MEDICINSKA

ETIKA
.
Medicinska etika - program

OPŠTI POJMOVI
 Etika kao filozofska disciplina
 Socio-psihološki pristup moralu
 Moralne norme
 Istorijat etičkog učenja
 Ličnost i normativna etika
Medicinska etika - program

ETIKA U MEDICINI
 Zakletve i kodeksi
 Etički stavovi zdravstvenih radnika
 Etičke dileme
 Deontološki problemi u praksi
 Pravno-etički problemi
Ispitna literatura

Marić J: MEDICINSKA ETIKA.

Naučna knjiga, Beograd, 1996.
 Medicinska etika

 ethos... običaj
ethikos... moralan
 mos-moris... običaj, narav
 Definicija

 ETIKA je filozofska disciplina

koja proučava moral, njegovo
poreklo, ciljeve i smisao delovanja
Teorijska etika
Etika u praksi - normativna
etika
TEORIJSKA ETIKA
 istražuje i proučava moral
 pojedinca i grupe
 klase, društva, cele epohe

 analizira i pronalazi
objašnjenja za određena
ponašanja
 metodom komparacije vrši
poređenja između normi i
ponašanja
 TEORIJSKA ETIKA
 Ukazuje nam
da ima mnogo sličnosti i razlika
između ranijih i sadašnjih moralnih
principa

 Bavi se
poređenjem morala sa drugim
oblicima regulisanja ljudskih
postupaka: običaji, pravo, religija
Normativna etika
 Nastoji da formuliše i obrazloži
norme pravilnog, ispravnog i dobrog
postupanja u svakodnevnom životu

 Usmerava ljude u pravcu šta je

dobro činiti, kako postupati, kako
ocenjivati određene ljudske postupke
Normativna etika
 Javno proklamuje i formuliše -
kodifikuje profesionalne obaveze i
dužnosti, koje
legalizuje pisanim
dokumentima ili
kodeksima
(Kodeks zdravstvenih
radnika)
Normativna etika
 Definiše dobro postupanje u
pojedinim oblastima života ili u specifičnim
društvenim grupama
Etika pravnika i advokata
Novinarska etika
Etika zdravstvenih radnika

 Kršenje kodifikovanih načela podleže

odgovornosti preko suda časti
MORAL

 Skup običaja, navika ili pravila

ponašanja kojima se ljudi rukovode u
svojim postupcima

 Ponašanje regulisano normama

 Regulisanje odnosa ljudi

međusobno i jedinke prema društvu
MORAL

 Aktivno čovekovo oblikovanje i

ocenjivanje sebe i drugih kao
dobrih ili zlih

 Ocenjivanje i usmeravanje
svog i tuđeg ponašanja shodno
normama
 SOCIO-PSIHOLOŠKI PRISTUP MORALU
MORALNOST
• Psihička funkcija čovekovog mozga

 Univerzalna karakteristika ljudske

vrste (svaki čovek poseduje dispoziciju
za razvoj moralnosti)

 Ima svoje zakonitosti u formiranju,

redosled razvoja, definisanu prosečnu,
normalnu ili zrelu moralnost i svoje
patološke razvoje i poremećaje
Moralnost kao psihička funkcija

 Sposobnost čoveka da sam

sebi izriče norme kojih se
pridržava i da sam sebe
kažnjava za suprotno ponašanje
Realizacija moralnosti
 Nadležan je superego (savest) koji
deluje preko griže savesti (osećaj krivice)
kojom jedinka
 zabranjuje, kažnjava određeno
ponašanje (kritički roditelj u nama) ili
 pohvaljuje i nagrađuje pozitivno i
prihvatljivo ponašanje (negujući
roditelj u nama) ili
 daje uputstvo “kako valja nešto
činiti”
 Moralno rasuđivanje

