Kerkbode
20 Maart 2020
Vandag se kerkkoerant vir vandag se kerkmense
‘Só ’n kerk
tel nie koppe’
D
iep betrokkenheid by gemeen­
skappe en ’n “ekologiese beke­
ring” is twee van die goed wat
kerkleiers vir die NG Kerk toewens.
“Die kerk van die toekoms tel nie
hoe­veel mense daag op as jy hulle nooi
nie, maar tel hoeveel keer is ons in die
gemeenskap betrokke,” het dr Frederick
Marais tydens sy deelname by ’n uur­
lange paneelgesprek oor die toekoms
van die NG Kerk by vanjaar se Woord­
fees op Stellenbosch gesê.
“Dit is hoe die kerk oorspronklik
opgesit is en ek wonder of dit nie is
waarheen ons op pad is nie,” het Marais
te midde van ’n spontane applous deur
som­mige in die gehoor van sowat 120
mense in die Boektent in Ryneveld­
straat gesê. Marais is ’n predikant in
sinodale diens verantwoordelik vir teo­
logiese op­lei­ding en was een van drie
paneellede wat op 11 Maart genooi is
om te praat oor “toekoms-scenario’s vir
die NG Kerk”.
Kerk het ’n rol te speel
“Die NG Kerk word dikwels afgemaak
as irrelevant, en tog bly mense geweldig
geïnteresseerd om oor die wel en wee
van die ou kerkie te gesels en ons is weer
daarmee besig,” het dr Johan van der
Merwe, deeltydse leraar by Moeder­kerk
op Stellenbosch en gespreksleier, ter in­
leiding gesê. By hom en Marais op die
verhoog was ook ds Nioma Venter,
ondervoorsitter van die Algemene Si­
www.kerkbode.co.za l facebook.com/kerkbode Deel 204 – Nommer 4
Dit blom in Nam!
no­de. Venter het verwys na klimaatsver­
andering en ekologiese nood. “Die beste
handvatsel wat ons hierop kan kry, is
ons ervaring met Dag Zero (die water­
verbruikstrategie wat in die Wes-Kaap
gevolg is om te keer dat die stad se wa­
terbronne opdroog). Ons het almal be­
sef ons kan nooit weer met water op
dieselfde manier omgaan nie.” Sy meen
die kerk het ’n rol te speel: “Ons het ’n
groepie jong dominees wat werk aan ’n
handleiding wat gemeentes aanmoedig
om by ekologiese projekte betrokke te
raak.” Oor die tema-vraag van die ge­
sprek het Venter vertel hoe sy van
4-jarige ouderdom op Sondae die kerk­
klok saam met haar oupa, wat koster
was, gelui het. In hierdie baie sterk
tradisie het sy grootgeword. Maar die
toekoms lyk baie anders. “Ek sien oor
tien jaar ’n baie minder van ’n tradisio­
nele kerk. Mense sal hulleself mettertyd
uitsorteer en dan besluit of hulle asso­
sieer of distansieer,” het Venter gesê. “Ek
dink die samekoms van gelowiges sal
altyd bestaan en ek wil dit sê uit my oor­
tuiging dat God ’n verhoudingswese is.
Ek dink nie ons is gemaak om Hom al­
leen te aanbid nie. Ek hoop en ek glo dat
ons meer divers sal wees en dat die
diens­baarheidskarakter van die kerk Van oraloor in Namibië kom berigte van lank verwagte milde reëns. Op die foto is die
meer relevant sal wees.” Lelie­pan naby Maltahöhe – 700 ha water en blomme! Die lelies kom op as die pan water
Marais het oor debat in die kerk gesê: kry en blom vier dae lank. Vanjaar staan die pan kant en wal en dit is net lelies waar ’n
“Dit is nie ’n maklike gesprek nie, want mens kyk. Tog is daar nog baie plekke in die sentraal-suide en suide wat steeds min of
geen reën gehad het nie. Ons bid saam met die mense vir uitkoms vir mens en dier.
men­se het geloofsoortuigings wat hulle
Foto: Derek Vermeulen. Teks: Thijs van der Merwe
Vervolg op bl 4
KUNS: Onderhoud met
Marius Lourens bl 10
Gestig in 1849
 2 ASM
Selfdegeslagbesluit: Nuwe gids
wil sinodes en lidmate help
E
nige twyfel dat die NG Kerk al de­
kades worstel met die kwessie van
homoseksualiteit word uit die
weg geruim in ’n nuwe gidsboekie wat
ontwikkel is om die jongste besluit oor
die saak toe te lig.
Die gids is ontwikkel om die kerk se
tien streeksinodes te help om met ge­
meentes en lidmate gesprek te voer oor
die 2019-sinodebesluit oor selfdegeslag­
verbintenisse.
Die span van ses wat die gids ontwik­
kel het, sal dit self op uitnodiging na
streeksinodes neem, volgens dr Pieter
van der Walt, een van die samestellers.
’n Konsepweergawe van die gids is op
4 Maart in Benoni deur lede van die
Goudland: ‘Ons betaal wat ons kan’
G
oudland sal tot die Algemene
Sinode bydra “wat hulle kan” en
wil die band behou met die Al­
gemene Sinode, berig Danie Mouton uit
Benoni waar die Algemene Sinodale
Moderamen vandeesweek vergader het.
Dit volg op ’n vroeëre skrywe van
Goudland wat aandui dat hulle bydrae
tot die Algemene Sinode weerhou sal
word. Goudland se voorsitter, ds Johan
Brink, het verduidelik dit was ’n tyde­
like noodmaatreël ná twee groot ge­
meentes aangedui het hulle gaan nie
langer vir die Algemene Sinode fondse
gee nie. Goudland wou dus die eenheid
mo­de­ramen bespreek.
Ds Heerden van Niekerk, die same­
roeper van die span wat in opdrag van
die Algemene Sinode opgetree het, vat
die doel met die gids saam: “Ons opdrag
is om te verduidelik hoe die Algemene
Sinode tot die 2019-besluit gekom het.
Ons is bereid om te luister, om vrae te
beantwoord en toeligting en agtergrond
te verskaf.”
Die gids gaan haal die storie by 1986
toe homoseksualiteit vir die eerste keer
op die agenda van die kerk se Algemene
Sinode verskyn het, maar poog om ’n
balans te vind tussen te veel en te min
konteks en detail oor die agtergrond
van hierdie besluit wat tot verdeling in
met hulle gemeentes herstel en het daar­
om op hulle beurt die bydrae tydelik
teruggehou, berig Mouton in Grens.Pos,
die NG Kerk in Oos-Kaapland se sino­
da­le nuus­brief. Die gemeentes wat wel
tot die Algemene Sinode wil bydra se
fond­se sal oorbetaal word. Goudland
sal dus heel moontlik nie hulle volle by­
drae kan gee nie.
Brink het ook verduidelik dat Goud­
land nie wil wegbreek van die NG Kerk
nie. Inteendeel, hulle wil daarbinne bly.
Die vraag is egter wat in die toekoms die
verhouding met die Algemene Sinode
sal wees. Goudland sal as sinode vou in­
die kerk gelei het.
Die A5-dokument kyk na dinge soos:
• Die pad van die NG Kerk met selfde­
geslagverhoudings sedert 1986.
• Skrifhantering en ’n geskiedenis van
teologiese verskille in die kerk.
• Hoe die kerk dink oor “kern-” en
“randsake” en reageer op onderlig­
gende verskille.
• Bybelse tekste oor “onderlinge een­
heid”.
• ’n “Christelike styl” van gesprek.
Ds Nelis Janse van Rensburg, modera­
tor van die Algemene Sinode, het daar­
op gewys dat die dokument nie bedoel
is om lesers van ’n bepaalde standpunt
dien die protes nie hanteer word nie. ’n
Soort dubbele struktuur sal moontlik
geskep moet word wat voorsiening
maak vir gemeentes wat teen die Alge­
me­ne Sinode se besluit is, en diegene
wat daarvoor is, het Brink gesê.
Die Goudland Sinode het ’n geskil
met die Algemene Sinode se besluit ver­
klaar. Die inhoud van hierdie geskil
moet nog uitgewerk word. Die sinode
het tyd nodig om dit helder te formu­
leer, het Brink gesê.
Die ASM het besluit om die Goud­
landse Sinode te bly omarm en te onder­
steun.
20 Maart 2020
te oortuig nie, maar om ruimte te skep
vir gelowiges om volgens hulle oortui­
gings op te tree.
In ’n terugvoersessie oor die doku­
ment het dr Fanie Cronjé, predikant van
die NG gemeente Riviera-Jakaranda in
Pretoria, die gids verwelkom as hulp­
middel “vir lidmate wat nie allergies vir
lees is nie”. Dr Frederick Marais het gesê
die gids werp lig op die belangrikheid
van die “hermeneutiese vermoë” van
leraars.
Die samestellers het die mandaat om
die enkele voorstelle wat op 4 Maart van
die vloer by die ASM-vergadering ge­
hoor is, by te werk en die dokument te
voltooi en te versprei.
Omvang van
ons sonde?
O
nlangs preek ’n ouer dominee
by sy gemeente en sê dit wil lyk
asof die NG Kerk “redelik
slaag” wanneer dit kom by die bedie­
ning van versoening tussen God en
mens, vertel ds Rudi Swanepoel. Maar,
herroep Swanepoel die besoeker se
bood­skap: “Dit wil vir hom lyk asof die
kerk nie so goed slaag wanneer dit kom
by die bediening van versoening tussen
mens en mens nie”.
Juis dit was een van die gespreks­
punte by die vergadering van die mo­
deratuur wat van 3-5 Maart in Benoni
gehou is. En Swanepoel, van die An­
drew Murray-gemeente in Johannes­
burg, was ’n gas by die geleentheid om
sy idees hieroor te kom deel. Om van­uit
sy gemeentekonteks met die breër kerk
te praat oor die oortuiging dat “geloofs­
gemeenskappe moet ‘engage’ met dis­
koerse oor ras, gender, patriargie en
ander aspekte wat die kwaliteit van ver­
houdings tussen mense direk beïn­vloed
en bepaal,” luidens die agenda-inskry­
wing wat Swanepoel aan die woord ge­
stel het. Sy boodskap aan afgevaar­
digdes? Vele van ons in die kerk het nog
nie die binnewerk gedoen wat nodig is
nie. “Ons smeek al jare dat die a-woord
(apartheid) tog nou net begrawe moet
word, want kyk nou net ons Grondwet
en hoe vreedsaam die oorgang was …
Maar ons sukkel onder andere om die
omvang van ons sonde te verstaan. Ons
sukkel om te erken presies wat ons help
skep het,” het hy gesê tydens die 11 mi­
nuut-podsending wat ons hieronder
publiseer. Maar die dominee is hoopvol:
“Die krisis in ons tyd is ook geleenthede
vir die goeie nuus,” meen hy.
• Kom luister na Rudi se voorlegging
as podsending by www.kerkbode.co.za
Kliek op Nuus.
 20 Maart 20202013
?? ?????????? Nuus 33
ASM

Oorsig: Moderamen (2019-2023) se vergadering op 3-5 Maart

Daar is gepraat oor kerkeenheid asook eenheid in die kerk. Oor Belhar en Goudland. Daar is saam Bybel gelees oor hoe eenheid in die Bybel sou lyk. Daar is gepraat oor versoening, apartheid
se nalatenskap en die hand wat die NG Kerk daarin gehad het en die roeping wat die kerk nou het. Daar is geluister na bydraes deur gassprekers soos ds Rudi Swanepoel uit sy gemeen-
tekonteks en dr Danny Titus uit die hoek van die ATKV (middel in die foto links bo). Oor teologiese opleiding het die voorsitter van die dagbestuur van die Algemene Kuratorium, dr Frederick
Marais, gesê daar is tans “altesaam 244 studente in die NG Kerk besig om hulleself te bekwaam vir die onderskeie bane of ampte soos dit nou aan die ontvou is.” Dit is ’n gevolg van regle-
mentswysigings wat by die Algemene Sinode 2019 goedgekeur is en volgens Marais “open dit nou die geleentheid om die verbrede ampsbeskouing te implementeeer.” Veral die opleiding
van diensleraars blyk ’n groot behoefte te wees, volgens Marais (Sien bl 12-16 vir meer hieroor). Daar is gestem om ’n “gids” in boekformaat onder streeksinodes en lidmate te versprei wat
lesers wil inlig oor die agtergrond van die Algemene Sinode se 2019-besluit oor selfdegeslagverhoudings. Hierdie gids is aflaaibaar by www.kerkbode.co.za. Op bl 6 praat Kerkbode met die
voorsitter van dié vergadering oor uitkomste van die onlangse ontmoeting.
Foto’s: Le Roux Schoeman

OPINIE Om die wêreld ernstig op te neem

MARIUS LOUW nog aan tientalle mense wat verby my Hierdie was nog nooit vir gerefor­ selfde ernstige soeke om die inhoud

“G
aan julle nou weer al die
wêreld se probleme op­
los?”
Só vra ’n vriend so tong-in-die-kies
vir my soos ek regmaak om vir die Al­
gemene Sinodale Moderamen-verga­
de­­ring van Bloemfontein af na Johan­
nesburg toe te vlieg. Ek is al voorheen
met hier­die flou grappies gekonfron­
teer – kan só ’n vergadering werklik ’n
verskil maak? Dalk moet ons liewer
net dien en bedien op grondvlak – ver­
geet van vergaderings, agendas en sce­
nario-beplanning, kom ons gaan help
die armes!
Ek vat nog ’n slukkie van my eerste
koffie vir die oggend. Hoewel ek alleen
is, word ek gekonfronteer met al die
stem­me wat in my kop ronddwaal. Ek
dink aan die 450 “beswaardes” wat in
Moreleta se massiewe ouditorium by­
me­kaargekom het; aan die woord “do­
le­­ring” en die implikasies daarvan op
Facebook-gespreksgroepe; aan drin­
gende armoede in ons land; aan FW se
uitla­tings en die NG Kerk se standpunt
hier­oor; aan ene Koos Marais wat in
Beeld skryf hoe die NG Kerk eintlik as
wêreldleier beskou moet word oor ons
proses met gay lidmate; aan ds Louis
van der Riet se verhaal in sy gemeente;
aan die township waardeur ek moes ry
om by die lughawe te kom en boonop
stap, almal bang vir die groot Covid-19
wat moontlik hier aan ons koffiebekers
vasklou.
Soos Francois van Coke sou sê: “Die
wêreld is mal!”
By die vergadering gekom lyk die
prentjie minder dramaties. Vriende­
like mense, mense-mense, wat omgaan
om almal hartlik te groet, mense wat
mekaar se borde om die etenstafels
weg­neem, wat stories van koshuisdae
deel, wat vir iemand se grappies hard­
op lag en wag dat iemand anders voor
die deur instap. Ou vriende, klasmaats,
kennisse en comrades. Hoewel ook
meestal wit, Afri­kaans en geborg deur
’n maatskappy wat blokkies-hemde in
grootmaat vervaardig.
En tog, as jy mooi luister, blyk dit
almal wonder wat aan die gebeur is.
Die subteks is ernstig en rou, maar nie
oneerlik of verdag nie. Nee, dit is eer­
der asof die verantwoordelikheidsbesef
nou op ons neerdaal. Want, hoewel ons
mekaar se vriendelikheid waar­ deer,
weet ons ook watter risiko, watter waag­
stukke, watter implikasies, watter ska­
de, watter geleenthede, watter kommen­
taar, watter vryheid en watter getuienis
hierdie vergadering kan oplewer.
Ek dink weer aan my vriend se
grap-vraag, kan ons die wêreld se pro­­
bleme oplos?
meerdes ’n strikvraag nie. Juis hieroor
dat Nicholas Wolterstorff gereformeer­
de identiteit reeds in 1983 as “world
formative Christianity” beskryf. Dirkie
Smit skryf hieroor in sy artikel “Re­
formed ethics,” later vertaal as “’World-
formative Christianity’? Vrae oor die
aard van Gereformeerde etiek,” en ver­
duidelik dat Calvyn en andere die wê­
reld en die kerk se rol daarin nog altyd
baie ernstig opgeneem het. Nie net as
abstrakte idee nie, maar, aldus Smit, in
die werklikheid van die alle­daagse wat
uitdrukking gevind het in preke, kom­
mentare, betrokkenheid in openbare
lewe, politiek, armoedeverligting, ge­
sondheidskwessies, opvoe­ding, regsake
en baie meer. Nie sommer vir sommer
nie, meen Smit, maar omdat ’n noue
verband tussen Skrif en etiek nog altyd
gesoek word; omdat lering en geloof
verweef is; omdat ons oor hierdie tradi­
sie deurlopend selfkrities behoort te
wees en in die lig van die Skrif getrans­
formeer moet word; omdat hierdie ver­
nuwing praktiese implikasies vir sowel
die persoonlike, die strukturele en die
openbare lewe inhou; en omdat ons die
Skrif inderdaad as sentraal in hierdie
soeke beskou.
Hoewel dit verseker nie die storie
van die NG Kerk is en altyd was nie,
sien ek by hierdie vergadering die­
van ons geloof met gebeure in ons
publieke ruimtes te versoen. Daar
word stories vertel, verslae voorgedra,
kommentaar geuiter en repliek gele­
wer oor wesenlike vrae – oor seks-op­
voeding in skole; oor die eenheid van
die kerk en kerkher­eniging; oor ons rol
in apartheid; oor restitusie; oor kinder­
huise en huise vir be­ jaardes; oor
droog­te fondse; oor trans­formasie en
de­kolonisasie; oor gender-geregtig­
heid; oor gelowiges wat sukkel en vir
hulp vra; oor pastorale prosesse en oor
missionale kerkbegrip. Oor die inhoud
van hierdie vrae verskil ons natuurlik
baie, maar dát ons hoegenaamd hiér­
die vrae met soveel vryheid kan vra, dít
getuig van die kern van ons identiteit.
Donderdagmiddag. Ek sit weer op
die lughawe. Hierdie keer nie met kof­
fie nie, maar met ’n bier. Ek dink terug
aan alles wat gesê is. Ek is steeds diep
ongemaklik oor so baie dinge, ek oor­
weeg en heroorweeg elke standpunt,
ek wonder oor my eie optrede, bedoe­
lings, bymotiewe en onvermoë.
Dan besef ek – ons het dalk nie hier­
die week die wêreld verander nie, maar
dalk het ons probeer om die wêreld in­
derdaad baie ernstig op te neem. Dit
gee my hoop.
▶ Ds Marius Louw is ’n leraar van
Bloem­­fontein.
 4 Nuus 20 Maart 2020

