Filipino 9 LAS (Ikaapat Na Markahan)

Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.1
Name: Grade/Score:
Year and Section: Date:
School: District:
Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Religion/Values Education Filipino Formal Theme TLE/ICT
Natural Sciences English MAPEH
Araling Panlipunan Math CAdT
Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Concept Notes Laboratory Report Formal Theme Others:
Skills: Exercise / Drill Illustration Informal Theme
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
Tema: Noli Me Tangere sa Puso ng mga Asyano
Pamagat: Pagtukoy sa Layunin sa Pagsulat ng Noli Me Tangere
Inaasahang Bunga: Natutukoy ang layunin ng may akda sa pagsulat ng nobela
Sanggunian: Panitikang Asyano 9, p.133-134
http://www.slideshare.net/heyitsmebianca/noli-me-tangere-kasaysayan-at-mga-tauhan
Konsepto:
Kasaysayan ng Noli Me Tangere
Nagsimula ang ideya para sulatin ang Noli Me Tangere sa pagbasa ni Rizal ng isang librong
pumapamagat na Uncle Tom's Cabin, na isinulat ni Harriet Beacher Stowe. Inilalarawan noong aklat na
iyon ang mga pinagdaanang lupit at pagdurusa ng mga Negro sa kamay ng mga Amerikano. Napansin ni
Rizal ang pagkakawangis ng kalagayan ng mga Negro sa mga Amerikano at mga Pilipino sa mga Kastila.
Sinulat at inilathala ang nobelang Noli Me Tangere noong 1887 sa Europa, na orihinal na
nakasulat sa wikang Latin, na may katumbas na “Huwag Mo Akong Salingin” sa wikang Filipino. Hinango
ni Rizal sa ebanghelyo ni Juan 20:13-17 sa bibliya. Sa Wikang Ingles ito ay “The Social Cancer”.
Ito ang kanyang kauna-unahang nobela na isinulat sa edad na 24. Naitala sa kasaysayan ng
Pilipinas ang aklat bilang paraan ng pagkakaisa ng mga Pilipino upang matamo ang pambansang
pagkakakilanlan. Malaki ang nagawang impluwensya nito sa pagnanais ng rebolusyon ng mga Pilipino,
ngunit mismong si Rizal ay naniniwala sa mapayapang pagkilos laban sa mga Kastila.
Pagsasanay:
1. Bakit isinulat ni Dr. Jose Rizal ang Noli Me Tangere?
2. Paano nakaimpluwensya ang nobelang Noli Me Tangere sa isipan at isipan ng mga Pilipino sa
panahong ito?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.2
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
Pamagat: Pagtukoy sa Kondisyon ng Lipunan ng May-akda
Inaasahang Bunga: Natutukoy ang kondisyong panlipunan sa panahong isinulat ang akda
Sanggunian: Panitikang Asyano 9, p.136
Ang Noli Me Tangere ay isa sa mga nobela ni Dr. Jose Rizal nanaglalarawan sa kalagayang
Panlipunan ng Pilipinas sa panahong naisulat ito at naging inspirasyon ng mga Pilpino upang patuloy na
maghangad ng kalayaan Nakaimpluwensiya nang malaki sa damdaming makabayan ng mga Pilipino ang
Noli Me Tangere sapagkat naging daan ito upang mapasigla ang kilusang propaganda na humantong sa
himagsikan laban sa panahong isinulat ang nobelang ito noong panahon ng Español
Layunin ni Rizal na ilarawan ang sakit ng lipunang Pilipino sa panahong naisulat ang akda at
mabigyan ng lunas kundi man sa kaniyang panahon ay sa susunod pang salinlahi. Nagising ang diwa at
kaisipan ng mga Pilipino nang mabasa ang Noli Me Tangere, lumaban at ipinaglaban nila ang kanilang
karapatan hanggang sa matamo ang kalayaang matagal nang ipinagkait ng mga Español.
Pagsasanay:
1. Ano ang mahihinuha ninyo sa kondisyon ng lipunan sa panahon na sinulat ni Dr. Jose Rizal ang
nobela?
2. Ano ang naging epekto ng nobela sa mga Pilipino noon? ngayon?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.3
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Paglalahad ng Sariling Pananaw
Inaasahang Bunga: Nailalahad ang sariling pananaw, kongklusyon, at bisa ng akda sa sarili at sa
nakararami
Sumulat ng isang paglalahad tungkol sa paksang “Dapat ba o di dapat ginamit ni Jose Rizal ang panulat
sa kapa-kanan ng bansa.”
Pamantayan sa pagtataya:
1. Mahusay na nakapagpahayag ng mga katuwiran sa paksa 10 puntos
2. Malinaw ang mga salitang ginamit sa pagpapahayag 5 puntos
3. Kalinisan ng awtput 5 puntos
Kabuuan 20 puntos

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.4
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Mga Mahahalagang Tauhan sa Nobela
Inaasahang Bunga: Nakikilala ang sarili mga tauhan ng nobela
Narito ang ilan sa mga mahahalagang tauhan sa nobela:

Crisostomo Ibarra - Binatang nag-aral sa Europa; nangarap na makapagpatayo ng paaralan upang
matiyak ang magandang kinabukasan ng mga kabataan ng San Diego.
Elias-Piloto at magsasakang tumulong kay Ibarra para makilala ang kanyang bayan at ang mga
suliranin nito.
Kapitan Tiyago-Mangangalakal na tiga-Binondo; ama-amahan ni Maria Clara.
Padre Damaso-Isang kurang Pransiskano na napalipat ng ibang parokya matapos maglingkod ng
matagal na panahon sa San Diego.
Padre Salvi-Kurang pumalit kay Padre Damaso, nagkaroon ng lihim na pagtatangi kay Maria Clara.
Maria Clara-Mayuming kasintahan ni Crisostomo; mutya ng San Diego na inihimatong anak ng
kanyang ina na si Doña Pia Alba kay Padre Damaso
Pilosopo Tasyo-Maalam na matandang tagapayo ng marurunong na mamamayan ng San Diego.
Sisa-Isang masintahing ina na ang tanging kasalanan ay ang pagkakaroon ng asawang pabaya at
malupit.
Basilio at Crispin-Magkapatid na anak ni Sisa; sakristan at tagatugtog ng kampana sa simbahan ng
San Diego.
Alperes-Matalik na kaagaw ng kura sa kapangyarihan sa San Diego
Donya Victorina-Babaing nagpapanggap na mestisang Kastila kung kaya abut-abot ang kolorete
sa mukha at maling pangangastila.
Don Rafael Ibarra-Ama ni Crisostomo; nakainggitan nang labis ni Padre Damaso dahilan sa yaman
kung kaya nataguriang erehe.
Pagsasanay:
1. Sino ka sa mga tauhan ng Noli Me Tangere? Bakit?
2. Kung bibigyan ka ng pagkakataon na kausapin ang isa sa mga tauhan, sino siya? Bakit?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.5
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Mga Sinasagisag ng mga Mahahalagang Tauhan sa Nobela
Inaasahang Bunga: Natutukoy ang mga sinasagisag ng bawat tauhan sa nobela
Makikita sa mga tauhang nilikha ni Dr. Jose Rizal ang mga katangian ng mga Pilipino at Kastila
noong kanyang kapanahunan. Ibinatay niya ang mga tauhan sa Noli Me Tangere sa mga taong
nakapaligid sa kaniya, kayat masasabing ang nobela ay may bahid ng katotohanan. Ang ilang mga
tauhan ay may mga sinasagisag din. Sa mga tauhang ginamit ni Rizal sa nobela, nababanaag ang
maraming kahalagahang pantao na nakatutulong sa mga mag-aaral na makaalinsabay sa mabilis na mga
pagbabago sa kanilang paligid sa kasalukuyang panahon.
Tunghayan ng talaan ng mga taong kinasangkapan ni Rizal sa nobela.
Leonor Rivera- inspirasyon ni Rizal, mahinhin at malapit sa Diyos

