Isu-isu akauntabiliti awam

Kerajaan wujud untuk memenuhi keperluan orang ramai. Kewujudan mereka adalah untuk

memastikan bahawa keperluan tersebut disampaikan dengan cekap, berkesan dan adil. Ia

mencapai matlamat itu dengan menyediakan proses dan struktur yang jelas untuk semua

aspek pengurusan eksekutif. Kerajaan mesti melaksanakan pengaturan institusi yang

diperlukan untuk meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti pengurusan kewangan sektor

awam.

Akauntabiliti boleh ditakrifkan sebagai "Tanggungjawab sama ada individu atau jabatan

untuk melaksanakan fungsi tertentu dalam perakaunan. Seorang juruaudit yang menyemak

penyata kewangan syarikat bertanggungjawab dan bertanggungjawab secara sah untuk apa-

apa salah nyata atau kejadian penipuan. Akauntabiliti memaksa akauntan berhati-hati dan

berpengetahuan dalam amalan profesional mereka, kerana kecuaian juga boleh menyebabkan

mereka bertanggungjawab secara sah. "

Jenis Kebertanggungjawaban Secara amnya, terdapat tiga jenis akauntabiliti iaitu:

- Akauntabiliti kewangan

- Kebertanggungjawaban program

- Akauntabiliti Pengurusan Isu mengenai Akauntabiliti Awam dalam Pengurusan

Kewangan Awam

Di sini terdapat beberapa isu dan kepentingan akauntabiliti dan ketelusan dalam tadbir urus

korporat. Terdapat beberapa langkah yang boleh di ambil terhadap isu-isu yang akan hadapi.

Isu pertama adalah dalam memilih Ahli Lembaga yang betul di mana-mana perbadanan

memainkan peranan penting dalam tadbir urusnya, oleh itu langkah berhati-hati harus diambil

untuk tidak meletakkan atau melantik orang yang tidak berpengalaman dalam menangani
situasi penting dan membuat penyelesaian yang sesuai. Ini dilakukan supaya semua orang

diwakili dalam lembaga, penting untuk mempunyai kumpulan orang yang beraneka ragam

dalam kumpulan dengan campuran etnik dan lelaki dan wanita yang sihat. Di samping

lembaga yang menguruskan segala-galanya, adalah penting bahawa kesungguhan

keseluruhan perniagaan tadbir urus korporat tertanam dalam budaya korporat. Mematuhi

kertas tidak mencukupi; mesti ada pematuhan yang ketara dan hasil seterusnya. Pelantikan

lembaga perlu dibuat dengan mengundi hanya berdasarkan kepada tadbir urus dan

pengalaman dan ia bukan disebabkan kenalan atau pengaruh kekeluarga. Ini akan

memastikan bahawa lembaga terdiri daripada orang-orang yang berdedikasi untuk bekerja

untuk tujuan syarikat dan bukan hanya di sana demi kepentingannya.

Isu lain adalah, Penilaian Pengarah juga perlu dinilai atas dasar prestasi mereka. Pada bulan

Januari 2017, SEBI, pengawal selia pasaran modal India, mengeluarkan 'Nota Panduan

mengenai Penilaian Ahli Lembaga'. Nota ini mempunyai maklumat mengenai pelbagai aspek

penilaian prestasi dengan menghuraikan bagaimana untuk mengenal pasti objektif, kriteria

yang berbeza dan kaedah penilaian. Biasanya, penilaian ini dipanggil untuk diumumkan

kepada orang ramai supaya hasilnya sebenarnya memberi impak kepada para pengarah.

Walau bagaimanapun, penilaian itu mungkin bersifat sensitif dan pendedahan awam

sepenuhnya boleh memberi impak negatif kepada organisasi.

Isu Akauntabiliti terhadap Pemegang Kepentingan, Para Pengarah mempunyai tugas bukan

sahaja terhadap korporat yang mereka ketuai dan pemegang kepentingannya tetapi juga

terhadap pekerja, masyarakat dan perlindungan alam sekitar. Tugas-tugas umum ini perlu

dijalankan oleh semua pengarah, namun terdapat segelintir kumpulan yang tidak berpuas hati.

