‫اﻟﻜﺴﻰ ﻣﺎﻛﺴﻴﻤﻮوﻳﭻ ﭘﺸﻜﻮف ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﺎﻛﺴﻴﻢ ﮔﻮرﻛﻰ ﺷﻬﺮﺗﻰ دﻧﻴﺎﮔﻴﺮ ﻛﺴﺐ ﻛﺮد‪،‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٨٦٨‬در ﻧﻴﮋﻧﻰ ﻧﻮوﮔﺮود ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻮرﻛﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﻫﻤﺎن ﻛﻮدﻛﻰ ﻓﻘﺮ ﭼﻬـﺮه‪:‬ى ﻣﻨﺤـﻮس ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺪﺗﻰ ﻣـﺎﻧـﻊ‬
‫اداﻣﻪ‪:‬ى ﺗﺤﺼﻴﻞ وى ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﮔﺮد ﻛﻔﺎش‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﻧﻘﺎش‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﺸﺘﻰ و ‪ ...‬ﻛﺎر ﻣﻰ‬
‫ﻛﺮد و زﻧﺪﮔﻰ را ﻣﻰ‪:‬ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬
‫او »در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم« ﻣﻰ‪:‬زﻳﺴﺖ و »در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم« ﻛﺎر ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد‪ .‬اﺷﺘﻴﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﭘـﻴـﺪا‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد او را ﺑﻪ ﻃﺮف ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺳﺎزﻧﺪه ﭘﻴﺶ ﻣﻰ‪:‬راﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻮاﻧﻰ او ﻧﻴﺰ ﻣﺜـﻞ ﻛـﻮدﻛﻰ‪:‬اش در ﻛﺎرﻫﺎى ﻃﺎﻗﺖ‪:‬ﻓـﺮﺳﺎ ﺳﭙـﺮى ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨـﻮان ﺑﺎرﺑﺮ اﺳﻜﻠـﻪ‪،‬‬
‫ﻧﺎﻧﻮا‪ ،‬ﺑﺎﻏﺒﺎن‪ ،‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه‪:‬ى آوازﻫﺎى دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﻛﺎر ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﻣﺴﻴﺮ ﺗـﺤـﻮﻻت ﻓﻜـﺮى آن زﻣﺎن ﻛﺸـﻮرش ﻗﺮار ﮔـﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪:‬ى ادﺑﻴـﺎت ﺳـﻴـﺎﺳـﻰ‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٨٩٢‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪:‬اى ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺎل ‪» ١٩٠٥‬ﺳﺮود‬
‫ﺷﺎﻫﻴﻦ« و »ﺳﺮود ﻣﺮغ ﻃﻮﻓﺎن« را ﻧﻮﺷﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺳـﺮﻛﻮﺑﻰ ﺟﻨـﺒـﺶ ‪ ١٩٠٥‬ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺳﻔـﺮ ﻛـﺮد‪ .‬رﻣﺎن »ﻣﺎدر« ﻣﺤﺼـﻮل ﻫﻤـﻴـﻦ دوره‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫وى در ﺳﺎل ‪ ١٩٣٢‬رﺋﻴﺲ اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪:‬ى ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺷﻮروى ﺷﺪ و واﻗﻌﮕﺮاﻳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻴﻮه‪:‬ى ﻧﮕﺎرش ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨـﺪﮔﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬رﻣﺎن »ﻣﺎدر« ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻨﻮان اﻟﮕﻮﻳﻰ ﺑﺮاى‬
‫اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ‪.‬‬

‫***‬

‫ﻛﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ١٣٢٩‬ﺷﻤﺴﻰ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺘﺸﺎرات زوار ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ اواﺧﺮ ﻧﻴﺰ از ﻃـﺮف ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﻧﺎﺷـﺮان — ﺑﻰ آﻧﻜﻪ ﻣﺘـﺮﺟﻢ ﻛﺘﺎب از آن اﻃﻼﻋﻰ داﺷﺘـﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ — ﭼﺎپ و ﭘﺨﺶ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺟﺎى ﮔﻠﻪ دارد‪ .‬اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻧﺸﺮ ﺣﺎﺿـﺮ — ﻛـﻪ ﻣـﺘـﺮﺟﻢ‬
‫ﮔﺮاﻣﻰ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻛﺎﻣﻠﻰ در آن ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورده اﺳﺖ — ﺗﺎ ﺣﺪودى ﻣﻮﺟﺒﺎت رﺿﺎﻳﺖ ﭘﻮﻳﻨﺪﮔﺎن‬
‫ادﺑﻴﺎت راﺳﺘﻴﻦ را ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺷﺮ‬

‫‪٢‬‬
‫ﺳﻴﺪه ﺧﻮد را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم‪،‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪ ...‬ﺷﺐ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ از ﻣﺤﻔﻞ دوﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﭼﺎپ ر‬
‫ﺑﻴﺮون آﻣﺪه وارد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﻌﺮﻳ‪ k‬زﻳﺎدى ﻛﻪ از آن ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎن ﻣﻄﺒﻮﻋﻰ در ﻣﻦ اﻳﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺄﻧﻰ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻠـﻮت ﮔﺎم ﺑﺮﻣﻰ‪:‬داﺷﺘﻢ و ﺑﺮاى ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﻋﻤـﺮم ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ از ﻧﺸﺎط‬
‫زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺟﺎﻣﻪ ﺑﺎﺷﻜﻮﻫﻰ‬‫‪i‬‬ ‫ﻣﺎه ﻓﻮرﻳﻪ و ﺷﺐ ﺻﺎﻓﻰ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺒﻮه ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﺮ آﺳﻤﺎن ﺑﻰ اﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻣﻴﻦ‬
‫از ﺑﺮف ﺗﺎزه ﺑﺮ ﺗﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺳﺮﻣﺎى ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ‪:‬اى از آﺳﻤﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻰ‪:‬دﻣﻴﺪ‪ .‬ﺷﺎﺧﻪ‪:‬ﻫﺎى درﺧﺘﺎن از‬
‫دﻳﻮارﻫﺎ ﺳﺮﻛﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺎﻳﻪ‪:‬ﻫﺎى ﺧﻮد ﻧﻘﺶ و ﻧﮕﺎر زﻳﺒﺎ و ﺑﺪﻳﻌﻰ در ﺳﺮ راه ﻣﻦ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ذرات‬
‫‪:‬ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺎه درﺧﺸﻨﺪﮔﻰ ﻧﺸﺎط‪:‬اﻧﮕﻴﺰى داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﻨﺪه‪:‬اى در ﻫﻴﭻ ﺟﺎ‬ ‫‪i‬‬ ‫ﺷﻔﺎف ﺑﺮف‪ ،‬در ﻧﻮر ﻛﺒﻮد و ﻧﻮازش‬
‫دﻳﺪه ﻧﻤﻰ‪:‬ﺷﺪ‪ .‬ﺻﺪاى ﺧﺶ ﺧﺶ ﺑﺮف در زﻳﺮ ﭘﺎﻫﺎى ﻣﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺻﺪاﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻜﻮت ﺑﺎ ﺷﻜﻮه اﻳﻦ ﺷﺐ‬
‫روﺷﻦ و ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺸﺪﻧﻰ را ﺑﺮﻫﻢ ﻣﻰ‪:‬زد‪...‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﺮدم‪ :‬ﭼﻘﺪر ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن در دﻧﻴﺎ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ارج و ﻣﻨﺰﻟﺘﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ!‬
‫آﻳﻨﺪه درﺧﺸﺎن و روﺷﻨﻰ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪i‬‬ ‫اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ‬
‫ﺻﺪاى ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد از ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪:‬‬
‫— ﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻰ ﺑﻮد!‬
‫از ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﺻﺪاى ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه ﻳﻜﻪ ﺧﻮرده ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺷﺨﺺ ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ‪:‬اى ﻛﻪ ﻟﺒﺎﺳﻰ ﺗﻴـﺮه ﺑﺮ ﺗﻦ داﺷﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﺎﻧﻴﺪ و ﭘﺎ ﺑﻪ ﭘﺎى ﻣﻦ ﺑـﻪ راه اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻧـﺎﻓـﺬى روى ﻟﺐ‪:‬ﻫﺎﻳﺶ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد و از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد‪ .‬ﺳـﺮاﭘﺎى‬
‫ﭼﺎﻧﻪ او ﺑـﺎ رﻳﺶ ﻧﻮك ﺗﻴﺰش‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻧﺪام ﺗﻜﻴـﺪه و‬‫‪i‬‬ ‫وﺟﻮدش ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺠﻴﺒﻰ ﻧﺎﻓﺬ ﺑﻮد‪ :‬ﻧﮕـﺎه‪:‬ﻫـﺎ‪ ،‬ﮔـﻮﻧﻪ‪:‬ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻛﻮﭼﻚ او ﺑﺎ آن ﮔﻮﺷﻪ‪:‬ﻫﺎى ﻋﺠﻴﺒﺶ ﻣﺜﻞ ﻣﻴﺦ ﺗـﻮى ﭼﺸﻢ ﻓﺮو ﻣﻰ‪:‬رﻓﺖ‪ .‬ﻃﻮرى ﺑﻰ‪:‬ﺻﺪا و ﺳﺒﻚ ﺣـﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد ﻛﻪ ﮔـﻮﻳـﻰ روى ﺑﺮف ﻣﻰ‪:‬ﻟﻐـﺰﻳﺪ‪ .‬در آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ داﺳـﺘـﺎن ﺧـﻮد را ﻣﻰ‪:‬ﺧـﻮاﻧﺪم او را ﻧﺪﻳـﺪه ﺑـﻮدم‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاى او ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ :‬اﻳﻦ آدم ﻛﻪ ﺑﻮد؟ از ﻛﺠﺎ ﭘﻴﺪا ﺷﺪه ﺑﻮد؟‬
‫ﺳﺆال ﻛﺮدم‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﮔﻮش دادﻳﺪ؟‬
‫—‪:‬ﺑﻠﻪ‪،‬ﻟﺬت ﻫﻢ ﺑﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺻﺪاى ﺑﻤﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد‪ .‬ﻟﺒﻬﺎى ﻧﺎزﻛﻰ داﺷﺖ و ﺳﺒﻴﻞ‪:‬ﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ ﺳﻴﺎﻫﺶ ﻟﺒﺨﻨﺪ او را از‬
‫ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻰ‪:‬ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻛﻪ از روى ﻟﺐ‪:‬ﻫﺎى او زاﻳﻞ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺷﺪ اﺛﺮ ﻧﺎﻣﻄﺒﻮﻋﻰ در ﻣﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪.‬‬
‫اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ آن ﻓﻜﺮ ﻧﻴﺸﺪار و اﻧﺘﻘﺎدآﻣﻴﺰى ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺑﻘﺪرى ﺳﺮدﻣﺎغ ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻴﻤﺎى او ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻟﺒﺨﻨﺪ او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﻪ‪:‬اى از ﻧﻈﺮم ﻣﺤﻮ ﺷﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻔﺎ‬
‫و روﺷﻨﻰ رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺎﻃﺮى ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داده ﺑﻮد ﺑﺴﺮﻋﺖ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮى او راه ﻣﻰ‪:‬رﻓﺘﻢ‬
‫و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭼﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬در دل اﻣﻴﺪوار ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ و ﻟﺬت دﻗﺎﻳﻘﻰ ﻛﻪ اﻣﺸﺐ ﺑﺮ ﻣﻦ‬
‫ﺗﺸﻨﻪ ﺗﻌﺮﻳ‪ k‬و ﺗﻤﺠﻴﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﺪرت از روى ﻣﻬﺮ ﺑﻪ‬ ‫‪i‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻴﻔﺰاﻳﺪ‪ :‬اﻧﺴﺎن‬
‫او ﺗﺒﺴﻢ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬
‫راﺳﺘﻰ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺧـﻮد را ﻣﻮﺟﻮدى اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ و ﺑـﺮﺗﺮ از دﻳﮕـﺮان اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻄـﻮر‬
