GLOBALNI MARKETING

Pitanja za PRVU PARCIJALU

Prvo poglavlje

1. Definisati globalnu ekonomiju i koje su njene osnovne karakteristike?

Globalna ekonomija je međuzavisan sustav trgovine, investicija i razvoja koji povezuje sve zemlje i
regione svijeta. Pravila igre se uspostavljaju na bilateralnoj i multilateralnoj osnovi uz sudjelovanje
kompanija, industrija, država i regiona. Osnovne karakteristike globalne ekonomije su: porast
svjetske trgovine i investicije, povećanje međuovisnosti u svjetskoj ekonomiji, porast konkurencije,
povećanje kompleksnosti u globalnoj ekonomiji.

2. Definisati Index transakcionalnosti?

Index transakcionalnosti je koristan indikator za ilustraciju intenziteta globalne međuzavisnosti
zemalja. On pokazuje značaj stranih kompanija u ekonomiji neke zemlje. Najviše je pod uticajem
aktivnih politika zemalja u promociji stranih direktnih investicija, pa je teško izvoditi relativne
zaključke o njegovoj korelaciji sa veličinom zemlje, stupnjem ekonomske razvijenosti i slično. Kreće se
u rasponu od 0 do 1.

3. Definisati Koeficijent globalizacije međunarodne ekonomije?

Intezitet globalizacije pojedinih zemalja može se prikazati putem koeficijenta globalizacije koji
predstavlja odnos ekonomskih indikatora globalizacije uporedjen sa veličinom GDP. Koeficijent
globalizacije pokazuje u kojoj je mjeri formiranje GDP neke zemlje izloženo uticajima globalne
ekonomije. Koeficijent globalizacije je indikator koji povećava tokom vremena svoju vrijednost,
sukladno dinamici u kojoj indikatori globalizacije brže rastu u odnosu na rast GDPa.

4. Menadžerska sklonost je?

Vođenje kompanije na putu ka njenoj globalizaciji zahtjeva globalnu menadžersku sklonost.
Menadžerska sklonost prema međunarodnom trzistu može se poistovjetiti sa filozofijom
menadžmenta u čijoj osnovi leže pogledi na biznis i njegove pokretačke snage, obuhvata domaće i
međunarodne arene biznisa, način stvaranja vrijednosti u kompaniji. Globalna menadžerska sklonost
je sposobnost da se procjenjuju uvjerenja, vrijednosti, ponašanje i poslovna praksa pojedinca i
organizacije iz različitih zemalja, regiona, kultura.

5. Objasni sta su vertikalni zmajevi i horizontalni tigrovi?

Korištene su nove tržišne mogućnosti za osvajanje novih poslovnih područja bez fokusiranja na jezgro
konkurentskih sposobnosti kompanije, nastojeći da se postigne podjednaka konkurentnost u svim
biznisima. Takve kompanije su ostvarivale vertikalni rast i njih nazivamo vertikalnim zmajevima. Ove
kompanije gube bitku sa horizontalnim tigrovima, koji se fokusiraju na uske tržišne niše i grade jezgro
konkurentskih sposobnosti. Vertikalni zmajevi razbacuju resurse i neracionalno ih koriste, dok
horizontalni tigrovi koncentrišu resurse na usko poslovno područje

DRUGO POGLAVLJE

1. Definisati međunarodni biznis

Medjunarodni biznis je poslovna koncepcija kompanije koja provodi strategije internacionaliziranja,
tj. ostvarivanja svojih poslovnih vizija i ciljeva međunarodnom trgovinom ili stranim direktnim
investicijama van granica zemlje u kojoj je kompanija locirana. Odvija se u uvijetima globalnog
okruženja, zato podrazumijeva globalne strategije kompanije.
2. Na koja tri područja se ispoljava globalna logika potrošača i kako se ona dijele?
Globalna potrošačka logika - može se analizirati sa tri aspekta:
nivo potrošačkih potreba (kolike su potrebe potrošača širom svijeta)
nivo potrošačkih koristi (koliko su slični potrošački motivi za kupovinu proizvoda širom
svijeta)
nivo proizvoda ili usluga (koliko je moguće standardizovati neki proizvod ili uslugu)
Globalna logika nabave - ispoljava se u više oblika :
kupoprodajni ugovori o kupovini roba i usluga na globalnom nivou
starteška partnerstva (outsorcing)
akvizicije vertikalno povezanih firmi
investicije u nove projekte
Globalna logika informacija

