Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 41

MARTUMPOL

Martumpol lapatanna marpadan di jolo ni Huria dohot dijolo ni na


torop, ala naeng manjalo pasu-pasu parbagason ma pangoli dohot boru
muli.Ndang apala sude Huria patupahon partumpolon. Na deba holan
mandaftar natoras ni pangoli dohot natoras ni boru muli tu kantor ni gereja na,
dungi diting-tinghon Huria ima di parmingguon na mangihut. Di Huria Kristen
Batak Protestan (HKBP) di partumpolon i di patupa do kebaktian na jempek,
somalna di botari manang di parnangkok ni mata ni ari. Molo di parserahan on
sai dipatupa do i di parnangkok ni mata ni ari, alana di uduti do i annon tu na
marhata sinamot. Jadwal martumpol di patupa do i sada manang dua minggu
andorang so manjalo pasu-pasu di Huria.

Dung sidung martumpol diting-tinghon Huria diparmingguon na


mangihut dua hali marturut-turut (ting-ting parjolo dohot ting-ting paduahon).
Alai olo do holan sahali tingting, ala mamereng tingki, manang ala ni pangoli
manang boru muli ingkon borhat tugas tu ruar kota. Lapatan ni diting-tinghon
di Huria, ima songon boa-boa patariashon huhut mangalehon tingki tu ruas i,
atik beha adong na keberatan di sangkap na naeng marbagas i, misalna ala
adong dope bogasna manang janji ni pangoli manang boru muli tu halak na
asing. Ia ulaon martumpol on ulaon Huria do i ndang tarmasuk on ulaon adat.

MARHATA SINAMOT
Sinamot on ma na nidok ni parboru, songon tuhor ni boru. Di Toba
somalna ulaon unjuk i (pesta) di patupa do di alaman/huta ni paranak (didok
ma i taruhon jual). Jadi sinamot na ni lehon ni paranak i polin doi tu parboru
lapatanna ndang di bahen i tu na mosok (biaya pesta). I do alana ianggo na jolo
di na pamuli boru, sai na maruntung do parboru molo binereng sian segi
materi. Alai di tingki saonari on tung pe ulaon i di alaman ni paranak, pihak
parboru nunga ingkon manamba i tu haporluon pamulihon ni boruna, lumobi
molo ulaon unjuk i di alaman ni parboru (dialap jual). Misalna laho melengkapi
pahean dohot perhiasan ni boruna i, ndang hea be tuk sian sinamoti, baliksa
manamba i dope parboru laho mangalehon tu suhi ni ampang na opat dohot tu
tulang ni hela, ima songon tintin marangkup.
Catatan : Na nidokna suhi ni ampang na opat ima :
a. PAMARAI : Haha manang anggi ni natoras parboru i
b. SIJALO BARA/SIMOLOHON : Iboto ni boru muli
c. NAMBORU MANANG PARIBAN ni boru muli (upa parorot)
d. TULANG ni boru muli ( si jalo todoan )

Di parserahan on, somalna manghatai taringot tu sinamot, dipatupa do


i dung sidung martumpol, ima di bagas ni parboru i, jala di goari ma ulaon i
marpudun saut. Dison nunga dipasahat paranak patujolo ni sinamot tu parboru,
sebagian besar, hira-hira saotiknai ma sian sinamot i na so dipasahat, manang
ditinggalhon. Marpudun saut lapatanna saut ma ulaon i, jala sude naung ni
hataan ni angka natua-tua ndang bo i be munggil-unggil. Molo adong na
mangose bo i do gabe mardando. Di ulaon marhata sinamot nunga tangkas
sude ditaringoti sahat tu ulaon unjuk, songon na padasiphon panghataion
angka naung di hata i ditingki na marhusip. Ndang mardalan pinggan
panungkunan di namarpudun saut manang di namarhata sinamot, jala todoan
tu suhi ni ampang na opat somalna ndang dipasahat dope disi. Ia ulaon
marhata sinamot nunga sipata gabe ulaon na balga, lumobi molo ulaon unjuk di
ari na naeng ro on (na naeng sipatupaon na), antar dao sian huta ni parboru,
misalna di luar ni propinsi, alana hira disi ma parboru laho manjalo singirna.
Sasintongna di na marhata sinamot, bo i do sesuaihonon tu torop ni na
ginokhonna, lapatanna bo i do hula-hula i sada manang dua ripe sian paranak
songon i nang sian parboru (hula-hula. tangkas / na solhot).

Fungsi ni hula-hula di na marhata sinamot ima, songon na


menyaksihon dohot maniroi ulaon i, atik tung adong panghataion diantara
pihak paranak dohot parboru na so mardomu. Bona tulang, tulang rorobot,
hula-hula ni haha anggi dohot hula-hula anak manjae ndang pola sada
kewajiban ingkon ro manang parsidohot di na marhata sinamot, alana ndang
adong dope panghataion disi na porlu sahat tu nasida. Torop ni paranak di na
marhata sinamot i, boi ma hira-hira 15 tu 20 ripe songon i nang torop ni
parboru. Denggan do parsidohot 2-3 ripe dongan sahuta sian nadua bola pihak.

Partording ni Namarhata Sinamot

Di ari naung binuhul, ro ma paranak mamboan indahan na las dohot na


marmiakmiak (rap dohot na margoarna). Parboru pe tong paradehon
sipanganon manamba i na binoan ni paranak i, ima songon indahan na las,
lompan (jagal manuk / rambingan, dengke dohot sayur manambai na binoan ni
paranak i). Alana molo holan sipanganon na binoan ni paranak i olo do ndang
cukup i. Molo di parserahan, marhata sinamot dipatupa do i dung sidung
martumpol. Nasomal (di Toba) molo di tingki na naeng marhata sinamot dung
sahat rombongan ni paranak tu alaman ni parboru, laho ma sahalak boru ni
paranak i paboahon naung sahat nasida, huhut manungkun manang naung
rade parboru i, manjanghon haroro nasida. Dung rade parboru i masuk ma
rombongan ni paranak i tu bagas ni parboru i huhut mamboan sipanganon na
binoan ni nasida i jala dipeakhon ma diatas meja. Dung masijalangan jala renta
parhundul ni nasida, sahalak sian natua-tua (hira songon protokol) sian paranak
manghatahon taringot tu sipanganon na binoan ni nasida.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Di hamu hula-hula nami (didok ma marga ni hula-hula i). Dison ro do hami


marnatampak na mardongan tubu dohot boru nami songoni nang hula-hula
dohot Tulang nami, mandapothon hamu. Mauliate ma di Amanta Debata
Pardenggan Basa i, ala hipas do hamu dapot nami suang songoni nang hami
pamoruon muna ro mandapothon hamu. Siala las ni roha nami huboan hami do
sipanganon na tabo. Botima. Sahalak sian natua-tua ni parboru mangalusi. Tar
songonon ma didok :

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Di hamu Pamoruon nami raja…. (didok ma marga ni paranak i) dohot disude


uduran muna. Mauliate ma tutu tadok tu Amanta Debata ala hipas do hamu ro
mandapothon hami tu bagas nami on, suang songoni nang hami hipas dapot
muna. Songon nanidok muna i, di boan hamu sipanganon na tabo si palas roha
nami, mauliate ma di hamu” Dungi, disuru parboru i ma boruna laho paturehon
huhut paradehon sipanganon. Laos dohot ma boru ni paranak i paradehon
sipanganon i. Dung singkop diparadehon sipanganon i, dipasahat ma tudu-tudu
sipanganon tu jolo ni suhut parboru. Tar songon on ma partonding na.

Mamboan Tudu-Tudu Sipanganon


HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Di hamu hula-hula nami (didok ma marga ni hula-hula i). Dison ro do hami


mamboan tudu-tudu sipanganon na tabo asa anggiat dibagasan las ni roha
muna hula-hula nami dibagas na marampang marjual on , songon hatani natua-
tua na mandok :

Sititi ma sigompa, golang-golang pangarahutna 


Otik sosadia tudu-tudu sipanganon na tupa, 
Sai Tuhanta na mangalehon pasu-pasuna. Botima Rajanami. 

Dung sidung dipasahat tudu-tudu sipanganon tu suhut parboru, ro ma muse


suhut parboru mamboan dengke tu jolo ni suhut paranak.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Di hamu pamoruon nami, nunga dipasahat hamu tudu-tudu sipanganon tu


hami. Hami pe sian hula-hula muna pasahaton dengke sahat, dengke simudur-
mudur, pangidoan nami tu Amanta Debata asa tongtong ma hamu sahat tu
pangidoan muna. Songon hata ni natuatua mandok :

Sititi ma sigompa, golang-golang pangarahutna 


Tung songon i dengke sahat na tupa, 
Sai Tuhanta na mangalehon pasu-pasuna. Botima

Marsipanganon

          Ala paranak do na ro mamboan sipanganon laos nasida ma na mamboan


tangiang mangan. Dung sidung marsipanganon di uduti ma muse tu na marbagi
jambar. Tar songon on ma parbagian ni parjambaran (songon usul dope on)

Jambar tu paranak :
Sambola na marngingi hambirang.
Satonga osang  Dua soit
Satonga rusuk (Panamboli)
Jambar tu parboru:
Sambola na marngingi siamun
Satonga osang
Dua soit
Satonga Rusuk (Somba-somba)
Ihur - ihur tu suhut parboru.

        Alai na somal di pangarantoan on, osang ndang dibola, jambar tu parboru
do i sude, ala marningot hita tu adat sian luat na asing, ia osang dipasahat
nasida do i tu hula-hulana, jadi alani do umbahen ni usulhon asa dibagi dua ma
osang i, parsiamun ma tu par boru, parhambirang tu paranak.

