوة النبي صلى هللا عليه و سلم‬
‫* توضيح شمولية ددعوة‬

 Patarrangun (sin Guru) in Kabar hajat sin manusiya’ kaparahan sin Allahu Ta'ala
manga Rasul –alayhimus salatu was salam- karna’ bunnal tuud in Ibadat duun
siya nakatutuk ha wahi (aturan pamandu’ dayng ha kallam sin Allah piyasampay
sin manga Rasul.)
 Sumabbut (in Guru) tiyu’-tiyu’ dayng ha manga sifat sin Nabi () biya’ sin
(Assidq) patisabunnal (kapangandulan) iban Assabr (masabar).
 Patarrangun (sin Guru) sin bunnal tuud in Rasul piyagbata’ Siya ha tahun gadja
(1) salta’ sumabbut kissa ha manga tiranan panghindu’ tumup ha bata’.

 Patarrangun atawa pasawahun in da’wah sin Nabi- sallallahu 'alayhi wasallam-


saplag pa (katan) arab iban bukun arab, iban Manusiya’ iban Jinn.

_________________

(3)
(2)
(1) Kiyanganan tahun gadja pasalan simabtan ha masa pagmaksud hi Abraha sultan sin hula' yaman pa Makkatul

mukarramah nagpa-aagad manga sundalu mataud iban gadja (dakula') ha maksud' manglubu sin Ka'batullah, sagawa'

wala' nagmumpaat in maksud nila, liyddup da sila sin Allahu Ta'ala katan, piyarahan sila manuk-manuk baanan nagdara

in tiyap-tiyap hambuuk daing kanila tu (3) batu daing ha narka' sidjil piyamatu kanila sampay napaddam panas sila katan

(bassaha niyu in tafseer sin suratul Fiil).

45
‫مح َّمد رسول هللا صلَّى هللا عليه وسلَّم‬ ‫الدرس الثامن‬
Pangadjian
Hika Walu
[B] - IN MUHAMMAD () DAAK SIN ALLAHU TA'ALA

‫ عليه القرآن الكريم‬- ‫ تعالى‬- ‫أنزل هللا‬


Piyaturun sin Allahu Ta’ala mawn kaniya () in Qur’an
Mahamulliyah.

‫يدعو إلى عبادة هللا وحده وترك عبادة غيره‬


Mananaabbiti Siya () pa mag ibadat pa Allahu Ta’ala isa-isa
Niya iban pa tuminggal sin pag ibadat pa dugayng dayng Kaniya
(Allah).

‫يجب علينا ال َّتصديق برسالته‬


Wajib katu’ in mangahagad ha risala (message) Niya (atawa
magparatsaya sin in Siya (Rasul) daak dayng ha Allah).

‫تجب علينا مح َّبته وطاعته وتحرم معصيته‬


(Damikkyan) wajib katu’ taniyu in lumasa kaniya () iban
magta’at kaniya salta’ hiyaram katu' in magma’siyat kaniya.

‫الرسول دخل الج َّنة ومن عصاه دخل ال َّنار‬


َّ ‫من أطاع‬
Hisiyu-siyu in magta’at magad ha pamandu’ sin Rasul
makasud siya Surga’ iban hisiyu-siyu in magma’siyat kaniya
makasud pa Narka’.

46
‫ ما الَّذي أنزل هللا على نب ِّيه صلَّى هللا عليه وسلَّم؟‬- ‫س‬
‫أسئلة شفهية‬
Manga
1. Unu in piyaturun sin Allah mawun pa Nabi ()?
Pangasubu
‫ما حكم ال َّتصديق برسالة ال َّنب ِّي صلَّى هللا عليه و سلَّم؟‬- ‫س‬

2. Unu in hukuman sin mangahagad ha risala sin Nabi ()?

‫إلى ماذا يدعو ال َّنبي ص َّلى هللا عليه و سلَّم؟‬- ‫س‬

3. Pa unu parkala’ nagda’wa in Nabi ()?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬


‫للمعلم‬
Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
Suku' sin
‫ وبيان الثواب المترتب على‬,‫* التأكيد على الصالة والسالم ال َّنبي صلَّى هللا عليه و سلَّم عند ذكر اسمه‬ Guru
.‫ كتاب جالء األفهام في فضل الصالة والسالم على محمد خير األنام البن قيم الجوزية رحمه هللا‬:‫ انظر‬,‫ذلك‬
.‫* بيان أن من التصديق برسالة النبي صلى هللا عليه و سلم العمل بسنته‬
‫ رضي هللا عنهم – للنبي صلى هللا عليه و سلم وطاعتهم له وعدم‬- ‫* ذكر نماذج من محبة الصحابة‬
.‫وعدم معصيته‬

 Gawgutun pakusugun (sin guru) in subay magsalawat ha Nabi – () - ha waktu


masabbut, (mabangkil) in ngan Niya . Iban patarrangun in pahala’ madawhat niya
ha pagsalawat niya… kita’a bassaha in kitab “jala-ul afham” (fii fadhlis Salati was-
Salam) kalabbiyan sin pagsalawat pa Muhammad kahinupusan Rasul kan ibn
Qayyim.
 Patarrangun sin bunnal tuud dayng ha manga pagparatsaya ha Rasul ()
mamawgbug sin sunnat panghindu' Niya.
 Sumabbut suntuan (dayng ha kissa) paglasa sin manga sahabat ha Nabi () iban
pagta’at nila Kaniya iban wayruun tuud sila nagma’siyat Kaniya ().