3. Navedi razlike između međunarodnog i domaćeg marketinga.

različita okolina marketinga (dinamičnija i složenija kod MM)
različito se primjenjuju pojedine tehnike marketinga
postojanje posebnih metoda i odluka kojih nema u domaćem marketingu
specifičnost međunarodnog marketing mixa
potreba da se koncept MM razvija na osnovu dostignutog nivoa internacionalizacije
MM je znatno rizičniji od domaćeg
MM je izložen znatno oštrijoj konkurenciji
MM je mnogo profitabilniji
otežana koordinacija marketing aktivnosti u MM

4. Navedi i definiši koncepcije MM-a?

1.Izvozna koncepcija
Kompanija pored domaćeg tržišta ostvaruje nastup i na susjednim tržištima koja nemaju veliku
kulturološku i fizičku distancu, a kompanija primjenjuje marketing koncept kao i u domaćoj zemlji.
2. Međunarodna koncepcija
Komapnija se orijentiše na manji broj tržišta koja imaju visoku divergenciju marketing okoline u
odnosu na domaću.
3. Multinacionalna koncepcija
Uključuje veliki broj zemalja i za svaku zemlju se razvija poseban marketing mix.
4. Regionalna koncepcija
Ona je rezultat homogenizacije potrošača i konvergencije potrošačkih potreba na prostoru koji
obuhvata veliki broj zemalja.
5. Globalna koncepcija
Slična je prethodnoj koncepciji s tim da je tržište na kojem kompanije nastupaju cijeli svijet.

5. Definisi dva pojma globalne koncepcije (globalna lokalizacija i lokalna globalizacija).

Pojam globalne lokalizacije oznacava potrebu da globalni marketar bude u bliskim odnosima sa
lokalnim potrosacem i da bi tako konkurirao uspjesno lokalnim firmama.
Pojam lokalne globalizacije oznacava se kao nastojanje da primarno lokalne marketinske aktivnosti
supsidijera globalne kompanije u pojedinim zemljama budu podrzane globalnim marketingom koji je
utemeljen na globalnim strategijama i strukturama globalne kompanije.
TREĆE POGLAVLJE

1. Međunarodna marketing istraživanja ?

Međunarodna marketing istraživanja predstavljaju proces planskog, kontinuiranog, i organizovanog
angažovanja preduzeća na upravljanju informacijama putem prikupljanja, selektiranja, čuvanja,
obrade, prenosa, i korišćenja marketing relevantnih informacija iz međunarodnog marketing
orkuženja neophodnih za donešenje strateških i operativnih upravljačkih odluka.

2.Pet faza marketing istraživanja ?

* utvrdivanje i definisanje marketing problema i ciljeva istrazivanja
*izrada plana istrazivanja sa svim elementima koji su u vezi sa organizacijom, izvrsiocima, rokovima,
metodama, budzetom i izvorima informacija
* prikupljanje relevantnih podataka i informacija i njihovo sređivanje
* preliminarna i potpuna interpretacija podataka i informacija sa stanovista pouzdanosti,
autenticnosti i kompatibilnosti sa odlukom koju treba doneti (ciljevi istrazivanja)
*pisanje izvestaja i saopstavanie rezultata donosiocima odluka (menadzment strukture).

3.Eksperimentalni metod?
Zasniva se na prikupljanju kauzalnih informacija kroz praktične situacije. Metod test marketing se
koristi radi procene obima prodaje i tržišnog učešća, proširivanja linije proizvoda, promjene
propagandne kampanje, mjerenje efekata i efikasnosti ekobomske propagande i slično.

4.Četiri osnovne komponente savremenog MMIS ?

