Ατομική Εκπαίδευση στα της Μάχης Περίπολα PDF

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ/3α
ΕΕ 7-4
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ
ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ
ΑΘΗΝΑ, ΜΑΙΟΣ 1996

ΤΥΠΟΓΡ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ
1
ΠΡΟΣ: ΓΕΣ/ΔΠΖ,ΤΥΕΣ ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ/3α
ΚΟΙΝ.: ΓΕΣ/ΔΕΚΠ/3α(2) – Τηλέφ. (Εσωτ.) 3189
ΔΥΠΟΣΤΗ Φ.073.2/15/98065
ΤΥΕΣ/Γ' ΥΔΝΣΗ Σ.1925
Αθήνα, 1 Δεκ. 93
Συν. στη ΔΠΖ/ΓΕΣ:ΕΕ7-4
ΘΕΜΑ: Εγχειρίδια Εκστρατείας

ΣΧΕΤ.: α. ΣΚ 40-5/1985
β. Φ.073/94/230387/Σ.1198/1 Νοε 93/ΓΕΣ/ΔΠΖ/3ο Γρ.
1. Το ΕΕ 7-4 με τίτλο «Ατομική Εκπαίδευση στα της Μάχης-Περίπολοι», το οποίο

υποβλήθηκε με το (β) σχετικό
κυρώνουμε
και εντελλόμεθα την εκτύπωση του από το ΤΥΕΣ σε δύο χιλιάδες πεντακόσια
(2.000) αντίτυπα, διαστάσεων 17 x 24 εκατ. του μέτρου σε χαρτί λευκό σατινέ και
σύμφωνα με τις οδηγίες συντάξεως στρατιωτικών εγγράφων του (α) σχετικού.
2. Τη φροντίδα για την επίβλεψη και ορθή εκτύπωση αναθέτουμε στη ΔΠΖ/ΓΕΣ, η
οποία να το προωθήσει στο ΤΥΕΣ και να δώσει τυχόν συμπληρωματικές οδηγίες
τεχνικής φύσεως.
3. Βαθμός ασφαλείας: «Κοινό»
4. Προτεραιότητα εκτυπώσεως: «Α»
5. Καταχώρηση στον ΣΚ 40-5 με τα παραπάνω στοιχεία.
6. Διανομή με μέριμνα του ΤΥΕΣ/Γ ΥΔΝΣΗ σύμφωνα με τον Πίνακα του
Παραρτήματος «Α».
7. Με την έκδοση του παρόντος καταργείται το ταυτάριθμο ΕΕ 7-4.
8. Το σχέδιο της παρούσας μονογραφήθηκε από τη ΔΥΠΟΣΤΗ/ΓΕΣ για την
εκτύπωση και βιβλιοδέτηση.
Υπτγος Αριστ. Παρασκευόπουλος

Δντής Α' Κλάδου
Ακριβές Αντίγραφο
Αναστασία Τούση
Λoχίας(ΠΖ)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
«Α» Πίνακας Αποδεκτών του ΕΕ 7-4
2
ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ/3α
Αθήνα, 1 Δεκ. 93
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «Α» ΣΤΗ
Φ.073.2/15/98065/Σ.1925
ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΕΕ 7 – 4
Α/Α ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ
1 ΓΕΠΣ/ΓΕΣ 1
2 ΕΓ - Δνσεις Όπλων-Σωμάτων ΓΕΣ (πλην ΔΠΖ) ανά 1
3 ΔΠΖ/ΓΕΣ 2
4 ΕΓ-Δνσεις Όπλων-Σωμάτων Σχηματισμών ανά 1
5 Σχ. ΠΖ-ΣΕΑΠ ανά 5
6 Σχολές Ο-Σ (πλην ΠΖ) ανά 2
7 ΣΠ-ΕΛΔΥΚ ανά 2
8 ΤΠ-Μ/ΚΤΠ-ΜΚΔ-ΤΠΝ-ΜΑΛ ανά 6
9 Μονάδες Ο-Σ (επιπέδου ΤΠ) ανά 1
10 ΛΑ/Τ ανά 1
11 KEN ΠΖ-ΕΔ ανά 5
12 KEN Ο-Σ ανά 2
13 ΔΙΣ-ΥΣΑ/ΓΕΣ ανά 1
14 Πολεμικό Μουσείο 1
15 ΤΥΕΣ/Γ ΥΔΝΣΗ (Για απόθεμα) Υπόλοιπα
Ταξχος Ηλίας Ανδρεάκος

Διευθυντής
Ακριβές Αντίγραφο
Αναστασία Τούση
Λοχίας (ΠΖ)
3
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΓΩΝ
Ημερομηνία Αυτός που καταχώρησε την τροποποίηση

Αριθμός και
Καταχώρισης
Α/Α ημερομηνία
της Βαθμός Ονοματεπώνυμο Μονογραφή
διαταγής
τροποποίησης
Οδηγίες :
a. Σημειώσατε μεταβολές σ' αυτό το εγχειρίδιο μόνο κατόπιν διαταγής του ΓΕΣ/
ΔΕΚΠ
b. Στη θέση κάθε μεταβολής και στο περιθώριο της σελίδας γράψτε το Κεφαλαίο
Τ και τον α/α της τροποποίησης.
c. Καταχωρίστε στον παραπάνω πίνακα τη σχετική διαταγή τροποποιήσεως, για
επιβεβαίωση ότι έγιναν οι μεταβολές.
4
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ.........................................7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................................................................................8
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ..........................................11
TMHMA 1. ΓΕΝΙΚΟΤΗΤΕΣ .........................................................................................................11
TMHMA 2. ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ..........................................................................12
TMHMA 3. ΚΑΛΥΨΗ - ΑΠΟΚΡΥΨΗ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ...............................................................15
TMHMA 4. ΕΚΛΟΓΗ - ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΘΕΣΕΩΣ ΜΑΧΗΣ .............................................................19
TMHMA 5. ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ .............................................................................................................22
TMHMA 6. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ .....................................................................................25
TMHMA 7. ΣΠΟΥΔΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ .......................................................31
TMHMA 8. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΕΙΞΗ ΣΤΟΧΩΝ .............................................................34
TMHMA 9. ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ................................................................................36
TMHMA 10. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΣ .....................................43
TMHMA 11. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ
ΗΜΕΡΑΣ..................................................................................................................51
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ..............................................53
TMHMA 12. ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ........................................53
TMHMA 13. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΚΟΗΣ, ΟΣΦΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΦΗΣ ........................................53
TMHMA 14. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΤΗ ΝΥΧΤΑ .....................................................54
TMHMA 15. ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΤΗ ΝΥΧΤΑ ..........................................................58
TMHMA 16. ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ .............................................................59
TMHMA 17. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ...............................67
TMHMA 18. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ ...............68
TMHMA 19. ΑΘΟΡΥΒΑ ΟΠΛΑ ....................................................................................................69
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ........................................................................................71
TMHMA 20. ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ .......................................................................71
TMHMA 21. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ..............................................71
TMHMA 22. ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ..................................................73
TMHMA 23. ΑΤΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ .............................................80
TMHMA 24. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΜΕ ΡΒΧ ΜΕΣΑ .........................................85
TMHMA 25. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΡΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΥΣ ΟΠΛΙΤΕΣ
ΕΞΩΠΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΦΟΡΗΤΑ Α/Τ ΟΠΛΑ ΜΙΑΣ ΒΟΛΗΣ Η (ΔΙΑΖ)
ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑ ΜΕΣΑ ...............................................................................................86
TMHMA 26. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΧΘΡΙΚΩΝ Α/Φ ΑΠΟ ΟΠΛΙΤΕΣ ΠΕΖΙΚΟΥ ..........................102
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΑΧΗΣ ....................................................................................112
TMHMA 27. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ...................................................................................................112
TMHMA 28. ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ - ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ............................................117
TMHMA 29. ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΧΘΡΙΚΗΣ
ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ....................................................................................................118
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ .....................................................................................121
TMHMA 30. ΣΚΟΠΟΣ ΣΕ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ..................................................................................121
TMHMA 31. ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ ..................................................................................................122
TMHMA 32. ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ........................................................................................................125
TMHMA 33. ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ........................................................................................................126
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ................................................................................128
TMHMA 34. ΓΕΝΙΚΑ..................................................................................................................128
TMHMA 35. Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΣΚΟΠΕΥΤΗ ......................................................145
TMHMA 36. ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΣΚΟΠΕΥΤΩΝ ΤΑΓΜΑΤΟΣ..........................151
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ..............................................................................160
TMHMA 37. ΜΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ .......160
TMHMA 38. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ .......................................................................................................162
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ ................164
TMHMA 39. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ......................................164
TMHMA 40. ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΟΡΑΣΗ...........................166
TMHMA 41. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΣΤΙΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ...............................169
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ....................................................171
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗ, ΔΙΑΦΥΓΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΡΑΣΗ .........................................................177
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙB ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΥΡΩΝ ΜΑΧΗΣ .............................................................................180
5
TMHMA 42. ΓΕΝΙΚΟΤΗΤΕΣ .....................................................................................................180
TMHMA 43. ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΠΥΡΩΝ ......................................................................................181
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΓ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ........................................................193
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ ΜΑΧΗ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΟ ΤΟΠΟ..................................................................197
TMHMA 45. ΑΜΥΝΑ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΟ ΤΟΠΟ....................................................................199
TMHMA 46. ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ ...........................................................................................208
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ..................................................................................................212
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ...........................................................................................213
TMHMA 48. ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΟΥΣ .......................................................................214
TMHMA 49. ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ............................214
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΣΤ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΟΛΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥΣ
.........................................................................................................................................................216
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΖ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ .............................................................................220
TMHMA 51. ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ .......................................................................................223
TMHMA 52. ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ........................................................................................224
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ .................................227
TMHMA 54. ΣΤΑΔΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΕΩΣ ..........................................................................................227
TMHMA 55. Εκπαίδευση Περιπόλων ..........................................................................................237
TMHMA 56. Πεζοπόροι Περίπολοι .............................................................................................238
TMHMA 57. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΣΚΗΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟΔΟΧΟ ...............................................240
TMHMA 58. ΕΠΟΧΟΥΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ............................................................................245
TMHMA 59. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥΣ .......................................................................247
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΘ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΠΟΛΙΩΝ ..............................................................................252
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Κ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ ..........................................................................271
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΜΑΧΗΣ .......................................................................................275
TMHMA 61. ΚΑΤΑΔΡΟΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ............................................................................276
TMHMA 62. ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ....................................................................................278
TMHMA 63. ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΕΠΑΦΗΣ .........................................................................................280
TMHMA 64. ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ......................................................280
ΚΕΦΑΛΑΙΟ KB ..............................................................................................................................282
TMHMA 65. ΟΡΙΣΜΟΣ - ΓΕΝΙΚΑ - ΣΚΟΠΟΣ ΕΝΕΔΡΩΝ.......................................................282
TMHMA 66. ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΕΔΡΑΣ ...........................................................................283
TMHMA 67. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ - ΕΙΔΗ - ΣΧΗΜΑΤΑ ΕΝΕΔΡΩΝ ...................................................286
TMHMA 68. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΝΕΔΡΕΥΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ...................................................289
TMHMA 69. ΣΧΕΔΙΑΣΗ - ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ - ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΕΝΕΔΡΑΣ ..................................290
TMHMA 70. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΝΕΔΡΩΝ ...................................................................293
TMHMA 71. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΧΘΡΙΚΗΣ ΕΝΕΔΡΑΣ (Γενικά Στοιχεία)................................293
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ...................................................................297
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΔ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΠΟΥ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΕΝΑΕΡΙΑ Η ΜΕ ΠΛΩΤΑ ΜΕΣΑ..........302
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΥΛΙΩΝ
.........................................................................................................................................................305
TMHMA 73. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΥΛΙΩΝ ................................................306
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «Α» ΣΤΟ ΕΕ7-4 ......................................................................................................310
ΣΗΜΑΤΟΔΟΣΙΑ ΜΑΧΗΣ .............................................................................................................311
TMHMA 1. ΓΕΝΙΚΟΤΗΤΕΣ .......................................................................................................311
TMHMA 2. ΣΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ ΚΑΙ ΧΕΙΡΩΝ ΓΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΞΗΡΑΣ
................................................................................................................................313
TMHMA 3. ΣΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΣΗΜΑΙΩΝ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ .............................324
TMHMA 4. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΜΑΧΗΣ .........................................................326
6
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ
7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Σκοπός
Το παρόν εγχειρίδιο εκστρατείας Πεζικού αποσκοπεί στην παροχή, των απαραίτητων
γνώσεων και οδηγιών, στους εκπαιδευτές, με τις οποίες αυτοί θα μπορέσουν με την
ορθή εφαρμογή των μεθόδων εκπαιδεύσεως, να κάνουν τους Οπλίτες, άριστους
μαχητές και ικανούς να συνεργάζονται αρμονικά και αποδοτικά στο πλαίσιο της
Ομάδας, της Διμοιρίας ή και μεγαλυτέρου κλιμακίου. Όλα αυτά θα επιτευχθούν με
την πλήρη και ορθή εκμάθηση, από τους Οπλίτες όλων των αντικειμένων που
περιλαμβάνονται στο εγχειρίδιο αυτό, καθώς επίσης και με τη σχολαστική και
επανειλημμένη εφαρμογή τους.
2. Περιεχόμενο
a. Στο πρώτο μέρος του εγχειριδίου περιλαμβάνονται όλα τα αντικείμενα της
ατομικής εκπαίδευσης που θεωρούνται απαραίτητα για όλους τους οπλίτες
του Πεζικού, ώστε να γίνουν ικανοί να επιβιώσουν στο πεδίο της μάχης και να
εκπληρώσουν ατομικά την αποστολή τους ημέρα και νύκτα.
b. Στο ίδιο μέρος περιλαμβάνονται επίσης αντικείμενα που αφορούν στην
αντιμετώπιση του άρματος και του αεροσκάφους από κάθε οπλίτη χωριστά,
αφού ο σύγχρονος πεζός στρατιώτης έχει αυξημένες δυνατότητες και μπορεί
να αντεπεξέλθει με επιτυχία στο ρόλο αυτό.
c. Στο δεύτερο, μέρος του εγχειριδίου περιλαμβάνονται όλα τα θέματα
περιπόλων και ειδικής εκπαίδευσης, που δεν είναι απαραίτητα για όλους τους
οπλίτες, κι ακόμα οδηγίες για τους εκπαιδευτές.
3. Το Καθήκον του Στρατιώτη ως Ατόμου μέσα στο Σύνολο

a. Ο στρατός είναι ένα σύνολο από άτομα και, αν θέλουμε να έχουμε ισχυρές
Ομάδες, Διμοιρίες κλπ. πρέπει το άτομο-στρατιώτης, με την καλύτερη δυνατή
εκπαίδευση, να καταστεί ισχυρό - σωματικά, πνευματικά και ψυχικά - όσο και
αποδοτικό.
b. Η αποστολή του στρατιώτη στο στρατό απαιτεί να είναι πάντοτε έτοιμος να
εκτελέσει το καθήκον του απέναντι στην Πατρίδα, οποτεδήποτε παρουσιαστεί
η ανάγκη γι αυτό. Ανεξάρτητα λοιπόν από το Όπλο ή την Υπηρεσία, όπου έχει
τοποθετηθεί, πρέπει να είναι έτοιμος να πολεμήσει. Δεν θα σταλεί να
πολεμήσει μόνος, αλλά σε συνεργασία με τους άλλους συναδέλφους του,
κάτω από τις διαταγές του Διοικητή της Μονάδας του. Η πείρα έχει αποδείξει
ότι άνθρωποι που εργάζονται μαζί σαν σύνολο, αυξάνουν την αποδοτικότητα
και την εμπιστοσύνη τους, γιατί ο καθένας βοηθάει και προφυλάσσει τους
άλλους.
c. Η επιτυχία στη μάχη εξαρτάται από το αν οι στρατιώτες είναι καλά
εκπαιδευμένοι και από την επάρκεια της συλλογικής τους εργασίας. Με τον
τρόπο αυτό ο στρατιώτης, με το να εκτελεί καλά την ατομική του εργασία, το
καθήκον του, βοηθάει στη νίκη του συνόλου, ενώ το σύνολο με τη νίκη
προστατεύει κι αυτόν και τους δικούς του.
8
4. Σκοπός της Ατομικής Εκπαιδεύσεως
a. Για να γίνει κανείς μαχητής, είναι ανάγκη να εκπαιδευτεί στον τρόπο με τον
οποίο θα ενεργεί σε διαφορετικές μορφές εδάφους την ημέρα και τη νύχτα.
Στη διάρκεια της μάχης θα υποχρεωθεί συχνά να κινηθεί κοντά στον εχθρό ή
και μέσα στην εχθρική τοποθεσία. Αυτό απαιτεί μεγάλη πείρα στο να κινείται
κανείς αθόρυβα και να εκμεταλλεύεται την υπάρχουσα κάλυψη και
απόκρυψη. Σαν στρατιώτης θα πρέπει να γνωρίζει πως θα κινηθεί σε δύσκολο
έδαφος με τη βοήθεια ενός χάρτη. Έχει επίσης την ανάγκη να μπορεί να
παρατηρεί και να ανακαλύπτει τον εχθρό, τόσο κατά την ημέρα όσο και κατά
τη νύχτα, να αναφέρει έγκαιρα και με ακρίβεια ό,τι παρατήρησε και να έχει
υπομονή. Είναι ανάγκη να διδαχθεί πως θα συλλαμβάνει τον εχθρό, πως θα
σκοτώνει και πώς θα προστατεύει τη δική του ζωή. Όλα τα προηγούμενα
αποτελούν τα αντικείμενα της ατομικής εκπαίδευσης του στρατιώτη στα
θέματα της μάχης.
b. Όλα τα αντικείμενα της ατομικής εκπαιδεύσεως θα αναπτυχθούν και θα
επιδειχθούν από τους βαθμοφόρους και οι στρατιώτες θα εξασκηθούν μέχρι
την πλήρη εκμάθηση. Όλα αυτά οι στρατιώτες θα πρέπει να μπορούν να τα
εκτελούν, την ώρα της μάχης, αυτόματα και με ακρίβεια. Είναι δυνατό να
κληθεί κάποιος να πάρει μέρος σ' έναν ειδικό αγώνα, όπως η διάβαση ενός
ποταμού, ο αγώνας σε κατοικημένο τόπο κλπ. Αυτό θα απαιτήσει και ειδική
εκπαίδευση.
c. Είναι τέλος ανάγκη να πειστούν οι οπλίτες, πως μπορούν να αμυνθούν
αποτελεσματικά εναντίον του άρματος και του αεροσκάφους και να μάθουν
πως θα το πετύχουν χρησιμοποιώντας τον οπλισμό τους, το έδαφος και άλλα
αυτοσχέδια μέσα.
5. Γενικά περί Προγραμμάτων Εκπαιδεύσεως.

a. Η μέθοδος εκπαιδεύσεως που πρέπει να ακολουθείται στα αντικείμενα
ατομικής εκπαιδεύσεως σε θέματα μάχης οφείλει να είναι σύμφωνη με τις
αρχές των μεθόδων διδασκαλίας.
b. Όταν είναι δυνατό, κατά την εκπαίδευση, καλό είναι να ακολουθείται η
παρακάτω σειρά:
(1) Ανάπτυξη του θέματος.
(2) Επίδειξη.
(3) Πρακτική εξάσκηση.
(4) Κριτική.
c. Η εκπαίδευση πρέπει να διεξάγεται στην ύπαιθρο και όχι σε αίθουσες. Η
ατομική εκπαίδευση παρέχει την καλύτερη ευκαιρία εφαρμογής της μεθόδου
της αλληλοδιδαχής.
d. Για να έχουν τα παραπάνω την μεγαλύτερη δυνατή απόδοση θα πρέπει οι
ασκούμενοι να επιβλέπονται συνεχώς και στενά, τόσο από τον εκπαιδευτή
όσο και από τους βοηθούς του. Η ευθύνη της εκπαιδεύσεως ανήκει στη
Διοίκηση, η οποία διευκολύνει το έργο του εκπαιδευτικού προσωπικού με τη
συμπαράσταση και τη βοήθεια της προς αυτό. Κατά την εκπαίδευση, πρέπει
9
να γίνεται ευρεία χρήση όλων των διαθεσίμων πεδίων βολής, ασκήσεων,
στίβων μάχης, αμμοδόχων καθώς επίσης και όλων των εκπαιδευτικών
βοηθημάτων (σχεδιαγραμμάτων, εικόνων, μαυροπινάκων, εκπαιδευτικών
ταινιών κλπ). Τέλος κρίνεται απαραίτητη η χρησιμοποίηση τμημάτων
επιδείξεων.
e. Ενδεικτικός Πίνακας της σειράς που πρέπει να ακολουθηθεί στη διάρκεια της
εκπαιδεύσεως φαίνεται παρακάτω:
Α/Α Χρόνος Αντικείμενα Παραπο Χώρος ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

% μπές Εκπσης
1 35 Εκπαίδευση στον Κεφ. Β Πεδίο Οι εκπαιδευτές πρέπει να
αγώνα κατά τη Ασκήσεων εφοδιάζονται με τα
διάρκεια της ημέρας απαραίτητα υλικά
(ΔΕΠΕ). εκπαιδεύσεως. Για τους
2 15 Εκπαίδευση στον Κεφ. Γ Πεδίο εκπαιδευόμενους να
αγώνα κατά τη Ασκήσεων καθορίζονται η στολή, ο
διάρκεια της νύκτας οπλισμός, η εξάρτυση
(ΔΕΠΕ) και τα υλικά τα οποία
3 20 Ατομική προστασία Κεφ. Δ Πεδίο πρέπει να φέρουν μαζί
Ασκήσεων τους, όπως:
4 2 Πληροφορίες μάχης Κεφ. Ε Αίθουσα Σημειωματάριο, μολυβί;
(Δ.ΠΕ) και πεδίο Σκαπευτικό εργαλείο
Ασκήσεων
5 8 Ατομικές εντολές Κεφ. ΣΤ Πεδίο
(ΔΕΠΕ) Ασκήσεων
6 5 Λοιπά Αντικείμενα Κεφ. Η, Πεδίο
(ΔΕΠΕ] Θ, Ι και Ασκήσεων
ΙΑ
7 15 Περίπολοι (ΔΕΠΕ) Κεφ. ΙB Πεδίο
μέχρι Κ Ασκήσεων
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Δ = Διάλεξη
Ε = Επίδειξη
ΠΕ = Πρακτική Εξάσκηση
10
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ
TMHMA 1.
ΓΕΝΙΚΟΤΗΤΕΣ
1. Σκοπός
a. Ο στρατιώτης, πριν από την κατάταξη του στο Στρατό ξέρει πολύ λίγα
πράγματα ή και τίποτα, για τα καθήκοντα του. Η ζωή του στα χωριά και τις
πόλεις έχει αναπτύξει μέσα του το αίσθημα της συναναστροφής και της
κοινωνικότητας και μια αποστροφή για την απομόνωση. Η ζωή όμως του
στρατιώτη σε καιρό εκστρατείας είναι τελείως αντίθετη και για να τη
γνωρίζει, πρέπει να έχει εκπαιδευτεί στα θέματα της μάχης.
b. Ο στρατιώτης πρέπει να γίνει ικανός να εντοπίζει τον εχθρό με την όραση και
την ακοή. Πρέπει να ξέρει πως να χρησιμοποιεί καλύτερα το έδαφος όταν
κινείται στο πεδίο της μάχης. Πρέπει να είναι ικανός να εκτιμά αποστάσεις
και να χρησιμοποιεί τον οπλισμό του. Πρέπει να μπορεί να αναπτύσσει
πρωτοβουλία και να έχει πειθαρχία πυρός.
c. Στην εκμάθηση των παραπάνω αποβλέπει η ατομική εκπαίδευση στον αγώνα
κατά την ημέρα.
2. Η Μορφή της Εκπαιδεύσεως

a. Εδώ δεν θα πραγματευτούμε τον ορθό τρόπο εκπαιδεύσεως ή τη μέθοδο που
πρέπει να εφαρμόζεται, αφού αυτά αναπτύσσονται στον Κανονισμό το
σχετικό με τις «Μεθόδους Εκπαιδεύσεως». Όλοι οι εκπαιδευτές θα πρέπει να
γνωρίζουν πολύ καλά τις μεθόδους εκπαιδεύσεως, γιατί μόνο έτσι θα
κατορθώσουν να είναι καλοί εκπαιδευτές. Ιδιαίτερα όμως στην ατομική
εκπαίδευση η όλη διδασκαλία πρέπει να έχει εντελώς πρακτικό χαρακτήρα και
τούτο επειδή:
(1) Είναι μία αρχή της ορθής μεθόδου εκπαιδεύσεως.
(2) Οι εκπαιδευόμενοι είναι άτομα που για πρώτη φορά μπαίνουν στη
στρατιωτική ζωή και αντιμετωπίζουν τα αντικείμενα αυτά για πρώτη
φορά.
b. Ο νεοσύλλεκτος στρατιώτης διδάσκεται καθετί που αφορά την προστασία του
από τον εχθρό και πως να τον εξοντώνει. Διδάσκεται πως να κινείται, να
έρπει, να παρατηρεί και πως να βάλλει. Στη μάχη δεν είναι δυνατό να θυμάται
τα λόγια του εκπαιδευτή του, γιατί οι συγκινήσεις και ο σάλος της μάχης
ελάχιστα θα επιτρέψουν να λειτουργήσει η νόηση του. Γι' αυτό πρέπει να είναι
σε θέση να ενεργήσει αυτόματα και από ένστικτο. Πρέπει λοιπόν να
επιτευχθεί ο αυτοματισμός. Αυτό είναι δυνατό να επιτευχθεί με τις συνεχείς
επαναλήψεις στα θέματα της μάχης.
c. Ο στρατιώτης θα κληθεί να ενεργήσει ημέρα και νύχτα και κάτω από
διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Αν έχει εκπαιδευτεί καλά στο πως να ενεργεί
κατά την ημέρα, τότε η εκπαίδευση του για τον αγώνα κατά τη νύχτα
διευκολύνεται. Θα πρέπει όμως η εκπαίδευση του (στις συνθήκες της ημέρας)
να μη λαμβάνει υπόψη μόνο τις καλές καιρικές συνθήκες. Ο καλά
εκπαιδευμένος στρατιώτης εκμεταλλεύεται τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες
σε βάρος του αντιπάλου. Κατά συνέπεια είναι απαραίτητη η εξάσκηση και
11
εκπαίδευση κάτω από το ψύχος ή τον καύσωνα κάτω από τον ήλιο ή τη
βροχή.
TMHMA 2.
ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ
1. Σπουδαιότητα
a. Ο στρατιώτης, πριν από την κατάταξη του στο στρατό, χρησιμοποιεί το
λεξιλόγιο που διδάχθηκε στην οικογένεια του και στο σχολείο. Το λεξιλόγιο
αυτό ποικίλλει συνήθως ανάλογα με την καταγωγή και τη μόρφωση του.
b. Από τις πρώτες μέρες της κατατάξεως του θα παρουσιαστεί η ανάγκη της
χρησιμοποιήσεως, αφενός ενός λεξιλογίου ενιαίου μ' αυτό των άλλων
στρατιωτών και της εκμάθησης, αφετέρου, ιδιαίτερων στρατιωτικών όρων,
άγνωστων μέχρι τότε, με το σκοπό να μπορεί να κατανοεί τους άλλους και να
γίνεται κατανοητός απ' αυτούς.
c. Γενικά, οι στρατιωτικοί όροι αναγράφονται σε ειδικό Κανονισμό
«Κανονισμός Στρατιωτικής Ορολογίας». Εδώ θα περιοριστούμε μόνο στους
όρους της ονοματολογίας τους εδάφους, απαραίτητους ιδιαίτερα για την
εκπαίδευση του στρατιώτη σε αντικείμενα ατομικής εκπαιδεύσεως στα
θέματα της μάχης.
1 Χαράδρα 7 Οχετός 13 Φαράγγι

2 Αιθρία 8 Ομαλή πλαγιά 14 Στρατιωτική οφρύς
3 Δεξιά όχθη 9 Πρόσχωση 15 Τοπογραφική οφρύς
4 Αριστερή όχθη 10 Επιχωμάτωση 16 Αυχένας
5 Γκρεμός 11 Κοίλωμα 17 Κορυφογραμμή
6 Διασταύρωση δρόμων 12 Κορυφή 18 Συμβολή οδών
19 Ορίζοντας
Εικόνα 1: Ονοματολογία Εδάφους
12
2. Όροι Ονοματολογίας Εδάφους
a. Τοπογραφίας
(1) ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ: Είναι ο κύκλος που περιβάλλει τον παρατηρητή, στον
οποίο η γη και ο ουράνιος θόλος φαίνονται, ότι συναντώνται.
(2) ΚΟΡΥΦΟΓΡΑΜΜΗ:Η γραμμή διαχωρίσεως των υδάτων η οποία
συνδέει διαδοχικές κορυφές κάποιου ορεινού όγκου.
(3) ΚΟΡΥΦΗ: Το υψηλότερο σημείο κάθε εδαφικής εξάρσεως.
(4) ΚΛΙΤΥΣ: Η επιφάνεια κάποιας εδαφικής εξάρσεως, προς τη μεριά του
παρατηρητή, η οποία βρίσκεται μεταξύ της τοπογραφικής οφρύος και
των προπόδων.
(5) ΑΝΤΙΚΛΙΤΥΣ: Η αντίστοιχη επιφάνεια της κλιτύος προς την αντίθετη
πλευρά, που δεν είναι ορατή από τον παρατηρητή.
(6) ΠΗΓΗ: Η ανάβλυση ύδατος από κάποιο σημείο του εδάφους, χωρίς
τεχνητή επέμβαση.
(7) ΡΥΑΚΙ: Συνεχής ροή μικρής ποσότητας νερού προερχομένης από
κάποια φυσική ή τεχνητή πηγή.
(8) ΠΟΤΑΜΙ: Συνεχής ροή μεγάλης ποσότητας νερού μέσα σε κοιλότητα
(κοίτη), τεχνητή ή φυσική, συνήθως μεγάλου μήκους. Οι ποταμοί
σχηματίζονται από τα βρόχινα νερά των ορεινών όγκων, πηγών,
ρυακιών, ρεμάτων και εκβάλλουν στη θάλασσα, λίμνες ή
μεγαλύτερους ποταμούς.
(9) ΟΧΘΕΣ: Οι πλευρές της κοίτης του ποταμού, που είναι πάνω από την
επιφάνεια του νερού.
(10) ΚΟΙΤΗ : Η κοιλότητα που σχηματίσθηκε από τη ροή του νερού και
μέσα στην οποία ρέει το νερό του ποταμού κατά τη μεγαλύτερη αυτού
ανύψωση. Η κοίτη μπορεί να είναι φυσική ή τεχνητή.
(11) ΠΡΟΠΟΔΕΣ Ή ΥΠΩΡΙΕΣ:Το κατώτερο τμήμα ενός ορεινού όγκου,
που περιλαμβάνεται από τη γραμμή, από την οποία το έδαφος αλλάζει
κλίση αισθητά και γίνεται πιο ομαλό ή πιο απότομο, μέχρι τη πεδιάδα.
(12) ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΦΡΥΣ: Η γραμμή που διαχωρίζει την κορυφή από
τις πλαγιές και από την οποία αλλάζει κλίση το έδαφος.
(13) ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΟΦΡΥΣ: Η πιο ψηλή γραμμή των πλαγιών (κλιτύων),
από τις οποίες είναι ορατό το έδαφος τους μέχρι τους πρόποδες.
(14) ΑΥΧΕΝΑΣ: Το χαμηλότερο σημείο μεταξύ δύο διαδοχικών κορυφών,
από το οποίο γεννώνται κι από τις δύο μεριές κοιλότητες.
(15) ΑΝΤΕΡΕΙΣΜΑ: Η γραμμή διαχωρισμού των υδάτων με τις πλαγιές
της, η οποία ξεκινάει από την κορυφή ενός ορεινού όγκου ή μιας
κορυφογραμμής και φθάνει μέχρι τη πεδιάδα. Τα αντερείσματα
φαίνονται σαν να αντιστηρίζουν τους ορεινούς όγκους. Πάντα μεταξύ
δύο αντερεισμάτων υπάρχει μία χαράδρα και μεταξύ δύο χαραδρών
ένα αντέρεισμα.
(16) ΡΑΧΗ: Καλείται η ψηλότερη επιφάνεια κατά μήκος κάποιου
υψώματος ή αντερείσματος.
(17) ΠPANΕΣ: Η επιφάνεια των προπόδων η ευρισκόμενη προς το μέρος
του παρατηρητού.
(18) ΑΝΤΙΠΡΑΝΕΣ: Η επιφάνεια των προπόδων η ευρισκόμενη στο πίσω
μέρος του ορεινού όγκου, σε σχέση με τον παρατηρητή.
(19) ΛΟΦΟΣ: Εδαφική έξαρση, της οποίας το ύψος, πάνω από το έδαφος
που την περιβάλλει, φθάνει μέχρι τα 200μ.
13
(20) ΒΟΥΝΟ: Εδαφική έξαρση, της οποίας το ύψος, πάνω από το έδαφος
που την περιβάλλει, κυμαίνεται μεταξύ των 200 και 1000μ.
(21) ΟΡΟΣ: Η εδαφική έξαρση, της οποίας το ύψος, πάνω από το έδαφος
που την περιβάλλει, υπερβαίνει τα 1000μ.
(22) ΠΟΡΟΣ: Αβαθής περιοχή ποταμού, μέσα στην οποία μπορεί να
περάσει πεζός, έφιππος ή όχημα. Ανάλογα με το βάθος και τη φύση
του πυθμένα του ποταμού, διακρίνονται σε πόρους για ανθρώπους,
κτήνη και οχήματα.
(23) ΧΑΡΑΔΡΑ: Το βαθύτερο τμήμα της κοιλότητας μεταξύ δύο
αντερεισμάτων, στο οποίο τρέχει νερό.
(24) ΦΑΡΑΓΓΙ: Στενή κοιλάδα η οποία βρίσκεται σε βαθιά ρωγμή και της
οποίας οι πλευρές είναι σχεδόν κατακόρυφες.
(25) ΣΤΕΝΩΠΟΣ: Στενή διάβαση κοιλάδας, της οποίας το έδαφος από τις
δύο μεριές παρουσιάζεται απότομο και κατά συνέπεια αδιάβατο.
(26) ΚΟΙΛΑΔΑ: Η λωρίδα εδάφους, κατά κανόνα πεδινού, που
περιλαμβάνεται μεταξύ δύο οροσειρών ή λοφοσειρών.
(27) ΔΑΣΟΣ: Εδαφική έκταση κατάφυτη από δένδρα. Ανάλογα της
πυκνότητας του διακρίνεται σε αραιό, πυκνό και αδιάβατο.
(28) ΔΑΣΥΛΛΙΟ: Δάσος περιορισμένης έκτασης, συνήθως τεχνητό.
(29) ΣΥΣΤΑΔΑ ΔΕΝΔΡΩΝ: Μικρός αριθμός δένδρων, κοντά το ένα στο
άλλο σε ακάλυπτο ή καλυμμένο έδαφος, χαρακτηριστικά ευδιάκριτων.
(30) ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟ ΔΕΝΔΡΟ: Χαρακτηριστικό δένδρο που βρίσκεται
σε ακάλυπτη περιοχή.
(31) ΑΙΘΡΙΑ: Μικρή ακάλυπτη έκταση μέσα σε δάσος.
(32) ΘΑΜΝΟΣ: Βλάστηση μικρού ύψους κατά συστάδες.
(33) ΛΟΧΜΗ: Χαμηλά δένδρα φυτεμένα πυκνά κατά συστάδες κοντά το
ένα στο άλλο, τα οποία όμως δεν καλύπτουν τις κινήσεις πεζών, όπως
κουμαριές, σχίνα, πρίνοι κλπ.
b. Μορφολογίας
(1) ΕΔΑΦΟΣ ΟΜΑΛΟ: Έδαφος μικρών κλίσεων, απαλλαγμένο σοβαρών
εδαφικών εξάρσεων, χαραδρώσεων και γενικά φυσικών εμποδίων, στο
οποίο είναι εύκολη η κίνηση ζώων και τροχοφόρων.
(2) ΕΔΑΦΟΣ ΑΝΩΜΑΛΟ: Έδαφος, του οποίου οι εδαφικές εξάρσεις -
απότομες κλίσεις - και χαραδρώσεις καθιστούν δύσκολη την κίνηση
ζώων και αδύνατη την κίνηση τροχοφόρων.
(3) ΕΔΑΦΟΣ ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΟ: Το έδαφος που παρουσιάζει διαδοχή
αντερεισμάτων και χαραδρώσεων και σε περίπτωση που είναι πεδινό,
διακόπτεται από βαθιές διαβρώσεις.
(4) ΕΔΑΦΟΣ ΟΡΕΙΝΟ: Το καλυπτόμενο από όρη.
(5) ΕΔΑΦΟΣ ΠΕΔΙΝΟ: Το επίπεδο και ομαλό έδαφος, χωρίς αισθητές
χαραδρώσεις ή εξάρσεις.
(6) ΕΔΑΦΟΣ ΑΚΑΛΥΠΤΟ: Το έδαφος που είναι χωρίς δάση ή άλλα
καλλιεργούμενα ή αυτοφυή δένδρα και θάμνους.
(7) ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΚΑΛΥΜΜΑΤΑ: Αντικείμενα του εδάφους (δένδρα,
θάμνοι κλπ), τα οποία παρέχουν κάλυψη από παρατήρηση, όχι όμως
προστασία από τα πυρά.
c. Τεχνητών Χαρακτηριστικών του Εδάφους
(1) ΑΤΡΑΠΟΣ (ΜΟΝΟΠΑΤΙ): Όδευση στενή σε πολύ ορεινά εδάφη,
βατή σε ανθρώπους και σε ελαφρά φορτωμένα ζώα.
14
(2) ΗΜΙΟΝΙΚΗ ΟΔΟΣ: Όδευση βατή σε φορτωμένα ζώα, που έχει
διαμορφωθεί από το μόνιμο συχνό πέρασμα ανθρώπων και ζώων.
Χαρακτηρίζεται ανάλογα με την εύκολη ή μη κίνηση σε αυτή
φορτωμένων κτηνών ως βατή ή δύσβατη.
(3) ΚΑΡΡΟΠΟΙΗΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ: Δρόμος βατός σε δίτροχα και ελαφρά
οχήματα, σχηματισμένος από τη συχνή διέλευση τροχοφόρων και
χωρίς καμία τεχνητή επέμβαση.
(4) ΑΜΑΞΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ: Ο δρόμος που έχει ελάχιστο πλάτος 3μ. φέρει
μόνιμο κατάστρωμα και είναι κατασκευασμένος σύμφωνα με τους
κανόνες της οδοποιίας. Το πλάτος και το πάχος του καταστρώματος
χαρακτηρίζουν την τάξη και σπουδαιότητα του αμαξιτού δρόμου.
Αυτοί διακρίνονται σε Εθνικούς, Επαρχιακούς και Κοινοτικούς.
(5) ΛΕΩΦΟΡΟΣ:Δρόμος μεγάλης και πολλαπλής κυκλοφορίας που
αποτελεί σημαντική συγκοινωνιακή αρτηρία.
(6) ΔΡΟΜΟΣ ΣΕ ΕΚΣΚΑΦΗ: Δρόμος που είναι κατασκευασμένος
χαμηλότερα από τη φυσική επιφάνεια του γύρω εδάφους, με εκσκαφή.
(7) ΔΡΟΜΟΣ ΣΕ ΕΠΙΧΩΣΗ: Δρόμος που είναι κατασκευασμένος
ψηλότερα της φυσικής επιφάνειας του γύρω εδάφους, με
επιχωμάτωση.
(8) ΕΡΗΜΟΚΚΛΗΣΙ: Εκκλησία μικρή που βρίσκεται μακριά από
κατοικημένους τόπους.
(9) ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ: Κτίσμα μικρών διαστάσεων κατασκευασμένο
συνήθως έξω από κατοικημένους τόπους και δίπλα σε δρόμους, μέσα
στο οποίο τοποθετούνται εικόνες Αγίων.
(10) ΚΑΛΥΒΑ: Μικρό οίκημα κατασκευασμένο από ξερολιθιά - ξύλα ή
άλλα πρόχειρα υλικά (χαρτόνια, τσίγκους κλπ), που βρίσκεται
συνήθως σε αγρούς και ποιμνιοστάσια και χρησιμοποιείται για την
πρόσκαιρη διαμονή και αποθήκευση τροφών.
(11) ΠΟΙΜΝΙΟΣΤΑΣΙΟ (ΜΑΝΤΡΙ): Χαμηλό σκέπαστρο από πρόχειρα
υλικά, συνήθως κυκλικού σχήματος, που χρησιμεύει για τη
διανυκτέρευση και προστασία των ποιμνίων από τις καιρικές
συνθήκες.
(12) ΤΟΙΧΟΣ: Τεχνητό έργο από πέτρες, πλίνθους, τούβλα,
τσιμεντόλιθους, με τη χρησιμοποίηση ή όχι λάσπης, τσιμέντου,
ασβέστη και άμμου, που χρησιμεύει για την περίφραξη χώρων.
Αποτελεί τεχνητό εμπόδιο ή προπέτασμα.
(13) ΦΡΑΚΤΗΣ: Πρόχειρο περίφραγμα αγρών κατασκευασμένο από
κλαδιά δένδρων ή λόχμες.
(14) ΘΥΜΩΝΙΑ: Πρόχειρη υπαίθρια αποθήκευση δεμάτων σιτηρών,
δημητριακών κλπ.
(15) ΟΙΚΙΑ: Τεχνητό κτίσμα μονίμου διαμονής.
TMHMA 3.
ΚΑΛΥΨΗ - ΑΠΟΚΡΥΨΗ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
1. Κάλυψη και Απόκρυψη

a. Κάλυψη
Είναι η προστασία από το εχθρικό πυρ. Στο πεδίο της μάχης, ο στρατιώτης
επιδιώκει αυτή την προστασία κάθε στιγμή, αφού από την επιτυχία της
15
εξαρτάται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, η ασφάλεια του. Τα μέσα προστασίας από
τα πυρά του εχθρού είναι είτε Φυσικά, όπως πχ: οι διακυμάνσεις του εδάφους,
οι κρατήρες από διάρρηξη βλημάτων κλπ (Εικ. 1α), είτε Τεχνητά, όπως πχ.
χαρακώματα, ορύγματα κλπ. Η προστασία που παρέχεται από τα παραπάνω
μέσα περιορίζεται στα βλήματα των όπλων ευθυτενούς τροχιάς, ενώ άλλοι
τύποι προκαλυμμάτων (σκέπαστρα κλπ) προστατεύουν το στρατιώτη και από
τα βλήματα των όπλων καμπύλης τροχιάς.
Εικόνα 1α. Προστασία από το Εχθρικό Πυρ
b. Απόκρυψη
Είναι η προστασία από την επίγεια και εναέρια παρατήρηση και μπορεί να
είναι ή φυσική ή τεχνητή. Η πρώτη παρέχεται από το περιβάλλον (θάμνοι,
χλόη, κορμοί δένδρων κλπ), ενώ η δεύτερη από διάφορα υλικά που
διευθετούνται από το στρατιώτη (φύλλα, ράκη, λινάτσες κλπ). Ο στρατιώτης
πρέπει να γίνει ικανός να αποκρύπτεται όσο το δυνατό καλύτερα,
χρησιμοποιώντας είτε τη φυσική είτε τη τεχνητή απόκρυψη ή και τις δύο.
Πρέπει όμως να έχει πάντοτε υπόψη του, ότι απόκρυψη από τα βλέμματα του
εχθρού δεν σημαίνει κάλυψη από το πυρ. Τα μέσα που χρησιμοποιούνται για
την απόκρυψη ονομάζονται προπετάσματα.
2. Τρόποι Ατομικής Αποκρύψεως

Η απόκρυψη δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος της μαχητικότητας του οπλίτη.
Αποκρύπτεται, για να πλησιάσει αφανής τον αντίπαλο του, να τον αιφνιδιάσει και να
τον εξοντώσει. Αποκρύπτεται για να μη γίνει εύκολος στόχος και για να παρατηρεί τη
δραστηριότητα του αντιπάλου, είτε για να τον πλήξει την κατάλληλη στιγμή, είτε
γιατί αυτό θα του έχει ανατεθεί σαν αποστολή. Παρακάτω δίνονται μερικοί γενικοί
κανόνες απόκρυψης:
a. Αποφυγή Περιττών Κινήσεων.
Επειδή και η ελάχιστη κίνηση μπορεί να τραβήξει την προσοχή του εχθρού, η
απόλυτη ακινησία στη διάρκεια της παρατηρήσεως είναι ουσιαστική. Η
απόκρυψη μπορεί να είναι τέλεια, όταν συνοδεύεται από ακινησία, αλλά
εύκολα αποκαλύπτεται κανείς, όταν κινηθεί. Αν παρουσιαστεί ανάγκη για
αλλαγή θέσης, η κίνηση προς τη νέα θέση πρέπει να γίνει με προσοχή και
16
μέσω ενός αποκεκρυμμένου δρομολογίου. Η ακινησία είναι αποτελεσματικός
τρόπος αποκρύψεως από την εναέρια παρατήρηση. Για παράδειγμα άνδρες
που στέκουν ακίνητοι σ' ένα έδαφος θαμνώδες φαίνονται (οι ίδιοι) σαν
θάμνοι.
b. Εκμετάλλευση Όλμων των Διαθέσιμων Μέσων Αποκρύψεως
(1) Δεν είναι ανάγκη να πάρει κανείς θέση πίσω από ένα θάμνο ή ένα
δέντρο, για να κρυφτεί. Η καλή εκλογή του πίσω περιβάλλοντος, του
φόντου, επιτρέπει την αφάνεια, ακόμα κι όταν κανείς στέκεται
μπροστά από το θάμνο ή το δέντρο.
Οι σκιές και το πίσω περιβάλλον έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την
απόκρυψη και η γνώση της καλής χρησιμοποιήσεως τους βοηθάει
πολύ στην παραπλάνηση του εχθρού.
Το πίσω περιβάλλον είναι δυνατό ν' αποτελείται από δέντρα, θάμνους,

χώμα, χλόη και τεχνητά κατασκευάσματα, που διαφέρουν μεταξύ τους
στο χρώμα και την εμφάνιση. Αυτό κάνει εύκολη τη σύγχυση του
αποκρυπτόμενου μ' αυτά. Έτσι πρέπει να εκλέγεται σαν πίσω
περιβάλλον ένα δέντρο ή ένας θάμνος, που να συγχέεται με τη στολή,
ώστε το περίγραμμα του σώματος να εξαφανίζεται. Η κίνηση όμως
μπροστά από ένα ακίνητο πίσω περιβάλλον κάνει τη στολή
εμφανέστερη.
(2) Οι σκιές αποκρύπτουν. Η εικόνα 2 δείχνει πως αποκρύπτεται κανείς
στη σκιά. Η εικόνα 3 στο δεξιό μέρος δείχνει πόσο εύκολα διακρίνεται
το πρόσωπο του άντρα, ενώ στο αριστερό τη σωστή στάση για
παρατήρηση από δωμάτιο και πόσα δύσκολα διακρίνεται μέσα στη
σκιά. Η εικόνα 4 δείχνει μερικά συνηθισμένα σφάλματα στην
απόκρυψη. Οι σκιές, για τον παρατηρητή από τον αέρα, πρέπει να
χάνονται μέσα σε άλλες σκιές ή θάμνους ή κάποιο άλλο τραχύ μέρος
του εδάφους.
17
Μείνε βαθειά Απόφευγε το φώς
μέσα στη σκιά και το παράθυρο
Εικόνα 3 Απόκρυψη σκιάς
18
c. Παρατήρηση από την Πρηνή Θέση
Η θέση αυτή δίνει μικρό στόχο και κάνει δύσκολη την ανακάλυψη. Αν το
επιτρέπει το προκάλυμμα, η παρατήρηση πρέπει να γίνεται μέσα απ' αυτό ή
από τα πλάγια, μα ποτέ πάνω απ' αυτό.
d. Απόκρυψη Λάμψεων
Η ανάκλαση του φωτός πάνω σε λείες επιφάνειες τραβάει την προσοχή και η
λάμψη είναι ορατή σε μεγάλες αποστάσεις. Είναι ουσιαστικό λοιπόν, να μην
αφήνεται εκτεθειμένο κανένα αντικείμενο, που λάμπει ή που αντανακλά το
φως. Επειδή στον εναέριο παρατηρητή το λευκό φαίνεται καθαρά, πρέπει να
αποφεύγεται η στροφή του προσώπου προς αεροπλάνα που τυχόν πετούν από
πάνω. Επίσης το νερό των βάλτων, των ποταμών και των ρυακιών αντανακλά
τα αντικείμενα και η αντανάκλαση αυτή είναι δυνατή ακόμα και τη νύχτα.
e. Αποφυγή της Γραμμής του Ορίζοντα.
Καθετί που προβάλλεται στη γραμμή του ορίζοντα μπορεί να είναι ορατό σε
μεγάλη απόσταση, γιατί παρουσιάζει μια όψη σκοτεινή μπροστά από μια
επιφάνεια που φωτίζεται. Εκτός αυτού, το σώμα, αποτελεί ιδεώδη στόχο όταν
προβάλλεται.
f. Παραμόρφωση του Εξωτερικού Σχήματος των Αντικειμένων.
Όλοι οι στρατιώτες γνωρίζουν το σχήμα του ανθρωπίνου σώματος και της
στρατιωτικής εξαρτύσεως. Η παραμόρφωση τους είναι απαραίτητη για την
εξαπάτηση του εχθρού.
g. Αποφυγή Θορύβου.
Κάθε είδος θορύβου (ολίσθημα, χτύπημα, θρόισμα, ομιλία κτλ) είναι δυνατό
να γίνει αντιληπτό από τις εχθρικές περιπόλους και τα ακροαστικά φυλάκια.
TMHMA 4.
ΕΚΛΟΓΗ - ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΘΕΣΕΩΣ ΜΑΧΗΣ
Ένα βασικό αντικείμενο εκπαιδεύσεως του στρατιώτη είναι η εκλογή, κατάληψη και
απόκρυψη της θέσεως μάχης. Στη μάχη διατίθεται ελάχιστος χρόνος, για να
εκλέξουμε μια θέση, και συχνά είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε την εκλογή μας σε
πολύ περιορισμένο έδαφος και κάτω από δυσμενείς συνθήκες. Κατά συνέπεια, πρέπει
να μπορούμε να εκλέγουμε γρήγορα τις θέσεις μάχης και να τις αποκρύπτουμε, έτσι
ώστε να μην ανακαλύπτονται καθόλου ή μόνο δύσκολα από τον εχθρό. Την ώρα της
μάχης, τα όπλα επιβάλλεται να τάσσονται άμεσα και αποτελεσματικά. Αυτό θα
εξαρτηθεί από την εκμάθηση και εξάσκηση του στρατιώτη, στο στάδιο της ατομικής
εκπαιδεύσεως στην ορθή εκλογή και κατάληψη μιας θέσης μάχης. Η εκπαίδευση του
στο αντικείμενο αυτό δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στο στάδιο της ατομικής
εκπαιδεύσεως αλλά να επιζητείται η ορθή ενέργεια σ' όλες τις ασκήσεις.
2. Εκλογή Θέσεως Μάχης

a. Η εκλογή μιας θέσεως μάχης εξαρτάται από τους όρους που η θέση αυτή
πρέπει να πληροί, δηλ. να παρέχει:
19
(1) Παρατήρηση
Η θέση μάχης πρέπει να εξασφαλίζει τη θέα του εδάφους ή των
στόχων που πρόκειται να βληθούν.
(2) Πεδίο Βολής
Η θέση μάχης που δεν εξασφαλίζει επαρκές πεδίο βολής είναι
άχρηστη.
(3) Ευκολία Βολής
Να μπορεί δηλαδή ο μαχητής να χρησιμοποιεί το όπλο του και να
βάλλει με αυτό εύκολα.
(4) Κάλυψη και Απόκρυψη
(βλέπε σελ. 10, παράγραφος 1)
(5) Μέτωπο προς τον Εχθρό
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο άξονας παρατηρήσεως και βολής θα είναι
πάντοτε κάθετος προς το μέτωπο του εχθρού, γιατί ενδέχεται να
επιβάλλεται πλάγια παρατήρηση ή εκτέλεση πλευρικού πυρός, όπως
συμβαίνει με τα πυροβόλα και πολυβόλα λόγω των χαρακτηριστικών
των όπλων αυτών.
(6) Ευκολία Μετακινήσεως
Να μπορεί δηλαδή ο μαχητής να καταλάβει τη θέση αυτή εύκολα και
το ίδιο εύκολα να μετακινηθεί από αυτή.
(7) Ευκολία Επικοινωνίας με τον Ηγήτορα
Ο στρατιώτης ενεργεί πάντα στο πλαίσιο της Ομάδας του και πρέπει
κάθε στιγμή να είναι σε θέση να επικοινωνεί με τον άμεσο ηγήτορά
του.
b. Πρέπει να εξηγηθεί ότι οι όροι, που πρέπει να πληροί μία θέση μάχης,
ποικίλλουν ανάλογα με την αποστολή πυρός των ανδρών ή της Ομάδας
(μεμονωμένα πυρά στην επίθεση ή την άμυνα, Ομάδα με αποστολή
μετωπικού πυρός ή πλευρικού πυρός, Ομάδα κατά την επίθεση, Ομάδα κατά
τη σύμπτυξη, Ομάδα σε φυλάκιο). Σπάνια θα βρεθεί μία θέση που να πληροί
όλους τους όρους που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Κατά συνέπεια θα προτιμηθεί
η πιο πλεονεκτική, δηλαδή η θέση που εκπληρώνει τους βασικούς εκείνους
όρους, που δεν επιδέχονται τροποποίηση, ήτοι: παρατήρηση, πεδίο βολής,
μέτωπο. Τη θέση αυτή θα επιδιώξουμε να τη βελτιώσουμε με τη δημιουργία
τεχνητής κάλυψης και απόκρυψης.
3. Κατάληψη Θέσεων Μάχης

Ενδείξεις για τον ορθό ή λανθασμένο τρόπο καταλήψεως μιας θέσεως μάχης
παρέχονται στην εικόνα 5. Ειδικότερα:
a. Παρατηρούμε και βάλλουμε από το πλευρό ενός αντικειμένου - κυρίως από τα
δεξιά του. (Εάν είναι αριστερόχειρας από αριστερά).
b. Όταν υπάρχει η δυνατότητα, παρατηρούμε και βάλλουμε από την πρηνή θέση.
Έτσι δίνουμε μικρότερο στόχο, έχουμε μεγαλύτερη άνεση και ανάπαυση και
αποκρυπτόμαστε στην υπάρχουσα βλάστηση.
c. Παραμένουμε στη σκιά, όταν παρατηρούμε από το εσωτερικό ενός κτιρίου,
ώστε να γινόμαστε αόρατοι (εικ. 3).
20
d. Πριν προβάλλουμε πάνω από ένα αντικείμενο για να παρατηρήσουμε, για
παράδειγμα, προβάλλοντας πάνω από το χαράκωμα, εκτός αν υπάρχει
βλάστηση ή κατάλληλη απόκρυψη. Αποφεύγουμε να προβληθούμε πάνω στον
ορίζοντα ή σε αντίθετο φόντο.
e. Αποφεύγουμε χαρακτηριστικά σημεία, που εξέχουν και είναι ευδιάκριτα,
όπως τα μεμονωμένα δέντρα, τις διασταυρώσεις των δρόμων κτλ. Τα σημεία
αυτά ελέγχονται συνέχεια από τους παρατηρητές του εχθρού και ο κανονισμός
βολής γίνεται πιο εύκολος όταν πρόκειται για τα σημεία αυτά.
4. Απόκρυψη των Θέσεων Μάχης

Το ατομικό όρυγμα είναι για το στρατιώτη το φρούριο του. Αρχικά διαλέγει μία θέση,
που του εξασφαλίζει το αναγκαίο πεδίο βολής. Κατόπιν, εμποδίζει τον εχθρό στο να
τον ανακαλύψει και να τον βάλλει με ακρίβεια. Έπειτα διαμορφώνει το όρυγμα του
και το αποκρύπτει από την επίγεια και εναέρια παρατήρηση, διαλέγοντας μία θέση,
που μοιάζει με το περιβάλλον και δεν προβάλλεται σε αντίθετο φόντο ή στον
ορίζοντα. Διατηρεί μέσα στο όρυγμα τα ατομικά του είδη και τον οπλισμό του και
θάβει τα άδεια κουτιά από κονσέρβες, ώστε να μην προδίδουν τη θέση από μακριά.
Αν το όρυγμα διαθέτει προστατευτικό κάλυμμα, πρέπει να αποκρύβει με χλόη,
φύλλα, φυτά ή οτιδήποτε άλλο ώστε να συγχέεται με το γύρω έδαφος.
21
TMHMA 5.
ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ
1. Γενικά
Παραλλαγή είναι η εργασία που γίνεται για την απόκρυψη προσωπικού, υλικών και
εγκαταστάσεων από την εχθρική παρατήρηση.
Η παραλλαγή στοχεύει επίσης σε μια τέτοια αλλοίωση της εμφάνισης ενός
αντικειμένου, ώστε αυτό να φαίνεται σαν κάτι διαφορετικό. Έτσι με την παραλλαγή
κάνουμε δύσκολη την επίγεια και εναέρια παρατήρηση. Ο στρατιώτης είναι συνεπώς
υποχρεωμένος να κατέχει καλά την τέχνη της παραλλαγής, γιατί παντού και πάντα
πρέπει να αποκρύπτει τον εαυτό του, όσο το δυνατόν καλύτερα και περισσότερο για
την καλύτερη εκπλήρωση της αποστολής του και για ατομική του ασφάλεια. Η
εξαπάτηση του εχθρού με την καλή παραλλαγή και σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους
τακτικής μορφής είναι μεγάλης σπουδαιότητας στο σύγχρονο πόλεμο και πρέπει να
κατανοηθεί καλά από όλους.
2. Αρχές Παραλλαγής
a. Το σχήμα, η σκιά, η λάμψη και το χρώμα των αντικειμένων βοηθούν πολύ
στην εξακρίβωση τους.
b. Στη μάχη, ο σκοπός της παραλλαγής είναι να μας καλύψει από την άμεση
εχθρική παρατήρηση.
c. Πρέπει να εκμεταλλευόμαστε γρήγορα κάθε διαθέσιμη φυσική απόκρυψη.
d. Η παραλλαγή πρέπει να εκτελείται ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες εργασίες
οργανώσεως του εδάφους.
e. Πρέπει να αποφεύγουμε την υπερβολική χρήση του υλικού παραλλαγής, γιατί
είναι πιθανό να κάνουμε τα αντικείμενα αφύσικα και αταίριαστα με το
περιβάλλον, οπότε θα εντοπίζονται εύκολα από την εχθρική παρατήρηση.
f. Όταν τελειώσει η εργασία παραλλαγής, πρέπει, αν είναι δυνατό, να
επιθεωρηθεί και από την πλευρά του εχθρού για τον έλεγχο της
αποτελεσματικότητας και επιτυχίας. Η κριτική της παραλλαγής από την
εχθρική πλευρά είναι η καλύτερη, γιατί τελικά ο εχθρός θα είναι ο κύριος
κριτής.
3. Υλικά Παραλλαγής.
Αυτά είναι φυσικά και τεχνητά.
a. Τεχνητά Υλικά Παραλλαγής
Είναι ο ιματισμός και τα υφάσματα παραλλαγής, χρώματα, δίχτυα κτλ. Ο
ιματισμός, που χορηγείται για την παραλλαγή σε μια περιοχή επιχειρήσεων,
έχει σκοπό την αλλοίωση και προσαρμογή της εμφάνισης στο περιβάλλον της
περιοχής αυτής κι όταν δεν χορηγείται ένας τέτοιος ιματισμός, είναι δυνατό να
παραλλάξουμε τον ιματισμό χρωματίζοντας λινάτσα ή χρησιμοποιώντας
άλλους τρόπους παραλλαγής. Δίχτυα όπου μπλέκονται κουρέλια από
υφάσματα, λινάτσες ή χορτάρια, μικρά κλαδιά κτλ είναι πολύ κατάλληλα για
την παραλλαγή. Ωστόσο αυτά τα υλικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε
μεγάλη ποσότητα, γιατί τότε γίνονται ύποπτα στον εχθρό.
b. Φυσικά Υλικά
Είναι όλα τα υλικά που παίρνουμε από τη φύση για παραλλαγή.
22
4. Ατομική Παραλλαγή.
a. Ο στρατιώτης πρέπει να κάνει τον εαυτό του όσο το δυνατό πιο δυσδιάκριτο,
χωρίς βέβαια αυτό να γίνεται σε βάρος της μαχητικότητας του. Με την
αφάνεια, γίνεται πιο δύσκολος στόχος και πρέπει ν' αναπτυχθεί μέσα του η
αυτοπεποίθηση, ότι είναι ικανός γι' αυτό. Όσο καλύτερα παραλλάσσεται, τόσο
περισσότερο βοηθιέται στην εκπλήρωση της αποστολής του. Επομένως πρέπει
να είναι ικανός:
(1) Να χρησιμοποιεί και να εκμεταλλεύεται την υπάρχουσα φυσική
απόκρυψη κάθε μορφής.
(2) Να χρησιμοποιεί έντεχνα την υπάρχουσα βλάστηση, το έδαφος και τα
αντικείμενα πάνω σ' αυτό για την παραλλαγή.
(3) Να γνωρίζει την κατάλληλη για την παραλλαγή χρησιμοποίηση των
τεχνητών υλικών.
(4) Να έχει αναπτυγμένη, ενσυνείδητη και ευφυή πειθαρχία παραλλαγής,
δηλαδή να ενεργεί από μόνος του για την παραλλαγή του, σε κάθε
χρόνο και τόπο, χωρίς να υπάρχει ανάγκη να διαταχθεί γι' αυτό.
b. Η παραλλαγή του ιματισμού, της εξάρτυσης και του οπλισμού πρέπει να
στηρίζεται στις αρχές της παραλλαγής. Έτσι:
(1) Το όλο σχήμα της εμφάνισης πρέπει να μεταβάλλεται και να είναι
δυσδιάκριτο στον εχθρό. Το καμπύλο σχήμα του κράνους πρέπει να
διασπάται με την τοποθέτηση μικρών κλαδιών με φύλλα ή κάποια
άλλη φυσική παραποίηση, που θα βοηθήσει και στην αλλοίωση του
σχήματος του κεφαλιού και των ώμων. Το ατομικό δίχτυ θα βοηθήσει
πολύ σ' αυτή την περίπτωση, αν και παρουσιάζει μερικές δυσκολίες
στην κίνηση.
Το σχήμα του γυλιού (ατομικού σακιδίου), των φυσιγγιοθηκών και
του οπλισμού πρέπει να παραλλάσσεται με τη χρησιμοποίηση
βλάστησης, φυλλωμάτων κτλ.
(2) Η σκιά, που δημιουργείται κάτω από το κράνος, ελαττώνεται, αν τα
αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν για την απόκρυψη, φτάνουν ως
κάτω από το γείσο του κράνους. Για το σκοπό αυτό, χρειάζεται
κατάλληλη τοποθέτηση και πρόσδεση του διχτύου, που ο ικανός
στρατιώτης βρίσκει γρήγορα. Η πρόσδεση του διχτύου πρέπει να
επιτρέπει την ταχεία αφαίρεση του, σε περίπτωση που, κατά την
κίνηση του στρατιώτη, μπλέκεται σε κλαδιά ή κάτι άλλο. Ό,τι
δημιουργεί σκιά πρέπει να παραλλάσσεται, ώστε να μεταβάλλεται η
σκιά του και να μην προδίνει την ύπαρξη του.
(3) Η λάμψη πρέπει να παραλλάσσεται απόλυτα γιατί προσελκύει πολύ
γρήγορα το βλέμμα. Κάθε λεία και γυαλιστερή επιφάνεια πρέπει να
χρωματίζεται ή να αμαυρώνεται έτσι, ώστε να εξαφανίζεται η λάμψη
και η στιλπνότητα και ταυτόχρονα να προσαρμόζεται ο χρωματισμός
με το περιβάλλον. Το κράνος, ο οπλισμός και τα ορειχάλκινα
(μπρούτζινα) ή μεταλλικά του μέρη πρέπει να θαμπώνονται ή να
βάφονται κατάλληλα.
(4) Το χρώμα πρέπει να συμφωνεί με το περιβάλλον και να εναρμονίζεται
μ' αυτό με τέτοιο τρόπο, που να μην τραβάει την προσοχή και το
23
βλέμμα. Το χρώμα των φύλλων της χλόης, των θάμνων και γενικά της
βλαστήσεως αλλάζει με τις εποχές πρέπει επομένως ο χρωματισμός
του ιματισμού, της εξάρτυσης και του οπλισμού να προσαρμόζεται
ανάλογα.
Για το σκοπό αυτό υπάρχει κατάλληλος ιματισμός που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και από τις δύο όψεις. Είναι όμως δυνατό να
παραλλάξει κανείς και τη στολή του, χρωματίζοντας τη με το
κατάλληλο χρώμα και σε ακανόνιστα μέρη της επιφάνειας της.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ένα κομμάτι λινάτσα, αρκετά
μεγάλο, ή κι ένας σάκος από λινάτσα κατάλληλα χρωματισμένος και
αρκετά φαρδύς, ώστε να παραλλάσσει το όλο σχήμα του σώματος.
(a) Ο χρωματισμός του κράνους αλλοιώνεται με τη βαφή του, με την
εναπόθεση λάσπης ή κατάλληλων φυλλωμάτων ή και με δίχτυ,
όπου τοποθετούνται κατάλληλα φυσικά και τεχνητά υλικά
παραλλαγής. Έτσι παραλλάσσεται ο χρωματισμός, το σχήμα και
η σκιά του κράνους (εικόνα 6).
(b) Υπάρχει η τάση να τοποθετούνται τα υλικά παραλλαγής στο
κράνος σαν σχήμα λοφίου· έτσι όμως η κίνηση του κεφαλιού
προδίνεται εύκολα.
Εικόνα 6. Παραλλαγή Κράνους και Εξαρτήσεως
(c) Το πρόσωπο και τα χέρια, με τη λευκότητα της επιδερμίδας,

δημιουργούν αντανακλάσεις, κυρίως τη νύχτα, και έρχονται σε
αντίθεση με το περιβάλλον. Πρέπει επομένως ν' αμαυρώνονται
κατάλληλα. Το πρόσωπο βάφεται ακανόνιστα και όχι σ' όλη του
την επιφάνεια (εικόνα 7).Η εξάρτυση ή η ζώνη, που φτιάχνονται
από καννάβι, πρέπει να παραλλάσσονται με λάσπη με τους
χυμούς των φύλλων ή του χορταριού ή με οποιαδήποτε άλλη
ουσία (εικόνα 6).
(d) Η εξάρτυση ή η ζώνη, που φτιάχνονται από καννάβι, πρέπει να
παραλλάσσονται με λάσπη με τους χυμούς των φύλλων ή του
χορ-ταριού ή με οποιαδήποτε άλλη ουσία (εικόνα 6).
24
TMHMA 6.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ
1. Γενικά
a. Ο στρατιώτης, για να χρησιμοποιήσει το όπλο του για την καταστροφή του
εχθρού, πρέπει πρώτα να τον αναγνωρίσει και να εκτιμήσει την απόσταση
στην οποία βρίσκεται.
b. Οι ασκήσεις εκτιμήσεως των αποστάσεων πρέπει να γίνονται σε όλα τα εδάφη
σε κάθε χρόνο και για όλους τους στόχους. Συμφέρει μάλιστα, να εκτελούνται
από την πρηνή θέση. Όλοι οι στρατιώτες πρέπει να είναι σε θέση να εκτιμούν
εύκολα αποστάσεις μέχρι 600 μέτρα. Ειδικά οι βαθμοφόροι και οι
οπλοπολυβολητές μέχρι 1000 μέτρα.
c. Η εκτίμηση των αποστάσεων γίνεται:
(1) Mε τη βοήθεια οργάνων (πχ το αποστασιόμετρο).
(2) Χωρίς όργανα, όπως παρακάτω.
(a) Οπτικά
(b) Με το βήμα.
(c) Με τη βοήθεια χιλιοστών.
(d) Με το χάρτη
(e) Με τη μέτρηση της βάσεως ενός τριγώνου.
(f) Με το στόχαστρο του τυφεκίου.
(g) Με τροχιοδεικτικές βολίδες.
25
2. Συνθήκες που Επιδρούν στην Εκτίμηση
Οποιαδήποτε κι αν είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των
αποστάσεων υπάρχει μια τάση να υπερεκτιμάται ή να υποεκτιμάτε αυτή ανάλογα με
τον καιρό και το έδαφος. Εδώ δίνουμε μερικά στοιχεία που πρέπει να έχει κανείς
υπόψη του:
a. Οι αποστάσεις υποεκτιμούνται - τα αντικείμενα δηλαδή φαίνονται πιο κοντά
απ' όσο πραγματικά είναι - όταν:
(1) Το φως είναι λαμπρό ή ο ήλιος βρίσκεται πίσω από τον παρατηρητή.
(2) Το αντικείμενο είναι μεγάλο σε σχέση με το περιβάλλον.
(3) Υπάρχει κάποιο νεκρό έδαφος ανάμεσα στον παρατηρητή και το
αντικείμενο.
(4) Παρατηρούμε προς τα πάνω.
b. Οι αποστάσεις υπερεκτιμώνται - τα αντικείμενα δηλαδή φαίνονται μακρύτερα
απ' όσο πραγματικά είναι - όταν:
(1) Ο φωτισμός είναι κακός ή ο ήλιος βρίσκεται απέναντι από τα μάτια
του παρατηρητή.
(2) Το αντικείμενο είναι μικρό σε σύγκριση με το περιβάλλον.
(3) Παρατηρούμε διαμέσου μιας κοιλάδας.
(4) Βρισκόμαστε σε πρηνή θέση.
(5) Η γραμμή οράσεως προς το αντικείμενο περιορίζεται μέσα σε στενά
όρια, όπως σ' ένα δρόμο, μια χαράδρα ή μια διάβαση ενός δάσους.
Οι εκπαιδευτές οφείλουν πάντοτε, όταν διδάσκουν την εκτίμηση αποστάσεων, να
δείχνουν την εφαρμογή των πιο πάνω αρχών. Όλα τα μαθήματα εκτιμήσεως
αποστάσεων πρέπει ν' αρχίζουν και να τελειώνουν με παρατηρήσεις για τις συνθήκες
φωτισμού που επικρατούσαν στη διάρκεια του μαθήματος.
3. Μέθοδοι Εκτιμήσεως Αποστάσεων.

a. Εκτίμηση με τη Βοήθεια Οργάνων
Το πεζικό διαθέτει, για τη μέτρηση των αποστάσεων, τα αποστασιόμετρα. Τα
αποστασιόμετρα επιτρέπουν στον παρατηρητή να εκτιμήσει την απόσταση με
μία μόνο παρατήρηση και μία ανάγνωση. Η χρήση αυτών των οργάνων
περιγράφεται στο ΕΕ 7-22.
b. Μέτρηση με το Βήμα
Για τη μέτρηση των αποστάσεων με το βήμα, ο στρατιώτης κάνει αρχικά μια
εκτίμηση του διασκελισμού του. Για το σκοπό αυτό διατρέχει, πολλές φορές
και με το συνηθισμένο βηματισμό του, μια απόσταση 100 μέτρων, που
μετρήθηκε σε επίπεδο έδαφος, μετρώντας τα διπλά βήματα που κάνει για να
διατρέξει αυτή την απόσταση. Υπολογίζει έπειτα το μέσο όρο των αριθμών
που βρήκε για την εκτίμηση μιας απόστασης με το βήμα, τη διατρέχει
μετρώντας τα διπλά του βήματα μέχρι τον αριθμό που καθόρισε στην
επισήμανση του βήματος του. Συνεχίζει με τον ίδιο τρόπο, σημειώνοντας κάθε
εκατοντάδα.
Όταν η απόσταση που μετρήθηκε δεν είναι πολλαπλάσιο του 100, μετατρέπει
σε μέτρα τον αριθμό των διπλών βημάτων που υπερβαίνουν την τελευταία
εκατοντάδα, υπολογίζοντας σε ενάμισι μέτρο κάθε διπλό βήμα.
c. Εκτίμηση με τη Μονάδα Μετρήσεως
Ο στρατιώτης μετράει μια απόσταση, συνήθως 100 μέτρων, και εξοικειώνεται
με αυτή ώστε να μπορεί να την επισημάνει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Χρησιμοποιώντας την ως Μονάδα, μετράει άγνωστες αποστάσεις,
26
πετυχαίνοντας μία ικανοποιητική προσέγγιση. Είναι μια μέθοδος οπτική που
δεν διαφέρει από αυτή της συγκρίσεως.
d. Οπτική Εκτίμηση (Εξ' Όψεως)
Ο τρόπος αυτός είναι λιγότερο ακριβής κι ωστόσο είναι εκείνος στον οποίο
πολύ συχνά θα προστρέξει κανείς την ώρα της μάχης. Η οπτική εκτίμηση μιας
αποστάσεως μπορεί να γίνει με τους πιο κάτω τρεις διακεκριμένους τρόπους:
(1) Με την Ορατότητα
(a) Μερικοί άνδρες τοποθετούνται σε αποστάσεις μεταξύ 200 και
600 μέτρων και εμφανίζονται διαδοχικά, κατόπιν σήματος, στις
τρεις θέσεις του βάλλοντος. Οι εκπαιδευόμενοι παρατηρούν την
εμφάνιση των ανδρών απεικονίσεως στις διάφορες θέσεις
βάλλοντος και στις διάφορες αποστάσεις.
(b) Ειδικότερα στη θέση του ορθίως παρατηρούμε ότι:
Στα 200 μέτρα τα μέρη του σώματος διακρίνονται καθαρά.
Στα 300 μέτρα το περίγραμμα του προσώπου αρχίζει να γίνεται
συγκεχυμένο.
Στα 400 μέτρα διακρίνεται το περίγραμμα του σώματος, όχι
όμως και το πρόσωπο, εκτός αν οι συνθήκες είναι πολύ ευνοϊκές.
Στα 500 μέτρα το σώμα αρχίζει να λεπταίνει από το ύψος των
ώμων. Οι κινήσεις των άκρων εξακολουθούν να διακρίνονται.
Στα 600 μέτρα το κεφάλι φαίνεται σαν κηλίδα, δεν διακρίνονται
λεπτομέρειες κι ολόκληρο το σώμα λεπταίνει αισθητά.
(c) Την επίδειξη ακολουθεί πρακτική εξάσκηση των
εκπαιδευομένων σε άγνωστες γι' αυτούς αποστάσεις.
(2) Με Σύγκριση με μία Γνωστή Απόσταση.
(a) Καθορίζεται νοερά το σημείο του εδάφους που χωρίζει την
απόσταση σε δύο ίσα μέρη.
(b) Εκτιμάται η απόσταση του σημείου με τη σύγκριση με μια
γνωστή απόσταση και το αποτέλεσμα της εκτίμησης
διπλασιάζεται.
(c) Αν η απόσταση είναι πολύ μεγαλύτερη από το γνωστό μήκος,
που χρησιμεύει για τη σύγκριση, χωρίζεται σε τέσσερα ή οχτώ
μέρη και επομένως το αποτέλεσμα της εκτίμησης
τετραπλασιάζεται ή οκταπλασιάζεται.
(3) Με το Δίκρανο
(a) Ο τρόπος αυτός χρησιμοποιείται για την εκτίμηση αποστάσεων,
για τις οποίες δεν ενδιαφέρει η μεγάλη ακρίβεια και προϋποθέτει
μερικές γνώσεις εκτιμήσεως με βάση τους προηγούμενους
τρόπους.
(b) Έτσι, ο παρατηρητής υπολογίζει τη μεγαλύτερη δυνατή
απόσταση του αντικειμένου.
Στη συνέχεια, υπολογίζει τη μικρότερη δυνατή απόσταση του. Ο
μέσος όρος των δύο αποστάσεων λαμβάνεται ως αποτέλεσμα της
εκτίμησης. Για παράδειγμα, η απόσταση του αντικειμένου Α δεν
μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 1000 μέτρα. Επίσης δεν μπορεί
να είναι μικρότερη από 600 μ. Άρα εκτιμάται στα 800μ.
(c) Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση, τόσο ευρύτερα λαμβάνεται
το δίκρανο. Οπωσδήποτε όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα είναι
μικρότερο από 300 μ.
27
e. Εκτίμηση με το Στόχαστρο του Τυφεκίου
Για την εκτίμηση των μικρών αποστάσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το
στόχαστρο του τυφεκίου G3A3 του FN ή του 0,30" Μ1.
(1) Η ακίδα του στοχάστρου του τυφεκίου G3A3 καλύπτει όρθιο άνδρα
στην απόσταση των 150 μέτρων και γονατιστό στην απόσταση των
100 μέτρων (εικόνα 8).
(2) Η ακίδα του στοχάστρου του τυφεκίου FN καλύπτει όρθιο άνδρα στην
απόσταση των 300 μέτρων και γονατιστό στην απόσταση των 200
μέτρων (εικόνα 8).
(3) Η ακίδα του στοχάστρου του τυφεκίου 0,30" Μ1 καλύπτει όρθιο

άνδρα σε απόσταση 200 μέτρων και γονυπετή άνδρα σε απόσταση 125
μέτρων.
f. Με Τροχιοδεικτικά Βλήματα.
Οι τροχιοδεικτικές βολίδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση
αποστάσεων με τον παρακάτω τρόπο:
Σκοπεύετε ένα αντικείμενο, που βρίσκεται σε άγνωστη απόσταση,
τοποθετώντας το κλισιοσκόπιο στην πιθανή του απόσταση. Στη συνέχεια,
διορθώνουμε το κλισιοσκόπιο ανάλογα με την πτώση κάθε βολίδας, μέχρις
ότου μια βολίδα πέσει πάνω στο στόχο. Όταν το πετύχουμε αυτό, διαβάζουμε
στο κλισιοσκόπιο την εκτιμηθείσα απόσταση.
g. Εκτίμηση με τη Βοήθεια Χιλιοστών
(1) Οι φαινόμενες διαστάσεις κάποιου αντικειμένου (το ύψος ή το πλάτος
του) είναι αντιστρόφως ανάλογες με την απόσταση του αντικειμένου
αυτού από τον παρατηρητή. Κατά συνέπεια, μπορούμε να
28
εκτιμήσουμε την απόσταση ενός στόχου, όταν γνωρίζουμε τη μία από
τις πραγματικές του διαστάσεις, συγκρίνοντας την αντίστοιχη
φαινομενική διάσταση με μια διάσταση σταθερή (1 μέτρο όπως
φαίνεται από απόσταση 1000 μέτρων).
Στην πράξη, μετράμε σε χιλιοστά τη γωνία, κάτω από την οποία
φαίνεται η γνωστή διάσταση του στόχου και εφαρμόζουμε τον
παρακάτω κανόνα: Η απόσταση Α (σε μέτρα) είναι το πηλίκο της
γνωστής διάστασης Μ σε μέτρα και σε χιλιαπλάσιο δια της γωνίας Χ
σε χιλιοστά, δηλαδή
1000 M
A=
X
Παράδειγμα: Η γνωστή διάσταση του στόχου είναι 12 μέτρα και η
γωνία, κάτω από την οποία φαίνεται, είναι 30 χιλιοστά. Η ζητούμενη
απόσταση είναι:
12000
= 400mέtra
30
(2) Οι γωνίες σε χιλιοστά μετριούνται με διάφορους τύπους οργάνων.
Τέτοια όμως ο πεζός στρατιώτης δεν διαθέτει. Έτσι χρησιμοποιεί τα
δάχτυλα του χεριού, που δίνουν τις γωνίες με αρκετή ακρίβεια.
(3) Η μέτρηση των γωνιών με τα δάχτυλα του χεριού απαιτεί έναν
προηγούμενο κανονισμό της γωνίας, που καλύπτεται απ' αυτά προς
την έκταση του βραχίονα, τη στάση του κεφαλιού και το πλάτος που
καλύπτει το δάχτυλο που θα χρησιμοποιείται για την μέτρηση.
Ο κανονισμός αυτός εκτελείται σε μια κλίμακα χιλιοστών που μπορεί
να χαραχτεί σε κάποιο τοίχο του στρατώνα. Σε γενικές γραμμές, για
ένα χέρι μέσων διαστάσεων, το πλάτος του αντίχειρα, όταν τον
βλέπουμε με το βραχίονα τεντωμένο, καλύπτει 40 χιλιοστά.
Ο δείκτης καλύπτει 35 χιλιοστά.
Ο μέσος καλύπτει 35 χιλιοστά.
Ο παράμεσος καλύπτει 30 χιλιοστά.
Ο λιχανός καλύπτει 25 χιλιοστά.
Η συχνή πρακτική εξάσκηση στη χρήση των δακτύλων επιτρέπει την
επίτευξη μιας ικανοποιητικής προσεγγίσεως, στις περισσότερες
περιπτώσεις. Η χρήση των χιλιοστών επιτρέπει, ακόμη, αν είναι
γνωστή η απόσταση, να βρεθεί το μέτωπο ενός στόχου ή της γωνίας,
κάτω από την οποία φαίνεται ο στόχος αυτός. Έτσι, το μήκος μιας
φάλαγγας, που βρίσκεται σε απόσταση 800 μ. και τη βλέπουμε κάτω
από γωνία 200 χιλιοστών, θα είναι:
AX 800 ´ 200
M = = = 160 mέtra
1000 1000
Η γωνία, κάτω από την οποία φαίνεται ένας τοίχος που βρίσκεται σε
απόσταση 600 μ. κι έχει μήκος 80 μ., είναι:
1000M 100 ´ 200

C= = = 133ciliostά
A 600
29
h. Εκτίμηση με Βάση το Χάρτη
Ο χάρτης μας επιτρέπει να μετράμε την απόσταση των χαρακτηριστικών
σημείων, του εδάφους και συγκριτικά, να εκτιμήσουμε την απόσταση των
στόχων που βρίσκονται κοντά εφαρμόζοντας τον παρακάτω κανόνα:
Ένα χιλιοστό του χάρτη αντιπροσωπεύει τόσα μέτρα, όσα είναι σε χιλιάδες ο
παρανομαστής της κλίμακας.
Έτσι, ένα χιλιοστό του χάρτη ισοδυναμεί με:
· 100 μέτρα, σ' ένα χάρτη με κλίμακα 1 : 100.000
i. Εκτίμηση με τη Μέτρηση της Βάσης του Τριγώνου
Σε περίπτωση που δεν είναι γνωστές οι διαστάσεις του αντικειμένου, η
απόσταση μπορεί να εκτιμηθεί με αρκετή προσέγγιση με βάση την παρακάτω
μέθοδο, εφόσον οι τακτικές συνθήκες της στιγμής κάνουν δυνατή την
εφαρμογή της.
(1) Πάνω στην ευθεία γραμμή, που συνδέει το σημείο στάσεως Ο και το
σημείο Σ, του οποίου ζητάμε την απόσταση, επισημαίνεται ένα τρίτο
απομακρυσμένο σημείο Μ.
(2) Ο στρατιώτης - με το δεξιό βραχίονα και τα τρία δάχτυλα του χεριού
(δείκτη, μέσο και παράμεσο) τεντωμένα κινείται στην κατεύθυνση
ΟΧ, κάθετη προς την κατεύθυνση των τριών σημείων, ώσπου τα τρία
δάχτυλα του χεριού να καλύψουν το διάστημα ΜΣ.
(3) Από το σημείο όπου επιτεύχθηκε η κάλυψη του διαστήματος

ξαναγυρίζει στην αφετηρία Ο, μετρώντας με το βήμα την απόσταση -
ανάμεσα στα δύο αυτά σημεία - ΧΟ.
Η Ζητούμενη απόσταση ΜΣ είναι το δεκαπλάσιο της από στάσης ΧΟ. Η
επίτευξη μεγαλύτερης ακρίβειας, με τη μέθοδο αυτή, εξαρτάται από
την εκλογή ενός όσο το δυνατό πιο απομακρυσμένων βοηθητικού
σημείου Μ.
j. Εκτίμηση με τον Ήχο
(1) Ο ήχος μεταδίδεται μέσω της ατμόσφαιρας με μια μάλλον σταθερή
ταχύτητα, περίπου στα 330 μέτρα το δευτερόλεπτο. Το γεγονός αυτό
κάνει εύκολη την εκτίμηση της απόστασης αν είναι δυνατό να
παρατηρήσουμε ή ν' ακούσουμε τον θόρυβο που προκαλεί μια κίνηση.
Για παράδειγμα, μόλις δούμε τη λάμψη ή τον καπνό ενός όπλου, ή τη
30
σκόνη που σηκώνει, πρέπει αμέσως να αρχίσουμε να μετράμε μ' ένα
ρυθμό τεσσάρων αριθμών το δευτερόλεπτο σταματάμε, όταν
ακούσουμε την εκπυρσοκρότηση του όπλου.
Ο αριθμός μέχρι τον οποίο είχαμε μετρήσει, όταν σταματήσαμε είναι η
απόσταση του όπλου σε εκατοντάδες μέτρα. Αν μετρήσαμε ως τον
αριθμό 3, η απόσταση είναι 300 μέτρα, αν μετρήσαμε ως το οχτώ,
προτού ν' ακούσουμε την εκπυρσοκρότηση, η απόσταση είναι 800
μέτρα.
(2) Ο στρατιώτης εξασκείται χρονομετρώντας το ρυθμό με τον οποίο
μετράει.
Ο καλύτερος τρόπος να το κάνει κανείς αυτό είναι να εξασκηθεί με
τροχιοδεικτικά φυσίγγια που βάλλονται σε γνωστές αποστάσεις. Αν
αυτό δεν είναι δυνατό, ανατίθεται σ' άλλον να χρονόμετρα, την ώρα
που ο εκπαιδευτής μετράει.
Όταν μετρήσει πέρα από το 10, αρχίζει απ' την αρχή η μέτρηση
μερικών αριθμών, όπως το 12 και το 13, απαιτεί μεγάλο χρόνο. Όταν
μετράει με την κανονική ταχύτητα, αριθμεί ως το 10 δύο φορές μέσα
σε 5 δευτερόλεπτα. Ελαττώνει ή επιταχύνει, ώσπου η χρονομέτρηση
του να είναι ορθή.
Με αρκετή εξάσκηση μπορεί κανείς να εκτιμήσει μιαν απόσταση
ακριβέστερα, μ' αυτή τη μέθοδο, απ' ότι με το μάτι μονάχα.
TMHMA 7.
ΣΠΟΥΔΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ
1. Αντικείμενο - Μέθοδος
a. Οι ασκήσεις μελέτης του εδάφους έχουν σαν αντικείμενο την εκμάθηση, σε
στελέχη και παρατηρητές, της επιτηρήσεως και της έρευνας μιας εδαφικής
ζώνης, στην οποία μπορεί να εμφανιστεί ο εχθρός.
b. Η αναγνώριση ασκείται σε εξάρσεις του εδάφους που θα μπορούσε να
χρησιμοποιήσει ο εχθρός, για ν' αποκρύψει την προχώρηση του, ή που θα
μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε εμείς οι ίδιοι, για να προωθηθούμε.
Ασκείται επίσης και σε σπουδαία σημεία του εδάφους, όπως είναι οι παρυφές
των δασών ή των χωριών, τα σημεία διαβάσεως στις κορυφογραμμές, οι
διασταυρώσεις των δρόμων κλπ.
c. Προσπαθούμε ν' αντιληφθούμε το διάγραμμα των δρόμων, με την
παρατήρηση των γραμμών, των δέντρων, των μεμονωμένων σπιτιών, των
θημωνιών και των άχυρων, των τηλεγραφικών στύλων, και άλλων που γενικά
τους περιβάλλουν.
d. Για να βεβαιωθούμε ότι στη διάρκεια της μελέτης και έρευνας, δεν
παραλείφθηκε κανένα εδαφικό μέρος, ακολουθούμε την παρακάτω μέθοδο:
(1) Η παρατήρηση για την έρευνα, αρχίζει από τα κοντινότερα σημεία, με
κατεύθυνση προς τα μακρινότερα.
31
(2) Το έδαφος εμπρός μας διαιρείται σε φανταστικές ζώνες πλάτους 50 μ.,
έτσι ώστε κάθε επόμενη ζώνη να επικαλύπτει ένα μέρος της
προηγουμένης (εικόνα 10).
Εικόνα 10. Διαχωρισμός του Εδάφους κατά τη Σπουδή του.

(3) Η παρατήρηση για την έρευνα, αρχίζει από την πρώτη ζώνη, με
κατεύθυνση από: Αριστερά προς τα Δεξιά και μετά από: Δεξιά προς τα
Αριστερά κ.ο.κ.
2. Σχεδιαγράμματα Επισημάνσεως Εδάφους

a. Η επισήμανση του εδάφους έχει σκοπό να καθορίσει τις αποστάσεις μερικών
σημείων, από τα οποία στη συνέχεια θα συμπεράνουμε κατά προσέγγιση, την
απόσταση των χώρων που θα εμφανισθεί ο εχθρός. Οι παρατηρήσεις που
έγιναν στη διάρκεια της μελέτης και επισημάνσεως του εδάφους,
σημειώνονται σε ένα πρόχειρο σχεδιάγραμμα, που τις δείχνει με συνθηματικές
παραστάσεις σε αποστάσεις που εκτιμήθηκαν, και τις κύριες εξάρσεις της
εξεταζόμενης ζώνης.
b. Το σχεδιάγραμμα αυτό κατασκευάζεται πάνω σε φύλλα χαρτιού με
ομόκεντρους κύκλους που απέχουν ίσα μεταξύ των (χορηγούνται από την
Υπηρεσία), ή σε απλό χαρτί, όταν δεν υπάρχουν τέτοια φύλλα. Η κατασκευή
του γίνεται με τον ακόλουθο τρόπο: Σημειώνουμε αρχικά στο σχεδιάγραμμα
τη θέση από την οποία εκτιμάμε τις αποστάσεις και την περιγράφουμε με
ακρίβεια. Διαλέγουμε δύο ευδιάκριτα αντικείμενα της περιοχής (από τα οποία
το ένα θα πρέπει να είναι μπροστά και το άλλο, - εάν είναι δυνατόν - πίσω από
τη θέση) και φέρουμε από μια χοντρή γραμμή προς το καθένα από αυτά, με
αρχή την θέση μας δηλαδή στο κέντρο των κύκλων. Στη συνέχεια, διαλέγουμε
32
τα αντικείμενα, των οποίων την απόσταση πρόκειται να σημειώσουμε τα
αντικείμενα αυτά περιλαμβάνουν και θέσεις, που πιθανόν να καταλάβει ο
εχθρός ή που από κοντά τους πρόκειται να περάσει, όπως για παράδειγμα
εμπόδια, διάκενα σε φράχτες κλπ. Ορίζουμε την απόσταση που
αντιπροσωπεύει κάθε κύκλος του σχεδιαγράμματος. Κρατώντας το
σχεδιάγραμμα προσανατολισμένο, φέρουμε πάνω σε αυτό ακτίνες προς την
κατεύθυνση των αντικειμένων, που διαλέξαμε έτσι ώστε το μήκος τους να
είναι ανάλογο με τις αποστάσεις των αντικειμένων αυτών. Σημειώνουμε
σύντομες περιγραφές κάθε αντικειμένου, όπως αυτό φαίνεται με γυμνό μάτι
(εικ. 11), και πλάι σε κάθε περιγραφή την απόσταση του αντικειμένου.
Υπογράφουμε και σημειώνουμε στο σχεδιάγραμμα την ημερομηνία και τον
τρόπο με βάση τον οποίο εκτιμήσαμε τις αποστάσεις.
c. Όταν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε το σχεδιάγραμμα επισημάνσεως το

φέρνουμε στο επίπεδο του ματιού, και κοντά σ' αυτό, και κατόπιν το
προσανατολίζουμε με βάση τη παχιά γραμμή προς το επισημανθέν
αντικείμενο.
Μόλις προσανατολιστεί το σχεδιάγραμμα, τα αντικείμενα, των οποίων η
απόσταση έχει σημειωθεί σ' αυτό, αναγνωρίζονται αμέσως από οποιονδήποτε
παρατηρητή.
3. Ασκήσεις Σπουδής και Επισημάνσεως

Οι ασκήσεις σπουδής και επισημάνσεως γίνονται με την υπόθεση μιας επιθετικής ή
αμυντικής ενέργειας.
Σε μια επιθετική ενέργεια, κατ' αρχήν καταδεικνύεται ο στόχος, η κατεύθυνση της
πορείας και τα σημεία του εδάφους, που την επισημαίνουν - ο εκπαιδευτής διατάζει
να οδηγηθούν οι άνδρες του προς το καθορισμένο σημείο μέσα από τις «οδεύσεις»,
που (θα) τους επιτρέπουν να το προσεγγίσουν χωρίς - όσο το δυνατό - να βάλλονται.
Τους σημειώνει τις θέσεις, από όπου θα συνέφερε ν' αρχίσουν το πυρ, αν
ανακόπτονταν η προχώρηση τους προς τα εμπρός. Γίνεται επισήμανση του εδάφους,
33
με σημεία έτσι διαλεγμένα, ώστε να βρίσκονται κοντά στον άξονα της πορείας· εδώ
αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε σημεία που βρίσκονται σε κορυφογραμμές, επειδή
η φαινομενική τους κορυφή ποικίλλει ανάλογα με την θέση του παρατηρητή. Σε μία
αμυντική ενέργεια, δίνουμε προσοχή στις θέσεις, που διαδοχικά θα μπορούσε να
καταλάβει ο εχθρός· τα δρομολόγια που θ' ακολουθούσε, για να οδηγηθεί από τη μια
θέση στην άλλη· τα σημεία, απ' όπου θα μπορούσε να εξορμήσει· τα ακάλυπτα κενά ή
διαστήματα, που θα ήταν υποχρεωμένος να περάσει και στα οποία θα έπρεπε να
επιδιώξουμε να τον προσβάλλουμε. Αυτού του είδους η μελέτη και επισήμανση του
εδάφους (σε μια αμυντική ενέργεια) μπορεί να γίνει πιο εύκολη, αν δώσουμε
χαρακτηριστικές ονομασίες στα σημεία, που παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
TMHMA 8.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΕΙΞΗ ΣΤΟΧΩΝ
1. Εισαγωγή
a. Στη μάχη, ο Ομαδάρχης πρέπει να έχει ένα γρήγορο και ακριβή τρόπο για την
περιγραφή ενός στόχου, έτσι ώστε να μπορεί να τον προσβάλλει χωρίς
καθυστέρηση με το πυρ της Ομάδας του. Ανάλογα, η γνώση αυτού του
αντικειμένου θα επιτρέψει, στο στρατιώτη ατομικά, να καταδείξει στόχους
στο Διοικητή του ή σε άλλους στρατιώτες. Πρέπει να χρησιμοποιείται πάντοτε
η πιο άμεση μέθοδος Καταδείξεως. Συχνά θα είναι δυνατό να κατευθύνει
κανείς την προσοχή σ' ένα φανερό στόχο λέγοντας απλά «ΗΜΙΣΥ ΑΠΟ
ΔΕΞΙΑ» ή «ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΠΙ ΔΕΞΙΑ» ανάλογα με την περίπτωση. Συχνά όμως
οι στόχοι θα είναι δύσκολο να καταδειχτούν και ν' αναγνωριστούν, και τότε
πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλες μέθοδοι.
b. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση και κατάδειξη των
στόχων, είναι:
(1) Η μέθοδος του σημείου επισημάνσεως.
(2) Η μέθοδος του κατακόρυφου ωρολογίου
(3) Η μέθοδος των δακτύλων και της παλάμης
(4) Η μέθοδος με τροχιοδεικτικά βλήματα.
c. Τα στοιχεία, που απαιτούνται για μία πλήρη κατάδειξη του στόχου, είναι: η
απόσταση (πόσο μακριά φαίνεται) η κατεύθυνση (προς ποιο σημείο φαίνεται),
και η περιγραφή (τι είναι, σαν τι φαίνεται). Τα τρία αυτά στοιχεία δίνονται
πάντοτε με την παραπάνω σειρά - με μία μικρή παύση μετά την εκφώνηση
κάθε στοιχείου. Υπάρχει μία εξαίρεση αυτού του κανόνα, όταν ο στόχος
αναμένεται να είναι ορατός μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Σε αυτές
τις περιπτώσεις ο στόχος προσδιορίζεται όσο το δυνατό γρηγορότερα με μία
σύντομη προφορική περιγραφή, όπως π.χ. «Οι άνδρες εκείνοι».
(1) Απόσταση
Η απόσταση προσδιορίζει στον άνδρα πόσο μακριά πρέπει να
κοιτάξει, για να δει το στόχο, όταν εκφωνηθεί η κατεύθυνση.
Εκφωνείται πρώτη, έτσι ώστε ο στρατιώτης να μπορεί να τοποθετήσει
το κλισιοσκόπιό του και να είναι έτοιμος να πυροβολήσει, μόλις
δοθούν και κατανοηθούν τα δύο άλλα στοιχεία της Καταδείξεως του
στόχου. Μπορεί να δοθεί είτε με λόγια είτε με ένα σύνθημα των
βραχιόνων και των χεριών και προσδιορίζεται είτε με οπτική εκτίμηση
είτε παρακολουθώντας την πρόσκρουση των βολίδων στο έδαφος ή
την τροχιά ενός τροχιοδεικτικού βλήματος.
34
(2) Κατεύθυνση
Η κατεύθυνση προσδιορίζει που πρέπει να κοιτάξει ο άνδρας και
μπορεί να υποδειχτεί με τους όρους «ΕΜΠΡΟΣ», «ΕΜΠΡΟΣ»
ΑΡΙΣΤΕΡΑ», «ΕΜΠΡΟΣ ΔΕΞΙΑ», «ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΛΕΥΡΑ», «ΔΕΞΙΑ
ΠΛΕΥΡΑ» και «ΠΙΣΩ ΔΕΞΙΑ». «ΠΙΣΩ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» και «ΠΙΣΩ».
(3) Περιγραφή
Η περιγραφή προσδιορίζει στον άνδρα τι θα περιμένει να δει, καθώς
και τη φύση του στόχου του - αν είναι δηλαδή στόχος - σημείο,
γραμμικός, διαγώνιος ή εκτεινόμενος σε βάθος. Μολονότι συχνά η
κατάδειξη γίνεται προφορικά, οι συνθήκες στο πεδίο της μάχης πολύ
σπάνια επιτρέπουν σε έναν ηγήτορα να καταδείξει απευθείας ένα
στόχο σε όλους τους άνδρες της μονάδας του, ακολουθώντας τον
τρόπο αυτό. Επομένως, όταν ένας ανιχνευτής ή Ηγήτορας έχει
προηγηθεί της Ομάδας, συνήθως φωνάζει: «ΚΛΙΣΙΟΣΚΟΠΙΟ 500,
ΕΜΠΡΟΣ ΔΕΞΙΑ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ ΤΡΟΧΕΙΟΔΕΙΚΤΙΚΟ
ΜΟΥ» και βάλλει ένα τροχιοδεικτικό βλήμα κατά του στόχου.
Κατόπιν δίνει την περιγραφή του στόχου, πχ «ΠΟΛΥΒΟΛΟ».
Για να καταδείξει ένα γραμμικό στόχο, ο ανιχνευτής ή ο Ηγήτορας
προσδιορίζει τα όρια του, βάλλοντας τροχιοδεικτικά εναντίον κάθε
μιας από τις πλευρές του.
Επίσης εκφωνεί, ή παραγγέλλει μ' ένα σήμα, κάθε διόρθωση
απόστασης ή απόκλιση λόγω ανέμου, που κρίνει αναγκαία για τη βολή
των τροχιοδεικτικών.
2. Μέθοδοι Καταδείξεως Στόχων

a. Μέθοδος του Σημείου Επισημάνσεως
Ένα πολύ ευδιάκριτο σημείο, κοντά στο στόχο, λαμβάνεται ως σημείο
επισημάνσεως. Ο στόχος καταδεικνύεται με τη βοήθεια του σημείου αυτού
και σε σχέση μ' αυτό· πχ «300 - Μεγάλο γκρίζο σπίτι - Αριστερή γωνία -
έλατο». Ο στρατιώτης πρέπει, στην απόσταση των 300 μέτρων, ν'
αναγνωρίσει ένα γκρίζο σπίτι ευδιάκριτο, που αποτελεί το σημείο
επισημάνσεως. Έπειτα αναζητεί το στόχο - έλατο στην αριστερή γωνία του
σπιτιού.
b. Μέθοδος του Κατακόρυφου Ρολογιού
Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την κατάδειξη αντικειμένων σε σχέση με ένα
ευδιάκριτο σημείο του εδάφους, που το παίρνουμε σαν βοηθητικό σημείο. Το
σημείο αυτό θεωρείται ότι αποτελεί το κέντρο ενός κατακόρυφου ρολογιού.
Η θέση κάθε άλλου αντικειμένου καταδεικνύεται πρώτα ανάλογα με τη θέση
του Δεξιά και Αριστερά από το κέντρο του ρολογιού και μετά αναφέρεται η
ώρα που αντιστοιχεί. Πχ αν ο στόχος μας είναι ο μικρός θάμνος, που
σημειώνεται στην Εικόνα 12 με βέλος, και πάρουμε σαν βοηθητικό σημείο
τον ανεμόμυλο, η ένδειξη της κατάδειξης του στόχου θα είναι η ακόλουθη:
«Ανεμόμυλος - Δεξιά - Ώρα 4η - Μικρός θάμνος».
35
c. Μέθοδος με τη Βοήθεια των Δαχτύλων και της Παλάμης
(1) Όταν ο στόχος είναι δύσκολο να περιγραφεί και να εντοπιστεί και
υπάρχει περίπτωση συγχύσεως μας συμφέρει να χρησιμοποιήσουμε
μια μέθοδο, με την οποία να καταδείξουμε πόσο μακριά και Δεξιά ή
Αριστερά από το σημείο Επισημάνσεως βρίσκεται ο στόχος. Αυτό
μπορεί να γίνει αν χρησιμοποιήσουμε σαν μονάδα μετρήσεως το
πλάτος είτε των δακτύλων είτε της παλάμης. Σύμφωνα με τη μέθοδο
αυτή, τεντώνουμε τον αριστερό βραχίονα, κλείνουμε το ένα μάτι και
δίνουμε την απόκλιση Δεξιά ή Αριστερά σε δάχτυλα, που
αντιστοιχούν με το πλάτος ενός ή περισσοτέρων δακτύλων ή με την
παλάμη που αντιστοιχεί με την απόσταση μεταξύ του αντίχειρα και
του μικρού δακτύλου όταν το χέρι είναι τεντωμένο.
(2) Η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα (μαζί) με τη
μέθοδο του ρολογιού ή και χωρίς αυτήν.
(3) Παραδείγματα
(a) «Καλύβι - Δεξιά - ώρα 1η - Θημωνιά»
(b) «Καλύβι - Αριστερά - Μια παλάμη και δύο δάχτυλα - Μικρός
φράχτης».
d. Μέθοδος με Τροχιοδεικτικά
Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, εκείνος που καταδεικνύει το στόχο θέτει τα
στοιχεία που αντιστοιχούν στην απόσταση του στόχου στο κλισιοσκόπιο και
βάλλει έναν αριθμό από τροχιοδεικτικές βολίδες. Έτσι με την τροχιά
καταδεικνύεται η κατεύθυνση ενώ με τα σημεία προσκρούσεως καθορίζεται η
θέση του καταδεικνυομένου αντικειμένου. Αν το έδαφος, στην περιοχή του
αντικειμένου, επιτρέπει την παρατήρηση των σημείων προσκρούσεως των
βολίδων, τότε είναι δυνατό να γίνει χρήση κοινών βολίδων και όχι
τροχιοδεικτικών. Εξυπακούεται ότι η μέθοδος αυτή πρέπει να αποφεύγεται,
όταν επιδιώκεται ο αιφνιδιασμός ή η μη πρόωρη αποκάλυψη των θέσεων μας.
TMHMA 9.
ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ
1. Γενικά
a. Ο σημερινός πόλεμος είναι πόλεμος διεισδύσεων μέσα στις εχθρικές θέσεις,
πράγμα που σημαίνει ότι μικρά τμήματα, ή και άτομα ακόμα, προχωρούν και
ανοίγουν το δρόμο τους στηριγμένα στη δική τους επιτηδειότητα και στην
ισχύ των όπλων τους. Μια διείσδυση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, αν
αυτός που την επιχειρεί δεν έχει αποκτήσει τη μεγαλύτερη δυνατή πείρα της
36
κινήσεως στο πεδίο της μάχης, την τέχνη της αποκρύψεως και του
αιφνιδιασμού. Ιδιαίτερα μια κακή κίνηση μπορεί να καταστρέψει τα πάντα.
b. Η διδασκαλία του τρόπου κινήσεως του στρατιώτη στο πεδίο της μάχης
περιλαμβάνει:
(1) Την Τεχνική των Κινήσεων, για την επίτευξη του αυτοματισμού στις
μετακινήσεις του στρατιώτη.
(2) Τη διάβαση εμποδίων, για την αύξηση της ταχύτητας και της
επιτηδειότητας του στρατιώτη.
(3) Τις μετακινήσεις κατά τη μάχη, για την κίνηση του στρατιώτη, κάτω
από τα μάτια του εχθρού, με στόχο την εκτέλεση της αποστολής του.
2. Τεχνική των Κινήσεων κατά την Ημέρα

a. Κινήσεις Χωρίς Όπλο
(1) Βάδισμα
Η κίνηση αυτή δεν διαφέρει από το κανονικό βάδισμα, γίνεται όμως
προσεκτικά και με τα μάτια ψηλά, για να παρατηρούν.
(2) Έρπυση με το Στομάχι
Το σώμα κολλάει στο έδαφος από τα δάχτυλα των ποδιών μέχρι το
σαγόνι, με το στήθος και τις μασχάλες να ακουμπούν τέλεια στο
έδαφος και τους βραχίονες τεντωμένους μπροστά. Η προώθηση γίνεται
με έρπυση πότε πάνω στο ένα και πότε πάνω στο άλλο πλευρό, όπως
περίπου συμβαίνει στην κολύμβηση «κρόουλ». Τα χέρια και τα πόδια
πρέπει να κινούνται διπλά έξω από το σώμα και όχι κάτω απ' αυτό.
Όλη η κινητήρια δύναμη προέρχεται από την ώθηση με το εσωτερικό
του μηρού. Οι φτέρνες είναι συνέχεια σε επαφή με το έδαφος.
(3) Προχώρηση με τα Χέρια και τα Γόνατα
Το σώμα στηρίζεται στα χέρια και στα γόνατα. Οι γροθιές είναι
σφιγμένες. Η κίνηση είναι γρήγορη, αλλά κουραστική, γι' αυτό και
απαιτούνται συχνές, σύντομες στάσεις.
(4) Κύλισμα (βαρελάκια)
Με τους βραχίονες τεντωμένους κατά μήκος των πλευρών, κυλιέται το
σώμα προς τα πλάγια. Αυτή είναι μια γρήγορη μέθοδος για
απομάκρυνση από θέση που έχει ανακαλύψει ο εχθρός.
b. Κινήσεις με Όπλο
(1) Βάδισμα
Το όπλο κρατιέται με το δεξί ή το αριστερό χέρι εγκάρσια με το σώμα
και έτοιμο για άμεση χρησιμοποίηση ή κρατιέται και με τα δύο χέρια.
Το σώμα πρέπει να ισορροπεί πάνω και στα δύο πόδια και το όπλο να
μεταφέρεται με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται σαν μέρος του
σώματος. Ο τρόπος αυτός εξασφαλίζει τη δυνατότητα άμεσης
ακινησίας, σε περίπτωση ανάγκης και σταδιακής εξαφάνισης. Οι
απότομες και αφύσικες κινήσεις προκαλούν την προσοχή.
(2) Έρπυση με το Στομάχι
Ο τρόπος αυτός χρησιμοποιείται όταν υπάρχει ελάχιστη προστασία ή
κάλυψη, είναι αργός αλλά εξασφαλίζει την αφάνεια. Το σώμα κολλάει
στο έδαφος και το όπλο κρατείται με το χέρι από τον αορτήρα και τον
αορτηριούχο, στηρίζεται πάνω στον πήχη και το κοντάκι σέρνεται στο
έδαφος, ενώ δίνεται προσοχή, ώστε η κάννη να παραμένει μακριά από
το έδαφος. Για την προώθηση κινούνται ταυτόχρονα προς τα εμπρός ο
δεξιός βραχίονας και το αριστερό σκέλος. Έπειτα το σώμα,
37
ακουμπώντας πάνω σε αυτά, σπρώχνεται προς τα εμπρός.
Επαναλαμβάνεται αντίστροφα η κίνηση με τον αριστερό βραχίονα και
το δεξιό σκέλος (εικ. 13).
Η κίνηση αυτή μπορεί να εκτελεσθεί ακόμα και αν το όπλο κρατιέται

και με τα δύο χέρια, με το δεξί στη λα6ή που υπάρχει στο κοντάκι και
το αριστερό πάνω από το κέντρο βάρους του.
Όταν υπάρχει μια σχετική προστασία και επιδιώκουμε κάποια σχετική
ταχύτητα, το σώμα στηρίζεται στους πήχεις και στις κνήμες. Το όπλο
μεταφέρεται πάνω και στους δύο πήχεις κάθετα στο σώμα. Τα γόνατα
κινούνται πίσω από τους γλουτούς και οι γλουτοί παραμένουν όσο πιο
χαμηλά γίνεται. Η προώθηση γίνεται με εναλλαγές στις κινήσεις προς
τα εμπρός του αριστερού αγκώνα - δεξιού γονάτου και δεξιού αγκώνα
- αριστερού γόνατου (Εικόνα 14).
(3) Προχώρηση με τα Χέρια και τα Γόνατα

Το όπλο κρεμιέται από το σβέρκο ή κρατιέται με το ένα χέρι από το
κέντρο βάρους του και η κίνηση γίνεται όπως στη παρ. 2α(3). Ο
μοχλός όπλισης πρέπει να είναι προς τα πάνω και το κοντάκι προς τα
εμπρός, για να μη κολλάνε ακαθαρσίες στα κινητά μέρη και στο
φλογοκρύπτη.
38
(4) Κύλισμα («βαρελάκια»)
Το όπλο κρατιέται δίπλα στην αριστερή ή δεξιά πλευρά, ανάλογα με
το πλευρό που πάνω του γίνεται το κύλισμα. Τα κινητά μέρη
σκεπάζονται με τον πήχη, ώστε να διατηρούνται καθαρά.
(5) Γρήγορη Κίνηση (Άλμα)
Η κίνηση που περιγράφεται παρακάτω είναι η πιο γρήγορη για την
αλλαγή θέσης. Αρχίζει με το σώμα να βρίσκεται σε πρηνή θέση
(Εικόνα 15, 1η θέση). Το κεφάλι υψώνεται λίγο και διαλέγεται η
καινούρια θέση (Εικόνα 15, 2η θέση). Μετά κατεβαίνει. Οι βραχίονες
έρχονται κοντά στο σώμα, οι αγκώνες ακουμπάνε πάνω στο έδαφος
και το δεξί πόδι σέρνεται μπροστά (Εικόνα 15, 3η θέση). Αμέσως
υψώνεται το σώμα με τέντωμα των χεριών (Εικόνα 16, 4η θέση). Ο
στρατιώτης αναπηδά στα πόδια του, βγάζοντας μπροστά το αριστερό
πόδι (Εικόνα 16, 5η θέση). Μετά τρέχει προς την καινούρια θέση
σκύβοντας όσο γίνεται χαμηλότερα (Εικόνα 17, 6η θέση). Πριν πέσει
κάτω, στέκεται στα πόδια του (Εικόνα 17, 7η θέση). Χαμηλώνει τα
γόνατα και ταυτόχρονα πιάνει το όπλο στην άκρη του κοντακίου.
(Εικόνα 18, 8η θέση). Πέφτει μπροστά στηριγμένος πάνω στο κοντάκι
του όπλου (Εικόνα 18, 9η θέση). Στρέφει το σώμα του λίγο προς τα
Αριστερά φέρνει το όπλο (τυφέκιο) σε θέση βολής και κυλάει στη
θέση μάχης που έχει διαλέξει (Εικόνα 19, 10η και 11η θέση), όπου και
ξαπλώνει όσο γίνεται καλύτερα. Αν καταλάβει ότι ο εχθρός τον έχει
δει, κινείται προς τα Δεξιά ή Αριστερά για να αποφύγει την
παρατήρηση.
39
3. Διάβαση Εμποδίων Κατά την Ημέρα
a. Αμέσως μόλις ο κάθε στρατιώτης τελειοποιήσει την τεχνική του στην κίνηση
με και χωρίς όπλα, πρέπει να εκπαιδευτεί στη διάβαση των εμποδίων που
μπορεί να συναντήσει στο πεδίο της μάχης. Είναι πιο πιθανό να σκοτωθεί
κάποιος απ' τον εχθρό στην προσπάθεια του να περάσει κάποιο εμπόδιο, παρά
σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση.
Η πολύ γρήγορη διάβαση των εμποδίων με οπλισμό επιτρέπει στο στρατιώτη
να παραμείνει όσο γίνεται λιγότερο χρόνο ακάλυπτος στα πυρά του εχθρού
40
και εξαρτάται από τη δική του ευκινησία και επιδεξιότητα. Αυτές μπορεί να
τις αποκτήσει κανείς μόνο μετά από μεγάλη εξάσκηση.
b. Σε κατάλληλο στίβο φτιάχνονται εμπόδια, όπως μερικά είναι:
(1) Ψηλοί τοίχοι.
(2) Φράχτες από συρματόπλεγμα και από ξύλα.
(3) Ανώμαλο έδαφος (σκαμμένο με πέτρες κα)
(4) Τάφροι και ρέματα.
(5) Θέσεις για άλματα.
(6) Παράθυρα.
(7) Δοκάρια ισορροπίας.
(8) Χαμηλά εμπόδια για έρπυση.
(9) Χαλαρό σύρμα.
(10) Σκαλοπάτια.
c. Ο στρατιώτης πρέπει να εξασκηθεί τέλεια στη διάβαση των εμποδίων και
αμέσως μόλις αυτό γίνει πρέπει να εκπαιδευτεί και στη διάβαση των
εμποδίων, που για να τα περάσει, χρειάζεται απαραίτητα τη βοήθεια και των
συναδέλφων του.
(1) Αναρρίχηση Ψηλού Τοίχου ή Α/Τ Τάφρου
Δύο άντρες στέκονται με τις πλάτες τους στο εμπόδιο και πλέκοντας
τα χέρια τους σχηματίζουν σκαλοπάτι, που πάνω τους πατώντας οι
υπόλοιποι άντρες, μπορούν να σκαρφαλώσουν στη συνέχεια πάνω
στον τοίχο ή στο πάνω μέρος του χαντακιού και να περάσουν στην
άλλη πλευρά. Οι δύο τελευταίοι απ' αυτούς μένουν στην κορυφή του
εμποδίου και ανεβάζουν τελικά με τα χέρια αυτούς που σχημάτισαν τη
σκάλα, αφού πρώτα πάρουν τα όπλα τους.
(2) Συρματόπλεκτοι Φράκτες
Δύο άντρες κρατούν τα σύρματα μακριά το ένα από το άλλο,
αφήνοντας τους υπολοίπους να περάσουν. Από αυτούς οι δύο
τελευταίοι, μετά το πέρασμα, αναλαμβάνουν αυτό που έκαναν οι
πρώτοι, για να περάσουν και αυτοί. Αν η διάβαση δεν μπορεί να γίνει
με αυτό τον τρόπο (τριπλή κονσερτίνα κ.α.) ένας από τους στρατιώτες
πέφτει πάνω στο φράκτη, αφού πρώτα απλώσει πάνω σε αυτόν το
αδιάβροχο το τζάκετ ή μία κουβέρτα και δίνει τη δυνατότητα στους
υπόλοιπους για ταχύτατη διάβαση.
(3) Κενά Φρακτών - Αντερείσματα
Όλοι οι άντρες παρατάσσονται μπροστά στο εμπόδιο και το περνάνε
ταυτόχρονα και τροχάδην.
4. Οι Μετακινήσεις του Στρατιώτη στη Διάρκεια της Μάχης