Ini mungkin disebabkan oleh kurangnya pelaksanaan sebenar. Oleh itu, untuk menyebarkan

lagi akauntabiliti, seluruh lembaga perlu diberi mandat untuk hadir untuk semua mesyuarat

dengan pihak berkepentingan untuk memaparkan kehadiran yang sihat.

Selain daripada itu isu pengurusan risiko selalu menjadi perkara penting dan semakin penting

sejak bertahun-tahun, terutama di dunia saat ini dimana usaha besar berada di bawah

pengawasan media massa, media elektronik dan pesaing lain. Strategi pengurusan risiko yang

betul perlu disusun dan diterapkan dalam kerja harian syarikat. Para pengarah bebas diberi

mandat untuk menilai sistem pengurusan risiko syarikat.

Isu yang lain adalah berkaitan dengan Perlindungan Data dan Keselamatan. Pada masa kini,

segala-galanya dimodelkan, dan seberapa banyak kelebihannya, ia juga menimbulkan risiko

besar terhadap privasi data. Lembaga mestilah biasa dengan sekurang-kurangnya asas-asas

keselamatan siber untuk melindungi syarikat terhadap skandal data yang berpotensi.

Lembaga mesti melaburkan jumlah masa dan wang yang munasabah untuk memastikan

tujuan perlindungan data dicapai.

Kajian terhadap kes-kes sebenar berkaitan isu-isu akauntabiliti awam dalam sektor

awam Malaysia.

Terdapat beberapa kes sebenar berkaitan dengan isu-isu akauntabiliti awam dalam sektor

awam Malaysia. Kes sebenar isu akauntabiliti yang pertama adalah kurang mahir dalam

pengurusan. Disebabkan ketidakupayaan untuk membayar bagi bantuan professional luar,

maka pertumbuhan koperasi kecil akan terjejas teruk. Koperasi pekebun kecil getah

kebangsaan (Narsco) dikatakan mempunyai hutang melebihi RM 20 juta dan menghadapi

kesulitan untuk membayar balik hutang tersebut. Pengerusi pertubuhan tersebut telah

menyalahkan hutang yang semakin meningkat mengenai kurangnya pengetahuan akauntansi

pengurusan dan keputusan yang dipersoalkan sebelumnya. Ini disebabkan oleh anggota wakil

rakyat mereka tidak berpengalaman untuk mengurus organisasi kerana dengan modal yang

terhad mereka tidak dapat mendapatkan pengurusan profesional. Salah satu isu yang timbul

adalah, kekurangan integriti di kalangan pihak pengurusan. Angkatan koperasi kebangsaan

Malaysia (ANGKASA) pernah dilaporkan terlibat dalam aktiviti-aktiviti tersebut. Bekas

Timbalan Pengerusi Koswip (Koperasi Pegawai Kerajaan Negeri Selangor dan Wilayah

Persekutuan) dan juga di Lembaga Koswip, didakwa di Mahkamah Sesyen. Ini kerana

pergerakan koperasi mempunyai sejarah yang salah dalam pengurusan salah urus, pecah

amanah dan penipuan. Isu lain yang terlibat adalah, Ketiadaan Struktur Tadbir Urus Korporat

dan Struktur Lemah. Jawatankuasa audit dalaman koperasi di Malaysia yang telah dilantik

oleh ahli-ahli telah gagal melaksanakan tugas, fungsi dan tanggungjawab mereka. Para ahli

biasanya mempunyai lebih banyak kecenderungan untuk melantik ahli-ahli terkenal atau

berpengaruh untuk memegang jawatan di koperasi. Ahli Lembaga tersebut telah gagal dalam

menjalankan tugas mereka mengikut amalan tadbir urus yang terbaik. Pelantikan tersebut

seharusnya berdasarkan pengalaman dan kepercayaan anggota dan bukan populariti mereka.