Paciano Rizal Mercado- nakatatandang kapatid ni Rizal, ang madalas niyang hingan ng payo
Jose Rizal- nag-aral sa ibang bansa at humihingi ng payo sa mga pagpapasiya.
Kapitan Hilario Sunico- isang Pilipinong nagpasakop sa mga Espanyol at walang sariling desiyon
Donya Agustina Medel de Coca- isang mayamang nagmamay-ari ng Teatro Zorilla at mga lupain, ayaw
niyang tanggapin ang kanyang pagka-Pilipina.
Magkapatid na Crisostomo- sila’y taga-Hagonoy at namuhay nang puno ng pagdurusa
Mga Paring Pransiskano- mapanghamak at mapagmalupit lalo sa mga Pilipino.
Pagsasanay:
1. Hanapin mula sa kahon sa ibaba kung sino sa mga tauhan sa Noli Me Tangere ang sumusunod:
a. Leonor Rivera e. Donya Agustina Medel de Coca
b. Paciano Rizal Mercado f. Magkapatid na Crisostomo
c. Jose Rizal g. Mga Paring Pransiskano
d. Kapitan Hilario Sunico
Crisostomo Ibarra mga prayle Kapitan Tiyago Maria Clara
Crispin at Basilio Doña Victorina Pilosopo Tasyo Elias
Don Rafael Ibara Sisa Alperes

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.6
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat:Pagsulat ng Liham/Testemonyang Nagbibigay-puri
Inaasahang Bunga: Nagagamit ang tamang pang-uri sa pagbibigay-katangian
Ang mga pang-uri ay mga salitang naglalarawan ng pangngalan at panghalip. Ang kasanayan sa
wastong paggamit nito ay nakatutulong upang lalong maging mabisa ang ating paglalarawan
Halimbawa sa pangungusap na:

Matataas ang mga manlalaro ng kanilang koponan kaya sila ay nanalo.
Ang pang-uring mataas ay hindi angkop na gagamitin sa pangungusap. Mas mainam gamitin ang
matatangkad.
Pagsasanay:
Gagantimpalaan ang mga nagwaging “Bayaning Pilipino ng Makabagong Siglo” ng isang sikat na
istasyong pantelebisyon para sa kasalukuyang taon na mula sa iba’t ibang larangan ng pamumuhay. Isa
sa mga kasama mo sa trabaho ang napiling parangalan, bilang pagpupugay sa kanyang ambag, ikaw ay
naatasang magbigay ng testimonya kung gaano siya kahanga-hanga. Ilalahad mo ito sa isang liham na
ang patutunguhan ay ang pamunuan ng istasyon. Sa liham ay ihahambing mo ang iyong kaibigan sa
isang tauhan ng Noli Me Tangere na iyong itinatangi. Tiyaking ang liham ay may kaangkupan, lohikal at
maayos at makatotohanan sapagkat ipalalabas ito sa iskrin at upang maantig ang damdamin hindi
lamang ng iyong kaibigan kundi pati na ang mga sasaksi sa gabi ng parangal na gaganapin sa Aliwan
Theater.
Narito ang pamantayan sa pagmamarka ng liham na isusulat.
1. Kaangkupan - 30%
2. Lohikal at maayos (Pagpasok, ang pormat at teknikal na aspeto ng pagsulat ng liham - 30%
3. Makatotohanan - 40%
Kabuuan – 100%
Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.7
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Bisang Pandamdamin ng Akda
Inaasahang Bunga: Naibabahagi ang sariling damdamin sa tinalakay ng mga pangyayaring naganap sa
buhay ng tauhan
Sanggunian: Batayang Aklat (Noli Me Tangere, ninaMadriaga, E. et al)
Narito ang bahagi ng buod ng buhay ni Ibarra:
Pagkalipas ng pitong taon ay bumalik si Crisostomo Ibarra mula sa Europa. Nagdaos ng isang piging
si Kapitan Tiyago sa kanyang tahanan bilang handog sa pagdating ng binata na siyang kasintahan ng
kanyang anak na si Maria Clara. Habang idinaraos ang piging ay hinamak siya ng dating kura ng San Diego
na si Padre Damaso. Kahit na siya ay nakaranas ng panghahamak, naging magalang pa rin ang binata.
Maaga itong umalis sa piging dahil may mahalaga pa umano itong aasikasuhin. Pabalik na sa tinutuluyang
motel sa Binundok si Ibarra nang magkausap sila ni Tinyente Guevarra. Dito niya nalaman ang sinapit ng
kanyang ama na si Don Rafael Ibarra, ang pinakamayaman sa San Diego. Dahil nakaaway nito si Padre
Damaso, ibinintang sa kanya ang pagkamatay ng isang kubrador na Kastila. Unti-unting nadagdagan ang
mga paratang kay Don Rafael at ang pinakamabigat sa lahat ay ang paratang na siya ay isang erehe at
pilibustero.. Nang malapit nang mapatunayang walang sala ang nasasakdal, nagkasakit at namatay ito sa
loob ng bilangguan.
Pagsasanay:
1. Ano ang naging tugon ni Ibarra sa ginawang panghahamak ni Padre Damaso sa kanya?
2. Batay sa binasa ano ang naramdaman mo para kay Ibarra? Bakit?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.8
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Paglalahad ng Sariling Pananaw sa Isang Isyu (1)
Inaasahang Bunga: Nailalahad ang sariling pananaw sa kapangyarihan ng pag-ibig ( magulang)
Narito ang bahagi ng buod ng buhay ni Ibarra bilang mangingibig:
Sakay ng kalesa, dumating si Ibarra sa Fonda de Lala. Mula sa bintana, natanaw niya ang isang maliwanag
na bahay sa kabila ng ilog. May isang magandang binibini na nababalot ng manipis na habi,may suot na
diyamante at ginto. Ang mga umpukan naman ng mga Kastila, Pilipino, pari, intsik, militar ay nakatuon
lahat sa kagandahan ni Maria Clara.
Nanlamig at biglang nabitawan ni Maria Clara ang tinatahi ng may biglang tumigil na sasakyan sa kanilang
tapat. Nang maulinigan niya ang boses ni Ibarra, dali-daling pumasok sa silid si Maria Clara. Tinulungan siya
ni tiya Isabel na mag-ayos ng sarili bago harapin si Ibarra. Nang magkita na sila ni Ibarra at nagtama ang
kanilang paningin, nakaramdam silang dalawa ng tuwa.
May isang karwaheng nakatigil sa tapat ng bahay ni Kapitan Tiyago. Ang nakasakay sa loob nito ay si Tiya
Isabel at hinihintay na lamang na sumakay si Maria. Biglang dumating si Padre Damaso at kinausap si
Kapitan Tiago. Tutol si Padre Damaso sa pakikipagmabutihan ni Maria Clara kay Ibarra.
Pagsasanay:
1. Magbigay ng dalawang pangyayari sa binasa na maari nating sabihing normal na reaksyon ng
umiibig.
2. Makatwiran ba ang pagtutol ni Padre Damaso sa pakikipagmabutihan ni Maria kay Ibarra? Bakit?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.9
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Paglalahad ng Sariling Pananaw Ukol sa Isang Isyu (2)
Inaasahang Bunga: Nailalahad ang sariling pananaw sa kapangyarihan ng pag-ibig (sa kasintahan)
Sanggunian: Batayang Aklat (Noli Me Tangere, nina Madriaga, E. et al)
Gawain: Basahin nang tahimik ang buod Kabanata 7-Suyuan sa Asotea
Kabanata 7-Suyuan sa Asotea
Maaga pa lamang ng araw na iyon ay nakapagsimba na sina Maria at Tiya Isabel. Pagkatapos mag-
almusal ang mag-anak ay nagkanya-kanya na siya ng gawain. Si Tiya Isabel ay naglinis ng bahay dahil sa
mga kalat bunga ng hapunan ng nakaraang gabi. Nagbuklat naman ng mga kasulatan tungkol sa kabuhayan
si Kapitan Tyago. Si Maria Clara ay nanahi habang kausap din ang ama upang malibang ang sarili sapagkat
ngayon ang araw ng kanilang pagkikita ni Ibarra, at siya ay hindi mapakali sa pananabik na masilayan ang
kanyang sinisinta. Napagpasyahan na siya ay magbakasyon sa San Diego sapagkat nalalapit na ang pista
doon. Pamaya-maya ay dumating na si Ibarra at hindi maikakailang nataranta ang dalaga. Pumasok pa ito
sa silid at tinulungan naman siya ni Tiya Isabel na ayusin ang sarili. Lumabas rin ito at nagkita ang dalawa sa
bulwagan. Nagtama ang kanilang paningin at kapwa nagkaroon ng kaligayahan sa kanilang mga mata.
Nagtungo sila sa Asotea upang makapag-sarili at makaiwas na rin sa alikabok na likha ng pagwawalis ni Tiya
Isabel. Masinsinang nag-usap ang dalawa tungkol sa kanilang nararamdaman, sa kanilang mga sinumpaan
sa isa't-isa, sa kanilang kamusmusan, sa kanilang naging tampuhan at mabilis na pagbabati. Kapwa itinago
ng dalawa ang mga ala-ala at bagay na ibinigay nila sa isa't-isa: ang dahon ng sambong na inilagay ni Maria
Clara sa sumbrero ni Ibarra upang hindi ito mainitan, at ang sulat ni Ibarra kay Maria bago ito tumulak
papuntang Europa. Binasa ito ni Maria Clara sa katipan. Kabilang sa sulat ang layunin ni Don Rafael na pag-
aralin si Ibarra sa malayong lugar upang makapaglingkod ng mataas na kalidad sa bayang sinilangan. Handa
rin itong magtiis na mawalay sa anak upang sa bandang huli ay maibigay nito sa bayan ang kanyang
hangarin. Dito natigilan si Ibarra dahil naalala nito na bukas ay undas at marami siyang kailangang gawain.
Nagpaalam na ang binata at pinagbilinan ni Kapitan Tyago si Ibarra na sabihin sa kanyang katiwala na sila
ay magbabakasyon doon. Hindi naman mapigilan ni Maria na maluha dahil sa pangungulila kay Ibarra,
kaya't sinabihan siya ng kanyang ama na ipagtulos si Ibarra ng dalawang kandila at ialay sa santo ng
manlalakbay.”
Pagsasanay:
1. Paano pinatunayan nina Ibarra at Maria Clara na hindi nila nalimot ang isa’t isa?
2. Ilahad ang inyong panig kung ikaw ang nasa sitwasyon sa ibaba.
Mahal na mahal mo ang iyong kasintahan ngunit hindi ninyo lubusang malantad dahil sa
labis na kahigpitan ng inyong mga magulang. Ano ang maaari mong gawin upang ipakita o
patunayan ang iyong pag-ibig?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.10
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Paglalahad ng Sariling Pananaw Ukol sa Isang Isyu (3)
Inaasahang Bunga: Nailalahad ang sariling pananaw sa kapangyarihan ng pag-ibig ( kapwa at sa bayan)
Basahin ang buod ng Kabanata 32 – Ang Panghugos
Nagkaroon ng demonstrasyon ang taong dilaw kay Nol Juan patungkol sa paggamit ng panghugos
bago ganapin ang pagpapasinaya sa paaralan. Ang istrukturang ito ay may walong metro ang taas at ang
apat na haligi ay nakabaon sa ilalim ng lupa. Ang apat na haligi naman ay nasasabitan ng malalaking lubid
na sa tingin ay napakatibay ng pagkakayari. Ipinagmalaki ng taong dilaw na ang ganitong paraan ay
natutuhan pa niya sa nuno ni Ibarra na si Don Saturnino. Ipinakita ng taong dilaw kung paano itinataas at
ibinababa ang batong malaki na siyang ibabaon sa hukay na napapagitnaan ng apat na haligi. Hinangaan
naman ito ni Nol Juan at pinuri rin ito ng mga tao sa paligid. Dumating ang araw ng pagpapasinaya ng
bahay-paaralan. Pinaghandaan niya ang araw na iyon, naghanda din ang mga guro at mag-aaral ng mga
pagkain para sa mga panauhin. Mayroon ding mga banda ng musiko. Sinimulan ni Padre Salvi ang
pagbabasbas sa bahay-paaralan. Inilulan ang mga mahahalagang kasulatan at relikya at iba pang
mahahalagang bagay sa isang kahang bakal, na ipinasok naman sa bumbong na yari sa tingga. Ang lubid
ang nagko-kontrol sa bato, na may hukay sa gitna kung saan ilalagay ang tingga. Hawak naman ng taong
dilaw ang lubid.Sinimulan ng Pari ang seremonya at nagsibabaan ang lahat ng importanteng tao upang
sumaksi. Isa si Elias sa mga taong naroroon upang sumaksi sa okasyon. Hindi niya winala ang tingin sa
taong dilaw. Hustong pagbaba ni Ibarra upang maki-isa sa pagsaksi ay humulagpos ang lubid mula sa kalo
at kasaba'y nito ay ang pagkagiba ng balangkas. Ilang saglit ang lumipas at nasaksihan ng lahat na si Ibarra
ay nakatayo sa pagitan ng nasirang kalo at ng malaking bato. Ang taong dilaw ang siyang namatay at hindi
si Ibarra. Nais ng alkalde na ipahuli si Nol Juan ngunit sinabi ni Ibarra na siya na ang bahala sa lahat.
Pagsasanay:
1. Ano-ano ang mga paghahandang ginawa ng taga-San Diego para sa araw ng pagpapasinaya ng
bahay paaralan?
2. Batay sa kabanata, paano ipinakita ni Ibarra ang pag-ibig sa kapwa? sa bayan?