Catatan : molo marhata sinamot ndang dope didok jambar na gok (lengkap)

Masisisean
         Anggo na jolo somal do masisisean na mardongan tubu (pihak paranak
songon i nang pihak parboru) masirenggetan didok goarna, dung i pe asa
parboru manise / manungkun paranak tarsingot tu sintuhu ni indahan masak
dohot di haroro ni paranak i. Alai ala manghabit tingki, langsung nama pihak
parboru manungkun pihak paranak. Tar songon on ma partording ni na
masisisean, molo di parserahan on.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 

Manghatai ma hita amang boru. Parjolo ma tapasahat mandok mauliate tu


Amanta Debata, ala asi dohot holong ni rohaNa, na mangiring-iring hita
saluhutna sian ingananta be, ro tu bagas na marampang na marjual on,
sigomgom pangisina dibagasan hahipason dohot las ni roha do hita nuaeng. Ia
nunga hundul hita di atas ni amak tiar, sai tiar ma tutu panggabean, tiar
parhorasan di hita on saluhut na. (molo di gedung jala pake kursi, didokma; ia
nunga hundul hita di kursi na hot, sai hot ma panggabean songoni nang
parhorason di hita on saluhutna) Nunga tutu bosur hita mangan, sagat
marlompan juhut, dohot minum aek sitio-tio, sai pamurnas ma i tu daging,
saudara tu bohi, sipaneang holi-holi ma i jala sipasindak panaili. Didok hata ni
natuatua Raja ni boru :
Sai jolo ni nangnang do asa ni nungnung, 
Sai jolo pinangan do asa sinungkun. 

Antong dia ma langkatna, dia ma unokna, dia ma hatana, dia ma nidokna di


sipanganon na pinasahatmuna, na bo i begeon ni sipareon jala na bo i peopon
ni roha, songon hatani natua-tua na mandok :

Sandema ninna sige di bungkulan ni sopo, 


Bangko ni hata do manise, 
Molo so apala tangkas dope binoto. 

Antong alusi hamu Raja ni pamoruon nami.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Dihamu raja ni hula-hula nami, andorang so hu alusi hami sungkun-


sungkun ni Raja i, parjolo ma tutu ta pasahat hamauliateon ni rohanta
tu Amanta Debata Pardenggan basa i, ala asi dohot holong ni
rohaNa, na mangiring-iring hita saluhutna ro tu bagas na marsangap
na martua on, di bagasan hahipason jala di bagasan las ni roha do
hita sude. Nuaeng alusan nami ma tutu sungkun-sungkun ni Raja i.
Ima tutu Raja nami, gabe ma hita angkup ni na horas, pasu-pasu on
ni Amanta Debata. Ia nunga hundul hita tutu di atas ni amak tiar, sai
tiar ma panggabean tiar ma nang parhorasan di hita on saluhutna,
songoni nang tu joloan ni ari on. Di huhuasi ni si panganon na
hupatupa hami, gabe ma Raja nami na taula i, asa adong
habosurhononta, jala sinur ma pinahan na tapahan i asa adong
hasagathononta. Ia nunga dipaboa hamu naung bosur mangan
indahan las, jala sagat marlompan juhut, sai pamurnas ma i tutu tu
daging saudara tu bohi, sipasindak panaili ma i sipaneang holi-holi di
hita on saluhut na. Asa songon hata ni natua-tua ma dohonon :
Sititik ma sigompa, golang-golang pangarahutna,

Otik so sadia pe na tupa, sai godang ma pinasuna

Raja nami, ia sintuhu ni sipanganon na hupatupa hami , panggabean


parhorasan do raja nami.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Ima tutu Raja ni pamoruon nami, nunga manise hami, mangalusi hamu,
panggabean parhorasan do hape hata ni sipanganon na pinasahat hamu
pamoruon nami.

Asa bagot na marhalto ma na niagatan di robean.


Horas ma amanta Raja dohot Inanta Soripada na manganhon,
Sai tamba ma hamoraon di hamu pamoruon nami na mangalean.

Hauma ni parsambilan ninna jonok tu pargadongan,


Sai martamba-tamba ma dihamu angka parsaulian
Mardapot-dapot nang angka pansamotan.

Alai raja ni boru, adong do hata ni natua-tua na mandok:

Asa hundul songon anian, jongjong songon pangurgasan,


Asa tangkas hita dapot parsaulian songoni nang di parhorasan,

Marangkup do ninna na uli, mardongan do na denggan,


Siangkupna songon na hundul, siudurna songon na mardalan,

Asa tangkas ma tutu uju ni purba tumangkasan dompak angkola,


Asa tangkas ma hita maduma jala tumangkasan ma nang hita mamora.

Antong di hamu pamoruon nami, angkup ni hata nauli dohot na denggan,


sitangkas ni panggabean dohot parhorasan, tung denggan ma di paboa Raja ni
pamoruon nami.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :


Ima tutu Raja ni hula-hula nami, ia marpanungkun ma Raja i di siangkupna
songon na hundul, siudurna songon na mardalan, sitangkas ni panggabean
dohot parhorason, paboaon ma tutu Raja nami, ia di bulan na salpu i laho do
anak nami mardalani tu huta muna on. Pajumpang bohi ma ibana dohot boru ni
Raja i, manghata i jala martarombo, gabe masibotoan ma nasida, na marboru ni
tulang do hape anak nami tu boru ni Raja i. Dung piga-piga hali pajumpang jala
manghata i Raja nami, tubu ma holong di nasida jala masiunduhan hata laho
mamungka pardongan saripeon na imbaru. Tudos tu tona ni natua-tua
namandok :

Denggan ma bulu godang, denggan bahen hite-hite


Molo adong anak manang boru magodang, denggan ma asa hot ripe

Ala ni i Raja nami, na manomba ma hami parjolo, asa janghon hamu nian anak
nami on laho gabe hela muna. Alai raja nami, di haroro nami ditingkion tong do
parjolo hami marsamtabi raja nami, alana molo mangasahon sibahenon do Raja
nami, tung so bolas dope hami nian mandapothon hamu. Alai, ala tangkas do
diboto hami, na burju marianakhon do hamu Raja nami, i do umbahen na
hubaranihon hami ro mandapothon hamu, molo tung siat pangidoan nami, laos
ditingkion ma nian hami laho pasahathon somba ni uhum, somba ni adat  tu
hamu Raja nami. Songon hatani natua-tua na mandok uli otik godang so sadia.
Jadi olat ni na tarpatupa jala tarbahen hami, raja nami, ditingkion ma nian
sombahonon nami somba nia adat dohot uhum tu hamu Raja nami. Jadi ima
songon angkup ni panggabean dohot parhorasan, na bo i pasahaton nami tu
hamu Raja nami. Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Ima tutu di hamu pamoruon nami. Nunga tangkas di paboa hamu, disiangkupna
songon na hundul, sidongan songon na mardalan, angkup ni panggabean dohot
parhorasan di ulaonta sadarion. Jala toho do songon na nidok mu na i, adong
do tona ni natua-tua na mandok,  

Balga ninna anak pangolihononhon, 


Balga ninna boru pahutaon. 
Nunga masiunduhan hata tutu boru nami didok hamu dohot anak muna, ima
nanaeng mamungka pardongan saripeon na imbaru. Nang hami pe, dohonon
nami do, sai rongkap na gabe, rongkap na sarimatua ma boru nami dohot anak
muna tu joloan ni ari on. Asa anggiat ma nasida masibar songon ambalang,
marrongkap songon tuak, jala tong-tong sada nasida songon daion mual. Asa
nuaeng pe songon ni dok ni natua-tua ma dohonon nami :

Nunga pitu lili nami Paualu jugian nami, 


Nunga uli nipinami ala nunga ro hamu manggohi hajut nami. 

Jadi nuaeng pe raja ni pamoruon nami, songon dia ma sinamot na naeng


pasahaton muna tu hami hula-hula muna, asa botoon nami mangarade puro
nami laho inganan na. Ai tangkas do huboto hami,

Pat ni gaja do tu pat ni hora, 


Anak ni raja do hamu, 
Pahompu ni namora 

Ai tung na malo do hamu, jala sigodang boto-botoan. Jadi on pe Raja ni


pamoruon nami, angka dia ma sipasahaton muna sian na hugoari hami nangkin,
na gabe sinamot ni boru nami. Hatahon hamu sian i.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Di hamu Raja hula-hula nami. Ia taringot tu somba ni uhum, somba ni adat


songon sinamot ni boru ni Raja i, ima godang na Rp.  _______ Juta.

Jadi pangidoan dohot elek-elek nami tu hamu Raja i tung ringgit sitio soara i ma
sipasahaton nami tu hamu. Jala molo tung bo i nang pangidoan nami Rambu
pinudun ma Raja nami Sinamot na naeng sipasahaton nami. Alai andorang so
huhatahon hami, mangido ditingki ma hami asa jolo masisungkunan hami
dohot dongan tubu nami, dongan sahuta, boru, songoni nang di namangido
paniroion sian hula-hula nami.
Di hita na mardongan tubu dohot di hamu boru, bere, ibebere, songoni nang tu
hamu dongan sahuta, tarlumobi di hamu hula-hula nami. Pinangido do tingki tu
raja i, asa jolo masialapan hata hita, masiajar-ajaran, jala asa jolo sada hata ma
hita nian, di na laho pasahat somba ni uhum, somba ni adat tu raja i, jadi
songonon ma na boi pasahaton nami tu hita saluhutna :

Parjolo, ia ulaon na naeng ro on ba taruhon jual ma, di hita ma bolahan amak,


na paduahon: ia sinamot na naeng sipasahaton tu raja i, ringgit sitio soarai ma,
rambu pinudun, jala molo bo i pangidoan asa sisahali mangelekkon ma hita tu
raja i di hata ni sinamot na naeng sipasahatonta, jadi songoni ma konsep na
hupasahat hami asa jolo tangkas ma ajari jala tambor-tambori hamu hami.
Mauliate. Hata on parjolo ma hupasahat hami tu hita na mardongan tubu.
Dongan tubu (ni paranak) Di hamu parsinabung nami. Tangkas do hupaihut-ihut
hami aha na pinasahat muna tu hami. Na manggogohon na ma hami nuaeng di
pangidoanta tu hula-hula i Raja i….. (dipaboa marga di hula-hulai) asa rade roha
ni ra ja i, sisahali manombahon, sisahali mangelekhon ma hita di sinamot ni
boru ni Raja i. Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :


Nuaeng hupasahat ma tu hamu, boru, bere dohot ibebere

Boru / Bere/ibebere ( ni paranak) : 


Mauliate ma di hula-hula nami na mangalehon tingki di hami di ulaonta
sadarion. Ia sian hami boru songoni nang bere muna na dohot do hami
mangelek-elek hula-hula ni hula-hula nami naung di tariashon hamu nangkin.
Sipanolopi ma hami di angka sangkap nauli dohot na denggan sian hula-hula
nami. Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK : 

Hupasahat ma muse tu hamu dongan sahuta

Dongan sahuta : 

Mauliate ma, nang hami pe sian dongan sahuta, sipanolopi ma hami, asa si
sahali mangelekhon ma hita tutu di sinamot ni boru ni Raja i, Botima.
HATA PARSINAMBUNG PARANAK : 

Nuaeng hupasahat ma muse tu hamu hula-hula nami, ajari jala tambor-tambori


hamu hami

Hula-hula ( ni paranak) :

Mauliate ma tadok tu Amanta Pardenggan Basa i, ala na dohot do Ibana paniroi


di ulaonta sadarion. Jala tu hamu marga . . . . (laos di jouhon ma marga ni suhut
paranak) dohonon nami ma, songon dia ma na denggan na boi tarbahen hamu
tu hula-hula muna, ima ulahon hamu, alana adong do hatani natua-tua
namandok:

Ndada ala ni godangna, umbahen na nieahan 

Ndada ala ni otikna umbahen na ni tinggalhon 

Sai sahat ma panggabean, sahat parhorasan di hita on saluhutna. Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK : 

Mauliatema di hamu raja ni dongan tubu, boru, bere, ibebere, songoni nang
dihamu raja ni dongan sahuta, lumobi ma tu hamu raja ni hula-hula nami,
nungga tutu satolop hita di napasahat sinamot ni boru ni Raja i, asa si sahali
mangelekkon hita, jala ringgit sitio soara i ma ta pasahat tu Raja i. Jadi nuaeng
pe di hamu Raja ni Hula-hula nami, nunga dibege hamu ia hami na mardongan
tubu, boru, bere, ibebere, nang hami na mardongan sahuta, suang songoni di
na hujalo hami panuturion sian hula-hula nami, naung sada hata hami, ima :
Parjolo ma dohonon nami ia ulaon na naeng ro on taruhon jual ma, di hami ma
bolahan amak. Jala somba ni uhum, somba ni adat na naeng si pasahaton nami
tu hamu songon sinamot ni boru ni Raja i, ringgit sitio soara ima, rambu
pinudun, jala sisahali mangelekkon ma hami Raja nami, laho pasahathon
sinamot ni boru ni raja i tu hamu, songon hata ni tangiang, songoni ma jolo
hata nami tu hamu Raja nami. Botima.
Catatan : taringot tu sisahali mangelekkon, denggan do jolo marhusip laho
mambuat kesepakatan, parsinabung ni Paranak dohot Parsinabung ni Parboru,
unang adong na mulak-ulak tu bona muse.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 

Jadi di hamu Raja ni pamoruon nami, nunga tutu dipasahat hamu pangidoan
muna tu hami, antong nang hami pe, lehon hamu ma jolo tingki di hami, asa
masisungkunan nang hami na mardongan tubu, boru, bere dohot dongan
sahuta nami, tarlumobi di paniroion ni hula-hula nami. Jadi on pe di hita na
mardongan tubu, boru, bere/ibebere songon i nang hamu dongan sahuta,
lumobi di hamu horong ni hula-hula nami. Nunga rap marbinege hita di
pangidoan ni Raja ni pamoruonta apala di tingki on. Didok nasida ia taringot tu
sinamot sipasahaton nasida, ringgit sitio soara ma jala sisahali mangelekhon /
sisahali manombahon. Jala ulaon i taruhon jual. Songon dia ma alusta tu
pamoruonta. Parjolo hupasahat hami tu dongan tubu. Dongan tubu (ni
parboru) Di hamu parsinabung nami. Nunga tangkas hupaihut-ihut hami
panghataion muna dohot Rajani pamoruonta. Songon dia naung di hatahon
hamu. Laos songoni ma nang hata nami sian dongan tubu. Sisada hata ma hita.
Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 

Hupasahat hami ma muse tu boru, bere, ibebere Boru (ni parboru) : Parjolo ma
hupasahat hami hamuliateon ni roha nami di hamu Raja ni hula-hula nami
naung pasahathon panghataion on tu hami pamoruon muna dohot horong
bere muna. Ia taringot tu elek-elek ni pariban nami di sinamot na naeng
sipasahaton nasida tu hamu Raja ni hula-hula nami, ba songon dia ma naung
dihatai hamu, ianggo hami sian pamoruon muna, dohot bere muna, satolop ma
hami di sude angka nauli dohot na denggan. Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 


Hupasahat hami ma muse tu hamu raja ni dongan sahuta

Dongan Sahuta (ni parboru) :

Horas jala gabe ma di hita sasudena, lumobi di hamu suhut nami. Mauliate ma
pinasahat tu hamu suhut nami ala di pajagar hamu panghataion on tu hami
dongan sahuta muna. Nunga hubege hami panghataion muna na masipaolo-
oloan jala masipaune-unean taringot tu sinamot ni borunta. Ianggo hami
dongan sahuta, sipanolopi na uli na denggan ma. Songon hata ni natuatua,
dohonon nami :

Aek godang, tu aek laut Dos ni roha, sibaen na saut. Botima.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 

Nuaeng hupasahat hami ma muse tu hamu raja ni hula-hula nami

Hula - hula ( ni parboru) :

Parjolo mauliate godang hupasahat hami tu hamu pamoruon nami ala di


pasahat hamu panghataion tu hami laho maniroi hamu. Taringot tu pangidoan
ni Raja ni pamoruan muna, nunga masialusan hamu songon ogung na uli jala
tangkas do i hupaihut-ihut hami di ulaonta sadarion. Jadi songon dia ma naung
ni tolopan muna anggo sian hami horong ni hulahula muna manolopi ma hami,
asa dapot hamu ma songon nidok ni natua-tua na mandok :

Balintang ma pagabe, Tumundalhon sitadoan Ari muna ma gabe, 


Ai nunga denggan hamu hubege hami masipaolo-oloan. 
Amporik marlipik, onggang marbabang 
Gabe do parsinamot na otik, gabe do nang parsinamot na godang. Botima

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 

On pe di hamu Raja ni pamoruon nami. Nunga satolop hami na mardongan


tubu, boru/bere dohot dongan sahuta nami tarlumobi hula-hula nami taringot
tu pangidoan muna na sahali mangelekhon hamu di sinamot ni boru nami. Alai
porlu do hatahonon nami na dibagasan roha nami tu hamu, songon hata ni
natua-tua namandok :
Ia marasar ma aili, sai ditarui bulung singkoru 
Naeng ma sihar ma panaili, laho manjalo tuhor ni boru 

Ndang pola be ra dohonongku, angka aha na solot di ate-ate, dohot na


gompang di pusu-pusu, asa mangkilala ma hamu, songon dia nuaeng na
dibagasan roha nami. Antong hatahon hamu ma manang na sadia
pasahatonmuna sinamot ni boru nami.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK : 

Mauliate ma Raja nami. Tung tangkas do huantusi hami na dibagasan rohamu


na i, alai Raja nami songon hata ni natua-tua nang dohonon nami: Sai tuginjang
ninna porda, sai tu toru parbar-baran Sai naeng do nian di didok roha hatop
mamora, Alai hapogoson dope didok sibaran. Dipangidoan muna i, tangkas do
huantusi hami, songon hata ni natua-tua na mandok :

Ni durung ma situma, laos dapot pora-pora 


Molo buas do tu hula-hula, pintor hatop do iba mamora 

Alai Raja nami, songon hata ni natua-tua na mandok :

Sai ni luluan do tandok, alai na dapot parindahanan 


Tolap do pamangan mandok raja nami, alai ndang tolap jamaon ni tangan. 

Molo tung songon dia pe Raja nami na tolap hami godang ni sinamot
sipasahaton nami, uli ma roha ni hamu raja ni hula-hula nami. Jadi pasahaton
nami ma sinamot ni boru ni Raja i Rp …………. , rambu pinudun Raja nami, jala si
rambe manis. Naung disima talina, jala disi dohot rompuna naung disima daina,
disi dohot holpuna. Botima Raja nami.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU : 

Hamu Raja ni pamoruon nami, didok hamu sinamot Rp, …………. rambu
pinudun, sirambe manis. Adong do hata ni natua-tua namandok :
Marmutik ma simarlasuma mardompakkon mata ni ari 
Molo tung marhusor dope roha muna, manambai otik nari.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK : 

Raja nami, hata ni natua-tua do mandok :

Ni dapot ma assosoit, tongon di tombara 


Sotung ma didok hamu hami na mangkolit Raja nami, Da silehonon do na
soada. 

Uli ma rohamu manjalo sinamot ni boru ni raja i.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Raja ni boru, alai asing ni i, taringot todoan tu suhi ni ampang na opat ingkon
tangkas do i alusan muna. ate Raja ni pamoruon nami.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Pos ma roha ni Raja i, ianggo todoan / panandaion tu suhi ni ampang na opat


tangkas do i alusan nami.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Di hamu Raja ni pamoruon nami. Andorang so hugabehon hami jumolo ma


husungkun hami hasuhuton nami. Ai adong do hata ni natuatua na mandok
Lata pe na lata, duhut-duhut do si but-but on Hata ni Raja pinaraja, Raja ni
hasuhuton do si sungkunon Jadi on pe nuaeng di hamu bona ni hasuhuton
nami: Nunga tangkas di bege hamu panghataion nami dohot pamoruonta
taringot tu sinamot ni borunta i. Nian tung godang do hupangido hami, alai
tung songon i dope huroha na tarpatupa ni pamoruonta. Ia sinamot ni borunta
na naeng sipasahaton nasida tu hita godang na Rp… rambu pinudun, sirambe
manis. On pe panghataion on hupasahat hami ma tu hamu suhut nami.
Hasuhuton ( ni parboru ) Di hamu Raja parsinabung nami. Nunga tung loja
hamu tutu mangelek-elek Raja ni pamoruonta, didok nasida holan i nama
natarpatupa nasida. On pe di hamu parsinabung nami gabehon hamu ma i.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Hamu Raja ni pamoruon nami. Ba nunga uli roha nami manjalo na nidok muna
i. Sai gabe ma hita jala horas. On pe Raja ni pamoruon nami, pasahat hamu ma
si namot ni boru nami, nunga rade hami manjalo.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

On pe di hamu hasuhuton nami (suhut paranak), pasahat hamu ma patujolo


(bohi) ni sinamot tu Raja ni hula-hulanta. Borhat ma hasuhuton paranak i
pasahathon patujolo ni sinamot i tu raja parhata/parsinabung.