Selain daripada itu, isu kekurangan modal Dasar Koperasi Negara (NCP) 2002-2010

kementerian yang bertanggungjawab terhadap koperasi telah mengakui bahawa majoriti

koperasi adalah saiz dan modal kecil. Kebanyakan koperasi bergantung kepada sumber modal

dalaman yang merupakan modal saham, yuran dan keuntungan terkumpul. Oleh kerana itu,

banyak koperasi menghadapi masalah yang menghasilkan dan mendapatkan modal yang

cukup untuk melaksanakan kegiatan mereka. Kesan kekurangan telah menyebabkan

masyarakat koperasi tidak dapat menghasilkan pulangan yang wajar kepada ahli walaupun

beberapa koperasi mempunyai dana berlebihan.[ CITATION Acc19 \l 1033 ]

Isu lain akauntabiliti kes sebenar adalah, isu kawalan dalaman. Bahagian Petroleum Lembaga

Hasil Dalam Negeri Malaysia (LHDNM) menguruskan cukai ke atas petroleum yang terdiri

daripada 2 sektor, sektor huluan dan hiliran. Sektor huluan melibatkan syarikat petroleum

hulu yang membawa operasi termasuk penerokaan, pembangunan, pengeluaran dan penjualan

petroleum, manakala sektor hiliran melibatkan syarikat petroleum hiliran yang melakukan

pemprosesan, penapisan, pemasaran dan pembangunan produk berasaskan petroleum dan

industri petrokimia. Sebanyak 31 kes audit Akta Cukai Pendapatan Korporat luaran (CITA)

ditangguhkan dan mengambil masa satu bulan hingga tiga tahun dan 5 bulan melibatkan

cukai dan penalti berjumlah RM8.83 juta. Melalui kajian audit mendapat beberapa perkara

yang tidak mematuhi peraturan seperti tiada senarai semak audit diisi, ketidakpatuhan

prosedur, tiada kawalan dalaman dalam mengutip cukai yang mengakibatkan sejumlah cukai

tidak terlewat dan sebagainya. [ CITATION Aud13 \l 1033 ]

Isu lain adalah menghalang atau rintangan kepada perubahan. Terdapat banyak inisiatif yang

diperkenalkan oleh kerajaan untuk mengubah organisasi dan memberi kemudahan kepada

semua orang. Sebagai contoh, pengenalan alat pengurusan baru seperti Total Quality

Management (TQM) dan Circle Quality Control (QCC), Pergerakan Budaya Kerja

Cemerlang dan kaedah perakaunan baru seperti Sistem Penganggaran Modified (MBS) dan

Sistem Perakaunan Mikro (MAS). Perubahan dalam struktur dan aktiviti dalam organisasi

sektor awam telah mengakibatkan lebih banyak pentadbiran dan konsekuensi kewangan yang

sering menyebabkan ketahanan pekerja. Ketidak inginan perubahan pekerja dianggap sebagai

penghalang yang kritikal untuk perubahan. Kerajaan juga melaburkan banyak wang, masa

dan usaha dalam pembaharuan ini untuk mencapai sasaran yang ditetapkan. Malangnya,

mereka tidak diberi latihan dan pengetahuan tentang mengapa perubahan diperlukan,

bagaimana perubahan akan mempengaruhi mereka proses kerja dan apakah manfaat kepada

mereka. Sebagai contoh Program Transformasi Kedai Runcit (TUKAR) yang dilancarkan

pada tahun 2011, merupakan satu Projek untuk pemborong dan peruncit yang diawasi oleh

KPDNKK. Projek ini bertujuan untuk memodenkan kedai runcit tradisional dan

meningkatkan daya saing di sektor runcit. [ CITATION Aud131 \l 1033 ]