47
‫اإلسالم ديننا‬ ‫الدرس التاسع‬
Pangadjian
IN ISLAM AGAMA TANIYU Hika Siyam

‫اإلسالم توحيد هللا وطاعته وترك معصيته‬


In "al-Islam" (amuna in); manawhid pa Allah (magtag-iypun
tunggal kaniya) iban magta'at kaniya salta' tuminggal sin
pagma'siyat kaniya.

‫أساس اإلسالم أن تشهد أن ال إله إال هللا و أنَّ مح َّمدًا رسول هللا صلَّى‬
‫هللا عليه وسلَّم‬
In papagan (foundation) tiyndugan sin (agama) Islam (amuna
in): magshahadat kaw ha kalima "la-ila-ha illallah muhammadur
rasûlullah". (hatiniya: magnaik saksi’ kaw (magkahagad) sin
wayruun susumbahun mapatut pag-tag iypunan malayngkan
allah iban bunnal tuud in Muhammad daak sin Allah).

‫ال أبتغي دي ًنا غير اإلسالم‬


Di' na aku lumawag agama pag-agamahan ku dugayng dayng ha
agama Islam.

‫كل دي ٍن غير اإلسالم باطل‬


(karna’) katan sin agama dugayng dayng ha agama Islam ba'tal di'
taymaun (sin Tuhan).

48
‫ ما دينك؟‬- ‫س‬
1. Unu in Agama mu?
‫أسئلة شفهية‬
Manga
‫ما أساس اإلسالم؟‬- ‫س‬ Pangasubu
2. Unu in Puunan papagan sin Agama Islam?

‫ والدِّين الباطل‬,‫الصحيح‬
َّ ‫ما الدِّين‬- ‫س‬

3. Unu in agama sabunnal (taymaun sin Allah)? Iban Unu in Agama ba’tal (dih
taymaun)?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬

Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:


‫للمعلم‬
Suku' sin
.‫* بيان أن معنى الدين اإللتزام بحدود هللا بفعل أوامره وترك نواهيه‬ Guru
.‫* بيان عظم الشهادتين إذ بهما يدخل اإلسالم‬
.‫ كدين اليهود والنصارى وغيرهم‬,‫* بيان أن غير دين اإلسالم دين باطل‬

 Patarrangun (sin Guru ha murid) sin bunnal tuud in ma’na sin (Addiyn) Mag-agama;
amuna in mamawgbug sin shara’ sin Allah labay huminang sin manga diyaakan Niya
iban tuminngal sin manga liyangan Niya.

 Patarrangun (sin Guru) in manga kalagguan sin duwa shahadat karna’ (subay)
labay maglapal iban magkahagad kanila ruwa in pagsud pa ka-Islam.

 Patarrangun (sin Guru) in bunnal niya: In katan Agama dugayng dayng ha Agama
Islam ba’tal (di' taymaun) biya’ sin agama sin manga Yahudi iban Nasrani iban sin
dugayng pa.

49
50
‫الفِقه‬
‫‪FIQH‬‬

‫الفصل الدراسي الثاني‬


‫‪Second Semester‬‬

‫‪51‬‬
52
‫الدرس اْلول‬

‫ال َّطهارة‬
Pangadjian
Panagnaan

PAGSUSSI /PAGLANU’

‫هللا أمرنا بال َّطهارة‬


In
In Allahu
AllahuTa’ala nagdaak
Ta’ala katu’katu’
nagdaak taniyutaniyu
(subay)(subay)
magsussi (atawa mamakay
magsussi (atawa
sin kasussihan).
mamakay sin kasussihan).

‫الوضوء من ال َّطهارة‬
In pag-ayir dayng ha manga kasussihan.

َّ ‫من‬
,‫ والمالبس‬,‫الطهارة إزالة ال َّنجاسة بالماء عن البدن‬
‫الصالة‬
َّ ‫ان‬ٍ ‫و مك‬
Dayng ha manga pag-sussi amuna in: Umiyg sin najis atawa
lummi’ sin tubig dayng ha baran iban manga tamungun iban sin
lugal pagsasambahayangan.

‫صالة‬
َّ ‫ضأ قبل ال‬
َّ ‫يجب أن أتو‬
(Na’) wajib kaku’ in mag-ayir (mag-wudhu’) ba'gu aku
sumambahayang.

53
َّ ‫ من الَّذي أمرنا ب‬: ‫س‬
‫الطهارة؟‬ ‫أسئلة شفهية‬
Manga
1. Hisiyu in nagdaak katu’ taniyu magsussi?
Pangasubu
َّ ‫ ما األشياء التي تشملها‬: ‫س‬
‫الطهارة؟‬

2. Unu namayan in masakup siya sin pag-sussi?

‫هل الوضوء من ال َّطهاراة؟‬ ‫س‬

3. Unu in pag-ayir (tarbilang) dayng ha pag-sussi?

‫ي شيءٍ تزال ال َّنجاسة؟‬


ِّ ‫ بأ‬: ‫س‬

4. Unu in pakayun hi pag-ig (atawa hipaglanu') sin najis (lumi’)?

‫للمعلم‬
:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬
Suku' sin
Hilamud ha lilayan sin manga pangadjian in manga dumatung ini: Guru

‫ انظر صحيح مسلم كتاب الطهارة باب‬,‫*ذكر بعض اآليات واألحاديث الحا َّثة على الطهارة‬
.‫فضل الوضوء‬
.‫*حث الطالب على نظافة أبدانهم ومالبسهم وأماكنهم األخرى كالبيت والمدرسة والفصل‬
.‫* بيان أن من النجاسة البول والغائط وأن تنظيف أثر الخارج منهما واجب‬

 Sumabbut siya manga kaibanan ayat (atawa) iban hadith namulansang pa hinang
mag-sussi atawa maglanu’, kitaa (bassaha) in (kitab) sahih muslim kitabut tahara
bab fadlul wudhu’.