(Dung sae di etong laos di dok ma hata na, godang ni patujolo ni sinamot, jala
sisana (nahurang) sipasahaton mai di mata ni ulaon nanaeng ro).

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Nunga di Pasahat hamu patujolo ni sinamot ni boru nami, godangna Rp…….,


jala panggohi ni sinamot Rp….. pasahoton muna ma i di mata ni ulaon on.

(Dipasahat raja parhata ma bohi ni sinamot i tu suhut parboru). Di hamu suhut


nami, nunga di pasahat pamoruonta bohi ni sinamot ni borunta Rp….., antong
las roha mu manjalosa, sai anggiatma didongani Tuhan hamu laho
manggunahon sinamot on hombar tu ringkotna, songon hata ni natuatua
namandok:

Tonggi ma ninna sibahut, tabo ninna pora-pora 


Molo dung las roha ni suhut, ba las ma nang roha ni angka raja. 

(dipasahatma parsinabung ma tu inang ni boru muli)


HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Jadi di hamu pamoruon nami, ia tarsingot tu todoan / panandaion tu suhi ni


ampang na opat dohot tintin marangkup, di hilala roha nami pasahat hamu ma
i annon di mata ni ulaon on.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Mauliate ma di hamu raja ni hula-hula nami. Taringot tu napasahathon


todoan / panandaion tu suhi ni ampang na opat dohot tintin marangkup, ima di
pesta unjuk na naeng ro, songon na nidok muna i, ba satolop ma hami disi.

HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Di hamu raja ni pamoruon nami. Nunga dipasahat hamu patujolo (bohi ) ni


sinamot. Nuaeng pe atik adong na naeng sipangidoon muna.

HATA PARSINAMBUNG PARANAK : 

Mauliate ma di hamu raja ni hula-hula nami. Ido tutu tohona. Dos do tuatna
dohot nangkokna. Nangkin Raja nami nunga tahatai godang ni sinamot
sipasahaton nami tu hamu, jala nunga hupasahat hami tu hamu patujolo ni
sinamot. Asa on pe Raja nami pangidoan nami tung sude do hami ulosan muna.
Ai huboto hami do angka nantulang i, na malo do martonun.

 HATA PARSINAMBUNG PARBORU :

Toho do i pangidoan muna i, Raja ni boru. Alai molo tung so sude pe hamu
ulosan nami dohot ulos herbang ianggo ulos natinonun sadari pasahaton nami
do i tu hamu sude. Ianggo di tingki on ulos herbang na naeng sipasahaton nami
tu hamu ba …… lembar ma. (Didok ma godang ni ulos i). Uli ma roha muna
manjalosa.
HATA PARSINAMBUNG PARANAK :

Gabe jala horas Raja nami. Mauliate ma di hamu.

Catatan : Dung sidung masisisean, jala nunga tangkas di hata i sadia godang ni
sinamot dohot todoan / panandaion, tu suhi ni ampang na opat, jala nunga
dipasahat patujolo ni sinamot. Somalna do i ndang pola dipasahat sude
sinamot i asa adong pasahaton ni paranak tu parboru i di ulaon unjuk jala
digoarimai panggohi ni sinamot.

Dung sidung i dipahantus ma muse panghataion songon naung di taringoti di na


patua hata / marhori-hori dingding, manang di tingki namarhusip ima taringot
tu :

1. Tintin marangkup tu tulang ni pangoli. Sadia godang na naeng


pasahathon ni nasida (sadia sian paranak sadia sian parboru i). Alai
sipata holan na dua hasuhuton do namangkatai taringot di si.
2. Pinggan panganan tu parboru dohot ulos-ulos tu paranak.
3. Godang ni undangan ni paranak dohot parboru.
4. Mambuhul ari (tingki) dohot manontuhon inganan (Gareja) manjalo
pasu-pasu dohot (Gedung) tu pesta unjukna.
5. Parbagian ni parjambaron di ulaon unjuk. Laho
manghabit/mempersingkat waktu di ulaon unjuk unang pola be dihata
i taringot tu parbagian ni jambar disi, alai di tingki na marhata sinamot i
ma i dipahantus ( hira songon jambar mangihut ma di ulahon )
6. Molo tung bo i disepakati ma di na marhata sinamot i angka
panandaion namargollit, songon i nang godang ni panandaion tu
parboru misalna disepakati ma 150 amplop, asing ni horong ni hula-
hula nasida. Songon i nang ulos-ulos tu paranak ditetaphon ma
jumlahna misalna 100 Amplop, di ruar ni ragi-ragi tu horong ni hula-
hula. Tujuanna laho manghabit tingki.
7. Dohot angka na asing na mardomu tu ulaon unjuk
8. Dung sidung panghation, di pasahat Raja parhata ni paranak ma muse
tu pihak parboru laho mangunjungi ulaon. Andorang so ditutup hula-
hula ulaon i, digorahon Raja parhata ni parboru ma tu suhut paranak
dohot tu suhut bolon parboru, asa di lehon nasida olop-olop. Dung
dipadomu (dipasada) raja parhata ni parboru olopolop na sian paranak
dohot parboru i, dilehon ma tu Raja Huta (Dongan sahuta ni suhut
sesuai di alaman ni ise ulaon i). Di dok raja huta ma hatana andorang
so dibagi olop-olopi.

HATA SIAN RAJA NI HUTA


Dihamu suhut nami, nunga tung tangkas pinaihut-ihut ulaonta on, tama do hita
mandok mauliate tu Debata Pardenggan basa I, ala asi dohot holong ni rohaNa
do, dibahen na bo i ture jala denggan mardalan ulaonta on. Saut ma tutu
songon hata ni natua-tua :

Balintang ma pagabe tumundalhon sitadoan,


Saut ma hita horas jala gabe ala nunga denggan hita masipaolo-oloan.

Asa Uli ma ninna porda, pandohotan ni hulamot


Sai tong-tong ma hita dapotan uli dohot las ni roha
Laos mangihut ma dohot sinamot

Simbora ma guk-guk, peak di lage-lage,


Mamora ma hita on luhut, Horas jala gabe

Asa Silallan uruk uruk tu silallan aek toba,


Nametmet ndang marungut-ungut
Na magodang sude marlas ni roha.

Laos digorahon Raja huta ma muse asa sude na torop i mandok olop- olop tolu
hali huhut disaburhon boras sipir ni tondi. Marlapatan asa sude na torop i
mangolophon nauli dohot na denggan, disude angka pasu-pasu na pinasahat ni
angka Raja.

Dung sidung ulaon martumpol / marpudun saut, diuduti ma songon ari naung
ditontuhon di pesta unjuk. Boi ma ta bereng DISON. (Klik ma)
PEMAHAMAN N PARADATON
ADAT BATAK PUDUN SAUT

I. RAGAM GOAR  “ MARHATA SINAMOT”


a.  Marhata Sinamot:
Manghatai langsung di jolo ni raja mangajana na hombar tu rencana ulaon
unjuk; ( didia ulaon, sinamot, upa tulang, ulos, jambar dll). Anggo aslina boi
do ndang adong kesepakatan di namarhata sinamot, sehingga perkawinan
gabe sundat manang ditunda dipaganjang tingki
Anggo nuaeng on, hira dos do pangantusion namarhata sinamot dohot
pudun saut. Anggo dung do adong marhusip (nunga sude disepakati) apalgi
nunga “martumpol” lapatanna tinggal pengesahan secara adat aha naung
nihatai di na marhusip.

b. Pudun Saut:
Pengesahan secara adat (dijolo ni sude raja)  aha naung menjadi kesepaktan
naung dihatai hasuhuton na dua  ditingki marhusip
Sian pangantusion on, “ Pudun Saut” nama goaron aha na nidokna
“marhata sinamot” nuaeng, alana nunga sudena jolo dihatai di marhusip
dohot nunga diulahon acara “martumpol” asing ni anggota gereja na so
patupahon acara martumpol. Jadi napinamas nuaeng on  : “Pudun Saut” do
goarna ndang marhata sinamot be.

II. RAGAM GOAR NI SINAMOT


1. Sinamot Sitombol
Ulaon adat nagok dialaman ni parboru, dohot sinamot hibul, terpisah sian
suhi ampang naopat godangna 40%  Na 40% dibagi oleh pangamai,
pamarai, simolohon dohot tulang, masing-masing 10%. Sude namosok
( daging kerbau dan keperluan makanan) ditanggung paranak. Sebalikna,
parboru mangalehon  juhut  songon ganti ni dengke na digoari sila sian jenis
lombu sitio-tio (tong do diusung dengke) dohot ogung sabangunan songon
sarana “tata ibadah” tradisional.

Catatan :
Pemahaman na deba sinamot sitombol ima godang ni sinamot naung
disepakati , nunga disi sude (lump sump) kewajiban-kewajiban paranak
asing ni panandaion di alaman  tu suhi ni ampang na opat ni  parboru
(pangamai, pamarai, pariban, tulang), lapatanna  masing-masing  paranak
dohot parboru masinangkohi tangga ni balatukna be, alai di parboru ulaon.

2.  Sinamot “Hibul”.  
Sarupa dohot sinamot  sitombol alai gondang dohot dengke sila dang
diwajibkan jala alaman ulaon unjuk dang ingkon  di alaman ni parboru, alai
hombar tu kesepakatan nama.