Terdapat beberapa masalah yang dikenal pasti oleh Juruaudit iaitu peruncit tidak

menggunakan sistem Point Of Sales (POS). Disebabkan kekurangan latihan dan pendedahan

pengetahuan kepada kebaikan sistem dan proses terbaru kepada peruncit maka mereka tidak
menggunakan sistem tersebut. Selain itu, keboleh fahaman peruncit atau peruncit tradisional

yang telah lama menjalankan operasi merupakan faktor utama yang menyumbang kepada

kesukaran mereka dalam memahami sistem yang baru ini. Disebabkan terbiasa dengan cara

tradisional, mereka akan menolak untuk menyesuaikan sistem baru yang kepada mereka

dianggap tidak selesa. Oleh itu, fungsi sistem POS seperti memantau jualan dan stok

barangan, penggunaan sistem pengimbas kod bar dan pangkalan data inventori yang boleh

disambungkan secara langsung dengan perunding tidak dapat digunakan. [ CITATION Aud131 \l

1033 ]

Pengenalpastian batasan utama meningkatkan akauntabiliti awam

Walau bagaimanapun, terdapat beberapa isu mengenai Kebertanggungjawaban dalam

Pengurusan Kewangan Awam. Kajian kes ini membincangkan isu-isu biasa dalam

Pengurusan Kewangan Awam di Malaysia yang menyumbang kepada masalah dalam

mencapai akauntabiliti. Disini terdapat beberapa isu-isu dan masalah dalam mencapai

akauntabiliti iaitu:

- Tiada arahan atau panduan sebenar mengenai sistem baru yang diperkenalkan

o Ketiadaan garis panduan yang jelas terutama mengenai sistem baru yang

diperkenalkan menyumbang kepada kelewatan dalam menghasilkan penyata

kewangan tahunan. Walaupun garis panduan baru dikeluarkan, ia tidak diikuti

dengan betul kerana kurang memahami dan mungkin kesukaran untuk

melaksanakannya terutamanya dalam kes di mana tidak ada duluan.[ CITATION

Aud132 \l 1033 ]

- Jawatan tidak mencukupi yang dibuat dalam meningkatkan akauntabiliti yang lebih

baik
 o Kekurangan bilangan kakitangan boleh menyebabkan pembatasan kepada

aliran pentadbiran dan pengurusan jabatan. Dalam sesetengah kes, terdapat

jawatan yang kosong, oleh itu tanggungjawab jawatan itu beralih kepada

orang lain. Ini akan mewujudkan kekurangan pemeriksaan dan keseimbangan

dalam proses. [ CITATION Aud12 \l 1033 ]

o Terdapat Kajian daripada kes tentera Udara Diraja Malaysia mendapati

bahawa objektif menyediakan latihan kepada juruterbang dan jurutera tidak

dipenuhi kerana terdapat kekurangan tenaga kerja terutamanya juruterbang

dan jurutera. Tentera Udara Diraja Malaysia disyorkan untuk mengkaji

keperluan jawatan untuk juruterbang dan jurutera dan memastikan pihak-pihak

yang berkaitan memberi perhatian kepada jawatan tersebut. [ CITATION Aud12 \l

1033 ]

- Kegagalan sistem kawalan dalaman

o Kawalan dalaman secara umumnya didefinisikan sebagai proses, yang terjejas

oleh pengurusan dan kakitangan lain, yang direka untuk memberi jaminan

munasabah mengenai pencapaian objektif dalam kategori berikut[ CITATION

Aud13 \l 1033 ]:

 Keberkesanan dan kecekapan operasi[ CITATION Aud13 \l 1033 ].

 Kebolehpercayaan pelaporan kewangan[ CITATION Aud13 \l 1033 ].

 Pematuhan dengan undang-undang dan peraturan yang

berkenaan[ CITATION Aud13 \l 1033 ]

- Rintangan untuk berubah

o Kekangan daripada orang ramai mengenai proses yang sedia ada hendak

diubah kepada proses yang lebih baik. Ini merupakan halangan yang utama

dalam meningkatkan akauntabiliti Negara disebabkan tidak mahu kepada

 pertukaran. Sebagai contoh proses tradisional ditukar kepada sistematik

menggunakan sistem yang dapat menghubungkan terus kepada pihak

berkepentingan tetapi terdapat sesetegah tidak dapat menerima kerana telah

biasa dengan proses tradisional tersebut walaupun pertukaran sistematik lebih

banyak kelebihan. [ CITATION Aud131 \l 1033 ]

Cadangan dan perbincangan mengenai keberkesanan juruaudit-juruaudit sektor awam

dalam meningkatkan akauntabiliti awam.

