Χρυσαυγή Κουμαλάτσου

«Αλλάζοντας μορφή, είναι μονάχα ένα τραπέζι;».

Μάθημα: Αρχιτεκτονική Μικρής Κλίμακας και Αντικειμένων

Διδάσκων: Χρήστος Τέσσας

Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών _ Πολυτεχνείο Κρήτης _ 20 Ιουνίου 2018

1
Περίληψη

Το 1993 ζητήθηκε από τον Enric Miralles να σχεδιάσει ένα αντικείμενο για μια
έκθεση, που θα ανταποκρινόταν στον τρόπο σκέψης του. Έτσι δημιουργήθηκε
το τραπέζι Ines. Ένα τραπέζι που προσφέρει πλήθος διαφορετικών
συνδυασμών και δυνατοτήτων χρήσης του. Θα αναλυθεί ο όρος της
μεταβλητότητας στον σχεδιασμό των επίπλων. Επίσης, η πολυπλοκότητα της
κατασκευής του Ines αλλά και η ποικιλία των μορφών του αποτελούν θέμα
προς διερεύνηση. Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι η προσέγγιση του
τρόπου σκέψης του σχεδιαστή μέσω της ανάλυσης του αντικειμένου. Η
μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι η βιβλιογραφική έρευνα και η ανάλυση
των διαθέσιμων κατασκευαστικών σχεδίων. Τα αναμενόμενα συμπεράσματα
που θα προκύψουν σχετίζονται με τις αρετές που η μεταβλητότητα και η
μορφή προσδίδουν στο αντικείμενο, αλλά και με την εννοιολογική σημασία
του τραπεζιού Ines.

2
Περιεχόμενα

Α_ εισαγωγή ………………………………………………………….. 4

Β_ μεθοδολογία……………………………………………………... ..4

Β_ 1 Η δημιουργία………………………………………………5

Β_ 2 Ορισμοί και έννοιες……………………………………….9

Γ_ αποτελέσματα…………………………………………………….11

Γ_1 Σχεδιαστικές αρχές του Enric Miralles………………….11

Γ_ 2 Κατασκευή και παραγωγή………………………………13

Δ_ συμπεράσματα……………………………………………………16

Βιογραφικό σημείωμα………………………………………………. 17

Βιβλιογραφικές παραπομπές………………………………………18

Βιβλιογραφία…………………………………………………………..18

Πηγές εικόνων…………………………………………………………19

3
Α_ εισαγωγή

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η μελέτη του τραπεζιού Ines

από τον αρχιτέκτονα Enric Miralles. Το τραπέζι Ines προορίζεται για μια
έκθεση και αποτελεί την αναπαράσταση του τρόπου σκέψης του αρχιτέκτονα.
Ο συγκεκριμένος αρχιτέκτονας αναπτύσσει μία ιδιόμορφη σχέση με τον τόπο
και το χρόνο και χαρακτηρίζει την αρχιτεκτονική του ως ''Χρονική
Αρχιτεκτονική''. Αυτό συμβαίνει γιατί όλες οι αρχιτεκτονικές του αποφάσεις,
από το στάδιο της σύνθεσης μέχρι και μετά την κατασκευή του έργου,
λαμβάνονται με άξονα το χρόνο. Επιπλέον ο Miralles σχεδιάζει με βάση τον
άνθρωπο και τις ανάγκες του. Ο βασικότερος στόχος του είναι να δημιουργεί
κοινωνικά τοπία, στα οποία εντάσσει τα έργα του και όπου η ανθρώπινη
δραστηριότητα και κίνηση είναι το κέντρο της σύνθεσης. Έτσι και το τραπέζι
αναπτύσσει έντονη σχέση με το χρόνο και την πάροδό του αλλά και με την
δράση και κίνηση του χρήστη.

«Ένα τραπέζι που εξηγεί έναν συγκεκριμένο τρόπο σχεδίασης, που τα

πράγματα είναι το κυρίως θέμα, που η κατοίκηση ενός τόπου είναι καλά
προετοιμασμένη και που το πέρασμα του χρόνου γίνεται παιχνίδι.»