 Misaoni proces pomoću koga se

donose određeni moralni sudovi,
moralne odluke ili moralni zaključci
može biti:
• vođeno emocijama
• na osnovu uvažavanja i prihvatanja
opštih moralnih principa
 Moralno ponašanje
 Svaka emocija čoveka koja je
regulisana moralnim normama.
Moralna norma:
• moralni propisi u funkciji realizacije
nekog cilja ili vrednosti
• regulatori međuljudskih odnosa,
određuju suštinu i svrhu čovekovog
postojanja
 Cilj moralne norme

 Regulisanje međuljudskih
odnosa i određivanje
suštine i svrhe
čovekovog
postojanja
Razvoj moralne norme

 Propisi o moralu su u funkciji

realizacije nekog
cilja ili vrednosti

 Propisi o moralu
su se menjali kroz
istoriju
Razvoj moralne norme
Pranorme
Javljaju se u prvobitnoj zajednici kao
odlike rodovske i plemenske organizacije
društva
Obaveza uzajamnog pomaganja unutar
plemena
Obaveza osvete za ubijenog člana
plemena
Rodoskrnavljenje
Kult predaka, totemizam i tabu kao
regulator ljudskog ponašanja
Moralne norme
“Naša mladost voli luksuz,
ponaša se razuzdano, prezire
autoritete, nema poštovanja za
starije, protivreči
roditeljima i zna
sve bolje od učitelja.”

Sokrat, pre 2500 g.

 Poremećaj moralnosti
Poremećaj rasuđivanja
odnosi se na neispravne, nezrele,
asocijalne moralne odluke. Manifestuje
se kao:
 poremećaj sadržaja (poremećaj
vrednosnog sistema)
 poremećaj forme
nezrelo rasuđivanje
bezosećajno rasuđivanje
 Poremećaj moralnosti
Nezrelo rasuđivanje
 Egoistička orijentacija (prednost
sopstvenim potrebama)
 Intuitivna, iracionalna orijentacija
(moralne odluke se donose trenutno,
na bazi intuicije)
 Socijalno adaptirana orijentacija
(privrženost društvenom poretku i
redu; moralna norma je nametnuta
spolja, od strane autoriteta)
 Poremećaj moralnosti
Bezosećajno rasuđivanje
kada nije došlo do razvoja skale
emocija važnih za razvoj moralnosti
Praštanje
Saosećanje
Empatija
Altruizam
Griža savesti
Preduslovi moralnog rasuđivanja
SVEST je sposobnost čoveka da
 spozna samog sebe i svoje ja u svetu
koji ga okružuje

da je svestan činjenice da misli i oseća

( za razliku od kompjutera)

INTELIGENCIJA – RAZUM je
misaona sposobnost čoveka koja

omogućava da shvatimo pojave oko sebe

i razlikujemo bitno od nebitnog
Preduslovi moralnog rasuđivanja
NAGONI, INSTINKTI
 su nasleđeni obrasci ponašanja
specifični za celu vrstu (nagon ishrane,
nagon održanja vrste, seksualni nagon)

EMOCIJE su
 specifični odnos čoveka prema
okolini
 moćni pokretač ljudske delatnosti
 najvažnija psihička funkcija mozga
Preduslovi moralnog rasuđivanja
VOLJA je
 proces koji označava usmereno,
sa namerom motivisano ponašanje
psihička energija neophodna za
realizaciju naših namera

OSEĆANJE DUŽNOSTI
proističe iz nagona društvenosti,
života u zajednici, gde svako ima
svoju ulogu - dužnost
 Moralno rasuđivanje
Dužnost zdravstvenih radnika

 stručnost, u dijagnostikovanju i lečenju

 moralnost, specifičnu za profesiju
 komunikacija, određena psihološkim
elementima u komunikaciji
uteha
ljubaznost
toplina
empatija
Ličnost i normativna etika
Čovek formira svoju ličnost integracijom
svoje:
 nasleđene prirode, koja se odnosi na
mozak sa svojim biohemijskim i fiziološkim
dispozicijama