‫ﻧﻴﺴﺖ؟‬
‫در ﺳﺆال او ﭼﻴﺰ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﺣﺲ ﻧﻜﺮدم و ﺷﺘﺎﺑﺰده ﺑﺎ او ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻤﻮدم‪.‬‬
‫او دﺳﺖ‪:‬ﻫﺎى ﻛﻮﭼﻜﺶ را ﻛﻪ اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺧﻤﻴﺪه و ﻻﻏﺮى داﺷﺖ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺼﺒﻰ ﺑﻬﻢ ﻣﺎﻟﻴﺪ و ﺧﻨﺪه‬

‫‪٣‬‬
 ‫ﻧﻴﺸﺪارى ﻛﺮد‪ :‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫﻪ‪،‬ﻫﻪ!‬
‫ﺧﻨﺪه او آزرده ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮدى ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬ ‫‪i‬‬ ‫از‬
‫— ﺷﻤﺎ آدم ﺧﻴﻠﻰ ﺧﻮش ﺑﺮﺧﻮردى ﻫﺴﺘﻴﺪ!‬
‫ﺗﺒﺴﻢ‪:‬ﻛﻨﺎن ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮ ﺣﺮف ﻣﺮا ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫— ﺑﻠﻪ‪ ،‬آدم ﺧﻮش ﺑﺮﺧﻮردى ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻰ ﻫﻢ ﻛﻨﺠﻜﺎو ‪ ...‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ و از ﻫﺮ‬
‫ﭼﻴﺰى ﺳﺮ در ﺑﻴـﺎورم‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻮﺷﺶ داﺋﻤﻰ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣـﻦ ﺟـﺮأت ﻣﻰ‪:‬دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴـﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺑﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ!‬
‫ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ او اﻧﺪاﺧﺘﻢ و از روى ﺑﻰ‪:‬ﻣﻴﻠﻰ ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫ﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺎى ﻳﻚ ﻣﺎه ﻛﺎر‪ ...‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻛﻤﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪...‬‬ ‫ﺗﻘﺮ ً‬
‫او ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮف ﻣﺮا ﻗﺎﭘﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫— آﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺪرى زﺣﻤﺖ و ﺑﻌﺪ ﻫـﻢ اﻧـﺪﻛﻰ ﺗﺠﺮﺑﻪ از زﻧـﺪﮔﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸـﻪ ارزش زﻳﺎدى ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﻰ در‬
‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻰ ارزش ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﻮن ﺷﻤﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﻬﺎ اﻳﻦ ﻓﻴﺾ را ﻣﻰ‪:‬ﺑﺮﻳﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ‬
‫ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن آﺛﺎر ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻓﻜﺮ ﺷـﻤـﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻌـﺪاً ﻫﻢ اﻣﻴﺪﻫﺎﻳﻰ ﭘﻴﺪا ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳـﺪ ﺑـﺎ ﻣـﺮور‬
‫زﻣﺎن‪ ...‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫـﻪ! وﻗﺘﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻤﻴـﺮﻳﺪ‪ ...‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫـﻪ! وﻟﻰ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻨﻬﻤـﻪ آرزوﻫﺎ ﺑﻴﺶ از‬
‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ داده‪:‬اﻳﺪ ﻣﻰ ﺷﺪ داد‪ .‬ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﺪارﻳﺪ؟‬
‫ﻳﺪه ﻧﻴﺸﺪارى ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺳﻴﺎه و ﻧﺎﻓﺬش ﻧﮕﺎﻫـﻰ ﻣـﺰوراﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮاﭘﺎى ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻨﺪه ﺑﺮﻳﺪه ﺑـﺮ ‪i‬‬
‫‪i‬‬ ‫از ﻧﻮ‬
‫اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ او ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻛﺮدم و ﺑﺎ رﻧﺠﺶ و ﺑﺮودت ﭘﺮﺳﻴﺪم‪:‬‬
‫— ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ‪ .‬اﺟﺎزه ﻣﻰ‪:‬ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﺳﺆال ﻛﻨﻢ اﻓﺘﺨﺎر ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ را دارم؟‬
‫— ﻣﻦ ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻢ؟ ﺣﺪس ﻧﻤﻰ‪:‬زﻧﻴﺪ؟ وﻟﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻓﻌﻼً ﻧﻤﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﻦ ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﮕﺮ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ داﻧﺴﺘﻦ اﺳﻢ ﺷﺨﺺ‪ ،‬از ﭼﻴﺰى ﻛﻪ او ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ‪:‬ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ؟‬
‫ﺟﻮاب دادم‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ‪ ...‬وﻟﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺻ‪ k‬ﺧﻴﻠﻰ ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ!‬
‫ﻫﻤﺼﺤﺒﺖ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ‪ ،‬آﺳﺘﻴﻦ ﭘﺎﻟﺘﻮى ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺖ و در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﻰ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻨﺪﻳﺪ ﺷﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪:‬‬
‫— ﺧﻮب‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻋﺠﻴﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدش اﺟﺎزه ﻧﻤﻰ‪:‬دﻫﺪ ﮔﺎﻫﻰ از‬
‫ﺣﺪود آداب ﺳﺎده و ﻋﺎدى ﮔﺎﻣﻰ ﻓﺮاﺗﺮ ﺑﮕﺬارد؟ ‪ ...‬و اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺨﺎﻟ‪ k‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ‬
‫اﻧﻨﺪه داﺳﺘﺎن‪:‬ﻫﺎى ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ ...‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه‪:‬اى ﻋﺠﻴﺐ و ﺧﻴﻠﻰ‬ ‫‪i‬‬ ‫ﺑﺎﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ! ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻮ‬
‫ﻫﻢ ﻛﻨﺠﻜﺎو ﻛﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺧـﻮاﻫﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﭼـﺮا و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﺑـﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ‪:‬آﻳﺪ‪ ...‬ﻣﺜـﻼً ﻛﺘﺎب ﺷﻤﺎ؟ ﺑﻴﺎﻳﻴـﺪ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اوه‪ ،‬ﺑﻔـﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ! اﻳﻨﻄـﻮر ﺑـﺮﺧﻮردﻫﺎ و ﮔﻔﺘﮕـﻮﻫﺎ ‪ ...‬ﺧﻴﻠﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻣﻄﺒـﻮع‬
‫اﺳﺖ ‪ ...‬ﻫﺮ روز ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ در واﻗﻊ ﺑﻪ او دروغ ﻣﻰ‪:‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺣﺮﻓﻬﺎ ﺑﺮاى ﻣﻦ داﺷﺖ ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع ﻣﻰ‪:‬ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم‪:‬‬
‫او از ﺟﺎن ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺧـﻮاﻫﺪ؟ اﺻﻼً ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺟـﺎزه ﻣﻰ‪:‬دﻫﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑـﺮﺧﻮرد ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ و‬
‫دﻳﺪه ﻧﻮﻋﻰ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﺑﻨﮕﺮم؟‬
‫‪i‬‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻧﺎﺷﻨﺎس را ﺑﻪ‬
‫ﻗﻴﺎﻓﻪ ﺧﻮش و دﻗﻴﻘﻰ ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن‬
‫‪i‬‬ ‫ﻣﻌﻬﺬا ﺑﻬﺮ ﻧﺤﻮى ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﺄﻧﻰ ﭘﻬﻠﻮى او راه ﻣﻰ رﻓﺘﻢ و ﺳﻌﻰ داﺷﺘﻢ‬
‫دﻫﻢ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ زﺣﻤﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛـﺎر ﻣـﻮﻓﻖ ﻣﻰ‪:‬ﺷﺪم وﻟﻰ روﻳﻬـﻤـﺮﻓﺘﻪ ﻫﻨﻮز ﺣﺎﻟﺖ ﺟـﺴـﻮراﻧﻪ‪:‬اى‬
‫داﺷﺘﻢ و ﻧﻤﻰ‪:‬ﺧـﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ اﻣﺘﻨﺎع از ﺣـﺮف زدن‪ ،‬آن ﺷﺨـﺺ را از ﺧﻮد ﺑﺮﻧﺠﺎﻧﻢ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔـﺮﻓﺘﻢ ﻣـﻮاﻇﺐ‬

‫‪٤‬‬
 ‫ﺧﻮدم ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫ﻟﻜﻪ ﺗﻴﺮه‪:‬اى ﻛﻪ‬
‫ﻧﻮر ﻣﺎه از ﻋﻘﺐ ﺳﺮ ﻣﻰ‪:‬ﺗﺎﺑﻴﺪ و ﺳﺎﻳﻪ‪:‬ﻫﺎى ﻣﺎ را در زﻳﺮ ﭘﺎﻫﺎﻳﻤﺎن درﻫﻢ ﻣﻰ‪:‬آﻣﻴﺨﺖ و ﺑﻪ ‪i‬‬
‫ﺟﻠﻮى ﻣﺎ در روى ﺑﺮف ﻣﻰ‪:‬ﺧﺰﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰ‪:‬ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﻳﻪ‪:‬ﻫﺎ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدم و اﺣﺴﺎس ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم‬
‫ﭼﻴﺰ ﺗﻴـﺮه‪:‬اى ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﺳﺎﻳﻪ‪:‬ﻫﺎ ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﻣﻦ اﺳـﺖ و ﻧـﻤـﻰ‪:‬ﺷـﻮد ﺑـﻪ آن رﺳﻴﺪ در درون ﻣﻦ ﺑـﻪ وﺟﻮد‬
‫ﻣﻰ‪:‬آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ اﻧﺪﻛﻰ ﺳﻜﻮت ﻛﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻟﺤﻦ ﻣﻄﻤﺌﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ اﻓﻜﺎر ﺧﻮد ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺻﺤﺖ‬
‫ﻛﺮد‪:‬‬
‫—‪:‬در زﻧﺪﮔﻰ ﻫﻴﭻ ﭼـﻴـﺰى ﻣﻬﻤﺘﺮ و ﻛﻨﺠـﻜـﺎواﻧﻪ ﺗﺮ از اﻧﮕﻴـﺰ‪i‬ه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﻰ ﻧﻴـﺴـﺖ ‪ ...‬اﻳـﻦ ﻃـﻮر‬
‫ﻧﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺳﺮ را ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺗﻜﺎن دادم‪.‬‬
‫— ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﻴﺪ! ‪ ...‬ﭘﺲ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺟﻮان ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻛﺮدن را از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﻴﺪ! ‪...‬‬
‫ﺧﻨـﺪه‬
‫‪i‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻪ آدم ﻋﺠﻴﺒﻰ اﺳﺖ! ﺑﻪ ﺣـﺮف‪:‬ﻫﺎى او ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدم و در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻠﺨﻰ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم ﭘﺮﺳﻴﺪم‪:‬‬
‫—‪:‬وﻟﻰ از ﭼﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫او ﻧﮕﺎه دﻗﻴﻘﻰ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣﻦ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﺎ ﻟﺤﻦ ﺧﻮدﻣﺎﻧـﻰ ﻳـﻚ دوﺳﺖ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﺎﻧـﮓ زد‪» :‬درﺑﺎر‪i‬ه‬
‫ﻫﺪف ادﺑﻴﺎت!«‬