Enric Miralles

Β_ μεθοδολογία

Η εργασία χωρίζεται σε δύο βασικές ενότητες (Β και Γ). Η πρώτη ενότητα είναι
περισσότερο γενική και μας εισάγει στο πλαίσιο της διερεύνησης. Στην
ενότητα αυτή προσεγγίζεται η έννοια της μεταβλητότητας σε σχέση με την
αρχιτεκτονική δημιουργία. Στη δεύτερη ενότητα αναπτύσσεται το κυρίως θέμα
της εργασίας που αφορά στο τραπέζι Ines του Miralles. Κύριοι άξονες της
έρευνας είναι η μεταβλητότητα και η προσαρμόσιμη αρχιτεκτονική αλλά και οι
συνθετικές αρχές του Miralles. Τέλος, για τη συλλογή των απαραίτητων
πληροφοριών για τη συγγραφή της εργασίας πραγματοποιήθηκε
βιβλιογραφική έρευνα και έρευνα στο διαδίκτυο.

4
Β_ 1 Η δημιουργία

Το τραπέζι Ines δημιουργήθηκε το 1993 από τον Miralles για την έκθεση
application & implication του κέντρου τέχνης Le magasin. Συγκεκριμένα, η
επιτροπή του Le Magasin-CNAC έδωσε μια ευκαιρία ώστε να δημιουργηθεί
μια ελεύθερη αρχιτεκτονική, απαλλαγμένη από οποιονδήποτε λειτουργικό
περιορισμό, ήταν ένα πείραμα στον όγκο και στην ύλη. Κάθε ένας από τους
προσκεκλημένους αρχιτέκτονες είχε έκταση 15 τ.μ. για να δημιουργήσει. Η
έκθεση είχε διάρκεια από τις 26 Μαΐου έως την 1η Αυγούστου του 1993. Υπό
την επιμέλεια της Adelina Cüberyan.

Εικόνα 1: Το Ines Table, όπως παρουσιάστηκε στην έκθεση

Εικόνα 2: Άλλες συμμετοχές

Η περιγραφή του ίδιου για την δημιουργία του τραπεζιού είναι η εξής:

«Μου πρότειναν για μια μικρή έκθεση να κατασκευάσω ένα κομμάτι που θα
ανταποκρινόταν στον τρόπο σκέψης μου ή κάτι τέτοιο. Τους έκανα αυτήν την
πρόταση. Τους πρότεινα να δουλέψουμε αυτό το τραπέζι που συμπίπτει
αρκετά με το περιεχόμενο της δουλειάς μας… αυτό το τραπέζι έχει το μέγεθος
ενός δωματίου, περίπου 3χ2.80 μ., η μορφή που έχει μεταβάλλεται. Με αυτό
τον τρόπο είναι επιπλέον ένα κομμάτι που όταν καθίσεις ή αποφασίσεις που
θα εργαστείς σου επιτρέπει να τυλιχτείς γύρω από τον εαυτό σου. Θα

5
συνοψίσω αυτό που πρόκειται να εξηγήσω σήμερα σχεδόν λαβυρινθικά και σε
αναφορά με ένα αντικείμενο. Πρόκειται για ένα κομμάτι το οποίο εκτός απ ότι
είναι κατασκευασμένο από ξύλο δρυός, μοιάζει με τα γραφεία της αρχής του
αιώνα. Κατασκευάσαμε δύο κομμάτια, πράγμα που θεωρώ πολύ σημαντικό,
αυτό που είναι εκεί κάτω και αυτό που βρίσκεται εδώ. Αυτό το κομμάτι ήταν
σχεδόν, για να συνεννοούμαστε σαν ένα είδος kit επιβίωσης: με αυτό, μια
κουζίνα και ένα λουτρό μπορείς να ζεις, και μάλιστα πιστεύω ότι μπορείς να
ζεις πολύ καλά… θα μπορούσα να το συνδυάσω με πολλά πράγματα… είναι
ένα εργαλείο δουλειάς και ταυτοχρόνως είναι ένα εργαλείο στοχασμού… εγώ
πιστεύω ότι οι διαστάσεις των projects Μου είναι λίγο πολύ αυτές του
τραπεζιού».