*odgovarajuća tehnička opremljenost ( hardware)
* postojanje potrebnih programa (software)
* osposobljenost ljudi da opslužuju i koriste sistem, uključujući i same menadžere(lifeware)
* uspostavljenja organizacija funkcionisanja sistema ( orgware)

5. Centralizovanja organizacija?
Centralizovana organizacija međunarodnih marketing istraživanja javlja se u slucajevima kada uprava
firme u najvećem stepenu kontroliše istraživanja, uključujući i izradu projektnog zadatka, odnosno
definisanje fokusa, pravca i forme istraživanja. Ovaj pristup može biti koristan kada je riječ o
rezultatima istraživanja koji se tiče uticaja na strategiju i politiku firme.

ČETVRTO POGLAVLJE

1. ATLAS METODA?
Ova metoda iskazuje GDP tako šo se vrijednost GDP u lokalnoj valuti prevodi u dolarsku vrijednost
putem sintetiziranog kursa koji se naziva ATLAS faktor konverzije. Taj faktor ima za cilj da elminira
uticaj fluktuacija u kursu lokalne valute na iskazivanje bruto nacionalnog proizvoda. Atlas metoda ne
omogućava iskazivanje rasplozivog dohotka za kreiranje tražnje u odnosu na cijene roba u pojedinim
zemljama.

2. Dijamant konkurentske prednosti-Porter?

Pod snaznim uticajem sredine u kojoj locira svoj biznis. Ti se uticaji mogu svesti na cetiri grupe uvjeta
koji u svom jedinstvu cine diiamant konkurentskih prednosti.
-Za taj dijamant je vazno istaci da se on ne moze uspjesno razviti u svakoj industriji neke zemlje.
-Drugo, taj dijamant u svojim uticajima na kompaniju, moze se posmatrati u dimenziji jedne zemlje,
regionalnoj ili globalnoj dimenziji.
- Trece, efekti dijarnanta moguci su sarno ako su sve grupe uvjeta uskladeno razvijene.
- Cetvrto, elementi dijamanta su u stalnoj interakciji

3. Sta predstavlja Latentno tržište?

Predstavlja neotkriveni segment, u kome bi se tražnja aktivirala ako bi postojala odgovarajuća
ponuda proizvoda. Pri stanju u kome nema odgovarajuce ponude, latentna traznja je nula. Ona se
razvija kao traznja iznad razine postojece traznje koja se odaziva na postojeci marketing mix u ponudi
odgovarajucih proizvoda, odnosno usluga. Izvor latentne traznje je u kreiranju trzista kroz ponudu
inovacija, pri cemu inovacija moze biti locirana bilo gdje u podrucju marketing mixa proizvoda,
odnosno usluga.

4. Izranjajuća tržišta pod kojima podrazumijevamo dvije grupe zemalja:

- prva grupa odnosi se na zemlje koje su tradicionalno temeljile na privatnom vlasništvu i bile tržišno
orijentisane, ali u novije vrijeme poduzimaju značajne tržišne i demokratske reforme (Meksiko,
Argentina, Brazil, J. Koreja, Indija, Indonezija, Južnoafrička Unija i dr.)
- drugu grupu zemalja čine bivše socijalističke zemlje koje su koncem osamdesetih krenule u
radikalne tržišne i demokratske reforme i povoljne ekonomske rezultate. (SSSR, Kina, Poljska, Češka,
Slovačka, Mađarska, zemlje raspadom SFRJ, Rumunija, Albanija, Bugarska, Vijetnam i dr.)

5. Sta predstavlja index humanog razvoja (HDI) i na koja tri elementa se temelji?
HDI predstavlja model kojima se mjeri ljudsko blagostanje tj. kvalitet zivota. HDI ima vrijednost manju
od 1, sto se vise priblizava vrijednosti 1 humani razvoj je visi i obrnuto.
Temelji se na osnovu tri elementa:
1. očekivano trajanje života prilikom rođenja
2. razina edukacije koja se mjeri kombinacijom dva faktora:
pismenost odraslih - relevantni značaj 2/3
obuhvat osnovnim, srednjim i visokim obrazovanjem
3. životni standard mjeren realnim GDP per capita u $ prema paritetu kupovne moći

