Nếu bạn đang đọc cuốn sách này nhiều khả năng bạn là một cậu bé lớp tám mới bắt đầu học môn hóa học ở chương trình phổ thông và tự hỏi: ““Hóa trị” là cái gì?”; hoặc đơn giản bạn muốn nghịch ngợm vợi hóa chất (tôi thành thật nói là nghịch hóa chất là một điều cực kỳ nguy hiểm và bản thân tôi cũng khá nghịch và đã nôn thốc nôn tháo cả một tuần sau khi “phơi nhiễm” với muối đồng do không cẩn thận). Tuy vậy dù thế nào nữa, cuốn sách này sẽ là mọt khởi đầu tốt trong con đường nghiên cứu khoa học cho bạn
Vậy chần chừ gì nữa, hãy bắt đầu thôi
1. Một số định nghĩa cực kỳ căn bản
Tất cả những gì chúng ta nhìn thấy xung quanh được gọi là “vật thể”- kể cả là “sống” hay “không sống”. “Vật thể” thì được cấu tạo nên từ một hay rất nhiều “Chất”. Các “chất” (ở đây xét ở mặt “tinh khiết”) thì có đặc tính riêng biệt về vật lý, hóa học. VD: Đường và muối, 2 “chất” đều ở dạng tinh thể rắn, có màu trắng nhưng muối thì mặn và đường thì ngọt VD: Sắt và nhôm, 2 “chất” đều là kim loại, nhưng nhôm thì nhẹ hơn sắt và mềm dẻo hơn Vậy nếu ta bỏ cả muối và đường vào một cốc nước, liệu cốc nước đó có được gọi là “chất”. Nó sẽ được gọi là “hỗn hợp” đơn giản là do nó có trên một chất tạo thành (nước, đường và muối) Lợi dụng đặc tính của các “chất”, ta có thể tách “hỗn hợp” thành các “chất” riêng biệt. Cách làm thì sẽ được đề cập ở các phần sau.
2. Đơn chất – hợp chất
Nếu “chất” cấu tạo nên “vật thể”, thì cái gì cấu tạo nên chất. Xin lưu ý là ở đây chúng ta đang mới bắt đầu học về hóa học, nên “nguyên tử” sẽ được đề cập đến ở đây. “Nguyên tử” là những hạt rất nhỏ, cấu tạo bên trong bởi các hạt nhỏ hơn nữa mà ta không thể nhìn được trừ khi có kính hiển vi điện tử trong phòng thí nghiệm.
“Nguyên tử” gồm “hạt nhân” và “vỏ”:
“Hạt nhân” được cấu tạo bởi các hạt tên là “proton” và “notron” “Vỏ” được cấu tạo bởi các hạt tên là “electron” Số hạt “proton” luôn bằng số hạt “eletron” Hạt nhân có thể được coi là tâm, với vỏ bao bọc và các eletron quay xung quanh như vệ tinh vậy. Một hạt nhân có thể có một hoặc hơn một lớp vỏ bọc lấy nó. Các nhà khoa học đưa tập hợp những nguyên tử có cùng số hạt proton vào một nhóm, được gọi là “nguyên tố hóa học”.