Enric Miralles

Στην έκθεση υπήρξαν αρκετές συμμετοχές από ευρωπαίους αρχιτέκτονες

όπως του Bernd Albers από το Βερολίνο, των Yves Arnod και Isabel Herault
από το Γκρενόμπλ αλλά και άλλων. Κάθε μια ξεχωριστή λόγο του πλαισίου
ελευθερίας θέματος της έκθεσης.

Σύμφωνα με την περιγραφή του Miralles «Πρόκειται για ένα κομμάτι το οποίο
εκτός απ ότι είναι κατασκευασμένο από ξύλο δρυός, μοιάζει με τα γραφεία της
αρχής του αιώνα». Μπορούμε να παρατηρήσουμε ομοιότητες, πέραν του
υλικού, στη δυνατότητα μεταβολής της μορφής των τραπεζιών και στις δύο
περιπτώσεις. Χρησιμοποιώντας για παράδειγμα το γραφείο του Jean-
François Oeben παρατηρούμε την ύπαρξη μηχανισμών που μετέβαλλαν τα
στοιχεία του τραπεζιού. Με το γύρισμα ενός κλειδιού ενεργοποιούνται τα
ελατήρια και η οριζόντια επιφάνεια του τραπεζιού υποχωρεί δίνοντας θέση σε
μια κεκλιμένη επιφάνεια. Συγκεκριμένα τα τέσσερα κινούμενα μέλη του
τραπεζιού μπορούν να αντιστοιχηθούν με 4 είδη γραφείων.

6
Ακόμα, υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ του τραπεζιού και άλλων έργων του
αρχιτέκτονα. Αρχικά, με το περίπτερο ποδηλάτων la llauna ως προς το σχήμα
και τις καμπύλες. Τέλος με το τραπέζι στο νεκροταφείο της Igualada, όπου το
ένα πόδι αντικαθιστάται από τον τροχό ποδηλάτου, όπως και στο τραπέζι
Ines τα πόδια θυμίζουν την κίνηση του τροχού που περιστρέφεται με αφετηρία
έναν σταθερό άξονα και ορίζει την κίνηση.

Εικόνα 3: Σχέδια του La Llauna Εικόνα 4: τραπέζι στο νεκροταφείο Igualada

7
Από την άλλη πλευρά ο Josep M. Rovira υποστηρίζει ότι η προέλευση του
InesTable δεν μπορεί να είναι άλλη από τη μελέτη του San Jerónimo, ενός
έργου ζωγραφισμένου από τον Antonello da Messina.

Δεδομένου ότι ο Miralles παρουσίαζε πάντα την φωτογραφία του InesTable με

αρχεία και σχέδια του στο παρασκήνιο, φαίνεται προφανές ότι η προέλευση
του InesTable δεν μπορεί να είναι διαφορετική από την μελέτη για το έπιπλο
τραπέζι-συρτάρι-ράφι του San Jerome που ζωγράφισε ο Antonello de
Messina γύρω στο 1474. Όπως και ο Miralles στο InesTable, ο Jerónimo
μπορεί να διαβάσει βιβλία άνετα λόγο των κεκλιμένων στοιχείων. Τα σύμπαντα
τους είναι κοντά, ό, τι χρειάζονται είναι εκεί: ο Miralles τα σχέδια του, ο
Jerónimo τα πράγματα του. Τα πλακάκια του πατώματος είναι σχεδόν
πανομοιότυπα και στα δύο, χρωματισμένα και από σκυρόδεμα. Εκείνοι που
ήρθαν στο σπίτι του αρχιτέκτονα στην οδό Mercaders για να εκφράσουν την
έκπληξή τους θα μπορούσαν να προέρχονται από αυτόν τον πίνακα. Το κάτω
μέρος του επίπλου στον πίνακα προσφέρει επίσης στοιχεία που επικοινωνούν
με το τραπέζι Ines: στο Jerome οι δοκοί και οι καμάρες, ενώ στο InesTable τα
πέλματα και τα πετάσματα. 1