 individualnog razvoja , počev od

najranijeg detinjstva, i

 događaja iz svakodnevnog života, kroz

interakciju sa okolinom
 Teorije ličnosti
 Biologistička
- dominantni su biološki faktori i
nasleđe, sa naglaskom na nagonskim
potrebama čoveka
 Personalistička (humanistička)
- naglašava individualni, specifični
razvoj svakog čoveka i njegovu
posebnost
 Socijalna
- fokus je na značaju sredine i
socijalnih faktora
 FROJDOVA teorija ličnosti
Osnovni pokretački mehanizam
čoveka je nesvesni deo njegove
ličnosti. Razlikuju se:
Id (ono): nagonski, pretežno nesvesni
deo ličnosti, prepun prohteva i
zahteva, često neprihvatljivih
Ego (ja): svesni deo ličnosti koji
uspostavlja našu komunikaciju sa
sredinom
Superego (nad ja): unutrašnji
kontrolor, savest.
 ADLEROVA teorija ličnosti
Osnovna težnja čoveka je težnja
za superiornošću (volja za moći), u
čijoj osnovi je agresivnost.

U životnoj borbi, svakog čoveka

gura potreba za prevazilaženjem
osećanja manje vrednosti
(kompenzacija), a vuče želja da
dostigne viši nivo i veće vrednosti
(nadkompenzacija)
 FROMOVA teorija ličnosti
 uticaj društvenih činilaca u razvoju i
dinimici ponašanja čoveka
 ličnost jedne osobe uobličena je
njegovim odnosima sa celim društvom
 potreba čoveka za udruživanjem, za
statusom u društvu, osećanjem
identiteta, stvaralaštvom
BIHEJVIORALNA teorija ličnosti
bazira se na Pavlovljevim uslovnim
refleksima
 ponašanje je uslovljeno učenjem
tokom života
 pozitivne posledice jednog
ponašanja potkrepljuju ponašanje
koje ih je izazvalo, u smislu
pozitivnog ili negativnog
potkrepljivanja (nagrade i kazne)
 OLPORTOVA teorija ličnosti
 osobine ličnosti imaju motivacioni
karakter, potstiču na određenu
aktivnost
 često urođeni, instiktivni motivi (glad,
žeđ, seksualnost), kao pokretači
biološke funkcije, postaju tokom
vremena samostalna pokretačka
snaga ličnosti
Primer: lovac lovi najpre zbog potrebe
za hranom, a kasnije zato što to želi
 Agresivnost
 AGRESIJA
je svaka akcija (fizička ili verbalna)
preduzeta sa namerom da se nekom
nanese šteta ili povreda bilo koje vrste,
bez obzira da li je namera do kraja
realizovana.
Može biti:
Verbalna (prema ljudima)
Fizička (prema ljudima ili predmetima)
Manifestna (kada je lako uočljiva)
Prikrivena (ćutanjem, kao vidom
agresije)
 Teorije agresivnosti
 Instinktivistička
 Frustraciona
Teorija socijalnog učenja
 Kognitivno-informaciona
 Biološka
 Teorije agresivnosti
 Teorija socijalnog učenja
 agresija je naučeno ponašanje koje se
ispoljava u nekim specifičnim situacijama
 karakteriše je fenomen
instrumentalizacije: agresija je naučena
zbog toga što dovodi do pozitivnog ili
negativnog ponašanja
Primer: identifikacija sa delikventnom
osobom; agresivno ponašanje roditelja
kao obrazac ponašanja dece
Teorije agresivnosti
Kognitivno –
Informaciona teorija
 agresivno ponašanje će se dogoditi
kao rezultat kognitivne elaboracije
socijalnih znakova, ciljeva i šema iz
naše memorije
 naglašava važnost donošenja
odluka i sledstvenog ponašanja kao
mentalnog procesa u određenoj
socijalnoj situaciji
 Teorije agresivnosti
 Biološka teorija
 agresivnost je rezultat određenih
bioloških promena (abnormalnosti)
u organizmu
Primer: uticaji gena, hormona,
postojanje specifičnih centara za
agresivnost
 Teorije agresivnosti
 Instinktivistička
- svodi agresiju na instinkte
- agresija kao nagon ka smrti i
destrukciji (Frojd)
- agresija je instinkt vezan za
unutrašnju energiju koja se
nagomilava u nervnim centrima
čoveka i kada se dovoljno nakupi
dolazi do pražnjenja – agresije, bez
obzira da li je prisutan stimulus
 Teorije agresivnosti
 Frustraciona
 agresija je ponašanje koje se javlja kao
odgovor na frustracijom izazvanu
stimulaciju
 frustracija je stanje kada je sprečena
neka akcija ka cilju
Primer: frustraciono detinjstvo, rano
odvajanje od porodice, rano lišavanje
emocionalnih i drugih potreba (naročito od
majke), što vodi u neprilagođeno
ponašanje sa kasnijom sklonošću
agresivnom i nasilničkom ponašanju
 Agresivno ponašanje
Impulzivno
motivisano emocionalnim
promenama u organizmu