 Bulansangan niya in manga murid subay magsussi sila sin ginhawa baran nila iban
sin manga tamungun atawa pamakay nila iban na sin manga kalugal-lugalan nila
dugayng biya’ sin bay, iban sin madrasa (school), iban sin classroom atawa bilik
pagpapangadjian (labi na tuud in manga masjid).

 Patarrangun sin bunnal tuud dayng ha manga najis (matampal) ihi’ iban taih, salta’ in
maglanu’ sin bakkas gumuwa dayng ha kanila ruwa wajib.

54
‫الدرس الثاني‬
‫صفة الوضوء‬ Pangadjian
Hika Duwa
HANTANG SIN PAG-AYIR

‫ بسم هللا‬: ‫ وأقول‬,‫أنوي الوضوء‬


1-Muna-muna mag-niyat aku mag-ayir ampa aku mamung
(massa) sin "BISMILLAH": [tagnaan ku (in pag-ayir ku ini) ha
ngan sin Allah].

ٍ ‫أغسل ك َّف َّي ثالث م َّرا‬


‫ت‬
2- Hugasan kuna in duwa pad lima ku
makatu (3x) balikan.

ٍ ‫أتمضمض وأستنشق ثالث م َّرا‬


‫ت‬
3- Mamaymugmug aku sin (tubig pa
simud) iban humanggit aku pa lawm
(lungag) ilung ampa hisunga ku
makatu (3x) balikan.

ٍ ‫أغسل وجهي ثالث م َّرا‬


‫ت‬
4 - Hugasan ku in (katiluagan sin)
bayhu' ku makatu (3x) balikan.

55
ٍ ‫ي إلى المرفقين ثالث م َّرا‬
‫ت‬ َّ ‫أغسل يد‬
5- Hugasan ku in duwa lima ku (muna in
tu-u ampa lawa) agad hugasan in duwa
siku makatu (3x) balikan.

‫أمسح رأسي مع أذن َّي م َّر ًة‬


‫واحد ًة‬
6- Sapuhun ku in O ku da-
na (lapayun) in duwa
taynga ku makaminsan.

ٍ ‫أغسل رجل َّي إلى الكعبين ثالث م َّرا‬


‫ت‬
7- (Ubus yadtu ampa) hugasan ku in
duwa siki ku (muna in tu-u ampa lawa) 7
agad na in duwa buku-buku (pa tikud-
tikud) makatu (3x).

--------------------------
Pahati! Siyunnat sugsugun/bassahun pag-ubus mag-ayir in jikir iban duwa'a ini:
‫اج َعلْنِي ِم َن‬
َ ْ‫ال ُْمتَطَ ِّه ِري‬
)‫ن‬ َّ ‫اج َعلْنِي ِم َن الت‬
ْ ‫َّوابِْي َن َو‬ ْ ‫أن ُم َح َّم ًدا َع ْب ُدهُ َو َر ُس ْولُهُ) (اللَّ ُه َّم‬
َّ ‫ َو أ ْش َه ُد‬,ُ‫ك لَه‬
َ ْ‫( أ ْش َه ُد أ ْن َّلَ إلَهَ إَّلَّ ا ُُ َو َْ َدهُ َّلَ َش ِري‬
"Ash-hadu allá-iláha illAlláhu wahdahú lá shariyka lahú, wa Ash-hadu anna

Muhammadan 'Abduhú wa Rasúluhu, Allahummaj'alniy minat-Tawwábiyn


waj'alniy minal Mutatahhiriyn".

56
‫أسئلة شفهية‬
1. Unu in hi tagna’ mu ha pag ayir? ‫ بماذا تبدأ في الوضوء؟‬: ‫س‬ Manga
Pangasubu

2. Pakain tubtub lugal hugasan mu in duwa lima mu? ‫ي موضع تغسل يديك‬
ِّ ‫ إلى أ‬: ‫س‬

3. Makapila balikan in pagsapu mu sin O mu? ‫كم م َّر ًة تمسح رأسك؟‬ ‫س‬

4. Pakain tubtub lugal hugasan mu in duwa siki’ mu? ‫ إلى أ ِّي موضع تغسل رجليك؟‬: ‫س‬

5. Papagsunud-sunura in manga anggawta’ (a-aylan) dumatung ini ha aturan


nasabbut hantang sin pag-ayir:

Duwa Siki- duwa Lima- Ou- bayhu’.

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬


Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini: ‫للمعلم‬
.‫ت ال يمكن أداؤها إال بالوضوء مثل الصالة ومس المصحف والطواف بالكعبة‬
ٍ ‫* أن يبين أن هناك عبادا‬
Suku' sin
.‫* أن يبين حدَّ الكف وأنه من أطراف األصابع إلى مفصل الكف‬ Guru
‫* أن يأكد على غسل جميع الوجه مبينا حدوده من منابت شعر الرأس المعتاد غالبا إلى ما‬
ً ‫ و من األذن إلى األذن عر‬,ً‫انحدر من اللحيين والذقن طوال‬
.‫ضا‬
.‫* أن يبين ح َّد اليدين التي يجب غسلهما وأنهما من أطراف األصابع إلى المرفقين‬
.‫* أن يبين كيفية مسح الرأس وأن الواجب مسح جميع الرأس‬
 Patarrangun niya (sin Guru) sin bunnal tuud awun mga ibadat di' siya manjari hitunay
malayngkan subay taga Ayir: (hatiniya; mag-ayir na’a muna) biya’ sin sambahayang iban
kumaput mus-haf Qur’an iban sin magtawap ha ka’bah.
 Pasawahun niya in jangkaan (pag-iyanun) Pad Lima sin in bunnal niya, tumagna’ daing ha
duhul sin mga gulamay pa (Mafsil) buku-buku pad lima’.
 Tantuhun pakusugun (ha panghati sin murid) sin subay tuud kahugasan in katiluagan sin
bayhu’. Salta’ patarrangun marayaw in daplinan niya; tumagna’ dayng ha higad
tiyubuan sin buhuk (tuktuk) ha kabihaksahan sampay pa baba’ sin pungut iban
taku’ ha magkatihabaan, iban dayng ha taynga hansipak pa hansipak taynga’ ha
magkatiablangan.
 Iban pasawahun niya in daplinan jangkaan sin duwa lima amuin wajib hugasan atawa aylan.
Salta’ in bunnal niya tumagna’ sila duwa (aylan) dayng ha mga duhul sin mga gulamay harap
pa duwa siku. (yan in daplinan niya).
 Iban patarrangun in papata sin pagsapu’ sin Ou, bunnal tuud in wajib subay sapuhun in
katiluagan sin Ou.

