Detalyadong Banghay Aralin sa Filipino 5

I.                   Layunin

A.    Natutukoy at nakagagamit ng pangungusap ayon sa uri at anyo nito.

II.                Paksang Aralinz

A.    Paksa: Mga Anyo at Kayarian ng Pangungusap

B.     Sangunian: Alab Filipino sa pahina 184 - 185.

C.     Kagamitan: chalk board, tarpapel at libro

D.    Pagpapahalaga: pagiging masunorin at pagkakaisa

E.     Integrasyon: ESP

III.             Pamamaraan

Gawaing Pang-Guro Gawaing Pang-Magaaral

A. Panimulang Gawain

1. Pambungad na Panalangin.

Tayo‘y tumayo at manalangin at damhin ang presensya ng ating Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Ispiritu
panginoon. Santo, Amen.

2. Pagbati.

Magandang tanghali mga bata? Magandang tanghali Sir, magandang

tanghali mga kamag-aral. Masaya akong
makita kayo ulit.
2.      Pagtala ng Liban
Sabihin ang “present” kung tinawag ko ang iyong pangalan at
kapag inulit ko ng dalawang beses at hindi sumagot ay absent.

Dale Encore? Present.

Justine? Present Sir.
********* ********

B.     Balik-Aral
Mga bata, sino sa inyo ang nakaaalala sa ating naging paksa kahapon? Ang ating paksa kahapon ay ang
“Dalawang Uri ng Pangungusap”.
Tama!

Ano naman ang dalawang uri ng pangungusap, Queen Reigina? Ang dalawang uri ng pangungusap ay
payak at tambalang pangungusap.
Magaling!

B. Pagganyak

Mayron akong inihandang pangungusap sa pisara.

Ang pagkilalang nakamit ng Bulkang Mayon buhat sa UNESCO ay

kauna-unahan mula Rehiyon ng Bicol.
Umabot na sa mahigit 12,000 pamilya ang inilikas at nasa PHP
45 milyon na rin ang tulong na ipinaabot ng pamahalaan sa
Albay.
Ang Bulkang Mayon at Bulkang Taal ay dinarayo ng mga
dayuhang turista.

Ang pagkilalang nakamit ng Bulkang

Mayon buhat sa UNESCO ay kauna-
“Row 1”, pakibasa nga ang unang pangungusap. unahan mula Rehiyon ng Bicol.

Payak na pangungusap sir.

“Row 2”, Anong uri ng pangungusap ang binasa ng “Row 1”?

Magaling! Umabot na sa mahigit 12,000 pamilya

ang inilikas at nasa PHP 45 milyon na rin
“Row 2”, pakibasa naman ang pangalawang pangungusap. ang tulong na ipinaabot ng pamahalaan
sa Albay.

Tambalang pangungusap sir.

“Row 3”, Anong uri ng pangungusap ang binasa ng “Row 2?”

Ang Bulkang Mayon at Bulkang Taal ay
Tama! dinarayo ng mga dayuhang turista.

Pakibasa rin ang pangatlong pangungusap “Row 3”. Tambalang panungusap sir.

“Row 1”, Anong uri ng pangungusap nman ang binasa ng “Row 3”? Yes Sir.

Tama ba ang sagot ng “Row 1”?

Marahil nalilito kayo sa pangatnig na at na mayroon sa pangatlong

pangungusap. Ang pangatlong pangungusap ay isang payak na
pangungusap at hindi tambalan dahil nagtataglay lamang ito ng iisang
diwa o kaisipan.

D.    Paglalahad ng Paksa

Hindi lahat ng may pangatnig na pangungusap ay tambalang

pangungusap. Ang ilan sa mga payak na pangungusap ay gumagamit din
ng pangtnig na at. At yan ang pag-aaralan natin sa araw na ito.

E.     Pagtalakay sa Paksa

Mga Anyo o Kayarian ng Payak na Pangungusap.

1. Payak na simuno at payak na panaguri.

Halimbawa:
Ang Bulkang Mayon ay tanyag dahil sa halos perpektong hugis-apa nito.
(simuno) (panaguri)

Magbibigay ako ng isa pang halimbawa ng may payak na simuno at

payak na pangungusap at pagkatapos nito ay kayo naman.

Si Maria ay magaling kumanta.

Sino ang pupunta sa pisara para bilugan ang bahagi ng pangungusap na

simuno? Si Maria ay magaling kumanta.

Ikaw, Christine.

Tama! Sino naman ang pupunta sa pisara para guhitan ang panaguri? Si Maria ay magaling kumanta.

Ikaw, Jake.

Magaling! Sino naman sa inyo ang makapagbibigay pa ng isang payak na

pangungusap? Ang aso ay mabilis tumakbo.

Ikaw, Queen Reigina.

Anong bahagi ng pangungusap ang simuno? Ang aso.

Ikaw naman Zyriel.

Tama! Anong bahagi naman ang panaguri? ay mabilis tumakbo.

Ikaw naman Ariel.

 Magaling!

Ngayon naman dumako tayo sa pangalawang anyo o kayarian ng

pangungusap. (ipapaliwanag ng guro ang lahat ng anyo o kayarian ng
pangungusap at magbibigay siya ng mga halimbawa nito. Pagkatapos ay
magtatawag siya ng mga bata para sila naman ang magbibigay ng mga
pangungusap ayon kayarian o anyo ng pangungusap). Skills & application.

2. Tambalang simuno at payak na panaguri.

Halimbawa:
Ang Bulkang Mayon at Bulkang Taal ay dinarayo ng mga dayuhang turista.
(tambalang simuno) (payak na panaguri)
Ang
3. Payak na simuno at tambalang panaguri.
Halimbawa:
Ang Laguna de Bay ay ang pinakamalaking lawa sa Pilipinas at pangalawa
(payak na simuno) (tambalang panaguri)
sa pinakamalaking panloob na sariwang tubig na lawa sa Timog-
silangang Asya.
4. Tambalang simuno at tambalang panaguri.
Halimbawa:
Si Sheena at si Jed ay magpinsan at magkaklase.
(tambalang simuno) (tambalang panaguri)

G.    Paglalahat
Ano ang payak at tambalang pangungusap?
Ano ang simuno at Panaguri?

Laging tandaan na payak na pangungusap ay nagtataglay ng isang diwa o

kaisipan. Ito ay binubuo ng simuno at panaguri. Maaaring payak na
simuno at payak na panaguri, tambalang simuno at payak na panaguri,
payak na simuno at tambalang panaguri, o tambalang simuno at
tambalang panaguri. Ang simuno ang nagsasabi kung ano o sino ang
pinag-uusapan sa pangungusap, at ang panaguri naman ang nagsasabi
tungkol sa simuno o paksa.

IV. Pagtataya

Sa inyong aklat, buktatin sa pahina 184 at sagutan ang PAGSIKAPAN NATIN, letter A.

V. Takdang Aralin

Gamitin sa tambalang pangungusap ang nasa loob na kahon na pangatnig. Isulat sa iyong kuwaderno ang mga
pangungusap.

1. o 2. ni 3. ngunit
4. subalit 5. samantala

Prepared by:

ORLANDO L. PERALTA
T1 Sub/Grade V – Quezon
Observer:

LORNA E. DASIG
Teacher III,Ciriaco Es

CATHERINE P. LAURETA
Principal, Ciriaco ES