Korona: Kerk kry plan Hoe kan die

LE ROUX SCHOEMAN
“C
atch it, Bin it, Kill it, Do not
touch your face …”
Só klink van die gesond­
heids-‘gebooie’ wat aan kerkgangers in
die Verenigde Koninkryk (VK) voor­ge­
skryf word te midde van die wêreldwye
kommer oor die verspreiding van d ­ ie
Koronavirus.
Die Church of England het gemeen­tes
digitaal toegerus met inligting en wen­ke
om te verhoed dat saamtrekke soos dié in
kerkgeboue, waar lidmate onder meer
bladskud en saam nagmaal gebruik, sou
bydra tot die internasio­ nale gesond­
heidskrisis.
Die verspreiding van die virus in die
VK sal na verwagting “beduidend” wees,
Vervolg van bl 1
volgens berigte in die Britse media, met
die sportkalender wat hierdie naweek
ver­al onder die loep kom omdat die groot
samekoms van mense in stadions veral
hoë eise aan higiënebestuur stel.
Die Anglikaanse Kerk se klem val
hoofsaaklik op goeie higiëne, maar
sluit ook voorstelle in om, waar toepa­
slik, handskud te vermy en selfs huis­
besoeke met pastorale oproepe te
vervang.
“The best way of protecting us from
spread is for everyone to use universal
good hygiene, – this means everyone,
all the time, which will effectively dis­
rupt spread of the virus,” luidens die in­
ligtingsblad by www.churchofengland.
org. “So display the public information
poster attached, which states:
• Catch it – sneeze into a tissue.
• Bin it – bin the tissue.
• Kill it – wash your hands with soap
and water.
• Do not touch your face unless you’ve
washed your hands.
• Follow the good hand washing and
gel use technique from the NHS
website. You can also download a
poster version.”
Reeds 13 gevalle van die Koronavirus is
intussen in Suid-Afrika bevestig, het
Netwerk24 berig. Iran is, met so­ wat
4 747 infeksies, een van die lande met
die hoogste getal infeksies, naas China,
het The Guardian op 7 Maart berig.
NGK deelneem
aan versoening
in die land?
T
ydens die onlangse ontmoe­
ting van die Algemene Sino­
dale Moderamen het dr Dan­
ny Titus van die ATKV kom gesels
oor hoe die NG Kerk aan trans­
formasie en versoening kan deel­
neem. Titus is ’n bekende rubriek­
skrywer en meningsvormer, skryf
Danie Mouton.
Hy het verwys na die diep, don­
ker put waarin die land vasgeval is.
So het pres Ramaphosa aan die be­
gin van die jaar gesê ’n bekwame
staat moet gebou word. Swak im­
plementering, korrupsie en onbe­
voegdheid het tot ’n mislukte staat
gelei, die nalatenskap van oud-pre­
sident Zuma.
Enigeen wat in apartheid geleef

Klein venstertjies op God

het, weet hoe het ons land sedert­
hulle lewe aan toewy en daar is morele
dien ten goede verander. Maar daar
kodes wat nou totaal geherdefineer
is nog geweldig baie werk. Luis­ter
word, rondom seksualiteit, menswaar­
maar na die stemme van slag­offers,
digheid, kultuur, daai soort goed. So ek
ook na apartheid. Dink aan presi­
het geleer dat ’n mens met jouself
dent Mbeki se Vigs-ontkenning en
geduld moet hê dat hier ’n lang tyd van
die lyding wat dit mee­gebring het.
meningsverskil gaan wees. Ek het ook
Dink aan die staat se onvermoë om
geleer dat konflik nie ’n ding is wat sleg
in mense se behoef­tes te voldoen.
is vir die kerk nie. Natuurlik is dit iets
Teologie het ook bygedra om
wat ’n mens moeg maak en mense is na­
die land in ellende te dompel. Hy
derhand sat daarvoor en loop sommer
verwys na Zuma se teologie waar­
net. Maar as jy nou kyk na die Nuwe
volgens God aan die ANC se kant
Testament, elkeen van die gemeentes
is. Dit is ’n uiters gevaarlike morele
het baie diep konflik gehad. Dit is blyk­
regverdiging vir staatskaping. Die
baar maar deel van wie ons is. Ons moe­
kerk moet help om uit die put van
nie ’n idea­listiese beeld van kerkwees hê
Zuma se teologie te klim.
asof ons nooit van mekaar gaan verskil
Die kerk moet die samelewing
nie. Nou is die vraag: Of ons volwasse
help om oor God te praat. Die kerk
genoeg kan raak om te sê kom ons gee
se stem moet gehoor word. Ons
vir mekaar ruimte om te sê ons mag
moet God met ons uitdagings in
verskil van mekaar.”
verband bring, en gesels oor diens,
geregtigheid, lyding en opstaan uit
‘Kerk is nodig’ die put waarin ons vasgeval is.
Die derde paneellid was ds Scherlize
Die kerk moet ook help om ons
Hayes, ’n dominee van Ysterplaat in
gesamentlike geskiedenis te her­
Kaapstad. Sy het ’n prentjie geskets van
ontdek en te herinterpreteer. Hy
’n krimpende kerk wat tog onmisbaar
vertel van die slawe-nageslag wat
is. Sy het vertel van ’n keer wat slegs
gaan kontak maak het met die
twee kinders vir ’n “jeugaand” opgedaag
plaasboer op die plaas waar hulle
het. “Kinders weet nie meer wat kerk is
sla­we-stammoeder gewoon het.
nie. Daar word hoofsaaklik gefokus op
Daar­­op gooi die boer die plaas oop
die instandhouding van geboue, die be­
en die familie kan ’n familiereünie
gro­ting moet klop, die deure moet tog
daar hou. Dit is hoe die geskiedenis
net gesluit word, want, o jinne, netnou
anders bekyk en nuwe werklikhede
kom die skelms in, die lidmaattal daal
geskep kan word. As ons besef wat­
en intussen het ons die nood in die ge­
ter stories daar binne ons grense lê,
meenskap totaal en al gemis,” het Hayes
gesê. Haar punt was egter hoopvol. “In ’n My God. My Rots kan ons makliker uitreik na mekaar.
Lewe op aarde, alle lewe, word dag na dag bedreig. Ons leef in ’n gevaarlike wêreld. ’n In die onlangse De Klerk-saga
gemeenskap soos Ysterplaat, waar die Wêreld vol gevare. Dit kan so groot soos ’n man of so klein soos ’n virus wees. Die psal- kon ons weer sien hoe onkunde, po­
nood enorm is … sal geen mens in hier­ mis – waarskynlik Dawid – se lewe is ook dikwels bedreig. Hy het baie gevare beleef. litieke opportunisme en apartheid
die gebou vandag vir my kan oortuig dat By die lees van Psalm 27 staan één ding uit: Dawid se onwrikbare vertroue in God. God
nog met ons is. Wantroue en woede
enige kerk se deure moet toemaak nie, was sy “redder” en “toevlug” (vs 1) in gevaar. Soos wat die pragtige Europese paleise
’n veilige vesting op ’n rots of heuwel was vanwaar daar op die krioelende, vyandelike tussen groepe het in die opwelling
dat die kerk nie nodig is nie, dat die kerk
magte neergekyk is, so was God altyd vir hom ’n hoë rots in gevaar. By Hom was hy veilig. van reaksie weer na vore gekom.
gaan uitsterf nie.” Sy meen die toekoms Geborge. Daarom dat hy, byna vreesloos, bely: Op die dag van gevaar sal die Here my Die kerk moet help om die land
van die kerk lê “in mense se omgee vir wegsteek in sy huis, my veilig laat skuil in sy woonplek, my hoog op ’n rots laat staan … terug van polarisasie te bring. Ons
mekaar.” “En ja, dit vra baie van ’n mens. (vs 5). Vir die gelowige is God altyd daardie rots. Daardie toevlug by wie ons kan skuil in
moet help bou aan vennootskappe
Dis morsig, moeilik en nie lekker nie, hierdie gevaarlike wêreld.
Foto en teks deur Kobus Smit sodat ons land weer finansiële groei
maar dit klink vir my baie naby aan die
Foto geneem by die Rots in Golden Gate Nasionale park (Clarens) kan beleef. – Bron: Grens.Pos
storie van die Kruis,” het Hayes gesê.
 20 Maart 2020
VERSTAAN die Bybel Klaar met skuldverplasing?
FANIE CRONJÉ
D
eur die eeue heen was daar
tien­talle voorstelle van wie die
“kneg van die Here” in Jesaja
52:13 – 53:12 kon wees. Een van die
moontlikhede is dat die kneg in Jesaja
53 Sion/Jerusalem, is. Jesaja handel
onder meer oor die lot van die stad Je­
rusalem. Onder Jesaja-navorsers is die
konsensus dat die fokus nie soseer op
die identiteit van die kneg behoort te
val, as dit wat die kneg doen nie. Dit
gaan dus nie oor die stad as sodanig
nie, maar eerder oor die mense van
God wat as gemeenskap skuld moet
dra en nie verplaas nie, en selfs on­
regverdige ly­ding moet verduur en nie
bekla nie. Alleen dan word herstel van
verhoudings, genesing en bevryding
moontlik.
TERUG NA DIE TOEKOMS Terwyl die NGK oor eenheid stry ...
JOHAN VAN DER MERWE
O
or die afgelope paar dae is Co­
vid 19 of te wel die Koronavirus
hoofnuus. Die eerste twee be­
vestigde gevalle is in Suid-Afrika aan­
gemeld. Handreiniger en gesigmas­kers
is skielik so skaars soos die spreek­woor­
delike hoendertande – massapa­ niek
dreig – en die NGK? Wel, die NGK het
darem ook die nuus gehaal. Daar word
immers met groot oorgawe en emosie
gestry oor eenheid en die gesag van die
Bybel. Vingers word gewys na soge­
naam­de dwaalleraars terwyl ander as
fundamentaliste gekruisig word! So be­
langrik is die saak dat buitengewone
sinodesittings op die horison wink. Ek
wonder onwillekeurig hoeveel gemeen­
tes van die kerk in ’n tyd soos hierdie
praat oor hoe hulle ’n verskil sou kon
GESTUUR
LOURENS BOSMAN
O
ns is nie die eerste Christene
wat met ’n dodelike pandemie
te doen kry nie. Terwyl die
openbare gesprekke gaan oor die ekono­
miese en mediese impak van Covid 19,
moet gelowiges ook vir onsself vra: Hoe
reageer ek as ’n gestuurde mens? Hier­
oor is daar is belangrike lesse uit die
geskie­denis te leer.
Tydens die groot plae in die tweede
en derde eeu het Christene nie soos die
meeste ander mense uit die stede gevlug
nie. Baie het agtergebly om siekes te ver­
sorg, sterwendes by te staan en dooies te
begrawe. Dit was ’n belang­rike faktor
wat gemaak het dat die Christendom in
die eerste eeue so vinnig gegroei het.
Hulle vreeslose diens het talle ongelo­
wiges oortuig van die liefde en krag van
Christus.
In 1527 het Martin Luther ook met
Uit die geskiedenis sien ons dat die
allerverskriklikste, die ondenkbare, die
grootste verleentheid en vernedering
wat die volk van die Here ooit te beurt
kon val, in die jaar 586/587 vC gebeur.
Die pilare van die Judese gemeenskap
word onder hulle uitgeruk. Die tempel,
die koning en die stad van God word
vernietig. Sion/Jerusalem, God se stad
wat nooit vernietig sal word nie, waarin
God se koning uit die geslag van Dawid
vir ewig sal regeer en waar God in sy
tempel woon (sien die Natans-belofte
en Salomo se tempelwyding) is geweld­
dadig geskend en het ’n onaansienlike,
vervloekte, vernederde en magtelose
ruïne geword. Die stad is as gevolg van
die volk se sondes vernietig en ly gevolg­
lik. Die stad dra hulle skuld en dus die
maak indien ’n grootskaalse pandemie
uitbreek.
Net meer as ’n honderd jaar gelede
het ’n soortgelyke pandemie die wêreld
geskud. Howard Phillips beskryf die
gevolge van die Groot Griep van 1918
in Suid-Afrika soos volg: “Winkels,
poskantore, banke, skole, howe en kerke
het gesluit. Die treine en die trems het
gestaan. Hospitale het ineengestort en
mense is in tentdorpe versorg, tuis of
glad nie. Boerdery het tot stilstand ge­
kom.” Die prentjie word nog donkerder:
“Daar is op hele huishoudings afgekom
wat dae lank dood in hulle beddens gelê
het. Perdewaens het deur die strate gery
met die dooies in komberse toegedraai
om hulle in massagrafte te gaan be­
grawe. Mense het medisyne gedrink
Is dit geoorloof om te vlug?
die uitbreek van ’n plaag te doen gehad.
Twee eeue na die Swart Dood, wat die
helfte van die wêreldbevolking doodge­
maak het, het builepes in Wittenberg en
omliggende dorpe uitgebreek. Ten spy­
te van ’n opdrag van die stadsvaders en
universiteitsowerhede dat hy na Jena
moes vlug om daar sy werk as dosent
voort te sit, het Luther gekies om in
Wittenberg te bly en gemeentelede te
versorg.
’n Kollega in ’n buurdorp het sy raad
gevra oor wat Christene te doen staan
en Luther het in ’n ope brief geant­
woord. Die titel van die brief was: “Is dit
geoorloof om tydens ’n dodelike plaag te
vlug?” Luther se antwoord is ’n mengsel
van diep teologiese nadenke en prak­
tiese raad. Ek dink dit kan ons help.
• As jy in enige posisie is waarin jy
vir siekes of sterwendes moet sorg,
oordeel wat hulle moes tref.
Die vraag is – wie se skuld is die ver­
nietiging van die Judese simbole en die
daaropvolgende ballingskap? Jeremia
sê dit is die vroue wat die Hemelko­
ningin aanbid, die vroue sê dis Jeremia,
Jesaja sê dit is die leiers, die leiers sê dis
die volk. Niemand wil verantwoorde­
likheid aanvaar nie en almal verplaas
skuld.
Die afgelope maand is apartheid as
“misdaad teen die mensdom” en plun­
dering van die staatskas in die nuus.
Vergelykings word getref, vingers gewys
en verontskuldigings aangebied. Indien
ons as Suid-Afrikaanse gemeenskappe
bly ontken, bly skuld verplaas, sal ons ’n
gebroke gemeenskap bly. Hiervan ge­
tuig Genesis 2 – 3. Die Here konfron­
wat geen snars gehelp het nie, hoewel
hulle dit nie geweet het nie. Baie het
waar hulle in lang toue by depots oor
die hele land vir sop, brood of melk
staan en wag het, op die plek dood neer­
geslaan. Dít was die Swart Oktober van
1918.” Phillips raam dat sowat 350 000
mense binne ses weke gesterf het en dat
tot 4 miljoen van die land se 7 miljoen
mense siek geword het.
Okert Stander van Oudtshoorn be­
skryf die gevolge van die pandemie in
die plaaslike gemeenskap van Oudts­
hoorn soos volg: “Dié pandemie het ’n
baie negatiewe invloed gehad op die
so­siaal-maatskaplike omstandighede
van die inwoners van Oudtshoorn, en
vir die kerk en regering was die ver­
sorging van die persone in nood ’n
kan jy nie self vlug nie. Dit geld vir
predikante, mediese personeel en die
stadsowerhede: Hulle almal staan
onder ’n verpligting om te sorg vir
die mense van die stad.
• Maar Luther gaan verder: As jou fa­
mi­lie of bure jou sorg nodig het, kan
jy nie vlug nie. Jesus leer ons om vir
mekaar te sorg. Dit sluit by name ook
weeskinders in wat uitgelewer is aan
die sorg van medemense.
• Hy moedig gelowiges ook aan om
hulle huise beskikbaar te stel wan­
neer die hospitale te min raak.
• Aan die ander kant moet gelowi­
ges ook nie vir God versoek deur
hulleself onnodig bloot te stel nie.
Moenie roekeloos of onverant­
woordelik optree nie. Die Bybel
leer ons om vir ons liggaam te sorg.
Daarom: Gebruik medikasie, vermy
Dinkstof 5
teer Adam, hy verplaas die skuld na
Eva, wat op haar beurt die skuld ver­
plaas na die slang toe. Die uiteinde – ge­
broke verhoudings tussen God en mens,
mens en mens en mens en natuur.  
Jesaja 53 roep ons op om die siklus
van skuldverplasing te breek, op te hou
om ons lot te bekla en lyding te verduur.
Miskien is dit tyd dat ons as leiers en
lidmate van die NG Kerk introspeksie
doen oor dit wat die afgelope dekades in
ons land en in die meer onlangse verlede
in ons kerk gebeur het en aan die ge­
beur is. Handel ons soos die kneg van
die Here in Jesaja 53 of soos Adam en
Eva in Genesis 3?
▶ Dr Fanie Cronjé is predikant van die
NG gemeente Riviera-Jakaranda in Pre-
toria.
groot uitdaging.”
Watter uitdaging hou die Covid
19-virus vir die NG Kerk en met name
vir plaaslike gemeentes in? Is daar ge­
noeg energie en visie om die geleent­
hede wat mag ontstaan aan te gryp en
om ’n verskil te maak waar dit regtig
saak maak? Net die tyd gaan leer. Mis­
kien is dit presies wat die NG Kerk
nodig het om vry te kom van die bisarre
binnegevegte wat tans aan die gang is!
Sê nou net ons lees in die komende
weke in die media oor NG gemeentes
wat slagoffers van die pandemie bystaan
en ondersteun? Die tyd van wonder­
werke is mos nog nie verby nie!
▶ Prof Johan van der Merwe doseer
kerk­geskiedenis aan die Universiteit van
Pretoria.
onnodige kontak met mense be­
halwe waar jy moet sorg gee, tree op
soos iemand wat help om ’n vuur te
blus.
• As jy self siek word, isoleer jouself.
Moet op geen manier aandadig wees
dat ander mense by jou aansteek nie.
• Luther praat ook oor praktiese sosiale
kwessies wat kan help om die siekte
aan bande te lê en moedig die ower­
hede aan om te doen wat nodig is.
Luther dring by ons aan om Jesus te
volg. As ons sy voorbeeld en opdragte
volg, sal ons kan onderskei hoe om reg
op te tree in hierdie tyd van groeiende
vrees. Dan ontdek jy dat gestuurdheid
alles met medemenslikheid te doen het.
▶ Dr Lourens Bosman is die algemene
bestuurder in die kantoor van die Alge-
mene Sinode.
Kommentaar
Vandag se kerkkoerant vir vandag se kerkmense
Opleiding se uitdagings
Ons staan in hierdie uitgawe baie redak-
sionele ruimte af om die stories te vertel
van nuwe diensleraars (bl 12-16).
Die groter storie is natuurlik teolo-
giese opleiding in geheel. Wie leer en wie
doseer. Daar is tans vier opleidingsentra
wat by die NGK geakkrediteer is, indien
’n mens Hugenote Kollege tel by die Teo­
logiese fakuteite van die Vrystaat, Preto-
ria en Stellenbosch. Maar die verhou­
ding tussen kerk en universiteit het oor
die jare verander, het dr Frederick Marais
by die onlangse vergadering van die
Mode­ramen van die Algemene Sinode
(ASM) verduidelik. “Daar was ’n tyd toe
die NGK kon sê … ons het goeie beheer
gehad, ons kon mense aanstel, ons kon
voorwaardes stel ensovoorts,” het die
voorsitter van die Algemene Kuratorium
(AK) gesê. “Daardie tyd is verby vir alle
kerke in hierdie land. Daar is geen kerk
in die land wat by ’n publieke universiteit
’n fakulteit teologie kan hê (en) sê wie
aangestel word en sê hoe die kurrikulum
moet lyk nie … As jy dit wil doen, moet
jy dit in ’n eie privaatseminarium gaan
doen,” aldus Marais.
Die opsies? “Ons kan natuurlik sê ons
wil ons eie ding doen en ons gaan mense
sommer ’n jaar of twee ’n diploma laat
doen en dan is hulle predikante … Maar
dan gaan ons ons kerk geweldig skade
aandoen,” het Marais aan die gehoor van
sowat 50 tydens sy behandeling van die
AK se verslag aan die ASM laat hoor.
Sy aanbeveling? “Ons moet al hoe
meer leer om binne hierdie ekumeniese
ruimtes te kan funksioneer en as ek dit
nou alles gesê het, is ons steeds die kerk
wat by hierdie fakulteite by verre die
meeste dosente het.”
Laasgenoemde groep, diegene wat
teo­logie doseer en geordende leraars van
die NGK is, is intussen deur die AK uit-
genooi na ’n eerste ontmoeting in Junie
vanjaar van ’n “Algemene Dosenteraad”
met die doel om ’n volgende geslag teo­
loë te help ontwikkel. Die skrywers van
die verslag het ook versoek dat hierdie
“forum van teoloë” onder andere by
kerklike werksaamhede soos die Alge-
mene Sinode betrek sal word. Ons hou
die storie dop.
NUWE
stemme
JACO STRYDOM
D
ie Church Report Magazine het
Leonard Sweet gelys as een van
die vyftig mees invloedryke
Christene in die VSA. Hy is onder an-
dere ’n professor in Kerkgeskiedenis
met meer as tweehonderd PhD-studen­
te wat tans onder hom studeer by ver-
skillende universiteite in die VSA en el-
ders. Om alles te kroon het hy tot op
hede al meer as 60 boeke geskryf. Op sy
besoek aan Suid-Afrika, op uitnodiging
van ekerk, het hy onder andere oor te-
mas in sy jongste boek, Rings of fire, ge-
praat.
Ek het die voorreg gehad om een
‘Dán kan ons ver kom’
Kerkbode (KB): Daar was ’n gemoede-
like atmosfeer toe die moderamen van
3-5 Maart in Benoni vergader het. ’n
Atmosfeer wat die koerantleser wat
meer van twis en onmin te hore kom,
dalk sal verras. Hoe werk dit? Hoekom
is daar hierdie oënskynlike teenstry-
digheid?
Nelis Janse van Rensburg (NJ): Die lede
van die ASM is goeie geloofsvriende. Die
ASM bestaan uit 50 lede. Daar is uiteraard
meningsverskille oor sake, maar ons diep
verbondenheid aan Christus is die fonda-
ment van ons goeie verhou­dings. Agter-
dog het die laaste tyd plek gemaak vir
toegeneentheid en omgee. Dit is altyd
lekker om te sien hoe bly die lede is om
mekaar by die vergaderings te ontmoet.
Ons is ’n gelukkige span bymekaar.
KB: Die agenda is byna 100 blaaie …
die ding het behoorlik ’n pens en
­skouers! Is hierdie soort byeenkomste
werklik effektief?
NJ: Lede van die ASM kom verteen-
woordig nie hulle sinodes in die ASM
nie. Hulle kom verteenwoordig die be­
lang van die koninkryk en kerk in Sui­
der-Afrika. Artikel 43 van ons kerkorde
dui die Algemene Sinode se take aan. Die
werk is baie ekumene, publieke getuie­
nis, teologiese opleiding om maar net
en­kele take te noem. Ons taakspanne
bring uitstekende verslae na die vergade-
ring. Met dit alles word die sinodes on­
dersteun en word daar namens sinodes
werk gedoen waar sinodes dit nie alleen
kan of wil doen nie. Die ASM se vergade­
rings is dinamies en baie stimulerend.
KB: Goudland, wat in die nuus was oor
hulle betalings aan die AS terughou, het
laat weet hulle sal weldra weer betaal
maar hulle het ook onthul dat hulle tot
die stap gedwing is deur enkele groot
gemeentes wat daardie stap op hulle
beurt geneem het, wat die streeksinode
se finansies tot so ’n mate destabiliseer
Wat ’n vreemde wese
aand saam met hom en Stephan Joubert
te kuier by Stephan se huis in Kempton-
park.
Stephan vertel hoe hy een keer in
Leonard se New York woonstel was en
gevra het om sy slaapkamer te sien. “Ek
wou sien of daar ’n bed is,” verduidelik
Stephan, “want ek het gehoor dat hy
amper nooit slaap as hy in New York is
nie.”
Leonard het hom die “slaapkamer”
gewys, en daar was sowaar geen bed nie.
“Nou hoe slaap jy dan?” vra ek.
“Oh, I just work until I fall asleep in
the chair,” sê Leonard en voeg by dat hy
eendag vir God wil vra waarom die
mens dan soveel moes slaap as die lewe
Onderhoud met moderator
het dat hulle hulle sinodekantoor se
deu­re moes ­sluit. Hoe interpreteer jy hi-
erdie benadering deur gemeentes wat
on­tevrede is met die AS se 2019-beslu-
ite?
NJ: Ek kan natuurlik vir jou sê, dis teg-
nies verkeerd en hulle kan en behoort dit
eintlik nie te doen nie. Maar ek dink ons
moet hoor wat die gemeentes vir ons sê.
Hulle kry swaar met die 2019-besluit oor
selfdegeslagverhoudings en hulle wil dit
duidelik laat hoor. Maar nie ver van al hi-
erdie gemeentes en mense nie is daar
mense wat die Skrif anders as hulle ver-
staan. Dis mense wat net so ernstig is oor
die gesag van die Skrif. Tydens die Alge-
mene Sinode het ons die respek wat die
onderskeie groepe vir mekaar se integri­
teit het, gehoor. Daarom kon ons die
twee ruimtes binne die kerk skep, vir
beide oortuigings. Ons het onderling be­
gin ooreenkom om alles moontlik te
doen om diegene wat van jou verskil se
ruimte te beskerm. As ons mekaar hier-
mee kan vertrou, kan ons ver kom.
KB: Julle het twee gaste ingenooi dié
dan so kort is?
Dis moeilik om Leonard Sweet teolo­
gies te etiketteer. Hy is ’n vreemde wese:
evangelies, maar met ’n beson­derse pas-
sie vir sosiale geregtigheid, ’n akademi-
kus, al klink dit soms of hy meer tuis
sou wees tussen die mistici. Dit is ook
moeilik om hom polities te plaas (ek het
hom heelwat uitgevra oor die gesprekke
in die VSA-kerke in die tyd van Trump).
Hy is nie heeltemal links nie, ook nie
heeltemal regs nie en alles behalwe in
die middel. Dis asof hy ’n voorstander is
van ’n totaal ander rigting as die tipie­se
links/regs ekstreme in die VSA politiek,
’n rigting wat ’n mens sou kon noem die
“nie links nie, nie regs nie, nie middel
week by Benoni: Ds Rudi Swanepoel en
dr Danny Titus. Wat het jy by elk ge-
hoor?
NJ: Rudi het sterk klem gelê op die ver-
soeningsrol van gemeentes in hulle ge-
meenskappe. Hy daag gemeentes uit om
oor grense heen verhoudings te bou en
breër en meer insluitend oor kerklid-
maatskap te dink as wat ons tradisioneel
gedoen het. Ons werk tans aan ’n nuwe
kerkorde wat juis die insluiting van
men­se wil bevorder. Dr Titus het ons
onder meer aangemoedig om die ge-
deelde verhale van verskillende rasse en
groeperinge van mense in Suid-Afrika te
vertel. Ons verhale is baie meer ver­vleg
as wat ons laat blyk. Dis wanneer ons
ontstaansverhale oorvertel dat ons ont­
dek hoe naby ons eintlik aan mekaar is.
Dr Titus het enkele stories vanuit die
slawetyd ver­tel om ons historiese verbin-
tenisse te illustreer. Beide toesprake het
’n sterk ver­soeningstema gehad. Die toe-
koms van die kerk is beslis gebou op die
evangelie van genade, versoendheid en
inslui­ting, met inagneming van ons taal
en kul­turele verskeidenheid.
nie, maar dieper alternatief ”.
Leonard vertel hoe die kerk in die
VSA vandag meer polities gepolariseer
is as ooit. Daar is kerke waar jy nie ’n
enkele Trump-ondersteuner sal kry nie,
en ander kerke waar jy nie ’n enkele per-
soon sal kry wat teen Trump is nie. Hy
sê dit is egter ’n kenmerk van die digi-
tale tydperk waarin ons ons tans be­
vind, dat die middelgrond wegval. Daar
is net ekstreme en ’n niksseggende mid-
del, geen gemene grond meer nie.
Maar juis hierin het die kerk ’n groot
roeping, sê Sweet. Ons sal moet leer om
mét mense in albei ekstreme uiterstes te
praat, en nie net óór hulle nie.
As ’n mens ’n brug wil bou begin jy