Ο στρατιώτης που διδάχθηκε την τεχνική των κινήσεων στη διάρκεια της ημέρας,
πρέπει να εκπαιδευθεί στο να τη χρησιμοποιεί με ευκολία στο πεδίο της μάχης.
Έτσι ο στρατιώτης που κατέχει κάποια θέση μάχης και που θέλει να μετακινηθεί σε
κάποια άλλη κάτω από το βλέμμα του εχθρού, θα βάλει στον εαυτό του ορισμένα
ερωτήματα, που η απάντηση τους θα αποτελέσει την απόφαση του για την
μετακίνηση.
Αυτά είναι τα παρακάτω:
a. Πού
Πριν από το ξεκίνημα ο στρατιώτης πρέπει να διαλέξει την καινούργια θέση,
όπου θα τελειώσει την κίνηση του. Οι όροι, που πρέπει να εκπληρώνει η
καινούργια αυτή θέση, περιγράφονται στο Τμήμα 4.
41
b. Από πού
Στην καινούργια θέση που διάλεξε ο στρατιώτης πρέπει να πάει αθέατος,
ασφαλής και σε όσο γίνεται λιγότερο χρόνο. Πρέπει να σκεφθεί, πριν αν
αποφασίσει τα παρακάτω:
(1) Είναι σκόπιμη, εφόσον είναι δυνατή, μικρή μετατόπιση πριν από το
ξεκίνημα, γιατί ο εχθρός μπορεί να έχει εντοπίσει τη θέση που κατέχει.
(2) Επίσης είναι σκόπιμη η αποφυγή, στη διάρκεια της κίνησης, των
σημείων εκείνων που παρατηρεί και βάλλει ιδιαίτερα ο εχθρός.
(3) Η ασφάλεια του δρομολογίου που θα επιλεγεί επιβάλλει να παρέχει
αυτό προστασία ή τουλάχιστον απόκρυψη.
(4) Δε συμφέρει η κίνηση να αφήσει ίχνη. Επομένως το δρομολόγιο δεν
πρέπει να περνάει από χώρους, όπου η εγκατάλειψη ιχνών θα είναι
αναπόφευκτη.
(5) Η διάβαση δρόμου είναι σημαντικό αντικείμενο στην εκλογή
δρομολογίου. Επιδιώκεται η διάβαση σε στροφή ή σε χαμηλό σημείο ή
σε σημείο που θα έχει και από τις δύο μεριές του δρόμου θάμνους για
απόκρυψη πριν και μετά τη διάβαση.
(6) Δεν κρίνεται σωστή αρχικά η κίνηση μέσα σε οργωμένο χωράφι. Αν
αυτό είναι υποχρεωτικό, η κίνηση μπορεί να γίνει κατά μήκος κάποιου
αυλακιού.
c. Πώς
Για την καλύτερη και πιο ακίνδυνη μετακίνηση χρησιμοποιείται η τεχνική που
αναπτύχθηκε στις προηγούμενες σελίδες. Για να γίνει αυτό ο στρατιώτης
πρέπει να εκλέγει:
(1) Τον πιο κατάλληλο τρόπο κίνησης για τη συγκεκριμένη περίπτωση.
(2) Το ρυθμό που θα έχει η προχώρηση του (βάδισμα, τρέξιμο κ.α).
(3) Τις ενδιάμεσες στάσεις.
(4) Τον τρόπο που θα ενεργήσει σε περίπτωση αντίδρασης του εχθρού, με
δραστικά πυρά εναντίον του. Στην περίπτωση αυτή είναι λογικό να
διακόψει την κίνηση του και να πάρει θέση, να μετακινηθεί Δεξιά ή
Αριστερά και να προετοιμάσει αμέσως την επόμενη κίνηση του.
d. Πότε
Η κίνηση γίνεται πάντοτε μέσα στα τοποθετημένα χρονικά όρια, όταν είναι
επίκαιρη.
Και είναι επίκαιρη η κίνηση όταν:
(1) Τα φίλια πυρά αναγκάζουν τον εχθρό να προστατευτεί.
(2) Την κίνηση αποκρύπτει καπνός ή ομίχλη.
(3) Καμία άλλη αιτία δεν τραβάει εκείνη τη στιγμή την προσοχή του
εχθρού στην περιοχή.
(4) Η δραστηριότητα του εχθρού είναι πολύ μικρή.
(5) Οι θόρυβοι της μάχης (κρότοι, εμφάνιση Αεροπορίας κ.α) αποσπούν
την προσοχή του εχθρού.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ο στρατιώτης προετοιμάζει τη μετακίνηση του,
χωρίς να τραβήξει την προσοχή του εχθρού, και την κάνει αφού εκμεταλλευτεί τα
πυρά που γίνονται εναντίον του αντικειμενικού σκοπού προς τον οποίο κινείται.
42
TMHMA 10.
ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΣ
1. Προσανατολισμός
Προσανατολισμός είναι η εύρεση των σημείων του ορίζοντα. Η εύρεση ενός από
αυτά είναι αρκετή για να βρεθούν και τα υπόλοιπα τρία και είναι ο μόνος ασφαλής
τρόπος τήρησης της κατευθύνσεως. Ο προσανατολισμός επιτυγχάνεται με τα
παρακάτω μέσα.
a. Με την Πυξίδα
(1) Η πυξίδα είναι το πιο σίγουρο μέσο προσανατολισμού και τήρησης
της κατευθύνσεως. Για να το επιτύχουμε όμως πρέπει να γνωρίζουμε
την πυξίδα και τον τρόπο χρησιμοποιήσεως της.
(2) Στη συνέχεια παρέχονται γενικά στοιχεία που αφορούν στην
περιγραφή και τον τρόπο χρησιμοποιήσεως της πρισματικής πυξίδας.
(a) Η πρισματική πυξίδα αποτελείται από μία θήκη μέσα στην οποία
είναι προσαρμοσμένος ένας μαγνητικός δίσκος επί άξονος, κατά
τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα όταν η
πυξίδα τηρείται επίπεδη. Επάνω στο δίσκο διακρίνουμε με
φωσφορίζοντα στοιχεία, ένα βέλος και τα γράμματα E,S,W. To
βέλος δείχνει πάντα το Μαγνητικό Βορρά και τα γράμματα
συμπίπτουν με την ανατολή (Ε, 90 °) το νότο (S 180°) και τη
δύση (W, 270°). Στο δίσκο υπάρχουν δύο κλίμακες. Η εξωτερική
κλίμακα είναι βαθμονομημένη σε χιλιοστά (6400) και η
εσωτερική σε μοίρες (360 °).
Στο κάλυμμα της πυξίδας υπάρχει, μέσα στη σχισμή, το νήμα
σκοπεύσεως. Στο πτυσσόμενο προσοφθάλμιο υπάρχει, για τη
σκόπευση του αντικειμένου και ένας φακός για την ανάγνωση
του αζιμουθίου.
43
(b) Κατά τη χρήση της πυξίδας θα πρέπει να ακολουθούνται πάντοτε
οι παρακάτω δύο γενικοί κανόνες:
1/ Η πυξίδα θα πρέπει κατά τις μετρήσεις, να βρίσκεται
μακριά από μεταλλικά αντικείμενα και καλώδια ψηλής
τάσεως. Το βέλος του βορρά της πυξίδας κατευθύνεται
από τις δυναμικές γραμμές του μαγνητικού πεδίου της γης.
Οι δυναμικές γραμμές παρενοχλούνται, τοπικά, από μικρές
ποσότητες σιδήρου και ηλεκτρικά πεδία με αποτέλεσμα, σε
τέτοιες περιπτώσεις, να δημιουργούνται λάθη στην
ανάγνωση της πυξίδας. Ακόμη και ομματογυάλια με
μεταλλικό σκελετό είναι δυνατό να επιδράσουν στην
πυξίδα το δε αποτέλεσμα θα είναι τόσο μεγαλύτερο όσο
μεγαλύτερη θα είναι η μάζα του αντικειμένου ή όσο θα
αυξάνει η δύναμη του ηλεκτρικού πεδίου. Το μέγεθος της
επιδράσεως μπορεί να προσδιορισθεί με την συγκράτηση
της πυξίδας μέσα στην παλάμη και βαθμιαίας
απομακρύνσεως από το αντικείμενο μέχρις ότου ο δίσκος
ακινητοποιηθεί. Σαν βάση παρέχεται ο παρακάτω πίνακας,
ο οποίος πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την
χρησιμοποίηση της πυξίδας και περιλαμβάνει την ελαχίστη
απόσταση της πυξίδας από μεταλλικά αντικείμενα ή
ηλεκτροφόρα καλώδια.
a/ Ηλεκτροφόρες γραμμές υψηλής τάσεως: 150 μ.
b/ Σιδηροδρομικές γραμμές : 50 μ.
c/ Οχήματα γενικά : 50 μ.
d/ Όλμοι ή τηλεγραφικές γραμμές : 25 μ.
e/ Ακιδωτό σύρμα : 10 μ.
f/ Μεταλλικά κράνη, ελαφρά όπλα, διόπτρες και άλλα
μεταλλικά αντικείμενα : 10 μ.
2/ Όταν η πυξίδα δεν χρησιμοποιείται θα πρέπει να βρίσκεται
μέσα στη θήκη της, επειδή είναι ευαίσθητο όργανο και
μπορεί να υποστεί εύκολα ζημιά.
(c) Η χρήση της πυξίδας για τον προσανατολισμό και την 'τήρηση
της κατευθύνσεως είναι απλή την ημέρα αλλά παρουσιάζει
σχετικές δυσκολίες τη νύχτα. Στο παρακάτω εδάφιο 2γ (2)
περιγράφεται με λεπτομέρεια η χρήση της πυξίδας για την
τήρηση της κατευθύνσεως.
b. Με το Χάρτη
Ο προσανατολισμός γίνεται και με τη βοήθεια του χάρτη. Έτσι αν
αναγνωρίσουμε δύο σημεία του εδάφους που αναφέρονται και στο χάρτη,
μπορούμε να προσανατολιστούμε με βάση το γεγονός ότι το πάνω μέρος του
δείχνει το βορρά.
c. Με τον Ήλιο και το Ρολόι
44
Τρίτος τρόπος προσανατολισμού, τη μέρα, είναι με τη βοήθεια του ήλιου και
του ρολογιού (εικ. 21). Σύμφωνα με αυτόν το ρολόι κρατιέται οριζόντια, πάνω
στην παλάμη, με την πλάκα προς τα πάνω. Περιστρέφεται μέχρις ο
ωροδείκτης να δείξει προς τον ήλιο. Για να διαπιστωθεί ότι ο ωροδείκτης είναι
ακριβώς στραμμένος στον ήλιο, βάζουμε ένα κομμάτι ξύλο ή ένα άλλο λεπτό
Εικόνα 21. Προσανατολισμός με τον Ήλιο και το Ρολόι

αντικείμενο όρθιο στην άκρη του ωροδείκτη και στρέφεται το ρολόι μέχρις
ότου ο ωροδείκτης και η σκιά του ξύλου συμπέσουν. Τώρα, χωρίς να κινηθεί
το ρολόι, διχοτομείται η μικρότερη γωνία μεταξύ της 12η ώρας και του
ωροδείκτη και η διχοτόμος της δείχνει το Νότο. Η προέκταση της διχοτόμου
προς την αντίθετη κατεύθυνση είναι ο Βορράς (ο τρόπος αυτός ισχύει μόνο
για το Βόρειο ημισφαίριο).
d. Με τον Ήλιο
Είναι γνωστό ότι ο ήλιος εμφανίζεται από την Ανατολή (ανατέλλει) και
χάνεται προς τη Δύση (δύει), διαγράφοντας τροχιά, που για το βόρειο
ημισφαίριο περνάει από το Νότο, που σημαίνει ότι στις 12 το μεσημέρι ο
ήλιος βρίσκεται νότια (προς Ν) του παρατηρητή. Από αυτό βγαίνει ότι στις
10:00 ώρα περίπου ο ήλιος βρίσκεται προς τα ΝΑ και στις 15:00 ώρα περίπου,
προς τα ΝΔ. Έτσι μπορούμε να προσανατολιστούμε κατά προσέγγιση με τη
βοήθεια του ήλιου. Άλλοι τρόποι προσανατολισμού με τη βοήθεια του ήλιου
είναι οι ακόλουθοι:
(1) Μέθοδος της Μικρότερης Σκιάς
Ο Ήλιος βρίσκεται στο μεγαλύτερο ύψος του κατά το μεσημέρι.
Επομένως τότε η σκιά των αντικειμένων είναι η μικρότερη.
Τοποθετούμε μία ράβδο, όσο το δυνατόν κατακόρυφα, σε επίπεδο
έδαφος. Λίγο πριν το μεσημέρι αρχίζουμε να σημειώνουμε τη θέση
του τέλους της σκιάς της ράβδου στο έδαφος. Συνεχίζουμε να
σημειώνουμε μέχρις ότου η σκιά αρχίζει να μακραίνει. Η κατεύθυνση
45
της μικρότερης σκιάς δείχνει την κατεύθυνση του Βορρά.
Λεπτομέρειες στην παρακάτω εικόνα 22.
(2) Μέθοδος της Ίσης Σκιάς

Η σκιά μιας κατακόρυφης ράβδου έχει π.χ. δύο ώρες πριν το μεσημέρι
το ίδιο μήκος δύο ώρες και μετά το μεσημέρι. Τοποθετούμε στο
έδαφος μία όρθια ράβδο απέναντι στον ήλιο και σχηματίζουμε κύκλο
με κέντρο τη βάση της ράβδου και ακτίνα το μήκος της σκιάς της.
Σημειώνουμε το σημείο του άκρου του τέλους της σκιάς. Καθώς ο
ήλιος θα ανεβαίνει η σκιά θα μικραίνει μέχρι το μεσημέρι οπότε θα
αρχίζει να μακραίνει και πάλι. Όταν η σκιά αγγίξει και πάλι τον κύκλο
σημειώνουμε το σημείο επαφής. Το μέσο της αποστάσεως μεταξύ των
δύο σημείων μαζί με το κέντρο του κύκλου (η βάση της ράβδου)
προσδιορίζουν την κατεύθυνση του βορρά. Λεπτομέρειες στην
παρακάτω εικόνα 23.
46
(3) Μέθοδος της Κορυφής της Σκιάς
Η μέθοδος αυτή απαιτεί μόνο 10-15 λεπτά της ώρα και είναι πολύ
ακριβέστερη από τη μέθοδο με τον ήλιο και το ρολόι που περιγράφεται
στην παράγραφο 1γ.
Σημειώνουμε την κορυφή της σκιάς που προέρχεται από μία ράβδο
μήκους ενός περίπου μέτρου. Σημειώνουμε και πάλι την κορυφή μετά
από 10-15 λεπτά της ώρας. Μία ευθεία γραμμή όπου να περνάει από
τα δύο παραπάνω σημεία δείχνει, κατά προσέγγιση, τη γραμμή
Ανατολής - Δύσης. Εάν δεν είμαστε βέβαιοι ποια είναι η Ανατολή και
ποια η Δύση ακολουθούμε τον εξής απλό κανόνα. Ο ήλιος ανατέλλει
από την Ανατολή και δύει στη Δύση. Η κορυφής της σκιάς κινείται
αντίθετα. Επομένως το πρώτο σημείο της κορυφής της σκιάς βρίσκεται
προς την κατεύθυνση της Δύσης και το δεύτερο προς την κατεύθυνση
της Ανατολής Λεπτομέρειες στην παρακάτω εικόνα 24.
47
e. Άλλοι Τρόποι Προσανατολισμού
Κοντά σε κατοικημένες περιοχές, προσανατολιζόμαστε, αλλά με λιγότερη
ακρίβεια με τις εκκλησίες (το ιερό τους συνήθως βρίσκεται προς την
Ανατολή), με τους τάφους (οι σταυροί προς την Ανατολή), με τα δέντρα (όπου
φυσούν συνήθως βόρειοι άνεμοι, τα δέντρα γέρνουν προς το μέρος του
Νότου) κ.α.
2. Τήρηση της Κατευθύνσεως

Η σημασία της ικανότητας για τήρηση της κατευθύνσεως είναι σημαντική και πρέπει
να καταβάλλεται προσπάθεια στη διάρκεια της εκπαιδεύσεως, για να μπορούν όλοι
να προσανατολίζονται εύκολα και να τηρούν την κατεύθυνση που τους έχει οριστεί.
Με την εξάσκηση και τη γνώση των διαφορετικών τρόπων τηρήσεως της
κατευθύνσεως θα γίνουν οι άντρες ικανοί να πετυχαίνουν τις αποστολές και να
φτάνουν στον αντικειμενικό τους σκοπό. Η τήρηση της κατευθύνσεως πετυχαίνεται
με πολλούς τρόπους.
a. Ο πιο απλός και πρακτικός τρόπος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί
περισσότερο, είναι αυτός με την αποστήθιση μιας σειράς χαρακτηριστικών
και ευκολοδιάκριτων σημείων του εδάφους. Βέβαια δεν μπορούμε πάντα να
εφαρμόσουμε αυτόν τον τρόπο, όπως για παράδειγμα μέσα σε πυκνό δάσος ή
σε έδαφος διακεκομμένο
b. Άλλος τρόπος είναι η τήρηση δύο χαρακτηριστικών μακρινών αντικειμένων
που βλέπουμε, ως σημεία κατεύθυνσης και ο τρόπος αυτός δεν είναι πάντα
κατάλληλος για εφαρμογή.
c. Οι πιο σίγουροι τρόποι για την τήρηση της κατεύθυνσης είναι με το Χάρτη
και την Πυξίδα.
(1) Με το Χάρτη
Για την εφαρμογή του τρόπου αυτού είναι απαραίτητες οι γνώσεις για
την ανάγνωση του Χάρτη και γνώση των διαφόρων συνθηματικών
παραστάσεων και στρατιωτικών όρων. Ο χάρτης προσανατολίζεται,
48
αναγνωρίζεται το δρομολόγιο που πρέπει να ακολουθήσουμε πάνω σ'
αυτόν και το έδαφος και τηρείται η κατεύθυνση με αδιάκοπη σύγκριση
του εδάφους με αυτόν. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να έχουμε το
χάρτη μαζί μας, μπορούμε να αποστηθίσουμε απ' αυτόν το δρομολόγιο
που πρέπει να ακολουθήσουμε και να το αναγνωρίσουμε στην πορεία,
πάνω στο έδαφος. Σημεία όπως οι στροφές των ρυακιών, των δρόμων,
η κατεύθυνση των ρεμάτων κ.α. μας βοηθούν αρκετά. Επίσης, αντί για
χάρτη, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σχεδιάγραμμα που έχει
αντιγραφεί απ' αυτόν ή και σκαρίφημα.
(2) Με την Πυξίδα
(a) Για την εφαρμογή του τρόπου αυτού είναι απαραίτητες οι
γνώσεις γύρω από την πυξίδα και τη χρησιμοποίησή της, για το
αζιμούθιο κλπ.
(b) Η χρήση της πυξίδας για την τήρηση της κατευθύνσεως κατά την
ημέρα είναι απλή. Καθορίζεται το αζιμούθιο του αντικειμενικού
σκοπού, από τη θέση του ενδιαφερομένου, είτε με άμεση
ανάγνωση, είτε από το χάρτη και η κατεύθυνση τηρείται με
συνεχή έλεγχο του αζιμουθίου που ακολουθείται (Εικόνα 25).
(c) Η χρήση της πρισματικής πυξίδας για την τήρηση της
κατευθύνσεως κατά τη νύχτα παρουσιάζει κάποια σχετική
δυσκολία. Διαφορετικοί τύποι πρισματικής πυξίδας πιθανόν να
διαφέρουν κάπως στις λεπτομέρειες χρήσεως τους κατά τη
νύχτα, αλλά οι αρχές παραμένουν οι ίδιες. Επάνω από το δίσκο
της πυξίδας (εικόνα 20) υπάρχει προσαρμοσμένος ένας κινητός
κρύσταλλος επί πλέον του μόνιμου γυάλινου καλύμματος ή του
μόνιμου κρυστάλλου. Επάνω σ' αυτόν τον κινητό κρύσταλλο
υπάρχει τουλάχιστον μία φωσφορίζουσα γραμμή. Για την
προετοιμασία της πυξίδας για νυχτερινή χρήση ακολουθείται η
παρακάτω διαδικασία.
1/ Εάν υπάρχει πηγή φωτός
49
Κρατώντας σταθερά την πυξίδα μέσα στη παλάμη του
χεριού την στρέφουμε μέχρις ότου το επιθυμητό αζιμούθιο
βρεθεί υπό το σταθερό δείκτη της πυξίδας. Διατηρούμε την
πυξίδα σταθερή ώστε το επιθυμητό αζιμούθιο να
παραμένει υπό τον σταθερό δείκτη και στρέφουμε τον
κινητό κρύσταλλο μέχρις ότου η φωσφορίζουσα γραμμή
βρεθεί πάνω από το βέλος του Βορρά.
2/ Εάν δεν υπάρχει πηγή φωτός
Ένα αζιμούθιο μπορεί να καθορισθεί, επί της πυξίδας και
με τη μέθοδο των «κλικ». Καθώς το κινητό κρύσταλλο
περιστρέφεται ακούγεται μία σειρά από «κλικ». Κάθε ένα
από τα κλικ αντιπροσωπεύει τρεις (3) μοίρες. Εάν το
επιθυμητό αζιμούθιο διαιρεθεί δια του 3 τότε μπορεί να
προσδιορισθεί ο αριθμός των «κλικ» τα οποία πρέπει να
τεθούν. Για να ορισθεί το αζιμούθιο επί της πυξίδας
στρέφουμε τον κινητό κρύσταλλο μέχρις ότου η
φωσφορίζουσα γραμμή βρεθεί ακριβώς πάνω από το
σταθερό δείκτη. Κατόπιν κρατώντας την πυξίδα δια του
κινητού κρυστάλλου, στρέφουμε το σώμα της πυξίδας
κατά τη φορά των δεικτών του ωρολογίου και κατά τον
επιθυμητό αριθμό «κλικ».
3/ Εκλογή ενός αντικειμένου επί του αζιμουθίου
Έχοντας προετοιμάσει την πυξίδα, όπως περιγράφηκε
παραπάνω, την περιστρέφουμε μέχρις ότου το βέλος του
βορρά βρεθεί ακριβώς κάτω από την φωσφορίζουσα
γραμμή. Το σώμα της πυξίδας και το νήμα σκοπεύσεως
σκοπεύουν κατά μήκος του απαιτουμένου αζιμουθίου.
Παρατηρούμε δια της σχισμής σκοπεύσεως και βρίσκουμε
ένα αντικείμενο κατά μήκος του νήματος σκοπεύσεως. Εάν
υπάρχει δυνατότητα είναι προτιμότερο να σταλεί ένας
Στρατιώτης μπροστά και τόσο μακριά ώστε να είναι
ορατός και στη συνέχεια τον κατευθύνουμε αριστερά ή
δεξιά μέχρις ότου βρεθεί επί του επιθυμητού αζιμουθίου.
Κατόπιν κινούμεθα προς την θέση του
ξαναπροσανατολίζουμε την πυξίδα με το βέλος του βορρά
κάτω από την φωσφορίζουσα γραμμή και
επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία. Η ίδια, όπως
παραπάνω, διαδικασία μπορεί να γίνει και κατά την ημέρα.
d. Οι τρόποι τήρησης της κατεύθυνσης που περιγράφτηκαν δεν είναι πιθανά και
οι μοναδικοί. Όπως, για παράδειγμα, για να ακολουθήσει κάποιος το ίδιο
δρομολόγιο, για την επιστροφή, πρέπει να παρατηρεί προς τα πίσω σε τακτικά
διαστήματα, ώστε η εικόνα του τοπίου, όπως φαίνεται απ' την αντίθετη
διεύθυνση, να αποτυπώνεται στη μνήμη του. Επίσης σημάδια για την
επισήμανση της κατεύθυνσης μπορεί κάποιος να αφήσει, σε μερικές
περιπτώσεις, στη διάρκεια της μετάβασης (μικροί σωροί από πέτρες,
πάσσαλοι).
e. Σε περίπτωση που κάποιος χάσει το δρομολόγιο του δεν πρέπει να χάσει και
την ψυχραιμία του. Πρέπει να παραμείνει ήρεμος και να ξεκουραστεί για λίγο.
Να σκεφτεί, να προσανατολιστεί. Να προσπαθήσει να θυμηθεί τα
χαρακτηριστικά σημεία που πέρασε, μετά να ξεχωρίσει ένα απ' αυτά
50
ανιχνεύοντας το δρομολόγιο, μέχρι να αναγνωρίσει κάτι. Όταν ψάχνει για
μονοπάτια, λόφους, ρέματα και χαρακτηριστικά του εδάφους, να προσέχει και
για πιθανές αποδείξεις παρουσίας φίλιων τμημάτων. Να ακούει για βολές
Πυρ/κού, Όλμων ή Πολυβόλων, για το θόρυβο μηχανών οχημάτων και άλλους
χαρακτηριστικούς ήχους. Να διατηρεί την ψυχραιμία του. Να σκέπτεται σα να
μην υπήρχε αυτή η δυσκολία.
TMHMA 11.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
1. Χρησιμοποίηση του Οπλισμού

Το όπλο είναι μέρος του στρατιώτη. Ποτέ δεν το αποχωρίζεται και πάντα πρέπει να
είναι έτοιμος να το χρησιμοποιήσει. Πρέπει να βοηθήσει στην απόκτηση υπεροχής
φονικού πυρός έναντι του εχθρού ή να τον αναγκάσει να μείνει μέσα στις θέσεις του
και μ' αυτόν τον τρόπο να προστατεύσει τους συναδέλφους του. Όταν βάλει πρέπει να
χρησιμοποιεί σταθερό στήριγμα για το βραχίονα, όπως, για παράδειγμα, τη γωνία
ενός κτιρίου, σωρό από πέτρες, δέντρα ή ό,τι άλλο μπορεί να στηρίξει το χέρι του και
να μεγαλώσει την ακρίβεια της βολής του.
Μερικοί άνδρες δείχνουν απροθυμία στο να ρίχνουν ακόμα και στην πιο δύσκολη
ώρα της μάχης, με τη δικαιολογία ότι δεν βλέπουν τον αντίπαλο. Πραγματικά, σημεία
- στόχοι σπάνια παρουσιάζονται στο πεδίο της μάχης γιατί ο αντίπαλος είναι το ίδιο
προσεκτικός στη χρησιμοποίηση της απόκρυψης. Γι' αυτό ο στρατιώτης έχει τις
περισσότερες φορές να ρίξει σε γνωστές ή πιθανές θέσεις του αντιπάλου, ακόμα και
όταν δε βλέπει στρατιώτες του εχθρού. Ένα χαλάζι από σφαίρες μέσα στην περιοχή
του αντίπαλου τον αναγκάζει να μείνει καλυμμένος, ακόμη κι όταν δεν πυροβολείται
ο ίδιος. Πιθανόν να τον αναγκάσει να μη ρίχνει, να τον πανικοβάλλει και έτσι να
παραδοθεί. Πυρομαχικά που φυλάγονται στις φυσιγγιοθήκες τη στιγμή που πρέπει να
ρίχνονται, είναι πυρομαχικά χαμένα.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι παύει να υπάρχει έννοια της οικονομίας πυρομαχικών. Με
τις βολές κερδίζεται η υπεροχή του πυρός, που επιτρέπει στη Μονάδα να κινηθεί
μπροστά και να σκοτώσει ή να αιχμαλωτίσει τον αντίπαλο. Οι βαθμοφόροι
φροντίζουν να εφοδιάζονται οι άνδρες με τα απαιτούμενα πυρ/κά για τα όπλα που
μεταφέρουν. Καμία φορά θα είναι έξυπνο να βληθεί ο εχθρός αιφνιδιαστικά. Τότε οι
άντρες περιμένουν τη διαταγή για την έναρξη των πυρών και διαλέγουν τους στόχους,
ο καθένας μέσα στην περιοχή του. Όταν αυτό το κάνουν όλοι οι άντρες του
Τμήματος, η πρώτη ομοβροντία θα είναι ισχυρή και ακριβής. Οι βολές συνεχίζονται
και γίνεται εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων τους. Βολές προς τα πίσω γίνονται
μόνο μετά από διαταγή.
2. Μέτρα Ασφαλείας κατά την Ημέρα

Στη διάρκεια της μάχης οι καταστάσεις ακολουθούν η μια την άλλη γρήγορα και
καμία δεν είναι ίδια με την άλλη. Πώς θ' αντιμετωπιστεί κάθε μια κατάσταση είναι
ζήτημα πείρας, εξυπνάδας, εκπαίδευσης. Κανένας δεν μπορεί να πει στον άλλο πώς
να ενεργήσει σε κάθε κατάσταση. Πιο κάτω δίνονται μερικές οδηγίες που αφορούν
την ατομική ασφάλεια του στρατιώτη.
a. Να μπορεί να παρατηρεί απ' τη θέση μάχης που κατέχει.
b. Χρησιμοποιώντας το προπέτασμα ή προκάλυμμά του, να ψάχνει για την
πιθανή θέση του εχθρού και να ανταποδίδει τα πυρά του.
51
c. Να ξέρει τον τομέα του πυρός.
d. Να ξέρει τη θέση των συναδέλφων του και των γειτονικών Μονάδων.
e. Κατά την αποψίλωση διαδρόμων πυρός να κόβει μόνο τους χαμηλούς
θάμνους.
f. Να έχει τις χειροβομβίδες του σε τέτοια θέση, ώστε να μπορεί να τις
χρησιμοποιεί εύκολα.
g. Να μη δένει το μοχλό όπλισης των βομβίδων.
h. Να σκάβει, δίπλα απ' το ατομικό του όρυγμα, θέση για τις βομβίδες του.
i. Να διατηρεί πάντα το όπλο του σε καλή κατάσταση και έτοιμο να βάλλει.
j. Να χρησιμοποιεί πολύ λάδι στις περιόδους υγρασίας για να αποφεύγεται η
σκουριά του όπλου του.
k. Να μη χρησιμοποιεί λάδι όταν ο καιρός είναι πολύ κρύος, για να αποφεύγει το
πάγωμα του όπλου.
l. Να καθαρίζει το όπλο του σε κάθε ευκαιρία.
m. Να έχει πολλά πυρομαχικά, αλλά να τα διατηρεί καθαρά και χωρίς υγρασία.
n. Να μην επηρεάζεται απ' την κίνηση γειτονικών Μονάδων προς τα πίσω.
o. Να παραδέχεται μόνο εξακριβωμένες πληροφορίες και να μη δέχεται τις
διαδόσεις.
p. Όταν συλλαμβάνει αυτόμολους του εχθρού, να τους υποχρεώνει να
πλησιάζουν με τα χέρια πάνω απ' το κεφάλι.
q. Να καλύπτεται απ' τα θραύσματα που πέφτουν στη διάρκεια της
αντιαεροπορικής βολής.
r. Αν τραυματιστεί, να μη φωνάζει αμέσως βοήθεια, αλλά να επιδένει το τραύμα
του μόνος του, αν μπορεί, με τον ατομικό του επίδεσμο.
s. Να ξέρει το σύνθημα και το παρασύνθημα της ημέρας.
t. Να είναι κοντά στη θέση του έτοιμος να καλυφτεί αν ο εχθρός αρχίσει να
ρίχνει με πυροβολικό ή όλμους.
u. Όταν ετοιμάζει κάποιο όρυγμα με άλλο στρατιώτη, να φροντίζει ώστε ένας απ'
τους δύο να προσέχει, όταν ο άλλος σκάβει.
v. Να διατηρεί την περιοχή, γύρω απ' τη θέση του καθαρή.
w. Να χρησιμοποιεί φωτιά, για να ζεσταθεί ή για να ζεστάνει το φαγητό του,
μόνο μετά από διαταγή.
52
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
TMHMA 12.
ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
1. Σκοπός
Το σκοτάδι είναι από παράδοση εχθρός για τον ανεκπαίδευτο. Ο φόβος για το
σκοτάδι είναι ο φόβος για το άγνωστο και τον αισθάνεται ο άνθρωπος απ' την παιδική
του ηλικία, αλλά η εκπαίδευση και η πρακτική εξάσκηση μεγαλώνουν την
αυτοπεποίθηση και βοηθούν την καταπολέμηση του φόβου. Το σκοτάδι, προσφέρει
προστασία από σκοπευμένα πυρά, καθώς και δυνατότητα για την επιτυχία του
αιφνιδιασμού όταν ο αντίπαλος δεν διαθέτει διόπτρες νυχτερινής σκοπεύσεως
παρατηρήσεως. Η νυχτερινή εκπαίδευση έχει σκοπό την εξοικείωση των ανδρών στην
κίνηση στο σκοτάδι, έτσι που τα άτομα και οι Μονάδες να μπορούν να ενεργούν στη
διάρκεια της νύχτας με σιγουριά. Με την εκπαίδευση βεβαιώνονται για την ικανότητα
τους να κινούνται και να πολεμούν τη νύχτα. Το σκοτάδι γίνεται φίλος τους και η
απόκρυψη μέσα σ' αυτό είναι πλεονέκτημα απέναντι στον εχθρό. Μπορεί κάποιος να
κινείται και να ενεργεί με τρόπο που θα ήταν επικίνδυνος την ημέρα.
Συμπερασματικά, ο οπλίτης πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένος στο νυχτερινό
αγώνα και να μην ξεχνάει ότι τη νύχτα τα εχθρικά πυρά δεν έχουν συνήθως ακρίβεια.
Η όραση αντικαθίσταται απ' την ακοή. Τα αντικείμενα διακρίνονται όταν
προβάλλονται μόνο στον ορίζοντα, η δυσκολία τηρήσεως της κατευθύνσεως αυξάνει
τη σημασία στην αναγνώριση κατά τη διάρκεια της ημέρας και η δυσκολία της
διοίκησης επιβάλλει την πύκνωση των σχηματισμών.
TMHMA 13.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΚΟΗΣ, ΟΣΦΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΦΗΣ
1. Ακοή
a. Οι θόρυβοι είναι πηγή πληροφοριών και γι' αυτό πρέπει ο στρατιώτης να
εξασκήσει την ακοή του ώστε να μπορεί να αναγνωρίζει τους συνηθισμένους
ήχους του πεδίου της μάχης. Το σπάσιμο κλαδιού, ο χαρακτηριστικός ήχος
των κινητών μερών του όπλου ή του υδροδοχείου και γενικά κάθε ήχος που
παράγεται απ' τον εχθρό, μπορεί να σημαίνει κάτι.
Ο στρατιώτης πρέπει να μάθει να υπολογίζει την απόσταση και την
κατεύθυνση με τη βοήθεια των ήχων αυτών. Πρέπει να εξασκηθεί στην
υπομονή, επειδή υπάρχει περίπτωση να ακροάται επί μακρόν τη νύκτα.
b. Ο ήχος ακούγεται πιο καθαρά τη νύχτα παρά την ημέρα και πιο σταθερά σε
υγρό καιρό, παρά σε ξηρό. Μεταδίδεται πολύ καλά μέσα απ' το έδαφος, έτσι
που μπορεί κάποιος να ακούσει καλύτερα τους κοντινούς ήχους, αν βάλει το
αυτί του πάνω στο έδαφος.
c. Ο ήχος μεταδίδεται στον αέρα, με αρκετά σταθερή ταχύτητα. Αυτό κάνει
εύκολη την εκτίμηση της αποστάσεως, αν η πηγή φαίνεται και ακούγεται, αν
για παράδειγμα, δει κάποιος τη λάμψη της εκπυρσοκρότησης ενός όπλου,
αρχίζει αμέσως να μετράει γρήγορα 1,2,3.και όταν ακούσει τον κρότο, παύει
να μετράει. Ο τελευταίος αριθμός είναι η απόσταση σε εκατοντάδες υάρδες.
53
Αν σταμάτησε να μετράει στο 3 τότε η απόσταση είναι 300 υάρδες. Αν
μετρήσει 8, πριν ακούσει τον κρότο, η απόσταση είναι 800 γυάρδες.
d. Φυσικά χρειάζεται εξάσκηση, σχετικά με την ταχύτητα της μετρήσεως. Ο
καλύτερος τρόπος είναι με βολές από γνωστές αποστάσεις. Αν δεν μπορεί να
γίνει αυτό, χρησιμοποιείται η ταχύτητα της μετρήσεως. Αν η μέτρηση γίνεται
με τη σωστή ταχύτητα μετράει κάποιος μέχρι το 18 μέσα σε 5 δευτερόλεπτα.
Έτσι, κάνει κάποιος πιο γρήγορο ή πιο αργό το ρυθμό της μετρήσεως μέχρι να
καταφέρει να φτάσει στη σωστή ταχύτητα. Όταν μετράει κάποιος πάνω απ' το
δέκα αρχίζει πάλι απ' την αρχή, απ' το ένα, γιατί αριθμοί όπως δώδεκα,
δεκατρία χαλάνε το ρυθμό.
Με την εξάσκηση μπορεί κάποιος να υπολογίζει μ' αυτό τον τρόπο την
απόσταση, με πολύ πιο μεγάλη ακρίβεια απ' ότι με το μάτι.
2. Όσφρηση
Η όσφρηση βοηθάει. Η μυρωδιά μαγειρείου ή βενζίνης ή άλλες, προειδοποιούν για
την παρουσία του εχθρού.
3. Αφή
Η αφή μπορεί να βοηθήσει το ίδιο. Ο Στρατιώτης πρέπει να γίνει ικανός να
αισθάνεται και ν' αναγνωρίζει τα πράγματα με την αφή και να τακτοποιεί και να
προσαρμόζει το όπλο του και την εξάρτυσή του με την αφή.
TMHMA 14.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
1. Δυνατότητα Όρασης τη Νύχτα

Ο Οπλίτης μπορεί να βλέπει τη νύχτα πολύ περισσότερο απ' όσο νομίζει. Πρέπει
όμως, για να εκμεταλλευθεί αυτή την ικανότητα σε μεγαλύτερο βαθμό, να καταλάβει
με ποιόν τρόπο είναι κατασκευασμένα τα μάτια και με ποιόν τρόπο να τα
χρησιμοποιεί για να βλέπει καλύτερα κάτω από συνθήκες μειωμένης ορατότητας.
2. Τα Μάτια Μοιάζουν με τη Φωτογραφική Μηχανή

Ορισμένα μέρη των ματιών είναι αντίστοιχα με τα μέρη απλής φωτογραφικής
μηχανής (Εικόνα 26).
a. Ο φακός συγκεντρώνει το φως που μπαίνει στο μάτι, ενεργώντας όπως
ακριβώς και ο φακός της φωτογραφικής μηχανής.
b. Η ίριδα λειτουργεί όπως το διάφραγμα της φωτογραφικής μηχανής, δηλαδή
ανοίγει και κλείνει για να κανονίσει την ποσότητα φωτός που μπαίνει στο
μάτι, μέσα απ' την κόρη του ματιού.
c. Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι αντίστοιχος με το φιλμ της μηχανής. Οι
ακτίνες φωτός που προέρχονται από κάποιο αντικείμενο, πέφτουν πάνω σ'
αυτόν και σχηματίζουν την εικόνα του αντικειμένου, που η εντύπωση του
μεταδίδεται απ' το οπτικό νεύρο στον εγκέφαλο, οπότε αντιλαμβανόμαστε το
αντικείμενο. Στη φωτογραφική μηχανή η εικόνα σχηματίζεται και
αποτυπώνεται πάνω στο φιλμ.
54
3. Τα Μάτια κατά την Ημέρα και τη Νύχτα.
Τον αμφιβληστροειδή χιτώνα αποτελούν δύο ειδών κύτταρα, τα «κωνία» και τα
«ραβδία».
a. Τα κωνία δίνουν στο άτομο τη δυνατότητα να διακρίνει τα χρώματα, τα

μεγέθη και τις μεγάλες αντιθέσεις. Απαιτείται μεγάλη ποσότητα φωτός, για να
ενεργοποιηθούν γιατί είναι τυφλά όταν το φως είναι λίγο. Τα κωνία
συγκεντρώνονται, σε ευθεία γραμμή, πίσω από το φακό και λιγοστεύουν
προοδευτικά απ' το κέντρο προς τα σύνορα (όρια) της περιοχής.
b. Τα ραβδία παράγουν χημική ουσία, που είναι γνωστή σαν οπτική πορφύρα, η
οποία τα ενεργοποιεί στο σκοτάδι ή σε περιόδους ελαττωμένου φωτισμού. Τα
ραβδία κάνουν το άτομο ικανό να διακρίνει το μαύρο, το άσπρο με τις σκιές
του γκρίζου, όπως και να διακρίνει και το γενικό περίγραμμα ενός
αντικειμένου. Τα περισσότερα από τα ραβδία βρίσκονται σ' εκείνη την
περιοχή του αμφιβληστροειδή που βρίσκεται γύρω απ' την περιοχή των
κωνίων και μερικά απ' αυτά βρίσκονται και μέσα σ' αυτή.
4. Η Όραση στη Διάρκεια της Νύχτας

Η αποδοτική χρησιμοποίηση των ματιών κατά τη διάρκεια της νύχτας απαιτεί την
εφαρμογή των αρχών της νυχτερινής όρασης, που είναι: Η προσαρμογή στο σκοτάδι,
η έκκεντρη όραση και η επισκόπηση.
a. Προσαρμογή στο σκοτάδι σημαίνει εξοικείωση των ματιών στην παρατήρηση
κάτω από συνθήκες περιορισμένης ορατότητας. Απαιτείται περίπου μισή ώρα
(30') για τα ραβδία, για να παράγουν αρκετή οπτική πορφύρα για να αρχίσουν
να ενεργούν κι έτσι να γίνει το άτομο ικανό να διακρίνει τα αντικείμενα στο
αμυδρό φως. Αυτό μπορούμε επίσης να το πετύχουμε με την παραμονή του
ατόμου σε περιοχή φωτισμένη από κόκκινο φως ή με τη βοήθεια κόκκινων
γυαλιών που φοράει το άτομο για 20' και στη συνέχεια τα βγάζει και
55
παραμένει για 10' στο σκοτάδι για να έχει το χρόνο η κόρη του ματιού να
διασταλεί. Αυτή η μέθοδος εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο γιατί δίνει τη
δυνατότητα να περιμένουμε σε φωτισμένη περιοχή για να πάρουμε διαταγές,
να εξετάσουμε τον οπλισμό ή να κάνουμε κάποια άλλη ενέργεια πριν την
κίνηση στο σκοτάδι.
Βλέπετε στην ευθεία το αντικείμενο, έτσι που η

εικόνα σχηματίζεται πάνω στην περιοχή των κωνίων
(Τα μάτια σας στη διάρκεια της ημέρας)
Εικόνα 27. Όραση Ημέρας

b. Έκκεντρη όραση είναι η τεχνική διατηρήσεως της προσοχής συγκεντρωμένης
σε ένα αντικείμενο, χωρίς όμως να το βλέπουμε απευθείας. Την ημέρα
κάποιος βλέπει στην ευθεία ένα αντικείμενο και η εικόνα σχηματίζεται πάνω
στην περιοχή των κωνίων (Εικόνα 27). Η περιοχή όμως των κωνίων δεν είναι
ευαίσθητη τη νύχτα, γι' αυτό πρέπει να βλέπει κάποιος λίγο ΑΡΙΣΤΕΡΑ,
ΔΕΞΙΑ, ΠΑΝΩ ή ΚΑΤΩ απ' το αντικείμενο, οπότε η εικόνα σχηματίζεται
πάνω στην περιοχή των ραβδίων που είναι ευαίσθητη στο σκοτάδι. Η πιο
ευαίσθητη περιοχή διαφέρει από άτομο σε άτομο και συνήθως βρίσκεται σ'
εκείνο το σημείο του αμφιβληστροειδή που σχηματίζεται είδωλο αντίστοιχο
στην παρατήρηση του αντικειμένου κατά 6 - 10 μοίρες έξω από το κέντρο
(Εικόνα 28).
c. Επισκόπηση είναι η χρησιμοποίηση της έκκεντρης οράσεως για την

παρατήρηση μιας περιοχής ή ενός αντικειμένου. Όταν η παρατήρηση γίνεται
με τα ραβδία κύτταρα, η οπτική πορφύρα που χρησιμοποιούν, προκαλεί,
εξαιτίας φυσικής αλλοιώσεως, συσκότιση για 4-10" της ώρας, οπότε και το
αντικείμενο που παρατηρούμε εξαφανίζεται. Όταν συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει
να αλλάξει λίγο η θέση των ματιών, έτσι που να χρησιμοποιήσουν νέα οπτική
56
πορφύρα. Γι' αυτό τα μάτια κινούνται γύρω από το στόχο με μικρές απότομες
και ακανόνιστες κινήσεις (Εικόνα 29) ενώ η προσοχή συγκεντρώνεται πάνω
στον στόχο, χωρίς όμως να τον βλέπουν στην ευθεία. Τέλος πρέπει τα μάτια
στη διάρκεια της κινήσεως τους να σταματούν για μερικά δευτερόλεπτα σε
κάθε διαδοχικό σημείο παρατηρήσεως, αφού δεν μπορούν να βλέπουν όταν
κινούνται.
Εικόνα 29. Επισκόπηση με Μικρές Απότομες Κινήσεις
Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Νυχτερινή Όραση

Η οπτική πορφύρα σχετίζεται χημικά με τη βιταμίνη Α, και επομένως σοβαρή
έλλειψη της μειώνει την όραση στη διάρκεια της νύχτας. Όμως η υπερβολική
ποσότητα βιταμίνη Α, δε θα καλυτερέψει, υποχρεωτικά την όραση στη διάρκεια της
νύχτας. Το κρύο, ο πονοκέφαλος, η κούραση, τα ναρκωτικά, το πολύ κάπνισμα και η
κατανάλωση ποτών που έχουν οινόπνευμα περιορίζουν την ικανότητα οράσεως στη
διάρκεια της νύχτας. Η παραμονή σε δυνατό φως για πολύ χρόνο, μειώνει την
ικανότητα οράσεως και την μέρα και τη νύχτα.
5. Διατήρηση της Νυχτερινής Οράσεως

Η όραση τη νύχτα καταστρέφεται γρήγορα, αν δυνατό φως μπει μέσα στο μάτι. Αν
είναι αδύνατο να το αποφύγουμε αυτό, όπως όταν πρέπει να μπει κάποιος σε κάποια
φωτιζόμενη περιοχή ή να παρατηρήσει προσωρινά φωτιζόμενη περιοχή, τότε πρέπει
να κλείσει και να σκεπάσει το ένα μάτι, για να διατηρήσει το μάτι αυτό την ικανότητα
του να βλέπει στο σκοτάδι. Όταν το φως απομακρύνεται ή όταν εγκαταλείπεται η
φωτιζόμενη περιοχή, τότε η ικανότητα για νυχτερινή όραση, που έχει διατηρηθεί στο
μάτι που προφυλάξαμε, κάνει το άτομο ικανό να δει μέχρι και το άλλο μάτι να
προσαρμοστεί πάλι στο σκοτάδι.
6. Η Εμπιστοσύνη
Την εμπιστοσύνη που έχει κάποιος στα μάτια του για την παρατήρηση κατά την
ημέρα, οπότε το άφθονο φως του δίνει τη δυνατότητα να διακρίνει καλά τα διάφορα
57
αντικείμενα, μπορεί να την αποκτήσει και κατά τη νύκτα, που τα αντικείμενα
φαίνονται ακαθόριστα και έχουν άτονο χρωματισμό, με πρακτική εξάσκηση η οποία
συνίσταται στην παρατήρηση των διαφόρων αντικειμένων με εφαρμογή των αρχών
της νυκτερινής οράσεως και στη συνέχεια με την επαλήθευση των παρατηρηθέντων.
TMHMA 15.
ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
1. Απόκρυψη
Την καλύτερη απόκρυψη πετυχαίνουμε τις σκοτεινές νύχτες, αλλά αν η νύχτα είναι
φωτεινή, ο στρατιώτης πρέπει να είναι το ίδιο προσεχτικός όπως και την ημέρα.
Πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή στη χρησιμοποίηση ξερών θάμνων ή δέντρων για
απόκρυψη, γιατί το τρίξιμο μπορεί να τραβήξει την προσοχή του εχθρού. Επίσης,
πρέπει να αποφεύγονται οι κορυφογραμμές, γιατί δίνουν πάνω στον ορίζοντα έντονη
την εικόνα του σώματος, ακόμη και τη νύχτα (εικ. 30). Κάθε είδος φωτισμού ή
φωτιάς πρέπει να κρύβεται καλά. Το φως ενός κοινού σπίρτου φαίνεται σε απόσταση
10 μιλίων. Στα Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γερμανοί και οι Ιταλοί στο Τομπρούκ
ήταν πολύ απρόσεκτοι. Οι Βρετανοί σημείωναν κάθε φως που έβλεπαν και όταν
έκαναν επίθεση, είχαν επισημάνει τις περισσότερες θέσεις των Γερμανοϊταλών της
πρώτης γραμμής.
Σε οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να εκτοξευτούν φωτιστικά βλήματα φίλια ή εχθρικά.
Η πρώτη λάμψη είναι εκτυφλωτική. Πρέπει λοιπόν να την εκμεταλλευόμαστε για το
πέσιμο στο έδαφος. Φυσικά αν ακουστεί ο κρότος της εκτοξεύσεως ο στρατιώτης
πέφτει κάτω πριν να σκάσει το βλήμα.
Εικόνα 30. Αποφυγή Κορυφογραμμών
2. Παραλλαγή
Η χρησιμοποίηση παραλλαγής για την απόκρυψη στο σκοτάδι είναι υποχρεωτική. Η
εξάρτυση και ο οπλισμός μαυρίζονται και κάθε τι που μπορεί να λάμψει στο φως του
φεγγαριού σκεπάζεται. Τη νύχτα το πρόσωπο μαυρίζετε τελείως με καπνιά, που
μπορεί να προέρχεται από οπουδήποτε. Δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται
λιπαρές ουσίες, γιατί μπορεί να ανακλάσουν το φως. Το μαύρισμα πρέπει να σκεπάζει
όλο το πρόσωπο το πίσω μέρος του λαιμού και τα χέρια. Το φόντο έχει μεγάλη
σημασία όπως και την ημέρα. Αν το τοπίο είναι χιονισμένο, φοριέται άσπρο ύφασμα
πάνω από τη στολή και έτσι το πρόσωπο δεν ξεχωρίζει απ' το χιόνι. Δένουμε κάπου
58
όλα τα μεταλλικά αντικείμενα, έτσι που να αποφεύγουμε κάθε δημιουργία θορύβου.
Για τον ίδιο λόγο τυλίγουμε τα άρβυλα με λινάτσες, όταν αυτά δεν φέρουν λαστιχένια
πέλματα. Στις νυχτερινές περιπολίες δεν πρέπει να φοράμε κράνος, γιατί όταν
ακουμπάει σε κλαδιά ή χόρτα κάνει χαρακτηριστικό θόρυβο. Εκτός απ' αυτό
δυσκολεύει και τη ακοή. Καλύτερο είναι αντί για κράνος να φοράμε μάλλινο
κάλυμμα στο κεφάλι ή το δίκοχο ή και τίποτα (Εικόνα 31). Αν πρέπει απαραίτητα να
φοράμε κράνος, τότε πρέπει να το σκεπάζουμε με ύφασμα.
TMHMA 16.
ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ
1. Κανόνες κατά την Κίνηση

Η κίνηση τη νύχτα απαιτεί συνήθως μεγάλη ησυχία. Πιο κάτω δίνονται στοιχεία και
οδηγίες για την κίνηση.
a. Κίνηση με Άλματα
Αυτό σημαίνει αφανή και αθόρυβη κίνηση για μικρό διάστημα, σταμάτημα,
ακρόαση και ξανά κίνηση.
b. Χρησιμοποίηση Εμφανών Σημείων για να μας Κατευθύνουν
Χαρακτηριστικά, όπως λόφοι, ρέματα, φράχτες, σειρά δέντρων βοηθούν πολύ
στην τήρηση του δρομολογίου. Μπορούν να χρησιμοποιούνται σαν οδηγοί,
αλλά η κίνηση δεν πρέπει να γίνεται κοντά τους σε παράλληλη γραμμή, γιατί
είναι πιθανό να οδηγούν σε παγίδα. Αν υπάρχει χαρακτηριστικό του εδάφους
που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, η κίνηση γίνεται προς αυτό σε ευθεία γραμμή
με τη βοήθεια της πυξίδας.
59
c. Κίνηση όσο είναι Δυνατό σε Ανοιχτούς Χώρους
Ο θόρυβος που προκαλείται στη διάρκεια της κίνησης μέσα σε δάσος,
θάμνους ή χαράδρες, μπορεί να την προδώσει από πολύ μακριά. Εκτός από
αυτά η κίνηση σε ανοιχτούς χώρους επιτρέπει την αναγνώριση περισσότερων
χαρακτηριστικών σημείων.
d. Διατήρηση της Οράσεως
Όταν τα μάτια συνηθίσουν στο σκοτάδι μπορούν να βλέπουν καλύτερα απ'
όσο φαντάζεται κανείς, όμως δεν πρέπει να κουράζονται. Όταν «σκάει»
φωτιστικό βλήμα πρέπει να τα κλείνουμε, όσο διαρκεί η πρώτη εκτυφλωτική
λάμψη. Αν είναι απαραίτητη η παρατήρηση, στη διάρκεια του φωτισμού, να
κλείνουμε το ένα μάτι για να διατηρήσουμε σ' αυτά την ικανότητα για
παρατήρηση μετά το τέλος του φωτισμού.
e. Εκμετάλλευση Ήχων και Θορύβων
Το πυροβολικό, η βροχή, ο άνεμος και τα αεροπλάνα, τραβούν την προσοχή
του αντιπάλου και οι ήχοι που παράγονται απ' αυτά προστατεύουν την κίνηση,
έτσι που μπορεί κάποιος να κινείται με ασφάλεια και ταχύτητα.
f. Ταχύτητα Κινήσεως
Δεν πρέπει να τρέχει κάποιος τη νύχτα, εκτός αν πρόκειται για μεγάλη
ανάγκη, γιατί προκαλεί θόρυβο και είναι πιθανό να πέσει. Ο εχθρός βάλλει
πολλές φορές άσκοπα, για να προκαλέσει τις περιπόλους να φανερωθούν. Αν
τα πυρά πέφτουν κοντά σε κάποιον που κινείται, αυτός πέφτει κάτω και
περιμένει ήσυχα για λίγο. Ο εχθρός ίσως δεν ξέρει ότι βρίσκεται εκεί κι αν
ακόμα το ξέρει, δεν μπορεί να τον δει.
2. Τρόποι Κινήσεως Χωρίς Όπλο

Σε όλες τις κινήσεις στη διάρκεια της νύχτας η ησυχία έχει μεγαλύτερη σημασία απ'
την ταχύτητα. Η αθόρυβη κίνηση εξαρτάται από την καλή ισορροπία του σώματος.
a. Βάδισμα Φαντάσματος (εικόνα 32)
Ο στρατιώτης στέκεται όρθιος, υψώνει το πόδι αρκετά για ν' αποφύγει τα
ψηλά χόρτα και το βγάζει μπροστά με ημικυκλική κίνηση. Ψάχνει ελαφρά με
το άκρο του ποδιού για να βρει σταθερό σημείο. Βεβαιώνεται ότι το ένα πόδι
πατάει σταθερά πριν να κινήσει το άλλο. Τα γόνατα πρέπει να είναι ελαφρά
λυγισμένα. Όταν σταματάει πέφτει κάτω.
b. Προχώρηση με τα Χέρια και τα Γόνατα ή Βάδισμα της Γάτας (Εικόνα 33)
Ο στρατιώτης πέφτει στα χέρια και τα γόνατα και κινεί κάθε ένα χέρι προς τα
εμπρός, εξετάζοντας μ' αυτό προσεκτικά το έδαφος για να βεβαιωθεί πως δεν
υπάρχουν μικρά κλαδιά. Μετά ανυψώνει το γόνατο και το φέρνει κοντά στο
χέρι, και έτσι συνεχίζει. Η μέθοδος αυτή είναι αργή αλλά ασφαλής.
c. Έρπυση
Αν μικρά κλαδιά σκεπάζουν το έδαφος, η συνηθισμένη έρπυση με το στομάχι
θα προκαλέσει θόρυβο. Όταν κάποιος κινείται πολύ κοντά στον εχθρό, η
απόλυτη ησυχία είναι απαραίτητη και η μοναδική μέθοδος που δίνει
ασφάλεια, είναι να υψώνει ολόκληρο το σώμα πάνω από το έδαφος,
στηρίζοντας το πάνω στους πήχεις και τα άκρα των ποδιών, να κινεί αυτό
μπροστά και να χαμηλώνει πάλι. Αυτό γίνεται αφού πρώτα γίνει έρευνα με τα
χέρια. Η μέθοδος αυτή είναι αργή και κοπιαστική και χρειάζεται μεγάλη
εξάσκηση, είναι όμως ανεκτίμητη.
60
61
3. Τρόποι Κινήσεως με τα Όπλα.
Όλες οι κινήσεις της παραγρ. 2 εφαρμόζονται και σ' αυτή την περίπτωση. Η
ισορροπία του σώματος πρέπει να είναι πολύ καλή και η ικανότητα για στιγμιαία και
απόλυτη ακινησία είναι απαραίτητη. Εκτελούμε το βάδισμα της γάτας, όπως ακριβώς
και χωρίς όπλο, με μόνη διαφορά ότι κρατάμε το όπλο με το δεξί ή αριστερό χέρι και
σπρώχνουμε μπροστά, συνέχεια σε νέες θέσεις, αφού πρώτα τις ερευνήσουμε με το
χέρι. Η έρπυση γίνεται με τον ίδιο τρόπο.
4. Διάβαση Εμποδίων τη Νύχτα

Όσο γίνεται αποφεύγουμε τα εμπόδια, ιδιαίτερα όταν ο εχθρός τα καλύπτει με πυρά.
Πρέπει να βρίσκουμε άλλο δρομολόγιο. Όσο πιο μακριά γύρω απ' αυτά είναι το
δρομολόγιο, τόσο πιο ασφαλές είναι. Όταν πρόκειται για έρευνα ή πρέπει να περάσει
το δρομολόγιο απ' το εμπόδιο, η κίνηση γίνεται ήσυχα και με προσοχή.
a. Όλοι οι στρατοί χρησιμοποιούν συρματοπλέγματα όλων των τύπων
(συρματόπλεχτος φράκτης, διπλής ποδιάς, κονσερτίνα). Αυτά μπορεί να είναι
παγιδευμένα ή να έχουν πάνω τους διάφορα αντικείμενα που προκαλούν
θόρυβο. Γι' αυτό ο στρατιώτης, όταν πλησιάσει το συρματόπλεγμα, το
62
παρατηρεί από κάτω, για να φανεί αυτό με φόντο τον ορίζοντα και έτσι να δει
καθαρά την εικόνα του.
b. Πιθανόν ο στρατιώτης να μπορεί να περάσει πάνω από το συρματόπλεγμα.
Πρώτα κρεμάει «χιαστί« το όπλο του. Μετά κρατάει με το χέρι του το πρώτο
σύρμα και περνάει και το άλλο. Μετά αφήνει το σύρμα και ψάχνει για το
επόμενο και κάνει την ίδια εργασία (εικόνα 34). Αν στη διάρκεια του
περάσματος πάνω από το συρματόπλεγμα εκτοξευτεί φωτιστικό βλήμα,
σκύβει χαμηλά και παραμένει ακίνητος.
c. Άλλος τρόπος για να περάσει κάποιος πάνω από συρματόπλεγμα είναι να
βάλει πάνω σ' αυτό δέμα χόρτου ή κομμάτι από ξύλο ή (ακόμα πλέγμα από
άλλο σύρμα και να τα χρησιμοποιήσει σαν γέφυρα. Χρειάζεται να γίνει αυτό
με προσοχή, γιατί αυτά παρουσιάζουν αστάθεια. Δεν πρέπει να
χρησιμοποιούνται τα παραπάνω, αν υπάρχουν νάρκες.
d. Μπορούμε να περάσουμε από πάνω ένα χαλαρό συρματόπλεγμα ή

κονσερτίνα, αν πάνω σ' αυτή ξαπλώσει ένας από τους άνδρες και οι άλλοι
περάσουν πατώντας πάνω σ' αυτόν. Δεν πρέπει να χάνουμε χρόνο
προσπαθώντας να δημιουργήσουμε διάδρομο κόβοντας την κονσερτίνα.
e. Πολλές φορές είναι προτιμότερο να περνάει κάποιος κάτω από το
συρματόπλεγμα, γιατί φαίνεται λιγότερο, παρά όταν περνάει πάνω απ' αυτό.
Γι' αυτό ο στρατιώτης γλιστράει κάτω από τα σύρματα με την πλάτη του και
προχωράει χρησιμοποιώντας τις φτέρνες του και υψώνοντας τα σύρματα με τα
χέρια του (Εικόνα 35).
Προχωράει προσεκτικά ψάχνοντας, γιατί είναι πιθανό να υπάρχουν χαμηλά
σύρματα ή παγίδες. Προχωράει με το κεφάλι μπροστά, έχοντας το όπλο πάνω
στο σώμα του (κατά μήκος του σώματος του), ώστε να έχει τα χέρια του
ελεύθερα, για να υψώνει τα σύρματα. Τα μετακινεί προσεχτικά, χωρίς να τα
τραβάει με δύναμη ή να τα τινάζει.
f. Μερικές φορές θα χρειαστεί να ανοίξει διάδρομο κόβοντας τα σύρματα. Τότε
κόβει μόνο τα χαμηλά και αφήνει τα ψηλά ανέπαφα, γιατί έτσι δυσκολεύεται
ο εχθρός να ανακαλύψει το κενό.
63
g. Όταν ο στρατιώτης είναι μόνος, πρέπει να κόβει το σύρμα κοντά στον
πάσσαλο και να προλαβαίνει το τίναγμα του ελεύθερου σύρματος, γιατί ο
θόρυβος είναι πιθανό να προκαλέσει την προσοχή του εχθρού.
Τυλίγει το σύρμα με ένα κομμάτι ύφασμα, το κρατάει με το ένα χέρι και το
κόβει μεταξύ του χεριού και του πασσάλου. Χρησιμοποιεί το ύφασμα για να
μειώσει το θόρυβο του κοψίματος. Αφήνει το σύρμα που έκοψε σιγά και
προσεκτικά κάτω.
h. Όταν ο στρατιώτης δεν είναι μόνος, ένας από τους δύο κρατάει το σύρμα και
με το δύο χέρια και ο άλλος το κόβει ανάμεσα τους. Χρησιμοποιείται πάλι το
ύφασμα και το σύρμα που κόπηκε αφήνεται προσεκτικά.
i. Είναι πιθανό το δρομολόγιο, που ακολουθεί, να διακόπτεται από χαντάκια ή
και χαρακώματα, που πολλά απ' αυτά θα έχουν μεγάλο πλάτος. Ο στρατιώτης
κατεβαίνει σιγά και με προσοχή τη μια πλευρά και ανεβαίνει την άλλη με την
ίδια προσοχή. Αν το σκάμμα είναι στενό, μπορεί να το περάσει από πάνω. Γι'
αυτό διαλέγει σημείο, μακριά από ένωση με άλλο σκάμμα, σέρνεται στην
άκρη του και παρατηρεί μέσα, βεβαιώνεται ότι υπάρχουν σταθερά σημεία για
το άλμα, σηκώνεται, πηδάει, πατάει πρώτα με το ένα πόδι, ξαπλώνει ήσυχα,
παραμένει σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) για λίγο και ακούει πριν να
προχωρήσει (Εικόνες 36,37,38,39,40,41).
j. Αν είναι αδύνατο να αποφύγει αντιαρματικά ναρκοπέδια, τα διασχίζει με
προσοχή, γιατί πολλές φορές παγιδεύονται με νάρκες εναντίον προσωπικού.
Σε περάσματα, χαντάκια, χαρακώματα, όχθες ρεμάτων, τοποθετούνται
νάρκες. Γι' αυτό ο στρατιώτης πρέπει να κινείται με προσοχή,
χρησιμοποιώντας ευλύγιστο και λεπτό ραβδί (εντοπιστή) για να ψάχνει το
έδαφος που είναι μπροστά του καθώς βαδίζει. Αν το ραβδί χτυπήσει σε σύρμα
παγίδευσης, θα λυγίσει ελαφρά κι έτσι θα τον προειδοποιήσει. Διαλέγει τα
δρομολόγια ώστε να μην περνούν από βάλτους και σημεία με λεπτό πάγο. Αν
δεν είναι δυνατό να αποφύγει ένα τέτοιο δρομολόγιο και πρέπει να περάσει
οπωσδήποτε απ' αυτό, τότε μπορεί να περάσει γλιστρώντας πάνω στο στομάχι,
διαμοιράζοντας έτσι το βάρος του σώματος πάνω σε μεγαλύτερες επιφάνειες.
k. Πρέπει να ξέρουμε ότι για τη διάβαση εμποδίων στη διάρκεια της νύχτας, ο
καλύτερος τρόπος είναι να μην αφήνονται οι άντρες εντελώς μόνοι. Να
ενεργούν τουλάχιστον δύο-δύο για να βοηθάει ο ένας τον άλλον. Τα ίδια
ισχύουν και στη διάβαση κατά την ημέρα. Τη νύχτα όμως φροντίζουμε
64
ιδιαίτερα ν' αποφεύγουμε το θόρυβο. Έτσι όταν πηδάμε πάνω από ένα ψηλό
τοίχο, αφήνουμε το σώμα να γλιστρήσει ήσυχα από την άλλη πλευρά.
Επίσης δεν πρέπει αυτός που περνάει τον τοίχο να κάθεται ή να στέκεται
όρθιος πάνω σ' αυτόν.
65
66
l. Οι πυκνοί φράχτες είναι τα πιο δύσκολα εμπόδια.
Αν δεν υπάρχει άνοιγμα, ο μόνος τρόπος διαβάσεως τους, χωρίς να
προκαλέσουμε θόρυβο, είναι το κόψιμο του φυλλώματος με μικρό μαχαίρι,
που όμως θα χρειαστεί αρκετό χρόνο. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε
τσεκούρι, γιατί προκαλεί θόρυβο. Για τη διάβαση ρευμάτων ή ρυακιών,
πρέπει να διαλέγουμε πάντα θέση, όπου το νερό προκαλεί θόρυβο (όπως
συμβαίνει όταν περνάει πάνω από πέτρες ή χαλίκια) και καλύπτει το θόρυβο
της διαβάσεως.
TMHMA 17.
ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
1. Προσανατολισμός
Ο πιο ασφαλής τρόπος προσανατολισμού και κατά τη νύχτα είναι με τη χρήση
πυξίδας. Αν δεν υπάρχει πυξίδα, τα αστέρια είναι αρκετά ασφαλής τρόπος αν δεν
υπάρχουν σύννεφα. Για το βόρειο ημισφαίριο υπάρχει ένα αστέρι που δείχνει πάντα
το Βορρά. Το αστέρι αυτό ονομάζεται Πολικός Αστέρας και το βρίσκουμε με τον
εξής τρόπο: Βρίσκουμε πρώτα τον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Ο αστερισμός
αυτός έχει σχήμα κατσαρόλας με λαβή. Τα δύο τελευταία αστέρια που σχηματίζουν
την έξω πλευρά του δοχείου είναι η βάση, για να βρούμε τον πολικό αστέρα.
Πενταπλασιάζοντας την απόσταση που έχουν τα δύο αυτά αστέρια μεταξύ τους προς
το μέρος του ανοίγματος της κατσαρόλας, συναντούμε ένα λαμπρό αστέρι που είναι ο
Πολικός Αστέρας.
Μερικοί από τους τρόπους προσανατολισμού κατά την ημέρα, που αναφέρθηκαν στο
τμήμα 10, βοηθούν μερικές φορές να προσανατολιστούμε και τη νύχτα.
2. Τήρηση Κατευθύνσεως
a. Η τήρηση της κατευθύνσεως είναι δύσκολη τη νύχτα, πρέπει όμως ο
στρατιώτης να μη χάνει την ψυχραιμία του και να σημειώνει πάντα τη θέση
του και τις κατευθύνσεις προς άλλες θέσεις της περιοχής.
b. Ο χάρτης και η πυξίδα είναι και τώρα πολύτιμα, σε μεγάλο βαθμό,
βοηθήματα. Ο στρατιώτης πρέπει να μάθει να χειρίζεται την πυξίδα και να
βαδίζει πάνω σε αζιμούθια.
c. Η χρησιμοποίηση χαρακτηριστικών σημείων του εδάφους για την τήρηση της
κατευθύνσεως τη νύχτα έχει μεγάλη σημασία. Επίσης, η περιοχή πρέπει να
αναγνωρίζεται έτσι ώστε να γίνεται τελείως γνωστή στο στρατιώτη που πρέπει
να απομνημονεύει όλα τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά, όπως δρόμους,
ρυάκια, δάση και λόφους. Έπειτα, καθώς κινείται μέσα στην περιοχή να
γνωρίζει κάθε στιγμή τη θέση του. Κάθε ρυάκι ή αγρός που περνάει πρέπει να
είναι γνωστό. Πρέπει να διαλέγει κάποιο ψηλό σημείο (λόφο) που να το έχει
πάντα μπροστά στα μάτια του και να οδηγείται απ' τα αντικείμενα που του
είναι γνωστά. Να διαλέγει περισσότερο δρομολόγιο που εύκολα μπορεί να
ακολουθήσει, παρά δρομολόγιο σύντομο. Το δρομολόγιο να έχει σημάδια που
θα τον καθοδηγούν και να μην οδηγεί σε εμπόδια και εχθρικές θέσεις. Να
καθορίζει και εναλλακτικό δρομολόγιο που να μελετά και να το γνωρίζει όπως
το κανονικό. Όταν ο στρατιώτης κινείται τη νύχτα, πρέπει να σταματάει
συχνά. Να παρατηρεί γύρω και να ελέγχει τη θέση του και την κατεύθυνση
του. Η μορφολογία του ίδιου εδάφους παρουσιάζεται διαφορετική τη νύχτα,
απ' ότι πραγματικά είναι την ημέρα. Αν ο στρατιώτης καταλάβει ότι έχασε την
67
κατεύθυνση του να σταματήσει και προπαντός να διατηρήσει την ηρεμία. Να
παρατηρήσει γύρω του, για να αναγνωρίσει κάποιο γνωστό εδαφικό σημείο
που χρησιμοποιώντας το να προσανατολιστεί. Στην ανάγκη να βαδίσει λίγο
προς τα πίσω μέχρι κάποιο σημείο. Τα ρυάκια είναι καλοί οδηγοί αν κάποιος
θυμάται από το χάρτη την κατεύθυνση ροής τους. Επίσης τα πυρά των φίλιων
όλμων και του Πυροβολικού βοηθούν, αν γνωρίζει κάποιος τον τομέα βολής
τους. Τέτοια πυρά μπορεί, με συμφωνία από πριν, να βάλλουν, για
παράδειγμα, κάθε μια ώρα για να καθοδηγούν αυτούς που κινούνται. Το ίδιο
ισχύει και για φωτιστικά βλήματα πάνω από προκαθορισμένη περιοχή.
Προσοχή όμως, γιατί τα φωτιστικά παρασύρονται από τον άνεμο.
d. Έχει ήδη αναφερθεί ότι η επαφή μεταξύ αυτών που κινούνται τη νύχτα είναι
δύσκολη. Βοηθάει πολύ ένα λευκό περιβραχιόνια ή ένα κομμάτι άσπρο
ύφασμα στην πλάτη αυτών που κινούνται. Οι άντρες μικρής περιπόλου
μπορούν να έχουν επαφή και να μεταδίδουν σήματα ο ένας στον άλλο, ενώ
έρπουν κοντά στις γραμμές του εχθρού, αν ο καθένας κρατάει τους
αστραγάλους του προηγουμένου. Τα σήματα πρέπει να έχουν καθοριστεί από
πριν. Αν τύχει να βαδίζουν κατ' άνδρα, μπορεί να τηρηθεί η επαφή αν ο
καθένας κρατάει τον κολεό (θήκη) της ξιφολόγχης του προπορευόμενου. Η
επικοινωνία γίνεται με ψίθυρο ή με σημάδια που έχουν καθοριστεί από πριν,
όπως ελαφρά χτυπήματα ή άλλοι θόρυβοι, που δεν μοιάζουν μ' αυτούς που
κάνουν οι άνθρωποι. Επίσης πρέπει οι άντρες να εξασκηθούν στην αθόρυβη
μεταφορά εργαλείων.
TMHMA 18.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ
ΝΥΧΤΑ
1. Χρησιμοποίηση Ατομικού Οπλισμού.

a. Όταν κάνουμε βολή τη νύχτα, είναι εύκολο να επισημανθεί η θέση μας. Είναι
δυνατό, ο εχθρός να προκαλεί συχνά θορύβους, προσπαθώντας να τραβήξει τα
πυρά μας εναντίον του, ώστε να μπορέσει να εντοπίσει τις γραμμές μας και τα
αυτόματα όπλα μας. Δεν πρέπει να πέφτουμε στα τεχνάσματα του. Πρέπει να
αποφεύγουμε να πυροβολούμε τη νύχτα, μέχρι ο εχθρός να είναι τόσο κοντά,
ώστε να μην αποτύχουμε. Συνήθως τα αντικείμενα παίρνουν παράξενες
μορφές τη νύχτα και τα μάτια μας μπορεί να μας εξαπατούν κάνοντας μας να
τα πιστεύουμε ότι κινούνται διάφορα αντικείμενα, που στην πραγματικότητα
είναι ακίνητα. Ας διατηρούμε την ψυχραιμία μας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι το
σκοτάδι μας ευνοεί και ότι ο εχθρός δεν ξέρει που βρισκόμαστε.
b. Όταν γίνεται, ας χρησιμοποιούμε χειροβομβίδες, ρίχνονταστες, όταν ο εχθρός
είναι κοντά. Η ακτίνα ενέργειας τους, τις κάνει αποτελεσματικές, ακόμα και
όταν οι στόχοι είναι αβέβαιοι.
c. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια τεχνάσματα με τον εχθρό. Ένας ή
δύο άντρες μπορεί να απομακρυνθούν προς τη μία πλευρά και να ρίξουν
μερικά φυσίγγια ή ριπές. Όταν ο εχθρός απαντήσει πυροβολώντας, μπορούμε
να εντοπίσουμε τις θέσεις του.
2. Ατομικά Μέτρα Ασφάλειας κατά τη Νύχτα

Το σκοτάδι είναι μια πρόσθετη ασφάλεια. Είναι φίλος. Είναι προστάτης. Γι' αυτό ο
στρατιώτης πρέπει να το εκμεταλλεύεται όσο γίνεται περισσότερο. Εκτός από τα
68
ατομικά μέτρα ασφαλείας που αναφέρονται στο τμήμα 11 πρέπει να έχουμε υπόψη
μας και τα παρακάτω:
a. Ο στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει το σύνθημα και το παρασύνθημα.
b. Να ενεργεί μαζί με άλλο στρατιώτη.
c. Να εναλλάσσει μ' αυτόν τις ώρες υπηρεσίας και αναπαύσεως.
d. Να προστατεύει τον εαυτό του, αν γίνεται, με παγίδα τοποθετημένη μπροστά
απ' το όρυγμα του.
e. Για να ειδοποιείται για τον εχθρό που πλησιάζει να δέσει στο συρματόπλεγμα
μερικά κουτιά κονσέρβας, που περιέχουν μικρές πέτρες κοντά στη θέση του.
f. Όταν κινείται τη νύχτα, να προσέχει για τα εχθρικά φωτιστικά.
g. Να μη χρησιμοποιεί φωτιές ή φώτα, γιατί μπορούν να φανούν από μακριά.
h. Αν μάχεται σε κατοικημένο τόπο, να αποφεύγει τους δρόμους, γιατί
καλύπτονται με πυρά.
i. Να χρησιμοποιεί κατά κύριο λόγο χειροβομβίδες.
j. Αν χρησιμοποιεί τροχιοδεικτικά, θα προδώσει τη θέση του.
k. Πρώτα απ' όλα να διατηρεί την ψυχραιμία και την ηρεμία του και να θυμάται
ότι το σκοτάδι είναι σύμμαχος του.
TMHMA 19.
ΑΘΟΡΥΒΑ ΟΠΛΑ
1. Είδη Αθόρυβων Όπλων και Χρησιμοποίηση τους.

Όταν ενεργεί κάποιος κοντά στον εχθρό ή πίσω από τις εχθρικές γραμμές, είναι
πιθανό να γίνει αναγκαία η χρησιμοποίηση αθόρυβων όπλων για την εξόντωση ή την
αιχμαλωσία του εχθρού.
a. Το Στιλέτο ή η Ξιφολόγχη
Ο στρατιώτης τα χρησιμοποιεί όπως παρακάτω:
Έρπει προς τον εχθρό από πίσω, όσο γίνεται πιο κοντά. Αρπάζει γρήγορα, με
το αριστερό χέρι, τον εχθρό, κάτω από το σαγόνι και κατά μήκος (παράλληλα)
του στόματος τινάζοντας το κεφάλι του προς τα πάνω και πίσω, για να μην
μπορεί να φωνάζει. Ταυτόχρονα καρφώνει το στιλέτο στο τελευταίο πλευρό,
σπρώχνοντας το προς τα μέσα και πάνω. Ακουμπάει το σώμα του χωρίς
θόρυβο στο έδαφος. Όταν πλησιάζει τον εχθρό από μπροστά, κρατάει το
στιλέτο κατά τον ίδιο τρόπο. Το καρφώνει στην κοιλιά, σπρώχνοντας το μέσα
και πάνω. Αν αποτύχει, συνεχίζει την κίνηση και τον χτυπάει κάτω απ' το
σαγόνι. Αν και πάλι αποτύχει, τον χτυπάει στο πρόσωπο ή στον κρόταφο.
b. Το Μικρό Τσεκούρι
Αυτό μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο στρατιώτης για να σκοτώσει ή να
αναισθητοποιήσει τον εχθρό. Αν πρέπει να τον σκοτώσει, χρησιμοποιεί την
κοφτερή άκρη και χτυπάει τη σπονδυλική στήλη, κοντά στο σβέρκο. Αν θέλει
να τον αφήσει αναίσθητο για να τον αιχμαλωτίσει χρησιμοποιεί την άλλη
άκρη του τσεκουριού, χτυπώντας τη σπονδυλική στήλη ανάμεσα στους
ώμους. Τον στηρίζει πριν πέσει και κάνει θόρυβο. Ο στρατιώτης αντί για
μικρό τσεκούρι μπορεί να χρησιμοποιήσει και το ατομικό του πτυοσκάπανο.
c. Τα Κλόμπς, Ραβδιά και οι Λαβές των Πιστολιών
Αυτά χρησιμοποιούνται κυρίως για την αναισθητοποίηση. Όμως, ένα δυνατό
χτύπημα στον κρόταφο ή τη βάση του λαιμού συνήθως σκοτώνει. Αν
χρησιμοποιεί ραβδί, αυτό πρέπει να είναι κοντό και γερό.
69
d. Ο Βρόγχος
Αυτός είναι πολύ αποτελεσματικός. Δένει μια ξύλινη λαβή στο κάθε άκρο
ενός σύρματος, με μήκος ένα μέτρο, διασταυρώνει τα χέρια, ώστε να
σχηματίσει μια θηλιά στο σύρμα. Έρπει πίσω από τον εχθρό και περνάει τη
θηλιά πάνω από το κεφάλι του. Ένα αργό δυνατό τράβηγμα, ζαλίζει, ενώ ένα
απότομο τίναγμα κόβει την τραχηλική φλέβα και σκοτώνει. Αρπάζει το σώμα
και το ακουμπάει ήσυχα στο έδαφος.
70
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ
ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
TMHMA 20.
ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
1. Γενικά
a. Με τον όρο ατομική προστασία εννοείται το σύνολο των μέτρων ενεργητικών
και παθητικών, που ο στρατιώτης παίρνει, έτσι ώστε προστατεύοντας τον
εαυτό του, να φέρει σε πέρας την αποστολή του. Τα μέτρα αυτά δεν πρέπει
ποτέ να καταλήγουν σε βάρος του μαχητικού και επιθετικού πνεύματος του
στρατιώτη. Επαναλαμβάνεται ότι σκοπός τους είναι να προστατέψουν το
στρατιώτη, για να φέρει σε καλό τέλος την αποστολή του.
b. Για να γίνει κατανοητό ότι τα μέτρα της ατομικής προστασίας δεν πρέπει να
είναι σε βάρος του επιθετικού πνεύματος, αναφέρεται παρακάτω ο τρόπος που
μάχονται οι πυγμάχοι.
Να πως προστατεύεται ο πυγμάχος.
(1) Δεν έχει κανένα προκάλυμμα, για να προφυλαχτεί πίσω του και αν
γυρίσει τη ράχη του θα χάσει τον αγώνα. Μικρή προστασία του δίνουν
τα χέρια του, για να προφυλάγεται από τα χτυπήματα του αντιπάλου
του και τα πόδια του, για να μετακινείται και να τον ξεγελάει.
(2) Έχει πολύ περισσότερη προστασία, όταν επιτίθεται εναντίον του
αντιπάλου του. Όταν τον ενοχλεί με συνεχείς επιθέσεις, τον απασχολεί
τόσο που εκείνος, επειδή αμύνεται συνέχεια, δεν βρίσκει τον καιρό να
ανταποδώσει.
c. Στο πεδίο της μάχης όσο πιο σκληρά χτυπάει ο στρατιώτης τον αντίπαλο του
τόσο μεγαλύτερη προστασία έχει. Τα μέσα που ο στρατιώτης έχει στη διάθεση
του για να καταστρέψει τον εχθρό είναι και τα μέσα προστασίας του. Αν ο
στρατιώτης εφαρμόσει σωστά όσα έμαθε στη διάρκεια της ατομικής
εκπαίδευσης, αυτόματα θα έχει ομαδική και ατομική προστασία.
TMHMA 21.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
1. Το Πυρ.
a. Ο στρατιώτης μπορεί να πυροβολεί με το όπλο του σε μεγάλη απόσταση και
πρέπει να πυροβολεί γρήγορα και αιφνιδιαστικά.
b. Πρέπει να χρησιμοποιεί το όπλο του για το όφελος του, γιατί όσο οι σφαίρες
του σφυρίζουν κοντά στα αυτιά του αντιπάλου του, τόσο λιγότερες
πιθανότητες δίνει σ' αυτόν να του ανταποδώσει τα πυρά.
c. Πρέπει να χρησιμοποιεί το όπλο του επιδέξια, για να διαθέτει (δημιουργεί)
μαζί με τους συναδέλφους του μεγάλο όγκο πυρός. Όταν αυτός ο όγκος πυρός
ακινητοποιήσει τον αντίπαλο και τον υποχρεώσει να διακόψει ή να ελαττώσει
τα πυρά του τότε έχουν πετύχει υπεροχή πυρός.
d. Αφού επιτευχθεί αυτή, πρέπει να διατηρηθεί, γιατί προστατεύει τον στρατιώτη
απαγορεύοντας στον αντίπαλο να πυροβολεί εναντίον του με ακρίβεια. Κάτω
από την προστασία αυτή ο στρατιώτης μπορεί να συνεχίσει ευκολότερα το
έργο του, να πλησιάσει τον εχθρό και να τον καταστρέψει.
71
e. Τα πυρά του Πυροβολικού, των ΠΑΟ και Α/Τ Εκτοξευτών, των Όλμων και
των άλλων όπλων υποστηρίξεως προστατεύουν επίσης, γιατί εξουδετερώνουν
τα πυρά των όπλων υποστηρίξεως του αντίπαλου και δεν επιτρέπουν στα
Τμήματα της πρώτης γραμμής του να πυροβολούν. Ο στρατιώτης κινείται
κάτω από την προστασία των πυρών αυτών, όμως δεν πρέπει να περιμένει απ'
αυτά να τελειώσουν το έργο του. Χρειάζονται και τα δικά του πυρά. Γι' αυτό
πυροβολεί με το όπλο του και κάτω απ' την προστασία όλων γενικά των
πυρών πλησιάζει τον εχθρό.
2. Η Κίνηση
Μόνο τα πυρά δεν είναι αρκετά για την εκτέλεση της αποστολής. Χρειάζεται και η
κίνηση. Το πυρ και η κίνηση συμβαδίζουν. Ο στρατιώτης αναζητά πάντα μπροστά
του θέση, που τα πυρά του απ' αυτή θα είναι πιο αποτελεσματικά. Κινείται προς τα
εμπρός, για να βρεθεί όσο το δυνατό πιο κοντά στον αντίπαλο του και πυροβολεί με
αυξημένη απόδοση. Η υπεροχή του πυρός, που η Μονάδα του δημιουργεί, τον
προστατεύει καθώς κινείται. Πολλές φορές αυτή η ίδια η κίνηση προστατεύει. Πολλές
φορές ο εχθρός σκοπεύει στο σημείο που είδε το στρατιώτη την τελευταία φορά κι
έτσι αν ο στρατιώτης κινηθεί από τη θέση αυτή, τα εχθρικά πυρά δεν μπορούν να τον
βλάψουν. Αν βρεθεί στο φράγμα πυρός, ο πιο ασφαλής τρόπος εξόδου απ' αυτό, είναι
η γρήγορη κίνηση προς τον εχθρό.
Ο εχθρός δε μπορεί να διορθώσει τα πυρά τόσο γρήγορα, όσο ο στρατιώτης κινείται.
Και ακόμα περισσότερο η γρήγορη κίνηση ελαττώνει το χρόνο που ο στρατιώτης
παραμένει κάτω απ' τα πυρά και μειώνει τις πιθανότητες να χτυπηθεί.
3. Η Κάλυψη και η Απόκρυψη

a. Ο στρατιώτης, ενώ κινείται προς τα εμπρός, αναζητεί στην κατεύθυνση του
φυσική κάλυψη για να προστατέψει τον εαυτό του. Χρησιμοποιεί την
καλύτερη φυσική κάλυψη που προσφέρει το έδαφος αλλά και την κάλυψη
εκείνη, που εξυπηρετεί το σκοπό του και παρέχει θέση βολής. Τα πυρά του
βοηθούν στη διατήρηση της υπεροχής του πυρός. Αν δεν μπορεί να
πυροβολεί, ο όγκος πυρός της Μονάδος του μειώνεται. Αν χαθεί η υπεροχή
του πυρός, χάνεται και η προστασία που προσφέρει. Μια καλυμμένη θέση
βολής δεν προσφέρει μόνο προστασία αλλά και δίνει την ευκαιρία να αυξηθεί
η ακρίβεια του πυρός. Μόνο η απόκρυψη δεν προστατεύει από τα πυρά, παρ'
όλα αυτά όμως δίνει ένα βαθμό προστασίας.
b. Αν ο αντίπαλος δεν μπορεί να δει, δεν μπορεί και να πυροβολήσει
σκοπεύοντας. Έτσι ο στρατιώτης εφαρμόζει πάντα τους κανόνες αποκρύψεως.
Δεν κινείται άσκοπα εδώ κι εκεί. Αναζητεί θέσεις βολής που προσφέρουν
απόκρυψη και κάλυψη, όταν μπορεί να γίνει αυτό και χρησιμοποιεί πάντα
καλυμμένα δρομολόγια, αν υπάρχουν.
4. Η Συνεργασία
a. Το πεδίο της μάχης παρουσιάζει συνήθως εικόνα απομονώσεως. Τίποτα δε
φαίνεται να κινείται και ελάχιστα σημεία δράσης υπάρχουν. Και είναι φυσικό
ο στρατιώτης να αισθάνεται μόνος αν δεν μπορεί να δει τους συναδέλφους της
Μονάδος του. Γι' αυτό μαθαίνει να ανακαλύπτει τις θέσεις τους και να
μαντεύει τι κάνουν.
b. Η γνώση της φυσικής παρουσίας και της ακριβούς θέσης των συναδέλφων του
μεγαλώνει τη βεβαιότητα του. Όταν γνωρίζει ότι δεν είναι μόνος, ότι
72
περιτριγυρίζεται από άλλους, μάχεται καλύτερα. Και όσο καλύτερα μάχεται,
τόσο μεγαλύτερη προστασία προσφέρει στον εαυτό του. Ο στρατιώτης, αν και
δεν έχει οπτική επαφή με τους γύρω του, μπορεί παρ' όλα αυτά να έχει επαφή
μαζί τους με το να τους μιλάει και αυτή είναι η καλύτερη μέθοδος. Όταν μιλά
σ' αυτούς που είναι κοντά του, μαθαίνει την κατάσταση που βρίσκονται, τις
προθέσεις τους και αυτοί τις δικές του. Μπορεί να ανταλλάσσει ιδέες, να
διατυπώνει σχέδια και να συντονίζει τη δράση του και μόνο ο ήχος της
ανθρώπινης φωνής διακόπτει την απομόνωση, αυξάνει το αίσθημα της
ασφάλειας, δίνει εμπιστοσύνη και κάνει το στρατιώτη καλύτερο μαχητή.
c. Με την (δια)τήρηση της επαφής, ανταλλαγή ιδεών, διατύπωση σχεδίων,
συντονισμό της δράσης, αυξάνει το αίσθημα της ενότητας με τους γύρω του.
Το αίσθημα αυτό (της ενότητας) έχει σαν αποτέλεσμα την ομαδική εργασία,
που εξελίσσεται και γίνεται πιο αποδοτική όσο εργάζεται μαζί μ' αυτούς.
Επειδή ο στρατιώτης μπορεί να βασίζεται πάνω στους συναδέλφους του και
αυτοί σ' αυτόν, επειδή τους προστατεύει και αυτοί τον προστατεύουν, ο
στρατιώτης μάχεται καλύτερα, και εκτελεί την αποστολή πιο γρήγορα.
TMHMA 22.
ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
1. Ατομικό Όρυγμα
a. Γενικά
(1) Πολλές φορές ο στρατιώτης θα βρεθεί στην ανάγκη να παραμένει σε
μια θέση για ορισμένο χρόνο. Μπορεί η Μονάδα του να είναι
εγκαταστημένη αμυντικά ή να περιμένει μεταβολές στην κατάσταση,
πριν να επιτεθεί. Μπορεί να σταθμεύσει στη διάρκεια της νύχτας.
Άσχετα όμως με την αιτία, που η Μονάδα του έχει κάνει στάση, ο
στρατιώτης παίρνει μέτρα, για να προστατεύσει τον εαυτό του.
Φυσικά εκμεταλλεύεται τη φυσική κάλυψη. Παρ' όλα αυτά, μπορεί να
μην υπάρχει τέτοια ή αυτή που υπάρχει είναι σε σημείο που δεν ευνοεί
την εκτέλεση της αποστολής του. Ο στρατιώτης δεν ξεχνάει ότι πρέπει
να είναι παντού και πάντα έτοιμος για μάχη κι έτσι διαλέγει σημείο,
απ' όπου μπορεί να μάχεται και μετά προχωρεί στις απαραίτητες
εργασίες για την προστασία του Αυτές μπορεί να απαιτήσουν σκάψιμο
για να κατασκευαστεί το προκάλυμμα.
(2) Ο στρατιώτης διαλέγει θέση, τέτοια που να μπορεί να παρατηρεί και
να πυροβολεί καλύτερα. Αυτή η θέση είναι καλό να βρίσκεται κάτω
από θάμνο, δίπλα σε δέντρο, σε χαντάκι ή κάτω από κάποια σκιά. Να
είναι πίσω από αντιαρματικό εμπόδιο, να μπορεί ο στρατιώτης να πάει
σ' αυτή και να την εγκαταλείψει χωρίς να φανεί, καθώς επίσης να
μπορεί να συνεργάζεται και με άλλο στρατιώτη. Ελέγχει με τον
Ομαδάρχη του αν η θέση του συμφωνεί με το σχέδιο που εκείνος έχει.
Κάνει τη θέση του όσο γίνεται άνετη, προστατεύοντας τον εαυτό του,
αλλά ταυτόχρονα βεβαιώνεται ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει το όπλο
του. Με τα παραπάνω καθώς και με την κατασκευή προκαλύμματος το
όρυγμα θα γίνει όχι μόνο ένα απλό μέσο προστασίας αλλά μία ισχυρή
θέση μάχης απ' όπου θα μπορεί να εκτελέσει την αποστολή του.
73
b. Ατομικό Φορητό Πτυοσκάπανο
Το πρώτο βήμα σ' ένα καλό σχέδιο για την κατασκευή μιας θέσης είναι η
εκλογή των εργαλείων. Ποια εργαλεία χρειάζονται και ποια διαθέτονται. Στην
ανάγκη ο στρατιώτης θα χρησιμοποιήσει το κράνος του, τη λόγχη του, ακόμα
και ένα «κουτάλι», αλλά δεν θα καταφύγει σ' αυτά, αν είναι εφοδιασμένος με
φορητό πτυοσκάπανο. Ο στρατιώτης το διατηρεί πάντα καθαρό, κοφτερό και
όσο γίνεται στεγνό. Σκάβει με το φτυάρι, διαλύει σκληρό χώμα ή σπάει πέτρες
με την αιχμή και κόβει κλαδιά, για να ετοιμάσει το πεδίο βολής του με το
κοφτερό μέρος του φτυαριού. Θυμάται ακόμα ότι το εργαλείο αυτό μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σαν αθόρυβο όπλο, ιδιαίτερα τη νύκτα. Για την αποκάλυψη
χώρων μέσα σε πυκνά δάση ή για το κόψιμο κορμών δένδρων με σκοπό την
κατασκευή σκέπαστρων και την ενίσχυση θέσης του, ο στρατιώτης μπορεί να
έχει στη διάθεση του, μεγάλα φτυάρια, τσεκούρια, σκαπάνια, πριόνια (μικρά
και μεγάλα), τυπάδες και λοστούς.
c. Κάλυψη - Απόκρυψη
Το σχέδιο για την ετοιμασία θέσης μάχης περιλαμβάνει και κάποιον τρόπο
διαθέσεως του χώματος. Πολύ χώμα θα αφαιρεθεί από τη θέση. Ένα μέρος
του χρησιμοποιείται για την κατασκευή αναχώματος (προκαλύμματος). Ο
στρατιώτης αφαιρεί πρώτα το επιφανειακό χώμα, σε μεγάλα κομμάτια, μαζί
με τη χλόη που έχει πάνω του.
Μετά αφαιρεί το υπόλοιπο και το τοποθετεί γύρω από τη θέση του, σαν
ανάχωμα με ύψος 15 εκατοστά του μέτρου και πλάτος ένα μέτρο. Το ανάχωμα
αυτό θα προστατέψει το στρατιώτη από τις σφαίρες αλλά πρέπει να σκεπαστεί
με το πρώτο χώμα, ώστε να μη διακρίνεται το διαφορετικό χρώμα του. Το
υπόλοιπο χώμα μεταφέρεται μακριά, με ένα τσουβάλι ή με αντίσκηνο και
κρύβεται κάτω από θάμνους ή σε ρυάκια και χαράδρες (Εικόνες 42 και 43).
74
d. Αποχέτευση Υδάτων
Άλλο μέρος του σχεδίου για την ετοιμότητα της θέσης είναι ο τρόπος της
αποχετεύσεως των υδάτων. Επειδή δεν μπορεί κάποιος να αισθάνεται άνετα
σε μια θέση γεμάτη νερά, ο στρατιώτης σκάβει την επιφάνεια του εδάφους
που πατάει (πυθμένα), μέσα στη θέση μάχης, με κάποια κλίση έτσι που τα
νερά να συγκεντρώνονται στη μια πλευρά και να μπορεί να τα ρίξει έξω με τη
βοήθεια του κράνους.
Σε ορύγματα ενός και δύο ανδρών ή σε άλλου τύπου ορύγματα, σκάβει μικρό
λάκκο (φρεάτιο) με διαστάσεις 60x45x30, κι αυτό με βυθό που έχει κάποια
κλίση. Η αποχέτευση είναι εύκολη σε αμμώδες έδαφος αλλά όχι σε αργιλώδες
(λασπώδες) κι αυτό το σκέπτεται ο στρατιώτης πριν διαλέξει το σημείο, όπου
θα ετοιμαστεί η θέση. Οι πλαγιές (πλευρές) χαραδρών και το χαμηλό έδαφος,
όταν βρέχει πλημμυρίζουν και γι' αυτό, αν η κατάσταση το επιτρέπει, τέτοια
σημεία αποφεύγονται. Έτσι διαλέγεται σημείο με μικρή κλίση. Σκάβεται
μικρό χαντάκι γύρω από τη θέση προς την πάνω πλευρά, για να αποχετεύει τα
νερά της επιφάνειας.
Τέλος για την κατασκευή σκέπαστρου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε
αδιάβροχο είδος, όπως πόρτες από λαμαρίνα.
e. Επένδυση και Επικάλυψη του Ορύγματος
Το αμμώδες έδαφος καταρρέει (γκρεμίζεται) και όταν ακόμα είναι ξερό
(στεγνό) και σχεδόν οποιοδήποτε έδαφος καταρρέει όταν είναι υγρό. Για να
μη γίνει αυτό ενισχύονται ή επενδύονται οι πλευρές της θέσης. Η εικόνα 44
δείχνει τη χρησιμοποίηση κλαδιών για την επένδυση των τοιχωμάτων
ορύγματος δύο ανδρών.
Για να γίνει αυτή η επένδυση χρειάζονται πολλά κλαδιά, τσεκούρι για το

κόψιμο των πασάλων και ένας τυπάς για το κάρφωμα τους. Τα φύλλα και τα
μικρά κλαδιά που κόβονται δεν πρέπει να αφήνονται κοντά στη θέση. Να
κρύβονται κοντά σε δέντρα ή θάμνους. Αν κοντά βρίσκεται κατοικημένος
τόπος, να χρησιμοποιούνται σανίδες, λαμαρίνες αντί για κλαδιά. Το κράνος
προστατεύει από τα θραύσματα των βλημάτων που πέφτουν αλλά όταν τα
εχθρικά πυρά είναι πολύ ισχυρά, χρειάζεται μεγαλύτερη προστασία. Αυτή η
προστασία πετυχαίνεται, αν καλυφθεί ένα μέρος της θέσης με σειρά από
κορμούς δένδρων και χώμα με πάχος το καθένα 15 εκατοστών.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε υλικό για την κατασκευή του
σκέπαστρου αυτού, αλλά πρέπει να διατηρείται, όσο γίνεται, χαμηλό και να
καλύπτεται με επιφανειακό χώμα, έτσι που να μην είναι διαφορετικό απ' το
75
περιβάλλον. Αν πρόκειται για θέση μάχης, να μένει αρκετός χώρος για
παρατήρηση και βολή. Ένα μέρος του ορύγματος σκεπάζεται με τσουβάλια
για να μην πέσουν χώματα ανάμεσα στους κορμούς (Εικόνα 45).
Εικόνα 45. Σκέπαστρο Θέσης Μάχης

f. Παραλλαγή του Ορύγματος
Όσο διαρκεί η εργασία και αφού τελειώσει αυτή, μια πρέπει να είναι η
φροντίδα του στρατιώτη η απόκρυψη της θέσεως. Αν έχει δίχτυ παραλλαγής,
το απλώνει πάνω σε πάσσαλους 30 εκατοστά περίπου πάνω από το έδαφος και
καλύπτεται κάτω απ' αυτά. Αν γίνεται, εργάζεται περισσότερο τη νύχτα,
αποφεύγοντας κινήσεις και θόρυβο την ημέρα. Αν δεν έχει δίχτυ παραλλαγής,
κατασκευάζει ένα είδος καλύμματος, όπως η εικόνα 46, χρησιμοποιώντας
φυσικά υλικά, όπως χλόη κ.α. Σκεπάζει όλο το ανοιχτό μέρος της θέσης του,
έτσι που αυτή να μη φαίνεται από μακριά σα μαύρη κηλίδα. Αν είναι
κρυμμένος την ώρα της επίθεσης του εχθρού θα τον αιφνιδιάσει και θα τον
χτυπήσει, πριν εκείνος μπορέσει να τον δει. Το κάλυμμα πρέπει να είναι
σταθερό και χαμηλό. Ο στρατιώτης να βεβαιώνεται ότι μπορεί να ρίξει κάθε
στιγμή.
Κρύβει ό,τι μπορεί να τον προδώσει. Προσπαθεί να φαίνονται όλα φυσικά και
αποφεύγει τις κινήσεις και το θόρυβο.
g. Διευθέτηση Πρόχειρων Θέσεων Μάχης και Ορυγμάτων
(1) Ήδη, είναι γνωστή η σπουδαιότητα των εργαλείων, της διαθέσεως των
χωμάτων, της αποχετεύσεως, της επενδύσεως του σκέπαστρου και της
παραλλαγής. Είναι φανερό ότι δε γίνεται να εφαρμοστούν όλα
αμέσως. Μόλις ο στρατιώτης σταματήσει έχει ανάγκη από μία θέση
που να προστατεύει το σώμα του. Γι' αυτό το λόγο κατασκευάζει
γρήγορα μία θέση μάχης χωρίς βάθος (εικ. 47, 48) και αμέσως
προχωρεί στην παραλλαγή τους. Μπορεί να διαμορφώσει κρατήρα
από οβίδα, για να έχει τη θέση αυτή πιο γρήγορα (Εικόνα 49).
76
(2) Όρυγμα Ενός Άνδρα
Αν δεν μπορεί να γίνει συνεργασία δύο ανδρών, σκάβεται όρυγμα ενός
άνδρα. Αυτό είναι πιο βαθύ από την πρόχειρη θέση και μπορεί να
επενδυθεί, να έχει αποχετευτικό σύστημα και να παραλαχτεί. Αυτά
που αφορούν το μέγεθος του είναι τα παρακάτω (εικόνα 50).
(a) Όσο γίνεται πιο μικρό, για να παρουσιάζει μικρό στόχο.
77
(b) Αρκετά πλατύ, έτσι που να χωρούν οι ώμοι ενός άνδρα που
κάθεται στη θέση βολής.
(c) Μακρύ τόσο, όσο είναι αρκετό για τη χρησιμοποίηση των
σκαπανικών εργαλείων, για την κατασκευή του.
(d) Το βάθος του από την επιφάνεια του εδάφους μέχρι τη βαθμίδα
θολής, εξαρτάται από το ύψος του άνδρα, σε καμία όμως
περίπτωση δεν θα είναι μικρότερο από 1,20 μέτρα. Να επιτρέπει
βολή με τυφέκιο ή με άλλο όπλο, από την όρθια θέση πάνω στη
βαθμίδα βολής.
(e) Στην άκρη του πυθμένα την αντίθετη με το μέτωπο σκάβεται το
φρεάτιο (λάκκος) για τη συγκέντρωση των υδάτων και για να
υπάρχει μεγαλύτερη ευρυχωρία.
(f) Έτσι το πλάτος του ορύγματος θα είναι 60 εκ. το μήκος 105 εκ.
και το βάθος το λιγότερο 120 εκ. Μετά το τέλος του σκαψίματος
το όρυγμα σκεπάζεται στο πίσω μέρος, για να μην εμποδίζεται η
παρατήρηση βολής. Τελικά ετοιμάζεται και το κάλυμμα
παραλλαγής που χρησιμοποιείται τη μέρα, ενώ τη νύχτα
αφαιρείται.
(3) Αν μπορεί να γίνει συνεργασία ανά δύο (ζεύγη) τότε σκάβεται όρυγμα
δύο ανδρών, που αποτελείται βασικά από δύο σκαμμένα συνεχόμενα
ορύγματα ενός άνδρα.
Όταν υπάρχει σκέπαστρο ο ένας παρατηρεί, ο δεύτερος αναπαύεται.
Σε περίπτωση ισχυρού πυρός καλύπτονται και οι δύο. Τα ορύγματα
δύο ανδρών προσφέρουν μικρότερη ασφάλεια εναντίον της
συνθλιπτικής ενέργειας των αρμάτων (Εικόνα 51).
78
(4) Σε περιοχές πίσω από την πρώτη γραμμή, προστατεύεται κάποιος
καλά από τα αεροπλάνα, αν σκάψει όρυγμα με πλάτος 60 εκ., με
βάθος 60 εκ. και μήκος αρκετό, για να μπορεί να ξαπλώνει μέσα σ'
αυτό (Εικόνα 52).
79
TMHMA 23.
ΑΤΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
1. Γενικά
a. Το αρχαίο γνωμικό «νους υγιής εν σώματι υγιή» βρίσκει ιδιαίτερη εφαρμογή
στην εκστρατεία, όπου η σωματική δοκιμασία απαιτεί υγιείς οργανισμούς. Η
υγιεινή στην εκστρατεία είναι κάτι που πρέπει να φροντίζουν ιδιαίτερα όλοι οι
βαθμοφόροι του στρατεύματος, εκτός απ' αυτό όμως είναι και ένα πολύ
σημαντικό καθήκον του στρατιώτη απέναντι στον εαυτό του και την πατρίδα.
Στρατός που δεν έχει υγεία προσβάλλεται, υποφέρει, διασπάται και λυγίζει πιο
εύκολα σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες και είναι γνωστό ότι ο πόλεμος
γίνεται συνήθως κάτω από τις πιο άσχημες καιρικές συνθήκες.
b. Ο στρατιώτης έχει υποχρέωση απ' τον καιρό της ειρήνης, όχι μόνο να
σκληραγωγηθεί, για να αντέξει στις σωματικές δοκιμασίες ενός πολέμου αλλά
και να διδαχτεί, να καταλάβει και να συνηθίσει να εφαρμόζει τους κανόνες
της ατομικής υγιεινής. Αυτά τα δύο επιδρούν στην απόδοση του τόσο, ώστε
να βοηθούν αποτελεσματικά στην επιτυχία των επιχειρήσεων.
2. Κούραση και Ανάπαυση