3.  Sinamot “Rambu Pinungu”.


Rambu pinungu ima godang ni sinamot naung disepakati , nunga disi sude
(lump sump) kewajiban-kewajiban paranak asing ni panandaion di alaman 
tu suhi ni ampang na opat ni  parboru (pangamai, pamarai, pariban, tulang),
lapatanna  masing-masing  paranak dohot parboru masinangkohi tangga ni
balatukna be.

Tekhnis  mangulahon, dipatorang do anon di “Buku Pedoman Acara


Perkawinana Adat Na Gok”

III. SI JALO SINAMOT


     Opat (4)  bagian si jalo sinamot:
1.   Sijalosinamot, apala bona ni hasuhuton, pangintubu boru muli
2.   Sijalo todoan
      a. Tulang ni boru muli
      b. Pamarai, salah satu suhut namartinodohon
      c. Simandokkon, iboto ni boru muli naung sohot
      d. Pariban, haha manang anggi ni boru muli naung sohot
3.   Sijalo Pingganpangan, tutur na solhot manang paidua ni  partodoan
4.   Sijalo Upamanggohi, tutur na asing, surung-surung manang pasituak na
tonggi  angka natuatua na asing

IV. NA TARIPAR SIAN PARBORU TU PARANAK


Tolu (3) na taripar sian Parboru tu Paranak
1.  Taripar sian Suhut Parboru tu Paranak
     a.  Pauseang, ulos na so ra buruk
     b.  Ulos Pasamot/Pansamot dohot ulos hela
2.  Ulos herbang sian Partodoan ni Parboru tu Partodoan ni Paranak:
     a.  Tu Pamarai, haha anggi ni  natoras ni Pangoli.
     b.  Tu Simanggokhon, haha/ anggi ni Pangoli
     c.  Tu Namboru ni Pangoli
     d.  Tu sihunti ampang, iboto  ni Pangoli
     Partodoan ni Paranak on, didok do tong songon suhi ampang na opat ni
Paranak.
3.  Ulos ulos, manang ulos tonunon sadari, tu tutur na asing na ginokkon ni
Paranak.

V. JUHUT, PARJUHUT
Juhut (daging yang dimakan na niusung paranak) dan parjuhut (jenis hewan
utuh yang dijadikan makanan)  dalam acara adat na gok perkawinan,
mansai bagas do maknana.
Hewan Parjuhut na binoan manang diserahkan paranak tu parboru , ingkon
sada hosa na utuh songon simbol ganti ni hosa manusia (boru) na
diserahkan parboru tu paranak.
Sai hewan na tumimbo do (horbo) dibaen parjuhut, jala juhut na niusung
paranak holan parboru do mangallang i. Songon sipanganon ni paranak
dibaen parboru ma lombu sitio-tio   singkat ni dengke na ginoaran “ sila”.
Anggo aslina holan daging na niusung ni paranak i do na dipangan di ulaon
unjuk i.  Hombar tu tudu-tudu ni sipanganon i do juhut na pinangan i.
Jadi molo tudu-tudu sipanganon horbo, ba daging ni horbo i na diseat i ma
sipanganon. Molo lombu sitio-tio tudu-tudu ni sipanganon, daging ni lombu
i ma napinangan. Lapatanna ndang boi holan tudu-tudu sipanganaon sajo
lombu sitio-tio sipanganon manuk, alana secara filosofi ndang juhut
namarhosa (sian sada hosa) na utuh be i. Molo tarjadi na songon on, holan
jagar-jagar (rambingan) nama tudu-tudu ni sipanganaon i, na menjadi
pelecehan tu makna ni parjuhut i, jala melecehkan pengorbanan ni parboru
i sandiri naung mangalehon boruna i.

VI. TUDU-TUDU NI SIPANGANON & JAMBAR.

1.  Tudu-tudu ni sipanganon.


     Bukti sada hosa (hewan) na utuh do na binoan i. Porlu botoon, di huta ni
parboru pe ulaon, paranak do na mamboan parjuhut i. Lapatan filosofina 
paranak do mangalai  lombu/horbo i tu huta ni parboru jala halahi do
paturehon/mangalompa.
2.  Jambar
     Jambar, ima namargoar ditamba bagian naasing na   sibagihonon songon
hatorangan mengenai jambar, songon tanda penghargaan, pengakuan
legitimasi kehadiran ni  angka raja na ro hombar tu status manang fungsi ni
nasida di ulaon i.
Keterangan ada di bawah

VII. DENGKE
Molo mangihuthon tradisi, religius magis dengke sakral mempunyai
kekuatan magis, sada sarana ni hula-hula laho mamasu-masu mamindahon
sahalana tu boruna. Ala ni sian hula-hula/pihak na adong alur mamindahon
sahala do na adong maknana napasahat dengke. Ala na di hakaristenon
hita, simbol nama i, ndang adong be nilai sakral na.
     Ala ni i di tingki Acara Adat Perkawinan, naengma holan “dengke ni hula-
hula”  napinasahat  secara khusus/ dohot acara dung dipasahat paranak
tudu-tudu ni sipanganon asa tangkas makna dohot nilai luhur ni adat i.
Alana molo na asing sarupa dipasahat ndang gabe sarupa nama dohot na
asing gabe mago  nilai dohot makna ni dengke hula-hula i. Molo tung adong
pe dengke naasing dipasahat ma i rup boras dpramasuk nasida, dicatat jala
digorahon ma angka ise si usung dengka.

VIII. ULOS HERBANG


Keterangan di bawah

I. PROSESI ACARA ADAT PUDUT SAUT


Ulaon di jabu/di alaman , manang inganan na pinatupa ni PARBORU.

1. PARADEHON SIPANGANON

a. Paranak:
Menyediakan jala mamboan sipanganon namargoar  lengkap dohot
minuman ( na jolo tuak tangkasan).
b. Parboru :
Paradehon dengke, lampet sipanganon di jabu dohot kopi/tes

2. PARMASUK NI PARANAK
Molo dung dibereng nunga singkop parboru dohot paranak, boi do Paranak
manungkun manang Parboru.
a.  Molo Parboru Manggora :
                “ Boha amang boru, molo na so adong dope sipaimaon  muna,
nunga rade hami manjalo haroro muna”.
b.  Paranak Manungkun: (Aternatif)
    “Beha hula-hulanami, nunga boi hami masuk ? Molo dung rade  hamuna ro hami
masuk”

Parmasuk ni Paranak, di jolo ma sipanganon, jala langsung do i diboan boru


ni Paranak tu dapur (ruang makan) ni Parboru. Boru ni Paranak dohot
kerjasama tu boru ni Parboru ma namanghobasi i di pudi.
       
3. RUHUT RUHUT MARSIPANGANON
Andorang so marsipanganon jolo dipasahat Paranak do tudu-tudu
sipanganon tu Parboru suang songoni dengke sian Parboru tu Paranak

A. Pasahat tudu-tudu nisipanganon:


Dung singkop sude hundul angka hula-hula dumulai ma ulaon, ima
pasahathon tudu-tudu sipanganon dohot pasahat dengke.

PR PARBORU :
Beha Raja ni boru…., nunga sirsir ari, nunga boi ra ta mulai ulaonta, molo so
adong be sipaimaonmuna.

PR PARANAK :
Nunga denggan Rajaja ni hula-hula nami…..Nunga denggan be ta mulai,
anggo di hami ndang adong be sipaimaon. Mandapoti nama molo tung
adong dope na so haru sahat. Mauliate ma rajanami.
Molo dung mangarade hamu  hula-hulannami, asa jolo ro ma hami pasahat
tudu-tudu ni sipanganon, naung hupatupa hami diulaonta sadari on.
Mangarade ma hamuna hula-hula nami.

PR PARBORU :
Nunga mangarade hami amangboru ro ma hamu
“Dihamu hasuhutonnami, ro/rade  ma hamu tu….asa tajangkon haroro ni
parboruonta Raja……laho pasahathon tudu-tudu ni sipanganon tu hita hula-
hulana.
Laos songonima di hita namarhahamaranggi namardongan tubu, asa rup
ma hita tu jolo on manjalo haroro ni parboruonta Raja……pasahathon tudu-
tudu  ni sipanganon.

PR PARANAK :
Di hita namardongan tubu, rap ma hita mandongani hasuhutonta
pasahathon tudu-tudu sipanganon tu hula-hulanta………
“Dihamu hula-hulanami…….dison ro do hami Pamoruon muna marga ……,
pasahathon tudu-tudu ni  sipanganon na tabo, na marsiala do i ima na
adong na solot di ate-ate nami, na gompang di pusu-pusu nami nanaeng
pasahaton nami annon Raja nami, asa songon ni dok ni natua-tua ma :
‘Bagot na marhalto ma na tubu di robean, horas ma hamu na mangan hon
tu tambana ma di hami na mangalehon, las ma roha muna manjalo Botima”

Dung sae dipasahat dijalangma hula-hulan laos mulak tu hundulannabe.

B. Pasahat Dengke
PR PARBORU :
Dihita namardongan tubu, raja ni boru/bere dohot saluhut raja na
ginokkon, dison nunga tangkas jinalo tudu-tudu ni sipanganon sian
parboruon Raja…….. Molo tung di jolo ni hasuhuton pe on nueang, na rup
manjalo ma hita disi . Botima.
Songonima tu hamu Raja ni Parboruon nami marga……….laos mangarade
ma hamu, asa ro hami pasahathon dengke si mudur-udur dengke sitio-tio tu
hamu.

PR PARANAK :
Na uli Raja nami, nunga rade hami

PR PARBORU :
Di hamu pamoruon nami marga…….. Nunga tangkas hujalo hami dibagasan
las ni roha, tudu-tudu nispinganon dohot tanggo-tango na godang,
nuaengpe pasahaton nami ma tu hamu dengke simudur-udur dengke sitio-
tio. Asa pangidoan nami antong mudur-udur ma panggabean dohot
parhorasan di hamu Raja ni Pamoruon nami, sahat ma nauli, sahatma na
denggan tu joloan on. Sahat-sahat ni solu ma sahat tu bontean,  nungnga
hupasahat hami dengke simudur-udur dengke sitio-tio tu hamu sai sahat
ma hita on tu Parhorasan dohot Panggabean. Botima”.
Dung sae dipasahat dengke dijalangma parboruonna i laos mulak be ma tu
hundulanna.