20 Maart 2020
Die geskenk van pyn
NADIA MARAIS
D
ie aangrypende fliek Mary Shel-
ley (2017) vertel die ontstaans-
verhaal van die boek Franken-
stein. Die film spits dit veral toe op die
lewe van die jong vroueskrywer Mary
Shelley, vir wie die dood van haar ma,
die dood van haar dogter, en haar
storm­agtige verhouding met die digter
Percy Shelley deurslaggewend is. Sy
publiseer as 20-jarige jong vrou, onder
groot druk en binne uiters uitdagende
omstandighede, hierdie klassieke werk
in 1818. Haar pyn is die inspirasie vir
haar karakter Frankenstein se belewenis
van verwerping en verlies. Uit haar pyn
word hierdie storie, wat deur sommiges
beskou word as die eerste gepubliseerde
verhaal in die genre van wetenskapsfik-
sie (science fiction), gebore.
Die geskenk wat die tienermeisie
(Mary) Shelley met hierdie verhaal gee,
is ’n verhaal gebore uit haar pyn. Ten
diepste bied die verhaal aan ons ’n kar-
tering van die landskap van haar eie
pyn. Dit is ’n verhaal van pyn wat herin-
ner aan die verhaal van ’n ander tiener-
meisie met die naam Maria; wie se seun
– bely ons in die woorde van die Apos-
toliese Geloofsbelydenis – gekruisig is,
gesterf het, en begrawe is. Dit is hierdie
Maria wat, saam met ander vrouedis-
sipels, by die voet van die kruis aange-
tref word. Talle treurliedere word dan
ook aan Maria by die kruis toegeskryf,
soos in die Poolse komponis Henryk
Górecki se roerende Symphony of sor-
rowful songs (1976), wat verskeie weer-
gawes van Maria se pyn vertolk.
In Lydenstyd dink die kerk oor die
wêreld en eeue heen na oor pyn – en
– ’n gesprek met Leonard Sweet
nie in die middel nie, sê hy. Jy begin op
die buitenste punte en dan werk jy binne
toe.
Sy jongste boek gaan oor wat hy
noem “vulkaniese tendense”. Tendense
wat ’n enorme effek op die samelewing
in die toekoms gaan hê.
Hy skryf byvoorbeeld dat kunsmatige
intelligensie (artificial intelligence)
waarskynlik dieselfde effek op die
mens­dom gaan hê as die ontdekking
van vuur. Dit gaan alles omkeer. Die
vraag is hoe moet die kerk haarself posi-
sioneer in so ’n wêreld?
Maar ons moenie bang wees vir ver­
andering nie, sê hy, ons moet eerder
geen-verandering vrees: “What is the
GEDAGTES OOR KERKWEES
s­pesifiek Christus se pyn. Die kruisi­
gingsgebeure is immers (ook) ’n verhaal
van pyn: Christus se angs en bloed-
sweet, Christus wat pleit dat hierdie be­
ker by Hom verby sal gaan, Christus
wat verraai en verwerp en verloën word
deur sy vriende, Christus wat gemartel
word (cruciare), Christus wat as ’n
oproerder buite die stadspoorte tereg-
gestel word. En deur dit alles heen
Christus se bloed wat vergiet word: in
die tuin van Getsemane, na sy regsver-
hoor, aan die kruis. In die Katolieke
tradisie word die via dolorosa (verwant
aan die begrip doleo; om te betreur,
bedroefd, gepynig, huilend wees), die
hartseer of pynlike weg van Christus na
die kruis, in Lydenstyd herdenk.
Dit is ook hierin wat Martin Luther
sy diepste troos sou vind: nie ’n teologie
van glorie nie, maar in ’n teologie van
die kruis (theologia crucis). Christus se
pyn staan aan die hart van die verlos­
Maar pyn dien ook ’n belangrike doel:
Dit is ’n rigtingaanwyser na ons wonde,
siekte, en trauma. Pyn stroop ons van
oppervlakkigheid. Pyn maak ons
weerloos.
difference between a living thing and a
dead thing? In the medical world, a
clinical definition of death is a body
that does not change. Change is life.
Stagnation is death. If you don’t change,
you die. It’s that simple. It’s that scary.”
Sy voorspelling is dat die Christen-
dom se populariteit baie sterk gaan
afneem, en dat die wêreld nie net besig
is om al meer nie-Christelik te word
nie, maar al meer anti-Christelik. Die
kerk sal weer moet leer om van onder af
’n verskil te maak, sê hy. “We will have
to rediscover the Jesus principle that
our power lies not in our strength but
in our weakness.”
Leonard Sweet voel dat die kerk in ’n
Nadia Marais
singsgebeure. In die Gekruisigde kom
ons nie ’n God teë wat onaangeraak en
ongetraak is deur pyn nie, maar ’n God
wie se bloed vloei. God se pyn en God
se dood herinner ons in die kerk aan
wie ons is. Ons onthou, wanneer ons die
nagmaal gebruik, dat ons die wyn drink
ter herinnering aan Christus se bloed
wat ter wille van ons heil vergiet is. Ons
onthou, wanneer ons die doop bedien,
dat die water ons herinner aan Christus
se bloed wat ons skoon was van ons
sondeskuld. Aan die hart van die kerk
se boodskap, die goeie nuus van die
evangelie, lê Godspyn. Sonder Godspyn
is daar geen verlossing nie.
Verskeie (onlangse) teologiese pu­
blikasies bied ’n ryke verskeidenheid
van beelde en interpretasies vir Gods­
pyn aan die kruis. So betrek die swart
teoloog James Cone die beeld van ’n
lynstingboom, in sy boek The cross and
the lynching tree (2013), om Christus
identiteitskrisis verkeer juis omdat Jesus
al meer in die agtergrond in geskuif
word. Hy noem die toestand, JDD: Jesus
Deficit Disorder. Alles trek skeef as jy
dit doen.
Hy sê Jesus moet ook nie bloot net
die kern wees nie, Hy moet alles wees,
en oral nuut ontdek word, veral ook op
wat Sweet noem “the fringes”. Jesus was
altyd tussen die uitgeworpenes op die
kantlyn van die samelewing, selfs aan
die kruis was Hy saam met sulke mense.
As ons Hom wil herontdek sal ons ook
daar moet begin soek.
Ons het gesels oor hoe dikwels kerk-
mense vandag geneig is om selfs die By-
bel in die plek van Jesus te sit. Die pro­
hangende aan vervloekte hout uit te
beeld. So identifiseer die gestremd-
heidsteoloog Nancy Eiesland Christus
aan die kruis as die gestremde God in
haar boek The disabled God (1994), wie
se liggaam na die opstanding steeds die
merke van sy pyn en wonde van die
kruisiging dra. So beskryf die femini­s­
tiese teoloog Serene Jones Christus aan
die kruis as die dood van die Godskind
in Godsbaarmoeder, in haar boek Trau-
ma and grace (2009). Godspyn aan die
kruis ontsluit verskeie ervarings van
pyn en trauma. Die gepynigde God ver­
gesel ons in ons pyn.
Dalk behoort ons blik op Godspyn in
hierdie tyd ons juis te noop om pyn veel
ernstiger op te neem. Elkeen van óns is
immers ook op reis deur ons eie pyn-
landskappe. Binne ons eie hart en ver-
houdings, en kerk en samelewing en
land, lê ons pyn op bepaalde lyne en
kontoere van ons menswees en geskie­
denis. Dikwels reageer ons op mekaar
vanuit ons pyn. Dikwels wens ons ons
pyn weg, of oorleef ons net die pyn.
Maar pyn dien ook ’n belangrike doel:
Dit is ’n rigtingaanwyser na ons wonde,
siekte en trauma. Pyn stroop ons van
oppervlakkigheid. Pyn maak ons weer-
loos. In ons pyn staan ons ontbloot, die
volle glorie van ons fisiese en emo-
sionele traumas ten toon gestel. Ons pyn
dwing ons tot die dieptes van onsself,
gekonfronteer met ons talle gebreke en
grense aan ons kragte en vermoëns.
In ons pyn is ons gestroop. Dalk sou
juis pyn die kweekgrond kon word vir
goeie, egte vrugdra.
▶ Dr Nadia Marais doseer Sistematiese
Teologie aan die Universiteit Stellenbosch.
bleem is natuurlik dat elke ketter sy
letter het! As jy dit doen kan jy enigiets
regverdig, selfs om iemand te stenig of
om vroue minderwaardig te hanteer.
Maar nie as Jesus die fokus is nie.
Die idee met die Bybel was nooit dat
ons op die Bybel sou fokus nie, sê Sweet.
Die heilige Skrif is ’n boodskapper wat
ons wil help om op Jesus te fokus. Dis ’n
probleem wanneer jy verlief raak op die
boodskapper en nie die een oor wie die
boodskap gaan nie.
Leonard vertel dat hy altyd onge-
maklik is met gemeentes se mooi gefor-
muleerde visies. Waarom sê hulle nie
net hulle visie is Jesus nie? Dis mos ge-
noeg visie vir ’n leeftyd.
 8 Lesersbydraes
Ons hoor graag van jou. Besoek www.kerkbode.co.za en kliek op die Briewe-skakel in die navigasiekolom
en volg die eenvoudige aanwysings om ’n brief vir publikasie via ons nuwe aanlyninvulvorm te stuur.
Helder en bondige briewe geniet voorkeur by publikasie.
Hiér is nog eenheid
Christo Benadé, leraar van NG gem
Suider-Strand, skryf via Facebook:
In tye waar ons kerk worstel met die
spanning tussen eenheid en verskeiden­
heid het ek ervaar wat dit beteken dat
die Here sy kerk saambind as ’n eenheid
met ’n verskeidenheid gawes. ’n Fami­
lielid van ons was ernstig siek in ’n hos­
pitaal in Amanzimtoti. Sy is ook la­ter
Moet ek vir jou iets gee om oor te huil?
Fritz Snyman van Pretoria skryf:
“Moet ek vir jou iets gee om oor te
huil?” Dit was baie maal my pa se drei­
gende woorde as een van ons kinders
oor iets sou huil waaroor jy regtig nie
behoort te huil nie. Soos dat jy nie jou
kos wou eet nie of nog roomys of swee­
ties wou hê. Ek voel so as ek lees dat
daar by die “Moreletaberaad” voorge­stel
is dat die kerk “kerklik sal huil” (do­
leer). Sal huil oor wat? Sal huil omdat
die NG Kerk na jare se gesprekke en
diep teologiese besinning besluit het om
’n konsensus-besluit te neem? Sal huil
omdat die kerk, soos die vroeë gelowi­
ges op baie plekke in die Bybel en ge­
skie­denis, besluit het om met verskil­
lende standpunte saam te leef? My
Oudsoldaat skryf: Diensplig is ’n ereplig
Shai Mulder van Barberton, skryf:
Ek het waardering vir dr Gideon van der
Watt se “pyn, skaamte en ontnugte­ring”-
artikel in Kerkbode van 14 Februa­rie 2020.
Ek was vir ’n groot deel van my lewe
’n soldaat. Dit was dae met groot uitda­
gings, vermoeienis en selfs bloedsweet
vir die beste weermag van weleer. Dit
was die plek waar jong dienspligtiges
geleer het van oorlogvoering, trots, lo­
jaliteit, kameraadskap, spanwerk en
deur­­settingsvermoë ens. Seuns het
man­ne geword in die Weermag.
Vandag is die oud-dienspligtiges in
hulle laat vyftigs, vroeë sestigs. Sonder om
te veralgemeen is baie van hierdie oud-
dienspligtiges deel van die leiers­korps in
ons samelewing. Toegegee, daar is manne
wat spreekwoordelik “dui­ ke” opgedoen
het tydens diensplig. Leierskap en die
genade van God het die lewensverliese tot
die minimum beperk, selfs tydens opera­
sionele diens. ’n Oorlog is geveg en ’n oor­
log is gewen! Indien die vyand nie van die
voordeur weggehou is nie, was ons presi­
dent waar­skynlik ’n Kubaan!
Teken in op Kerkbode
Jeanne van Niekerk
E-pos: jeanne@tydskrifte.co.za
Tel (Kantoorure): 021 864 8252
Intekenare/gemeentenavrae:
Viona Ross
Tel 021 864 8278. E-pos: viona@tydskrifte.co.za
Redaksie:
Stuur vir ons nuuswenke en artikelvoorstelle na
kerkbode@tydskrifte.co.za
oorlede in die hospitaal.
Daar was ’n groot behoefte aan gees­
telike ondersteu­ning. Ek vat toe ’n kans
en kry die nommer van ds Marius
Schoombie van NG gemeente Suid­kus.
Hy was dadelik bereid om te gaan en het
verantwoordelikheid geneem om met
die familie kontak te maak. Sy onder­
steu­ning het baie bete­ken vir die gesin
mag­­­tig! As die kerk dan wil huil is daar
tog sekerlik in hierdie land van ons
meer relevante, sinvoller, dieper, meer
geestelike dinge om oor te huil as oor
gelowiges wat lief is vir die Here en erns
maak met die Skrif en tog van mekaar
verskil? Daar is sekerlik in hierdie land
van ons belangriker goed om ons as
kerk mee besig te hou as om “hekwag­
ter” oor die hemelse poorte te probeer
speel? Miskien kan ons eerder ’n beraad
hou waar ons “kerklik-huil” oor mense
wat dakloos, werkloos, ouerloos, kos­
loos, uitsigloos, Godloos en hooploos
deur die lewe gaan. Is ons steeds te blind
om te sien dat die geskiedenis ons leer
dat die kerk al te veel in die verlede oor
die verkeerde goed “kerklik gehuil” het?
Dienspligkapelaan Van der Watt sê,
“Na ’n tyd as Weermag-kapelaan (’n tyd
waaroor ons geslag wit mans nou nog,
40 jaar later, sukkel om te praat en heel
te word ...)”. Sou graag wou weet waar
luitenant Van der Watt sy diensplig ge­
doen het? Waarvan moet hy “heel
word,” en waarmee sukkel hy om oor te
praat? Operasionele eenhede was deel
van ’n “oorlogsmasjien”. Alle mense en
selfs soldate wil graag lewe, en soldate
op die front beleef angs, bloed en selfs
die dood. Dit is en was ook vir ons as
staandemagsoldate ewe erg, want ons
was saam met ons troepe in die oorlog.
My belewenis is dat “die meeste” oud-
dienspligtiges wel hulle opleiding posi­
tief ervaar het. Baie troepe het tot beke­
ring gekom tydens hulle diensplig, want
van ons kapelane was saam met ons in
die operasionele gebied. Ons land Suid-
Afrika sou vandag anders gelyk het as
nasionale diensplig alle bevolkingsgroe­
pe ingesluit het tot vandag toe, eer­der as
om dit af te geskaf het.
Diensplig is ’n ereplig.
Kontak ons
Redakteur: Le Roux Schoeman
leroux@kerkbode.co.za
Tel 021 864 8247
Assistent-redakteur: Conette le Roux
Tel 021 864 8236
E-pos: conette@kerkbode.co.za
Ontwerper: Mario Small
E-pos: mario@kerkbode.co.za
Proefleser: Lambert Jacobs
20 Maart 2020
in die hospitaal en ook na die dood van vir wie dit minder belangrik is aan wat­
hulle ge­liefde. ter kant van die kas ek staan, maar wel
Dis lekker om te weet daar is kollegas my roeping vir die nood van mense
oor die land wat ’n roeping het vir die deel.
koninkryk. Wie se eerste vraag, nie is: Dankie, Marius, vir jou oop hart en
“Is dit ’n gemeentelid?” nie. vrygewigheid met jou tyd. Dankie,
Ek het weer die waarde besef van ’n Suid­kus-gemeente, dat julle leraar die
denominasie, ’n kerk waarvan ek deel vryheid het om ook sy roeping in die
is wat versprei is oor die land. Kollegas ko­ninkryk te vervul.
Vir nog lesersbydraes, besoek www.kerkbode.co.za
Pas God veilig in ons mond?
Tristán Kapp skryf: rede, waarvan die rede nie eens be­
Dit is ’n Dinsdagoggend, en ek word wus is nie, is toe op hierdie storie ge­
wakker nadat ek gisteraand ’n paar bou. Ek ervaar dieselfde soort selek­
lesings van Alan Watts geluister het. tiewe “hiper-literalisme”, as dit kom
Die een wat spesifiek in my kop sal by iets só kompleks soos Skrifgesag.
vassteek, is “The nature of God”. Wat is die rede agter die konsep? Wat
Watts begin met ’n storie van ’n wil ons bereik daarmee? Wat beteken
ruimtevaarder wat die ruimte in ver­ dit? Wil ons mense vertel van die ti­
toef en terugkom: Die mense, toe hy rannie van God as sogenaamde “ge­
terugkeer, vra toe: “Ons het gehoor jy regtigheid”, of van sy “antroposen­
was hemel toe en het vir God gesien. triese lief­de” (liefde vir die mens)?
Vertel?” Die ruimtevaarder antwoord Tirannie strook nie so lekker met my
net: “Sy is swart”. Die gehoor giggel in ervaring nie, maar daar’s een wat wel.
die agtergrond, maar Watts benut Die een waarmee al ons name veilig
hier­die vir ’n dieper diskoers oor ons in sy mond is: Liefde! Jesus het mos
algehele ervaring van God as die Va­ gesê, deur lief te wees vir mekaar ver­
der-figuur. Hy begin te sê: Dié God vul ons die geregtigheid van “die wet”.
van oertradisie word as ’n aaklige wit- So, waarom sal sommiges aspris die
baard tiran, wat straf en seën soos Hy onbekende liefde uit die kerk jaag?
lus kry, uitgebeeld. En hy vra dan: Is God is tog verteenwoordigend van
dit werklik hoe God ervaar moet die groot onbekende liefde. Ons sê:
word? Ek dink meeste kan meteens “God se liefde gaan ons verstand te
sê, – “nee”. En so wonder ek, hoekom bowe”. Dus kan ons Hom nie in ons
sekeres dan so optree teenoor mekaar: beperkte liefde-boksies inforseer nie,
tiranniek en ongenaakbaar? Ons treur want dis mos teenstrydig met ons in­
oor Skrifgesag, en nie oor ons onreg terpretasie van sy onbeperktheid.
nie? En kyk, ek is nie ’n kundige oor Nou vra ek, “waar het Dawid die wor­
enigiets nie – ek voel ek sit maar net tels (van Skrifgesag) begrawe?” Daar
en dink baie oor ’n klomp goed wat is ’n roepstem uit die see, soos Lan­
vir my nie sin maak nie. Hierdie is genhoven skryf. Die see van onstui­
een: Is God veilig in ons mond? Ek sit migheid, pyn en lyding wat geregtig is
nou die dag in ’n lesing, waar daar op die gemeenskap en genade wat die
vertel is van dr Chris Barnard wat vir kerk bied – dis al. En toe die roepstem
’n groep mense gesê het; die hart is anders is as ons boksies, toe word ’n
net ’n “pomp-orgaan”. Dadelik, steek hart hard, en daar word “in sak en as
’n man met beswaar sy hand op ter­ gaan sit” ná daar besef is dat roep­
wyl die gesprek nog aan die gang is. stemme besig is om te verdrink, en
Barnard gee hom toe ’n spreekbeurt ons “missio Dei” is om sulke stemme
waarin die man van agter in die ge­ uit te help en in te nooi, maar ons
meenskapsaal kwaai skree, “sê jy nou klap ons deure toe; dit pas mos nie in
vir my ek het my vrou lief met my ons boksies nie. En so, pas God óók
pomp-orgaan?!” – Die hart klop vir ’n nie meer in nie ...?
Advertensies en vakatures:
Hanlie Raath
Tel 023 342 6030; sel 072 357 8914
E-pos: woes@mweb.co.za
Kleinadvertensies en amptelike nuus:
Lida Viljoen
E-pos: lida@tydskrifte.co.za
Tel (Halfdag): 021 864 8202
Bemarking:
Amanda van der Westhuizen, tel 021 864 8231
 20 Maart 2020
ZANDER VAN DER WESTHUIZEN
S
o ... “whats on your mind?” vra
Facebook. Vir dae en weke is die
gay-debat, die sinode en die kerk
“on my mind”. Dit is skrywes, briewe,
kommentare, vrae, verslae en gesprekke.
Dit is dreigemente en verdagmakery.
Dit is planne om uit die verband te tree
of te skeur. Dit voel of ons huis van alle
kante af gebombardeer word met dié
gesprekke (en aanvalle).
“Gister kry ons kantoor ’n e-pos
waarin ons gemeente se leraars daarvan
beskuldig word dat ons die lidmate mis­
lei (dwaling). Ons bly nie by die Waar­
heid nie. (Ons neem nie die Bybel ern­
stig op as ons ruimte vir meer as een
standpunt skep nie.) Die e-pos sê dit,
die behoudendes se berade uiter dit en
die briewekolomme skree dit. En dit
maak seer, want ons is ook lief vir die
Bybel en wil nie die Here se wil “mislei”
(wanvoorstel) aan mense nie.”
Om eerlik te wees – dit maak my ge­
dagtes vol en maak my soms moeg vir
die kerk ... (what is on your mind?).
En dan gebeur vanoggend.
Een van die groot voorregte in my
werk is om vir die gestremde mense van
Paul Jungnickel-huis te preek. Dit is
nogals ’n belewenis. Tussendeur rolstoe­
le en stemme wat my aandag soek, stap
ek deur meer as 100 mense wat die een­
voud van die lewe vier en omhels. Wan­
neer ek (uiteindelik) voor kom, dan wil
Moreletaberaad: Oor stories aandra
JOHANN ERNST
D
ie manier waarop daar oor die
Moreletaberaad verslag ge­
doen is, is laas op skool beleef:
Iemand wat gou na die kantoor of die
hoof hardloop om nuus of ’n storie te
gaan aandra.
Die eerste storie wat by die kantoor
aangedra is, is dat die beraadgangers
en die paneel sou gesê het dat daar
klaar gepraat is. Dit het die algemene
sekretaris laat sê dat dit teleurstellend
is dat gesprek oor verskille nie as opsie
oorweeg word nie. Soos met die kin­
derspel telefoontjie, het die boodskap
verkeerd aan die ander kant uitgekom.
Wat is die aanhangig maak van ’n ge­
skil anders as die uitnodiging tot diep­
gaande teologiese gesprek? Dit beperk
die los-en-vas gepraat oor omstrede
sake en bring die gesprek na die regte
forum. Dit vra dat ’n saak uitgepraat
word en dat antwoorde nie in die lug
bly hang nie. Merkwaardig is die feit
dat die jongste besluit oor selfdegeslag­
verbintenisse per se die gesprek opge­
skort het. Die woord “vasgelooptheid”
in die besluit sê dat gesprek die punt
be­reik het waar die ander nie meer
oortuig word nie en elkeen nou na eie
oortuiging moet handel. Die gesprek
moet voortgaan, maar op die hoof en