Η κούραση προκαλεί χαλάρωση των ενεργειών και αντιδράσεων του σώματος και το
κάνει δεκτικό σε αρρώστιες και στενοχώριες. Γι' αυτό ο στρατιώτης πρέπει να
εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία για ανάπαυση. Στις στάσεις που γίνονται στη διάρκεια
πορείας, να βγάζει το φόρτο του. να ξαπλώνει και να χαλαρώνει το σώμα του, όποτε
μπορεί.
Να προσπαθεί να κοιμάται στις περιόδους αναμονής. Να μη φοράει στενά άρβυλα ή
ρούχα που ερεθίζουν το δέρμα, γιατί αυτό μεγαλώνει την κούραση. Αν στα μέσα της
ημέρας αλλάξει κάλτσες, τότε η κατάσταση του καλυτερεύει.
Αν πρόκειται να κοιμηθεί πάνω στο έδαφος, να το καθαρίσει πριν από τις πέτρες κ.α.
Αν πρόκειται να κοιμηθεί μέσα σε οργανωμένη θέση, να σκάψει τόσο, που να μπορεί
να ξαπλώσει τελείως. Αν δε γίνει αυτό η κυκλοφορία του αίματος θα είναι κακή και
επομένως η ανάπαυση δε θα είναι τέλεια με αποτέλεσμα την πρόωρη κούραση, την
επόμενη ημέρα.
3. Περιποίηση των Ποδιών

a. Η περιποίηση των ποδιών είναι πολύ σπουδαία εργασία για το στρατιώτη και
ειδικά για τον πεζό, που συνήθως κινείται με τα πόδια. Πρέπει να αρχίζει την
ημέρα του με καθαρές και στεγνές κάλτσες, που να τις αλλάζει το μεσημέρι,
αν έχει βαδίσει πολύ. Τα πόδια διογκώνονται την ημέρα, ειδικά στην πορεία,
γι αυτό δεν πρέπει να φοράει παραπάνω ζευγάρια κάλτσες, αλλά να φοράει
τόσα, ώστε να αισθάνεται άνετα και να μην προξενεί στενότητα, που έχει σαν
αποτέλεσμα τη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος. Δεν πρέπει να φοράει
σκισμένες ή άσχημα επιδιορθωμένες κάλτσες, γιατί προξενούν φουσκάλες.
Όταν αλλάζει κάλτσες, να στεγνώνει καλά τα πόδια του με το πάνω μέρος του
προηγούμενου ζευγαριού, τρίβοντας καλά τα μέρη ανάμεσα στα δάχτυλα·
μετά να φορέσει το καινούριο ζευγάρι, τεντώνοντας τις αναδιπλώσεις.
Όταν φοράει παραπάνω από ένα ζευγάρι κάλτσες, να αλλάζει το εσωτερικό,
δηλαδή αυτό που ακουμπάει στο πόδι του. Θα πρέπει επίσης πάντα να έχει
(εφεδρικό) πρόχειρο ένα ζευγάρι κάλτσες.
80
b. Αν δημιουργηθούν φουσκάλες πρέπει να τις ανοίξει, να αφήσει το υγρό να
τρέξει και να προστατεύσει το σημείο τριβής με λευκοπλάστη. Για τον
κανονικό τρόπο του ανοίγματος τους ας συμβουλευτεί το νοσοκόμο. Να
χρησιμοποιεί ποδόσκονη για να μην ιδρώνουν υπερβολικά τα πόδια και να
προλαβαίνει τις φουσκάλες. Να μη χρησιμοποιεί αλοιφές, λάδια ή φάρμακα
χωρίς την έγκριση του γιατρού, γιατί πολλά απ' αυτά τα είδη, έχουν την
ιδιότητα να μαλακώνουν το δέρμα και να το κάνουν να ιδρώνει περισσότερο.
Να προλαβαίνει τους κάλους κλπ φορώντας καλά υποδήματα. Αν αποκτήσει
κάλους να συμβουλευτεί το γιατρό.
c. Τα πόδια κινδυνεύουν πολύ, όταν ο καιρός είναι κρύος, βροχερός ή υγρός,
γιατί, αν παραμείνουν υγρά ή κρύα για μεγάλο χρονικό διάστημα, .τότε η
κυκλοφορία του αίματος δεν γίνεται κανονικά ή σταματάει τελείως,
δημιουργώντας μία κατάσταση γνωστή σαν κρυοπάγημα. Στην αρχή τα πόδια
είναι ζαρωμένα. Αργότερα δεν αισθάνονται το άγγιγμα. Μετά πρήζονται και
πονούν. Αυτό είναι το επικίνδυνο στάδιο. Επειδή είναι δύσκολο να διορθωθεί
η βλάβη στην κυκλοφορία, τα πόδια παθαίνουν γάγγραινα και πρέπει
οπωσδήποτε να γίνει ακρωτηριασμός.
d. Τέσσερις Απλοί Κανόνες Προφυλάσσουν απ' τα Κρυοπαγήματα
(1) Κίνηση των Ποδιών
Η κίνηση διατηρεί την κυκλοφορία. Αν ο στρατιώτης στέκεται σε
λασπωμένο έδαφος για αρκετό χρόνο, να κινεί τα δάχτυλα του μέσα
στα υποδήματα του και να λυγίζει τα πόδια του από τους
αστράγαλους.
(2) Ευρύχωρα Άρβυλα και Κάλτσες
Αν τα υποδήματα είναι σφιχτά να λύνει τα κορδόνια τους, έτσι που να
μην εμποδίζεται η κυκλοφορία του αίματος.
(3) Στεγνά Πόδια
Να χρησιμοποιεί ποδόσκονη και να φοράει στεγνές κάλτσες.
Αν είναι αδύνατο να διατηρεί πάντα τα πόδια του στεγνά πρέπει να
προσπαθεί να καλυτερεύσει, όσο γίνεται, τις συνθήκες διαβίωσης του
περιορίζοντας την υγρασία.
(4) Μακριά από τη Φωτιά
Αν βρισκόταν έξω δεν πλησιάζει αμέσως τα πόδια του στη φωτιά για
να τα ζεστάνει, αλλά περιμένει να ζεσταθούν μόνα τους, γιατί η
απότομη ζέστη, προκαλεί διαστολή του αίματος και σπάσιμο των
αγγείων, που δεν είναι έτοιμα να το δεχτούν.
e. Η εικόνα 53 δείχνει την περιποίηση των ποδιών.
4. Φροντίδα Ιματισμού
a. Η αποστολή των ενδυμάτων είναι να προστατεύουν το στρατιώτη από τις
διάφορες καιρικές συνθήκες και από τα διάφορα μολυσματικά έντομα.
Υπάρχουν συνδυασμοί ενδυμάτων, που κάνουν το στρατιώτη να αισθάνεται
άνετα, γι αυτό δεν πρέπει να φοράει πολλά ενδύματα που να δυσκολεύουν την
κίνηση και προκαλούν μεγάλη ζέστη, αλλά να έχει πάντα και κάποια εφεδρεία
για τη νύχτα, που είναι πάντα πιο κρύα από την ημέρα. Ο στρατιώτης πρέπει
να διατηρεί τα ενδύματα του σε καλή κατάσταση και να τα προστατεύει από
λάσπη και βροχή, γιατί απ' τη μία πλευρά, αυτές προσθέτουν βάρος, απ' την
άλλη μειώνουν την μονωτική ικανότητα των ενδυμάτων. Τα υγρά ενδύματα
είναι κρύα όταν ο καιρός είναι κρύος και μπορεί να προκαλέσουν ψύξη του
81
δέρματος. Το αδιάβροχο ή αντίσκηνο προστατεύει τον στρατιώτη και διατηρεί
στεγνά τα ενδύματα.
b. Επαναλαμβάνεται και πάλι ότι είναι ανάγκη να προστατεύονται και να
διατηρούνται στεγνά τα ενδύματα. Μέσα που βοηθούν σ' αυτό είναι το
αδιάβροχο ή το αντίσκηνο. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν σαν καλύμματα του
ορύγματος ή πάνω από το απλό κρεβάτι στο ύπαιθρο ή και σαν εξωτερικά
καλύμματα των κουβερτών. Πάντως να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση τους
πάνω από δέντρα, θάμνους ή πασσάλους, γιατί τα είδη αυτά σχίζονται εύκολα.
5. Περιποίηση του Σώματος

a. Η περιποίηση ολοκλήρου του σώματος έχει μεγάλη σημασία. Αν δεν
μπορούμε να πλύνουμε ολόκληρο το σώμα με άφθονο νερό και σαπούνι, να το
πλένουμε με σφουγγάρι τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα και με ιδιαίτερη
προσοχή τα κάτω μέρη του σώματος και τις μασχάλες. Ένα κράνος γεμάτο
νερό είναι αρκετό γι' αυτό. Τα εσώρουχα απορροφούν τον ιδρώτα και τα λίπη
που εκκρίνονται από το σώμα και γι' αυτό χάνουν τις μονωτικές τους
ικανότητες. Γι' αυτό πρέπει να τα αλλάζουμε συχνά. Αν φοράμε μάλλινα
εσώρουχα μπορούμε να αποφεύγουμε τη συχνή αλλαγή τους, αν κάτω από
αυτά, σε επαφή με το δέρμα, φοράμε ελαφρό εσώρουχο που πλένεται εύκολα.
Αν δεν υπάρχουν ευκολίες για συχνό πλύσιμο του σώματος, αλλάζουμε
82
εσώρουχα, αφού πριν σκουπίσουμε καλά το σώμα με πετσέτα ή με παλιά
εσώρουχα. Επίσης πρέπει να χρησιμοποιούμε ψειρόσκονη για να
προστατευόμαστε από τα έντομα αυτά.
b. Το στόμα και τα ούλα είναι ευπαθή σημεία στη διάρκεια εκστρατείας.
Πλύσιμο του στόματος και βούρτσισμα των δοντιών έστω και με νερό μόνο
αν δεν υπάρχει οδοντόκρεμα, μια φορά τη μέρα είναι απαραίτητα. Η
οδοντόβουρτσα πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος της εξάρτυσης του
στρατιώτη και να μην την αποχωρίζεται ποτέ. Στην ανάγκη, να σπάσει τη
λαβή της, έτσι που να μπορεί να τη μεταφέρει στις θέσεις του. Τα μαλλιά να
είναι κομμένα κοντά. Αυτό είναι καθαριότητα, υγεία και άνεση. Τήρηση των
κανόνων υγιεινής παντού, προφύλαξη από τα ηλιακά εγκαύματα, κάλυψη του
δέρματος σε ελώδεις περιοχές, η κατάλληλη απόρριψη και τοποθέτηση κάθε
είδους ακαθαρσιών και η απαίτηση από τους άλλους να κάνουν το ίδιο, είναι
πολύ σοβαρά καθήκοντα του κάθε στρατιώτη.
6. Τροφές
a. Στη διάρκεια της μάχης χορηγούνται ειδικές μερίδες τροφής που δεν
χρειάζονται ειδική ετοιμασία ή που μπορούν να παρασκευαστούν εύκολα.
Όταν δίνονται ατομικές μερίδες τροφής, πρέπει να καταναλώνονται έτσι που ο
στρατιώτης να τρώγει απ' όλα τα είδη που αποτελούν την ατομική μερίδα
γιατί έχει ανάγκη απ' όλα αυτά, δηλαδή και από το κρέας και από τα λαχανικά
και από το ψωμί, για να διατηρήσει την υγεία του και την ενεργητικότητα του.
b. Όταν τελειώσει το γεύμα, να μη ρίχνονται τα υπολείμματα στο έδαφος, γιατί
μαζεύουν μύγες, αρουραίους, κουνούπια και τα άδεια δοχεία κονσερβών
καταστρέφουν τα ελαστικά των οχημάτων. Να μην παραμελήσουμε την
καθαριότητα, επειδή το Τμήμα μας θα εγκαταλείψει την περιοχή. Πρέπει να
βοηθήσουμε και το Τμήμα που ακολουθεί να διατηρήσει την υγεία του, γιατί
θα χρειαστεί και η δική του βοήθεια στη μάχη.
c. Επειδή η θερμότητα και η ενεργητικότητα που δίνει ένα ζεστό φαγητό ή
ρόφημα είναι αναγκαίες, οι τροφές δεν πρέπει να καταναλώνονται κρύες.
Μπορούμε να τις ζεσταίνουμε με κάθε τρόπο, ακόμα και στα καμινέτα
«τσέπης», που αρκούν και για την ετοιμασία ζεστού ροφήματος (αν ανάψουμε
λίγη βενζίνη, μέσα σ' ένα κουτί γεμάτο χώμα μπορούμε να ζεστάνουμε αρκετά
το φαγητό). Τα αγγεία του φαγητού να διατηρούνται πάντα καθαρά, καθώς
και τα κουταλάκια, μαχαίρια κτλ. Οι ακαθαρσίες προκαλούν μολύνσεις.
7. Νερό
a. Άλλη φροντίδα είναι η διατήρηση νερού. Το στομάχι του στρατιώτη δεν είναι
ψυγείο, έτσι που αν γεμίσει με κρύο νερό, θα δροσίσει ολόκληρο το σώμα. Γι'
αυτό ο στρατιώτης δεν πρέπει να πίνει μεγάλη ποσότητα νερού στις πορείες,
ακόμη και αν ο καιρός είναι ζεστός. Πολύ κρύο νερό προκαλεί αηδία και πολύ
ιδρώτα, που αφαιρεί τα άλατα από το αίμα κι έτσι προκαλείται εξάντληση από
τη θερμότητα (θερμοπληξία). Η θερμοπληξία αναγνωρίζεται από τη χλομάδα
και τον ιδρώτα του ασθενή καθώς και απ' την αδυναμία και τη ζαλάδα του. Γι'
αυτό ο στρατιώτης πρέπει να πίνει μόνο όσο νερό έχει ανάγκη, κρατώντας το
λίγο στο στόμα του πριν το καταπιεί, καταπραΰνοντας έτσι καλύτερα τη δίψα
του.
b. Αν πίνει περισσότερο από ένα υδροδοχείο νερό τη μέρα, πρέπει να παίρνει και
δύο χάπια άλατος, για κάθε υδροδοχείο, αναπληρώνοντας έτσι το αλάτι που
χάνει με τον ιδρώτα. Ίσως το αλάτι να προκαλέσει κάποια αίσθηση καύσης
83
στο στομάχι, γι αυτό πριν το πάρει πρέπει να το διαλύει σε λίγο νερό και μετά
να πίνει και λίγο νερό. Το νερό που δεν είναι στρατιωτικής προέλευσης είναι
επικίνδυνο. Τα μικρόβια δεν φαίνονται κι όμως μπορεί να υπάρχουν
εκατομμύρια απ' αυτά. Αν το νερό δεν έχει ελεγχθεί πρέπει να
αποστειρώνεται, πριν να χρησιμοποιηθεί, είτε με βρασμό, είτε με χάπια
χαλαζόλης (εικόνα 54).
Σε κάθε υδροδοχείο ρίχνονται δύο χάπια, και μετά 30 λεπτά το νερό είναι
έτοιμο για πόση. Πριν να πιούμε καθαρίζουμε το στόμιο με λίγο νερό. Το
νερό πρέπει να χρησιμοποιείται με οικονομία, γιατί σπατάλη νερού, μπορεί να
προκαλέσει λίγο αργότερα δίψα.
8. Νωπές Τροφές
Οι ωμές τροφές είναι επικίνδυνες, γιατί είναι φορείς μικροβίων εξαιτίας της επαφής
τους με τα διάφορα έντομα. Σε πολλά μέρη χρησιμοποιούνται σα λίπασμα, και
ανθρώπινες ακαθαρσίες ακόμη, πράγμα που προκαλεί μολύνσεις, ιδίως στους ξένους,
που δεν είναι προσαρμοσμένοι στις τοπικές συνθήκες.
Το νωπό κρέας μπορεί να προκαλέσει μόλυνση αν δεν ψηθεί καλά. Η φυματίωση και
ο αφθώδης πυρετός μεταδίδονται με το γάλα μολυσμένων ζώων, ακόμα και με το
βούτυρο και το τυρί που έχει κατασκευαστεί από αυτό. Επίσης τα φρούτα και τα
λαχανικά μπορεί να είναι μολυσμένα, γι αυτό πλένονται καλά με νερό. Οι στρατιώτες
όλου του κόσμου είναι έτοιμοι να φάνε ό,τι βρουν ιδίως στα εστιατόρια, πράγμα που
σπρώχνει τους ασυνείδητους εστιάτορες να πουλούν οτιδήποτε, χωρίς να εξετάζουν
αν είναι καλό ή όχι και μ' αυτό τον τρόπο η ευκοιλιότητα να είναι το πιο συνηθισμένο
πράγμα στο στράτευμα. Γι αυτό ο στρατιώτης πρέπει να αποφεύγει να τρώει και να
πίνει κάθε τι, που δεν εξετάσθηκε και εγκρίθηκε για χορήγηση.
84
TMHMA 24.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΜΕ ΡΒΧ ΜΕΣΑ
1. Είναι πιθανό να μη υπάρξει καμία προειδοποίηση ή να γίνει λίγο πριν την επίθεση
με ΡΒΧ μέσα (ραδιολογικά, βιολογικά, χημικά). Η άμυνα απέναντι σε μια τέτοια
επίθεση αρχίζει από το άτομο. Θα πρέπει όλοι να είναι προετοιμασμένοι να
προστατέψουν τον εαυτό τους, με τη διαμόρφωση της θέσης, την κατάλληλη
εφαρμογή του προστατευτικού ιματισμού, την κατάλληλη χρησιμοποίηση και
φροντίδα της προστατευτικής προσωπίδας και με την καλή υγιεινή.
a. Διαμόρφωση Θέσεων
Το ατομικό όρυγμα σκαμμένο σε βάθος το λιγότερο 0,30 μ και συμπληρωμένο
με βαθμίδα βολής 0,30 μ και επικάλυψη, προσφέρει εξαιρετική θέση για
κατάληψη κατά τη διάρκεια μιας πυρηνικής επιθέσεως. Καλύπτονται
οποιεσδήποτε είσοδοι ή ανοίγματα με καραβόπανο ή καναβάτσο. Μια τέτοια
θέση προσφέρει προστασία ενάντια στο ωστικό κύμα, στη θερμότητα, στη
ραδιενέργεια και στη ραδιενεργό διασπορά της πυρηνικής εκρήξεως. Αυτή η
θέση προσφέρει επίσης προστασία από τα χημικά υγρά ή ατμούς στη διάρκεια
χημικής επιθέσεως. Πάντως η προστατευτική προσωπίδα πρέπει να
χρησιμοποιείται όσο διαρκεί μια τέτοια επίθεση και μετά απ' αυτή. Όταν
πλησιάζει η επίθεση, όλοι κάθονται κάτω στο ατομικό τους όρυγμα, κρατούν
το πρόσωπο κοντά στο έδαφος και παραμένουν σ' αυτή τη θέση για μερικά
λεπτά μετά την έκρηξη. Πρέπει να περιμένουν ότι μετά την εχθρική επίθεση,
πολλές φορές, θα γίνει επίθεση με ΡΒΧ μέσα και πρέπει να είναι
προετοιμασμένοι να αποκρούσουν τέτοια επίθεση.
b. Προστατευτικές Ιδιότητες του Ιματισμού
(1) Κάθε τύπος ιματισμού προσφέρει κάποια προστασία στη διάρκεια
ραδιολογικής επιθέσεως. Αν μπορεί να γίνει, σκεπάζονται τελείως με
το αδιάβροχο εκστρατείας ή με το ατομικό αντίσκηνο.
(2) Οι στολές εκστρατείας μπορούν να διαμορφωθούν χημικά, έτσι που να
προστατέψουν από τους ατμούς και τα λεπτά σταγονίδια που
δημιουργούν φουσκάλες. Αυτό λέγεται διαποτισμός (εμποτισμός με
προστατευτικό υλικό). Ωστόσο ο διαποτισμένος ιματισμός δεν
προστατεύει από χημικές ουσίες που βρίσκονται σε υγρή κατάσταση.
Όλες οι σταγόνες αερίων των νεύρων ή ουσιών που δημιουργούν
φουσκάλες, διαπερνούν γρήγορα τον διαποτισμένο ιματισμό. Εναντίον
των καυστικών αερίων χορηγείται μια προστατευτική αλοιφή, για να
κάνει τα υποδήματα ανθεκτικά στις υγρές χημικές ουσίες. Η αλοιφή
αυτή δεν καταστρέφει ούτε εξουδετερώνει τις υγρές χημικές ουσίες,
αλλά μόνο καθυστερεί την εισχώρηση τους στο δέρμα. Στη διάρκεια
χημικής επίθεσης πρέπει κάποιος να σκύψει κάτω, να σκεπαστεί
τελείως με ό,τι έχει στη διάθεση του και να χρησιμοποιήσει την
προσωπίδα του. Όταν κινείται σε περιοχές που υπάρχει περίπτωση να
έχουν πέσει σταγόνες χημικών ουσιών πάνω στη βλάστηση, φοράει to
αδιάβροχο εκστρατείας ή το ατομικό αντίσκηνο για να μη φτάσουν οι
σταγόνες αυτές στον ιματισμό.
c. Χρησιμοποίηση της Προστατευτικής Προσωπίδας.
Η προστατευτική προσωπίδα είναι το πιο πολύτιμο στοιχείο άμυνας στη
διάρκεια επίθεσης με ΡΒΧ Ουσίες. Αν προσαρμοστεί κατάλληλα προστατεύει
το πρόσωπο, τα μάτια και τα πνευμόνια απ' όλες τις γνωστές χημικές ουσίες
και η ραδιενεργή σκόνη, στη διάρκεια ΡΒΧ ή πυρηνικής επίθεσης. Η
85
προσωπίδα αντέχει, αλλά μπορεί να πάθει ζημιά, εξαιτίας απρόσεκτου
χειρισμού.
d. Υγιεινή
Αν ο εχθρός χρησιμοποιήσει βιολογικά μέσα, προστατευόμαστε αν πάρουμε
ουσιαστικά μέτρα υγιεινής καθώς και ατομικής υγιεινής.
e. Εκπαίδευση
Τα ΕΕ 141-1, 141-49, 141-51, 141-55, επεξηγούν με λεπτομέρειες όλα τα
αντικείμενα που είναι σχετικά με την άμυνα εναντίον των χημικών,
βιολογικών και ραδιολογικών όπλων, ενώ συμπεριλαμβάνουν και τα
αποτελέσματα των πυρηνικών όπλων.
TMHMA 25.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΡΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΥΣ
ΟΠΛΙΤΕΣ ΕΞΩΠΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΦΟΡΗΤΑ Α/Τ ΟΠΛΑ ΜΙΑΣ
ΒΟΛΗΣ Η (ΔΙΑΖ) ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑ ΜΕΣΑ
1. Σκοπός
Αυτό το τμήμα του εγχειριδίου έχει σαν σκοπό να δώσει συνοπτικές κατευθύνσεις και
οδηγίες για τον τρόπο αντιμετωπίσεως του άρματος από οπλίτες Πεζικού, κατά τέτοιο
τρόπο ώστε αυτοί να αποκτήσουν όλες τις αναγκαίες γνώσεις και πείρα προκειμένου
να αξιοποιήσουν τα χαρακτηριστικά των φορητών Α/Τ όπλων ή των αυτοσχεδίων
κατασκευών και να καταστούν, όταν απαιτηθεί, πραγματικοί κυνηγοί και
καταστροφείς εχθρικών αρμάτων.
2. Γενικά
a. Ο μεγάλος αριθμός των αρμάτων που εμφανίζονται στο πεδίο της μάχης, η
συνεχής ανάπτυξη τους, η τελειοποίηση τους και ο εφοδιασμός τους με
σύγχρονα σκοπευτικά όργανα αύξησαν την αποτελεσματικότητα τους. (Ένα
άρμα σε κίνηση μπορεί με το πυροβόλο του να προσβάλλει στόχο σε
απόσταση χιλίων πεντακοσίων (1500) μέτρων με καταπληκτική ακρίβεια).
Επιβάλλεται λοιπόν, εκτός των άλλων και η χρησιμοποίηση, εάν είναι
δυνατόν, του συνόλου των οπλιτών Πεζικού για την αντιμετώπιση και
καταστροφή των εχθρικών αρμάτων από κοντά. Αυτό είναι δυνατόν να
επιτευχθεί με την εκπαίδευση όλων ανεξαιρέτως των οπλιτών σαν κυνηγών
αρμάτων.
b. Ο Έλληνας οπλίτης, ο οποίος διακρίνεται για την ευστροφία του πνεύματος
και την εφευρετικότητα του, εάν χρησιμοποιήσει κατάλληλα το έδαφος της
πατρίδας μας, το οποίο ευνοεί την από κοντά καταπολέμηση των αρμάτων,
μπορεί με την κατάλληλη εκπαίδευση, να γίνει άριστος μαχητής και σ' αυτό
τον τομέα.
c. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι κατά τις τελευταίες συρράξεις
η εμφάνιση του συγχρόνου Πεζού, στο πεδίο της μάχης, εφοδιασμένου με
φορητά Α/Τ όπλα επέφερε σημαντικές απώλειες στα άρματα.
3. Ισχύς και Αδυναμίες του Άρματος

a. Γενικά
(1) Ένα από τα πιο φοβερά όπλα που θα συναντήσει ένας Στρατιώτης του
Πεζικού στο πεδίο της μάχης είναι το Άρμα. Πλέον όμως επικίνδυνος
86
και από αυτό το άρμα είναι ο τρόμος που προκαλεί λόγω του όγκου
του.
(2) Για να κατανικηθεί αυτό το αίσθημα του τρόμου και συνεπώς να
καταστραφεί και το εχθρικό άρμα πρέπει ο Στρατιώτης να γνωρίζει τα
ισχυρά και τα ασθενή σημεία του:
(a) Τα ισχυρά σημεία, για να τα αποφεύγει κατάλληλα και για να
μπορέσει να προστατευθεί από αυτά.
(b) Τα ασθενή σημεία για να προσβάλλει ΕΚΕΙ ακριβώς τα άρματα
χρησιμοποιώντας κατάλληλα όπλα και μέσα τα οποία διαθέτει
για τον αγώνα σε μικρές αποστάσεις.
(3) Τέλος θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα άρματα, αν και
φαίνονται τεράστια και τρομερά, στην πραγματικότητα δεν είναι και
τόσο φοβερά, όταν έχουν να αναμετρηθούν με το Πεζικό. Στην
πραγματικότητα κάθε άρμα που πλησιάζει το εχθρικό Πεζικό, χωρίς
να συνοδεύεται από επαρκές φίλιο Πεζικό για την προστασία του, θα
βρεθεί ασφαλώς σε δύσκολη θέση.
b. Ισχυρά Σημεία του Άρματος
(1) Η θωράκιση του προσφέρει στο άρμα προστασία από όπλα Πεζικού,
εκτός από τα Α/Τ, από θραύσματα βομβών, βλημάτων Πυροβολικού
καθώς και από τα αποτελέσματα που ακολουθούν μια πυρηνική
έκρηξη.
(2) Η ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ του ισχυροποιεί τη θωράκιση του.
(3) Τα ΟΠΛΑ ΤΟΥ είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά κατά παντός είδους
στόχου όπως πχ κατά Τεθωρακισμένων στόχων, κατά οχυρώσεων
καθώς και κατά στόχων Πεζικού.
(4) Λόγω της ικανότητας ΚΙΝΗΣΕΩΣ τους σε μεγάλα τμήματα του
εδάφους (Αρματικό εδάφη), της μεγάλης ταχύτητας που αναπτύσσουν
σε ομαλό έδαφος και της ΕΥΚΙΝΗΣΙΑΣ τους είναι δυνατό να βρεθεί ο
Πεζός αντιμέτωπος, αιφνιδιαστικά, με εχθρικό άρμα ή άρματα,
ανεξάρτητα εάν αυτός βρίσκεται σε προωθημένο σημείο μιας
τοποθεσίας Αμύνης ή σε περιοχή Διοικητικής Μέριμνας και άσχετα
εάν είναι εκπαιδευμένος στο να αντιμετωπίζει από κοντά ή όχι τα
άρματα.
(5) Οι ΘΥΡΙΔΕΣ και τα ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ δίνουν την δυνατότητα στο
πλήρωμα του άρματος να αμυνθεί με πιστόλια και χειροβομβίδες
εναντίον εχθρικού Πεζικού ακόμη και εάν ευρίσκεται μέσα στο νεκρό
χώρο του.
(6) Ο ΟΓΚΟΣ του επιδρά ψυχολογικά και προκαλεί τρόμο και πανικό.
c. Ασθενή Σημεία του Άρματος
Αυτό το τεράστιο και αποκρουστικό σιδερένιο θηρίο όταν το
καλομελετήσουμε θα δούμε ότι παρουσιάζει πολλές αδυναμίες:
(1) Ο όγκος του άρματος προσφέρει ένα καλό στόχο.
(2) Τα πάσης φύσεως, σε χρήση, Α/Τ όπλα διατρυπάνε και καταστρέφουν
τα γνωστά μέχρι σήμερα άρματα.
(3) Το πλήρωμα έχει περιορισμένη ορατότητα η οποία ελαττώνεται
περισσότερο από τους καπνούς και τη σκόνη της μάχης (εικόνα 55).
(4) Το πλήρωμα του άρματος έχει πολύ περιορισμένη δυνατότητα να
μετακινήσει τα όπλα του προς τα κάτω και να βάλλει στόχους
ευρισκόμενους κοντά του. Κατόπιν αυτού το πλήρωμα μπορεί να μας
87
δει χωρίς να μπορεί να μας προσβάλλει με τα όπλα του. Το άρμα είναι
σχεδόν ανυπεράσπιστο όταν περικυκλωθεί από κοντά (εικόνα 55).
(5) Η ΑΚΟΗ των μελών του πληρώματος περιορίζεται τελείως λόγω του
θορύβου και δεν μπορεί το πλήρωμα να ακούει έξω από το άρμα και
να αντιλαμβάνεται τις ενέργειες της μάχης.
(6) Το άρμα δεν μπορεί να κινείται σε ανηφοριά με κλίση μεγαλύτερη του
60%, να υπερβαίνει εμπόδιο ύψους πάνω από ένα μέτρο και να
περνάει τάφρο με πλάτος μεγαλύτερο των τριών (3) μέτρων.
(7) Το πίσω μέρος του πύργου, το κάτω μέρος, τα πλευρά και το πίσω
μέρος του άρματος έχουν ελαφρότερη θωράκιση.
(8) Οι ερπύστριες είναι εκτεθειμένες και καταστρέφονται εύκολα.
(9) Τα ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΣ και τα όργανα
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΣ-ΣΚΟΠΕΥΣΕΩΣ μπορούν να καταστούν μη
χρησιμοποιήσιμα εάν βληθούν με όπλα Πεζικού.
(10) Τα καύσιμα του αναφλέγονται εύκολα και τα πυρομαχικά του
εκρήγνυνται όταν εκτεθούν στις φλόγες.
(11) Το άρμα είναι δέσμιο της μορφολογίας του εδάφους. Συναντά
δυσκολίες σε λασπωμένο, βρεγμένο ή χιονισμένο έδαφος καθώς και σε
δασωμένες περιοχές. Εάν μελετήσουμε προσεκτικά το έδαφος και
χρησιμοποιήσουμε τα τεχνητά και φυσικά εμπόδια θα υποχρεώσουμε
το άρμα να ακολουθήσει δρομολόγια κοντά σε Α/Τ όπλα.
(12) Ο έλεγχος διευθύνσεως χάνεται όταν το άρμα κινείται επάνω σε μία
παγωμένη, λιπαρή ή γλιστερή επιφάνεια.
4. Αντιμετώπιση Αρμάτων από Οπλίτες Πεζικού

a. Με το Φορητό Α/Τ Όπλο μιας Βολής LOW M72A2 (66 χιλ.)
(1) Είναι αποτελεσματικό εναντίον αρμάτων μέχρι της αποστάσεως των
250 μ και διατίθεται στους τυφεκιοφόρους επί πλέον του ατομικού
οπλισμού για την εγγύς Α/Τ προστασία των τμημάτων. Μπορεί να
διατρήσει τη θωράκιση όλων των γνωστών αρμάτων. Μαζί με τις Α/Τ
οπλοβομβίδες εξασφαλίζει την Α/Τ προστασία της Ομάδας
Τυφεκιοφόρων.
(2) Μέθοδοι Προσβολής Στόχων
Στην αύξηση της αποτελεσματικότητας του όπλου συμβάλλουν:
88
(a) Η χρησιμοποίηση ναρκών και άλλων εμποδίων με τα οποία
επιβραδύνεται ή παρεμποδίζεται η κίνηση του άρματος και έτσι
καθίσταται ευκολότερος στόχος.
(b) Η διάθεση μεγάλου αριθμού LAW στους οπλίτες της ομάδας
τυφεκιοφόρων, γιατί έτσι είναι δυνατή η προσβολή του ίδιου
στόχου από πολλούς οπλίτες ή η προσβολή του ίδιου στόχου με
διαδοχικές βολές από τον ίδιο οπλίτη μέχρι καταστροφής του, ή
ακόμα και η προσβολή δεύτερου στόχου, ο οποίος θα ήταν
δυνατό να εμφανισθεί αμέσως μετά τον πρώτο.
(c) Η προσβολή των εχθρικών αρμάτων από κυνηγούς αρμάτων
εφοδιασμένους με φορητά Α/Τ όπλα σε ενέδρες από μικρές
αποστάσεις.
(d) Η χρησιμοποίηση του σημείου εκρήξεως του πρώτου βλήματος
σαν σημείου κανονισμού για την εκτίμηση του βεληνεκούς και
εξασφάλιση της επιτυχίας της 2ης βολής.
(e) Η χρησιμοποίηση πολλαπλών προσβολών όπως παρακάτω:
1/ Ομοβροντία βολών
Διάφοροι σκοπευτές προσβάλλουν τον ίδιο στόχο από
διαφορετικές θέσεις ταυτόχρονα όπως στην εικόνα 56. Η
πιθανότητα προσβολής του στόχου πολλαπλασιάζεται.
Είναι καλή μέθοδος αλλά οι στόχοι πρέπει να εμφανίζονται
μεμονωμένα σε μικρές ή μεσαίες αποστάσεις. Δεν
συνιστάται σε περίπτωση εμφανίσεως περισσοτέρων του
ενός στόχου. Προϋποθέτει μεγάλο αριθμό σκοπευτών.
2/ Πυρ ζεύγους
Δύο χειριστές LAW σχηματίζουν ομάδα και σκοπεύουν
και οι δύο τον στόχο. Ο ένας φωνάζει στον άλλο την
απόσταση και την ταχύτητα του στόχου όπως την
υπολόγισε και στη συνέχεια πυροδοτεί. Ο άλλος
παρακολουθεί και όταν εκραγεί το βλήμα προσαρμόζει το
δικό του βεληνεκές και πυροδοτεί αμέσως μετά την πρώτη
βολή (Εικόνα 57). Είναι καλή μέθοδος για οποιαδήποτε
89
βολή, εξασφαλίζει οικονομία πυρομαχικών, επιτυχία του
στόχου 90%, ταχύτητα προσβολής και διευκολύνει την
κατανομή του πυρός σε περίπτωση προσβολής πολλών
στόχων ταυτοχρόνως.
3/ Διαδοχικές Προσβολές
Ο αυτός σκοπευτής πυροβολεί και παρατηρεί την έκρηξη
του πρώτου βλήματος. Στη συνέχεια διορθώνει τη
σκόπευση από απόψεως αποστάσεως και βάλλει δεύτερο
βλήμα (Εικόνα 58).
b. Με αυτοσχέδια μέσα (τεχνάσματα, πρακτικούς τρόπους και υλικά

καταστροφής).
(1) Τεχνάσματα
(a) Κωλύματα
1/ Η παραλλαγή και η παγίδευση των λάκκων (κρατήρων),
που θα συναντήσουμε στο πεδίο της μάχης ή στα
δρομολόγια κινήσεως των αρμάτων, τους μετατρέπουν σε
σημεία καταστροφής των αρμάτων επειδή τα υποχρεώνει
να κινούνται αργά και να γίνονται εύκολοι στόχοι για τα
LAW.
2/ Το άρμα δεν μπορεί να περάσει τάφρο πλάτους πάνω από
τρία μέτρα. Μία τέτοια τάφρος με κατάλληλη παραλλαγή
ώστε να φαίνεται στενότερη και διαβατή από το άρμα θα
έχει σαν αποτέλεσμα να το εγκλωβίσει, όταν επιχειρήσει
90
να την περάσει ή και να το καταστρέψει όταν κινείται με
μεγάλη ταχύτητα.
3/ Τα κωλύματα μεγάλου ύψους, όπως το κάθετο εμπόδιο
ύψους ενός (1) μέτρου, αναγκάζουν το άρμα να τα
ισοπεδώσει ή να τα παρακάμψει. Αυτό σημαίνει ότι
μπορούμε να το οδηγήσουμε, όπου εμείς θέλουμε ή σε
ναρκοπέδιο ή σε αντιαρματική ενέδρα και το
καταστρέψουμε.
4/ Η ικανότητα του άρματος να αναρριχάται, να διέρχεται
χαντάκια και να περνάει λασπωμένα εδάφη είναι
περιορισμένη ακόμη και κομμένα δέντρα μπορούν να
υποχρεώσουν το άρμα να κινείται σιγά. Αυτή την αργή
κίνηση μπορούμε να την εκμεταλλευθούμε.
5/ Τα Ν/Π ακινητοποιούν τα άρματα και τα κάνουν
κατάλληλο για εμάς στόχο για τους καταστροφείς
αρμάτων.
(b) Τύφλωση του Άρματος
Καπνογόνα κοινά ή λευκού φωσφόρου, πυρομαχικά και καπνός
από χόρτα και άλλα υλικά που καίγονται είναι μερικά από τα
μέσα τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να
τυφλώσουμε το προσωπικό των αρμάτων. Η αφαίρεση από το
πλήρωμα της δυνατότητας να βλέπει διευκολύνει πολύ την
αθέατη προσέγγιση του άρματος από κυνηγούς αρμάτων. Εδώ
πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η κατεύθυνση του ανέμου και η
διεύθυνση κινήσεως του άρματος προκειμένου ο καπνός που
παράγεται να προκαλέσει σύγχυση στο πλήρωμα του άρματος
και να το υποχρεώσει να ελαττώσει ταχύτητα ή να σταματήσει,
οπότε η αναμέτρηση του με το Πεζικό είναι πιο εύκολη για το
τελευταίο, όταν βέβαια το άρμα δεν συνοδεύεται από δικό του
Πεζικό.
Ας έχουμε υπόψη μας ότι ένα δοχείο πετρελαίου πέντε (5)
γαλονιών με ένα πυροδοτικό μηχανισμό κοντά του και μερικά
χόρτα είναι εξαιρετικός συνδυασμός για την τύφλωση του
άρματος.
(c) Νάρκη
1/ Η Α/Τ νάρκη λόγω της μεγάλης διατρητικής της
ικανότητας αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο
καταπολεμήσεως των αρμάτων. Α/Τ νάρκες κατάλληλα
δεμένες μεταξύ τους με σχοινί ή σύρμα μπορούν να
σύρονται την τελευταία στιγμή μπροστά στο άρμα από
καλυμμένη θέση και να το ακινητοποιούν.
2/ Η Α/Τ νάρκη εφοδιασμένη με επικρουστήρα τύπου
καψυλλίου, ο οποίος καίγεται σε δέκα (10) δευτερόλεπτα,
τυλίγεται με κομμάτι υφάσματος ή λινάτσας για να μη
γλιστράει από την επιφάνεια του άρματος, οπλίζεται και
ρίχνεται στο πίσω μέρος του άρματος ή στο λαιμό του
πύργου. Μετά απ' αυτό ο Στρατιώτης καλύπτεται αμέσως.
3/ Μεγάλη χρησιμοποίηση ναρκών για καθυστέρηση
σύγχυση και φθορά. Οι νάρκες στους δρόμους θα
προκαλέσουν σύγχυση και θα αναγκάσουν και τμήμα
91
ακόμη αρμάτων να ελαττώσει ταχύτητα και να μας δώσει
την ευκαιρία να του προκαλέσουμε φθορά. Εάν δεν
υπάρχουν αρκετές νάρκες, τοποθετούμε μερικές κατά
μήκος του δρόμου και παραλλάσσουμε καλά τις δύο-τρεις
πρώτες.
Μετά ανοίγουμε λάκκους και τοποθετούμε σ' αυτούς
νάρκες. Παραλλάσσουμε μερικούς λάκκους και τους
υπόλοιπους τους αφήνουμε ανοιχτούς. Ο οδηγός του
άρματος θα εκνευριστεί, θα συγχυσθεί και θα ελαττώσει
ταχύτητα. Τότε ενεργεί η ενέδρα. Μία φθορά σε
οποιοδήποτε ζωτικό σημείο μηχανής θα ακινητοποιήσει το
άρμα. Μία μικρή έκρηξη θα σπάσει την ερπύστρια, ένα
χοντρό ξύλο ανάμεσα στην ερπύστρια και το κινητήριο
τροχό θα ακινητοποιήσει το άρμα.
(d) Άλλα Μέσα
1/ Η ανοιχτή θυρίδα του άρματος αποτελεί ιδανικό στόχο για
χειροβομβίδα, η οποία όταν εκραγεί μέσα σ' αυτό μπορεί
να σκοτώσει το πλήρωμα και να προκαλέσει έκρηξη στα
πυρομαχικά.
2/ Στους κατοικημένους τόπους η καταστροφή των αρμάτων
είναι ευκολότερη, γιατί τα άρματα είναι αναγκασμένα να
κινούνται στους δρόμους, έχουν περιορισμένη
παρατήρηση, δεν μπορούν να περάσουν τοίχο ψηλότερο
του ενός (1) μέτρου και χαντάκι μεγαλύτερο των τριών (3)
μέτρων, η δε θωράκιση τους στο επάνω μέρος και στην
κορυφή του πυργίσκου είναι ασθενής. Για να φράξουμε
στους δρόμους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οχήματα,
όχι Στρατιωτικά, τα οποία τοποθετούμε κάθετα προς το
δρόμο. Στην κατάλληλη στιγμή τίθεται πυρ σ' αυτά και ο
εχθρός αναγκάζεται να διακόψει την κίνηση του. Το άρμα
προσβάλλεται από τα παράθυρα των σπιτιών με
χειροβομβίδες, και αυτοσχέδια γεμίσματα. Επίσης
μπορούμε να στρώσουμε με λάδι ή πάγο ή σαπούνι τη
στροφή ενός δρόμου, οπότε, όταν το άρμα φτάσει στο
γλιστερό σημείο, χάνει τον έλεγχο της πορείας και
προσβάλλεται. Τα άρματα μερικές φορές ακινητούν για 8-
10 δευτερόλεπτα, εκτελούν βολή κατά του στόχου και στη
συνέχεια μετακινούνται σ' άλλη θέση. Την τακτική αυτή
πρέπει να την εκμεταλλευθούμε.
(2) Αυτοσχέδια Α/Τ Γεμίσματα
(a) Γενικά
Αυτά χρησιμοποιούνται από τις ομάδες καταστροφέων αρμάτων
ή από τον απλό Στρατιώτη. Η κατασκευή τους είναι απλή και
εύκολη, αλλά εξαρτάται από την ύπαρξη των απαιτουμένων
υλικών.
(b) Κοκτέιλ Μολότοφ (Εικόνα 59)
1/ Υλικά
Δοχείο εύθραυστο, βενζίνη, λάδι, φυτίλι.
92
2/ Προετοιμασία
Γεμίζουμε το δοχείο με βενζίνη και λάδι (2/3 βενζίνης +
1/3 λαδιού), βυθίζουμε ένα τεμάχιο απορροφητικού
υφάσματος (λινάτσα) μέσα στο δοχείο, ώστε να βραχεί και
στη συνέχεια βγάζουμε ένα μέρος του έξω από το στόμιο,
ενώ το υπόλοιπο τμήμα του στομίου καλύπτεται με ξύλινο
πώμα.
3/ Χρήση
Ανάβουμε το φυτίλι και ρίχνουμε το δοχείο κατά του
άρματος με το χέρι. Όταν το δοχείο σπάσει, το εύφλεκτο
υγρό καίγεται. Το άρμα, καθώς είναι ευαίσθητο στη φωτιά
(ιδιαίτερα τα καύσιμα και τα πυρομαχικά του),
αναφλέγεται και καίγεται.
(c) Εμπρηστικό Κουτί
1/ Υλικά
Κιβώτιο πυρομαχικών, Ναπάλμ ή άλλο μείγμα,
χειροβομβίδα λευκού φωσφόρου, ταινία, κοινός
πυροκροτητής, εναυστήρας βραδυκαύστου, ακαριαίο
πυραγωγό σχοινί και αρπάγη.
93
Γεμίζουμε το κιβώτιο με Ναπάλμ ή με άλλο μείγμα.
Περιτυλίγουμε τη χειροβομβίδα λευκού φωσφόρου με
ακαριαίο πυραγωγό σχοινί και τη στερεώνουμε με ταινία.
Στο ένα άκρο τεμαχίου βραδυκαύστου, που έχει μήκος 15
εκατοστών, προσαρμόζουμε τον εναυστήρα
βραδυκαύστου, και στο άλλο (άκρο) τον κοινό
πυροκροτητή. Ο τελευταίος συνδέεται με το ακαριαίο
πυραγωγό σχοινί, το οποίο περιβάλλει τη χειροβομβίδα με
τον πυροκροτητή, μέσα στο κιβώτιο με το μείγμα.
Αντίθετα, ο εναυστήρας και μέρος του βραδύκαυστου
παραμένουν έξω από το κιβώτιο, με τη βοήθεια μιας
εγκοπής στο κάλυμμα του κιβωτίου. Χρησιμοποιούμε,
εφόσον υπάρχει δυνατότητα, τεμάχια σχοινιού με
λυγισμένα καρφιά πάνω τους, για την κατασκευή αρπάγης,
η οποία θα εξασφαλίσει την παραμονή του κιβωτίου πάνω
στο άρμα, μέχρις ότου αυτό εκραγεί. Βάζουμε σε ενέργεια
τον εναυστήρα βραδυκαύστου αμέσως πριν
τοποθετήσουμε το κουτί στο άρμα.
3/ Χρήση
Ρίχνεται με το χέρι ή προσδένεται στο άρμα.
(d) Κοκτέιλ «Αετός» (Εικόνα 60)
1/ Υλικά
Πλαστικός σάκος, παχύρρευστο μείγμα, καπνογόνα
χειροβομβίδα και χειροβομβίδα λευκού φωσφόρου.
Γεμίζουμε τον πλαστικό σάκο ή κουτιά συσσωρευτών
μέσα σε σάκο, με παχύρρευστο μείγμα. Δένουμε τη
χειροβομβίδα λευκού φωσφόρου και την καπνογόνο
σταθερά πάνω στο πλαστικό σάκο, με τη χρησιμοποίηση
ταινίας ή καλωδίου. Η πρόσδεση δεν πρέπει να σφίγγει
τους μοχλούς ασφαλείας. Επίσης δένουμε ένα κομμάτι
94
σχοινί στις περόνες ασφαλείας, οι οποίες έλκονται προτού
χρησιμοποιήσουμε το γέμισμα.
3/ Χρήση
Ρίχνεται ή τοποθετείται πάνω στο άρμα.
(e) Καπνογόνες και Εμπρηστικές Βομβίδες
Αυτές είτε τις ρίχνουμε με το χέρι είτε τις τοποθετούμε, για να
παρεμποδίσουμε την ορατότητα του πληρώματος του άρματος.
(f) Συρόμενα Τυποποιημένα Γεμίσματα (Εικόνα 61)
1/ Υλικά
Σχοινί ή καλώδιο, νάρκες ή μπλοκ γεμίσματος.
Σχηματίζουμε αλυσίδα, συνδέοντας οπλισμένες Α/Τ
νάρκες ή ΜΠΛΟΚ γεμισμάτων πάνω στο σχοινί ή το
καλώδιο. Αγκιστρώνουμε το ένα άκρο του σχοινιού στο
άκρο της περιοχής παγιδεύσεως και συνδέουμε κάθε νάρκη
με τέτοιο τρόπο ώστε όταν τραβάμε το σχοινί, οι νάρκες
διαδοχικά να αναδιπλώνονται από τη θέση στην οποία
είναι κρυμμένες. Πρέπει να τοποθετούμε τις νάρκες σε
τέτοια διαστήματα, ώστε το άρμα να μη μπορεί να περάσει
μεταξύ τους. Όταν το άρμα πλησιάσει τραβάμε το σχοινί
τόσο, ώστε οι νάρκες να βρεθούν μπροστά από το άρμα
και κάτω από τις ερπύστριες του. Είναι δυνατό να
εφαρμόσουμε και ένα σύστημα ηλεκτρικής πυροδοτήσεως
των ναρκών για να εξασφαλίσουμε την έκρηξη τους.
(g) Συρόμενες Εκρηκτικές Ύλες (Εικόνα 62)
Παρόμοια μπορούμε να κατασκευάσουμε άλλο γέμισμα,
δένοντας 25-30 λίβρες ΤΝΤ πάνω σε σανίδα, στα δύο άκρα της
οποίας έχουμε δέσει σχοινί. Δένουμε το σχοινί στο ένα άκρο του
δρόμου προσπελάσεως του άρματος και καλύπτουμε το γέμισμα.
Εφαρμόζουμε ένα τρόπο πυροδοτήσεως (ηλεκτρικό ή όχι -
προτιμούμε πάντως τον ηλεκτρικό, εφόσον είναι δυνατόν).
Τραβάμε το γέμισμα από την άλλη πλευρά του δρόμου, όταν το
άρμα πλησιάζει και βρίσκεται στην κατάλληλη θέση.
95
(h) Γεμίσματα που Φέρονται με τα Χέρια
1/ Υλικά
Εκρηκτική Ύλη ΤΝΤ ή C-4, εναυστήρες βραδυκαύστου,
πυροκροτητές, βραδύκαυστο και ακαριαίο πυραγωγό
σχοινί.
Για την καταστροφή πυροβόλου ενός άρματος που
ακινητοποιήθηκε, χρησιμοποιούμε αυτοσχέδιο γέμισμα.
Για την κατασκευή του χρησιμοποιούμε δύο ξύλινα
κοντάρια, μήκους τουλάχιστον 1,5 μ, τα οποία τα δένουμε
Εικόνα 63. Αυτοσχέδιο γέμισμα

μεταξύ τους, ώστε να σχηματίσουμε ένα «Γ» (εικόνα 63).
Δένουμε μπλοκ 2,5 λιβρών εκρηκτικής ύλης 6,4 ή 3
λιβρών ΤΝΤ στο ένα άκρο του «Γ». Ακαριαίο πυραγωγό
σχοινί, το οποίο συνδέεται με τον κοινό πυροκροτητή, το
βραδύκαυστο και τον εναυστήρα, εκτείνεται μέχρι το άλλο
άκρο του «Γ». Δείγμα του παραπάνω γεμίσματος, καθώς
και ο τρόπος χρήσεως, φαίνονται στην εικόνα 63.
Άλλοι τρόποι καταστροφής άρματος που έχει
ακινητοποιηθεί είναι οι παρακάτω:
96
a/ Στερεώνουμε αρκετές λίβρες εκρηκτικών υλών γύρω
από το Πυροβόλο, στο σημείο όπου αυτό βγαίνει
από τον πυργίσκο και πυροδοτούμε το γέμισμα.
b/ Τοποθετούμε 10-20 λίβρες C-4 πάνω σε μία ράβδο
γεμίσματος, στο σημείο όπου ο πυργίσκος ενώνεται
με το σκάφος του άρματος (κυρίως σώμα) και
πυροδοτούμε το γέμισμα. Το άρμα θα καταστραφεί
τελείως.
(3) Ομάδες Καταστροφέων Αρμάτων
(a) Για να είναι πιο επιτυχής η επίθεση κατά των ΤΘ σε μεγάλη
κλίμακα, κάθε ομάδα Τυφεκιοφόρων πρέπει να εκπαιδευτεί σαν
ομάδα Κ.Α. Οι ομάδες αυτές χρησιμοποιήθηκαν πολύ και με
επιτυχία κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο τόσο από τους
Γερμανούς, όσο και από τους Ρώσους.
(b) Για την καταπολέμηση των αρμάτων, πρέπει ο Στρατιώτης
(Καταστροφέας αρμάτων) να πιστέψει τους παρακάτω κανόνες:
1/ Συνεχής παρατήρηση
2/ Προσέλκυση των αρμάτων σε έδαφος ευνοϊκό για την
καταστροφή τους.
3/ Διαχωρισμός των αρμάτων από το Πεζικό που τα
συνοδεύει.
4/ Περισσότερος ακόμη περιορισμός της ορατότητας του
πληρώματος, με μέσα τυφλώσεως και βολή στις σχισμές
παρατηρήσεως και στα όργανα παρατηρήσεως ή
σκοπεύσεως.
5/ Ακινητοποίηση του άρματος με εμπόδια.
6/ Προσβολή αρμάτων που έχουν τυφλωθεί ή
ακινητοποιηθεί, από την κατεύθυνση που προσφέρεται
καλύτερα (εικόνα 64), στα ασθενή σημεία τους, με όπλα ή
και γενικά με μέσα της καταπολεμήσεως του άρματος από
κοντά.
(c) Θα πρέπει και η ομάδα ΚΑ να εκπαιδευτεί στην αναγνώριση των
εχθρικών αρμάτων και στη γνώση των αδύνατων σημείων
καθενός απ' αυτά. Τα αδύνατα σημεία των αρμάτων είναι, σε
γενικές γραμμές, τα ακόλουθα:
1/ Τα πλευρά, οι ερπύστριες και το κάτω μέρος (κοιλιά).
2/ Τα ανοίγματα και τα όργανα παρατηρήσεως και
σκοπεύσεως.
3/ Το σύστημα κινήσεως και αναρτήσεως.
4/ Οι θυρίδες
5/ Στεφάνη (στηρίξεως) του πύργου.
6/ Οι σχισμές αερισμού
7/ Η πίσω πλευρά
(d) Κατά τη διάρκεια της πρακτικής εκπαιδεύσεως τους στην
καταπολέμηση των εχθρικών αρμάτων, οι καταστροφείς
αρμάτων πρέπει να αποκτήσουν οικειότητα με το άρμα. Γι' αυτό,
καλό είναι να επιβιβάζονται πολλές φορές επάνω στο άρμα και
να κινούνται μ' αυτό, έτσι ώστε να σχηματίσουν προσωπική
αντίληψη του τι μπορεί να δει στο πεδίο της μάχης το πλήρωμα,
μέσα από τις σχισμές και τα όργανα παρατηρήσεως και
97
σκοπεύσεως, για να μην τους είναι άγνωστη η εικόνα των
συνθηκών που επικρατούν μέσα στο άρμα κατά τη μάχη.
(e) Ο νεκρός χώρος πρέπει να καταδειχτεί με κάθε λεπτομέρεια

στους οπλίτες ΚΑ. Γι' αυτό το λόγο οι κεντρικοί άξονες
Πολυβόλου-Πυροβόλου επιμηκύνονται με μια λωρίδα
υφάσματος ή σχοινιού και χαράσσονται με ευκρίνεια πάνω στο
έδαφος οι χαμηλότερες δυνατές θέσεις. Επίσης καταδεικνύεται
και η γωνία παρατηρήσεως.
(f) Είναι πολύ σημαντικό να συνηθίσει ο οπλίτης μέσω της
πρακτικής εκπαιδεύσεως, στη διέλευση αρμάτων από πάνω του
σε κατάλληλο έδαφος, έτσι ώστε να αποβάλλει το φόβο, που
προέρχεται από την αίσθηση του βάρους και του όγκου του
άρματος.
(g) Συγκρότηση
1/ Παρακάτω καθορίζεται ενδεικτικά μία επιχειρησιακή
συγκρότηση ενός στοιχείου ΚΑ. Αυτή δεν είναι άκαμπτη,
αλλά μπορεί να τροποποιηθεί ανάλογα με τις απαιτήσεις
που, στην εξέλιξη των πραγμάτων, μπορεί να προκύψουν.
2/ Κάθε στοιχείο ΚΑ συγκροτείται από την ομάδα
Τυφεκιοφόρων και αποτελείται:
a/ Από το Σκοπευτή (2 LAW, 4 καπνογόνες
χειροβομβίδες, 2 χειροβομβίδες αμυντικές)
b/ Από το Βοηθό (2 LAW, 4 χειροβομβίδες
καπνογόνες, 2 αμυντικές).
c/ Έναν ελεύθερο σκοπευτή (Τυφέκιο με διόπτρα
ελευθέρου σκοπευτή, 4 χειροβομβίδες καπνογόνες, 2
Αμυντικές).
98
d/ Ο Σκοπευτής και ο Βοηθός αποτελούν το τμήμα
επιθέσεως, το οποίο τυφλώνει, ακινητοποιεί και
καταστρέφει το εχθρικό άρμα. Ο ελεύθερος
σκοπευτής καλύπτει την προχώρηση προς το άρμα.
3/ Δύο στοιχεία αποτελούν μία ομάδα καταστροφέων
αρμάτων, η οποία διοικείται από Υπαξιωματικό.
4/ Σε κάθε ομάδα ΚΑ διατίθεται (στην περίπτωση που δεν
καλύπτεται με πυρά από την τοποθεσία) ένα (1) έως (2)
Οπλοπολυβόλα, για το τμήμα ασφαλείας.
5/ Κάθε Διμοιρία Τυφεκιοφόρων μπορεί να συγκροτήσει μία
ομάδα ΚΑ
6/ Η Ομάδα ΚΑ μπορεί να δράσει και στα μετόπισθεν του
Εχθρού παρενοχλώντας ή καταστρέφοντας άρματα.
7/ Δύο ομάδες ΚΑ συγκροτούν μία (1) Διμοιρία, που
διοικείται από Αξιωματικό.
8/ Σε κάθε Διμοιρία προβλέπεται εσωτερικός σύνδεσμος με
ΣΑ PRC -6 ή PRC-77 ή PRC-277.
9/ Σε κάθε ΤΠ μπορούν να συγκροτηθούν δύο (2) Διμοιρίες
καταστροφέων αρμάτων.
(h) Γενικές κατευθύνσεις χρησιμοποιήσεως των ΚΑ.
1/ Κατά την Άμυνα
a/ Ομάδες ΚΑ προωθημένες, μπροστά από το ΠΟΤ,
μπορούν να ενεδρεύουν στις (ή κοντά στις)
κυριότερες προσβάσεις και να επιτίθενται την
κατάλληλη στιγμή από πολύ κοντά ανεξάρτητα
(από) ή προς όφελος των ΣΣ ή των ΚΑ, στην
περιοχή των οποίων ενεδρεύουν.
b/ Η παραπάνω ανεξάρτητη δράση μπορεί να ενταχθεί
μέσα στο όλο σχέδιο Α/Τ άμυνας της τοποθεσίας και
οι ομάδες να δράσουν σύμφωνα με τα σχέδια, που
από πριν έχουν καθορισθεί από το Δκτή της Α/Τ
άμυνας, ή αντίστροφα (μπορεί) να εκδηλωθεί
εξαπόλυση ελευθέρων στοιχείων ΚΑ στα μετόπισθεν
της προωθημένης επιθετικής διατάξεως του εχθρού,
για προσβολή αρμάτων σε χώρους συγκεντρώσεως.
2/ Κατά την Επίθεση
a/ Διείσδυση, βάσει σχεδίου σε σημεία που βρίσκονται
στις προσβάσεις της δικής μας επιθέσεως για την
κάλυψη των δικών μας ΤΘ με προσβολή των
εχθρικών ΤΘ και δημιουργία συγχύσεως.
b/ Προσβολή μεμονωμένων στόχων ή στόχων
ευκαιρίας (άρματα μπορούν να προσβληθούν με
ελεύθερα στοιχεία ΚΑ, που διεισδύουν πριν από την
επίθεση).
c/ Συμμετοχή σε καταδρομική ενέργεια για την
καταστροφή αρμάτων, έργων οχυρώσεως και
εγκαταστάσεων.
d/ Η αξία των παραπάνω ενεργειών των ζημιών και της
συγχύσεως, τις οποίες μπορούν να προκαλέσουν
99
στον εχθρό οι ομάδες ΚΑ, είναι αυταπόδεικτη, υπό
τις παρακάτω προϋποθέσεις:
1 Της κατάλληλης επιλογής των θέσεων
αναμονής ή των περιοχών δράσεως, ιδίως
στους τομείς που δεν καλύπτονται από άλλα
μέσα Α/Τ άμυνας, ή και έξω από το βεληνεκές
αυτών.
2 Της κατάλληλης επιλογής του προσωπικού από
πλευράς ευψυχίας, ψυχραιμίας, τόλμης,
ευφυΐας, εμπειρίας, αποφασιστικότητας και
σωματικής αντοχής σε συνεχείς κακουχίες.
3 Της κατάλληλης οργανώσεως και
εκπαιδεύσεως των ομάδων ΚΑ με
αποτελεσματική αλληλοϋποστήριξη σε
συνδυασμό με τις ευκολίες, φυσικές ή τεχνικές,
για απαγκίστρωση, μετά την εκτέλεση της
αποστολής τους, χωρίς να αποκλείονται
ζωτικές αποστολές θυσίας.
5. Η υλοποίηση των παραπάνω επιβάλλει επιμελή και συνεχή εκπαίδευση των

οπλιτών Πεζικού. Ενδεικτικά παρατίθενται οι ακόλουθες απόψεις για το
αντικείμενο αυτό:
a. Η εκπαίδευση αρχίζει με μία εισαγωγή 30 λεπτών, κατά την οποία εξηγείται
στους εκπαιδευόμενους ο Α/Τ ρόλος, τον οποίο θα χρειαστεί να αναλάβουν,
καθώς και το πώς θα βοηθήσουν με την ακινητοποίηση, τύφλωση και
καταστροφή του εχθρικού άρματος. Στη συνέχεια, οι εκπαιδευόμενοι περνούν
από τα ακόλουθα συνεργεία:
(1) 1ο Συνεργείο (2-3 περίοδοι)
Εδώ διδάσκονται τα τρωτά σημεία του άρματος και οι περιορισμοί του
οδηγού στις κινήσεις και την όραση. Αυτά επιτυγχάνονται με την
τοποθέτηση των εκπαιδευομένων μέσα στο άρμα, για να αποκτήσουν
άμεση αντίληψη του οπλισμού και των νεκρών γωνιών, λόγω οράσεως
και αδυναμίας των όπλων του άρματος να πάρουν μεγάλες κλίσεις
προς το έδαφος.
Σ' αυτό εξοικειώνονται οι εκπαιδευόμενοι με την αναγνώριση των
εχθρικών αρμάτων, με την επίδειξη φωτογραφιών κάθε τύπου άρματος
και την επισήμανση των ιδιαιτέρων αδυναμιών αυτού. Σ' αυτό το
συνεργείο, επίσης, εξηγείται η οργάνωση της ομάδας ΚΑ.
Διδάσκονται οι μέθοδοι ακινητοποιήσεως και καταστροφής αρμάτων
από μικρή απόσταση. Εξηγείται ακόμα η κατασκευή και
χρησιμοποίηση συρόμενων Α/Τ ναρκών και εκρηκτικών γεμισμάτων
σε σχέδια. Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες 2-3 ανδρών,
τοποθετούνται σε μια αρματική διάβαση και εξασκούνται, ενώ ένας
(1) εκπαιδευτής, που βρίσκεται πάνω στο άρμα, κάνει κριτική.
Εξηγούνται τα Α/Τ κωλύματα και τα αυτοσχέδια όπλα, καθώς και ο
τρόπος χρησιμοποιήσεως τους για την ακινητοποίηση και καταστροφή
του άρματος. Μετά από μία επίδειξη Α/Τ νάρκης, που ρίχνεται κατά
100
του άρματος από έναν εκπαιδευτή, οι εκπαιδευόμενοι ασκούνται στην
εκτόξευση ναρκών κατά σταθερών και κινουμένων αρμάτων.
(5) 5ο Συνεργείο(1 περίοδος)
Διδασκαλία και παρουσίαση των φορητών Α/Τ όπλων μιας βολής
LAW. Εκτέλεση βολής LAW.
Σκοπό του έχει να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στον πεζό και να εξαλείψει
το φυσιολογικό του φόβο για το άρμα. Οι εκπαιδευόμενοι παίρνουν
θέσεις μάχης σε αβαθή χαρακώματα, ενώ τα άρματα περνούν πάνω
από αυτούς, αναπαριστώντας έτσι διάφορες φάσεις καταστροφής τους.
(7) Στο τέλος γίνεται μία ανακεφαλαίωση, η οποία συνδέει όλα τα
στοιχεία του Α/Τ αγώνα από κοντά και τελειώνει η σειρά των
μαθημάτων.
Εάν η παραπάνω εκπαίδευση αποδειχθεί ανεπαρκής για να καταστήσει
τους εκπαιδευόμενους ικανούς ΚΑ, αυξάνονται οι περίοδοι και
επαναλαμβάνεται η εκπαίδευση κατά την κρίση του υπεύθυνου, για να
επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος σκοπός.
6. Συμπεράσματα
a. Ένα στοιχείο ΚΑ περιλαμβάνει τρεις (3) τουλάχιστον οπλίτες. Ένα ζεύγος
χειριστών LAW (Σκοπευτής-Βοηθός), για την καταστροφή των αρμάτων και
τον ελεύθερο σκοπευτή, που τους καλύπτει, με εκτέλεση εύστοχων πυρών.
Ανάλογα με το έδαφος και την εχθρική κατάσταση, αυξάνεται ο αριθμός των
οπλιτών που παρέχουν κάλυψη. Αυτός που καλύπτει, εξασφαλίζει την κίνηση
των ΚΑ προς το άρμα. Παρεμποδίζει το άνοιγμα των θυρίδων και τη
χρησιμοποίηση τους για άμυνα. Με εκτέλεση βολής στα όργανα
παρατηρήσεως και σκοπεύσεως, παρεμποδίζει την παρατήρηση του εχθρικού
πληρώματος. Οι ΚΑ πλησιάζουν το άρμα τόσο, ώστε να μπορούν να
χρησιμοποιήσουν τα μέσα που διαθέτουν κατά των ασθενών σημείων του
άρματος. Πρέπει να είναι ταχείς και ευκίνητοι.
b. Δεν υπάρχει καθορισμένο «καλούπι» για τη δράση του στοιχείου
καταπολεμήσεως αρμάτων.
c. Ο Στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει:
(1) Τα μέσα τα οποία διαθέτει και την αποτελεσματικότητα τους εναντίον
αρμάτων.
(2) Τα ασθενή σημεία του συγκεκριμένου τύπου εχθρικού άρματος που
βρίσκεται απέναντί του.
(3) Τον τρόπο διεισδύσεως μέσα στο νεκρό χώρο του άρματος, με την
κατάλληλη χρησιμοποίηση του εδάφους και υπό την προστασία του
οπλίτη που τον καλύπτει.
(4) Πως να χρησιμοποιεί LAW ή οπλοβομβίδα.
(5) Εάν τα παραπάνω όπλα δεν έχουν αποτελεσματικότητα θα πρέπει να
στραφεί σ' άλλα μέσα καταπολεμήσεως αρμάτων.
(6) Να μην προσεγγίζει το άρμα κατά μήκος της κύριας κατευθύνσεως
παρατηρήσεως του.
(7) Όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα εχθρικά άρματα, να επιτίθεται
πρώτα εναντίον εκείνου του οποίου η καταστροφή είναι περισσότερο
πιθανή.
(8) Να διαχωρίζει τα άρματα από το Πεζικό που τα συνοδεύει, με την
εξόντωση των Πεζών από αυτούς που τον καλύπτουν.
101
(9) Στον αγώνα κατά κινουμένων αρμάτων, να προχωρεί στην πιθανή
κατεύθυνση κινήσεως του άρματος, να το ακινητοποιεί και στη
συνέχεια να το καταστρέφει, ΟΧΙ ΚΑΤ' ΕΥΘΕΙΑΝ ΕΦΟΔΟΣ ΑΛΛΑ
ΠΡΩΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΑ ΤΟΛΜΗΡΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ.
(10) Υπάρχουν τεχνάσματα που παρέχουν τη δυνατότητα να προσβάλλει
και να καταστρέφει οποιοδήποτε άρμα. Δεν αναφέρθηκαν όλα τα
τεχνάσματα που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν. Υπάρχουν πολύ
περισσότερα. Είναι γραμμένα στις ιστορίες του Β' Παγκοσμίου
Πολέμου, του πολέμου της Κορέας και της Ουγγρικής Επαναστάσεως
του 1956. Η στάθμη εκπαιδεύσεως του Στρατιώτη, η κατάσταση του
οπλισμού του, το θάρρος και η φαντασία του είναι παράγοντες που θα
συμβάλλουν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση ενός άρματος.
TMHMA 26.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΧΘΡΙΚΩΝ Α/Φ ΑΠΟ ΟΠΛΙΤΕΣ ΠΕΖΙΚΟΥ
1. Γενικά
a. Η συνεχής ανάπτυξη και τελειοποίηση των αεροσκαφών και ο εφοδιασμός
τους με σύγχρονα όργανα, αύξησαν πάρα πολύ την αποτελεσματικότητα τους.
b. Τα φίλια αεροσκάφη και τα διάφορα Α/Α όπλα του Στρατού μας, θα
επιδιώξουν να κρατήσουν τα περισσότερα εχθρικά αεροσκάφη σε απόσταση,
για να υποβοηθήσουν σοβαρά το Πεζικό και να επιτρέψουν σ' αυτό να
εκπληρώσει την αποστολή με μεγάλη επιτυχία. Είναι πιθανό, όμως οι
ενδεχόμενες εχθρικές Αεροπορίες να έχουν περισσότερα Αεροσκάφη από όσα
εμείς. Γι' αυτό επιβάλλεται η χρησιμοποίηση, εάν είναι δυνατό, του συνόλου
του Πεζικού, για την αντιμετώπιση και καταστροφή των εχθρικών
Αεροσκαφών. Αυτό είναι δυνατό να επιτευχθεί με τον εφοδιασμό μέρους των
οπλιτών των Μονάδων Πεζικού με σύγχρονα φορητά Α/Α όπλα μιας βολής
και με την εκπαίδευση τους στα παθητικά και ενεργητικά μέτρα Α/Α Άμυνας.
2. Σκοπός
Σκοπός του παρόντος είναι να δώσει συνοπτικές κατευθύνσεις και οδηγίες που θα
αυξήσουν τις δυνατότητες του σύγχρονου Στρατιώτη Πεζικού να αντιμετωπίζει την
εχθρική αεροπορία, για να καταστεί ικανός να προστατεύσει τον εαυτό του και να
ενισχύει και συμπληρώνει τα σχέδια Α/ Α άμυνας της Μονάδας του.
3. Αντιμετώπιση Εχθρικών Αεροσκαφών από Οπλίτες Πεζικού.

a. Ενεργός Α/Α Άμυνα
(1) Φορητός Α/Α Πύραυλος εδάφους - Αέρα (Κ/Β ΚΕΡΑΥΝΟΣ) (εικόνα
65).
(a) Είναι όπλο που κατευθύνεται προς το στόχο με την υπέρυθρη
ακτινοβολία που εκπέμπεται από τα καυσαέρια του
αεροσκάφους. Ο στρατιώτης προσβάλλει το αεροσκάφος από
πίσω από το πλευρό.
(b) Η αποστολή του συνίσταται στην Α/Α προστασία από Α/Φ που
πετούν χαμηλά, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα Α/Α όπλα, κατά
την κρίση των τοπικών Δκτών.
(c) Στόχοι τους οποίους μπορεί να καταστρέψει είναι αεριωθούμενα
Α/Φ, ελικοφόρα Α/Φ και ελικόπτερα.
102
(d) Βεληνεκή
1/ Το μέγιστο βεληνεκές, από τη θέση του σκοπευτή, για Α/Φ
χαμηλής-μέσης αποδόσεως (ελικοφόρα και ελικόπτερα),
που πλησιάζουν, είναι 4.100 μ. και το ελάχιστο είναι
1000μ.
2/ Το μέγιστο βεληνεκές από τη θέση του σκοπευτή, για Α/Φ
χαμηλής-μέσης αποδόσεως που απομακρύνονται, είναι
3000 μ, ενώ το ελάχιστο 500μ.
3/ Το μέγιστο βεληνεκές για Α/Φ υψηλής αποδόσεως
(Αεριωθούμενα που η ταχύτητα τους φτάνει τους 400
κόμβους την ώρα και που απομακρύνονται) είναι 2500 μ,
όταν διέρχονται πλευρικά ως προς τον σκοπευτή και
2000μ, όταν περνούν πάνω από το κεφάλι του. Το
ελάχιστο βεληνεκές για Α/Φ που διέρχονται πλευρικά
απέναντι από το σκοπευτή κυμαίνεται από 200-700 μ. Για
τα Α/Φ που περνούν πάνω από το κεφάλι του δεν υφίσταται
περιορισμός.
(e) Οι θέσεις στις οποίες τοποθετούνται τα στοιχεία των Α/Α
πυραύλων, επιλέγονται ανάλογα με τη φάση του αγώνα και τη
μορφολογία του εδάφους. Σε περίπτωση άμυνας, τοποθετούνται
μπροστά από το ΠΟΤ και στο εσωτερικό της τοποθεσίας. Κατά
την προέλαση τοποθετούνται στα πλευρά της κατευθύνσεως
προελάσεως και κατά μήκος αυτής. Κατά τη σύμπτυξη,
προτιμούνται οι τοποθεσίες επιβραδύνσεως ή κρίσιμα σημεία
των δρομολογίων συμπτύξεως. Κατά την επίθεση, τοποθετούνται
σε σημεία που δεσπόζουν στο χώρο της επιθέσεως. Τέλος μετά
την κατάληψη ΑΝΣΚ, μετακινούνται σε θέσεις από τις οποίες
είναι δυνατή η υποστήριξη των τμημάτων.
(f) Το όπλο αυτό είναι απλό στο χειρισμό του. Ο σκοπευτής
παρακολουθεί το Α/Φ που τον προσεγγίζει, μέχρις ότου ακούσει
το χαρακτηριστικό ήχο συλλήψεως υπέρυθρης ακτινοβολίας,
οπότε πυροδοτεί, απορρίπτει τον εκτοξευτή και καλύπτεται. Με
αυτό το όπλο ο Πεζός υπερβαίνει τα όρια της συνηθισμένης
αποστολής του, η οποία περιοριζόταν στην αντιμετώπιση
επίγειων στόχων, καθώς ανοίγεται σ' αυτόν μία νέα περίοδος
συνδυασμένης δράσεως εναντίον επιγείων και εναέριων
εχθρικών στόχων. Ο χειριστής του πυραύλου ΚΕΡΑΥΝΟΣ
πρέπει να είναι εκπαιδευμένος στην αναγνώριση των εχθρικών
Α/Φ. Εάν η φάλαγγα οχημάτων διαθέτει έναν αριθμό πυραύλων
ΚΕΡΑΥΝΟΣ για παροχή υποστηρίξεως, τότε ένας ΚΕΡΑΥΝΟΣ
τοποθετείται κοντά στην κεφαλή της φάλαγγας και ένας στο
χώρο μετά το μέσο της φάλαγγας.
103
(2) Φορητά όπλα Πεζικού (Τυφέκια-Οπλοπολυβόλα - Πολυβόλα - Α/Α
Πολυβόλα 0,50).
(a) Παρά την ταχύτητα των συγχρόνων Α/Φ, η χρησιμοποίηση των
παραπάνω όπλων είναι πολύ αποτελεσματική, εάν βάλλουν με
γωνία 60 κατά των εχθρικών Α/Φ, για να δημιουργήσουν φραγμό
πυρός. Γι' αυτό το λόγο, με συνεχή εκπαίδευση και επιμονή των
ηγητόρων, θα πρέπει κάθε Οπλίτης Πεζικού να συνηθίσει στην
αυτόματη αντίδραση και αντιμετώπιση εχθρικών Α/Φ. Η
ορθότητα της παραπάνω απόψεως αποδείχτηκε στην πράξη από
τις απώλειες των Τούρκων σε Α/Φ στην Κύπρο. Στο Ν. Βιετνάμ
οι ΗΠΑ έχασαν 410 αεροπλάνα και 2100 ελικόπτερα από
συνδυασμένα πυρά ελαφρών όπλων. Η ύπαρξη Α/Α έστορα για
Πολυβόλα MAG διευκολύνει σημαντικά την εκτέλεση Α/Α
βολής.
(b) Το κλειδί για αποτελεσματικά πυρά ελαφρών όπλων εναντίον
Α/Φ είναι « Ο ΟΓΚΟΣ ΠΥΡΟΣ». Η ακρίβεια δεν είναι
σημαντική, ο όγκος όμως είναι. Αυτός σε συνδυασμό με τη
χρησιμοποίηση τροχιοδεικτικών φυσιγγίων, απομακρύνει τον
πιλότο από την αποστολή του. Εάν δυσκολέψουμε τον πιλότο
ρίχνοντας πλήθος βολίδων (και τροχιοδεικτικών) κοντά του, θα
έχουμε πετύχει για ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ κάποιο μέτρο
προστασίας. Αν όμως δεν τον πιέσουμε να αλλάξει πορεία, θα
επιστρέψει και θα ρίχνει πυρά εναντίον μας όλη την ημέρα.
104
Εικόνα 66. Βολή Εναντίον Αεροπλάνου που Επιτίθεται Κατευθείαν Εναντίον μου
(c) Μέθοδος Εκτοξεύσεως του Πυρός
1/ Εάν το αεροσκάφος επιτίθεται κατευθείαν εναντίον μας,
σκοπεύουμε στο πάνω μέρος του ρύγχους του και
πυροδοτούμε. Ρίχνουμε καταιγισμό πυρών κατά του
ρύγχους του Α/Φ (εικόνα 66).
2/ Εάν το αεροσκάφος κινείται εγκάρσια ως προς τη θέση
μας, σκοπεύουμε με βολές Τυφεκίου - Οπλοπολυβόλου -
Πολυβόλου δύο μήκη γηπέδου ποδοσφαίρου (200 μ) πριν
από αυτό (εάν είναι Αεριωθούμενο) (εικόνα 67) και 1/2
μήκους γηπέδου ποδοσφαίρου (50 μ) πριν από το ρύγχος
του, εάν είναι βραδύ (ελικόπτερα και ελικοφόρα
αεροπλάνα) (εικόνα 68).
3/ Έτσι λοιπόν ο στρατιώτης βάλλει με όσο το δυνατό

μεγαλύτερη ταχύτητα, σκοπεύοντας το ρύγχος ενός
αεροσκάφους που τον πλησιάζει, βρισκόμενο στην ίδια με
αυτόν ευθεία και χρησιμοποιεί εκτροπή σκοπεύσεως για
κάθε άλλη όψη (εγκάρσια ή λοξή). Αλλά όταν βάλλει
μόνον ένας, δεν επιτυγχάνεται ουσιαστικό αποτέλεσμα.
«Όγκος πυρός» σημαίνει ότι ΟΛΟΙ ΒΑΛΛΟΥΝ. Ακόμα
και εάν ένας στρατιώτης παραλείψει να τοποθετήσει
εκτροπή, δεν τον αφήνουμε να λησμονήσει να βάλλει
δέσμη βολίδων στον αέρα.
105
(d) Θέσεις Βολής (εικόνες 69α, β, γ, δ και ε)
1/ Βολή Εναντίον Α/Φ από την Ύπτια Θέση
Ο στρατιώτης που βάλλει, ξαπλώνει στηριζόμενος στη
ράχη του, έχοντας στραμμένο το όπλο του προς τον αέρα.
Δε θα χρειαστεί πολύ χρόνο για να αντιληφθεί ότι πρέπει
106
να πυροβολεί από μία θέση που παρέχει κάλυψη και
απόκρυψη, ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι αυτή.
2/ Οι βασικές θέσεις βολής του Τυφεκιοφόρου παραμένουν οι

ίδιες. Εάν βρισκόμαστε μέσα σ' ένα ατομικό όρυγμα, θα
βάλλουμε από τη θέση στηρίξεως ενός όρθιου άντρα. Αν
πάλι δε βρισκόμαστε σε ατομικό όρυγμα, πρέπει να
ψάξουμε να βρούμε ένα δέντρο ή κάποιο μεγάλο βράχο ή
τέλος πάντων κάτι που θα βοηθούσε να στηρίξουμε το
όπλο. Ο σκοπευτής πρέπει να βάλλει και αυτός από μία
θέση που του παρέχει προστασία, αν αυτό είναι εφικτό. Το
όπλο πρέπει να το έχει προτεταμένο στο αέρα. Μπορεί να
το έχει στραμμένο προς τα πάνω ή να επιτυγχάνει κάποιου
είδους στήριξη με τη βοήθεια των χεριών του και του
όπλου. Σε έκτακτη ανάγκη, είναι δυνατό ένας άλλος
στρατιώτης να χρησιμοποιηθεί ως στήριγμα του όπλου για
βολή (εικόνα 71).
(e) Κανόνες Εμπλοκής Στόχου

1/ Πυροβολούμε ένα Α/Φ, όταν αυτό μας προσβάλει. Αν
όμως δεν μας επιτεθεί, τότε δεν ρίχνουμε πυρά εναντίον
του, τόσο για να μην αποκαλύψουμε τη θέση μας, όσο και
επειδή δεν γνωρίσουμε εάν είναι εχθρικό.
2/ Η καλύτερη ενεργός άμυνα είναι τα συγκεντρωτικά πυρά.
Αυτά είναι αποτελεσματικά όταν ρίχνονται εναντίον
αεροσκαφών που πετούν χαμηλά. Όπως παρουσιάζει η
εικόνα 72 ορισμένα θα εκτοξευτούν εναντίον του μετώπου
του αεροπλάνου και άλλα με εκτροπή σκοπεύσεως, κατά
του στόχου. Εάν βάλλουν όλοι οι άντρες είναι δυνατό να
καλυφθεί μία μεγάλη περιοχή.
107
3/ Από μια αμυντική θέση είναι δυνατό να υπάρχει ο χρόνος
που χρειάζεται για να συντονισθεί το πυρ, σύμφωνα με τη
διαταγή του επικεφαλής. Αυτός διατάζει «Τζετ Πυρ»,
οπότε όλοι πυροβολούν όσο γίνεται ταχύτερα, μέχρις ότου
περάσει το αεροσκάφος (εικόνα 74). Άλλη τεχνική από
αμυντική θέση είναι αυτή του προκαθορισμού σημείων
συσχετίσεως. Ο επικεφαλής μας προειδοποιεί με ορισμένο
συνθηματικό, για να είμαστε έτοιμοι. Καθώς το Α/Φ
108
πλησιάζει προς το γνωστό σημείο συσχετίσεως, ο
επικεφαλής διατάζει «ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΣ 2 ΠΥΡ»
και όλα τα όπλα κατευθύνονται προς το σημείο
συσχετίσεως με γωνία 45° και βάλλουν (εικόνα 73).
(f) Α/Α Άμυνα Φάλαγγας
Εάν αεροσκάφη προσβάλλουν τη φάλαγγα μας, ενεργούμε ως
εξής:
1/ Όταν η αποστολή και το έδαφος επιβάλλουν τη συνέχιση
της κινήσεως, αυξάνουμε ταχύτητα και συνεχίζουμε ενώ
όλα τα Τυφέκια - Οπλοπολυβόλα - Πολυβόλα βάλλουν,
από τα οχήματα εναντίον των επιτιθέμενων Α/Φ.
2/ Όταν σταματά η κίνηση τα οχήματα βγαίνουν από το
δρόμο και σταθμεύουν και από τις δύο πλευρές του, χωρίς
να απομακρυνθούν πολύ απ' αυτόν. Οι στρατιώτες
κατεβαίνουν από τα οχήματα και καταλαμβάνουν θέσεις
σε θάμνους, δέντρα, πτυχές του εδάφους κλπ, που τους
προσφέρουν απόκρυψη. Ρίχνουν πυρά σκοπεύοντας τη
μύτη των Α/Φ που εισέρχονται κατ' ευθείαν ή βάζουν
εκτροπή σκοπεύσεως εναντίον των Α/Φ που πετούν
εγκάρσια. Εάν υπάρχει χρόνος για το συντονισμό της
συγκεντρώσεως των πυρών με το παράγγελμα «Τζετ πυρ»,
τότε έχει καλώς. Αν όχι, κάθε στρατιώτης βάλλει μόνος
του, χωρίς διαταγή, ΟΜΩΣ ΟΛΟΙ ΒΑΛΛΟΥΝ, γιατί
μόνον έτσι επιτυγχάνεται όγκος πυρός. Το πυρ παύει
καθώς το αεροπλάνο αρχίζει την αναρρίχηση ή όταν το
όπλο, δεν μπορεί να βρίσκεται μπροστά από το Α/Φ. Για
την έγκαιρη προειδοποίηση πρέπει να υπάρχουν, πολλοί
παρατηρητές αέρα, σ' όλο το μήκος της φάλαγγας, με
καθορισμένη περιοχή έρευνας.
b. Παθητική Α/Α Άμυνας
(1) Διασπορά - Παραλλαγή - Απόκρυψη - Αποφυγή Κινήσεων την Ημέρα
(a) Η αξία των παραπάνω παθητικών μέτρων Α/Α άμυνας είναι
προφανής. Πρέπει να μεριμνούν γι αυτά και οι ηγήτορες και οι
οπλίτες, γιατί συντελούν στη μείωση των απωλειών και στην
εξασφάλιση ενεργού Α/Α άμυνας κατά των εχθρικών Α/Φ.
(b) Για να αποφύγει ο μαχητής την εναέρια παρατήρηση πρέπει να
έχει υπόψη του τα παρακάτω:
1/ . Όταν βρίσκεται σε σκιά, δε διακρίνεται σχεδόν καθόλου.
2/ Όταν κινείται στα όρια δύο αγρών ή κατά μήκος ενός
φράκτη ή κατά μήκος μιας χαρακτηριστικής γραμμής
(χαντάκι, δεντροστοιχία κλπ), έχει πολύ περισσότερες
πιθανότητες να αποφύγει την εχθρική παρατήρηση.
3/ Όταν κινείται όπως παραπάνω δεν προδίδει την όλη
διάταξη, καθώς τα ίχνη του ταυτίζονται με το γαιόσχημα.
4/ Όταν βρίσκεται σε έδαφος με ρωγμές έχει λιγότερες
πιθανότητες να αποκαλυφθεί, παρά όταν βρίσκεται σε
ομαλό έδαφος
4. Συμπεράσματα
a. Ο όγκος πυρός είναι το κλειδί.
109
b. Πυροβολήστε σκοπεύοντας τη μύτη του αεροπλάνου, όταν αυτό έρχεται κατά
μέτωπο.
c. Βάλτε εκτροπή εναντίον Α/Φ που κινείται εγκάρσια ως προς τη θέση σας, για
βολή Τυφεκίου - Οπλοπολυβόλου - Πολυβόλου. Φαντασθείτε ένα μήκος
γηπέδου ποδοσφαίρου (100 μ.) για Τζετ και 1/2 μήκος γηπέδου (50 μ) για
ελικόπτερα και αεροπλάνα ελικοφόρα.
d. ΟΛΟΙ ΝΑ ΒΑΛΛΟΥΝ.
e. Θέσεις Βολής.
(1) Αν έχετε χρόνο, καλυφθείτε.
(2) Στηρίξτε το όπλο σας, αν είναι δυνατό.
(3) Ξαπλώστε στηριζόμενοι στα νώτα σας, αν βρεθείτε σε ανοιχτό χώρο.
(4) Οι άλλες γνωστές βασικές θέσεις από τις οποίες μπορεί να βάλλει ένας
οπλίτης ισχύουν και για την περίπτωση Α/Α βολής.
(5) Ανασηκώστε τα όπλα. Σκοπεύστε λίγο πάνω από τη μύτη του
αεροσκάφους ή βάλτε εκτροπή και πυροβολήστε.
f. Κανόνες Εμπλοκής
(1) Πυροβολήστε εναντίον κάθε Α/Φ που επιτίθεται.
(2) Το αν θα πυροβολήσετε και εναντίον άλλου αεροπλάνου, που δεν
προσβάλλει τις θέσεις σας, θα το αποφασίσει ο Δκτής.
g. Α/Α Άμυνα Φάλαγγας
(1) Σταματήστε ή συνεχίστε την κίνηση
(2) Διασκορπιστείτε και αναζητείστε απόκρυψη.
(3) Προκαλέστε σύγχυση στα Α/Φ, ρίχνοντας πυρά εναντίον τους με όλα
τα ελαφρά όπλα.
h. Παθητικά Μέτρα.
(1) Γνωρίστε την τακτική του εχθρού.
(2) Χρησιμοποιείστε παρατηρητές αέρα.
(3) Επιδιώξτε την εξασφάλιση κάλυψης, παραλλαγής και απόκρυψης.
i. Η Α/Α προστασία πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης διδασκαλίας,
αφού τα οργανικά όπλα των Μονάδων (Τυφέκια-Οπλοπολυβόλα - Πολυβόλα
- Α/Α Πολυβόλα 0,50) μπορούν, αν χρησιμοποιηθούν υπό ορισμένες
προϋποθέσεις, να καταστούν αποτελεσματικά μέσα ενεργού αεράμυνας
εναντίον Α/Φ και Ε/Π που πετούν χαμηλά. Θα πρέπει βέβαια και το
προσωπικό, που τα χειρίζεται, να είναι εκπαιδευμένο, να έχει κατανοήσει την
αξία του πυρός των ελαφρών όπλων στο ρόλο της ενεργού αεράμυνας και να
έχει εμπιστοσύνη στα όπλα, τα οποία διαθέτει, έχοντας υπόψη του την
τρωτότητα των συγχρόνων Α/Φ και Ε/Π. Γι αυτό απαιτείται:
(1) Να ενημερώνονται πλήρως οι οπλίτες, κατά την εκπαίδευση, για τις
δυνατότητες και την αποτελεσματικότητα των ατομικών και ομαδικών
όπλων της Μονάδας, ως μέσον ενεργού Α/Α άμυνας και να
εξασκούνται συστηματικά στην πρακτική χρησιμοποίηση τους.
(2) Να καταστεί σ' όλους συνείδηση, με τη συστηματική εκπαίδευση,
ανάγκη ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΣ με πυρά, εναντίον
επιτιθέμενων Α/Φ και Ε/Π, στο πεδίο της μάχης. Αυτό, επιπρόσθετα
από τα μέτρα παθητικής προστασίας που λαμβάνονται.
(3) Να εξετάζονται απαραίτητα, κατά τη διεξαγωγή των ΤΑΜΣ, επεισόδια
που σχετίζονται με την ενεργό Α/Α άμυνα.
110
Πίνακας Σημείων Σκοπεύσεως Α/Φ
ΤΥΠΟΣ Α/Φ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΗΜΕΙΟ ΣΚΟΠΕΥΣΕΩΣ
Αεριωθούμενο Εγκάρσια Δύο γήπεδα ποδοσφαίρου μπροστά

από το ρύγχος του Α/Φ
Αεριωθούμενο Υπεράνω Δύο γήπεδα ποδοσφαίρου μπροστά
από το ρύγχος του Α/Φ
Αεριωθούμενο Μετωπικά Ελαφρά εμπρός από το ρύγχος του
Α/Φ
Ελικόπτερο ή Εγκάρσια 1/2 γήπεδο ποδοσφαίρου μπροστά
Ελικοφόρο από το ρύγχος του Α/Φ
Ελικόπτερο Ανυψούμενο Απευθείας επάνω ή ελαφρά επάνω
από το ελικόπτερο
Ελικόπτερο ή Μετωπικά Ελαφρά επάνω από το σώμα του
Ελικοφόρο ελικοπτέρου ή του ελικοφόρου
111
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΑΧΗΣ
TMHMA 27.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
1. Σκοπός και Ορισμοί

a. Σκοπός
Αυτό to Κεφάλαιο δεν σκοπεύει στη λεπτομερή ανάπτυξη του αντικειμένου
γύρω απ' τις πληροφορίες, αλλά δίνει τις απαραίτητες γνώσεις, που πρέπει να
έχει κάθε στρατιώτης σχετικά με τις πληροφορίες μάχης. Έτσι οι γνώσεις
γύρω απ' τις πληροφορίες όχι μόνο θα βοηθήσουν στην ασφάλεια κάθε
στρατιώτη και του τμήματος του, αλλά θα γίνει συνειδητό, ότι κάθε
στρατιώτης είναι και ένα αφανές όργανο πληροφοριών. Αυτό πετυχαίνεται
καλύτερα, αν ο στρατιώτης διδαχτεί στο πρώτο στάδιο της στρατιωτικής του
ζωής και επομένως αποτελέσει μέρος της ατομικής του εκπαιδεύσεως. Τέλος,
με την εισαγωγή της διδασκαλίας πληροφοριών μάχης, σαν αντικείμενο
εκπαιδεύσεως κάθε στρατιώτη, με την παραπάνω έννοια, δίνεται η σημασία
που πρέπει σ' ένα τόσο μεγάλης σημασίας αντικείμενο.
b. Ορισμοί
(1) Πληροφορίες Μάχης
Είναι οι πληροφορίες που συλλέγονται με κάθε τρόπο και αφορούν τον
εχθρό, τον καιρό και το έδαφος. Συλλέγονται και επεξεργάζονται σε
καιρό πολέμου και στο πεδίο της μάχης.
(2) Ασφάλεια Πληροφοριών.
Είναι η άμυνα εναντίον της εχθρικής προσπάθειας για συλλογή
πληροφοριών.
Είναι γνωστό ότι η τελική αποστολή κάθε στρατιώτη είναι μία: Να, νικήσει τον εχθρό
του. Αλλά ο μόνος τρόπος για την εκπλήρωση της αποστολής αυτής είναι η
καταστροφή των Ενόπλων Δυνάμεων του εχθρού. Επομένως, όσο περισσότερο και
καλύτερα είναι γνωστός ο εχθρός, τόσο το έργο γίνεται ευκολότερο. Κάθε
στρατιωτικός βοηθά στην καλύτερη διευκρίνηση του παράγοντα «Εχθρός». Οι
πληροφορίες μάχης μας βοηθούν στο σκοπό, γιατί παρουσιάζουν τον εχθρό: Τι
μπορεί να κάνει, ΠΟΥ· και ΠΟΤΕ μπορεί να το κάνει. Στην κατάστρωση σχεδίων για
την επίθεση ή την άμυνα, οι Πληροφορίες Μάχης αποτελούν το πρώτο βήμα. Μπορεί
κάποιος να γνωρίζει πληροφορίες και να νομίζει πως δεν τον ενδιαφέρουν άμεσα,
αλλά μπορεί να ενδιαφέρουν άλλους αμεσότατα και μάλιστα να τους σώσουν τη ζωή.
Οι πληροφορίες Μάχης βοηθούν στην επιτυχία στη μάχη, γιατί είναι αποφασιστικός
και σπουδαίος παράγοντας στη λήψη αποφάσεων από τους διοικητές όλων των
κλιμακίων. Ο στρατιώτης που βρίσκεται στο πεδίο της μάχης έχει τη μεγαλύτερη και
καλύτερη δυνατότητα να βλέπει και να καταλαβαίνει τι κάνει ο εχθρός. Αναφέροντας
ό,τι βλέπει, περιορίζει τον αριθμό των περιπόλων που χρειάζονται για να
εξακριβώνουν και να αποκτήσουν πληροφορίες για τον εχθρό. Κάθε πληροφορία που
αναφέρεται βοηθά για να παίρνουμε σωστότερη απόφαση για τις ενέργειες μας και
έτσι να μπορέσουμε να κατανικήσουμε τον εχθρό σε λιγότερο χρόνο, με μικρότερες
και λιγότερες απώλειες (εικόνα 75).
112
3. Διευκρίνιση του παράγοντα «Εχθρός».
a. Ο ρόλος του στρατιώτη στη συλλογή πληροφοριών.
Ο στρατιώτης παίρνει μέρος και βοηθά στη διευκρίνιση του εχθρού
113
συλλέγοντας πληροφορίες. Στη διάρκεια περιπολίας, σαν παρατηρητής και
πάντα, όταν εκτελεί κάθε υπηρεσία, πρέπει να είναι έτοιμος να συλλέγει όσες
πληροφορίες μπορεί για τον εχθρό, τις οποίες βλέπει, ακούει ή
αντιλαμβάνεται με οποιοδήποτε τρόπο. Ακόμη κι αν μερικές απ' αυτές
φαίνονται χωρίς ενδιαφέρον και σημασία, πρέπει να τις αναφέρει στον
ομαδάρχη του και το διμοιρίτη του όσο γίνεται γρηγορότερα. Είναι πολύ
πιθανό η φαινομενικά χωρίς σημασία πληροφορία να είναι ακριβώς εκείνη
που χρειάζεται ο αξιωματικός πληροφοριών για να συμπληρώσει την εικόνα
για την εχθρική δραστηριότητα σ' εκείνο το χρονικό διάστημα.
b. Επεξεργασία των Πληροφοριών Μάχης.
Ο Αξιωματικός Πληροφοριών μετά τη συλλογή, καταγραφή και ταξινόμηση
των πληροφοριών, τις εκτιμάει και τις ερμηνεύει όσον αφορά την ακρίβεια και
τη σπουδαιότητα τους. Έτσι βγάζει τις επεξεργασμένες πληροφορίες, που
μεταβιβάζει σ' αυτούς που ενδιαφέρονται για την εκμετάλλευση τους (εικόνα
76).
4. Πηγές και Όργανα Πληροφοριών

Για να συλλέξουμε πληροφορίες για τον εχθρό ή για να βοηθήσουμε στη συλλογή
τους, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πολλές πηγές και όργανα. Μεταξύ των πιο
σπουδαίων είναι τα παρακάτω:
a. Το Προσωπικό του Εχθρού
Αιχμαλωτίζοντας το, (όταν αυτό μπορεί να γίνει).
b. Τα Εχθρικά Έγγραφα.
Αυτά συγκεντρώνονται όπου βρεθούν ή από τους νεκρούς του εχθρού ή στις
εγκαταστάσεις του.
c. Το Υλικό του Εχθρού.
Αυτό το κατακτούμε ή το βρίσκουμε.
d. Πολίτες της Εχθρικής Περιοχής.
Η συμπεριφορά είναι ίδια μ' αυτή που χρησιμοποιείται για τους αιχμαλώτους
πολέμου.
e. Μάχιμα Τμήματα
Κάθε στρατιώτης είναι εκπαιδευμένος στην παρατήρηση και αναφορά των
παρατηρήσεων του και αυτό γίνεται, γιατί έχει μεγάλη σπουδαιότητα η
γρήγορη διαβίβαση των πληροφοριών, όσο κι αν φαίνονται χωρίς σημασία ή
αστείες. Πληροφορίες που ήταν φαινομενικά χωρίς σημασία ήταν εκείνες που
έλυσαν πολλές απορίες, βοήθησαν τον Αξιωματικό Πληροφοριών να
συμπληρώσει την εικόνα για την κατάσταση του εχθρού και έσωσαν τη ζωή
εκατοντάδων συναδέλφων, ενώ το αντίθετο είναι εγκληματικό σε βάρος
εκείνου που κάνει την παράλειψη και των συναδέλφων του.
f. Παρατηρητήρια-Περίπολοι
Εκτός από τις πληροφορίες που παίρνονται από μεμονωμένους Αξιωματικούς
και άλλες Μονάδες, οι Διοικητές παίρνουν πληροφορίες από παρατηρητήρια
και περιπόλους αναγνωρίσεως ή μάχης. Παρατηρητήριο είναι μια σταθερή
θέση, απ' όπου παρατηρείται καθετί που συμβαίνει σ' ένα ορισμένο τομέα
εδάφους. Τα παρατηρητήρια τοποθετούνται από το πυροβολικό και τις
μονάδες της πρώτης γραμμής. Για να γίνει πλήρης παρατήρηση για μεγάλες
χρονικές περιόδους και προς όλες τις κατευθύνσεις, ο Δκτής του
παρατηρητηρίου οργανώνει την υπηρεσία σε ομάδες δύο-τριών ανδρών για
κάθε περίοδο υπηρεσίας. Η περίπολος αποτελείται από δύο ή περισσότερους
άνδρες μέχρι και λόχο, ανάλογα με την αποστολή της. Αυτή αναλαμβάνει
114
αποστολή αναγνώρισης ή μάχης, ασφάλειας, προστασίας κ.λ.π. Ο
Αξιωματικός Πληροφοριών ενδιαφέρεται πολύ για τις αναφορές που
υποβάλλουν οι περίπολοι επιστρέφοντας. Ο σκοπός των παρατηρητηρίων και
των περιπόλων, είναι η συλλογή πληροφοριών, αλλ' επειδή αναλαμβάνουν
λίγοι μόνο άνδρες, τις αποστολές αυτές, δεν στηριζόμαστε μόνο σ' αυτούς για
τη συλλογή των πληροφοριών. Για να συγκεντρωθούν όλες οι πληροφορίες,
που μπορεί να μην αντιλήφθηκαν τα παρατηρητήρια και οι περίπολοι,
εκπαιδεύουμε κάθε στρατιώτη για να παρατηρεί, προς τα εμπρός, στα πλάγια
και προς τα πίσω και να αναφέρει ότι πέφτει στην αντίληψη του.
5. Αναφορές Πληροφοριών
a. Προφορικές
Συνήθως οι αναφορές δίνονται προφορικά, πρόσωπο με πρόσωπο, γιατί αυτό
δεν απαιτεί πολύ χρόνο, όπως μια γραπτή αναφορά και επιτρέπει τις
ερωταπαντήσεις. Οι προφορικές αναφορές δίνονται όμοια με το τηλέφωνο και
τον ασύρματο. Αυτές πρέπει οπωσδήποτε να απαντούν στα ερωτήματα:
ΠΟΙΟΣ - ΠΟΥ - ΠΟΤΕ - ΠΩΣ
Π.χ. (ΠΟΙΟΣ) Μία εχθρική περίπολος θεάθηκε (ΠΟΥ) ΒΔ. απ' την
καταστραμμένη γέφυρα (ΠΟΤΕ) στις 17.30 ώρα (ΠΩΣ) πηγαίνοντας προς τα
ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ και προχωρώντας σε αραιή διάταξη.
b. Έγγραφες Αναφορές
Οι έγγραφες αναφορές έχουν το πλεονέκτημα ότι δίνονται στον παραλήπτη
όπως τις έγραψε ο αποστολέας και ότι περιέχουν περισσότερες λεπτομέρειες.
Πρέπει να είναι σύντομες, σαφείς, πλήρεις και να απαντούν στα ίδια
ερωτήματα με τις προφορικές, όπως αναφέρεται παραπάνω. Οι αναφορές, είτε
είναι γραπτές, είτε προφορικές, μπορεί να συνοδεύονται από χάρτες,
σχεδιαγράμματα, διαφάνειες εχθρικού υλικού που έχει κυριευτεί και έγγραφα,
αναφορές βομβαρδισμού και οτιδήποτε άλλα βοηθήματα, που μπορούν να
δώσουν πιο πλήρη την εικόνα του γεγονότος που αναφέρεται. Για την
εξασφάλιση της πληρότητας της αναφοράς δίνεται το υπόδειγμα στην εικόνα
77. Αυτό είναι χρήσιμο κύρια για στατικά παρατηρητήρια και στην
εκπαίδευση.
Σ' αυτό σημειώνεται ό,τι πέφτει στην αντίληψη του παρατηρητή, ακόμη κι αν
φαίνεται ότι είναι μικρής αξίας. Αν παρατηρηθεί κάποια ιδιαίτερη
δραστηριότητα απ' τον εχθρό πολλές φορές, αυτή πρέπει να αναφέρεται, όσες
φορές παρατηρηθεί, καθώς και η ώρα που άρχισε και η διάρκεια κάθε
δραστηριότητας. Οι άνδρες των προφυλακών, των τμημάτων ασφαλείας και
των περιπόλων, επειδή, εξαιτίας της αποστολής τους, μπορούν να παρατηρούν
ή ν' ακούν τον ήχο, καπνό, λάμψη κ.λπ. των εχθρικών όπλων, είναι σπουδαίο
όργανο πληροφοριών για βολές αντιπυροβολικού κ.λπ. Γι' αυτό, ακόμα κι αν
είναι απασχολημένοι με άλλα καθήκοντα, δεν πρέπει να ξεχνούν να στέλνουν
αναφορές για τη δραστηριότητα των εχθρικών όπλων. Το υπόδειγμα της
εικόνας 77 δίνει λεπτομέρειες που πρέπει ν' αναφέρονται, αν είναι γνωστές.
115
ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΟΥ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ 1 ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ 683442 ΑΡ. ΑΝΑΦΟΡΑΣ 6
ΥΠΟΜΟΝΑΔΑ: 2ος Λόχος ΑΠΟ 09.15 ΕΩΣ 12.00
ΔΕΚΑΝ. Π. Λ.: ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ
ΧΑΡΤΗΣ Κοζάνη 1/50000 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 19/8/88
Α/Α Ώρα Θέση Λεπτομέρειες Αναφέρθηκε Όνομα
Αζιμούθιο Απόσταση Σημ. Συσχ. Ποιοι - Πόσοι - Τι στον -πότε; Παρατηρητού
Κατεύθυνση κιν.
1 09.43 Αζ.10 750 Σπιτάκι 5 Άνδρες πέρασαν Δυτικά 1 ο Λόχο Χ.Ρ.
της παρυφής του δάσους. 0944
2 10.15 359 1000 Εχθρικό πυρ. ελ. Όπλων 2ο Λόχο Ν.Κ.
από το υψ. 443. Πιθανόν 1016
6 τυφέκια. Διάρκεια 5
λεπτά
Εικόνα 77. Υπόδειγμα Αναφοράς Παρατηρητού
116
TMHMA 28.
ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ - ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ
1. Γενικά
Ο στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει ότι ο Αξιωματικός Πληροφοριών της Μονάδας του
είναι εκπαιδευμένος έτσι που να μπορεί να αποσπάσει πολλές πληροφορίες από
εκείνες που χρειάζονται από αιχμαλώτους και από έγγραφα και υλικά που έχουν
κυριευθεί. Τους αιχμαλώτους και τα έγγραφα θα τα προμηθεύσει στον αξιωματικό
πληροφοριών ο ίδιος ο στρατιώτης και οι πληροφορίες που θα αποσπάσουν από
αυτούς, ίσως να σώσουν πολλές φορές τη ζωή του στρατιώτη. Όταν λέμε «(υλικά που
έχουν κυριευθεί» εννοούμε όπλα κάθε είδους, τρόφιμα, ιματισμό και σχεδόν
ο,τιδήποτε χρησιμοποιεί ο εχθρός. Αυτά τα εξετάζουν ειδικοί για να δουν αν μπορούν
να αποκομίσουν οφέλη για το δικό μας στρατό. Αν περιέχουν νέες ανακαλύψεις και
ιδέες τις χρησιμοποιούμε στα δικά μας όπλα που γίνονται έτσι καλύτερα. Αν οι
Ανώτερες Διοικήσεις γνωρίζουν ποια όπλα και υλικά χρησιμοποιεί ο εχθρός, μπορούν
να λάβουν μέτρα, ώστε να προστατέψουν τη ζωή του στρατιώτη. Γι' αυτό ο
στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει ποια σημασία έχουν αυτά.
2. Καθήκοντα του Στρατιώτη

Ο στρατιώτης, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, έχει καθήκον και συμφέρον να
βοηθήσει τον Αξιωματικό Πληροφοριών στο να αποσπάσει απ' τους αιχμαλώτους τις
πληροφορίες που αυτός χρειάζεται. Και θα τον βοηθήσουμε καλύτερα αν
εφαρμόσουμε τους παρακάτω απλούς και σαφείς κανόνες (εικόνα 78).
a. Έρευνα
Αμέσως μόλις συλλάβουμε τους αιχμαλώτους, τους ερευνούμε προσεκτικά
και παίρνουμε τα όπλα και έγγραφα που έχουν πάνω τους, για να τους
εμποδίσουμε να αντισταθούν ή να προσπαθήσουν να καταστρέψουν τα
έγγραφα τους.
b. Χωρισμός
Ταυτόχρονα με την έρευνα, τους χωρίζουμε σε τρεις ομάδες-κατηγορίες. Τους
αξιωματικούς, τους Υπαξιωματικούς και τους στρατιώτες. Αυτό προλαβαίνει
κάθε απόπειρα για ομαδική απόδραση και έτσι οι Αξιωματικοί δεν μπορούν
να δημιουργήσουν στους στρατιώτες, με την επιρροή τους, ένα αίσθημα
ασφαλείας μετά την αιχμαλωσία τους.
c. Σιωπή
Όσο χρόνο διαρκεί η έρευνα και ο χωρισμός απαγορεύουμε σ' αυτούς να
μιλούν, επιβάλλοντας τους σιωπή, μέχρι να παραδοθούν στον ανακριτή
Αξιωματικό Πληροφοριών.
d. Ταχύτητα
Αμέσως μόλις εκτελέσουμε όλα τα παραπάνω πρέπει να επιταχύνουμε τη
μεταφορά και παράδοση τους στον Αξιωματικό Πληροφοριών. Αυτό είναι
σπουδαίο, γιατί αν οι αιχμάλωτοι δεν φτάσουν στον ανακριτή, δε θα πάρουμε
τις πληροφορίες που χρειάζονται σε όλους.
e. Ασφάλεια
Τέλος, πρέπει να τους ασφαλίζουμε, όταν τους μεταφέρουμε προς τα πίσω. Οι
αιχμάλωτοι μετά τη σύλληψη τους, οδηγούνται στο σταθμό Διοικήσεως του
Λόχου (στο Λοχαγό) όπου ανακρίνονται με συντομία για ζητήματα που
αφορούν άμεσα μόνο το Λόχο. Έπειτα οδηγούνται στο Τάγμα όπου
ανακρίνονται, επίσης, με συντομία. Τα έγγραφα που βρίσκονται πάνω στους
αιχμαλώτους σημειώνονται με το όνομα τους, με την ημερομηνία, το χρόνο
και τη θέση που έγινε η σύλληψη και τη Μονάδα που την έκανε και όλα
στέλνονται προς τα πίσω, με τη συνοδεία των αιχμαλώτων. Έγγραφα που
βρίσκονται στο έδαφος παραδίνονται στον Ομαδάρχη ή το Διμοιρίτη, που τα
παραδίδει στο Διοικητή του Λόχου, αφού σημειώσει πάνω σ' αυτά τη θέση και
τη Μονάδα που βρήκε. Η ανεύρεση νέου τύπου όπλων του εχθρού αναφέρεται
αμέσως στον Ομαδάρχη ή το Διμοιρίτη, για την άμεση και ασφαλή αποστολή
στον Αξιωματικό Πληροφοριών.
TMHMA 29.
ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ
ΕΧΘΡΙΚΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ
1. Αντικατασκοπία
Αντικατασκοπία, ή διαφορετικά άμυνα εναντίον της εχθρικής υπηρεσίας
πληροφοριών, είναι τα μέτρα εκείνα και οι ενέργειες που κάνουμε για να
απαγορεύσουμε στον αντίπαλο να εξακριβώσει τη θέση μας, τη δύναμη μας, τις
προθέσεις μας και γενικά ο,τιδήποτε μας αφορά. Καθένας από μας που αποτελούμε
το στρατό, γνωρίζει κάτι, που πιθανά, αν δεν είναι πολύτιμο, είναι σοβαρό για τον
αντίπαλο. Ο αντίπαλος είναι έξυπνος, όπως είμαστε κι εμείς και μπορεί από τις πιο
118
σημαντικές φαινομενικά ενδείξεις να αποκομίσει σπουδαίες πληροφορίες. Να μερικές
οδηγίες για να τον εμποδίσουμε να πετύχει στη συλλογή πληροφοριών:
a. Εφαρμογή των Κανονισμών για Λογοκρισία.
b. Παραλλαγή, όπως αυτή έχει διδαχτεί.
c. Απόκρυψη υλικού και θέσεων.
d. Παράδοση ημερολογίων, σημειώσεων, επιστολών, φωτογραφιών όταν
ζητούνται (π.χ. όταν πρόκειται για περιπολίες).
e. Τέλεια σιωπή γύρω από στρατιωτικά ζητήματα, όποιος κι αν είναι παρών και
σε οποιοδήποτε χρόνο, εκτός αν πρόκειται για καθημερινή υπηρεσία ρουτίνας
και τότε μόνο σε στρατιωτικό προσωπικό.
f. Προφύλαξη διαρροής στρατιωτικών πληροφοριών, ανακοινώνοντας, σε
περίπτωση αιχμαλωσίας, μόνο το ονοματεπώνυμο, το βαθμό και τον αριθμό
μητρώου.
Με βάση τη συνθήκη της Γενεύης της 12ης Αυγούστου 1949, που υπόγραψαν 61
κράτη, ανάμεσα σ' αυτά και η Ελλάδα, καθώς και τα γειτονικά κράτη, ο αιχμάλωτος
είναι υποχρεωμένος να δώσει μόνο τα παραπάνω στοιχεία και να μην απαντήσει σε
καμία άλλη ερώτηση.
2. Εχθρική προπαγάνδα.
a. Είναι πληροφορίες και ιδέες που κατευθύνονται σε μας από τον εχθρό, με
σκοπό να ενεργήσουμε με τρόπο που θα τον βοηθήσει. Ο εχθρός λέει και
γράφει πράγματα, που ελπίζει ότι θα κάνουν το στρατιώτη λιγότερο
αποδοτικό. Η ύλη αυτή περιέχεται συνήθως σε προκηρύξεις που ρίχνονται
στις περιοχές μας από αεροπλάνα ή με βλήματα του εχθρικού Πυρ/κού, σε
ραδιοφωνικές εκπομπές, σε συστήματα μεγαφωνικών συσκευών στο πεδίο της
μάχης και σε διαδόσεις που ξεκινούν από τα όργανα του εχθρού.
b. Σκοπός
Ο εχθρός κάνει προπαγάνδα, για να ρίξει το ηθικό και να μειώσει την
προθυμία μας να πολεμήσουμε.
c. Τεχνική
Ο εχθρός χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές προπαγάνδας. Προσπαθεί να πείσει,
ότι όσοι δεν παραδοθούν, θα σκοτωθούν, ενώ, αν αντίθετα παραδοθούν, θα
έχουν καλή μεταχείριση. Προσπαθεί να ρίξει το ηθικό και να μας κάνει
απρόθυμους να πολεμήσουμε, λέγοντας ότι οι Ηγήτορες μας είναι ανίκανοι, ή
ότι ο πληθυσμός της χώρας έχει ξεχάσει τους στρατιώτες που βρίσκονται
μακριά στο πεδίο της μάχης. Κυκλοφορεί διαδόσεις. Οι δικοί μας βοηθούν να
φτάσει στο σκοπό του, αν πιστεύουν και διαδίδουν αυτές τις διαδόσεις.
Ορισμένες διαδόσεις γίνονται εύκολα πιστευτές, γιατί θέλουμε να πιστέψουμε
ότι είναι αληθινές. Για παράδειγμα, ο εχθρός θα κυκλοφορήσει διαδόσεις ότι η
Μονάδα πρόκειται να αντικατασταθεί και να σταλεί πίσω. Αν πιστέψουμε σ'
αυτή τη διάδοση, τότε το ηθικό μας πέφτει, όταν διαπιστώσουμε ότι δεν ήταν
αλήθεια. Άλλες διαδόσεις έχουν σκοπό να προξενήσουν φόβο και άλλες
προσπαθούν να δημιουργήσουν συναίσθημα μίσους απέναντι στους
συμμάχους μας ή τους στρατιώτες των Δυνάμεων μας εξαιτίας της καταγωγής
τους.
d. Άμυνα
Όταν υπάρχει καλή εκπαίδευση και εμπιστοσύνη στην ικανότητα μας και
στην ικανότητα της Μονάδας μας, είμαστε ακατάλληλος στόχος για την
εχθρική προπαγάνδα. Όταν γνωρίζουμε τους σκοπούς της χώρας μας και τους
σκοπούς του εχθρού και χρησιμοποιούμε το κοινό μυαλό και νοημοσύνη,
119
μπορούμε ν' αποκαλύψουμε τις μισές αλήθειες και τα ψέματα της εχθρικής
προπαγάνδας. Δεν πρέπει να δίνουμε έκταση στις διαδόσεις όταν διαβάζουμε
ή ακούμε την εχθρική προπαγάνδα. Να παίρνουμε τα γεγονότα όπως είναι
στην πραγματικότητα και να μη βγάζουμε συμπεράσματα. Το ενεργητικό
ενδιαφέρον στο πρόγραμμα διαφωτίσεως της Μονάδας, μας βοηθά να
προστατέψουμε τον εαυτό μας και από την εχθρική προπαγάνδα.
120
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ
TMHMA 30.
ΣΚΟΠΟΣ ΣΕ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
1. Σπουδαιότητα και Αποστολή του Σκοπού

a. Ένα από τα βασικότερα καθήκοντα του στρατιώτη είναι η αποστολή του σαν
σκοπός. Στη διάρκεια εκστρατείας όλοι οι στρατιώτες, οποιουδήποτε όπλου,
αναλαμβάνουν τα καθήκοντα του σκοπού, ημέρα και νύχτα. Από την πιστή
εκτέλεση των καθηκόντων του σκοπού εξαρτάται η ασφάλεια και η τιμή της
Μονάδας του, καθώς και η ζωή όλων των ανδρών της Μονάδας, επειδή ο
σκοπός δεν εκτέλεσε καλά τα καθήκοντα του.
b. Αποστολή του σκοπού είναι η παρακολούθηση όλων των εκδηλώσεων της
εχθρικής δραστηριότητας στη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας και η
εξασφάλιση του φυλακίου και όλου του τομέα επιτηρήσεως, από εχθρικό
αιφνιδιασμό. Για την εκπλήρωση αυτής της αποστολής χρειάζονται:
(1) Κατάλληλη τοποθέτηση.
(2) Γνώση των καθηκόντων και ενεργειών του σκοπού και
(3) Ευσυνείδητη, άγρυπνη και εντατική προσοχή του σκοπού στην
εκτέλεση της υπηρεσίας του.
c. Ο σκοπός πρέπει να τοποθετείται σε θέση, απ' όπου να μπορεί να έχει τη
μεγαλύτερη και καλύτερη παρατήρηση στον τομέα που πρέπει να επιτηρεί.
Από τη θέση του πρέπει να μπορεί να κινητοποιήσει την Ομάδα του
σημαίνοντας συναγερμό, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό σε μεγάλη
απόσταση, τόσο τη νύχτα όσο και την ημέρα. Πρέπει να παραμένει στη θέση
του και ν' αποφεύγει κάθε άσκοπη κίνηση που μπορεί να προδώσει τη θέση
του αυτή στον εχθρό. Όταν φυλάνε διπλοσκοποί, πρέπει να επικοινωνούν όσο
γίνεται, χωρίς να μετακινούνται και οι αντικαταστάτες τους να μπορούν να
σηκώνονται χωρίς να ενοχλούν τους υπόλοιπους άνδρες και χωρίς να κάνουν
περιττό θόρυβο.
2. Καθήκοντα Σκοπού
a. Στα μετόπισθεν ο σκοπός πρέπει να γνωρίζει καλά:
(1) Τον εδαφικό τομέα που θα επιτηρεί.
(2) Τι θα κάνει, όταν αντιληφθεί κάποιον να πλησιάζει.
(3) Το παρασύνθημα.
b. Όταν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, πρέπει να γνωρίζει επιπλέον:
(1) Την κατεύθυνση του εχθρού.
(2) Τις θέσεις των γειτονικών φυλακίων.
(3) Τα ονόματα των χαρακτηριστικών εδαφικών σημείων του τομέα του.
(4) Λεπτομέρειες σχετικές με την κίνηση φίλιων περιπόλων από τη θέση
του (είσοδος, έξοδος κ.λπ.).
(5) Το σύνθημα έναρξης των αμυντικών πυρών.
3. Ενέργεια Σκοπού
Όταν αντιληφθεί ο σκοπός άτομο ή άτομα να πλησιάζουν, διατηρεί πρώτα απ' όλα
την ψυχραιμία του. Μετά ειδοποιεί το φυλάκιο αθόρυβα και αυτό πιάνει τις θέσεις
121
μάχης, έτοιμο να αρχίσει πυρά. Όταν το άτομο φτάσει αρκετά κοντά (περίπου 30
βήματα), ώστε να μη μπορεί να διαφύγει από τα πυρά του φυλακίου, ο σκοπός
φωνάζει «Αλτ τις ει», έτσι που το άτομο να τον ακούσει. Αν η διαταγή του δεν
εκτελεστεί, οι άνδρες του φυλακίου πυροβολούν αδίστακτα εναντίον του ατόμου, με
σύνθημα του Ομαδάρχη ή του σκοπού. Αν το άτομο σταματήσει και δώσει τα
στοιχεία του, ο σκοπός του λέει να πλησιάσει περισσότερο ακόμα και με ένα άλλο
«Αλτ» το σταματάει σε μικρή απόσταση, 8-10 βήματα και λέει χαμηλόφωνα:
«Προχωρεί στο παρασύνθημα». Αφού πει ακριβώς το παρασύνθημα, του επιτρέπει να
πλησιάσει περισσότερο.
Αν γεννηθούν υποψίες στο σκοπό σχετικά με την ταυτότητα του, του κάνει κι άλλες
ερωτήσεις για πιο πλήρη εξακρίβωση και ασφάλεια. Αν πρόκειται για πολλά άτομα, ο
σκοπός διατάζει να πλησιάσει 1 μόνο άτομο, ενώ διατάζει τα υπόλοιπα να μείνουν
όρθια κι ακίνητα στις θέσεις τους και η Ομάδα τα έχει κάτω απ' την επιτήρηση με τα
όπλα, έτοιμη πάντα ν' αρχίσει πυρά. Ακόμα κι όταν έχει κάνει τελική και πλήρη
αναγνώριση του ατόμου, ο σκοπός δεν του επιτρέπει να πλησιάσει πιο κοντά από 5
βήματα και έχει συνέχεια το όπλο του στη θέση φυλάξεως.
TMHMA 31.
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
1. Σπουδαιότητα του Αγγελιαφόρου

Ο αγγελιαφόρος είναι η σπονδυλική στήλη των διαβιβάσεων. Σε πολλές περιπτώσεις
είναι το μόνο μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποστολή διαταγών,
αναφορών, χαρτών και σημάτων. Ο αγγελιαφόρος επιλέγεται ανάμεσα στους πιο
έξυπνους στρατιώτες, τους πιο αξιόπιστους και αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη
αυτοπεποίθηση. Είναι απαραίτητος και αναγκαίος σε όλες τις Μονάδες, από τις πιο
μικρές μέχρι τις πιο μεγάλες.
Όταν όλα τα μέσα διαβίβασης αχρηστεύονται, ο αγγελιαφόρος μπορεί ακόμα να
αποκαταστήσει την επαφή και την επικοινωνία. Σε κάθε Μονάδα υπάρχουν ειδικοί
άνδρες, που κύριο καθήκον τους είναι να μεταφέρουν σήματα (αγγελιαφόροι).
Ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλοι, εκτός απ' αυτούς, σαν αγγελιαφόροι.
Για να εκτελέσει ο κάθε στρατιώτης τα καθήκοντα του αγγελιαφόρου, πρέπει να
μπορεί να καταλαβαίνει και να θυμάται απλές διαταγές και να χρησιμοποιεί το χάρτη
και την πυξίδα.
Τα αντικείμενα που κύρια μεταφέρει μαζί του, είναι η πυξίδα και το όπλο του. Κάθε
άλλο αντικείμενο π.χ. φανός, χάρτης, βιβλίο σημάτων ή μεταφορικό μέσο, του δίνεται
απ' αυτόν που τον στέλνει.
2. Είδη Αγγελιαφόρων
a. Τακτικοί Αγγελιαφόροι
Αυτοί κατανέμονται σύμφωνα μ' ένα ορισμένο σχέδιο δρομολογίων και
χρόνου. Όταν χρησιμοποιούνται τακτικοί αγγελιαφόροι όλα τα σήματα, εκτός
από κείνα που εξαιτίας της σπουδαιότητας τους δικαιολογούν τη
χρησιμοποίηση ειδικού αγγελιοφόρου, μεταφέρονται με τα τακτικά
δρομολόγια.
Οι τακτικοί αγγελιαφόροι μπορεί να συμπληρωθούν και με ειδικούς.
122
b. Έκτακτοι Αγγελιαφόροι
Όταν απαιτείται, εξαιτίας της σπουδαιότητας ενός σήματος, να σταλεί αυτό
αμέσως και να μην καθυστερήσει για να το παραλάβει τακτικός
αγγελιαφόρος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδικός αγγελιαφόρος.
c. Διπλοί Αγγελιαφόροι
Όταν η αποστολή είναι δύσκολη ή επικίνδυνη χρησιμοποιούνται διπλοί
αγγελιαφόροι. Αυτοί στη διάρκεια της αποστολής τους βρίσκονται σε οπτική
επαφή και διατηρούν αρκετή απόσταση μεταξύ τους, έτσι που να μην είναι
δυνατό να χτυπηθούν ταυτόχρονα από εχθρικά πυρά. Καθένας απ' αυτούς
μεταφέρει ένα αντίγραφο του σήματος. Σε μερικές περιπτώσεις είναι δυνατό
να σταλούν αγγελιαφόροι ταυτόχρονα, αλλά από διαφορετικά δρομολόγια.
3. Εκπαίδευση Αγγελιαφόρων
a. Εκτός από τη βασική εκπαίδευση, ο αγγελιαφόρος εκπαιδεύεται
συμπληρωματικά στα παρακάτω:
(1) Να μεταβιβάζει προφορικά ή γραπτά σήματα.
(2) Να κινείται σε πολύμορφο έδαφος, με προκαθορισμένο ρυθμό
ταχύτητας.
(3) Να χρησιμοποιεί την πυξίδα για προσανατολισμό και για πορεία πάνω
σε καθορισμένο αζιμούθιο.
(4) Να διαβάζει χάρτη και να προσανατολίζεται με τα αστέρια και τον
ήλιο.
(5) Να διαλέγει δρομολόγια πάνω στο χάρτη ή το έδαφος που προσφέρουν
την καλύτερη προστασία και απόκρυψη και ευκολίες για την έγκαιρη
παράδοση.
(6) Να αναγνωρίζει τις Μονάδες και τους Διοικητές με τους οποίους
βρίσκεται σε επικοινωνία η Μονάδα του.
b. Ο εκπαιδευμένος ειδικά αγγελιαφόρος πρέπει πάντα να είναι ικανός να
εκτελεί και άλλα καθήκοντα του στρατιώτη. Μπορεί να εκπαιδευτεί για να
βοηθά την εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση του συστήματος
διαβιβάσεων της Μονάδας του.
4. Ενημέρωση Αγγελιαφόρων
a. Ο Αξιωματικός ή Υπαξιωματικός που στέλνει τον αγγελιαφόρο του τον
ενημερώνει στα παρακάτω:
(1) Ονοματεπώνυμο και τοποθεσία του Σταθμού Διοίκησης ή του
προσώπου που θα παραδοθεί το σήμα.
(2) Δρομολόγιο που πρέπει να ακολουθήσει, αν είναι αναγκαίο.
(3) Ποια είναι τα επικίνδυνα σημεία, για να τα αποφύγει.
(4) Για το χρόνο και την ταχύτητα που χρειάζεται για την παράδοση.
(5) Αν απαιτείται απάντηση.
(6) Που να παρουσιαστεί και να αναφέρει σε περίπτωση που δε μπορέσει
να παραδώσει το σήμα.
(7) Ειδικές Οδηγίες, αν υπάρχουν.
(8) Για το περιεχόμενο του σήματος, αν η κατάσταση το επιτρέπει.
b. Επίσης μπορεί να τον καθοδηγήσει, να αναφέρει τον προορισμό του στον πιο
κοντινό Διοικητή του Τμήματος, μέσα από το οποίο θα περάσει, για να φτάσει
στο σκοπό του. Αυτός θα τον βοηθήσει στον προσανατολισμό του και γενικά
στην εκπλήρωση της αποστολής του. Ο αγγελιαφόρος μπορεί να ζητήσει
123
οποιαδήποτε από τις παραπάνω πληροφορίες, σε περίπτωση που δε θα του
δοθούν από τον Αξιωματικό που τον στέλνει.
5. Ενέργειες του Αγγελιαφόρου

a. Όταν μεταφέρει σήματα, έγγραφα, διαταγές, τα τοποθετεί στην πάνω
αριστερή τσέπη του χιτωνίου ή του υποκαμίσου του. Αν υπάρχει κίνδυνος να
συναντήσει τον εχθρό, βαδίζει πάνω σε καλυμμένα και αποκρυμμένα
δρομολόγια. Αν είναι δυνατό κάνει αναγνώριση τους την ημέρα.
Όταν πλησιάζει ή φεύγει από τους Σταθμούς Διοικήσεως, προσέχει ιδιαίτερα,
για να αποφύγει την αποκάλυψη της τοποθεσίας. Κάνει ό,τι είναι αναγκαίο για
να εξασφαλίσει γρήγορη παράδοση του σήματος και για να αποφύγει να
εμφανίζεται ανώφελα. Ζητά από τα τμήματα που συναντά πληροφορίες για τα
δρομολόγια.
Όταν έχει εντολή να δείχνει ασφράγιστα σήματα σε Διοικητές που βρίσκονται
σε πορεία, ζητά απ' αυτούς να τα μονογράφουν αφού τα διαβάσουν.
Όταν υπάρχει άμεσος κίνδυνος να αιχμαλωτιστεί, αποστηθίζει το σήμα και το
καταστρέφει.
b. Ενέργειες για τη Μεταβίβαση Προφορικής Διαταγής. Όταν ο χρόνος το
επιτρέπει, οι διαταγές στέλνονται γραπτά. Ωστόσο μπορεί να
χρησιμοποιούνται προφορικές διαταγές για Μονάδες που κινούνται ή σε
καταστάσεις που αλλάζουν με γρήγορο ρυθμό.
Οι προφορικές διαταγές είναι σύντομες και απλές, για να προλαβαίνουν τα
λάθη στη διαβίβαση. Όταν ο αγγελιαφόρος παίρνει μια διαταγή, την
επαναλαμβάνει μπροστά σ' αυτόν που τη στέλνει και την αποστηθίζει. Τη
διαβιβάζει ακριβώς λέξη προς λέξη (Εικόνα 79).
c. Είναι πιθανό να χρειάζεται η μεταβίβαση της απάντησης ή άλλων εγγράφων
για τη Μονάδα του. Ωστόσο, δεν πρέπει να καθυστερεί την επιστροφή τους,
για να τα παραλάβει.
Όταν δε μπορεί να βρει το Σταθμό Διοικήσεως, Γραφείο Διαβιβάσεων ή τον
παραλήπτη, αναφέρει χωρίς καθυστέρηση στον πιο κοντινό Σταθμό Διοίκησης
και ζητά οδηγίες και βοήθεια.
Αν είναι τακτικός αγγελιαφόρος, διαβιβάζει τα σήματα του κατευθείαν στο
124
Γραφείο Διαβιβάσεων της Μονάδας του. Το γραφείο αυτό παίρνει τα σήματα
που απευθύνονται στις Μονάδες του και τα διαμοιράζει σ' αυτές. Αν είναι
ειδικός αγγελιαφόρος, παραδίδει το σήμα στον παραλήπτη ή σ' έναν
εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο του Διοικητή. Παρουσιάζεται στο Γραφείο
Διαβιβάσεων της Μονάδας για να εξακριβώσει την τοποθεσία του παραλήπτη
ή του εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του και στη συνέχεια παραδώσει το
σήμα προσωπικά σ' αυτόν και παίρνει απόδειξη παραδόσεως. Πριν να φύγει
απ' το Σταθμό Διοικήσεως σταματά στο Γραφείο Διαβιβάσεων και ρωτά αν
υπάρχουν σήματα για τη Μονάδα του.
Αν το μεταφορικό του μέσον έχει αχρηστευτεί, συνεχίζει την πορεία του, για
να εκπληρώσει την αποστολή του, με τον πιο κατάλληλο τρόπο. Είναι
φρόνιμο να απευθυνθεί στο πιο κοντινό Σταθμό Διοίκησης για βοήθεια και
οδηγίες. Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορεί να συνεχίσει την αποστολή του,
παραδίδει τα σήματα και τις οδηγίες σε οποιοδήποτε αξιόπιστο πρόσωπο που
συναντά, παίρνει τα στοιχεία του προσώπου αυτού, το χρόνο και τον τόπο της
παραδόσεως και με την πρώτη ευκαιρία δίνει αυτές τις πληροφορίες σ' αυτόν
που του ανάθεσε την αποστολή.
d. Εκλογή Δρομολογίου
Η εκλογή του δρομολογίου γίνεται συνήθως από τον υπεύθυνο Αξιωματικό ή
Υπαξιωματικό. Ο αγγελιαφόρος σχεδιάζει ένα εφεδρικό δρομολόγιο, που θα
μπορεί να ακολουθήσει, αν νομίζει ότι δε γίνεται να χρησιμοποιήσει το
αρχικό. Αν το δρομολόγιο είναι δύσκολο, ζητά χάρτη ή σχεδιαγράμματα για
να συμπληρώσει τις προφορικές οδηγίες που του δόθηκαν. Εκμεταλλεύεται τα
σήματα ή τους οδηγούς. Κατευθύνεται σωστά από τα σήματα ή τους οδηγούς
και επιβεβαιώνεται γι' αυτό ρωτώντας τους στρατιώτες που συναντά. Αν είναι
δυνατό, ακολουθεί τηλεφωνικές γραμμές. Αν βαδίζει τη νύχτα, είναι πιθανό
να μπορεί να κρατά το καλώδιο με το χέρι. Αν ανακαλύπτει διακοπές στο
καλώδιο, αναφέρει τη θέση τους ή, αν έχει χρόνο, συνδέει το καλώδιο με
πρόχειρη σύνδεση.
TMHMA 32.
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ
1. Αποστολή
Ο σύνδεσμος έχει αποστολή να τηρεί την επαφή ανάμεσα σε δύο τμήματα. Δεν
πρέπει να συγχέεται με τον αγγελιαφόρο που η αποστολή του είναι να διαβιβάσει μια
διαταγή.
Αν ένας σύνδεσμος δεν μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή του, τότε ενισχύεται με
άλλον. Καθένας προσπαθεί να τηρεί επαφή με τον επόμενο του. Μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σύνδεσμος για να τηρεί την επαφή δύο Τμημάτων που κινούνται
παράλληλα.
Επίσης ο σύνδεσμος έχει αποστολή να μεταβιβάζει τα σήματα ή διαταγές του
Τμήματος, όπου ανήκει και που μπορεί ν' αφορούν εκκίνηση, στάθμευση, εμφάνιση
εχθρού κ.λπ.
2. Τρόπος Ενέργειας.
Αν τα Τμήματα κινούνται πάνω σ' ένα δρομολόγιο τότε ο σύνδεσμος κινείται στο ίδιο
δρομολόγιο ανάμεσα στα δύο αυτά Τμήματα και πληροφορεί το ένα για το
δρομολόγιο, τις κινήσεις ή σταθμεύσεις του άλλου. Αν είναι δυνατό, προσπαθεί να
125
βλέπει και τα δύο Τμήματα. Γι' αυτό καθορίζει το δρομολόγιο του, τις στάσεις του,
την ταχύτητα που θα προχωράει και επωφελείται από κάθε δυνατότητα για το σκοπό
αυτό.
O σύνδεσμος χρησιμοποιείται συνήθως σε καλυμμένα εδάφη τη νύχτα, ή σε συνθήκες
χαμηλής ορατότητας (ομίχλη, συννεφιά κ.λπ.). Ο αριθμός των συνδέσμων εξαρτάται
από την απόσταση ανάμεσα στα τμήματα, το έδαφος (διακεκομμένο, ομαλό κ.λπ.) και
την ορατότητα.
TMHMA 33.
ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ
1. Αποστολή
Αποστολή του ανιχνευτή είναι:
a. Η εξασφάλιση της Ομάδας από αιφνιδιασμό κατά την κίνηση της.
b. Επιτόπια προστασία της Ομάδας.
c. Η αναγνώριση του εδάφους για την Ομάδα.
d. Η συλλογή πληροφοριών που αφορούν τον εχθρό.
Κατά την κίνηση, όταν η θέση του εχθρού δεν έχει καθοριστεί και το έδαφος δεν είναι
ορατό, είναι ανάγκη να προωθούνται ανιχνευτές, για γενική εξυπηρέτηση της
Ομάδας.
Για να εκτελέσει την αποστολή του ο ανιχνευτής, πρέπει να έχει συνέχεια στο νου του
σαν σκοπό, ότι πρέπει να παρατηρεί χωρίς να γίνεται αντιληπτός. Γι' αυτό πρέπει να
είναι ικανός στην απόκρυψη - προστασία - παραλλαγή και παρατήρηση και να είναι
έξυπνος, επινοητικός, ψύχραιμος και θαρραλέος.
2. Ενέργειες του Ανιχνευτή.