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.11
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Lipunan Noon at Ngayon sa Sariling Pagmamalas
Inaasahang Bunga: Napaghahambing ang kalagayan ng lipunan noon at ngayon batay sa sariling karanasan
Basahin ang mga mahahalagang tala sa ibaba.

Sa bahay ng mga nakakariwasa,nakaayos ang minatamis na bungang kahoy,may nakahandang pagkain
,alka na binili pa sa Maynila na katulad ng hamon at ng relyenong pabo,serbesa,tsanpan at iba pang klase
ng alak na inangkat pa mula sa Europa. Ang mga pagkain ganito ay inuukol sa mga banyaga,kaibigan o
kaaway,at sa mga Pilipino, mahirap man o mayamanupang masiyahan sila sa pista.
Ang mga tao ay nagbihis na ng mga magara at ginamit ang mga hiyas na itinatago nila.Eksaktong alas otso
ng umaga, nang simula ang prusisyon. Ito ay dinaan sa ilalim ng tolda at inilawan ng matatandang dalaga
na kausap sa kapatiran ni San Francisco.
Naiiba ang prusisyon kaysa sa nagdaang araw sapagkat ang mga nagsisilaw ay nakaabitong ginggon. Sa
suot na abito ay kaagad na makikilala ang mayayaman at mahihirap.
Punong-puno ng tao ang simbahan. Bawat isa ay gustong makasawsaw sa agua bendita. Halos hindi na
humihinga ang mga tao sa loob ng simbahan. Ang sermon ay binayaran ng P250, ikatlong bahagi ng
ibinayad sa komedya na magatatanghal sa loob ng tatlong gabi. Naniniwala ang mga tao na kahit na mahal
ang bayad sa komedya, ang manonood dito ay mahuhulog sa impierno ang kaluluwa. Ang mga nakikinig
naman sa sermon ay tuloy-tuloy sa langit.
Pagsasanay:
1. Pinag-uusapan sa mga tala sa itaas ang mga nakasanayang gawain ng mga Pilipino sa panahon ng
pista. Paghambingin ang pista noon sa pista ngayon batay sa iyong sariling karanasan.Punan ang
talahanayan sa ibaba.
Mga Nakasanayang Paghahanda /Gawain sa Panahon ng Pista

Noon Ngayon

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.12
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Pagbibigay Kahulugan ng mga Piling Salita mula sa Akda
Inaasahang Bunga: Nabibigyang kahulugan mga piling salita sa akda
Kopyahin ang tala sa ibaba.

Naging masalimuot ang buhay ni Ibarra. Umuwi siya galing sa Europa at nalaman niyang ang buong
pangyayari ukol sa pagkamatay ng kanyang amang si Don Rafael.
Naging kaaway niya si Padre Damaso at siya ay naging eskomulgado. Mabuti na lamang siya ay
pinatawad at tinanggap muli ng simbahang Katoliko sa tulong ng Kapitan Heneral.
Pinagbintangan siyang nanguna sa pag-aalsa at agad siyang hinuli at ibinilanggo. Sapaglilitis na
ginawa, napawalang saysay ang sakdal kay Ibarra. Subalit sa huli’y napanganyaya rin si Ibarra dahil sa liham
na ipinadala niya kay Maria Clara bago siya nagtungo sa Europa na naglalaman ng kanyang marubdob na
hangaring mahango sa hirap ang sariling bayan. Nabilanggo na naman ang binata.
Tinulungan ni Elias sa pagtakas si Ibarra.Pinahiga si Ibarra sa isang Bangka at tinabunan ng damo.
Tuloy-tuloy sila sa Ilog Pasig at Lawa ng Bay. Ngunit inabutan sila rito ng mga humahabol na gwardiya sibil.
Upang mailigaw ang mga tumutugis ay tumalon si Elias sa tubig. Pinaputukan siya ng mga gwardiya sibil
hanggang sa mawala sa tubig.
Pagsasanay:
Pansinin ang mga salitang may salungguhit sa akda. Kopyahin ang mga ito at hanapin sa kahon ang
kasingkahulugan nito. Gamitin sa makabuluhang pangungusap ang salitang may salungguhit.
Humahabol masidhi mapahamak pagdinig sa kaso habla

Filipino 9
Pinagbawalang tumanggap ng komunyon magulo

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.13
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Ang Dulot ng Noli Me Tangere sa Sarili
Inaasahang Bunga: Naisusulat ang pagbabagong naganap sa sarili matapos mabasa ang akda.
Sanggunian: Batayang Aklat (Noli Me Tangere, nina Madriaga, E. et al)
Basahin ang tala sa ibaba.

Naging masalimuot ang buhay ni Ibarra. Umuwi siya galing sa Europa at nalaman niyang ang buong
pangyayari ukol sa pagkamatay ng kanyang amang si Don Rafael.
Naging kaaway niya si Padre Damaso at siya ay naging eskomulgado. Mabuti na lamang siya ay
pinatawad at tinanggap muli sa sinapupunan ng simbahang Katoliko sa tulong ng Kapitan Heneral.
Pinagbintangan siyang nanguna sa pag-aalsa at agad siyang hinuli at ibinilanggo. Sa paglilitis na
ginawa, napawalang saysay ang sakdal kay Ibarra. Subalit sa huli’y napanganyaya rin si Ibarra dahil sa liham
na ipinadala niya kay Maria Clara bago siya nagtungo sa Europa na naglalaman ng kanyang marubdob na
hangaring mahango sa hirap ang sariling bayan. Nabilanggo na naman ang binata.
Tinulungan ni Elias sa pagtakas si Ibarra.Pinahiga si Ibarra sa isang Bangka at tinabunan ng damo.
Tuloy-tuloy sila sa Ilog Pasig at Lawa ng Bay. Ngunit inabutan sila rito ng mga humahabol na gwardiya sibil.
Upang mailigaw ang mga tumutugis ay tumalon si Elias sa tubig. Pinaputukan siya ng mga gwardiya sibil
hanggang sa mawala sa tubig.
Pagsasanay:
Dugtungan ang pahayag sa ibaba batay sa tekstong binasa.
1. Natutunan ko sa katauhan ni Ibarra ang ___________________.
2. Matapos kong mabasa ang akda, napagtanto ko na ___________ dahil ______________.