departement se terme. Die pouse waar­
tydens elke leerling sy eie toebroodjie
Om eenvoud te hê
almal vertel hoe dit met hulle gaan en
wat gebeur met familie, liggaamsdele,
konflik oor liefdesdriehoeke en vele
meer interessanthede van die week. Ek
hoor die “peep-peep” van rolstoele wat
“reverse” (soos ’n groot trok) om hulle
plek finaal te vind en een stem wat vir ’n
ander sê: “Ek wil gou gaan pie-pie”.
Al hoe ek dit tot bedaring kan bring
is om te begin sing.
Dan kom die volgende hemelse oom­
blik – Jody-Ann speel klavier. Ek kan
jou nie vertel wat dit aan jou (as ’n musi­
kant en klavierspeler) doen om hierdie
wonderwerk te beleef nie. Sy is blind en
ek dink minimaal outisties (of soortge­
lyk). As sy begin speel helder die kerk­
gangers se gesigte op. En dit kom lê diep
in my siel, in ’n plek wat alles van die
sinode en die debatte wegspoel. Dan sing
almal: “Amazing grace”, “Loof Hom met
die tromme”, “Praat ek mense, engele-
tale” en “Ek sien ’n nuwe hemel kom”.
Voor my oë is ’n koor van gesigte wat
opgewonde is oor die lewe en die een­
voud van geloof; die voorreg van kerk
toe gaan. En hulle is uit alle rasse en uit
alle klasse. En hulle maak my nooit seer
nie. Hulle omhels my. Letterlik.
Ek vra of hulle nog die Onse Vader
kan opsê en hulle begin spontaan:
“Onse Vader wat in die hemel is ...” En
saam met sy eie maats kan eet, word
net verleng, maar vorentoe lui die klok
weer en sal daar in die klaskamer
streng by die departement se ideolo­
gies-gedrewe leerplan gehou word.
Die tweede storie wat aangedra is, is
dat sinodes nou wil uitklim. Dit het die
hoof van die kerk (moderator) genoop
om die optrede van die beheerliggaam
(algemene sinode) buite vergadering te
kritiseer. Die verband tussen algemene
sinode en die “deelnemende” sinodes is
nou te dun gedefinieer. Die vermoede
bestaan lankal dat die afgevaardigdes
by die algemene sinode blote deelne­
mers aan ’n spel geword het en dat die
moderator die fluitjie sal blaas. Die
kerk­like bepalinge praat egter van “sa­
mestellende” sinodes en dat die alge­
mene sinode ’n vergadering van sino­
des is. Alhoewel die skeidsregter
be­hoort toe te sien dat ’n speler of span
nie voordeel trek uit die oortreding
van die spelreëls nie, sien hy lankal nie
meer op onbevange en regverdige wyse
om na die belang van al die spelers nie.
Daarom het die hoof skielik ’n pro­
bleem met die Skolewet: “Die neiging
tot afskeiding en selfregering is [met
die opname in 1962 van Artikel 37 in
die Kerkorde] in die DNS van die kerk
verskans. Nou het ons ook nog gesê dat
die Algemene Sinode nie meer binden­
de beleidsbesluite gaan neem nie, selfs
toe vra ek of hulle Psalm 23 saam met
my kan opsê terwyl ek lees. Dit is van­
dag se Skriflesing. En die koor van en­
toesiastiese gelowiges spreek saam die
Woord: “Die Here is my Herder, ek kom
niks kort nie ...”
En toe kan ek die Waarheid verkon­
dig: Die Here is jou Herder en het jou
lief – net soos jy is. Hy het jou lief met al
die etikette om jou nek en jou liggaam
soos dit is.
Jody-Ann sukkel tot voor die klavier
en trek los met nog ’n lied. Ek vra: “Vir
wie moet ons vandag bid?” Almal skree
uit om die lysie vol te maak en ek sê:
“Moenie worry nie – die Here ken al die
name, al kan ek nie almal onthou nie.”
Na die gebed is almal tevrede dat almal
“gecover” is en deur die Here beskerm
word. Toe spreek ek die seën uit en suk­
kel weer by die deur uit. Dit is ’n ge­
doente want almal wil my vashou en
groet. Hulle wil net gou vertel van die
tone wat seer is en die meisie wat siek is.
Ek moet asseblief steeds vir oom Han­
sie, wat steeds in die hospitaal is bid,
want ek het nie sy naam nou-nou in my
gebed spesifiek genoem nie.
En skielik is die diep plek in my siel
weer gevul met bedieningsvreugde
(soos die slim ouens dit noem). Ek het
darem seker ook die Gees en die Waar­
nie eens oor die Artikel 43-sake wat
deur die deelnemende sinodes aan
hom toevertrou is nie.” Benewens die
feit dat die skoolhoof nie die ontstaans­
geskiedenis en etos van sy skool ken
nie, kort die besluite van die beheerlig­
gaam en die beperkinge wat die wet
stel die magte van die hoof en sy perso­
neel in. Miskien is die hoof se nuutste
uitlating bewys dat die remediërende
optrede noodsaaklik geword het, voor­
dat die skool ten gronde gaan.
Die derde storie wat aangedra is, is
aan die aktuarius van die algemene si­
node oorvertel. By die beraad is gesê
dat die NG Kerk as geheel, gegewe die
dubbelslagtige beleidstandpunt oor
self­degeslagverbintenisse, waarskynlik
geen diskresie of reg meer oor het om
op geloofsgronde billik teen lidmate in
selfdegeslagverbintenisse te diskrimi­
neer nie. Diskrimineer is hier die
woord wat die Grondwet gebruik. Vir
die kerk gaan dit eerder oor die hand­
ha­wing en uitlewing van ’n geloof­
standpunt op Bybelse gronde daarteen.
By die beraad is as gesag aangevoer die
hofuitspraak self, waarin die beeld van
die bedekkende sambreel (noodsaak­
like enkelvormige standpunt) voorge­
hou is, én die kommentaar wat profes­
sor Pierre de Vos as grondwetkenner
op die uitspraak gelewer het, én die
regsmening wat die Taakspan Regte
Opinie 9
heid beet. Of dalk het Hulle my eerder
beet? Hoe anders sou die Here dan nou
met my ook gepraat het oor die para­
dokse van ons teologie? Dit is kompleks
en eenvoudig. Gelukkig is daar krag in
beide. Sy Gees help my ook. Al is ek die
“dwaalleraar” wat die middelgrond kies
in komplekse sake om vir ruimte oor
moeilike goed te pleit. Al is ek self ook
eintlik gebroke. Al herinner die Here se
Gees (wat ook in my is) my van die
liefde, die eenvoud en waaroor die
evangelie in essensie gaan. Toe ek in my
bakkie sit, op pad huis toe, dink ek: Die
liefde is ’n vreemde ding, dit vind jou,
dikwels onverwags. Dit is die mooi van
die evangelie, is dit nie? Die Liefde kies
jou.
Daar is sulke oomblikke in die kerk
wat eerder my kop moet besig hou. En
dit alles te danke aan die uitgeskuifde,
gestremde, gebroke, hemelse mense van
Kungwini.
Ek verstaan nou beter hoekom Henri
Nouwen na sy massiewe bediening,
preke en professoraat uiteindelik by ’n
gestremde huis die dominee geword het
(dalk was hy ook moeg vir iets ...). Daar
het die Here sy lewe kom ontmoet met
’n nuwe insig oor geloof (en die vreem­
de ding wat ons liefde noem).
▶ Dr Zander van der Westhuizen het hier-
die inskrywing op sy persoonlike Facebook-
blad gemaak en dit word hier met die skry-
wer se toestemming herpubliseer. – Red.
van advokaat Mac van der Merwe SC
verkry het, waarin die algemene sinode
geadviseer is om eers ’n konstitusionele
mening te verkry alvorens ’n finale be­
sluit geneem word. Die aktuarius het,
nadat die boodskap hom per telefoon­
tjie bereik het, gesagloos geantwoord
dat dit bangmaakstories is om mense
op hol te jaag. Is dit nie die Taakspan
Reg­te se saak om die kerk van regsrisi­
ko’s te vrywaar, daarteen te waak en
daar­oor te adviseer nie?
Die laaste storie is aan die uitvoeren­
de amptenaar van die Oostelike Sinode
oorgedra. Die woorde wat by die be­
raad geuiter was, is: “Ek weet die Oos­
te­like Sinode kyk baie intens – hulle
kry ook regshulp rondom die moont­
likheid van Artikel 37.” Sonder om se­
ker te maak wat regtig gesê is, het hier­
die personeellid geantwoord dit is
on­waar en dat ’n gewese personeellid
van die skool nie namens die skool kan
praat nie. Nou het hy skande oor sy
skool gebring, want sy skoolhoof het
gesê die skoolse­kretaris praat nie die
waarheid nie. Na­tuurlik het die oud­
leer­ling nie in enige opsig namens die
skool gepraat nie, maar met die
­ver­­­s­wy­­ging van die woorde “ek weet” is
die indruk valslik gewek dat dit die
geval is.
▶ Dr Johann Ernst is ’n voormalige ak-
tuarius van die Algemene Sinode.
 10 Kuns en kerk
‘’n Kreatiewe grootmens is
’n kind wat survive het’
Kuns is vir hom ’n leef­
wyse, ’n roeping selfs,
vertel Marius Lourens,
’n predikant-kunstenaar
van Port Elizabeth, aan
JACOBIE M HELENA op
die vooraand van die
uit­
stalling van ’n reeks
van sy beelde wat vir
Paasfees by die NG Kerk
Franschhoek te sien sal
wees.
Kerkbode (KB): Vertel bietjie meer
oor jou loopbaan as leraar tot dusver
en die verhouding tussen predikant-
wees en kuns.
Marius Lourens (ML): Aangesien ek
linker- en regter-brein georiënteer is,
glo ek dat ek dit kon regkry om die ge-
dissiplineerde lewe van die bediening
en die hartsgedrewe wêreld van die
kunste met mekaar te kon versoen …
en komplementerend teenoor mekaar
in werking te kon stel. Die riglyn vir al-
bei gebiede is dieselfde: om binne die
konteks van die tyd relevant te wees …
en te interpreteer. Alhoewel ek ’n
hartsgedrewe mens is, is ek ook baie
georganiseerd. Dit was nog altyd my
redding!
KB: Jy sê graag dat kuns jou roeping
is. Hoe is dit met jou geloof verbind?
ML: Predikant-wees en kunstenaar-
wees … is albei ’n gelowige roeping.
Wat beteken: Albei is ’n passie in jou
lewe … en as jy getrou is aan jouself,
kan jy nie anders as om albei
te beoefen nie. Dit is on-
moontlik vir jou om
dit nie te doen nie …
anders sal jy nooit
volledig mens wees
nie. Die belangrike
is egter om ’n ge-
sonde balans tussen
die twee te vind …
an­ders val jy uit die
bus uit. Na 40 jaar in die
kunswêreld en 33 jaar in die
bediening, dink ek ek het dit (amper)
reggekry!
KB: Daar is dikwels Bybelse figure en
geloofsaspekte in jou kuns, nie waar
nie?
ML: Eers het ek dit as my roeping gesien
om ’n rol te speel dat kuns met gods­
dienstige temas weer sy regmatige plek
ook in die gereformeerde kerke terug
20 Maart 2020
kry. My siening het intussen verander.
Die wêreld kan somtyds ’n vreemde
plek wees om in te leef, en dan het ons
ons geloof ... en die kunste … en humor
nodig om dit spesiaal in te kleur … om
weer van iets groter as onsself bewus te
raak.
KB: Jy het vanjaar ’n Paasuitstalling
op Franschhoek. Hoekom spesifiek
hier­die projek?
ML: Die Stasies van die Kruis-reeks
(sien beeld regs) wat ek by NG Kerk
Franschhoek uitstal, is meer in ’n klas­
sieke ikoniese styl. In die musiekwêreld
word klassieke godsdienstige werke
soos die “Matteus-passie” van JS Bach
en die “Messias van Handel” nog steeds
uitgevoer. In dieselfde idioom voer ek
graag die “Stasies van die Kruis” uit.
Omdat dit ’n duur skeppingsproses is, is
die reeks nie volledig nie. Maar dit is ’n
opdrag aan myself, wat ek graag wil vol-
tooi. Hierdie is maar net die begin.
Aangesien dit ook as ’n reisende uit-
stalling gesien kan word, sal dit interes-
sant wees om te sien waarheen dit op
pad is.
KB: Watter boodskap en ervaring wil
jy vir mense met hierdie uitstalling
gee?
ML: Om opnuut weer bewus te raak
van iets groter as jyself: God se onvoor-
waardelik liefde vir ons as sondaar-
mense, wat ’n hoogtepunt aan die kruis
op Golgota bereik het ... sodat ons
volledig kan leef! 2 020 jaar gelede het
God sy hart op my en jou verloor. Met
’n uitstalling van so ’n aard probeer ’n
mens ’n bydrae lewer om die ingry­
pende verhaal van Paasfees ’n groter Die uitstalling getiteld “Stasies van die Kruis” is van 13 Maart tot 12 Junie by die NG gemeente
Franschhoek se kerkgebou te sien.
werklikheid te maak.
so lank in die bediening sou bly nie. Die Mens leef net een keer... en ek glo dit
KB: Waar kry jy die inspi- Here het my egter in die perfekte ge- moet volledig wees. Kreatiwiteit was
rasie vir jou kuns? meente geplaas … waar elkeen aanvaar nog altyd my heel beste bate. Dit laat my
ML: Die lewe is my in- word vir wie jy is, met al jou foute en al, waarlik leef en maak dit hemel op aarde.
spirasie. Toe die Here met tonne liefde en omgee wat gedeel Vir my is die skeppingsproses ’n ge-
my geroep het om ’n word. Hulle het ons huis en ons familie beure om my siel skoon te maak, om
predikant te word (ek geraak. Ek is getroud met Mariana en weer bewus te raak van die groter
was in Graad 10) het ons drie kinders is al uit die huis uit. prentjie. Dit maak nie altyd saak wat die
ek regtig gedink die Hulle almal saam is my inspirasie. eindproduk is nie. Sou iemand daarin
Here het van sy kop af betekenis vind, dan is ek verskriklik bly.
geraak. Dit was die laaste KB: Dié aanhaling van die Oosten-
iets wat ek ooit wou doen. rykse kunstenaar Hunderdwasser is KB: Buiten die Franschhoek-uit-
Ek wou altyd kuns gaan studeer vir jou belangrik: “Only creativity stalling open jy ook jou eie Beeldetuin
en dit my loopbaan maak … So het dit brings us closer to heaven: Only those in Port Elizabeth?
dan uitgewerk dat ek eers kuns gaan who think and live creatively will sur- ML: Ek is vanjaar 40 jaar in die
studeer het. Ek was ’n top-kunsstudent. vive this life and the hereafter. The kunsbedryf en ek wil dit graag volledig
Tog kon ek nooit my roeping as predi- colourful, the abundant, the mani- vier. Met hierdie beeldetuin wil ek graag
kant afskud nie. Daarom het ek na vier fold, is always better than mediocrity die speelse kant van my lewe ten toon
jare van kunsstudies in Kaapstad, teolo- and uniformity”. Kan jy meer hieroor stel. Daarom gaan dit prettig, uitbundig,
gie op Stellenbosch gaan studeer. Dit sê? en kleurvol wees. Soos Hunderdwasser
het goed gegaan. Tog, omdat ek nooit ML: Onlangs het ek gelees: “’n Kreatiewe dit so mooi stel: The colourful, the
kon versoen met die “image” van ’n grootmens is ’n kind wat survive het”. abundant, the manifold, is always better
dominee nie, het ek nooit gedink dat ek Dit is so van toepassing op my lewe. ’n than mediocrity and uniformity”.
 11
‘Nuwe moontlikhede
rondom geloofstaal’
The language of faith in Southern
Africa – Spirit world, power,
community, holism
Hermen Kroesbergen
Uitgewer: AOSIS, 2019
ANNETTE POTGIETER
D
is wyd bekend dat daar ’n skuif
in Christenskap van die globale
Noorde na die Suide plaasge­
vind het. Tog is daar nog bitter min be­
sin oor wat dit beteken. Veral siende dat
Op ’n skryfreis na trauma
Om tot verhaal te kom – ’n Praktiese
skryfgids
Lizette Rabe
Uitgewer: Lapa Uitgewers, 2019
QUINETTE LE ROUX WEITSZ
L
izette Rabe, professor in joerna­
listiek aan die Universiteit Stel-
lenbosch, gebruik haar jarelange
liefde en kennis vir woorde om ander
te inspireer om te begin skryf. Skryf, of
“journaling”, het haar help sin maak
van haar wêreld na haar seun se self-
dood in 2009. Dis hierdie self-terapie,
Ander se seerkry-stories
Trauma en God
Saamgestel deur Anika Marais
Uitgewer: Kreativ-SA, 2019
NICOL HAMMAN-FORREST
T
rauma en God is saamgestel
deur ’n ma, Anika Marais, wat
’n behoefte gehad het om haar
verhaal van seer saam met ander se
verhale te deel. Juis omdat sy tydens
haar eie trauma besef het dat daar
geen handleiding vir trauma is nie en
dat elke persoon se ervaring uniek is.
Dit is wat die boek is: verhale van
Die volgende uitgawe van Kerkbode verskyn op 17 April
die houding bestaan dat Afrika-Chris-
tene “nog steeds” in geeste glo. Hermen
Kroesbergen werp lig op hierdie saak.
Hy vra die ongemaklike vraag oor hoe
ons dan nou praat oor Christenskap.
Hoe praat ons oor geloof as ons die-
selfde God aanbid, maar nie ruimte vir
’n ander persoon se verstaan van die
spirituele het nie? Nie omdat daar nie
belangstelling is nie, maar omdat dit
bloot nie ’n werklikheid in Westerse
denke is nie. Dit is ’n omvattende boek
wat binne ons elkeen se bereik is, wat
sy oopsluit.
Dit maak nie saak deur watter trau-
ma jy is nie – misdaad, egskeiding, fi-
nansiële stres, siekte of verlies – om te
skryf daaroor bring heling. Jy moet net
begin, een sin op ’n slag.
Hierdie boek is ’n praktiese gids vir
die leke-skrywer. Verskillende onder­
werpe word behandel om jou skryfreis
makliker te maak. Van die temas be-
spreek is onder andere: Hoekom ons
moet skryf en hoe om te begin skryf;
Die plek waar jy skryf; asook die ver-
vroue wat verskillende traumatiese er-
varings gehad het en hulle getuie­nisse
deel van hoe God hulle in dié tye by-
gestaan het. Dit kan baie help om sul-
ke verhale te lees wanneer jy self deur
iets gaan, om te weet jy is nie alleen
nie, jy is nie die enigste een met seer
nie.
Elke verhaal se skryfstyl verskil. Dis
gemaklik en eerlik en herinner jou dat
gewone mense hierdie verhale met ’n
opregte hart met die wêreld deel.
Hierdie boek sal ek aanbeveel vir
enige iemand wat mooi en ware ge­
BOEKE
Onder redaksie van
Rethie van Niekerk
wat erns maak met gemeenskap, wat
nadink oor wat kerk in Afrika beteken
en die implikasies van ’n holistiese wê­
reld­siening beredeneer.
Die boek dekonstrueer Westerse
voor­­opgestelde idees en bied praktiese
vertrekpunte waarmee ’n mens sinvol
jou eie geloofstaal kan ontleed. ’n Hoog­
te­punt is Kroesbergen se refleksie op sy
eie belewenis en ervaring van Afrika.
Die feit dat Kroesbergen self ’n Neder-
lander met ’n Westerse denkraamwerk
skillende vorme wat jou skryf kan aan-
neem, bv memoires, dagboek hou,
blogs, e-posse, gedigte, Facebook of
selfs net ’n gekrabbel op ’n stuk papier.
Al hierdie mediums help jou om sin te
maak van jou wêreld en om “tot verhaal
te kom” binne jou storm, binne jou eie
storie.
Hierdie praktiese skryfgids sal beslis
beraders weer attent maak oor die effek-
tiwiteit van journaling vir hulle kliënte.
▶ Ds Quinette le Roux Weitsz is ’n be-
rader en mediator in privaatpraktyk in
Oos-Londen.
tuie­nisse wil lees. Ek sal nie al die ver-
hale na mekaar aanbeveel vir iemand
wat onlangs deur trauma gegaan het
nie.
Dit is beter om ’n verhaal te kies
waarmee geassosieer kan word en vir
eers net daar stil te staan. Andersins is
dit ’n interessante lees.
Trauma en God herinner ons aan
God wat teenwoordig is in ons wêreld,
selfs in die seer.
▶ Ds Nicole Hamman-Forrest is predi-
kant by die NG gemeente Suikerbos in
Drie Riviere-Oos in Vereeniging.
is, bied die leser die geleentheid om op
’n nie-konfronterende manier jou eie
vooroordele raak te sien en nuwe
moont­­likhede rondom geloofstaal waar
te neem. Dit is ’n boek bedoel vir teoloë
en belangstellendes wat wil praat en
dink oor kontemporêre Afrika-teologie.
’n Ekstra bonus is dat Kroesbergen se
boek gratis en aanlyn op AOSIS beskik-
baar is.
▶ Dr Annette Potgieter is ’n dosent by
Hugenote Kollege.
Doleansie
D
OLEANSIE (afkomstig
van die Latynse dolere =
treur; doleer = jou beklaag,
beswaar inbring – HAT, 2005) is
die kerklike beweging in Neder-
land waartydens ’n aantal Neder-
landse Hervormde gemeentes van-
weë belydenisverskille van die
si­no­dale organisasie van 1816 weg­
gebreek het. Die Doleansie het in
1886 en die jare daarna plaas-
gevind. Dit was grootliks ’n reaksie
teen die modernisme wat die kerk
in Nederland op verskillende
maniere beïnvloed het. Die
Doleansie-beweging is deur dr
Abraham Kuyper gelei wat die Cal-
vinisties-gereformeerde waarhede,
soos hy dit gesien het, weer in kerk
en staat wou laat herleef. Ongeveer
400 predikante van die Neder-
landse Hervormde Kerk volg Kuy­
per in hierdie proses en ’n nuwe
kerk word gestig. In 1892 het hier-
die groep met ’n deel van die Afge­
skeidenes van 1834 verenig en
hulle het voortbestaan as die Gere-
formeerde Kerken van Nederland
wat ’n groot invloed op verdere
kerklike ontwikkelings in Neder-
land gehad het. – JW Hofmeyr.
• In samewerking met Elektronie­
se Christelike Kernensiklopedie
• Besoek http://cke.christians.
co.za vir meer inligting.
 12 Diensleraars en proponente 20 Maart 2020