Οι ανιχνευτές χρησιμοποιούνται συνήθως ανά δύο. Κοντά στον εχθρό προχωρούν με
άλματα, από μια θέση παρατηρήσεως σε άλλη. Όταν εκλεγεί η νέα θέση
παρατηρήσεως, ο ένας απ' τους δύο ανιχνευτές κινείται γρήγορα προς αυτή, αφού
διαλέξει το καλύτερο δρομολόγιο, ενώ ο άλλος παραμένει στη θέση του,
παρατηρώντας και έτοιμος, να καλύψει με τα πυρά του τον πρώτο ανιχνευτή που
προχωρά. Όταν ο πρώτος καταλάβει τη θέση που διάλεξε, μετά από σύντομη
ανίχνευση, καλεί το δεύτερο με κάποιο συμφωνημένο σήμα. Έτσι συνεχίζεται η
κίνηση προς τα εμπρός. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί ο ένας να καλύπτει με τα πυρά του
τον άλλο που προχωρά και σε περίπτωση αιφνιδιασμού από τον εχθρό, να τον
βοηθήσει όσο μπορεί. Αν ο πρώτος συναντήσει δυσκολίες ή συμβαίνει κάτι άλλο, ο
δεύτερος ανιχνευτής μπορεί να ειδοποιήσει έγκαιρα τον Ομαδάρχη, για να πάρει τα
κατάλληλα μέτρα. Ο ανιχνευτής χρησιμοποιεί το όπλο του κύρια για την ατομική του
προστασία ή για την προστασία άλλων ανδρών. Οι νέες θέσεις που εκλέγουν οι
ανιχνευτές, ενώ προχωρούν με άλματα κοντά στον εχθρό, πρέπει να προσφέρουν όσο
γίνεται καλύτερη παρατήρηση του εδάφους και εύκολη επαφή τους με την Ομάδα. Η
φύση του εδάφους και η ορατότητα είναι οι κύριοι παράγοντες που καθορίζουν την
απόσταση των ανιχνευτών από την Ομάδα τους.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση η απόσταση αυτή πρέπει να είναι τέτοια, ώστε ο
Ομαδάρχης να μπορεί να διοικεί άμεσα. Σε διαφορετική περίπτωση είναι πιθανό να
διακοπεί η επαφή και ο έλεγχος της κινήσεως των ανιχνευτών και ακόμα να
αποκοπούν αυτοί απ' την Ομάδα τους. Όταν ο Ομαδάρχης θέλει να μεταδώσει νέες
οδηγίες στους ανιχνευτές, διατάζει, με προκαθορισμένο σήμα, να σταματήσουν και
κινείται ο ίδιος προς το μέρος τους. Οι ανιχνευτές αμέσως μόλις δεχτούν εχθρικά
126
πυρά, πρέπει να προσπαθήσουν να διεισδύσουν με άλματα, όσο γίνεται περισσότερο
ανάμεσα στις εχθρικές θέσεις. Έτσι μπορεί να εξακριβώσουν αν υπάρχουν κενά
ανάμεσα στις εχθρικές θέσεις και να βοηθήσουν την Ομάδα τους να προχωρήσει
μέσα απ' αυτά τα κενά.
127
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ
TMHMA 34.
ΓΕΝΙΚΑ
1. Τι είναι ελεύθερος σκοπευτής

Ο ελεύθερος σκοπευτής είναι επίλεκτος τυφεκιοφόρος, που είναι εκπαιδευμένος στην
ατομική τακτική και επιπλέον στον τρόπο χρησιμοποιήσεως των ειδικών υλικών και
της ειδικής τεχνικής του ελεύθερου σκοπευτή. Για εκπαίδευση ελεύθερου σκοπευτή,
ορίζονται εκείνοι από τους επίλεκτους τυφεκιοφόρους που έχουν πετύχει εξαιρετική
επίδοση στην ατομική τακτική. Στο μεγαλύτερο μέρος της εκπαιδεύσεως του ο
ελεύθερος σκοπευτής ασχολείται με την εκτέλεση βολών και την εκμάθηση της
ειδικής τεχνικής που απαιτείται. Αυτοί που θα επιλεγούν για εκπαίδευση ελεύθερου
σκοπευτή πρέπει να έχουν πολλά προσόντα. Αυτοί πρέπει να είναι:
a. Επίλεκτοι σκοπευτές.
b. Εκπαιδευμένοι:
(1) Στην εκτίμηση αποστάσεων.
(2) Στη λεπτομερή «σπουδή και επισήμανση» του εδάφους.
(3) Στον εντοπισμό και την αναγνώριση ήχων.
(4) Στην κάλυψη, απόκρυψη και παραλλαγή.
(5) Στη χρησιμοποίηση χάρτη, σχεδιαγραμμάτων, αεροφωτογραφιών και
πυξίδας.
(6) Στη γρήγορη και άμεση αναγνώριση του εχθρικού προσωπικού και
υλικού.
(7) Στο να κινούνται από θέση σε νέα θέση χωρίς να γίνονται αντιληπτοί.
(8) Στο να κάνουν υπομονή καρτερικά, για μεγάλα χρονικά διαστήματα
αναμονής.
c. Άνθρωποι θεληματικοί, αποφασιστικοί, έξυπνοι, μεγάλης εμπιστοσύνης και
σκληραγωγημένοι σωματικά και ψυχικά.
2. Η αποστολή του Ελεύθερου Σκοπευτή

a. Η αποστολή του ελεύθερου σκοπευτή είναι να σκοτώνει ζωτικό προσωπικό
του εχθρού, όπως π.χ. βαθμοφόρους, σκοπευτές ομαδικών ή αυτομάτων
όπλων, προσωπικό διαβιβάσεων, παρατηρητές και ελεύθερους σκοπευτές.
Όταν δεν υπάρχουν τέτοιοι στόχοι με προτεραιότητα, πυροβολεί εναντίον
κάθε σκοπευτή του εχθρού, που ίσως παρουσιάσει κατάλληλο στόχο.
Επιδιώκει τόσο τη μείωση, αριθμητικά, του εχθρού, όσο και τη μείωση της
μαχητικής του ικανότητας.
b. Διαλέγει τους στόχους του ανάλογα με την αξία του καθένα. Προσπαθεί κάθε
σφαίρα του να σκοτώνει και έναν αντίπαλο, έχοντας πάντα στο μυαλό τον
κίνδυνο ν' αποκαλυφτεί η θέση του, εξαιτίας συνεχόμενων ή περιττών
πυροβολισμών του. Πυροβολώντας συνέχεια, ο ελεύθερος σκοπευτής
αποκαλύπτει τη θέση του, τραβά τα πυρά του εχθρού και στερεί από τον
εαυτό του τη δυνατότητα να πυροβολεί εναντίον των στόχων με τη
μεγαλύτερη σπουδαιότητα.
c. Ο ελεύθερος σκοπευτής, ενώ εκτελεί την αποστολή του συλλέγει και
πληροφορίες για τον Αξιωματικό Πληροφοριών της Μονάδας του. Καθώς
128
ελέγχει συνέχεια το έδαφος για να ανακαλύψει πιθανούς στόχους,
εξοικειώνεται τέλεια με το εχθρικό έδαφος και παρατηρεί και αναφέρει τις
δραστηριότητες του εχθρού στον τομέα του.
d. Οι ελεύθεροι σκοπευτές, με τις σωστές τους ενέργειες και κύρια με τα
εύστοχα πυρά τους, αποδυναμώνουν τη θέληση για αντίσταση και το ηθικά
του εχθρού και μειώνουν την ικανότητα του για μάχη με την αδιάκοπη
παρενόχληση και περιορισμό της παρατηρήσεως του. Αν σπάνια εμφανίζονται
εχθρικοί στόχοι, αυτό σημαίνει ότι ο ελεύθερος σκοπευτής έχει πετύχει,
τουλάχιστον σε ένα μεγάλο μέρος, την αποστολή του.
3. Εκπαίδευση Ελεύθερου Σκοπευτή

Η εκπαίδευση του ελεύθερου σκοπευτή πρέπει να στηριχτεί με έμφαση στα
παρακάτω αντικείμενα. «Προκεχωρημένη» εκπαίδευση στη σκόπευση,
χρησιμοποίηση καλύψεως, αποκρύψεως και παραλλαγής, εκτίμηση αποστάσεων,
παρατήρηση, ανάγνωση χάρτη και αεροφωτογραφιών εκπαίδευση σε περιπόλους,
χρησιμοποίηση διόπτρων και πυξίδας και απόκτηση γνώσεων πάνω στην οργάνωση,
υλικά, στολές, διακριτικά και τακτική του εχθρού. Στη διάρκεια της εκπ/σεως, ο
ελεύθερος σκοπευτής προετοιμάζεται πνευματικά για την εκπλήρωση των αποστολών
του. Κάνοντας συνέχεια πρακτική εξάσκηση, μεγαλώνει και διατηρεί τις ικανότητες
του. Πρόγραμμα εκπαιδεύσεως και οδηγίες περιλαμβάνει στο τμήμα 36.
4. Τα Υλικά του Ελεύθερου Σκοπευτή

Ο ελεύθερος σκοπευτής για να πραγματοποιήσει την αποστολή του χρειάζεται μόνο
τα απαραίτητα είδη που φέρει μαζί του.
Εκτός από το τυφέκιο του έχει διόπτρες, ρολόι, πυξίδα, υλικά για ατομική
παραλλαγή, τηλεσκοπική διόπτρα, συσκευή για νυχτερινή παρατήρηση και
σκόπευση, καθώς ότι άλλο θα βοηθούσε στην εκτέλεση της αποστολής του.
Αναλυτικά όπως πιο κάτω:
a. Τυφέκιο Ελευθέρου Σκοπευτή και Τηλεσκοπική Διόπτρα.
(1) Τυφέκιο M1D και Τηλεσκοπική Διόπτρα Μ84.
Το τυφέκιο M1D (εικ. 80) είναι ειδικό τυφέκιο που διαθέτει διόπτρα,
φλογοκρύπτη και υπόθεμα παρειάς. Η τηλεσκοπική διόπτρα
προσαρμόζεται σε κινητή βάση που είναι μόνιμα στερεωμένη στην
αριστερή πλευρά της θήκης του κλείστρου. Όταν προσαρμοστεί η
διόπτρα στη θέση της τότε είναι παράλληλη του άξονα του κοίλου
κάννης. Ο φλογοκρύπτης είναι κινητός. Όταν τοποθετείται στην
κάννη, συγκρατιέται με ασφάλιστρο στον τόρμο εγκάθισης
ξιφολόγχης. Το υπόθεμα παρειάς δένεται στο κοντάκιο και
σταθεροποιείται με δύο (2) βίδες. Όταν δεν χρησιμοποιούνται, η
διόπτρα και ο φλογοκρύπτης, τοποθετούνται σε κανάβινη θήκη.
(2) Τηλεσκοπική Διόπτρα Μ84
(a) Η Τηλεσκοπική διόπτρα Μ84 (εικ. 81) αποτελείται από το
αλεξήλιο, των σωλήνα, το σύστημα ρυθμιζόμενου σκοπευτικού
κύκλου και το προσοφθάλμιο σύστημα με τον ελαστικό
129
προσοφθάλμιο δακτύλιο. Ο σωλήνας προστατεύει το σύστημα
του σκοπευτικού κύκλου και το κυρίως τηλεσκόπιο. Η διόπτρα
έχει μεγένθιση 2 1/2 x και το μεγαλύτερο οπτικό πεδίο
πετυχαίνουμε με το μάτι να βρίσκεται 12,5 εκατοστόμετρα πίσω
από τη διόπτρα.
(b) Η διόπτρα επιτρέπει την σκόπευση του τυφεκίου με ακρίβεια.

Πλεονεκτεί έναντι των συνήθων σκοπευτικών οργάνων στην
μεγέθυνση, στον οβελίσκο που υπάρχει για την σκόπευση που
είναι ευδιάκριτος και καλύπτει λιγότερο χώρο στο στόχο, ο
στόχος και ο σκοπευτικός κύκλος βρίσκονται στο ίδιο
κατακόρυφο επίπεδο πράγμα που μηδενίζει την ανάγκη
ευθυγράμμισης κλισιοσκοπίου-στοχάστρου και στόχου.
Η απόσταση των 500 γυαρδών, το πρακτικό εκμεταλλεύσιμο
βεληνεκές του Μ1 με την χρησιμοποίηση της διόπτρας,
αυξάνεται σε 800-900 υάρδες που είναι το πρακτικά
εκμεταλλεύσιμο βεληνεκές του M1D.
(c) Για να μετακινήσουμε τον σκοπευτικό κύκλο χειριζόμαστε δύο
κομβία που υπάρχουν στο εξωτερικό μέρος του σωλήνα. Για
κατακόρυφο μετακίνηση χειριζόμαστε το κομβίο στο πάνω
μέρος (ρύθμισης καθ' ύψος σκόπευσης). Στο αριστερό μέρος του
σωλήνα βρίσκεται το κομβίο που μετακινεί τον κύκλο δεξιά ή
αριστερά. (Ρύθμιση κατά διεύθυνση). Τα κομβία έχουν
προστατευτικά καλύμματα με ασφαλιστικά ελάσματα και
υποδοχείς πάνω στο σωλήνα. Σε κάθε υποδοχή υπάρχει σταθερός
δείκτης για να σημειώνεται η αρίθμηση των κομβίων.
(d) Το κομβίο ρύθμισης καθ' ύψος σκόπευσης έχει την αρίθμηση
αποστάσεων μέχρι 900 υάρδες, χαραγμένο ανά 50 και
αριθμημένη ανά 100 υάρδες, από 0-9. Στην περιστροφή του
κομβίου ακούγονται «κλικ» τα οποία όμως δεν έχουν σχέση με
την αρίθμηση. Για να έχουμε αντιστοιχία αρίθμησης και
πραγματικής σκόπευσης κάνουμε τα παρακάτω: Ρυθμίζουμε τη
διόπτρα στις 300 υάρδες, χαλαρώνουμε την άντυγα,
ευθυγραμμίζουμε τον αριθμό 3 της άντυγας με το σταθερό
δείκτη. Δεξιόστροφα ο οβελίσκος κατεβαίνει, περιστρέφοντας
αριστερόστροφα ανεβαίνει. Η περιστροφή (Δ-Α) πρέπει να
γίνεται από 0-9.
(e) Στο κομβίο ρύθμισης κατά διεύθυνση σκόπευσης έχει άντυγα
χαραγμένη και αριθμημένη ανά 5 χιλ. από 0-20 χιλ. εκατέρωθεν
στις δύο ημιπεριφέρειες. Κάθε «κλικ» μετατοπίζει 1 χιλ. (L για
Αριστερά και R για δεξιά), ώστε να μετατοπίζεται το σημείο
προσκρούσεως των βολίδων.
130
(f) Το προσοφθάλμιο σύστημα περιέχει τους φακούς και είναι
σταθερά βιδωμένο ώστε να μην μεταβάλλεται η εστιακή
απόσταση.
(g) Υπάρχει προσαρμοσμένος στο προσοφθάλμιο σύστημα
ελαστικός δακτύλιος ώστε να ελαττώνει την ανάκλαση στους
φακούς και προστατεύει την διόπτρα από το κράνος.
(3) Προσαρμογή της τηλεσκοπικής διόπτρας. Το σύστημα
υποστηρίγματος της τηλεσκοπικής διόπτρας είναι μόνιμα
προσαρμοσμένο στη θήκη του κλείστρου. Με βίδα σταθεροποιούμε το
υποστήριγμα, που έχει δύο εγκοπές εγκάθισης και μια προεξοχή για να
προσαρμόζεται στην υποδοχή του. Για να προσαρμοσθεί η διόπτρα
τοποθετούνται οι εγκοπές στο αριστερό άκρο της πάνω επιφάνειας και
η προεξοχή στην κάτω λοξή επιφάνεια της υποδοχής. Βιδώνεται η
βίδα σταθεροποιήσεως στην υποδοχή της. Για να αφαιρεθεί
ξεβιδώνεται η βίδα σταθεροποιήσεως. Λόγω της πολυχρονίου
χρήσεως της διόπτρας πρέπει να γίνεται έλεγχος των στοιχείων
διορθώσεως της διόπτρας όταν τοποθετείται για να γίνονται ελαφρές
διορθώσεις.
(4) Προσαρμογή της διόπτρας στο κινητό υποστήριγμα. Βάζουμε το
τυφέκιο σε υποστήριγμα με γαιόσακους ώστε να είναι σταθερό και ο
οβελίσκος του σκοπευτικού κύκλου κατακόρυφος. Περιστρέφοντας το
κομβίο ρυθμίσεως καθ' ύψος προς τα πάνω και το κατά διεύθυνση στα
αριστερά, ο οβελίσκος πρέπει να. είναι κατακόρυφος. Εάν δεν είναι
τότε ρυθμίζεται όπως παρακάτω:
· ξεβιδώνουμε λίγο τις δύο μικρές βίδες ALLEN στο κινητό
υποστήριγμα ώστε η διόπτρα να περιστρέφεται.
· στρέφουμε την διόπτρα ώστε ο οβελίσκος να γίνει
κατακόρυφος, και επίσης μετακινούμε εμπρός οπίσω ώστε να
επιτρέπεται η εύκολη γέμιση του όπλου χωρίς να εμποδίζεται
η λειτουργία του τύμπανου καθ' ύψος σκοπεύσεως του
κλισιοσκοπίου
· βιδώνουμε τις βίδες
Να μη αφαιρείται η διόπτρα από το υποστήριγμα της παρά μόνο όταν
κάνουμε λεπτομερή κάθαρση.
Μετά την τοποθέτηση της διόπτρας ελέγχουμε τα κομβία ρυθμίσεως
καθ' ύψος και κατά διεύθυνση σκοπεύσεως.
(5) Έλεγχος Παράλλαξης και Ενέργειας.
Παράλλαξη είναι το πως φαίνεται ένα κοντινό αντικείμενο σε σχέση
προς ένα μακρινό αντικείμενο όταν το βλέπουμε από διάφορες θέσεις.
Παράδειγμα: όταν μ' ένα όχημα τρέχουμε με μεγάλη ταχύτητα,
βλέπουμε να κινούνται γρήγορα προς τα πίσω δένδρα και στύλοι, ενώ
κοιτώντας μακριά σε κάποιο ύψωμα ή δένδρα τα βλέπουμε να
κινούνται παράλληλα προς το δρόμο. Έτσι εάν η διόπτρα δεν έχει
ρυθμιστεί, η παράλλαξη μπορεί να κάνει τον σκοπευτικό κύκλο να
φαίνεται ότι απομακρύνεται από το στόχο όταν ο σκοπευτής κινεί το
κεφάλι του. Όταν ρυθμίζουμε την διόπτρα σε αντικείμενο σε
απόσταση μεγαλύτερη 100 γυαρδών και παρουσιάζεται με την μεγίστη
ενέργεια τότε και ο οβελίσκος θα πρέπει να εμφανίζεται με την
μεγίστη ενέργεια. Εάν δεν συμβαίνει το παραπάνω, ή κινώντας το μάτι
131
του ο σκοπευτής φαίνεται ο οβελίσκος να απομακρύνεται του στόχου,
τότε ελέγχουμε όπως παρακάτω:
· Τοποθετούμε την διόπτρα σε σταθερή βάση και
ευθυγραμμίζουμε την κορυφή του οβελίσκου σε αντικείμενο
με απόσταση μεγαλύτερη 100 γυαρδών.
· Σκοπεύοντας μέσα από τη διόπτρα κινούμε το κεφάλι ελαφρά
πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά. Εάν κινηθεί ο οβελίσκος εν
σχέση με τον στόχο υπάρχει παράλλαξη. Η διόπτρα
προωθείται για επισκευή.
ΠΡΟΣΟΧΗ - Είναι δυνατόν η παράλλαξη να σημειώνεται σε
αποστάσεις μικρές (100 υάρδες) ή και μικρότερες και να μην
παρουσιάζεται σε μεγαλύτερες. Εάν η διόπτρα είναι εν τάξει για τις
αποστάσεις που χρησιμοποιείται, τότε καμία ρύθμιση δεν χρειάζεται.
(6) Έλεγχος τυφεκίου και διόπτρας πριν την ρύθμιση για βολή
(περισσότερα στοιχεία και για τη χρήση του κλισιοσκοπίου στον ΕΕ 7-
21). Τοποθετώντας την διόπτρα πάνω στο τυφέκιο πρέπει να την
ρυθμίζουμε σε πεδίο βολής γνωστών αποστάσεων. Όταν ο
σκοπευτικός κύκλος ρυθμιστεί στις 300 υάρδες τότε η κορυφή του
οβελίσκου συμπίπτει στο μέσο σημείο συγκεντρώσεως βολίδων. Με
την βολή φυσιγγίων ελέγχουμε και διορθώνουμε την σκόπευση.
Για την ρύθμιση χρησιμοποιείται μικρή απόσταση γιατί εάν η ρύθμιση
δεν είναι ορθή τότε τα σημεία πτώσεως των βολίδων δεν θα πέσουν
στον στόχο.
Για διευκόλυνση μας χρησιμοποιούμε στόχο «Α» με λευκό τετράγωνο
στο κέντρο του μαύρου κύκλου. Ημέρα νηνεμίας για την ρύθμιση είναι
ιδανική.
(7) Τρόπος σκοπεύσεως με τη διόπτρα
Για να σκοπεύσουμε με το M1D κάνουμε τα παρακάτω.
· Τοποθετούμε στη διόπτρα το κατάλληλο βεληνεκές και
διόρθωση λόγω ανέμου.
· Παρατηρώντας με τη διόπτρα φέρνουμε την κορυφή του
οβελίσκου στο στόχο.
· Πυροδοτούμε χειριζόμενοι το M1D ως Μ1 τυφέκιο.
(8) Τρόπος ελέγχου και ρυθμίσεως διόπτρας για βολή.
(a) Τοποθετώντας τη διόπτρα στο τυφέκιο ελέγχουμε την
τοποθέτηση της και ελέγχουμε τους δείκτες των υποδοχών να
είναι ευθυγραμμισμένοι με τις χαραγές από τις άντυγες.
Παίρνουμε θέση βάλλοντος σε απόσταση 300 γυαρδών από το
στόχο σκοπεύοντας με τη κορυφή του οβελίσκου στο στόχο,
βάλλουμε μερικά φυσίγγια. Εάν το μέσο σημείο συγκεντρώσεως
βολίδων συμπίπτει με το κέντρο του στόχου, τότε η διόπτρα είναι
ρυθμισμένη και βάλλουμε μερικά φυσίγγια ακόμη για
επανέλεγχο. Εάν δεν είναι τότε ρυθμίζονται τα κομβία
ρυθμίσεως. Γι' αυτό κάνουμε βολή συγκεντρώσεως 5 φυσιγγίων
με την διόπτρα στις 0-υάρδες. Το μέσο σημείο συγκεντρώσεως
των βολίδων θα πρέπει να βρίσκεται 15 εκατοστά πάνω από το
σημείο σκοπεύσεως. Εάν δεν συμβαίνει γίνονται διορθώσεις.
(b) Χειριζόμαστε το κομβίο ρύθμισης καθ' ύψος όταν έχουμε
διαφοροποίηση στο βεληνεκές του στόχου. Επιτυγχάνουμε
ακριβή ρύθμιση βεληνεκούς με τον αριθμό εκατοντάδας
132
γυαρδών, χαραγής (50) γυαρδών και του αριθμού των «κλικ»
πριν ή μετά την υποδιαίρεση της άντυγας. Για κάθε απόσταση,
έχουμε διαφορετική, με κάθε «κλικ», μετατόπιση.
(c) Στο κομβίο ρύθμισης κατά διεύθυνση κάθε «κλικ» μετατοπίζει
το σημείο συγκέντρωσης βολίδων 2,5 εκατοστά ανά εκατοντάδα
γυαρδών και κατά 1/4 χιλιοστού, παράδειγμα: εάν έχουμε μέσο
σημείο συγκέντρωσης 15 εκατοστά αριστερά στις 200 υάρδες,
τότε περιστρέφουμε το κομβίο δεξιά (R) 3 τρία «κλικ». Στη
συνέχεια αφού πετύχουμε το μέσο σημείο πτώσεως των βολίδων
να έρθει στο κέντρο του στόχου χαλαρώνουμε τις άντυγες και
ευθυγραμμίζουμε τις υποδιαιρέσεις με τους σταθερούς δείκτες
και σφίγγουμε πάλι. Έτσι στις 300 υάρδες βρίσκεται ο αριθμός 3
και ο αριθμός 60 στην άντυγα αποκλίσεων. Κλείνονται τα
προστατευτικά καλύμματα. Το τυφέκιο είναι ρυθμισμένο στην
απόσταση των 300 γυαρδών. Εάν έχουμε φευγαλέο στόχο τότε
χρησιμοποιούμε ρύθμιση μιας μέσης αποστάσεως. Εάν ο στόχος
εμφανισθεί μακρύτερα τον σκοπεύουμε με την σκοπευτική
γραμμή πάνω από τον στόχο, εάν κοντύτερα κάτω από τον
στόχο. Πρέπει πάντοτε να έχουμε υπόψη μας την ταχύτητα του
ανέμου και τη διεύθυνση του.
(9) Καταχώρηση ρυθμίσεως.
Μετά τη ρύθμιση του τυφεκίου και της διόπτρας σε μια απόσταση,
γίνεται ρύθμιση σε διάφορες αποστάσεις μέχρι και 1000 υάρδες χωρίς
όμως να ξεβιδωθούν οι βίδες των κομβίων. Για κάθε απόσταση
σημειώνονται πάνω σε χαρτόνι τα στοιχεία π.χ. 400 υάρδες 350 + 2
κλικ και 1 κλικ δεξιά. Μετά καλύπτουμε το χαρτόνι με διαφανές και το
κολλάμε στο κοντάκιο ή το βάζουμε στη θήκη του ελαιοδοχείου στο
πέλμα του κοντακίου. Όταν η διόπτρα τοποθετηθεί σ' άλλα τυφέκια
ρυθμίζεται εξ αρχής, η δε ρύθμιση που γίνεται στη τηλεσκοπική
διόπτρα είναι ανεξάρτητη αυτής που γίνεται στο κλισιοσκόπιο.
(10) Φλογοκρύπτης Μ2
Ο φλογοκρύπτης περιορίζει στο ελάχιστο την λάμψη κατά την
εκπυρσοκρότηση ώστε να μην αποκαλύπτεται η θέση σκοπευτή. Ο
φλογοκρύπτης Μ2 τοποθετείσαι στο στόμιο της κάννης. Το πίσω
μέρος του υποστηρίγματος του προσαρμόζεται στο τόρμο εγκαθίσεως
και στην συνέχεια ασφαλίζει με το σήκωμα του ασφάλιστρου προς τα
πίσω. Επειδή ο φλογοκρύπτης δυνατόν να επηρεάσει την ακρίβεια του
τυφεκίου ο ελεύθερος σκοπευτής έχει το δικαίωμα να τον
χρησιμοποιήσει ή όχι.
133
(11) Υπόθεμα παρειάς
Το υπόθεμα παρειάς δένεται με κορδόνι στο κοντάκιο και
χρησιμοποιείται όταν εκτελείται βολή με τη διόπτρα.
Το υπόθεμα είναι απαραίτητο για να υλοποιεί την σκοπευτική γραμμή
(ο σκοπευτής) που βρίσκεται αριστερά από τον άξονα της κάννης (για
την διόπτρα) αποτελείται από δερμάτινο κάλυμμα με (3) τρία
κομμάτια υφάσματος από τρίχες ζώων (κετσέ) συμπιεσμένες.
Τα κομμάτια αυτά μπορούν να αφαιρούνται για να μπορεί ο σκοπευτής

να προσαρμόζει το υπόθεμα στο επιθυμητό πάχος. Για να δέσουμε το
υπόθεμα πρώτα πρέπει να έχουμε αφαιρέσει την διόπτρα. Βάζουμε το
υπόθεμα στο αριστερό μέρος του κοντακίου. Δένουμε το κορδόνι μέσα
από τις τρύπες από μπρος προς τα πίσω και διαδοχικά πάνω και κάτω
από την άκρη του δέρματος. Τραβούμε τις άκρες του κορδονιού μέχρι
να σφίξει και δένουμε σφιχτό κόμπο. Βιδώνουμε τις δύο βίδες
σταθεροποιήσεως, μπρούτζινες μήκους 1,25 εκατοστά. Η εργασία
αυτή πρέπει να γίνει προσεκτικά γιατί εάν δεν ανοίξουμε τρύπα πρώτα
με σουβλί ή καρφί και βιδώσουμε βίδα υπάρχει κίνδυνος να σπάσει το
κοντάκιο.
(12) Φροντίδα τυφεκίου και διόπτρας

Για την κάθαρση του τυφεκίου αφαιρείται η διόπτρα και
φλογοκρύπτης, και στη συνέχεια φροντίζεται όπως προβλέπεται στους
ΕΕ 7-20, ΕΕ 7-8, ΤΕ 11-211 και ΤΔ 34-2162.
134
Το υπόθεμα παρειάς πρέπει να είναι καθαρό, μαλακό και χωρίς λάδια
και υγρασία. Εάν σκληρύνει τότε αλείφουμε την εξωτερική όψη του
δέρματος με λάδι συντηρήσεως δερμάτων. Αφού απομακρύνουμε το
περιττό λάδι, το σφουγγίζουμε μέχρι να γυαλίσει το δέρμα.
Η διόπτρα είναι ευπαθής και η φροντίδα της γίνεται με προσοχή. Όλα
τα μέρη της διόπτρας δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με λάδι ή λίπος
ούτε σε επαφή με τον ιδρώτα ή τα δάκτυλα του σκοπευτή γιατί καθώς
ο ιδρώτας περιέχει λίπη και οξέα θα βλάψει τους φακούς.
Ελέγχουμε τον συρμάτινο αναστολέα του αλεξηλίου να μην είναι
χαλαρός προσέχοντας πάντα τους φακούς.
Δεν εκθέτουμε την διόπτρα απ' ευθείας στον ήλιο ούτε σε
αντανάκλαση του ηλιακού φωτός γιατί η προσβολή από ηλιακές
ακτίνες και η υπερβολική θερμότητα βλάπτουν τους φακούς.
Τα καλύμματα των κομβίων ρυθμίσεως πρέπει να είναι κλειστά πλην
της περίπτωσης ρυθμίσεως. Για να καθαριστεί η διόπτρα κάνουμε τα
παρακάτω:
· Εάν έχει εκτεθεί σε βροχή, χιόνι ή σκόνη για λεπτομερή
φροντίδα τότε μόνον αποσυνδέουμε την διόπτρα από το
κινητό υποστήριγμα.
· Ανοίγουμε τα καλύμματα των κομβίων ρυθμίσεως και
τραβάμε το αλεξήλιο εμπρός. Βγάζουμε τον ελαστικό
δακτύλιο του προσοφθαλμίου.
· Με καθαρό και στεγνό βαμβακερό ύφασμα καθαρίζεται
εξωτερικά ο σωλήνας και το υποστήριγμα. Αλείφουμε λεπτό
στρώμα ειδικού λαδιού συντηρήσεως για να αποφύγουμε
σκουριά, καθημερινά και όταν το τυφέκιο χρησιμοποιείται
υπό ασταθείς ατμοσφαιρικές συνθήκες. Δεν λιπαίνονται οι
φακοί ούτε οι βόλτες που βιδώνεται το προσοφθάλμιο
σύστημα στη διόπτρα ούτε τα κομβία ρυθμίσεως, ή οι
υποδοχές τους, διότι το λάδι μπορεί να μπει στο σωλήνα και
να καθίσει πάνω στους φακούς. Ποτέ δεν αφαιρούμε το
προσοφθάλμιο σύστημα ούτε καθαρίζουμε το εσωτερικό του
σωλήνα.
Στην εκστρατεία δεν χρησιμοποιούμε υγρά ή πολτούς στιλβώσεως
αλλά ο σκοπευτής απομακρύνει την σκόνη φυσώντας με δύναμη πάνω
στους φακούς, μετά με ειδικό χαρτί καθάρσεως φακών απομακρύνει
κάθε ξένο υλικό. Στη συνέχεια φυσάει πάνω στους φακούς ώστε να
καθίσει υγρασία και με το ειδικό χαρτί ή μαντήλι καθαρό καθαρίζει
τους φακούς. Εάν υπάρχει λάδι στους φακούς τότε τους αλείφουμε με
ειδικό σαπούνι φακών ή οινόπνεύμα και τους καθαρίζουμε.
Προσέχουμε πάντα οι φακοί που καθαρίζουμε να είναι γυρισμένοι
προς τα κάτω, για να μην μπουν υγρά μέσα στο σωλήνα.
Στις ψυχρές περιοχές προσέχουμε ώστε η διόπτρα να μην εκτίθεται
απότομα σε υπερβολική ζέστη ή κρύο και να την σκουπίζουμε καλά
ώστε η υγρασία να μην μπει στον σωλήνα και δημιουργήσει πρόβλημα
στους φακούς.
135
b. Τυφέκιο FN/ST
Για την μετατροπή του όπλου για όπλο ελευθέρου σκοπευτή, αλλάζουμε το
κάλυμμα με άλλο ειδικά κατασκευασμένο στο οποίο υπάρχει βάση για τη
προσαρμογή σκοπευτικής διόπτρας. Στη βάση αυτή μπορούν να τοποθετηθούν
διάφοροι τύποι σκοπευτικών υπό τον όρο ότι το βάρος τους δεν θα επηρεάσει
την σκόπευση.
(ΤΕ 32-916 και ΤΔ 34-2008)
Διόπτρα πάνω στο κάλυμμα
Εικόνα 86. Η Διόπτρα Τοποθετημένη Πάνω στο Τυφέκιο
Το ελαφρό αυτόματο όπλο είναι εφοδιασμένο με φλογοκρύπτη ο

οποίος και είναι προσαρμοσμένος στο στόμιο της κάννης. Είναι
εφοδιασμένο με δίποδα, για σταθερότερη βολή, όταν δε διπλωθεί
εξαφανίζεται τελείως μέσα στον χειροφυλακτήρα.
Διαδικασίες για την εκτέλεση θολής καθώς και την ρύθμιση της
διόπτρας είναι οι ίδιες με του τυφεκίου Μ1, ειδικά κατά την περίπτωση
προσαρμογής της διόπτρας Μ84 στο κάλυμμα του FN και
χρησιμοποίηση του τυφεκίου ως όπλο ελευθέρου σκοπευτή.
c. Τυφέκιο G3 7,62 χιλ.
(1) Στο τυφέκιο G3A3 είναι δυνατή η τοποθέτηση σκοπευτικής διόπτρας
STEYNER για χρήση από ελεύθερο σκοπευτή χωρίς να χρειάζεται
τροποποίηση του όπλου, (τυφέκιο G3A3ZF) (ΕΕ 7-61, ΤΕ 32-907-13
και στο φυλλάδιο που κοινοποιήθηκε με την
Φ.073.2/10γ/334999/Σ.2759/ 6-12-83/ΓΕΣ/2) και με την οποία ο
σκοπευτής μπορεί να προσδιορίσει το στόχο την ημέρα ή το λυκόφως.
(a) Το μεγαλύτερο βεληνεκές σκόπευσης είναι 600 μ.
χρησιμοποιείται όμως η διόπτρα και για παρατήρηση.
136
(b) Προσαρμόζεται στη βάση της με δύο βίδες, τις οποίες δεν
επιτρέπεται να ξεβιδώσουμε.
(c) Για να μην μπλέκονται οι βάσεις μεταξύ των σκοπευτών, στη
βάση είναι γραμμένα τα τρία τελευταία ψηφία του αριθμού
μητρώου του τυφεκίου στο οποίο αντιστοιχεί.
(d) Τοποθέτηση της διόπτρας γίνεται όπως παρακάτω:
1/ Στρέφονται προς τα έξω οι προεξοχές της βάσης.
2/ Τοποθετούμε τη βάση στο τυφέκιο με κλίση προς τα δεξιά
στηρίζοντας την πλαστική κορυφή της πάνω στον
κύλινδρο σκόπευσης του κλισιοσκοπίου.
3/ Πιέζουμε προς τα κάτω το μοχλό συσφίξεως μέχρι να
ακουστεί ο χαρακτηριστικός ήχος ασφαλίσεως του
αναστολέα.
4/ Σηκώνουμε τον μοχλό συσφίξεως το δυνατόν ψηλότερα.
(e) Για την αφαίρεση της διόπτρας ακολουθούμε αντίστροφο πορεία

χειρισμού.
(f) Ρύθμιση της διόπτρας (εικόνα 90). Το τυφέκιο G3A3ZF
πρέπει να ρυθμίζεται στην απόσταση των 200μ.
1/ Στερεώνουμε στο όπλο τη διόπτρα με τη βάση.
2/ Ρυθμίζουμε τον δακτύλιο διοπτριών (4) (εικόνα 90).
3/ Εάν έχουμε εκτυφλωτικό φως τοποθετούμε το φαιό φίλτρο
στο προστατευτικό πώμα.
4/ Βάζουμε τον δείκτη αποστάσεων στα 200 μέτρα (1)·
5/ Ξεβιδώνουμε τις βίδες του καλύμματος (3).
6/ Βάζουμε τον δείκτη πλευρικής μετατόπισης (5) στο «0»
και ξεβιδώνουμε τις βίδες καλύμματος (7).
7/ Τοποθετούμε το τυφέκιο σε σταθερή βάση και σκοπεύουμε
με τα κανονικά σκοπευτικά σε ειδικό στόχο δοκιμαστικής
βολής.
8/ Ελέγχουμε ώστε το σημείο σκοπεύσεως της ακίδας της
137
διόπτρας και το σημείο σκοπεύσεως του κλισιοσκοπίου να
συμπίπτουν (μηδενισμός).
9/ Εάν δεν συμπίπτουν τότε στρέφοντας το κάλυμμα
τοποθέτησης αποστάσεων (2) και μετά το κάλυμμα
πλευρικής μετατοπίσεως (6) μέχρι να συμπέσουν τα
σημεία σκοπεύσεως. Πρέπει να υπάρχουν ενδείξεις του
δείκτη αποστάσεων (2) στο «2» και της πλευρικής
μετατοπίσεως (5) στο «Ο».
10/ Κάνουμε δοκιμαστικές βολές και αν απαιτηθεί
επαναρυθμίζουμε την σκοπευτική ακίδα της διόπτρας.
(2) Στο τυφέκιο G3 μπορούμε να προσαρμόσουμε και τη διόπτρα Μ84.
Με τη χρήση ειδικών της προσαρμοστήρων που βιδώνουμε πάνω στη
βάση της διόπτρας. Μετά προσαρμόζουμε τη διόπτρα στους
προσαρμοστήρες προσέχοντας ώστε η διάσταση Β να είναι (13,5 εκ. +
0,1 εκ.). Στη συνέχεια ρυθμίζουμε τη διόπτρα όπως στο τυφέκιο M1D.
Β Καλίμπρα για την απόσταση 13,5 + 0,1 mm
d. Ατομικές διόπτρες ελευθέρου σκοπευτή (ΤΕ 32-918)

Οι ατομικές διόπτρες Μ3 (εικόνα 92) που συνήθως χρησιμοποιούν οι
ελεύθεροι σκοπευτές φέρουν νηματόσταυρο (εικόνα 93) για εκτίμηση γωνιών
και εντοπισμό βοηθητικών σημείων. Η οριζόντια κλίμακα είναι χαραγμένη
ανά 10 χιλιοστά από 0-50 και από τις δύο πλευρές του κέντρου του οπτικού
πεδίου, έχοντας τους αριθμούς 2,3,4,5. Πάνω από την οριζόντια κλίμακα
υπάρχουν δύο μικρές χαραγμένες ανά 5 χιλιοστά. Η κατακόρυφη κλίμακα
είναι βαθμονομημένη σε εκατοντάδες γυαρδών από 0-2000 και
χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό βοηθητικών σκοπευτικών σημείων.
138
e. Πυξίδα (όπως περιγράφεται στο τμήμα «προσανατολισμός και τήρηση
κατευθύνσεως»
ΚΛΙΜΑΚΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΣΟΦΘΑΛΜΙΩΝ
Βαθμονομημένοι κλίμακες διόπτρων Μ3, Μ8, Μ9, Μ13, Μ13Α1, Μ16, Μ17, και Μ17Α1
Εικόνα 93.
f. Ωρολόγια (ΤΕ 32-918)
Στρατιωτικού τύπου ωρολόγια που χρησιμοποιούνται πλέον των ατομικών
είναι, αυτά που φαίνονται στην εικόνα 94.
g. Διόπτρες νυκτερινής παρατηρήσεως-σκοπεύσεως.

(1) Διόπτρα σκοπεύσεως Υ/Α φορητού οπλισμού 415 με προβολέα και
συσσωρευτές 51C, 51F (Όπως περιγράφεται στο ΤΕ 32-941-12 κεφ.
Γ), ΤΕ 32-916 κεφ. ΙΓ , ΕΕ 7-61 κεφ. Β , και ΤΕ 32-907-13.
Προσαρμόζεται σε μεγάλη ποικιλία όπλων ελευθέρου σκοπευτή.
139
Εικόνα 95. Διόπτρα Σκοπεύσεως Υ/Α
(a) Αποτελείται από μια φωτεινή πηγή υπερύθρων ακτινών μιας
ηλεκτρονικής διόπτρας που προσαρμόζεται με ανάλογη βάση-
προσαρμοστήρα στο ανάλογο τυφέκιο που χρησιμοποιείται και
από μία δυναμογεννήτρια. Η δυναμογεννήτρια αποτελείται από
συσσωρευτή ΞΤ μέσα σε θήκη που φέρει ο χειριστής. Έχει
δυνατότητα να επισημαίνει στόχους εντός γωνίας 45 μοιρών και
σε απόσταση 115 μέτρων σε σκοτεινή νύκτα.
(b) Ο νηματόσταυρος αποτελείται από 4 σχηματισμούς (Ι,II,III,IV)
που αντιστοιχούν για σκόπευση όπως παρακάτω (μας
ενδιαφέρουν των τυφεκίων) τυφέκιο M1,LAR/FN, G3, πολυβόλα
MAG, MG 7, 62 σχηματισμός Ι.200 μ. 100μ. ή σχηματισμός II
400 μ. 350 μ. οι σχηματισμοί III IV είναι για Α/Τ όπλα.
(c) Για τη ρύθμιση της διόπτρας Υ/Α η σκοπευτική γραμμή του

όπλου πρέπει να συμπίπτει με αυτή της σκοπευτικής διόπτρας
Υ/Α. Για τον έλεγχο ρίχνουμε βολίδες. Καλύτερα αποτελέσματα
ρύθμισης έχουμε στα 200 μ.
140
(2) Διόπτρες VARO υπ. 9865-9866 και υπ. 9823-9823Ε. (ΤΕ 32-950-12).
Για την προσαρμογή των οργάνων σε τυφέκια ελευθέρου σκοπευτή
διατίθενται βραχίονες στήριξης αναλόγως του όπλου.
141
1. Ενεργοποίηση ρυθμίο (1), καθ' ύψος 1. Προστατευτικό κάλυμμα κατά του του
βαθμονομημένου δίσκου. φωτός της ημέρας
2. Διακόπτης ON-OFF φωτεινότητας 2. Αντικειμενικός φακός
βαθμονομημένου δίσκου 3. Θήκη συσσωρευτών
3. Δακτύλιος εστιάσεως ειδώλου 4. Λυχνία ενισχυτού ειδώλου
4. Δακτύλιος εστιάσεως διοπτριών 5. Προσοφθάλμιος φακός
5. Ενεργοποιητής ρυθμίσεως 6. Ελαστικός προφυλακτήρ οφθαλμού
βαθμονομημένου δίσκου κατά διεύθυνση. (κόγχη).
6. Προσαρμογεύς στηρίξεως 7. Ελαστικά φύλλα (εσωτερικοί).
7. Διακόπτης ON-OFF φωτεινότητας λυχνίας
Εικόνα 101. Διόπτρα VARO 9866 και χειριστήρια
1. Εργαλείο χορηγούμενο μεθ' εκάστης συλλογής

2. Αντικαταστήσατε τον κοχλία μετ' εγκοπής δια του κοχλιού πεπλατυσμένης κεφαλής
(προβλέπεται εις την συλλογή).
3. Συνδετικοί κοχλιοί
4. Συσσωρευτές «Α.Α»
5. Συσφιγκτικός δακτύλιος θήκης προσαρμογέας συσσωρευτού.
6. Θήκη συσσωρευτού «Α.Α»
7. Δακτύλιος «Ο» συσφίγξεως επί του δακτυλίου προσαρμογέως.
Εικόνα 102. Τοποθέτηση συσσωρευτών με τον προσαρμοστήρα
Για την σκόπευση με την διόπτρα αναλόγως του όπλου χρησιμοποιείται

ανάλογος σκοπευτικός κύκλος
142
1. Άρμα εις απόστασιν 1000 μέτρων
(πλευρική όψις)
2. Άρμα εις απόστασιν 400 μέτρων
(Πρόσθια όψις)
3. Άνθρωπος εις απόστασιν 400
μέτρων
4. Άνθρωπος εις απόστασιν 200
μέτρων
Εικόνα 103. Σκοπευτικός κύκλος ΔΝΣ 9865
Εάν χρησιμοποιείται στο τυφέκιο ελευθέρου σκοπευτή διόπτρα

νυκτερινής εντατικής παρατηρήσεως υπ.9823-9823Ε τότε ανάλογα
προσαρμόζεται και χρησιμοποιεί σκοπευτικό κύκλο.
143
(3) Διόπτρα νυκτερινής σκοπεύσεως ΔΝΣ 3,3-80 (ECONOPTICS).
Χρησιμοποιείται στα τυφέκια G3 ελεύθερου σκοπευτή.
Προσαρμόζεται στο τυφέκιο με τον προσαρμοστήρα (Εικόνα 106)
(4) Διόπτρα νυκτερινής σκοπεύσεως ΔΝΣ 3,3-80
Χρησιμοποιείται στα τυφέκια FN-ST
144
TMHMA 35.
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΣΚΟΠΕΥΤΗ
1. Διόρθωση σκοπεύσεως σε διαφορετικές αποστάσεις.

a. Η καλύτερη μέθοδος προσβολής, στόχου, σε οποιαδήποτε απόσταση, είναι η
μέθοδος της ρυθμίσεως της διόπτρας στην απόσταση αυτή και σκοπεύσεως
στο κέντρο του στόχου. Η μέθοδος αυτή πρέπει να εφαρμόζεται πάντοτε, όταν
το επιτρέπουν οι συνθήκες. Οι περισσότεροι όμως στόχοι εμφανίζονται σε
διαφορετικές αποστάσεις και η μέθοδος της ρυθμίσεως της διόπτρας για κάθε
νέο στόχο δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμη.
b. Για τα τυφέκια M1D για αποστάσεις μέχρι και 600 γυαρδών δεν είναι
απαραίτητη η ρύθμιση της διόπτρας για κάθε νέο στόχο. Γι' αυτό κάνουμε τα
παρακάτω:
145
Ρυθμίζουμε το τυφέκιο με βολή στις 400 υάρδες και στη συνέχεια
χρησιμοποιούμε τις διορθώσεις σκοπεύσεως για αποστάσεις που είναι
μικρότερες ή μεγαλύτερες της αποστάσεως ρυθμίσεως. Δηλαδή κατευθύνουμε
την σκοπευτική γραμμή πάνω από το κέντρο του στόχου για αποστάσεις
μεγαλύτερες από 400 υάρδες. Χρησιμοποιούμε την απόσταση των 400
γυαρδών γιατί αυτή είναι μια μέση απόσταση, χρειάζεται τη μικρότερη
διόρθωση σκοπεύσεως για μεγαλύτερες αποστάσεις, και για τις μικρότερες
αποστάσεις η διόρθωση σκοπεύσεως είναι μόνο μέχρι 30 εκατοστά δηλαδή
ίση με τη μονάδα ενός (1) ποδιού (12 ίντσες).
Η ρύθμιση στις 400 υάρδες είναι επιθυμητή στις περισσότερες περιπτώσεις,
αλλά επειδή οι περισσότεροι στόχοι εμφανίζονται σε αποστάσεις μικρότερες
των 500 γυαρδών, ρυθμίζουμε το τυφέκιο στις 300 υάρδες. Στη μάχη σε
κατοικημένους τόπους και σε πυκνά δάση ρυθμίζουμε στις 200 υάρδες. Εάν
έχουμε στόχους σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 600 υάρδες τότε κάνουμε
ρύθμιση για κάθε απόσταση. Είναι ανάγκη ο σκοπευτής να γνωρίζει τη θέση
ρύθμισης της διόπτρας για τις αποστάσεις των 600, 700, 800, 900, και 1000
γυαρδών.
Για όλες αυτές τις θέσεις των ρυθμίσεων φτιάχνουμε πίνακα σε μικρό χαρτόνι,
που καλύπτοντας το με διαφανές χαρτί το κολλάμε στο κοντάκιο του όπλου, ή
το βάζουμε μέσα στη θήκη του ελαιοδοχείου. Όπλο M1D με άγνωστα τα
στοιχεία ρυθμίσεως του είναι σχεδόν άχρηστο. Η καλύτερη όμως μέθοδος για
να εκπαιδευθεί ο σκοπευτής στη διόρθωση ρυθμίσεως είναι η παρακάτω:
(1) Ρυθμίζουμε το τυφέκιο Μ1D σε πεδίο βολής γνωστών αποστάσεων
στις 400 υάρδες.
(2) Μετακινείται ο σκοπευτής στη θέση βολής 300 γυαρδών.
(3) Βάζουμε την μαύρη πλευρά δίσκου κατάδειξης 27,5 εκατοστά κάτω
από το κέντρο του στόχου και την χρησιμοποιούμε για κέντρο στόχου,
βάλλοντας μερικά φυσίγγια.
(4) Αφού ο σκοπευτής εξοικειωθεί με το ποσοστό διορθώσεως
σκοπεύσεως κάτω του κέντρου στόχου, βγάζουμε το δίσκο
Καταδείξεως και ο σκοπευτής εξασκείται πάλι στην ανεύρεση του
ορθού σημείου σκοπεύσεως, βάλλοντας μερικά φυσίγγια.
(5) Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται στις 200, 500 και 600 υάρδες.
(6) Ο σκοπευτής πλέον με την εξάσκηση είναι ικανός να υπολογίζει τη
σωστή διόρθωση σκοπεύσεως κατά στόχων μάχης.
Απαιτούμενες διορθώσεις σκοπεύσεως σε διαφόρους αποστάσεις και για
φυσίγγια κοινά 30 Μ2 και διατρητικά 30Μ2 φαίνεται στα παρακάτω σχήματα.
To M1D έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει συγκέντρωση διαμέτρου 37,5
εκατοστών σε απόσταση 600 γυαρδών (εικόνα 112).
c. Για να αντιμετωπισθεί η δυσκολία που αντιμετωπίζουμε στην τοποθέτηση της
ακριβούς αποστάσεως στον δείκτη βεληνεκών της διόπτρας όταν
χρησιμοποιούμε τυφέκια FN, ή G3 για προσβολή στόχων που εμφανίζονται
στο πεδίο της μάχης για ελάχιστο χρόνο εφαρμόζεται η παρακάτω μέθοδος:
(1) Ρυθμίζουμε το τυφέκιο με την διόπτρα (FN ή G3A3ZF) σε πεδίο
βολής γνωστών αποστάσεων π.χ. στα 300 μέτρα.
(2) Μετακινείται ο σκοπευτής σε απόσταση μικρότερη (200 μέτρων) και
εξοικειώνεται με το ποσοστό διορθώσεως σκοπεύσεως κάτω τoυ
κέντρου του στόχου, για ανεύρεση του ορθού σημείου σκοπεύσεως
ώστε βάλλοντας μερικά φυσίγγια να πετυχαίνει το στόχο στο κέντρο.
(3) Το ίδιο κάνει για τα 400,500,600 μέτρα.
146
(4) Ο σκοπευτής εξασκείται στα ποσοστά διορθώσεως κάνοντας βολές
μάχης.
(5) Για όλες τις ρυθμίσεις ο σκοπευτής φτιάχνει ένα πίνακα ρυθμίσεων για
όλες τις αποστάσεις σε μικρό κομμάτι χαρτόνι και το καλύπτει σε
ζελατίνη. Έτσι κάθε σκοπευτής που θα χρησιμοποιήσει το τυφέκιο,
συμβουλευόμενος τον πίνακα αυτό θα έχει αποτέλεσμα από τη βολή
του.
147
2. Χρησιμοποίηση Ελεύθερων Σκοπευτών.
a. Σχέδιο Χρησιμοποιήσεως.
Καταστρώνεται σχέδιο χρησιμοποιήσεως ελεύθερων σκοπευτών σαν άτομα ή
σαν ζεύγη. Προετοιμάζονται πλήρως κανονικές και ανταλλακτικές θέσεις
μέσα στην περιοχή που θα δράσουν. Το σχέδιο ενσωματώνεται στο τακτικό
Σχέδιο Ενέργειας του Διοικητή. Υπάρχει ειδική φροντίδα για ν' αναπαύονται
και να επανακτούν τις δυνάμεις τους οι ελεύθεροι σκοπευτές μετά από
κοπιαστικές περιόδους χρησιμοποιήσεως τους.
b. Ζεύγος Ελεύθερων Σκοπευτών.
Για καλύτερα αποτελέσματα, οι ελεύθεροι σκοπευτές πρέπει να
χρησιμοποιούνται δύο-δύο, ιδιαίτερα όταν ενεργούν από μια μόνιμη θέση.
Ένας άντρας κουράζεται όταν παραμένει για πολύ σε μια θέση
χρησιμοποιώντας εντατικά τα μάτια του και τις διόπτρες. Ενώ όταν υπάρχουν
δύο μπορούν να εναλλάσσονται στα καθήκοντα τους και έτσι η θέση να
λειτουργεί συνέχεια. Ο ένας παρατηρεί, ενώ ο άλλος πυροβολεί.
c. Μοναχικοί Ελεύθεροι Σκοπευτές
Ο ελεύθερος σκοπευτής που ενεργεί μόνος μπορεί να καλύπτει μεγάλη
περιοχή αλλάζοντας θέσεις. Αν χρησιμοποιείται ένας ελεύθερος σκοπευτής, ο
εχθρός δυσκολεύεται περισσότερο να τον αποκαλύψει, απ' ότι αν
χρησιμοποιούνται δύο μαζί. Αλλάζει θέση τόσο συχνά, όσο επιτρέπει η
έρευνα για αξιόλογους στόχους και η ύπαρξη καλών πεδίων βολής.
Συνεργάζεται με τα φίλια Τμήματα που βρίσκονται στην περιοχή του και που
μπορούν να του υποδείξουν σπουδαίους στόχους.
148
d. Προσκολλημένοι Ελεύθεροι Σκοπευτές.
Ελεύθεροι Σκοπευτές που ανήκουν σε εφεδρικούς Λόχους - Τάγματα -
Συντάγματα, μπορεί να δοθούν ΥΔ στους Λόχους πρώτης γραμμής.
Φροντίζουμε γι' αυτούς ειδικά, για την αντικατάσταση και ανάπαυση τους, μετά
από εντατική χρησιμοποίηση.
3. Ελεύθεροι Σκοπευτές με Περιπόλους και σε Αποστολές Ασφάλειας.

Ελεύθεροι σκοπευτές συνοδεύουν περιπόλους, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο απ' το
Διοικητή. Χρησιμοποιούνται γενικά για την προστασία της περιπόλου και στη
διάρκεια της κινήσεως ενεργούν μέσα στο σχηματισμό της. Αυτοί πρέπει να είναι
απόλυτα ενημερωμένοι για την αποστολή και τις υπόλοιπες λεπτομέρειες που
αφορούν την περίπολο. Σε περίπτωση εχθρικής ενέργειας εναντίον της περιπόλου,
κινούνται και παίρνουν θέσεις, από τις οποίες μπορούν ν' αντιμετωπίσουν μ' επιτυχία
τον εχθρό. Εξαιτίας της ειδικής τους εκπαιδεύσεως, οι ελεύθεροι σκοπευτές μπορούν
να υποβοηθήσουν στην εκπλήρωση αποστολών ασφάλειας και στον εντοπισμό
εχθρικών στόχων που προσφέρονται για τα Όπλα υποστηρίξεως. Οι Αξιωματικοί
Πληροφοριών δίνουν οδηγίες στους ελεύθερους σκοπευτές, πριν να βγουν για να
καταλάβουν τις θέσεις βολής, για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικών με τον
εχθρό και παίρνουν τέτοιες πληροφορίες αμέσως μόλις αυτοί επιστρέψουν. Τονίζεται
ιδιαίτερα ότι η ΚΥΡΙΑ αποστολή του ελεύθερου σκοπευτή είναι ΝΑ ΣΚΟΤΩΝΕΙ
ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ. Η χρησιμοποίηση του σαν πληροφοριοδότη ή παρατηρητή έχει
μικρότερη σημασία.
4. Εκλογή Θέσης Βολής

Η θέση βολής του ελεύθερου σκοπευτή μπορεί να είναι από καλά προετοιμασμένη
μέχρι τελείως απλή θέση, απ' όπου γίνεται βολή. Με τον όρο θέση βολής ελεύθερου
σκοπευτή, εννοούμε μία θέση, διαλεγμένη με προσοχή, που να παρέχει κάλυψη και
απόκρυψη, καλυμμένο δρομολόγιο μεταβάσεως από την πίσω πλευρά και η οποία δεν
φαίνεται εύκολα.
Είναι απαραίτητο αυτή η θέση να βρίσκεται σε απόσταση δραστικού βεληνεκούς απ'
την περιοχή που περιμένουμε να φανούν οι στόχοι. Όσες φορές ο ελεύθερος
σκοπευτής ενεργεί μπροστά από τις φίλιες γραμμές, τότε πρέπει να εκλέγει θέση, που
να μην προσφέρει καλυμμένα δρομολόγια προσβάσεως απ' τα πλευρά, να μη
βρίσκεται πάνω σε κορυφογραμμή και απ' την οποία ο σκοπευτής να μη φαίνεται σε
περιβάλλον που παρουσιάζει αντίθεση τόνου ή χρώματος. Δε διαλέγει
ευκολοδιάκριτα χαρακτηριστικά σημεία του εδάφους γιατί αυτά συνήθως τραβάνε τα
πυρά του εχθρού. Όσες φορές ο σκοπευτής είναι υποχρεωμένος να πιάσει θέση βολής
σε χώρο που υπάρχει κάποιο χαρακτηριστικό σημείο του εδάφους, πιάνει θέση
αρκετά πιο μπροστά απ' το σημείο. Έτσι, οποιαδήποτε πυρά ανταποδόσεως εναντίον
της ύποπτης θέσεως του χαρακτηριστικού εδαφικού σημείου, δε χτυπούν την
πραγματική θέση βολής. Προετοιμάζονται πολλές θέσεις βολής, για να μπορεί το
ζεύγος των ελεύθερων σκοπευτών ν' αλλάζει συχνά θέσεις.
5. Χρησιμοποίηση της Θέσης Βολής

a. Όλες οι ενέργειες στη θέση βολής ελεύθερου σκοπευτή γίνονται με μεγάλη
προσοχή και σύμφωνα πάντα με τις αρχές αποκρύψεως και παραλλαγής. Όλες
οι κινήσεις εκτελούνται αργά, γιατί οι γρήγορες και απότομες κινήσεις
τραβούν εύκολα την προσοχή του εχθρού. Στο ζεύγος ελεύθερων σκοπευτών,
149
οι άντρες ανταλλάσσουν τα καθήκοντα τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι
πρέπει να ανταλλάσσουν μεταξύ τους και τις θέσεις τους.
Εκτός από την έκθεση μελών του σώματος, υπάρχουν και άλλες απρόσεκτες
ενέργειες, που μπορεί να αποκαλύψουν τη θέση βολής. Τέτοιες είναι: η
ύπαρξη γυαλιστερής ή γενικά ευδιάκριτης εξάρτυσης, η ανάκλαση των
ηλιακών ακτινών πάνω στους φακούς των διόπτρων, καθαρό πρόσωπο και
χέρια, το μη παραλλαγμένο σχήμα του κράνους, περιττός θόρυβος και το
κάπνισμα.
b. Το στόμιο της κάννης του τυφεκίου πρέπει να βρίσκεται μέσα στη θέση βολής
και να καταβάλλεται προσπάθεια αποκρύψεως της εκτονώσεως των αερίων,
της λάμψεως και του καπνού της εκπυρσοκροτήσεως. Για να γίνει αυτό η
βολή εκτελείται από σημείο αρκετά πίσω, μέσα στα αντικείμενα που
αποκρύβουν τη θέση, έτσι που η εκτόνωση αερίων, η λάμψη και ο καπνός της
εκπυρσοκροτήσεως να διασκορπίζονται, πριν να φτάσουν σε ανοιχτό χώρο.
Εκλέγεται θέση βολής εκεί που η εκτόνωση αερίων να μην αναταράσσει
θάμνους ή χόρτα και όταν οι ημέρες είναι κρύες και υγρές καταβάλλεται
ειδική προσπάθεια για την απόκρυψη του καπνού της εκπυρσοκροτήσεως.
6. Σχεδιάγραμμα Επισημάνσεως
Μόλις ετοιμάσει και καταλάβει τη θέση-παρατηρητήριο, ο ελεύθερος σκοπευτής-
παρατηρητής, πρέπει, πρώτ' απ' όλα, να κάνει ένα σχεδιάγραμμα επισημάνσεως, που
να καλύπτει τον τομέα που αναλογεί στη θέση παρατηρητήριο (εικόνα 114). Σκοπός
του σχεδιαγράμματος επισημάνσεως είναι η διευκόλυνση της Καταδείξεως στόχων. Ο
όλος τομέας διαιρείται σε μικρότερους τομείς, που τα όρια τους περνούν από
χαρακτηριστικά σημεία του εδάφους.
Οι υποτομείς αυτοί αριθμούνται από Δεξιά προς τ' Αριστερά. Οι αποστάσεις των
διαφόρων αντικειμένων προσδιορίζονται με βολή. Ο σκοπευτής-παρατηρητής,
χρησιμοποιώντας το σχεδιάγραμμα επισημάνσεως, καταδεικνύει τους στόχους όπως
παρακάτω:
«ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΟΡΙΟ 3ου ΥΠΟΤΟΜΕΑ
ΠΟΛΥΒΟΛΟ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟΥ
ΑΠΟΣΤΑΣΗ 250»
Το σχεδιάγραμμα επισημάνσεως κατασκευάζεται σε χαρτί σκοτεινής αποχρώσεως ή
σε άλλο υλικό, που να μην ανακλά το φως.
150
TMHMA 36.
ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΣΚΟΠΕΥΤΩΝ ΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. Επίθεση.
a. Πριν την επίθεση, η Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών του Τάγματος πιάνει
θέσεις κοντά (150-200 μ) στην αμυντική διάταξη του εχθρού.
Αμέσως μόλις γίνει η άρση των πυρών υποστηρίξεως εξουδετερώνει με
ελεύθερες ή μέσα από τις θυρίδες βολές τους άντρες που υπηρετούν τα κύρια
ομαδικά όπλα του εχθρού που δεν εξουδετερώθηκαν, Ηγήτορες κ.λπ.
b. Μπορεί η Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών να χωριστεί σε τρία Τμήματα
των 4-5 αντρών, που συνοδεύουν τους Λόχους εφόδου και ενεργούν στα
πλευρά τους, διευκολύνοντας τους, έτσι, σημαντικά να εκπληρώσουν την
αποστολή τους.
c. Η Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών μπορεί να αναλάβει την αποστολή της
διεισδύσεως στα νώτα της αμυντικής διατάξεως του εχθρού. Έτσι, με την
κίνηση αυτή η Ομάδα προσπαθεί να εξουδετερώσει το ζωτικό προσωπικό του
εχθρού, π.χ. Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς, Διαβιβαστές, Συνδέσμους, να
προκαλέσει σύγχυση και παράλυση της διοικητικής διαρθρώσεως του εχθρού
δημιουργώντας έτσι τις απαραίτητες προϋποθέσεις στις φίλιες Δυνάμεις που
κάνουν επίθεση, ώστε αυτές να εξακριβώσουν και να καταλάβουν πιο
γρήγορα τις αμυντικές θέσεις του εχθρού.
2. Σταθεροποίηση
Στη διάρκεια της σταθεροποιήσεως, οι ελεύθεροι σκοπευτές προωθούνται πολύ
γρήγορα, πιάνουν σημαντικές και κατάλληλες θέσεις απ' όπου να μπορούν να
προσβάλλουν τους επικεφαλής εχθρικών τμημάτων στις αντεπιθέσεις. Η
χρησιμοποίηση των ελεύθερων σκοπευτών στη φάση αυτή θα είναι η πιο αποδοτική.
Ο Διοικητής του Τάγματος στη φάση αυτή του αγώνα, πρέπει να χρησιμοποιεί την
Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών όσο γίνεται καλύτερα και πρέπει από πριν να έχει
καθορίσει με ακρίβεια την αποστολή της, τόσο κατά την επίθεση όσο και κατά τη
σταθεροποίηση.
3. Άμυνα
a. Όσες φορές η Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών ενεργεί αδιάσπαστη κάτω
απ' τον έλεγχο του Τάγματος, συντονίζεται, όσον αφορά τις θέσεις και τις
ενέργειες της, με τους Λόχους Τυφεκιοφόρων, που στην τοποθεσία τους
ενεργεί, καθώς και με τους ελεύθερους σκοπευτές που ανήκουν οργανικά στο
Λόχο. Στους ελεύθερους σκοπευτές ορίζονται τομείς ευθύνης, που η έκταση
τους εξαρτάται από το μέτωπο του Τάγματος, την ύπαρξη επικίνδυνων
προσβάσεων, από εχθρικά παρατηρητήρια και θέσεις βολής, που πιθανά
υπάρχουν, καθώς και από την ύπαρξη κατάλληλων θέσεων για τους
ελεύθερους σκοπευτές. Αυτοί προετοιμάζουν και παραλλάζουν κυρίως
ανταλλακτικές θέσεις, απ' όπου να μπορούν να εμποδίζουν τον εχθρό να
αφαιρεί εμπόδια μπροστά απ' το μέτωπο και να σκοτώνουν τους Ηγήτορες της
εχθρικής επιθέσεως.
b. Η Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών μπορεί να αναλάβει, ολόκληρη ή ένα
μέρος της, αποστολή διεισδύσεως στα νώτα της εχθρικής διατάξεως με σκοπό
να εξουδετερώσει ζωτικό προσωπικό του εχθρού, όπως π.χ. Αξιωματικούς,
Υπαξιωματικούς, διαβιβαστές, συνδέσμους, υπηρέτες ομαδικών όπλων κλπ.
151
Έτσι, με την εγκατάσταση παρατηρητηρίων την ημέρα και των ακροαστικών
φυλακίων τη νύχτα, οι ελεύθεροι σκοπευτές πιάνουν καλυμμένες θέσεις,
ενεργούν δύο-δύο σαν σταθεροί παρατηρητές και ελεύθεροι σκοπευτές και
προσπαθούν να επισημάνουν θέσεις ΣΔ, οργάνων πυρός και να
συγκεντρώσουν πληροφορίες που διαβιβάζουν στη Μονάδα τους για άμεση
εκμετάλλευση.
4. Σύμπτυξη
a. Στη σύμπτυξη που γίνεται ημέρα, οι ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούνται
με τον ίδιο τρόπο όπως και στην άμυνα. Αυτοί παραμένουν στην τοποθεσία
όσο γίνεται περισσότερο, επειδή εκτοξεύουν πυρά ακριβείας, που μπορούν να
καλύψουν κάποια μονάδα που συμπτύσσεται απ' τη τοποθεσία αυτή. Γι' αυτό
πιάνουν πολύ επίκαιρες θέσεις, όπως π.χ. πάνω σε κορυφογραμμές, δέντρα,
γραμμές συγκοινωνιών και με βολές από μεγάλες αποστάσεις (600-1000 μ.)
καθυστερούν τον εχθρό. Ταυτόχρονα αλλάζουν συχνά θέσεις για να
δημιουργήσουν την εντύπωση ότι ενεργεί Τμήμα. Κύριοι στόχοι είναι
Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί του εχθρού που οδηγούν την επίθεση. Οι
ελεύθεροι σκοπευτές μπορούν, με τον ίδιο τρόπο, να χρησιμοποιηθούν
αποτελεσματικά και στη σύμπτυξη κατά τη νύχτα, αν είναι εφοδιασμένοι με
υλικό νυχτερινής σκόπευσης και βολής. Έτσι οι ελεύθεροι σκοπευτές μπορούν
να χρησιμοποιηθούν πολύ αποτελεσματικά και στην επιβραδυντική ενέργεια
κάποιας Μονάδας, με τον ίδιο τρόπο όπως και στη σύμπτυξη κατά την ημέρα.
Επειδή η Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών μπορεί να καταφέρει στον εχθρό
ισχυρό πλήγμα, ο Διοικητής του Τάγματος πρέπει να την χρησιμοποιεί όσο
γίνεται καλύτερα, έτσι που απ' τη χρησιμοποίηση της αυτή να έχουμε τα
αναμενόμενα αποτελέσματα. Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει
αυτό το είδος του αγώνα, ο Διοικητής του Τάγματος πρέπει να δίνει σαφείς
και καθορισμένες αποστολές στην ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών.
Ανάλογα με την κατάσταση, το έδαφος, τον τρόπο ενέργειας του εχθρού, θα
πρέπει αυτή να χρησιμοποιηθεί συγκεντρωτικά ή σε Τμήματα των 3-4
ανδρών.
b. Μπορεί να ανατεθεί στην Ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών αποστολή
διεισδύσεως κατά τμήματα, στα νώτα της εχθρικής διατάξεως.
5. Ειδικοί Αγώνες.
Η ομάδα των ελεύθερων σκοπευτών μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέσα σε δάσος ή
κατοικημένους τόπους και τα αποτελέσματα της δράσεως της πολλαπλασιάζονται,
εξαιτίας της ειδικής μορφής του πεδίου της μάχης. Οι στέγες, οι καπνοδόχοι, τα
παράθυρα, τα δέντρα προσφέρουν ιδανικές θέσεις για τη δράση των ελεύθερων
σκοπευτών.
Στόχοι των ελεύθερων σκοπευτών, θα είναι όμως πάντα, ζωτικό προσωπικό του
εχθρού, όπως π.χ. Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί, υπηρέτες ομαδικών όπλων κ.λπ.
6. Εκπαίδευση ελευθέρου σκοπευτή.

a. Εκτός από τα θέματα εκπαιδεύσεως, τα οποία περιέχει το τμήμα αυτό, ο
ελεύθερος σκοπευτής διδάσκεται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εχθρού και
εξασκείται στην αναγνώριση των ανδρών του εχθρού από τη στολή και την
εξάρτηση τους. Επίσης μαθαίνει την οργάνωση και την τακτική του
αντιπάλου, έτσι ώστε να μπορεί να διαλέγει σαν στόχους τους βαθμοφόρους
152
και το ειδικό προσωπικό του εχθρού, όπως π.χ. αγγελιοφόρους, παρατηρητές
κ.λπ.
b. Πριν από την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος που ακολουθεί
παρακάτω, στη παράγραφο 7, οι άνδρες πρέπει να έχουν κάνει ήδη βολή σε
πεδίο βολής με γνωστές αποστάσεις. Ο λιγότερο παραδεκτός χρόνος, ο
απαιτούμενος για την εκπαίδευση του ελεύθερου σκοπευτή, θεωρείται ο
χρόνος των 125 ωρών. Όσες φορές διατίθενται περισσότερος χρόνος γενικά
για την εκπαίδευση, τότε αυξάνεται ανάλογα και ο χρόνος που διατίθενται για
την εκπαίδευση του ελεύθερου σκοπευτή.
c. Οι προβλεπόμενες, από το πρόγραμμα, βολές μάχης κατά φανερών και όχι
φανερών στόχων, για εξάσκηση στη διόρθωση της σκοπεύσεως, είναι βολές
μόνο με τυφέκιο. Οι ασκήσεις αυτές γίνονται καλύτερα από ελεγχόμενη
γραμμή θέσεων βολής, με τη χρησιμοποίηση ζεύγους παρατηρητού-ελεύθερου
σκοπευτού. Αμέσως όταν ο ελεύθερος σκοπευτής μάθει ακριβώς την τεχνική
διόρθωση σκοπεύσεως, είναι έτοιμος να εκτελέσει ασκήσεις βολών μάχης, για
την τελειοποίηση της τεχνικής του σαν ελεύθερου σκοπευτή. Οι ασκήσεις
αυτές είναι κυρίως ασκήσεις εκτελέσεως βολής, αλλά συμπεριλαμβάνουν την
εκλογή και κατάληψη θέσεως βολής ελεύθερου σκοπευτή, απόκρυψη και
παραλλαγή, ακόμη και αναζήτηση παντός τύπου στόχων από τα 200 μέχρι και
τα 1000 μέτρα κάτω από καλές και άσχημες συνθήκες ορατότητας. Οι
ασκήσεις αυτές ποικίλλουν και είναι ολοκληρωμένες, έτσι ώστε να
περιλαμβάνουν όλες τις πιθανές καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρεθεί
ένας ελεύθερος σκοπευτής. Γίνονται σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας από το
λυκαυγές μέχρι το λυκόφως, κάτω από ευνοϊκές και δύσκολες καιρικές
συνθήκες και με τον ήλιο πίσω και μπροστά από τον ελεύθερο σκοπευτή.
7. Πρόγραμμα Εκπαιδεύσεως Ελευθέρου Σκοπευτή.

Περίοδος
Χώρος Εκπαιδευτικά
Ώρες
Μαθήματα Παραπομπές
Ασκήσεων Βοηθήματα και υλικό
1 2 Εισαγωγική ομιλία, Κεφ. Ζ Αίθουσα Για τον εκπαιδευτή:

επιθεώρηση εξαρτύσεως Μαυροπίνακας
(Διάλεξη, πρακτική Για κάθε άνδρα:
εξάσκηση). Σημειωματάριο,
μολύβι, και τυφέκιο
ελευθέρου σκοπευτού.
2 3 Τηλεσκοπική διόπτρα Το αντίστοίχο Αίθουσα Για τον εκπαιδευτή:
ονοματολογία- ΕΕ του Μαυροπίνακας και
χρησιμοποίηση και τυφεκίου σχεδιαγράμματα.
φροντίδα. (Διάλεξη, G3A3 (7-61) Για κάθε άνδρα:
επίδειξη, πρακτική το ΤΕ 32-916 Σημειωματάριο,
εξάσκηση). Διόπτρα του τυφεκίου μολύβι και τυφέκιο
νυχτερινής σκοπεύσεως FN και το ΤΕ ελευθέρου σκοπευτού.
32-941-12
153
Περίοδος
Ώρες
3 3 Τροχιά, διόρθωση Αντίστοιχα Αίθουσα Για τον εκπαιδευτή:

σκοπεύσεως, επίδραση ΕΕ 7-21,7-61 Μαυροπίνακας και
ανέμου και φωτός. και σχεδιαγράμματα.
(Διάλεξη, πρακτική ΤΕ 32-916 Για κάθε άνδρα:
εξάσκηση) Σημειωματάριο,
μολύβι και τυφέκιο
ελεύθερου σκοπευτού
4 8 Βολή εξοικειώσεως και ΕΕ 7-21 Πεδίο Για τον εκπαιδευτή:
ρυθμίσεως του τυφεκίου βολής Μαυροπίνακας και
στα 300 και 600 μέτρα. πίνακας βαθμολογίας.
(Διάλεξη, πρακτική Για κάθε άνδρα:
εξάσκηση) (α) Τυφέκιο ελεύθερου
σκοπευτή, δελτίο
επιδόσεως, μολύβι.
5 8 Ταξινόμηση σκοπευτή στη Πεδίο Για τον εκπαιδευτή:
βολή συγκεντρώσεως στα βολής Μαυροπίνακας και
300 και 600 μέτρα - πίνακας βαθμολογίας.
αποχωρισμός. (Πρακτική Για κάθε άνδρα:
εξάσκηση) Τυφέκιο ελεύθερου
σκοπευτού, δελτίο
επιδόσεως, μολύβι.
6 2 Εκτίμηση αποστάσεων ΚΕΦ. Β Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
(Διάλεξη, πρακτική ΤΜΗΜΑ 6 έδαφος Σημειωτές
εξάσκηση) αποστάσεων.
Για τους άνδρες:
Τίποτα.
7 3 Θέσεις ελεύθερου ΚΕΦ. Ζ Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
σκοπευτή, εκλογή και ΤΜΗΜΑ 35 έδαφος Πλαίσια ή σημαίες.
κατάληψη. (Διάλεξη, ΚΕΦ. Β Για κάθε άνδρα:
επίδειξη, πρακτική ΤΜΗΜΑ 4 Τυφέκιο ελεύθερου
εξάσκηση) σκοπευτή.
8 3 Απόκρυψη και παραλλαγή. ΚΕΦ. Β Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
(Διάλεξη, επίδειξη, ΤΜΗΜΑ 3 έδαφος Τίποτα.
πρακτική εξάσκηση) ΚΑΙ 5 Για κάθε άνδρα:
Τυφέκιο ελεύθερου
σκοπευτή.
9 3 Έλεγχος περιοχής για ΚΕΦ. Β Κατάλληλο Τίποτα
αναζήτηση στόχων ΤΜΗΜΑ 7 έδαφος
(Διάλεξη, πρακτική
εξάσκηση)
154
Περίοδος
Ώρες
10 10 Ρύθμιση τυφεκίου στα 200, Αντίστοιχα Πεδίο Για τον εκπαιδευτή:

400, 700, 800, 900 και ΕΕ (7-21,7- βολής Μαυροπίνακας και
1000 μέτρα. (Πρακτική 61) και ΤΕ πίνακας βαθμολογίας.
εξάσκηση) 32-916 Για κάθε άνδρα:
ΚΕΦ. Ζ Τυφέκιο ελευθέρου
ΤΜΗΜΑ 35 σκοπευτού, δελτίο
επιδόσεως, μολύβι
11 8 Εκτέλεση βολής στο πεδίο ΚΕΦ. Ζ Πεδίο Για τον εκπαιδευτή:
βολής γνωστών ΤΜΗΜΑ 35 βολής Μαυροπίνακας,
αποστάσεων για εξάσκηση και ΕΕ 7-21 πίνακας βαθμολογίας,
στη διόρθωση σχεδιαγράμματα και
σκοπεύσεως, με το τυφέκιο στόχοι Ε και Ι.
ρυθμισμένο στα 200, 300 Για κάθε άνδρα:
και 400 μέτρα. (Πρακτική Τυφέκιο ελεύθερου
εξάσκηση) σκοπευτού
12 10 Βολή μάχης με διόρθωση ΚΕΦ. Ζ Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
σκοπεύσεως κατά εμφανών ΤΜΗΜΑ 35 έδαφος Μαυροπίνακας,
στόχων. (Πρακτική και ΕΕ 7-21 σχεδιαγράμματα,
εξάσκηση) πίνακας βαθμολογίας.
Για κάθε άνδρα:
σκοπευτού.
13 10 Βολή μάχης με διόρθωση ΚΕΦ. Ζ Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
σκοπεύσεως κατά μη ΤΜΗΜΑ 35 έδαφος Μαυροπίνακας,
εμφανών στόχων και ΕΕ 7-21 σχεδιαγράμματα,
(Πρακτική εξάσκηση) πίνακας βαθμολογίας.
Για κάθε άνδρα:
σκοπευτού.
14 40 Ασκήσεις μάχης με ΚΕΦ. Β Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
πραγματικά πυρά, εκλογή ΤΜΗΜΑΤΑ έδαφος Στόχοι Ε και Ι, πίνακας
και κατάληψη θέσης 3,5,6 και 7. βαθμολογίας.
ελεύθερου σκοπευτού, ΚΕΦ. Ζ Για κάθε άνδρα:
απόκρυψη και παραλλαγή, ΤΜΗΜΑ 35 Τυφέκιο ελεύθερου
αναζήτηση μη εμφανών και ΕΕ 7-21 σκοπευτού.
και φευγαλέων στόχων
(από 200 μέχρι 1000
μέτρα) εκτέλεση βολής το
λυκαυγές. (Πρακτική
εξάσκηση)
15 12 Άσκηση διαγωνισμού σε Όπως Κατάλληλο Για τον εκπαιδευτή:
άγνωστη περιοχή, με παραπάνω έδαφος Στόχοι Ε και Ι και
ασκήσεις της 24ης πίνακας βαθμολογίας.
περιόδου (Πρακτική Για κάθε άνδρα:
εξάσκηση) Τυφέκιο ελεύθερου
σκοπευτού
155
Παρατηρήσεις
Αν ο ελεύθερος σκοπευτής δεν πετύχει ικανοποιητική συγκέντρωση στα 300 μέτρα,
τότε κάνει μερικές βολές συγκεντρώσεως των 10 φυσιγγίων με τυφέκιο γνωστής
ακριβείας για έλεγχο. Πιθανώς η αποτυχία συγκεντρώσεως να οφείλεται στο τυφέκιο
ή στη διόπτρα.
8. Ασκήσεις Εκτιμήσεως Αποστάσεων

a. Σκοπός: Να παρασχεθεί στον ελεύθερο σκοπευτή πρακτική εξάσκηση στην
εκτίμηση αποστάσεων.
b. Μέθοδος εκτελέσεως: Οι βοηθοί εκπαιδευτές τοποθετούνται σε διαστήματα
100 μέτρων από 100 μέχρι 1000 μέτρα. Οι ελεύθεροι σκοπευτές παρατηρούν
με προσοχή τους βοηθούς εκπαιδευτές στις θέσεις του όρθιου, γονατιστού και
πρηνηδόν, για να τους εντυπωθεί ο τρόπος, με τον οποίο φαίνονται οι
άνθρωποι στις διάφορες αποστάσεις. Οι ελεύθεροι σκοπευτές μετακινούνται
στη συνέχεια σε άλλη περιοχή, όπου εξασκούνται στην εκτίμηση
αποστάσεων, χρησιμοποιώντας σα μονάδα μετρήσεως την απόσταση των 100
μέτρων.
9. Ασκήσεις Εκλογής Θέσεως Βολής Ελευθέρου Σκοπευτού και

Δρομολογίων προς αυτές.
a. Σκοπός. Να διδαχθεί ο ελεύθερος σκοπευτής το τρόπο εκλογής κρυφών και
όχι φανερών θέσεων βολής και δρομολογίων προς αυτές.
b. Μέθοδος Εκτελέσεως
(1) Δείχνεται στον ελεύθερο σκοπευτή στόχος που βρίσκεται στην
περιοχή ανιχνεύσεως. Υποδεικνύεται σ' αυτόν να εκλέξει και να
καταλάβει την καλύτερη θέση βολής, ελεύθερου σκοπευτή, του
χώρου, στον οποίο βρίσκεται και να εκτελέσει τις κινήσεις, τις οποίες
θα έκανε, αν έριχνε ένα φυσίγγιο κατά του υποδειχθέντα στόχου.
Ύστερα ο εκπαιδευτής τονίζει τα ορθά και εσφαλμένα σημεία των
ενεργειών και της θέσης που διαλέγει ο ελεύθερος σκοπευτής.
(2) Ο εκπαιδευτής διαλέγει τμήμα από το έδαφος, στον καθορισμένο
τομέα βολής, για μια θέση παρατηρητού - ελεύθερου σκοπευτή και
σημειώνει με πλαίσια ή σημαίες διάφορα πιθανά σημεία κατάλληλα να
χρησιμοποιηθούν σαν θέσεις ελεύθερου σκοπευτού. Ζητάει ακόμη από
τους εκπαιδευόμενους, να επιλέξουν τη καλύτερη από τις θέσεις αυτές
σαν θέση βολής ελεύθερου σκοπευτή και άλλη μια σαν ανταλλακτική
θέση. Ζητάει από τον καθένα να αναφέρει τα χαρακτηριστικά, τα
οποία έλαβε υπ' όψη του, για να διαλέξει ή να απορρίψει καθεμιά από
τις πιθανές αυτές θέσεις. Ύστερα ο εκπαιδευτής δείχνει τις θέσεις που
διάλεξε αυτός, αφού αναπτύξει, μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, τα
πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε θέσης. Η άσκηση
επαναλαμβάνεται, χρησιμοποιώντας άγνωστο και διαφορετικής
μορφής έδαφος. Οι εκπαιδευόμενοι εκλέγουν θέσεις, χωρίς τη βοήθεια
πλαισίων και σημαιών για την καθοδήγηση τους.
(3) Καθορίζεται στον ελεύθερο σκοπευτή τομέας, που υποτίθεται, ότι τον
κατέχει ο εχθρός. Ζητείται απ' αυτόν να μελετήσει καλά το έδαφος και
να διαλέξει δρομολόγιο για τη θέση βολής που του καταδείχθηκε.
Αφού ο ελεύθερος σκοπευτής διαλέξει το δρομολόγιο (το οποίο
καταδεικνύει ή περιγράφει ή διατρέχει), ζητείται απ' αυτόν, να
156
αναπτύξει τους λόγους, για τους οποίους διάλεξε αυτό το δρομολόγιο.
Ο εκπαιδευτής υποδεικνύει τα σφάλματα που τυχόν έκανε. Ύστερα ο
ελεύθερος σκοπευτής οδηγείται στην καθορισμένη θέση βολής, όπου
του εξηγείται, ότι υποτίθεται ότι μόλις έκανε βολή απ' αυτή τη θέση
τώρα πρέπει να διαλέξει νέα θέση και δρομολόγιο γι' αυτή. Ο
ελεύθερος σκοπευτής δίνει τη λύση του και τη δικαιολογεί.
c. Συνηθισμένα Σφάλματα
(1) Η θέση που εκλέχθηκε είναι εκτεθειμένη ή εμφανής.
(2) Η θέση που εκλέχθηκε δεν παρέχει καλό πεδίο βολής.
(3) Ο ελεύθερος σκοπευτής αποκαλύπτεται απ' το σχήμα του κράνους, τον
ώμο, τα χέρια ή τα πόδια του, ανάλογα με τη γωνία, με την οποία
κάποιος τον παρατηρεί.
(4) Η θέση που εκλέχθηκε είναι εκτεθειμένη στις ακτίνες του ήλιου και
καθόλου κρυμμένη σε σκιά. Δεν παρέχει καλυμμένο δρομολόγιο
συμπτύξεως.
(5) Οι κινήσεις του ελεύθερου σκοπευτή κατά τη προσέγγιση του προς τη
θέση βολής είναι απότομες.
10. Ασκήσεις Διορθώσεως Σκοπεύσεως

a. Σκοπός. Να εξασκηθεί ο ελεύθερος σκοπευτής στο τρόπο χρησιμοποιήσεως
της μεθόδου διορθώσεως σκοπεύσεως.
b. Μέθοδοι ενέργειας
(1) Οι εκπαιδευόμενοι ρυθμίζουν το τυφέκιο τους στα 300 μέτρα, για
εκτέλεση βολής σε πεδίο βολής γνωστών αποστάσεων. Ύστερα
μετακινούνται στις θέσεις βολής των 200 μέτρων και σκοπεύουν
στους δίσκους Καταδείξεως, που τοποθετούνται σε απόσταση τόσων
εκατοστών κάτω απ' το κέντρο του στόχου, που αντιστοιχούν στη
διόρθωση του συγκεκριμένου όπλου για την απόσταση των 200 μ.
προκειμένου να πετυχαίνεται το κέντρο του στόχου. Όταν
εξοικειωθούν με τη διόρθωση αυτή της σκοπεύσεως, αφαιρούνται οι
δίσκοι Καταδείξεως και οι άνδρες προσδιορίζουν μόνοι τους την
απαιτούμενη διόρθωση σκοπεύσεως. Ύστερα μετακινούνται στις
θέσεις βολής 400 μέτρων και χρησιμοποιούν σαν σημεία σκοπεύσεως
δίσκους τοποθετημένους σε απόσταση τόσων εκατοστών πάνω απ' το
κέντρο του στόχου, που αντιστοιχούν στη διόρθωση του
συγκεκριμένου όπλου για την απόσταση αυτή. Αμέσως όταν
εξοικειωθούν με τη διόρθωση αυτή της σκοπεύσεως, αφαιρούνται οι
δίσκοι Καταδείξεως και οι άνδρες προσδιορίζουν μόνοι τους την
απαιτούμενη διόρθωση σκοπεύσεως. Ύστερα μετακινούνται στις
θέσεις βολής 500 μέτρων και επαναλαμβάνουν την άσκηση. Η
εκπαίδευση αυτή συνεχίζεται με τα τυφέκια ρυθμισμένα στα 200
μέτρα και ύστερα στα 400 μέτρα.
(2) Ο εκπαιδευτής τοποθετεί στόχους Ε και Ι σε κατάλληλη περιοχή που
να παρουσιάζει ποικιλόμορφο έδαφος και σε αποστάσεις 100 μέχρι
600 μέτρα. Οι άνδρες ρυθμίζουν τα τυφέκια τους στα 400 μέτρα και
εκτελούν βολή κατά των στόχων εκτιμώντας κάθε φορά την απόσταση
και την απαιτούμενη διόρθωση σκοπεύσεως. Η άσκηση
επαναλαμβάνεται σε άλλες περιοχές, μέχρις ότου οι ελεύθεροι
σκοπευτές να αποκτήσουν την ικανότητα να προσβάλλουν στόχους
μάχης σε διάφορες αποστάσεις. Με την πρόοδο της εκπαιδεύσεως
157
πρέπει και οι στόχοι να παρουσιάζονται κάθε φορά και λιγότερο
εμφανείς. Η απόκρυψη και η παραλλαγή της θέσης ελεύθερου
σκοπευτή δεν εξετάζονται κατά την εκτέλεση της ασκήσεως αυτής.
11. Βολές Μάχης

a. Σκοπός
Να επιτύχουμε ταχύτητα στον εντοπισμό στόχων, την εκτίμηση αποστάσεως,
τον προσδιορισμό της διορθώσεως σκοπεύσεως και την εκτέλεση εύστοχων
πυρών, χωρίς να προδίδεται η θέση του ελεύθερου σκοπευτή.
b. Μέθοδος Εκτελέσεως
(1) Πρώτη Άσκηση. Δίνονται σε ζεύγος ελευθέρου σκοπευτού και
παρατηρητού 16 φυσίγγια και χρόνος απεριόριστος και ζητείται απ'
αυτούς να προσβάλουν 8 στόχους (4 στόχους Ι και 4 στόχους Ε). Οι
στόχοι εμφανίζονται ανά ένας κάθε φορά. Οι στόχοι Ι εμφανίζονται σε
αποστάσεις 300-500 μέτρων. Οι στόχοι Ε εμφανίζονται σε αποστάσεις
400-600 μέτρων. Η βαθμολογία γίνεται όπως παρακάτω:
Μεγίστη Βαθμολογία
Για κάθε επιτυχία στο στόχο Ι 3 βαθμοί............12
Για κάθε επιτυχία στο στόχο Ε 2 βαθμοί..............8
Για κάθε φυσίγγιο που δεν εβλήθη 4 βαθμοί............32(α)
Σύνολο..............52
Παρατήρηση
(α) Το σύστημα αυτό βαθμολογίας βραβεύει με επί πλέον
βαθμούς τις επιτυχίες με μια και μόνη βολίδα.
Με συνθηματικό του εκπαιδευτή, εμφανίζεται στόχος, τον οποίο
κρατάει άνδρας που βρίσκεται μέσα σε ατομικό όρυγμα. Όταν ο
στόχος προσβληθεί ή όταν βληθούν δύο φυσίγγια σ' αυτόν, κατεβαίνει
ο στόχος και κρύβεται. Ύστερα ο εκπαιδευτής δίνει το συνθηματικό
για την εμφάνιση του επόμενου στόχου. Αυτή η διαδικασία
επαναλαμβάνεται, μέχρι να εκτελεσθεί βολή και στους οκτώ στόχους.
Η σειρά εμφανίσεων των στόχων ποικίλλει, έτσι ώστε ο ελεύθερος
σκοπευτής να μη γνωρίζει, σε ποιο σημείο πρόκειται να εμφανισθεί ο
επόμενος στόχος. Στη θέση βολής βρίσκεται διαιτητής για να
εξασφαλίσει την τήρηση των κανόνων προστασίας και παραλλαγής
από το ζεύγος παρατηρητή - ελεύθερου σκοπευτή.
Ο διαιτητής απαγορεύει την εκτέλεση πυρών, όταν οι άνδρες δεν είναι
σωστά και καλά καλυμμένοι.
(2) Δεύτερη Άσκηση: Η άσκηση αυτή είναι η ίδια περίπου με τη πρώτη,
με τη διαφορά, ότι σ' αυτή διατίθεται στο ζεύγος παρατηρητή -
ελεύθερου σκοπευτή μόνο 1' κατά στόχο για παρατήρηση της
περιοχής, εντοπισμό του στόχου και προσβολή του.
(3) Τρίτη Άσκηση: Δίνονται στο ζεύγος παρατηρητή-ελεύθερου σκοπευτή
12 φυσίγγια και ζητείται απ' αυτούς η προσβολή 4 στόχων Ε,
τοποθετημένων σε αποστάσεις από 600 μέχρι 1000 μέτρα. Ο
σκοπευτής στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιεί ακριβέστατη ρύθμιση
για την απόσταση κάθε στόχου. Η σειρά ενεργειών είναι αυτή όπως
και στην πρώτη άσκηση. Η βαθμολογία γίνεται όπως παρακάτω:
158
Μεγίστη Βαθμολογία
Για κάθε επιτυχία στο στόχο Ε 4 βαθμοί...........16
Για κάθε φυσίγγιο που δεν εβλήθει 2 βαθμοί...........16
Σύνολο.............32
Η συνολική μέγιστη βαθμολογία και για τις τρεις αυτές ασκήσεις είναι
136. Όταν ο ελεύθερος σκοπευτής εκτελέσει και τις τρεις ασκήσεις,
εναλλάσσεται στα καθήκοντα του με τον παρατηρητή του. Η συνολική
μέγιστη βαθμολογία του ζεύγους παρατηρητού-ελεύθερου σκοπευτή είναι
272
159
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η
ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
TMHMA 37.
ΜΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ
1. Γενικά
a. Μεταξύ των διαφόρων μεθόδων, που χρησιμοποιούνται για την εξακρίβωση
των θέσεων εχθρικών όπλων, είναι και η μέθοδος που εκμεταλλεύεται τα
ακουστικά φαινόμενα που συμβαίνουν κατά την εκπυρσοκρότηση του όπλου
και κατά τη διαδρομή της σφαίρας στον αέρα. Με κατάλληλη εκπαίδευση
πάνω στα ακουστικά φαινόμενα, είναι δυνατό να έχουμε χρήσιμες ενδείξεις
στη διάρκεια της μάχης, σχετικά με τη θέση (περίπου) των εχθρικών όπλων
που μας βάλλουν. Εύκολα συμπεραίνεται από τα παραπάνω, η μεγάλη
σπουδαιότητα της γνώσης αυτών των φαινομένων, ιδιαίτερα για τον πεζό.
Εδώ δίνονται τα πολύ απαραίτητα στοιχεία απ' τη θεωρία για τα ακουστικά
φαινόμενα, την οργάνωση ασκήσεων και την πρακτική εφαρμογή τους.
Το κεφάλαιο αυτό προϋποθέτει και γνώσεις Φυσικής. Είναι μέρος του
κανονισμού Βολής, όπου γίνεται πλήρης ανάλυση των φαινομένων. Τα
φαινόμενα αυτά είναι:
(1) Η εκπυρσοκρότηση.
(2) Το πλατάγισμα.
(3) Το σύριγμα.
b. Όταν πυροβολεί ένα πολεμικό όπλο συμβαίνουν τα παρακάτω, από
ακουστικής πλευράς:
(1) Από την ανάφλεξη της πυρίτιδας του φυσιγγίου δημιουργούνται αέρια,
που, όπως είναι γνωστό, σπρώχνουν τη βολίδα μέσα στο κοίλο της
κάνης. Όταν η βολίδα φύγει από το στόμιο της κάνης, τα αέρια που
εκτονώνονται χτυπούν απότομα τον αέρα και έτσι παράγεται ένα
ηχητικό κύμα (κρότος), που ονομάζουμε εκπυρσοκρότηση.
(2) Η βολίδα όταν περάσει απ' το στόμιο της κάνης, κινείται με
μεγαλύτερη ταχύτητα απ' τον ήχο (δηλ. πάνω από 340 μέτρα το 1 δλ),
ενώ μετά από λίγο κινείται με μικρότερη ταχύτητα από τον ήχο.
Όμως επειδή κτυπά τον αέρα διαδοχικά και συνέχεια, σε κάθε σημείο
της τροχιάς της, παράγει ηχητικά κύματα-κρότους.
Όταν κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα από τον ήχο, τα κύματα που
παράγονται διαδοχικά, συγχωνεύονται σ' ένα κύμα και τότε ακούγεται
ένας μόνο, έντονος, ξερός κρότος που ονομάζουμε πλατάγισμα.
(3) Όταν η ταχύτητα αυτή γίνεται, μετά από λίγο, μικρότερη από την
ταχύτητα του ήχου, τα κύματα που παράγονται διαδοχικά, ακούγονται
σαν ένα συνεχές κύμα, που ονομάζουμε σύριγμα.
(4) Ο ήχος της εκπυρσοκροτήσεως είναι μάλλον υπόκωφος και όχι τόσο
οξύς όσο του πλαταγίσματος.
(5) Ο παρατηρητής ακούει το πλατάγισμα, όταν βρίσκεται μέσα στο χώρο,
που σχηματίζει κώνος 60ο κι απ' τις δύο πλευρές της τροχιάς της
βολίδας, με κορυφή τη θέση του όπλου (Εικόνα 15). Το πλατάγισμα
παύει να παράγεται, όταν η ταχύτητα της βολίδας γίνει ίση με την
160
ταχύτητα του ήχου. Από το σημείο αυτό αρχίζει να παράγεται το
σύριγμα.
(6) Το σύριγμα ακούγεται όταν η τροχιά της βολίδας περνάει αρκετά
κοντά στον παρατηρητή.
2. Διαλογή των κρότων εκπυρσοκροτήσεως, πλαταγίσματος,

συρίγματος.
a. Όταν η βολίδα κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα από την ταχύτητα του ήχου,
θα προπορεύεται πάντα από το κύμα-πλατάγισμα και τότε ο παρατηρητής
ακούει διαδοχικά:
(2) Την εκπυρσοκρότηση.
Στην περίπτωση αυτή, όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση του όπλου που
πυροβολεί, από τον παρατηρητή τόσο θα είναι μεγαλύτερο το χρονικό
διάστημα, που χωρίζει τους δύο κρότους χωρίς όμως ποτέ να ξεπερνά τα 9/10
του δευτερολέπτου.
b. Όταν η βολίδα αρχίζει να κινείται με ταχύτητα μικρότερη απ' την ταχύτητα
του ήχου, το κύμα πλαταγίσματος που δημιουργήθηκε μέχρι τότε, θα την
προσπεράσει, ενώ το κύμα της εκπυρσοκροτήσεως θα την πλησιάζει
σταδιακά. Τότε ο παρατηρητής ακούει διαδοχικά:
(3) Την εκπυρσοκρότηση.
c. Για παρατηρητή που βρίσκεται κοντά στην τροχιά της βολίδας, το χρονικό
διάστημα μεταξύ του πλαταγίσματος και της εκπυρσοκροτήσεων θα είναι στο
εξής σταθερό και λίγο κατώτερο από 9/10 του δευτερόλεπτου.
Πιο πέρα απ' την απόσταση των 200-1200 μέτρων ανάλογα με το είδος της
βολίδας, το κύμα της εκπυρσοκροτήσεως προσπερνά τη βολίδα, και τότε η
σειρά των κρότων που ακούγονται είναι:
(1) Το πλατάγισμα
(2) Η εκπυρσοκρότηση
Στη ζώνη αυτή, το χρονικό διάστημα μεταξύ της εκπυρσοκροτήσεως και του
συρίγματος αυξάνει και μπορεί να φτάσει πολλά δευτερόλεπτα, ενώ το
χρονικό διάστημα μεταξύ του πλαταγίσματος και της εκπυρσοκροτήσεως
παραμένει πάντα σταθερό (9/10 του δευτερολέπτου).
161
3. Διδάγματα
Μετά τα παραπάνω, ο στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει ότι:
a. Όταν ακούει πλατάγισμα και εκπυρσοκρότηση, χωρίς να διακρίνει σύριγμα,
σημαίνει ότι πυροβολείται από απόσταση μικρότερη από 1000 μέτρα. Η
απόσταση αυτή είναι τόσο μικρότερη, όσο μικρότερο είναι το χρονικό
διάστημα που χωρίζει τους δύο κρότους. Η θέση του όπλου θα αναζητηθεί
προς τη διεύθυνση, απ' όπου ήρθε ο κρότος της εκπυρσοκροτήσεως.
Αν ο στρατιώτης ακούει το πλατάγισμα δεξιά του, αυτό σημαίνει, ότι η θέση
του όπλου που πυροβολεί, βρίσκεται πιο αριστερά απ' τη θέση απ' όπου
φαίνεται ότι προέρχεται το πλατάγισμα και τόσο πιο αριστερά, όσο πιο κοντά
και πιο έντονα ακούγεται αυτό. Το αντίστροφο συμβαίνει όταν το πλατάγισμα
ακούγεται από αριστερά.
b. Όταν ακούει πρώτα πλατάγισμα και μετά σύριγμα και εκπυρσοκρότηση, αυτό
σημαίνει, ότι πυροβολείται από απόσταση 1000-1200 μ. και όσο μεγαλύτερο
είναι το χρονικό διάστημα που χωρίζει τον κρότο από το πλατάγισμα, τόσο
μεγαλύτερη είναι η απόσταση. Η αναζήτηση της διευθύνσεως του όπλου που
πυροβολεί, θα στηριχθεί στις ίδιες, όπως παραπάνω, ενδείξεις.
c. Όταν ακούει πρώτα το πλατάγισμα, μετά την εκπυρσοκρότηση και τελευταίο
το σύριγμα, τότε σημαίνει, ότι πυροβολείται από απόσταση μεγαλύτερη από
2.100 μ.
Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που χωρίζει τον κρότο της
εκπυρσοκροτήσεως απ' το σύριγμα, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απόσταση.
Στις αποστάσεις αυτές η διεύθυνση, απ' όπου προέρχεται η εκπυρσοκρότηση,
πλησιάζει τη διεύθυνση του πλαταγίσματος.
TMHMA 38.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
1. Γενικά
Απ' όλα τα παραπάνω συμπεραίνεται η σπουδαιότητα και η ανάγκη της εκπαιδεύσεως
του στρατιώτη στη γνώση των ακουστικών φαινομένων που παράγονται κατά τη
διαδρομή της βολίδας στον αέρα.
Μ' αυτή τη γνώση θα γίνει ικανός να αναζητήσει και να βρει τις θέσεις των όπλων
του αντιπάλου του και επομένως θα καλυφθεί και θα εξουδετερώσει με τα δικά του
πυρά τον εχθρό. Γι' αυτό, ο στρατιώτης πρέπει να μπορεί να ξεχωρίσει καλά τους
κρότους πλαταγίσματος και εκπυρσοκροτήσεως και με τη βοήθεια της σειράς των
κρότων αυτών, σε συνδυασμό με το σύριγμα της βολίδας και το χρονικό διάστημα
που χωρίζει τον κρότο της εκπυρσοκροτήσεως απ' τον κρότο του πλαταγίσματος,
πρέπει να μπορεί να καθορίζει το χώρο, όπου πρέπει ν' αναζητήσει τα όπλα του
εχθρού. Η εκπαίδευση θα αποσκοπεί στην επιτυχία των παρακάτω, προοδευτικά:
a. Στην κατάδειξη της διαφοράς των κρότων εκπυρσοκροτήσεως και
πλαταγίσματος.
b. Στην απόκτηση σαφής ιδέας για την εντύπωση που παράγεται στα νεύρα.
c. Στην κατάδειξη της διαδοχής του πλαταγίσματος, του συρίγματος και της
εκπυρσοκροτήσεως και τη γνώση των αποστάσεων, όπου συμβαίνουν τα
φαινόμενα αυτά.
d. Στην εκμάθηση του προσδιορισμού της θέσεως ενός όπλου, από τα
πλαταγίσματα των βολίδων που εκτοξεύονται απ' αυτό, σε συνδυασμό με τον
κρότο της εκπυρσοκροτήσεως.
162
Σημείωση: Τα αντικείμενα των υποπαραγράφων α και β, μπορούν να διδαχτούν
παράλληλα σε όλες τις βολές εκπαιδεύσεως και μάχης από απόσταση 200 μ και πάνω,
εφόσον οι βολές αυτές γίνονται πάνω σε βληματοδόχο, που έχει κρύπτη για
σημειωτές.
Τα αντικείμενα των υποπαραγράφων (γ) και (δ) απαιτούν την οργάνωση ειδικών
ασκήσεων.
2. Εφαρμογές
Στην άσκηση αυτή εξετάζονται ειδικότερα, το ζήτημα της ανακάλυψης των θέσεων
και όπλων, με τη βοήθεια των ηχητικών φαινομένων.
a. Σε διάφορες αποστάσεις από 200-1200 μ. και από διαφορετικές κατευθύνσεις
προς το Τμήμα που εκπαιδεύεται, τοποθετούνται άνδρες με αυτόματα
τυφέκια, οπλοπολυβόλα και πολυβόλα. Π.χ. Στα 200 μ. τυφέκια
b. Στα 400 μ. τυφέκια και οπλοπολυβόλο (ομάδα). Στα 800 μ. τυφέκια και
οπλοπολυβόλο, πολυβόλο (ομάδα). Στα 1200 μ. ελαφρό πολυβόλο (7,62 χιλ.).
c. Τα παραπάνω τμήματα καταλαμβάνουν θέσεις μάχης και καλύπτονται
κατάλληλα, πριν να φτάσει το εκπαιδευτικό τμήμα.
d. Το τμήμα που εκπαιδεύεται τοποθετείται πάνω σε ύψωμα που προσφέρει
κάλυψη και παρατήρηση και καλύπτεται, καταλαμβάνοντας θέσεις μάχης.
e. Με προκαθορισμένο σήμα, εκτελούνται σποραδικά πυρά από τυφέκιο,
οπλοπολυβόλο και ελαφρό πολυβόλο διαδοχικά από τις διάφορες θέσεις. Στη
συνέχεια εκτελούνται πυρά από όλα τα όπλα.
f. Οι άντρες προσπαθούν να καθορίσουν, με τη βοήθεια των ηχητικών
φαινομένων, περίπου την απόσταση και την κατεύθυνση, απ' όπου
πυροβολούν τα όπλα και μετά να προσδιορίσουν, αν γίνεται, τη θέση τους.
3. Μέτρα Ασφαλείας
Τα σημεία σκοπεύσεως των διαφόρων όπλων καθορίζονται με ακρίβεια και έτσι που
οι βολίδες να περνούν, το λιγότερο 10 μ. πάνω και 50 μ. δεξιά ή αριστερά των θέσεων
του εκπαιδευομένου τμήματος. Τα σκοπευτικά όργανα των όπλων που θα
χρησιμοποιηθούν πρέπει να έχουν υποστεί πρόσφατο έλεγχο και ρύθμιση.
163
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ
ΜΑΧΗΣ
TMHMA 39.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ
1. Γενικά
Η τακτική εκπαίδευση αποσκοπεί στο να καταστήσει κάθε στρατιώτη ικανό να
χρησιμοποιεί καλά το έδαφος και το όπλο του, καθώς και να ενεργεί
εκμεταλλευόμενος τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει κάθε τακτική κατάσταση.
Παρακάτω παρέχονται γενικές κατευθύνσεις σχετικά με την οργάνωση και εκτέλεση
ασκήσεων που αφορούν στην ατομική τακτική εκπαίδευση (για τα σπουδαιότερα
αντικείμενα).
2. Κάλυψη - Απόκρυψη
a. Διάλεξη-Επίδειξη. Στη διάλεξη αναπτύσσονται οι όροι Κάλυψη-Απόκρυψη
και η σπουδαιότητα τους. Κατά τη διάρκεια της διαλέξεως και στην
κατάλληλη στιγμή, τμήματα επιδείξεων παρουσιάζουν τον ορθό και τον
λανθασμένο τρόπο καλύψεως και αποκρύψεως. Εάν διατίθεται εκπαιδευτική
ταινία ή κασέτα (βίντεο) επιβάλλεται η χρησιμοποίηση τους.
b. Πρακτική Εξάσκηση. Εκλέγεται έδαφος, το οποίο παρέχει όσο το δυνατό
περισσότερα είδη προκαλυμμάτων, όπως για παράδειγμα, τοίχος, φράγμα,
μεμονωμένοι θάμνοι ή δέντρα, αναχώματα, πτυχές του εδάφους κ.λπ. Το
εκπαιδευόμενο τμήμα διαιρείται σε μικρές ομάδες. Στη συνέχεια, ο
εκπαιδευτής ζητά από τους άνδρες της μιας ομάδας να καλυφθούν ή να
κρυφτούν και από τους άνδρες της άλλης να προσπαθήσουν να τους βρουν.
Με αυτό τον τρόπο θα φανεί ποιοι δεν γνωρίζουν να καλύπτονται ή να
κρύβονται. Οι ρόλοι εναλλάσσονται διαδοχικά. Ο εκπαιδευτής και οι βοηθοί
του ασκούν συνεχώς έλεγχο και επιβλέπουν.
c. Μετά από την πρακτική εξάσκηση, ακολουθεί ολιγόλεπτη κριτική, στην οποία
τονίζονται τα σφάλματα που παρατηρήθηκαν και εξάγονται τα συμπεράσματα
από το όλο μάθημα.
3. Εκλογή και Κατάληψη Θέσεως Μάχης

a. Διάλεξη-Επίδειξη. Ο εκπαιδευτής αναπτύσσει τους όρους τους οποίους πρέπει
να πληροί μία θέση μάχης και το πως καταλαμβάνεται. Παράλληλα,
υποδεικνύει, με ένα Τμήμα επιδείξεων, τον ορθό τρόπο καταλήψεως μιας
θέσεως μάχης και τον τρόπο αποκρύψεως της.
b. Πρακτική εξάσκηση. Επιλέγεται έδαφος που να παρέχει πολλά είδη
προκαλυμμάτων. Οι εκπαιδευόμενοι κατανέμονται σε ομάδες και
διατάσσονται σε θέσεις μάχης. Άλλες ομάδες προσπαθούν να βρουν τα
σφάλματα τους. Στη συνέχεια διατάσσεται εναλλαγή των ρόλων. Ο
εκπαιδευτής με τους βοηθούς του επιβλέπουν και ελέγχουν.
c. Κριτική. Μετά το τέλος της ασκήσεως, ακολουθεί ολιγόλεπτη κριτική και
ανακεφαλαίωση των όσων διδάχθηκαν.
164
4. Παραλλαγή
a. Διάλεξη-Επίδειξη. Ο εκπαιδευτής, για να καταδείξει τις αρχές τα υλικά και
τον ορθό τρόπο παραλλαγής, χρησιμοποιεί τμήμα επιδείξεως, του οποίου οι
άνδρες έχουν καταλάβει ορθές θέσεις, πολύ κοντά στους εκπαιδευόμενους. Οι
άνδρες του Τμήματος επιδείξεως έχουν παραλλαγεί με διάφορους τρόπους.
Ένας, για παράδειγμα, φέρει στολή εκστρατείας, έχοντας το πρόσωπο, τα
χέρια, το λαιμό και τα υλικά του παραλλαγμένα για ημερήσια επιχείρηση.
Ένας άλλος φορά στολή από παραλλαγμένο σάκο. Κάποιος τρίτος έχει
παραλλάξει τη στολή του με χρώμα. Ορισμένοι άλλοι έχουν παραλλαγεί για
νυχτερινή επιχείρηση. Ο εκπαιδευτής καλεί τους εκπαιδευόμενους να τους
βρουν και να τους υποδείξουν. Στη συνέχεια παρουσιάζει τους άνδρες του
Τμήματος επιδείξεως και εξηγεί πότε πρέπει να χρησιμοποιείται κάθε τρόπος
παραλλαγής, ανάλογα με τις συνθήκες και το έδαφος. Εξηγεί, επίσης, στους
εκπαιδευόμενους πως θα μπορούσαν να παραλλάξουν το κράνος, την
ξιφολόγχη, το υδροδοχείο, το πρόσωπο, τα χέρια και το λαιμό τους για τις
νυχτερινές επιχειρήσεις.
b. Πρακτική Εξάσκηση. Δίνεται εντολή σε κάθε εκπαιδευόμενο να παραλλάξει
τον εαυτό του. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευόμενος εξετάζεται, για να διαπιστωθεί
εάν είναι σε θέση να παραλλάξει τον οπλισμό και την εξάρτηση του για
επιχειρήσεις τόσο κατά την ημέρα, όσο και κατά τη νύχτα. Εξετάζεται, επίσης,
εάν γνωρίζει να εκμεταλλεύεται κάθε φορά τις ειδικές συνθήκες του
περιβάλλοντος, ώστε να μην είναι ευδιάκριτος μέσα σ' αυτό.
c. Κριτική. Ασκείται κριτική και εξάγονται συμπεράσματα.
5. Παρατήρηση
a. Διάλεξη. Ο εκπαιδευτής αναπτύσσει τις αρχές παρατήρησης.
b. Πρακτική Εξάσκηση. Οι εκπαιδευόμενοι καλούνται να στρέψουν την
παρατήρηση τους προς μία συγκεκριμένη περιοχή του εδάφους, στην οποία
τμήματα επιδείξεως εκτελούν διάφορες ενέργειες, με βάση τις οδηγίες του
εκπαιδευτή. Αυτό που ζητείται από τους εκπαιδευόμενους είναι να
σημειώσουν αυτές τις κινήσεις. Ο εκπαιδευτής τονίζει ότι στην περίπτωση
που τηρηθούν ο ορθός τρόπος και μέθοδος παρατηρήσεως, είναι δυνατό να
ανακαλυφθούν και να σημειωθούν τόσο τα μεμονωμένα άτομα, όσο και οι
ενέργειες τους και γενικά, κάθε δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στο πεδίο
που παρατηρείται.
Σημείωση: Οι παραπάνω ασκήσεις, εάν συνδυασθούν, μπορούν να εφαρμοστούν για
την εξέταση των ακολούθων αντικειμένων:
· Κάλυψη - Απόκρυψη - Παρατήρηση.
· Παρατήρηση και Αναφορά.
· Σπουδή και Επισήμανση του Εδάφους.
6. Κινήσεις στη διάρκεια της Ημέρας και της Νύκτας.