Instrumentalizovano
motivisano težnjom za postizanjem
određenih spoljašnjih ciljeva,
koristoljublje
Pozitivne moralno-psihološke osobine
ličnosti
 Tolerancija
 Poštovanje potreba drugog
 Pravičnost, istinoljubivost
 Doslednost, izdržljivost, uzdržanost
 Iskrenost, samokritičnost
 Humanost, skromnost, poštenje
 Odgovornost, altruizam, radinost
 Druželjubivost, kolektivnost
 Solidarnost, hrabrost, odgovornost
Negativne moralno-psihološke osobine
ličnosti
 Sujetnost, oholost, uobraženost
 Egoizam, zavist, zloba, pakost
 Ljubomora, pohlepa, mrzovolja
 Mržnja, dvoličnost, malodušnost
 Pohota, ciničnost, osvetoljubivost
 Poltronstvo, podlost, karijerizam
 Koristoljublje, tvrdoglavost
 Izdajstvo, taština, tvrdličluk
 Kleveta, demagogija, lažljivost
 Etika u medicini
 Hipokrat (460-377 g. pre n.e.)
 otac savremene medicine, grčki
lekar, prirodnjak i filozof
 postavio osnove medicini i
farmaciji
 tvorac dela Corpus hipokratikum
 autor sentenci:
 Mens sana in corpore sano
 Ars longa, vita brevis
 Etika u medicini
 Hipokratova zakletva
 obavezuje zdravstvene radnike da
spremno prenose znanja na svoje
učenike
 obaveza prema bolesniku po
principu primum non nocere
(najvažnije je ne naškoditi)
 obaveza čuvanja lekarske tajne
Etika u medicini - zakletve i kodeksi
 Ženevska deklaracija (1948)
 Ženevska revizija Hipokratove zakletve
 precizira odnos prema kolegama koji se
međusobno uvažavaju kao braća i sestre
 obaveza jednakog pristupa svakom
bolesniku, bez obzira na veru, nacionalnost,
rasu, pol, etničko poreklo, političko
opredeljenje, seksualnu orijentaciju ili
socijalni status
Etika u medicini – zakletve i kodeksi

 Zakletva Florens Najtingejl, osnivača i

utemeljivača sestrinstva (1823-1910)
 Internacionalni kodeks lekarske etike,
LD, London, 1949.
Internacionalni kodeks etike medicinskih
sestara, Frankfurt, 1953.
 Kodeks etike zdravstvenih radnika,
SFRJ, 1956.
 Moralne obaveze prema bolesnicima
Bolesnik kao objekat lečenja
 Primum non nocere
 Primum est adiuvare
 Čovek je ličnost, ne samo organizam
 Komunikacija bez bolećive popustljivosti
i tolerancije, očigledne drskosti
 Ne poistovećivati čoveka sa bolešću
 Dostojanstvo bolesnika
 Empatija prema bolesniku
 Dejstvo reči, verba nociva
 Moralne obaveze prema bolesnicima