‘Ons is die nuwe donkies’

Derick Boonzaaier het sy
Geskiedenis is gemaak toe die eerste loop­ baan as stadsbeplanner
20 proponente as diens­leraars op 3 begin en later teologie studeer.
Hy verwerf BA Teologie in
Maart op Stellenbosch gelegitimeer 2005 en BTh met grondtale in
is. Drie kandidate is ook as leraars 2013 aan die US. Hy het ’n
MBA in 2019 voltooi en is tans
gelegitimeer, skryf dr Frederick Marais. besig met MTh om einde 2021
vol gelegitimeer te kan word.
Hy bedien al jare in die NG
Sulet Brümmer (Van der
Bergh) is op 11 Mei 1977 ge­
bore op George. Sy matrikuleer
in 1995 aan die Hoërskool Ty­
gerberg en begin in 1997 aan
die Hugenote Kollege studeer,
na ’n Diensjaar vir Christus in
1996. In 1999 behaal sy die
graad BDiac in jeugwerk en in
2000 cum sy die BDiacHons-
Victor Cloete is op 26 Junie
1973 gebore en het op Brand­
fort grootgeword. Hy matriku­
leer in 1991 aan die Hoërskool
Staatspresident Swart. Hy be­
gin in 1992 aan die Hugenote
Kollege studeer. In 1995 behaal
hy die graad BDiac (Sending).
In 2001 verwerf hy ’n Hon­
neurs in Jeugwerk. Sy miniver­