Εικόνα 5: Ines Table Εικόνα 6: το έργο San Jerónimo από

τον Antonello da Messina

8
Β_ 2 Ορισμοί και έννοιες

Στο σχέδιο η μόνη αναφορά που έγινε αφορούσε το υλικό ‘OAK’ (δρυς -
βελανιδιά). Όμως στην έκθεση της γκαλερί παρουσιάστηκε με το όνομα Ines
table. Ένα ασταθές τραπέζι. Η λέξη αστάθεια δεν αναφέρεται στην ικανότητα
ισορροπίας, αλλά σε ένα αντικείμενο ικανό να αλλάξει τη μορφή του και να
μετασχηματίσει το χώρο. Φαίνεται ότι ο βασικός σκοπός του τραπεζιού Ines
είναι η ικανότητα προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες πρακτικές ανάγκες και
συνθήκες λειτουργίας του χώρου μέσω της μεταβολής της μορφής και της
διάταξης τoυ. Στη συνέχεια θα αναλυθούν οι όροι της λειτουργικότητας, της
μεταβαλλόμενης κατασκευής αλλά και της ευελιξίας. Έννοιες σχετικές με τα
χαρακτηριστικά του τραπεζιού Ines.

Εικόνα 7: σχέδια του τραπεζιού σχεδιασμένα σε κλίμακα 1/10

Η αναζήτηση της λειτουργικότητας ξεκινάει ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα
και αποτελεί βασικό στοιχείο του καλλιτεχνικού κινήματος De Stijl. Κυρίαρχα
γνωρίσματα του κινήματος είναι οι καθαρές μορφές, η απλότητα και η
αυστηρότητα των γραμμών και η απουσία διακοσμητικών στοιχείων.
9
Επιδιώκοντας την λειτουργικότητα των χώρων εισάγονται νέα σχεδιαστικά
στοιχεία, τα οποία καταργούν τα όρια στα έπιπλα και το κτήριο. Με την χρήση
εσωτερικών συρόμενων τοίχων και τον σχεδιασμό επίπλων που
αναδιπλώνουν και αποθηκεύονται, ο χώρος μπορούσε να μεταβάλλεται ώστε
να ανταποκρίνεται σε διαφορετικές ανάγκες και επιθυμίες των χρηστών.

Πέρα από την λειτουργικότητα η έννοια της ευελιξίας όπως αυτή διατυπώθηκε
την περίοδο του μοντερνισμού, δηλαδή η δυνατότητα μιας χωρικής
κατασκευής να μεταβάλλεται και να προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες,
σταδιακά υποχωρεί για να δώσει τη θέση της στην έννοια της μεταβλητότητας
μέσω της οποίας οι αρχιτέκτονες επιδιώκουν να αποδώσουν πραγματική
κίνηση στο κτισμένο περιβάλλον. Έτσι δημιουργήθηκε μια μη στατική
αρχιτεκτονική, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να μετασχηματίζεται ώστε να
εξυπηρετεί τις ανάγκες των χρηστών.

Ο όρος μεταβαλλόμενες αναφέρεται σε κατασκευές που μπορούν να

μεταβληθούν συνολικά κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους, αλλάζοντας την
εμφάνιση και μορφή τους, τη λειτουργία ή την κατάστασή τους. Αυτή η αλλαγή
όμως επιφέρει και αλλαγές στον τρόπο που ο χρήστης αλληλεπιδρά με το
αντικείμενο. Το αναδιπλούμενο τραπέζι ιστορικά έχει υπάρξει ένα αντικείμενο
που υπάγεται στην λειτουργική του κατάσταση, υπάρχει η δράση της
μεταβολής, η κίνηση, ένας μηχανισμός που βοηθά στην αναδίπλωση αλλά
σπάνια γίνεται αναφορά στο αισθητικό κομμάτι του σχεδιασμού. Βέβαια ο
Enric Miralles στο τραπέζι Ines αναδιατυπώνει την έννοια της κίνησης και της
μεταμόρφωσης ενός αντικειμένου ως μια μορφή παιχνιδιού.