‫—‪:‬ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪ ..‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪...‬‬
‫—‪:‬اوه! ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﻫﻨﻮز دﻳﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ!‬
‫از ﺣﺮﻓﻬﺎى او ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺷﺪه اﻳﺴﺘﺎدم‪ .‬از آﻫﻨﮓ ﻛﻠﻤﺎﺗﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﺷﺪﻳﺪ و از ﻟﺤﻦ ﮔﻔﺘﺎرش آﺛﺎر ﻛﻨﺎﻳﻪ‬
‫ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد‪ .‬اﻳﺴﺘﺎدم و ﺧﻮاﺳﺘﻢ از او ﭼﻴﺰى ﺑﭙﺮﺳﻢ وﻟﻰ او دﺳﺖ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺖ و در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﻰ و‬
‫ﺑﺎ اﺻﺮار ﺑﻪ ﻃﺮف ﺟﻠﻮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫—ﻧﺎﻳﺴﺘﻴـﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ راه ﺧﻮﺑـﻰ را دارﻳﻢ ﻃﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ ...‬ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﺲ اﺳﺖ! ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺑﺒﻴـﻨـﻢ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ادﺑﻴﺎت ﭼﻴﺴﺖ؟ ‪ ...‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺬار ادب و ادﺑﻴﺎت ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ را ﺑﺪاﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮط ﺗﻌﺠﺐ و ﺣﻴﺮت ﻋﻨﺎن از دﺳﺘﻢ در رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮد از ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﺪ؟ ﻛﻴﺴﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﮔﻮش ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ رخ ﻣﻰ دﻫﺪ‪...‬‬
‫ﭘﺎﻳـﻪ درﺳﺘﻰ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎور ﻛﻨﻴﺪ! آﺧﺮ در دﻧـﻴـﺎ ﻫـﻴـﭻ ﭼـﻴـﺰى ﺑﺪون ﭘﺎﻳـﻪ و اﺳـﺎس‬ ‫‪i‬‬ ‫— داراى اﺳﺎس و‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺻﻮرت ﻧﻤﻰ‪:‬ﮔﻴﺮد‪ ...‬ﺗﻨﺪﺗﺮ ﺑﺮوﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻰ ﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ژرﻓﺎ‪...‬‬
‫ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼـﺮا اﻳﻦ آدم ﻋﺠﻴﺐ و ﺟـﺎﻟـﺒـﻰ ﺑـﻮد وﻟﻰ ﻣﺮا داﺷﺖ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﻣـﻰ‪:‬ﻛـﺮد‪ .‬ﻣـﻦ دوﺑـﺎر ﺑـﺎ‬
‫ﺑﻰ‪:‬ﺻﺒﺮى ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم و او ﺑﻪ آراﻣﻰ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ راه اﻓﺘﺎد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫— ﻣﻘﺼﻮد ﺷﻤـﺎ را ﻣﻰ‪:‬ﻓﻬﻤﻢ‪ :‬ﺗﻌـﺮﻳ‪ k‬ﻫﺪف ادﺑﻴﺎت ﻓﻌﻼً ﺑـﺮاى ﺷﻤﺎ ﻛﺎر دﺷﻮارى اﺳﺖ وﻟﻰ ﺳﻌـﻰ‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ اﻳﻨﻜﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪...‬‬
‫آﻫﻰ ﻛﺸﻴﺪ و ﻟﺒﺨﻨﺪ‪:‬زﻧﺎن ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻦ اﻧﺪاﺧﺖ ‪:‬‬
‫— اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻫﺪف ادﺑﻴﺎت اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدش‬
‫را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﭘﺴﺘﻰ‪:‬ﻫﺎ را در وﺟﻮد ﻣﺮدم ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺻﻔﺎت ﻧﻴﻚ را‬
‫در آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ ،‬در روح آﻧﻬﺎ ﻋﻔﺖ‪ ،‬ﻏﺮور و ﺷﻬﺎﻣﺖ را ﺑﻴﺪار ﻛﺮده ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎرى ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدﻣﻰ ﻧﺠﻴﺐ‪ ،‬ﺑﻬﺮوز‬

‫‪٥‬‬
‫و ﻗﻮى ﺷﺪه ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد را ﺑﺎ روح ﻣﻘﺪس زﻳﺒﺎﻳﻰ ﻣﻠﻬﻢ ﺳـﺎزﻧﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻗﺒﻮل ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد؟ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﻓﻘﻂ ﻃﺮﺣﻰ اﺳﺖ‪ ...‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ‬
‫ﺟﺎن ﺗﺎزه‪:‬اى ﺑﺒﺨﺸﺪ آن را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻋﻘﻴﺪه ﻫﺴﺘﻴﺪ؟‬
‫ﻇﻴﻔﻪ ادﺑﻴﺎت‬
‫‪i‬‬ ‫ﻻ ﻣﺮدم ﺗﺼﻮر ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ و‬ ‫ﻳﺒﺎ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ً‬‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ! ﺗﻘﺮ ً‬
‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻰ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻧﺴﺎن و ﺗﻠﻄﻴ‪ k‬ﻋﻮاﻃ‪ k‬او‪...‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻟﺤﻦ ﻧﺎﻓﺬى ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ اﻣﺮ ﺑﺰرﮔﻰ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ!‬
‫ﺧﻨﺪه ﻧﻴﺸﺪارى ﻛﺮد‪ :‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫﻪ‪ ،‬ﻫﻪ!‬
‫‪i‬‬ ‫از ﻧﻮ‬
‫واﻧﻤﻮد ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺧﻨﺪه‪:‬اش ﻣﺮا ﻧﺮﻧﺠﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﺧﻮب ﻣﻘﺼﻮد ﺷﻤﺎ از اﻳﻦ ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫— و ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬راﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪...‬‬
‫ﻧﻨﺪه او اﻓﺘﺎده ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪم‪ .‬از ﺧﻮد ﻣﻰ‪:‬ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﻣﻨﻈﻮر او از ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ‬ ‫وﻟﻰ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ اﻇﻬﺎرات ﺗﻨﺪ و ز ‪i‬‬
‫ﺟﻪ ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ اﻧﺴﺎن ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻣﺤﺪود‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﭼﻴﺴﺖ؟ او ﻛﻪ آدم اﺣﻤﻘﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﺪ در ‪i‬‬
‫اﺳﺖ و ﺣﺲ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻰ او ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ در ﺣﻔﻆ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ! ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺣﺲ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻟﺒﺨﻨﺪ او روح ﻣﺮا ﺳﺨﺖ ﺟﺮﻳﺤﻪ دار ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آه اﮔﺮ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﭼﻘﺪر اﺳﺘﻬﺰا و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮ در ﺗﺒﺴﻢ ﻫﺎى او ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﻮد! اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﻛﻪ دارم از ﭼﻴﺰى ﻣﻰ ﺗﺮﺳﻢ و ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮس اﻳﺠﺎب ﻣﻰ‬
‫ﻛﺮد از او دور ﺷﻮم‪.‬‬
‫ﻛﻼه ﺧﻮد را ﻛﻤﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدم و ﺑﺎ ﻟﺤﻦ ﺧﺸﻜﻰ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺧﺪاﺣﺎﻓﻆ!‬
‫او آرام و ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﭼﺮا؟‬
‫—‪:‬ﭼﻮﻧﻜﻪ دوﺳﺖ ﻧﺪارم ﺷﻮﺧﻰ از ﺣﺪ ﻣﻌﻴﻨﻰ ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫—‪:‬و ﻓﻘﻂ ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻰ روﻳﺪ؟ ‪ ...‬ﻣﻴﻞ ﺧﻮدﺗﺎن اﺳﺖ‪ ...‬اﻣﺎ ﻣﻰ داﻧﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺣﺎﻻ از ﻣﻦ ﺑﮕﺮﻳﺰﻳﺪ‪،‬‬
‫دﻳﮕﺮ »ﻫﺮﮔﺰ« ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻤﻪ »ﻫﺮﮔﺰ« ﺗﻜﻴﻪ ﻛﺮد و آن را ﻃﻮرى ﻣﺤﻜﻢ و ﺑﺎ آﻫﻨﮓ ادا ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻰ دارم ﺻﺪاى ﺿﺮﺑﺎت‬ ‫‪i‬‬ ‫روى‬
‫ﻧﺎﻗﻮس ﻣﺮگ را ﻣﻰ‪:‬ﺷﻨﻮم‪ .‬ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻧﻔﺮت دارم و از آن ﻣﻰ‪:‬ﺗﺮﺳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﭘﺘﻚ ﮔﺮان و ﺳﺮدى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﻘﺪﻳﺮ آن را درﺳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت آن اﻣﻴﺪﻫﺎى ﻣﺮدم را درﻫﻢ‬
‫ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﺮا ﻣﺘﻮﻗ‪ k‬ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﻐﺾ و اﻧﺪوه از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬از ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻴﺪ؟‬
‫از ﻧﻮ ﻧﻴﺸﺨﻨﺪى زد و در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ دﺳﺖ ﻣـﺮا ﻣﺤﻜﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻨﺸﻴﻨﻴـﻢ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪ اﻗﺎﻗﻴﺎ‬
‫‪i‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻦ و او در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎغ ﻣﻠﻰ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﺷﺎﺧﻪ‪:‬ﻫﺎى درﺧﺘﺎن ﺑﻰ‪:‬ﺣﺮﻛﺖ و ﻳﺦ‬
‫و ﻳﺎس ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻮﻳﻰ اﻳﻦ ﺷﺎﺧﻪ‪:‬ﻫﺎ ﻛﻪ از ﻳﺦ‪:‬ﻫﺎى ﻧـﻮك ﺗﻴﺰ ﺑﺎرﻳﻜﻰ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه و ﭘﺮﺗﻮ ﻣﺎه آﻧﻬـﺎ را روﺷﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و در ﻫﻮا ﺑﺎﻻى ﺳﺮ ﻣﻦ ﻣﻌﻠﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺳﻴﻨﻪ‪:‬ام ﻣﻰ‪:‬ﺧﻠﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻗﻠﺒﻢ ﻣﻰ‪:‬رﺳﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﻣﺎت و ﻣﺒﻬﻮت ﺷﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم و ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮدم‪ ،‬و در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻴﻞ داﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد روﺣﻴﻪ داده ﻋﻤﻞ او را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﺘﻤﺎً اﻳﻦ آدم ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ او ﻓﻜﺮ ﻣﺮا ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫— ﺗﻮ ﻣﻰ‪:‬ﭘﻨﺪارى ﻣﻦ ﺑﻴﻤﺎرم؟ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ را از ﺳﺮت ﺑﻴﺮون ﻛﻦ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻰ زﻳﺎن‪:‬ﺑﺨﺶ و ﻣﺰﺧﺮف اﺳﺖ!‬
‫اﻏﻠﺐ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺣﺮف ﻛﺴﻰ را ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﻣﻰ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﻢ آﻧﻬﻢ ﻓﻘﻂ ﺑـﺮاى‬

‫‪٦‬‬