A
an die einde van die diens het prop Melanie Thirion na Kerk en elders met musiek, graad, ook in Jeugwerk. Sy het handeling het gehandel oor
diens­leraars as “donkies” verwys. Sy het die verhaal vertel pre­diking, berading, opleiding, in Uitenhage begin as ’n skool­ “Hoe tieners trauma verwoord
van die sen­delinge wat olv dr Andrew Murray opgelei is op kampe ens. Hy is tans by Ken­ jeugwerker in 2001 en later die en verwerk”. In 2009 voltooi hy
Wellington en wat na hulleself as donkies verwys het. “Want,” het ridge as musiekleier en be­ge­lei­ jaar as jeugkoördineerder by ’n nagraadse onderwysdiploma
hulle gesê, “Jesus het op die rug van ’n donkie in Jerusalem ingery, ding van byeenkomste op Ty­ Sui­der-Strand gemeente begin vir die senior- en FET-fase.
so sal ons die don­kies wees op wie se rug Jesus na gemeenskappe ger­ berg Mediese Kampus, werk. Sy het intussen verder in Victor se hart is by sending,
in Afrika geneem word.” Ons is die nuwe geslag donkies, het prop as­­­ook met prediking en musiek pastoraat studeer by Stellen­ kerkplanting en evangelisasie.
Thirion gesê, wat nou as gelegitimeerdes vanuit die kerk, die by De Eike se aanddienste. De­ bosch en is tans in dieselfde ge­ Hy was werksaam in Mosam­
evangelie oor grense sal dra in die gemeenskappe waar ons leef. rick se passie is prediking, meente verantwoordelik vir die biek en in die NGKA.
“Ons verstaan ons amp as diensleraars as ’n geleentheid tot diens. span­­ bou, versorging en mu­ jeugbediening, sowel as pas­ Hy is tans werksaam by die
As diensleraars sal ons gemeentes lei om betrokke te raak in die siek. Hy het ondervinding in toraal verantwoordelik vir twee NG gemeente Moreletapark
gemeenskap – ja ook daar waar die bekende ampte nie so maklik alle fasette van bediening, aftree-oorde, waar sy erediens­ waar hy spanleier is vir die En­
funksioneer nie!” aldus Thirion. inslui­tende begrafnisse, huwe­ te, Bybelstudie, besoeke en be­ gelse en Afrikatalegemeen­ tes.
In 2019 het die Algemene Sinode besluite geneem wat ampte in like (huweliksbevestiger vanaf grafnisse hanteer. Sy was in die Deel van sy verantwoorde­lik­
die kerk verbreed het. In die toekoms sal daar naas leraars, nou 2005), hospitaalbesoeke, bera­ verlede op die bestuur en ook hede is prediking en pas­to­rale
ook diensleraars gelegitimeer en georden word. Hierdie leraars se ding, jeug, ens. Hy is getroud voorsitter van die Kerklike sorg. Hy leef steeds sy passie
opleiding het almal ’n spesifieke fokus en daarom word hulle toe­ met Rouche en is pa van ’n 11- Jeug­werkersvereniging. Sy is uit deur uitreike te neem na
gelaat tot die bediening met ’n toegespitse bedieningsfokus. jarige seun (wat al 10 hartope­ ook tans op die Wes-Kaapland Mosambiek. Victor is getroud
Diens­­leraars sal in gemeentes en gemeenskappe diens lewer wat rasies gehad het), en ’n nege Sinode se Taakspan vir Jeug en met Jolet, ’n apteker. Hulle is
ooreenstem met die fokusareas van hulle opleiding. Die areas van maande oue dogtertjie. Derick Familie, en is die Voorsitter geseën met ’n seun, Jandré (8)
bedieningsfokus is byvoorbeeld Jeug en familiebediening; is beroepbaar. van KIX (Kinderkrans). Sy ge­ en ’n dogter, Marlé (4).
Geloofs­begeleiding; Berading; Gemeenskapsbediening. Dié pro­ l 082 333 6012 niet dit om haarself uit te leef l 083 578 5684
ponente is nou beroepbaar na gemeentes om in dié bedienings­ l dbplanning@gmail.com met kreatiewe kommunikasie l victor.cloete@moreleta.co.za
areas as diensleraars georden en bevestig te word. in die gemeente en die skryf
Opvallend in die groep van diensleraars is dat die meeste van van materiaal vir jeugbedie­
hierdie proponente reeds vir ’n aantal jare in gemeentes van die ning. Sy het ’n passie vir sen­
kerk betrokke is, maar sonder ampsbevoegdheid. Vir baie van ding en om verskillende gene­
hulle was dit ’n lang pad tot legitimasie omdat die kerk nie vroeër rasies saam te bedien by
ruimte gebied het vir hierdie bedieninge binne die ampstruktuur spe­siale geleenthede op die ge­
van die kerk nie. Honderde familielede, vriende en gemeentelede meente­ kalender. Sulet is drie
wat oor jare die proponente ondersteun het, het die diens byge­ jaar getroud met Herman, wat
woon. “Dit is alleen omdat ek ’n baie sterk roeping van God haar ’n kitsma en ouma ge­
ontvang het, dat ek hierdie lang pad kon stap,” het baie van die maak het! Sulet is tans by NG
proponente in gesprekke aan die kuratorium verduidelik. Almal gemeente Suider-Strand.
wat die diens bygewoon het, was diep geraak deur die besonderse l 082 578 9775
mylpaal wat dit vir hierdie proponente en ook vir die kerk is. l suletv@gmail.com
Hierdie proponente verkry nou die bevoegdheid om te preek
en die sakramente te bedien en sal as dominees deel wees van die
kerkrade van die gemeente, en deel van die gemeente se afvaar­
diging na die ring en sinode. – Frederick Marais is die voorsitter
van die Algemene Kuratorium

20 Maart 2020
Tiesie de Coning is op 19
Maart 1971 gebore en het op
Senekal in die Vrystaat groot­
geword. Sy matrikuleer in 1988
aan Paul Erasmus Hoërskool
op Senekal en begin in 1989
aan die UV onderwys studeer.
In 1993 behaal sy die graad BA
Ed Tale, in 1994 BEd cum
laude, in 1995 MEd cum laude
en in 1999 haar PhD in Didak­
tiek onder leiding van prof
Nick Freken aan die NWU.
Tiesie is passievol oor oplei­
ding, ont­wik­keling en leierskap
en het in 1992 as primaria van
haar koshuis en in 1993 op Kov­
sies se Studenteraad gedien. Sy
word in 1996 aangestel as do­
sent en navorser aan die NWU
nadat sy ’n jaar onder­ wys
(hoof­vakke: Duits en Afri­
kaans) gegee het, waarna sy
vanaf 2000-2003 by die WNNR
’n navorsing- en opleidingspos
beklee. In 2002 ver­werf sy die
Geloof in Aksie Kinderbedie­
ningsertifikaat (Unisa) waarna
sy in 2005 as kinderbedie­
ningsleier by KSM (kerkson­
dermure) aangestel word. Sy
registreer in 2011 vir teologiese
opleiding by Veritas College
Int en verwerf Certificate IV of
Biblical Ministry in 2013 en
Diploma of Biblical Ministry in
2015. Tiesie is reeds 15 jaar
werksaam by KSM waarvan sy
vir 12 jaar kinderbedienings­
leier was en vir die afgelope
drie jaar gemeenteleier vir op­
leiding, groei en ontwikkeling
is. Sy is getroud met Gerhard
en hulle tweeling, Gunther en
Tishca, studeer tans aan Tuks.
l 082 802 7853
l tdeconing@ksm.co.za
“
Ek is baie passievol oor die kerk,
en hou van nuut-denkende bena­
derings en vernuwing.
Stefan Fourie is op 11 Julie
1992 gebore en matrikuleer in
2010 aan die Afrikaanse Hoër­
skool Kroonstad. Hy het direk
na skool op die sendingveld
beland en verskeie lande in die
Midde-Ooste, Verre-Ooste, so­
wel as Afrika en Amerika be­
dien. Hy het sy BTh-graad in
April 2017 behaal gevolg deur
BTh Honneurs in Oktober van
2018. Verder begin hy in 2020
aan die US met sy MTh-graad
in praktiese teologie.
Stefan dien al vanaf 2016 in
NGK Parow-Panorama met
jeugwerk as sy profiel. Hy is
passievol oor mense, het ’n ge­
maklike persoonlikheid, leer
maklik en is baie aanpasbaar.
Hy is ook baie passievol oor die
kerk, en hou van nuut-den­
kende benaderings en vernu­
wing.
l 076 608 6405
l stefanfourie0@gmail.com
“
My passie is prediking, span-
bou, versorging en musiek.
Derick Boonzaaier
Diensleraars en proponente 13
Stefan Fourie
Koos Greeff is op 23 Desem­
ber 1955 op Vredendal gebore
waar hy in 1974 matrikuleer.
Hy vestig hom later in die dis­
trik van Klawer waar hy en sy
vrou ’n safari-onderneming
be­gin. Tussendeur is hy aktief
betrokke met gemeente-aksies;
soos uitreike veral na Kaoko­
land en ook met die oprigting
van Radio Namakwaland.
Deur die jare kon hy dikwels
radiodienste aanbied ook oor
Kanaal 7 in Namibië.
In 2004 verkry hy ’n MTh-
graad aan Unisa. Die navor­
singstema was “Kwa-Sizabantu
Sending: ’n Prak­ties-teologiese
beoordeling van sommige as­
pek­te van die bestuurstruk­
tuur”. In 2018 handig hy ’n
doktorale proefskrif in by die
NWU. Hierdie keer is die tema
“Enkele profesieë en openba­
rings in die Afrikaanse geskie­
denis – 1900 tot 1950.” Die doel
daarvan was om spesifieke
werks­wyses te probeer ontwik­
kel oor hoe die kerk verant­
woordelik kan omgaan met
bonatuurlike openbarings en
werkinge.
Hy en Estelle is reeds 42 jaar
getroud en het vyf getroude
kin­ders en 11 kleinkinders. Hy
is beskikbaar enige plek as af­
los-prediker alhoewel sy hart
maar meestal trek oor die
Groot­rivier.
l 083 651 5686
l koosgreeff@gmail.com
Andre Jansen is gebore op 14 Chrisna Jansen van Vuuren is
Julie 1981 in Bellville, Kaap­ op 15 April 1985 in Benoni ge­
stad. In 2000 doen hy sy diens­ bore. Sy matrikuleer in 2003
jaar vir Christus by SCAS aan die Hoërskool Dr EG Jan­
(Sport For Christ Action South sen. Vanaf 2004 tot en met
Africa). Hy begin in 2004 werk 2010 studeer sy aan die NWU
in die Suid-Afrikaanse Polisie- en voltooi die volgende grade:
diens en in 2013 begin hy stu­ BPharm, BSc Honneurs in
deer aan Unisa. In 2018 behaal Fisio­logie en MSc in Beroeps­
hy sy graad in teologie (BTh) higiëne. Chrisna is getroud
en in 2019 behaal hy sy graad met Johan Jansen van Vuuren,
in pastorale sorg en berading ’n boer van Mareetsane en het
deur Filadelfia Opleidingsen­ twee kinders op laerskool,
trum. Andre is iemand wat ’n Clara en MJ. In 2017 voltooi
passie het vir ’n bedie­ning in Chrisna haar BTh-graad cum
veral die polisie en ander be­ laude aan die NWU. Sy voltooi
sker­mingsdienste en dit is ook in 2020 die Prediking en ere­
dan waar hy beoog om te be­ diensvaardighede-kursus aan
dien as ’n kapelaan. Andre be­ die Hugenote Kollege. Jeug- en
oog ook om hierdie jaar sy familiebediening lê vir Chrisna
hon­neurs te voltooi in pasto­ baie na aan die hart.
rale sorg en berading by Fila­ l 084 321 4436
delfia Opleidingsentrum. l chrisna.jansenvanvuuren@
l 083 490 9292 gmail.com
l andre1504@me.com
Wat is diensleraars?
D
iensleraars is gelegitimeerde leraars met ’n spesifieke
opdrag ooreenkomstig die terrein van opleiding. Ter­
reine soos jeug en familie, kerkplanters en gemeente­
werkers. Diensleraars is soos gemeenteleraars beroepbaar in
die verband.
Hoe lyk hulle opleiding?
Eersteloopbaan-studente verwerf ’n BTh (of ekwivalente graad
in teologie) aan een van die opleidingsentra wat by die NGK
geakkrediteer (NKR 7-vlak) is. Indien die B-graad in teologie
aan ’n ander opleidingsinstelling verwerf is, mag dit nodig
wees dat die Kuratorium addisionele teologiese opleiding ver­
eis om te belyn met die Raamwerk vir Missionale kapasiteite.
Bevoegdheid
Na voltooiing van die voorgeskrewe studies en die Semina­
rium- of kerkeie program word die persone deur die Kurato­
ria aanbeveel vir legitimasie as diensleraar met vermelding
van die spesialisasie-rigting. Hulle ontvang dan proponentsbe­
voegdheid en kan beroep word na gemeentes waar hulle geor­
den en bevestig word. Diensleraars is bevoeg om die Woord
en sakramente te bedien.
BRON: Raamwerk vir missonale bedieningsontwikkeling in
die NG Kerk.
 14 Diensleraars en proponente
Jan Jacobus (Janco) Mocke is op
20 Desember 1985 gebore en
het hoofsaaklik in Sinoville,
Pre­toria grootgeword. Hy ma­
tri­kuleer in 2004 aan die Hoër­
skool Overkruin en begin in
2005 deur SATS (South Afri­
can Theological Seminary) via
afstandleer teologie studeer. In
2007 behaal hy die graad BTh.
Tydens hierdie tydperk is hy
betrokke by Pneumatix, ’n
Diens­jaar vir Christus- organi­
sasie in Somerset-Wes. As deel
van die studentespanne tree
hulle reg oor Suid-Afrika op en
verkondig die evangelie deur
middel van projekte, skoolpro­
gramme en verhoogproduk­
sies, waar Janco vir twee op­een­
­volgende jare as toer­­span­­leier
en studentekoördineerder dien.
In 2007 trou Janco met Lo­
dri le Grange, en hulle begin
hulle bediening as jeugwerkers
in die Weskus by Hoërskool
Lutzville en Laerskool Vreden­
dal. In 2008 trek hulle Benoni,
Gauteng toe waar hulle as jeug­
werkers onder NG Farrarmere
in Laerskool Northmead en
Hoërskool Hans Moore dien.
Hulle vervul ook verskeie rolle
by die gemeente. Janco stel baie
belang in mentorskap, leier­
skap en aanbidding. Onder die
Hoëveld Sinode is Janco aktief
betrokke in die stigting van Fu­
tureNow, ’n NWO wat gemeen­
tes en gemeenskappe bemagtig
om skole te bedien met men­
torskapprogramme en die pla­
sing van voltydse jeugmentors
in die skoolkonteks. In 2015
voltooi Janco sy BTh Honneurs
deur SATS en dien as aanbid­
dingsleier by AGS Farrarmere
in 2016. Janco en Lodri word
ook ’n tweeling seuntjie en dog­
tertjie ryker in hierdie tyd. Jan­
co word in 2017 aangestel as
jeugwerker en aanbiddingsleier
by NG Bonaeropark waar hy
steeds aktief betrokke is.
l 083 791 5843
l jancomocke@gmail.com
“
Ek het ’n passie vir sending en om verskil-
lende generasies saam te bedien by spesiale
geleenthede op die gemeente-kalender.
Neels Loots is op 19 Januarie
1980 gebore en het in Kathu,
Noord-Kaapland, grootge­word.
Hy matrikuleer in 1998 aan die
Hoër Tegniese Skool in Kim­
berley en begin sy studies as
pa­ramedikus in Potchefstroom.
Hy werk vir 22 jaar waartydens
hy sy roeping as predikant ont­
vang. Hy begin in 2011 aan die
NWU teologie studeer. In 2016
behaal hy die graad BTh. In
Maart 2017 behaal hy die graad
BA Honneurs Teologie (Prak­
tiese Teologie onder leiding
van dr Sarel Corrie). Die titel
van sy mini-tesis is: “Sekulêre
studie op die invloed van repe­
terende, refraktêre trauma op
die psigososiale leefwyse van
die reddingswerker.” In 2018
begin hy MTh Teologie by UV
onder lyding van dr Juanita
Meyer. Neels is iemand wat
opgewonde is oor jeug en leier­
skap in die gesinsverband.
Neels het ’n hart vir die “out­
siders”. (mense wat nie by ’n
kerk in­ska­kel nie of wat soe­
kend is). Hy begin werk in die
jeugbedie­ning in 2015 waarna
hy in 2018 verhuis na Thailand
en onder die Thai-jeug en -ge­
meenskap bedien. Eenheid,
versoening en geregtigheid is
vir Neels baie belangrik. Neels
is met Elona Loots (Powell), ’n
vroedvrou, getroud en het drie
dogters.
l 060 320 3642
l neels@cloudministries.net
Sulet Brümmer
Morne Nel is gebore op 19 Au­
gustus 1973 in Windhoek, Na­
mibië. Sy gesin verhuis na
Oudts­­hoorn in 1980, waar hy
dan ook dadelik inskakel by
NG gemeente Welgeluk.
Hy matrikuleer in 1991 te
Hoërskool Oudtshoorn nadat
hy straatwerk, die VCSV en
KJA gelei het. Na sy diensplig
voltooi Morne die grade BDiac
en Hons BDiac aan Unisa en
die Hugenote Kollege. Hy doen
vir 4 jaar prakties by NG ge­
meente Paarlberg en bedien die
Hoër Landbouskool Boland in
die tydperk. Morne word be­
roep na Durbanville Moederge­
meente waar hy vir vier jaar die
volle jeugbedie­ ning hanteer.
Morne raak daarna hoof van
Media24 se godsdiensversprei­
ding nasionaal. In die tussen­
tyd voltooi hy sy MTh in Mis­
siologie deur prof Reggie Nel,
dekaan van die US. Sy skripsie
gaan oor kerk en media en die
rol daarvan binne vandag se
be­dienings in Afrika. Morne
het ’n passie vir pre­diking, pas­
toraat, huisbesoek en bejaarde­
bediening. Hy is tans enkel en
beroepbaar.
l 076 453 6929
l morne.blessed@gmail.com
“
Verhoudings is baie belangrik – ver-
houdings tussen God en mens, die
mens met hom/haarself en dan ook
die mens met die ander rondom hulle.
Pieter Nel is op 25 Oktober
1965 gebore en het in Oos-
Lon­den grootgeword. Hy ma­
tri­kuleer in 1983 aan die Hoër­
skool Grens. In 1984 begin hy
studeer aan die voormalige
Uni­versiteit van Port Elizabeth.
Hy behaal ’n BA-graad en ’n
BA Honneurs-graad in Staats­
leer (cum laude). In 1993 begin
hy werk as ’n argivaris by die
Pietermaritzburgse Argiefbe­
waarplek. In 2004 behaal hy ’n
MDiac-graad. Dit word opge­
volg met ’n nagraadse diploma
in teologie in 2011 aan die US.
In April 2014 word ’n MTh-
graad in praktiese teologie aan
hom toegeken. Die titel van sy
minitesis is “’n Gemeente wat
dien: Die toepaslikheid van die
Dudley Ammerman-model
om die NG Kerk Pietermaritz­
burg in ’n missionale gemeente
te omskep.” Sy studieleier was
dr Coenie Burger.
Pieter trou in 2013 met Joan
Retief. Hy is tans die voorsitter
van die kerkraad van die NG
gemeente Pietermaritzburg-
Noord en ’n ouderling met
preekbevoegdheid.
l 082 922 2408
l nelp@kzndac.gov.za
Waldo Niemandt
20 Maart 2020
Waldo Niemandt is op 10 No­
vember 1987 gebore. Hy matri­
kuleer in 2005 aan die Hoër­
skool Delmas en begin direk na
skool met ’n diensjaar-program
– Acts Ambassadors. Na twee
jaar by die groep beweeg hy
aan en begin hy in 2008 by Er­
melo Hoërskool werk as jeug­
werker in samewerking met
NG Debruinpark. In 2011
bestuur hy dieselfde diensjaar-
groep vir twee jaar waarna hy
die jeugleier word van die Lig
en Lewe Sentrum, Paarl. Vanaf
2017 is hy werksaam onder die
vaandel van die NG gemeente
Jubilaté waar hy fokus op
skolebediening en ook die uit­
breiding van die gemeente se
gesinsbediening. Waldo het
homself toegerus as diensleraar
met die voltooiing van sy BTh-
graad asook die preekkursus en
voorbereidingsjaar wat deur
Hugenote Kollege aangebied
word. Vir Waldo is verhou­
dings baie belangrik – verhou­
dings tussen God en mens, die
mens met hom/haarself en dan
ook die mens met die ander
rondom hulle. Hy is getroud
met Arauna Niemandt en hulle
het twee kinders, ’n seun –
Joshua en ’n dogter – Kara.
l 083 421 7206
l waldo@jubilaté.co.za