10
Γ_ αποτελέσματα

Γ_1 Σχεδιαστικές αρχές του Enric Miralles

Εικόνα 8: Διαφορετικές εκδοχές μορφής του τραπεζιού Ines

«Ενδιαφέρομαι να μετρήσω τα πράγματα, ειδικά αντικείμενα με παρόμοια

χαρακτηριστικά με το τραπέζι. Χώρους όπου μπορεί κανείς να καθίσει, να
στηριχτεί, να προσεγγίσει. Το είδος της κίνησης ενός ατόμου σε ένα χώρο.
Σχεδόν κάθε ένα από αυτά τα σημεία είναι αυτό που δίνει διάσταση στο έργο.
Αυτή τη λαβυρινθώδη κίνηση».

Enric Miralles

11
Για τον Miralles ο υπαρξιακός στόχος της αρχιτεκτονικής είναι να μας συνδέει
τόσο με τον τόπο, όσο και με το χρόνο. Δεν επιθυμεί να δημιουργήσει μία
στείρα αρχιτεκτονική με μοναδικό σκοπό τη λειτουργικότητα. Για εκείνον οι
υπαρξιακές ανησυχίες του ανθρώπου και η σύνδεσή του με τον τόπο όπου
κατοικεί είναι πολύ πιο σημαντικά στοιχεία για να ξεκινήσει μία σύνθεση. Η
αρχιτεκτονική πρέπει να συγκεκριμενοποιεί το χώρο και το χρόνο και
ταυτόχρονα να προκαλεί την εμπειρία της χρονικής συνέχειας. Το ταξίδι μέσα
από διάφορες παραλλαγές και μεταβολές είναι το βασικό στοιχείο της
αρχιτεκτονικής του.

'' Στον ίδιο της το σχηματισμό η αρχιτεκτονική ενσωματώνει την ιδέα του
ταξιδιού, της μεταβλητότητας''

Enric Miralles

Η σκέψη του Miralles, αν και δανείζεται στοιχεία του μοντέρνου, όπως οι

μορφές και η κίνηση στο χώρο, προχωράει ένα βήμα παραπέρα με μία πιο
ποιητική και διαισθητική άποψη. Ο άνθρωπος τοποθετείται στο επίκεντρο και
πλέον η δραστηριότητα και η κίνηση του είναι το βασικό στοιχείο που δομεί τη
σύνθεση. Το ''κοινωνικό τοπίο'' είναι το υπόβαθρο πάνω στο οποίο τοποθετεί
το έργο του, στοχεύοντας όχι απλά στη συνύπαρξη αλλά ταυτόχρονα και στη
συσχέτιση με αυτό. Η ''χρονική αρχιτεκτονική'' του δεν περιλαμβάνει μόνο το
κτισμένο, αλλά και το σχεδιαστικό έργο του. Επιθυμώντας τη συσχέτιση με τον
τόπο, ο Miralles δημιουργεί χρονικές και τοπικές σχέσεις, με άλλα έργα και
εμπειρίες. Κάθε συνθετική απόφαση του Miralles αποπνέει την αναφορά στο
χρόνο. Ο χρόνος στην περίπτωση του Miralles δεν είναι αφηρημένος και
απεριόριστος όπως γίνεται αντιληπτός από την επιστήμη. Αντίθετα, ο χρόνος
για εκείνον είναι μετρήσιμος και οριοθετημένος.2 Το τραπέζι Ines αποτελέι
ένα είδος ρολογιού. Ο χρήστης μπορεί να αντιληφθεί το χρόνο ανάλογα με τον
τρόπο που σχετίζεται με το αντικείμενο. Κάνει το δωμάτιο όπου βρίσκεται
τοποθετημένο να εξαφανιστεί, λαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο και έτσι
καταφέρνει να δημιουργήσει μια άμεση σχέση μεταξύ ατόμου και αντικειμένου.

12
Ο μόνος εσωτερικός χώρος που έχω σχεδιάσει μέχρι στιγμής είναι το τραπέζι.
Είναι ένα τραπέζι που μπορεί να τοποθετηθεί οπουδήποτε. Σου επιτρέπει να
‘ζήσεις’ μέσα, αλλά όχι να ‘είσαι’ μέσα.