PETO POGLAVLJE

1. Uticaj kulturnih faktora na ponasanje kupaca

Od kulturnog konteksta zavisi i to sta liudi kupuju (lokalni ukusi, tradicija), kada kupuju (praznici,
slavlja), ko kupuje (rnusko, zensko), ko donosi odluke, kako se odlucuje o kupovini i niz ostalih
momenata znacajnih ne samo za pojedinca nego i kompanije. Sa marketing aspekta je znacajno sto je
kultura u sustini naučen odgovor na ponovljene situacije, a uticaj kulture je presudan u formiranju
stavova po raznim pitanjima svakodnevnog zivota, vodenja poslova i samoj poslovnoj aktivnosti iIi
pojedinim marketing instrumentima.

2. Kulturnu dimenziju medunarodnog marketinga čine mnogi elemnti?

• jezik,
• religija i religiozna ubedenja,
• vrednosti i stavovi,
• navike i obicaji,
• materijalni elementi (odnos prema materijalnim stvarima),
• estetski nazori,
• obrazovanje,
• drustvene institucije,
• neverbalni elementi
3. Definiši estetiku?
Estetika je jedna od kulturnih univerzalija sto znaci da postoje definisani okviri u pristupu konkretne
kulturne sredine u pogledu toga sta je dobar ukus. Obicno se estetska dimenzija izrazava preko
umetnosti i posebne simbolike vezane za boje, formu, muziku itd. Mada su neke estetske norme
stvar Iicnog opredeljenja pojedinca ili se nalaze pod raznim uticajima i trendovima spolja, ipak se
sustina estetskog opredelenja nalazi u konkretnom vrednosnom sistemu jedne kulture.

4. Ostale dimenzije kulture i njihov uticaj?

Specificnost medunarodnog marketinga je i potreba za upoznavanjem niza ostalih dimenzija
okruzenia koje su u bliskoj ili izvedenoj vezi sa kulturnim profilorn. Niz elernenata je prisutno na
razlicitim trzistima sto trazi njihovo posmatranje, poznavanje i razumevanje iako je evidentno da
proces internacionalizacije, globalizacije, liberalizacije i demokratizacije ima izvestan uticaj.
Rijec je o nizu elemenata kao sto su:
• specificna socijalna i etnicka struktura (etnicke grupe),
• poslovni maniri,
• odnos prema biznisu ili partnerima,
• stil donosenia poslovnih odluka,
• uloga biznisa i menadzera u drustvu,
• poslovna etika i moral.

5. Koje cetri znacajne uloge jezika istice RICKS ?

Sluzi za prikupljanje informacija i istrazivanje aktivnosti,
omogucava pristup lokalnoj zajednici,
koristi se u komuniciranju firme (interno ili sa partnerima) i
omogucava da se shvata ukupni kontekst situacije u kojoj se firma moze naci.

ŠESTO POGLAVLJE

1. Definisi politicku dimenziju medjunarodnog marketinga?

Pod politickirn okruzenjem medunarodnog marketinga podrazumevaju se svi relevantni nacionalni ili
medunarodni politicki faktori koji mogu imati uticaj na marketing poslovanje. Najcesce je rec o
faktorima konkretnog okruzenja koje medunarodna firma mora da uzme u obzir za donosenje svojih
marketing odluka kao sto su uloga vlade u ekonomiji, ekonomska i politicka ideologija, medunarodni
odnosi i nacin povezivanja vlade i poslovnih krugova uopste.

2. Promjene u politickom okruzenju mogu biti izazvane?

• mjerama zvanicnih vlasti (konfiskacija, eksproprijacija, kontrola cena, gubljenje "nacionalnog
tretmana", ogranicenja finansijske, trzisne i devizne prirode, restrikcija doznacavania ili obavljanja
platnog prometa),
• dogadjajima van kontrole vlasti (rat, terorizam, strajkovi, iznudivania, otporom kupaca ili
dobavliaca, delovanjima grupa za pritisak, spoljnim finansijskim ili spoljnotrgovinskim ogranicenjima).

3.Definiši racionalan pristup firme pravnoj dimenziji medunarodnog marketing okruzenja?