a. Επίδειξη. Όλες οι μέθοδοι κινήσεως, τόσο στη διάρκεια της ημέρας, όσο και
της νύκτας, επιδεικνύονται στους εκπαιδευόμενους, με τη βοήθεια ενός
Τμήματος επιδείξεως. Ο εκπαιδευτής επεξηγεί πότε πρέπει να χρησιμοποιείται
κάθε μέθοδος.
b. Πρακτική Εξάσκηση. Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ζεύγη και
εφαρμόζεται η μέθοδος της αλληλοδιδαχής. Ο εκπαιδευτής και οι βοηθοί του
επιβλέπουν και ελέγχουν συνεχώς.
165
Σημείωση:Παρόμοια άσκηση οργανώνεται για τη διέλευση εμποδίων, τόσο την
ημέρα, όσο και τη νύκτα. Για την άσκηση καλό είναι να χρησιμοποιείται, σαν έδαφος,
ο στίβος μάχης, γιατί σ' αυτόν υπάρχουν όλα τα συνήθη εμπόδια ενός πεδίου μάχης.
7. Ατομική Προστασία
a. Ενεργά Μέτρα Ατομικής Προστασίας.
(1) Εξήγηση και Επίδειξη. Ο εκπαιδευτής οργανώνει άσκηση πυρός και
κινήσεως δύο ανδρών, που εκτελείται από μία ομάδα επιδείξεως. Για
το σκοπό αυτό δίνεται μια απλή υποθετική κατάσταση, ότι δηλαδή οι
δύο άνδρες, που εκινούντο στη κεφαλή της ομάδας τους σε κάποιο
δρομολόγιο, εβλήθησαν από κάποιο πλευρό ή από μεμονωμένους
τυφεκιοφόρους του εχθρού. Ο ομαδάρχης διατάσσει τους δύο άνδρες
να κινηθούν και να εξοντώσουν τον εχθρό, που εμποδίζει την ομάδα
τους να προχωρήσει.
Οι άνδρες μετά την κατάστρωση ενός απλού σχεδίου (σε συνεργασία)
προχωρούν με συνδυασμό πυρός και κινήσεως μέχρι αποστάσεως
βολής με χειροβομβίδα, οπότε ο ένας εκσφεντονίζει τη χειροβομβίδα,
καλυπτόμενος, από τον άλλο. Μετά την έκρηξη της χειροβομβίδας,
ορμούν και οι δύο κατά του εχθρού με τη λόγχη επί του όπλου.
(2) Πρακτική Εξάσκηση. Ο εκπαιδευτής κατανέμει το Τμήμα της
Διμοιρίας. Κάθε Διμοιρία πρέπει να έχει προετοιμάσει τουλάχιστο δύο
δρομολόγια για τη διεξαγωγή παρόμοιας ασκήσεως, όπως παραπάνω.
Η άσκηση εκτελείται με αβολίδωτα φυσίγγια και επαναλαμβάνεται με
πραγματικά.
b. Παθητικά Μέτρα
(1) Επίδειξη. Ο εκπαιδευτής οδηγεί το Τμήμα του στο έδαφος, στο οποίο
έχουν προπαρασκευασθεί εκ των προτέρων θέσεις μάχης διαφόρου
βαθμού προστασίας. Εξηγεί τη χρήση τους και το τρόπο κατασκευής
τους.
(2) Πρακτική εξάσκηση. Οι εκπαιδευόμενοι διατάσσονται να
κατασκευάσουν μία τουλάχιστο θέση μάχης απ' όλα τα είδη που
επιδείχθηκαν.
(3) Επειδή η παραπάνω εργασία απαιτεί αρκετό χρόνο, για την καλύτερη
εξάσκηση των στρατιωτών πρέπει να ζητάμε την κατασκευή θέσεων
μάχης σε κάθε άσκηση και γενικά όσες φορές το θέμα και ο
διατιθέμενος χρόνος εκπαιδεύσεως το επιτρέπει.
TMHMA 40.
ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΟΡΑΣΗ
1. Υλικό και Διεξαγωγή εκπαιδεύσεως στη νυκτερινή όραση.

a. Για την πραγματοποίηση ασκήσεων νυκτερινής οράσεως σε κλειστό χώρο, ο
εκπαιδευτής χρησιμοποιεί τα παρακάτω υλικά και μέσα:
Αίθουσα η οποία μπορεί να συσκοτισθεί απόλυτα, λευκές οθόνες (ύψους 1,5
μέτρου), τοποθετημένες σε αντίθετες πλευρές της αίθουσας και σε ύψος δύο
μέτρων από το πάτωμα, σκιογράφους στηριγμένους από την οροφή σε
διαστήματα τεσσάρων μέτρων και σε απόσταση τριών μέτρων από τις οθόνες,
χάρτες των χρωμάτων της ίριδος, που να απέχουν μεταξύ τους κατά τέσσερα
μέτρα, κρεμασμένους στους τοίχους πάνω απ' τις οθόνες, καθώς και κόκκινα
166
φώτα, κρεμασμένα από το ταβάνι, πάνω από κάθε χάρτη των χρωμάτων της
ίριδας.
b. Ο σκιογράφος (εικόνα 116) προβάλλει εικόνες αντικειμένων στην οθόνη,
όπως εμφανίζονται αυτές στο φυσικό σκοτάδι και επομένως παρέχει ένα
εξαιρετικό εκπαιδευτικό βοήθημα, για την εξάσκηση στη νυχτερινή όραση.
c. Ο σκιογράφος μπορεί να κατασκευασθεί από ένα κιβώτιο διαστάσεων
30x30x24 εκ. Μέσα στο κιβώτιο υπάρχουν: Ένας μικρός λαμπτήρας 110
VOLT και ένας ηλεκτρικός ωρολογιακός κινητήρας που έχει προσαρμοσμένο
ένα βραχίονα, στα άκρα του οποίου είναι προσαρμοσμένες σιλουέτες
αεροσκαφών. Ο ωρολογιακός κινητήρας δημιουργεί με την περιστροφή του
βραχίονα την προβολή στην οθόνη ενός απεικονίσματος αεροσκάφους ανά 30
δευτερόλεπτα. Το περίγραμμα μιας εικόνας διαφόρων αντικειμένων
τοποθετείται στο μπροστινό μέρος του κιβωτίου και έτσι προβάλλονται τα
αντικείμενα στην οθόνη του τοίχου. Η φωτεινή πηγή πρέπει να περιλαμβάνει
ένα ροοστάτη συνδεδεμένο σε σειρά, έτσι ώστε να παρέχεται ο ίδιος φωτισμός
σε όλες τις οθόνες.
d. Σε περίπτωση, κατά την οποία Λείπουν τα κατάλληλα υλικά για την
κατασκευή ενός ολοκληρωμένου τεχνικού σκιογράφου, μπορεί να
κατασκευαστεί άλλος με διάφορα υλικά εκστρατείας (εικόνα 117). Μπορεί να
χρησιμοποιηθεί ένα κιβώτιο πυρομαχικών ή κάτι παρόμοιο. Το κάλυμμα και
μία πλευρά του κιβωτίου αφαιρούνται και οι σιλουέτες, οι οποίες κόβονται
από χαρτόνι, τοποθετούνται μπροστά στη ανοιχτή πλευρά. Σαν φωτεινή πηγή
χρησιμοποιείται τροποποιημένος προβολέας, ώστε να προβληθούν οι
σιλουέτες στην οθόνη.
e. Για την πραγματοποίηση ασκήσεων σε ανοιχτό χώρο, ο εκπαιδευτής
χρησιμοποιεί φυσικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος, τεχνητά
αντικείμενα και άτομα. Οι σκιογράφοι και οι οθόνες δεν πρέπει να
χρησιμοποιούνται σε ανοιχτούς χώρους.
2. Εκπαίδευση στη νυκτερινή όραση.

a. Η εκπαίδευση στη νυκτερινή όραση μπορεί να γίνει σε ανοικτούς ή κλειστούς
χώρους, θεωρείται όπως καλύτερο να διδαχθεί το αντικείμενο πρώτα σε
κλειστό χώρο.
b. Η διαδικασία της εκπ/σεως σε ανοιχτό χώρο είναι ίδια με αυτή που γίνεται σε
κλειστό χώρο. Η ένταση του φωτισμού πρέπει, να είναι παρόμοια με την
ένταση της λαμπερής ημισελήνου. Αν το φως είναι πολύ αμυδρό, τότε λίγα απ'
αυτά μπορούν να δειχτούν, εάν δε είναι πολύ λαμπρό η εκπαίδευση είναι
μικρής αξίας.
3. Ασκήσεις νυκτερινής οράσεως.

a. Σε κλειστό χώρο
(1) Η κλάση παίρνει θέση, προτού συσκοτισθεί το δωμάτιο και επεξηγείτε
η νυκτερινή όραση. Η αίθουσα κατόπιν συσκοτίζεται και ο
σκιογράφος τίθεται σε ενέργεια. Ο εκπαιδευτής συνεχίζει να ρωτά την
κλάση για εξακρίβωση της ταχύτητας προσαρμογής των ανδρών στο
σκοτάδι. Κατευθύνει τους εκπ/νους να παρατηρούν στο σημείο, στο
οποίο το πάτωμα συναντά τον τοίχο και κατόπιν να παρατηρούν τον
τοίχο, με μικρές απότομες κινήσεις των ματιών από κάτω προς τα
πάνω και αντίστροφα, από πάνω προς τα κάτω, με συχνές απότομες
κινήσεις των ματιών. Αυτό λέγεται επισκόπηση και βοηθάει τους
167
εκπ/νους να εντοπίσουν την οθόνη. Απ' τη στιγμή που θα εντοπίσουν
την οθόνη, ο εκπαιδευτής καθοδηγεί τους εκπ/νους να παρατηρήσουν
πρώτα προς τη μία πλευρά της και κατόπιν προς την άλλη, με τις
άκρες των ματιών τους. Αυτό καλείται αποκεντρωτική όραση. Αυτοί
συνεχίζουν να κινούν τα μάτια τους με αυτό το τρόπο, μέχρι να
εντοπισθεί η γωνία της αποκεντρωτικής οράσεως τους. Ο εκπ/τής
συνεχίζει την εξάσκηση πάνω στην αποκεντρωτική και επισκοπική
όραση, μέχρις ότου οι εκπαιδευόμενοι να αποκτήσουν την κατάλληλη
εμπιστοσύνη. Πολλοί βλέπουν τις εικόνες αλλά δεν πιστεύουν ότι
πραγματικά υπάρχουν, μέχρι να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στην όραση
τους.
(2) Όταν οι οφθαλμοί όλων των εκπ/νων προσαρμοσθούν στο σκοτάδι,
ανάβουν τα κόκκινα φώτα και παρουσιάζεται σ' αυτούς το φάσμα της
ίριδας. Η προσοχή τους κατευθύνεται στην εμφανή εξαφάνιση
διαφόρων χρωμάτων και στο γεγονός, ότι τα υπόλοιπα χρώματα
φαίνονται σαν αποχρώσεις του μαύρου ή του σταχτί χρώματος. Τα
κόκκινα φώτα σβήνονται στη συνέχεια, για να καταδειχθεί το ότι η
νυχτερινή όραση διατηρήθηκε. Ο εκπ/τής κατόπιν καθοδηγεί τους
εκπ/νους να καλύψουν το ένα μάτι και ανάβει κοινό λευκό φως. Οι
εκπαιδευόμενοι καταστρέφουν την προσαρμογή στο σκοτάδι του
ανοικτού ματιού τους, κοιτάζοντας κατ' ευθείαν στο λευκό φως για
ένα περίπου λεπτό.
Στους εκπ/νους δείχνεται από την αρχή το φάσμα της ίριδας και στη
συνέχεια επεξηγείτε ότι τα χρώματα που εξαφανίζονται, κάτω από τον
κόκκινο φωτισμό, περιέχουν όλα κόκκινο χρώμα. Αυτό αποδεικνύει, ότι
τα κόκκινα χρώματα (και οι αποχρώσεις τους) δεν είναι εύκολα ορατά στο
κόκκινο φως. Αφού περάσουν δύο λεπτά κανονικού φωτισμού η αίθουσα
συσκοτίζεται, οι εκπαιδευόμενοι κρατούν κλεισμένο το ένα μάτι τους και
διαπιστώνουν, ότι η προσαρμογή στο σκοτάδι διασώθηκε με τη διατήρηση
του ενός ματιού κλειστού και συνεπώς προσαρμοσμένου στο σκοτάδι.
Όταν οι εκπνοι ανοίξουν και τα δύο μάτια, τότε το μη προσαρμοσμένο
μάτι στο σκοτάδι θα δίνει την αίσθηση ενός μεγάλου βάρους, το οποίο θα
168
το τραβάει προς τα κάτω. Αυτό συμβαίνει, γιατί το μάτι αυτό προσπαθεί
στο βαθμό με το οποίο είναι ήδη προσαρμοσμένο στο σκοτάδι το άλλο
μάτι.
b. Σε ανοιχτό χώρο.
Η διαδικασία είναι η ίδια, με τη διαφορά ότι χρησιμοποιούνται τα υπάρχοντα
φυσικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος, τεχνητά αντικείμενα και δείκτες.
Σε ανοιχτούς χώρους, ο εκπαιδευόμενος μπορεί επί πλέον να χρησιμοποιήσει
και την παρατήρηση με διόπτρα, σημειώνοντας τη βελτίωση της οράσεως
συγκριτικά με τη βελτίωση του γυμνού ματιού.
TMHMA 41.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΣΤΙΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ
1. Σκοπός σε εκστρατεία.
a. Διάλεξη. Ο εκπαιδευτής αναπτύσσει τα καθήκοντα του σκοπού σε εκστρατεία,
τονίζει τη σοβαρότητα της αποστολής του και επεξηγεί τον τρόπο εκτελέσεως
της αποστολής του, τόσο την ημέρα όσο και τη νύκτα.
b. Επίδειξη. Μετά το τέλος της αναπτύξεως γίνεται επίδειξη των λανθασμένων
ενεργειών του σκοπού π.χ.:
(1) Ο σκοπός αφού αντιληφθεί εχθρό να πλησιάζει, δεν ειδοποιεί το
φυλάκιο, αλλά κάνει αναγνώριση μόνος του, οπότε αυτός σκοτώνεται
από τον εχθρό και το φυλάκιο αιφνιδιάζεται.
(2) Ο σκοπός αμέσως όταν αντιληφθεί την εχθρική περίπολο και ενώ αυτή
βρίσκεται μακριά, πυροβολεί εναντίον της χωρίς να ειδοποιήσει το
φυλάκιο και έτσι η εχθρική περίπολος διαφεύγει ανέπαφη.
(3) Ο σκοπός χάνει την ψυχραιμία του μόλις αντιλαμβάνεται να πλησιάζει
φίλια περίπολος, φωνάζει γι' αναγνώριση, ενώ αυτή βρίσκεται μακριά
169
και όταν ο Περιπολάρχης προχωρεί μόνος γι' αναγνώριση, ο σκοπός,
φοβούμενος, πυροβολεί σκοτώνοντας έτσι έναν από τους άνδρες της
περιπόλου, η οποία είναι φίλια.
Μετά την επίδειξη των λανθασμένων ενεργειών του σκοπού, γίνεται
υποδειγματική επίδειξη της όλης εγκαταστάσεως του φυλακίου,
δηλαδή: Αναγνώριση του Αρχιφύλακα, ενέργειες του για την
εγκατάσταση, εντολές του προς τους σκοπούς και η κανονική ενέργεια
του σκοπού σε κάθε περίπτωση.
Έτσι, πρέπει να δοθεί σαφέστατη και πλήρη εικόνα στη σπουδαιότητα
της ατομικής εντολής του σκοπού.
c. Πρακτική Εξάσκηση. Οι εκπαιδευόμενοι κατανέμονται σε ομάδες και
εναλλάσσονται στα καθήκοντα του σκοπού. Στην ομάδα ανατίθενται διάφορες
αποστολές φυλακίου σε άμυνα κ.λπ. Ο εκπαιδευτής δημιουργεί διάφορες
καταστάσεις και επεισόδια, για την πλήρη εξάσκηση των εκπαιδευομένων στα
καθήκοντα του σκοπού.
d. Κριτική. Κατά τη διάρκεια της κριτικής τονίζονται τα σημαντικότερα λάθη
και βγαίνουν τα διδάγματα από το μάθημα.
2. Αγγελιαφόρος
a. Διάλεξη. Από τον εκπαιδευτή αναπτύσσονται οι ενέργειες εκείνου που στέλνει
τον αγγελιαφόρο και οι ενέργειες του αγγελιαφόρου. Τονίζονται οι
σημαντικότερες δυσκολίες και η αντιμετώπιση τους.
b. Πρακτική Εξάσκηση. Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες και δίνονται
εντολές στον καθένα χωριστά ή δύο δύο μαζί, να μεταφέρουν διαταγές ή
αναφορές. Πρέπει να εκλέγεται κατάλληλο έδαφος και ο αποστολέας να είναι
αρκετά μακριά από τον παραλήπτη, κατά τέτοιο τρόπο που ο αγγελιαφόρος να
αναγκασθεί να αναπτύξει και τις γνώσεις του περί προσανατολισμού και
εκλογής και απομνημονεύσεως του δρομολογίου.
Σημείωση:Η καλύτερη εξάσκηση πραγματοποιείται με τη χρησιμοποίηση των
αγγελιαφόρων στις διάφορες ασκήσεις.
170
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι
ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ
1. Γενικά
a. Η χρησιμοποίηση των πυρηνικών όπλων δε μεταβάλλει την αποστολή, που
είναι πάντα η καταβολή του αντιπάλου. Τα ΠΟ πρέπει να είναι σεβαστά αλλά
να μην εμπνέουν το φόβο. Το τμήμα πρέπει να είναι εκπαιδευμένο και να έχει
καλή πειθαρχία για να προστατέψει τον εαυτό του και το υλικό του και να
συνεχίζει την εκπλήρωση της αποστολής του.
b. Για να μπορεί να συνεχίζει το έργο του, υπάρχουν κανόνες που πρέπει να
τηρεί. Να θυμάται, όμως, ότι αυτοί οι κανόνες δεν αντικαθιστούν την ορθή
σκέψη και τη χρήση της στοιχειώδους αντιλήψεως.
1. Φύση των Πυρηνικών Εκρήξεων

a. Η έκρηξη ενός Πυρηνικού Όπλου καθώς και η έκρηξη των συνηθισμένων
βομβών και των βλημάτων προκαλεί ζημιές με τη θερμότητα και το ωστικό
κύμα. Επιπλέον υπάρχει και τρίτος κίνδυνος, η ραδιενέργεια.
b. Παρόλο που το Πυρηνικό Όπλο έχει καταστρεπτική ισχύ, τέτοια που ποτέ
μέχρι τώρα δεν είχε κλειστεί σ' ένα μόνο βλήμα, στην ουσία δεν είναι παρά
μια άλλη μέθοδος δημιουργίας εκρήξεως με ορισμένους περιορισμούς.
Ακόμη και τα πιο μεγάλα Πυρηνικά Όπλα δεν είναι σε θέση ν' ανατινάξουν τη
Γη. Τα αποτελέσματα της θερμότητας και του ωστικού κύματος είναι
παρόμοια μ' εκείνα των συνηθισμένων βομβών και βλημάτων αλλά
πολλαπλασίως μεγαλύτερα. Το νέο στοιχείο στο οποίο διαφέρουν οι
πυρηνικές εκρήξεις από τις συνηθισμένες είναι η ραδιενέργεια. Η ποσότητα
και το είδος της ραδιενέργειας καθορίζονται από το μέγεθος του Όπλου και
τον τύπο της εκρήξεως.
2. Αποτέλεσμα ΠΟ
a. Τα αποτελέσματα δημιουργούνται εξαιτίας των εντόνων αλλαγών της πιέσεως
στο σημείο της εκρήξεως. Η πίεση ή το ωστικό κύμα ξεκινάει από το κέντρο
της εκρήξεως. Μοιάζει με πολύ δυνατό και πολύ ξαφνικό άνεμο.
b. Θερμική Ακτινοβολία: Τα αποτελέσματα της θερμικής ακτινοβολίας
(θερμότητες και λάμψη) οφείλονται στην πύρινη σφαίρα που σχηματίζεται.
Είναι θερμότερη από την επιφάνεια του ήλιου αλλά διαρκεί μόνο μερικά
δευτερόλεπτα.
c. Πυρηνική Ακτινοβολία: Τα αποτελέσματα της δημιουργούνται από δύο
τύπους ακτινοβολίας, την άμεση και την παραμένουσα ραδιενέργεια.
(1) Άμεση Ραδιενέργεια: Είναι η πυρηνική ακτινοβολία που εκλύεται από
την πυρηνική έκρηξη μέσα στο πρώτο λεπτό μετά την έκρηξη. Αυτή
κινείται περίπου με την ταχύτητα του φωτός, κατά κανόνα
ευθύγραμμα κι έχει πολύ μεγάλη διεισδυτική ικανότητα.
(2) Παραμένουσα Ραδιενέργεια: Είναι η πυρηνική ακτινοβολία που
εκλύεται μετά το πρώτο λεπτό από την έκρηξη. Προέρχεται αρχικά
από ραδιενεργά υλικά, του Πυρηνικού Όπλου ή από, κανονικά, μη
ραδιενεργά στοιχεία (στο έδαφος ή τα υλικά) που έχουν γίνει
ραδιενεργά από την πυρηνική αντίδραση.
171
(a) Όταν γίνεται έκρηξη από Πυρηνικό όπλο, η ακτινοβολία από την
πύρινη σφαίρα μπορεί να εξαναγκάσει ορισμένες ουσίες στο
έδαφος καθώς και ορισμένα στοιχεία του υλικού να γίνουν και
να παραμείνουν ραδιενεργά. Αυτός ο τύπος της παραμένουσας
ραδιενέργειας ονομάζεται νετρονοπαράγωγη ραδιενέργεια.
(b) Όταν η πυρηνική έκρηξη υλοποιείται κάτω από το έδαφος ή
κοντά στην επιφάνεια, τότε μεγάλα κομμάτια εδάφους
εκτοξεύονται προς τα πάνω ανακατεμένα με την πύρινη σφαίρα.
Ο όγκος των κομματιών που εκτοξεύονται προς τα πάνω περιέχει
ραδιενεργά σωματίδια από το Πυρηνικό Όπλο και σωματίδια
από το έδαφος που έγιναν ραδιενεργά από την νετρονοπαράγωγη
ραδιενέργεια. Τα σωματίδια αυτά βαθμιαία πέφτουν στο έδαφος.
Αυτή η πτώση λέγεται ραδιενεργή διασπορά.
3. Τύποι Εκρήξεων
a. Η εναέρια έκρηξη είναι εκείνη κατά την οποία η πύρινη σφαίρα δεν αγγίζει το
έδαφος. Αποτελέσματα της εκρήξεως είναι το ωστικό κύμα, η θερμότητα και
η άμεση ραδιενέργεια. Μπορεί να έχουμε και παραγωγή παραμένουσας
ραδιενέργειας, αν η πύρινη σφαίρα βρίσκεται κοντά στο έδαφος (χαμηλή
εναέρια έκρηξη).
b. Επιφανειακή είναι η έκρηξη κατά την οποία η πύρινη σφαίρα αγγίζει την
επιφάνεια του εδάφους. Δημιουργεί κρατήρα (λάκκο) ωστικό κύμα,
θερμότητα και παραμένουσα ραδιενέργεια.
c. Υποεπιφανειακή είναι η έκρηξη που πραγματοποιείται κάτω από την
επιφάνεια του εδάφους. Ένα μέρος της πύρινης σφαίρας μπορεί να φανεί
πάνω από την επιφάνεια του εδάφους. Στη διάρκεια αυτής της εκρήξεως
δημιουργείται κρατήρας (λάκκος) και ραδιενεργή διασπορά. Άλλα
αποτελέσματα (ωστικό κύμα, θερμότητα άμεση ραδιενέργεια) ποικίλουν σε
δημιουργία και βαθμό ανάλογα με το μέγεθος του όπλου, το βάθος της
εκρήξεως και από το αν η έκρηξη έγινε κάτω από το έδαφος ή το νερό.
4. Είδη Ζημιών
Οι ζημιές από τις πυρηνικές εκρήξεις δημιουργούνται από τρία αποτελέσματα, δηλ.
από το ωστικό κύμα, τη θερμότητα και την πυρηνική ακτινοβολία.
a. Οι ζημιές από το ωστικό κύμα προκαλούνται από το ισχυρό κύμα πιέσεως της
έκρηξης. Οι περισσότερες ζημιές, που δημιουργούνται αμέσως από το ωστικό
κύμα, γίνονται μεγαλύτερες όταν το προσωπικό αρπάζεται κι
εκσφενδονίζονται από το ωστικό κύμα και τραυματίζεται από την πτώση στο
έδαφος. Οι έμμεσες ζημιές από το ωστικό κύμα γίνονται μεγαλύτερες όταν:
(1) Τα ιπτάμενα ερείπια ή τα υλικά χτυπούν το προσωπικό (αποτελέσματα
βλήματος).
(2) Τα ατομικά ορύγματα ή τα σκέπαστρα σωριάζονται πάνω στο
προσωπικό.
(3) Οι καταρρεύσεις κτισμάτων ή τοίχων πέφτουν πάνω στο προσωπικό.
b. Οι ζημιές από τη θερμική ακτινοβολία δημιουργούνται από την τρομακτική
θερμότητα και λάμψη που παράγονται κατά την πυρηνική έκρηξη.
(1) Η θερμότητα από την έκρηξη δημιουργεί διάφορες ζημιές από ελαφρά
εγκαύματα μέχρι θάνατο. Μπορεί να βάλει φωτιά σε οικοδομές, δάση
και υλικά.
172
(2) Η λάμψη από την έκρηξη (λαμπρότερη από τον ήλιο) μπορεί να
θαμπώσει τα μάτια όπως το τεχνητό φως της φωτογραφικής μηχανής.
Το θάμπωμα από την έκρηξη την ημέρα διαρκεί γύρω στα 5λ. Το
θάμπωμα από την έκρηξη τη νύκτα διαρκεί περίπου 10λ αν βλέπουμε
προς την κατεύθυνση της έκρηξης και 3λ περίπου αν κοιτάζουμε
κάποιο σημείο μακριά από την έκρηξη. Η απώλεια, όμως, της
οράσεως τη νύκτα ίσως είναι πλήρης και μπορεί να χρειαστεί
επαναπροσαρμογή (τμ 14 παρ 6). Ίσως προκληθεί μόνιμη βλάβη των
ματιών αν κοιτάζουν αμέσως την πύρινη σφαίρα.
c. Οι ζημιές από την πυρηνική ακτινοβολία δημιουργούνται από την εισχώρηση
των ακτινών της άμεσης ή παραμένουσας ραδιενέργειας ή και από τις δύο τα
αποτελέσματα της ραδιενέργειας που ενδεχομένως θα υποστούν τα Τμήματα,
εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως:
(1) Η ολική ποσότητα ραδιενέργειας που λήφθηκε.
(2) Η προηγούμενη ζημιά του σώματος από ραδιενέργεια, το οποίο δεν
έχει απαλλαγεί από αυτή.
(3) Η χρονική διάρκεια λήψεως της ραδιενέργειας.
(4) Οι άλλες ζημιές που προξενήθηκαν τον ίδιο χρόνο της εκθέσεως στη
ραδιενέργεια.
(5) Η επιφάνεια του σώματος που εκτέθηκε στη ραδιενέργεια.
(6) Η φυσιολογική γενική κατάσταση.
5. Μέτρα Προστασίας
Υπάρχουν διαφορετικές φάσεις των ατομικών μέτρων προστασίας από τις πυρηνικές
εκρήξεις, δηλαδή ΠΡΙΝ, ΚΑΤΑ και ΜΕΤΑ την έκρηξη. Κάθε Μονάδα πρέπει να έχει
ΒΟΕ που να καλύπτουν θέματα, όπως τη χρήση προστατευτικού υλικού, τις πρώτες
βοήθειες, την καταπολέμηση της πυρκαγιάς, την αναδιοργάνωση, τη σήμανση των
μολυσμένων περιοχών και την απολύμανση. Πρέπει όλοι να γνωρίζουν και να
εφαρμόζουν τις ΒΟΕ. Επιπρόσθετα δίνονται και οι παρακάτω γενικές μέθοδοι
ενέργειας:
a. Πριν από την Έκρηξη:
Σε περίπτωση προειδοποιήσεως για πυρηνική έκρηξη κι εφόσον ο διαθέσιμος
χρόνος και η τακτική κατάσταση επιτρέπουν, τα Τμήματα:
(1) Βελτιώνουν τη θέση τους. Σκάβουν βαθύτερα και καλύπτουν το
ατομικό τους όρυγμα. Ακόμη και το ατομικό αντίσκηνο που καλύπτει
το άνοιγμα του ατομικού τους ορύγματος βοηθά στην προστασία τους.
Το αδιάβροχο εκστρατείας καλύτερα να μη χρησιμοποιείται γιατί
μπορεί ν' απορροφήσει πολλή θερμότητα, να λιώσει και να
δημιουργήσει εγκαύματα.
(2) Αν δεν έχουν χρόνο να προετοιμάσουν μια καλή θέση, σκάβουν είναι
ρηχό όρυγμα σε τέτοιο βαθμό που το σώμα τους να είναι κάτω από
την επιφάνεια του εδάφους και το καλύπτουν με το ατομικό τους
αντίσκηνο.
(3) Φορούν το κράνος και κρατούν το πρόσωπο τους στο έδαφος.
b. Κατά τη Διάρκεια της Εκρήξεως. Τα τμήματα πρέπει:
(1) Να σκύψουν χαμηλά στο ατομικό όρυγμα με το κεφάλι τους κάτω ή
να ξαπλώσουν στο χαράκωμα και να καλυφτούν με το ατομικό τους
αντίσκηνο (εικ. 118, 119).
(2) Αν βρίσκονται σε ομαλό έδαφος, να προσπαθήσουν να καλυφθούν σε
κοντινή τάφρο η πίσω από τοίχο αλλά να αποφύγουν να φτάσουν σε
173
καταφύγιο, αν βρίσκεται σε απόσταση πάνω από μερικά μέτρα μακριά
(εικ. 120, 121, 122).
(3) Αν δεν υπάρχει καταφύγιο, να γυρίσουν την πλάτη προς την έκρηξη
και να πέσουν στη γη πρηνηδόν (μπρούμυτα).
(4) Να μην κοιτάζουν προς την έκρηξη. Η λαμπρή αναλαμπή θα
προξενήσει πρόσκαιρη τύφλωση και μπορεί να δημιουργήσει μόνιμη
βλάβη στα μάτια τους.
(5) Να μείνουν εκεί που βρίσκονται μέχρι να περάσει το ωστικό κύμα. Σ'
αυτό το χρόνο θα περάσει ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τη θερμότητα,
την άμεση ραδιενέργεια και τα ιπτάμενα ερείπια.
174
c. Μετά την Έκρηξη. Τα τμήματα πρέπει:
(1) Επειδή η ραδιενεργή διασπορά μπορεί να είναι επικίνδυνη, αν η
αποστολή το επιτρέπει:
(a) Να μείνουν καλυμμένα μέχρι να σταματήσει η ραδιενεργή
διασπορά.
(b) Να βουρτσίσουν τη σκόνη από τη στολή τους. Να ξύσουν και να
πετάξουν μακριά οποιαδήποτε ακαθαρσία ή άλλο υλικό που έχει
πέσει μέσα στο ατομικό τους όρυγμα. Να σκάψουν και να
συσσωρεύσουν τις ακαθαρσίες σε βάθος μερικών εκατοστών και
175
σε απόσταση τουλάχιστον ενός μέτρου μακριά από το όρυγμα
τους.
(c) Να καθαρίσουν το υλικό τους όσο καλύτερα γίνεται με τα μέσα
που διαθέτουν.
(d) Να βοηθήσουν τους άλλους όσο το δυνατόν περισσότερο.
(2) Να προετοιμαστούν για να συνεχίσουν την αποστολή τους. Πρέπει να
περιμένουν ότι ο εχθρός θα ενεργήσει αμέσως, μετά την πυρηνική
έκρηξη, για να εκμεταλλευτεί οποιαδήποτε ζημιά και σύγχυση που
προξενήθηκε. Να μείνουν στη θέση τους για ν' αποκρούσουν εχθρική
επίθεση.
6. Ηγεσία
Η πυρηνική έκρηξη μπορεί να προκαλέσει βαρείες απώλειες στους Ηγήτορες και
ίσως καταστρέψει εντελώς τη διοικητική ιεραρχία της Μονάδας. Για το λόγο αυτό, ο
οποιοσδήποτε πρέπει να είναι έτοιμος ν' αναλάβει ηγετικό ρόλο, χωρίς δισταγμό,
καθώς επίσης και τις νέες ευθύνες.
7. Πυρηνικά Όπλα Φιλίων

Η Δκση μπορεί να χρησιμοποιήσει Πυρηνικά Όπλα κοντά στις δικές μας θέσεις. Αν
τα χρησιμοποιήσει αρκετά κοντά, ώστε να εγκυμονούν κινδύνους, θα ειδοποιήσει τα
Τμήματα και θα δώσει οδηγίες για λήψη μέτρων ασφαλείας. Τα ατομικά μέτρα
προστασίας που αναφέρονται στις προηγούμενες παραγράφους έχουν ζωτική
σημασία σε τέτοιες καταστάσεις.
8. Μολυσμένες Περιοχές
Ίσως χρειαστεί να καταληφθεί κάποια μολυσμένη (από ραδιενέργεια) περιοχή. Σε μια
τέτοια περίπτωση τα Τμήματα πρέπει να κάνουν τις παρακάτω ενέργειες:
a. Να σκάψουν γρήγορα, ατομικά ορύγματα.
b. Να ξύσουν τις ακαθαρσίες γύρω από τα ατομικά ορύγματα σε απόσταση ενός
μέτρου και να τις σκορπίσουν πάνω από 10μ, γύρω από τα ατομικά ορύγματα.
9. Μολυσμένα Υλικά
Το προσωπικό, που έχει εκπαιδευτεί στη Μονάδα, θα χρησιμοποιήσει όργανα για να
εξετάσει το υλικό και τα εφόδια για τυχόν μόλυνση τους. Αν δεν υπάρχουν τα
όργανα, η επείγουσα κατάσταση υπαγορεύει να χρησιμοποιηθεί το υλικό χωρίς να
εξεταστεί. Το υλικό που δεν έχει υποστεί ζημιές από την έκρηξη μπορεί σε γενικές
γραμμές να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια. Το πλύσιμο ή το βούρτσισμα κάνει,
συνήθως το μολυσμένο υλικό ασφαλές για τη χρήση του σε επιχειρήσεις.
176
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ
ΕΠΙΒΙΩΣΗ, ΔΙΑΦΥΓΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΡΑΣΗ
1. Γενικά
a. Στη μάχη οι Μονάδες μπορεί ν' απομονωθούν ή ν' αποκοπούν από τις φίλιες
Δυνάμεις έπειτα από εχθρική ενέργεια. Μπορεί ακόμη ένα Τμήμα ν' αποκοπεί
και ν' απομονωθεί στην εχθρική περιοχή.
b. Ένα μέλος κάποιας περιπόλου, που ενεργεί σ' εχθρική περιοχή, είναι
ενδεχόμενο V αποχωριστεί από την περίπολο και να βρεθεί μόνο ή με μικρή
ομάδα, απομονωμένο στην περιοχή του εχθρού.
c. Σε παρόμοιες καταστάσεις, η αποστολή του ή η αποστολή της Μονάδας είναι
η επιστροφή στις φίλιες γραμμές.
1. Προβλήματα
Αν κάποιος στρατιώτης ή Τμήμα αποκοπεί σ' εχθρική περιοχή αντιμετωπίζει τα
παρακάτω κύρια προβλήματα:
ΑΠΟΦΥΓΗ ΣΥΛΛΗΨΕΩΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ
ΔΙΑΒΙΩΣΗ ΣΤΟ ΥΠΑΙΘΡΟ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΑ ΕΦΟΔΙΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΦΙΛΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Αν συλληφθεί αιχμάλωτος, αντιμετωπίζει επίσης το πρόβλημα της ΑΠΟΔΡΑΣΗΣ.
2. Επεξήγηση των Όρων

a. Επιβίωση είναι η διαβίωση σε περίοδο στερήσεων, ατόμου ή τμήματος που
έχει διαφύγει ή κατά την διάρκεια της αιχμαλωσίας του.
b. Διαφυγή είναι η ενέργεια που αναλαμβάνει ένα άτομο ή τμήμα, όταν αποκοπεί
σε εχθρική περιοχή, για να μη συλληφθεί από τον εχθρό και να επιστρέψει
στη Μονάδα του.
c. Απόδραση είναι η ενέργεια που αναλαμβάνει για να ξεφύγει από τον εχθρό σε
περίπτωση που αιχμαλωτιστεί.
3. Επιβίωση
Η διαβίωση στο ύπαιθρο με περιορισμένα υλικά κι εφόδια απαιτεί τέλεια γνώση της
τεχνικής της διαβιώσεως στην ύπαιθρο και της αυτομέριμνας.
4. Διαφυγή
Όταν μία Μονάδα απομονώνεται, υπάρχουν πέντε (5) τρόποι ενέργειας που μπορούν
να βοηθήσουν την ομάδα ή μέλη της ν' αποφύγουν τη σύλληψη και να επιστρέψουν
στις φίλιες Δυνάμεις:
a. Άμυνα της Κατεχόμενης Θέσης: Ο τρόπος αυτός υιοθετείται όταν η Μονάδα
κατέχει έδαφος πρόσφορο για άμυνα και είναι πιθανή έγκαιρη επέμβαση
φίλιων Δυνάμεων.
b. Σύμπτυξη προς Περιοχές που Ελέγχονται από Φίλιες Δυνάμεις. Αυτός ο
τρόπος ενέργειας ίσως είναι δυνατός όταν ανάμεσα στη Μονάδα που
αποκόπηκε και των φίλιων περιοχών βρίσκονται σχετικά ανίσχυρες εχθρικές
δυνάμεις.
c. Διαφυγή. Αυτός ο τρόπος ενέργειας μπορεί να μελετηθεί με δύο τρόπους:
177
(1) Κατά Μονάδα. Ένα Τμήμα μικρής δύναμης μπορεί να γίνει ικανό να
επιστρέψει στις φίλιες περιοχές με την προσεκτική αποφυγή επαφής
με τον εχθρό.
(2) Με Διεισδύσεις. Μικρές ομάδες ίσως είναι ικανές να διεισδύσουν σε
φίλιες περιοχές. Αυτό δεν είναι επιθυμητό γιατί σημαίνει απώλεια της
συνοχής της Μονάδας και απαιτεί εκπαίδευση υψηλού επιπέδου,
επιθετικότητα, κοινή λογική και καλή σωματική κατάσταση.
d. Εισχώρηση σε Βάθος για Διεξαγωγή Επιχειρήσεων Ανταρτών. Αυτή η
ενέργεια είναι βασικά επιχείρηση μικρής έκτασης και δεν πρέπει να συγχέεται
με τις ενέργειες των ειδικών γι' αυτό Δυνάμεων. Μια τέτοια ενέργεια θα
μπορούσε να υιοθετηθεί, όταν τις περιοχές στα μετόπισθεν του εχθρού τις
υπερασπίζονται ανίσχυρες δυνάμεις ή όταν βάσιμες πληροφορίες αναφέρουν
πιθανή συνάντηση με οργανωμένους Αντάρτες.
e. Συνδυασμός Οποιονδήποτε από τους Παραπάνω Τρόπους Ενέργειας.
Τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι άμυνα στις θέσεις μέχρι να πέσει το
σκοτάδι και στη συνέχεια διαφυγή με διείσδυση.
5. Απόδραση
a. Αν κάποιος συλληφθεί, πρέπει ν' αποδράσει όσο πιο γρήγορα μπορεί. Δε θα
βρεθεί ποτέ σε καλύτερη σωματική κατάσταση για ν' αποδράσει από εκείνη
που βρίσκεται τη στιγμή της σύλληψης του. Στη διάρκεια της αιχμαλωσίας η
τροφή θα είναι αρκετή μόνο για να τον διατηρεί στη ζωή κι όχι για να του
δώσει εφεδρεία ενέργειας. Η μεταχείριση, η υγειονομική φροντίδα και το
συσσίτιο στη διάρκεια της αιχμαλωσίας γρήγορα θα έχουν ως αποτέλεσμα
ηθικές και σωματικές αδυναμίες, τύφλωση τη νύχτα και απώλεια συντονισμού
και ισχύος.
Υπάρχουν και άλλες αιτίες για ν' αποδράσει όσο το δυνατό νωρίτερα. Στο
πεδίο της μάχης ο εχθρός βρίσκεται σε σύγχυση. Τα Πυρά του φίλιου Πυρκού
και της Αεροπορίας είναι πολύ πιθανό να του δώσουν την ευκαιρία ν'
απομακρυνθεί. Οι πρώτοι φρουροί του δε θα είναι τόσο καλά εκπαιδευμένοι
στο χειρισμό αιχμαλώτων όπως οι φρουροί στα μετόπισθεν. Αυτοί μπορεί να
είναι τραυματίες που θα ανησυχούν για τη δική τους κατάσταση. Γνωρίζει
μερικά πράγματα για το έδαφος στο οποίο συνελήφθηκε και τη θέση περίπου
των φίλιων Μονάδων. Τις επόμενες ημέρες και πολλά χιλιόμετρα μακριά,
μπορεί να βρεθεί σε άγνωστο έδαφος.
b. Ο ακριβής τρόπος που θα αποδράσει εξαρτάται από το τι μπορεί να επινοήσει
στη συγκεκριμένη κατάσταση. Η έγκαιρη απόδραση πρέπει να είναι το κύριο
μέλημα του και μάλιστα όταν η προσοχή του εχθρού έχει περισπασθεί.
c. Η απόδραση από κάποιο στρατόπεδο αιχμαλώτων είναι πολύ πιο δύσκολη και
απαιτεί πιο λεπτομερειακά σχέδια. Χρειάζεται οργάνωση, εξοπλισμό και
υποστήριξη όπως και κάθε άλλη στρατιωτική επιχείρηση.
d. Είναι πολύ πιθανό ο αιχμάλωτος να μη μπορεί να ‘ρθεί σ' επαφή με φίλιες
Μονάδες ακόμη κι όταν γνωρίζει τη θέση τους. Τότε ενεργεί όπως θα έκανε
στην περίπτωση που θα ήταν μέλος κάποιας περιπόλου που έχει χαθεί.
Κανονίζει να περάσει νύχτα από τις προκεχωρημένες περιοχές του εχθρού και
να βρεθεί χαράματα ανάμεσα στις Μονάδες του εχθρού και των φίλιων. Μια
καλή στέγη θα ήταν να βρει τάφρο ή κάποιο λάκκο από βλήμα για να έχει
κάλυψη από τα φίλια κι εχθρικά πυρά. Προσπαθεί να τραβήξει τη προσοχή
των φίλιων Δυνάμεων κουνώντας ένα λευκό ύφασμα κραυγάζοντας,
εκθέτοντας πλαίσιο, ή με κάποια άλλη μέθοδο. Κάτι τέτοιο τραβάει την
178
προσοχή των φίλιων Δυνάμεων που προετοιμάζονται για να δεχτούν
οποιαδήποτε μικρή ομάδα που φαίνεται να θέλει να παραδοθεί ή να ξαναρθεί
σ' επαφή και όταν τη δουν είναι απίθανο να την πυροβολήσουν.
6. Η Συμπεριφορά
a. Καθένας καθορίζει τις ενέργειες του ανάλογα με την θέληση του. Ο ηγήτορας
ή ο οποιοσδήποτε δεν υποτάσσει ποτέ τη θέληση του για ελευθερία και δεν
παραδίνει ποτέ τους άντρες του, όσο έχουν ακόμη τα μέσα ν' αντισταθούν.
b. Σε περίπτωση που συλληφθεί συνεχίζει ν' αντιστέκεται με κάθε τρόπο.
Προσπαθεί με κάθε τρόπο ν' αποδράσει και να βοηθήσει και τους άλλους ν'
αποδράσουν. Δε δέχεται την εύνοια του αντιπάλου ούτε υπόσχεται να μην
αποδράσει. Δε δίνει πληροφορίες και δεν κάνει τίποτα που θα έβλαπτε τον
αιχμάλωτο συνάδελφο του. Δίνει μόνο το όνομα, το βαθμό, τον αριθμό
μητρώου και την ημερομηνία γεννήσεως του ενώ αποφεύγει να δίνει
απαντήσεις σε άλλες ερωτήσεις. Καθήκον του είναι ν' αντισταθεί με κάθε
τρόπο στον εχθρό, ν' αποδράσει και να συνεχίσει τον αγώνα.
7. Απαιτείται όλη η Προηγούμενη Εκπαίδευση.

Η πετυχημένη διαβίωση, η διαφυγή και η απόδραση απαιτούν τη σταθερή απόφαση
οποιουδήποτε ν' αποφύγει τη σύλληψη, να επιβιώσει και ν' αντισταθεί αν
ανακαλυφθεί. Σε περίπτωση, όμως που συλληφθεί, θα πρέπει να προσπαθήσει με
κάθε τρόπο ν' αποδράσει. Η γνώση κάποιας σχετικής τεχνικής βελτιώνει τις
ικανότητες του. Παρόλο αυτό, το μεγαλύτερο μέρος της απαιτούμενης εκπαιδεύσεως
του περιλαμβάνεται σε άλλες φάσεις της ατομικής εκπαιδεύσεως του στρατιώτη σε
θέματα μάχης. Πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα όσα διδάχτηκε για την κάλυψη, την
απόκρυψη και την παραλλαγή, την τεχνική της κινήσεως ημέρα και νύχτα, τη τήρηση
της κατευθύνσεως, την ασφάλεια την διάβαση εμποδίων, τη χρήση αθόρυβων όπλων,
τα μέτρα υγιεινής, τη σωματική προσαρμογή και τις περιπολίες. Όλα αυτά είναι
σημαντικά για την επιβίωση, τη διαφυγή και την απόδραση. Η εκπαίδευση
προετοιμάζει το στρατιώτη να συμπεριφέρεται με τρόπο που να δείχνει εμπιστοσύνη
στον εαυτόν του και την Πατρίδα του.
179
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙB
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΥΡΩΝ ΜΑΧΗΣ
TMHMA 42.
1. Γενικά
a. Τα κύρια χαρακτηριστικά του αγώνος, που διεξάγει ο πεζός είναι το πυρ και η
κίνηση.
b. Η μελετημένη κίνηση εξασφαλίζει την αθέατο ή τουλάχιστον την χωρίς
σοβαρές απώλειες προώθηση του προσωπικού μας, σε θέσεις που βρίσκονται
πιο κοντά στον εχθρό από τις οποίες θα είναι δυνατή η εκτόξευση φονικών
πυρών εναντίον του.
c. Ο ορθός τρόπος εκλογής και προσβολής των στόχων στο πεδίο της μάχης,
είναι δυνατόν να υποδεικνύεται από τους επικεφαλείς των μονάδων πυρός
(Ομαδάρχης ή Διμοιρίτης) με τη χρήση παραγγελμάτων, αλλά επίσης θα
πρέπει η ικανότητα αυτή να συμπεριλαμβάνεται στις δυνατότητες του μαχητή,
ο οποίος συχνά θα υποχρεωθεί να επιλέξει μόνος του τον στόχο και να
αποφασίσει ο ίδιος για το πλέον κατάλληλο τρόπο προσβολής.
2. Είδη Πυρών
Τα πυρά των τυφεκίων και οπλοπολυβόλων, είναι δυνατόν να διαιρεθούν σε διάφορες
κατηγορίες ανάλογα με το στοιχείο που λαμβάνεται σαν βάση για τον διαχωρισμό, ως
εξής:
a. Ανάλογα με την κατεύθυνση του πυρός σε σχέση προς το μέτωπο του στόχου,
έχουμε:
(1) Μετωπικό Πυρ
Είναι το πυρ κατά το οποίο η γραμμή βολής είναι αισθητά κάθετη προς
το μέτωπο του εχθρού οποιοσδήποτε και αν είναι ο επιθετικός ή
αμυντικός του σχηματισμός. Είναι ελάχιστα αποτελεσματικό εναντίον
στόχου με μικρό βάθος, όπως π.χ. γραμμή ακροβολιστών, διότι με
αυτό το τρόπο εκλείπει το πλεονέκτημα του βάθους (μήκους) της
βαλλόμενης ζώνης. Είναι πολύ αποτελεσματικό εναντίον στόχων, που
είναι περιορισμένοι σε πλάτος αλλά έχουν βάθος π.χ. φάλαγγα κατ'
άνδρα που προσεγγίζει προς τον τυφεκιοφόρο.
(2) Πλευρικό Πυρ
Είναι πυρ κατά την εκτέλεση το οποίου η γραμμή βολής καταλήγει στο
πλευρό του στόχου. Το είδος αυτό του πυρός (με εξαίρεση τον
αιφνιδιασμό και το ηθικό αποτέλεσμα) δεν είναι και τόσο
αποτελεσματικό εναντίον του πλευρού σειράς στόχων μικρού πλάτους,
διότι μόνο ένα μικρό τμήμα του στόχου θα καλυφθεί από τη στενή
ζώνη που βάλλεται από το πυρ του τυφεκίου. Είναι όμως πολύ
αποτελεσματικό εναντίον γραμμικού στόχου, όπως είναι π.χ. μία σειρά
ακροβολιστών, που βάλλεται από το πλευρό, διότι ο μεγάλος άξονας
του στόχου συμπίπτει με το μεγάλο άξονα της ζώνης που βάλλεται.
(3) Πλάγιο (Λοξό) πυρ
Είναι πυρ του οποίου η γραμμή βολής είναι λοξή ως προς το μέτωπο
του στόχου.
180
(4) Πυρά κατά τον μεγαλύτερο άξονα (πλευροκοπήσεως)
Είναι τα πυρά, είτε μετωπικά, είτε πλευρικά κατά τα οποία ο
μεγαλύτερο άξονας της βαλλόμενης ζώνης συμπίπτει μετά του
μεγαλυτέρου άξονα του στόχου. Είναι το περισσότερο αποτελεσματικό
είδος πυρός. Φάλαγγες τμημάτων που προελαύνουν, όταν βάλλονται
εκ του μετώπου, ή γραμμικοί στόχοι που βάλλονται από θέσεις εκ του
πλευρού των, είναι ορισμένα παραδείγματα στόχων που
πλευροκοπούνται.
b. Ανάλογα με την κατεύθυνση του πυρός σε σχέση προς το έδαφος και τη θέση
των φίλιων τμημάτων, έχουμε:
(1) Θεριστικά πυρά
Είναι η βολή που εκτελείται παράλληλα περίπου με το έδαφος και
κατά την οποία ο κώνος πυρός δεν ανεβαίνει περισσότερο από ένα
μέτρο από το έδαφος.
(2) Εμπηκτικά πυρά
Είναι τα πυρά κατά το οποία η γωνία πτώσεως των βολίδων σε σχέση
με τη κλίση του εδάφους είναι τέτοια ώστε το επικίνδυνο διάστημα
πρακτικά συμπίπτει με την ζώνη που βάλλεται, της οποίας το μήκος
ουσιαστικά μειώνεται. Εμπηκτικό πυρ επιτυγχάνεται όταν εκτελείται
βολή από υψηλότερο έδαφος προς χαμηλότερο, όταν εκτελείται βολή
σε έδαφος που υψώνεται απότομα και όταν εκτελούμε μεμακρυσμένα
πυρά.
(3) Υπερκείμενα πυρά
Είναι τα πυρά που εκτελούνται υπεράνω φίλιων τμημάτων. Για την
εκτέλεση υπερκειμένων πυρών, θα πρέπει να υπάρχει βεβαιότητα ότι
δεν θα προκληθούν απώλειες στα φίλια τμήματα.
TMHMA 43.
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΠΥΡΩΝ
1. Γενικά
a. Με τη χρησιμοποίηση της ορθής διοικήσεως των πυρών εξασφαλίζεται η
επίκαιρη και αιφνιδιαστική συγκέντρωση του όγκου των πυρών που
απαιτούνται για την καταστροφή ή εξουδετέρωση του αντιπάλου.
b. Το οπλοπολυβόλο, μαζί με το βομβιδοβόλο και το Α/Τ LAW αποτελούν τα
κύρια όπλα της ομάδος, ενώ τα τυφέκια εξασφαλίζουν την πύκνωση των
πυρών και την εκτέλεση πυρών ακριβείας κατά μεμονωμένων ανδρών του
εχθρού.
c. Η ομάδα εκτελεί τα ακόλουθα είδη πυρών:
(1) Καταμεριστικό πυρ
Είναι πυρ που διασπείρεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να προσβάλει με
τον πιο αποτελεσματικό τρόπο ένα στόχο περιοχής.
(2) Συγκεντρωτικό πυρ
Είναι πυρ που εκτελούν περισσότερα από ένα όπλα εναντίον ενός
σημείου ή μιας μικρής περιοχής.
(3) Ομαδικό πυρ
Τα πυρά του συνόλου των όπλων της ομάδας που εκτελούνται με τη
διαταγή του επικεφαλής.
181
(4) Ατομικά πυρά
Είναι τα πυρά που εκτελούνται ατομικά, από τους άνδρες της ομάδας
με την έγκριση του ομαδάρχου.
d. Το οπλοπολυβόλο και τα τυφέκια, όπως είναι γνωστόν, έχουν την δυνατότητα
να εκτελούν βολή κατά βολή και βολή κατά ριπάς. Η τελευταία, επειδή
απαιτεί μεγάλη κατανάλωση πυρομαχικών, ελέγχεται και κατευθύνεται από
τον ομαδάρχη και τον βοηθό ομαδάρχου.
2. Ορισμοί
a. Γενικοί ορισμοί σχετικά με τη βολή (τροχιά, διασπορά, βαλλόμενο έδαφος
κ.λπ.) αναφέρονται στο Παράρτημα Ε του ΕΕ7-21.
b. Συμπληρωματικά αναφέρονται και τα εξής:
(1) Διεύθυνση (κατανομή) πυρών
Η κοινοποίηση στις μονάδες πυρός, από τον Διοικητή Λόχου και τους
Διμοιρίτες, του μέρους εκείνου του σχεδίου πυρός του Τάγματος, που
τους ανατίθεται να υλοποιήσουν.
(2) Παραγγέλματα βολής
Σύντομες εντολές για την εκτέλεση πυρών.
(3) Διοίκηση πυρός
Η ρύθμιση της εντάσεως και της κατανομής των πυρών, από τον
επικεφαλής της μονάδος πυρός (ο Ομαδάρχης ή και μερικές φορές ο
Διμοιρίτης), με την χρησιμοποίηση παραγγελμάτων βολής, για την
•επίτευξη δραστικού αποτελέσματος επί του στόχου.
(4) Πειθαρχία πυρός
Η εκτέλεση των πυρών σύμφωνα με τα παραγγέλματα του επικεφαλής
της μονάδος πυρός ή τους κανόνες που ισχύουν.
c. Τόσο η καλή διεύθυνση όσο και η αποτελεσματική διοίκηση είναι αναγκαία
χαρακτηριστικά για την ορθή διεξαγωγή οποιασδήποτε μορφής επιχειρήσεως
και εξασφαλίζονται τόσο με επιμελημένα και λεπτομερή σχέδια, όσο και με
την χρησιμοποίηση παραγγελμάτων ή συνθηματικών (Ομαδάρχες).
3. Καθήκοντα υπηρετών
Τα καθήκοντα του προσωπικού της ομάδας μάχης σε ό,τι αφορά την ορθή
χρησιμοποίηση των όπλων της ομάδας για την εκτέλεση πυρών, είναι τα παρακάτω:
a. Λοχίας Ομαδάρχης
(1) Ο Ομαδάρχης είναι υπεύθυνος για την εκπαίδευση, τη διοίκηση και
την πειθαρχία της ομάδας του.
(2) Εκλέγει την ακριβή θέση βολής του οπλοπολυβόλου και διοικεί τα
πυρά της ομάδας του. Ειδοποιεί τον Δεκανέα βοηθό του εφόσον
πρόκειται να μετακινήσει τη ημιομάδα ελιγμού προκειμένου ο
τελευταίος να υποστηρίξει την κίνηση με πυρά.
(3) Η θέση του Ομαδάρχου κατά την μάχη εκλέγεται από τον ίδιο και θα
πρέπει να επιτρέπει εξάσκηση διοικήσεως στο σύνολο των ανδρών της
ομάδας του.
(4) Ο Ομαδάρχης κατά τη διάρκεια του αγώνος μετακινείται από θέση σε
θέση και ελέγχει την ακριβή συμμόρφωση των ανδρών της ομάδας
του, σύμφωνα με τα παραγγέλματα του.
b. Δεκανέας βοηθός Ομαδάρχου
(1) Είναι ο άμεσος βοηθός του Ομαδάρχου και εκπληρώνει τα ειδικά
καθήκοντα που του ανατίθενται από τον ομαδάρχη του.
182
(2) Συνήθως ορίζεται ως διοικητής της ημιομάδας υποστηρίξεως, και έτσι
διοικεί και προσαρμόζει τα πυρά της ημιομάδας του στο στόχο.
c. Σκοπευτής Οπλοπολυβόλου
(1) Φέρει το οπλοπολυβόλο και εκτελεί βολή, σύμφωνα με τα
παραγγέλματα του Ομαδάρχου ή του Δεκανέα βοηθού.
(2) Μελετά τρόπους με τους οποίους θα υποστηρίξει την κίνηση προς τα
εμπρός της υπολοίπου ομάδας.
(3) Είναι υπεύθυνος για τη συντήρηση και λειτουργία του όπλου του και
για την τροφοδοσία του με τα απαραίτητα πυρομαχικά.
d. Γεμιστής Οπλοπολυβόλου
(1) Βοηθά τον σκοπευτή στην προπαρασκευή της θέσεως βολής και την
εκτέλεση της βολής.
(2) Εκτελεί παρατήρηση για λογαριασμό του σκοπευτή όσον αφορά την
προσαρμογή των πυρών, αναγνώριση νέων στόχων και μετάδοση των
παραγγελμάτων.
(3) Εκτελεί τη γέμιση του οπλοπολυβόλου και ενδεχόμενα την πλήρωση
των γεμιστήρων.
(4) Φέρει αριθμό γεμιστήρων και ποσότητα πυρομαχικών για την
τροφοδοσία του όπλου.
(5) Εκτελεί πυρά με το ατομικό του τυφέκιο.
e. Τυφεκιοφόροι
(1) Συμμετέχουν στην εκτέλεση των πυρών και συμμορφώνονται με τα
παραγγέλματα βολής του Ομαδάρχου.
(2) Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να παραμείνει το οπλοπολυβόλο
αχρησιμοποίητο επάνω στο έδαφος. Εφόσον παραμείνει στην ομάδα
έστω και ένας μόνον βαθμοφόρος ή στρατιώτης, έχει καθήκον αυτός
να χρησιμοποιήσει το οπλοπολυβόλο.
(3) Η αντικατάσταση των ανδρών που τίθενται εκτός μάχης εκτελείται
αυτόματα, όπως παρακάτω:
(a) Οι βαθμοφόροι αντικαθίστανται σύμφωνα με διαταγή του
Ομαδάρχου, που καθορίζεται πριν από την είσοδο στη μάχη.
(b) Ο σκοπευτής αντικαθίσταται από τον γεμιστή. (γ) Ο γεμιστής
από τον πλησιέστερο τυφεκιοφόρο.
(4) Οι Τυφεκιοφόροι εκτός από το ατομικό τους τυφέκιο, με εντολή του
Ομαδάρχου, φέρουν επιπρόσθετο οπλισμό και πυρομαχικά και
εκτελούν τα παρακάτω καθήκοντα:
(a) Τυφεκιοφόρος Χειριστής Α/Τ LAW
1/ Συμμετέχει στην ημιομάδα ελιγμού και φέρει επιπλέον του
ατομικού του τυφεκίου και ένα (1) Α/Τ LAW.
2/ Είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος και γνωρίζει τη χρήση
καθώς επίσης και τις δυνατότητες και περιορισμούς του
LAW.
3/ Επιλέγει κατάλληλη θέση βολής (ιδιαίτερη προσοχή στο
χώρο εκτονώσεως -αερίων πίσω από το LAW).
4/ Αναγνωρίζει κατάλληλους στόχους και αναφέρει σχετικά
στον Ομαδάρχη.
5/ Όταν δεν βάλλει με το LAW, εκτελεί πυρά με το ατομικό
του τυφέκιο.
183
(b) Ελεύθερος Σκοπευτής
1/ Συμμετέχει στην ημιομάδα ελιγμού και φέρει τυφέκιο
ακριβείας με τηλεσκοπική διόπτρα.
2/ Συλλέγει και διαβιβάζει στον Ομαδάρχη πληροφορίες για
τη δραστηριότητα, διάταξη, θέση Σ.Δ. οργάνων πυρός και
εμφανίσεως Μονάδων του εχθρού.
3/ Αναγνωρίζει κατάλληλους στόχους όπως είναι οι
επικεφαλείς των τμημάτων, πολυβολητές, παρατηρητές,
ελεύθεροι σκοπευτές, διαβιβαστές του εχθρού και
αναφέρει σχετικά στον Ομαδάρχη.
4/ Εκτελεί εύστοχα πυρά εναντίον των αναγνωρισθέντων
στόχων κατόπιν εγκρίσεως του Ομαδάρχου με σκοπό την
πρόκληση απωλειών σε κρίσιμες ειδικότητες του εχθρού
και τη δημιουργία συγχύσεως.
5/ Τα πλήρη καθήκοντα του Ελευθέρου Σκοπευτού
αναφέρονται διεξοδικά στο Κεφάλαιο Δ του παρόντος
εγχειριδίου.
(c) Τυφεκιοφόρος Βομβιστής
1/ Συμμετέχει στην ημιομάδα υποστηρίξεως και φέρει
επιπλέον του ατομικού του τυφεκίου και ένα (1)
βομβιδοβόλο με τα ανάλογα πυρομαχικά.
2/ Είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος και γνωρίζει τη χρήση και
τις δυνατότητες του όπλου.
3/ Εντοπίζει διάφορες συγκεντρώσεις προσωπικού και
αναφέρει σχετικά στον Ομαδάρχη.
4/ Εκτελεί πυρά με το βομβιδοβόλο εναντίον συγκεντρώσεων
προσωπικού του εχθρού, κατόπιν δγής του Ομαδάρχου.
5/ Όταν δεν εκτελεί πυρά με το βομβιδοβόλο εκτελεί πυρά με
το ατομικό του τυφέκιο.
(d) Τυφεκιοφόρος Οπλοβομβιστής
1/ Φέρει τα εξαρτήματα του εκτοξευτή οπλοβομβίδων και
αριθμό πυρομαχικών (οπλοβομβίδων Α/Τ και κατά
προσωπικού).
2/ Εκτελεί πυρά με τις οπλοβομβίδες εναντίον
συγκεντρώσεων προσωπικού και αρματικών στόχων,
κατόπιν δγης του Ομαδάρχου.
4. Αναγνώριση και κατάδειξη στόχου

a. Για να εξασφαλισθεί η κίνηση και γενικά για να ευοδωθεί η προσπάθεια της
ομάδας, θα πρέπει να καταστραφούν τα εχθρικά όργανα πυρός. Επειδή όμως ο
εχθρός έχει λάβει μέτρα προστασίας και αποκρύψεως των οργάνων πυρός του,
επιβάλλεται όπως εξασκηθούν οι μαχητές στην αναγνώριση και κατάδειξη
των στόχων.
b. Οι επικεφαλής μονάδων πυρός πρέπει να έχουν επαρκείς γνώσεις, ώστε να
εκλέγουν τους στόχους και την κατάλληλη στιγμή για την προσβολή τους,
καθώς επίσης και τον ορθό τρόπο Καταδείξεως.
c. Στο τμήμα 8 του παρόντος εγχειριδίου αναπτύσσεται επαρκώς το πρόβλημα
της αναγνωρίσεως και Καταδείξεως των στόχων και περιγράφονται οι
παρακάτω μέθοδοι Καταδείξεως:
(1) Του σημείου επισημάνσεως
184
(2) Του κατακόρυφου ωρολογίου
(3) Των δακτύλων και της παλάμης
(4) Της χρήσεως τροχιοδεικτικών βλημάτων.
d. Είναι δυνατόν εκτός από τα παραπάνω, να χρησιμοποιηθεί για την κατάδειξη
των στόχων και η μέθοδος του σκοπευμένου όπλου, που έχει όμως μικρότερη
απόδοση. Σύμφωνα με αυτήν, σκοπεύετε το τυφέκιο στο στόχο κανονικά.
Ο σκοπευτής απομακρύνει το κεφάλι του προς τα αριστερά, ενώ εκείνος στον
οποίο γίνεται η κατάδειξη καθοδηγείται στην αναζήτηση του στόχου, καθώς
παρακολουθεί επάνω από το δεξιό ώμο του σκοπευτή, τη σκοπευτική γραμμή
του τυφεκίου του.
e. Ο τρόπος Καταδείξεως με τροχιοδεικτικά έχει το μειονέκτημα, ότι προδίδει τη
θέση του όπλου και τη πρόθεση προσβολής του στόχου.
5. Κανόνες και όρια χρήσεως των πυρών της ομάδας.

a. Η ομάδα εκπαιδεύεται από τον Ομαδάρχη σύμφωνα με τις οδηγίες και
διαταγές των προϊσταμένων κλιμακίων, για να μπορέσουν αφενός μεν οι
άνδρες που την αποτελούν να κινούνται και να μάχονται επιτυχώς σαν άτομα
και σαν σύνολο, αφετέρου για να ανταποκρίνεται αυτή πλήρως στα
καθήκοντα της σαν μαχόμενο τμήμα.
b. Όσο πλησιέστερα προς το στόχο ευρίσκονται οι θέσεις βολής της ομάδας,
τόσο περισσότερο αποτελεσματικά θα είναι τα πυρά της, πράγμα για το οποίο
θα πρέπει οι μαχητές να έχουν ικανοποιητική εκπαίδευση στην
χρησιμοποίηση του εδάφους και τη πειθαρχία πυρός.
c. Αμέσως μόλις αποκαλυφθεί εχθρικός στόχος σε κάποιον από τους άνδρες της
ομάδας, θα πρέπει να καταδεικνύεται αυτός γρήγορα στους υπολοίπους, απ'
όπου και η ανάγκη προηγμένης εκπαιδεύσεως των μαχητών στην αναγνώριση
και κατάδειξη στόχων.
d. Τελικά ο Ομαδάρχης θα αποφασίσει, εάν και που θα προσβληθεί ο στόχος,
έχοντας υπόψη τα παρακάτω:
(1) Εάν ο στόχος είναι περιορισμένης εκτάσεως, είναι δυνατόν να
εξουδετερωθεί με τη συγκέντρωση των πυρών αριθμού τυφεκιοφόρων.
(2) Εάν είναι μεγάλης εκτάσεως (γραμμικός ή επιφάνεια) θα απαιτηθεί η
συγκέντρωση των πυρών ολοκλήρου της ομάδας.
(3) Εάν είναι ελεύθερος σκοπευτής που κρύβεται μέσα σε φύλλωμα
δέντρου, εξουδετερώνεται με εκτέλεση ριπών οπλοπολυβόλου κατά
του δέντρου από τη ρίζα μέχρι τη κορυφή του.
(4) Η μεγαλύτερη απόσταση στην οποία επιτρέπεται να γίνει χρήση των
πυρών της ομάδας, είναι η απόσταση του δραστικού βεληνεκούς.
(5) Σε πολύ εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες, επιτρέπεται να γίνεται χρήση
των πυρών του οπλοπολυβόλου μέχρι του ωφέλιμου βεληνεκούς.
(6) Τα πυρά των όπλων της ομάδας δεν κατευθύνονται μόνο εναντίον
εχθρικών αντιστάσεων που έχουν εκδηλωθεί, αλλά και κατά υπόπτων
θέσεων.
(7) Οι εποστρακισμοί εφόσον λαμβάνουν χώρα εγγύς και εντεύθεν του
στόχου είναι αποτελεσματικοί.
e. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις (αιφνίδιος στόχος) και εφόσον δεν έχουν δοθεί
αντίθετες δγες, είναι δυνατόν το οπλοπολυβόλο και οι τυφεκιοφόροι να
εκτελέσουν με δική τους πρωτοβουλία πυρά, εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο
για την εκπλήρωση της αποστολής της ομάδας.
185
f. Το πυρ του τυφεκίου και του οπλοπολυβόλου είναι αποτελεσματικό εναντίον
αεροπλάνων που ίπτανται σε χαμηλό ύψος, όταν είναι συγκεντρωτικό και
εκτοξεύεται ομαδικά από ένα τμήμα (π.χ. ομαδικό πυρ Διμοιρίας ή Διμοιριών
Λόχου κ.λπ.). Είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά εναντίον
αρμάτων από μεγάλες αποστάσεις, για να υποχρεώνει τα πληρώματα των
αρμάτων να κρατούν τις θυρίδες και τα προστατευτικά καλύμματα κλειστά.
Παρόμοια εναντίον θυρίδων πολυβολείων.
g. Όταν ο εχθρός έχει καλυφθεί και δεν είναι δυνατόν να καταφερθούν άμεσα
πλήγματα, το πυρ συνεχίζεται επί της περιοχής του στόχου, οπότε το
αποτέλεσμα επί του ηθικού ή ο κίνδυνος γενικά είναι αρκετός για να κρατεί
τον εχθρό καλυμμένο, για να καταστήσει το πυρ του μη αποτελεσματικό και
για να διατηρηθεί η υπεροχή πυρός μας. Όταν όμως οι αντίπαλες δυνάμεις
έχουν περιχαρακωθεί και κανείς δεν επιχειρεί κίνηση ή εκτέλεση πυρών μόνο
και μόνο για να επιδράσουν επί του ηθικού, είναι σχεδόν χωρίς καμία αξία.
6. Εκτέλεση πυρών κατά τις διάφορες φάσεις του αγώνος

a. Επίθεση
(1) Τα διαδοχικά στάδια εξελίξεως της επιθέσεως είναι:
(a) Συνδυασμός πυρός και κινήσεως
(b) Πυρά εφόδου
(c) Αγώνας εκ του συστάδην (σώμα προς σώμα πάλη).
(2) Συνδυασμός πυρός και κινήσεως.
(a) Μια πλήρως εκπαιδευμένη ομάδα πρέπει να έχει τη δυνατότητα
να συγκεντρώνει μεγάλο όγκο εύστοχων πυρών επάνω σε
ορατούς και μη στόχους (θέσεις).
(b) Τα πυρά της ομάδας θα πρέπει να εκδηλώνονται αμέσως μετά
την εκφώνηση του παραγγέλματος ή την λήψη του
συνθηματικού.
(c) Η κύρια αποστολή του Ομαδάρχου γενικά κατά τον αγώνα είναι
να συγκεντρώσει αποτελεσματικά πυρά της ομάδας του, επάνω
στο στόχο. Χρησιμοποιεί το οπλοπολυβόλο το κύριο αυτό όπλο
για να προσβάλλει κατάλληλους εχθρικούς στόχους, όπως π.χ.
αιφνίδιους στόχους, υπηρέτες βαρέων και αυτομάτων όπλων, το
βομβιδοβόλο για να προσβάλλει συγκεντρώσεις προσωπικού και
το Α/Τ LAW για την εγγύς Α/Τ προστασία της Ομάδας. Επίσης
για να υποστηρίξει την κίνηση των υπολοίπων ανδρών της
ομάδας, με την προσβολή των εχθρικών όπλων που αντιτίθεται
σε αυτήν.
(d) Μεριμνά, ώστε κατ' αρχήν οι θέσεις βολής που εκλέγονται της
ομάδας γενικά και του οπλοπολυβόλου ειδικότερα να παρέχουν
εκτεταμένα πεδία βολής.
(3) Πυρά εφόδου
(a) Τα πυρά εφόδου είναι σφοδρά και συγκεντρωτικά πυρά που
εκτελούνται από τις ομάδες του κλιμακίου εφόδου από μικρές
αποστάσεις (τελευταίο άλμα εφόδου) 100-150 μέτρα. Ο σκοπός
της εκτελέσεως των πυρών αυτών είναι η καταστροφή ή η
εξουδετέρωση και ο εξαναγκασμός σε φυγή των αντιπάλων, οι
οποίοι, λόγω διακοπής της υποστηρίξεως της βάσεως πυρός,
εκδηλώνουν πυρά κατά των επιτιθεμένων.
186
(b) Οι τυφεκιοφόροι με τις ξιφολόγχες προσαρμοσμένες επάνω στο
όπλο εκτελούν πυρά από τη θέση του ορθίως (στέκονται για λίγο
για την εκτέλεση βολής) ή βαδίζοντας.
(c) Το οπλοπολυβόλο εκτελεί πυρά καθώς προχωρεί ο χειριστής, και
τα πυρά του συντηρούνται με την βοήθεια του γεμιστή.
(d) Οι χειροβομβιστές όταν φθάσουν στη γραμμή εφόδου και με
εντολή του Ομαδάρχου εκτελούν ρίψη χειροβομβίδων.
b. Άμυνα
(1) Κατά την άμυνα ο σκοπός των πυρών είναι να απαγορεύσει στον
εχθρό να καταλάβει τις κατεχόμενες θέσεις, ενώ κατά την επίθεση τα
πυρά διευκολύνουν μόνον την κίνηση μας.
(2) Η διαφορά αυτή, χωρίς να μεταβάλλει τις μεθόδους προσαρμογής των
πυρών της ομάδας επηρεάζει εξαιρετικά το πρόβλημα της εκλογής της
θέσεως, που θα πρέπει να προσφέρει προστασία, απόκρυψη και
εκτεταμένα πεδία βολής.
(3) Συχνά θα ανατεθεί στην ομάδα μάχης κατά την άμυνα, η απόκρουση
της εφόδου του εχθρού με εκτέλεση θεριστικού πυρός κατά μήκος της
τελικής προστατευτικής γραμμής (ΤΠΓ). Στην περίπτωση αυτή, κατά
την εκλογή της θέσεως, θα ληφθεί μέριμνα, ώστε αυτή να επιτρέπει
θεριστικά πυρά.
(4) Οι εκτοξευτές βομβίδων χρησιμοποιούνται για εκτέλεση αμέσων
πυρών σε μικρές αποστάσεις εναντίον ομαδικών όπλων του εχθρού,
συγκεντρώσεων προσωπικού και καλύπτουν νεκρές ζώνες άλλων
όπλων επί των τελικών προστατευτικών γραμμών.
(5) Εάν η επιτιθέμενη δύναμη περιλαμβάνει άρματα και πεζικό, τότε τα
άρματα προσβάλλονται από τα Α/Τ όπλα, ενώ το πυρ των φορητών
όπλων κατευθύνεται εναντίον του επιτιθέμενου πεζικού με σκοπό το
διαχωρισμό των αρμάτων από του πεζικού. Εάν η επίθεση του πεζικού
αποκρουσθεί αλλά τα άρματα συνεχίζουν την επίθεση, τότε το πυρ
των ελαφρών όπλων κατευθύνεται εναντίον των περισκοπίων και των
εκτεθειμένων ανδρών του πληρώματος των αρμάτων και
χρησιμοποιούνται παράλληλα και τα ελαφρά Α/Τ όπλα.
c. Ρυθμός της βολής
(1) Ο ρυθμός της βολής των διαφόρων όπλων της ομάδας είναι δυνατόν
να αυξηθεί μέχρι του σημείου που αποτελεί το όριο της δυνατότητας
εκτελέσεως εύστοχου βολής από τους άνδρες.
(2) Κατά την διάρκεια του αγώνα δεν είναι δυνατόν να συντηρηθεί επί
μακρόν ο ταχύτατος αυτός ρυθμός, λόγω της μεγάλης καταναλώσεως
των πυρομαχικών που συνεπάγεται.
(3) Αποτελεί κανόνα η αρχική προσβολή ενός στόχου να εκτελείται με
ταχύτατο ρυθμό, μετά ο ρυθμός επιβραδύνεται μέχρι σημείου όμως
που να εξασφαλίζεται η υπεροχή πυρός έναντι του εχθρού.
7. Προσαρμογή των πυρών

a. Γενικά
Με τον όρο προσαρμογή των πυρών εννοείται η εκτέλεση αποτελεσματικού
πυρός πάνω σ' ολόκληρο το στόχο.
b. Πυρά ομάδος μάχης
(1) Η εναλλαξιμότητα των ανδρών κατά την εκπαίδευση στα διάφορα
καθήκοντα μέσα στα πλαίσια της ομάδας μάχης, διευκολύνει τη
187
συνεργασία αυτών, σε ό,τι αφορά τη προσαρμογή των πυρών σε
οποιοδήποτε στόχο.
(2) Ο γεμιστής βοηθάει τον σκοπευτή για τη προσαρμογή των πυρών του
οπλοπολυβόλου επάνω στο στόχο. Εάν ο στόχος είναι περιορισμένης
εκτάσεως, το πρόβλημα είναι απλό, δεδομένου ότι δεν απαιτείται παρά
μόνο η συγκέντρωση επάνω σε αυτόν των πυρών του συνόλου ή
μέρους των όπλων της ομάδας (συγκεντρωτικό πυρ).
(3) Η προσεκτική εκλογή των θέσεων και τομέων βολής είναι
ουσιαστικής σημασίας, έτσι:
(a) Ο Ομαδάρχης εκλέγει θέσεις βολής για κάθε ένα τυφεκιοφόρο
της ομάδος και του αναθέτει ένα τομέα βολής. Οι τομείς βολής
επικαλύπτονται μεταξύ τους με τέτοιο τρόπο ώστε να
εξασφαλίζεται η πλήρης κάλυψη του τομέα της ομάδος.
(b) Ο Ομαδάρχης καθορίζει θέσεις και τομείς πυρός στο
οπλοπολυβόλο και τον εκτοξευτή βομβίδων. Οι θέσεις τους
πρέπει να είναι τέτοιες ώστε οι τομείς πυρός αυτών των όπλων
να καλύπτουν ολόκληρο το τομέα της ομάδας. Οι εκτοξευτές
βομβίδων χρησιμοποιούνται για εκτέλεση αμέσων πυρών σε
μικρές αποστάσεις εναντίον ομαδικών όπλων του εχθρού,
συγκεντρώσεως προσωπικού και καλύπτουν νεκρές ζώνες άλλων
όπλων επί των τελικών προστατευτικών γραμμών.
(c) Οι αρχηγοί των ημιομάδων καταλαμβάνουν θέσεις μάχης στην
ίδια γραμμή με τους υπόλοιπους οπλίτες και αναλαμβάνουν
επίσης τομείς βολής. Βοηθούν στη διοίκηση της ομάδος και κατά
την απουσία του Ομαδάρχου ο αρχαιότερος αναπληροί αυτόν.
(d) Κάθε μία θέση βολής, (και οι συμπληρωματικές) θα πρέπει να
είναι παραλλαγμένη, ενώ ο θόρυβος και οι κινήσεις
περιορίζονται στο ελάχιστο. Ο Ομαδάρχης διατάζει τους άνδρες
του όπως:
1/ Παραμένουν κοντά σε θέσεις που είναι σε σκιά, όταν αυτό
είναι δυνατόν.
2/ Χρησιμοποιούν κλαδιά, φύλλα ή άλλα φυσικά υλικά
παραλλαγής για να αλλοιώνουν το σχήμα του σώματος των
όπλων των, υλικών και θέσεων των.
3/ Αποκρύπτουν και παραλλάσσουν τα είδη εστιάσεως, τα
κιβώτια τροφίμων και πυρομαχικών καθώς και όλα τα
φωτεινού χρώματος ή απαστράπτοντα αντικείμενα.
4/ Εάν ο στόχος έχει κάποια έκταση (γραμμικός ή περιοχής),
τότε προσαρμόζεται επάνω του κατεμεριστικό πυρ, με τον
τρόπο που περιγράφεται παρακάτω για κάθε μία
περίπτωση:
(e) Στόχοι γραμμικοί
1/ Ο καθένας τυφεκιοφόρος βάλλει τη πρώτη του βολή επάνω
στο τμήμα του στόχου, που αντιστοιχεί στη θέση του και
αριστερά της πρώτης, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτει
όσο τμήμα του στόχου μπορεί, χωρίς να μετακινείται από
τη θέση του.
2/ Τα πυρά ακριβείας των τυφεκιοφόρων, κατανέμονται όπως
περιγράφεται παραπάνω και κατευθύνονται κατά σημείων
που αποδεδειγμένα ή πιθανώς κατέχονται από τον εχθρό.
188
3/ Οι τυφεκιοφόροι που βρίσκονται σε κάθε ένα από τα
πλευρά, κατευθύνουν τα πυρά τους και λίγο εκτός του
στόχου, ώστε να υπάρχει η βεβαιότητα ότι τα πλευρά του
στόχου καλύπτονται με πυρά και ότι υπάρχει επικάλυψη
των πυρών των γειτονικών ομάδων.
4/ Το οπλοπολυβόλο κατευθύνει τα πυρά του επάνω σε
οποιοδήποτε σημείο του στόχου, του οποίου η
εξουδετέρωση θα διευκόλυνε περισσότερο την ενέργεια
της ομάδας.
5/ Εάν κατά τον χρόνο που προσβάλλεται κάποιος γραμμικός
στόχος, παρουσιασθεί ανάγκη προσβολής και άλλου, ο
Ομαδάρχης αποφασίζει για τον τρόπο και τα όπλα με τα
οποία θα προσβάλει και το νέο αυτό στόχο.
(f) Στόχοι περιοχής
1/ Τα πυρά της ομάδας κατά στόχου περιοχής, κατανέμονται
κατά πλάτος και βάθος.
2/ Η κατά τα παραπάνω προσαρμογή των πυρών, εξασφαλίζει
την αποτύφλωση και εξουδετέρωση του στόχου.
3/ Κάθε τυφεκιοφόρος εκτελεί πυρά που έχουν κατανεμηθεί
κατά μέτωπο, όπως και για γραμμικούς στόχους, ενώ
συγχρόνως τα κατανέμει και κατά βάθος.
4/ To οπλοπολυβόλο προσβάλλει τα πιθανότερα και
ισχυρότερα σημεία που είναι δυνατόν να κατέχονται σε
ολόκληρη την επιφάνεια της περιοχής.
c. Προκαθορισμένη βολή
(1) Σε ορισμένες περιπτώσεις προσαρμόζονται τα πυρά της ομάδας επάνω
σε εδαφικό τμήμα, στο οποίο δεν έχει ακόμη σημειωθεί παρουσία του
εχθρού. Η παραπάνω εργασία εκτελείται, για την άμεση εκδήλωση
δραστικού πυρός επάνω σε αυτή τη περιοχή, αμέσως μόλις εμφανισθεί
ο εχθρός, για να επιτύχουμε σοβαρό αποτέλεσμα επ' αυτού.
(2) Η ενέργεια αυτή, δηλαδή η προπαρασκευαστική προσαρμογή των
πυρών επάνω σε έδαφος στο οποίο δυνατόν αργότερα να εμφανισθεί ο
εχθρός, λέγεται προκαθορισμένη βολή και έχει το μειονέκτημα ότι δεν
εξασφαλίζει αιφνιδιασμό.
8. Πειθαρχία πυρός
a. Η πειθαρχία πυρός εξασφαλίζεται με την επιμελημένη εκπαίδευση, που θα
πρέπει να εφαρμόζεται σ' όλες τις ασκήσεις μικρών κλιμακίων.
b. Το αντικείμενο της εκπαιδεύσεως του μαχητού στην πειθαρχία πυρός, είναι η
τελειοποίηση του στα σχετικά με το χειρισμό και χρήση του κλισιοσκοπίου,
τη σκόπευση, την ενέργεια του δακτύλου επί της σκανδάλης και τη
κατανόηση και ακριβή εκτέλεση των «δια ζώσης» ή συνθηματικών διδομένων
παραγγελμάτων βολής. Η κατά την εκπαίδευση εναλλαγή των μαχητών στα
διάφορα καθήκοντα μέσα στα πλαίσια της ομάδας, ανυψώνει το επίπεδο
εκπαιδεύσεως τους στην πειθαρχία πυρός.
c. Η πειθαρχία πυρός για το μαχητή συνίσταται στην εκτέλεση των παρακάτω:
(1) Κανονική τοποθέτηση κλισιοσκοπίου.
(2) Κανονική σκόπευση επί του καθορισθέντος στόχου.
(3) Άμεση έναρξη πυρών μετά την εκφώνηση του σχετικού
παραγγέλματος.
189
(4) Άμεση παύση των πυρών μετά την εκφώνηση του σχετικού
παραγγέλματος.
d. Μαχητής που έχει συνηθίσει στην πειθαρχία πυρός δεν έχει μόνο. την
ικανότητα της ορθής εκτελέσεως των παραγγελμάτων βολής αλλά και την
δυνατότητα να ενεργήσει ορθώς, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες λόγω
ανάγκης θα υποχρεωνόταν να εκτελέσει με δική του πρωτοβουλία πυρά.
e. Οπλίτης που απομονώθηκε για οποιοδήποτε λόγο από το υπόλοιπο της ομάδας
του, ενεργεί ανεξάρτητα, μόνο κατά την περίπτωση που πιστεύει ότι με την
ενέργεια του αυτή θα βοηθήσει στην εκπλήρωση της αποστολής που έχει
ανατεθεί στην ομάδα του, αλλιώς οφείλει να παρουσιασθεί στο πλησιέστερο
τμήμα.
Σημείωση: Ο,τι καθορίσθηκε για την εκτέλεση των πυρών από την ομάδα, ισχύει και
για την Διμοιρία, εφόσον αυτή ενεργεί σαν μονάδα πυρός.
9. Παραγγέλματα Βολής
a. Ο Ομαδάρχης την απόφαση του για την προσβολή ενός στόχου την κοινοποιεί
στους άνδρες του με τα παραγγέλματα βολής. Τα παραγγέλματα βολής είναι
σύντομες και σαφείς ενδείξεις για τις λεπτομέρειες της εκτελέσεως της βολής,
που δίδονται σταθερά, με ψυχραιμία, μεγαλόφωνα και με μικρές παύσεις. Τα
παραγγέλματα βολής αποτελούνται από πέντε μέρη, των οποίων σύντομη
ανάλυση και ο τρόπος που περιλαμβάνεται στο παράγγελμα, δίδονται στον
παρακάτω πίνακα:
Μέρη Ανάλυση κάθε μέρους του Εκφώνηση

παραγγέλματος παραγγέλματος παραγγέλματος
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Καθορίζεται η μονάδα προς την οποία

ΜΟΝΑΔΑΣ Η απευθύνεται το μέρος του 5η ΟΜΑΔΑ
ΤΜΗΜΑΤΟΣ παραγγέλματος, το τμήμα ή τα άτομα
ΑΠΟΣΤΑΣΗ Δίδεται η απόσταση του στόχου, για να 400 ή ΑΠΟΣΤΑΣΗ 400
τοποθετηθεί η αντίστοιχη επί του
κλισιοσκοπίου
ΣΤΟΧΟΣ Καθορίζεται η κατεύθυνση του στόχου ΕΜΠΡΟΣ ΔΕΞΙΑ
και καταδεικνύεται αυτός με μία από τις
μεθόδους Καταδείξεως στόχου
ΤΡΟΠΟΣ Καθορίζεται ο τρόπος προσβολής, δηλ. ΤΥΦΕΚΙΟΦΟΡΟΙ
ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ εάν θα βάλλει το σύνολο της Ομάδος ή ΑΝΑ 5 ΦΥΣΙΓΓΙΑ
ΚΑΙ μέρος αυτής, είδος βολής, ρυθμός κ.λπ.
ΚΑΤΑΝΟΜΗ
ΣΤΟΧΟΥ
ΔΙΑΤΑΓΗ Καθορίζεται άμεση έναρξη πυρών ή ΑΡΧΙΣΑΤΕ ΠΥΡ ή ΜΕ
ΕΝΑΡΞΕΩΣ κατόπιν νεωτέρας διαταγής ΤΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑ
ΠΥΡΟΣ ΜΟΥ και αργότερα
ΑΡΧΙΣΑΤΕ ΠΥΡ
b. Η απόσταση προηγείται της Καταδείξεως του στόχου, για να τοποθετήσει ο

σκοπευτής από την αρχή το κλισιοσκόπιο και να μην αποσπάται η προσοχή
απ' αυτόν μετά την κατάδειξη του στόχου.
190
c. Εάν στο πρώτο στοιχείο του παραγγέλματος καθορίσθηκε ποιο ακριβώς
τμήμα της ομάδας θα εκτελέσει βολή, δεν είναι αναγκαία η επανάληψη αυτού
στο τρόπο προσβολής του στόχου.
d. Ο θόρυβος της μάχης μερικές φορές δεν επιτρέπει την δια ζώσης μετάδοση
της αποφάσεως του Ομαδάρχου στους άνδρες του, οπότε αυτός χρησιμοποιεί
γι' αυτό τα συνθηματικά. Το Παράρτημα «Α» του παρόντος εγχειριδίου δίδει
έναν πίνακα συνθηματικών, τον οποίο πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι άνδρες.
Συμπληρωματικά συνθηματικά πρέπει να επινοηθούν, να διδάσκονται και να
χρησιμοποιούνται από τις Μονάδες στο εσωτερικό τους, για τον σκοπό αυτό.
e. Θα παρουσιασθούν περιπτώσεις κατά τον αγώνα κινήσεως, κατά τις οποίες
δεν θα είναι δυνατή η ενάσκηση της διοικήσεως του πυρός της ομάδας από
τον Ομαδάρχη, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στις προηγούμενες
παραγράφους, λόγω των ανεπτυγμένων σχηματισμών. Οι περιπτώσεις αυτές
είναι εκείνες που καθιστούν αναγκαία την εξ' ιδίας πρωτοβουλίας των ανδρών
εκτέλεση πυρών και οι οποίες κερδίζονται, εφόσον οι οπλίτες έχουν συνηθίσει
να ενεργούν ορθώς.
f. Ομαδάρχες που προς στιγμή υποχρεώθηκαν από την υφιστάμενη τακτική
κατάσταση να επιτρέψουν πρωτοβουλία ως προς την εκτέλεση πυρός στους
άνδρες, θέτουν εκ νέου υπό τον έλεγχο τους το τμήμα τους, αμέσως μόλις οι
περιστάσεις το επιτρέψουν.
g. Κατόπιν διαταγών του Διμοιρίτη ή και με δική τους πρωτοβουλία, οι
ομαδάρχες των ομάδων που εκτελούν βολή είναι δυνατόν να μετακινούν τα
πυρά του συνόλου ή μέρους της ομάδας τους προς άλλους στόχους.
h. Όσες φορές η Διμοιρία αποτελεί τη μονάδα πυρός, ο Διμοιρίτης κατανέμει το
στόχο μεταξύ των ομάδων και απευθύνει τα παραγγέλματα του (δια ζώσης ή
συνθηματικού) προς τους Ομαδάρχες.
10. Παραδείγματα παραγγελμάτων βολής.

a. Ο Ομαδάρχης επιθυμεί να καταδείξει το στόχο σε ολόκληρη την ομάδα αλλά
επιθυμεί, όπως μόνον το οπλοπολυβόλο προσβάλει αυτόν:
- 5η ΟΜΑΔΑ
- 450
- ΕΜΠΡΟΣ
- ΣΗΜΕΙΟ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΩΣ: ΚΟΚΚΙΝΗ ΣΙΤΑΠΟΘΗΚΗ - ΔΕΞΙΑ
ΔΥΟ ΔΑΚΤΥΛΑ - ΣΤΟΧΟΣ ΠΟΛΥΒΟΛΟ
- ΟΠΛΟΠΟΛΥΒΟΛΟ - ΜΙΑ ΓΕΜΙΣΤΗΡΑ - ΒΟΛΗ ΚΑΤΑ ΡΙΠΑΣ
- ΑΡΧΙΣΑΤΕ ΠΥΡ
b. Ο Ομαδάρχης ομάδας που εκτελεί πυρά, επιθυμεί να στρέψει τα πυρά των
τυφεκίων προς νέο στόχο, ενώ το οπλοπολυβόλο να εκτελεί πυρά προς τον
παλαιό.
- ΤΥΦΕΚΙΟΦΟΡΟΙ
- 350
- ΕΜΠΡΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
- ΣΗΜΕΙΟ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΩΣ - ΔΙΑΚΛΑΔΩΣΗ ΟΔΩΝ - ΔΕΞΙΑ
- ΤΡΙΑ ΔΑΚΤΥΛΑ -ΣΤΟΧΟΣ ΟΠΛΟΠΟΛΥΒΟΛΟ ΟΠΙΣΘΕΝ
- ΘΑΜΝΟΥ
- ΑΝΑ ΠΕΝΤΕ ΦΥΣΙΓΓΙΑ ΕΚΑΣΤΟΣ ΤΥΦΕΚΙΟΦΟΡΟΣ
- ΑΡΧΙΣΑΤΕ ΠΥΡ
191
11. Επισήμανση της βολής.
a. Κατά τη νύκτα ή σε περιπτώσεις περιορισμένης ορατότητας την ημέρα, όπως
επίσης και όσες φορές διατίθενται περιορισμένος αριθμός αυτομάτων όπλων,
τα τυφέκια είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση
επισεσημασμένου θεριστικού πυρός με τη βοήθεια υποστηριγμάτων.
b. Όσες φορές το τυφέκιο χρησιμοποιείται για επισεσημασμένη βολή, η
ακόλουθος προπαρασκευή θα πρέπει να έχει συντελεσθεί από την ημέρα:
(1) Κατασκευάζονται υποστηρίγματα από οποιοδήποτε διαθέσιμο υλικό,
που τοποθετούνται το ένα κάτω από το ξυστό (χειροφύλακα) και το
άλλο κάτω από το κοντάκιο, σε επαφή με το εμπρόσθιο μέρος του
υποφυλακτήρα.
(2) Το τυφέκιο με τη βαθμονομία μηδενισμού που αντιστοιχεί στην
απόσταση του στόχου, τοποθετείται επάνω στα υποστηρίγματα και τα
τελευταία κανονίζονται, ώστε το επάνω σε αυτά στηριζόμενο τυφέκιο,
να κατευθύνεται στο στόχο.
c. Για την εκτέλεση τυφλής βολής, ο τυφεκιοφόρος τοποθετεί το τυφέκιο του
επάνω στα υποστηρίγματα και λαμβάνει τη θέση του πρηνηδόν με το δεξιό
του ώμο προσαρμοσμένο επάνω στο πέδιλο του κοντακίου, με το αριστερό
χέρι να πιέζει προς τα κάτω σταθερά τον χειροφύλακα, (κοντά στο εμπρόσθιο
στήριγμα) και το δεξί χέρι κανονικά στη λαβή του κοντακίου.
d. Με τον παραπάνω τρόπο είναι δυνατή η άμεση εκδήλωση θεριστικού ή
εμπρηστικού πυρός, με μία απλή μόνο ενέργεια επί της σκανδάλης. Ευνόητο,
τυγχάνει ότι για να επιτευχθεί ακριβής επισεσημασμένη βολή, θα πρέπει το
τυφέκιο να τοποθετηθεί επάνω στα υποστηρίγματα, με τον ίδιο τρόπο όπως
και στην προπαρασκευή.
e. Με τη χρησιμοποίηση συμπληρωματικών υποστηριγμάτων δυνάμεθα να
επισημάνουμε περισσότερες κατευθύνσεις.
f. Το οπλοπολυβόλο είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί κατά τον ίδιο τρόπο με τη
χρησιμοποιηθή του δίποδα και ενός μόνο υποστηρίγματος στο ύψος του
υποφυλακτήρα.
g. Για την εκπαίδευση του προσωπικού στο είδος αυτό της βολής, πρέπει να
εκτελούνται τα πυρά κατά τη νύκτα ή με καλυμμένους τους οφθαλμούς του
σκοπευτή.
192
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΓ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ
1. Γενικά
Οι επιχειρήσεις εναντίον Δυνάμεων Ανταρτών χαρακτηρίζονται από το επιθετικό
πνεύμα την πρωτοβουλία και την επιθετική ενέργεια για την καταστροφή των
Ανταρτών. Κάθε στρατιώτης πρέπει να είναι πληροφορημένος για το σημαντικό ρόλο
που θα διαδραματίσει όταν η Μονάδα του θα εμπλακεί σε επιχειρήσεις εναντίον
ανταρτών. Πέρα από αυτό πρέπει να κατανοήσει τον τρόπο που οι δυνάμεις των
ανταρτών διεξάγουν τις επιχειρήσεις και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την
εξουδετέρωση τους. Τα μέτρα ασφαλείας, όπως περιγράφονται σ' αυτό το Κεφάλαιο,
χρησιμοποιούνται μόνο για να διατηρήσουν τη μαχητική ισχύ και το υλικό, για να
χρησιμοποιηθούν στην επιθετική ενέργεια.
2. Χαρακτηριστικά των Επιχειρήσεων Εναντίον Ανταρτών

a. Οι ανάγκες των Ανταρτών για τις επιχειρήσεις, περιλαμβάνουν:
(1) Μία βάση που να παρέχει ευκολίες διασποράς, ασφάλεια, δυσκολίες
καταδίωξης, κατάλληλα δρομολόγια προς εναλλακτικές βάσεις.
Επίσης να βρίσκεται κοντά στην περιοχή επιχειρήσεων.
(2) Πηγές ανεφοδιασμού τροφίμων, όπλων, πυρομαχικών και υλικών.
Αυτά μπορούμε να τα πάρουμε από τους πολίτες με κάποιον
εξωτερικό υποστηρικτή ή με επιθέσεις κατά του αντιπάλου.
(3) Πληροφορίες που τους δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν
επιχειρήσεις ή να εγκαταλείψουν τη βάση τους όταν βρίσκεται σε
κίνδυνο. Τα συνηθισμένα μέσα αποκτήσεως αυτών των πληροφοριών
είναι ο φιλικός πληθυσμός, η παρακολούθηση των επικοινωνιών του
αντιπάλου, η ανάκριση προσωπικού του αντιπάλου, επιτήρηση,
παρατήρηση και καταδρομικές ενέργειες.
(4) Μέσα Διαβιβάσεων για έγκαιρη απόκτηση πληροφοριών και
κατάλληλη διανομή των οδηγιών. Τα μέσα που χρησιμοποιούμε
συνήθως είναι: αγγελιοφόροι, ραδιοφωνικό υλικό του πληθυσμού και
φιλικό υλικό που έχει κυριευτεί.
b. Η υποστήριξη του ντόπιου πληθυσμού είναι απαραίτητη για την επιτυχία των
επιχειρήσεων των Ανταρτών. Οι συμπαθούντες πολίτες δίνουν στις
αντάρτικες Δυνάμεις τα παρακάτω:
(1) Πληροφορίες ζωτικής φύσεως σχετικά με τις σταθερές εγκαταστάσεις,
τις Μονάδες και τις κινήσεις των Τμημάτων.
(2) Τροφή και υγειονομικά εφόδια.
(3) Πηγή στρατολογίας πρόσθετων Ανταρτών.
(4) Πηγή πυρομαχικών, υλικών και τραυματιοφορέων.
(5) Πηγή εργατικών χεριών για την κατασκευή γεφυρών για πεζούς,
εκκαθάριση ατραπών κλπ ,την καταστροφή τμημάτων δρόμων,
ατραπών ή γεφυρών για να απομονώσουν τα Τμήματα που επιτίθενται
ή να εμποδίσουν την καταδίωξη.
c. Τα απαραίτητα πυρομαχικά και όπλα αποκτώνται με προσβολές κατά των
δικών μας δυνάμεων ή με εφοδιασμό από πηγή του εξωτερικού, π.χ. από
κάποια χώρα του εξωτερικού.
193
d. Ο αντάρτης είναι ανηλεής, πανούργος και ικανός μαχητής, παρά το ότι το
υλικό του μπορεί να είναι περιορισμένο και απηρχαιωμένο. Το φτωχό και
ολιγάριθμο υλικό συχνά θα τον αναγκάζει να επιτίθεται στα ανίσχυρα και
ακάλυπτα τμήματα μας. Πραγματοποιεί τις επιθέσεις του τη νύχτα, σε
περιόδους ελαττωμένης ορατότητας και περιόδους αντίξοων καιρικών
συνθηκών που πιθανότατα η ασφάλεια είναι χαλαρή. Τα χαρακτηριστικά των
επιθέσεων των Ανταρτών είναι η ταχύτητα, ο αιφνιδιασμός και η γρήγορη
σύμπτυξη. Κατάλληλοι στόχοι για τον Αντάρτη είναι άτομα ή Μονάδες που
αναπαύονται ή συμπτύσσονται.
3. Ο Ρόλος Όλων των Στρατιωτών στις Επιχειρήσεις Εναντίον

Ανταρτών.
a. Αυτοπειθαρχία:
Η αυτοπειθαρχία έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα για την καταπολέμηση των
Ανταρτών. Κάθε άνθρωπος νιώθει υπερήφανος για τις πνευματικές αξίες την
παιδεία, και τα έθιμα της Χώρας του. Αν αγνοήσουμε ή απαρνηθούμε τη
σπουδαιότητα αυτών των στοιχείων, αποτέλεσμα θα είναι να μας μισήσουν
και να συμπαθήσουν τους Αντάρτες. Ο Αντάρτης προσπαθεί να διασπείρει
δυσαρέσκεια εναντίον μας και εναντίον της Χώρας μας. Η περιφρόνηση
αυτών των παραγόντων θα τον βοηθήσει στην προσπάθεια του. Η
αυτοπειθαρχία σε συνδυασμό με αυστηρή, δίκαιη και κατανοητή πολιτική στις
σχέσεις με τους πολίτες θα μειώσει τις πιθανότητες επιτυχίας των Ανταρτών.
b. Ασφάλεια:
Κάθε στρατιώτης πρέπει να έχει πάντα υπόψη του την ασφάλεια. Δύο
συνηθισμένες μέθοδοι ασφάλειας είναι η ασφάλεια των πληροφοριών και η
φρούρηση των εγκαταστάσεων. Οι αποθήκες εφοδίων τα κέντρα
επικοινωνιών, οι ΣΔ και οι άλλες ζωτικές περιοχές πρέπει να προστατεύονται
από αντάρτικες επιθέσεις. Η απρόσεκτη πολυλογία καθώς και η απρόσεκτη
εκτέλεση του καθήκοντος θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των
εγκαταστάσεων και της Μονάδας.
c. Η Αξία των Πληροφοριών:
Οι πιο πετυχημένες επιχειρήσεις εναντίον ανταρτικών δυνάμεων είναι αυτές
που πραγματοποιούνται με βάση ακριβείς κι έγκαιρες πληροφορίες. Ο εχθρός
είναι εξαιρετικά ικανός στη διαφυγή και για να τον εξουδετερώσουμε, πρέπει
να τον βρούμε και να τον εντοπίσουμε. Οι πληροφορίες επιβάλλεται να
μεταβιβάζονται όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Για να εξασφαλίσουμε τη
γρηγορότερη δυνατή μεταβίβαση των σημάτων, παίρνοντας πάντα και τα
απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα Διαβιβάσεων. Τα
δικά μας κανονικά καθήκοντα είναι τα καθήκοντα σκοπού, η επάνδρωση
παρατηρητηρίων και οι επιχειρήσεις περιπόλων. Πρέπει ν' αναφέρουμε
αμέσως όλες τις ενέργειες που βλέπουμε ή ακούμε. Έχει μεγάλη σημασία ν'
αναφέρει ο παρατηρητής ακριβώς ότι βλέπει χωρίς υπερβολές. Μόνο σε
περιπτώσεις ανάγκης ή διαταγής, θα πρέπει να εκτιμούμε μόνοι μας τις
δραστηριότητες που βλέπουμε ή ακούμε. Αυτό κανονικά είναι δουλειά
Ανωτέρων.
4. Τακτικές Επιχειρήσεις Εναντίον Ανταρτών

Επειδή ο αντάρτης έχει ανάγκη από ασφαλή βάση, πηγές ανεφοδιασμού,
πληροφοριών και καταλλήλων επικοινωνιών, προσπαθούμε να εμποδίσουμε με κάθε
194
τρόπο την οργάνωση τους. Για να πραγματοποιηθεί αυτή η αποστολή οργανώνουμε
περιπόλους αναγνωρίσεως και μάχης, με το συνηθισμένο τρόπο οργανώσεως
περιπόλου. Ιδιαίτερα δίνουμε μεγάλη προσοχή στην αιφνιδιαστική ενέργεια, την
εξοικείωση με το έδαφος, τα μέτρα προστασίας, την ικανότητα αντοχής στις
κακουχίες, τη διεξαγωγή νυχτερινών επιθέσεων και την ευκινησία.
a. Αιφνιδιαστική Ενέργεια: Όλες οι ενέργειες γίνονται με μεγάλη μυστικότητα
για λόγους αιφνιδιαστικούς, εκτός κι αν σκοπός μας είναι να εξαπατήσουμε
τον εχθρό. Οι αντάρτικες δυνάμεις είναι τόσο ικανές στη διαφυγή ώστε, χωρίς
αιφνιδιαστική ενέργεια, η δύναμη, που πρόκειται να είναι ο στόχος μας, θα
έχει εξαφανιστεί πολύ πριν αρχίσει η τελική φάση της επιχειρήσεως. Με τη
χρησιμοποίηση εγκαίρων πληροφοριών θα αποτραπεί η αποκάλυψη της
κινήσεως μέσα από ορισμένες περιοχές. Η χρησιμοποίηση στοιχείων
ανιχνευτικών σκυλιών βοηθάει στις ανεπιθύμητες επαφές. Η κίνηση σε
περιόδους ελαττωμένης ορατότητας ενισχύει τις πιθανότητες να πετύχουμε
την απαιτούμενη μυστικότητα κατά την κίνηση. Όλες οι περίπολοι πρέπει να
διατηρούν αυστηρή πειθαρχία σε θορύβους και φώτα.
b. Εξοικείωση με το Έδαφος: Ο αντάρτης έχει το πλεονέκτημα να πολεμάει σε
έδαφος με το οποίο είναι τέλεια εξοικειωμένος. Έτσι γνωρίζει πολύ καλά
ΠΟΥ θα εγκαταστήσει βάση, ΠΟΥ θα πολεμήσει, ΠΟΥ θα βαδίσει και ΠΩΣ
θα εκμεταλλεύεται τα φυσικά εμπόδια. Για να έχουμε αποτελέσματα στον
αγώνα κατά των Ανταρτών, πρέπει να μελετήσουμε με λεπτομέρεια το έδαφος
στο οποίο θα πραγματοποιηθούν οι επιχειρήσεις. Η δική μας λοιπόν,
εξοικείωση με το έδαφος θα περιορίσει αυτό το πλεονέκτημα του αντιπάλου.
Παραπέρα είναι απαραίτητη η ικανότητα όλου του προσωπικού μας στον
προσανατολισμό. Τα μικρά τμήματα που κινούνται σαν μέρος μεγαλυτέρων
τμημάτων ή ακόμη και ανεξάρτητα, θα πρέπει να μπορούν να κινούνται με
ακρίβεια και ταχύτητα, ώστε οι ενέργειες εναντίον του αντιπάλου να έχουν
αποφασιστική σημασία.
c. Μέτρα Προστασίας: Οι περίπολοι που αναλαμβάνουν ενέργειες εναντίον
Μονάδων Ανταρτών, πρέπει να δώσουν περισσότερη έμφαση στα
προστατευτικά μέτρα. Επειδή ο αντάρτης είναι μαχητής που κινείται γρήγορα
και αγωνίζεται σκληρά, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση για να
του επιτεθεί κανείς. Αυτό επιβάλλει την ανάγκη ολόπλευρης ασφάλειας για να
προστατευτούν περιοχές στρατοπέδων και προσωρινών ή μονίμων χώρων
αναπαύσεως.
Στη διάρκεια κάποιας κινήσεως προς τον ΑΝΣΚ ή ενώ βρίσκονται στον
ΑΝΣΚ, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φιλικά αεροσκάφη για να
παρακολουθούμε τις κινήσεις του εχθρού για να εντοπίσουμε ειδικούς
στόχους ή να ρίξουμε σήματα. Επιπλέον ο εχθρός γρήγορα θα καταλάβει την
παρουσία μας, αν η επιτήρηση στους χώρους συγκεντρώσεως ή τους
καταυλισμούς είναι ανεπαρκής.
d. Η Ικανότητα Αντοχής στις Κακουχίες: Κατά την διάρκεια όλων σχεδόν των
επιχειρήσεων εναντίον ανταρτικών Δυνάμεων απαιτείται μεγάλη υπομονή.
Σπάνια θα εκμηδενίζεται ο αντίπαλος σε μια μόνο αποφασιστική ενέργεια.
Πρέπει να διατηρούμε αδιάκοπη πίεση πάνω στην αντίπαλη Δύναμη. Γι αυτό
αποστολές μικρής κλίμακος πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο όταν είναι
δυνατό, για να καταστρέψουν την ικανότητα των Ανταρτών για επιχειρήσεις.
Μπορεί να χρειασθεί δικά μας Τμήματα να κινηθούν σε μεγάλες αποστάσεις,
σε κάθε είδους έδαφος και να πολεμήσουν κάτω από οποιεσδήποτε αντίξοες
καιρικές συνθήκες. Η κούραση και η πείνα μπορούν να ξεπεραστούν κατά τη
195
διάρκεια επιχειρήσεων εναντίον Ανταρτών. Συχνά η επιτυχία θα εξαρτηθεί
αποκλειστικά και μόνο από την ικανότητα να υπερπηδηθούν αυτές οι
κακουχίες. Ο αντάρτης είναι σκληρός μαχητής και διαθέτει αυτοθυσία.
Μπορούμε να τον νικήσουμε με την ίδια μορφή πολέμου και με την πλήρη
εκπαίδευση και θέληση να υπομείνουμε τις κακουχίες.
e. Νυχτερινές Επιχειρήσεις
(1) Θα απαιτηθεί η διεξαγωγή νυχτερινού αγώνα μια που η νύχτα
προσφέρει πλεονεκτήματα σχετικά με την τήρηση της μυστικότητας
της ενέργειας και του αιφνιδιασμού.
(2) Οι νυχτερινές επιχειρήσεις θα δημιουργήσουν εύκολα σύγχυση και
αποδιοργάνωση του εχθρού.
(3) Τα Τμήματα θα πρέπει να γνωρίζουν ΠΩΣ να κινούνται αθόρυβα,
ΠΩΣ να χρησιμοποιούν ορθά τις αισθήσεις τους και ΠΩΣ να
αντιλαμβάνονται και να εφαρμόζουν νυχτερινά μέτρα ελέγχου. Οι
μέθοδοι ενέργειας που αναπτύχθηκαν προηγουμένως σ' αυτό εδώ το
Εγχειρίδιο εφαρμόζονται κανονικά.
(4) Η πείρα που απαιτείται για την εύκολη κίνηση στο σκοτάδι κερδίζεται
μόνο με την συνεχή νυχτερινή εκπαίδευση.
f. Ευκινησία: Η ικανότητα των ανταρτικών Δυνάμεων να προσβάλλουν και να
διασπείρονται υπαγορεύει την ανάγκη για γρήγορη κίνηση. Τα αεροσκάφη και
τα οχήματα προσφέρουν την απαραίτητη ευκινησία. Κάθε στρατιώτης, όμως,
πρέπει να είναι ικανός να βαδίζει μεγάλες αποστάσεις σε μικρό χρονικό
διάστημα. Σ' έναν τέτοιου είδους αγώνα, απαραίτητα προσόντα κάθε
στρατιώτη είναι η σωματική και διανοητική αντοχή.
g. Σχέσεις με Πολίτες: Οι Αντάρτες στηρίζονται στην υποστήριξη του
πληθυσμού της περιοχής. Η κατάλληλη συμπεριφορά απέναντι στους πολίτες
καθώς κι οποιαδήποτε βοήθεια ή επίδειξη φιλίας σ' αυτούς θα συμβάλλει
παραπέρα στη μείωση της υποστηρίξεως των Ανταρτών από αυτούς ή και θα
εξασφαλίσει τη βοήθεια του σε πληροφορίες σχετικές με τους Αντάρτες.
196
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ
ΜΑΧΗ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΟ ΤΟΠΟ
TMHMA 44.
1. Γενικά
Ο Σκοπός που εξετάζεται η μάχη σε κατοικημένο τόπο είναι να κατανοήσει ο
μαχητής τα προβλήματα και τις δυσχέρειες που δημιουργούνται, καθώς αλλάζει το
περιβάλλον της μάχης μέσα σε τεχνίτες ανθρώπινες κατασκευές και τα
πλεονεκτήματα που θα μπορέσει να εκμεταλλευθεί, για να εξουδετερώσει τον
αντίπαλο του. Στο ΕΕ 121-1 υπάρχουν περισσότερα στοιχεία για την μάχη σε
κατοικημένους τόπους για μεγαλύτερα κλιμάκια διοικήσεως.
2. Χαρακτηριστικά Κατοικημένων Τόπων

Μια περιοχή με κτίρια ή ερείπια κτιρίων προσφέρει κάλυψη θέσεις μάχης, και θέση
ανάπαυσης των ανδρών και ομάδων. Αντίθετα, περιορίζει πεδία βολής, οπτικά πεδία,
και δυσκολεύει την αναγνώριση, και είναι στόχος για πυρά πυροβολικού και
αεροπορίας. Για την συνένωση - συνεννόηση ομάδων και ανδρών διευκολύνουν οι
υπόγειες κατασκευές που υπάρχουν (όπως υπόνομος, υπόγειος διάδρομος).
3. Προετοιμασία Θέσεων Μάχης

Πριν να προπαρασκευασθεί μια θέση μάχης σ' ένα κτίριο πρέπει να εξετασθεί το
υλικό κατασκευής του (ξύλο, μπετό, ατσάλι, τούβλα, κεραμίδια) γιατί στα πυρά
βαρέων όπλων κάλυψη προσφέρουν μόνο ισχυρά στοιχεία ή στέγη από μπετόν. Τα
ερείπια αποτελούν ιδανικές θέσεις γιατί δεν έχουν κίνδυνο καταρρεύσεως όταν
δεχόμαστε πυρά. (σχήμα 1).
Ενδεικτικά στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η σχέση μεταξύ των τύπων οικοδομών
και του υλικού δομήσεως.
197
ΥΛΙΚΟ ΥΨΟΣ ΠΑΧΟΣ
ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
ΔΟΜΗΣ (ΟΡΟΦΟΙ) ΤΟΙΧΟΥ
Συνθέτης δομής με όγκο Πέτρα 1-10 75
Συνθέτης δομής με όγκο Τούβλο 1-3 22
Συνθέτης δομής με όγκο Τούβλο 3-6 38
Συνθέτης δομής με όγκο Τσιμέντο 1-5 20
Συνθέτης δομής με όγκο Τσιμέντο 1-10 22-38
Προκατασκ. 1-3 18
τσιμέντινα
με σκελετό Ξύλο 1-5 3

με σκελετό Ατσάλι 3-50 30
με σκελετό Τσιμέντο - 3-100 2-8
ατσάλι
198
TMHMA 45.
ΑΜΥΝΑ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΟ ΤΟΠΟ
1. Θέσεις σε Οικοδομές
Η ημιομάδα στα πλαίσια της ομάδος κατά την άμυνα σε κατοικημένο τόπο,
καταλαμβάνει θέσεις σε οικοδομή, οικοδομικό τετράγωνο ή σε τμήμα
μεγαλύτερης οικοδομικής κατασκευής.
Ο Ομαδάρχης καθορίζει τις θέσεις των ανδρών της ομάδος του. Στη συνέχεια
κάθε άνδρας της ομάδος πρέπει να κάνει αναγνώριση στην οικοδομή που
βρίσκεται και να αποτυπώσει στο μυαλό του, την θέση των γειτονικών δωματίων,
παραθύρων ανοιγμάτων, μεμονωμένων τοίχων, ορόφων κτιρίων με τις σκάλες
που οδηγούν μαζί με τις θέσεις των υπολοίπων ανδρών της ομάδος.
Προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει προσέγγιση και είσοδο του εχθρού στην
οικοδομή (εκτελώντας δγες του ομαδάρχη) την παραλλαγή της θέσης μάχης
καθώς και την κάλυψη από χειροβομβίδες ή θραύσματα που εκτινάσσονται. Ο
μαχητής θα πρέπει να αντιληφθεί εγκαίρως εχθρό που προσέγγισε ή εισχώρησε
στο κτίριο. Να τον αντιμετωπίσει εξουδετερώνοντας τον σε σκάλες και
διαδρόμους από θέσεις μάχης που έχει βρει και προετοιμάσει (όπως εικόνα 124).
199
2. Ο μαχητής καταλαμβάνει συνήθως θέσεις μάχης στους υψηλότερους ορόφους
οικοδομών και εκμεταλλεύεται το ωφέλιμο βεληνεκές των όπλων του. Άνδρες της
ομάδος υπάρχουν και στο ισόγειο για να αντιμετωπίσουν τον εχθρό που
επιτίθεται, ,με μετωπικά και πλευρικά διασταυρούμενα πυρά.
200
Οι μαχητές που έχουν αντιαρματικά όπλα έχουν αποστολή να εξολοθρεύσουν τα
συνοδεύοντα το ακάλυπτο πεζικό άρματα και τεθ/να οχήματα μάχης ή μεταφοράς
προσωπικού. Οι θέσεις τους είναι έξω από τα κτίρια γιατί πρέπει πάντα να έχουν
εξασφαλίσει ζώνη εκτονώσεως αερίων (για τα Α/Τ ΠΑΟ απαραίτητα).
201
Πολλά Α/Τ όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέσα σε κλειστό χώρο φθάνει να
υπάρχουν ανοίγματα για την έξοδο των αερίων, ανάλογα με το όπλο και το χώρο
της κατασκευής.
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΨΟΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΑΧΟΣ

ΟΠΛΟ
ΔΩΜΑΤΙΟΥ ΟΡΟΦΟΥ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΙΧΟΥ
TOW 5×7m 2m 6m 25 cm
ΠΑΟ 90 Χ. 4,5 × 3,5 m 2m 6m 15 cm
1,20 m μέχρι το τοίχο
LAW 2m 6m
πίσω από το όπλο
Στον παραπάνω πίνακα φαίνονται ενδεικτικά οι δυνατότητες βολής μέσα από