Enric Miralles

Γ_ 2 Κατασκευή και παραγωγή

Το υλικό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή του τραπεζιού είναι η δρυς.
Για αιώνες, η δρυς είναι ένα υλικό που χρησιμοποιείται ευρέως για την
κατασκευή τραπεζιών, καρεκλών και άλλων επίπλων, χάρη στη δύναμη, την
αντοχή και το αισθητικό αποτέλεσμα που δίνει στην κατασκευή. Το ξύλο
δρυός είναι σκληρό, με υψηλή περιεκτικότητα σε τανίνες, δίνοντάς του ένα
υψηλό επίπεδο αντοχής στα έντομα και τους μύκητες. Είναι πολύ ανθεκτικό
στην κάμψη αλλά μάλλον αδύναμο στη συμπίεση, το χρώμα του αλλάζει και
γίνεται πιο σκούρο μετά από παρατεταμένη άμεση έκθεση στο φως.

Όσο αναφορά τη κατασκευαστική του λεπτομέρεια, αυτό το περίπλοκο

σύστημα είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων μερών που σε δεύτερη ανάγνωση
είναι ιδιαιτέρως διακριτά και το κάθε ένα απαραίτητο για την κατασκευή.

Συγκεκριμένα, ένα από τα βασικότερα στοιχεία του τραπεζιού είναι η κύρια

δοκός. Σε αυτήν στηρίζονται τόσο τα κινητά όσο και τα σταθερά μέρη του
τραπεζιού. Έχει μορφή ζιγκ-ζαγκ και εναποτίθεται πάνω στα σταθερά πόδια.
Οι στύλοι (πόδια) και η δοκός αποτελούν τον σκελετό της κατασκευής και
παραλαμβάνουν τα φορτία. Πάνω στα πέντε σταθερά πόδια αρθρώνονται τα
κινητά πόδια του τραπεζιού. Η άρθρωση γίνεται με την βοήθεια ενός
ιδιαίτερου συνδέσμου που ενώνει το κινητό με το σταθερό μέλος και επιτρέπει
μια κίνηση 180ο στον οριζόντιο άξονα. Αυτή η μετακίνηση των ποδιών του
τραπεζιού συμβαίνει για την υποστήριξη των κινητών επίπεδων τμημάτων
του. Έτσι, λοιπόν, στον σταθερό σκελετό συνδέονταν τα τέσσερα οριζόντια
κινητά μέρη. Η ένωση γίνεται με την βοήθεια μεταλλικών συνδέσμων, που
επιτρέπουν την κίνηση. Η κίνηση των μερών ξεκινάει από το οριζόντιο
επίπεδο και φτάνει έως την κατακόρυφη θέση. Στη συνέχεια, για την στήριξη
στις ακραίες θέσεις, υπάρχουν τμήματα του τραπεζιού που λειτουργούν σαν
στηρίγματα. Όπως για παράδειγμα το πίσω μέρος μιας επιτραπέζιας

13
κορνίζας. Τέλος, ακόμα ένα βασικό στοιχείο είναι οι αποθηκευτικοί χώροι,
δηλαδή τα δύο κρυφά συρτάρια που στηρίζονται στο κάτω μέρος της δοκού.

σταθερά πόδια

κινητά πόδια

Σύνδεσμος μεταξύ
των μερών του
ποδιού

κύρια σταθερή δοκός οριζόντια κινητά τμήματα

Οριζόντια κινητά τμήματα, άξονες κίνησης, σημεία συνδέσεων

Μετά τον απροσδόκητο θάνατο του Miralles το 2000, και μέχρι σήμερα, μόνο
δύο αντίγραφα εγκρίθηκαν από το Ίδρυμα Enric Miralles: ένα στα γραφεία της
ΕΜΒΤ και ένα στην οικεία των αρχιτεκτόνων. Ωστόσο, ένα τρίτο Ines-Table
ήρθε στο φως στη Χιλή και είναι μέρος της έκθεσης ‘Άλλοι άνθρωποι έχουν
σκυλιά’, της γκαλερί D21. Αυτό το τρίτο αντίγραφο κατασκευάστηκε από ξύλο
καρυδιάς από τον αρχιτέκτονα Alejandro Lüer υπό την επίβλεψη του Smiljan
Radic και είναι η πρώτη δράση του Fragile Architecture Foundation, του

14
οποίου το διοικητικό συμβούλιο ενσωματώνεται από τον Smiljan Radic την
καλλιτέχνη Marcela Correa και τους αρχιτέκτονες Patricio Mardones, Enrique
Walker , Alberto Sato και Tomás Müller.