57
‫صفة الوضوء عمل ًّيا‬ ‫الدرس الثالث‬
Pangadjian
HANTANG SIN PAG-AYIR Hika Tu
Ha (actual) Pag-Piilan

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬

Hilamud ha lilayan sin Pangadjian in manga dumatung ini:

.‫*اصطحاب الطالب إلى خارج الصف‬ ‫للمعلم‬


.‫* القيام بتطبيق صفة الوضوء عمليا أمام الطالب بحيث يتمكن الطالب كلهم من رؤيته‬ Suku' sin
.‫عضو وصفة غسله‬
ٍ ‫* يشير المعلم أثناء التطبيق إلى حدود كل‬ Guru
.‫* تكليف بعض الطالب بتطبيق الوضوء أمام زمالئهم‬
.‫* يطلب من بعض الطالب تحديد ما يجب غسله من كل عضو‬
.‫* إعادة التطبيق العملي حتى يستوعبه الطالب‬

 Dahun (sin guru) in manga Murid pa guwa’ sin Saf.

 Pahantangun sin Guru hipakita' (ha manga murid) in hantang sin Pag-Ayir, na
mag ayir siya ha unahan (matahan) sin manga kamuriran (students) ha amuin
makakita’ kaniya in katan murid (sin pag-piil niya sin hantang sin pag-Ayir).

 Hitudlu’ sin Guru’ ha waktu’ siya nag-aayir (ha unahan sin manga murid) in
manga daplinan (huhugasan) sin tiyap-tiyap anggawta’ iban hantang sin
paghugas kaniya.

 Daakun niya in kaibanan murid ampa niya papag-aylun ha unahan sin manga
pana-iban (classmates) nila.

 Sumukat dumaak in Guru ha kaibanan murid papag-baytaun sin manga daplinan


sin manga wajib huhugasan dayng ha tiyap-tiyap anggawta’ a-aylan.

 Pagbalik-balikan in pag-paragbus atawa pagpiil sin hantang sin pag-ayir sahingga


kapahaman tuud katan sin manga murid (in aturan sin pag-ayir ha shara' sin
Islam).

58
‫صالة‬
َّ ‫ال‬ ‫الدرس الرابع‬
Pangadjian
Hika Upat
SAMBAHAYANG

‫صالة هي الركن ال َّثاني من أركان اإلسالم‬


َّ ‫ال‬
In sambahayang rukun hikaduwa dayng ha manga rukun sin (Agama)
Islam.

‫الصالة سبب لدخول الج َّنة‬ َّ ‫المحافظة على‬


‫وتركها من أسباب دخول ال َّنار‬
In pagparihara’ ha sambahayang hambuuk sabab hikasud surga’ iban
in tuminggal Kaniya dayng ha manga sabab (dakula’) hikasud Narka’
(kayu ha adlaw A-khirat).

:‫صلوات المفروضة خمس وهي‬


َّ ‫ال‬
In manga sambahayang piyardu’(5) lima in taud amuna in:

5-٥ 4-٤ 3-٣ 2-٢ 1-١

‫العشاء‬ ‫المغرب‬ ‫العصر‬ ‫الظهر‬ ‫الفجر‬


Esha' Magrib Asar Zhuhur Fajr/Subu
h

ٍ ‫أربع ركعا‬
‫ت‬ ٍ ‫ثالث ركعا‬
‫ت‬ ٍ ‫أربع ركعا‬
‫ت‬ ٍ ‫أربع ركعا‬
‫ت‬ ‫ركعتان‬
Upat Raka’at Tu Raka’at Upat Raka’at Upat Raka’at Duwa Raka’at

59
‫س‬
‫أسئلة شفهية‬
1. Unu in rukun hikaruwa dayng ha manga rukun sin Islam? Manga
Pangasubu

2. Unu namayan in manga sambahayang piyardu’ lima?

3. Pila in raka’at sin sambahayang asar?

4. Papagsugpata ha antara' sin manga kalima ha ‘amūd/hag (A-‫ )ٲ‬iban sin


tumup kaniya dayng ha amūd/hag (‫ب‬-B) ba’?:

‫(ب) عدد الركعات‬ )‫(أ‬


(B) - Taud sin Raaaat (A)-Manga Sambahayang

ُّ Zhuhur
٣-3 ‫الظ ْه ُر‬

٢-2 ُ‫ال َم ْغ ِرب‬Magrib

٤-4 ‫الفجر‬Fajr/Subuh

٤-4 ‫العشاء‬Esha'