κλειστό χώρο και κάτω από προϋποθέσεις όπως το όπλο να είναι σε κεντρική
θέση ως προς τη διάσταση του εμπρός τοίχου κ.α.
202
3. Ο μαχητής που διαθέτει ομαδικό όπλο (πολυβόλο) προετοιμάζει θέσεις μάχης
(κανονική, συμπληρωματική, εναλλακτική) που να ελέγχουν δρόμους, μεγάλα
ανοίγματα, μεγάλες στέγες οικοδομών κατάλληλες για προσγείωση Ε/Π.
Χρησιμοποιούμε τα πολυβόλα εκτελώντας πλευρικά διασταυρούμενα πυρά.
203
4. Ο Μαχητής με· το βομβιδοβόλο προετοιμάζει θέσεις πίσω από όγκους ερειπίων
συνήθως ή τοίχους ώστε να έχει κάλυψη και να μην υπάρχει εμπόδιο στην
καμπύλη τροχιά των βομβίδων του. Με τα πυρά του επάνω σε ανοίγματα
οικοδομημάτων ή κενά οικοδομικών τετραγώνων εμποδίζει τον εχθρό να
εισχωρήσει στον χώρο της ομάδος (ή ομάδων). Μέσα στην διάταξη της ομάδος
τοποθετείται παρατηρητής στην καταλληλότερη θέση ώστε να έχει παρατήρηση
και άριστο οπτικό πεδίο προς τον εχθρό και τον χώρο της ομάδος.
Πριν την τοποθέτηση των ανδρών και προετοιμασία της αμύνης έχει προηγηθεί
διαταγή από τον ομαδάρχη που κατ' ελάχιστο περιέχει:
- Περιοχή που θα αμυνθεί η ομάδα (ή τον αριθμό οικοδομημάτων)
- Κατεύθυνση προσεγγίσεως εχθρού.
- Στοιχεία για την διοίκηση των πυρών της ομάδος (και τυχόν ΥΔ όπλων).
- Συνεργασία με τις γειτονικές ομάδες, ημιομάδες.
5. Όταν ο στρατιώτης έχει τη διαταγή μόνο να παρατηρήσει από ένα κτίριο, πρέπει ο
εχθρός να μην μπορεί να τον αναγνωρίσει. Για την παρατήρηση είναι κατάλληλα:
- Συνηθισμένα μικρά ανοίγματα (σχισμές).
- Ελαφρώς ανασηκωμένα κεραμίδια.
- Στενές σχισμές σε πόρτες.
- Τρύπες και σχισμές σε παραθυρόφυλλα και
- Ανοίγματα αερισμού.
Ένας καθρέπτης μπορεί να διευκολύνει την παρατήρηση από τη σκεπή.
Ασυνήθιστες αλλαγές στο κτίριο προδίδουν τον παρατηρητή.
Αποφεύγει να κάνει τα εξής:
- Να ανοίγει παραθυρόφυλλα ή παράθυρα, όταν ο εχθρός μπορεί ήδη να
παρατηρεί το σπίτι.
- Να απομακρύνει τα κεραμίδια των μη κατεστραμμένων σκεπών ή να τα
μετατοπίζει.
- Να ανοίγει τρύπες στους εξωτερικούς τοίχους.
204
6. Επικοινωνία
Για την επικοινωνία στους άνδρες μιας ομάδος (ή ομάδων) που αμύνεται μέσα σε
κτίριο χρησιμοποιώντας αγγελιοφόρους, φωνές, σήματα ή χτυπήματα κ.α.
Εφαρμόζεται όταν είναι δυνατόν ή σηματοδοσία μάχης (όπως στο παράρτημα
«Α»).
Τα ανοίγματα στους τοίχους, τα φρεάτια και τα αυλάκια χρησιμοποιούνται για
επικοινωνία και μετακίνηση των ανδρών για ικανοποίηση ανάγκης ΔΜ. Αυτοί οι
διάδρομοι πρέπει να είναι παρηλλαγμένοι ώστε να μην χρησιμοποιηθούν από τον
εχθρό εάν εισχωρήσει στο τετράγωνο.
7. Προετοιμασία της Θέσεως Μάχης
Για να αμυνθεί η ομάδα μέσα σ' ένα κτίριο πρέπει να κάνει μερικές
προπαρασκευαστικές εργασίες, που ενδεικτικά είναι:
- Προετοιμασία θέσεως μάχης και καθάρισμα πεδίων βολής.
- Τοποθέτηση εμποδίων έξω από τα κτίρια αλλά και στις εισόδους των
κτιρίων, σε σκάλες, και όπου ο εχθρός μπορούσε να εισχωρήσει.
- Προετοιμασία ανοιγμάτων στις σκεπές και τους τοίχους για την μετακίνηση
από κτίριο σε κτίριο, αλλά και ορυγμάτων μάχης για συγκοινωνία μεταξύ
των θέσεων μάχης.
205
- Εάν χρειασθεί ανατινάσσονται με διαταγή τοίχος, σκεπές για να
δημιουργηθούν τα απαραίτητα πεδία βολής.
206
Ανοίγματα κτιρίου από τα οποία ο μαχητής μπορεί να παρατηρεί και να εκτελεί
πυρά προετοιμάζονται κατάλληλα. Γι' αυτό τοποθετεί βαριά έπιπλα και σάκους με
άμμο και εξασφαλίζει τα ανοίγματα με σύρματα ή σανίδες. Συσκοτίζει και τα
παράθυρα ώστε να μπορεί να κινείται στο βάθος του χώρου και να μην
εντοπίζεται.
Όλα αυτά τα ανοίγματα πρέπει να βρέχονται από το εσωτερικό, γιατί διαφορετικά
η σκόνη που θα σηκώνεται από την εκπυρσοκρότηση του όπλου θα πρόδινε την
θέση.
Σε θέσεις μάχης που κατασκευάζονται στο ύψος του εδάφους υπάρχει κίνδυνος να
κυλήσει προς τα μέσα χειροβομβίδα. Γι' αυτό ο μαχητής ανοίγει λάκκο μπροστά
από την θέση και λαξεύει την πρόσοψη ώστε να δημιουργείται κάτι σαν ανάχωμα
και να κυλάει προς τα έξω η χειροβομβίδα.
Η ομάδα πρέπει να εξακολουθήσει να αμύνεται σε κτίριο ακόμη και όταν έχει
αποκοπεί και κινδυνεύει να περικυκλωθεί. Αν ο εχθρός καταφέρει να εισχωρήσει
στο κτίριο, η ομάδα πρέπει να επιτεθεί αιφνιδιαστικά και σε μάχη εκ του
συστάδην να τον εξουδετερώσει.
207
TMHMA 46.
ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ
1. Κίνηση μέσα σε Περιοχή με Κτίρια

Οι άνδρες της ομάδος, μπαίνοντας σε περιοχή με κτίρια, παρατηρούν προσεκτικά
αλλαγές σε κτίρια, κορυφές στεγών, ανοίγματα και οποιαδήποτε άλλη θέση που θα
ήταν θέση μάχης εχθρού. Κατά την κίνηση μέσα από τα κτίρια, ο μαχητής
εκμεταλλεύεται εισόδους κτιρίων, σκεπές, τοίχους και φράχτες για να έχει κάλυψη.
Σε κάθε γωνία κτιρίου σταματάει λίγο, παρατηρεί από χαμηλή θέση και μετά
συνεχίζει. Κατά την κίνηση ο πρώτος άνδρας της ομάδος ελέγχει εμπρός, ενώ ο
δεύτερος παρακολουθεί τον πρώτο. Σκόπιμο είναι ένας τρίτος να ελέγχει προς τα
πλευρά και πάνω. Σε κάθε πλευρά δρόμου, η κάθε ημιομάδα ελέγχει τον πίσω χώρο.
Εάν υπάρχουν άρματα που υποστηρίζουν την ομάδα, ακολουθούν ελέγχοντας την
κίνηση της ομάδος.
Για να περάσει μεγάλους δρόμους και ακάλυπτες πλατείες ο μαχητής χρησιμοποιεί
καπνογόνα. Όταν ο καπνός καλύψει το πλάτος του δρόμου ή της πλατείας, οι άνδρες
της ομάδος τρέχοντας σε φαλαγγίδια περνάνε τον ακάλυπτο χώρο.
208
2. Επίθεση σε Κτίριο
Για την επίθεση σε μεμονωμένο κτίριο η ομάδα συμμετέχει σε μεγαλύτερο τμήμα.
Στην αρχή καταλαμβάνονται θέσεις από άνδρες για να καλύψουν με πυρά την
επίθεση. Μετά οι χειριστές των ΒΟΠ με πυρά προσπαθούν να ανοίξουν ρήγματα στο
κτίριο και να καταστρέψουν τον εχθρό. Με την χρήση εκρηκτικών δημιουργείται
άνοιγμα στο κτίριο απ' όπου θα εισχωρήσει η ομάδα στον κάτω όροφο του κτιρίου.
Με γρήγορη κίνηση η ομάδα πλησιάζει το άνοιγμα. Ο πρώτος μαχητής ρίχνει
χειροβομβίδα στο άνοιγμα. Μετά την έκρηξη μπαίνει μέσα και αμέσως φωνάζει τον
δεύτερο μαχητή επισημαίνοντας του την θέση πόρτων, παραθύρων και ανοιγμάτων.
Ακολουθούν οι υπόλοιποι στρατιώτες με σειρά από την ίδια είσοδο.
Οι κύριες είσοδοι κτιρίων πρέπει να αποφεύγονται γιατί ο εχθρός ελέγχει, το
αποκλείει και το ναρκοθετεί - παγιδεύει. Για την είσοδο σε κτίριο μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε σχοινί με γάντζο, είναι δε σκόπιμο να εισχωρήσει η ομάδα από
γειτονικά κτίρια από σοφίτες ή πάνω ορόφους. Είναι πλεονέκτημα να δίνεται μάχη
από πάνω προς τα κάτω.
Όταν υπάρχει διαταγή να αποφευχθεί η μάχη στο εσωτερικό κτιρίου, τότε ρίχνουμε
καπνογόνα και εμπρηστικά βλήματα για να αναγκάσουμε τον εχθρό να εγκαταλείψει
το κτίριο.
209
3. Μάχη στο Εσωτερικό Κτιρίου
Πάντα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ο εχθρός είναι προετοιμασμένος να μας
αντιμετωπίσει από καλυμμένες θέσεις μάχης, προσαρμόζοντας τα πυρά των όπλων
στις σκάλες και τους διαδρόμους. Για να μπει σε δωμάτιο ακολουθεί την διαδικασία
που φαίνεται στο σχήμα.
Εισβάλλοντας μέσα στο δωμάτιο πρέπει ο μαχητής να πηδήξει στο πλευρό και να μην
στέκεται απέναντι από άνοιγμα, όπου ο εχθρός θα μπορούσε να τον πυροβολήσει
(όπως Εικόνα 146).
210
Σκόπιμο είναι όταν η ημιομάδα εκκαθαρίζει δωμάτιο, ένας τρίτος μαχητής σε
επιλεγμένη θέση να ελέγχει τον υπόλοιπο χώρο, (όπως Εικόνα 147).
Τις σκάλες και τα ανοίγματα ορόφων και σκεπών και κυρίως ανοίγματα του τοίχου
που κατευθύνονται προς γειτονικό κτίριο ο μαχητής τα πλησιάζει με ιδιαίτερη
προσοχή, όταν δε είναι αναγκαίο ανοίγει πυρά από απόσταση.
Ο εχθρός μέσα στο κτίριο θα χρησιμοποιήσει και χώρους αποθηκών. Ο μαχητής θα

αντιμετωπίσει τους εχθρούς με χειροβομβίδες θα επιτηρούνται οι είσοδοι δε των
αποθηκών.
211
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ
212
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΕ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ
TMHMA 47.
1. Σκοπός και Περιεχόμενο

Αυτό το μέρος του εγχειριδίου αποτελεί τον οδηγό για τις περιπόλους και παρέχει τις
πληροφορίες εκείνες επί των περιπολιών που έχει ανάγκη ο Ομαδάρχης ή ο
Διμοιρίτης.
2. Περίπολος
Περίπολος είναι τμήμα, που το στέλνει μια Μονάδα για να εκτελέσει ειδική αποστολή
αναγνωρίσεως ή μάχης.
3. Σπουδαιότητα των Περιπόλων

Τα νέα όπλα και το υλικό συνέχεια αυξάνουν την ικανότητα του Διοικητού για
απόκτηση πληροφοριών σχετικών με τον εχθρό. Η περίπολος μολαταύτα συνεχίζει να
αποκτά μεγαλύτερη αξία, η οποία όμως εξαρτάται από την ευφυΐα, με την οποία
χρησιμοποιείται, τη δεξιοτεχνία και το επιθετικό πνεύμα των μελών της.
4. Εκπαίδευση στις Περιπόλους

a. Η εκμάθηση της τεχνικής της διεξαγωγής περιπολιών μπορεί να
πραγματοποιηθεί μόνο με την πρακτική εξάσκηση στη διάρκεια της ημέρας
και της νύκτας, με όλες τις καιρικές συνθήκες και με ποικιλία στη μορφή του
εδάφους. Η διδασκαλία στην αίθουσα και οι ασκήσεις στο χάρτη ή στην
αμμοδόχο είναι πολύτιμα βοηθήματα για την εκπαίδευση των περιπόλων,
αλλά δεν αντικαθιστούν την πραγματική εξάσκηση στο έδαφος.
b. Αληθοφανείς καταστάσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται στην διάρκεια
ασκήσεων περιπόλων. Η χρησιμοποίηση απεικονίσεως επαυξάνει την
αληθοφάνεια της μάχης.
5. Είδη Περιπόλων
a. Οι περίπολοι ταξινομούνται με βάση τον τύπο της αποστολής που εκτελούν.
Οι δύο γενικές κατηγορίες περιπόλων είναι αυτή της αναγνωρίσεως και της
μάχης. Διαφέρουν συνήθως σε δύναμη και μεταφερόμενο υλικό, αλλά οι
κύριες διαφορές έγκεινται στις ενέργειες επί του ΑΝΣΚ.
(1) Οι περίπολοι αναγνωρίσεως συλλέγουν πληροφορίες ή επιβεβαιώνουν
πληροφορίες που ήδη έχουν συλλεχθεί.
(2) Οι περίπολοι μάχης παρέχουν ασφάλεια, παρενοχλούν, καταστρέφουν
ή συλλαμβάνουν το προσωπικό του εχθρού και κυριεύουν υλικό ή
εγκαταστάσεις.
b. Τόσο οι περίπολοι αναγνωρίσεως, όσο και οι περίπολοι μάχης μπορεί να είναι
μικρού ή μεγάλου βάθους. Η παραπέρα ταξινόμηση τους καθορίζεται από την
έκταση της ενέργειας της περιπόλου σε απόσταση ή χρόνο ή και στα δύο.
213
(1) Οι περίπολοι μικρού βάθους ενεργούν σε περιοχή ευθύνης της
Μονάδας που τις εκπέμπει. Αυτές ενεργούν σε σχετικά μικρές
αποστάσεις και χρονικές περιόδους.
(2) Οι περίπολοι μεγάλου βάθους ενεργούν στην περιοχή ευθύνης και
ενδιαφέροντος της Μονάδας που τις εκπέμπει και είναι δυνατόν να
ενεργήσουν για μεγάλη χρονική περίοδο ή σε μεγάλη απόσταση ή και
τα δύο.
TMHMA 48.
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΟΥΣ
Χρησιμοποίηση των Περιπόλων Μεγάλου Βάθους
a. Οι περίπολοι μεγάλου βάθους χρησιμοποιούνται σε αποστολές αναγνωρίσεως
και μάχης. Μπορούν να εισέλθουν στην περιοχή του ΑΝΣΚ και να
εγκαταλείψουν αυτή με τις ίδιες μεθόδους, όπως και οι περίπολοι μικρού
βάθους. Εκτός από τις διαφορές τους στην έκταση της ενέργειας (χρόνου και
απόστασης), διαφέρουν ακόμα από τις περιπόλους μικρού βάθους στα
παρακάτω:
(1) Αποτελούνται συνήθως από άνδρες, οι οποίοι έχουν υποστεί
επιπρόσθετη εκπαίδευση στις περιπόλους και σε άλλα αντικείμενα που
ενδείκνυνται από τη φύση των αποστολών που τους ανατίθενται.
(2) Αναλαμβάνουν πολύ περισσότερες από μία αποστολές.
b. Η πολύπλευρη εκπαίδευση των μελών περιπόλου μεγάλου βάθους είναι πολύ
σημαντική. Οι άνδρες πρέπει να είναι σε θέση να εκτελέσουν όλα τα
καθήκοντα, έτσι ώστε η απώλεια μερικών από αυτούς να μην επιδρά στην
εκπλήρωση της αποστολής.
TMHMA 49.
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ
Επεξήγηση των Επιχειρήσεων Εναντίον Ανταρτών
a. Οι περίπολοι μικρού και μεγάλου βάθους εκτελούν αποστολές αναγνωρίσεως
και μάχης στις επιχειρήσεις εναντίον Ανταρτών. Η επιτυχία εκτελέσεως των
αποστολών αυτών απαιτεί τη γνώση των σημαντικών διαφορών μεταξύ των
τακτικών Δυνάμεων και των δυνάμεων Ανταρτών.
(1) Οι Αντάρτες είναι δύσκολο να αναγνωρισθούν επειδή συχνά φέρουν
πολιτική περιβολή. Παρά το ότι μερικές φορές μπορεί να φέρουν
διακριτικά εμβλήματα, τις περισσότερες όμως φορές το μόνο μέσο
αναγνωρίσεως της ταυτότητας τους είναι το όπλο που μεταφέρουν.
(2) Οι ανταρτικές δυνάμεις ενεργούν με πανουργία. Διασκορπίζονται,
όσες φορές απειλούνται, αναμιγνύονται με τον πληθυσμό και
καθιστούν τον αποφασιστικό αγώνα δύσκολο ή και αδύνατο.
b. Άτομα που κατέχουν ειδικά προσόντα ενδέχεται να είναι απαραίτητα στις
περιπόλους που εμπλέκονται σε επιχειρήσεις εναντίον Ανταρτών. Για
παράδειγμα:
(1) Άτομα που μιλάνε τη γλώσσα της περιοχής.
(2) Κάτοικοι της περιοχής που διάκεινται ευμενώς προς εμάς. Αυτοί
μπορούν να αναγνωρίσουν τους Αντάρτες, να βοηθήσουν στον
εντοπισμό των βάσεων των Ανταρτών και να μας δώσουν άλλες
επίκαιρες πληροφορίες.
214
c. Το ταχύ και αξιόλογο σύστημα Επικοινωνιών είναι πολύ σημαντικό και η
άμεση μεταβίβαση σημαντικών πληροφοριών επιτρέπει την κατάλληλη και
αποφασιστική ενέργεια εναντίον των ανταρτικών Δυνάμεων.
d. Άνδρες-μέλη περιπόλων, που ενεργούν εναντίον Ανταρτών, πρέπει να είναι
τόσο καλά εκπαιδευμένοι και καλά δοκιμασμένοι σε περιπολίες, ώστε να
μπορούν να οργανώνονται και να ξεκινούν στον ελάχιστο χρόνο.
215
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΣΤ
ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΟΛΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΗΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥΣ
1. Οι Ευθύνες του Διοικητού

Ο Διοικητής ευθύνεται για όλα τα ζητήματα που αφορούν τις περιπόλους της
Μονάδας του, όπως:
a. Εκπαίδευση στις περιπόλους.
b. Εκλογή των περιπολαρχών.
c. Διαμόρφωση των αποστολών των περιπόλων.
d. Έκδοση της διαταγής περιπόλων.
e. Συντονισμό
f. Μέτρα συντονισμού και ελέγχου.
g. Υποστήριξη
h. Επίβλεψη
i. Λήψη πληροφοριών από τα περίπολα
2. Καθήκοντα Διοικήσεως και Επιτελείου

Ο Διοικητής δεν μπορεί προσωπικά να αντιμετωπίζει όλες τις ευθύνες στις
περιπολίες. Για πολλά καθήκοντα σχετικά με τις περιπόλους παρέχεται
εξουσιοδότηση στους Επιτελείς Αξκούς και υφιστάμενους Δκτές.
a. Εκπαίδευση στις Περιπόλους.
Ο Αξκός Επιχειρήσεων έχει επιτελική ευθύνη για όλη την εκπαίδευση. Κατά
την εκπαίδευση στα θέματα των περιπόλων βοηθείται από τον Αξκό
Πληροφοριών. Συνεργάζονται στενά στη προπαρασκευή των εκπαιδευτικών
προγραμμάτων και στις ασκήσεις των περιπόλων, με σκοπό να εξασφαλίσουν
υψηλό επίπεδο εκπαιδεύσεως επί των αρχών και της τεχνικής των περιπόλων.
b. Εκλογή των Περιπολαρχών.
Ο Διοικητής της Μονάδας κατά την εκπαίδευση αναθέτει διαδοχικά τα
καθήκοντα του Περιπολάρχου στους Υπξκούς και στους κατωτέρους Αξκούς
του, για να εξασφαλίσει την κατάλληλη και σωστή εκπαίδευση. Σε περίοδο
επιχειρήσεων ο Διοικητής (Λόχου, Διμοιρίας, Ομάδας) που διαθέτει την
περίπολο, επιλέγει και τον περιπολάρχη λαμβάνοντας υπόψη του την πείρα
και τις ηγετικές ικανότητες των Υπξκών και Αξκών, που έχει στη διάθεση
του. Εξασφαλίζει, σύμφωνα με τις αποστολές που του ανατέθηκαν, την
εναλλαγή καθηκόντων του Περιπολάρχου και αποφεύγει να χρησιμοποιεί
συνέχεια το ίδιο προσωπικό.
c. Διαμόρφωση των Αποστολών των Περιπόλων.
Ο Αξκός Πληροφοριών σχεδιάζει και προτείνει αποστολές για τις περιπόλους
αναγνωρίσεως. Ο Αξκός Επιχειρήσεων σχεδιάζει και προτείνει αποστολές για
τις περιπόλους μάχης, αλλά μόνο ο Διοικητής εγκρίνει την ανάθεση των
αποστολών στις περιπόλους, λαμβάνοντας υπόψη του τα πλεονεκτήματα κάθε
μορφής περιπόλων.
(1) Οι περίπολοι αναγνωρίσεως αποκτούν τις πληροφορίες με τους
παρακάτω τρόπους:
(a) Με αναγνώριση ή επιτήρηση στόχου σημείου ή μικρής περιοχής.
(b) Με αναγνώριση περιοχής ή επιτήρηση εκτεταμένων στόχων ή
περιοχής.
216
(c) Με αναγνώριση δρομολογίων, δηλαδή με μία μορφή
αναγνωρίσεως περιοχής, κατά την οποία αναγνωρίζονται ειδικά
σημεία κατά μήκος καθορισμένου δρομολογίου.
(2) Οι περίπολοι μάχης βοηθούν στη διεξαγωγή του αγώνα με:
(a) Καταδρομικές ενέργειες που αποσκοπούν στην καταστροφή ή
σύλληψη προσωπικού του εχθρού, στην κυρίευση υλικού, στην
καταστροφή εγκαταστάσεων ή στην απελευθέρωση φίλιου
προσωπικού.
(b) Ενέδρες κατά περιπόλων του εχθρού, μεταφορικών μέσων,
συνεργείων επισκευής ενσύρματων επικοινωνιών, φαλαγγών
οχημάτων και κινουμένων τμημάτων πεζή.
(c) Αποστολές που διέπονται από την αρχή της οικονομίας
δυνάμεων, για την κατάληψη και διατήρηση περιοχών ζωτικής
σημασίας, όπως γέφυρες, υψώματα ή διασταυρώσεις δρόμων.
(d) Εγκαθίδρυση ή τήρηση επαφής ή και τα δύο με φίλιες ή εχθρικές
δυνάμεις.
(e) Παροχή ασφάλειας απαγορεύοντας και αποκαλύπτοντας τις
εχθρικές διεισδύσεις και αποφεύγοντας τους αιφνιδιασμούς και
τις ενέδρες.
(f) Αν και κατά κανόνα μόνο μία κύρια αποστολή ανατίθεται στη
περίπολο, μπορεί να τις ανατεθούν εναλλακτικές και
δευτερεύουσες αποστολές.
(g) Η αποστολή πρέπει να επεξηγείτε με σαφήνεια να είναι απόλυτα
κατανοητή και να είναι μέσα στις δυνατότητες της περιπόλου.
d. Έκδοση της Διαταγής Περιπόλου
(1) Στον Περιπολάρχη δίνεται διαταγή περιπόλου που παρέχει όλες τις
οδηγίες, πληροφορίες και απαραίτητες κατευθύνσεις για τη σχεδίαση,
προπαρασκευή και εκπλήρωση της αποστολής. Η διαταγή περιπόλου
είναι ένας τύπος διαταγής επιχειρήσεων και ακολουθεί το υπόδειγμα
(σελ. 255) και την σειρά της διαταγής επιχειρήσεων.
(2) Οι διαταγές περιπόλων εκδίδονται μερικές φορές από τον Δκτή,
συνήθως όμως εκδίδονται από τον υπεύθυνο, ανάλογα με το είδος της
περιπόλου, Επιτελή Αξκό (τον Αξκό Πληροφοριών για τις περιπόλους
αναγνωρίσεως και τον Αξκό Επιχειρήσεων για τις περιπόλους μάχης).
(3) Ο Αξκός Πληροφοριών δίνει πάντοτε μία περίληψη πληροφοριών που
είναι δυνατόν να αποτελεί μέρος της διαταγής της περιπόλου ή κάτι
επιπλέον σ' αυτή.
(4) Οι άλλοι Επιτελείς Αξκοί (Αξκος Προσωπικού, Αξκός ΔΜ,
Συντονιστής Πυρών Υποστηρίξεως) μπορούν να δώσουν πληροφορίες
σε θέματα που ανάγονται στην αρμοδιότητα τους.
e. Συντονισμός
(1) Ο συντονισμός επιτυγχάνεται με την συνεργασία μεταξύ:
(a) Επιτελείου και Επιτελείων άλλων Μονάδων.
(b) Επιτελείου και Περιπολάρχη.
(c) Περιπολάρχου και Τμημάτων ή προσωπικού που επηρεάζεται
άμεσα από την ενέργεια της περιπόλου.
(2) Ο συντονισμός πολύ συχνά εκτελείται σε όλες τις παραπάνω
περιπτώσεις, για την εξασφάλιση της συνέχειας, της πληρότητας και
της κατάλληλης διεξαγωγής του. Αυτό είναι ιδιαίτερης σημασίας για
τις περιπόλους μεγάλου βάθους, επειδή οι περιοχές ευθύνης και
217
ενδιαφέροντος της Μονάδας που τις εκπέμπει μπορεί να υπεισέρχονται
σε περιοχές άλλων Μονάδων.
f. Μέτρα Ελέγχου
Η δυνατότητα στο Δκτή να εξασκήσει έλεγχο στην περίπολο και να επηρεάσει
τις ενέργειες της, περιορίζεται μετά την αναχώρηση της. Ο βαθμός ελέγχου
και επηρεασμού πρέπει να σχεδιάζεται και να περιλαμβάνεται στη διαταγή της
περιπόλου.
(1) Η ώρα αναχωρήσεως μπορεί να καθορισθεί γενικά σαν «αναχώρηση
μόλις πέσει το σκοτάδι» ή «αναχώρηση πριν φέξει». Ακριβής ώρα
αναχωρήσεως μπορεί να δοθεί, για να αποφευχθεί συμφόρηση στην
περιοχή, να περιορισθούν οι πιθανότητες επαφής μεταξύ περιπόλων
και για να εξασφαλιστεί αυστηρός έλεγχος.
(2) Η ώρα επανόδου καθορίζεται συνήθως γενικά, αλλά μπορεί να
καθορισθεί και με ακρίβεια. Οι πληροφορίες που συλλέγονται από την
περίπολο αναγνωρίσεως μπορεί να χάσουν την αξία τους, εάν δεν
ληφθούν μέσα σε ορισμένο χρόνο. Πολλές 'φορές οι μελλοντικές
επιχειρήσεις μπορεί να εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα μιας
περιπόλου μάχης. Κατά τον ίδιο τρόπο, μπορεί να απαιτηθεί από τη
περίπολο να εκπληρώσει την αποστολή της σε ή μέσα σε ορισμένο
χρόνο, π.χ. μπορεί μία περίπολος να διαταχθεί να καταστρέψει ένα
Κέντρο Επικοινωνιών σε ή μέσα σε ορισμένο χρόνο, προκειμένου να
βοηθήσει μια επίθεση. Όταν ο Διοικητής θέτει χρονικούς
περιορισμούς σε μία περίπολο, θα πρέπει να προβλέπει ότι, παρά τις
άριστες ενέργειες της, είναι πιθανό η περίπολος να μη μπορέσει να
εκπληρώσει την αποστολή και να συμμορφωθεί συγχρόνως και στους
χρονικούς περιορισμούς. Η εκπλήρωση της αποστολής συνήθως έχει
την απόλυτη προτεραιότητα, αλλά ο καθορισμός προτεραιότητας είναι
ευθύνη του Διοικητή. Όταν αυτός θέτει χρονικούς περιορισμούς σε
μία περίπολο, πρέπει να καθορίζει τι έχει την προτεραιότητα· η
εκπλήρωση της αποστολής ή η τήρηση των χρονικών περιορισμών.
(3) Τα σημεία ελέγχου είναι καθορισμένες θέσεις στο έδαφος, από τις
οποίες θα πρέπει να περάσει η περίπολος. Η περίπολος, κανονικά
αναφέρει όταν προσεγγίσει στο σημείο ελέγχου. Τα σημεία ελέγχου
πληροφορούν το Διοικητή για τη θέση της περιπόλου κατά το χρόνο
της αναφοράς.
(4) Το γενικό δρομολόγιο μπορεί να καθορισθεί με τα σημεία ελέγχου. Το
ακριβές δρομολόγιο σπάνια προδιαγράφεται, με εξαίρεση την
αναγνώριση δρομολογίου ή την περίπτωση που είναι επιθυμητός ο
πολύ στενός έλεγχος της κινήσεως.
(5) Το σχέδιο επικοινωνιών καθορίζει με λεπτομέρειες τις αναφορές, που
θα υποβληθούν και τις μεθόδους της μεταβιβάσεως τους. Ο
ασύρματος συνήθως είναι το καλύτερο μέσο, αλλά και το καλώδιο
εκστρατείας μπορεί να είναι κατάλληλο σε ορισμένες καταστάσεις,
όταν η απόσταση είναι μικρή. Ο τύπος του ασυρμάτου που θα
χρησιμοποιηθεί καθορίζεται με βάση την απόσταση, που θα διασχίσει
η περίπολος, τη διαθεσιμότητα ασυρμάτων και χειριστών και τη
μέθοδο κινήσεως (με οχήματα ή πεζή).
(a) Απλοί, καθορισμένοι από τα πριν, κώδικες και κώδικες λέξεις
χρησιμοποιούνται για να περιορίσουν το χρόνο εκπομπής και για
να διακινδυνεύσει το δυνατό λιγότερο η αποστολή.
218
(b) Πυροτεχνικά μέσα σηματοδοσίας (φωτοβολίδες ή καπνός)
μπορούν, επίσης, να χρησιμοποιηθούν, για να καταδείξουν την
αναχώρηση από φίλιες περιοχές, την άφιξη στα σημεία ελέγχου,
την εκπλήρωση της αποστολής ή άλλες, επιθυμητές
πληροφορίες.
g. Υποστήριξη
(1) Ο Αξκός Επιχειρήσεων ρυθμίζει τις λεπτομέρειες Συντονισμού Πυρών
Υποστηρίξεως, για την αποτελεσματική υποστήριξη της περιπόλου με
πυρά.
(2) Ο Αξκός ΔΜ προμηθεύεται και χορηγεί τα υλικά εκείνα, που δεν
διατίθενται από τη Μονάδα που εκπέμπει την περίπολο.
(3) Ο Αξκός Πληροφοριών και ο Αξκός Επιχειρήσεων ρυθμίζουν τις
λεπτομέρειες για το ειδικό προσωπικό, όπως είναι τα Τμήματα
ανιχνευτικών σκυλιών, το προσωπικό για τις ειδικές καταστροφές και
την τήρηση του δρομολογίου ή της κατευθύνσεως, προς τον τελικό
προορισμό.
h. Επίβλεψη
Αυτή ασκείται από όλα τα επίπεδα Διοικήσεως και τους αντίστοιχους
Επιτελείς, που επιβλέπουν ενεργά όλα τα στάδια της σχεδιάσεως και
προπαρασκευής των περιπόλων και παρέχουν σ' αυτές τα πλεονεκτήματα από
την προσωπική τους εκπση και πείρα.
i. Αναφορά Περιπόλων
(1) Όλες οι περίπολοι δίνουν αναφορά στον Αξκό Πληροφοριών ή τον
αντιπρόσωπο του, μόλις επιστρέψουν. Για την παροχή μιας πλήρους
αναφοράς, χρησιμοποιείται το υπόδειγμα της σελίδας 259, που
μάλιστα είναι τυποποιημένο για όλες τις χώρες του NATO.
(2) Η τεχνική της αναφοράς ποικίλλει. Μία αποτελεσματική μέθοδος είναι
να δώσει ο περιπολάρχης, με μορφή αφηγήσεως, έκθεση για την
περίπολο, από τη στιγμή της αναχωρήσεως της μέχρι αυτή της
επιστροφής. Στη συνέχεια, κάθε μέλος της περιπόλου αναφέρει
οποιαδήποτε επιπρόσθετη πληροφορία γνωρίζει. Αυτός που παίρνει
την αναφορά, υποβάλλει ερωτήσεις, για να εξασφαλίσει το ότι δεν
παραλήφθηκαν επιθυμητές πληροφορίες.
(3) Ανεξάρτητα από την τεχνική της οποίας γίνεται χρήση στην αναφορά
της περιπόλου, όλα τα μέλη της έχουν την ευκαιρία να προσθέσουν
στοιχεία στις πληροφορίες που δόθηκαν.
3. Η Περίπολος είναι Συλλογική Προσπάθεια.

Ο Διοικητής, οι υφιστάμενοι Διοικητές (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι
Περιπολάρχες), καθώς και οι Επιτελείς, συνεργάζονται όλοι μαζί από κοινού,
προκειμένου να σχεδιάσουν, προπαρασκευάσουν και εκτελέσουν τολμηρή και
αποτελεσματική ενέργεια περιπόλου.
219
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΖ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ
TMHMA 50.
1. Συγκρότηση Περιπόλου
Η περίπολος συγκροτείται έτσι που η αποστολή να εκπληρωθεί με τον πιο
αποτελεσματικό τρόπο. Η κατάλληλη συγκρότηση βοηθά στον έλεγχο και την
αποτελεσματική χρησιμοποίηση του χρόνου, του υλικού, των υφισταμένων
Διοικητών και των άλλων μελών της περιπόλου.
2. Στάδια στη Συγκρότηση της Περιπόλου.

Υπάρχουν δύο στάδια στη συγκρότηση της περιπόλου, δηλαδή της γενικής και της
ειδικής συγκροτήσεως. Γενική είναι η συγκρότηση σε τμήματα και ο καθορισμός της
Ομάδας Διοικήσεως της περιπόλου. Ειδική είναι η συγκρότηση της περιπόλου
ανάλογα με την αποστολή που της έχει ανατεθεί.
a. Τα Τμήματα, που είναι οι κυριότερες υποδιαιρέσεις της περιπόλου,
αποφασίζονται με βάση τη φύση της αποστολής (αναγνωρίσεως ή μάχης).
b. Η Ομάδα Διοικήσεως αποτελείται από τον Περιπολάρχη και το προσωπικό
που παρέχει γενική υποστήριξη στην περίπολο, δηλαδή από το Στοιχείο
ανιχνευτικών σκυλιών, τον προκεχωρημένα παρατηρητή, τον οπλίτη
Υγειονομικού και τον χειριστή ασυρμάτου. Ο Περιπολάρχης είναι δυνατό να
επιτελέσει διπλό ρόλο. Για παράδειγμα, σε μικρή περίπολο αναγνωρίσεως,
διοικεί, συνήθως, το Τμήμα αναγνωρίσεως. Σε μικρή, πάλι, περίπολο μάχης,
ενδέχεται να διοικεί το Τμήμα εφόδου. Από την άλλη μεριά, το προσωπικό
που αποτελεί την Ομάδα Διοικήσεως της περιπόλου, κανονικά, δεν
αναλαμβάνει ειδικά καθήκοντα με κάποιο τμήμα της.
Όταν τυχόν το προσωπικό που αποτελεί την Ομάδα Διοικήσεως της Διμοιρίας,
εκτελεί και ειδικά καθήκοντα με ένα Τμήμα της, τότε διατίθεται σ' αυτό το Τμήμα και
δε συγκροτείται ιδιαίτερη Ομάδα Διοικήσεως της περιπόλου.
220
ΕΝΤΥΠΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ
(ΒΑΘΜΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ)
ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ
(Παραλείψτε τις Μη απαιτούμενες Επικεφαλίδες)
(ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ)
ΠΡΟΣ:...................................
ΧΑΡΤΕΣ:..............................
Α. ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ
Β. ΣΚΟΠΟΣ/ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Γ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ - ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΗΣ
Δ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ - ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
Ε. ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ (ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ)
Ζ. ΕΔΑΦΟΣ
(Περιγραφή του εδάφους - ξηρό, βαλτώδες, έδαφος με τροπική βλάστηση,
δασώδες, με υψηλούς θάμνους, βραχώδες, βάθος φαραγγιών και χαραδρών,
κατάσταση γεφυρών ως προς τον τύπο, μέγεθος και αντοχή και
κλασικοποίηση, επιπτώσεις από τη διέλευση αρμάτων και τροχοφόρων
οχημάτων).
Η. ΕΧΘΡΟΣ
1. Θέση
2. Χρόνος κατά τον οποίο παρατηρήθηκε η δραστηριότητα.
3. Δύναμη και ταυτότητα.
4. Δραστηριότητα και στάση (συμπεριφορά)
5. Όπλο και υλικό.
6. Διάταξη.
7. Δύναμη πρόθεση.
8. Επιπρόσθετες παρατηρήσεις, ιδιαίτερα για ΠΒΧ Όπλα και μέσα εκτόξευσης,
ενδείξεις για την προσεχή χρησιμοποίηση Π.Β.Χ. Όπλων.
9. Αναγνωρισμένοι ή υποτιθέμενοι Σταθμοί Διοίκησης. 10. Εχθρικά κωλύματα.
Θ. ΟΠΟΙΕΣΔΗΠΟΤΕ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΧΑΡΤΟΥ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ
Ι. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
(Περιλαμβάνουν απόψεις για πυρηνικό, βιολογικό και χημικό πόλεμο).
Κ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ

(Αιχμάλωτοι πολέμου και διάταξη, αναγνώριση, απώλειες εχθρού
κυριευόμενα έγγραφα και υλικό). Μέτρα που λαμβάνονται για την περίπτωση
αιχμαλώτων και νεκρού ή τραυματισμένων.
221
Λ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΤΗΣ
ΔΙΑΤΑΞΕΩΣ ΟΠΟΙΟΥΔΗΠΟΤΕ ΝΕΚΡΟΥ Ή ΤΡΑΥΜΑΤΙΑ
Μ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

(Περιλαμβανομένου του βαθμού επιτυχίας της αποστολής και των προ τάσεων όσον
αφορά το υλικό και την τακτική της περιπόλου).
Ν. ΠΡΟΣΘΕΤΟΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
Ο. ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ
222
TMHMA 51.
ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ
1. Περίπολοι Αναγνωρίσεως
Η περίπολος αναγνωρίσεως συγκροτείται σε δύο Τμήματα:
a. Το Τμήμα Αναγνωρίσεως. Αυτό αναγνωρίζει ή επιτηρεί τον ΑΝΣΚ.
b. Το Τμήμα Ασφάλειας. Αυτό εξασφαλίζει το σημείο ανασυγκροτήσεως κοντά
στον ΑΝΣΚ, προειδοποιεί έγκαιρα για εχθρική προσέγγιση στην περιοχή του
ΑΝΣΚ και παρέχει προστασία στο Τμήμα αναγνωρίσεως.
c. Ομάδα Διοικήσεως. Η περίπολος αναγνωρίσεως συνήθως δεν διαθέτει
ιδιαίτερη Ομάδα Διοικήσεως.
Σημείωση:
(α) Είναι δυνατό να αποτελείται μόνο από τον Περιπολάρχη, που συμμετέχει και στο
τμήμα αναγνωρίσεως.
(β) Μπορεί να αποτελείται μόνο από ένα στοιχείο Αναγνωρίσεως
Εικόνα 150. Γενική Συγκρότηση Περιπόλου Αναγνωρίσεως
2. Περίπολος Μάχης
Η περίπολος μάχης συγκροτείται σε δύο Τμήματα και συνήθως, έχει και ιδιαίτερη
Ομάδα Διοικήσεως.
a. Το Τμήμα Εφόδου. Αυτό συμπλέκεται με τον εχθρό στον ΑΝΣΚ με πυρά ή
ελιγμό (σαν Στοιχείο Εφόδου και Στοιχείο Υποστηρίξεως) ή ενεργεί στην
περιοχή κοντά στον ΑΝΣΚ (σαν Στοιχείο καταστροφών, Στοιχείο έρευνας,
Στοιχείο συλλήψεως αιχμαλώτων).
b. Το Τμήμα Ασφάλειας. Αυτό εξασφαλίζει το σημείο ανασυγκροτήσεως κοντά
στον ΑΝΣΚ και απομονώνει τον ΑΝΣΚ.
c. Ομάδα Διοικήσεως. Συνήθως συγκροτείται ιδιαίτερη Ομάδα Διοικήσεως για
την περίπολο μάχης.
d. Τμήμα Υποστηρίξεως. Ενδέχεται να συγκροτηθεί και Τμήμα υποστηρίξεως.
Για παράδειγμα, όταν είναι δύο ή περισσότερα τα Στοιχεία υποστηρίξεως που
χρησιμοποιούνται, συγκροτούνται συνήθως σε ξεχωριστό Τμήμα
υποστηρίξεως με ιδιαίτερο Διοικητή επικεφαλής του Τμήματος και δεν
παραμένουν υπό τον Δκτή του Τμήματος Εφόδου.
223
TMHMA 52.
ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ
1. Περίπολοι Αναγνωρίσεως
a. Το Τμήμα αναγνωρίσεως συγκροτείται από Στοιχεία αναγνωρίσεως που είναι
αναγκαία για την αναγνώριση ή επιτήρηση του ΑΝΣΚ.
(1) Μικρή περίπολος με αποστολή την αναγνώριση ή επιτήρηση σημείου,
μπορεί να διαθέτει μόνο ένα Στοιχείο αναγνωρίσεως (εικόνες, 150 και
152).
(2) Περίπολος με αποστολή την αναγνώριση ή επιτήρηση περιοχής,
συνήθως διαθέτει δύο ή περισσότερα Στοιχεία αναγνωρίσεως (εικόνα
1.53).
b. Το Τμήμα ασφάλειας συγκροτείται από Στοιχεία ασφάλειας, που είναι
αναγκαία για την εξασφάλιση του σημείου ανασυγκροτήσεως πλησίον του
ΑΝΣΚ, για την κάλυψη πιθανών προσβάσεων του εχθρού και για την
προστασία του Τμήματος αναγνωρίσεως.
c. Μία περίπολος με αποστολή αναγνωρίσεως ή επιτηρήσεως περιοχής, μπορεί
να οργανωθεί σε Στοιχεία αναγνωρίσεως, καθένα των οποίων μεριμνά για την
ασφάλεια του. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν συγκροτείται ιδιαίτερο Τμήμα
Ασφάλειας (εικόνα 153).
2. Περίπολοι Μάχης
a. Το Τμήμα εφόδου συγκροτείται από Στοιχείο ή Στοιχεία εφόδου και άλλα
Στοιχεία, που απαιτούνται για τις προσχεδιασμένες ενέργειες επί του ΑΝΣΚ.
Σ' αυτά περιλαμβάνονται (χωρίς να είναι τα μόνα) και τα ακόλουθα:
(1) Στοιχείο υποστηρίξεως, εάν υπάρχουν οι κατάλληλες θέσεις, από τις
οποίες θα εκτελεστούν πυρά. Εάν δε διατίθενται τέτοιες θέσεις, η
απαιτούμενη ισχύς πυρός επιτυγχάνεται, με την προσθήκη
περισσότερων αυτόματων όπλων στο στοιχείο ή τα στοιχεία εφόδου.
(2) Στοιχεία καταστροφών, εάν προβλέπονται καταστροφές.
(3) Στοιχεία συλλήψεως αιχμαλώτων, για σύλληψη αιχμαλώτων.
(4) Στοιχεία έρευνας, για έρευνα των νεκρών και τραυματιών, οικοδομών
και σκέπαστρων.
Σημείωση:
(α) Αποτελείται από τον Περιπολάρχη και το Προσωπικό, που δεν έχει ειδικά
καθήκοντα με άλλα Στοιχεία.
Εικόνα 151. Γενική Συγκρότηση Περιπόλου Μάχης
224
b. Το τμήμα ασφάλειας συγκροτείται σε στοιχεία ασφάλειας, τα οποία:
(1) Εξασφαλίζουν το σημείο ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ.
(2) Απομονώνουν τον ΑΝΣΚ:
(a) Παρέχουν έγκαιρη προειδοποίηση για εχθρική προσέγγιση στην
περιοχή του ΑΝΣΚ.
(b) Κλείνουν προσβάσεις, για να παρεμποδίσουν την είσοδο ή την
απόδραση του εχθρού από την περιοχή του ΑΝΣΚ.
(c) Καλύπτουν την κίνηση της περιπόλου προς το σημείο
ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ.
c. Συνήθως συγκροτείται ιδιαίτερη Ομάδα Διοικήσεως της περιπόλου.
Σημείωση:
(α) Ο αριθμός των Στοιχείων εξαρτάται από την αποστολή.
(β) Ο αριθμός των Στοιχείων εξαρτάται από τις προσβάσεις.
Εικόνα 152. Παράδειγμα Ειδικής Συγκρότησης Περιπόλου Αναγνωρίσεως Σημείου
Σημείωση:
(α) Ο αριθμός των Στοιχείων αναγνωρίσεως και ασφάλειας (καθένα
παρέχει την αυτασφάλειά του) εξαρτάται από την αποστολή.
Εικόνα 153. Παράδειγμα Ειδικής Συγκρότησης Περιπόλου Αναγνωρίσεως Περιοχής
225
3. Ανακεφαλαίωση
Οι περίπολοι πρέπει να συγκροτούνται με τέτοιο τρόπο, ώστε σε κάθε άτομο,
Στοιχείο και Τμήμα να ανατίθεται ειδικό έργο και να μη συγχέονται οι αποστολές.
Όταν όλα τα άτομα, Στοιχεία και Τμήματα επιτυγχάνουν στο έργο τους, τότε και η
αποστολή της περιπόλου επιτυγχάνεται.
Σημείωση:
(α) Τα Στοιχεία, συγκροτούνται με βάση τις σχεδιασμένες ενέργειες στον
ΑΝΣΚ.
(β) Ο αριθμός Στοιχείων εξαρτάται από τις προσβάσεις.
(γ) Η χρησιμοποίηση Στοιχείων υποστηρίξεως εξαρτάται από τη
διαθεσιμότητα κατάλληλης θέσης για βολή.
Εικόνα 154. Παράδειγμα Ειδικής Συγκροτήσεως Περιπόλου Μάχης
226
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ
TMHMA 53.
1. Λήψη της Αποστολής

Παρακολουθείται με προσοχή η έκδοση της διαταγής. Τηρούνται περιληπτικές
σημειώσεις, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν αργότερα. Εξακριβώνεται, ότι έγιναν
απόλυτα κατανοητές όλες οι οδηγίες, πληροφορίες και κατευθύνσεις που δόθηκαν.
Μετά την έκδοση της διαταγής, υποβάλλονται ερωτήσεις πάνω στα σημεία που δεν
είναι σαφή.
TMHMA 54.
ΣΤΑΔΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΕΩΣ
1. Καταρτισμός Σχεδίου Κατανομής του Χρόνου

a. Το πρώτο στάδιο της σχεδιάσεως και προπαρασκευής της περιπόλου
αποβλέπει στην κατανομή του χρόνου που διατίθεται. Ο περισσότερος
δυνατός χρόνος διατίθεται στη σχεδίαση και προπαρασκευή της περιπόλου.
Μετά την έκδοση της διαταγής περιπόλου και την επίλυση των αποριών,
καθορίζεται νοερά, όσο γίνεται πιο σύντομα, καθετί που πρέπει να γίνει, πριν
από την αναχώρηση από τη φίλια περιοχή και διατίθεται χρόνος για κάθε
ενέργεια. Με σημείο ενάρξεως την ώρα της αναχωρήσεως, η εργασία του
υπολογισμού εκτελείται αντίστροφα προς την ώρα λήψεως της διαταγής της
περιπόλου. Αυτού του είδους η τεχνική ονομάζεται «αντίστροφη σχεδίαση»
και βοηθά στο να εξασφαλιστεί, ότι παρέχεται χρόνος για όλες τις
απαραίτητες ενέργειες. Σχεδιάζεται ο χρονικός πίνακας με πλαίσιο τους
ειδικούς χρόνους, όπως είναι η ώρα αναχωρήσεως ή ο χρόνος για την
εκτέλεση αναγνωρίσεως (εικόνες 155 και 156).
ΣΤΑΔΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ

1. Καταρτισμός σχεδίου κατανομής χρόνου.
2. Μελέτη της καταστάσεως.
3. Μελέτη του χάρτη.
4. Εκτέλεση συντονισμού. (Πρέπει να είναι συνεχής σ' όλη τη διάρκεια
της σχεδίασης).
5. Εκλογή αντρών, όπλων και υλικών.
6. Έκδοση προειδοποιητικής διαταγής.
7. Εκτέλεση αναγνωρίσεων.
8. Συμπλήρωση λεπτομερειών. 9. Έκδοση διαταγής Περιπολάρχη. 10.
Εκτέλεση επιθεωρήσεως και δοκιμής.
Εικόνα 155. Στάδια Σχεδιάσεως και Προπαρασκευής Περιπόλου
227
ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΧΡΟΝΟΥ
19.45 Αναχώρηση από τη φίλια περιοχή.
19.30 - 19.45 Κίνηση προς την περιοχή αναχωρήσεως.
19.15 - 19.30 Τελική επιθεώρηση.
18.45 - 19.15 Νυκτερινές δοκιμές.
18.00 - 18.45 Δοκιμές στη διάρκεια της ημέρας.
17.45 - 18.00 Επιθεώρηση.
17.00 - 17.45 Βραδινό συσσίτιο.
16.30 - 17.00 Έκδοση διαταγής Περιπολάρχη.
15.30 - 16.30 Συμπλήρωση λεπτομερειών των σχεδίων.
14.30 - 15.30 Εκτέλεση αναγνωρίσεως.
14.15 - 14.30 Έκδοση προειδοποιητικής διαταγής.
13.30 - 14.15 Προκαταρτικός σχεδιασμός.
- Επιλογή ανδρών, όπλων και υλικών.
- Συντονισμός.
- Μελέτη χάρτη.
- Μελέτη καταστάσεως.
- Σχέδιο κατανομής χρόνου.
13.30 Λήψη διαταγής της περιπόλου. Επίλυση αποριών. Αρχίστε από
την ώρα αναχωρήσεως και εργασθείτε αντίστροφα προς την ώρα
έκδοσης της διαταγής της περιπόλου, σχεδιάζοντας το χρονικό
σας πίνακα με βάση κάθε χρονική λεπτομέρεια που καθορίζεται
στη διαταγή της περιπόλου.
Εικόνα 156. Παράδειγμα Κατανομής Χρόνου Περιπολάρχη.
b. Η ακολουθία των άλλων σταδίων σχεδιάσεως μπορεί να ποικίλλει, ανάλογα

με διάφορους παράγοντες, όπως είναι η διαθεσιμότητα προσωπικού για τον
συντονισμό, ο χρόνος στο οποίο θα εκτελεσθεί η αναγνώριση και η έκταση
του συντονισμού, που θα εκτελεσθεί από το Διοικητή.
2. Μελέτη της Καταστάσεως

Μελετάται η φίλια, όπως και η εχθρική κατάσταση, επειδή η διάταξη, οι δυνάμεις και
οι δυνατότητες των Τμημάτων μπορεί να επηρεάσουν τη σχεδίαση. Οι παράγοντες
αυτοί επηρεάζουν το δρομολόγιο της περιπόλου, το μέγεθος, τη συγκρότηση, τα όπλα
και το υλικό.
3. Μελέτη του Χάρτη

Το έδαφος, στο οποίο η περίπολος θα ενεργήσει, μελετάται με σχολαστικότητα στο
Χάρτη. Πιο συγκεκριμένα, ελέγχονται τα δεδομένα στο περιθώριο του Χάρτη, εάν,
δηλαδή, ο Χάρτης είναι παλιάς εκδόσεως, ενδέχεται τα χαρακτηριστικά του εδάφους,
ειδικά τα τεχνητά, να έχουν μεταβληθεί.
a. Το έδαφος κοντά στον ΑΝΣΚ, καθορίζει τον αριθμό των Στοιχείων ασφάλειας
που είναι αναγκαία, τη δυνατότητα χρησιμοποιήσεως Στοιχείου
υποστηρίξεως, τον τρόπο σύμφωνα με τον οποίο θα εκτελέσει την
αναγνώριση του ο Περιπολάρχης ή την κατεύθυνση που θα εκτελέσει την
έφοδο. Οι παράγοντες αυτοί επηρεάζουν το μέγεθος και τη συγκρότηση της
περιπόλου.
b. Το έδαφος, μέσα από το οποίο θα περάσει η περίπολος για να πάει στον
ΑΝΣΚ, επηρεάζει, επίσης, το μέγεθος, τη συγκρότηση και τα υλικά της
228
περιπόλου. Για παράδειγμα, είναι δυνατό να χρειάζεται βάρκες,
περισσότερους άντρες σαν πλήρωμα για τις βάρκες ή σχοινιά, για τη διάβαση
μικρών ποταμών. Το έδαφος, επίσης, βοηθά να καθοριστεί η συγκρότηση για
την κίνηση προς τον ΑΝΣΚ και για την αποχώρηση από αυτόν.
4. Εκτέλεση Συντονισμού
a. Εκτελούνται όλοι οι δυνατοί συντονισμοί, πριν από την αναχώρηση από τον
χώρο στον οποίο λήφθηκε η διαταγή της περιπόλου. Παραδείγματα
συντονισμού, που πρέπει να εκτελεσθούν, είναι τα ακόλουθα:
(1) Κινήσεις σε φίλιες περιοχές: Οι Μονάδες, στις περιοχές των οποίων θα
ενεργήσει η περίπολος, πρέπει να ενημερωθούν, έτσι ώστε η
περίπολος να μη βρεθεί σε κίνδυνο ούτε να υποβληθεί σε άσκοπους
περιορισμούς.
(2) Αναχώρηση και είσοδος πάλι στις φίλιες περιοχές: Μπορεί να είναι
αναγκαία η ύπαρξη οδηγών ειδικά εάν πρέπει να περάσει η περίπολος
μέσα από φίλια εμπόδια, όπως ναρκοπέδια ή συρματοπλέγματα.
(3) Υποστήριξη με πυρά: Η υποστήριξη με πυρά είναι δυνατό να
βοηθήσει την περίπολο, επειδή μπορεί να:
(a) Προξενήσει απώλειες στον εχθρό.
(b) Αποπροσανατολίσει τον εχθρό.
(c) Αποκρύψει την κίνηση της περιπόλου με καπνογόνα.
(d) Παράσχει φωτισμό με φωτιστικά βλήματα.
(e) Βοηθήσει στην τήρηση της κατευθύνσεως ή να προσδιορίσει τη
θέση.
b. Ο συντονισμός επιτυγχάνεται με μία από τις τρεις γενικές περιπτώσεις της
παραγράφου 2ε του κεφαλαίου ΙΓ. Το ποια θα είναι αυτή η περίπτωση,
καθορίζεται από το Διοικητή. Αυτός μπορεί να εκτελέσει πλήρη συντονισμό ή
ενδέχεται να αναθέσει αυτό το καθήκον στον Περιπολάρχη. Για παράδειγμα,
είναι δυνατό ο Διοικητής, σε κατάσταση που έχει δοθεί, να ρυθμίσει τις
λεπτομέρειες, για να οδηγηθεί η περίπολος στο σημείο αναχωρήσεως και
αυτό, χωρίς να έχει συντονισθεί ο Περιπολάρχης προσωπικά με κάποια
Μονάδα ή τοποθεσία. Σε άλλες καταστάσεις, είναι δυνατό ο συντονισμός να
πραγματοποιηθεί στον ΣΔ Λόχου, το Παρατηρητήριο Λόχου, το ΣΔ -
Παρατηρητήριο της Διμοιρίας και στην τελευταία θέση, μέσα ή κοντά, από
την οποία θα περάσει η περίπολος.
c. Ακόμα και εάν έχει πραγματοποιηθεί συντονισμός, καλό είναι να
διπλασιασθεί ο έλεγχος, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι αυτός είναι πλήρης
και ότι τίποτα δε ξεχάστηκε.
d. Να ληφθεί υπόψη ότι ο συντονισμός πρέπει να είναι συνεχής σ' όλη τη
διάρκεια της καταστρώσεως του σχεδίου, της προπαρασκευής και της
εκτελέσεως.
5. Εκλογή Ανδρών, Όπλων και Υλικών

a. Μέλη Περιπόλου.
Η εκλογή συνήθως περιορίζεται στην Ομάδα ή Διμοιρία που διοικεί ο
Περιπολάρχης. Πρέπει να τηρούνται το Στοιχείο πυρός και η ακεραιότητα της
Ομάδας, όσες φορές αυτό είναι δυνατό. Έτσι δημιουργούνται οι
προϋποθέσεις, για να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της περιπόλου.
Άντρες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δυσχέρειες στην αποστολή,
πρέπει να αντικαθίστανται. Για παράδειγμα, άντρες που είναι κρυωμένοι θα
229
μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια, εξαιτίας του ότι θα βήχουν.
Από την άλλη μεριά, κάποιος που δεν βλέπει καλά στο σκοτάδι, σίγουρα δεν
είναι κατάλληλος για νυκτερινή περίπολο.
b. Όπλα.
Ο Περιπολάρχης πρέπει να αποφασίσει ποια όπλα χρειάζεται για να εκτελέσει
την αποστολή του. Πρέπει να μελετήσει την αξία ορισμένων όπλων, σε σχέση
με τις δυσχέρειες που θα προκαλέσει η μεταφορά τους. Σε σπάνιες
περιπτώσεις και μόνο ο όγκος ή το βάρος των όπλων και των πυρομαχικών,
καθίστανται παράγοντες αποφασιστικής σημασίας στην εκλογή ή την
απόρριψη τους.
c. Υλικά.
Υπάρχουν πέντε γενικοί σκοποί ή περιοχές, για τους οποίους πρέπει να
εκλεγούν τα υλικά. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη, ότι ορισμένο υλικό
χρησιμοποιείται για περισσότερους από ένα σκοπούς ή σε περισσότερες από
μια περιοχές.
(1) Στην Περιοχή του ΑΝΣΚ. Αυτά είναι τα υλικά με τα οποία η περίπολος
θα φέρει σε πέρας την αποστολή της όπως τα πυρομαχικά, τα
εκρηκτικά, τα σχοινιά για να δεθούν οι αιχμάλωτοι, διόπτρες και
προβολείς.
(2) Στο Δρομολόγιο. Τα υλικά αυτά βοηθούν ή δίνουν την ικανότητα στην
περίπολο να φτάσει στον ΑΝΣΚ. Σ' αυτά συμπεριλαμβάνονται οι
Χάρτες, οι διόπτρες, οι πυξίδες, οι βάρκες, τα σχοινιά διαβάσεως των
ποταμών, τα σωσίβια, οι προβολείς, τα πυρομαχικά και οι
συρματοκοπίδες.
(3) Ελέγχου. Σφυρίγματα, πυροτεχνικά σήματα, ασύρματοι, προβολείς και
φωτεινές ταινίες βοηθούν στον έλεγχο κατά την κίνηση προς τον
Α.ΝΣΚ και κατά τη διάρκεια ενεργειών επάνω στον ΑΝΣΚ.
(4) Νερό και φαγητό. Κάθε άντρας, κανονικά, μεταφέρει ένα παγούρι. Εάν
η περίπολος είναι μεγάλου βάθους, μπορούν να φέρουν δύο παγούρια.
Τρόφιμα μεταφέρονται, συνήθως, στην περίπτωση που προβλέπεται
ενέργεια κατά τη διάρκεια κανονικού χρόνου συσσιτίου. Εξετάζεται η
δυνατότητα ανεφοδιασμού από αέρος σε νερό και φαγητό, για
περιπόλους, που εκτελούν αποστολή για μεγάλη χρονική περίοδο.
(5) Συνήθη Υλικά. Πρόκειται για υλικά που μεταφέρονται, κανονικά, απ'
όλες τις περιπόλους ή που είναι κοινά σ' όλα τα μέλη των περιπόλων.
Σ' αυτό περιλαμβάνεται η στολή που θα φέρει κανείς και τα ατομικά
υλικά που θα μεταφέρονται. Κάθε άντρας, κανονικά, μεταφέρει το
ατομικό του αδιάβροχο και το λιγότερο, ένα επιπλέον ζευγάρι
κάλτσες. Τα γάντια παραλαμβάνονται ακόμα και σε ζεστό καιρό, για
να προστατεύονται τα χέρια από αγκάθια, βράχους και
συρματοπλέγματα.
6. Έκδοση Προειδοποιητικής Διαταγής.

Η περίπολος χρειάζεται χρόνο, για να προπαρασκευαστεί. Όσο γίνεται πιο σύντομα,
εκδίδεται προειδοποιητική διαταγή, που απευθύνεται σ' όλα τα μέλη της περιπόλου
στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το προσωπικό που βρίσκεται υπό διοίκηση. Εάν οι
συνθήκες δεν επιτρέπουν την έκδοση προειδοποιητικής διαταγής σ' όλα τα μέλη, τότε
αυτή εκδίδεται μόνο στους Διοικητές των Τμημάτων, που στη συνέχεια θα εκδώσουν
προειδοποιητική διαταγή στα Τμήματα τους. Μια προειδοποιητική διαταγή
περιλαμβάνει τις ακόλουθες, το λιγότερο, πληροφορίες.
230
a. Κατάσταση Εχθρού και Φιλίων.
Σύντομη έκθεση για την κατάσταση, προκειμένου τα μέλη της περιπόλου να
γνωρίζουν τι κάνει η Μονάδα τους και ο εχθρός.
b. Αποστολή της Περιπόλου.
Η αποστολή δίδεται, όσο γίνεται πιο πρακτικά και ακριβώς όπως δόθηκε από
αυτόν που την ανέθεσε στην περίπολο.
c. Γενικές Οδηγίες.
(1) Γενική και Ειδική Συγκρότηση. Στα Τμήματα και τα Στοιχεία
ανατίθενται γενικά καθήκοντα. Οι ειδικές λεπτομέρειες πάνω στο έργο
της περιπόλου θα δοθούν στη διαταγή του Περιπολάρχη.
(2) Στολή και Υλικά Κοινά για όλους. Καθορίζονται ειδικά μέτρα
παραλλαγής που πρέπει να ληφθούν, καθώς και τα μέσα
αναγνωρίσεως ταυτότητας που πρέπει να μεταφερθούν.
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ

Η προειδοποιητική διαταγή περιπόλου περιλαμβάνει, το λιγότερο, τα παρακάτω
στοιχεία πληροφοριών.
a. Περιληπτική έκθεση για την κατάσταση των φίλιων και εχθρικών δυνάμεων.
b. Αποστολή της περιπόλου.
c. Γενικές οδηγίες σχετικές με:
1. Τη γενική ειδική συγκρότηση.
2. Τη στολή και τα κοινά για όλους υλικά, στα οποία
συμπεριλαμβάνονται τα μέσα αναγνωρίσεως, ταυτότητες και
παραλλαγής.
3. Τα όπλα, πυρομαχικά και υλικά, τα οποία θα μεταφέρει η περίπολος.
4. Το ποιος θα συνοδεύσει τον Περιπολάρχη στην αναγνώριση και ποιος
θα επιβλέψει την προετοιμασία των μελών της περιπόλου κατά τη
διάρκεια της απουσίας του περιπολάρχη.
5. Τους τρόπους εφοδιασμού σε τρόφιμα, νερό, όπλα, πυρομαχικά και
υλικά.
6. Την ιεραρχία.
7. Το χρονικό πίνακα για την οδήγηση της περιπόλου, που θα
περιλαμβάνει, το λιγότερο, τις ώρες φαγητού και το χρόνο, χώρο και
στολή για τη λήψη της διαταγής του περιπολάρχη.
Εικόνα 157. Υπόδειγμα Προειδοποιητικής Διαταγής Περιπόλου
(3) Όπλα, Πυρομαχικά και Υλικά. Εφόσον είναι δυνατό διατίθενται, στα
Τμήματα και τα Στοιχεία. Παραχωρείται στους υφισταμένους
Διοικητές το δικαίωμα να τα διαθέσουν, στη συνέχεια, στα Στοιχεία
και τους άντρες.
(4) Βοηθός. Πρέπει να καθοριστεί, από τον Περιπολάρχη, ποιος 8α τον
συνοδεύσει στην αναγνώριση και ποιος θα επιβλέψει την
προπαρασκευή κατά τη διάρκεια της απουσίας του.
(5) Δίνονται οδηγίες για τη λήψη τροφίμων, νερού, όπλων, πυρομαχικών
και υλικών.
(6) Ιεραρχία. Σε περιπόλους μικρής δυνάμεως (δέκα, δηλαδή, ανδρών ή
λιγότερων), καθορίζεται η θέση του κάθε άντρα. Σε περιπόλους
μεγαλύτερης δυνάμεως, καθορίζεται μόνο η θέση των υφισταμένων
231
Ηγητόρων, από τους οποίους ζητείται να καθορίσουν την ιεραρχία στο
εσωτερικό των Τμημάτων και των Στοιχείων.
(7) Χρονικός Πίνακας για την Οδήγηση της Περιπόλου. Το ελάχιστο που
πρέπει να περιλαμβάνει είναι η ώρα του συσσιτίου, καθώς και η ώρα,
ο χώρος και η στολή για τη λήψη της διαταγής του Περιπολάρχη.
7. Εκτέλεση Αναγνωρίσεων
Ο Περιπολάρχης:
a. Εκτελεί αναγνώριση κατά το χρόνο προπαρασκευής της περιπόλου. Μια εξ'
όψεως αναγνώριση παρέχει πολλές πληροφορίες, τις οποίες δε μπορεί να
πάρει από το Χάρτη.
b. Εκτελεί εναέριο αναγνώριση, στην περίπτωση που κάτι τέτοιο είναι δυνατό.
Ελέγχει το δρομολόγιο που θα ακολουθήσει, προσέχει να βρει
χαρακτηριστικά σημεία του εδάφους που εξέχουν και ενδείξεις της εχθρικής
δραστηριότητας.
c. Εάν η εναέριος αναγνώριση δεν είναι δυνατή, προσπαθεί να βρει μια θέση
τέτοια, από την οποία να μπορεί να παρατηρήσει και να μελετήσει, όσο το
δυνατό πιο πολύ έδαφος, μέσα από το οποίο θα περάσει.
8. Συμπλήρωση Λεπτομερειών των Σχεδίων

Ο Περιπολάρχης έχει πάρει τη διαταγή της περιπόλου, έχει εκδώσει προειδοποιητική
διαταγή και έχει εκτελέσει αναγνώριση (εάν αυτό ήταν δυνατό). Η περίπολος
προπαρασκευάζεται για την αποστολή. Τώρα ο Περιπολάρχης σχεδιάζει τις
λεπτομέρειες για την εκπλήρωση της αποστολής (παρ. 3,4 και 5 της Διαταγής, εικόνα
159 ). Δηλαδή:
a. Ειδικά Καθήκοντα Τμημάτων, Στοιχείων και Αντρών.
Με την προειδοποιητική διαταγή ανατέθηκαν καθήκοντα στα Τμήματα,
Στοιχεία και άτομα. Επίσης έχουν ανατεθεί στον καθένα ειδικά καθήκοντα.
Για παράδειγμα: «Πού θα τοποθετηθεί κάθε Στοιχείο ασφάλειας και ποιο είναι
το ειδικό καθήκον του».
b. Δρομολόγιο και Εναλλακτικό Δρομολόγιο Επανόδου.
(1) Κατά την εκλογή του δρομολογίου της περιπόλου εφαρμόζονται οι
αρχές που αναπτύχθηκαν στην παρ. 2 του τμήματος 17 του Γ'
κεφαλαίου (σελ. 74). Οι άντρες της περιπόλου πρέπει να θυμούνται τα
σημεία ελέγχου, εάν αυτά έχουν καθοριστεί.
(2) Συνήθως κατά την επιστροφή ακολουθείται το ίδιο δρομολόγιο. Θα
πρέπει όμως παράλληλα να σχεδιάζεται και ένα εναλλακτικό
δρομολόγιο επιστροφής, που θα χρησιμοποιηθεί, εάν η περίπολος,
έγινε αντιληπτή κατά την κίνηση της προς τον ΑΝΣΚ, ή εάν υπάρχουν
υπόνοιες ότι αποκαλύφθηκε. Το εναλλακτικό δρομολόγιο πρέπει να
απέχει πολύ από το κύριο, έτσι ώστε, ο εχθρός να μη μπορέσει να
αποκαλύψει την περίπολο σ' αυτό εάν έτυχε να την αποκαλύψει στο
κύριο δρομολόγιο. Στη διάρκεια της νύκτας, τα δρομολόγια αυτά
μπορεί να βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο εξαιτίας της
περιορισμένης ορατότητας, όμως την ημέρα απαιτείται να υπάρχει
μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ τους. Το εναλλακτικό δρομολόγιο,
όπως άλλωστε και το αρχικό, θα πρέπει να συντονισθεί.
c. Διεξαγωγή της Περιπόλου.
(1) Καταστρώνεται με προσοχή σχέδιο για κάθε ενέργεια της περιπόλου,
το οποίο περιλαμβάνει:
232
(a) Σχηματισμό και διάταξη κατά την κίνηση.
(b) Αναχώρηση και επιστροφή στη φίλια περιοχή ή περιοχές
(c) Σημεία ανασυγκροτήσεως ή ενέργειας σ' αυτά.
(d) Ενέργειες κατά την επαφή με τον εχθρό.
(e) Ενέργειες σε επικίνδυνες περιοχές.
(f) Ενέργειες πάνω στον ΑΝΣΚ.
(2) Με την προσεκτική σχεδίαση, τις επιθεωρήσεις και τις δοκιμές όλων
των ενεργειών παρέχεται η δυνατότητα να επιτύχει η διεξαγωγή
σύμφωνα με το σχέδιο.
(3) Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε στο Κεφάλαιο ΙΣΤ.
d. Όπλα και Πυρομαχικά.
Ελέγχεται, για να διαπιστωθεί, εάν έχουν παραληφθεί τα όπλα και τα
πυρομαχικά που καθορίζονται στην προειδοποιητική διαταγή. Ήταν όλα τα
είδη διαθέσιμα; Είναι επαρκή; Η περίπολος πρέπει να γνωρίσει κάθε
μεταβολή που μπορεί να έγινε.
e. Στολή και Υλικά.
Ελέγχεται, για να διαπιστωθεί, εάν ήταν διαθέσιμο και χορηγήθηκε όλο το
επιθυμητό υλικό. Απαιτείται επιπρόσθετο υλικό? Επιβάλλεται να
τροποποιηθεί η στολή που καθορίστηκε? Ήδη εκτελούνται οι αναγκαίες
αλλαγές και γνωστοποιούνται στην περίπολο.
f. Τραυματίες και Αιχμάλωτοι.
Η Μονάδα ενδέχεται να έχει ΒΟΕ για τον χειρισμό των τραυματιών και των
αιχμαλώτων. Μπορεί, ακόμα και η διαταγή της περιπόλου να δίνει οδηγίες. Σε
διαφορετική περίπτωση εξετάζονται καταστάσεις που θα μπορούσαν να
παρουσιαστούν και καταστρώνεται σχέδιο για κάθε μία από αυτές (Κεφάλαιο
ΙΣΤ).
g. Διαβιβάσεις.
Καταστρώνονται σχέδια για τις διαβιβάσεις, που θα χρησιμοποιηθούν στο
εσωτερικό της περιπόλου. Περιλαμβάνονται σήματα με τα χέρια, πυροτεχνικά
σήματα και διακριτικά κλήσεως ασυρμάτων, που χρησιμοποιούνται για τις
επικοινωνίες στο εσωτερικό της περιπόλου.
h. Επικοινωνίες με Προϊστάμενες Διοικήσεις.
Ποια είναι τα διακριτικά κλήσεως που θα χρησιμοποιηθούν; Ποιες οι
κανονικές και ποιες οι εναλλακτικές συχνότητες; Πότε θα υποβάλλονται
αναφορές; Θα χρησιμοποιούνται κωδικοποιημένες λέξεις ή θα μεταδίδονται
σε ανοικτή γλώσσα; Συμπεριλαμβάνονται όλες οι ουσιώδεις λεπτομέρειες
επικοινωνιών;
i. Σύνθημα και Παρασύνθημα.
Έχει συμπεριληφθεί το σύνθημα και το παρασύνθημα, που ισχύουν εκείνη την
ημέρα; Να γίνεται έλεγχος στο εσωτερικό της περιπόλου και έξω από τις
φίλιες περιοχές για το σύνθημα και παρασύνθημα που πρόκειται να
χρησιμοποιηθεί.
j. Καθορίστηκε θέση στην ιεραρχία για τον καθένα;
k. Θέσεις Ηγητόρων.
Πού σχεδιάστηκε να είναι η θέση του Περιπολάρχη στο σχηματισμό; Έγινε
σαφές ότι ο Περιπολάρχης θα κινηθεί όπως η κατάσταση απαιτεί;
Καθορίζεται τέτοια θέση για το βοηθό του Περιπολάρχη, ώστε να μπορεί με
τον καλύτερο δυνατό τρόπο να βοηθά στον έλεγχο κατά τη διάρκεια της
κινήσεως. Κατά τη διάρκεια των ενεργειών πάνω στον ΑΝΣΚ, αυτός θα
233
πρέπει να βρίσκεται σε τέτοια θέση, που να μπορεί ν' αναλάβει αμέσως τη
διοίκηση, εάν ο Περιπολάρχης τεθεί εκτός μάχης.
9. Έκδοση Διαταγής Περιπολάρχη

a. Περιπολάρχης εκδίδει τη διαταγή με τρόπο σαφή, περιληπτικό και θετικό. Εάν
δεν είναι δυνατή η έκδοση της διαταγής σ' όλο το προσωπικό, περιορίζει την
έκδοση της στους Ηγήτορες των Τμημάτων, που με τη σειρά τους εκδίδουν τη
διαταγή στα Στοιχεία τους.
b. Δίνονται οδηγίες στους άντρες να μην υποβάλουν απορίες μέχρι να
συμπληρωθεί η διαταγή, για να μη διακοπεί ο ειρμός των σκέψεων του
Περιπολάρχη.
c. Χρησιμοποιούνται τα οπτικά βοηθήματα που υπάρχουν, όπως προπλάσματα
εδάφους ή μαυροπίνακες. Εάν τίποτα από αυτά δε έχει διατεθεί, τότε οι
ενέργειες που έχει αποφασισθεί να εκτελεσθούν, παρουσιάζονται πάνω στην
άμμο, στο χώμα ή στο χιόνι.
d. Εκδίδεται η διαταγή σε μορφή διαταγής επιχειρήσεων, ενώ ακολουθεί το
υπόδειγμα της εικ. 159.
e. Τα σχέδια πυρός υποστηρίξεως, τα σχέδια σύμφωνα με τα οποία θα
φορτωθούν οι βάρκες και τα αεροσκάφη, Ε/Π, δίνονται, συνήθως, στο τέλος
της διαταγής.
f. Η διαταγή εκδίδεται προφορικά (εικόνα 158).
10. Επιθεώρηση και Δοκιμή

Οι επιθεωρήσεις, όπως και οι δοκιμές, έχουν ζωτική σημασία για τη σωστή
προπαρασκευή. Πρέπει να εκτελούνται ακόμα και στην περίπτωση που, τόσο ο
Περιπολάρχης προσωπικά, όσο και οι άντρες του, είναι έμπειροι σε θέματα
περιπόλων.
a. Οι επιθεωρήσεις διαπιστώνουν την κατάσταση ετοιμότητας, σωματικής και
διανοητικής, των αντρών.
(1) Εκτελείται επιθεώρηση πριν από τις δοκιμές, για εξασφάλιση
πληρότητας, στολής και υλικού. Διατυπώνονται ερωτήσεις στους
άντρες, για να εξακριβωθεί εάν ο καθένας τους γνωρίζει:
(a) Τις ενέργειες της περιπόλου που προβλέπει το σχέδιο.
(b) Το ρόλο που θα παίξει. (Τι πρόκειται να κάνει και πότε;)
(c) Τι πρόκειται να κάνουν οι άλλοι, στο βαθμό που οι ενέργειες
τους τον ενδιαφέρουν.
(d) Συνθήματα και παρασυνθήματα, κώδικες, διακριτικά κλήσεως
ασυρμάτων, συχνότητες, χρόνους υποβολής αναφορών και
γενικά, κάθε λεπτομέρεια που θα βοηθήσει να διαπιστωθεί εάν
όλοι είναι απόλυτα προπαρασκευασμένοι.
(2) Υπάρχει, συνήθως, μία χρονική περίοδος ανάμεσα στην τελική δοκιμή
και την αναχώρηση. Ακριβώς πριν από την αναχώρηση, εκτελείται
ξανά επιθεώρηση, για να εξασφαλιστεί εάν όλο το υλικό εξακολουθεί
να βρίσκεται σε κατάσταση καλής λειτουργίας, ότι τίποτα δεν
εγκαταλείφθηκε και ότι οι άντρες είναι έτοιμοι να εκπληρώσουν την
αποστολή. Εάν δεν υπάρχει πρόβλημα με το υλικό, επανεξετάζονται
όλες οι λεπτομέρειες που προβλέπονται πριν από τη δοκιμή. (Εικόνα
170).
b. Οι δοκιμές εξασφαλίζουν την επιχειρησιακή απόδοση της περιπόλου.
Παρέχουν τη δυνατότητα στον Περιπολάρχη να ελέγξει τα σχέδια και να
234
εκτελέσει κάθε απαραίτητη αλλαγή. Με αυτές τις δοκιμές μπορεί να
επιβεβαιώσει την καταλληλότητα του υλικού που σκοπεύει να
χρησιμοποιήσει. Τα μέλη της περιπόλου μαθαίνουν με κάθε λεπτομέρεια τις
ενέργειες που πρόκειται, να κάνουν.
(1) Εάν χρόνος δράσεως της περιπόλου είναι η νύκτα, τότε εκτελούνται
δοκιμές και ημέρα και νύκτα. Εάν είναι δυνατό, χρησιμοποιείται
έδαφος παρόμοιο μ' εκείνο στο οποίο θα ενεργήσει η περίπολος.
Κανονικά, όλες οι ενέργειες θα πρέπει να περάσουν από δοκιμή. Αν,
όμως, ο χρόνος είναι περιορισμένος, τότε γίνεται δοκιμή μόνο στις
κρισιμότερες φάσεις. Η ενέργεια πάνω στον ΑΝΣΚ είναι η πιο κρίσιμη
φάση μιας περιπόλου και γι' αυτό πάντοτε πρέπει να γίνεται δοκιμή.
(2) Μία αποδοτική μέθοδος είναι αυτή της προβλέψεως των ενεργειών της
περιπόλου μέσα από κάθε φάση της. Περιγράφοντας κάθε άντρας τις
ενέργειες του, εκτελεί, ταυτόχρονα και τα καθήκοντά του. Όταν πια
διαπιστωθεί ότι τα πάντα έχουν γίνει σαφή σε όλα τα μέλη, τότε
κινείται ολόκληρη η περίπολος, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται τα
σήματα και οι διαταγές, που θα χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια της
πραγματικής εκτελέσεως της αποστολής. Οι δοκιμές συνεχίζονται
μέχρις ότου η περίπολος μάθει με κάθε λεπτομέρεια τις ενέργειες που
καθορίζει το σχέδιο. Οι δοκιμές που εκτελούνται με τέτοιο περίπου
τρόπο, ονομάζονται συνήθως «ασκήσεις χωρίς πραγματικά πυρά».
235
ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΕΡΙΠΟΛΑΡΧΟΥ
1. Κατάσταση
a. Εχθρικές Δυνάμεις: Ταυτότητα, θέση δραστηριότητα, δύναμη.
b. Φιλικές Δυνάμεις: Αποστολή της άμεσα προϊστάμενης Μονάδας, θέσεις και
ενέργειες των Μονάδων στα ΔΕΞΙΑ και ΑΡΙΣΤΕΡΑ, υποστήριξη, με πυρά,
που διατίθεται για την περίπολο, αποστολή και δρομολόγιο άλλων περιπόλων.
c. Προσκολλήσεις και Αποσπάσεις.
2. Αποστολή. Τι πρόκειται να εκτελέσει η περίπολος;
3. Εκτέλεση. (Υποπαράγραφος για κάθε υφιστάμενη μονάδα).
a. Ιδέα Ενέργειας
b. Ειδικά Καθήκοντα Τμημάτων, Στοιχείων και Ατόμων.
c. Συντονιστικές Οδηγίες.
(1) Χρόνος αναχωρήσεως και επανόδου.
(2) Σχηματισμός και διάταξη κατά την κίνηση.
(3) Δρομολόγιο και εναλλακτικό δρομολόγιο επανόδου.
(4) Αναχώρηση (από) και είσοδος στη φιλική (ή φιλικές) περιοχή.
(5) Σημεία ανασυγκροτήσεως και ενέργειες σ' αυτά.
(6) Ενέργειες όταν έλθει σε επαφή με τον εχθρό.
(7) Ενέργειες σε επικίνδυνες περιοχές.
(8) Ενέργειες πάνω στον ΑΝΣΚ.
(9) Δοκιμές και επιθεωρήσεις.
(10) Αναφορά περιπόλου.
4. Διοικητική Μέριμνα
a. Τρόφιμα
b. Όπλα και Πυρομαχικά.
c. Στολή και Υλικά. (Καθορίστε τα άτομα που θα τα μεταφέρουν και
χρησιμοποιήσουν).
d. Μέθοδος Χειρισμού Τραυματιών και Αιχμαλώτων.
5. Διοίκηση - Διαβιβάσεις
a. Σήματα
(1) Σήματα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στο εσωτερικό της
περιπόλου.
(2) Επικοινωνίες με προϊστάμενες Διοικήσεις, διακριτικά κλήσεως και
ασυρμάτων. Κανονικές και εναλλακτικές συχνότητες, χρόνος
υποβολής αναφορών και ειδικός κώδικας λέξεων για χρησιμοποίηση
(3) Σύνθημα και παρασύνθημα.
b. Διοίκηση
(1) Ιεραρχία.
(2) Θέση Περιπολάρχη και βοηθού Περιπολάρχη στον σχηματισμό.
Εικόνα 159. Υπόδειγμα Διαταγής Περιπολάρχη.
236
TMHMA 55.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΠΟΛΩΝ
1. Σκοπός
Το τμήμα αυτό πρέπει ν' αποτελέσει οδηγό για τους εκπαιδευτές που έχουν αναλάβει
την εκπαίδευση του προσωπικού για όλους τους τύπους των περιπόλων.
2. Μέθοδοι Εκπαιδεύσεως
Οι εκπαιδευόμενοι καλούνται να καθορίσουν την ενέργεια τους, σαν Περιπολάρχες,
σε διάφορες καταστάσεις που τους δίνονται στο Χάρτη, στην αμμοδόχο ή στο
έδαφος.
Στις ασκήσεις πάνω στο Χάρτη και την αμμοδόχο ζητείται προφορικά ή γραπτά η
λύση, γι' αυτό και υστερούν αυτές σε αποτελεσματικότητα από τις ασκήσεις, που
γίνονται στο έδαφος και οι οποίες επιτρέπουν τη πρακτική εφαρμογή, δηλαδή τον
καλύτερο τρόπο εκπαιδεύσεως στις περιπολίες.
Όλες οι ασκήσεις περιλαμβάνουν επεισόδια πρακτικής εφαρμογής των αρχών που
διέπουν τη συλλογή και εκμετάλλευση των πληροφοριών και την εκμετάλλευση των
εχθρικών εγγράφων και του υλικού που κυριεύεται καθώς και επεισόδια σχετικά με
τη συμπεριφορά έναντι των αιχμαλώτων που συλλαμβάνονται και των ιδιωτών που
κατοικούν στο εχθρικό έδαφος.
Η απεικόνιση του εχθρού, με τη σχετική αληθοφάνεια που δίδεται προσθέτει αξία
στις ασκήσεις.
3. Βοηθήματα Εκπαιδεύσεως
Μετά τη γενική ενημέρωση επί των θεωρητικών αντικειμένων, των σχετικών με τις
περιπόλους, το Τμήμα διαιρείται σε μικρότερες ομάδες για πρακτική εξάσκηση στο
έδαφος. Ο εκπαιδευτής δημιουργεί, με τη πλαισίωση της ασκήσεως, λογικές
237
καταστάσεις, για να διευκολύνεται η κατανόηση της αποστολής της περιπόλου και
φροντίζει να απεικονίζεται στην άσκηση ο εχθρός. Συνιστάται εναλλαγή των
εκπαιδευομένων, στα καθήκοντα μέλους της απεικονίσεως του εχθρού και μέλους της
περιπόλου, για την εξάσκηση στις περιπολίες και τον έλεγχο της ενέργειας της
περιπόλου, από τη πλευρά του εχθρού. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αβολίδωτα
φυσίγγια, εφόσον διατίθενται. Σε περίπτωση, κατά την οποία η περίπολος
χρησιμοποιεί πραγματικά φυσίγγια, τοποθετούνται, αντί απεικονιζόμενου εχθρού,
κατάλληλοι στόχοι. Εκρηκτικά και άλλα μέσα αναπαραστάσεως πυρών, προσθέτουν
αληθοφάνεια στην άσκηση. Η εκλογή παράλληλων δρομολογίων επιτρέπει τη
σύγχρονη ενέργεια και εξάσκηση πολλών περιπόλων, κάθε μια από τις οποίες
παρακολουθείται από βοηθό εκπαιδευτή. Από τους Περιπολάρχες ζητείται να
υποβάλουν τις αναφορές, μετά την εκτέλεση της αποστολής τους.
TMHMA 56.
ΠΕΖΟΠΟΡΟΙ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ
1. Άσκηση στο Χάρτη

a. Σκοπός της Ασκήσεως
Η εξέταση της ενέργειας μιας περιπόλου αναγνωρίσεως (4-9 ανδρών) κατά
την ημέρα.
b. Αντικείμενα για Εξέταση.
(1) Προπαρασκευή Περιπολάρχου, μετά τη λήψη της διαταγής και έκδοση
προειδοποιητικής διαταγής.
(2) Προπαρασκευή των ανδρών της περιπόλου, μετά τη λήψη της
(3) Αναγνώριση, προπαρασκευή και έκδοση της διαταγής από τον
(4) Ενέργειες της περιπόλου κατά τη κίνηση, προς εκτέλεση της
αποστολής και σε ότι αφορά την εκλογή δρομολογίων κινήσεως και
σχηματισμών, λήψη μέτρων ασφαλείας και ελέγχου.
(5) Ενέργειες κατά την άφιξη στον αντικειμενικό σκοπό, στις οποίες
περιλαμβάνονται οι αναγνωρίσεις και τα μέτρα ασφαλείας.
(6) Ενέργειες κατά την επιστροφή, στις οποίες περιλαμβάνονται η εκλογή
δρομολογίου επιστροφής, η διέλευση μέσα από τις φίλιες γραμμές και
η αναφορά της περιπόλου.
c. Διεξαγωγή της Ασκήσεως.
Στην άσκηση αυτή πρέπει να χρησιμοποιηθούν τοπογραφικοί Χάρτες μεγάλης
κλίμακας. Όλες οι απαντήσεις υποβάλλονται προφορικά στον εκπαιδευτή.
Συζητούνται η προπαρασκευή του Περιπολάρχη και των μελών της
περιπόλου.
Εκλέγονται στο χάρτη, από τους εκπαιδευόμενους, τα δρομολόγια, οι
σχηματισμοί, τα σημεία συγκεντρώσεως και τα παρατηρητήρια. Οι ενέργειες
της περιπόλου προσαρμόζονται με τις σχετικές παραγράφους του παρόντος
Εγχειριδίου.
2. Άσκηση στην Αμμοδόχο.

a. Σκοπός της Ασκήσεως.
Η εξέταση περιπόλου μάχης, δυνάμεως μιας (ή περισσοτέρων) Ομάδας, που
ενεργεί την ημέρα για εκτέλεση καταδρομής ή εγκατάσταση ενέδρας.
238
b. Αντικείμενα για εξέταση.
(1) Προπαρασκευή του Περιπολάρχη, μετά την ανάθεση της εντολής,
συμπεριλαμβανομένης της εκλογής των ανδρών και του οπλισμού,
όπως και της εκδόσεως της προειδοποιητικής διαταγής.
(2) Προπαρασκευή των μελών της περιπόλου, μετά τη λήψη της
(3) Αναγνώριση, προπαρασκευή και έκδοση διαταγής από τον
περιπολάρχη.
(4) Ενέργειες της περιπόλου κατά τη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης
της εκλογής σχηματισμών και δρομολογίου, όπως και της λήψεως
μέτρων ασφαλείας και ελέγχου.
(5) Ενέργειες στον αντικειμενικό σκοπό, στις οποίες να
συμπεριλαμβάνονται η εκτέλεση της αποστολής, η διάταξη της
περιπόλου, ο συντονισμός, η συμπεριφορά προς τους αιχμαλώτους, η
διακομιδή των τραυματιών, η εκλογή δρομολογίου επιστροφής και η
υποβολή της αναφοράς.
c. Διεξαγωγή της Ασκήσεως
Κατά την άσκηση χρησιμοποιείται αμμοδόχος, στην οποία καθορίζεται η θέση
του εχθρού, με συνθηματικές παραστάσεις και της περιπόλου. Οι απαντήσεις
ή οι αποφάσεις αναφέρονται προφορικά ή έγγραφα. Οι εκπαιδευόμενοι
καλούνται να εκλέξουν δρομολόγια, σχηματισμούς και σημεία
συγκεντρώσεως στην αμμοδόχο. Επίσης καλούνται ν' αναφέρουν το σχέδιο
τους για την εκτέλεση της αποστολής τους (στον αντικειμενικό σκοπό) και να
εκλέξουν το δρομολόγιο επιστροφής. Οι ενέργειες της περιπόλου
προσαρμόζονται πάνω σ' αυτά που καθορίζονται σ' αυτό το Εγχειρίδιο.
3. Άσκηση Μάχης στο Έδαφος.

a. Σκοπός της Ασκήσεως.
Η εξέταση περιπόλου αναγνωρίσεως 4-9 ανδρών σε νυκτερινή αποστολή.
(1) Προπαρασκευή, μετά τη λήψη της διαταγής και έκδοση
(2) Προπαρασκευή της περιπόλου.
(3) Αναγνώριση, προπαρασκευή και έκδοση διαταγής από τον
(4) Ενέργειες της περιπόλου κατά τη κίνηση προς τον αντικειμενικό
σκοπό, όπως, εκλογή δρομολογίου, ασφάλεια, σχηματισμοί, μέσα
διοικήσεως.
(5) Ενέργειες της περιπόλου στον αντικειμενικό σκοπό, όπως αναγνώριση
και ασφάλεια.
(6) Ενέργειες κατά την επιστροφή, όπως διέλευση μέσα από τις φίλιες
γραμμές και αναφορά.
c. Διεξαγωγή της Ασκήσεως.
Παράλληλες ζώνες πλάτους 400-1000μ. και βάθους 2.000μ. επιτρέπουν την
εξάσκηση, από τον ίδιο εκπαιδευτή, περισσοτέρων περιπόλων συγχρόνως. Οι
εκπαιδευόμενοι κατανέμονται σε περιπόλους των 4-9 ανδρών, όσες και οι
διατιθέμενες, όπως παραπάνω, ζώνες. Οπλίτες που φέρουν αβολίδωτα
φυσίγγια απεικονίζουν τον εχθρό. Δίνεται αληθοφάνεια στην άσκηση με
τοποθέτηση φωτοπαγίδων και κωλυμάτων. Ο εκπαιδευτής ή ο βοηθός, που
συνοδεύει κάθε περίπολο, καθιστά προσεκτικούς τους άνδρες της περιπόλου
239
για να συμμορφώνονται στις αρχές που διέπουν τις ενέργειες των περιπόλων
αναγνωρίσεως. Μετά την επιστροφή της περιπόλου, ο Περιπολάρχης
υποβάλει την αναφορά του με τις πληροφορίες που έχουν συλλεχθεί. Ο
εκπαιδευτής, στη κριτική του, τονίζει πρώτα τις ορθές ενέργειες και στη
συνέχεια τα σφάλματα της περιπόλου. Παρουσιάζει τις εχθρικές θέσεις, που
δεν μπόρεσε να αποκαλύψει η περίπολος, ενώ βρίσκονταν στην περιοχή που
ερευνήθηκε από αυτή.
TMHMA 57.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΣΚΗΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟΔΟΧΟ
1. Γενικότητες
Η περιγραφή της ασκήσεως αυτής δίνεται, για να χρησιμεύσει σαν οδηγός στους
εκπαιδευτές στη προπαρασκευή παρομοίων ασκήσεων. Τα επεισόδια καθορίστηκαν,
έτσι ώστε να διευκολύνουν τη συζήτηση μεταξύ των εκπαιδευομένων. Η
προπαρασκευή του Περιπολάρχου και των ανδρών του, που δεν αποτελεί ξεχωριστό
επεισόδιο, θα πρέπει να εξετάζεται σε γενικές γραμμές από τον εκπαιδευτή πριν από
την εξέταση των επεισοδίων. Προηγείται επίσης της εξετάσεως των επεισοδίων η
ενημέρωση των εκπαιδευομένων επί της αμμοδόχου (κλίμακα, προσανατολισμός,
κάλυψη, κατάσταση οδικού δικτύου, πόροι, ρέματα κλπ) (εικ. 161).
Εικόνα 161. Η Μορφή της Αμμοδόχου κατά την Άσκηση
2. Γενική Κατάσταση
a. Ο εχθρός, που από διημέρου κάνει επιβραδυντικό αγώνα, προπαρασκευάζεται,
για να αμυνθεί στη τοποθεσία αμέσως προς ΒΟΡΡΑ αυτού του ρέματος
(καταδεικνύεται το ρέμα ΒΟΡΕΙΑ του χωριού). Αναφέρθηκαν κάποιες
εχθρικές κινήσεις στη διακλάδωση των δρόμων ΝΟΤΙΑ του χωριού.
240
b. Το 1ο ΣΠ (στο οποίο υποτίθεται, ότι ανήκουν οι εκπαιδευόμενοι) έχει
προελάσει προς ΒΟΡΡΑ και σταθμεύει προσωρινά, με πρόθεση να συνεχίσει
την κίνηση του νωρίς το πρωί της επομένης. Το δικό μας Τάγμα (501ΤΠ) έχει
σταθμεύσει επάνω στο δρόμο με τον 1ο Λόχο στο υπ' αριθμ. 1 ύψωμα και με
τον 2ο στο υπ' αριθμ. 2 ύψωμα. Φυλάκια έχουν εγκατασταθεί μέχρι τη γραμμή
του ρέματος αυτού (δείχνεται στην αμμοδόχο το ρέμα αμέσως προς ΒΟΡΡΑ
των υψωμάτων 1,2,3).
c. Ανήκετε στον 3ο Λόχο, ο οποίος αποτελεί την εφεδρεία του Τάγματος και
είναι εγκατεστημένος ΝΟΤΙΑ των θέσεων του 1ου Λόχου. Ο Διοικητής του
Τάγματος αποφάσισε να στείλει μια περίπολο αναγνωρίσεως, δυνάμεως 6
ανδρών, την ημέρα, προς τα υψώματα 11 και 12, για να εξακριβώσει, εάν
κατέχονται και με ποια δύναμη. Ορίζεσθε Διοικητής της περιπόλου αυτής. Το
δρομολόγιο μεταβάσεως σας είναι ΑΡΙΣΤΕΡΑ του δρόμου (ΔΥΤΙΚΑ) και το
δρομολόγιο της επιστροφής ΔΕΞΙΑ (ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ). Προηγουμένως πήρατε
την αποστολή σας απ' τον Αξιωματικό Πληροφοριών του Τάγματος. Εκάνατε
την αναγνώριση μαζί με τον αντικαταστάτη σας και έχετε εκδώσει τη διαταγή
σας ως Περιπολάρχης.
3. Ειδική Κατάσταση 1
Οδηγείτε την περίπολο σας για την εκτέλεση της αποστολής της. Κατά την άνοδο στο
αντιπρανές του υψώματος 1, αποφασίζετε να σταματήσετε την περίπολο. Ανεβαίνετε
στη κορυφή με τον βοηθό σας και κάνετε αναγνώριση τους εδάφους, που είναι
εμπρός σας.
Ερ: Ποιο αποφασίζετε να είναι το επόμενο παρατηρητήριο σας;

Απ: Το ύψωμα 8, το οποίο όπως φαίνεται και με βάση την αναγνώριση μου απ' το
ύψωμα 1, παρουσιάζεται να προσφέρει παρατήρηση προς τα υψώματα 11 και 12.
Μπορεί όμως η κατοχή από τον εχθρό του υψώματος 8 να με υποχρεώσει ν'
αναθεωρήσω την απόφαση μου, όταν πλησιάσω σ' αυτό και εκδηλωθεί ο εχθρός.
Ερ: Ποιους παράγοντες εξετάζετε για τη λήψη αποφάσεως σχετικά με το δρομολόγιο

που ακολουθείτε μέχρι το επόμενο παρατηρητήριο;
Απ: Οι παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν την απόφαση για το δρομολόγιο που
ακολουθώ, είναι:
a. Κάλυψη και απόκρυψη.
b. Εγγύτητα στα διαδοχικά παρατηρητήρια.
c. Στοιχισμός με χαρακτηριστικά σημεία του εδάφους, ώστε να διευκολύνεται η
τήρηση της κατευθύνσεως.
d. Απομάκρυνση από πιθανές εχθρικές θέσεις.
e. Μικρό μήκος δρομολογίου.
Ερ: Από την παρούσα θέση, στο ύψωμα 1, ποιο είναι το ακριβές δρομολόγιο για το
επόμενο παρατηρητήριο;
Απ: Το δρομολόγιο που παρακάμπτει τη Δυτική πλαγιά του υψώματος 1
αποφεύγοντας τη γραμμή του ορίζοντα, στη συνέχεια ακολουθείται η γραμμή για
το ρέμα, στη συνέχεια η άλλη βαθιά γραμμή που ελίσσεται μέσα στο δάσος, το
δάσος (αποφεύγεται η καλλιεργημένη έκταση) μέχρι τον αυχένα των υψωμάτων
7 και 8, εκτελείται αναγνώριση του υψώματος 8, στο οποίο ανέρχεται η
περίπολος, εάν δεν υπάρχει εχθρός.
241
Eρ: Ποιοι σχηματισμοί θα ληφθούν;
a. Κατά τη κίνηση από τον ΣΔΤ μέχρι το μπροστινό όριο του 1ου Λόχου;
b. Κατά τη κίνηση στη χαράδρα, μέχρι του ρέματος Βόρεια των υψωμάτων
1,2,3;
c. Κατά την κίνηση μέσα στο δάσος;
Απ: Οι διαδοχικοί σχηματισμοί θα είναι:
a. Φάλαγγα κατ' άνδρα ή αραιά φάλαγγα.
b. Φάλαγγα κατ' άνδρα.
c. Αραιά φάλαγγα ή, εάν η πυκνότητα του δάσους είναι περιορισμένη,
σχηματισμός ρόμβου.
Ερ: Ποιο σημείο θα διαλέξετε σαν αρχικό σημείο συγκεντρώσεως;

Απ: Κατ' αρχήν το σημείο αυτό πρέπει να είναι στη πλαγιά του ΥΨΩΜ. 1, που
κατέχεται απ' τον 1ο Λόχο και καλύπτεται από δικά μας φυλάκια. Η συμβολή της
χαράδρας μετά του ρέματος παρουσιάζει ένα σημείο που εύκολα αναγνωρίζεται.
Μια θέση κοντά στη συμβολή αυτή θα εκλεγεί και θα δοθεί σαν αρχικό σημείο
συγκεντρώσεως.
Ερ: Ποια άλλα σημεία έχετε υπ' όψη σαν πιθανά μελλοντικά σημεία συγκεντρώσεως;
Απ: Κατά την αρχική μου αναγνώριση από το ΥΨΩΜ. 1, μελέτησα και το πρόβλημα
αυτό της εκλογής διαδοχικών σημείων συγκεντρώσεως κατά μήκος του
δρομολογίου και τη Βόρεια παρυφή του δασυλλίου της πλαγιάς του ΥΨΩΜ. 9.
Η απόφαση μου δεν ανακοινώνεται στους άνδρες της περιπόλου πριν από τη
προσέγγιση τους στα σημεία που επέλεξα.
4. Ειδική κατάσταση 2
Η περίπολος ήδη βρίσκεται σε σημείο ακριβώς πίσω από τον αυχένα 7-8 Δυτικά της
καρροποιήτου. Κατόπιν αναγνωρίσεως, αποφασίζετε να χρησιμοποιήσετε το
ΥΨΩΜΑ 8 σα δεύτερο παρατηρητήριο σας. Λαμβάνετε ένα άνδρα της περιπόλου
μαζί σας και κινείσθε στην πίσω πλαγιά του υψώματος αυτού για να φθάσετε σε
κατάλληλη θέση παρατηρήσεως με θέα προς ΒΟΡΡΑ.
Ερ: Καθορίστε το ακριβές δρομολόγιο το οποίο διαλέξατε, για να μεταβείτε στο

ΥΨΩΜΑ 11.
Απ: Θα κινηθώ προς ΒΟΡΡΑ, κατά μήκος της Δυτ. πλευράς της καρροποιήτου,
κεκαλυμμένος μέσα στο δάσος όσο το δυνατό περισσότερο, θα υπερβώ το δρόμο
Νότια του ΥΨΩΜ. 9, θα κινηθώ μέσα στο δάσος στη πλαγιά του ίδιου
υψώματος, θα περάσω το ρέμα και θα κινηθώ μέσα απ' το δασύλλιο, προς τον
αυχένα μεταξύ των ΥΨΩΜ. 10 και 11.
Ερ: Πώς θα υπερβείτε με την περίπολο το δρόμο ΝΟΤΙΑ του ΥΨΩΜ. 9;

Απ: Διαλέγω ένα σημείο, το οποίο προσφέρει τη μεγαλύτερη προστασία και
απόκρυψη κατά την υπέρβαση, όπως π.χ. αυτά τα δέντρα, τα οποία υψώνονται
μέχρι την άκρη του δρόμου. Στέλνω ασφάλεια στην άλλη μεριά του δρόμου, για
να ελέγξει εάν υπάρχει αντίσταση εμπρός και στα πλευρά και ύστερα οι
υπόλοιποι άνδρες της περιπόλου συμπαρατεταγμένοι και μ' ένα άλμα περνούν
τρέχοντας το δρόμο.
242
Ερ: Ποιο είναι το σχέδιο σας για την αναγνώριση των ΥΨΩΜ. 11 και 12;
Απ: Κινούμαι με την περίπολο πίσω από το ΥΨΩΜ. 11 και με έναν από τους άνδρες
ανεβαίνω στο ύψωμα για την εκτέλεση αναγνωρίσεως κάτω από τη κάλυψη των
υπόλοιπων ανδρών. Η κίνηση στη πλαγιά του ΥΨΩΜ. 11 εκτελείται με
εξαιρετική προφύλαξη και η αναγνώριση του ΥΨΩΜ. 11 πρέπει να είναι πλήρης
πριν από την άνοδο στη κορυφή. Εάν στο ΥΨΩΜ. 11 δεν υπάρχει εχθρός,
πηγαίνει η περίπολος σ' αυτό, για να καλύψει την αναγνώριση από τον
Περιπολάρχη του ΥΨΩΜ. 12
Εκτελείτε την αναγνώριση του ΥΨΩΜ. 11 και ενώ βρίσκεστε σε μικρή απόσταση
από τη κορυφή του, κινούμενος προς το ΥΨΩΜ. 12, βλέπετε μια Ομάδα 7-8 ανδρών
του εχθρού να κινείται από την εκκλησία επίσης προς το ΥΨΩΜ. 12. Πλησιάζοντας
το ΥΨΩΜ. 12 με τις ίδιες προφυλάξεις, όπως και για το ΥΨΩΜ. 11 αναγνωρίζετε
προπαρασκευασμένη θέση Διμοιρίας, που δεν κατέχεται. Από θέση το ΥΨΩΜ. 12
παρατηρείτε, ότι η εχθρική περίπολος τώρα ακολουθεί τη Βόρεια όχθη του εμπρός
ρέματος και κινείται προς τη κατεύθυνση του ΥΨΩΜ. 9. Κατεβαίνετε από το
ΥΨΩΜ. 12 και καλείτε τη περίπολο να σας συναντήσει στη πίσω πλαγιά του. Μετά
τη συγκέντρωση της περιπόλου ακολουθείτε τη βαθιά γραμμή της συμβολής της προς
το ρέμα. Ενώ η περίπολος πλησιάζει την συμβολή ακούγονται γαυγίσματα από την
αγροικία (Δυτικά του ΥΨΩΜ. 13) που προκλήθηκαν από τη περίπολο.
Ερ: Ποια η ενέργεια σας;

Απ: Επιταχύνω την έξοδο της περιπόλου απ' τη περιοχή αυτή, στην οποία δε γνωρίζω,
Τι μπορεί να συμβεί από στιγμή σε στιγμή και μάλιστα τώρα, που αποκαλύφθηκε
η κίνηση μου.
Η περίπολος πέρασε το ρέμα, κοντά στη συμβολή του με τη βαθιά γραμμή. Αμέσως
μόλις η περίπολος βρέθηκε στο ακάλυπτο έδαφος, δέχθηκε πυρά ελαφρών όπλων από
τη περιοχή της αγροικίας απ' όπου είχαν ακουσθεί και τα γαυγίσματα.

Απ: Διατάσσω μεγαλόφωνα «ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΟ ΜΠΡΟΣΤΙΝΟ ΔΑΣΥΛΛΙΟ»,
γιατί το προηγούμενο σημείο συγκεντρώσεως είναι προς τα πίσω και δεν
προσφέρεται στη περίπτωση αυτή να κινηθεί η περίπολος προς τα πίσω.
Επιβάλλεται να καλυφθεί αμέσως, ώστε να εκτελέσει και την αναδιοργάνωση
της.
Ανασυγκροτείτε τη περίπολο μέσα στο δάσος ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ της κυρίας οδού.
Διαπιστώνετε, ότι ένας άνδρας έχει τραυματισθεί στο χέρι, αλλά μπορεί να
περπατήσει.
Ερ: Αν ο τραυματίας δεν μπορούσε να περπατήσει Τι θα κάνατε;

Απ: Κατ' αρχήν, πάντα οι τραυματίες πρέπει να μεταφέρονται αμέσως. Αν η
απόσταση ή η σοβαρότητα του τραύματος δεν επιτρέπει την επίδεση αυτού, ο
τραυματίας εφοδιασμένος με τρόφιμα και νερό, κρύβεται σε κατάλληλο σημείο,
μέχρι να μπορέσει η περίπολος, να διαθέσει άνδρες για τη μεταφορά του. Αν ο
243
τραυματίας έπαθε το τραύμα του κατά την έξοδο του και δεν μπορεί να
περπατήσει, δεν ακολουθεί τη περίπολο, αλλά ή μεταφέρεται αμέσως προς τα
πίσω από δύο άνδρες της περιπόλου ή, αν αυτό μειώνει υπερβολικά τη δύναμη
της περιπόλου, κρύβεται, για να μεταφερθεί αργότερα.
Οι υφιστάμενες ειδικές συνθήκες θα επηρεάσουν την απόφαση του Περιπολάρχη, αν
θα πρέπει να εξοικονομήσει ένα οπλίτη, για να παραμείνει με τον τραυματία.
Ενώ η περίπολος σας συνεχίζει την κίνηση, ο άνδρας του Δεξιού πλευρού αναφέρει
με σήμα «ΕΧΘΡΟΣ ΕΝ ΟΨΕΙ». Μεταβαίνετε στο Δεξιό πλευρό και βλέπετε 45
άνδρες γύρω από ένα σπίτι του χωριού.

Απ: Δεν διακόπτω τη κίνηση της περιπόλου, επειγόμενος ν' αναφέρω τις πληροφορίες
μου στον Αξιωματικό Πληροφοριών του Τάγματος. Η αποστολή μου ήδη
εκτελέστηκε.
Η περίπολος σας συνέχισε τη κίνηση και βρίσκεται τώρα στον αυχένα μεταξύ των
ΥΨΩΜ. 5 και 6, οπότε βλέπει ξαφνικά δύο στρατιώτες του εχθρού να προσπαθούν να
εγκαταστήσουν, βεβιασμένα, ναρκοπέδιο.

Απ: Θα προσπαθήσω να τους συλλάβω αιχμάλωτους, εφ' όσον αυτό δεν επιδρά στην
αποστολή μου, η οποία ήδη εκπληρώθηκε. Κατ' αρχήν, οι περίπολοι δεν
ασχολούνται με τη σύλληψη αιχμαλώτων, εάν αυτό δεν αποτελεί μέρος της
αποστολής τους. Εάν συλληφθούν αιχμάλωτοι, αφοπλίζονται αμέσως και
ερευνούνται για την ανεύρεση εγγράφων και άλλων χρησίμων στοιχείων. Δεν
εκτελείται λεπτομερής ανάκριση, γιατί αυτό είναι εργασία ειδικών. Επιδιώκεται
ο αποχωρισμός των Βαθμοφόρων από τους λοιπούς άνδρες και η απομόνωση
τους.

Η περίπολος συνεχίζουσα την κίνηση της έχει τώρα φτάσει στη διακλάδωση των
καρροποιήτων, ΝΟΤΙΑ των ΥΨΩΜ. 5 και 6.
Ερ: Ποιο σχηματισμό θα χρησιμοποιήσετε, για να διασχίσετε τον ανοικτό αυτό χώρο;
Απ: Σχηματισμό ρόμβου.

Η περίπολος διέσχισε το ακάλυπτο τμήμα του εδάφους και κινείται μέσα στο δάσος
προς το ΥΨΩΜ. 3.
Ερ: Θα μπείτε στις γραμμές σας εδώ ή θα κινηθείτε κατά μήκος του ρέματος και θα
μπείτε από το φυλάκιο, από το οποίο βγήκατε;
Απ: Κατ' αρχήν η περίπολος μπαίνει στο φυλάκιο, απ' το οποίο βγήκε ή το οποίο της
καθορίστηκε. Πάντως, στην ειδική αυτή περίπτωση, επειδή όλα τα φυλάκια
έχουν ειδοποιηθεί απ' τον Αξιωματικό Πληροφοριών του Τάγματος για την
244
ενέργεια της περιπόλου και το φυλάκιο εξόδου είναι μακριά, είναι προτιμότερο
να μπούμε στο σημείο αυτό.