‫اﻳﻨﻜﻪ او ﺑﺎ ﻫﻮش‪:‬ﺗﺮ از ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺳﻤﺎﺟﺘﻰ ﺑﻰ‪:‬اﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻏﻢ‪:‬اﻧﮕـﻴـﺰ ﻣـﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ و رواﺑﻂ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﺎ را ﭘﻴﭽﻴﺪه‪:‬ﺗﺮ ﻣﻰ‪:‬ﺳﺎزد‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺧﻮد را در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺷﺮﻣﻨﺪه اﺣﺴﺎس ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آه ﺑﻠﻪ! ‪...‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﻣﻦ ﻣﻰ‪:‬روم‪ ...‬دﻳﮕﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوم‪.‬‬
‫ﺷﺎﻧﻪ‪:‬ﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫—‪:‬ﺑﺮو‪ ...‬اﻣﺎ ﺑﺪان ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺿﺮرت ﺗﻤﺎم ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد‪ .‬از درك ﺧﻴﻠﻰ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﺤﺮوم ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮى‪.‬‬
‫دﺳﺖ ﻣﺮا رﻫﺎ ﻛﺮد و ﻣﻦ از او ﺟﺪا ﺷﺪم‪.‬‬
‫او در ﻣﻴﺎن ﺑﺎغ روى ﺗﭙﻪ‪:‬اى ﻣﺸﺮف ﺑﻪ »وﻟﮕﺎ«‪ ،‬ﺗﭙﻪ‪:‬اى ﻛﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﺎزك و ﺳﻔﻴﺪى از ﺑﺮف داﺷﺖ و راه‬
‫ﺟﻠﮕﻪ ﺧﺎﻣﻮش‬‫‪i‬‬ ‫ﺑﺎرﻳﻚ ﺗﻴﺮه و ﻧﻮار ﻣﺎﻧﻨﺪى آن را از وﺳﻂ ﻣﻰ‪:‬ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ‪:‬اﻧﺪاز وﺳﻴﻊ‬
‫و ﻏﻢ‪:‬اﻧﮕﻴﺰ آن ﺳـﻮى رودﺧﺎﻧﻪ در ﺑـﺮاﺑﺮش ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﺗـﻮى ﺑﺎغ ﻣﺎﻧـﺪ‪ ،‬روى ﻳﻜﻰ از ﻧﻴﻤﻜﺖ‪:‬ﻫـﺎ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﻪ اﻓﻖ ﺧﻠﻮت و دور دﺳﺖ ﭼﺸﻢ دوﺧﺖ‪ .‬ﻣﻦ در ﻃﻮل ﺧﻴﺎﺑﺎن راه اﻓﺘﺎدم و اﺣﺴﺎس ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم‬
‫ﻛﻪ از او دور ﻧﻤﻰ‪:‬ﺷﻮم وﻟﻰ ﻣﻌﻬﺬا ﻣﻰ‪:‬رﻓﺘﻢ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﻓﻜﺮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم‪ :‬ﭼﻄﻮر ﺑﺮوم ﺗﺎ ﺑﻪ او‪ ،‬ﺑﻪ آن آدﻣﻰ ﻛﻪ‬
‫آﻧﺠﺎ در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﭼﻨﺪان ارزﺷﻰ ﻧﺪارد؟ ﺗﻨﺪ ﺑﺮوم‪ ،‬ﻳﺎ آﻫﺴﺘﻪ؟‬
‫اﻳﻨﻚ او ﺑﺎ ﺗﺄﻧﻰ آﻫﻨﮕﻰ را ﺳﻮت ﻣﻰ‪:‬زﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ آﺷﻨﺎﺳﺖ‪ ...‬ﻣﻰ‪:‬داﻧﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺮود ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ‬
‫ﺳﺮدﺳﺘﻪ ﻛﻮران را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‪:‬‬
‫‪i‬‬ ‫و ﻣﺴﺨﺮه‪:‬آﻣﻴﺰ ﺑﺮاى ﻛﻮرى ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ‬
‫ﺻﺎ ﻣﻰ‪:‬زﻧﺪ؟‬
‫ﭼﺮا اﻳﻦ آﻫﻨﮓ را ﻣﺨﺼﻮ ً‬
‫ﺣﻠﻘﻪ ﺗﺎرﻳﻜﻰ از اﺣﺴﺎﺳﺎت‬
‫‪i‬‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺮﺧﻮردم ﺑﺎ اﻳﻦ آدم ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ‪ ،‬درون‬
‫‪i‬‬ ‫و آن ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن‬
‫ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ ﭘﺎ ﮔﺬارده‪:‬ام‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﺒﻬﻢ و ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﻰ ﺗﻴﺮه ﺑﺮ ﺣﺎﻟﺖ از ﺧﻮد‬
‫رﺿﺎﻣﻨﺪى و ﺑﻰ‪:‬اﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﻗﺒﻞ وﺟﻮدم ﺳﺎﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻤﺎت اﺷﻌﺎرى را ﻛﻪ اﻳﻦ آدم ﺳﻮت‬
‫ﻣﻰ‪:‬زد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آوردم‪:‬‬
‫اى ﻛﻪ ره را ﺧﻮد ﻧﺪاﻧﻰ‬ ‫رﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﻰ ﺗﻮاﻧﻰ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ آرﻧﺞ ﺧﻮد را ﺑﻪ زاﻧﻮ ﺗﻜﻴﻪ داده و ﺳﺮ در ﻛ‪ k‬دﺳﺖ ﻧﻬﺎده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻰ‪:‬ﻛـﺮد‪ ،‬ﺳـﻮت ﻣﻰ‪:‬زد و ﺳﺒﻴﻞ‪:‬ﻫﺎى ﺳـﻴـﺎه او در زﻳﺮ ﭘـﺮﺗﻮ ﻣﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرﺗﺶ ﺗﺎﺑﻴﺪه ﺑﻮد ﺗـﻜـﺎن‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮرد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻏﻢ‪:‬اﻧﮕﻴﺰى ﻣﺮا ﺗﻜﺎن داد و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه ﭘﻬﻠﻮﻳﺶ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﺑﺪون ﻫﻴﺠﺎن وﻟﻰ ﺑﺎ ﺣﺮارت ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫—‪:‬ﮔﻮش ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺎده ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪...‬‬
‫او ﺳﺮش را ﺗﻜﺎن داد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫—‪:‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاى ﻣﺮدم ﺿﺮورت دارد‪.‬‬
‫— ﺣﺲ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺮوﻳﻰ دارﻳﺪ ﻛﻪ در ﻣﻦ ﺳﺨﺖ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮًا ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ...‬ﻫﺎ؟؟‬
‫ﺑﺎ ﺧﻨﺪه‪ i‬ﺑﻠﻨﺪى ﺑﺎﻧﮓ زد‪:‬‬
‫— ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺟﺮأت ﺷﻨﻴﺪن در ﺧﻮدت ﭘﻴﺪا ﻛﺮدى!‬
‫اﻣﺎ ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﺧﻨﺪه ﻣﻼﻳﻢ‪:‬ﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺣﺘﻰ ﻛﻤﻰ آﻫﻨﮓ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻰ از آن ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻰ‪:‬رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ او‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺲ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ! و اﮔﺮ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺪون ﭘﻴﺮاﻳﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫—‪:‬اوه‪ ،‬ﺧﻮب! اﻣﺎ ﻗﺒـﻮل دارى ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘـﻴـﺮاﻳﻪ‪:‬ﻫﺎ ﺑﺎﻻﺧـﺺ ﺑـﺮاى ﺟﻠﺐ ﺗـﻮﺟﻪ ﺗﻮ‪ ،‬ﻻزم ﺑﻮد؟ اﻧـﺴـﺎن‪،‬‬

‫‪٧‬‬
 ‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼـﻴـﺰﻫﺎى ﺳﺮد و ﺧﺸﻦ اﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨـﺪ ﺑـﻪ ﻣـﻮﺿﻮع‪:‬ﻫﺎى ﺳـﺎده و روﺷﻦ ﻫﻢ ﺗـﻮﺟﻬﻰ‬
‫ﻧﺪارد و از آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن ﺳﺮد و ﺑﻰ‪:‬روح ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺣﺮارت ﺑﺨﺸﻴﺪن و روح دادن ﺑﻪ اﺷﻴﺎء ﻫﻢ ﺑﺮاى‬
‫ﻣﺎ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ‪:‬آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻃﺎﻟﺐ رؤﻳﺎﻫـﺎ و اﻓـﻜـﺎر زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺎن آرزوﻫﺎ و ﺷﮕﻔﺘﻰ‪:‬ﻫﺎﻳـﻰ‬
‫ﺷﺪه‪:‬اﻳﻢ؛ زﻳﺮا زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ‪:‬اى ﻛﻪ ﻣـﺎ درﺳﺖ ﻛﺮده‪:‬اﻳﻢ ﻓﺎﻗﺪ زﻳﺒﺎﻳﻰ‪ ،‬ﻣﻼل‪:‬آور و ﺗﻴـﺮه اﺳﺖ! آن واﻗﻌﻴﺘﻰ را ﻛﻪ‬
‫زﻣﺎﻧﻰ ﻣﻰ‪:‬ﺧـﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﻮر و ﻫـﻴـﺠـﺎن ﻓـﺮاوان ﺑﺴﺎزﻳﻢ ﻣـﺎ را در‪:‬ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﺧﺮد ﻧـﻤـﻮده اﺳـﺖ‪ ...‬ﭼـﻪ‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد ﻛﺮد؟ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻳﺎرى ﺗﺨﻴﻞ و ﺗﺼﻮر‪ ،‬ﺑﺮاى ﻣﺪت ﻣﺤﺪودى از زﻣﻴﻦ دل ﺑﺮﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫داده ﺧﻮد و ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﻛﻪ از دﺳﺖ داده اﺳﺖ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ؛‬‫‪i‬‬ ‫آﺳﻤﺎن ﻫﺎ ﭘﺮواز ﻧﻤﺎﻳﺪ و از ﻧﻮ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه از دﺳﺖ‬
‫ﺑﺮده زﻧﺪﮔﻰ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺳﺮ‬
‫‪i‬‬ ‫اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺳﻠﻄﺎن روى زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬
‫ﺧﺎﺻﻪ اﺷﺮف ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺑﻮدن ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ؟ از‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻓﺮود آوردن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻏﺮور‬
‫ﺣﻘﺎﻳﻘﻰ ﻛﻪ ﺧـﻮد درﺳﺖ ﻛﺮده ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴـﺮى ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻰ‪:‬ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻐﻴﻴـﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳـﺖ!‬
‫ﺧﻼﻗﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد‪ ،‬در راه ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮاى اﻳﻦ ﺣﻖ‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻴﺮوى از اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪارد ﻛﻪ در راه آزاد و‬
‫ﻛﻪ ﺑﺘـﻮاﻧﺪ ﺳﻨﺖ‪:‬ﻫﺎى ﻛﻬﻨـﻪ را در‪:‬ﻫﻢ ﺷﻜﻨﺪ و ﭼﻴـﺰﻫﺎى ﻧﻮﻳﻨﻰ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ ﺳﺪى ﻧﻬﺎده اﺳﺖ‪ .‬و دﻳـﮕـﺮ او‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺧﻮد را ﺑﺎ آن ﺳﺎزش ﻣﻰ‪:‬دﻫﺪ‪ ...‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺎرزه ﻛﻨﺪ؟ آن آرﻣﺎن‪:‬ﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آﻧﻬﺎ اﻧﺴﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎى ﺧﻄﻴﺮ و ﻓﺪاﻛﺎرى‪:‬ﻫﺎى ﻣﻬﻢ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﻛﻮ؟ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﺑﻴﭽﺎره ﺷﺪه‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰ ﻓﻼﻛﺘﺒﺎرى ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫روح ﺧﻼﻗﻴﺖ در او ﺗﺎ اﻳـﻦ درﺟﻪ ﻧﺎﺗـﻮان و زﺑﻮن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺪه‪:‬اى ﻧﺎداﻧﺴﺘـﻪ و ﻛـﻮر‪:‬ﻛـﻮراﻧﻪ در ﺗﻜﺎﭘـﻮى‬
‫ﭼﻴﺰى ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺣﺸﺎن اﻟﻬﺎم ﮔﺮدد و اﻳﻤﺎن ﻣﺮدم را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺑﺪان ﺳﻤﺘﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴـﺰش اﺑﺪى اﺳﺖ و ﻣﺮدم را ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻰ‪:‬ﺳﺎزد‪ ،‬ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧـﺪا وﺟﻮد دارد‪ ،‬رو ﻧﻤﻰ آورد‪ ...‬ﻣﺴﻠﻤـﺎً‬