Στη συνέχεια, το τραπέζι που κατασκευάστηκε στη Χιλή μεταφέρθηκε στο

στούντιο των αρχιτεκτόνων που το ανακατασκεύασαν. Ένα δεύτερο
αντίγραφο κατέχει ο ξυλουργός και ακόμα ένα ταξίδεψε στο μουσείο του
Ρότερνταμ. Το τελευταίο αντίγραφο που κατασκευάστηκε με την συνεργασία
του Miralles βρίσκεται στην οικεία του.

Εικόνα 9: η κάτοψη της κατοικίας του αρχιτέκτονα

15
Εάν κάποιος επιθυμεί να αποκτήσει το τραπέζι Ines η εταιρία Llorens
Ebenisteria με την συγκατάθεση και συνεργασία του στούντιο EMBT
κατασκευάζει αντίγραφα του τραπεζιού κατόπιν παραγγελίας.

Δ_ συμπεράσματα

Η αρχιτεκτονική του Miralles έχει να κάνει με το γίγνεσθαι, δηλαδή με την

μεταβλητότητα, την εξέλιξη και την αλλαγή είναι μια διαδικασία με πολλά
αποτελέσματα. Έτσι και στο τραπέζι Ines η μεταβλητότητα και οι πολλαπλές
δυνατότητες αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά. Η σχέση που δημιουργείται
μεταξύ χρήστη και αντικειμένου είναι ουσιαστική επηρεάζοντας άμεσα τη
μορφή και λειτουργία του αντικειμένου αλλά και αντίστροφα.

Το τραπέζι Ines αποτελεί ένα ιδιαίτερο έπιπλο, αυτό εξηγείται από την αιτία
δημιουργίας του αλλά και από τον δημιουργό. Δεν χαρακτηρίζεται ως ένα
τραπέζι αλλά ως μια μηχανή που μεταλλάσσεται και μεταλλάσει το χώρο
γύρω της. Βασικός παράγοντας για να πραγματοποιηθεί αυτή η αλλαγή είναι
η δράση του ατόμου- χρήστη. Με αυτόν τον τρόπο ο χρήστης εμπλέκεται στη
δράση και δεν διαθέτει πλέον παθητικό ρόλο στη χρήση του αντικειμένου, ο
Miralles μετατρέπει την έννοια της μεταβλητότητας σε παιχνίδι και εντάσσει
την κίνηση σε κάτι που έχουμε συνηθίσει στατικό, όπως ένα τραπέζι. Το Ines
table είναι αφορμή για την αναζήτηση της έννοιας της μεταβλητότητας στην
αρχιτεκτονική αλλά και ένα εξαιρετικό εργαλείο για τη διερεύνηση του τρόπου
σκέψης του αρχιτέκτονα. Η ύπαρξη ενός ''ενδιάμεσου τόπου'', φαίνεται να
αφήνει ανοιχτές όλες τις πιθανότητες εξέλιξης του χώρου, δημιουργώντας ένα
δυναμικό αποτέλεσμα. Αυτή η ενδιάμεση μετάβαση που δημιουργείται
κατασκευάζει σχέσεις. αλλά κυρίως δημιουργεί κινητικούς τόπους.

16
Βιογραφικό σημείωμα

Εικόνα 10: Enric Miralles

Ο Enric Miralles γεννήθηκε το 1955 στη Βαρκελώνη, όπου και σπούδασε στη
σχολή αρχιτεκτονικής ETSAB (Escola Tècnica Superior d'Arquitectura de
Barcelona) και αποφοίτησε το 1978. Το 1983 ξεκίνησε τη συνεργασία με την
τότε σύζυγό του Carme Pinos. Η συνεργασία τους κράτησε μέχρι το 1990,
οπότε και αποφάσισαν να συνεχίσουν χωριστά. Στη συνέχεια ο Miralles
συνεργάστηκε με την επόμενη σύζυγό του, Benedetta Tagliabue και ίδρυσαν
μαζί το γραφείο ΕΜΒΤ (Enric Miralles – Benedetta Tagliabue) στη
Βαρκελώνη. Ο Miralles πέθανε το 2000 σε ηλικία 45 ετών από καρκίνο και
ετάφη στο κοιμητήριο της Igualada που ο ίδιος σχεδίασε.