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.14
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Babaeng Pilipina: Noon at Ngayon Inaasahang Bunga: Naihahambing ang babaeng Pilipina noon
at Pilipina sa bagong panahon
Sanggunian:Panitikang Asyano (TG), p. 150
May-akda: Romulo N. Peralta et.al.
Sa pagdaan ng panahon, nagkaroon ng maraming pagbabago ang tao. Makikita natin ang mga ito sa ating
lipunan. Ang bibigyan ng pansin sa gawaing ito ay ang mga pagbabagong naganap sa mga babaeng Pilipina.
Pagsasanay:
Mula sa mga salitang nasa loob ng kahon, pangkatin ang mga ito batay sa katangian ng babaeng Pilipina
noon at sa bagong panahon. Sundin ang pormat sa ibaba.
Babaeng Pilipina Noon Babaeng Pilipina sa Bagong Panahon
Maria Clara ang dating tinitingnan bilang isang birhen
may laya na hindi pumupunta kung saan-saan
mahawakan mo lang ay dapat mo nang pakasalan Konserbatibo

tinitingnan bilang isang birhen Mahinhin
Pwede na kung saan-saan pumunta
Mas bukas na ang isipan sa mga bagay-bagay

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.15
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Ang Tauhan sa Kabanata 27---Isang Pagsusuri
Inaasahang Bunga: Nailalarawan ang katangian ng tauhan batay sa tekstong binasa
Sanggunian:Panitikang Asyano (TG), p. 150
May-akda: Romulo N. Peralta et.al.
Basahin nang may pag-unawa ang buod ng kabanata 27.
Kabanata 27 – Sa Pagtatakipsilim
Sadyang hinigitan ni Kapitan Tyago ang paghahanda sa kapistahan sapagkat ikinasisiya niya ang
mabangong pagtanggap ng mga tao kay Ibarra na kanyang mamanugangin, lalo na at kahit sa Maynila ay
tanyag na tanyag ang binata. Sa ganitong pagkakataon ay kasama siyang mapupuri sa mga pahayagan.
Samu't saring pagkain at inumin na inangkat pa mula sa ibang bansa ang nasa kanyang tahanan.
Pinasalubungan din niya si Maria ng mga kagamitang may mamahaling bato. Nagkita sina Ibarra at Kapitan
Tyago ng bandang hapon. Nagpa-alam naman si Maria na mamasyal kasama ang mga kaibigan nitong
dalaga, at kinumbida ng mga ito si Ibarra, na pinaunlakan naman ng huli. Inanyayahan ni Kapitan si Ibarra
na duon na maghapunan sapagkat darating si Padre Damaso, na magalang namang tinanggihan ni Ibarra.
Lumakad na ang magkatipan kasama ang mga kadalagahan. Napadaan sila sa kanilang kaibigan na si
Simang at ito ay sumama rin sa kanila na mamasyal. Nang marating nila ang liwasang bayan, sinalubong
sila ng isang ketongin na pinandidirihan ng lahat. Nahabag naman si Maria at binigay niya dito ang
iniregalo ng kanyang ama sa kabila ng pagtataka ng kanyang mga kasama. Lumapit naman ang walang
katinuan na si Sisa at kinausap ang ketongin. Itinuro nito ang kampanaryo at sinabing anduon ang kanyang
mga anak, at pagkasabi nito ay umalis ng pakanta-kanta. Lumisan na rin ang ketong na dala ang bigay sa
kanya ni Maria. Napag-isip isip ni Maria na marami pala ang mga mahihirap at kapus-palad at iyon ay
naging lingid sa kanyang kaalaman.
Pagsasanay:
1. Ibigay ang magagandang katangian ni Maria Clara bilang isang anak, kasintahan at tao.
2. Bakit kaya Maria Clara ang sinisimbolo ng mga babaeng Pilipina?
Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.16
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Talasalitaan…Linangin!
Inaasahang Bunga: Nalilinang ang talasalitaan sa pamamagitan ng pagbibigay ng kasingkahulugan at
kasalungat nito
Sanggunian: Panitikang Asyano (TG), pp. 151-152
Kabanata 7- Suyuan sa Asotea
Maaga pa lamang ng araw na iyon ay nakapagsimba na sina Maria at Tiya Isabel. Pagkatapos mag-
almusal ang mag-anak ay nagkanya-kanya na siya ng gawain. Si Tiya Isabel ay naglinis ng bahay dahil sa
mga kalat bunga ng hapunan ng nakaraang gabi. Nagbuklat naman ng mga kasulatan tungkol sa kabuhayan
si Kapitan Tyago. Si Maria Clara ay nanahi habang kausap din ang ama upang malibang ang sarili sapagkat
ngayon ang araw ng kanilang pagkikita ni Ibarra, at siya ay hindi mapakali sa pananabik na masilayan ang
kanyang sinisinta. Napagpasyahan na siya ay magbakasyon sa San Diego sapagkat nalalapit na ang pista
doon. Pamaya-maya ay dumating na si Ibarra at hindi maikakailang nataranta ang dalaga. Pumasok pa ito
sa silid at tinulungan naman siya ni Tiya Isabel na ayusin ang sarili. Lumabas rin ito at nagkita ang dalawa sa
bulwagan. Nagtama ang kanilang paningin at kapwa nagkaroon ng kaligayahan sa kanilang mga mata.
Nagtungo sila sa Asotea upang makapag-sarili at makaiwas na rin sa alikabok na likha ng pagwawalis ni Tiya
Isabel. Masinsinang nag-usap ang dalawa tungkol sa kanilang nararamdaman, sa kanilang mga sinumpaan
sa isa't-isa, sa kanilang kamusmusan, sa kanilang naging tampuhan at mabilis na pagbabati. Kapwa itinago
ng dalawa ang mga ala-ala at bagay na ibinigay nila sa isa't-isa: ang dahon ng sambong na inilagay ni Maria
Clara sa sumbrero ni Ibarra upang hindi ito mainitan, at ang sulat ni Ibarra kay Maria bago ito tumulak
papuntang Europa. Binasa ito ni Maria Clara sa katipan. Kabilang sa sulat ang layunin ni Don Rafael na pag-
aralin si Ibarra sa malayong lugar upang makapaglingkod ng mataas na kalidad sa bayang sinilangan. Handa
rin itong magtiis na mawalay sa anak upang sa bandang huli ay maibigay nito sa bayan ang kanyang
hangarin. Dito natigilan si Ibarra dahil naalala nito na bukas ay undas at marami siyang kailangang gawain.
Nagpaalam na ang binata at pinagbilinan ni Kapitan Tyago si Ibarra na sabihin sa kanyang katiwala na sila
ay magbabakasyon doon. Hindi naman mapigilan ni Maria na maluha dahil sa pangungulila kay Ibarra,
kaya't sinabihan siya ng kanyang ama na ipagtulos si Ibarra ng dalawang kandila at ialay sa santo ng
manlalakbay.”
Pagsasanay:
Kumpletuhin ang talahanayan sa pamamagitan ng pagsulat kasingkahulugan at kasalungat ng mga salita
na nasa unang hanay batay sa pagkakagamit nito sa tekstong binasa.
Salita Kasingkahulugan Kasalungat

Nagbuklat
kamusmusan
masilayan
ipagtulos

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.17
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Pakinggan, Damhin at Suriin!
Inaasahang Bunga: Naibabahagi ang sariling damdamin sa naging kapalaran ng tauhan batay sa awit na
napakinggan
Sanggunian: Awit-“Sa Ugoy ng Duyan” ni Lea Salonga
Pakinggan ang awiting “Sa Ugoy ng Duyan” mula sa CD/DVD Player
Sana'y di nagmaliw ang dati kong araw Nais kong matulog sa dating duyan ko, Inay
Nang munti pang bata sa piling ni Nanay Oh! Inay
Nais kong maulit ang awit ni Inang mahal
Awit ng pag-ibig habang ako'y nasa duyan
Sana'y di nagmaliw ang dati kong araw

Nang munti pang bata sa piling ni Nanay
Refrain:
Sa aking pagtulog na labis ang himbing
Ang bantay ko'y tala, ang tanod ko'y bituin
Sa piling ni Nanay, langit ay buhay
Puso kong may dusa sabik sa ugoy ng duyan
Sana'y di nagmaliw ang dati kong araw
Nang munti pang bata sa piling ni Nanay
Sa aking pagtulog na labis ang himbing

Ang bantay ko'y tala, ang tanod ko'y bituin
Sa piling ni Nanay, langit ay buhay
Puso kong may dusa sabik sa ugoy ng duyan
Pagsasanay:
1. Ano ang hinahanap ng tauhan sa awit na napakinggan?