‫آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ در راه وﺻﻮل ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻼك ﻣﻰ‪:‬ﺷـﻮﻧﺪ! ﺑﮕﺬار ﻫﻼك ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻊ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺄﺳ‪ k‬ﺧﻮردن ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﻓﺎﻳﺪه‪:‬اى ﻧﺪارد‪ .‬آدم زﻳﺎد ﭘﻴﺪا ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد! ﻓﻘﻂ اﺷﺘﻴﺎق و ﺗﻤﺎﻳﻞ روح ﺑﻪ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺧﺪا ﻣﻬﻢ اﺳﺖ؛ و اﮔﺮ در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻮﺟﻮداﺗﻰ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻮق اﻟﻬﻰ آﻧﻬﺎ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪا ﺑﺎ‬
‫ﺟﺬﺑﻪ ﺑﻰ‪:‬ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﻤﺎل! اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻫﻤﺎن‪:‬ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺟﺎﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ :‬اﻳﻦ اﺳﺖ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر اﺳﺖ‪...‬‬
‫ﺧﻨﺪه ﻧﻴﺸﺪارى ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻣﺎ ﺗﻮ زود ﻗﺒﻮل ﻛﺮدى‪.‬‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻫﻤﺼﺤﺒﺖ ﻣﻦ در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻧﻘﻄـﻪ دوردﺳﺘﻰ ﭼﺸﻢ دوﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻜـﻮت او ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﻃﻮﻻﻧـﻰ‬ ‫‪i‬‬ ‫ﺳﭙﺲ در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫آﻣﺪ ﺑﺎ ﺑﻰ‪:‬ﺻﺒﺮى آﻫﻰ ﻛﺸﻴﺪم‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ او ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ را از دور ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻦ ﺳﺎزد ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬
‫— ﺧﺪاى ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺖ؟‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﺳﺆال‪ ،‬ﻟﺤﻦ ﮔﻔﺘﺎرش ﺧﻴﻠﻰ ﻣﻼﻳﻢ و ﻧﻮازش ﻛﻨﻨﺪه و ﮔﻮش دادن ﺑﻪ ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎى او ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﺣﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﻫـﻤـﻪ ﻣﺮدم اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻛـﻤـﻰ اﻧـﺪوﻫﮕﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻰ‪:‬آﻣـﺪ‪ .‬رو ً‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻣﻄﺒﻮع ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎى او را ﻣﻰ‪:‬ﻓﻬﻤﻴﺪم و ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪﮔﻰ ﻣﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ او داﺷﺖ از ﺑﻴﻦ ﻣﻰ‪:‬رﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن اﻳﻦ ﺳﺆال‬
‫را ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺆال ﺷﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﺟﻮاب دادن ﺑﻪ آن ﺑﺮاى ﻣﺮدم ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﺪاً ﺑﻪ ﺧﻮد ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻟﻰ‬
‫از اﺷﻜﺎل ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺧﺪاى ﻣﻦ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﻛﺎش اﻳﻦ را ﻣﻰ‪:‬داﻧﺴﺘﻢ!‬
‫اﻳﻦ ﺳﺆال ﻣﺮا ﺧﺮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﻫﺮﻛﺲ دﻳﮕﺮى ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺠﺎى ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد‬
‫را ﻧﺒﺎزد و ﺣﻀﻮر ذﻫﻦ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﺪ! وﻟﻰ او ﻧﮕﺎه ﻧﺎﻓﺬش را ﺑﻪ ﻣﻦ دوﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻰ‪:‬زد و‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻮاب ﺑﻮد‪.‬‬
‫— ﺗﻮ ﺑﻴﺶ از ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺟﻮاب دادن ﻳﻚ ﻧﻔﺮ »اﻧﺴﺎن« وﻗﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﺳﻜﻮت ﻛﺮدى‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ‬

‫‪٨‬‬
 ‫ﺳﺆال را از ﺗﻮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻰ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻰ‪ :‬ﺗﻮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪:‬اى و ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ آﺛﺎرت را ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮ‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺒﺸﺮ ﭼﻪ رﺳﺎﻟﺘﻰ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻰ؟ آﻳﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮده‪:‬اى ﻛﻪ ﺣﻖ دارى ﺑﻪ ﻣﺮدم ﭼﻴﺰى ﺑﻴﺎﻣﻮزى؟‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد در زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﻪ درون ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻰ‪:‬ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﮕﺬار ﻣﺮدم ﺧﻴﺎل ﻧﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ ﺧﻮد را ﭘﺴﺖ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ و ﻳﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﻰ‪:‬ﺑﺮم ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺟﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻢ‪ .‬از ﮔﺪا ﺻﺪﻗﻪ ﻃﻠﺐ‬
‫ﻻ آﻧﻬﺎ را ﺧﻮب ﻣﻰ‪:‬ﻧﺎﻣﻨﺪ‬
‫ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ در وﺟﻮد ﺧﻮد‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻧﻴﻚ و ﺧﻮاﺳﺖ‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ﻫـﻤـﻪ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ‪:‬ﻫـﺎى روﺷﻦ و ﻣﻮزون را ﻳﻜﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﻨـﺪ و ﺗـﻤـﺎم‬
‫‪i‬‬ ‫زﻳﺎد ﻛﺸ‪ k‬ﻛـﺮدم وﻟﻰ اﺣﺴﺎﺳﻰ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺪﻳﺪه‪:‬ﻫﺎى زﻧﺪﮔﻰ را در ﺑﺮ ﮔﻴﺮد در ﺧﻮد ﺳﺮاغ ﻧﮕﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺣﺲ ﺗﻨﻔﺮ در روح ﻣﻦ زﻳﺎد اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺗﺶ زﻳﺮ‬
‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ اﻧﺪك ﻓﺮوﻏﻰ دارد و ﮔﺎﻫﮕﺎه ﺑﺎ آﺗﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﺸﻢ و ﻏﻀﺐ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻰ‪:‬ﮔﺮدد‪ .‬وﻟﻰ ﺑﺎز ﺷﻚ و‬
‫ﺗﺮدﻳﺪ در روح ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ اوﻗﺎت اﻳﻦ دو ﺣﺲ ﭼﻨﺎن ﻋﻘﻞ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻟﺮزه در ﻣﻰ‪:‬آورﻧﺪ‪ ،‬و ﻃﻮرى‬
‫ﻗﻠﺒﻢ را ﻣﻰ‪:‬ﻓﺸـﺎرﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪت ﻣﺪﻳﺪى از ﺧﻮد ﺑﻰ‪:‬ﺧﻮد ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮم‪ ،‬ﺣﺎﻟﺘـﻢ دﮔﺮﮔﻮن و ﺧﺮاب ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد و ﻫﻴﭻ‬
‫ﭼﻴﺰى ﺑﺮاى زﻧﺪﮔﻰ ﺗﺤﺮﻳﻜﻢ ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﻠﺒﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه‪:‬اى ﺳﺮد ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻰ ﻣﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮم ﺧﻤﻮده‬
‫ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻰ‪:‬رود‪ .‬ﻛﺎﺑﻮس وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻰ ﻗﺪرت ﺗﺠﺴﻢ و ﺗﺼﻮر ﻣﺮا ﺑﻪ ﺷﺪت در ﻓﺸﺎر ﻣﻰ‪:‬ﮔﺬارد ﺑﺪﻳﻦ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻮر‪ ،‬ﻛﺮ و ﻟﻨﮓ‪ ،‬ﺷﺐ‪:‬ﻫﺎ و روزﻫﺎى زﻳﺎدى را ﺳﺮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻣﻴﻞ ﻧﺪارم و ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰ‪:‬ﻓﻬﻤﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﻣﻰ‪:‬آﻳﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺟﺴﺪى ﺷﺪه‪:‬ام ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺷﺘﺒﺎﻫﻰ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮده ﻧﺸﺪه‪:‬ام‪.‬‬
‫اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت‪ ،‬ﻫـﻮل و ﻫﺮاس از ﭼﻨﻴـﻦ زﻧﺪﮔﺎﻧـﻰ را ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ در ﻣﻦ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻰ‪:‬ﻛـﻨـﺪ‪ .‬زﻳـﺮا در‬
‫‪i‬‬ ‫ادراك‬
‫ﻣﺮگ‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﻌﻨﻰ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﻇﻠﻤﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ ...‬ﻗﻄﻌﺎً ﻣﺮگ ﺣﺘﻰ ﻟﺬت ﻧﻔﺮت داﺷﺘﻦ را ﻫﻢ از اﻧﺴﺎن‬
‫ﺳﻠﺐ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻗﻌﺎ ﻣﺒﺸﺮ ﭼـﻪ رﺳﺎﻟﺘﻰ ﺑـﺮاى ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻢ؟ آﻳﺎ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻰ‪:‬ﻧﻤﺎﻳﻢ ﻫﺴﺘﻢ؟ ﭼـﻪ ﻣـﻰ ﺗـﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﻣـﺮدم‬ ‫و ً‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ ﻫﻤﺎن‪:‬ﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ از ﻣﺪت ﻫﺎ ﻗﺒﻞ دﻳﮕﺮان ﻣﻰ ﮔﻔﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ ﻣﻰ‪:‬ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﻣﺴﺘﻤﻊ ﻫﻢ دارﻧﺪ‬
‫و ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ ﻣﺮدم را ﺑﻬﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺳﺎزﻧﺪ؟ اﻣﺎ آﻳﺎ ﺣﻖ دارم اﻳﻦ آرﻣﺎن‪:‬ﻫﺎ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ را ﻛﻪ ﺧﻮد‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗـﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪه ﻏﺎﻟﺒـﺎً ﻫﻢ ﺑﺪان‪:‬ﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻧـﻤـﺎﻳـﻢ؟ اﮔـﺮ راﻫﻰ ﻣﺨﺎﻟ‪ k‬آﻧﻬﺎ اﺧﺘـﻴـﺎر‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ آﻳﺎ ﻣﻔﻬﻮﻣﺶ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ آن ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻛـﻪ در وﺟﻮد »ﻣﻦ« ﺗﺨﻤﻴﺮ ﺷﺪه اﻳﻤﺎن ﻧﺪارم؟‬
‫‪ ...‬ﭘﺲ ﺑﻪ اﻳﻦ آدﻣﻰ ﻛﻪ ﭘﻬـﻠـﻮى ﻣﻦ و ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭼـﻪ ﺟـﻮاﺑﻰ ﺑﺪﻫﻢ؟ وﻟﻰ او از ﺑﺲ ﺑﻪ اﻧﺘـﻈـﺎر‬
‫ﺷﻨﻴﺪن ﺟﻮاب ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ و از ﻧﻮ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪:‬‬
‫—‪:‬اﮔﺮ ﻧﻤﻰ‪:‬دﻳﺪم ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺟﺎه ﻃﻠﺒﻰ ﺗﻮ ﻗﺎدر ﺑﻪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺷﺮاﻓﺘﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ ﺳﺆال‬