Bolesnik kao subjekat lečenja

 Promišljeno obaveštavanje bolesnika

kao etička obaveza lekara
 Pia fraus – promišljene laži
 Dobro proceniti ličnost bolesnika
Principi komunikacije sestra - bolesnik

Verbalna komunikacija
 Poruka razumu druge osobe
 Pripremljena lista pitanja
Neverbalna komunikacija
 Bliže označava izrečeno
 Naglašava pojedine glasove ili reči
 Emocionalna komunikacija, govor tela
Konstruktivna komunikacija
 Obzirna prema partneru
 Jezgrovita, pozitivna, iskrena
 Pravila dobre komunikacije - Karnegi
 biti iskreno zainteresovan za druge
 smešiti se, povremeno dodirnuti
sagovornika
 oslovljavati sagovornika imenom
 biti dobar slušalac
 govoriti ono što je od interesa za druge
 učiniti da se druga osoba oseti važnom i
činiti to iskreno
 saglašavati se sa tuđim mišljenjem ali ne
po cenu svojih istinskih stavova
 neslaganje manifestovati eufemistički
 Komunikacija lekar - bolesnik
Transfer: mehanizam kojim bolesnik
reaguje na terapeuta, kao značajnu figuru iz
njegove prošlosti
 Pozitivan transfer podrazumeva tople,
prisne, prijatne emocije
 Negativan transfer podrazumeva
negativne emocije (podozrenje, zavist,
mržnja)
Kontratransfer: mehanizam kojim terapeut
reaguje na bolesnika, kao osobu iz njegovog
ličnog života
Pozitivan – komunikacija empatije
Negativna asocijacija
Psihološke karakteristike dobrog
terapeuta

 senzitivnost
 objektivnost
 fleksibilnost
 empatija
 relativno odsustvo
ozbiljnih emocionalnih
problema
 Etički problemi
 Ponašanje u bolesti
Zavisi od:
 obrazovanja
 kulturološkog obrasca
 porodične prakse (kult zdravlja)
 sekundarne dobiti (bolovanja,
invalidske penzije, odšteta..)
 socijalne uloge bolesti (pažnja
okoline...)
 Etički problemi
 Reakcije bolesnika na bolest
 anksioznost, usled neizvesnog ishoda
 regresija na nivo zavisnosti
 depresija zbog straha od ishoda
 agresija zbog besa i ljutnje na okolinu
 retrofleksija agresije na samog sebe
Etički problemi
 Odnos bolesnika prema bolesti

 aktivno sarađujući stav

 fajterski stav
 kapitulirajući stav
 izbegavajući stav, negacija bolesti
Etički problemi
 Uticaj bolesti na porodicu

 žrtvovanje za obolelog člana pordice

 raspad porodične komunikacije
 pogoršanje socio-ekonomske
atmosfere u porodici
Etički problemi
Stav prema bolesnom detetu
 Poseban smisao za rad sa decom
 Koristiti razna pomoćna sredstva
 Stav razumevanja prema izraženoj
roditeljskoj brizi
 Liberalizovati posete roditelja
 Dobro proceniti odnos roditelja
prema deci
Etički problemi u praksi
 Konkurencija u radu,
 Psihološki doživljaj pacijenta
 Verbalna dominacija, narcistička
zamka
 Merkantilnost, naglašen faktor novca
 Odnos prema bolu, nesvesni sadizam
 Etički problemi
Reklama
je funkcija tržišne konkurencije, vid društvene
komunikacije i individualne i socijalne
manipulacije, definisana je medicinskim
staleškim pravilima