Racionalan pristup firme pravnoj dimenziji medunarodnog marketing okruzenja je minimiziranje
pravnih problema koje je potrebno da bi se marketing namjere ostvarile sa uspjehom. U tom smislu
potrebno je da se dobro poznaju medjunarodne konvencije, u svaki posao ukljuce jasne odredbe o
arbitrazi, zakljuci valjan medunarodni ugovor i svakako, potpuno upozna i dobro shvati pravna
priroda i profil razlicitih pravnih okruzenja koji na legalan nacin regulisu kljucne marketing aktivnosti -
distribuciju, cene, promociju, i proizvod.
4. Navedi tri osnovna tipa ili komponente politickog rizika i definisi ih.
•rizik vlasnistva ili posedovanja,
• operativni rizik,
• rizik u vezi sa transferom.
Rizik posedovanja odnosi se na izlozenost gubljenju imovine ili zivota.
Operativni rizik podrazumeva moguce stepene smetnji u obavljanju tekuceg poslovanja, a
Transferni rizik se odnosi na eventualna ogranicenja u obavljanju novcanih transakcija posebno u vezi
sa deviznim poslovanjem iIi medunarodnim platnim prometom.

5. Protfolio matrica politčikog rizika i profitabilnosti?

Jedan od menadzment instrumenata primenljiv kod ocene politickog rizika koji moze biti koristan u
medunarodnorn marketingu. Potrebno je ocekivanu i ostvarenu profitabilnost uporediti sa
procenjenim nivoima politickog rizika - niski, srednji i visoki i na osnovu toga pozicionirati izglede,
odnosno donijeti odgovarajuce odluke u vezi sa marketing aktivnostima. Kao i svaki portfolio, ima
dinamicki pristup i omogucava da se ukaze na ocekivana kretanja tako da se stvara osnova za sto
potpunije procenjivanje.

SEDMO POGLAVLJE

1. Definisi indirektni i direktni izvoz?

Indirektni izvoz podrazumijeva koristenje domaceg posrednika izmedu proizvodaca i kupca na
inostranom trzistu. Kod direktnog izvoza, koji predstavlja zreliju fazu internacionalizacije poslovanja,
proizvodna preduzeca se direktno ukljucuju u realizaciju izvoznih poslova i ostvaruju neposredni
kontakt sa inostranim trzistem.

2. Koje usluge nudi Preduzeca za upravljanja izvozom?

• marketin istrazivanja,
• putovanja u inostranstvo u ime proizvodaca u ciliu ostvarivanja kontakta sa potencijalnim kupcima,
• izbor distributera ili prodajnih agenata u inostranstvu,
• izlaganje proizvoda na medunarodnim sajmovima,
• upravljanje rutinskim koracima neophodnim da bi proizvod dospio do inostranog kupca, kao npr.
obezbjedenje dokumentacije za izvoz, osiguranje, poslovi u banci itd.
• obezbjedenja naplate izvoza,
• vodenja korespondencija na stranim jezicima,
• davanja savjeta u vezi sa zastitom marke proizvoda,
• zajednicka otprema proizvoda vise proizvodaca u cilju srnanjcnja transportnih troskova.

3. Koje su prednosti i nedostaci angazovanja spoljnotrgovinskog preduzeca kao domaceg posrednika?

Angazovanja spoljnotrgovinskog preduzeca kao domaceg posrednika ima i prednosti i nedostatke.
Jedna od osnovnih prednosti se ogleda u cinjenici da afirmisana spoljnotrgovinska preduzeca imaja
razvijenu spoljnu mrezu, sto omogucava odgovarajuce iskoristavanje mogucnosti koje nudi inostrano
trziste.
Osnovni nedostatak ovakvih poslovnih aranzmana se ogleda u nedostatku neposrednog kontakta sa
spoljnim partnerom. Na taj nacin proizvodac ostaje anoniman, i u pogledu informacija potpuno
zavisan od posrednika.