17
Βιβλιογραφικές παραπομπές

1
Josep Rovira, Enric Miralles, Enric Miralles: Other Projects 1990-1994 (Caja
de Arquitectos Foundation, 2011), 239.

2
Κυριακή Τσουκαλά, Enric Miralles Αρχιτέκτων (Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη,
2014), 42.

Βιβλιογραφία

Βιβλία

1. Buchanan Peter. The Architecture of Enric Miralles and Carme

Pinos. New York: Lumen Books, 1990.

2. Γιαννούδης Σωκράτης. Προσαρμόσιμη αρχιτεκτονική. Εκδοτικός

Όμιλος Ίων, 2012.

3. Miralles Enric. Enric Miralles: Works and Projects, 1975 – 1995.

New York:The Monacelli Press, 1996.

4. Τσουκαλά Κυριακή. Enric Miralles Αρχιτέκτων. Θεσσαλονίκη:

Επίκεντρο, 2014.

Περιοδικά

1. Enric Miralles. ‘‘Mapas Mentales y Paisajes Sociales.’’ El

Croquis 30 / 49- 50 / 72 / 100 – 101.

Διαδίκτυο

1. Foundation Enric Miralles. ‘‘InesTable in Palau de Casavells.’’

September 25, 2015.
http://www.fundacioenricmiralles.com/fem/inestable-en-palau-
de-casavells/

18
 2. Nicolás Valencia. ‘‘Fundación de Arquitectura Frágil
manufactures a walnut replica of a historic table designed by
Enric Miralles.’’ September 27, 2017.
https://www.archdaily.mx/mx/880542/fundacion-de-arquitectura-
fragil-fabrica-replica-en-nogal-de-una-historica-mesa-disenada-
por-enric-miralles?ad_medium=gallery

3. Trap Maker. ‘‘Table Ines Table Enric Miralles.’’ 5/1/11.

http://hacedordetrampas.blogspot.com/2011/01/mesa-ines-
tableenric-miralles.html

4. Word press. ‘‘Tribute to Enric Miralles.’’ Τελευταία πρόσβαση

06/2018.
https://homenajeaenricmiralles.wordpress.com/category/inestabl
e/.

Ερευνητικές εργασίες

1. Τρομπούκη Ειρήνη. ‘‘Από την ευελιξία στην μεταβλητότητα στο

σχεδιασμό χώρων κατοικίας.’’ Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης, 2015.

2. Αριάδνη Γναφάκη. ‘‘IN - BETWEEN _ Place and Memory in the

Work of Enric Miralles.’’ Πολυτεχνείο Κρήτης, 2016.

Πηγές εικόνων

Εικόνα 1 – 2
https://homenajeaenricmiralles.wordpress.com/2012/12/28/mesa-inestable-
para-la-galeria-de-arte-le-magasin-2a-parte/

Εικόνα 3 https://homenajeaenricmiralles.files.wordpress.com/2013/01/02_la-
llauna.jpg

19
Εικόνα 4 https://homenajeaenricmiralles.files.wordpress.com/2013/01/03-
mesa-igualada.jpg

Εικόνα 5 http://arxiusarquitectura.cat/disseny_det.php?id=77

Εικόνα 6 https://homenajeaenricmiralles.wordpress.com/2013/01/04/mesa-
inestable-para-la-galeria-de-arte-le-magazine-5a-parte-referencias/

Εικόνα 7 https://homenajeaenricmiralles.wordpress.com/2013/01/02/mesa-
inestable-para-la-galeria-de-arte-le-magasin-4a-parte-dibujo/

Εικόνα 8
https://www.blogger.com/blogin.g?blogspotURL=http://bartlettyear1architectur
e.blogspot.com/2011/04/learning-from-inestable-enric-
miralles.html&bpli=1&pli=1

Εικόνα 9 https://arquitecturag.wordpress.com/2017/03/21/escritos-g-the-
house-as-a-city/

Εικόνα 10 https://alchetron.com/Enric-Miralles

20