PR PARANAK
Dihita namardongan tubu, raja ni boru/bere dohot saluhut raja na
ginokkon, dison nunga tangkas jinalo dengke si mudur-udur, dengke sitio-
tio sian hual-hula Raja…….. Molo tung hasuhuton pe nuaeng napadop adop
on, na rup manjalo ma hita disi . Botima.
C. Marsipanganon

PR PARBORU :
Nuaeng pe diparboruon nami, ala nunga singkpo sude na roha nami
marsipangananon ma hita. Andoroang so marsipanganon hupasahat hami
ma tu hamu  mambaen tangiangg laho mangan.

PR PARANAK :
Na uli ma i Rajanami, molo dipangido roha muna hami ma namambaen
tangiang.
Loloan bolon nahuparsangapi hami, andorang so marsipanganon , jola
martangiang ma hita. Ta pasadama rohanta, martangiangma hita.
Dung sae martangiang, dipasahat ma huhuasi ni sipanganon:
Amanta raja dohot inanta soripada na liat na lolo;
Sitiktik ma si gompa, golang-golang pangarahutna.
Tung songon dia pe sipanganon na hupatupa hami on
Sai godangma pnasuna ! Marjomuk ma hita !
Ditingki namarsipanganon i, digorahon parboru ma tu naginokhon na :

“Dihamu angka raja dohot inanta soripada sian dongan tubu, dongan
sahuta, boru, hula-hula, pariban, sudena tulang dohot ale-ale, nunga tajalo
dison tudutudu manang panggoari ni sipanganon sian pamoruonta na rap
mangadopi ma hita.
Langsung ma digora rajani boruna, asa di irisiris menekmenek sian aliang-
aliang dohot ate-ate laho dipiringkon (dipadalan) tu angka naginokhonna.

II. MARBAGI JAMBAR


Dung sidung marsipanganon, sungkunon ni parboru ma taringot tu tudu-
tudu ni sipanganon na pinasahat ni Paranak.
PR PARBORU :
Nunga boi ra ta uduti ulaonta atik pe so haru singkop dope sude
marsipanganon, ima taringot tu parjambaran.
PR PARANAK :
Naulima i Rajanmi !
PARBORU.
Di hamu parboruonnami raja…….. Nangkining nunga tangkas hujalo hami
dibagasan las ni roha tudu-tudu ni sipanganon na pinashat muna.
Didiok rohanami nian amangboru, ala di tonga ni alaman nami  do ualaonta
ba hamima namanghatahon antar songon dia   partorbing ni parjambaron.
Sidapot solupma hamu naro mandapothon hami. Botima !

PR  PARANAK
Mauliatema Raja nami !
Nunga tingkos nanidok muna rajanami,  nungnga hupasahat hami tu hamu
Rajanami tudu-tudu ni sipanganon i, jala dialaman muna do uloonta, huhut
ni i, hombar tu uhum ni adatta, disi tano niinganhon, disi solup
niparsuhathon,  nauli ma i raja nami , sidapot solup ma hami na ro.
PR PARBORU .
Mauliatae amang boru, nunga mansai denggan i Amangboru.
Hamu angka raja namarloloan on, lumobi raja dongan huta;
Ihan dipandiangan sangkot sapa diparpagaran,
  denggan do hita masisungkunan, ringkot marsiajar-ajaran.
Sori manungkun do sori mandapot, sai jolo manungkun do naro tu
nanidapot; disi tano ni inganhon, disi solup ni parsuhathon ; ai si dapot
solup do naro.
Tali  papasama tu tali papaut, sai jolo diseat hatama, asa diseat raut; beha
ma pangajarimuna di hami taringot tu parjambaran on.
Ianggo parjambaron na masa di huta on , tarsongononma; ……..
Beha nunga une ni rohamuna raja parboruon dohot dongan sahut nami
Dung dialusi nunga une, horas jala gabe, didokma muse:
Hamuna borunami ! Ro ma  hamu  paturehon parjambaron on.
Ala naung ditolopi, dipasahat ma jambar : songon naung dihatai hian
(parjambaran  di Luat Batam)

CATATAN:
1.  Umpama/Umpasa naasing nahombar di tingki marsipanganon boi
dohonon.
Landit bulung ni botik, porhot bulungni ambasang,
tung songon ipe sipanganon na otik,
manghorasi ma tu tondi dohot tu pamatang.
Bulung ni dapdap langkop
sipanganon natupa ima taparhajob.
Ganjang ihotni doton, pinagistang di hauma,
Tung songon ipe na tupa sipanganon,
sai tu godangna ma pinasuna.
2.  Mansai ringkotdo jala unang lupa hasuhuton paboahon tu angka
tondongna na ro sian luat naasing na mungkin asing paradatonna /solupna
asa unang anon adong na mangido  adat   namasa di luatna/hutana.
         Jadi unang ma maila manungkun tu pangituai ai didok natuatua :
                   

Pusuk ni tobu, uramuram ni situma,


        mangido gogo tu naposo, manungkun  uhum tu natuatua.
3.   Marpudun saut ala ulaon dijabu do, ndang dipasomal simarmiak-miak
marsomba-somba, alai nuaeng on nunga sipata dipatupa marsombasomba,
mungkin siala nalam tamba horong ni hula-hula digokhon nadua
hasuhuthon.

III. MANGARADE PANGHATAION


Dung sidung   marbagi jambar diudutima dohot manghatai adat.

PR PARBORU :
Dihita namardongan tubu, raja ni boru , bere/ibabere raja ni dongan sahuta
dohot ale-ale, tapadenggan ma parhundulta ala naeng mulaanta nama
panghataion dohot parboruonta………..
Songoni ma nang dihamu horong hula-hula, tulang…., bona tulang…., tulang
rorobot……, bona niari….., hula-hula namarhaha maranggi……., hula-hula
anak manjae/hula-hula naposo……. , nunga huparade hami hundulan di
hamu Rajanami. Molo tung songonipe parhundul muna rajanami naung
disiamun nami ma hamuna. Rajanami, ia di pudi hamu Rajanami sipaimaon,
ia dijolo hamu siaduon, ai hamu do pangidoan paniroion dohot panuturion
di hami ianakkon muna, di panghataionnami maradophon hula-hula i, 
Raja……….  Beha, nunga denggan be hundulan muna Raja nami?
Mauliatema !
Songonima  di hamu Raja ni Pamboruon….., asa udutanta ulaonta tu
panghataion 

PR PARANAK :
Mauliatema rajanami, udutanta ma hape panghataionta.
Rajanami lehon hamuma jolo tingki di hami , asa huparaja hami jolo hata tu
Hula-hula nami, Tulang nami, dongan tubu, boru bere dohot dongan sahuta
nami.
Dihita namardongan tubu, Raja ni boru , Bere/ibabere raja ni dongan sahuta
dohot ale-ale, tapadenggan ma parhundulta ala naeng mulaanta nama
panghataion dohot hula-hulanta…………………...
Songoni ma nang dihamu horong hula-hula, tulang………………., Bona tulang
………………….., Tulang rorobot……………….……, Bona niari……………….….., Hula-
hula namarhaha maranggi………….……., ……………….,Hula-hula anak manjae/
Hula-hula naposo………………………. , Pos do rohanmai naung renta hundulan
muna Raja nami.  Ia di pudi hamu Rajanami sipaimaon, ia dijolo hamu
siaduon, ai hamu do pangidoan paniroion dohot panuturion di hami
ianakkon muna, di panghataionnami maradophon hula-hula i,  Raja…… 
Suang songonima nang di hamu Hula-hula Raja……………………..….. nunga
mangarade hami Rajanami mangalusi sungkun-sungkun muna.
Nuaengpe hupasahat hami ma tingki panghataion on tu hamu Rajanami.
Mauliataema !

IV. MARHATA ADAT


Ruhut-ruhut ni marhata adat didok do :

Sise mulani hata, sungkun mulani uhum, jolo dinangnang do asa


dinungnung, jolo dipangan do sipanganon asa disungkun.
Parjolo do sungkunon (siseon) sintuhu ni sipanganon masak dung dialusi na
patupahon sipanganon i, ima dihata horashoras dohot hata gabe-gabe,
manungkunma musena siangkupna manang tinujuni ulaon i.
Marudut ma muse pangkataion hombar tu siulaon i.
PR PARBORU :
Parjolo sise lapatan ni sipanganon:
Mangkatai ma hita raja ni parboruon…….

Tubuma dingin-dingin diluatni janji matogu,


Horas tondi madingin pir tondi matogu.

Mauliate ma tadok tu Amanta Martua Debata, diari nauli di bulan na


denggan on dipargok ni mataniari on, nunga pungu hita hundul nuaeng
ditonga ni jabu namarampang namarjual on, pangantaran ni anak
pangantaran ni boru nasangap namartua on, sai tu tambana jala
digomgomma antong pangisina.
Nunga nihabosurhon indahan na las, hinasagathon lompan natabo, suang
songoni minum mual sitiotio, tio ma antong parnidaanta tu joloan on.
Pamurnas mai antong tu daging marsaudara tu bohi, sipasindak panaili mai,
sipaneang  holiholi jala sipadomu tahi.
Haroanni sipanganon i raja ni boru, tangkas ma paboa hamu asa tangkas
hubege hami.

PR PARANAK:
Parjolo, mangalusi taringot ni sipanganon

Olo tutu rajanami, alusanma sisesise ni raja i


Mauliate ma nang dohonon nami tu amanta Martua Debata siala tong
dilehon hahipason tu ganup hita dinaung pungu hita ditongani jabu
namarampang namarjualon, pangantaran ni anak pangantaran ni boru.
Taringot tu si panganon masak, sitiktik ma sigompa, golang-golang
pangarahutna, tung songon ipe sipanganon naung tupa, sai manjangkon ma
tondi muna jala godang ma pinasuna. Ndada na mangkolit hami, ba molo
tung namangkolit pe sai tu tambana nahinolit tu joloan on, asa adong
patupaon musena tu angka ulaon nanaeng ro. Jadi taringot tu sipanganon i
rajanami, haroan ni nauli, haroan ni na denggan mai, hata horashoras, hata
gabegabe, ido hatana laos ido nanidokna rajanami.