4. Sa kojim poteskocama se suoacavaju mala preduzeca pri realizaciji izvoznih aktivnosti?

• nedovoljno poznavanje inostranih kulturnih sredina i po tom osnovu teskoce pri izboru trzista i
identifikaciji kupaca,
• nedostatak'neophodnih resursa za realizaciju izvoza,
• nedostatak vremena koje uprava moze odvojiti za izvozne aktivnosti,
• kontrola izvoznih aktivnosti i kanala distribucije ukljucujuci fizicku distribuciju
• obimna izvozna dokumentacija,
• komuniciranje sa stranim kupcima,
• specificni inostrani standardi sigurnosti i kvaliteta koii cesto zahtijevaju skupe modifikacije
proizvoda.

5.Definisi i objasni izvozni konzorcijum.

Mali business danas sve vise koristi mogucnosti formiranja izvoznih konzorcijuma, tj . udruzivanja vise
malih preduzeca radi zajednickog nastupa na inostranom trzistu.
Grupa od dva ili vise preduzeca sa komplementarnim proizvodima ulazi u kooperativni odnos u
realizaciji izvoznih aktivnosti. Clanovi grupe mogu medusobno obezbjedivati usluge, obrtna sredstva i
kredite. Izvozni konzorcijum se obicno registruj e kao dionicko drustvo sa ogranicenom
odgovornoscu. Konzorcijumom upravlja odbor direktora koji se formira na taj nacin sto svako
preduzece postavlja po jednog direktora. Konzorcijum postavlja generalnog menadzera i inostrano
osoblie. Troskovi preduzeca koja sudjeluje u konzorcij umu su daleko manji nego u slucaju da
preduzece samostalno nastupa. Vazno je istaci da svaki clan konzorcijuma zadrzava svoj vlastiti
identitet i suverenitet, uz podjelu troskova i rizika, sto svakako predstavlja znacajnu prednost.

OSMO POGLAVLJE

1. Koje aktivnosti obuhvata proizvodno procesni inzenjering?

• oblikovanje ideje 0 unapredenju postojeceg iii izgradnji novog proizvodnog postrojenja,
• analizu opravdanosti ulaganja u unapredenje postoieceg iIi izgradnju novog proizvodnog
postrojenja,
• analizu racionalnosti (rentabilnosti) postojeceg proizvodnog postrojenja kao i anaIizu prijedloga za
unapredenje,
• analizu i izucavanje uslova za odredene tipove proizvodnje i izrada prijedloga za unapredenje
postojeceg tipa proizvodnje,
• ostale aktivnosti neophodne za unapredenje proizvodnog procesa.

2. Izvoz sistema se obicno djeli na sest procesnih stepeni, nabroj.

stepen pretpotraznje,
stepen prethodnih studija,
stepen ponude,
stepen pregovaranja i sklapanja ugovora,
stepen realizacije ugovora i
stepen postprodajnih djelatnosti.

3. Koje su dvije varijante izbora organizacionog oblika ponude i definisi ih?

Postoje dvije osnovne varijante ito: generalni preuzimac porudzbine i konzorcij.
Generalni preuzimae porudzbine sam bira ucesnike u ponudi, posjeduje sposobnost integrisanja
svih neophodnih komponenti u sistem i iskljucivo on sam odgovara naruciocu.
Konzorcij predstavlja zajednicu samostalnih preduzeca koja se udruzuiu sa ciljem ucestvovanja u
ponudi i izvodenja investicionih radova u inostranstvu.

4. Navedi metode kalkulsanja cijene i metode oblikovanja orjentacione cijene?

Razlikuje dvije grupe metoda kalkulisanja: metod orijentacione cijene bez upotrebe specifikacija i
metod utvrdivanja cijena na odnosu kolicinskih specifikacija.
U okviru metoda oblikovanja orijentacione cijene pominju se: modifikacijski metod, metod
jedinstvenih troskova i metod utjecajnih velicina.

5. U literaturi se tretiraju razliciti modaliteti inzenjeringa, koji su to?

• naucnoistrazivacki inzeniering,
• proizvodnoproeesni inzeniering,
• proiektnoizvodacki ili investieioni inzenjering,
• organizacionoupravljacki inzenjering,
• prodajni ili poslovnotrzisni inzeniering.