-3

ُ‫ال َفجْ ر‬
‫ال ِع َشا ُء‬

60
:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬ ‫للمعلم‬
Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini: Suku' sin
Guru
.‫* بيان أركان اإلسالم الخمسة‬
‫ مع ذكر قصة فرضها في اإلسراء‬,‫* بيان أن الصلوات خمس في العدد خمسون في األجر‬
‫ انظر صحيح البخاري كتاب الصالة باب كيف فرضت الصالة في اإلسراء حديث‬,‫والمعراج‬
. ‫رقم‬
‫ انظر صحيح مسلم كتاب المساجد‬,‫* غرس محبة الصالة في قلوب الطالب ببيان فضائلها‬
‫ومواضع الصالة باب المشي إلى الصالة تمحي به الخطايا وترفع به الدرجات الحديث رقم‬
. - –
:‫ قبل الصالة و بعدها وهيا‬: ‫* بيان السنن الراتبة‬
‫ركعتان قبل صالة الفجر و أربع ركعات قبل صالة الظهر وركعتان بعدها وركعتان بعد صالة‬
.‫المغرب وركعتان بعد صالة العشاء‬

 Lilayun (sin Guru) in manga rukun sin Islam lima.

 Patarrangun (sin Guru) sin bunnal tuud in manga sambahayang Lima ra in taud
niya (sagawa’) kay'man (50) in pahala’, salta’ sabbutun in kissa kapardu’ kaniya ha
waktu pag-Isra’ iban pag-Mi’raj (sin Nabi Sallallahu alayhi wasallam). Dumuli
(bassaha) in Sahih Al-Bukhari kitabus Salah, bab Kayfa Furidatis Salah fil Isra’,
hadith umbul 349.

 Hitanum (sin Guru) in paglasa ha sambahayang ha manga pangatayan sin manga


murid, labay patarrangun (niya) in kalabbiyan niya. Kitaa (bassaha) in Sahih
Muslim, Kitabul Masajid ha manga pangadjian sambahayang, bab Al-Mashyu ilas
Salah: Hikapapas siya sin manga kasaan niya iban hikaangkat sin darajat, Hadith
umbul 667-668-669.

 Patarrangun (sin Guru) in manga sambahayang sunnat ra-tiba qabliya iban ba’diyya
(sambahayang sunnat makauna dayng ha pardu’ iban puas niya) amuna in (2)
duwa raka’at muna dayng Fajr iban (4) upat raka’at muna dayng ha Zhuhr iban (2)
duwa raka'at puas niya iban (2) duwa raka’at puas sin Magrib iban (2) duwa raka’at
puas Esha’.

61
‫الدرس الخامس‬
‫الصالة‬
َّ ‫صفة‬ Pangadjian
Hika Lima
HANTANG SIN PAG-SAMBAHAYANG

‫ وأك ِّبر تكبيرة اإلحرام‬,‫أستقبل القبلة‬


1 - Humarap aku umalup pa Qiblat (pa
Ka’ba ha Makkah) ampa aku tumakbir
(ALLÂHU AKBAR) sin Takbiratul Ihram.

‫أقرأ الفاتحة ث َّم أقرأ شي ًئا م َّما حفظت من القرآن‬


2 - (Ampa) Aku massa sin (surah) Al-Fatiha
salta’ massa sin unu-ununa in mahapal ku
dayng ha (manga ayat) Qur’an.

:‫ وأقول في الركوع‬,‫ هللا أكبر‬:‫أركع قائال‬


‫سبحان ر ِّبي العظيم‬ 3
3 - (Ampa Aku) rumuku’ ha lapal “ALLÂHU
AKBAR” iban mamung aku massa ha ruku’
“SUB-HÂNA RABBIYAL 'AZHIYM”.

,‫ سمع هللا لمن حمده‬:‫أرفع من الركوع قائال‬


‫ر َّبنا ولك الحمد‬
4 - (Ampa) Aku tumungas dayng ha
ruku’ ha lapal “SAMI’ ALLÂHU LIMAN
HAMIDAHU RABBANÂ WA LAKAL
HAMDU”

62
:‫ وأقول في السجود‬,‫ هللا أكبر‬:‫أسجد قائال‬
‫سبحان ر ِّبي األعلى‬
5 - (Ampa) Aku sumujud ha lapal
“ALLÂHU AKBAR salta’ mamung aku ha
lawm sujud sin “SUBHÂNA RABBIYAL
‘A’LA”.

‫ وأقول في الجلوس‬,‫ هللا أكبر‬:‫أعتدل قائال‬


‫ب اغفرلي‬ ِّ ‫ ر‬:‫بين ال َّسجدتين‬
6 - (Ampa) Aku umi’tidal (lumingkud
mabuntul) ha lapal: “ALLÂHU AKBAR”,
iban mamung Aku ha lingkud haut sin
duwa sujud: “RABIGFIRLIY”.

‫ وأقول في‬,‫ هللا أكبر‬:‫أسجد ثاني ًة قائال‬


‫ سبحان ر ِّبي األعلى‬:‫السجود‬
7 - (Ampa) Aku sumujud magbalik
hikaruwa ha lapal: “ALLÂHU AKBAR”
iban mamung Aku ha lawm sujud sin:
“SUB-HÂNA RABBIYAL ‘A’LA”.

‫ وأفعل‬,‫ هللا أكبر‬:‫للركعة الثاني ًة قائال‬


َّ ‫أقوم‬
‫الركعة األولى‬َّ ‫فيها مثلما فعلته في‬
8 - (Ampa) Aku tumindug harap pa
raka’at hika ruwa ha lapal: “ALLÂHU
AKBAR” salta’ hinangun kuna (sadja)
halawm niya, in biya’ sin nahinang ku ha
raka’at panagnaan.

63
‫الركعة ال َّثنية لل َّتشهد األ َّول‬
َّ ‫أجلس بعد‬
9 - Ampa Aku lumingkud puas sin
raka’at hikaruwa mag tashahud
panagnaan (atawa magtahayat awwal).