2. Ano ang namamayaning damdamin sa puso ng tauhan sa awiting napakinggan.
Patunayan ang sagot.

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.18
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Karanasan: Susi sa Pagbabago ng Pasya
Inaasahang Bunga: Naipahahayag kung paano nakatulong ang karanasan ng tauhan upang mabago ang
sarili kaugnay sa kanyang mga pasya
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata LX at LXII
Basahin ang buod ng Kabanata LX at LXII

Dumating sa bahay ni Tiyago si Linares at ang mag-asawang de Espadaña na kapwa itinuring na
pangkat ng makapamahalaan. Sinarili ni Donya Virtorina ang usapan. Sinabi na kung babarilin si Ibarra,
iyon ang nararapat sapagkat siya ay isang pilibustero. Bagama’t namumutla at mahina si Maria, kanyang
hinarap ang mga bisita. Humantong ang usapan tungkol sa pagpapakasal nina Maria at Linares.
Nagkayarian din na magpapapista si Tiyago. Sinabihan niya si Tiya Isabel na kung ano ang nasa loob ni
Maria tungkol sa napipinto nitong pakikipag-isang dibdib. Sa wari, desidido na si Tiyago na ipakasal si
Maria sapagkat nakini-kinita niyang siya’y maglalabas-masok sa palasyo sa sandaling maging manugang
niya si Linares. Si Linares ang tagapayo ng Kapitan Heneral, kaya’t inaakala ni Tiyago na siya ay kaiinggitan
ng mga tao.
Hindi napansin ni Maria ang maraming regalo na nakabunton sa itaas ng hapag. Ang mga mata niya
ay nakapako sa diyaryong nagbabalita tungkol sa pagkamatay o pagkalunod ni Ibarra. Pero, hindi naman
binabasa ni Maria ang dyaryo. Pamaya-maya dumating si Pari Damaso na hinilingan kaagad ni Maria na
sirain ang kasunduan ng kanyang kasal kay Linares at pangalagaan ang kapakanan ng ama. Sinabi ni Maria
na ngayong patay na si Ibarra walang sinumang lalaking kanyang pakakasalan. Dalawang bagay na lamang
ang mahalaga sa kanya, ang kamatayan o ang kumbento.Napagmuni ni Pari Damaso na pinaninindigan ni
Maria ang kanyang sinabi, kaya humingi ito ng tawad sa kanya. Napahagulgol pa ito ng malakas habang
binibigyan diin niya ang walang kapantay na pagtingin kay Maria. Wala siyang nagawa kundi pahintulutan
na pumasok sa kumbento si Maria kaysa piliin nito ang kamatayan.
Pagsasanay:
1. Bakit naisipan ni Maria Clara na pumasok sa beateryo at magmongha?
2. Kung ikaw ang nasa kalagayan ni Maria Clara, ganoon din ba ang inyong maging desisyon? Bakit?
Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.19
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Mga Kaugalian: Tungo sa Pagpapayaman ng Kulturang Asyano
Inaasahang Bunga: Naipaliliwanag ang mga kaugaliang binanggit sa kabanata na nakatutulong sa
pagpapayaman ng kulturang Asyano
Sanggunian: Noli Me Tangere, Elias at Salome
Si Elias ay ang tauhan sa nobelang Noli Me Tangere na may mahalagang papel na ginagampanan sa
mga pangayayari nito. Siya ay ang piloto at magsasakang tumulong kay Ibarra para makilala ang kanyang
bayan at ang mga suliranin nito.
Basahin ang nawawalang Kabanata ng Noli Me Tangere: Elias at Salome