Η περίπολος σας πέρασε τις φίλιες γραμμές στο σημείο που επέλεξε και κινείται προς
το ΣΔ του Τάγματος, όπου συναντάτε τον Αξιωματικό Πληροφοριών του Τάγματος.
Σας δίνεται αρκετός χρόνος να καταγράψετε τις πληροφορίες.
Ερ: Τι θα περιλάβει η αναφορά σας προς τον Αξιωματικό Πληροφοριών;

Απ: Η αναφορά είναι απαραίτητο να εκθέτει τις αρνητικές πληροφορίες το ίδιο καλά
όπως και τις θετικές. Τα σημεία τα οποία θα αναλύει με λεπτομέρεια είναι τα
παρακάτω:
a. Ταυτότητα και δύναμη της περιπόλου.
b. Χρόνος εξόδου και εισόδου.
c. Δρομολόγιο περιπόλου.
d. Πληροφορίες για τη κατάσταση του εδάφους, στο δρομολόγιο της περιπόλου.
e. Πληροφορίες για τον εχθρό, σχετικά με:
(1) Δύναμη.
(2) Δραστηριότητα και οπλισμό.
(3) Θέση και διάταξη.
(4) Ταυτότητα Μονάδας.
(5) Χρόνο, κατά τον οποίο παρατηρήθηκε αυτός.
(6) Υλικό.
f. Αποτελέσματα οποιασδήποτε συμπλοκής με τον εχθρό.
g. Θέση, ενδεχομένως, στην οποία βρίσκονται νεκροί ή τραυματίες άνδρες της
περιπόλου.
TMHMA 58.
ΕΠΟΧΟΥΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ
1. Άσκηση στο Χάρτη.

a. Σκοπός
Η σπουδή της Διμοιρίας σαν εποχούμενη περίπολος κατά την ημέρα.
(1) Ενέργειες Διμοιρίτου, μετά τη λήψη της διαταγής και ειδικά το σχέδιο
συγκεντρώσεως των οχημάτων και του ειδικού υλικού και η
προειδοποιητική διαταγή.
(2) Προπαρασκευή των ανδρών της περιπόλου.
(3) Προπαρασκευή της αναγνωρίσεως, το σχέδιο φορτώσεως και η
έκδοση διαταγής από τον Περιπολάρχη.
(4) Μέθοδος εκτελέσεως της αποστολής από την περίπολο, δηλαδή
τρόπος κινήσεως, σημεία συγκεντρώσεως, έλεγχος και εξερεύνηση
των επικινδύνων περιοχών.
(5) Ενέργεια της περιπόλου σε περίπτωση συναντήσεως με τον εχθρό και
αναφορά.
c. Εκτέλεση της Ασκήσεως.
Για την άσκηση αυτή θ' απαιτηθεί ικανός αριθμός τοπογραφικών Χαρτών. Οι
λύσεις στα διάφορα προβλήματα δίνονται στον εκπαιδευτή γραπτά ή
προφορικά. Συζητούνται οι προπαρασκευές του περιπολάρχη και των ανδρών
245
της περιπόλου. Στη συνέχεια οι εκπαιδευόμενοι αναφέρουν τα υλικά, τα οποία
έχουν ανάγκη, σχεδιάζουν τον έλεγχο της περιπόλου και αποφασίζουν για τη
μέθοδο συγκεντρώσεως. Απαιτείται λεπτομερειακό σχέδιο φορτώσεως για το
προσωπικό, τον οπλισμό, κλπ εφόδια βασίζεται δε αυτό στον αριθμό και τον
τύπο των οχημάτων, τα οποία διατέθηκαν στη περίπολο. Οι ενέργειες της
περιπόλου προσαρμόζονται πάνω σ' αυτά, που καθορίζονται, σ' αυτό το
Εγχειρίδιο.
2. Άσκηση στην Αμμοδόχο

a. Σκοπός
Η σπουδή της ενέργειας εποχούμενης περιπόλου δυνάμεως 20 ανδρών στη
διάρκεια της ημέρας.
b. Αντικείμενα για Εξέταση
(1) Προπαρασκευές από τον Περιπολάρχη μετά τη λήψη της διαταγής και
ειδικότερα μελέτη του εδάφους, εφοδιασμός και οργάνωση της
περιπόλου, καθώς και το σχέδιο φορτώσεως.
(2) Προπαρασκευές από τους άνδρες της περιπόλου μετά τη λήψη της
διαταγής.
(3) Αναγνώριση, προπαρασκευή και έκδοση της διαταγής της περιπόλου
από τον Περιπολάρχη.
(4) Μέθοδος εκτελέσεως αποστολής, δηλαδή ο τρόπος κινήσεως, η
ενέργεια στις γραμμές αλμάτων, η εκλογή μεθόδου συγκεντρώσεως, η
εξερεύνηση επικινδύνων περιοχών, ο έλεγχος, η ενέργεια σε
περίπτωση συναντήσεως εχθρού, η συμπεριφορά προς τους
αιχμαλώτους και η διακομιδή τραυματιών.
c. Εκτέλεση της Ασκήσεως
Για την άσκηση πρέπει να έχει προπαρασκευασθεί αμμοδόχος. Η άσκηση
διεξάγεται όπως και για τις πεζοπόρες περιπόλους. Οι εκπαιδευόμενοι
καλούνται ν' αποφασίσουν και να δώσουν λύσεις σε καθένα από τα
προβλήματα, που αναφέρονται στα αντικείμενα προς εξέταση. Το σχέδιο
φορτώσεως βασίζεται στον αριθμό και το τύπο των οχημάτων που
διατέθηκαν. Διαδοχικά ιστορικά δεδομένα, στον κατάλληλο χρόνο, αποτελούν
τη βάση για τη λύση των προβλημάτων. Πριν απ' την παρουσίαση της ορθής
λύσης απ' τον εκπαιδευτή, καλούνται περισσότεροι από έναν εκπαιδευόμενοι
να δώσουν τις δικές τους λύσεις και γίνεται συζήτηση στις λύσεις αυτές.
3. Άσκηση στο Έδαφος

a. Σκοπός
Η σπουδή της Διμοιρίας σαν εποχούμενης περιπόλου στη διάρκεια της
ημέρας.
b. Αντικείμενα για Εξέταση
(1) Προπαρασκευή από τον Περιπολάρχη μετά την ανάθεση της εντολής
και ειδικότερα έκδοση προειδοποιητικής διαταγής, συγκέντρωση
υλικών και οχημάτων και σχέδιο φορτώσεως.
(2) Αναγνώριση, προπαρασκευή και έκδοση της διαταγής περιπόλου από
τον Περιπολάρχη.
(3) Ενέργεια περιπόλου κατά τη κίνηση, δηλαδή τρόπος κινήσεως,
μέθοδος συγκεντρώσεως, έλεγχος, εξερεύνηση επικινδύνων περιοχών
και αναφορά.
246
(4) Στάση που τηρείται από τη περίπολο σε περίπτωση συναντήσεως με
τον εχθρό (επίθεση, έφοδος, σταθεροποίηση και συνέχιση της
αποστολής).
c. Εκτέλεση της Ασκήσεως.
Η άσκηση εκτελείται σε δρόμο μήκους περίπου οκτώ χιλιομέτρων, ο οποίος
να ελίσσεται σε παντοδαπό έδαφος (γέφυρες, υψώματα και δάση είναι
επιθυμητά). Οι εκπαιδευόμενοι εφοδιάζονται με όπλα, ασυρμάτους και
οχήματα. Απαιτείται λεπτομερειακό σχέδιο φορτώσεως, το οποίο βασίζεται
στον αριθμό και τύπο των όπλων που διατίθενται. Ο εχθρός μπορεί να
απεικονισθεί με Τμήματα, που τους διατίθενται αβολίδωτα φυσίγγια και
εικονικές χειροβομβίδες. Εκσκαφές με ανατινάξεις, που να απεικονίζουν
καταστροφές ή εκρήξεις βλημάτων και ναρκών, προσθέτουν αληθοφάνεια
στην άσκηση. Το τέλος της ασκήσεως επισφραγίζει η κριτική.
TMHMA 59.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥΣ
1. Προπαρασκευή
a. Μελετάται με λεπτομέρεια ο Χάρτης και γίνεται ενημέρωση για το έδαφος
στην περιοχή του ΑΝΣΚ. Προκειμένου περί περιπόλων περιορισμένου
βάθους, αποστηθίζετε το δρομολόγιο, προκειμένου δε για περιπόλους μεγάλου
βάθους εκλέγονται χαρακτηριστικά σημεία του εδάφους, τα οποία θα
βοηθήσουν στη διατήρηση του προσανατολισμού. Φωτεινός Χάρτης μπορεί
να χρησιμοποιηθεί για τη κατασκευή ενός προχείρου σχεδιαγράμματος ή
οδοιπορικού, το οποίο θα φωσφορίζει στο σκοτάδι, για να μην είναι έτσι
αναγκαία η χρησιμοποίηση φωτισμού. Χρησιμοποιούνται μολύβια
υαλογραφίας, ώστε οι σημειώσεις να σβήνονται εύκολα.
b. Μελετάται η χρησιμοποίηση δύσβατου εδάφους κατά τη σχεδίαση του
δρομολογίου. Το αδιάβατο έδαφος είναι σπάνια περίπτωση.
c. Σχεδιάζεται μία παρέκκλιση στο δρομολόγιο, εάν αυτό είναι δυνατό. Η
παρέκκλιση αυτή είναι μία σχεδιασμένη μαγνητική παρέκκλιση ΔΕΞΙΑ ή
ΑΡΙΣΤΕΡΑ της ευθείας γραμμής του αζιμουθίου προς τον ΑΝΣΚ.
Χρησιμοποιείται αυτή για να διαπιστωθεί η θέση ΔΕΞΙΑ ή ΑΡΙΣΤΕΡΑ του
ΑΝΣΚ. Κάθε μοίρα παρεκκλίσεως θα αντιστοιχεί σε 17 μέτρα ΔΕΞΙΑ ή
ΑΡΙΣΤΕΡΑ για κάθε απόσταση 1000 μέτρων (εικόνα 162).
d. Όταν η περίπολος πρόκειται να διεισδύσει στην περιοχή του εχθρού,
εκλέγεται ένα εφεδρικό σημείο συναντήσεως, ώστε να χρησιμοποιηθεί σε
περίπτωση, κατά την οποία το αρχικό δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
e. Εξετάζεται η δυνατότητα χρησιμοποιήσεως βομβίδων όλων των τύπων,
δηλαδή αμυντικών, επιθετικών, καπνογόνων κλπ, από κοινού με τη
δυνατότητα χρησιμοποιήσεως εκτοξευτού βομβίδων.
f. Οι περίπολοι αναγνωρίσεως πρέπει να φέρουν τουλάχιστον ένα αυτόματο
όπλο, το οποίο παρέχει πολύτιμη ισχύ παρατεταμένου πυρός.
g. Αποφεύγεται η χρησιμοποίηση όπλων που απαιτούν διαφόρους τύπους
πυρομαχικών. Αυτά καθιστούν την ανακατανομή των πυρομαχικών δύσκολη.
h. Πριν την αναχώρηση καθορίζονται και ελέγχονται όλα τα όπλα που θα
χρησιμοποιηθούν και εκτελούνται δοκιμαστικά πυρά με αυτά.
i. Χρησιμοποιούνται γάντια για την προστασία των χεριών.
247
j. Χρησιμοποιούνται τουλάχιστο δύο ηλεκτρικοί φακοί και ανά δύο από τα
αντικείμενα ζωτικής σημασίας, όπως είναι οι διόπτρες, οι συρματοκοπίδες
κλπ.
k. Σε περιπόλους μεγάλου βάθους παραλαμβάνονται περισσότεροι ηλεκτρικοί

φακοί και στοιχεία συσσωρευτών ασυρμάτου.
l. Κάθε άνδρας πρέπει να έχει το παγούρι του και αδιάβροχο εδάφους. Σε
περιπόλους μεγάλου βάθους κάθε άνδρας έχει δύο παγούρια. Σε ειδικές
περιστάσεις παραλαμβάνονται τουλάχιστο δύο από το κάθε αντικείμενο.
m. Τα αδιάβροχα εδάφους μπορούν να χρησιμεύουν για την κατασκευή φορείων
ή σχεδίων, για την απόκρυψη φωτισμού και σαν καλύμματα.
n. Κάθε άνδρας πρέπει να έχει ένα παραπάνω ζεύγος κάλτσες.
o. Οι εξαρτύσεις πρέπει να φέρονται, εφόσον φέρεται ζωστήρα.
p. Χρησιμοποιούνται ατομικά υλικά καθάρσεως οπλισμού απ' όλα τα περίπολα.
q. Εξετάζεται η δυνατότητα χρησιμοποιήσεως ανιχνευτικών σκυλιών, αν
διατίθενται.
r. Σχοινιά δεμένα στις εξαρτήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν, για να δεθούν
αιχμάλωτοι, για την αναρρίχηση ή καταρρίχηση σε εμπόδια και τη διάβαση
υδατίνων κωλυμάτων.
s. Κομμάτια φωσφορίζοντα χαρτιού ή άλλου υλικού, που φέρονται στο πίσω
μέρος της ράχης, βοηθούν τη κίνηση και την άσκηση ελέγχου κατά τις
σκοτεινές νύχτες. Κοντά στον εχθρό αφαιρείται το φωτεινό σήμα από τη ράχη.
Αυτό μπορεί να φέρεται και στο κάλυμμα του κεφαλιού, κοντά όμως στον
εχθρό πρέπει να αφαιρείται.
t. Δένονται με κολλητική ταινία οι αορτήρες των όπλων και τα άλλα
αντικείμενα, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν θόρυβο.
u. Ελέγχεται η εκτέλεση παραλλαγής στο πίσω μέρος του λαιμού των αυτιών και
του πάνω μέρους των χεριών.
v. Λαμβάνονται μέτρα ασφαλείας με την ανάθεση τομέων ευθύνης σε κάθε
άνδρα.
w. Καθορίζονται τουλάχιστον δύο άνδρες, για να μετρούν τα βήματα και
χρησιμοποιείται ο μέσος όρος των αριθμήσεων καθενός.
248
x. Διπλώνονται οι χάρτες πριν την αναχώρηση, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να
χρησιμοποιούνται εύκολα όταν χρειάζεται.
y. Ρυθμίζονται οι πυξίδες πριν την αναχώρηση. Ρυθμίζονται περισσότερες από
μία για κάθε απαιτούμενη κατεύθυνση.
z. Προετοιμάζεται ένας κατάλογος ερωτήσεων ή ελέγχου, για χρησιμοποίηση
στις θέσεις των φίλιων Τμημάτων, με τις οποίες θα συντονισθεί η περίπολος.
aa. Όταν αυτό δεν επηρεάζει την αποστολή, ρυθμίζεται έτσι ώστε ένα ελαφρό
αναγνωριστικό αεροσκάφος να πετάει στη κεφαλή της περιπόλου, για να τηρεί
τον Περιπολάρχη ενήμερο για τις εχθρικές δραστηριότητες και τις πιθανές
ενέδρες στο μήκος του δρομολογίου της περιπόλου.
bb. Στις αναγνωρίσεις συμμετέχουν οι υφιστάμενοι Διοικητές, αν αυτό είναι
δυνατό.
cc. Προκαθορίζονται και δοκιμάζονται όλα τα σήματα, τα οποία θα
χρησιμοποιηθούν. Αυτά πρέπει να είναι απλά.
dd. Λαμβάνεται υπόψη ο απαιτούμενος χρόνος για την προσαρμογή στο σκοτάδι
της όρασης των μελών της περιπόλου, αν πρόκειται να διενεργηθεί νυκτερινή
περίπολος.
ee. Χρησιμοποιούνται τα διαθέσιμα οπτικά βοηθήματα με την έκδοση της
διαταγής του Περιπολάρχη. Η χρησιμοποίηση μαυροπίνακα ή σχεδίων στο
έδαφος είναι ωφέλιμη.
ff. Αποφεύγονται Χάρτες με ενδείξεις και πληροφορίες χρήσιμες για τον εχθρό.
gg. Εκτελούνται δοκιμές σε έδαφος παρόμοιο με εκείνο, στο οποίο θα ενεργήσει η
περίπολος. Εκτελούνται δοκιμές ημέρας και νύχτας, σε περίπτωση νυχτερινής
περιπόλου.
hh. Ο Περιπολάρχης επιθεωρεί τη περίπολο με λεπτομέρεια πριν τις δοκιμές και
πριν την αναχώρηση. Ρωτά τους άνδρες του, για να ελέγξει τις γνώσεις τους
και την κατανόηση των ενεργειών που πρέπει να εκτελέσουν σύμφωνα με το
σχέδιο.
2. Εκτέλεση
a. Σε περιπόλους μικρής δυνάμεως πρέπει να εκτελείται αρίθμηση των μελών σε
κάθε στάση ή διέλευση επικίνδυνης περιοχής. Σε περιπόλους μεγάλης
δυνάμεως πρέπει να αναφέρουν οι επικεφαλείς των Τμημάτων τον αριθμό των
παρόντων.
b. Ο ανιχνευτής χρησιμοποιείται γι' ασφάλεια και όχι για την τήρηση της
κατευθύνσεως.
c. Ελέγχεται η τήρηση της κατευθύνσεως επανειλημμένα.
d. Σε περιπόλους μεγάλου βάθους εναλλάσσεται περιοδικά ο ανιχνευτής και ο
χειριστής της πυξίδας.
e. Χρησιμοποιείται διαφορετικό σύνθημα και παρασύνθημα μέσα στην εχθρική
περιοχή.
f. Σε ορεινό έδαφος η κίνηση γίνεται, εφόσον είναι δυνατό, κατά μήκος της
κορυφογραμμής, όχι όμως επάνω σ' αυτή, για την αποφυγή προβολής.
g. Τα όπλα πρέπει να είναι πάντα σε θέση να βάλλουν αμέσως.
h. Τα εχθρικά καλώδια κόβονται, μόνο όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο και αφού
προηγουμένως γίνει αναγνώριση.
i. Κατά τη νυκτερινή κίνηση γίνεται εκμετάλλευση οποιουδήποτε θορύβου,
όπως, για παράδειγμα, του ανέμου, οχημάτων, αεροπλάνων, θορύβων μάχης,
ακόμη και των εντόμων, πτηνών κλπ.
249
j. Αποφεύγεται η κίνηση σε δρόμους και μονοπάτια εκτός αν αυτό είναι
απόλυτα αναγκαίο.
k. Διευκολύνεται η κίνηση την ημέρα, ιδιαίτερα σε πυκνό έδαφος, με τη
χρησιμοποίηση των πυξίδων, όπως στη νυχτερινή κίνηση.
l. Αποφεύγεται η πλευρική κίνηση διαμέσου των προωθημένων θέσεων της
εχθρικής περιοχής.
m. Σε μικρές αποστάσεις, όπως το πλάτος ενός δρόμου, η πυξίδα μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σα μέσο σηματοδοτήσεως κατά τη νύχτα. Επίσης ένα κομμάτι
φωτεινής ταινίας είναι κατάλληλο για την περίπτωση αυτή.
n. Η διάβαση δρόμων, μέσα σε εχθρική περιοχή, αποτελεί θέμα κοινής λογικής,
κάθε δε περίπτωση μπορεί να επιβάλει και διαφορετική μέθοδο. Δεν
παραβιάζονται μέθοδοι ενεργείας, που έχουν δοκιμασθεί με επιτυχία αν
εκτελεσθεί κατάλληλη αναγνώριση πριν τη διάβαση του δρόμου.
Λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας και η κίνηση γίνεται αθόρυβα
και γρήγορα, για αποφυγή αποκαλύψεως. Ένα βασικό σημείο, κατά
οποιαδήποτε διάβαση δρόμου, είναι ο πλήρης έλεγχος του Τμήματος.
Ορισμένες από τις δοκιμασμένες μεθόδους διαβάσεως δρόμων είναι οι
ακόλουθες:
(1) Η περίπολος μπορεί να ακροβολισθεί και να περάσει αθόρυβα και
γρήγορα τον δρόμο.
(2) Ολόκληρη η περίπολος μπορεί να κινηθεί σε φάλαγγα κατ' άνδρα, ο
καθένας ακολουθώντας τα βήματα του προπορευόμενου, για να
περιορισθεί στο ελάχιστο ο αριθμός των αποτυπωμάτων στο έδαφος.
(3) Οι άνδρες μπορούν να διασχίσουν τον δρόμο σε μικρές ομάδες, μέχρι
ότου ολόκληρη η περίπολος να βρεθεί στην απέναντι πλευρά του
δρόμου·
o. Η διάβαση ποταμού είναι όμοια με αυτή των δρόμων. Η αναγνώριση και η
ασφάλεια είναι αναγκαίες.
p. Όταν είναι ανάγκη να αναβληθεί η περισυλλογή ενός τραυματία, κατά την
επιστροφή, παραμένει εάν είναι δυνατόν ένας άνδρας κοντά του. Τραυματίες
που μπορούν να περπατούν, επιστρέφουν, εάν μπορούν, μόνοι τους στις φίλιες
γραμμές. Όταν ο εχθρός βρίσκεται κοντά, απομακρύνονται οι τραυματίες από
την επικίνδυνη περιοχή, πριν από την παροχή των πρώτων βοηθειών.
q. Αποφεύγονται οι κατοικημένοι τόποι και οι μεμονωμένες κατοικίες.
r. Παρακάμπτονται οι εχθρικές θέσεις ή εμπόδια. Τηρείται ο προσανατολισμός
με κίνηση κατά ορθές γωνίες και σε καθορισμένες αποστάσεις. Π.χ. η
περίπολος βαδίζει σε αζιμούθιο 360 και επιθυμεί να παρακάμψει ένα εμπόδιο
ή θέση. Αλλάζει διεύθυνση κατά 90 (έστω ΑΖ 90 ) και προχωρεί για 100μ.,
επανέρχεται στην διεύθυνση ΑΖ 360 για 100 μέτρα, αλλάζει νέα διεύθυνση
κατά 90 αντίθετη φορά της αρχικής αλλαγής (έστω ΑΖ 270 ) και προχωρεί
100 μέτρα, ακολούθως κινείται στην αρχική διεύθυνση της σε ΑΖ 360 (εικόνα
163).
s. Διακόπτεται η επαφή με τον εχθρό με τη μέθοδο του «συστήματος του
ρολογιού», με πυρά και κίνηση ή με συνδυασμό και των δύο.
t. Πρέπει να είναι γνωστή η θέση της περιπόλου σε οποιονδήποτε χρόνο. Αυτό
είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση κατά την οποία η περίπολος
αλλάζει διεύθυνση και στις περιπτώσεις που προσγειώνεται ή αποβιβάζεται,
για περιπόλους που κινούνται με εναέρια ή πλωτά μέσα.
Ένα σχετικά ασήμαντο σφάλμα μπορεί να γίνει αιτία να χαθεί ο
προσανατολισμός προς τον αντικειμενικό σκοπό (εικόνα 164)
250
3. Διάφορα
a. Διατηρείται η ακμή του σκοπευτικού εργαλείου εξαιρετικά κοφτερή. Αποτελεί
ένα καλό αθόρυβο όπλο, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για μαχαίρι.
b. Μια θηλιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να εξουδετερωθεί ένας σκοπός. (Να
σκοτωθεί ή να συλληφθεί αιχμάλωτος).
c. Δεν πρέπει να διακινδυνεύεται η ασφάλεια με την χρησιμοποίηση
καλυμμάτων αυτιών ή κασκόλ για το κεφάλι, τα οποία παρεμποδίζουν την
ακουστική ικανότητα της περιπόλου.
d. Πρέπει να αποφεύγεται η συχνή ομιλία και να χρησιμοποιούνται κατά κύριο
λόγο σήματα με τα χέρια και τους βραχίονες.
e. Όταν εκτελείται αναγνώριση εχθρικών θέσεων, να τηρείται ένα Τμήμα
καλύψεως εντός αποστάσεως υποστηρίξεως από το Τμήμα αναγνωρίσεως.
f. Ποτέ δεν επιτρέπεται να εγκαταλείπονται απορρίμματα στο έδαφος κατά τη
διάρκεια της περιπολίας. Θάβονται ή παραλλάσσονται, για ν' αποφευχθεί η
αποκάλυψη απ' τον εχθρό.
g. Όταν επίκειται επαφή με δικούς μας πράκτορες, όπως είναι οι Αντάρτες,
αποστέλλεται ένας άνδρας, για να έρθει σ' επαφή, κατάλληλα καλυπτόμενος,
αλλά ποτέ δεν αποστέλλεται ολόκληρη η περίπολος.
h. Σκοτεινές νύκτες με βροχή και ανέμους προσφέρονται ιδιαίτερα για τις
περιπόλους.
251
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΘ
ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΠΟΛΙΩΝ
1. Γενικά
Όλα τα σχέδια και οι προπαρασκευές, αποβλέπουν στην πετυχημένη διεξαγωγή της
περιπόλου. Αυτό το Κεφάλαιο επεξηγεί τις αρχές που πρέπει να ακολουθούνται κατά
τη διεξαγωγή της περιπόλου και την τεχνική, που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί.
2. Σχηματισμός και Διάταξη κατά την Κίνηση

a. Η Γενική και ειδική συγκρότηση της περιπόλου καθορίζει τα Τμήματα και τα
Στοιχεία που είναι αναγκαία, για να εκτελέσει η περίπολος το έργο της στην
περιοχή του ΑΝΣΚ. Ήδη καθορίζεται ο σχηματισμός (ή οι σχηματισμοί)
σύμφωνα με τον οποίο θα κινηθεί προς την περιοχή του ΑΝΣΚ, καθώς και η
θέση των Τμημάτων, Στοιχείων και ατόμων στο σχηματισμό (ή στους
σχηματισμούς). Αυτό ονομάζεται «συγκρότηση, προς κίνηση» (εικόνες 165
και 166).
Εικόνα 165. Παράδειγμα Συγκρατήσεως Περιπόλου Αναγνωρίσεως για την Κίνηση
b. Οι σχηματισμοί της Διμοιρίας, που κινείται πεζή, όπως αναπτύσσονται και

επεξηγούνται στο ΕΕ 7-53, προσαρμόζονται σε περίπολο κάθε μεγέθους.
Είναι δυνατό οι σχηματισμοί να μεταβληθούν, από το ένα είδος στο άλλο,
ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν κάθε φορά. Κάθε σχηματισμός
έχει ορισμένα πλεονεκτήματα και μπορεί αυτοί να μεταβάλλονται, έτσι ώστε
να προσαρμόζονται κάθε φορά στο έδαφος, την κατάσταση και τις ανάγκες.
Σύμφωνα με αυτά, μπορεί να καταστεί αναγκαίο να τεθεί σε δεύτερη μοίρα η
καλή ενάσκηση του ελέγχου για χάρη της καλύτερης διασποράς ή ακόμα, η
ελάττωση της ταχύτητας προς όφελος μεγαλύτερης μυστικότητας και
περισσότερης ασφάλειας.
252
c. Οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν τη συγκρότηση για την κίνηση
φαίνονται παρακάτω:
(1) Εχθρική Επαφή. Ο πιο σημαντικός παράγοντας, κατά τη συγκρότηση
για την κίνηση, είναι η ενέργεια που πρέπει να γίνει, όταν η περίπολος
έλθει σε επαφή με τον εχθρό.
(2) Οργανικοί Δεσμοί. Η περίπολος συγκροτείται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε
εφόσον είναι δυνατό να τηρείται η ακεραιότητα των Τμημάτων και
των Στοιχείων, πράγμα που βοηθάει στην ενάσκηση της διοικήσεως
και του ελέγχου, την ασφάλεια, την χρησιμοποίηση στον ΑΝΣΚ και
σε οποιαδήποτε άλλη επαφή με τον εχθρό.
(3) Χρησιμοποίηση στον ΑΝΣΚ. Η περίπολος συγκροτείται κατά τέτοιο
τρόπο, ώστε η χρησιμοποίηση της πάνω στον ΑΝΣΚ να είναι ταχεία
και ευχερής.
253
(4) Ενάσκηση Διοικήσεως και Ελέγχου. Ο έλεγχος της περιπόλου είναι
δυνατό να ασκηθεί καλύτερα με τον ένα ή τον άλλο σχηματισμό.
Σημαντικός παράγοντας είναι το μέγεθος της περιπόλου.
(5) Η Εχθρική Κατάσταση. Πού βρίσκεται ο εχθρός; Μπορεί να στήσει
ενέδρα στην περίπολο; Ποια δύναμη έχει;
(6) Ταχύτητα Κινήσεως. Πότε η περίπολος πρέπει να φτάσει στον ΑΝΣΚ;
Πότε πρέπει να επανέλθει; ρ ρυθμός κινήσεως ρυθμίζεται από την
ταχύτητα της κινήσεως των βαρέων όπλων και των υλικών. Αυτά
τοποθετούνται, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, κοντά στην κεφαλή
της περιπόλου, για να ρυθμίζεται όλη η κίνηση.
(7) Μυστικότητα. Μπορούν οι άντρες να κινούνται αθόρυβα; Μήπως ο
σχηματισμός αναγκάζει ορισμένα πλευρικά Τμήματα να κινούνται
μέσα από θάμνους που προκαλούν θόρυβο; Τι από τα δύο είναι πιο
σημαντικό η μυστικότητα ή η ταχύτητα;
(8) Ασφάλεια. Προς ποια κατεύθυνση είναι πιθανότερο να
πραγματοποιηθεί η επαφή με τον εχθρό; Υπάρχει απ' όλες τις πλευρές
ασφάλεια; Ανατέθηκαν περιοχές ευθύνης στα Τμήματα, τα Στοιχεία
και τα άτομα; Η ταχύτητα ή η μυστικότητα παρέχουν περισσότερη
ασφάλεια; Ο προσεκτικά ελεγχόμενος συνδυασμός ταχύτητας και
μυστικότητας, είναι συνήθως ο καλύτερος.
(9) Διασπορά. Μήπως υπάρχει ο κίνδυνος να προσβληθούν όλοι οι άντρες
από μια ριπή; Υπάρχει δυνατότητα ενασκήσεως ελέγχου;
(10) Έδαφος. Με ποιο τρόπο επηρεάζει το έδαφος; Είναι δασωμένο ή
ακάλυπτο; Υπάρχουν δρόμοι ή ρέματα να περάσει η περίπολος;
(11) Ορατότητα. Είναι καλή ή περιορισμένη; Μπορεί ο εχθρός να δει την
περίπολο; Μπορεί ο Περιπολάρχης να βλέπει τους άντρες και να
ενασκεί έλεγχο πάνω τους;
(12) Καιρικές Συνθήκες. Με ποιο τρόπο οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν
το έδαφος, τα ρέματα και την ορατότητα;
3. Αναχώρηση και Επιστροφή σε Φιλική Περιοχή (ή Περιοχές).

a. Ο Διοικητής συντονίζεται με τις φίλιες Μονάδες, στην περιοχή των οποίων θα
ενεργήσει η περίπολος. Σε ορισμένες περιπτώσεις θα ρυθμίσει όλες τις
λεπτομέρειες για την αναχώρηση και την επιστροφή. Ο Περιπολάρχης θα
πρέπει να έλθει σε επαφή με μία ή περισσότερες θέσεις κοντά στις οποίες ή
μέσα από τις οποίες θα περάσει και να συντονίσει τις κινήσεις της περιπόλου
κατά την αναχώρηση και την είσοδο της ξανά στην περιοχή.
Οι θέσεις στις οποίες ενδέχεται να είναι απαραίτητος ο συντονισμός είναι οι
ΣΔ και τα παρατηρητήρια Λόχων, οι ΣΔ-παρατηρητήρια Διμοιριών και η
τελευταία θέση, μέσα από την οποία ή κοντά στην οποία θα διέλθει η
περίπολος.
b. Η περίπολος κινείται με προσοχή, όταν προσεγγίζει θέσεις σε φιλικές
περιοχές, επειδή είναι εύλογο πως θα θεωρείται εχθρική μέχρι να
αναγνωρισθεί η ταυτότητα της. Γι' αυτό οι άντρες της περιπόλου σταματούν
κοντά στη θέση. Ο Περιπολάρχης προχωρεί και έρχεται σε επαφή με τη θέση
και εάν είναι δυνατό, με τον τοπικό Ηγήτορα. Ορίζει έναν, τουλάχιστον, από
τους άντρες για να πάει μαζί του. Είναι δυνατό να ορίσει και περισσότερους,
εάν η κατάσταση το επιτρέπει, αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη, ότι κάθε
ασυνήθιστη δραστηριότητα σε προχωρημένη περιοχή είναι δυνατό να
προκαλέσει την προσοχή του εχθρού και να θέσει σε κίνδυνο την περίπολο
254
και την τοποθεσία. Ενημερώνει το προσωπικό στην τοποθεσία δίνοντας του
πληροφορίες που τις έχει ανάγκη, όπως για παράδειγμα: ποιο είναι το μέγεθος
της περιπόλου, ποιο το γενικό δρομολόγιο και ποια η προβλεπόμενη ώρα
επανόδου. Συντονίζει το αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως μαζί τους. Η ειδική
αποστολή της περιπόλου και το ακριβές δρομολόγιο, κανονικά δεν δίνονται
στο προσωπικό των πιο προχωρημένων θέσεων. Ζητούνται οι πιο πρόσφατες
πληροφορίες για τον εχθρό, το έδαφος μπροστά από το μέτωπο και τα εμπόδια
που έχουν εντοπισθεί. Πληροφορείται για τη δυνατότητα των επικοινωνιών,
των πυρών υποστηρίξεως που είναι δυνατό να παρασχεθούν ή αιτηθούν και
γενικά, για κάθε είδους βοήθεια που μπορεί να του δοθεί. Προχωρεί σε έλεγχο
για να εξακριβώσει το κατά πόσο οι άντρες γνωρίζουν το σύνθημα και το
παρασύνθημα. Εξακριβώνει εάν θα επανδρώσουν την θέση, όταν θα
επανέρχεται. Σε αντίθετη περίπτωση ζητά να του προσδιορίσουν τη βοήθεια
που θα παρασχεθεί στην ενέργεια της περιπόλου. Η περίπολος ενδέχεται να
περάσει παράπλευρα της τοποθεσίας ή και μέσα από αυτήν. Η μέθοδος που
τελικά επιλέγεται, εξαρτάται από τις επιθυμίες του Διοικητού της Μονάδας
και από την ύπαρξη ή όχι εμποδίων, όπως είναι τα ναρκοπέδια και τα
συρματοπλέγματα. Ζητείται οδηγός για να οδηγήσει την περίπολο στην
επόμενη τοποθεσία. Ζητείται, ακόμα, από κάθε τοποθεσία, να ενημερωθεί η
επόμενη για την κίνηση της περιπόλου, εάν βέβαια τα μέσα διαβιβάσεων
παρέχουν μια τέτοια δυνατότητα. Τέλος, ζητείται οδηγός, εάν η περίπολος
πρόκειται να περάσει μέσα από ναρκοπέδια ή συρματοπλέγματα.
c. Ακολουθείται η ίδια γενική μέθοδος ενέργειας για την επανείσοδο στις φίλιες
περιοχές. Σε κάθε τοποθεσία παρέχονται όλες εκείνες οι πληροφορίες που
ενδέχεται να έχουν άμεση αξία. Εάν κάποιο μέλος της περιπόλου έχει χαθεί,
ειδοποιούνται οι τοποθεσίες, για να έχουν το νου τους για το άτομο αυτό που
χάθηκε.
4. Σημεία Ανασυγκροτήσεως.
a. Επεξήγηση.
«Σημείο ανασυγκροτήσεως» είναι μία θέση, στην οποία η περίπολος έχει τη
δυνατότητα να συγκεντρωθεί και να ανασυγκροτηθεί. Πρέπει να παρέχει
κάλυψη και απόκρυψη, να δημιουργεί τις προϋποθέσεις, ώστε η περίπολος να
μπορεί να την κρατήσει για μια σύντομη χρονική περίοδο, να αναγνωρίζεται
εύκολα και να είναι γνωστή σε όλα τα μέλη της περιπόλου.
(1) Όλα τα σημεία ανασυγκροτήσεως χαρακτηρίζονται σαν δοκιμαστικά
σημεία, μέχρι να τα πλησιάσει η περίπολος να τα αναγνωρίσει, να τα
κρίνει κατάλληλα και να τα προσδιορίσει με ακρίβεια.
(2) Όταν καθοριστεί ένα σημείο ανασυγκροτήσεως σταματά η περίπολος
και ο περιπολάρχης το δείχνει προσεκτικά «εδώ είναι ένα σημείο
ανασυγκροτήσεως». Δείχνονται, επίσης προσεκτικά και τα
χαρακτηριστικά σημεία αναγνωρίσεως του. Ο Περιπολάρχης
βεβαιώνεται πως όλα τα μέλη της περιπόλου έχουν κατανοήσει ό,τι
ειπώθηκε.
b. Κατηγορίες.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες σημείων ανασυγκροτήσεως:
(1) Αρχικό Σημείο Ανασυγκροτήσεως. Πρόκειται για ένα σημείο που
βρίσκεται μέσα στα όρια των φίλιων περιοχών και στο οποίο η
περίπολος έχει τη δυνατότητα να συγκεντρωθεί, εάν διασκορπίστηκε
πριν από την αναχώρηση και έξοδο της από τις φίλιες γραμμές ή πριν
255
φτάσει στο πρώτο από τα σημεία ανασυγκροτήσεως πάνω στο
δρομολόγιο. Το αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως πρέπει να
συντονιστεί με το Διοικητή του Τμήματος στην περιοχή του οποίου
βρίσκεται.
(2) Σημεία Ανασυγκροτήσεως πάνω στο Δρομολόγιο. Πρόκειται για σημεία
ανασυγκροτήσεως που βρίσκονται ανάμεσα στις φίλιες γραμμές και
τον ΑΝΣΚ.
(3) Σημείο Ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ. Είναι ένα σημείο κοντά
στον ΑΝΣΚ, στο οποίο η περίπολος ξανασυγκεντρώνεται ύστερα από
την εκπλήρωση της αποστολής της. Όταν ενδείκνυται, μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και ως σημείο από το οποίο εκτελείται η αναγνώριση
του Περιπολάρχη και από το οποίο τα Τμήματα και τα Στοιχεία
κινούνται προς τις θέσεις τους για να εκπληρώσουν την αποστολή
τους.
c. Εκλογή των Σημείων Ανασυγκροτήσεως.
Οι θέσεις οι πιθανές για σημεία ανασυγκροτήσεως, επιλέγονται κατά τη
διάρκεια της αναγνωρίσεως ή της μελέτης του Χάρτη. Στη συνέχεια
καθορίζονται στη διαταγή του περιπολάρχη σαν δοκιμαστικά σημεία
ανασυγκροτήσεως. Υπόψη πάντως ότι είναι πιθανό να αποδειχτούν
ακατάλληλα και ότι πρέπει να επιβεβαιώνονται και να καθορίζονται, όταν ο
Περιπολάρχης φτάσει σ' αυτά.
(1) Πάντοτε εκλέγονται ένα δοκιμαστικό αρχικό σημείο
ανασυγκροτήσεως και ένα δοκιμαστικό σημείο ανασυγκροτήσεως
κοντά στον ΑΝΣΚ. Εάν ο περιπολάρχης δε μπορεί να εντοπίσει
κατάλληλες περιοχές στη διάρκεια της αναγνωρίσεως ή της μελέτης
του Χάρτη, αυτά τα δύο δοκιμαστικά σημεία ανασυγκροτήσεως
καθορίζονται με συντεταγμένες ή σε συσχετισμό με χαρακτηριστικά
σημεία του εδάφους.
(2) Εκλέγονται επιπρόσθετα σημεία ανασυγκροτήσεως αμέσως μόλις ο
Περιπολάρχης φτάσει σε κατάλληλες θέσεις.
(3) Όταν φτάσει σε επικίνδυνη περιοχή, την οποία δε μπορεί να
παρακάμψει, όπως για παράδειγμα σ' ένα μονοπάτι ή ρέμα, τότε
επιλέγεται από ένα σημείο ανασυγκροτήσεως για κάθε πλευρά, τόσο
στη κοντινή προς εμάς όσο και την απέναντι. Εάν δεν υπάρχουν
κατάλληλες θέσεις, καθορίζονται τα σημεία ανασυγκροτήσεως σε
συσχετισμό με την επικίνδυνη περιοχή. Για παράδειγμα, λέμε: «..50
μέτρα από την από εδώ πλευρά του μονοπατιού» ή «..50 μέτρα πέρα
από το ρέμα».
(a) Εκείνοι που εκτελούν αναγνώριση της επικίνδυνης περιοχής,
πρέπει, επίσης, να αναγνωρίσουν και την περιοχή που εκτείνεται
πέρα από αυτή, μήπως και βρουν κάποιο κατάλληλο σημείο
ανασυγκροτήσεως. Το σημείο ανασυγκροτήσεως καθορίζεται με
βάση την αναφορά τους.
(b) Εάν η διέλευση της περιπόλου μέσα από την επικίνδυνη περιοχή
διακοπεί ή εάν κάποιο τμήμα της αποχωρισθεί, τότε όλα τα μέλη
προχωρούν όσο γίνεται πιο γρήγορα προς το σημείο
ανασυγκροτήσεως, που βρίσκεται στην απέναντι πλευρά της
επικίνδυνης περιοχής.
256
d. Χρησιμοποίηση των Σημείων Ανασυγκροτήσεως.
(1) Το αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως καθώς και τα άλλα σημεία
ανασυγκροτήσεως στο δρομολόγιο, εκλέγονται με σκοπό να
προληφθεί η πλήρη αποτυχία της περιπόλου, στην περίπτωση που
αυτή πρέπει αναπόφευκτα να διασκορπιστεί. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ
ΚΑΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΚΑΘΕ ΔΥΝΑΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΜΑ
ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ Η ΕΝΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ
ΑΠΑΙΤΗΘΕΙ Η ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ
ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΕΩΣ. Η επιτυχία της περιπόλου διακινδυνεύεται,
εάν αυτή διασκορπιστεί και εξαναγκαστεί να ξανασυγκεντρωθεί.
(2) Το σημείο ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ, βοηθάει την
περίπολο να ξανασυγκεντρωθεί, όταν τα διάφορα Τμήματα και
Στοιχεία έχουν διαχωριστεί, προκειμένου να εκτελέσουν τις αποστολές
που τους έχουν ανατεθεί.
(3) Εάν η περίπολος διασκορπιστεί στο εσωτερικό φιλικής περιοχής, τα
μέλη της συγκεντρώνονται στο αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως.
(4) Εάν διασκορπιστεί ανάμεσα στις φιλικές γραμμές και στο πρώτο από
τα σημεία ανασυγκροτήσεως του δρομολογίου, τότε τα μέλη της
περιπόλου κινούνται προς το αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως ή προς
το πρώτο σημείο ανασυγκροτήσεως του δρομολογίου. Το σημείο
ανασυγκροτήσεως που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί, πρέπει να
καθορίζεται στη διαταγή του Περιπολάρχη. Η απόφαση του
Περιπολάρχη θα βασίζεται στην προσεκτική εξέταση όλων των
περιπτώσεων.
(a) Η επάνοδος στο αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως δυνατόν να
είναι εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας των ναρκοπεδίων, των
συρματοπλεγμάτων ή της εχθρικής καταστάσεως.
(b) Η προς τα εμπρός κίνηση, προς το πρώτο σημείο
ανασυγκροτήσεως του δρομολογίου, μπορεί να αποδειχτεί το
ίδιο δύσκολη, ακατόρθωτη ακόμη στην πράξη, ή και αδύνατο να
πραγματοποιηθεί. Το σημείο που έχει εκλεγεί μπορεί να είναι
ναρκοθετημένο ή να κατέχεται από τον εχθρό. Κάθε αιτία
διασκορπίσεως της περιπόλου, όπως για παράδειγμα, η επαφή με
τον εχθρό, είναι δυνατό να εμποδίσει την κίνηση της προς τα
εμπρός. Οι άντρες, εάν δεν έχουν χάρτες και πυξίδες, μπορεί να
μην είναι σε θέση να εντοπίσουν το σημείο ανασυγκροτήσεως.
(5) Εάν η περίπολος διασκορπιστεί ανάμεσα στα σημεία
ανασυγκροτήσεως του δρομολογίου, τότε τα μέλη της επιστρέφουν
στο τελευταίο σημείο ανασυγκροτήσεως ή κινούνται προς το επόμενο
δοκιμαστικό σημείο ανασυγκροτήσεως. Η απόφαση αυτή πρέπει να
αποφασίζεται και να κοινοποιείται σε κάθε σημείο ανασυγκροτήσεως.
Η απόφαση του Περιπολάρχη, όπως ήδη αναφέρθηκε, θα βασίζεται
στην προσεκτική εξέταση όλων των περιπτώσεων.
e. Ενέργειες στα Σημεία Ανασυγκροτήσεως.
Σχεδιάζονται οι ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν στα σημεία
ανασυγκροτήσεως και δίνονται οι αντίστοιχες οδηγίες στην περίπολο. Στο
αρχικό σημείο ανασυγκροτήσεως και στα σημεία ανασυγκροτήσεως του
δρομολογίου, πρέπει να αποφασίζεται η συνέχιση της κινήσεως της
περιπόλου, στην περίπτωση που οι συνθήκες επιτρέπουν, την εκπλήρωση της
αποστολής. Για παράδειγμα, μπορεί να σχεδιαστεί:
257
(1) Η περίπολος να περιμένει, μέχρις ότου φτάσει ένα καθορισμένο μέρος
από τους άντρες, που στη συνέχεια θα προχωρήσει στην εκπλήρωση
της αποστολής κάτω από τις οδηγίες του αρχαιότερου από τους
παρόντες οπλίτες. Το σχέδιο αυτό θα μπορούσε, να χρησιμοποιηθεί
για μία περίπολο αναγνωρίσεως, όταν ένας ή δύο άντρες της είναι σε
θέση να εκπληρώσουν την αποστολή.
(2) Η περίπολος να περιμένει για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα,
ύστερα από το οποίο, ο πιο παλιός από τους παρόντες Οπλίτες θα
αποφασίσει τις ενέργειες που θα αναληφθούν, με βάση τους άντρες
και τα υλικά που έχει στη διάθεση του. Αυτό θα μπορούσε να
σχεδιαστεί, όταν ο ελάχιστος δυνατός αριθμός αντρών ή ορισμένα είδη
από τα υλικά ή και τα δύο, είναι ουσιώδη για την εκπλήρωση της
αποστολής.
5. Ενέργειες σε περίπτωση επαφής με τον εχθρό.

a. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις επαφής με τον εχθρό
(1) Τυχαία Επαφή. Πρόκειται για μία συμπτωματική συνάντηση, όπως και
ο όρος δηλώνει. Ο εχθρός δεν περίμενε να συναντήσει κάποια
περίπολο και γι αυτό δεν είναι ειδικά προπαρασκευασμένος να την
αντιμετωπίσει.
(2) Ενέδρα. Η Ενέδρα είναι αιφνιδιαστική επίθεση από θέσεις κρυμμένες,
εναντίον αντιπάλου, που δεν την περιμένει, τη στιγμή που αυτός
βρίσκεται σε κίνηση ή, προσωρινά, σε στάση.
b. Σε περίπτωση τυχαίας συναντήσεως με τον εχθρό, η περίπολος πρέπει να
διακόψει την επαφή της μαζί του, όσο γίνεται πιο σύντομα και να συνεχίσει
την αποστολή της. Και αυτό, γιατί, εάν εμπλακεί με τον εχθρό περισσότερο
απ' όσο πρέπει, τίθεται σε κίνδυνο η αποστολή.
(1) Το «σύστημα του ωρολογίου» είναι ένα μέσο διακοπής της επαφής.
Λαμβάνουμε σα δεδομένο πως η ώρα 12 είναι η κατεύθυνση της
κινήσεως της περιπόλου. Ο Περιπολάρχης εκφωνεί μία κατεύθυνση
του ωρολογίου και μία απόσταση. Για παράδειγμα, «ώρα 10-200»
σημαίνει πως η περίπολος θα πρέπει να κινηθεί προς την κατεύθυνση
που η ώρα 10 του ωρολογίου καθορίζει και σε απόσταση 200μ. Τα
μέλη της περιπόλου διατηρούν, εφόσον είναι δυνατό, τις ίδιες θέσεις
αναμεταξύ τους για όσο χρόνο κινούνται και έτσι ο αρχικός
σχηματισμός δε διαλύεται (εικόνα 167). Οι υφιστάμενοι Ηγήτορες
πρέπει να επιβλέπουν συνεχώς, για να βεβαιωθούν, ότι όλοι οι άντρες
αντελήφθησαν την εντολή και ότι τα Τμήματα και τα Στοιχεία
κινούνται γρήγορα, προς την ορθή κατεύθυνση και με κανονικό τρόπο.
Κάθε ένας πρέπει να προσέξει να κινηθεί σε σχέση με την κατεύθυνση
πορείας της περιπόλου και όχι σε σχέση με την κατεύθυνση την οποία
παρατηρεί τη στιγμή εκείνη.
(2) Το πυρ και η κίνηση είναι άλλα μέσα διακοπής της επαφής. Ένα μέρος
της περιπόλου ανταποδίδει πυρά στον εχθρό, καλύπτοντας έτσι το
άλλο, που μετακινείται σε μικρή απόσταση. Έτσι, τα δύο Τμήματα
αλληλοκαλύπτονται με πυρά μέχρις ότου διακοπεί η επαφή.
(3) Οι μέθοδοι μπορούν να συνδυάζονται, εάν είναι δυνατό, ώστε κάθε
Τμήμα ή Στοιχείο να κινείται με βάση τις κατευθύνσεις του
«συστήματος ωρολογίου».
258
c. Εάν η περίπολος πέσει σε ενέδρα, πρέπει να ενεργήσει κατάλληλα, για να
ξεπεράσει τα πλεονεκτήματα που παρέχει ο αιφνιδιασμός στον εχθρό, καθώς
και το πλεονέκτημα της αρχικής υπεροχής πυρός. Σε περίπτωση ενέδρας,
υπάρχουν δύο τρόποι ενέργειας. Η σύμπτυξη και η άμεση έφοδος μέσα από
την ενέδρα. Μία ενέδρα που έχει προετοιμαστεί και στηθεί προσεκτικά, θα
πρέπει να έχει απαγορεύσει την κίνηση προς τα πλευρά, με τη χρησιμοποίηση
φυσικών εμποδίων, όπως είναι οι γκρεμοί, τα ρέματα και τα αναχώματα ή
τεχνητών εμποδίων, όπως είναι οι νάρκες Κ/Π ή με συνδυασμό και των δύο.
Η σύμπτυξη, επίσης της περιπόλου είναι δυνατό να αποφραχθεί με πυρά.
Πολλές φορές το καλύτερο και μερικές φορές το μόνο μέσο διακοπής της
επαφής είναι η έφοδος. Για το σκοπό αυτό προσδιορίζεται γρήγορα το πιο
αδύνατο σημείο του εχθρικού πυρός, προσβάλλεται το σημείο αυτό με το
μέγιστο δυνατό όγκο πυρός και ανοίγεται δρόμος διαφυγής μέσα από την
ενέδρα.
d. Πρέπει να προβλέπονται οι περιπτώσει που είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί
επαφή με τον εχθρό και για κάθε μία να σχεδιάζονται οι ανάλογες ενέργειες.
Ο Περιπολάρχης πρέπει να βεβαιώνεται ότι η συγκρότηση της περιπόλου για
την κίνηση επιτρέπει να εκτελεσθούν οι προβλεπόμενες ενέργειες σε
περίπτωση επαφής με τον εχθρό.
259
6. Ενέργειες σε Επικίνδυνες Περιοχές.
Επικίνδυνη περιοχή είναι κάθε θέση, στην οποία η περίπολος υπόκειται στην εχθρική
παρατήρηση ή τα πυρά. Ορισμένες επικίνδυνες περιοχές που η περίπολος θα ήταν
δυνατό να συναντήσει και από τις οποίες θα υποχρεωθεί να περάσει, είναι ακάλυπτες
περιοχές, δρόμοι, μονοπάτια και εμπόδια της μορφής των συρματοπλεγμάτων,
ναρκοπεδίων, ποταμών, ρευμάτων και λιμνών. Κάθε γνωστή ή ύποπτη εχθρική θέση,
που η περίπολος πρέπει να περάσει είναι επίσης επικίνδυνη περιοχή. Όταν γίνεται
μελέτη του χάρτη ή εκτελείται αναγνώριση, ο Περιπολάρχης προσπαθεί να
ανακαλύψει όλες τις επικίνδυνες περιοχές, μέσα από τις οποίες πρόκειται να περάσει
η περίπολος. Καταστρώνει σχέδια για τη διέλευση μέσα από κάθε επικίνδυνη περιοχή
και συμπεριλαμβάνει τα σχέδια αυτά στη διαταγή του, έτσι ώστε τα μέλη της
περιπόλου να γνωρίζουν με ακρίβεια τι πρόκειται να πράξουν μόλις φτάσουν στις
περιοχές αυτές. Σύμφωνα με αυτά, ο Περιπολάρχης:
a. Αναγνωρίζει πρώτα την κοντινή (προς αυτόν) πλευρά και τα πλευρά της
επικίνδυνης περιοχής. Στη συνέχεια ερευνά την πέρα από την επικίνδυνη
περιοχή πλευρά. Εάν η κοντινή πλευρά δεν κατέχεται από εχθρό, κινείται για
να διαβεί την επικίνδυνη περιοχή με τα μέλη της περιπόλου
αλληλοκαλυπτόμενα. Υπόψη ότι τα εμπόδια καλύπτονται συνήθως με πυρά.
Αποφεύγει να χρησιμοποιεί τα διάκενα που ήδη υπάρχουν στα
συρματοπλέγματα ή τα ναρκοπέδια αλλά ανοίγει νέα. Αποστέλλει Τμήμα
ασφάλειας μέσα από τα διάκενα, πριν από την κίνηση της περιπόλου διαμέσου
αυτών.
b. Όταν πρέπει να περάσει η περίπολος ένα ποτάμι, αναγνωρίζει πρώτα την
κοντινή όχθη και στη συνέχεια τοποθετεί την περίπολο σε τέτοια θέση, από
την οποία να μπορεί να καλύπτει την απέναντι όχθη. Όταν ένα υδάτινο
εμπόδιο είναι αβαθές και η διάβαση του εύκολη, αποστέλλει ένα Τμήμα
ασφαλείας, μέσα από αυτό, προς την απέναντι όχθη. Αφού γίνει ο έλεγχος της
απέναντι όχθης, περνάει γρήγορα και αυτός με την υπόλοιπη περίπολο. Όταν
το υδάτινο εμπόδιο έχει μεγάλο βάθος και δεν είναι δυνατό να περάσει
γρήγορα, πρέπει, επίσης να κάνει έλεγχο της απέναντι όχθης. Το Τμήμα
ασφάλειας κολυμπάει ή περνάει το ποτάμι, ενώ την ίδια στιγμή η υπόλοιπη
περίπολος το καλύπτει. Στη συνέχεια περνάει η υπόλοιπη περίπολος κατ'
άτομο ή κατά ζεύγη υπό την κάλυψη του τμήματος ασφαλείας. Εάν η
διέλευση του ποταμού απαιτεί κολύμβηση τότε χρησιμοποιούνται αυτοσχέδιες
σχεδίες, για να διαπεραιωθούν τα όπλα και τα πυρομαχικά. Εάν κάνει πολύ
κρύο επιθυμητό θα είναι να διαπεραιωθεί και ο ρουχισμός των αντρών.
c. Εάν χρησιμοποιήσει βάρκα για την διάβαση του ποταμού, την οποία δε μπορεί
να συμπτύξει, δεν είναι φρόνιμο να την κρύψει στην απέναντι όχθη γιατί είναι
πιθανό να τη βρει ο εχθρός και να περιμένει την επιστροφή της περιπόλου.
Χρησιμοποιεί λοιπόν ένα μέλος της περιπόλου, που θα επαναφέρει τη βάρκα
στην όχθη από την οποία πέρασαν το ποτάμι. Κατά την επιστροφή, αποφεύγει
να χρησιμοποιήσει την ίδια θέση διαβάσεως. Αν αυτό είναι αδύνατο,
καθορίζει ένα ειδικό συνθηματικό, έτσι ώστε το άτομο που επέστρεψε με τη
βάρκα να ειδοποιηθεί για να περάσει την περίπολο από την μια όχθη στην
άλλη.
d. Περνάει το δρόμο ή το μονοπάτι σε στροφές ή εκεί όπου ο δρόμος είναι
στενός για να περιορίζεται η εχθρική παρατήρηση και να εκτίθεται η
περίπολος όσο γίνεται λιγότερο χρόνο. Αναγνωρίζει την κοντινή πλευρά του
δρόμου και στη συνέχεια στέλνει Τμήμα ασφάλειας για να εξερευνήσει την
απέναντι πλευρά. Η αναγνώριση αυτή επεκτείνεται και στο σημείο
260
ανασυγκροτήσεως της απέναντι πλευράς. Η υπόλοιπη περίπολος διέρχεται,
όσο το δυνατό ταχύτερα και πιο αθόρυβα, υπό την κάλυψη του τμήματος
ασφαλείας.
e. Εάν η περίπολος πρόκειται να περάσει κοντά από κάποια εχθρική τοποθεσία,
εκμεταλλεύεται, τότε τους θορύβους του πεδίου μάχης, προκειμένου να
καλύψει τους θορύβους της κινήσεως της. Εάν διατίθενται πυρά
υποστηρίξεως, μπορεί να τα ζητήσει, για να εκτρέψει την προσοχή του εχθρού
όσο χρόνο η περίπολος περνάει ένα ποτάμι.
7. Ενέργειες στον ΑΝΣΚ

Οι ενέργειες στον ΑΝΣΚ είναι οι πιο σημαντικές απ' όλες τις φάσεις της περιπόλου.
Βλέπε τα κεφάλαια ΙΖ και ΙΗ.
8. Ενάσκηση Διοικήσεως και Ελέγχου

Η επιτυχία της περιπόλου εξαρτάται από την διατήρηση της διοικήσεως και του
ελέγχου επ' αυτής. Ο Ηγήτορας πρέπει να είναι σε θέση να κινεί τους άντρες όπως η
κατάσταση θα απαιτεί κάθε φορά και να αρχίζει να μεταφέρει ή να σταματάει τα
πυρά ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύπτουν κάθε φορά.
a. Διοίκηση με τη φωνή και με άλλα Ακουστικά Μέσα.
(1) Οι προφορικές διαταγές είναι καλό μέσο ενασκήσεως της διοικήσεως
και του ελέγχου. Ο Περιπολάρχης μιλά τόσο δυνατά, όσο απαιτείται
για να γίνει ακουστός. Δε μιλά μεγαλόφωνα, εκτός και αν υπάρχει
κίνδυνος. Κατά τη διάρκεια της νύκτας ή όταν βρίσκεται κοντά στον
εχθρό, σταματάει την περίπολο και ζητάει από τους υφιστάμενους
Ηγήτορες να τον συναντήσουν. Τους μιλάει χαμηλόφωνα ή και
ψιθυριστά. Αυτοί μεταβιβάζουν μετακινούμενοι την πληροφορία από
άτομο σε άτομο. Εάν οι περιστάσεις δεν επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση
των υφισταμένων Ηγητόρων, τότε θα πρέπει να μετακινείται από
άτομο σε άτομο, μιλώντας σε χαμηλό τόνο ή ψιθυριστά.
(2) Οι ασύρματοι αποτελούν εξαιρετικό μέσο ενασκήσεως ελέγχου και
διοικήσεως, ειδικά σε περίπολο μεγάλης δυνάμεως.
(3) Είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν άλλα ηχητικά συνθηματικά, εάν ο
Περιπολάρχης είναι βέβαιος, ότι θα εξυπηρετήσουν το συγκεκριμένο
σκοπό. Πριν από την έναρξη της περιπολίας, δοκιμάζει τα ηχητικά
συνθηματικά που προβλέπονται από το σχέδιο.
Τα ηχητικά συνθηματικά που θα χρησιμοποιηθούν, πρέπει να είναι
φυσικοί ήχοι που εύκολα θα μπορούσαν να γίνουν κατανοητοί. Λίγα
και απλά συνθηματικά είναι προτιμότερα από πολλά. Οι φωνές
πουλιών και ζώων σπάνια είναι ικανοποιητικά ηχητικά συνθηματικά.
Δύσκολα μπορεί να τις μιμηθεί κάποιος και η σωστή χρησιμοποίηση
τους, απαιτεί λεπτομερή γνώση του μιμούμενου ζώου ή πουλιού.
b. Αθόρυβα Μέτρα Διοικήσεως και Ελέγχου
(1) Είναι δυνατό να γίνεται χρήση συνθηματικών με κινήσεις των
βραχιόνων και των χεριών, όταν βέβαια αυτό ενδείκνυται, όπως, για
παράδειγμα, στην περίπτωση που ο εχθρός είναι κοντά. Θα πρέπει
όμως όλα τα μέλη της περιπόλου να γνωρίζουν τα συνθηματικά, να
είναι σε θέση να τα αντιληφθούν και να τα μεταβιβάσουν στα άλλα
μέλη. Ο Περιπολάρχης επίσης πρέπει να είναι σε θέση να
αντιλαμβάνεται τα συνθηματικά, από οποιοδήποτε μέλος της
περιπόλου και αν προέρχονται. Για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η
261
εκπαίδευση τους, τα μέλη της περιπόλου έχουν τη δυνατότητα να
υιοθετήσουν ειδικά συνθηματικά για δική τους χρήση. Ο
Περιπολάρχης βεβαιώνεται, ότι τα διάφορα συνθηματικά είναι
κατανοητά απ' όλους. Εάν τα καθορισμένα συνθηματικά δεν
προσαρμόζονται στην κατάσταση, γίνεται χρήση χειρονομιών. Για
παράδειγμα, το χέρι τοποθετείται πάνω από τα μάτια και δείχνει προς
μία ορισμένη κατεύθυνση, δηλώνοντας έτσι, ότι πρέπει η προσοχή των
μελών της περιπόλου να στραφεί προς εκείνη την κατεύθυνση.
Ρίχνοντας μία μικρή πέτρα ή ένα κλωνάρι κοντά σε κάποιο μέλος της
περιπόλου, αποσπάμε την προσοχή του και στη συνέχεια του δίνουμε
το συνθηματικό ή κάνουμε τη χειρονομία (περισσότερα αναφέρονται
στο Παράρτημα «Α» σηματοδοσία Μάχης σελ. Α-16)
(2) Οι συσκευές υπέρυθρων ακτινών, όπως είναι η διόπτρα του ελεύθερου
σκοπευτή, το περισκόπιο και τα υπέρυθρα φίλτρα για τους προβολείς,
είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν σαν μέσα εκπομπής-λήψεως
συνθηματικών και σαν μέσα διατηρήσεως του ελέγχου κατά τη
διάρκεια της νύκτας.
(3) Οι φωτεινές ταινίες είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν, για να
βοηθήσουν στον έλεγχο κατά τη διάρκεια της νύκτας. Δύο λουρίδες
πάνω στη ράχη του ατόμου που προπορεύεται, βοηθούν αυτόν που
ακολουθεί να κινείται πάνω στα ίχνη του. Όταν όμως η περίπολος
βρίσκεται κοντά τον εχθρό, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα να
καλύπτονται οι φωτεινές ταινίες. Οι φωτεινοί δείκτες πάνω στην
πυξίδα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν απλά συνθηματικά για
μικρές αποστάσεις.
c. Τα Μέλη της Περιπόλου Βοηθούν στον Έλεγχο
(1) Ο βοηθός του Περιπολάρχη κινείται συνήθως στα νώτα ή κοντά στα
νώτα της περιπόλου και παρεμποδίζει την αποκοπή των ανδρών ή την
βραδυπορία τους. Βρίσκεται πάντοτε σε ετοιμότητα για να αντιληφθεί
συνθηματικά και διαταγές που τυχόν θα δοθούν και φροντίζει να τα
αντιληφθούν και να συμμορφωθούν και τα άλλα μέλη της περιπόλου.
Όταν η περίπολος σταματάει έρχεται σε επαφή με τον Περιπολάρχη
για οδηγίες.
(2) Οι υπόλοιποι υφιστάμενοι ηγήτορες κινούνται ανάμεσα στα τμήματα
και τα στοιχεία τους και τα ελέγχουν. Επίσης και αυτοί βρίσκονται σε
ετοιμότητα για συνθηματικά και διαταγές που τυχόν θα δοθούν και
εξασφαλίζουν τη λήψη και την συμμόρφωση των αντρών σ' αυτά.
Γενικά, όλα τα μέλη της περιπόλου βρίσκονται σε ετοιμότητα,
βοηθούν στον έλεγχο και μεταβιβάζουν τα συνθηματικά και τις
διαταγές σ' όσους δεν τα έχουν πάρει. Το συνθηματικό στάσεως είναι
δυνατό να δοθεί από οποιοδήποτε μέλος της περιπόλου, αλλά το
συνθηματικό επαναλήψεως της κινήσεως δίνεται μόνο από τον
d. Έλεγχος Παρουσίας Προσωπικού
Μία σημαντική ενέργεια είναι ο έλεγχος της παρουσίας του προσωπικού, η
εξακρίβωση, μ' άλλα λόγια, του ότι όλα τα μέλη είναι παρόντα. Πρέπει να
εξακριβώνεται εάν το προσωπικό είναι παρόν ύστερα από τη διέλευση μέσα
από επικίνδυνες περιοχές, από την επαφή με τον εχθρό και ύστερα από
στάσεις.
262
(1) Όταν η περίπολος κινείται σε Φάλαγγα κατ' άντρα, ο τελευταίος
αρχίζει την αρίθμηση χτυπώντας ελαφριά τον προηγούμενο του και
λέγοντας «ΕΝΑ» σε χαμηλό τόνο της φωνής ή ψιθυριστά. Αυτός, με
τη σειρά του, χτυπάει το μπροστινό του και λέει «ΔΥΟ». Η διαδικασία
αυτή της αριθμήσεως εξακολουθεί, μέχρις ότου φθάσει στον
Περιπολάρχη. Το άθροισμα αυτών που τον ακολουθούν, του ιδίου και
όσων γνωρίζει ότι προπορεύονται, θα πρέπει να ισούται με το
άθροισμα της όλης δυνάμεως της περιπόλου.
(2) Σε περιπόλους μεγάλης δυνάμεως ή στην περίπτωση που ο
σχηματισμός δεν είναι αυτός της Φάλαγγας κατ' άντρα, οι υφιστάμενοι
Ηγήτορες μπορούν να εκτελούν τον έλεγχο της παρουσίας των αντρών
τους και να αναφέρουν σχετικά.
(3) Ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες, προκειμένου οι ηγήτορες ν' αναφέρουν ή
ο τελευταίος στη Φάλαγγα «να αρχίζει την αρίθμηση» αυτόματα μετά
τη διάβαση μέσα από επικίνδυνες περιοχές, μετά την επαφή με τον
εχθρό και μετά από στάσεις.
(4) Ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες, έτσι ώστε, όταν κάποιος στραφεί προς
αυτόν που τον ακολουθεί στη Φάλαγγα και πει «αριθμήσατε», αυτό το
παράγγελμα να μεταβιβαστεί προς τα πίσω μέχρι τον τελευταίο άντρα
στη Φάλαγγα, ο οποίος και θα αρχίσει την αρίθμηση.
(5) Κάθε άντρας πρέπει να βεβαιώνεται, ότι εκείνος τον οποίο χτυπά
ελαφρά στη ράχη, αντιλαμβάνεται και συνεχίζει την αρίθμηση.
9. Τήρηση Κατευθύνσεως
a. Καθορίζεται ένας ή και περισσότεροι άντρες, για να διατηρούν τη σωστή
κατεύθυνση της περιπόλου. Και αυτοί όμως πρέπει, αρκετές φορές, να
ελέγχονται. Ο Περιπολαρχής δεν πρέπει να διστάζει να τους αλλάξει, εάν δεν
τηρούν σωστά την κατεύθυνση, δεδομένου ότι υπεύθυνος είναι ο ίδιος,
ανεξάρτητα από το ποιόν έχει ορίσει για την εκτέλεση αυτής της εργασίας.
b. Καθορίζει άντρες σαν μετρητές βημάτων, προκειμένου να ελέγχουν την
απόσταση από σημείο σε σημείο. Χρησιμοποιεί το λιγότερο δύο μετρητές
βημάτων και λαμβάνει υπόψη του τη μέση αρίθμηση για τον υπολογισμό κατά
προσέγγιση της αποστάσεως. Διαχωρίζει τους μετρητές βημάτων μέσα στην
περίπολο, έτσι ώστε να μην αλληλοεπηρεάζονται κατά την αρίθμηση τους.
c. Διαιρεί το δρομολόγιο σε τμήματα ώστε το καθένα από αυτά να έχει για
αφετηρία του ένα σημείο, το οποίο να μπορεί να το αναγνωρίσει στο έδαφος.
Στη συνέχεια διατάζει τους μετρητές Τμημάτων να αρχίσουν την αρίθμηση
τους από την αρχή του κάθε τμήματος, πράγμα που καθιστά την αρίθμηση
των βημάτων ευκολότερη, ενώ παράλληλα επιτρέπει περιοδικούς ελέγχους
της ακρίβειας των μετρήσεων. (Εικόνα 168).
d. Ρυθμίζει τις λεπτομέρειες, έτσι ώστε, όταν κάποιος στραφεί προς αυτόν που
τον ακολουθεί στη Φάλαγγα και του πει «αναφέρατε βήματα», αυτό να
μεταβιβαστεί προς τα πίσω, προς τους δύο μετρητές βημάτων, οι οποίοι να
αναφέρουν την αρίθμηση των βημάτων σε μέτρα. Για παράδειγμα «200, 175 ή
150» (ΕΝΑ-ΠΕΝΤΕ-ΜΗΔΕΝ).
e. Βεβαιώνεται ότι οι άνδρες αντελήφθησαν πως οι αριθμήσεις και των δύο
μετρητών βημάτων πρέπει να μεταβιβάζονται προς τα εμπρός και αυτό, γιατί
ο Περιπολάρχης πρέπει να γνωρίζει τις μετρήσεις και των δύο ανδρών,
προκειμένου να τους ελέγχει.
263
f. Οι μέθοδοι τηρήσεως κατευθύνσεως είναι:
(1) Με πυξίδα διατηρήσεως κάποιου αζιμουθίου. Η μέθοδος
χρησιμοποιείται σε πεδινά εδάφη, που στερούνται πολλών
χαρακτηριστικών σημείων.
(2) δια χαρακτηριστικών σημείων του εδάφους.
10. Ασφάλεια
Η συγκρότηση για την κίνηση παρέχει ορισμένη ασφάλεια, η οποία όμως δεν είναι
επαρκής γι αυτό, ο Περιπολάρχης θα πρέπει να πάρει επιπρόσθετα μέτρα.
a. Περίπολοι Ημέρας
(1) Διασπείρεται η περίπολος ανάλογα με τον έλεγχο, την ορατότητα και
τους άλλους παράγοντες.
(2) Τηρείται το προσωπικό ασφάλειας σε αρκετή απόσταση, ιδιαίτερα στο
μέτωπο. Ανατίθενται περιοχές ευθύνης στο μέτωπο, τα πλευρά και τα
νώτα.
(3) Όταν κινείται κατά μήκος υψωμάτων, όλοι είναι προσεκτικοί, ώστε να
μην προβάλλεται η περίπολος στην κορυφογραμμή.
(4) Αποφεύγεται η κίνηση στις ακάλυπτες περιοχές και γίνεται
εκμετάλλευση της υπάρχουσας κάλυψης και απόκρυψης.
(5) Τηρείται σταθερό βήμα και αποφεύγεται το ταχύ ή το τροχάδην, διότι
οι βιαστικές κινήσεις προκαλούν την προσοχή.
(6) Αποφεύγονται γνωστές ή ύποπτες εχθρικές θέσεις, καθώς και
κατοικημένες περιοχές.
b. Νυκτερινές Περίπολοι
Χρησιμοποιείται η ίδια τεχνική όπως στις περιπόλους ημέρας, με τις ανάλογες
τροποποιήσεις.
(1) Οι άντρες βρίσκονται πιο κοντά ο ένας στον άλλον απ' ότι την ημέρα.
264
(2) Δίνεται έμφαση στην αθόρυβη κίνηση. Το πεδίο της μάχης συγκριτικά
είναι περισσότερο ήσυχο τη νύκτα, με αποτέλεσμα οι θόρυβοι να
μεταδίδονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις.
(3) Περιορίζεται η ταχύτητα της κινήσεως, έτσι ώστε να μην υπάρχει
κίνδυνος αποκοπής των αντρών από την περίπολο.
c. Αποφυγή Ενεδρών
Η κατάλληλη ασφάλεια και αναγνώριση είναι ο πιο καλός φρουρός για τις
ενέδρες. Ο Περιπολάρχης πρέπει να βρίσκεται πάντοτες σε ετοιμότητα και να
είναι φιλύποπτος για όλες τις περιοχές. Ορισμένες περιοχές προσφέρονται
περισσότερο για ενέδρα απ' ότι άλλες, (δρόμοι και μονοπάτια, στενοί
ξεροπόταμοι, χωριά και ακάλυπτες περιοχές). Θα πρέπει ο περιπολάρχης να
είναι προσεκτικός, όταν πλησιάζει τις περιοχές αυτές. Να σταματά την
περίπολο και να εξετάζει με προσοχή την περιοχή. Να αποφεύγει τα
δρομολόγια, που χρησιμοποιήθηκαν από άλλες περιπόλους. Για τις ενέργειες
που πρέπει να γίνουν, όταν η περίπολος πέσει σε ενέδρα, βλέπε παρ. 5.
d. Στάσεις
(1) Ο περιπολάρχης σταματά κατά περιόδους την περίπολο, για να
παρατηρήσει και να παρακολουθήσει για εχθρική δραστηριότητα.
Αυτή η ενέργεια ονομάζεται στάση ασφαλείας. Όταν δίνεται το
συνθηματικό, ο καθένας καθηλώνεται στη θέση του, παραμένει σε
απόλυτη ακινησία, παρατηρεί και ακούει. Η στάση ασφαλείας γίνεται
μόλις η περίπολος προσεγγίσει μία επικίνδυνη περιοχή και περιοδικά
σ' όλη τη διάρκεια της κινήσεως. Είναι ενδεχόμενο να αποφασιστεί
στάση ασφαλείας αμέσως μετά την αναχώρηση από τις φίλιες και
ακριβώς πριν από την είσοδο σ' αυτές. Εάν δεν είναι δυνατή η
απόκρυψη, ο περιπολάρχης υποχρεώνει τους άντρες να γονατίσουν
στο ένα τους γόνατο ή να πέσουν μπρούμυτα. Πρέπει να ληφθεί
υπόψη όμως ότι η παρατήρηση από τις θέσεις αυτές δεν είναι ιδιαίτερα
καλή καθώς και το ότι η μεγαλύτερη σε έκταση επαφή του σώματος
με το έδαφος, δυσκολεύει την τήρηση ησυχίας. Δε σταματάει για
μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί είναι δύσκολο να παραμείνει η
περίπολος απόλυτα ακίνητη και αθόρυβη για περισσότερα από δύο-
τρία λεπτά της ώρας.
(2) Είναι δυνατό ο περιπολάρχης να σταματήσει την περίπολο για λίγη
ώρα, για να στείλει σήμα, για φαγητό, ανάπαυση, προκειμένου να
ελέγξει την κατεύθυνση ή να κάνει αναγνώριση.
Εκλέγει γι αυτό μία περιοχή, που να παρέχει απόκρυψη και αν γίνεται,
προστασία, ενώ παράλληλα ευνοεί και την άμυνα. Εγκαθιστά
ολόπλευρη άμυνα. Ελέγχει για να εξακριβώσει ότι όλοι ξεκινούν, όταν
η περίπολος ξεκινήσει και πάλι. Καθιστά τη νύχτα κάθε άντρα
υπεύθυνο για την ειδοποίηση του επομένου του στη σειρά της
Φάλαγγας. Με αυτό εξασφαλίζεται το ότι όλοι ξεκινούν ταυτόχρονα
και έτσι αποφεύγεται πιθανό χάσιμο χρόνου. Για μεγάλες χρονικά
στάσεις, βλέπε παρ. 13.
e. Ασφάλεια Μετώπου
Αυτή παρέχεται με την προπομπό, η οποία μπορεί να είναι από ένας άνδρας
μέχρι μία περίπολο αναγνωρίσεως μικρής δυνάμεως. Σε περίπολο μάχης που,
συνήθως, είναι μεγαλύτερης δύναμης, χρησιμοποιούνται, κανονικά, δύο
άντρες. Τέλος, μία περίπολος μεγέθους Λόχου είναι δυνατό να
χρησιμοποιήσει σαν προπομπό Στοιχείο ή Ομάδα.
265
(1) Η προπομπός οφείλει να κινείται αρκετά μπροστά από την περίπολο
και τόσο μακριά από αυτή, όσο επιτρέπουν η ορατότητα και το
έδαφος. Στις πολύ δασωμένες περιοχές ή σε περιπτώσεις που το
νυκτερινό σκοτάδι είναι βαθύ, η προπομπός μπορεί να προηγείται
μόνο λίγα μέτρα. Αντίθετα, όταν η ορατότητα είναι καλή και το
έδαφος ακάλυπτο, είναι πιθανό η προπομπός να προηγείται της
κεφαλής της περιπόλου 100 ή και περισσότερα μέτρα.
(2) Για να τηρήσει η προπομπός την κατεύθυνση, παρατηρεί κατά
περιόδους στην πυξίδα, διατηρεί οπτική επαφή με την περίπολο,
προσβλέπει πίσω και προσανατολίζεται ανάλογα με τη θέση της
περιπόλου. Εάν δύο ή και περισσότεροι άντρες χρησιμοποιούνται ως
προπομποί, αυτοί διατηρούν οπτική επαφή μεταξύ τους.
(3) Η προπομπός κινείται Δεξιά και Αριστερά, μπροστά από την
περίπολο, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο την περιοχή μέσα από την
οποία θα περάσει η περίπολος (εικόνα 169).
(4) Η προπομπός παρέχει ασφάλεια και δεν διακόπτει την κίνηση της
περιπόλου επί του δρομολογίου. Για να επιτυγχάνεται όμως αυτό,
πρέπει να βρίσκεται αρκετά μπροστά από την περίπολο. Μόνο κάτω
από ασυνήθιστες συνθήκες όταν, για παράδειγμα, η ορατότητα είναι
περιορισμένη και το έδαφος έχει μικρό εύρος, η προπομπός θα
βρίσκεται αρκετά κοντά στην περίπολο, για να κατευθύνεται από τον
άντρα που φέρει την πυξίδα.
(5) Μία μέθοδος που επιτρέπει την επιτυχημένη χρησιμοποίηση του
προσωπικού, είναι αυτή της χρησιμοποιήσεως στοιχείου ασφάλειας
από τρεις άντρες. Δύο άντρες εργάζονται ως προπομποί, ενώ ο τρίτος
φέρει την πυξίδα. Σε περιπόλους μεγάλους βάθους, οι άντρες
εναλλάσσονται στα καθήκοντα τους.
11. Χρησιμοποίηση Ασυρμάτων

Πρέπει να γίνεται πολύ περιορισμένη χρησιμοποίηση των ασυρμάτων επειδή μπορεί
να αναμεταδοθούν πληροφορίες, που να τις πάρει και ο εχθρός. Όταν η εκπομπή
γίνεται κοντά στον εχθρό πρέπει ο πομπός να καλύπτεται με τα χέρια και η ομιλία να
γίνεται χαμηλόφωνα.
12. Διείσδυση
a. Υπάρχουν ίσως περιπτώσεις κατά τις οποίες η διάταξη των εχθρικών
δυνάμεων παρεμποδίζει την είσοδο της περιπόλου στην εχθρική περιοχή του
τμήματος αλλά είναι δυνατόν να περάσουν έρποντας ζεύγη οι μικρές ομάδες
χωρίς να αποκαλυφθούν. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η περίπολος χωρίζεται σε
μικρές ομάδες, αμέσως μετά την εγκατάλειψη της φίλιας περιοχής ή και
προηγούμενα, σε ειδικά καθορισμένο χρόνο. Οι μικρές ομάδες διεισδύουν σε
διαφορετικές χρονικές στιγμές και ακολουθούν διαφορετικό δρομολόγιο.
Αφού διολισθήσουν στην εχθρική περιοχή, συγκεντρώνονται σε μία θέση που
από τα πριν έχει καθοριστεί και που ονομάζεται «σημείο συζεύξεως». Ο
εχθρός, όπως είναι αυτονόητο, πρέπει να βρίσκεται σε κάποια απόσταση από
αυτό, το οποίο πρέπει να παρέχει ασφάλεια και ν' αναγνωρίζεται εύκολα.
Παρόμοια εκλέγεται ένα εναλλακτικό σημείο συζεύξεως για το ενδεχόμενο,
που δεν θα είναι δυνατή η χρησιμοποίηση του κύριου. Εάν τα μέλη της
περιπόλου δεν συγκεντρώσουν όλα στο σημείο συζεύξεως, έπειτα από ένα
266
λογικό χρονικό διάστημα, τότε ο αρχαιότερος παρών οπλίτης αποφασίζει για
τις ενέργειες, που πρόκειται να αναληφθούν.
b. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και για την επάνοδο στη φίλια περιοχή. Η
περίπολος χωρίζεται και επιστρέφει συγκεντρωμένη ξανά κοντά στη φίλια
περιοχή ή στο εσωτερικό της.
c. Η περίπολος είναι δυνατό να επανέλθει στη φίλια περιοχή με διείσδυση, έστω
και αν κατά την είσοδο της στην εχθρική περιοχή δεν ακολούθησε αυτή τη
μέθοδο. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση που κάποια μεταβολή της τακτικής
καταστάσεως την παρεμποδίζει να επανέλθει σαν τμήμα στη φίλια περιοχή. Η
διείσδυση διασπά την τακτική ακεραιότητα της περιπόλου και
χρησιμοποιείται μόνο όταν οι άλλες μέθοδοι επιστροφής είναι πρακτικά
ανεφάρμοστες ή απίθανες.
d. Η διείσδυση που περιγράφεται παραπάνω, δεν είναι τακτική επιχείρηση
(αυτοτελής) όπως περιγράφεται στον ΕΕ 11-1 «Επιχειρήσεις Δυνάμεων
Καταδρομών» αλλά μία τεχνική που χρησιμοποιείται για την αφανή, μυστική
και αθόρυβο είσοδο της περιπόλου στην εχθρική περιοχή.
13. Χώρος Αποκρύψεως (ΧΑ) ή Προωθημένος Χώρος Αποκρύψεως

(ΠΧΑ)
a. Όταν η περίπολος εξαναγκαστεί να σταματήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα
σε μία περιοχή που δεν προστατεύεται από φίλια τμήματα, πρέπει να ληφθούν
267
ενεργητικά και παθητικά μέτρα, ώστε να της παρασχεθεί η μεγαλύτερη
δυνατή ασφάλεια για όσον καιρό θα βρίσκεται σ' αυτή την τρωτή κατάσταση.
Τα πιο αποτελεσματικά μέτρα εξασφαλίσεως της μεγαλύτερης δυνατής
ασφαλείας αποκτώνται με την κίνηση της περιπόλου σε μια τέτοια περιοχή
συγκεντρώσεως, που λόγω της θέσεως της και της φύσεως της, εξασφαλίζει
παθητική ασφάλεια από την εχθρική αποκάλυψη. Μια τέτοια περιοχή
συγκεντρώσεως ονομάζεται Χώρος Αποκρύψεως.
b. Οι ενέργειες που εκτελούνται σε ένα Χώρο Αποκρύψεως, είναι παρόμοιες με
εκείνες μιας περιοχής συγκεντρώσεως που βρίσκεται μέσα σε φίλιες
τοποθεσίες μάχης μόνο που σ' ό,τι αφορά το χώρο αυτό, είναι ακόμα πιο
σημαντικό να περιορίζονται οι κινήσεις στο ελάχιστο. Η πλευρική θέση και η
εσωτερική οργάνωση ενός χώρου αποκρύψεως, απαιτούν εξετάσεις
λεπτομερέστερες σε σύγκριση με εκείνα που απαιτούνται για την
εγκατάσταση περιοχής συγκεντρώσεως σε έδαφος που το προστατεύουν φίλια
τμήματα.
c. Το σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει δοκιμαστικές θέσεις χώρων αποκρύψεως
(με βάση την αναγνώριση που έγινε από το χάρτη), όταν η φύση της
επιχειρήσεως υπαγορεύει παρατεταμένη στάση στο εσωτερικό των εχθρικών
περιοχών. Οι δοκιμαστικές αυτές θέσεις πρέπει να επιβεβαιώνονται με
πραγματική αναγνώριση του εδάφους, πριν από την κατάληψη τους από την
περίπολο. Τυπικές καταστάσεις, που απαιτούν κατάστρωση σχεδίων για την
εγκαθίδρυση χώρου αποκρύψεως, είναι εκείνες κατά τις οποίες υφίσταται
ανάγκη:
(1) Διακοπής όλων των κινήσεων κατά την διάρκεια των ωρών της
ημέρας, προς αποφυγή αποκαλύψεως.
(2) Να παραμείνει κρυμμένη η περίπολος, για όσο χρόνο εκτελείται
λεπτομερής αναγνώριση του ΑΝΣΚ.
(3) Αναπαύσεως και αναδιοργανώσεως ύστερα από παρατεταμένη
κίνηση.
(4) Διαμορφώσεως του τελικού σχεδίου και εκδόσεως των απαραιτήτων
διαταγών, πριν από τις ενέργειες στον ΑΝΣΚ.
(5) Αναδιοργανώσεις ύστερα από διείσδυση της περιπόλου στην εχθρική
περιοχή. Η διείσδυση πραγματοποιήθηκε με μικρές ομάδες σε
συνδυασμό με σημείο συζεύξεως.
d. Το σχέδιο για κρυφή περιοχή συγκεντρώσεως πρέπει να περιλαμβάνει τόσο
παθητικά, όσο και ενεργητικά μέτρα ασφαλείας.
(1) Μέτρα παθητικής ασφάλειας είναι:
(a) ΑΠΟΦΥΓΗ κατοικημένων περιοχών.
(b) ΕΚΛΟΓΗ περιοχής που βρίσκεται μακριά από κάθε ανθρώπινη
απασχόληση.
(c) ΑΠΟΦΥΓΗ γνωστών ή υπόπτων εχθρικών περιοχών.
(d) ΕΚΛΟΓΗ εδάφους, που θα εθεωρείτο μικρής τακτικής αξίας.
(e) ΑΠΟΦΥΓΗ κορυφογραμμών, τοπογραφικών οφρύων, κοιλάδων,
λιμνών και ρεμάτων.
(f) ΕΚΛΟΓΗ απότομου εδάφους, φαραγγιών ή άλλων παρόμοιων
περιοχών, που θα εμποδίζουν την κίνηση πεζή.
(g) ΑΠΟΦΥΓΗ όλων των οδών και των μονοπατιών.
(h) ΕΚΛΟΓΗ περιοχών που δεν προσφέρουν φυσικές γραμμές που
είναι δυνατό να επιθυμούσε να τις πιάσει ο αντίπαλος.
(i) ΑΠΟΦΥΓΗ αραιών δασών και αιθριών.
268
(j) ΕΚΛΟΓΗ περιοχών που προσφέρουν χαμηλή πυκνή βλάστηση,
θάμνους και δενδρύλλια.
(k) Χρησιμοποίηση της ιεραρχίας για ενίσχυση της πειθαρχίας
φώτων και παραλλαγής.
(l) Συγκρότηση των τμημάτων της περιπόλου κατά τέτοιο τρόπο
ώστε οι απαιτούμενες ενέργειες να γίνουν με τις ελάχιστες
δυνατόν μετακινήσεις.
(2) Τα ενεργητικά μέτρα προστασίας, τα οποία πρέπει να
περιλαμβάνονται στην κατάστρωση του σχεδίου καταλήψεως κρυφής
περιοχής συγκεντρώσεως, περιλαμβάνουν:
(a) Εγκατάσταση συστήματος φυλακίων που καλύπτουν κάθε
πιθανή πρόσβαση προς την περιοχή.
(b) Εγκατάσταση δικτύου ασυρμάτων επικοινωνιών με τα φυλάκια,
για να εξασφαλίζεται η έγκαιρη προειδοποίηση της εχθρικής
προσεγγίσεως.
(c) Εκλογή εναλλακτικής περιοχής για κατάληψη, εάν η αρχική
κρυφή περιοχή συγκεντρώσεως εκτίθεται σε κινδύνους ή
κρίνεται ακατάλληλη.
(d) Σχέδιο συγκεντρώσεως σε περίπτωση αποκαλύψεως.
(e) Εγκατάσταση συστήματος συναγερμού, που να προβλέπει την
ύπαρξη ενός ορισμένου τμήματος του προσωπικού σε
ετοιμότητα για όλες τις περιπτώσεις.
(f) Σχέδιο περιμετρικής αμύνης.
(g) Σχέδιο εκκενώσεως του χώρου αποκρύψεως.
e. Το μέγεθος της έκτασης της περιοχής που κατέχεται από την περίπολο στο
χώρο Αποκρύψεων καθώς και ο αριθμός των απαιτουμένων φυλακίων,
εξαρτώνται από το έδαφος, από την ποσότητα και ποιότητα της καλύψεως και
αποκρύψεως που υπάρχει και από το μέγεθος της περιπόλου. Ένας πρόχειρος
κανόνας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να προσδιοριστεί το εύρος αυτής
της περιοχής, συνίσταται στην κατάληψη του μικρότερου τμήματος του
εδάφους, που είναι απαραίτητο για την παροχή της μεγαλύτερης δυνατόν
αποκρύψεως από την υπάρχουσα φυσική κάλυψη και απόκρυψη. Μ' άλλα
λόγια, ανάπτυξη σε σχετικά ακάλυπτες περιοχές και συγκέντρωση σε περιοχές
που καλύπτονται από πυκνή βλάστηση. Μία τυπική οργάνωση χώρου
αποκρύψεως που παρουσιάζει φυλάκια δύο αντρών να καλύπτουν
προσβάσεις, φαίνεται στην εικόνα 170.
269
14. Αναφορά
Αναφέρονται, όσο γίνεται πιο σύντομα, οι σημαντικές πληροφορίες για τον εχθρό και
το έδαφος. Η αναφορά δίνεται με ασύρματο, τηλέφωνο, αγγελιοφόρο ή
προκαθορισμένο σήμα. Κατά την αναφορά, μετά την επάνοδο, χρησιμοποιείται
Χάρτης ή αεροφωτογραφία για την κατάδειξη περιοχών ή ειδικών θέσεων, για τις
οποίες υπάρχουν πληροφορίες. Εάν πρέπει, συντάσσεται διαφανές ή σκαρίφημα.
270
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Κ
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ
1. Γενικά
Οι Πληροφορίες για τον εχθρό και το έδαφος που ελέγχει είναι ουσιαστικές για το
Διοικητή ο οποίος πρέπει να έχει ακριβείς κι έγκαιρες πληροφορίες για να βοηθηθεί
στη λήψη τακτικών αποφάσεων. Ένα από τα βασικότερα μέσα στην απόκτηση αυτών
των πληροφοριών είναι οι περίπολοι αναγνωρίσεως.
2. Αποστολές
a. Η αποστολή της περιπόλου αναγνωρίσεως θέτει συνήθως ένα ή περισσότερα
ερωτήματα όπως για παράδειγμα:
(1) Σχετικά με τον εχθρό: Κατέχει ο εχθρός ένα ορισμένο τμήμα του
εδάφους; Πόση είναι η δύναμη του; Πως είναι εξοπλισμένος; Με τι
ασχολείται;
(2) Σχετικά με το έδαφος: Τι βάθος έχουν τα υδάτινα κωλύματα; Οι όχθες
του ποταμού είναι πολύ απότομες για τα Τεθωρακισμένα οχήματα
Μεταφοράς Προσωπικού; Σε ποια κατάσταση βρίσκεται η γέφυρα σ'
ένα ορισμένο σημείο; Είναι κατάλληλα τα δρομολόγια προχώρησης;
b. Αυτά τα ερωτήματα βρίσκουν απάντηση με την πετυχημένη εκπλήρωση της
αποστολής.
3. Τύποι Αναγνωρίσεως.
Υπάρχουν δύο γενικοί τύποι αναγνωρίσεως:
a. Αναγνώριση Σημείου.
Ο Διοικητής είναι δυνατό να χρειάζεται πληροφορίες για μια συγκεκριμένη
τοποθεσία ή μικρή περιοχή και συνήθως για μια γνωστή θέση η
δραστηριότητα του εχθρού. Η περίπολος εξασφαλίζει αυτές τις πληροφορίες
με την αναγνώριση της τοποθεσίας ή με την συνεχή επιτήρηση της.
b. Αναγνώριση Περιοχής.
Ο Διοικητής είναι δυνατό να χρειάζεται πληροφορίες για μια εκτεταμένη
περιοχή ή να επιθυμεί απόκτηση πληροφοριών για συγκεκριμένες τοποθεσίες
μέσα σε μια εκτεταμένη περιοχή.
Η περίπολος εξασφαλίζει αυτές τις πληροφορίες με αναγνώριση της περιοχής,
με τη συνεχή επιτήρηση της ή με την εκτέλεση της αναγνωρίσεως κάποιου
σημείου σε μία σειρά τοποθεσιών μέσα στην περιοχή.
4. Συγκρότηση
Μία περίπολος αναγνωρίσεως χωρίζεται στο Στοιχείο αναγνωρίσεως και το Στοιχείο
ασφαλείας. Η παραπέρα κατανομή αυτών των Στοιχείων, εξαρτάται από τη
συγκεκριμένη αποστολή, η περίπολος που αναλαμβάνει συνήθως αποστολή
αναγνωρίσεως σημείου είναι συνήθως μικρής δυνάμεως περίπου μιας ημιομάδας. Το
στοιχείο αναγνωρίσεως αποτελείται από τον περιπολάρχη και ένα ή δύο άνδρες. Η
περίπολος που αναλαμβάνει αποστολή αναγνωρίσεως περιοχής είναι συνήθως
μεγαλύτερη. Είναι δυνατό να απαιτούνται περισσότερα τμήματα αναγνωρίσεως
καθώς και περισσότερα τμήματα ασφαλείας. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί τα
τμήματα αναγνωρίσεως να εξασφαλίζουν από μόνα τους την ασφάλεια τους.
271
5. Υλικό
a. Τα μέλη της περιπόλου εξοπλίζονται και εφοδιάζονται με τα απαιτούμενα
υλικά για την εκπλήρωση της αποστολής. Συνήθως παραλαμβάνουν
τουλάχιστον ένα αυτόματο όπλο για ικανοποιητική ισχύ πυρός, σε περίπτωση
εμπλοκής με τον εχθρό. Η περίπολος πρέπει να εφοδιαστεί τουλάχιστον με
δύο ζευγάρια διόπτρες, διόπτρες νυκτερινής σκοπεύσεως-παρατηρήσεως, δύο
ζευγάρια συρματοκοπίδες, δύο πυξίδες, δύο ρολόγια και επαρκή μέσα
επικοινωνιών. Η περίπολος ημέρας πρέπει να έχει μια φωτογραφική μηχανή,
αν υπάρχει. Ιδανικός τύπος φωτογραφικής μηχανής για περιπόλους
αναγνωρίσεως είναι αυτή που εμφανίζει στιγμιαία τις φωτογραφίες.
b. Μπορεί να έχουν στη διάθεση τους και σκυλιά ανιχνεύσεως.
c. Ακόμη να έχουν μολύβια και σημειωματάρια για να κρατούν σημειώσεις και
να κάνουν σχεδιαγράμματα.
6. Τρόπος Ενεργείας Περιπόλου Αναγνωρίσεως

Γενικά, όλων των τύπων οι περίπολοι προσπαθούν να πλησιάσουν τον ΑΝΣΚ χωρίς
να αποκαλυφθούν. Το ίδιο και η περίπολος αναγνωρίσεως.
Οι πληροφορίες μπορεί να χάσουν όλο ή μέρος από την αξία τους αν ο εχθρός
καταλάβει ότι τις έχουμε στα χέρια μας. Η μυστικότητα κι η υπομονή έχουν ιδιαίτερη
σημασία και πρέπει να χρησιμοποιείται όσο το δυνατό περισσότερο η απόκρυψη. Η
περίπολος πολεμά μόνο όταν επιβάλλεται για να πετύχει την αποστολή της ή για την
ασφάλεια της. Ο Διοικητής που στέλνει την περίπολο θα διατάξει, αν επιθυμεί, να
πολεμήσει αυτή για την πραγματοποίηση της αποστολής της.

a. Η περίπολος σταματά και κρύβεται κοντά στον ΑΝΣΚ.
Αυτό συνήθως γίνεται στο σημείο διασποράς κοντά στον ΑΝΣΚ. Ο
περιπολάρχης κάνει αναγνώριση για να εντοπίσει ακριβώς τον ΑΝΣΚ και να
εγκαταστήσει τα τμήματα ασφαλείας, για να γίνει η αναγνώριση. Ο
περιπολάρχης επιστρέφει στην περίπολο και τα τμήματα ασφαλείας παίρνουν
θέσεις. Αυτά τοποθετούνται έτσι ώστε να μπορούν να προειδοποιούν έγκαιρα
για τον εχθρό που ίσως πλησιάζει, να φυλάνε το Σημείο Διασποράς ή Χώρο
Ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ και να προστατεύουν το στοιχείο
αναγνωρίσεως. Έπειτα ο περιπολάρχης κάνει αναγνώριση του ΑΝΣΚ. Πρέπει
να είναι σε θέση να αποκτήσει τις πληροφορίες γρήγορα κι εύκολα. Το
πιθανότερο είναι ότι θα υποχρεωθεί να κινηθεί σε διάφορες θέσεις και ίσως
και γύρω από τον ΑΝΣΚ για να τον αναγνωρίσει με το συνηθισμένο τρόπο.
Υπολογίζεται ένα λογικό χρονικό διάστημα για την αναγνώριση του
περιπολάρχη. Αν ο περιπολάρχης δεν έχει επιστρέψει μετά από αυτό το
διάστημα, ο βοηθός περιπολάρχη εκτελεί την αποστολή. Όταν συμπληρωθεί η
αναγνώριση, συγκεντρώνεται η περίπολος και ενημερώνονται όλοι oι άντρες
για το τι είδε και άκουσε ο περιπολάρχης, ο οποίος με τη σειρά του
βεβαιώνεται ότι καθένας ανέφερε επίσης, οτιδήποτε έπεσε στην αντίληψη του.
Ο περιπολάρχης, εφόσον είναι δυνατόν, δίνει μία προκαταρκτική αναφορά με
τον ασύρματο. Η επιστροφή στη Μονάδα γίνεται όσο πιο γρήγορα είναι
δυνατόν και δίνεται λεπτομερής αναφορά.
b. Αναγνώριση Περιοχής
(1) Η περίπολος σταματά στο σημείο διασποράς κοντά στον ΑΝΣΚ, ο
Περιπολάρχης κάνει αναγνώριση και επιβεβαιώνει το σχέδιο του.
272
Τοποθετεί τα τμήματα ασφαλείας και προωθεί τα Τμήματα
αναγνώρισης. Όταν χρησιμοποιείται ολόκληρη η περίπολος για
αναγνώριση της περιοχής, τότε κάθε τμήμα φροντίζει για τη δική του
ασφάλεια.
(2) Μετά το τέλος της αναγνώρισης τα Τμήματα επιστρέφουν κι

αναφέρουν. Δίνεται η αρχική αναφορά με ασύρματο, αν είναι δυνατό,
κι έπειτα τα Τμήματα γυρίζουν στη Μονάδα και δίνουν αναφορά με
λεπτομέρειες (εικ. 172).
(3) Κάτω από ορισμένες συνθήκες, η περίπολος είναι δυνατό να
συγκεντρωθεί σε προκαθορισμένο σημείο συναντήσεως παρά να
γυρίσει στο σημείο διασποράς κοντά στον ΑΝΣΚ. Το σχέδιο αυτό
μπορεί να εφαρμοστεί όταν η περίπολος πλησιάσει στην περιοχή του
ΑΝΣΚ από πίσω και κρίνει ότι δε μπορεί να κινηθεί δύο φορές μέσα
από την ίδια τοποθεσία. Για παράδειγμα, μπορεί η περίπολος να
πλησιάσει τα νώτα του εχθρού κινούμενη μέσα από κάποιο ποτάμι, να
διασχίσει και να αναγνωρίσει την περιοχή του ΑΝΣΚ, να
συγκεντρωθεί στο σημείο συναντήσεως και στη συνέχεια να
επιστρέψει στις φιλικές γραμμές (εικ. 173).
c. Αναγνώριση τη Μέρα και τη Νύχτα
Οι ουσιαστικές διαφορές των μεθόδων αναγνώρισης που χρησιμοποιούνται
από τις περιπόλους αναγνώρισης μέρας και νύχτας, είναι οι παρακάτω:
(1) Η αναγνώριση τη μέρα απαιτεί τη μεγαλύτερη απόκρυψη. Είναι πιο
πιθανό ν' αντιληφθεί κανείς την περίπολο τη μέρα παρά τη νύχτα και
συνήθως δε θα μπορεί η περίπολος να πλησιάσει τόσο κοντά στον
ΑΝΣΚ.
(2) Η αναγνώριση τη νύχτα απαιτεί περισσότερες αθόρυβες κινήσεις. Η
περιορισμένη ορατότητα συνήθως, θ' αναγκάσει την περίπολο να
273
κινηθεί πιο κοντά στον ΑΝΣΚ για ν' αποκτήσει τις αναγκαίες
πληροφορίες.
274
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑ
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΜΑΧΗΣ
TMHMA 60.
1. Σκοπός των Περιπόλων Μάχης

Οι περίπολοι μάχης βοηθούν στην εκπλήρωση της αποστολής με:
a. Δημιουργία απωλειών στο αντίπαλο.
b. Παροχή ασφαλείας στη Μονάδα.
c. Αποκατάσταση ή και διατήρηση επαφής με φιλίες κι εχθρικές δυνάμεις.
d. Παρακώλυση του εχθρού στην απόκτηση σημαντικού εδάφους.
Οι περίπολοι μάχης εκτελούν διάφορες αποστολές που ονομάζονται ανάλογα με τις
ειδικές αποστολές που εκτελούν:
a. Καταδρομικές Περίπολοι.
Αυτές εξουδετερώνουν προσωπικό, συλλαμβάνουν αιχμαλώτους, κυριεύουν
υλικό, καταστρέφουν εγκαταστάσεις ή απελευθερώνουν αιχμαλώτους.
b. Περίπολοι Ασφαλείας.
Αυτές αποκαλύπτουν διεισδύσεις του εχθρού, εξοντώνουν τους παρείσακτους
και προστατεύουν από αιφνιδιασμό και ενέδρες.
c. Περίπολοι Επαφής.
Αυτές αποκαθιστούν και διατηρούν την επαφή με φίλιες ή εχθρικές Δυνάμεις.
d. Περίπολοι για Οικονομία Δυνάμεων.
Αυτές εκτελούν περιορισμένης εκτάσεως αποστολές, όπως η κατάληψη και
κατοχή εδάφους τακτικής σημασίας, για να μπορέσει η μεγαλύτερη δυνατή
δύναμη να χρησιμοποιηθεί αλλού.
e. Περίπολοι Ενέδρας.
Αυτές αναλαμβάνουν την εγκατάσταση ενεδρών εναντίον εχθρικών
περιπόλων, μεταφορικών Τμημάτων, Φαλαγγών που κινούνται με τα πόδια
και Φαλαγγών οχημάτων.
3. Συγκρότηση
Η περίπολος μάχης αποτελείται από ένα Τμήμα εφόδου, ένα Τμήμα ασφαλείας και
συνήθως ιδιαίτερη Ομάδα Διοίκησης περιπόλου.
Το Τμήμα υποστηρίξεως μπορεί να σχηματιστεί σε περίπτωση ανάγκης.
Ο Ειδικός σχηματισμός των Τμημάτων εξαρτάται από την ειδική αποστολή.
4. Οπλισμός
Οι περίπολοι μάχης εξοπλίζονται και εφοδιάζονται με υλικά ανάλογα με τις ανάγκες
της αποστολής. Εκτός από τις διόπτρες, τις συρματοκοπίδες, τις πυξίδες και το άλλο
υλικό, που είναι συνήθως το ίδιο σε όλες τις περιπόλους, η περίπολος μάχης
εφοδιάζεται, βασικά, με αυτόματα όπλα.
a. Η επικοινωνία με τις προϊστάμενες Μονάδες είναι πολύ σημαντική για την
περίπολο μάχης. Η επιτυχία της αποστολής μπορεί να εξαρτηθεί από την
ικανότητα της να ζητήσει τα πυρά υποστήριξης την κατάλληλη στιγμή.
275
b. Η επικοινωνία με τα Τμήματα και τα Στοιχεία είναι δυνατό να είναι ζωτική
για την επιτυχία της αποστολής και γι αυτό πρέπει να εξετάζεται η δυνατότητα
χρησιμοποίησης ασυρμάτων, συσκευών υπερύθρων ακτινών και ενσύρματων
μέσων επικοινωνιών.
5. Περίπολος Μάχης σε Αγώνα

Η περίπολος μάχης, όπως και η περίπολος αναγνωρίσεως, προσπαθεί να φτάσει στον
ΑΝΣΚ χωρίς ν' αποκαλυφθεί. Αυτή έχει σκοπό τον αιφνιδιασμό και την ξαφνική
επίθεση, σύμφωνα με κάποια λεπτομερειακό σχέδιο, για να βρει τον εχθρό
απροετοίμαστο.
TMHMA 61.
ΚΑΤΑΔΡΟΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ
1. Γενικά
Καταδρομή είναι η αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον εχθρικής δυνάμεως ή
εγκαταστάσεως καθώς και η σύμπτυξη της δυνάμεως που επιτίθεται, μετά την
εκπλήρωση της αποστολής της. Ο αιφνιδιασμός, η Δύναμη πυρός και η βίαιη
ενέργεια είναι το μυστικό της επιτυχίας της καταδρομής.
a. Ο αιφνιδιασμός μπορεί να πραγματοποιηθεί με επίθεση:
(1) Εναντίον εχθρού που είναι ελάχιστα προετοιμασμένος, όπως
συμβαίνει σε περιόδους ελαττωμένης ορατότητας και τέτοιες είναι το
σκοτάδι, η βροχή, η ομίχλη, το χιόνι.
(2) Από κατεύθυνση απ' όπου δεν την περιμένουν κι αυτό θα μπορούσε να
γίνει για παράδειγμα, με την προσέγγιση μέσα από τέλμα ή άλλο,
φαινομενικά, αδιάβατο έδαφος.
b. Ο όγκος του πυρός συγκεντρώνεται σε σημεία τακτικής σημασίας, για να
πετύχουμε υπεροχή πυρός.
c. Η βίαιη ενέργεια πραγματοποιείται με την επιτυχία του αιφνιδιασμού, της
κατάλληλης χρησιμοποιήσεως της δύναμης πυρός και της πιο μεγάλης
επιθετικότητας της δυνάμεως που επιτίθεται.
2. Ειδική Συγκρότηση
a. Η ειδική συγκρότηση του Τμήματος ασφάλειας της περιπόλου και της Ομάδος
Διοικήσεως της εξαρτάται, κύρια από τη διαμόρφωση του εδάφους, την
κατάσταση του εχθρού και του «υπό διοίκηση προσωπικού». Η ειδική
συγκρότηση του Τμήματος υποστηρίξεως, αν χρησιμοποιηθεί κάτι τέτοιο,
αποφασίζεται από τη διαθεσιμότητα των καταλλήλων θέσεων βολής. Η ειδική
αποστολή δεν επηρεάζει ιδιαίτερα την ειδική συγκρότηση αυτών των
Τμημάτων.
b. Η ειδική συγκρότηση του Τμήματος εφόδου αποφασίζεται ολοκληρωτικά από
την ειδική αποστολή. Για παράδειγμα:
(1) Για την καταστροφή εγκαταστάσεως ή υλικού (εικ. 174), το Τμήμα
εφόδου αποτελείται από:
(a) Το Στοιχείο υποστηρίξεως (αν υπάρχουν οι κατάλληλες θέσεις
βολής), για εκτόξευση πυρών εξουδετερώσεως και
υποστηρίξεως.
(b) Το Στοιχείο εφόδου, για εξουδετέρωση της αντιστάσεως και
εξασφαλίσεως του αντικειμένου σκοπού.
276
(c) Ένα ή περισσότερα Στοιχεία καταστροφών για τοποθέτηση των
γεμισμάτων.
(2) Ένα ή περισσότερα Στοιχεία καθορίζονται ειδικά για το έργο της
συλλήψεως αιχμαλώτων, απελευθερώσεως προσωπικού ή κυριεύσεως
υλικού (εικ. 175).
(3) Ένα ή περισσότερα Στοιχεία μπορεί να καθοριστούν για έρευνα
νεκρών, τραυματιών και θέσεων για έγγραφα και υλικά.
(a) Ο αριθμός των Στοιχείων εξαρτάται από την αποστολή.
(b) Η χρησιμοποίηση των Στοιχείων υποστηρίξεως εξαρτάται από
την ύπαρξη (εικ. 174) καταλλήλων θέσεων βολής.

a. Η περίπολος σταματάει κοντά στον αντικειμενικό σκοπό (στο σημείο
ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ, αν η περίπολος πρόκειται να
επιστρέψει ακολουθώντας το ίδιο δρομολόγιο).
Τοποθετείται ασφάλεια και γίνεται αναγνώριση από τον Περιπολάρχη μαζί με
τους αρχηγούς των επιμέρους τμημάτων της περιπόλου.
Επιστρέφουν όλοι στην περίπολο μετά την αναγνώριση και ο Περιπολάρχης

επιβεβαιώνει τα προηγούμενα σχέδια ή ανακοινώνει πιθανές αλλαγές. Στέλνει τα
Τμήματα και τα Στοιχεία στις θέσεις τους. Εφόσον είναι δυνατόν, οι μετακινήσεις
ρυθμίζονται έτσι ώστε όλα τα Τμήματα και τα Στοιχεία να φτάσουν στις θέσεις
τους περίπου στον ίδιο χρόνο. Αυτό αυξάνει την ικανότητα της περιπόλου για
αποφασιστικές ενέργειες, αν ανακαλυπτόταν πρόωρα από τον εχθρό.
277
(1) Τμήμα Ασφάλειας: Τα στοιχεία του Τμήματος ασφαλείας κινούνται
προς τις θέσεις τους για να προστατέψουν το σημείο
ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ, προειδοποιούν έγκαιρα για
εχθρική προσέγγιση, αποκλείουν προσβάσεις στην περιοχή του ΑΝΣΚ
και εμποδίζουν την απόδραση του εχθρού απ' αυτή.
(a) Όσο το Τμήμα εφόδου κινείται προς την τοποθεσία, το Τμήμα
ασφάλειας προειδοποιεί για κάθε εχθρική ενέργεια και
πυροβολεί μόνο όταν αποκαλυφτεί ή με διαταγή του
(b) Όταν το τμήμα εφόδου αρχίσει τις ενέργειες του, το Τμήμα
ασφαλείας εμποδίζει την είσοδο του εχθρού μέσα στην περιοχή
του ΑΝΣΚ ή την απόδραση του απ' αυτή.
(c) Το Τμήμα ασφαλείας καλύπτει τη σύμπτυξη του Τμήματος
εφόδου προς το σημείο ανασυγκροτήσεως κοντά στον ΑΝΣΚ και
συμπτύσσεται με διαταγή ή με προκαθορισμένο σήμα.
(2) Τμήμα Εφόδου Το τμήμα εφόδου αναπτύσσεται αρκετά μακριά για να
έχει τη δυνατότητα άμεσης εφόδου, αν αποκαλυφθεί από τον εχθρό
που βρίσκεται στον ΑΝΣΚ. Κάθε στοιχείο χρησιμοποιεί τη
μεγαλύτερη δυνατή μυστικότητα στην προσπάθεια του να φθάσει στην
κατάλληλη θέση χωρίς να αποκαλυφθεί. Το στοιχείο (ή στοιχεία)
υποστηρίξεως με διαταγή (προκαθορισμένο συνθηματικό), πυροβολεί
για να εξουδετερώσει τον ΑΝΣΚ και στη συνέχεια παύει ή μεταφέρει
τα πυρά σύμφωνα με τα προκαθορισμένα σχέδια και σήματα. Ενώ τα
πυρά υποστηρίξεως παύουν ή μεταφέρονται αλλού, το στοιχείο (ή
στοιχεία) εφόδου κάνει έφοδο καταλαμβάνει και εξασφαλίζει τον
ΑΝΣΚ. Τα στοιχεία καταστροφών, τα στοιχεία ερεύνης και τα
υπόλοιπα στοιχεία προστατεύονται από το στοιχείο (ή στοιχεία)
υποστηρίξεως, όσο χρόνο ενεργούν στον ΑΝΣΚ. Το τμήμα εφόδου
συμπτύσσεται με διαταγή στο σημείο ανασυγκροτήσεως κοντά στον
ΑΝΣΚ.
b. Στο σημείο ανασυγκροτήσεως, κοντά στον ΑΝΣΚ, αναδιοργανώνεται
γρήγορα η περίπολος κι επιστρέφει στη φίλια περιοχή.
TMHMA 62.
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
1. Γενικά
a. Οι περίπολοι ασφάλειας καλύπτουν πλευρά, περιοχές και δρομολόγια. Σε
περίπτωση που η κατάσταση είναι στάσιμη εμποδίζουν τον εχθρό να
διεισδύσει στην περιοχή, ανακαλύπτουν κι εξοντώνουν άτομα του εχθρού που
έχουν διεισδύσει και προλαβαίνουν αιφνιδιαστικές επιθέσεις. Προστατεύουν
μία Μονάδα που κινείται, καθώς και Φάλαγγες οχημάτων, καλύπτοντας τις
πλευρές και τις περιοχές από τις οποίες θα περάσει η Μονάδα όπως επίσης και
το δρομολόγιο της.
b. Όταν και η περίπολος ασφαλείας «λάβει την επαφή», τότε γίνεται κι αυτή
στην ουσία περίπολος μάχης.
278
2. Ειδική Συγκρότηση
Η Ειδική συγκρότηση αποτελείται από ένα Στοιχείο υποστηρίξεως για να πετύχει τη
μεγαλύτερη δυνατή ευκαμψία, σε περίπτωση επαφής με τον εχθρό. Η συγκρότηση
των άλλων Στοιχείων εξαρτάται από τη γνωστή εχθρική κατάσταση και την επαφή
που προβλέπεται με τον εχθρό.
3. Εφόδια
a. Η περίπολος ασφαλείας εξοπλίζεται και εφοδιάζεται με υλικά, σύμφωνα με
την γνωστή εχθρική κατάσταση και την επαφή που προβλέπεται.
b. Η επικοινωνία με τα προϊστάμενα κλιμάκια έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα. Οι
ασύρματοι που έχει μαζί της η περίπολος πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα για
αξιόπιστη επικοινωνία για όλη την απόσταση που έχει να καλύψει.

a. Επιλέγεται σειρά ΑΝΣΚ που να καλύπτουν την περιοχή στην οποία πρόκειται
να κινηθεί η περίπολος. Με βάση όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες
σχεδιάζεται ο τρόπος που θα ενεργήσει σε κάθε ΑΝΣΚ. Αυτό γίνεται όπως
ακριβώς σχεδιάζονται οι ενέργειες στις επικίνδυνες περιοχές, όσο η περίπολος
κινείται κατά μήκος τους.
b. Ετοιμότητα τροποποιήσεως της ενέργειας, αν η κατάσταση στον ΑΝΣΚ δεν
είναι τέτοια που έχει προβλεφθεί.
c. Επιβεβαιώνεται η τροποποίηση των σχεδίων και συνεχίζεται η ενέργεια για
τον επόμενο ΑΝΣΚ, μετά την εξασφάλιση κάθε ΑΝΣΚ.
279
TMHMA 63.
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΕΠΑΦΗΣ
1. Γενικά
Οι περίπολοι επαφής αποκαθιστούν ή και διατηρούν την επαφή με το μέτωπο τα
πλευρά ή τα νώτα με τις παρακάτω ενέργειες τους:
a. Συνδέουν φίλιες Δυνάμεις σε προκαθορισμένα σημεία.
b. Αποκαθιστούν επαφή με φίλια ή εχθρική Δύναμη, όταν η οριστική τους θέση
είναι άγνωστη.
c. Διατηρούν την επαφή με φίλιες ή εχθρικές Δυνάμεις.
2. Ειδική Συγκρότηση και Εφόδια

Η ειδική συγκρότηση και ο εξοπλισμός εξαρτώνται από τη γνωστή εχθρική
κατάσταση και την προβλεπόμενη εχθρική επαφή. Για παράδειγμα:
a. Οι περίπολοι επαφής ανάμεσα σε γειτονικές Μονάδες που αποκαθιστούν
επαφή σε προκαθορισμένα σημεία, έχουν συνήθως μικρή δύναμη και είναι
ελαφρά εξοπλισμένες.
b. Η περίπολος που στέλνεται για να αποκαταστήσει την επαφή με εχθρική
Δύναμη, συγκροτείται, εξοπλίζεται και εφοδιάζεται για καταστολή
αντιστάσεως από ελαφρά οπλισμένες δυνάμεις καλύψεως και για να
εξασφαλίσει επαφή με την κύρια Δύναμη του αντιπάλου.
c. Η επικοινωνία, όπως και για την περίπολο ασφάλειας, έχει ζωτική σημασία κι
οι ασύρματοι πρέπει να προσφέρουν αξιόπιστη επικοινωνία σ' ολόκληρη την
απόσταση που πρέπει να καλυφθεί.