‫ﻫﺎ را ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‪:‬ﻗﺪر ﻛﻪ ﺷﻬﺎﻣﺖ دارى ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎى ﻣﺮا ﺑﺸﻨﻮى ﻣﻦ از آن ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰ‪:‬ﮔﻴﺮم ﻛﻪ‬
‫ﻋﻼﻗﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﻮدت ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺮاى ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻳﻦ ﻋﻼﻗﻪ از ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب روﺣﻰ ﻫﻢ‬ ‫‪i‬‬
‫ﮔﺮﻳـﺰان ﻧﻴﺴﺘﻰ‪ .‬ﻟﺬا ﻣـﻦ وﺿﻌﻴـﺖ دﺷـﻮار ﺗﻮ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد آﺳﺎن ﻛﺮده و ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑـﻪ ﻋـﻨـﻮان ﻳﻚ ﻣﻘـﺼـﺮ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺠﺮم‪.‬‬
‫‪ ...‬زﻣﺎﻧﻰ در ﻣﻴﺎن ﻣﺎ ﺳﺨﻨﻮراﻧﻰ ﺑﺰرگ و اﺷﺨﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ رﻣﻮز زﻧﺪﮔﻰ و روح اﻧﺴﺎﻧﻰ ﭘﻰ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﻓﺮاوان و از ﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻰ زﻳﺎد ﺑﺮاى ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻰ ﺗﻼش ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدﻧﺪ‬
‫و ﺑﺎ اﻳﻤﺎن ژرف ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻠﻬﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﺗﺄﻟﻴ‪ k‬ﻛﺮده‪:‬اﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ دﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﻤـﻰ‪:‬رﺳﺪ‪ ،‬زﻳـﺮا در آﻧﻬﺎ ﺣﻘﺎﻳﻘﻰ ﺟﺎوﻳﺪان ﺛـﺒـﺖ ﺷـﺪه ﻛـﻪ زﻳﺒﺎﻳﻰ اﺑﺪى از ﺻﻔﺤﺎت آﻧـﻬـﺎ ﺳـﺎﻃـﻊ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺜﺎل‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪:‬ﻫﺎ ﺗـﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه‪:‬اﻧﺪ ﺟﺎﻧﺪار ﺑﻮده‪ ،‬از ﻧﻴـﺮوى ﺣﻴﺎت اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪:‬اﻧﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻠﻤﻪ‬
‫‪i‬‬ ‫ﻛﺘﺎب‪:‬ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻢ ﺷﻬﺎﻣﺖ و ﻫﻢ ﺧﺸﻤﻰ ﺳﻮزان وﺟﻮد دارد؛ ﻋﺸﻖ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ و آزاد از آﻧﻬﺎ ﭘﺪﻳﺪار اﺳﺖ و‬
‫زاﻳﺪى در آﻧﻬﺎ دﻳﺪه ﻧﻤﻰ‪:‬ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻰ‪:‬داﻧﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ از آن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ‪:‬ﻫﺎى اﻟﻬﺎم روح ﺧﻮد را ﺳﻴﺮاب ﻛﺮده‪:‬اى‪...‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫اﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ روح ﺗﻮ ﺑﺪ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﮔﻔﺘﺎر ﺗﻮ درﺑﺎر‪i‬ه ﻋﺸﻖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﺎﺧﺘﮕـﻰ و رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ‪:‬رﺳﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﮔﻔﺘـﺎر درﺑﺎر‪i‬ه اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺧﻮدت ﻓﺸﺎر ﻣﻰ‪:‬آورى‪ .‬ﺗﻮ ﻣﺜﻞ ﻣﺎه ﺑﺎ ﻧﻮر‬
‫دﻳﮕﺮى ﭘﺮﺗﻮاﻓﺸﺎﻧﻰ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻰ‪ .‬ﻧﻮرت ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ و ﻣﺒﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻳﻪ‪:‬ﻫﺎى زﻳﺎدى ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ وﻟﻰ ﺣﺮارﺗﺶ‬
‫اﻗﻌﺎ ﭼﻴﺰ ﺑﺎارزﺷﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺧﻴﻠﻰ ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ و ﻫﻴﭽﻜﺲ را ﮔﺮم ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮ ﮔﺪاﺗﺮ از آن ﻫﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻰ و ً‬
‫ﻣﺮدم ﺑﺪﻫﻰ و آﻧـﭽـﻪ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻰ‪:‬دﻫﻰ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻟـﺬت ﺑـﻰ‪:‬اﻧـﺪازه‪:‬اى اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﺴﺘﻐﻨﻰ ﺳـﺎﺧـﺘـﻦ‬
‫زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺑﺎ اﻓﻜﺎر و ﻛﻠﻤـﺎت زﻳﺒﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤـﻪ ﺑـﺮاى اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﺼﺎدﻓـﻰ‬
‫ﭘﺪﻳﺪه ﻻزﻣﻰ ﺑﺮاى ﻣﺮدم ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮى‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﭼﻴﺰى ﻣﻰ‪:‬دﻫﻰ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻰ در ازاء‬ ‫‪i‬‬ ‫ﺟﻪ‬
‫وﺟﻮد ﺧﻮدت را ﺗﺎ در ‪i‬‬
‫آن ﺑﻴﺸﺘﺮ از زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ و ﻣﺮدم ﺑﺴﺘﺎﻧﻰ‪ .‬ﺗﻮ ﮔﺪاﺗﺮ از آن ﻫﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻰ ﻫﺪﻳﻪ‪:‬اى ﺑﺪﻫﻰ‪ .‬رﺑﺎﺧﻮار ﺳﺎده‪:‬اى‬
‫ﻫﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﺠـﺮﺑﻴﺎت ﻧﺎﭼﻴـﺰت را در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻬـﺮ‪i‬ه ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدت ﺑﻪ ﻣـﺮاﺑﺤﻪ ﻣﻰ‪:‬ﮔـﺬارى‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻛـﺎوش در‬
‫ﺣﻘﺎﻳﻖ‪ ،‬ﻗﻠﻢ ﺗﻮ‪ ،‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻧﺎﭼﻴﺰ زﻧﺪﮔﻰ را ﺑﺮ ﻣﻰ‪:‬ﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺎ ﺗﻮﺻﻴ‪ k‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ‬
‫ﻣﺮدم ﻋﺎدى ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﺎﭼﻴﺰى را ﺑﺮ ﻓﻜﺮ و ﺧﺮد آﻧﻬﺎ ﻣﻜﺸﻮف ﺳﺎزى‪ .‬وﻟﻰ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ را دارى ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻰ‬
‫ﻣﺎﻳﻪ اﻋﺘﻼى روح آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ در آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺪار ﻛﻨﻰ؟‪...‬‬
‫‪i‬‬ ‫ﻫﺮ ﻗﺪر ﻫﻢ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ‪:‬ﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ‬
‫ﻧﻪ! آﻳﺎ ﺗﻮ ﻣﻄﻤﺌﻨﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻔﻴﺪى اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻛﺜﺎﻓﺎت و زﺑﺎﻟﻪ‪:‬ﻫﺎى ﻋﺎدى ﻛﺎوش ﻛﻨﻰ و ﻧﺘﻮاﻧﻰ‬
‫ﭼﻴﺰى ﺟﺰ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﺎﭼﻴﺰ و ﻣﺒﺘﺬل ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻰ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺸﺮ ﭘﺴﺖ‪ ،‬اﺣﻤﻖ و ﺑﻴﺸﺮف اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً‬
‫و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎرﺟﻰ زﻳﺎدى ﺑﻮده‪ ،‬ﺿﻌﻴ‪ ،k‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮﺣﻢ و ﺗﻚ و ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺖ؟ ﮔﺮﭼﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪه‪:‬اﻳﺪ او را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﻴﺪ! زﻳﺮا ﺣﺲ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ روح او ﺳﺮد و ذﻫﻦ او ﻛﻨﺪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ...‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻰ اﺳﺖ! ﻫﻨﻮز ﺗﺼـﻮرات ﺧﻮد را در ﻛﺘﺎب‪:‬ﻫﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺑﻴﻨﺪ و اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪:‬ﻫﺎ ﺑﺨـﺼـﻮص‬
‫ﻻ اﺳﻢ آن را »اﺳﺘﻌﺪاد« ﻣﻰ‪:‬ﮔﺬارﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺎ ﺣﺪى اﻧﺴﺎن را‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰم ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﺎ دﻳﺪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻰ‪:‬ﻧﮕﺮد و وﻗﺘﻰ ﻛﻪ زﺷﺘﻰ ﺑﻰ‪:‬اﻧﺪاز‪i‬ه ﺧﻮد را دﻳﺪ‬
‫اﻣﻜﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﺷـﺪن را در ﺧﻮد ﻧﻤﻰ‪:‬ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺗـﻮ ﻣـﻰ‪:‬ﺗـﻮاﻧﻰ اﻳﻦ اﻣﻜـﺎن را در اﺧﺘﻴﺎر او ﻗـﺮار دﻫﻰ؟ ﻣﮕﺮ ﺗـﻮ‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻰ در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺧﻮد‪ ...‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ رﺣﻢ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻰ ﻛﻨﻢ‬
‫ﺋﻪ ﺧﻮد ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﻰ‪ .‬ﺑﻠﻪ!‬‫ﺗﻮ در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎى ﻣﻦ ﮔﻮش ﻣﻰ‪:‬دﻫﻰ در اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻧﻴﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺗﺒﺮ ‪i‬‬
‫زﻳﺮا ﻳﻚ ﻣﻌﻠﻢ ﺷﺮﻳ‪ k‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﺎﮔﺮد دﻗﻴﻘﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ روزﻣﺮ‪i‬ه زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻰ‪:‬دﻫﻴﺪ از آﻧﻬﺎ ﻣﻰ‪:‬ﮔﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪ از ﻧﻮاﻗﺺ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ و ﻓﻘﻂ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻣﻰ‪:‬ﺑﻴﻨﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺑﺸﺮ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ واﺟﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ؟ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ‬
‫ﻣﺰﻳﺘﻰ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺮدم ﻋﺎدى و ﺗﻴﺮه روز دارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﻰ‪:‬رﺣﻤﻰ و ﺧﺮده‪:‬ﮔﻴﺮى ﺗﺼﻮﻳﺮﺷﺎن ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻪ‬
‫اﻓﺸﺎﻛﻨﻨـﺪه ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺸﺎن ﻣﻰ‪:‬ﺷﻤـﺎرﻳﺪ؟‬
‫‪i‬‬ ‫ﻏﻠﺒـﻪ ﻧﻴﻜﻰ ﺑﺮ ﺑﺪى ﺧﻮد را ﭘﻴﺎﻣﺒـﺮ و واﻋﻆ آﻧﻬﺎ ﻣﻰ‪:‬داﻧﻴﺪ و‬
‫‪i‬‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ‬
‫وﻟﻰ آﻳﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه‪:‬اﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎران و ﺑﺪﻛﺎراﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ زور ﺧﻠﻖ ﻛﺮده‪:‬اﻳﺪ ﻣﺜﻞ دو ﻛﻼف ﺳﻴﺎه‬
‫ﻟﻴﻪ‬
‫و ﺳﻔﻴﺪ ﺳﺮدرﮔﻤﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﺎﻛﺴﺘـﺮى رﻧﮓ ﺷﺪه و ﺟـﺰﺋﻰ از رﻧﮓ‪:‬ﻫﺎى او ‪i‬‬