‫سابقتين وأقتصر على‬


َّ ‫الركعتين ال‬
َّ ‫أفعل في بق َّية صالتي مثلما فعلته في‬
‫قراءة الفاتحة‬
10 - Hinangun ku duun ha nakapin sambahayang ku in biya’ da
sin nahinang ku ha raka’at duwa nakauna salta’ tuput na sadja
in bassahun ku surah Al-Fatiha.

‫أجلس في آخر صالتي لل َّتشهد األخير‬


‫الصالة على ال َّنب ِّي صلَّى هللا عليه وسلَّم‬
َّ ‫و‬
11 - Ampa aku lumingkud ha hinapusan sin
sambahayang ku karna’ magtashahud akhiyr
(mag-tahayat akhiyr) iban magsalawat pa
Nabi – sallallahu a’layhi wasallam - ubus ampa
aku sumalam. (pa tu-u iban pa lawa ha lapal:
"ASSALÂMU A’LAYKUM WARAHMATULLÂH”).

64
َّ ‫ ماذا تس َّمى ال َّتكبيرة األولى في ال‬: ‫س‬
‫صالة؟‬
‫أسئلة شفهية‬
1. Unu in tawag ha takbiir panagnaan ha sambahayang?
Manga
‫ ماذا تقول في الركوع؟‬: ‫س‬ Pangasubu

2. Unu in pagsugsugun mu ha ruku’?

‫الرفع من الركوع؟‬
َّ ‫ماذا تقول عند‬ ‫س‬

3. Unu in pagsugsugun mu ha waktu tumungas dayng ha ruku’?

‫ ماذا تقول في السجود؟‬: ‫س‬

4. Unu in pagsugsugun (bassahun) mu ha sujud?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬

Hilamud ha lilayan sin manga pangadjian in manga dumatung ini: ‫للمعلم‬


.‫ ( سمع هللا لمن حمده) يقولها اإلمام والمنفردة دون المأموم‬:‫* تنبيه الطالب إلى أن قول‬ Suku' sin
.‫* تحديد األعضاء السبعة وبيان وجوب السجود عليها‬ Guru

َّ ‫* على المعلم شرح الدرس نظريا ً في أكثر من‬


‫حص ٍة‬
 Pahatihun (sin Guru in murid) sin lapal (Sami' Allahu liman hamida) iman sadja iban
munfarid (tao nagsasambahayang isa-isa) in mamung lumapal kaniya dih na lumapal
in ma’mum (amuhadja in hilapal niya in "Rabbana walakal Hamdu").

 Hitugila' hibayta in daplinan sin manga pitu (7) anggawta’ iban patarrangun in
kawajib sin pagsujud duun kaniya.

 Subay lilayun sin Guru in pangadjian ha ‫ نَظَ ِريًا‬labay ha kabtangan (pagpasawa sin
maksud sin pangadjian) ha kamatauran sin period (waktu hipaghihindu' niya).

65
‫صالة عمل ًّيا‬
َّ ‫صفة ال‬ ‫الدرس السادس‬
Pangadjian
Hika Unum
HANTANG SIN SAMBAHAYAN
Ha (actual) Labay Pag-Pi’ilan

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬


Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini: ‫للمعلم‬
Suku' sin
‫*اصطحاب الطالب إلى مصلى المدرسة‬
Guru
‫* القيام بأداء الصالة عمليا أمامهم مبي ًنا هيئة كل ركن وما يقال فيه بحيث يتمكن الطالب‬
.‫من رؤيته‬
.‫* تكليف بعض الطالب بأداء الصالة أمام زمالئهم مع تصحيح ما يقع من أخطاء‬
.‫* إعادة التطبيق العملي حتى يستوعبه الطالب‬

 Dahun sin Guru in manga murid pa lugal Pag-sasambahayang (Musallah) ha


Madrasa.

 Magpi’il (mag-anggawta') in Guru tumunay sin sambahayang ha unahan nila


manga murid, salta’ Pasawahun niya (sin guru) in manga hantang atawa dagbus
sin tiyap-tiyap rukun iban sin unu-unu na in babassahun duun kaniya ha manga
murid.

 Da-akun sin Guru in kaibanan murid magpi’il tumunay sambahayang ha unahan


(kikita’) sin manga classmate nila, salta’ pa-amuhun sin Guru in manga kasaan
wala’ imamu.

 Balikan in pagparagbus sin pagtunay sin sambahayang sahingga makapaham


marayaw kaniya in manga murid.

66
‫ال َّتشهد‬ ‫الدرس السابع‬
Pangadjian
Hika Pitu
PAGNAYKSAKSI'/PAG-TAHAYAT

:‫الصالة أقرأ ال َّتش َّهد (ويس َّمى ال َّتش َّهد األ َّول) وهو‬
َّ ‫في الجلسة األولى من‬
Ha lingkud panagnaan sin sambahayang massa aku sin Tashahhud
(pagnganan siya Tashahhud awwal) atawa Tahayat awwal.