a. Επιλέγεται σειρά ΑΝΣΚ, όπως ακριβώς και στην περίπολο ασφαλείας, και
γίνονται οι κατάλληλες ενέργειες για την αποκατάσταση ή την τήρηση της
επαφής με βάση τις διαταγές.
b. Υπόψη ότι η αποστολή έχει σκοπό την αποκατάσταση ή τήρηση της επαφής κι
όχι την εμπλοκή σε μάχη σε περίπτωση λήψεως επαφής με τον εχθρό.
TMHMA 64.
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΥΝΑΜΕΩΣ
1. Γενικά
a. Περίπολος για οικονομία δυνάμεως, που επιτίθεται εναντίον ΑΝΣΚ που τον
υπερασπίζεται ο εχθρός συγκροτείται, εξοπλίζεται και εφοδιάζεται όπως και η
καταδρομική περίπολος. Οι ενέργειες της στον ΑΝΣΚ διαφέρουν από εκείνες
της καταδρομικής περιπόλου μόνο στο ότι αυτή διατηρεί τον ΑΝΣΚ αντί να
συμπτύσσεται.
b. Περίπολος για οικονομία δυνάμεως που καταλαμβάνει έναν ΑΝΣΚ που δεν
υπερασπίζεται από τον εχθρό ή εγκαθίσταται σε κάποια θέση χωρίς εχθρική
αντίδραση, κινείται στη συνέχεια προς την καθορισμένη θέση της και
οργανώνεται όπως απαιτεί η κατάσταση.
280
Τυπικές αποστολές που αναλαμβάνουν οι περίπολοι για οικονομία δυνάμεως
περιλαμβάνουν:
a. Εγκατάσταση οδοφραγμάτων για επιβράδυνση της εχθρικής κινήσεως ή
παρεμπόδιση ενισχύσεων.
b. Κατάληψη ζωτικού εδάφους για παρεμπόδιση άφιξης του εχθρού σε μια
περιοχή.
c. Κάλυψη της συμπτύξεως μιας δυνάμεως για εξαπάτηση ή επιβράδυνση του
εχθρού.
d. Ανάληψη ενεργειών αναχαιτίσεως προκειμένου να γίνει δυνατή η καταβολή
μεγαλύτερης προσπάθειας αλλού χωρίς παρεμβάσεις.
281
ΚΕΦΑΛΑΙΟ KB
TMHMA 65.
ΟΡΙΣΜΟΣ - ΓΕΝΙΚΑ - ΣΚΟΠΟΣ ΕΝΕΔΡΩΝ
1. Ορισμός-Γενικά
a. Ενέδρα είναι τμήμα δύναμης ανάλογο με την αποστολή του που κρύβεται
καλά σε κατάλληλες θέσεις, με σκοπό να προσβάλλει αιφνιδιαστικά τον εχθρό
καθώς περνά απ' αυτές.
b. Η ενέδρα γενικά χρησιμοποιείται εναντίον κινουμένων ή προσωρινά
σταθμευμένων εχθρικών στόχων, οι οποίοι συνήθως είναι σιδηροδρομικοί
συρμοί, φάλαγγες οχημάτων, μεμονωμένα οχήματα, κινούμενα τμήματα,
περίπολοι αναγνωρίσεως και περίπολοι μάχης.
c. Σε μια ενέδρα, αυτός που την εγκαθιστά επιλέγει την τοποθεσία, ενώ ο χρόνος
προσβολής εξαρτάται κατά κανόνα από τον αντίπαλο.
d. Η ενέδρα είναι ένα είδος καταδρομικής περιπόλου, που έχει όλα τα στοιχεία
αυτής από απόψεως σχεδιάσεως, οργανώσεως και εκτελέσεως, παρουσιάζει
όμως μερικές διαφορές κυριότερες των οποίων είναι οι ακόλουθες:
(1) Με την ενέδρα προσβάλλεται κινητός στόχος ενώ με τις λοιπές
καταδρομικές περιπόλους και σταθεροί.
(2) Κατά την ενέδρα η ακριβής ώρα «Κ» εξαρτάται κυρίως από τον εχθρό
(προβλήματα σχεδιάσεως).
(3) Κατά την ενέδρα προκαταλαμβάνεται μια εδαφική περιοχή και ο
εχθρός, διερχόμενος απ' αυτή, προσβάλλεται από την ενεδρεύουσα
δύναμη ενώ κατά τις λοιπές καταδρομικές περιπόλους ο εχθρός
κατέχει ή ελέγχει ένα χώρο, στον οποίο προσεγγίζει η καταδρομική
περίπολος και τον προσβάλλει.
(4) Η επιτυχία μιας ενέδρας στηρίζεται πάντοτε στα μαζικά και φονικά
πυρά της δυνάμεως που ενεδρεύει, ενώ σε ανάλογες επιχειρήσεις είναι
δυνατή πολλές φορές η εκτέλεση σιωπηλής κρούσεως.
(5) Κατά την ενέδρα το τμήμα υποστηρίξεως μετέχει με πυρά στην
κατίσχυση επί του στόχου, ενώ στις λοιπές καταδρομικές επιχειρήσεις
ενδέχεται να μην εκδηλώσει πυρά.
2. Σκοπός Ενεδρών
a. Στρατηγικός Σκοπός
(1) Μείωση του ηθικού, της μαχητικής ικανότητας και του επιθετικού
πνεύματος του αντιπάλου και γενικά πρόκληση συγχύσεως σ' αυτόν.
(2) Ανύψωση του ηθικού των φίλιων δυνάμεων ακόμα και του πληθυσμού
της περιοχής.
b. Τακτικός Σκοπός
(1) Καταστροφή ή κυρίευση υλικού.
(2) Πρόκληση απωλειών.
(3) Σύλληψη προσωπικού.
(4) Καθυστέρηση και παρακώλυση διακινήσεως υλικού, προσωπικού και
εφοδίων.
(5) Απομόνωση περιοχής για περιορισμένο χρόνο προς όφελος άλλων
επιχειρήσεων (ειδικών ή τακτικών).
282
(6) Μείωση της περιπολιακής δραστηριότητας του εχθρού.
(7) Εξαναγκασμός του εχθρού σε πύκνωση των κινήσεων του πάνω σε
ορισμένες οδούς με απαγόρευση άλλων, παρουσιάζοντας έτσι στόχους
στη φιλία αεροπορία.
c. Όλα τα ανωτέρω πρέπει να τυγχάνουν της μεγίστης εκμεταλλεύσεως κατά τις
ψυχολογικές επιχειρήσεις, προς εκπλήρωση του στρατηγικού σκοπού των
ενέδρων.
TMHMA 66.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΕΔΡΑΣ
1. Ανάλυση και Ερμηνεία

a. Τα βασικά στοιχεία για την επιτυχία μιας ενέδρας είναι:
(1) Πληροφορίες για τον εχθρό.
(a) Όσο πληρέστερες και λεπτομερέστερες είναι αυτές, τόσο
απλούστερη θα γίνει η σχεδίαση και περισσότερο
αποτελεσματική η προσβολή του στόχου, ενώ ταυτόχρονα θα
μειωθούν οι πιθανότητες έγκαιρης και επιτυχούς αντιδράσεως
του εχθρού.
Οι αναγκαίες πληροφορίες θα αφορούν κατά κανόνα σε:
1/ Τη δύναμη, σύνθεση και οργάνωση του εχθρού (στόχου)
και ιδιαίτερα των φαλαγγών αυτού (συρμών, οχημάτων
κλπ).
2/ Τις συνήθειες και την εφαρμοζόμενη τακτική από τον
εχθρό κατά τις κινήσεις (κατά την ημέρα και κατά τη
νύκτα).
3/ Τα μέτρα ασφαλείας φαλαγγών και οι εκάστοτε
εφαρμοζόμενοι από τον εχθρό τρόποι αντιδράσεως
εναντίων ενεδρών.
4/ Τα υπάρχοντα εχθρικά τμήματα στην περιοχή της θέσεως
(εγκαταστάσεως) της ενέδρας, τα οποία θα έχουν τη
δυνατότητα να σπεύσουν προς ενίσχυση του
προσβαλλόμενου στόχου.
5/ Τους χρόνους διελεύσεως του στόχου από ορισμένα
εδαφικά σημεία.
(b) Οι αναγκαίες πληροφορίες παρέχονται από πράκτορες
αυτόμολους ή αιχμαλώτους, φίλιου προσωπικού ή συμπαθούντες
εμάς και οι οποίοι ζουν στην από τον εχθρό κατεχόμενη ή
ελεγχόμενη περιοχή, από «περίπολο αναγνωρίσεως» (εάν αυτό
καθίσταται δυνατό) και ιδιαιτέρως σε ότι αφορά τις εδαφικές
λεπτομέρειες της περιοχής της ενέδρας και από λοιπές κατά
περίπτωση ενέδρες, πηγές και όργανα πληροφοριών.
(c) Για στόχους εμφανιζόμενους περιοδικά και σε τακτά χρονικά
διαστήματα είναι δυνατή η συλλογή λεπτομερών πληροφοριών.
(d) Η γνώση του σχεδίου κινήσεως του εχθρού θα βοηθήσει την
Ενεδρευτική Δύναμη στον καθορισμό των φαλαγγών εκείνων, με
τις οποίες είναι δυνατή η αναζήτηση και συγκέντρωση
λεπτομερών πληροφοριών.
283
(2) Πλήρες σχέδιο ενέδρας. Το σχέδιο για να θεωρείται πλήρες πρέπει να:
(a) Εξασφαλίζει πλήρη αιφνιδιασμό.
(b) Προβλέπει όλους τους πιθανούς τρόπους αντιδράσεως του
εχθρού.
(c) Είναι απλό και σαφές.
(3) Εκλογή και προπαρασκευή της θέσεως (Ενέδρας)
(a) Κατ' αρχή, η εγκατάσταση της ενέδρας γίνεται σε θέση όπου οι
υφιστάμενοι φυσικοί ή εκ κατασκευής περιορισμοί για το στόχο,
που συμπληρώνονται με τεχνικά κωλύματα και πυρά, καθιστούν
δυνατή την πλήρη παγίδευση του στόχου.
(b) Κατάλληλοι φυσικοί ή εκ κατασκευής περιορισμοί είναι:
1/ Γκρεμοί, χείμαρροι, ποταμοί, στενωποί βάλτοι.
2/ Απότομες κλίσεις (ανωφέρεια, κατωφέρεια) και κλειστές
στροφές οδών και σιδηροδρομικών γραμμών.
3/ Οδοί σε έκχωση ή επίχωση ακόμα και τέτοιες που
εμποδίζουν γενικά την άνετη και ασφαλή κυκλοφορία
(μικρό πλάτος ή ανωμαλίες του οδοστρώματος κλπ).
(c) Για την ολοκλήρωση του εγκλωβισμού του στόχου μπορεί η
Ενεδρευτική Δύναμη να προβεί στη δημιουργία τεχνικών
κωλυμάτων όπως:
1/ Ανάπτυξη συρματοπλέγματος.
2/ Τοποθέτηση Ναρκών και παγιδεύσεων.
3/ Δημιουργία κρατήρων και καταστροφή μικρών γεφυρών.
4/ Γκρέμισμα βράχων ή τοποθέτηση κορμοξυλίας στους
δρόμους ή στις σιδηροδρομικές γραμμές ή στις προσβάσεις
αυτών.
5/ Προσαρμογή πυρών όπλων υποστηρίξεως (καμπύλης ή
ευθυτενούς τροχιάς στην περιοχή προσβολής του στόχου).
(d) Επιπλέον μια καλή θέση ενέδρας πρέπει να:
1/ Επιτρέπει την απομόνωση του στόχου προς προσβολή.
2/ Διαθέτει καλά πεδία βολής.
3/ Παρέχει δυνατότητα αποκρύψεως της δυνάμεως που
ενεδρεύει.
4/ Μην επιτρέπει την υπερφαλάγγιση ή την κύκλωση της από
το προσβαλλόμενο εχθρικό τμήμα.
5/ Μην έχει απυρόβλητες ζώνες μέσα στην περιοχή
προσβολής, ώστε ο εχθρός να μη μπορέσει να οργανώσει
αντίσταση μέσα σ' αυτές:
6/ Προσφέρει κατάλληλα δρομολόγια ταχείας και αν είναι
δυνατόν ασφαλούς αποχωρήσεως της ενεδρευτικής
δυνάμεως.
(e) Σε ορισμένες περιπτώσεις επιλέγονται θέσεις λιγότερο
κατάλληλες και χαρακτηριστικές, όταν η εφαρμοζόμενη τακτική
από τον εχθρό προβλέπει αύξηση των μέτρων ασφαλείας και
έλεγχο της περιοχής στους υπόπτους χώρους ενεδρών.
(f) Τέλος, τον ακριβή καθορισμό της θέσεως θα επηρεάσουν το
έδαφος, η αποστολή της ενέδρας, οι συνήθειες του εχθρού και ο
χρόνος διελεύσεως του στόχου από ορισμένα σημεία, καθόσον ο
διατιθέμενος χρόνος για απομάκρυνση της ενεδρευτικής
δυνάμεως, επηρεάζει κατά κανόνα τη σχεδίαση της ενέδρας.
284
(4) Διοίκηση - Έλεγχος
(a) Στενός και συνεχής έλεγχος πρέπει να ασκείται τόσο κατά την
κίνηση ενεδρευτικής δυνάμεως προς τη θέση εγκαταστάσεως της
ενέδρας, όσο και κατά την αποχώρηση αυτής. Στα συνηθισμένα
μέτρα ελέγχου περιλαμβάνονται:
1/ Έγκαιρη προειδοποίηση για προσέγγιση του στόχου.
2/ Η απαγόρευση εκτελέσεως πυρών μέχρι αφίξεως του
στόχου μέσα στην φονική ζώνη.
3/ Η έναρξη πυρών στην κατάλληλη στιγμή.
4/ Η λήψη καταλλήλων μέτρων σε περίπτωση εντοπισμού,
από τον εχθρό, της ενέδρας ή προσπάθειας αντιδράσεως
του εχθρού μετά την προσβολή του.
5/ Η άρση και η μεταφορά των πυρών υποστηρίξεως, όταν η
επιχείρηση (ενέδρα) προβλέπει έφοδο εναντίον του
στόχου.
6/ Η έγκαιρη, ταχεία και πειθαρχημένη αποχώρηση της
ενεδρευτικής δυνάμεως.
(b) Η ορθή διοίκηση και ο πλήρης έλεγχος επιτυγχάνονται με:
1/ Την άρτια οργάνωση της ενεδρευτικής δυνάμεως (επί
μέρους Δκτές).
2/ Τις δοκιμές.
3/ Τις καλές και αποδοτικές επικοινωνίες.
4/ Τον καθορισμό και χρησιμοποίηση απλού και πλήρους
κωδικός συνθηματικών.
(c) Επίσης οι άνδρες της ενέδρας πρέπει να έχουν υπομονή και
αυτοπειθαρχία, να είναι ήρεμοι και αθόρυβοι, να αποφεύγουν το
κάπνισμα, να υποφέρουν τα τσιμπήματα των εντόμων και τη
δίψα, να αντιστέκονται στην επιθυμία για ύπνο και στον
πειρασμό ν' αρχίσουν πυρ πριν δοθεί το συνθηματικό της
ενάρξεως του.
(5) Εκλογή καταλλήλων όπλων και υλικών όπως και πλήρης
εκμετάλλευση των χαρακτηριστικών τους.
(a) Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται:
1/ Η πλήρης απομόνωση του στόχου.
2/ Η εξοικονόμηση προσωπικού και υλικών.
3/ Η επίτευξη ταχύτερης και καλύτερης κατισχύσεως πάνω
στο στόχο.
(b) Η αξία ενός όπλου καταλλήλου για την εκτέλεση της αποστολής
προηγείται οποιασδήποτε δυσκολίας μεταφοράς του, λόγω όγκου
ή βάρους. Επίσης είναι αναγκαίο το προσωπικό να γνωρίζει καλά
το χειρισμό των όπλων που θα χρησιμοποιηθούν.
(c) Είναι τελείως απαραίτητο, κατά τη σχεδίαση και με βάση τα
κατάλληλα όπλα που έχουν επιλεγεί, να υπολογιστεί ακριβώς η
αναγκαία ποσότητα πυρομαχικών για αποφυγή περιττού βάρους.
(d) Τα απαραίτητα υλικά για την εκτέλεση της ενέδρας, εκτιμούνται
με προσοχή και υπολογίζονται ακριβώς κατ' είδος και ποσότητα
κατά τη σχεδίαση της επιχειρήσεως, είναι δε κατά κανόνα τα
παρακάτω:
1/ Ο ατομικός φόρτος των ανδρών.
285
2/ Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν στην περιοχή του
στόχου δηλαδή εκρηκτικές ύλες, νάρκες, παγίδες, σχοινιά
για την πρόσδεση αιχμαλώτων κλπ.
3/ Τα υλικά τα οποία θα υποβοηθήσουν την ενεδρευτική
δύναμη να φτάσει στην περιοχή του αντικειμενικού
σκοπού ήτοι χάρτες, πυξίδες, διόπτρες, ηλεκτρικοί φανοί,
λέμβοι, σχοινιά διαβάσεως κωλυμάτων, συρματοκοπίδες
κλπ.
4/ Τα υλικά για τη δημιουργία τεχνητών κωλυμάτων στην
περιοχή της ενέδρας δηλαδή συρματόπλεγμα, πριόνια,
τσεκούρια, σχοινιά, ειδικά υλικά καταστροφών κλπ.
(εφόσον έχει αποφασισθεί κατά τη σχεδίαση της
επιχειρήσεως).
5/ Τα αναγκαία για τη διοίκηση και τον έλεγχο όπως
σφυρίχτρες, πυροτεχνικά μέσα, σταθμοί ασυρμάτου,
ηλεκτρικοί φανοί, φωτεινές ταινίες κλπ.
6/ Νερό και τροφή.
b. Με την ορθή εκλογή και προπαρασκευή της θέσεως της ενέδρας με το πλήρες
σχέδιο επιλογής και χρησιμοποιήσεως, τα κατάλληλα όπλα και υλικά όπως
και με την ενδεδειγμένη διάταξη (σχήματος) της ενεδρευτικής δυνάμεως,
επιδιώκεται η πλήρης εφαρμογή των παρακάτω τακτικών κανόνων:
(1) Βάθος ενέδρας, απαραίτητο σε περίπτωση αντεφόδου από τον εχθρό.
(2) Κάλυψη πλευρών για αποφυγή υπερφαλαγγίσεως ή κυκλώσεως
καθόσον η ενεδρευτική δύναμη είναι ιδιαίτερα τρωτή κατά τον άξονα
ακροβολισμού της.
(3) Πλήρης απομόνωση και εγκλωβισμός του στόχου με κωλύματα,
χρήση εκρηκτικών, πυρών, προσωπικού.
(4) Δυνατότητα εκτελέσεως πυρών υποστηρίξεως για περισσότερο χρόνο
και σε μικρότερη απόσταση από το τμήμα εφόδου (γωνία 90).
TMHMA 67.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ - ΕΙΔΗ - ΣΧΗΜΑΤΑ ΕΝΕΔΡΩΝ
1. Κατηγορίες Ενεδρών
Οι ενέδρες διακρίνονται:
a. Ανάλογα με τον σκοπό
Σε ενέδρες:
(1) Προκλήσεως ζημιών και απωλειών. Με την ενέδρα αυτή επιζητείται η
εξουδετέρωση του εχθρικού προσωπικού και ακολούθως, ανάλογα με
την αποστολή, η κυρίευση υλικών ή εγγράφων, η σύλληψη
αιχμαλώτων και η καταστροφή υλικών και οχημάτων.
(2) Παρενοχλήσεως. Με την ενέδρα αυτή επιδιώκεται η εξ' αποστάσεως
προσβολή μικρού σχετικά στόχου, για επιβράδυνση ή προσωρινή
παρεμπόδιση χρησιμοποιήσεως δρομολογίου, αποβλέπει δε κυρίως
στη δημιουργία εντυπώσεων ή δήλωση παρουσίας για ψυχολογική
εκμετάλλευση.
b. Ανάλογα με το διατιθέμενο χρόνο προπαρασκευής και των υπαρχουσών
πληροφοριών.
Σε ενέδρες:
286
(1) Ευκαιρίας. Είναι ενέδρα κατά την οποία, λόγω ελλείψεως επαρκών
πληροφοριών και χρόνου, δεν παρέχεται η δυνατότητα λεπτομερούς
σχεδιάσεως και προπαρασκευής για πλήρη προσαρμογή της
ενεδρευτικής δυνάμεως στο στόχο της. Οι τρόποι ενεργείας
εξαρτώνται από το είδος του στόχου προς αντιμετώπιση.
(2) Προπαρασκευασμένες. Προπαρασκευασμένη είναι η ειδικά
σχεδιασμένη ενέδρα εναντίον συγκεκριμένου στόχου, εμφανιζόμενου
κατά τακτά χρονικά διαστήματα στα ίδια δρομολόγια (ημερήσιο
ρεύμα εφοδιασμού, προώθηση στρατευμάτων ή υλικών,
προγραμματισμένες κινήσεις σιδηροδρομικών συρμών) ή εναντίον
στόχων, για τους οποίους οι υπάρχουσες πληροφορίες γι αυτούς,
επιτρέπουν τη λεπτομερή σχεδίαση πριν την αναχώρηση της
ενεδρευτικής δυνάμεως. Το μέγεθος και η οργάνωση της δύναμης της
ενέδρας εξαρτώνται από την αποστολή, το μέγεθος και την οργάνωση
του στόχου προς προσβολή και τη δυνατότητα του εχθρού να επέμβει
με ενισχύσεις σε χρόνο που επηρεάζει την όλη επιχείρηση (ενέδρα).
2. Είδη Ενεδρών
a. Απαρίθμηση. (Καθοριστικό στοιχείο το είδος του στόχου).
(1) Προσωπικού.
(2) Μεμονωμένου οχήματος.
(3) Φάλαγγας οχημάτων.
(4) Φάλαγγας οχημάτων προστατευόμενης από Τ/Θ οχήματα και άρματα.
3. Σχήματα Ενεδρών
Η ενεδρευτική δύναμη εκμεταλλευόμενη το έδαφος και προς υλοποίηση των
τακτικών κανόνων της ενέδρας, όπως αυτοί τέθηκαν παραπάνω, μπορεί να λάβει ένα
από τα παρακάτω σχήματα, ανάλογα με τη σχετική θέση του τμήματος υποστηρίξεως
ως προς το τμήμα εφόδου όπως και της εν γένει διατάξεως της δύναμης στο χώρο της
ενέδρας.
a. Σχήμα Γραμμικό (η Γραμμική Ενέδρα)
Προβλέπονται δύο (2) τμήματα υποστηρίξεως (ενδέχεται και ένα) στην
προέκταση του τμήματος εφόδου. Το σχήμα αυτό ενδείκνυται όταν:
(1) Παρατηρείται ελλιπής κάλυψη των πλευρών της ενέδρας με κωλύματα
(φυσικά ή τεχνητά).
(2) Ο εχθρός ασφαλίζει τις φάλαγγες του με ισχυρές και εκπαιδευμένες σε
πλευρικές επιθέσεις εμπροσθοφυλακές και οπισθοφυλακές.
(3) Ο εχθρός στους πιθανούς χώρους ενεδρών, στέλνει ανιχνευτικό τμήμα
το οποίο κινείται σε ακροβολισμό κάθετα προς τον άξονα
ακροβολισμού της πιθανής ενεδρευτικής δυνάμεως.
b. Σχήμα Τραπεζίου
Το τμήμα υποστηρίξεως τάσσεται πίσω από το τμήμα εφόδου και εκτελεί
υπερκείμενα πυρά επί του στόχου. Έτσι προσδίδει βάθος στην ενέδρα,
καλύπτει με πυρά τα πλευρά της και παρέχει πλήρη κάλυψη κατά την
αποχώρηση, έχει όμως περιορισμούς στην απόσταση ασφαλείας κατά τη
διάρκεια εκτοξεύσεως των πυρών υποστηρίξεως. Το σχήμα αυτό ενδείκνυται
όταν:
(1) Ο εχθρός είναι εκπαιδευμένος στην εκτέλεση άμεσης αντεφόδου.
(2) Ο εχθρός παρουσιάζει τη δυνατότητα και πιθανότητα εξασκήσεως
πιέσεως κατά την αποχώρηση της ενεδρευτικής δυνάμεως.
287
c. Σχήμα «Γ»
Το τμήμα υποστηρίξεως τάσσεται με γωνία 90 ως προς τη θέση του τμήματος
εφόδου. Με το σχήμα αυτό υπάρχει η δυνατότητα της πλήρους
εκμεταλλεύσεως των χαρακτηριστικών των ταχυβόλων όπλων (βάλλουν κατά
το μεγαλύτερο άξονα του στόχου) και κατ' αυτόν τον τρόπο παρέχεται
υποστήριξη στο μεγαλύτερο δυνατό χρόνο και τη μικρότερη απόσταση. Το
σχήμα αυτό ενδείκνυται όταν ο στόχος δεν αποτελείται ή δεν προστατεύεται
από αξιόμαχο και καλά εκπαιδευμένο προσωπικό.
288
d. Σχήμα «Π»
Εγκαθίστανται δύο παράλληλα τμήματα εφόδου εκατέρωθεν του δρομολογίου
κινήσεως του στόχου και το τμήμα υποστηρίξεως με γωνία 90 ως προς αυτά.
Χρησιμοποιείται όταν το έδαφος παρέχει τη δυνατότητα εκτελέσεως
εμπρηστικών πυρών (οδός σε έκχωση, χαράδρες, στενωποί).
e. Σχήμα «V» (ή Ενέδρα Συνόρων)
Αποτελείται από τρεις (3) άνδρες, τασσόμενους σε σχήμα «V» με το άνοιγμα
προς την κατεύθυνση αναμονής του στόχου. Οι ενέργειες των ενεδρευόντων
ανδρών αρχίζουν αμέσως μόλις ο στόχος υπερβεί το ύψος των δύο απ' αυτούς
της βάσεως του «V». Το σχήμα αυτό χρησιμοποιείται για τη σύλληψη ή
εξουδετέρωση μεμονωμένων προσώπων (ενός ή δύο).
f. Σχήμα Κύκλου (η Κυκλωτική Ενέδρα)
Κατά την ενέδρα αυτή κάθε τμήμα αποτελεί συγχρόνως και τμήμα εφόδου και
τμήμα υποστηρίξεως. Το σχήμα αυτό ενδείκνυται για περιοχές που το έδαφος
προσφέρεται για την εγκατάσταση ενέδρας αυτού του σχήματος και
χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που επιδιώκεται ή επιβάλλεται η επιβράδυνση
του εχθρού ιδιαιτέρως δε κατά την αντιμετώπιση εχθρικών εκκαθαριστικών
επιχειρήσεων. Σε περίπτωση επιδιώξεως επιβραδύνσεως κατά την ημέρα, ο
εχθρός προσβάλλεται εκ μεγάλων αποστάσεων (300-600 μέτρα) από ένα απ'
τα τμήματα, όταν όμως επιχειρηθεί εχθρική ενέργεια κατά του βάλλοντος
ενεδρευτικού τμήματος τότε τ' άλλα τμήματα προσβάλλουν το στόχο
ταυτόχρονα ή διαδοχικά κατά τον ίδιο τρόπο όπως προαναφέρθηκε.
TMHMA 68.
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΝΕΔΡΕΥΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ
1. Ανάλυση - Ερμηνεία
Η ενεδρευτική δύναμη συγκροτείται συνήθως από τέσσερα (4) τμήματα ήτοι το
Στοιχείο Διοικήσεως και τα Τμήματα: Εφόδου, Υποστηρίξεως και Ασφαλείας, στη
συνέχεια αναφέρονται κάποια βασικά στοιχεία πάνω στη συγκρότηση, αποστολή και
τρόπου ενεργείας των εν λόγω τμημάτων.
a. Στοιχείο Διοικήσεως
(1) Αποτελείται από το Δκτή, τους αναγκαίους χειριστές Σταθμών
Ασυρμάτου (Σ/Α), άνδρες υγειονομικής υποστηρίξεως και
αγγελιοφόρους, όπως και ένα προκεχωρημένα παρατηρητή
πυροβολικού ή όλμων (αν παρίσταται ανάγκη).
(2) Εγκαθίσταται στην ίδια θέση με το τμήμα εφόδου για να ελέγχει τις
δραστηριότητες και να διοικεί την ενεδρευτική δύναμη στην περιοχής
της ενέδρας.
b. Τμήμα Εφόδου
(1) Αποτελεί την κύρια ενεδρευτική δύναμη, είναι συνήθως το
πολυπληθέστερο από τα υπόλοιπα τμήματα της και συγκροτείται από
τον απαραίτητο εκάστοτε αριθμό ανδρών. Διεξάγει την κύρια έφοδο
(κρούση) εναντίον του στόχου, ανακόπτει την πορεία της φάλαγγας,
φονεύει ή αιχμαλωτίζει προσωπικό, περισυλλέγει εφόδια, μέσα και
υλικά και καταστρέφει τα ανεπιθύμητα οχήματα εφόδια και υλικά.
(2) Αναλόγως της φύσεως του στόχου, της αποστολής και του σχήματος
της ενέδρας μπορεί το τμήμα αυτό να περιλαμβάνει, εκτός από το
στοιχείο κρούσεως, και άλλα - κατά περίπτωση - στοιχεία όπως:
289
εμπρηστών, συλλήψεως αιχμαλώτων, καταστροφών, λεηλασίας,
αχρηστεύσεως σιδηροτροχιών, ακινητοποιήσεως πρώτου και
τελευταίου οχήματος κλπ. Είναι δυνατόν επίσης να προβλέπονται σ'
αυτό και στοιχεία ειδικά για την εμπροσθοφυλακή και οπισθοφυλακή
του εχθρού όπως και τα τυχόν διατιθέμενα εχθρικά Τ/Θ προς
υποστήριξη της φάλαγγας. Διαθέτει τέλος οπλισμό, νάρκες και υλικά
καταστροφών, κατάλληλα για την εκπλήρωση της αποστολής του.
c. Τμήμα Υποστηρίξεως.
Αυτό συγκροτείται σαν ανεξάρτητο ή υπό το τμήμα εφόδου και παρέχει πυρά
βραχέων αυτομάτων όπλων, όλμων και αντιαρματικών για την υποστήριξη
του τμήματος εφόδου, μετέχει με πυρά στην κατίσχυση επί του στόχου,
ακολούθως δε απαγορεύει την κίνηση προσωπικού του εχθρού από το χώρο
της ενέδρας και υποβοηθεί τέλος την αποχώρηση της ενεδρευτικής δυνάμεως.
Με τα πυρά του βάλλει εναντίον προσωπικού που κινείται με τα πόδια ή με
οχήματα ή τεθωρακισμένα.
d. Τμήμα Ασφαλείας
Περιλαμβάνει αριθμό ομάδων αποκοπής, παρατηρητές και ωτακουστές. Έχει,
ως αποστολή την προειδοποίηση για την άφιξη του στόχου, την παροχή
τελευταίων πληροφοριών από παρατήρηση του, την απομόνωση της περιοχής
της ενέδρας με τη χρησιμοποίηση: οδοφραγμάτων, άλλων ενεδρών,
καταστροφών, αχρηστεύσεως σιδηροτροχιών, ναρκοθετήσεων και αποκοπής
των ενσύρματων επικοινωνιών αυτών που διέρχονται από την περιοχή. Κατά
την αποχώρηση της ενεδρευτικής δυνάμεως καλύπτει τα υπόλοιπα τμήματα
και ενεργεί ως οπισθοφυλακή.
TMHMA 69.
ΣΧΕΔΙΑΣΗ - ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ - ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΕΝΕΔΡΑΣ
1. Σχεδίαση
a. Γενικά
(1) Για την έναρξη της σχεδιάσεως μιας ενέδρας καθορίζεται πρώτον η
κατηγορία και το είδος αυτής εξ' απόψεως αποστολής, και χρόνου
προπαρασκευής της ενεδρευτικής δυνάμεως όπως και της διατάξεως
και του είδους του στόχου. Υπόψη ότι πρέπει πάντοτε να επιδιώκεται
η εξασφάλιση όσο το δυνατόν περισσοτέρων εκ των βασικών κανόνων
της ενέδρας.
(2) Τα σχέδια πρέπει να είναι αρκετά απλά και ευέλικτα, ώστε να μπορούν
να γίνουν τροποποιήσεις στη θέση της ενέδρας.
b. Προπαρασκευασμένη Ενέδρα
Αυτή σχεδιάζεται με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και στο σχέδιο της
προβλέπονται τρόποι ενεργείας για οποιαδήποτε εχθρική αντίδραση
(προληπτική ή ακόλουθη της εκδηλώσεως της ενέδρας). .
c. Ενέδρα Ευκαιρίας
Κατά τη σχεδίαση μιας ενέδρας ευκαιρίας λαμβάνονται υπόψη όλα τα είδη
των στόχων οι οποίοι ενδέχεται να προσβληθούν όπως και οι διάφορες
καταστάσεις, οι οποίες πιθανόν να δημιουργηθούν από την εχθρική
αντίδραση.
290
2. Προετοιμασία
Κατά την προετοιμασία της ενεδρευτικής δυνάμεως εφαρμόζονται τα ισχύοντα για
την «Οργάνωση Μάχης» των λοιπών καταδρομικών επιχειρήσεων (ΕΕ 11-1 Μέρος
II).
3. Διεξαγωγή
a. Γενικά
Η διεξαγωγή θα εξεταστεί στο τυπικό είδος της «φάλαγγας οχημάτων» καθ'
όσον σ' αυτήν χρησιμοποιούνται όλα τα κατά κανόνα και για τα είδη «Ενέδρα
Προσωπικού» και «Ενέδρα Μεμονωμένου Οχήματος» ενώ για τα λοιπά είδη
ενεδρών ο τρόπος διεξαγωγής αναπτύσσεται στο Τμήμα 110 του παρόντος
κεφαλαίου.
b. Διείσδυση
Η ενεδρευτική δύναμη κινείται πάνω σε δρομολόγιο που έχει επιλεγεί εκ των
προτέρων ή δρομολόγια μέχρι το σημείο διασποράς των επί μέρους τμημάτων
της. Ενδέχεται, κατά την κίνηση να χρησιμοποιηθούν ένας ή περισσότεροι
ΠΧΑ ή σημεία συναντήσεως. Ο τελικός συντονισμός θα λάβει χώρα στον
τελευταίο ΠΧΑ ή σημείο συναντήσεως, όπου παρέχονται τυχόν πρόσφατες
πληροφορίες από τα περίπολα αναγνωρίσεως που είχαν εκπεμφθεί γι αυτό ή
από τα Προκεχωρημένα Κέντρα Πληροφοριών (ΠΚΠ). Με άνδρες των
ανωτέρω τμημάτων επιτηρείται ήδη ο χώρος της ενέδρας μέχρι την άφιξη της
ενεδρευτικής δυνάμεως· (τουλάχιστον 24 ώρες). Γενικά κατά τη φάση αυτή
εφαρμόζονται αυτά που ισχύουν για όλες τις διεισδύσεις.
c. Προσέγγιση - Εγκατάσταση
Από το Σημείο Διασποράς (ΣΔ) τα επί μέρους τμήματα και στοιχεία της
ενεδρευτικής δυνάμεως, που ακολουθούν τα ίδια δρομολόγια, εγκαθίστανται
στις θέσεις τους και αναμένουν το στόχο. Επιδιώκεται άφιξη της δυνάμεως 2
ώρες προ της πιθανής ώρας «Κ», με το χρόνο αυτό να διατίθεται για την τάξη
των ανδρών και οργάνωση της θέσεως της ενέδρας. Με ενέδρα με σκοπό
πρόκληση ζημιών και απωλειών κατά τη νύχτα, η απόσταση τάξεως του
τμήματος εφόδου από το στόχο πρέπει να υπολογίζεται στα 15-20 μέτρα
(απόσταση αποτελεσματικής νυκτερινής βολής, ρίψεως χειροβομβίδας,
τελικών προστατευτικών πυρών πυροβόλου, δυνατότητας αντιμετωπίσεως
εχθρικής αντιδράσεως).
d. Ενέργειες επί του Στόχου (Διαδοχικά Αναφερόμενες)
(1) Αμέσως μόλις εμφανιστεί ο στόχος, τα τμήματα ασφαλείας (αποκοπές)
αναφέρουν στο Διοικητή της ενεδρευτικής δυνάμεως:
(a) Άφιξη του στόχου.
(b) Ταχύτητα φάλαγγας.
(c) Αποστάσεις οχημάτων, κυρίως εμπροσθοφυλακής και
οπισθοφυλακής.
(d) Μέτρα ασφαλείας της φάλαγγας.
(e) Τυχόν διαφορές που παρουσιάζει ο στόχος από τα μέχρι τότε
γνωστά και σχεδιασθέντα.
(f) Ετοιμότητα απομονώσεως του στόχου (στο χρόνο που έχει
καθοριστεί στη διαταγή).
(2) Ο Διοικητής της ενεδρευτικής δυνάμεως αποφασίζει για την εκτέλεση
ή μη της επιχειρήσεως στην περίπτωση που η προσβολή δεν έχει
διαταχθεί από το προϊστάμενο του κλιμάκιο. Αφού αποφασισθεί η
291
εκτέλεση, πραγματοποιούνται (ενδεχόμενα) οι απολύτως αναγκαίες
τροποποιήσεις (που αποφεύγονται κατά βάση) στη διάταξη του
τμήματος εφόδου.
(3) Αφήνεται η εμπροσθοφυλακή του εχθρού να διέλθει ανενόχλητη.
Όταν η κεφαλή της κύριας φάλαγγας οδηγηθεί σε ένα προκαθορισμένο
σημείο ακινητοποιείται το πρώτο όχημα (με εκρηκτικές ύλες, Α/Τ ή
κωλυμάτων) και ταυτόχρονα εκδηλώνουν πυρά:
(a) Το τμήμα εφόδου (μαζική εκτόξευση πυρών).
(b) Το τμήμα υποστηρίξεως με όλα τα διαθέσιμα όπλα πάνω στο
στόχο προς επίτευξη της κατισχύσεως (διάρκεια 30" έως 2')
(c) Το στοιχείο ακινητοποιήσεως του τελευταίου οχήματος.
(d) Τα στοιχεία εξουδετερώσεως της εμπροσθοφυλακής και της
οπισθοφυλακής.
(4) Όταν ο Δκτής της ενέδρας διαπιστώσει ότι επετεύχθει η κατίσχυση
πάνω στο στόχο (εξουδετέρωση του προσωπικού του εχθρού σε
συντριπτική αναλογία υπέρ της ενεδρευτικής δυνάμεως) διατάσσει με
συνθηματικό τη μεταφορά των πυρών υποστηρίξεως στη φονική ζώνη
όπως και τα δρομολόγια διαφυγής του τυχόν εναπομείναντος εχθρού
(προσωπικού και οχημάτων). Με το συνθηματικό αυτό: το τμήμα
εφόδου διακόπτει τα μαζικά πυρά, διακόπτεται η ρίψη χειροβομβίδων
από τους άνδρες, επιτρέπεται (συνεχίζεται) όμως η βολή κατά
συγκεκριμένων στόχων προσωπικού του εχθρού.
(5) Ο Δκτής, αφού ελέγξει και διαπιστώσει την κατανόηση και εκτέλεση
του συνθηματικού μεταφοράς των πυρών, δίνει στη συνέχεια το
συνθηματικό της εφόδου. Με αυτό (συνθηματικό) το τμήμα εφόδου
προσεγγίζει το στόχο σε μικρή απόσταση (περίπου 5 μέτρα). Οι
ενέργειες του τμήματος εφόδου πάνω στο στόχο διακρίνονται στους
εξής δύο χρόνους:
(a) Σε πρώτο χρόνο ενεργούν τα στοιχεία τα οποία έχουν σχέση με
το προσωπικό του εχθρού (εφόδου, εκκαθαριστές, συλλήψεως
αιχμαλώτων) κάτω από την κάλυψη των υπολοίπων στοιχείων,
ταγμένων σε θέσεις εγγύς ασφαλείας.
(b) Σε δεύτερο χρόνο ενεργούν τα στοιχεία τα οποία έχουν σχέση με
τα υλικά του εχθρού (λεηλασίας εγγράφων, καταστροφών) κάτω
από την κάλυψη των υπολοίπων στοιχείων, όπως παραπάνω.
(6) Όταν τέλος ο Δκτής κρίνει ότι η αποστολή εκπληρώθηκε ή όταν λόγω
σοβαρών εχθρικών αντιδράσεων παρίσταται ανάγκη διακοπής της
επιχειρήσεως τότε δίδεται το συνθηματικό αποχωρήσεως της
ενεδρευτικής δυνάμεως από της θέσης της ενέδρας.
e. Αποχώρηση - Απομάκρυνση
Η αποχώρηση από τη θέση της και στη συνέχεια η απομάκρυνση της
ενεδρευτικής δυνάμεως εκτελείται κατά τον ίδιο τρόπο όπως και κατά την
καταδρομική επιχείρηση. Τελευταίο αποχωρεί το τμήμα ασφαλείας, ο δε
χρόνος αποχωρήσεως του εξαρτάται από την αναμενόμενη ή πιθανή εχθρική
αντίδραση και τη σχετική θέση του ως προς το δρομολόγιο επιστροφής. Τα
τμήματα ανασυγκροτούνται στον ΧΑΑ.
f. Επάνοδος
Η επάνοδος εκ του ΧΑΑ στις φίλιες Γραμμές ή ΧΑ σχεδιάζεται εκ των
προτέρων και εκτελείται κατά τον ίδιο τρόπο όπως και κατά την καταδρομική
επιχείρηση.
292
TMHMA 70.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΝΕΔΡΩΝ
1. Ενέδρα εναντίον Φαλαγγών Προστατευομένων από Τ/Θ Οχήματα

και Άρματα
a. Οι από ενέδρα προσβολές φαλαγγών, προστατευομένων από Τ/Θ οχήματα και
άρματα εξαρτώνται από τον τύπο και τη θέση των τεθωρακισμένων μέσα στη
διάταξη της φάλαγγας, όπως και από τα όπλα της ενεδρευτικής δυνάμεως. Τα
τεθωρακισμένα, αν είναι δυνατόν, καταστρέφονται ή ακινητοποιούνται με
πυρά Α/Τ όπλων, νάρκες, κοκτέιλ Μολότοφ ή με εκτόξευση χειροβομβίδων
μέσα σε ανοικτές θυρίδες. Καταβάλλεται προσπάθεια ακινητοποιήσεως αυτών
σε σημείο όπου δε θα μπορούν να παράσχουν προστασία στο υπόλοιπο μέρος
της φάλαγγας και θα φράξουν το δρομολόγιο κινήσεως των υπολοίπων
οχημάτων. Κατάλληλες θέσεις ενέδρας είναι αυτές που αποκλείουν την
κίνηση των τεθωρακισμένων εκτός οδού, όπως στενωποί, τμήματα οδού σε
επίχωση ή έκχωση, οδοί διερχόμενες από ορεινά εδάφη, βαλτώδη εδάφη κλπ.
Εάν δεν είναι δυνατή η ανεύρεση θέσεως η απαγόρευση αναπτύξεως αυτών
επιτυγχάνεται με τη χρησιμοποίηση ναρκών εκατέρωθεν της οδού.
b. Το τμήμα εφόδου κατά την επιχειρησιακή συγκρότηση του προικοδοτείται με
ομάδα Καταστροφέων Τεθ/νων ή Αντιαρματιστών με αποστολή την
καταστροφή ή ακινητοποίηση των τεθωρακισμένων. Στοιχεία της τάσσονται
στην κεφαλή και ουρά της ενέδρας καθ' όσον συνήθως τα τεθωρακισμένα
κινούνται στην κεφαλή και ουρά της φάλαγγας την οποία συνοδεύουν. Ένα ή
περισσότερα στοιχεία επίσης τοποθετούνται στο μέσο της διατάξεως. Ευθύς
όταν το τμήμα εφόδου οδηγηθεί στη θέση της ενέδρας, η παραπάνω ομάδα
προβαίνει στην τοποθέτηση ναρκών εκατέρωθεν της οδού εφ' όσον απαιτείται.
Στη συνέχεια υπονομεύει την οδό στην κεφαλή και την ουρά της διατάξεως με
νάρκες ή γεμίσματα, των οποίων η ανατίναξη θα λάβει χώρα με ηλεκτρική
πυροδότηση την κατάλληλη στιγμή, για την καταστροφή του πρώτου
τεθωρακισμένου και τη δημιουργία δύο κρατήρων στην κεφαλή και την ουρά
του κυρίως σώματος της φάλαγγας για ακινητοποίηση της.
c. Έτσι, αμέσως μόλις η εχθρική φάλαγγα οδηγηθεί στη θέση της ενέδρας και το
πρώτο τεθωρακισμένο διέρχεται πάνω από την εκρηκτική ύλη, πυροδοτούνται
ηλεκτρικά οι υπονομεύσεις, ενώ ταυτόχρονα τα τεθωρακισμένα βάλλονται με
Α/Τ όπλα και κάθε διατιθέμενου καταλλήλου μέσου. Ταχύτητα και ακρίβεια
των ενεργειών από πεπειραμένους και ψύχραιμους καταστροφείς,
εξασφαλίζοντας την εντός ελαχίστου χρόνου καταστροφή ή εξουδετέρωση
των εχθρικών τεθωρακισμένων.
TMHMA 71.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΧΘΡΙΚΗΣ ΕΝΕΔΡΑΣ (ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ)
1. Προληπτικά Μέτρα
a. Προσπάθεια αποφυγής διαρροής στον εχθρό, οποιασδήποτε πληροφορίας
σχετικής με τις σχεδιαζόμενες πάσης φύσεως κινήσεις (Τακτικές-ΔΜ).
b. Κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού σε αντικείμενα αντιμετωπίσεως
εχθρού εγκατεστημένου ενεδρευτικά.
293
c. Εκτίμηση των πιθανών (υπόπτων) χώρων (σημείων) εγκαταστάσεως εχθρικής
ενέδρας και σχεδίαση του τρόπου αντιμετωπίσεως της (τρόπος αντιδράσεως)
προ της εκτελέσεως οποιασδήποτε κινήσεως.
d. Αποφυγή χρησιμοποιήσεως του ιδίου δρομολογίου εφόσον υπάρχει
δυνατότητα για την εκτέλεση περιοδικών κινήσεων.
e. Συνοδεία φαλαγγών, κυρίως τέτοιων ΔΜ, από Τ/Θ και ισχυρά τμήματα ΠΖ,
εφόσον η διαθεσιμότητα δυνάμεων το επιτρέπει.
f. Κατάλληλη συγκρότηση και διάταξη των φαλαγγών των σιδηροδρομικών
συρμών.
2. Τρόπος Αντιμετωπίσεως (Αντιδράσεως)

a. Η αντιμετώπιση εχθρικής ενέδρας είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων,
κυριότεροι από τους οποίους είναι:
(1) Η μορφολογία του εδάφους της περιοχής της εχθρικής ενέδρας.
(2) Το είδος, η συγκρότηση και το μέγεθος της προσβαλλόμενης
φάλαγγας.
(3) Η εκπαίδευση του προσωπικού στην αντιμετώπιση ενεδρών.
(4) Η επιτυχία ή μη του αιφνιδιασμού εκ μέρους της εχθρικής
ενεδρευτικής δυνάμεως.
b. Η αντιμετώπιση (τρόπος αντιδράσεως) εχθρικής ενέδρας εκ μέρους
επιχειρούσης Ενεδρευτικής Δυνάμεως, ανάγεται στις περιπτώσεις «απώλειας
του αιφνιδιασμού» και αντιμετωπίζεται όπως έχει ήδη προαναφερθεί.
c. Ο τρόπος αντιμετωπίσεως εχθρικής ενέδρας διαφέρει κατά περίπτωση και
εξαρτάται από τους όπως παραπάνω παράγοντες. Παρακάτω αναφέρονται,
γενικώς, μερικοί τρόποι αντιμετωπίσεως:
(1) Σε οποιαδήποτε περίπτωση επιδιώκεται η άμεση έξοδος του
εγκλωβισμένου ή προσβαλλόμενου προσωπικού από τη φονική ζώνη,
η κάλυψη του και η ταχεία ανασυγκρότηση του.
(2) Στη συνέχεια επιχειρείται, είτε άμεση αντέφοδος, είτε μετωπική
διάσπαση της εχθρικής ενέδρας, είτε διακοπή της επαφής με τον εχθρό
και συνέχιση της κινήσεως σε πλευρικό δρομολόγιο.
(3) Η πρόβλεψη υπάρξεως σε κάθε φάλαγγα, εμπροσθοφυλακής,
πλαγιοφυλακών και οπισθοφυλακής όπως και ειδικού τμήματος
προστασίας μέσα στη φάλαγγα. Μ' αυτό τον τρόπο ο καθορισμός της
αποστολής τους σε περίπτωση εχθρικής ενέδρας, αντιμετωπίζει κατά
τον καλύτερο τρόπο το όλο πρόβλημα.
294
295
296
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ
ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ
1. Σκοπός
Οι περίπολοι κινούνται πάνω σε οχήματα, για να:
a. Καλύπτουν μεγαλύτερες αποστάσεις σε μικρότερο χρόνο, σε σύγκριση με τις
πεζοπόρες περιπόλους.
b. Αναλαμβάνουν αποστολές σε μολυσμένες περιοχές, πολύ επικίνδυνες για τις
πεζοπόρες περιπόλους.
c. Μεταφέρουν περισσότερα ή βαρύτερα υλικά, όπλα και πυρομαχικά.
2. Γενική Συγκρότηση
Η μηχανοκίνητη περίπολος συγκροτείται σε τμήματα και στοιχεία, όπως και η
πεζοπόρο περίπολος. Ένα παράδειγμα για τη συγκρότηση μιας μηχανοκίνητης
περιπόλου αναγνωρίσεως υπάρχει στην εικόνα 293. Η αντικατάσταση των οχημάτων
γενικής χρήσεως με Τ/Θ οχήματα μεταφοράς προσωπικού προσφέρει μεγαλύτερη
ευκινησία στο πεδίο της μάχης.
a. Μοιράζοντας το προσωπικό στα οχήματα, προσπαθούμε, όσο είναι δυνατό, να
διατηρήσουμε ακέραιο το Στοιχείο πυρός ή την Ομάδα.
b. Ένας από τους άνδρες ορίζεται αρχηγός του κάθε οχήματος.
3. Προετοιμασία της Μηχανοκίνητης Περιπόλου

Η Μηχανοκίνητη περίπολος προετοιμάζεται περίπου όπως και η πεζοπόρα. Επιπλέον
όμως πρέπει να βεβαιωθούμε ότι όλα τα οχήματα λειτουργούν κανονικά κι έχουν
εφοδιαστεί, όπως πρέπει, με καύσιμα, λάδι και νερό. Επίσης πρέπει να βεβαιωθούμε
ότι όλοι οι προσκολλημένοι άνδρες και ειδικότερα οι οδηγοί των οχημάτων, είναι
προετοιμασμένοι απόλυτα για την αποστολή.
4. Υλικά
a. Η μηχανοκίνηση της περιπόλου μας δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρουμε
βαριά ή ογκώδη υλικά, όπως για παράδειγμα:
(1) Α/Τ όπλα, πυρομαχικά.
297
(2) Ασύρματους μεγάλης εμβέλειας, προσαρμοσμένους σε όχημα.
(3) Υλικό επιτήρησης.
(4) πρόσθετα αυτόματα όπλα και Πυρομαχικά.
b. Τα Α/Τ όπλα πρέπει να τάσσονται κοντά στο μέτωπο και τα νώτα της
περιπόλου. Έχει ορισθεί προσωπικό που επανδρώνει αυτά τα όπλα, όταν
εμφανιστούν Τ/Θ του εχθρού.
5. Διοίκηση και Έλεγχος Μηχανοκίνητης Περιπόλου

a. Χρειάζεται μια ορισμένη μέθοδος επικοινωνίας με κάθε όχημα και πρέπει να
προβλέπεται ένας τρόπος ανασυγκροτήσεως, στην περίπτωση που θα
διασκορπιστεί. Στο εσωτερικό της περιπόλου χρησιμοποιούνται ασύρματοι,
λεκτικά παραγγέλματα (δια ζώσης) και οπτικά σήματα.
b. Οι ασύρματοι, που έχουν προσαρμοστεί στα οχήματα, είναι συνήθως τα
καλύτερα μέσα για την επικοινωνία με το Διοικητή.
c. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα αεροσκάφος, για να ρίξει γραπτά σήματα, να
επιβεβαιώσει σήματα ασυρμάτων και να προσφέρει ασφάλεια στην περίπολο
με την οπτική αναγνώριση.
6. Κίνηση
Η μηχανοκίνητη περίπολος κινείται με μια από τις επόμενες τρεις μεθόδους.
a. Με Διαδοχικά Άλματα
Όταν κινούνται με διαδοχικά άλματα, τα οχήματα της περιπόλου κρατούν τις
αντίστοιχες θέσεις τους στη φάλαγγα. Τα δύο επικεφαλής οχήματα, όταν
πρόκειται να κινηθούν από το ένα σημείο παρατηρήσεως στο άλλο, ενεργούν
σαν στοιχείο (εικ. 184). Το δεύτερο όχημα της φάλαγγας παίρνει θέση
αποκρύψεως και αν είναι ανάγκη οι επιβάτες του κατεβαίνουν και καλύπτουν
το πρώτο όχημα, που κινείται προς το επόμενο σημείο παρατηρήσεως. Σ7
αυτό το σημείο οι επιβάτες του πρώτου οχήματος κατεβαίνουν για
παρατήρηση και αναγνώριση. Όταν ο αρχηγός του πρώτου οχήματος κρίνει
ότι δεν υπάρχει εχθρός στη γύρω περιοχή, κάνει σήμα στο δεύτερο όχημα να
προχωρήσει. Μόλις πάρουν το σήμα, οι άνδρες του δευτέρου οχήματος
ανεβαίνουν ξανά σ' αυτό και κινούνται προς τα εμπρός, για να συναντήσουν
το πρώτο όχημα. Στη συνέχεια, καλύπτουν πάλι το πρώτο όχημα που τώρα
κάνει το δεύτερο άλμα του. Το άλμα του επικεφαλής οχήματος δεν πρέπει να
φτάνει σε απόσταση μεγαλύτερη από το βεληνεκές αποτελεσματικού πυρός
υποστηρίξεως. Πριν ξεκινήσουν για το επόμενο άλμα, οι επιβάτες του
επικεφαλής οχήματος παρατηρούν προσεκτικά το έδαφος μπροστά τους για
τυχόν ενδείξεις περί του εχθρού και ο αρχηγός του οχήματος διαλέγει το
επόμενο σημείο σταθμεύσεως. Ο αρχηγός και το προσωπικό του οχήματος
μπορούν να αντικαθίστανται συχνά. Τα υπόλοιπα οχήματα της φάλαγγας
κινούνται με άλματα από τη μια θέση καλύψεως και αποκρύψεως στην άλλη.
Κανονικά κάθε όχημα έχει οπτική επαφή με το προηγούμενο του. Τα οχήματα
αποφεύγουν να πλησιάσουν προς το όχημα που κινείται μπροστά τους.
b. Με Εναλλασσόμενα Άλματα
Όταν κινούνται με εναλλασσόμενα άλματα, όλα τα οχήματα, εκτός από δύο
πρώτα, κρατούν τις αντίστοιχες θέσεις τους στη φάλαγγα. Αντίθετα, τα δύο
πρώτα οχήματα εναλλάσσονται στη θέση του επικεφαλής οχήματος σε κάθε
άλμα (εικ. 184).
298
Η μέθοδος αυτή προσφέρει γρηγορότερη προχώρηση, απ' ότι η μέθοδος των
διαδοχικών αλμάτων. Όμως δεν προσφέρει αρκετό χρόνο στους άνδρες του
δευτέρου οχήματος, για να παρατηρήσουν καλά το έδαφος μπροστά τους
προτού προσπεράσουν το πρώτο όχημα. Οι επιβάτες επικεφαλής οχήματος
καλύπτουν το άλμα του άλλου οχήματος, όπως περιγράφηκε πιο πάνω.
c. Με συνεχή κίνηση
Κατά την συνεχή κίνηση, όλα τα οχήματα προχωρούν κατά μήκος του
δρομολογίου με μέτρια ταχύτητα, δηλ. έτσι ώστε να κινούνται χωρίς να θέσουν
σε κίνδυνο την ασφάλεια τους. Το επικεφαλής όχημα σταματά για να
εξερευνήσει μόνο τις ιδιαίτερα επικίνδυνες περιοχές.
7. Ασφάλεια
Αυτή πετυχαίνεται όταν κάθε αρχηγός οχήματος ορίσει μια κατεύθυνση
παρατηρήσεως σε κάθε επιβάτη του οχήματος. Όταν το όχημα κινείται κατά μήκος
του δρομολογίου, οι επιβάτες του ευθύνονται για την παρατήρηση προς το μέτωπο, τα
πλευρά και τα νώτα. Η ενέργεια - αυτή προσφέρει σε κάθε όχημα μια σχετική
ασφάλεια σε περίπτωση αιφνιδιαστικών πυρών απ' όλες τις κατευθύνσεις και επαφή
με τα οχήματα που κινούνται εμπρός και πίσω. Όλα τα καλύμματα πήγματος των
τροχοφόρων οχημάτων αφαιρούνται για να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή
παρατήρηση.
8. Ενέργειες σε Επικίνδυνες Περιοχές

a. Δίνονται οδηγίες στον αρχηγό του επικεφαλής οχήματος αμέσως μόλις
συναντήσει κάποιο εμπόδιο ή άλλη επικίνδυνη περιοχή, να το αναφέρει. Όταν
η παράκαμψη του εμποδίου καθίσταται αδύνατη τότε αυτό προσεγγίζεται με
προσοχή. Από το επικεφαλής όχημα κατεβαίνουν ορισμένοι άντρες, στους
οποίους παρέχεται κάλυψη από τα πυρά των όπλων του οχήματος για να
αναγνωρίσουν τις θέσεις αυτές (της επικίνδυνης περιοχής).
b. Για την ασφάλεια της περιπόλου ερευνώνται οι δρόμοι που διασταυρώνονται
με το δρομολόγιο της κίνησης. Αφού ασφαλιστούν οι οδικές διασταυρώσεις,
με τη βοήθεια των αντρών και των αυτόματων όπλων ενός οχήματος
στέλνονται κατόπιν ένα ή δύο οχήματα, με σκοπό να εξερευνήσουν την
299
κάθετη οδό. Καθορίζεται η έκταση της αναγνωρίσεως, η οποία θα εκτελεστεί
κατά μήκος των καθέτων αυτών οδών ανάλογα με το βαθμό στον οποίο είναι
γνωστή η κατάσταση. Οι άντρες οι οποίοι ερευνούν τις κάθετες οδούς,
παραμένουν σε τόση απόσταση, ώστε να είναι δυνατό να παρασχεθεί σ'
αυτούς υποστήριξη από το κύριο τμήμα της περιπόλου.
c. Γέφυρες οδικές διασταυρώσεις στενωποί και στροφές, που δεν επιτρέπουν
ευρεία παρατήρηση, είναι επικίνδυνες για την περίπολο. Οι άντρες
αποβιβάζονται από το όχημα και εκμεταλλεύονται όλη την κάλυψη και
απόκρυψη που παρέχει η επικίνδυνη τοποθεσία, προκειμένου να την
εξερευνήσουν (εικόνα 185). Τα όπλα του οχήματος καλύπτουν την
προχώρηση του προσωπικού που εκτελεί την εξερεύνηση. Ο οδηγός αφού
κινήσει το όχημα σε θέση που παρέχει κάλυψη και απόκρυψη, έξω από το
δρόμο, μπορεί να χειριστεί κάθε όπλο που είναι τοποθετημένο πάνω στο
όχημά του.
d. Εάν η περίπολος πλησιάσει ένα χωριό είναι δυνατό να σταλούν μπροστά δύο
ή τρεις άντρες πεζή, για να εκτελέσουν αναγνώριση. Σε θέσεις που
προσφέρουν κάλυψη και απόκρυψη τοποθετούνται άλλοι άντρες, με σκοπό να
καλύψουν την κίνηση των πρώτων.
e. Τα οδοφράγματα συνήθως καλύπτονται με πυρά Α/Τ και αυτόματα όπλα.
Ενδέχεται επίσης να τοποθετούνται και νάρκες Α/Τ και Κ/Π κοντά σε
οδοφράγματα. Η περίπολος αποβιβάζεται και τα οδοφράγματα ερευνώνται με
τον ίδιο τρόπο με τον οποίο γίνεται έρευνα σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή.
9. Ενέργειες σε Περίπτωση Επαφής με τον Εχθρό

a. Οι ενέργειες, σε περίπτωση επαφής με τον εχθρό, εξαρτώνται από την
αποστολή. Δεν είναι αναγκαίο πάντα να χρειάζεται να αναληφθεί κάποια
επιθετική ενέργεια από την περίπολο. Εάν όμως η αποστολή απαιτεί μία
τέτοια ενέργεια, η περίπολος πρέπει να έχει επιθετικό πνεύμα. Για παράδειγμα
300
ας υποτεθεί ότι το επικεφαλής όχημα συναντά κάποιο οδόφραγμα (εικόνα
186), Ο αρχηγός του πρώτου ή του δευτέρου οχήματος αναφέρει το γεγονός
και στη συνέχεια και οι δύο αποβιβάζουν τους άντρες τους από τα οχήματα
και τους τοποθετούν σε θέσεις βολής, με σκοπό να εκτελέσουν πυρά κατά του
εχθρού.
b. Ο Περιπολάρχης κινείται σε θέση καλύψεως, αποβιβάζεται από το όχημα και
προωθείται πεζή για να εκτιμήσει την κατάσταση. Αποφασίζει για τον τρόπο
με τον οποίο θα χρησιμοποιήσει τη δύναμη του. Δίνει οδηγίες στο βοηθό του,
σχετικά με την αποβίβαση και μετακίνηση προς τα εμπρός των υπολοίπων
μελών της περιπόλου. Πληροφορεί το Διοικητή του για την κατάσταση ενώ
παράλληλα η περίπολος προπαρασκευάζεται για να εκτελέσει επίθεση.
c. Αφήνει στα οχήματα της περιπόλου τουλάχιστον ένα αυτόματο όπλο και
διατάζει τους οδηγούς τους να τα κινήσουν έξω από το δρόμο. Οι οδηγοί
προστατεύουν τα οχήματα τους με τα αυτόματα όπλα και τα τυφέκια. Ο
περιπολάρχης ανάμεσα στα άλλα σχέδια του προβλέπει και τον τρόπο
προστασίας των πλευρών του. Όταν γίνεται επίθεση κατά του εχθρού
χρησιμοποιεί τα αυτόματα όπλα στις περιπτώσεις που η χρησιμοποίηση τους
είναι δυνατή. Τέλος ειδοποιεί το Διοικητή του αμέσως μετά τη σύλληψη ή
εξόντωση του εχθρού και συνεχίζει, όσο γίνεται συντομότερα την αποστολή
του.
301
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΔ
ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΠΟΥ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΕΝΑΕΡΙΑ Η ΜΕ
ΠΛΩΤΑ ΜΕΣΑ
1. Γενικά
a. Οι περίπολοι μπορεί να κινηθούν προς την περιοχή του ΑΝΣΚ ή να
επιστρέψουν από αυτή, χρησιμοποιώντας αεροσκάφη ή θαλάσσια σκάφη.
Περίπολοι από αεροκίνητες Μονάδες είναι δυνατό να προσγειωθούν με
αλεξίπτωτα. Γενικότερα, περίπολοι προερχόμενες από κάθε Μονάδα, μπορούν
να προσγειωθούν (με αλεξίπτωτα) ή να επιστρέψουν με αεροσκάφος,
ελικόπτερο, λέμβο ή υποβρύχιο. Οι περίπολοι ενδέχεται να εισέλθουν στις
εχθρικές περιοχές με ένα μέσο και να επιστρέψουν με διαφορετικό. Για
παράδειγμα, μία περίπολος από αεροκίνητη Μονάδα μπορεί να προσγειωθεί
με αλεξίπτωτα και να επιστρέψει με ελικόπτερο, άλλη, πάλι περίπολος θα
μπορούσε να φτάσει στην περιοχή του ΑΝΣΚ με λέμβο και να επιστρέψει
πεζή.
b. Ο Διοικητής είναι αυτός που ρυθμίζει το αν η μεταφορά της περιπόλου θα
γίνει με εναέρια ή με πλωτά μέσα. Η ευθύνη του περιπολάρχη
συγκεντρώνεται στο λεπτομερή συντονισμό.
c. Οι περίπολοι που κινούνται με εναέρια ή με πλωτά μέσα έχουν ανάγκη
λεπτομερέστερης σχεδιάσεως και προπαρασκευής απ' ότι αυτές που κινούνται
πεζή. Έχουν επίσης ανάγκη πρόσθετου προσωπικού και υλικού.
d. Οι Μονάδες Καταδρομών θεωρούνται ως οι πλέον κατάλληλοι για την
εκτέλεση τέτοιου είδους επιχειρήσεων, λόγω δομής, οργανώσεως,
εκπαιδεύσεως και ειδικών υλικών.
e. Τα αναφερόμενα στο παρόν Κεφάλαιο περιλαμβάνουν βασικά μόνον στοιχεία
για τις περιπόλους που αναλαμβάνουν τέτοιες αποστολές. Το όλον θέμα
καλύπτεται με κάθε λεπτομέρεια από τον ΕΕ 11-1 «Επιχειρήσεις Δυνάμεων
Καταδρομών».
2. Περίπολοι που Κινούνται με Εναέρια Μέσα

a. Προσωπικό. Εάν η περίπολος προσγειωθεί με αλεξίπτωτα ή εάν προσγειωθεί
ή επιστρέψει με αεροσκάφος ή ελικόπτερα είναι απαραίτητο να διαθέτει ένα
ειδικό τμήμα Στρατού, για να κατευθύνει το αεροσκάφος. Στην περίπτωση
που δεν διατίθεται τέτοιο ειδικό τμήμα μπορεί να χρησιμοποιηθούν οπλίτες
εκπαιδευμένοι στη διαδικασία κατευθύνσεως του αεροσκάφους στον
προορισμό του. Η ανάγκη κατευθύνσεως των αεροσκαφών ποικίλλει ανάλογα
με την τακτική κατάσταση, τις συνθήκες φωτισμού και καιρού, των
χρησιμοποιουμένων θέσεων προσγειώσεως, του τύπου και του πληρώματος
του αεροσκάφους.
b. Υλικό. Είναι πιθανόν να απαιτηθούν φώτα σηματοδοσίας, πλαίσια
σηματοδοσίας, ηλεκτρονικές συσκευές κατευθύνσεως και ασύρματοι, για
αναγνώριση των Ζωνών Ρίψεως (ΖΡ) και των θέσεων προσγειώσεως καθώς
και για οδήγηση του αεροσκάφους στην ορθή τοποθεσία.
c. Οργάνωση της Κινήσεως. Όταν χρησιμοποιούνται περισσότερα από ένα
αεροσκάφη, η περίπολος οργανώνεται έτσι, ώστε, μέσα στα μέτρα του
δυνατού, κάθε αεροσκάφος να μεταφέρει μάχιμο Τμήμα ορθολογιστικής
302
συγκροτήσεως, με άριστη ικανότητα στην εκπλήρωση της αποστολής, εάν ένα
ή περισσότερα αεροσκάφη χαθούν.
d. Αναδιοργάνωση μετά από την Προσγείωση. Πρέπει να επιλεγεί ως χώρος
συγκεντρώσεως μία περιοχή που να βρίσκεται κοντά στη ζώνη ρίψεως ή στο
χώρο προσγειώσεως. Ο χώρος συγκεντρώσεως πρέπει να αναγνωρίζεται
εύκολα και να είναι προσιτός στον καθένα. Η ζώνη ρίψεως ή ο χώρος
προσγειώσεως πρέπει να καθορίζονται γρήγορα και η αναδιοργάνωση για την
κίνηση προς τον ΑΝΣΚ να πραγματοποιείται χωρίς καθυστέρηση.
e. Τήρηση Κατευθύνσεως-Προσανατολισμός. Είναι απόλυτα αναγκαίο για τον
Περιπολάρχη να γνωρίζει την ακριβή θέση της περιπόλου, πριν από την
έναρξη της κινήσεως προς τον ΑΝΣΚ. Ένα σχετικά μικρό σφάλμα στο σημείο
αυτό είναι δυνατό να προκαλέσει την απώλεια του ΑΝΣΚ και την αποτυχία
της αποστολής.
f. Περισυλλογή της Περιπόλου. Πρέπει να ρυθμιστούν οι λεπτομέρειες για την
περισυλλογή και επιστροφή της περιπόλου.
(1) Η περίπολος μπορεί να συναντήσει το αεροσκάφος σε
προκαθορισμένη θέση και χρόνο, πράγμα που επιβάλλει χρονικό
περιορισμό, ο οποίος μπορεί να παρεμποδίσει τις ενέργειες της. Το
αεροσκάφος είναι πιθανό να μην είναι σε θέση να προσγειωθεί στον
τελικό προορισμό του, χωρίς τη βοήθεια και κατεύθυνση ειδικά
εκπαιδευμένου προσωπικού. Εάν το προσωπικό αυτό κινείται μαζί με
την περίπολο και αυτή φτάσει αργά, ίσως η περισυλλογή να αποτύχει.
Εάν, πάλι, το ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό προηγείται της
περιπόλου, υπάρχει κίνδυνος να συλληφθεί από τον εχθρό.
(2) Είναι δυνατό το αεροσκάφος να κληθεί με οπτικό σήμα, όπως με
καπνό ή φωτοβολίδες. Η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί, εάν
η κατάσταση επιτρέπει στο αεροσκάφος να διαγράφει κύκλους μέσα
στην εμβέλεια των οπτικών σημάτων. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη
ότι τα οπτικά σήματα είναι πιθανό να καταστούν ορατά και από τον
εχθρό.
(3) Γενικά, ο ασύρματος είναι το άριστο μέσο για την κλήση
αεροσκάφους. Εάν η βάση του βρίσκεται έξω από την εμβέλεια του
ασυρμάτου της περιπόλου, το αεροσκάφος καλό είναι να διαγράψει
κύκλους σε σχετικά μεγάλες αποστάσεις, ώστε κατά περιόδους να
εισέρχεται στα όρια μέσα στα οποία είναι δυνατή η λήψη σήματος από
τον ασύρματο.
3. Περίπολοι που Κινούνται με Πλωτά Μέσα

Αυτές μπορούν να κινηθούν μέσω θαλάσσης, λιμνών ή ποταμών. Η πραγματική
απόβαση συνήθως λαμβάνει χώρα με μικρές λέμβους, ακόμη και όταν η αρχική
κίνηση είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με πλοίο ή υποβρύχιο.
a. Προσωπικό. Ενδέχεται να απαιτείται πρόσθετο προσωπικό, για να βοηθήσει
στο χειρισμό ή τη λειτουργία των λέμβων. Επίσης, είναι πιθανό να απαιτείται
προσωπικό για τον προσανατολισμό της περιπόλου. Αυτό το προσωπικό
πηγαίνει μπροστά από την περίπολο και αποβιβάζεται στην ακτή για την
προετοιμασία των σημάτων και για την εξασφάλιση της ακτής αποβάσεως
τόσο κατά την άφιξη όσο και κατά την αναχώρηση.
b. Υλικό. Είναι δυνατό να απαιτούνται μέσα διαβιβάσεων, όπως ακριβώς και
στην περίπολο που κινείται με εναέρια μέσα. Όλοι οι άντρες πρέπει να έχουν
σωσίβια. Όταν χρησιμοποιούνται λέμβοι που γεμίζουν με αέρα, πρέπει να
303
παραλαμβάνονται και είδη για την επισκευή αυτών. Ενδέχεται, επίσης, να
είναι αναγκαίες χειροκίνητες ή αυτόματες αντλίες.
c. Οργάνωση της Κινήσεως. Η μικτή επιβίβαση-φόρτωση του προσωπικού,
των όπλων και του υλικού είναι ουσιώδης, ακόμα και όταν η κίνηση μέσω
υδάτινης επιφάνειας είναι σύντομη, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με την
κίνηση από ένα υποβρύχιο προς την ακτή. Για κινήσεις που καλύπτουν
μεγαλύτερες αποστάσεις (σε λίμνες ή ποταμούς), η πιθανότητα απώλειας του
υλικού, εάν μία λέμβος ανατραπεί, αυξάνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό.
d. Αναδιοργάνωση μετά από την Απόβαση. Πρέπει να είναι γρήγορη, γιατί η
περίπολος, με υδάτινο εμπόδιο από πίσω της, θα είναι πολύ τρωτή.
e. Τήρηση Κατευθύνσεως-Προσανατολισμός. Η τήρηση της κατευθύνσεως
είναι πολύ σημαντική, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις περιπόλους που
κινούνται με εναέρια μέσα (παρ. 2).
f. Περισυλλογή της Περιπόλου. Η ρύθμιση των λεπτομερειών για την
περισυλλογή της περιπόλου και την επιστροφή της, είναι όμοια με την
περισυλλογή από ένα αεροσκάφος. Γενικά, η περίπολος πρέπει να επιστρέψει
στην ακτή στην οποία αποβιβάστηκε. Σπάνια είναι πρακτικό η αποβίβαση της
περιπόλου να γίνεται στον ΑΝΣΚ και η περισυλλογή της σε διαφορετική
θέση.
(1) Γενικά, η πιο ικανοποιητική μέθοδος είναι να συναντηθεί η περίπολος
με το πλοίο ή το υποβρύχιο σε ειδικά καθορισμένο χρόνο. Το πλοίο ή
το υποβρύχιο δεν έχει τόσους περιορισμούς στο να παραμείνει μακριά
από την ακτή, όπως έχει το αεροσκάφος να παραμένει σε χώρο
προσγειώσεως, πράγμα που παρέχει μεγαλύτερη ευκαμψία στους
χρονικούς προγραμματισμούς.
(2) Τα οπτικά σήματα, με εξαίρεση αυτά για την αναγνώριση, είναι
περισσότερο περιορισμένα. Η περισυλλογή είναι περισσότερο
πρακτική τη νύχτα παρά την ημέρα, τα οπτικά σήματα όμως, όπως οι
φωτοβολίδες, είναι βέβαιο ότι θα προσελκύσουν την προσοχή του
εχθρού.
(3) Η μικρότερη ταχύτητα κατά την προσέγγιση των πλοίων και των
υποβρυχίων περιορίζει την αξία των ασυρμάτων ως μέσου κλήσης για
περισυλλογή.
304
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥΣ
ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΥΛΙΩΝ
TMHMA 72.
1. Οργάνωση Ανιχνευτικών Σκυλιών

Ανιχνευτικά σκυλιά του Στρατού είναι δυνατό να χρησιμοποιούνται σε αποστολές
του Πεζικού. Ενδείκνυται να οργανώνονται τα σκυλιά αυτά σε Διμοιρίες
ανιχνευτικών σκυλιών, τμήματα των οποίων θα τίθενται υπό τη διοίκηση των
υφισταμένων μικρών Μονάδων για ειδικές αποστολές ή για κάποια χρονική περίοδο.
Χρησιμοποιούνται συνήθως με τη μορφή «Στοιχείων» ανιχνευτικών σκυλιών κάθε
«Στοιχείο» αποτελείται από ένα σκυλί με τον οδηγό του.
2. Αποστολή
Η αποστολή κάθε Στοιχείου ανιχνευτικού σκυλιού είναι να ανακαλύπτει τον εχθρό
και να παρέχει σιωπηρή προειδοποίηση στο Τμήμα το οποίο υποστηρίζει. Στοιχεία
ανιχνευτικών σκυλιών είναι σε θέση να παράσχουν ικανή βοήθεια σε περιπόλους,
παρατηρητήρια, προφυλακές και ακροαστικά φυλάκια.
3. Προπαρασκευή και Σχέδιο Χρησιμοποιήσεως Ανιχνευτικών

Σκυλιών
a. Όταν μία Διμοιρία ανιχνευτικών σκυλιών τίθεται υπό τη διοίκηση κάποιας
Μονάδας Πεζικού, Ό Διμοιρίτης αποτελεί το σύμβουλο του Διοικητή και
υποβάλλει εισηγήσεις σχετικές με τη χρησιμοποίηση της Διμοιρίας του.
b. Ο Διμοιρίτης ενημερώνεται, όσο γίνεται νωρίτερα, για τις αποστολές που
σχεδιάζονται. Η έγκαιρη ενημέρωση του παρέχει το χρόνο να επιλέξει το πιο
κατάλληλο Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού για κάθε αποστολή. Παρέχει,
επίσης, στους οδηγούς των σκυλιών τη χρονική ευχέρεια να προετοιμαστούν
οι ίδιοι και τα σκυλιά τους.
c. Όσες φορές χρησιμοποιούνται τα ανιχνευτικά σκυλιά από Τμήματα τα οποία
στο παρελθόν δεν είχαν συνεργαστεί με σκυλιά, πρέπει όλοι οι άντρες των
Τμημάτων να ενημερώνονται λεπτομερειακά πάνω στους περιορισμούς και τις
δυνατότητες των Στοιχείων ανιχνευτικών σκυλιών.
d. Η παρουσία ενός Στοιχείου ανιχνευτικού σκυλιού δημιουργεί ποικίλες
αντιδράσεις σε ένα προσωπικό που δεν έχει εξοικειωθεί στα ανιχνευτικά
σκυλιά. Μερικοί άντρες είναι πιθανό να αισθάνονται υπερβολική ασφάλεια,
ενώ άλλοι, αντίθετα, ταραχή και φόβο. Αυτές οι υπερβολές είναι δυνατό να
ξεπεραστούν, εάν ανατεθεί στον οδηγό του σκυλιού να ενημερώσει την
περίπολο για τον προορισμό του Στοιχείου, τις δυνατότητες, τους
περιορισμούς και τον τρόπο ενέργειας.
e. Ένα Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού τίθεται συνήθως υπό τη διοίκηση ενός
μικρού Τμήματος, για παράδειγμα μιας περιπόλου, για μια ειδική αποστολή.
Στις περιπτώσεις που είναι δυνατό, πρέπει να χρησιμοποιείται το ίδιο πάντοτε
Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού με το κάθε Τμήμα ή περίπολο στις διάφορες
αποστολές. Με το πέρασμα του χρόνου και την προοδευτική εξοικείωση του
305
ανιχνευτικού σκυλιού και των αντρών, θα αυξηθεί και η απόδοση του
Τμήματος.
4. Περιορισμοί των Στοιχείων Ανιχνευτικών Σκυλιών

a. Οι άντρες της περιπόλου δεν πρέπει να σταματήσουν να βρίσκονται σε
εγρήγορση, έστω και εάν έχουν μαζί τους ένα Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού.
Το Στοιχείο αυτό, σχεδόν πάντοτε, είναι σε θέση να ανακαλύψει τον εχθρό,
πριν από τους άντρες, όμως, τόσο ο οδηγός του σκυλιού, όσο και το ίδιο το
σκυλί, υπόκεινται σε περιορισμούς.
(1) Το ανιχνευτικό σκυλί έχει οξύτατη όσφρηση, ακοή και όραση, που
είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε καθετί κινητό. Οι ικανότητες, όμως,
αυτές του σκυλιού επηρεάζονται από τις καιρικές και εδαφικές
συνθήκες, όπως για παράδειγμα από την βροχή, τον καπνό, την
ομίχλη, τη σκόνη, την πυκνή χαμηλή βλάστηση ή τα πυκνά δάση. Η
αποτελεσματικότητα του, επίσης, μειώνεται σε περιοχές με πολύ
θόρυβο και αρκετές κινήσεις.
(2) Τα ανιχνευτικά σκυλιά πρέπει περιοδικά να εκπαιδεύονται. Όσο
αραιότερα, χρονικά, διεξάγεται η εκπαίδευση τους, τόσο μικρότερη
είναι και η απόδοση τους.
(3) Το σκυλί υπόκειται στους ίδιους με τον άνθρωπο παράγοντες. Το
υπερβολικό ψύχος και η θερμότητα μειώνουν την ικανότητα του να
βρίσκεται σε εγρήγορση.
(4) Ο οδηγός του σκυλιού πρέπει συνεχώς να παρακολουθεί τις
αντιδράσεις του ζώου. Επειδή ασφαλώς αυτό είναι δύσκολο να γίνεται
για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, θα χρειαστεί να διατίθενται
δύο Στοιχεία ανιχνευτικών σκυλιών σε περιπολίες μεγάλης διάρκειας,
για καλύτερα αποτελέσματα.
b. Παρά τους προαναφερθέντες περιορισμούς, το Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού
αποτελεί έναν αρκετά πολύτιμο βοηθό, αρκεί βέβαια να λαμβάνονται υπόψη
οι περιορισμοί στους οποίους υπόκειται και τα αποτελέσματα που προκύπτουν
από την πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του.
TMHMA 73.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΥΛΙΩΝ
1. Προετοιμασία
a. Το Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού συναντάται με την περίπολο έγκαιρα, ώστε
να έχει το χρόνο να ακούσει την προειδοποιητική διαταγή και να λάβει μέρος
σ' όλες τις φάσεις της σχεδίασης, της προπαρασκευής και της εκτελέσεως. Ο
οδηγός του σκυλιού, αμέσως με την επιστροφή της περιπόλου, αναφέρει τις
πληροφορίες και παρατηρήσεις του.
b. Ο οδηγός του σκυλιού εισηγείται για τη χρησιμοποίηση του Στοιχείου. Ο
Περιπολάρχης στη διαταγή του περιλαμβάνει σχέδιο χρησιμοποιήσεως του
Στοιχείου.
c. Με τις δοκιμές υποβοηθείται η πλήρης συνεργασία των Στοιχείων
ανιχνευτικών σκυλιών με την περίπολο. Τα μέλη της περιπόλου
εξοικειώνονται με τον τρόπο ενέργειας του Στοιχείου και το σκυλί, με τη
σειρά του, εξοικειώνεται με την οσμή των αντρών και με τους θορύβους και
κινήσεις της περιπόλου (εικόνα 187).
306
2. Κατά την Κίνηση
a. Γενικά, η καλύτερη θέση για το Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού είναι αυτή
μπροστά από την περίπολο. Το Στοιχείο προηγείται της περιπόλου,
ακολουθώντας την κατεύθυνση της κινήσεως που έχει καθοριστεί. Οι
συνθήκες του ανέμου είναι δυνατό να επιβάλλουν να κινείται το Στοιχείο σ'
εκείνη την πλευρά της περιπόλου από την οποία πνέει ο άνεμος, έτσι ώστε να
υποβοηθείται η όσφρηση και η ακοή του σκυλιού (εικόνα 188).
307
b. Η απόσταση, από την οποία το σκυλί μπορεί ν' ανακαλύψει τον εχθρό,
εξαρτάται από την κατεύθυνση και την ταχύτητα του ανέμου, από τις καιρικές
συνθήκες και το έδαφος. Δεν είναι δυνατό να καθοριστεί ο μέσος όρος αυτής
της απόστασης, παρόλα αυτά για αποστάσεις μέχρι 300 μέτρα πρέπει να
αναμένονται καλά αποτελέσματα. Ευνοϊκές συνθήκες επιτρέπουν την
ανακάλυψη του εχθρού σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις. Συμβαίνει όμως και
το αντίθετο, δυσμενείς συνθήκες, (για παράδειγμα άνεμος που πνέει από τα
νώτα), μειώνουν τα όρια μέσα στα οποία είναι αποτελεσματική η όσφρηση
και η ακοή του σκυλιού.
c. Εάν ο άνεμος πνέει από διαφορετική κατεύθυνση από την κατεύθυνση του
εχθρού, ενδέχεται να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την ανακάλυψη του,
γιατί ίσως να είναι αναγκαίες πλάγιες ή λοξές κινήσεις. Μερικές φορές,
μάλιστα, οι πλάγιες ή λοξές κινήσεις μπορεί να γίνουν μόνο από το Στοιχείο
ανιχνευτικού σκυλιού, ενώ η περίπολος συνεχίζει να κινείται κατευθείαν πάνω
στο προσχεδιασμένο δρομολόγιο της.
d. Όταν ο οδηγός του σκυλιού δώσει σήμα ότι το σκυλί έχει βρει τον εχθρό, η
περίπολος σταματά αμέσως και ο Περιπολάρχης πλησιάζει τον οδηγό
ακολουθώντας αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη του σκυλιού, έτσι ώστε να μη
διασπαστεί η προσοχή του. Ο οδηγός του σκυλιού είναι σε θέση, από τις
αντιδράσεις του σκυλιού, να αντιληφθεί κατά προσέγγιση την κατεύθυνση,
απόσταση και θέση του εχθρού. Τα στοιχεία αυτά, τα οποία ο οδηγός βγάζει
μελετώντας τις αντιδράσεις του σκυλιού του, γίνονται και ακριβέστερα, όσο
το σκυλί πλησιάζει προς τον εχθρό.
e. Εάν δεν είναι δυνατό να αναγνωρισθεί η θέση του εχθρού, το Στοιχείο
ανιχνευτικού σκυλιού μπορεί να την εντοπίσει και να την υποδείξει. Σε
τέτοιες περιπτώσεις, όμως, θα πρέπει να παρέχεται προστασία στο Στοιχείο.
3. Στον Αντικειμενικό Σκοπό

a. Το Στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην περιοχή του
αντικειμενικού σκοπού. Μπορεί να εντοπίσει τους σκοπούς και ειδικές θέσεις
και να δώσει πληροφορίες σχετικές με την έκταση της εχθρικής διατάξεως.
Όταν η περίπολος έχει αποστολή αναγνωρίσεως και δεν είναι δυνατό να
προσεγγίσει τον ΑΝΣΚ, το Στοιχείο μπορεί να αναλάβει την εκτέλεση της
αναγνωρίσεως και να λάβει τις απαιτούμενες πληροφορίες. Όταν η περίπολος
έχει αποστολή μάχης, οι πληροφορίες, τις οποίες συλλέγει το Στοιχείο, της
παρέχουν τη δυνατότητα να καταλάβει τις θέσεις της, χωρίς να ανακαλυφτεί,
προτού καταστεί έτοιμη να ενεργήσει την προσβολή.
b. Το στοιχείο ανιχνευτικού σκυλιού δε συμμετέχει στην προσβολή του
αντικειμενικού σκοπού. Σ' αυτή τη φάση, το Στοιχείο εγκαθίσταται στα νώτα
ή σ' ένα πλευρό της περιπόλου, απ' οπού έχει τη δυνατότητα να της παρέχει
ασφάλεια και είναι έτοιμο να τη βοηθήσει στο στάδιο της επιστροφής της.
4. Προστασία του Στοιχείου Ανιχνευτικού Σκυλιού

Το ανιχνευτικό σκυλί κινείται μπροστά από τον οδηγό του, που το συγκρατεί μ' ένα
λουρί. Όσο χρόνο το σκυλί ανιχνεύει, ο οδηγός του πρέπει να έχει τεταμένη την
προσοχή του. Από αυτό προκύπτει το ότι ο οδηγός του σκυλιού δε μπορεί παράλληλα
να οδηγεί το σκυλί, να μελετά τις αντιδράσεις του και να χρησιμοποιεί και τον
ατομικό του οπλισμό. Θα πρέπει, λοιπόν, να ορίζεται πάντοτε ένα μέλος της
περιπόλου, για να συνδράμει και να προστατεύει το Στοιχείο του ανιχνευτικού
σκυλιού.
308
5. Περίπτωση Απώλειας του Οδηγού του Σκυλιού
a. Εάν ο οδηγός του σκυλιού σκοτωθεί ή τραυματισθεί, περιθάλπεται σύμφωνα
με το σχέδιο της περιπόλου. Εάν τα μέλη της περιπόλου τον αφήσουν στον
τόπο που τραυματίστηκε ή σκοτώθηκε, με σκοπό να τον μεταφέρουν
αργότερα, αφήνουν μαζί του και το σκυλί.
Εάν η περίπολος παραλάβει τον οδηγό του σκυλιού και σκυλί, κατά πάσα
πιθανότητα, θ' ακολουθήσει. Στην περίπτωση που το σκυλί δεν ακολουθεί,
ορίζεται ένα μέλος της περιπόλου για να το οδηγήσει με το λουρί.
b. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σκυλί είναι πιθανό να ακολουθήσει αμυντική
στάση και να μην επιτρέπει σε κανένα να πλησιάσει, όταν ο οδηγός του είναι
αναίσθητος ή με κάποιο άλλο τρόπο ανίκανος να ελέγξει το σκυλί. Εάν η
τακτική κατάσταση επιτρέπει, θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια, για
να απομακρυνθεί το σκυλί, ώστε να καταστεί δυνατή η περίθαλψη του
οδηγού. Εάν όμως η κατάσταση δεν επιδέχεται την απώλεια χρόνου ή εάν οι
προσπάθειες απομακρύνσεως αποτύχουν, τότε το σκυλί πρέπει να σκοτωθεί.
Βέβαια, εάν διαπιστωθεί, ότι ο οδηγός έχει πεθάνει, εξυπακούεται ότι δεν
πρέπει να σκοτωθεί το σκυλί. Σ' αυτή την περίπτωση, το σκυλί και το πτώμα
θα αφεθούν εκεί, για να περισυλλέγουν από προσωπικό της Μονάδας
ανιχνευτικών σκυλιών.
6. Κατάλληλη Χρησιμοποίηση του Στοιχείου Ανιχνευτικού Σκυλιού

Η απόδοση του Στοιχείου ανιχνευτικού σκυλιού εξαρτάται από τον Περιπολάρχη. Ο
οδηγός του σκυλιού πρέπει να αφήνεται ελεύθερος να το χρησιμοποιεί με τον
καλύτερο τρόπο. Όσες φορές είναι δυνατό, ο οδηγός αφήνεται να εκλέγει ο ίδιος τη
θέση του στοιχείου μέσα στην περίπολο. Προκειμένου να επιτευχθεί η μεγαλύτερη
δυνατή απόδοση του Στοιχείου, πρέπει να λαμβάνονται προσεκτικά υπόψη οι
εισηγήσεις του.
309
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «Α»
ΣΤΟ ΕΕ7-4
310
ΣΗΜΑΤΟΔΟΣΙΑ ΜΑΧΗΣ
TMHMA 1.
1. Γενικά
a. Σήμερα οι αποτελεσματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη μάχη εξαρτώνται
από την ακριβή και ασφαλή επικοινωνία μεταξύ των τμημάτων.
b. Η Διοίκηση και ο έλεγχος των τμημάτων αυτών επιτυγχάνεται με τα πιο
γρήγορα μέσα επικοινωνιών, τα οποία ανάλογα διατίθενται. Όταν τα
ηλεκτρονικά ή ενσύρματα μέσα δεν είναι αρκετά τότε εγκαθίσταται ένα
εναλλακτικό μέσο επικοινωνίας με ορατή επαφή από σταθμό σε σταθμό.
Κάνοντας χρήση καρπών, χεριών, σημαιών και άλλων μέσων μεταδίδουμε
διαταγές πληροφορίες ή αιτήσεις για ενίσχυση ή υποστήριξη.
2. Τρόποι Σηματοδοσίας
Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενοι τρόποι σηματοδοσίας είναι: χρησιμοποιώντας χέρι-
βραχίονα, με σημαίες και με φωτιστικά βλήματα-συσκευές.
3. Περιορισμοί
Η σηματοδοσία έχει μερικούς περιορισμούς όπως:
a. Η απόσταση και η αξιοπιστία της οπτικής επικοινωνίας περιορίζεται
σημαντικά σε συνθήκες περιορισμένης ορατότητας ή όταν το έδαφος
περιορίζει την παρατήρηση.
b. Μπορεί να κατανοηθούν λανθασμένα.
c. Είναι ευάλωτα στην εχθρική δραστηριότητα και μπορεί να χρησιμοποιηθούν
για παραπλάνηση.
311
312
TMHMA 2.
ΣΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ ΚΑΙ ΧΕΙΡΩΝ ΓΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ
ΤΜΗΜΑΤΑ ΞΗΡΑΣ
1. Γενικά
a. Σήματα τα οποία δείχνονται στις παρακάτω εικόνες και παρουσιάζονται με
ένα απλό βέλος δείχνουν ότι δεν επαναλαμβάνονται συνεχώς, ωστόσο μπορεί
να επαναλαμβάνονται κατά διαστήματα μέχρι η επιθυμητή πράξη εκτελεσθεί.
Σήματα που φαίνονται με διπλά βέλη επαναλαμβάνονται συνεχώς μέχρι να
εκτελεσθεί η επιθυμητή πράξη.
b. Σήματα για την καθοδήγηση οδηγών οχημάτων-ερπυστριοφόρων ή για
πληρώματα τους. Αυτά είναι σήματα με τα χέρια ή με φώτα και
χρησιμοποιούνται για να καθοδηγούν και κατευθύνουν οχήματα.
Αναλάμποντα φώτα χρησιμοποιούνται τη νύχτα και μπλε καλύμματα για να
διατηρήσουν την ορατότητα του οδηγού το βράδυ. Χημικός φωτισμός μπορεί
επίσης να χρησιμοποιηθεί αν και έχει μικρότερα αποτελέσματα στη νυκτερινή
ορατότητα του οδηγού.
2. Αναλυτικά:
a. Σήματα που θα δούμε στο πεδίο της μάχης αλλά και στην εκπαίδευση είναι
αυτά που φαίνονται στη συνέχεια.
b. Η πράξη που εκτελείται είναι γραμμένη με κεφαλαία γράμματα πάνω από το
σχήμα.
(1) ΠΡΟΣΕΧΕ (-Η)
Προεκτείνω το χέρι πλευρικά λίγο πάνω από το
οριζόντιο έχοντας την παλάμη προς τα μπροστά, κινώ
το χέρι προς και από το κεφάλι αρκετές φορές
(2) ΕΙΜΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ (ή ΕΤΟΙΜΟΣ ΝΑ ΚΙΝΗΘΩ ή ΕΙΣΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ)

Εκτείνω το χέρι προς το στρατιώτη στον οποίο κάνω
το σινιάλο, σηκώνω το χέρι σιγά προς τα πάνω
οριζόντια με την παλάμη να βλέπει προς τα έξω.
(3) ΕΠΙΒΙΒΑΣΤΕΙΤΕ
Κάνω δυο-τρεις κινήσεις με το χέρι τεντωμένο προς
τα πάνω έχοντας την παλάμη προς τα πάνω
τεντωμένη.
313
(4) ΑΚΥΡΩΣΤΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΔΙΑΤΑΓΗ (ΟΠΩΣ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΣ ΗΣΑΣΤΑΝ)
Σηκώνω και τα δύο χέρια και σταυρώνω τους καρπούς
πάνω από το κεφάλι έχοντας τις παλάμες ανοιχτές προς
τα εμπρός.
(5) ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ

Σηκώνω και τα δύο χέρια στο οριζόντιο, διπλώνω τους
βραχίονες και τοποθετώ τις παλάμες μπροστά από το
πρόσωπο, έχοντας τες ανοιχτές προς τα εμπρός.
(6) ΞΕΚΙΝΗΣΤΕ ΤΗΝ ΜΗΧΑΝΗ ή ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΟΥ ΝΑ

ΞΕΚΙΝΗΣΕΙΣ
ΗΜΕΡΑ: Προσποιούμαι ότι κινώ μανιβέλα μηχανής
κινώντας το χέρι σε γροθιά, με κυκλική κίνηση στο ύψος
της μέσης μου.
ΝΥΧΤΑ: Κινώ ένα φως να διαγράφει οριζόντιο 8 σε

κάθετο επίπεδο μπροστά απ' το σώμα.
(7) ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ (ALT-STOP)

ΗΜΕΡΑ: Σηκώνω το χέρι προς τα πάνω σε πλήρη έκταση
με την παλάμη προς τα εμπρός. Κρατώ αυτή τη θέση
μέχρι να κατανοηθεί το σήμα.
ΝΥΧΤΑ: Κοινό φως οριζόντια πίσω και μπρος πάνω

στον άξονα προσεγγίσεως αρκετές φορές. Κάνω το ίδιο
σήμα και για να σβήσω μηχανές.
(8) ΑΥΞΗΣΕ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

ΗΜΕΡΑ: Σηκώνω τη γροθιά στο ύψος του ώμου.
Εκτείνω τη γροθιά προς τα πάνω και την επαναφέρω στο
ύψος του ώμου αρκετές φορές.
ΝΥΧΤΑ: Κινώ ένα φως κάθετα μπροστά απ' το σώμα

μου αρκετές φορές.
314
(9) ΠΡΟΩΘΗΘΕΙΤΕ (ή ΒΓΕΙΤΕ ΕΞΩ)
Κοιτώ προς την κατεύθυνση κίνησης κρατώντας το χέρι
οριζόντια σε έκταση προς τα πίσω φέρνω το χέρι πάνω
από το κεφάλι προς τα εμπρός με την παλάμη προς τα
κάτω, οριζόντια δείχνοντας προς την κατεύθυνση.
(10) ΑΝΟΙΞΤΕ - ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΕΙΤΕ

Εκτείνω τα χέρια πάνω απ' το κεφάλι με τις παλάμες
ενωμένες, κατεβάζω σιγά τα χέρια στην οριζόντια θέση.
(11) ΚΛΕΙΣΤΕ
Έχω τα χέρια παράλληλα προς το έδαφος σε έκταση με
τις παλάμες προς τα πάνω, κινώ τα χέρια και τα ενώνω
πάνω απ' το κεφάλι.
(12) ΣΤΡΙΨΕ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΔΕΞΙΑ

Εκτείνω το χέρι οριζόντια προς την κατεύθυνση που
στρίβω πλευρικά με την παλάμη προς τα έξω.
Την νύχτα περιστρέφω φως σχηματίζοντας κύκλο και με
κατεύθυνση προς τα εκεί που στρίβω
(13) ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΕ
ΗΜΕΡΑ: Εκτείνω το χέρι οριζόντια στο πλευρό με την
παλάμη προς τα εμπρός, κινώ το χέρι λίγο προς τα κάτω
αρκετές φορές κρατώντας το τεντωμένο.
ΝΥΧΤΑ: Κρατώ ένα φως στο ύψος του ώμου, το

αναβοσβήνω αρκετές φορές.
(14) ΠΡΟΩΘΗΣΟΥ (ΠΡΟΧΩΡΑ ΜΠΡΟΣΤΑ)

Κουνώ τα χέρια από τους πήχεις προς τα πίσω και προς
τα κάτω με τις παλάμες να κοιτούν το στήθος.
(15) ΚΑΝΕ ΟΠΙΣΘΕΝ

ΗΜΕΡΑ: Κοιτώ προς το όχημα σηκώνοντας τα χέρια
μέχρι τους ώμους με τις παλάμες προς τα εμπρός, κινώ τα
χέρια μπροστά και πίσω.
ΝΥΧΤΑ: Κρατώ ένα φως στο ύψος του ώμου, το

αναβοσβήνω αρκετές φορές.
315
(16) ΜΙΚΡΥΝΕΤΕ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ
ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ
Εκτείνω τους πήχεις προς τα εμπρός με τις παλάμες προς
τα μέσα και ανοιγμένες στο πλάτος των ώμων. Ενώνω τις
παλάμες καθώς τα οχήματα πλησιάζουν και όταν οι
παλάμες ενωθούν σταματούν.
(17) ΣΒΗΣΤΕ ΜΗΧΑΝΕΣ
Εκτείνω το χέρι παράλληλα προς το έδαφος με την
παλάμη ανοιχτή και το κινώ κατά μήκος του σώματος σε
κίνηση σαν να κόβω το λαιμό.
(18) ΑΠΟΒΙΒΑΣΤΕΙΤΕ
Εκτείνω τα χέρια με τις παλάμες προς τα κάτω, κάνω
δύο-τρεις κινήσεις πάνω και κάτω.
(19) ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

Σταυρώνω τους καρπούς στο ύψος του λαιμού έχοντας
τεντωμένο τον δείκτη της μιας παλάμης ενώ την άλλη,
γροθιά.
(20) ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ
Βάζω τη μια παλάμη μέσα στην άλλη στο ύψος του
πηγουνιού.
(21) ΑΣΦΑΛΕΙΣΤΕ - ΑΠΑΣΦΑΛΕΙΣΤΕ (ΣΥΝΔΕΣΗ-ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ)

Για σύνδεση, τοποθετώ τα δύο χέρια το ένα πάνω απ' το
άλλο με τις παλάμες προς τα κάτω πάνω στο κράνος. Τα
χέρια είναι στο ίδιο επίπεδο με το σώμα. Για αποσύνδεση
μετά το σήμα συνδέσεως χωρίζω τα χέρια κινώντας τα
προς τα πλευρά με επαναλαμβανόμενη κίνηση
γλιστρήματος.
(22) ΜΥΝΗΜΑ ΕΛΗΦΘΗ
Κρατώ τη γροθιά προς τα έξω με τον αντίχειρα προς τα
πάνω.
316
c. Πληρώματα φορέων όπλων επικοινωνούν με σήματα. Συχνά τα οπτικά
σήματα είναι το καλύτερο μέσο επικοινωνίας: Αυτά είναι:
(1) ΔΙΑΣΧΙΣΤΕ ΑΡΙΣΤΕΡΑ (ΔΕΞΙΑ) ή ΣΗΚΩΣΤΕ - ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ

Εκτείνω το χέρι προς τον χειριστή του όπλου, κινώ την
παλάμη προς την κατεύθυνση της διορθώσεως που θέλω
(σήκωσε, κατέβασε, δεξιά, αριστερά). Λυγίζω το χέρι
στον καρπό και προεκτείνω ένα δάκτυλο για κάθε
χιλιόμετρο (ή 100 μέτρα) επιθυμητής διορθώσεως.
(2) ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΕ ΠΥΡΑ ή ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΕΙΤΕ
Υψώνοντας το χέρι προς την πλευρά της νέας
κατευθύνσεως το κινώ κατά μήκος του σώματος προς τον
αντίθετο ώμο, έχοντας την παλάμη προς τα εμπρός: μετά
κινώ το χέρι εκτείνοντας το με την παλάμη να Δείχνει
προς τη νέα κατεύθυνση. Για μικρές αλλαγές τελικά στην
κατεύθυνση κινώ το χέρι απ' την τελική θέση στην
επιθυμητή κατεύθυνση.
(3) ΠΥΡ
Έχω το χέρι υψωμένο κάθετα με την παλάμη ανοιχτή
προς τα εμπρός. Ρίχνω το χέρι απότομα στο πλευρό. Εάν
θέλω να πυροδοτήσει ένα μόνο όπλο από ομάδα πρώτα
δείχνω με το χέρι τεντωμένο το όπλο και μετά ρίχνω
απότομα το χέρι στο πλευρό.
(4) ΑΡΧΙΣΤΕ ΠΥΡ ή ΑΛΛΑΞΤΕ ΡΥΘΜΟ ΒΟΛΗΣ

Έχω το χέρι μπροστά από το σώμα με την παλάμη προς
τα κάτω, το κινώ πάνω σε ένα πλατύ οριζόντιο τόξο
αρκετές φορές. Κινώ το χέρι αργά-γρήγορα για αργό-
γρήγορο ρυθμό βολής.
(5) ΠΑΥΣΑΤΕ ΠΥΡ

Σηκώνω το χέρι μπροστά από το πρόσωπο με την παλάμη
προς τα εμπρός και κινώ τον πήχη πάνω-κάτω αρκετές
φορές μπροστά απ' το πρόσωπο.
(6) ΕΚΤΟΣ ΜΑΧΗΣ

Χτυπώ τη γροθιά του ενός χεριού αρκετές φορές γρήγορα
πάνω στην παλάμη του άλλου χεριού.
d. Σήματα για σχηματισμούς μάχης χρησιμοποιούνται από διοικητές τμημάτων

για να ελέγξουν την κίνηση αντρών, ομάδων και τμημάτων. Αυτά τα σήματα
επίσης χρησιμοποιούνται και για στοιχεία ΔΜ τα οποία αναλαμβάνουν
αποστολές. Επίσης χρησιμοποιούνται για την καθοδήγηση κινήσεως
317
οχημάτων και διμοιριών. Όταν οι αποστάσεις μεταξύ των οχημάτων
μεγαλώσουν οι σημαίες χρησιμοποιούνται σαν προέκταση των χεριών για να
δείξουν σήματα. Αυτά είναι:
(1) ΣΚΟΡΠΙΣΤΕΙΤΕ (ΣΕ ΔΙΑΣΠΟΡΑ)

Εκτείνω οριζόντια και στο ύψος του κεφαλιού μου το
χέρι, κινώ μαζί τον βραχίονα με τον καρπό μπροστά
αριστερά-δεξιά και πίσω με την παλάμη προς την
κατεύθυνση κάθε κινήσεως.
(2) ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΜΕ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΜΕ ή ΠΡΟΩΘΗΣΟΥ

Δείχνω προς στρατιώτες ή τμήματα: γνέφω
κρατώντας το χέρι οριζόντια μπροστά με την παλάμη
προς τα πάνω και την κινώ προς το σώμα.
(3) ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ή ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ

Σηκώνω το χέρι κάθετα πάνω από το κεφάλι με την
παλάμη προς τα εμπρός και το κουνώ σε μεγάλους
οριζόντιους κύκλους. (Μετά το σήμα δείχνω την
τοποθεσία ή χώρο συγκεντρώσεως - ανασυντάξεως).
(4) ΕΦ' ΟΠΛΟΥ ΛΟΓΧΗ

Προσποιούμαι την κίνηση του δεξιού χεριού
βγάζοντας την ξιφολόγχη από τη θήκη και βάζοντας
την πάνω στο όπλο.
(5) ΑΥΞΗΣΕ ΤΑΧΥΤΗΤΑ, ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΕ ΧΡΟΝΟ ή ΤΡΕΞΕ

Σηκώνω τη γροθιά στον ώμο. Τινάζω τη γροθιά προς
τα πάνω σε πλήρη έκταση του χεριού και την
επαναφέρω στο ύψος του ώμου, το επαναλαμβάνω
γρήγορα πολλές φορές.
(6) ΠΑΡΕ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΡΥΘΜΟ ΒΑΔΙΣΜΑΤΟΣ (4 MIL/H)

Εκτείνω το χέρι οριζόντια προς το πλευρό με την
παλάμη μπροστά και κινώ το χέρι λίγο προς τα κάτω
αρκετές φορές, κρατώντας το τεντωμένο. Δεν
σηκώνω το χέρι πάνω απ' την οριζόντια θέση. Αυτό
είναι το ίδιο σήμα όπως το ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΕ όταν
κατευθύνεις οχήματα. Η διαφορά είναι ότι η σημασία
πρέπει να κατανοηθεί από την περίπτωση στην οποία
χρησιμοποιείται.
318
(7) ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΟΨΗ
Κρατώ το τυφέκιο σε θέση «σκοπεύσεως» στο ύψος
του ώμου και το κατευθύνω προς τον εχθρό.
(8) ΚΑΛΥΦΘΕΙΤΕ
Εκτείνω το χέρι σε γωνία 45 μοιρών πλευρικά πάνω,
από την οριζόντια θέση με την παλάμη προς τα κάτω
και μετά χαμηλώνω το χέρι προς το πλευρό.
(9) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΜΕ ΤΗ ΒΑΣΗ ΠΙΣΩ

Εκτείνω τα χέρια προς τα κάτω και στα πλευρά σε
γωνία 45 μοιρών κάτω από την οριζόντια θέση, με τις
παλάμες προς τα εμπρός.
(10) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΜΕ ΤΗ ΒΑΣΗ ΕΜΠΡΟΣ

Σηκώνω τα χέρια και τα προεκτείνω 45 μοίρες πάνω
από την οριζόντια θέση.
(11) ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΧΘΕΙΤΕ
Εκτείνω τα χέρια παράλληλα προς το έδαφος.
(12) ΑΛΛΑΞΤΕ ΘΕΣΕΙΣ

Σηκώνω το χέρι πάνω από το κεφάλι και το
περιστρέφω σε μικρό κύκλο.
(13) ΚΛΙΜΑΚΙΔΟΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Εκτείνω το δεξί χέρι και το υψώνω 45 μοίρες πάνω
από τον ώμο. Εκτείνω το αριστερό χέρι 45 μοίρες
κάτω από το οριζόντιο δείχνοντας προς το έδαφος.
(14) ΚΛΙΜΑΚΙΔΟΝ ΔΕΞΙΑ

Εκτείνω το αριστερό χέρι και το υψώνω 45 μοίρες
πάνω από τον ώμο. Εκτείνω το δεξί χέρι 45 μοίρες
κάτω από το οριζόντιο δείχνοντας προς το έδαφος.
319
(15) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΦΑΛΑΓΓΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ
Εκτείνω τα χέρια έτσι ώστε οι βραχίονες να είναι
παράλληλοι προς το έδαφος και οι πήχεις να είναι
κατακόρυφοι. Υψώνω τα χέρια έτσι ώστε να είναι
εντελώς σε έκταση πάνω από το κεφάλι.
Επαναλαμβάνω.
(16) ΦΑΛΑΓΓΑ
Σηκώνω και εκτείνω το χέρι πάνω από το κεφάλι. Το
κινώ αριστερά και δεξιά. Συνεχίζω μέχρι να
εκτελεστεί ο σχηματισμός.
(17) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΑΡΑΙΑΣ ΦΑΛΑΓΓΑΣ

Εκτείνω τα χέρια παράλληλα στο έδαφος. Λυγίζω
τους αγκώνες μέχρι οι πήχεις να γίνουν κάθετοι.
Επαναλαμβάνω
Σχηματισμοί κινήσεως μηχανοκινήτων τμημάτων. Σήματα για κίνηση

μηχανοκινήτων χρησιμοποιούνται για να προσδιορίσουν τον τρόπο ελιγμού που
χρησιμοποιεί το τμήμα.
(18) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΕ ΦΑΛΑΓΓΑ ΠΟΡΕΙΑΣ

Εκτείνω το χέρι πάνω από το κεφάλι και το κινώ σε
έναν κύκλο από τον ώμο.
(19) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΒΕΛΟΥΣ

Εκτείνω τα χέρια και τα σηκώνω πάνω-κάτω.
(20) ΠΑΡΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΓΙΑ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΕΤΕ ΠΥΡΑ ΝΑ

ΚΑΛΥΨΕΤΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΜΟΥ
Εκτείνω το ένα χέρι σε 45 μοίρες γωνία και λυγίζω
τον αγκώνα χτυπώντας το κράνος μου με την παλάμη.
(21) ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Εκτείνω το χέρι προς τα αριστερά και το σηκώνω
πάνω-κάτω.
320
(22) ΠΗΓΑΙΝΕ ΔΕΞΙΑ
Εκτείνω το χέρι δεξιά και το σηκώνω πάνω - κάτω.
Σήματα χρησιμοποιούνται για να ξεκινούν ασκήσεις μάχης στις οποίες ζητούνται

γρήγορες αυτοματοποιημένες αντιδράσεις από μικρού κλιμακίου τμήματα. Είναι:
(23) ΠΑΡΕ ΕΠΑΦΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Εκτείνω το αριστερό χέρι παράλληλα προς το έδαφος.
Λυγίζω το χέρι ώσπου ο πήχης να γίνει κάθετος.
Επαναλαμβάνω
(24) ΠΑΡΕ ΕΠΑΦΗ ΔΕΞΙΑ

Εκτείνω το δεξί χέρι παράλληλα με το έδαφος.
Λυγίζω το χέρι ώσπου ο πήχης να γίνει κάθετος.
(25) ΚΙΝΗΘΕΙΤΕ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Εκτείνω και τα δύο χέρια παράλληλα με το έδαφος.
Υψώνω το δεξί χέρι μέχρι να πάει πάνω απ' το
κεφάλι. Επαναλαμβάνω.
(26) ΚΙΝΗΘΕΙΤΕ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ (ΔΕΞΙΑ-ΑΡΙΣΤΕΡΑ ή ΠΙΣΩ)
ΕΠΙΤΕΘΕΙΤΕ ή ΚΑΝΑΤΕ ΠΥΡΑ ΕΦΟΔΟΥ
Υψώνω την γροθιά μου στο επίπεδο του ώμου και την
τινάζω αρκετές φορές προς την κατεύθυνση ενέργειας
(δεξιά - αριστερά - πίσω).
(27) ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ

Λυγίζω τα χέρια με τους πήχεις σε γωνία 45 μοιρών.
Ενώνω πάνω από το κεφάλι τους καρπούς και
επαναλαμβάνω.
(28) ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ

Εκτείνω τα χέρια έχοντας τον καρπό γροθιά. Λυγίζω
τα χέρια στους αγκώνες να έρθουν πάνω από τους
ώμους. Επαναλαμβάνω.
321
e. Σήματα δια χειρών και βραχιόνων χρησιμοποιούνται από περιπόλους Πεζικού
που εκτελούν αποστολές, αναγνωρίσεως και ασφαλείας. Επιτυχείς περιπολίες
απαιτούν σήματα τα οποία είναι ευκόλως κατανοητά από όλους τους άνδρες
της περιπόλου. Αυτά είναι:
(1) ΚΑΝΕ ΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟΝ ΧΑΡΤΗ

Δείχνω με τον δείκτη του ενός χεριού την παλάμη του
άλλου χεριού.
(2) ΜΕΤΡΗΣΕ ΒΗΜΑΤΑ

Χτυπώ ελαφρά τη φτέρνα από το άρβυλο συνεχώς με
ανοιχτή την παλάμη.
(3) ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΘΕΙ ΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΑΣΥΡΜΑΤΟΥ

Σηκώνω το χέρι στο αυτί έχοντας τον αντίχειρα και το
μικρό δάκτυλο ανοιχτά στο αυτί και στόμα
αντίστοιχα και τα υπόλοιπα δάκτυλα κλειστά.
(4) ΜΕΤΡΗΣΕ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ (ΜΕΤΡΗΘΕΙΤΕ)

Χτυπάω ελαφρά το πίσω μέρος του κράνους συνεχώς
με ανοιχτό χέρι.
(5) ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

Τραβώ το δεξί χέρι έχοντας την παλάμη προς τα κάτω
κατά μήκος του λαιμού σε μια κίνηση σαν να κόβω το
λαιμό από αριστερά προς τα δεξιά. Η κίνηση είναι η
ίδια όπως ΣΒΗΣΤΕ ΜΗΧΑΝΕΣ. Η διαφορά είναι
στη σημασία της καταστάσεως που χρησιμοποιείται.
(6) ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΘΕΙΤΕ
Υψώνω τη γροθιά στο ύψος του κεφαλιού μου
322
f. Σήματα χρησιμοποιούνται για κυκλοφοριακό έλεγχο οχημάτων-
ερπυστριοφόρων από εξουσιοδοτημένο προσωπικό. Την νύχτα τα σήματα
αυτά δίνονται με ηλεκτρικό φακό. Αυτά είναι:
(1) ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟ

ΔΕΞΙΑ
Στέκομαι αντικρίζοντας τα οχήματα με τα χέρια
υψωμένα στους ώμους και τις παλάμες προς τα
οχήματα
(2) ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΕΤΑΙ

ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΕΝΑ
Στέκομαι προς τα οχήματα με το χέρι υψωμένο και
την παλάμη ανοιχτή.
(3) ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΜΕ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΠΛΑΤΗ ΜΟΥ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ
Στέκομαι με την πλάτη προς τα οχήματα το χέρι
υψωμένο και την παλάμη ανοιχτή. Γυρνώ το πάνω
μέρος του σώματος ώστε η παλάμη μου να είναι
προς τα οχήματα.
(4) ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΠΟ ΔΕΞΙΑ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ (ΑΡΙΣΤΕΡΑ)

Στέκομαι με τη δεξιά (αριστ.) πλευρά να κοιτάει
την κυκλοφορία, έχω το αριστερό (δεξιό) χέρι σε
έκταση με την παλάμη ανοιχτή και λυγισμένο προς
τα πάνω. Το δεξί (αριστ.) χέρι είναι παράλληλο με
το έδαφος και λυγισμένο στον αγκώνα ώστε η
παλάμη στο επίπεδο του ώμου να βρίσκεται
μπροστά στο στήθος μου.
g. Επιπλέον από το προσωπικό ελέγχου κυκλοφορίας οι επικεφαλείς φαλαγγών

χρησιμοποιούν σήματα με χέρια για να δώσουν εντολές. Όπως:
(1) ΑΝΟΙΞΤΕ (ΜΕΓΑΛΩΣΤΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΟΧΗΜΑΤΩΝ)

Εκτείνω το αριστερό χέρι οριζόντια στο πλευρό με
την παλάμη προς τα εμπρός μετακινώ το χέρι προς τα
κάτω σε γωνία 45 μοιρών από το οριζόντιο, το
επαναλαμβάνω αρκετές φορές.
(2) ΚΛΕΙΣΕ (ΕΛΛΑΤΩΣΤΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ)

Εκτείνω το αριστερό χέρι στο πλευρό στο οριζόντιο
με την παλάμη προς τα πάνω. Σηκώνω το χέρι κάθετα
και το επαναλαμβάνω πολλές φορές.
323
(3) ΠΡΟΣΠΕΡΑΣΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΚΙΝΗΣΗ
Εκτείνω το αριστερό χέρι με την παλάμη προς τα
εμπρός και κάνω μεγάλους κύκλους περιστρέφοντας
το χέρι στη φορά των δεικτών του ωρολογίου από τον
αγκώνα.
(4) ΚΑΝΕ ΟΠΙΣΘΟΠΟΡΕΙΑ (ΠΗΓΑΙΝΕ ΟΠΙΣΘΕΝ)

Βλέποντας προς τα οχήματα σηκώνω το χέρι στο
ύψος του ώμου μπροστά από το σώμα, με την παλάμη
προς τα εμπρός. Εκτείνω το χέρι μπροστά σε πλήρη
έκταση σαν να σπρώχνω κρατώντας την παλάμη προς
τα μπροστά. Το σήμα γίνεται αφού το όχημα του
επικεφαλής πρώτα ακινητοποιηθεί.
TMHMA 3.
ΣΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΣΗΜΑΙΩΝ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
1. Γενικά
a. Σήματα με σημαίες χρησιμοποιούνται σε μηχανοκίνητες μονάδες για έλεγχο
και ως εναλλακτικό μέσο επικοινωνίας με τα τμήματα τους. Κάθε όχημα
μάχης είναι εφοδιασμένο με μία συλλογή από σημαίες: μία κόκκινη, μία
κίτρινη και μια πράσινη. Σήματα με σημαίες μπορούν να γίνονται
χρησιμοποιώντας μια σημαία ή συνδυασμό 2-3 σύμφωνα με προκαθορισμένο
κώδικα. Τα σήματα με σημαίες αφού γίνουν κατανοητά επαναλαμβάνονται
για επιβεβαίωση λήψης και εκτελούνται αμέσως.
b. Οι σημαίες χρησιμοποιούνται επίσης για να:
(1) Χαρακτηρίζουν θέσεις οχημάτων.
(2) Αναγνωρίζουν ακινητοποιημένα οχήματα.
(3) Προειδοποιούν για προελαύνοντα εχθρό.
(4) Ελέγχουν και καθοδηγούν κυκλοφοριακή κίνηση.
c. Χρησιμοποιώντας σημαίες χωριστά ανάλογα με το χρώμα έχουν την
παρακάτω σημασία:
(1) ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ή ΕΧΘΡΟΣ ΕΝ ΟΨΗ
(2) ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΛΑ ΕΝΤΑΞΕΙ, ΕΤΟΙΜΟΣ ή ΚΑΤΑΛΑΒΑ
(3) ΚΙΤΡΙΝΗ ΟΧΗΜΑ ΕΚΤΟΣ ΜΑΧΗΣ ή ΜΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ
d. Σήματα που χρησιμοποιούνται όπως πιο πάνω είναι:
(1) ΕΠΙΒΙΒΑΣΤΕΙΤΕ
324
(2) ΑΠΟΒΙΒΑΣΤΕΙΤΕ
(3) ΑΠΟΒΙΒΑΣΤΕΙΤΕ ΚΑΙ ΚΑΝΤΕ ΕΦΟΔΟ
(4) ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΕΙΤΕ ή ΚΙΝΗΘΕΙΤΕ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ
(5) ΞΕΚΙΝΗΣΤΕ
(6) ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΠΒΧ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
e. Σημαίες χρησιμοποιούνται σε πεδία βολής για να υποδείξουν την κατάσταση

που βρίσκονται. Μια κόκκινη σημαία σε ένα σημείο ελέγχου υποδεικνύει ότι
το πεδίο βολής λειτουργεί και εκτελείται βολή, ενώ μια πράσινη υποδεικνύει
το αντίθετο. Όπως παρακάτω φαίνεται και αντίστοιχα σημαίνουν:
325
(1) ΟΠΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΝΑ ΒΑΛΛΟΥΝ
(2) ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΠΥΡΑ
(3) ΕΚΤΕΛΕΙΤΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΒΟΛΗ ή ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΠΥΡΑ
(4) ΕΜΠΛΟΚΗ - ΟΠΛΑ ΑΠΟΓΕΜΙΣΜΕΝΑ
(5) ΕΜΠΛΟΚΗ - ΟΠΛΑ ΓΕΜΑΤΑ
TMHMA 4.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΜΑΧΗΣ
Κατά την εκπαίδευση, όπου σήμερον διατίθεται επάρκεια χρόνου για την εκμάθηση
των βασικών αντικειμένων εκπαιδεύσεως του μαχητή διδάσκονται οι σχηματισμοί
μάχης.
Παρακάτω δίδονται μερικά παραδείγματα σχηματισμών καθώς και τα αντίστοιχα
οπτικά σήματα που προκαλούν την εκτέλεση τους.
326
(1) Ενδεικτικός Σχηματισμός Ομάδος ΤΦ σε ρόμβο
(2) Ενδεικτικός Σχηματισμός Ομάδος ΤΦ σε ακροβολισμό
(3) Ενδεικτικός Σχηματισμός Ομάδος ΤΦ σε φαλαγγίδια (φάλαγγα

πορείας)
(4) Μετωπική Ενέργεια από τον Σχηματισμό της Διμοιρίας Τυφεκ. σε

τρίγωνο με τη βάση εμπρός.
327
(5) Ελιγμός αριστερά από το Σχηματισμό της Δρίας Τυφεκ. σε τρίγωνο με
τη βάση πίσω.
(6) Ελιγμός αριστερά από το Σχηματισμό της Δρίας Τυφεκ. κλιμακηδόν
328
(7) Ελιγμός δεξιά από το Σχηματισμό της Δρίας Τυφεκ. κατά ομάδες
διαδοχικά.
(8) Σχηματισμός Δρίας κατά Ομάδες Κλιμακηδόν
ΚΛΙΜΑΚΗΔΟΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
1. Δυσχέρειες στην άσκηση της Διοίκησης.
2. Αργή κίνηση ειδικά κάτω από συνθήκες
περιορισμένης ορατότητας.
3. Παροχή μεγάλου όγκου πυρός προς το
μέτωπο και προς το πλευρό της
κλιμακώσεως.
4. Χρήση προς προστασία ακάλυπτου ή
εκτεθειμένου πλευρού.
(9) Σχηματισμός Πεζοπόρου Δρίας Τυφεκ.

Κατά Ομάδες συμπαρατεταγμένες
Τρίγωνο. Βάση εμπρός.
Κατά διαδοχικές ομάδες
329
(10) Σχηματισμός Δρίας σε Τρίγωνο με τη Βάση Εμπρός
(a) Διευκολύνει την κίνηση προς λήψη σχηματισμού

Δρίας συμπαρατεταγμένες κατά ομάδες.
(b) Παρέχει μεγάλη ισχύ πυρός προς το μέτωπο και
τα πλευρά.
(c) Χρησιμοποιείται όταν ο εχθρός βρίσκεται προ
του μετώπου και η Δύναμη και η θέση του είναι
ρευστή. Είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί όταν
διασχίζουμε μεγάλα τμήματα αναπεπταμένου
εδάφους.
(11) Σχηματισμός Δρίας κατά Ομάδες Συμπαρατεταγμένες

1. Δυσχέρεια σε ενάσκηση Διοικήσεως
2. Μέγιστη ισχύς πυρός προς το μέτωπο
3. Χρήση κατά την έφοδο σε εκκαθαριστικές
επιχειρήσεις και διέλευση μικρών τμημάτων
σε αναπεπταμένο έδαφος.
ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ ΣΥΜΠΑΡΑΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ
330

Ατομική Εκπαίδευση στα της Μάχης Περίπολα PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ατομική Εκπαίδευση στα της Μάχης Περίπολα PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ

ΑΘΗΝΑ, ΜΑΙΟΣ 1996

ΘΕΜΑ: Εγχειρίδια Εκστρατείας

1. Το ΕΕ 7-4 με τίτλο «Ατομική Εκπαίδευση στα της Μάχης-Περίπολοι», το οποίο

Υπτγος Αριστ. Παρασκευόπουλος

ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΕΕ 7 – 4

Α/Α ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ταξχος Ηλίας Ανδρεάκος

Ημερομηνία Αυτός που καταχώρησε την τροποποίηση

3. Το Καθήκον του Στρατιώτη ως Ατόμου μέσα στο Σύνολο

5. Γενικά περί Προγραμμάτων Εκπαιδεύσεως.

Α/Α Χρόνος Αντικείμενα Παραπο Χώρος ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

2. Η Μορφή της Εκπαιδεύσεως

1 Χαράδρα 7 Οχετός 13 Φαράγγι

1. Κάλυψη και Απόκρυψη

Εικόνα 1α. Προστασία από το Εχθρικό Πυρ

2. Τρόποι Ατομικής Αποκρύψεως

Το πίσω περιβάλλον είναι δυνατό ν' αποτελείται από δέντρα, θάμνους,

2. Εκλογή Θέσεως Μάχης

3. Κατάληψη Θέσεων Μάχης

4. Απόκρυψη των Θέσεων Μάχης

Εικόνα 6. Παραλλαγή Κράνους και Εξαρτήσεως

(c) Το πρόσωπο και τα χέρια, με τη λευκότητα της επιδερμίδας,

3. Μέθοδοι Εκτιμήσεως Αποστάσεων.

(3) Η ακίδα του στοχάστρου του τυφεκίου 0,30" Μ1 καλύπτει όρθιο

1000M 100 ´ 200

(3) Από το σημείο όπου επιτεύχθηκε η κάλυψη του διαστήματος

Εικόνα 10. Διαχωρισμός του Εδάφους κατά τη Σπουδή του.

2. Σχεδιαγράμματα Επισημάνσεως Εδάφους

c. Όταν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε το σχεδιάγραμμα επισημάνσεως το

3. Ασκήσεις Σπουδής και Επισημάνσεως

2. Μέθοδοι Καταδείξεως Στόχων

2. Τεχνική των Κινήσεων κατά την Ημέρα

Η κίνηση αυτή μπορεί να εκτελεσθεί ακόμα και αν το όπλο κρατιέται

(3) Προχώρηση με τα Χέρια και τα Γόνατα

4. Οι Μετακινήσεις του Στρατιώτη στη Διάρκεια της Μάχης

Εικόνα 21. Προσανατολισμός με τον Ήλιο και το Ρολόι

(2) Μέθοδος της Ίσης Σκιάς

2. Τήρηση της Κατευθύνσεως

1. Χρησιμοποίηση του Οπλισμού

2. Μέτρα Ασφαλείας κατά την Ημέρα

1. Δυνατότητα Όρασης τη Νύχτα

2. Τα Μάτια Μοιάζουν με τη Φωτογραφική Μηχανή

a. Τα κωνία δίνουν στο άτομο τη δυνατότητα να διακρίνει τα χρώματα, τα

4. Η Όραση στη Διάρκεια της Νύχτας

Βλέπετε στην ευθεία το αντικείμενο, έτσι που η

Εικόνα 27. Όραση Ημέρας

c. Επισκόπηση είναι η χρησιμοποίηση της έκκεντρης οράσεως για την

Εικόνα 29. Επισκόπηση με Μικρές Απότομες Κινήσεις

Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Νυχτερινή Όραση

5. Διατήρηση της Νυχτερινής Οράσεως

Εικόνα 30. Αποφυγή Κορυφογραμμών

1. Κανόνες κατά την Κίνηση

2. Τρόποι Κινήσεως Χωρίς Όπλο

4. Διάβαση Εμποδίων τη Νύχτα

d. Μπορούμε να περάσουμε από πάνω ένα χαλαρό συρματόπλεγμα ή

1. Χρησιμοποίηση Ατομικού Οπλισμού.

2. Ατομικά Μέτρα Ασφάλειας κατά τη Νύχτα

1. Είδη Αθόρυβων Όπλων και Χρησιμοποίηση τους.

3. Η Κάλυψη και η Απόκρυψη

Για να γίνει αυτή η επένδυση χρειάζονται πολλά κλαδιά, τσεκούρι για το

Εικόνα 45. Σκέπαστρο Θέσης Μάχης