Berikut merupakan Prinsip akauntabiliti yang berkesan:

- Peranan dan tanggungjawab yang jelas

- Jelas jangkaan prestasi

- Harapan dan kapasiti seimbang

- Pelaporan kredibiliti

- Kajian semula dan penyelarasan yang munasabah

Dalam dalam meningkatkan akauntabiliti awam, Peranan juruaudit merupakan peranan yang

penting. Ketelusan adalah sebahagian daripada kebertanggungjawaban tetapi ia tidak sama

dengan akauntabiliti. Untuk memegang jawatan pegawai kerajaan yang bertanggungjawab,

seseorang mesti terlebih dahulu mengetahui maklumat mengenai keputusan dan tindakan

(transparansi) kakitangan awam itu, tetapi anda mesti pergi lebih jauh jika anda sebenarnya

memegang mereka untuk mengambil kira keputusan dan tindakan mereka. Ia adalah

kepentingan umum yang utama bahawa pengaturan pelaporan kewangan tidak disediakan di

banyak negara di seluruh dunia. Kerajaan mempunyai tanggungjawab untuk

menguatkuasakan, melaksanakan dan melaksanakan undang-undang; menyampaikan

perkhidmatan kepada warganegara; melindungi nyawa dan harta benda dan keputusan dan

tindakan yang diambil untuk memenuhi tanggungjawab ini mesti dinyatakan dengan jelas
demi kepentingan orang awam kerana kerajaan dijangka bertindak demi kepentingan orang

awam yang mengundi mereka.

Kerajaan mengumpul cukai, duti adat, cukai nilai ditambah dan lain-lain dan wang yang

dikumpul melalui cukai dan cara penjanaan pendapatan lain diperuntukkan untuk

membelanjakan kedua-dua projek berulang dan modal. Tanggungjawab ini menjadikannya

penting bagi kerajaan untuk melaksanakan tanggungjawab mereka dengan memperlihatkan

cara mereka menggunakan sumber-sumber yang berkesan dan efisien menggunakannya.

Tanpa pelaporan kewangan yang mantap dan telus, tidak mungkin untuk menentukan sama

ada aktiviti-aktiviti kerajaan telah berminat kepada orang ramai atau tidak. Selain itu, tanpa

laporan kewangan, adalah mustahil bagi kerajaan untuk menunaikan fungsi akauntabiliti.

Kejayaan sektor awam diukur terutamanya oleh keupayaannya untuk menyampaikan

perkhidmatan dengan jayanya dan menjalankan program dengan cara yang saksama dan

sesuai, aktiviti audit sektor awam sepatutnya mempunyai kuasa dan kecekapan untuk menilai

pematuhan, keberkesanan, ekonomi, dan kecekapan kewangan dan program. Selain itu,

juruaudit juga mesti melindungi nilai-nilai teras sektor awam, kerana ia melayani semua

warganegara. Juruaudit melaksanakan peranan berikut:

- Juruaudit sektor awam melaksanakan fungsi pengawasan mereka dengan menilai

sama ada entiti sektor awam melakukan apa yang sepatutnya mereka lakukan,

membelanjakan dana untuk tujuan yang dimaksudkan dan mematuhi peraturan dan

peraturan. Juruaudit sektor awam memantau keberkesanan struktur kawalan

pengurusan serta untuk mengesan dan menghalang salah guna kuasa dan sumber yang

diamanahkan kepada pegawai kerajaan.

- Juruaudit sektor awam juga bertujuan untuk pengesanan atau mengenal pasti

perbuatan penipuan yang tidak sesuai, tidak cekap, tidak sah yang telah berlaku dan

untuk mengumpul fakta dan bukti untuk menyokong tindakan tatatertib.