PR PARBORU
Sise Paduahon, manungkun sintuhu ni ulaon

Mauliatema Amangboru! Nunga tangkas hubege hami, hata horashoras


hata gabegabe do pinaboamu di haroan ni sipanganon i. Ba nang dohonon
nami taringot tu sipanganon i,
Bagot namarhalto ma na tubu dirobean, horas ma hami namanganton,
ganda ma nang singkatna dihamu na mangalean.
Alai amangboru !,  mardongan do na uli marangkup do na denggan,
siangkupna songon na hundul siudurna songon na mardalan, dia ma
siangkupna, dia ma lak-lak na dia ma unokna, dia ma hatana dia ma na ni
dokna, tangkas ma  di paboa amang boru ma .

PR PARANAK :
Ido tutu rajanami. Marangkup do nauli mardongan do nadenggan.
Hatahononhon ma tutu angkupni hata horashoras dongan ni hata gabegabe
i. Tungkotungko dijolo, tungkotungko dipudi nadenggan pinungka ni angka
ompu na parjolo, ihuthonon ni hita na dipudi. Songon ima nang
hangoluantaon, molo magodang anak pangolihononhon, magodang boru
pamulihononhon manang pahutaon.

Adongma anak magodang dijolo nami, jinujuan ma ibana asa dilului


donganna masihaholongan-donganna gabe-donganna saurmatua-donganna
hot ripe.
Ia jus ma ninna hole-sar ninna tahutahu, purma barita, sahatma alualu sian
anak nami.

Dipaboa ma tu hami, naung masitandaan ibana dohot borumuna, nilonggini


lilina, tinoktokni pordana, sinolomni panailina tinodoni rohana, jala nunga
masijaloan diroha masitodoan dirongkap dohot borumuna sian tongani jabu
on, naung hupasahat hami ditingki patua hata dohot parhusipon  tingki
nasalpu.
Tangkas do hutanda hami raja i, na hot  diadat na ingot di uhum, raja
ditongani mangajana, natardok hata indokna.
Hubaranihon hami ma nuaeng rajanami, patuduhon bohi nami, ai tangkas
binoto parbahulbahul na bolon do raja i, sipanangkok namale, sipatuat na
bosur. Ima rajanami haroronami mandapothon hamu, manungkun sombani
adat-sombani uhum, sielekhon nami di adat na gok.
Ai nunga pitu lilinami, paualu jugia nami,
nunga uli nipi nami, olo borumu naeng gabe parumaen nami.
Ima raja nami angkup ni nauli donganni nadengganni. Jadi nanaeng
parajahon panghataion diparhusipon di tonga ni Raja Mangajanama,
manang Pudun Saut ma goarna  Rajanami . Mauliatema.

PR PARBORU :
Gabe jala horas ma tutu rajani boru, Na mar Pudun Saut ma  ma hita hape
diharoromuna on tu hami, siala nunga ditodo hamu borunami gabe
parumaenmu.
Donganna gabe ma antong donganna saur matua, ima anakmu dohot boru
nami, marrongkap ma nasida songon bagot, marsibar songon ambalang.
Nunga tung las rohanami, ai hutanda hami do hamu,

Patni gaja tu patni hora, anakni raja do hamu pahompu ni namora.


Sinur do di hamu horbo dibara, bun do dihamu eme disopo,
gok do dihamu pansamotan dohot sere di hombung.
Marbunga ma singkoru, dijulu ni tapian,
tangkas binotodo, na marroha-naburju
jala namora do hamu boru, huhut nabuas mangalean.
Tung godang ma lehon hamu sinamot ni boru nami i, asa ginoaran
sadasada, suhut bolon  dohot angka partodoan, ate raja ni boru.

PR PARANAK : (Mangelek)
Raja nami, ido umbahen nidok nangkin, nahubaranihon hamido, ro
patuduhon bohi nami.

Toho do nunga tangkas sahat pasupasu sian Tuhanta sian najolo tu hami.
Molo tung alani sibahenondo, songon nabiar do rohanami,
alai pos do rohanami, ndang pailaonmu gellengmu,
ai sian najolo hutanda hami hamu, songon pandohanni natuatua,
Dao parsiarungan, jonok pasitolongan,
tangkas binoto do hamu rajanami
di roha namasiantusan dohot dihata na masipatongonan.
Ba tung patuhukhonon muna ma tu gellengmu naso tartuhukna raja nami?
Mauliate.

PR PARBORU :
Olo-toho doi raja ni boru, na tartuhuk hamu do dohonon nami.
Ba pasahat hamu ma sinamot tu suhut : horbo saadaran, mas saampang,
hepeng rupiah singkat ni . ringgit sitio suara
Pintor oloi hamu ma, ai namora do hamu sian hitaan, ba namora jala
situnjang hepeng do hamu nang dipangarantaoan on.

PR PARANAK :
Raja nami! Toho jala tingkos do tutu pangidoan munai, tarida ma antong
hamu na hot di adat naririt diuhum jala naingot dipatik.
Raja nami! Ninna barita, manjangkit ulok dari, mangarpe di dangkani
jabijabi, hamaraon namasa di ugari, turiturian namai saonari.
Ai nunga di oloi amanta Martua Debata, pangidoanni ompunta sijolo tubu,
asa anggiat gabe jala horas. Nunga manarsar  manang marserak alani
gabena tu desa naualu, ditano pangarantoan on.
Ndang songon dibonani pasogit be ditano pangarantoan on rajanami.
Ndang adong be tuduon didia adaran ni horbo, so adong be barani jabu,
ba mas pe nunga toko mas nampunasa
Nean toho jala tutu pangidoan munai,adat doi jala pangidoanni raja.
Ala so botoonbe manudu didia adaran manang lobu ni pinahan
dipangarantoan on, ba tahepengkon nama asam ni pangidoan munai
rajanami.
Alai rajanami didok hamu nankin, sadasada hamu alusan nami, pangidon
nami dohot elekelek nami sahali mangalusi ma hami di hamu, pinasadama
sinamot tu suhut sihabolonan rap dohot angka partodoan, dohot namosok
didokma nuaeng “ Sinamot Rambu Pinungu” jala dipasada ma i di uang
rupia ni pamarentanta NKRI
Ndada namamungka adat hami disi, nunga horas jala gabe diulahon songon
Paradaton/Solup di luat ………. on. Jala santabi godang ma dihamu hulahula
ni nanaeng hulahula nami, ndang namangorui sangap muna hami, tong do
sangap hamu hulahula. Ima pangidoan nami, ai ;
        sapala pantis raja nami, pantisni miak sada galangan,
              sapala namangasi hamu rajanami,     unang di paralangalangan.

Tung mangido mangelekma hami di hamu raja nami.

PR PARBORU :
Amangboru! Toho do naung adong mangulahon nidok munai, alai jarang
dope jala baru dimulai do  paradaton naung tapatuap di luat………..….on.

Hombar tusi, loas hamu ma jolo  hami mangido panuturion sian dongan
sahuta, hula-hula/tulanng dohot hahaanggi, boru/bere nami. Parjoloma jolo
hupangido hami panuturion sian dongan huta/natua-tua ni huta

DONGAN HUTA NI PARBORU :


Santabi godang ma dihamu angka amanta raja, lumobi disuhut nadua.
Rap toho be do nanidokmunai, jala adat doi tutu. Ndang namangorui
sangap ni hulahula, dungi ndang apala adat naimbarui, nunga tamulai 
namangulahoni, lumobi di hutanta…………….. on, adat naung di patupa
natua-tua hombar tu pemahaman makna dohot nilai luhur ni paradaton
Adat Batak di …………… on.  Asa dengganma  hamu suhut parboru
masielekan dohot angka partodoan, lumobi hulahula asa boi dijalo nasida
songon napinangido ni Parboruon muna, hombar tu solup/paradaton di
hutanta on. Mauliatema !

PR PARBORU :
Mauliatema di paniroion ni dongan huta !
Pinangido ma panuturion sian horong hula-hula dohot tulang:

HULA-HULA & TULANG NI PARBORU :


“Santabi godang ma dihamu angka amanta raja”. Pinaihutihut sian
nangkining pangkataion on, tarlumobima tutu panuturion sian dongan
sahuta ni Parboruon nami, molo naung songon pangidoan ni parboruon
muna i ma antong paradaton naung pinamasa di huta muna on, anggo sian
hami ndang adong   na dumenggan sian dos ni roha.Hami sian horong hula-
hula dohot tulang panolopi naulima hami di dos ni roha muna i. Horasma
jala gabe
PR PARBORU.
Mauliatema paniroion muna hula-hula nami
Pinangidoma muse sian boru/bere nami
BORU/BERE :
Dung hupaihut-ihut hami panghataion  ni hula-hula nami parboruon muna
pariban nami, sipanolopi ma hami di hasadaan ni roha muna songon adat
na hombar adat di huta on. Mauliatema

PR PARBORU :
Mauliatema di hamu boru dohot bere nami
Songonima dihamu parboruon nami…..
Ba nuangpe amangboru, nunga masisungkunan hami nangkin, nunga rap
tabege alus nasida.
Tuat siputi nangkok sideak, ba i naummuli, ima tutu tapareak.

Molo tung naleleng pe hita mangkatai, ndada pola dia i, adatna do i.


Bonang sada hulhulan, hori sada simbohan,
manat masisungkunan, tangkas masipandohan.