Kung hindi nag-iba ng landasin ang mga guwardiya sibil, maaaring natagpuan nila ang taong
kanilang hinahanap, sa isang dampang nakalagak sa mataas na pook sa may baybayin ng isang lawa.
Naroon sa batalan ng kubo si Salome, ang dalagang nanahi. Dumating si Elias, ang piloto ng bangkang
hanap ng mga Kastilang guwardiya sibil.Sa buong akala ni Salome, lilitaw si Elias mula sa lawa, subalit hindi
ito ang nangyari dahil sa nakakilala kay Elias. Napag-usapan ng dalawang nagsusuyuan sina Crisostomo
Ibarra at si Maria Clara na anak ni Kapitan Tiago. Nagkaroon ng pamamaalam. Lilisanin ni Elias ang pook, at
ibig ding umalis ni Salome upang manirahang kapiling ng mga kamag-anak sa Mindoro. Kung hindi lamang
sa kanilang mga kapalaran, maaaring matagal nang nagpakasal ang dalawang magkaibigan sa puso. Ibig
sanang makapiling ni Salome si Elias, na samahan siya nito sa paglipat sa Mindoro, subalit walang kalayaan
si Elias na gawin ito dahil sa mga kaganapan noong araw na iyon bago sila muling magkita. Hiniling ni Elias
na pahalagahan ni Salome ang ari pa nitong kabataan at kagandahan upang makakita ng kapalit ni Elias
para maging kaisang-dibdib. Hinikayat naman ni Salome, na sa kaniyang paglayo, na gamitin ni Elias ang
tahanan ni Salome bilang kaniyang tirahan at tulugan, bilang pagaalala nila sa isa’t isa habang magkalayo.
Isang gawaing maituturing ni Salome sapat na upang maituring na magkasama pa silang dalawa sa kabila
ng kanilang magiging pagkakalayo sa isa’t isa. Sa halip, kumalas si Elias sa pagkakayap kay Salome. Mabilis
siyang lumiwas at naglaho sa mga anino ng mga puno. Sinundan lamang ni Salome ng tanaw ang
papalayong si Elias, nakikinig sa mga humihina nang mga yabag ng lalaking kaibigan.
Pagsasanay:
1. Ano-anong mga kulturang Pilipino ang nasasalamin sa kabanata?
2. Paano nakatutulong ang mga kaugaliang binanggit sa kabanata sa pagpapayaman ng kulturang
Asyano?
Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.20
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Pag-uunay ng Kahapon sa Kasalukuyan sa Tulong ng Konotasyon
Inaasahang Bunga: 1. Nabibigyang kahulugan ang mgasalitang ginamitsa akda batay sa konotasyon
2. Natutukoy ang mga bahagi ng pagiging makatotohanan ng akdang binasa sa
pamamagitan ng pag-uugnay ng ilang pangyayari sa kasalukuyan
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata 22, Ang Piknik
Basahin ang Buod ng Kabanata 22
Madaling araw pa lamang ay masigla ng nagsisigayakan ang mga kababaihan at kabinataan para sa
kasiyahan sa araw na iyon. Magkakasamang naglalakad ang mga kababaihan, hiwalay sa kalalakihan.
Kasama rin sa piknik na iyon ang mga kawaksi at matatandang babae. Sasakay sila sa dalawang bangka
habang mangingisda sa ilog. Magkakasama ang matatalik na magkaibigan na sina Maria Clara, Iday,
Victorina, Neneng at Sinang sa isang bangka. Hindi mapigilan ang kanilang mga tawanan at kwentuhan,
bagay na nag-uudyok kay Tiya Isabel upang sila ay sawayin. Makalipas ang ilang sandali ay nagkaroon ng
butas ang bangkang sinasakyan ng mga kalalakihan kung kaya't sila ay napalipat sa bangka ng mga dalaga.
Nagkaroon naman ng katahimikan sa panig ng mga dalaga sapagkat sila ay inatake ng hiya. Si Elias naman
ay patuloy lamang sa pagsagwan sa bangka. Upang hindi mainip at maaliw ang lahat, umawit si Maria ng
Kundiman at ang lahat ay parang idinuyan sa awitin. Malapit ng maluto ang agahan, kung kaya't gumayak
na ang mga kalalakihan upang mangisda. Sa kasamaang palad, ni isang isda ay wala silang nahuli sapagkat
may buwayang naroroon. Nabahala ang mga kababaihan sa paglitaw ng buwaya at lalo na ng nilundag ito
ni Elias. Naglaban ang dalawa sa ilog, ngunit higit na malakas ang buwaya. Kagyat namang lumundag si
Ibarra sa tubig upang tulungan si Elias. Napatigagal naman si Maria sa ginawang iyon ni Ibarra, at tila ba
tumigil na rin ang kanyang paghinga. Natalo naman ng dalawa ang buwaya at nagpatuloy sila sa pangigisda
hanggang sa sila ay makahuli ng sariwang isda. Masayang nag-pananghalian ang mga magkakaibigan sa
ilalim ng mga puno malapit sa batisan.
Pagsasanay:
1. Sumulat ng limang salita na papasok sa inyong isipan kapag narinig ang salitang:
a. piknik b. buwaya
2. Pumili ng dalawang makatotohanang pangyayari sa binasa. Iugnay ang mga ito sa mga pangyayari sa
kasalukuyan.

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.21
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Pagsulat ng Sanaysay ng Mag-aaral
Inaasahang Bunga: Nakasusulat ng isang sanaysay tungkol sa kakilalang may katulad na karanasan ni Elias
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata LXI
Basahin at unawain ang Kabanata 61 “Ang Barilan sa Lawa”
Habang mabilis na sumasagwan si Elias, sinabi niya kay Ibarra na itatago siya sa bahay ng isang kaibigan sa
Mandaluyong. Ang salapi ni Ibarra na itinago niya sa may puno ng balite sa libingan ng ninuno nito ay
kanyang ibabalik upang may magamit si Ibarra sa pagpunta nito sa ibang bansa. Nasa ibang lupain daw ang
katiwasayan ni Ibarra at hindi nababagay na manirahan sa Pilipinas, dahil ang buhay niya ay hindi inilaan sa
kahirapan. Inalok ni Ibarra na magsama na lang sila ni Elias, tutal pareho na sila ng kapalaran at
magturingan na parang magkapatid. Pero, tumanggi si Elias.
Pagsasanay:
Sumulat ng isang sanaysay kaugnay sa binasa batay sa sumusunod na pamantayan.
1. Ang sanaysay ay nasa anyong di-pormal
2. Tungkol sa kakilalang tao na may katulad ng naging karanasan Elias
3. Nagpapatunay na may Elias pa sa kasalukuyang panahon
4. Binubuo ng tatlong bahagi-panimula, katawan at wakas.
5. Kawili-wili ang paglalahad
Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.22
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Ina: Ilaw ng Tahanan
Inaasahang Bunga: Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtupad sa tungkulin ng ina
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata XVI
Basahin ang buod ng Kabanata 16

Buod ng Kabanata 16- Si Sisa
Sa isang maliit na dampa sa labas ng bayan ay abalang abala si Sisa, ang butihing ina nila Crispin at Basilio.
Makikitang salat na salat siya sa kabuhayan, at ang likas na ganda nito ay pinatanda ng panahon at
pagdurusa. Nakapag-asawa siya ng isang lalaking walang idinulot sa kanya kundi dalamhati. Gabi gabi itong
nagsusugal, iresponsable, tamad, at nagpapalaboy laboy sa lansangan. Wala itong pakialam sa buhay
nilang mag-iina, bagkus ay nakukuha pa siya nitong bugbugin kapag ito ay umuuwi. Si Sisa naman ay
patuloy na tinitiis na lamang ang ugali ng kanyang asawa at patuloy pa rin niya itong minamahal na animoy
ay diyos. Naghanda ng masarap na hapunan si Sisa para sa kanyang mga anak. Bagay na hindi nila madalas
matikman sa kanilang buhay. Inihain niya ang paborito ng mga bata: tuyong tawilis at sariwang kamatis
para kay Crispin; at tapang baboy-damo at isang hita ng patong bundok naman para kay Basilio, mula sa
kagandahang loob ni Pilosopo Tasyo. Sa kasamaang palad, ang naunang dumating ay ang kanyang asawa
na walang pakundangang inubos ang inihain niya para sa kanyang mga anak. Hindi man lang nito itinanong
ang kalagayan nilang mag-iina at bagkus ay inihabilin pa na bigyan siya ng kwarta mula sa kita ng dalawang
bata. Walang nagawa ang martir na si Sisa kundi maghinagpis sa pag-ala-ala na wala na ang masarap na
hapunan na inihanda niya para sa kanyang mga anghel. Nagluto siyang muli upang kahit papaano ay may
makain ang mga bata pagdating nito mula sa simbahan. Makalipas ang matagal na sandali at pagkainip sa
paghihintay ay nakarinig siya ng malalakas na tawag mula kay Basilio.
Pagsasanay:
1. Kung isa ka sa anak ni Sisa, paano mo pahahalagahan ang kabutihang ginawa ng iyong ina?
2. Bakit kailangang gampanang mabuti ang tungkulin ng isang ina? Ipaliwanag ang inyong sagot.