20 Maart 2020
Driaan Pretorius is op 30 Au­
gustus 1972 op Tsumeb, Nami­
bië gebore en het in Richards­baai,
KwaZulu-Natal, groot­geword.
Hy matrikuleer in 1990 aan die
Hoërskool Richardsbaai, waar­
na hy sy militêre diensplig in
1991 by 8SAI, Upington vol­
tooi. Hy begin in 1992 met ’n
grafiesekuns-indiensop­leiding
program, waar hy twee jaar
werksaam is. Hy verander van
beroep en word deur die firma:
RB-Joinery, konstruksiële inge­
nieurswese, opgelei as kon­
struksiële dakontwerper waar
hy vir vier jaar lank werk. Hy
ontvang die roeping tot sen­
dingwerk en sluit aan by Biblia
Hawesending, Richardsbaai.
Daarna begin hy hom in jeug­
werk bekwaam en in 2001 be­
haal hy die graad BDiac Jeug­
werk met lof en ontvang ook
die Rektorsmedalje. In 2002
begin hy as jeugwerker in NG
Wesheuwels, Oos-Lon­ den en
JOT-onderwyser (Jesus Our
Teacher) in Grens Hoërskool,
Oos-Londen. In 2003 verhuis
hy na Piketberg, Wes-Kaap,
waar hy tans bly en werksaam
is as jeugwerker aan die NG ge­
meente Piketberg. Hy het hom
ook later as hoërskool­ on­der­
wyser bekwaam. Driaan is met
Annaleen Visser in 2006 ge­
troud en hulle het saam ’n
11-jarige dogter, Anandri.
l 082 327 7475
l driaanpretorius001@gmail.
com
“
Ek stel baie belang in
mentorskap, leierskap
en aanbidding.
Janco Mocke
“
Ek het ’n passie vir predi­
king, pastoraat, huisbesoek
en bejaardebediening.
Tom Smith is op 28 Mei 1975
gebore en matrikuleer in 1993
aan die Hoërskool Randburg.
Na skool doen hy ’n diensjaar
vir Christus en begin in 1995
by UJ studeer. Tom behaal sy
BA (Hons) cum laude en in
2011 sy MA Teologie by die UP
(cum laude). Tom is lief vir die
avonture van die lewe en is
opgewonde om die koninkryk
in Suid-Afrika te soek.
Sy passie is om as dissipel
gemeentes te help om missio­
na­le dissipels te ontwikkel.
Tom se boek Raw spirituality,
wat in 2014 deur IVP gepubli­
seer is, beskryf die dissipelskap­
avonture van die gemeen­te wat
hy en ’n klomp vriende in 2003
geplant het. Tom is getroud
met Lollie Smith. Hulle eie
kinders, Tayla en Liam, help
hulle met die universiteit van
die lewe. Tom woon tans in Jo­
hannesburg en bedien by Fon­
tainebleau Gemeenskapskerk.
l tom@rhythmoflife.co.za
Diensleraars en proponente 15
Morne Nel
Izak Nicolaas (Sakkie) Steyn is
op 11 Desember 1950 gebore
en het op Edenburg groot­
geword. Hy matrikuleer in
1968 aan die Hoërskool Eden­
burg en begin in 1969 aan die
destydse Potchefstroomse Uni­
versiteit studeer. In 1971 be­
haal hy die BA-graad, HOD in
1972 en hou aan studeer tot die
verwerwing van die doktors­
graad in Opvoedkunde. Hy
studeer ook in Skrifmatige
Filosofie en verwerf die BPhil-
graad in 1983, met teologiese
vakke. Hy begin onderwys gee
in 1973, waarna hy vir 23 jaar
dosent in Opvoedkunde word
aan die PU vir CHO. Hy vorder
in bestuursposte tot vise-rektor
van die Vaal Universiteit vir
Tegnologie en tree in 2010 af as
Registrateur van die Vrystaatse
Universiteit in Bloemfontein.
Na jare se ervaring in hospi­
taalbediening in Bloemfontein
betree hy die sendingveld en
verkondig die Woord op plase
in die Noord-Kaap. NG ge­
meentes stuur vir Sakkie en sy
vrou, Jeannette, na die Wes-
Kaap en die bediening gaan
voort op plase bokant Ceres.
Hy word aangestel as pastorale
hulp in NG-gemeentes in Veld­
drif vanaf 2017 tot op datum.
Op aanbeveling van die NG ge­
meente Velddrif se kerk­raad en
die Weslandse Ring word hy
toegelaat tot die diens­leraars­
kursus in pastorale be­die­ning,
wat in 2019 suksesvol voltooi
is. Sy passie is om ouer en siek
lidmate pastoraal te bedien en
die Woord te verkondig. Hy
sou graag beroep en bevestig
wil word waar die Here hom
nodig het.
l 083 638 0059
l sakkiein@gmail.com
Jeannette Steyn is op 2 April
1953 gebore, en het in Middel­
burg, Mpumalanga, grootge­
word. Sy matrikuleer by die
Middelburgse Hoërskool in
1970 en voltooi haar BA-graad
en Onderwysdiploma in 1974.
In 1992 behaal sy ook die dok­
torsgraad in Opvoedkunde aan
die destydse PUK. In 2004 stu­
deer sy aan US in teologie en
voltooi haar Hons en MA in
2006. Die titel van die Magister
is “Die ontwikkeling van ’n
model in pastorale terapie”. Sy
trou in 1975 met Sakkie Steyn
en het twee kinders, Carli en
Jacob, en vier kleinkinders. Sy
het ’n passie vir die musiekbe­
diening, asook die dramatise­
ring van Bybelse verhale. Sy
was verantwoordelik vir die
Kers­diens Drama- en Sang­
aand by Velddrif in 2018 en
2019 en voer op versoek die
lewensdramas van vroue uit
die Bybel op. Jeannette is ’n
pas­torale terapeut en sy en
Sakkie is pastorale bedienaars
by Velddrif NG gemeente. Sy is
deel van die voorsanggroep.
Jeannette en Sakkie Steyn kan
as ’n bedie­ ningspaar beroep
word na ’n gemeente as diens­
leraars.
l 078 016 2237
l jeannette.steyn@amosafrica.
net
Melanie Thirion is gebore op 26
Januarie 1982 en het in Johan­
nesburg grootgeword. Sy ma­
trikuleer in 2000 aan die Hoër­
skool Randburg en begin in
2001 jeugwerk aan Hugenote
Kollege, Wellington studeer. In
2004 behaal sy die BDiac
(Hons) Jeugwerk cum laude,
en ontvang die Unisa-rektors­
medalje vir beste prestasie in
praktiese teologie. In 2005 be­
gin sy by die Jeugwerk Depar­
tement by Hugenote Kollege
klas gee terwyl sy haar MDiac
voltooi. Haar navorsingstesis
was getitled: “The involvement
of faith based organisations
with sexually abused adoles­
cent females in the Paarl com­
munity.” Die bevindinge van
haar navorsing is gepubliseer
in verskeie vaktydskrifte en sy
het plaaslik en internasionaal
lesings daaroor aangebied.
Melanie werk sedert 2008
voltyds vir die NG Kerk, eers
by Proteahoogte in Brackenfell,
en sedert 2011 by Kenridge-
gemeente in Bellville. Sy het
van 2011 tot 2019 gedien op
die Wes- en Suid-Kaap Sinode
se moderatuur as ’n kerkraads­
lid.
Sedert 2018 het die Here
Melanie laat afdraai van jeug­
bediening, en is sy sedertdien
verantwoordelik vir Kenridge-
gemeente se bediening na bui­
te, wat al die gemeente se
uitrei­
ke, vennootskappe en
eku­­me­niese verhoudings in­
sluit. Brugbou is haar passie,
en sy geniet dit om lidmate toe
te rus om grense af te breek en
die koninkryk oral te ontdek.
Melanie is getroud met
Chris­ ti Thirion, en hulle het
twee dogters.
l melanie@ngkenridge.co.za
 16 Diensleraars en proponente 20 Maart 2020

Joubert van der Merwe is op 5

November 1962 op De Aar ge­
bore waar hy ook grootgeword
het. Hy matrikuleer in 1980
aan die Hoërskool De Aar. Na
“
Schalk Willem van Heerden is

moth en Richardsbaai groot­

geword. Hy matrikuleer as
hoof­ seun by Hoërskool Ri­
Ons verstaan ons amp as diensleraars

gebore op Reitz en het in Mel­

as ’n geleentheid tot diens.
Melanie Thirion

Henkie Beukes is op 7 Julie

matriek doen hy sy twee jaar
diensplig. In 1984 voltooi hy sy
Landboudiploma aan die
Groot­­fontein Landboukollege
in Middelburg, Kaap waarna
hy die arbeidsmark betree. In
1989 ervaar hy sy roeping vir
die sendingveld. In 1992 begin
hy BDiac Sendingwetenskap
aan die Hugenote Kollege Wel­
lington studeer en voltooi sy
honneurs in 1996. 1997 tot
1999 is hy sendeling in Raw­
sonville by Klipbad Ontwikke­
ling op plase met boere en
plaaswerkers. Hy werk as tent­
maker op plase. Hy tree ook op
as spanbou-fasiliteerder in die
korporatiewe mark en skryf in
vir ’n BTech in Outdoor Man­
agement Development dmv af­
standsonderrig deur Tshwane
Universiteit van Tegnologie en
behaal sy graad in 2005. In
2008 word hy as sendeling in
chards­ baai. Na ’n dubbele
diens­ jaar te Shilo, studeer
Schalk BA Teologie aan UJ.
In sy twintigs woon en werk
Schalk in landelike Mosambiek
vir ses jaar waar hy Portugees
magtig word. Met sy terugkeer
na Suid-Afrika werk hy as
“acting head Community En­
gagement” aan UJ. Schalk stu­
deer verder en behaal die MA
in Ontwikkelingstudies (cum
laude). Sy tesis is getiteld: “Nut­
meg: Power relations between
a Mozambican grassroots or­
ganisation and its donors”.
In 2009 begin Schalk Foun­
dation for a Safe South Africa
saam met Roelf Meyer waar hy
werksaam is in 45 informele
nedersettings in Suider-Afrika.
Tans is Schalk voorsitter van
Betereinders NPC en ge­
meente-koördineerder by Fon­
tainebleau Gemeenskapskerk.
1983 op Vryburg gebore. Hy
ma­ trikuleer in 2001 aan die
Hoërskool Mafikeng. Hy begin
sy teologiese studies in 2012 by
NWU. In 2015 behaal hy die
graad BTh en in 2017 die graad
BA Hons. Hy sit sy studies
voort by die US en voltooi sy
MTh in Bedieningspraktyk on­
der leiding van dr Frederick
Marais in 2019. Die titel van sy
skripsie is: “Tent making as an
enhancing practice for a mis­
sional ecclesiology: Case study
of the Dutch Reformed Church
Mafikeng”.
Henkie bedien reeds vanaf
2015 by die NG gemeente Ma­
reetsane as pastorale hulp.
Verder is Henkie reeds 15
jaar getroud met Christelle
Beu­ kes en het twee dogters,
Mariorie (12) en Nicolene (9).
Hy beskryf homself as ’n
ener­ gieke persoon en is baie
Proponente
Nathania Hendriks is op 15
Januarie 1990 gebore in Johan­
nesburg en het in Kuruman en
Upington grootgeword. Sy ma­
tri­
kuleer in 2008 aan Hoër­
skool Duineveld, Upington,
waarna sy ’n skoolverlaters-
program in Pretoria voltooi
het. In 2011 begin sy aan die
US teologie studeer en behaal
haar BTh-graad in 2014. In
2016 behaal sy die graad MTh
Gender en Gesondheid (Prak­
tiese Teologie) onder leiding
van prof Anita Cloete en prof
Charlene van der Walt. Die ti­
tel van haar tesis was: “Super­
man: The man and the myth –
A theological exploration of
the influence of popular cul­
ture on masculinity”. In 2018
behaal sy die graad MDiv (Ou
Testament), cum laude. Natha­
nia het ’n passie vir mense, ve­
ral gesien in haar betrokken­
heid by studentesake en het
Heinrich Frederick Niehaus het
in 2013 aan die Hoërskool DF
Malan in Bellville matriek ge­
slaag. In 2018 verwerf hy sy
BTh-graad cum laude aan die
US. Daarna verwerf hy die
graad MDiv met navorsings­
fokus in Christelike Mistiek en
Neurowetenskap.
In 2019 begin hy sy gemeen­
tejaar by die NG gemeente
Wel­gemoed (deeltydse leraars­
verantwoordelikhede: inslui­
tend prediking; jeugbediening;
belydenisklas-begeleiding; pas­
torale berading; Bybelstudie;
kleingroep-begeleiding) waar
hy steeds betrokke is.
l 083 280 4868
l hfn3384@gmail.com

Goudini-gemeente, Rawson­
ville aangestel met sy primêre
taak om gelowiges te aktiveer,
toe te rus en te mobiliseer vir
hulle missionale verant­
woordelikheid. In 2012 behaal
hy sy MTh-graad aan die US.
Joubert het ’n passie vir mense,
die onderrig en verkondiging
van die Woord. Hy preek graag
by gemeentes in die Boland-
Schalk is geroep om spesifiek
te werk aan rekonsiliasie en be­
kamping van armoede. Schalk
is die outeur van die boek Time
to trek.
Hy is getroud met Marlé en
hulle eerste kind, klein Schalk
Willem, is op 8 Januarie 2020
gebore.
l 082 815 1224
l admin@fgk.co.za
lief vir sport. Bergfiets-wed­
renne is een van sy gunsteling-
tydverdrywe.
l 076 929 0576
l henkiebeukes@yahoo.com
“
vanaf 2011 tot 2014 op die Te­
ologiese Studen­te-komitee ge­
dien. Sy was ook dienend op
die Studente­ raad se Akade­
miese Belangeraad. Sy geniet Ek het ’n hart
beide die akademie en bedien­
ing en is tans ’n tutor by die vir outsiders,
Fakulteit Teologie en het haar
gemeentejaar by NGK Stellen­
mense wat nie
bosch-Wes gedoen. Na­tha­nia by ’n kerk in-
se sentrale bedie­nings­fokus is
skakel nie of

“
area of waar die geleentheid
hom voordoen. Joubert is ge­
troud met Rita van der Merwe
en hulle het twee seuns, onder­
skeidelik 30 en 21. Hulle het
vyf jaar gelede ’n baie spesiale
dogtertjie in pleegsorg geneem.
l 082 926 7859
l jvdm511@gmail.com
verhoudingsbou wat versterk
en uitgebrei word in adminis­
tratiewe verant­woord­baarheid,
wat soekend is.
die organise­ring en bemagtig­
Neels Loots
My sentrale bedieningsfokus is ing van gemeen­telede se unieke
gawes en die fasilite­ ring van
verhoudingsbou wat versterk en identiteitsont­wikke­ling en
uitgebrei word in administra- geloofsvorming.
l 072 548 4706
tiewe verantwoordbaarheid. l nin2hendriks@gmail.com
Nathania Hendriks
20 Maart 20202013
?? ?????????? Advertensies 17
BLOUWATERBAAI FAMILIEKERK
Die kerkraad van Blouwaterbaai Familiekerk wag in biddende afhanklikheid aansoeke
in vir die onderstaande pos:

Vakature: Voltydse leraar (Onbepaalde termyn)

Gemeenteprofiel:
Blouwaterbaai Familiekerk is ’n liefdesgemeenskap wat vir Jesus dissipels maak. Ons is
tans 35 doop- en 300 belydende lidmate. Blouwaterbaai is ’n voorstad van die vriendelike
Port-Elizabeth. As gestuurde gemeente is dit ons fokus om die evangelie van Jesus se
liefde aan al die mense in en om ons gemeenskap te bring.

Leraarsprofiel:
Die leraar het goeie kommunikasievaardighede (insluitend elektronies en digitaal), is lief-
devol (leef die vrug van die Gees) en is sensitief vir die diverse behoeftes van mense van
verskillende ouderdomme en kulture.

Pligte: Met Kerkorde Art 9 as basis, fokus die leraar op die volgende:
• Rig eredienste in dat lidmate dit as egte liefdesgemeenskap ervaar.
• Inspireer streekleiers en rus hulle toe om ons visie prakties uit te leef.
• Lei ons gemeente tot ’n gemeenskapsgerigte bediening wat omgee vir mense
in nood.

Vergoeding en voordele:
• Die totale koste van indiensneming (TKVI) beloop R330 000,00 per jaar. Hierdie
bedrag sluit salaris in, asook alle voordele volgens sinodale riglyne, ook telefoon
en internet. Daarbenewens word huisvesting en munisipale dienste voorsien.
• Die pakket word volgens behoefte en wetlike vereistes gestruktureer.

Aansoek:
Aansoek moet vergesel wees van ’n kort CV, met foto, en met die kontakbesonderhede
van drie referente. E-pos asb u aansoeke na bwb@ngkok.co.za
Indien die kerkraad ’n onderhoud verlang moet die kandidaat daartoe beskikbaar wees.

Sluitingsdatum: 8 April 2020. Diensaanvaarding: 1 Julie 2020, of so gou moontlik daarna.

Navrae:
• Dr Willie de Koker (brugpredikant), 083 446 4809.

Die kerkraad behou die reg voor om nie ’n aanstelling uit die aansoeke te maak nie.
18 Amptelik 20 Maart 2020

AMPTELIKE NUUS UIT DIE NG KERK-FAMILIE

IN MEMORIAM Stuur Amptelike Nuus na Lida Viljoen by
lida@tydskrifte.co.za
BEVESTIGING
Ds JA van Schalkwyk is op 1 Mrt 2020 by NG
Hierdie is verkorte weergawes van doodsberigte gem Deben bevestig as predikant in ’n bepaalde
termyn-predikantspos. Hy is bevestig deur ds Roné
wat in die 2020-Jaarboek gepubliseer is. Om die NG KERK
Vosloo van die NGK Kathu. (Ds Roné Vosloo, Leraar,
BEROEP: Prop Gerhard Enslin na Sederpark (Lich-
Jaarboek te bestel teen R340, stuur ’n e-pos na tenburg); prop Janco Mocke na Bonaeropark; prop 05.03.2020).
bestel@bmedia.co.za of besoek ons e-winkel by Hendrik Ostenwaldt Niemandt (Waldo) na Jubilaté.
www.bybelmedia.co.za HOËVELD
NOORD-KAAPLAND DEMISSIE
DS PIET NIEMAN (Sendinginstituut) EMERITAAT Kennis word gegee dat dr GJPJ van der Merwe
Ds JA van Schalkwyk het op 23 Feb 2020 te Kathu op 29 Feb 2020 sy akte van demissie ontvang het
25 Januarie 1934 – 20 Junie 2014 sy akte van demissie by emeritaat ontvang tydens vanaf NG Bonaeropark. Die akte van demissie is
Pieter Jacobus Nieman is op 25 Aan die einde van 1960 word hy as die aanddiens. Dit is geldig vanaf 1 Mrt 2020 (Ds ontvang na die verstryking van die kontrak vir ’n
Januarie 1934 gebore te Venters- proponent gelegitimeer. Roné Vosloo, Leraar, 05.03.2020). vastetermynpos. (Ds HG Holtzhausen, 05.03.2020).
burg in die hart van die Vrystaat. Na ’n leeftyd van diens in die
Piet Nieman begin sy skoolloop- koninkryk van die Here, sterf ds Piet
baan in 1940 op Hennenman en op 20 Junie 2014 in die Strand. Ty-
matrikuleer in 1953 aan die plaaslike dens ’n huldigingsdiens is daar met Die volgende uitgawe van Kerkbode, verskyn op 17 April.
Hoërskool Hennenman. groot waardering melding gemaak
Piet se voorbereiding vir sy teolo­ van sy sterk roeping en sy geeste-
giese opleiding ontvang hy aan die
Universi­teit van Suid-Afrika en hy
like arbeid tot die einde van sy lewe.
Hy het tydig en ontydig die Here
DWARSWEGSTRAND
volg daarna ’n vierjarige kursus aan se Woord met oorgawe verkondig. 5 km vanaf Groot-Brakrivier, 25 km van George asook Mosselbaai. Ten volle toegeruste 4 en
3 slaapkamer-huise (sommige met motorafdakke) reg voor op die see,
die Sendinginstituut op Wellington. – Gerdrie van der Merwe 2-slaapkamerwoonstelle, seefrontwoonstelle (slaap 2) – stap­afstand van
die see, 34 staanplek woonwapark (drie ster geradeer) met krag-, water-
PROF RIAN PRINS (BA Hons, BD, DTh) punte en braaigeriewe, sommige staanplekke reg voor op die see, 24 uur
7 Januarie 1938 – 22 Augustus 2018 sekuriteit by ingang.