Ba nunga dipangido hamu asa rambu pinungu dipasada ma sudena di uang


rupia NKRI ,  huoloi hami mai , ba tariashon hamu si sombahonon muna i
amang boru! .
PR PARANAK :
Mauliate rajanami ala nunga dioloi hamu pangidoan nami, asa rambu
pinungu.
Toho ma antong nalambas roha hamu jala marpanganju. Alai rajanami
andorang so hutariashon hami sisombahonon nami tu hamu, nunga jolo
nililit hian bolon nami, Raja nami, ndatung namangkolit hami, ba tungido
natarpatupa hami, ai hansitdo tangan mandanggurhon nasoada. Idaon
mokmok do hami, idaon togos molo tung tohoma songon nidok munai,
nean molo parnidaan nami sandiri, marniang do hami. Ba tumpakma
tondimu, tumpak sahalamu, asa saut mokmok jala togos muse hami tu
joloan on. Tohodo nahubaranihon hamido ro mandapothon  hamu, jado I
raja nami  Rp……juta ma sisombahonon nami sinamot  nagok boru ni raja i,
rambu pinungu. Alai anggo panandaion, tung tangkas do pasahaton nami tu
opat partodoan / suhi ampang na opat ni raja i di alaman.
RP PARBORU :
Mauliatema di hamu amangboru! Sipajoloon diloloan do hamu,
sipangasahononhon ditongani mangajana. Andorang so hualusi hami
pangidoanmunai amang boru, lehon hamu ma jolo tingki di hami laho
manungkun hasuhuton di husip-husip nasida

RP PARBORU
Songoni ma di hamu amang boru, nunga tangkas nangkining binege sian
hasuhuton, ba huundokhon hamima pangidoan muna ima sinamot na gok,
godangna Rp ….juta, rambu pinungu, alai panandaion tu suhi ampang na
opat, tangkas dope pasahaton muna. Mauliatema.
Ipe amang boru, pasahat hamuma “bohi ni sinamot” tu hasuhuton
V. MARHATA HOMBAR TU UNJUK
1. Ulos Herbang.
Ulos herbang hombar tu pemahaman dohot makna ni ulos dohot
hatorangan na di bagian atas
Ulos Namarhadohoan

No Uraian Yang Menerima Keterangan

A KEPADA PARANAK
1 Pasamot/Pansamot Orang tua penganten pria
2 Hela Penganten

PARTODOAN /
B
SUHI AMPANG NAOPAT

1 Pamarai Kakak/Adek dari ayah penganten pria


2 Simanggokkon Kakak/Adek dari penganten pria
Saudara perempuan  dari ayah
3 Namborunya
penganten pria
Kakak/Adek perempuan
4 Sihunti Ampang
dari  penganten pria

Ulos Kepada Pengenten

No Uraian Yang Mangulosi Keterangan

A DARI PARBORU / PARTODOAN

Abang / Adek dari ayah penganten


1 Pamarai 1 lembar, wajib
wanita

2 Simandokkon Abang/ Adek dari penganten wanita

3 Namborunya (Parorot) Iboto dari  ayah penganten wanita

4 Pariban Kakak/Adik dari  penganten wanita

B HULA-HULA DAN TULANG PARBORU

1 Hula-hula 1 lembar, wajib

2 Tulang 1 lembar, wajib

3 Bona Tulang 1 lembar, wajib

4 Tulang Rorobot 1 lembar, tidak wajib

C HULA-HULA DAN TULANG PARANAK

1 Hula-hula 1 lembar, wajib


2 Tulang 1 lembar, wajib

3 Bona Tulang 1 lembar, wajib

4 Tulang Rorobot 1 lembar, tidak wajib


Catatan:
Hula-hula namarhahamaranggi dohot hula-hula anak manjae  ndang ingkon ulos
tanda holong nasida boi ma nian bentuk hepeng, songon na pinatorang. Songoni
angka na asing na marholong ni roha.

2. Parjambaran.
    Jambar mangihut, lapatanna ndang dihatai be di unjuk. Parboru langsung
nama patariparhon/mangalehon , jambar tu parboru (ulu ni dengke mulak)
ditingki mangan i, laos disima di bagihon masing-masing hasuhuton tu
nahombar manjalo

PEDOMAN PARJAMBARON DI ULAON UNJUK


HASAHATANNA
Lombu Sitiotio *
No Goar ni Jambar Pinahan Lobu
(Jambar Masak)
Parboru Paranak Parboru Paranak
(1) ULU

a Namarngingi  parhambirang Tulang Tulang

b Namarngingi parsiamun Tulang Tulang

c Panahui Siamun Boru Boru

d Panahui hambirang Boru Boru

e Osang Hula-hula Hula-hula

ALIANG  (A) RUNGKUNG/


(2) ½ ½
TANGGALAN  (B) ½ ½

(3) PANAMBOLI *
himpal himpal
(5 RUSUK)

(4) SOIT 2 2 2 2
HANDANG/RUSUK/
(5) 2 1 2 1
SOMBA-SOMBA ( 3 RUSUK)

(6) UPASIRA / IHUR himpal himpal

Onma sebagai pedoman, alai na mengikat hula-hula ma namangalehon tu paranak


jambar songon “ulu dengek mulak”  hombar paradaton di huta i, alana  paranak
nunga menyerahkan “ tudu-tudu ni sipanganon /panggoari ni sipanganon”  tu
parboru hombar tu mkana juhut & parjuhut naung pinatorang di bagian V
3.  Dengke
     Holan dengke ni hula-hula do nadipasahat dung dipasahat tudu-tudu
nisipanagnon.
     Dengke ni tulang dohot hula-hula nasing molo adong, dipsahatma I
dtingki pasahat boras manang di meja recepsionis, dicatat jala di
jouhon/dibacakan ma goar-goar ni namangusung  dengke ditingki
namarsipanganon
4. Prosesi Masuk tu Alaman ni Suhut.
Holan suhut bolahan amak (suhut namangalamani) do manjalo hula-hulana
di alamanna. Suhut naniamabangan (suhut na ro) sauduran/ rup masuk do
rap dohot hula-hula/tulangna. (Ndang khusus manjalo hula-hulana di
alaman ni halak).
5. Proses, Waktu dan Tempat Pernikahan
a. Martumpol (kalau ada).
b. Marsibuha-buhai
c. Pemberkatan Nikah.
d. Unjuk
Sian pengalaman, pemberkatan nikah sebaiknya pkl 09.00, paling lambat
pkl 09.30 asa boi marsipanganon di ulaon unjuk pkl 12.00, paling lambat pkl
12.30, ai i do kebiasaan makan siang, unang gabe targanggu kesehatan, jala
asa tingkos songon tingki diundangan pkl 12.00.

6.  Sosialisasi Hasil Kesepakatan/Panghatation ni Raja


     Molo naeng raja jala renta do ulaon di tonga ni mangajana,  aha naung
disepakati di pudun saut on, naengma tangkas dipaboa khususna parboru u
dongan tubuna, horong hula-hula dohot tulangna na mungkin marbeda
paradatonna khususna di tingki na mangulosi. Alana boi do sipata gabe gaor
dohot over acting ulaon ala adong na mamaksahon paradatonna.
7. Ulos-ulos dohot Pasituak Natonggi
a. Ulos tonunon sadari sipasahaton ni parboru tu paranak, paranak do
anggo namenyediahon i.
b. Songoni nang pasituak natonggi/panandaion nasipasahaton ni
paranak tu parboru, parboru do anggo namenyediahon i.

VI. PASIDUNG ULAON


Ipe di hamu amang boru, nunga songon na singkop be panghataion, ba
huhilala roha nami nunga boi tapaujujng. Tapasahatma tu natua-tua ni
huta. Lehon hamu sian i ingot-ingot i.

Jumlah (Godang) ni Ingot-ingot, sada ma sian paranak, satongama sian


parboru. Dipasahatma tu natua-tua ni huta
Jongjongma natuatuani huta huhut maniop ingot-ingot di piring

NATUA-TUA NI HUTA :
Ima tutu, dihamu angka amanta raja dohot inanta soripada, lumobi di
hasuhuton nadua , sahatma nuaeng hata mangingothon tu hami dongan
sahuta, ala naung simpul pangkataion namarpudun saut dibagasan dame
jala masipaolooloan.
Andorang so hutariashon hami ingot-ingot, tu hita namardongan sahuta
dohot dongan nasaparadaton, songon onma angka naung dihatai
siingotonta: ……………………….
Ima tutu, dihita naliat naloloon, lumobi dihamu suhut parboru dohot suhut
paranak. 
Disi sirungguk, disi siTata, disi hita marpungu disido nang amanta martua
Debata, ai tarida doi naung simpul pangkataion dibagasan dame huhut
masipaolo-oloan.  Songon tumpuan ni na pinsur, pamalunanni na bolak,
onma siingotonta :

Sinamot godangna Rp …juta rambu pinungu, asing ni panandaion tu suhi


ampang na opat, bohi ni sinamot naung dipasahat Rp….., ulaon di alaman
ni……, jambar mangihut, ulos ..(songon tabel),…dst..
Sai horas-horas ma antong ianakkonta nanaeng mamungka parsaripeon i,
marrongkap ma nasida songon bagot, marsibar songon ambalang, asa
masigomgoman tondina. Tubuma dingindingin, dijuluni tapian, horasma
nasida tondi madingin, jala dapotan tu joloan on parsaulian .

Tampuak ni sibagandingma didolokni pangiringan, sai sautma hamu suhut


nadua horas jala gabe jala maulibulung, namartutur huhut masi
pairingiringan.
Balintangma pagabe, tumindangkon sitadoan, sai arini hamu suhut
naduama horas jala gabe, marhite ianakkonta nanaeng mamungka
parsaripeon, ala nunga tangkas masipaolo-oloan.

Sahatsahatni solu ma sai sahat tu bontean nunga sahat simpul ulaontaon


dibagasan dame, lelengma hita mangolu jala rap tagomgomma
parhorasan panggabean.

Ba nuaeng pe nunga hujalo hami ingot-ingot sian  suhut paranak, sian suhut
parboru. Andorang so binagihon, rap mandok ma hita tolu hali, Ingot-ingot!,
Ingot-ingot!, Ingot-ingot!,
Pangujungina,  ditutupma dohot tangiang sian parboru /hulahula ni
parboru.

You might also like