‫ﻳﺪه ﺧﺪا ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ...‬او ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻴﻠﻰ ﻗﻮى‪:‬ﺗﺮ از ﺷﻤﺎﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﮔﺮﻓﺘﻪ‪:‬اﻧﺪ؟ ﺗﺮدﻳﺪ دارم ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﮔﺰ ‪i‬‬
‫را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ دل‪:‬ﻫﺎى آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ آﺗﺶ ﻋﺸﻘﻰ ﺳﺮﺷﺎر ﺑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺑﺮاﻓﺮوزاﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ آﻧﻬﺎ در ﻇﻠﻤﺖ ﻫﺴﺘﻰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﻧـﻮار ﻗﺪرت و ﻋﻈﻤﺘﺶ ﺑـﺪرﺧﺸﻨـﺪ‪ ...‬وﻟﻰ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺸﻌﻞ ﻧـﻴـﺮوى‬
‫ﺷﻴﻄﺎن دود ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ و دود ﺷﻤﺎ در ﻓﻜﺮ و روح آﻧﻬﺎ ﻧﻔﻮذ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ زﻫﺮ ﺑﻰ‪:‬اﻋﺘﻤﺎدى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد ﻣﺴﻤﻮم ﻣﻰ‪:‬ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﮕﻮ‪ :‬ﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻰ‪:‬آﻣﻮزﻳﺪ؟‬
‫ﻧﻪ ﺧﻮد اﺣﺴﺎس ﻣﻰ‪:‬ﻧﻤﻮدم‪ .‬ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﺮدم زﻳﺮا از ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻧﻔﺲ‪:‬ﻫﺎى ﮔﺮم اﻳﻦ ﺷﺨﺺ را روى ﮔﻮ ‪i‬‬
‫ﻛﺮدن ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن او ﺑﻴﻢ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻛﻠﻤﺎت او ﻣﺎﻧـﻨـﺪ ﺟـﺮﻗﻪ‪:‬ﻫﺎى آﺗﺶ ﺑﺮ ﻣﻐﺰ ﻣﻦ ﻓﺮو ﻣـﻰ‪:‬رﻳﺨﺖ و ﻣـﺮا رﻧﺞ‬

‫‪١٠‬‬
‫ﻣﻰ‪:‬داد‪ ..‬ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻧﮕﺮان ﻣﻰ‪:‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﺟﻮاب دادن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال‪:‬ﻫﺎى ﺳﺎده ﭼﻘﺪر دﺷﻮار اﺳﺖ‪ ...‬و‬
‫ﺟﻮاﺑﻰ ﻧﺪادم‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﺗﻮ و اﻣﺜﺎل ﺗﻮ ﻣﻰ‪:‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻧﻢ‪ ،‬از ﺗﻮ ﻣﻰ‪:‬ﭘﺮﺳﻢ‪:‬‬ ‫‪i‬‬ ‫—‪:‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻦ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻨﻈﻮرى ﻣﻰ‪:‬ﻧﻮﻳﺴﻴﺪ؟ و ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ زﻳﺎد ﻣﻰ‪:‬ﻧﻮﻳﺴﻴﺪ‪ ...‬آﻳﺎ ﻣﻴﻞ دارﻳﺪ در ﻣﺮدم اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﻴﻜﻰ را‬
‫ﺑﻴﺪار ﻛﻨﻴﺪ؟ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت ﺳﺮد و ﺳﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻴﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻧﻪ! ﺷﻤﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻴﺪ‬
‫ﭼﻴﺰ ﺗـﺎزه‪:‬اى ﺑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﭼـﻴـﺰﻫﺎى ﻛﻬﻨﻪ را ﻫﻢ ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺷﺪه و ﻟﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺎﻗـﺪ ﺻـﻮرت و‬
‫ﺷﻜﻞ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻰ‪:‬دﻫﻴﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن آﺛﺎر ﺷﻤﺎ را ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻧﺪ ﭼﻴﺰى ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ را ﺷﺮﻣﻨﺪه ﺳﺎزد از‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻰ‪:‬آﻣﻮزد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ و ﭘﻴﺶ و ﭘﺎ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺮدم ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده‪،‬‬
‫وﻗﺎﻳﻊ‪ ...‬ﭘﺲ ﭼﻪ وﻗﺖ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻴﺪ درﺑﺎر‪i‬ه ﺳﺮﮔﺸﺘﮕﻰ روح و ﻟﺰوم اﺣﻴﺎء آن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﭘﺲ ﻛﻮ دﻋﻮت‬
‫دﻫﻨﺪه روح ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬
‫‪i‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻛﺠﺎﺳﺖ دروس ﺷﻬﺎﻣﺖ و ﻛﻠﻤﺎت ﻧﺸﺎط ﺑﺨﺸﻰ ﻛﻪ اﻟﻬﺎم‬
‫‪ ...‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳـﻰ ﻛـﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻧﻤـﻮﻧﻪ‪:‬ﻫﺎى دﻳﮕـﺮى ﺟﺰ اﻳﻦ‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣـﺎ ﺑـﻪ وﺟﻮد ﻣـﻰ‪:‬آورﻳﻢ در‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻧﻤﻰ‪:‬ﮔﺬارد‪ .‬اﻳﻦ را ﻧﮕﻮ‪ .‬زﻳﺮا ﺑﺮاى ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻛﻠﻤﺎت ﻣﺴﻠﻂ اﺳﺖ ﺑﺲ ﻧﻨﮕﻴـﻦ و‬
‫ﺷﺮم‪:‬آور اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺿﻌ‪ k‬ﺧـﻮد در ﺑـﺮاﺑـﺮ زﻧﺪﮔﻰ و اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤـﻰ‪:‬ﺗـﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺗﺮ از آن ﺑﺎﺷﺪ اﻋـﺘـﺮاف ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﻫﻢ‪:‬ﺳﻄـﺢ زﻧﺪﮔﻰ ﻫﺴﺘﻰ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻤـﻰ‪:‬ﺗـﻮاﻧﻰ ﺑﺎ ﻧﻴـﺮوى اﺑﺪاع ﻧﻤـﻮﻧﻪ‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻛـﻪ در زﻧﺪﮔﻰ ﻧﻴﺴـﺖ وﻟﻰ ﺑـﺮاى‬
‫آﻣﻮﺧﺘﻦ ﻻزم اﺳﺖ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻛﺎر ﺗﻮ ﭼﻪ ارزﺷﻰ دارد؟ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮد را ﻣﺴﺘﺤﻖ داﺷﺘﻦ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰ‪:‬داﻧﻰ؟ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺗـﻮﺟﻪ ﻣﺮدم را ﺑﺎ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎى ﺑﻴﻬﻮده و ﺑﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻛﺜﻴﻔﻰ ﻛـﻪ از زﻧﺪﮔﺎﻧﻴﺸﺎن‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﻛﺸﻰ‪ ،‬اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛـﻦ‪ ،‬آﻳـﺎ ﺑـﻪ ﻣـﺮدم زﻳﺎن ﻧﻤـﻰ‪:‬رﺳﺎﻧﻰ؟ ﺗﺮدﻳﺪى ﻧﻴﺴـﺖ! اﻗـﺮار ﻛﻦ ﻛـﻪ‬
‫ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮت ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺮﻣﺴﺎرى ﻛﻴﻨﻪ‪:‬ﺗﻮزاﻧﻪ‪:‬اى در او ﺷﻮد و‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻧﻤﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ را ﻃﻮرى ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻨﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻴﻞ ﺳﻮزان ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺷﻜﻞ دﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻰ را در او ﭘﺪﻳﺪ آورد‪ ...‬آﻳﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ ﺿﺮﺑﺎن ﻧﺒﺾ زﻧﺪﮔﻰ را ﺗﺴﺮﻳﻊ‬
‫ﻛﻨﻰ‪ ،‬آﻳﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ ﻣﺜﻞ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﻧﻴﺮوﻳﻰ در او ﺑﺪﻣﻰ؟‬
‫ﻫﻤﺼﺤﺒﺖ ﻋﺠﻴﺐ ﻣﻦ دﻗﻴﻘﻪ‪:‬اى ﻣﻜﺚ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻪ ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎى او ﻓﻜﺮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدم‪.‬‬
‫— ﻣﻦ ﮔﺮداﮔﺮد ﺧﻮد ﻣﺮدم ﻋﺎﻗﻞ ﺧﻴﻠﻰ ﻣﻰ‪:‬ﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬـﺎ آدم ﺷـﺮﻳ‪ k‬ﺧﻴﻠﻰ ﻛﻢ اﺳـﺖ و‬
‫آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻨـﺪ روﺣﺸﺎن ﺑﻴﻤﺎر و رﻧﺠﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻠـﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻫـﺮ‬
‫ﺣﺎ ﺷﺮﻳ‪:k‬ﺗﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻧﻴﺮوى او ﻛﻤﺘﺮ و ﺑﻴﻤﺎرﺗﺮ و زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ او دﺷﻮارﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺪر ﭘﺎك‪:‬ﺗﺮ و رو ً‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺰ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ و ﻏﻢ ﺳﻬﻢ دﻳﮕـﺮى ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﻰ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﻏـﻢ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺑﻬﺘﺮ در او زﻳﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫اﻳﺠﺎد آن در او ﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬آﻳـﺎ درﻣﺎﻧﺪﮔـﻰ و زﻧﺪﮔﻰ رﻗﺖ‪:‬ﺑﺎر او ﺑـﺮاى اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ﻫﻤﺎن اﻧـﺪازه ﻗﺪر ِ‬
‫ت‬
‫ﮔﻔﺘﻪ‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺸﻮق روح او اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ او ﻛﻤﻚ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ؟‪...‬‬
‫ﻫﻤﺼﺤﺒﺖ ﻋﺠﻴﺐ ﻣﻦ اداﻣﻪ داد‪:‬‬
‫ﺧﻨﺪه ﻧﺸﺎط ﺑﺨﺸﻰ را ﻛﻪ روح اﻧﺴﺎن را ﺟﻼ ﻣﻰ‪:‬دﻫﺪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰى؟ ﺑﺒﻴﻦ‬ ‫‪i‬‬ ‫— ﺑﻌﺪ ﻫﻢ آﻳﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ آن‬
‫آﺧﺮ ﻣﺮدم از ﺗﻪ دل ﺧﻨﺪﻳﺪن را ﻛﺎﻣـﻼً ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده‪:‬اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻐﺾ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓـﺮوﻣﺎﻳﮕﻰ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻨﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫اﻏﻠﺐ از ﻻ‪:‬ﺑﻪ‪:‬ﻻى اﺷﻚ‪:‬ﻫﺎ ﺧﻨﺪه ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﺮﮔﺰ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺧﻨﺪه‪:‬ﻫﺎ ﺻﺪاى ﺧﻨﺪه‪:‬اى ﻛﻪ از ﺗﻪ دل و‬
‫ﻣﺎﻳﻪ ﺳﻼﻣﺘﻰ‬‫‪i‬‬ ‫ﺳﻴﻨـﻪ ﺑﺰرﮔﺴـﺎﻻن را ﺑﻠﺮزاﻧﺪ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺷﻨﻮى! ﺧـﻮب ﺧﻨﺪه ﻛﺮدن‬ ‫‪i‬‬ ‫ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺪه‪:‬اى ﻛﻪ‬
‫ﺧﻨﺪه‬
‫‪i‬‬ ‫روح اﺳﺖ‪ ...‬ﺧﻨﺪه ﺑﺮاى اﻧﺴﺎن ﻻزم و ﻳﻜﻰ از اﻣﺘﻴﺎزات او ﺑﺮ ﺣﻴﻮان ﺷﻤﺮده ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ‬
‫ﺧﻨﺪه ﭘﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ‬
‫‪i‬‬ ‫ﺧﻨﺪه ﺷﻤﺎﺗﺖ ﺑﺎر‪ ،‬ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ‬
‫‪i‬‬ ‫دﻳﮕﺮى را ﺳﻮاى اﻳﻦ‬
‫آدم ﻣﻀﺤﻚ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮﺣﻤﻰ ﻫﺴﺘﻰ‪ ،‬در ﻣﺮدم ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰى؟ ﺣﻮاﺳﺖ را ﺟﻤﻊ ﻛﻦ‪ ،‬ﺣﻖ ﻣـﻮﻋﻈﻪ ﻛﺮدن ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺻﺎدﻗﺎﻧـﻪ ﻣﺮدم را‬