Prevarna reklama
 leku pripisuje terapijsko dejstvo koje
nema
 ostavlja pogrešan utisak da je uspeh
lečenja siguran ili da ne postoje štetno
dejstvo
 Etički problemi - reklamiranje
Medicinskim staleškim pravilima i Zakonom o
zdravstvenoj zaštiti sestri je:

 zabranjeno
da reklamira sebe, kolege, lekove
 dozvoljeno
 da obavesti stručnu javnost o
svojim naučnim rezultatima
da informiše druge o postojanju i
radu nekih stručnih institucija
učešće u razjašnjavajućim
publikacijama
reklamiranje pomoćnih lekovitih
sredstava
 Eički problemi - eksperiment u
medicini
EKSPERIMENT: bilo koja intervencija na
čoveku koja po svojoj prirodi ili obimu
prevazilazi uobičajenu praksu

 terapijski
podrazumeva upotrebu nove
medicinske procedure ili medikamenta
u svrhu lečenja
 biološki - neterapijski
Ima za cilj proširenje fundamentalnih
znanja iz medicine; dozvoljen na
dobrovoljcima
Etičke dileme
Moralne obaveze sestre prema
društvenoj zajednici

 Bolovanja, invalidske penzije, klimatska

lečenja
 Zdravstveno prosvećivanje
 Primeniti jeftiniji lek
 Ekspertiza
 Medicinska tajna
 Suzbijanje epidemija
 Ukazati pomoć ranjenom neprijatelju u
ratu
Etičke dileme
EUTANAZIJA: pravo na bezbolnu smrt
neizlečivog bolesnika

 aktivna, direktna
Kada se neizlečivom bolesniku daje
sredstvo kojim se direktno izaziva
njegova smrt
 pasivna
 neprimenjivanje svih metoda
lečenja što za posledicu ima smrt
(propust pružanja dužne pomoći)
Etičke dileme
EUTANAZIJA: pravo na bezbolnu smrt
neizlečivog bolesnika

 socijalna
kada se stari, neizlečivi bolesnici
prerano otpuštaju kući, što za posledicu
ima smrtni ishod usled nedostatka
neophodne medicinske nege
 negativna
 ostavljanje veće količine lekova
pored bolesnika (navođenje na
samoubistvo)
 Etičke dileme
TAJNA: znanje nekih činjenica koje se ne
mogu saopštiti drugim licima a da se pri tom
ne povredi ličnost dotične osobe ili interes
zajednice

MEDICINSKA TAJNA: svi oni podaci koji bi

pogodili pacijenta kada bi bili saopšteni
nemedicinskim radnicima
“Poštovaću tajne onog ko mi se poveri” -
Hipokrat

Podeljena tajna: odnosi se na ekipni rad i

obavezujuća je za sve u ekipi, upućivanje
bolesnika drugom lekaru
Etičke dileme
ODAVANJE TAJNE
je dozvoljeno samo u slučajevima:

 kada nas sam bolesnik oslobodi obaveze

čuvanja tajne
 po nalogu suda
 kada je to u interesu zdravlja drugih osoba
 u slučaju postojanja krivičnog dela, ako bi
čuvanje tajne dovelo do štetnih posledica
Deontološki problemi
DEONTOLOGIJA

 nauka o profesionalnim dužnostima

 potiče od grčke reči: to deion – dužnost

MEDICINSKA DEONTOLOGIJA

 bavi se proučavanjem i određivanjem

prava i dužnosti zdravstvenih radnika
 sugerira da zdravstveni radnik ima
obavezu specifičnih medicinskih dužnosti i
komunikacije sa pacijentom
 Deontološki problemi privatne
medicinske delatnosti

 Profit u zdravstvu (money maker)

 Samoreklamiranje
 Zamke poslovne konkurencije
 Dvojni rad u zdravstvu
 Naplata medicinske usluge u privatnoj
praksi svom kolegi
Pravno–etički problemi u medicinskoj praksi

 Pravo na adekvatno lečenje i

poštovanje dostojanstva
 Pravo na odgovarajuću informaciju ako
je zatražena
 Pravo na uvid u medicinsku
dokumentaciju
 Pravo na čuvanje medicinske tajne
 Pravo na samoodlučivanje
Pravno–etički problemi u medicinskoj praksi