َّ ‫ ال‬,‫ال َّتح َّيات َّهلل والصلوات وال َّت َّيِبات‬


َّ ‫ ال‬,‫سالم عليك أيها ال َّنبي ورحمة هللا وبركاته‬
‫سالم علينا وعلى‬
.‫ أشهد أن ال إله إال هللا و أشهد أنَّ مح َّمداً عبده ورسوله‬,‫صالحين‬ َّ ‫عباد هللا ال‬

“ATTAHIYATU LILLÂH WAS SALAWÂTU WATTAYBÂTU ASSALÂMU ‘ALAYKA


AYYUHAN NABIYYU WARAHMATULLÂHI WABARAKÂTUHU, ASSALÂMU
A’LAYNA WA A’LÂ ‘IBÂDILLÂHIS SÂLIHIIN, ASH-HADU AL-LÂ-ILÂ-HA
ILLALLÂH WA ASH-HADU ANNA MUHAMMADAN ‘ABDUHU WA RASULUHU” (1)

,‫صلَّى هللا عليه و سلَّم‬


ّ ‫الصالة أقرأ ال َّتش َّهد (ويس َّمى ال َّتش َّهد األخير)ث َّم أصلِّي على ال َّنب ِّي‬
َّ ‫في الجلسة األخيرة من‬
:‫فأقول‬

Ha halingkud kahinapusan sin sambahayng massa aku sin tashahhud


(pagnganan sin kita "Tashahhud Akhiyr" atawa tahayat Akhiyr) ampa aku
sumalawat pa Nabi sallahu A’layhi Wasallam. Mamung aku massa sin:

---------------------------
(1) Hatiniya: "Katan sin sanglit iban panglaggu' tuput pa Allah  iban katan sin tiranan pag-ibadat iban hinang marayaw ha karna'
sin Allah . Iban kasalamatan kaymu O! Nabi, iban rahmat sin Allah  iban sin barakat Niya . In katan kasajahitraan
katu'taniyu iban pa manga iypun sin Allah  naghihinang sin diyaakan Niya . Magnayk-saksi' aku sin wayruun susumbahun
mapatut pagtag-iypunan malayngkan Allah , iban magnayk-saksi' aku sin bunnal tuud in Muhammad  iypun Niya  iban daak
dayng Kaniya ".

67
‫اللَّه َّم صل ِّ على مح َّم ٍد وعلى آل مح َّم ٍد كما ص َّليت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إ َّنك حميد‬
‫ اللَّه َّم بارك على مح َّم ٍد وعلى آل مح َّم ٍد كما باركت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إ َّنك‬,‫مجيد‬
.‫حميد مجيد‬

“ALLAHUMMA SALLI A’LÂ MUHAMMAD WA A’LÂ-A-LI MUHAMMAD, KAMÂ


SALLAYTA ‘ALÂ IBRAHIYM, WA A’LÂ- A-LI IBRAHIYM, INNAKA HAMIYDUN
MAJIYD, ALLAHUMMA BÂRIK A’LÂ MUHAMMAD WA A’LÂ A-LI MUHAMMAD,
KAMÂ BÂRAKTA A’LÂ IBRAHIYM WA A’LÂ A-LI IBRAHIYM INNAKA HAMIYDUN
MAJIYD” (2)

َّ ‫أذكر ال َّتشهد‬: ‫س‬


‫األول؟‬ ‫أسئلة شفهية‬
1. Sabbuta in Tahayat Awwal? Manga
Pangasubu
َّ ‫ متى تقرأ ال َّتشهد‬: ‫س‬
‫األول ؟‬
2. Ku’nu kaw massa sin Tahayat Awwal?

‫اذكر ال َّتشهد األخير؟‬ ‫س‬


3. Sabbuta in Tahayat Akhiyr?

:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬ ‫للمعلم‬


Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini: Suku' sin
Guru
.‫* التأكيد على حفظ الطالب للتشهد والصالة على النبي صلى هللا عليه وسلم‬
.‫* أن لفظ التشهد األخير هو لفظ التشهد األول وإنما س ِّمي أخيراً لكونه آخر الصالة‬
 Hipahapal tuud sin Guru ha manga murid in tahayat iban sin salawat pa Nabi-
Sallallahu ‘Alayhi wasallam-
 Bunnal tuud in lapal sin tahayat akhiyr amura in lapal sin tahayat awwal (sibu’da
sila) (sagawa’) in mattan niya kiya-nganan sadja Akhiyr pasalan nakabutang siya
ha hinapusan sin Salah/sambahayang.

-------------------------------

(2)Hatiniya: "O! ALLAH! anugharaan in kasanglitan (iban rahmat) ha Nabi Muhammad  iban ha manga Ahli (family) hi
Muhammad , biya’ sin ka-anughara’ mu kasanglitan (iban Rahmat) ha (Nabi) Ibrahim, bunnal tuud Ikaw ra in mapatut pudjihun
iban mapatut lagguun (ha karna’ Ikaw ra in mattan nagsisipat sin manga Sipat sampurna’ wayruun salla’ iban tamak tawktuk). Iban
pasampayan in barakat pa Nabi Muhammad  iban pa manga Ahli hi Ibrahim, bunnal tuud Ikaw ra in pudjihun iban sanglitun".

68
‫الدرس الثامن‬
‫صالة‬
َّ ‫مبطالت ال‬ Pangadjian
Hika Walu
MANGA MAKABA'TAL HA
SAMBAHAYANG

‫الحركة الكثيرة‬ ‫الضحك‬


َّ ‫الكالم‬ ‫الشرب‬ ‫األكل‬
Paghibal Mataud/ Pagkatawa/ Pag-inum/ Pagkaun/
Pagbissara/
(Makataud in (Kumatawa)
hibal) (magbissara) (uminun) (Kumaun)

َّ ‫أذكر ثالث ًة من مبطالت ال‬: ‫س‬


‫صالة؟‬
‫أسئلة شفهية‬
1.Sabbut kaw (dihil) (3) tu dayng ha manga makaba’tal sin Manga
sambahayang? Pangasubu

‫ ما حكم صالته؟‬,‫صالة‬
َّ ‫ من أكثر الحركة في ال‬: ‫س‬
2.Unu in hukuman ha tao mataud in hibal niya ha sambahayang?