- Juruaudit juga memberikan wawasan untuk membantu mereka yang mengetuai urusan

di negara ini dengan menilai program dan dasar yang bekerja atau tidak.

- Salah satu peranan utama juruaudit luar dalam tadbir urus korporat adalah melindungi

kepentingan para pemegang saham. Ini adalah mungkin kerana laporan audisi luaran

dijalankan tanpa pengaruh syarikat. Juruaudit luar melaporkan keadaan kewangan

syarikat dan membuktikan kesahan laporan kewangan yang mungkin telah

dikeluarkan. Mereka memastikan bahawa lembaga menerima maklumat yang tepat

dan boleh dipercayai. Lembaga juga boleh mempersoalkan pandangan dan penilaian

juruaudit mengenai kesesuaian prinsip perakaunan yang digunakan oleh sesebuah

syarikat.

- Juruaudit boleh memperkenalkan langkah dan dasar yang direka untuk memaksa

akauntabiliti di tempat kerja. Sebagai contoh, juruaudit boleh mencadangkan penalti

bagi pegawai yang melakukan memanipulasi terhadap penyata kewangan dengan

menaikkan angka atau nombor dengan sengaja. Penalti dan tindakan kepada pegawai

tersebut boleh dilakukan dengan pelucutan jawatannya atau pampasannya, seperti

mengurangkan bonus tahunan, dan juga pencen.

- Juruaudit luar membantu menggalakkan tadbir urus korporat dengan menjalankan

penilaian risiko tempoh. Juruaudit mengkaji semula langkah-langkah keselamatan

yang dilakukan terhadap penipuan atau rasuah korporat. Sebagai tambahan untuk

menilai risiko yang mungkin, juruaudit juga menganalisis toleransi risiko keseluruhan

serta usaha yang telah dilakukan terhadap pengurangan risiko-risiko. Sebagai contoh,

jika sebuah syarikat atau agensi kerajaan mempunyai sistem pemberi maklumat yang
 kurang berprestasi, maka juruaudit boleh member pandangan bagi memperbaiki ini

masalah yang berlaku terhadap sistem tersebut sama ada perlu sistem baru atau

penambahbaikan terhadap sistem lama.

- Juruaudit boleh membantu memastikan tadbir urus korporat yang baik dengan

membangunkan rancangan pengurusan krisis yang cekap untuk digunakan dalam hal

dakwaan penipuan atau rasuah. Pelan ini biasanya melibatkan tanggungjawab kepada

pegawai pentadbiran yang berlainan. Dengan cara ini, jika syarikat terlibat dalam

krisis kewangan, pegawai mempunyai pelan aktif yang boleh digunakan untuk

mengekalkan keyakinan di kalangan pelabur. Pelan pengurusan krisis juga mungkin

termasuk langkah-langkah kawalan yang akan digunakan dengan media dan pegawai

penguat kuasa undang-undang.

Rumusan

Akauntabiliti adalah tanggungjawab dalam melakukan pekerjaan atau urusan. Menjaga

akauntabiliti bererti menjaga integriti seseorang pekerja perkhidmatan awam. Standard

penilaian kerja (KPI) dan standard 5s dan sebagainya adalah perkara normal dalam dunia

pengurusan perkhidmatan awam. Ia sekaligus memberi kepuasankepada pelanggan yang

berurusan dengan agensi sekaligus menaik imej kerajaan di mata rakyat dan dunia

(2,539 Patah Perkataan)

Rujukan

(2012). Audit General Report 2012 - Royal Malaysian Police Force.

(2013). Audit General Report 2013 - Inland Revenue Board of Malaysia. General Audit.
(2013). Audit General Report 2013 - Ministry of Domestic Trade, Co-operatives and

Consumerism.

(2013). Audit General Report 2013 - Ministry Of Education Malaysia.

Accountability Issues in a Malaysian Government Agency. (n.d.). Retrieved 11 1, 2019, from

prezi: https://prezi.com/ndnkb2y0kmmd/accountability-issues-in-a-malaysian-

government-agency/