Pravo na adekvatno lečenje i poštovanje

dostojanstva
 Pacijent mora da bude lečen po
prihvaćenim naučnim metodama i
medicinskoj praksi
 Mora da bude izjednačen sa drugim po
pitanju prijema, tretmana, otpusta
 Tretman sprovoditi uz uvažavanje
dostojanstva, ličnog integriteta i intime
pacijenta
 Uzeti u obzir individualne potrebe
pacijenta
Pravno–etički problemi u medicinskoj praksi

Pravo na odgovarajuću informaciju

ako je zatražena
 Pacijent ima pravo na iformaciju u
pogledu stanja njegovog zdravlja, kao i o
svim pitanjima od značaja za donošenje
odluke o tretmanu
 Informacija mora da se da na način
razumljiv pacijentu
Pravno–etički problemi u medicinskoj praksi

Pravo na uvid u medicinsku

dokumentaciju
 Pacijent ima ovlašćenje i na informaciju
o svojoj medicinskoj dokumentaciji u
vezi sa njegovim zdravljem i tretmanom
 Od ovog prava se odstupa ukoliko bi
otkrivanje informacije izazvalo ozbiljan
rizik po zdravlje ili život pacijenta, kada
se koristi “dobronamerna laž” (pia fraus)
Pravno–etički problemi u medicinskoj praksi

Pravo na samoodlučivanje
 Odluka o tretmanu pacijenta mora da
bude preduzeta u uzajamnom
razumevanju sa pacijentom
 Sposobnost pacijenta da odluči šta je
najbolje za njega; određena je stavom:
 individualizma, koji apsolutizuje
individualna prava (volja bolesnika je
vrhovni zakon)
 kolektivizma, koji naglašava opšti
interes (zdravlje pojedinca je opšti interes)
 Etički odnos zdravstvenih radnika prema
greškama u medicini
Greška ili krivica zdravstvenog
radnika
 odnosi se na:
 delo koje je počinio (nesavesno
lečenje)
 radnju koju nije preduzeo a bio je
dužan
 kriterijum dužne pažnje (postupanje
u skladu sa aktuelnim znanjem nauke)
 Etički odnos zdravstvenih radnika prema
greškama u medicini
Greška ili krivica zdravstvenog
radnika

 može da bude trojaka:

 vitium artis, nepridržavanje ili
nepoznavanje utvrđenih pravila ili
spoznaje profesije
 povreda načela humanosti,
specifičnih za medicinsko zvanje, i
 obična nesmotrenost ili nemarnost
Etički odnos zdravstvenih radnika prema
greškama u medicini
Kaznena odgovornost
zdravstvenog radnika
 može da bude trojaka:
 disciplinska, pojedinac se ogrešio o
dužnosti koje proističu iz članstva u
profesionalnim organizacijama ili iz
radnog odnosa
 administrativna, vezana za javne
funkcije
 krivična, prekršaj krivičnog zakona
Neetičko ponašanje zravstvenih radnika

glavni motivi su:

 Želja za zaradom
 Lakomislenost
 Taština
 Lenjost
 Seksualni interesi
 Narcizam
 Naučnička radoznalost
Nesavesno lečenje

NEHAT - UMIŠLJAJ
medicinski postupak štetan po pacijenta

Nesvesni nehat
Kada zdravstveni radnik nije
svestan nesavesnosti svog postupka
i mogućnosti pogoršanja zdravlja
Svesni nehat
 zdravstveni radnik zna za
posledice, ali misli da se neće baš
tad dogoditi
Nesavesno lečenje
NAUČNIČKA RADOZNALOST

 najčešće je izazvana usled manjkavosti i

nedovoljnosti u znanju (defekti u znanju ili
neznanju)
 obaveza blagovremenog priznanja
pogreške, u cilju spasavanja pacijenta
 svako nepridržavanje načela etike povlači
za sobom etičku odgovornost i sankciju
(Sud časti)