‫صالة؟‬
َّ ‫ضحك يبطل ال‬
َّ ‫س هل ال‬
3.Unu in pagkatawa (maghak-hak hasambahayang) makaba’tal siya ha
sambahayang?

69
:‫يض َّمن شرح الدَّ رس ما يأتي‬
Hilamud ha lilayan sin pangadjian in manga dumatung ini:
‫للمعلم‬
Suku' sin
Guru
.‫ وعدم إدخال شيء عليها من جنسها‬,‫* بيان عظم الصالة‬
.‫* التأكيد على أهمية الخشوع في الصالة وعدم العبث فيها‬
 Patarrangun in manga kalabbiyan dayaw sin sambahayang iban (hibayta’ ha murid) sin
di' manjari pasuran atawa ganapan unu-ununa aturan in sambahayang ha bukun na
siya lamud atawa agad ha sambahayang (biyayta’ sin shara’ atawa kiyahindu' sin Rasul
Sallallahu ‘Alayhi wasallam)?

 Tantuhun sin Guru in kahalgaan sin khusu’ (kabuga’) iban pagpatikupu’ pa Allah ha
lawm sin sambahayang iban subay tinggalan in magpanayam-panayam atawa
maglangug-langug (biya’ na sin maghibal sin di' siya kagunahan) ha lawm sin
sambahayang.

Tammat na diy in Muqarrar ha Grade One,


Ha hidjatul hikaruwa ha awn na manga patta' iban walna' niya, ha June 07,2013, puas Esha'.

70
GIKAPAN PAGLALAWAGAN SIN MANGA PANGADJIAN /‫فهرس الموضوعات‬
3 Panukbali sin Mufti sin Sulu iban sin Chairman sin SUCPD
5 Panukbali sin director sin Ma'had Moro ‫تقديم مدير معهد مورو اإلسالمي‬
7 Panukbali sin Grand Mufti sin Regional Darul Ifta’ ‫المفتي العام بدار اإلفتاء‬
9 Pamuka' Laung sin Tagsaddiyahan ‫المقدمة‬
10 Patumtum ha Guru/Mastal Mulliyah ‫التذكير للمدرس الكريم‬
11 Kalabbiyan sin Ilmu ‫فضل العلم و الحث على تعلمه‬،
29 Faslul Awwal (First Semester): ha “TAWHEED”
31 Allah in Tuhan ku ‫ هللا ربي‬:‫الدرس األول‬

33 Allah in Nagpapanjari ‫ هللا الخالق‬:‫الدرس الثاني‬

35 Maka-inu-inu Kusug/Qudrat sin Allah…. ‫ من عجائب قدرة هللا في مخلوقاته‬:‫الدرس الثالث‬

37 Allah in Tuhan Magdirihil Ridziki' ‫ هللا الرازق‬:‫الدرس الرابع‬

40 Kalasahan Taniyu in Allah, Tuhan sin Kitaniyu' ‫ نحب هللا ربنا‬:‫الدرس الخامس‬

42 Magtag-iypun Kitaniyu ha Allah, Tuhan sin Kitaniyu ‫ نعبد هللا ربنا‬:‫الدرس السادس‬

44 [A]-In Muhammad Daak sin Allah ‫( أ ) محمد رسول هللا صلى هللا عليه وسلم‬:‫الدرس السابع‬

46 [B]-In muhammad () Daak sinAllah ‫(ب) محمد رسول هللا صلى هللا عليه وسل‬:‫الدرس الثامن‬

48 In Islam Agama Taniyu ‫ اإلسالم ديننا‬:‫الدرس التاسع‬

51 Faslut Thaniy (Second Semester): ha “FIQH”


53 Paglanu’ atawa pag-sussi ‫ الطهارة‬:‫الدرس األول‬
55 Hantang sin pag-ayir ‫ صفة الوضوء‬:‫الدرس الثاني‬
58 Hantang sin pag-ayir labay pag-piilan ‫ صفة الوضوء عمل ًّيا‬:‫الدرس الثالث‬
59 Sambahayang ‫ الصالة‬:‫الدرس الرابع‬
62 Hantang sin pag-Sambahayang ‫ صفة الصالة‬:‫الدرس الخامس‬

66 Hantang sin Sambahayang labay pagpiilan ‫ صفة الصالة عمل ًّيا‬:‫الدرس السادس‬

67 Hantang sin Pagnayksaksi'/Tahayat ‫ التشهد‬:‫الدرس السابع‬

69 Manga Makababa'tal sin Sambahayang ‫ مبطالت الصالة‬:‫الدرس الثامن‬

71
‫أهم المراجع‬
‫المؤلف‬ ‫الكتاب‬

‫الشيخ عبد الرحمن بن محمد بن قاسم رحمه هللا‬ ‫‪ -‬حاشية الروض المربع‬
‫الشيخ عبدهللا بن أحمد بن قدامة رحمه هللا‬ ‫‪ -‬المغني‬
‫الشيخ محمد بن صالح العثيمين رحمه هللا‬ ‫‪ -‬الشرح الممتع على زاد المستقنع‬
‫الشيخ منصور بن يونس البهوتي رحمه هللا‬ ‫‪-‬كشاف القناع‬
‫الشيخ إبراهيم بن ضويان رحمه هللا‬ ‫‪ -‬منار السبيل‬
‫الشيخ عبد العزيز بن عبدهللا بن باز رحمه هللا‬ ‫‪ -‬كيفية صالة النبي صلى هللا عليه و سلم‬

‫الشيخ صالح البليهي رحمه هللا‬ ‫‪ -‬السلسبيل في معرفة الدليل‬


‫الشيخ صالح بن فوزان الفوزان حفظه هللا‬ ‫‪ -۸‬الملخص الفقهي‬

‫‪72‬‬

You might also like