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.23
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Mga Mahahalagang Kaisipan ng Kabanata (1)
Inaasahang Bunga: Naipaliliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa mga kabanata gaya ng kalupitan sa
kapwa, kayamanan at kahirapan
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata XVII at XVIII
Basahin ang buod ng kabanata 17 (Si Basilio) at kabanata 18 (Nagdurusang mga Kaluluwa)
Napatigagal si Sisa nang dumating si Basiliong sugatan ang ulo. Dumadaloy ang masaganang dugo.
Tinanong ni Sisa kung bakit naiwan si Crispin. Sinabi ni Basilio na napagbintangan na nagnakaw ng
dalawang onsa si Crispin. Hindi niya sinabi ang parusang natikman ng kapatid sa kamay ng sakristan
mayor.
Dumeretso si Sisa sa kusina ng kumbento. Nakiusap si Sisa sa tagapagluto kung maari niyang makausap
ang pari. Pero, sinabi sa kanyang hindi sapagkat may sakit ito. Tinanong niya ang tagapagluto, Kung
nasaan si Crispin. Ang sagot sa kanyang tanong ay parang bombang sumabog sa kanyang pandinig: Si
Crispin ay nagtanan din pagkatapos na makapagnakaw ng dalawang onsa at pagkawala ng pagkawala ng
makapatid. Naipagbigay alam na ng alila sa utos ng kura ang pangyayari sa kwartel. Ang mga guwardiya
sibil ay maaring nasa dampa na nina Sisa upang hulihin ang magkapatid, pagdiin pa ng alila.
Pagsasanay:
1. Tukuyin sa akda ang bahaging nagpapakita ng:
a. Kalupitan sa kapwa
b. Kayamanan at kahirapan

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.24
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Mga Mahahalagang Kaisipan ng Kabanata (2)
Inaasahang Bunga: Naipaliliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa mga kabanata gaya ng pamamalakad
ng pamahalaan
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata XXI
Basahin ang buod ng kabanata 21
Kabanata 21 – Mga Pagdurusa ni Sisa
Sa narinig mula sa kusinero ay kumaripas ng takbo si Sisa pauwi sa kanilang bahay. Hindi mawala sa
kanyang isipan ang mga pangitain na dadamputin ng mga gwardiya sibil ang kanyang mga anak at ang
bintang na pagnanakaw ng salapi ng dalawang bata. Namataan niya ang mga gwardya sibil na papalayo sa
kanilang bahay, bagay na nakagaan sa kanyang takot sapagkat hindi nito kasama ang kanyang mga anak.
Nang magpang-abot sila ng gwadiya sibil sa daan, pilit siyang pinaamin na ilabas ang dalawang onsang
ninakaw ng kanyang mga anak. Bingi ang mga gwardiya sibil sa kanyang pagmamakaawa at
pangangatwiran kung kaya't kinaladkad siya ng mga ito papuntang kwartel. Hiyang- hiya si Sisa habang
kinakaladkad ng mga gwardiya sibil sa harap ng taong-bayan, lalo na ng sa oras na iyon ay natapat na tapos
na ang misa at ang mga tao ay kasalukuyang lumalabas ng simbahan. Lahat ay napapatigil sa nagaganap na
eksena sa lansangan at walang magawa si Sisa kundi panghinaan ng loob at mag-iiyak. Pagdating sa
kwartel ay inihagis siya ng mga ito at nagsumiksik na lamang siya sa isang sulok. Bingi ang lahat sa kanyang
pakiusap at pagmamakaawa. Tanghali na ng pakawalan siya ng Alperes. Umuwi si Sisa sa kanilang bahay at
muling hinanap ang kanyang mga anak. Ngunit ala ni anino o tinig ng mga bata kahit sa bakuran. Pumanhik
muli siya ng bahay at namataan niya ang punit na damit ni Basilio na may bahid ng dugo. Hindi niya
matanggap ang nasilayan at nilamon ng pighati ang kanyang katinuan. Nagpalaboy-laboy siya sa lansangan
habang sinasambit ang pangalan ng kanyang mga anak.
Pagsasanay:
1. Tukuyin ang mga pangyayari sa akda na nagpapakita ng maling pamamalakad ng pamahalaan noon.
2. Nangyayari pa ba sa kasalukuyan ang sinapit ni Sisa sa binasang kabanata? Patunayan ang sagot sa
pamamagitan ng pagbanggit ng isang tunay na pangyayari sa lipunan.

Division of Bohol
Grade 9 Filipino
Ikaapat na Markahan
Gawain Blg. 4.25
Name: Grade/Score:
School: District:


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pamagat: Pagganap (Pagsasadula ng Buhay ng Makabagong Sisa)
Inaasahang Bunga: Nakapagtatanghal ng isang eksena tungkol kay Sisa sa makabagong panahon
Sanggunian: Noli Me Tangere, Kabanata 15, 16 at 21
Iba na ang Sisa sa kasalukuyan. Kitang-kita natin ito sa ating lipunang ginagalawan.
Pangkatang Gawain:
Ipakita sa pamamagitan ng pagsasadula ng isang eksena ang makabagong Sisa. Patunayan na
nagbago na ang Sisa noon sa pagdaan ng panahon.
Ang bawat pagtatanghal ay mamarkahan batay sa sumusunod na pamantayan:
Orihinalidad 20 puntos
Makatotohanan at napapanahon 30 puntos
Kaangkupan ng mga pahayag 20 puntos
Presentasyon 30 puntos
Kabuuan 100 puntos

Inihanda nina:
Anthony A. Agad SST-I Cambagui-Calinginan Norte NHS

Maria Gina L. Baldos SST-I Fatima NHS
Celsa M. Asoy SST-I San Isidro NHS

Filipino 9 LAS (Ikaapat Na Markahan)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Filipino 9 LAS (Ikaapat Na Markahan)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Narito ang ilan sa mga mahahalagang tauhan sa nobela:

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Tunghayan ng talaan ng mga taong kinasangkapan ni Rizal sa nobela.

Leonor Rivera- inspirasyon ni Rizal, mahinhin at malapit sa Diyos

Crisostomo Ibarra mga prayle Kapitan Tiyago Maria Clara

Crispin at Basilio Doña Victorina Pilosopo Tasyo Elias

Don Rafael Ibara Sisa Alperes

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Halimbawa sa pangungusap na:

Narito ang pamantayan sa pagmamarka ng liham na isusulat.

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Narito ang bahagi ng buod ng buhay ni Ibarra:

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Narito ang bahagi ng buod ng buhay ni Ibarra bilang mangingibig:

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Gawain: Basahin nang tahimik ang buod Kabanata 7-Suyuan sa Asotea

Kabanata 7-Suyuan sa Asotea

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Basahin ang buod ng Kabanata 32 – Ang Panghugos

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Basahin ang mga mahahalagang tala sa ibaba.

Mga Nakasanayang Paghahanda /Gawain sa Panahon ng Pista

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Kopyahin ang tala sa ibaba.

Humahabol masidhi mapahamak pagdinig sa kaso habla

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Basahin ang tala sa ibaba.

Republic of the Philippines

Subject :( Choose and check the appropriate box/s below.)________________________________

Type of Activity: (Choose and check the appropriate box/s below.)__________________________

Babaeng Pilipina Noon Babaeng Pilipina sa Bagong Panahon

Maria Clara ang dating tinitingnan bilang isang birhen

may laya na hindi pumupunta kung saan-saan

mahawakan mo lang ay dapat mo nang pakasalan Konserbatibo