Jurianus Marthinus Gaukus Prins Prop JMG Prins word op 7 April
is op 7 Januarie 1938 gebore in 1962 met handoplegging ontvang
Kaapstad. en bevestig in die NG Gemeente
Hy begin sy skool­ opleiding in Diamantveld.
1944 aan die Laerskool Epping en Die jong ds Rian Prins trou op 23
is daarna leerling aan die Hoër- Maart 1963 met mej Elise Clark. Uit
skool Goodwood, waar hy in 1953 die huwelik is vier kinders gebore,
matrikuleer. In 1955 begin hy met sy drie seuns en ’n dogter.
BA-graad aan die Universiteit Stel- Hierdie besondere mens en
lenbosch. In 1958 word die jong Rian leermeester van predikante sterf
Prins student aan die Teologiese op 22 Augustus 2018. – Gerdrie
Seminarium in die Eikestad. van der Merwe
DS ANTON SCHOONEES (BA) 17 Oktober 1932 – 13 Februarie 2019
Lukas Antonie Schoonees is op 17 Hy ontmoet op Stellenbosch vir mej
Oktober 1932 gebore te Theunissen Helene Geldenhuys, met wie hy op
in die Oranje-Vrystaat. 20 Februarie 1958 getroud is op
Anton begin sy skoolopleiding in Hermanus. Tydens hulle bediening
1939 aan die Laerskool Theunissen in vyf gemeentes, het sy haar man
en word in 1947 leerling aan die met liefde en deernis bygestaan. Uit
Hoërskool Theunissen. Nadat hy hulle huwelik is twee kinders gebore.
die BA-graad aan Tukkies verwerf, Na ’n onsuksesvolle operasie in
vertrek Anton na Stellenbosch, Kaapstad, is hy verplig om op 29
waar hy in 1955 student word aan Ju­ lie 1990 ver­vroegde emeritaat
die Teologiese Seminarium in die te aanvaar.
Eikestad. Hy word aan die einde Hy sterf op 13 Februarie 2019 in
van 1958 as proponent gelegitimeer. Kaapstad. – Gerdrie van der Merwe
DS MADDER STEYN (BA) 26 Februarie 1931 – 9 September 2019
George Madder Steyn is gebore op Teologie (Afd B) aan die Universiteit
26 Februarie 1931 in ’n klein sink­ van Pretoria. Hy tree in die huwelik
dakhuisie op die plaas Rietvlei, agt met mej Maretha Bosman op 29
kilometer van Swartruggens. Januarie 1958.
Madder begin sy skoolopleiding Ds Madder skryf ’n outobiografie
in 1938 aan die Laerskool Swartrug- van sy lewe en die boek Madder
gens en matrikuleer in 1949 aan die Steyn: Genadejare is ’n kosbare
Hoërskool Rodeon op Swartrug- geskenk aan die NG Kerk wat die
gens. In 1951 begin Madder met sy lewensbeeld van hierdie besondere
BA-studie en studeer dit buitemuurs, man van God beskryf.
waarna hy in 1953 die BA-graad Hy sterf op 9 September 2019
verwerf met Grieks en Hebreeus wat na ’n kort siekbed. – Gerdrie van
hom toegang gee tot die Fakulteit der Merwe
Lees die volledige huldeblyke by
kerkbode.co.za
Klik op die In Memoriam-skakel.
Om ’n huldeblyk aan ’n afgestorwe naasbe-
staande te skryf, klik op die skakel soos
in die skermgreep hiernaas aangedui.
Kontak by 044 879 1010, bespreek aanlyn by
www.dwarswegstrandoord.co.za of stuur ’n e-pos na:
oordbesprekings.dwarswegstrand@axxess.co.za
Spesiale tariewe vir SAOU-lede en pensioenarisse.
GOEDGEGUN GEMEENTE
In biddende afhanklikheid nooi die gemeente Goedgegun leraars, proponente en emeriti
om aansoek te doen vir hierdie vakante leraarspos.
GEMEENTEPROFIEL:
Goedgegun-gemeente bestaan uit vier preekpunte: Manzini met ongeveer 23 besoek-
punte, Nhlangano met ses, Big Bend met 10 en Mosambiek met agt. Goedgegun is die
enigste Afrikaanse kerk in Eswatini. Die gevolg is dat ’n aantal mense wat lidmate is van
ander denominasies by ons inskakel.
Die verskillende preekpunte word elke derde Sondag om die beurt bedien deur die pre-
dikant wat gestasioneer is in Manzini. By Manzini is gewoonlik elke Sondag ’n diens. Be-
soekende leraars preek by Manzini op die twee Sondae per siklus wat die plaaslike leraar
by die ander punte diens doen. Oggenddienste vind plaas teen 9:00 by eersgenoemde
drie punte. Op Manzini/Big Bend se Sondag reis die predikant na die diens na Namaacha/
Goba-omgewing in Mosambiek waar die diens plaasvind teen 12:00 die middag. Verdere
kontak met die groepe by Manzini, Nhlangano en Big Bend word gemaak deur Bybelstu­
dies.
LERAARSPROFIEL:
• ’n Evangeliese leraar, wat lief is vir die Here en omgee vir mense.
• ’n Leraar vir wie gebed belangrik is.
• Normale pligte soos in die Kerkorde Art 9 uiteengesit.
• Meelewing met aktiwiteite van die gemeentelede.
• Gemaklik wees met lidmate van alle ouderdomme.
• Administratiewe vaardighede sal ’n aanbeveling wees.
• Die vermoë om te help met instandhouding sal ’n aanbeveling wees.
• Die leraar moet bereid wees om saans te reis na afloop van Bybelstudies.
POSBESKRYWING:
• Hierdie pos is vir ’n driejaar-termyn.
• Indien dit tot die voordeel van die gemeente en leraar strek, en binne die vermoë
van die gemeente is, kan die termyn verleng word.
VERGOEDING:
• Vergoeding is onderhandelbaar.
• ’n Ruim pastorie word voorsien.
• Gemeentevoertuig word voorsien.
AANSOEKE:
• Stuur ’n kort aansoek met CV (totaal 3-4 bladsye). Sê kortliks hoekom jy aansoek
doen vir die pos.
• Kontakbesonderhede van drie verwysings.
• Kandidate mag vir ’n onderhoud en preekbeurt genooi word.
Rig aansoeke aan: Die Kerkraad, e-pos: nggoedgegun@swazi.net
SLUITINGSDATUM VIR AANSOEKE: 30 April 2020.
NAVRAE:
• Jozua Scheepers: 00268 76025930.
• Eddie Joubert : 00268 76036536.

20 Maart 20202013
?? ??????????
ALGEMEEN
WATERWYS: Wetenskaplik. Jare ondervinding in
VIER Afrikalande. Johan Barnard (Pr Ing) 082 967
4627.
AKKOMMODASIE
BELLVILLE: Selfsorgeenheid vir 4. Veilige parkering.
Naby Tygervallei. Billike tariewe. Skakel Alta 021 919
7161.
BLOEMFONTEIN
B@HOME
Emil en Sandra. Vriendelik, rustig en
veilig. Netjiese selfsorgeenhede met
tuin en braai. Naby MediClinic, Mall,
skole en universiteit.
Enkel: R350, dubbel: R470.
Groter eenheid: Spesiale tarief.
Skakel 051 444 0204 of
083 235 3000.
BLOEMFONTEIN
Oornagverblyf. DStv, lugreëling, bad-
kamer. Veilige parkering. Naby N1,
skougronde, hospitale en inko­
piesentrums. Vanaf: R250.
Skakel Hanlie, 084 400 2693.
hanlidevilliers@webmail.co.za
VAKANSIE-
AKKOMMODASIE
JEFFREYSBAAI: SANDKASTEEL. 2 slaapkamer
(slaap 6) wooneenhede volledig toegerus. Sentraal
by die see. Tel: 042 293 1585.
VAKANSIE-
AKKOMMODASIE
KLEINMOND: Seefrontvakansiehuise, woonstelle en
kothuise te huur. Besoek ons webtuiste: www.klein-
mondprop.co.za. Skakel ons. Tel: 028 271 3047, sel:
083 700 4962.
MARGATE/MANABASTRAND: Ithaca woonstelle
– stapafstand van Lucien- en Margate-strande. Oop-
plan woonstel – slaap 4 (2 volw & 2 kinders). Swem-
bad, speelarea, braai- en ontspanningsgeriewe. Stap­
afstand van Manaba-Spar. Inligting en foto’s: Ester
073 268 0336.
REEBOK/TERGNIET
(MOSSELBAAI)
2 slaapkamerwoonstel (slaap
4) aan huis. Volledig toegerus.
Baie netjies. Private tuin,
onderdakbraaigeriewe. Dwars
deur die jaar beskikbaar. Geen
troeteldiere. Skakel 083 651 4517.
UVONGO: Selfsorgwoonstel. Pragtige see-uitsig.
Loopafstand vanaf see. Vanaf R480 p/d per eenheid,
buiteseisoen. 084 547 8522 of 039 315 5779. Web-
blad: www.grietseplek.com
UVONGO: WILI-WERK-NI, OPPI-DRAAI. 2 ten volle
toegeruste vakansiehuise. Almal het pragtige see-
uitsig. Loopafstand na strand. TV, braaigeriewe.
Afstandbeheerde parkering. Skakel Willie of Poppie
Brits by 039 317 2076, 082 746 4852.
Om te adverteer in Kerkbode,
kontak Hanlie Raath:
Tel: 023 342 6030
Sel: 072 357 8914
E-pos: woes@mweb.co.za
VAKATURE: KONTEMPORÊRE
AANBIDDINGSLEIER (“Worship leader”)
(20 uur per week)
NG Gemeente Helderberg het tans ’n vakante pos vir ’n kontemporêre a­anbiddingsleier.
Die suksesvolle kandidaat sal verantwoordelik wees vir die kontemporêre musiekbedie­
ning in vennootskap met die ander bedieninge. Sy/hy moet ’n ruimte en atmosfeer (deur
sang en instrumentale begeleiding) kan skep sodat die gemeente ’n diep verbintenis met
God kan beleef.
Kern fokusareas
1. Vestiging, ontwikkeling, en skedulering van begeleidings-/aanbiddingsgroepe wat bestaan
uit vrywillige gemeentelede.
2. Bied by oefeninge bystand aan begeleidings-/aanbiddingsgroepe.
3. Neem verantwoordelikheid vir die uitwerk van liturgieë vir die informele diens en die
aanddiens saam met lidmate wat dit doen as vrywilligers.
4. Uitbreiding van die liedere-keuselys vir die kontemporêre musiekbediening in samewerking
met groeplede en lidmate.
5. Neem verantwoordelikheid vir die kontemporêre musiek vir spesiale geleenthede soos
Kerssangdienste, Pinkster ens in samewerking met lidmate wat liturgieë help opstel.
6. Verteenwoordiger van musiekbediening by die aanbiddingsbestuur.
7. Jaarlikse rapportering van liedere aan CCLI-kopieregmaatskappy deur middel van
Worshipplanning se funksie daarvoor.
8. Opdatering van databasis van liedere op Worshipplanning.
Kennis en vaardighede
1. Bewese musiekvaardigheid en musikaliteit.
2. Praktiese vaardigheid in minstens een musiekinstrument vir uitvoering sowel as bege-
leiding van gemeentesang.
3. Vermoë om as musiekleier die gemeente in lofprysing en aanbidding te kan begelei tot
’n intieme ontmoeting met God.
4. ’n Toegewyde Christen wat sy/haar persoonlike verhouding met God uitleef.
5. Toepaslike organisatoriese vaardighede.
6. Goeie interpersoonlike verhoudings.
7. Vermoë om in ’n span te werk en leiding te neem.
8. Vermoë om volle verantwoordelikheid vir die organisering, verryking en uitbouing van
die begeleidingsgroep te neem.
9. Voortdurende begrip van tendense in die kontemporêre Christelike musiekgenre.
10. Bladleesvaardighede, asook ʼn basiese kennis van musiekteorie is belangrik.
11. Bogenoemde take stel ’n hoë premie op menseverhoudinge, aanvoeling vir liturgie en
kennis van kontemporêre geestelike musiek.
Kwalifikasies en ondervinding
1. Vorige ondervinding van begeleiding van gemeentesang in ’n kontemporêre musiekstyl
sal ’n aanbeveling wees.
2. ’n Toepaslike kwalifikasie in musiek sal ’n aanwins wees.
Sluitingsdatum: 29 Maart 2020.
Kontraktermyn: 1 Mei 2020 – 30 April 2021 (om hersien te word).
Vergoeding: TKV R75 000,00.
Oudisies en onderhoude: Maandag 6 April (aand) en Dinsdag 7 April (aand).
Aansoeke: Skriftelik met kort CV en twee referente aan marisa@nghelder.co.za
E-pos navrae: marisa@nghelder.co.za
Dana onthou
‘Hierdie wil ek êrens ophang’
N
á Pa se dood moes ons die huis
op Ventersdorp opruim. Ons
het die meubels tussen ons ver­
deel, en na ander goed het ek net gewys,
en gesê: Smyt weg!
In Pa se studeerkamer was dit ’n
slagting. Die ou briewe, traktaatjies en
minder belangrike dokumente wat hy
in ’n liaseerkabinet gebêre het, is ashoop
toe – tesame met die kerklike beleid­
stukke en ander amptelike goed. Smyt
weg, smyt weg.
Maar Pa se kerkalmanak wat aan ’n
spyker langs die yskas teen die muur in
die kombuis gehang het, het ek gehou.
Ek kon daardie almanak – 2007 s’n – nie
laat gaan nie. Dit lê nou hier langs my
rekenaar op die tafel waar ek sit en tik.
In ons huis het die kerkalmanak al­
tyd in die kombuis gehang, want dit is
waar ons die meeste gekom het. Toe Ma
gelewe het, was sy in beheer van die al­
manak.
Maar in sy laaste dae het Pa – Ma is
voor hom weg – by daardie tafel in die
kombuis gesit en belangrike datums en
dinge in sy mierspoorskriffie op die al­
manak aangeteken. Ek sou ’n taamlike
volledige verslag oor Pa se lewe in die
jaar 2007 kon skryf op grond van alles
wat hy op die almanak aangeteken het.
Op Maandag 15 Januarie 2007, by­
voorbeeld, laat sny hy sy hare. Op 12
Februarie spuit hy die fuchias in die
tuin met gif teen een of ander wurm­
plaag. Op 7 Maart neem hy Spokie, die
hondjie, veearts toe. Pa se almanak was
vir hom ook ’n soort dagboek. Dit is
plek-plek so vol vuil kolle, dit lyk om­
trent of hy dit saam met hom in die tuin
gehad het toe hy die fuchias gespuit het.
Ek het grootgeword met ’n kerkal­
manak in die huis, en in die huise waar
ek dikwels vir so lank gekom het, het
ook altyd ’n kerkalmanak iewers ge­
hang.
Dana Snyman
Foto: Adrian de Kock
Ek glo nie die algemene sinode het
ooit amptelike riglyne vir die gemeentes
neergelê oor hoe die jaarlikse almanak
moet lyk nie. Tog het die kerkalmanak
oral min of meer dieselfde gelyk, jaar na
jaar na jaar. Altyd was daar ’n swart-wit-
foto van die kerkgebou op die boonste
gedeelte, met weerskante daarvan die
leraar of leraars asook die skriba, die or­
relis en die koster se foonnommers.
Soms is die eredienstye ook daar aange­
dui.
Die boonste gedeelte was altyd ’n sty­
werige stuk karton, met onderaan elke
maand se kalender gedruk op dunner
papier – al twaalf maande bo-op me­
kaar. Maar min mense het die bladsy
waarop, sê maar, Januarie se dae gedruk
was, afgeskeur wanneer Januarie verby
was. Soos die jaar gevorder het, is die
blaaie net boontoe gevou, Januarie, dan
Februarie, dan Maart, en met ’n skuif­
knippie aan die stywe boonste gedeelte
geheg. Op die Sanlam- en ander maat­ almanak neergeskryf, wanneer die pan­ hom verlang. Daardie Vrydagaande se
skappye se almanak is elke maand af­ nekoekdeeg vir die môremark aange­ gesels by die kombuistafel, daardie
geskeur en weggesmyt. maak moet word, wanneer hierdie een of aande se geborgenheid. Pa het altyd
Dit is asof die kerkalmanak vir party daardie een in die hospitaal is vir ’n ope­ macaroni-en-kaas gemaak. Macaroni-
mense ’n manier was en is om boek te rasie en voor gebid moet word. Ander en-kaas was vir Pa ’n dis waardig genoeg
hou van die praktiese kant van sy of teken familielede en vriende se verjaar­ vir die Laaste Avondmaal.
haar geestelike lewe. dae daarop aan. Selfs die datum waarop Ons lewe in elektroniese tye. ’n Ge­
Ek wil nie veralgemeen nie, maar ’n ’n kind of kleinkind ’n belang­rike rugby­ meente het nou ’n webwerf en ’n Face­
toegewyde lidmaat kan jy dikwels uit­ wedstryd speel word omkring of gemerk. book-blad. Party laat druk nie meer ’n
ken aan wat daar op sy kerkalmanak Oorlede Pa was een van die mense almanak nie. Die lewe is verandering,
geskryf is. Party gemeentelede se alma­ waar – om dit effens hoogdrawend te verandering is die lewe.
nak hang mooi, skoon en vroom daar stel – die kerklike en die wêreldse me­ Party gemeentes op die platteland
teen die muur, sonder ’n merkie op. Die kaar op die kerkalmanak ontmoet het. laat druk nog ’n almanak, maar jy kan
belangrikste inligting oor die gemeente Op 23 Mei 2007 het daar ’n waterpyp sien dit sukkel. Die boonste gedeelte van
se bedrywighede is daarop: wanneer dit by die huis gebars, en Pa het dit op die die almanak is nie meer van stewige
nagmaal is, wanneer dit lydenstyd is, almanak aangeteken. Op 21 Junie was karton nie. Dit is ’n dunner, goedkoper
wanneer die jaarlikse basaar of kermis hy grieperig en by dr Andries in die karton; en die swart-en-wit foto van die
plaasvind … Jy hoef nie regtig meer as spreekkamer. Op 17 Oktober het ek kerkgebou is vervang met ’n fraai
dít te weet om ’n goeie lidmaat te wees daar gekuier. Op 11 November het ek prentjie van blommetjies of iets wat van
nie. ook daar gekuier. die internet af kom.
Maar dan kry jy dié wie se kalender Elke keer wanneer ek by hom gaan Ek dink ek moet hierdie almanak van
vol omkringde datums en aantekeninge kuier het, het Pa dit op die almanak Pa laat raam en dit êrens in die huis
is. Wanneer die koor oefen word op die aangeteken … Flippit, dit laat my na ophang.