‫‪i‬‬ ‫روى اﻳﻦ اﺻﻞ ﻛﻠﻰ ﺑﻪ ﺗﻮ داده ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد ﻛـﻪ ﺗـﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺑﻴﺪار ﻛﺮدن اﺣﺴﺎﺳـﺎت واﻗﻌﻰ و‬

‫‪١١‬‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻰ ﺗﺎ ﺑﺘـﻮاﻧﻰ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭘﺘﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌـﻀـﻰ از ﺻـﻮرت‪:‬ﻫﺎى زﻧﺪﮔـﻰ را ﺧﺮاب ﻛﻨﻰ‪ ،‬درﻫﻢ‬
‫ﺑﺮﻳﺰى و ﺑﻪ ﺟﺎى اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻰ ﺗﻨﮓ و ﺗﺎرﻳﻚ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰ آزادﺗﺮ دﻳﮕﺮى را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻰ‪ :‬ﺧﺸﻢ‪ ،‬ﻛﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺷﺮﻣﺴﺎرى‪،‬‬
‫ﻧﻔﺮت و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﺄس ﺑﻐﺾ‪:‬آﻟﻮد اﻫﺮم‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪد آﻧﻬﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗـﻮان در دﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را در ﻫﻢ‬
‫رﻳﺨﺘﻪ ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ ﭼﻨﻴﻦ اﻫﺮم‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺴﺎزى؟ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درآورى؟ زﻳﺮا اﮔﺮ‬
‫ﺣﻖ ﮔﻔﺘﺎر ﺑﺎ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻰ‪:‬دﻫﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻳﺐ و ﻧﻘﺎﻳﺺ آﻧﻬﺎ ﻧﻔـﺮﺗﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻰ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ آﻻم و دردﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﺎﻃﻨـﺎً ﻋﺸﻖ ﻋﻈﻴﻤﻰ در ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻰ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﭘـﺮﺗﻮى از‬
‫اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺖ ﺑﻪ درون ﺗﻮ ﻧﺘﺎﺑﻴﺪه ﭘﺲ ﻓﺮوﺗﻦ ﺑﺎش و ﻗﺒﻞ از اﻳﻜﻪ ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﻰ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻴﻨﺪﻳﺶ‪....‬‬
‫ﻫﻮا ﺗﺎزه داﺷﺖ روﺷﻦ ﻣﻰ ﺷﺪ اﻣﺎ در روح ﻣﻦ ﺗﺎرﻳﻜﻰ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻣﺘﺮاﻛﻢ و اﻓﺰون‪:‬ﺗﺮ ﻣﻰ‪:‬ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫وﻟﻰ اﻳﻦ آدم ﻛﻪ ﺣﺘـﻰ در زواﻳﺎى روح ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻴـﺰى ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻫﻨﻮز ﺻﺤﺒـﺖ ﻣـﻰ‪:‬ﻛـﺮد‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻰ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ در ﻣﻦ ﻗﻮت ﻣﻰ‪:‬ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫—‪:‬آﻳﺎ او آدم اﺳﺖ؟‬
‫اﻣﺎ ﭼﻮن ﻣﺠﺬوب ﮔﻔﺘﺎر او ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﻤﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ روى اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ و از ﻧﻮ ﻛﻠﻤﺎت او ﻣﺜﻞ‬
‫ﺳﻮزن در ﻣﻐﺰم ﻓﺮو ﻣﻰ‪:‬رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻌﻪ آن ﺧﻴﻠﻰ ﺑﺎ ﺗﺄﻧﻰ‬
‫—‪:‬ﻣﻌﻬﺬا زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻢ از ﭘﻬﻨﺎ و ﻫﻢ از ژرﻓﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻰ‪:‬ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬وﻟﻰ رﺷﺪ و ﺗﻮ ‪i‬‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻰ‪:‬ﮔﻴﺮد زﻳﺮا ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻗﺪرت و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺣﺮﻛﺖ آن را ﻧﺪارﻳﺪ‪ ...‬زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ داﻣﻨﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫و روز ﺑﻪ روز ﻣﺮدم ﺳـﺆال ﻛﺮدن را ﻣﻰ‪:‬آﻣﻮزﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﻪ آﻧﻬـﺎ ﺟـﻮاب ﺧﻮاﻫﺪ داد؟ ﻣﻌﻠـﻮم اﺳﺖ‪ :‬ﺷﻤـﺎ‬
‫ﺷﻴﺎدان ﻏﺎﺻﺐ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺸﻮاﻳﻰ ﻣﺮدم! وﻟﻰ آﻳﺎ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ﻣﻔﻬﻮم زﻧﺪﮔﻰ را آﻧﻘﺪر درك ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ‬
‫ﺑﺮاى دﻳﮕﺮان آن را روﺷﻦ ﺳﺎزﻳﺪ؟ آﻳﺎ اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت زﻣﺎن ﺧﻮد را ﻣﻰ‪:‬ﻓﻬﻤﻴﺪ و آﻳﻨﺪه را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ؟‬
‫ﺣـﺎ ﺳﻘـﻮط ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪ ،‬ﭼـﻪ‬‫ﺑـﺮاى ﺑﻴﺪار ﻛـﺮدن اﻧـﺴـﺎﻧـﻰ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﭘـﺴـﺘـﻰ زﻧـﺪﮔﺎﻧـﻰ ﻓـﺎﺳـﺪ ﺷـﺪه‪ ،‬رو ً‬
‫ﻋﻼﻗـﻪ او ﺑـﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻴﻠﻰ ﻛﻢ ﺷﺪه و ﻣﻴـﻞ ﺑـﻪ‬
‫‪i‬‬ ‫ﻣﻰ‪:‬ﺗـﻮاﻧﻴﺪﺑﮕﻮﻳﻴﺪ؟ او دﭼﺎر اﻧﺤـﻄـﺎط روﺣﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ!‬
‫زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ در او رو ﺑﻪ اﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻰ‪:‬ﺧـﻮاﻫﺪ اﺻﻼً ﻣﺜﻞ ﺧـﻮك زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰ‪:‬ﺷﻨﻮﻳﺪ؟ اﻛﻨﻮن‬
‫ﻛﻠﻤﻪ آرﻣﺎن را ﺗﻠﻔﻆ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ وﻗﻴﺤﺎﻧﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻨﺪد‪ :‬زﻳﺮا اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺸﺘﻰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫‪i‬‬ ‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺗـﻮده زﺷﺖ دﻳﮕﺮ روح او ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬‬
‫‪i‬‬ ‫درآﻣﺪه ﻛﻪ از ﮔﻮﺷﺖ و ﭘـﻮﺳﺖ ﻛﻠﻔﺘﻰ ﭘـﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺮك اﻳﻦ‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻮس‪:‬ﻫﺎى ﻛﺜﻴـ‪ k‬وى اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﻪ ﻣﻮاﻇﺒﺖ و ﺗﻴﻤﺎر ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬ﺑﺠﻨﺒﻴﺪ! ﺗﺎ ﻣـﻮﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﻧﺴـﺎن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻤﻜﺶ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاى ﺑﻴﺪار ﻛﺮدن ﻋﻄﺶ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ در او ﭼﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻜﻨﻴﺪ‪،‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﺪﺑﻪ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻰ‪:‬ﻧﺎﻟﻴﺪ‪ ،‬آه ﻣﻰ‪:‬ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻋﺘﻨﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪن او را ﺗﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ؟ ﺑﻮى ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻰ از زﻧﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﻣﺸﺎم ﻣﻰ‪:‬رﺳﺪ‪ ،‬دل‪:‬ﻫﺎ از ﺟﺒﻦ و ﻓﺮوﻣﺎﻳﮕﻰ آﻛﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺴﺘﻰ‬
‫و ﺗﻨﺒﻠﻰ ﺧـﺮدﻫـﺎ را از ﻛﺎر ﺑﺎزداﺷﺘﻪ و دﺳﺖ‪:‬ﻫـﺎ را ﺑﺎ رﺷﺘﻪ‪:‬ﻫﺎى ﻧـﺮﻣﻰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ...‬ﺷـﻤـﺎ در اﻳـﻦ‬
‫ﺑﻰ‪:‬ﻧﻈﻤﻰ و ﻫﺮج و ﻣﺮج و زﺑﻮﻧﻰ ﭼﻪ ﻣﻰ‪:‬آورﻳﺪ؟ ﭼﻘﺪر ﺷﻤﺎ ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﻰ‪:‬ﻣﻘﺪار و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮﺣﻢ ﻫﺴﺘﻴﺪ! ﭼﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺷﻤـﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ! اى ﻛﺎش ﻳﻚ آدم ﺧﺸﻦ و دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻰ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﺳـﻮزان و ﻣﻐﺰ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ‬
‫ﻣﻰ‪:‬داﺷﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻰ‪:‬ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻮد! ﭼﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺷﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺗﻨﮕـﻨـﺎى ﻧـﻨـﮓ آور ﺳـﻜـﻮت‪،‬‬
‫ﺷﺪه اﻳﻦ ﻣﺮده‪:‬ﻫﺎى ﻣﺘﺤﺮك‬‫‪i‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ‪:‬ﻫﺎى ﻣﻌﺠﺰآﺳﺎﻳﻰ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻰ‪:‬ﺷﺪ و ﺿﺮﺑﺎت ﻧﺎﻗﻮس‪:‬وار آﻧﻬﺎ ارواح ﺗﺤﻘﻴﺮ‬
‫را ﺑﻪ ﻟﺮزه در‪:‬ﻣﻰ‪:‬آورد‪...‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺣﺮف‪:‬ﻫﺎ ﻣﺪﺗﻰ ﺳﻜﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﺎدم ﻧﻤﻰ‪:‬آﻳﺪ ﻛﺪام ﻳﻚ در وﺟﻮد‬
‫ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ :‬وﺣﺸﺖ ﻳﺎ ﺧﺠﻠﺖ؟‬
‫ﻧﺴﺮداﻧﻪ او ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻰ؟‬‫‪i‬‬ ‫ﺳﺆال ﺧﻮ‬

‫‪١٢‬‬
 ‫ﺟﻮاب دادم‪ :‬ﻫﻴﭻ!‬
‫و از ﻧﻮ ﺳﻜﻮت ﺣﻜﻤﻔﺮﻣﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫— ﭘﺲ ﺣﺎﻻ ﭼﻄﻮر زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮاﻫﻰ ﻛﺮد؟‬
‫— ﻧﻤﻰ‪:‬داﻧﻢ‪.‬‬
‫—‪:‬ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻰ ﮔﻔﺖ؟‬
‫ﺳﻜﻮت ﻛﺮدم‪.‬‬
‫—‪:‬ﻫﻴﭻ ﻛﺎرى ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ‪:‬ﺗﺮ از ﺳﻜﻮت ﻧﻴﺴﺖ!‪...‬‬
‫ﻣﻜﺚ دردﻧﺎﻛﻰ ﻧﻤﻮد و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺻﺪاى ﺧﻨﺪه‪:‬اش ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﺑﺎﻟﺬت ﻣﻰ‪:‬ﺧﻨﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻰ‬
‫ﺧﻨـﺪه‬
‫‪i‬‬ ‫ﻣﺪﺗﻬﺎ اﺳﺖ ﻓـﺮﺻﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻨـﺪﻳـﺪن راﺣﺖ و ﻣﻄﺒـﻮﻋﻰ را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮده اﺳـﺖ‪ .‬وﻟﻰ دل ﻣﻦ از اﻳﻦ‬
‫ﻟﻌﻨﺘﻰ ﺧﻮن ﻣﻰ‪:‬ﮔﺮﻳﺴﺖ‪.‬‬
‫— ﻫﻪ ﻫﻪ ﻫﻪ! اﻳﻦ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻰ —‪:‬ﻣﻌﻠﻢ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ؟ ﺗﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ آﺳﺎﻧﻰ دﺳﺖ و ﭘﺎﻳﺖ را ﮔﻢ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻰ؟‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻢ ﺣﺎﻻ ﻓﻬﻤﻴﺪى ﻣﻦ ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻢ؟ ﻫﻪ ﻫﻪ ﻫﻪ ‪ ...‬ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺟﻮان‪:‬ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺗﻮ ﻛﻪ ﭘﻴﺮ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‬
‫آﻣﺪه‪:‬اﻧﺪ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺳﺮ و ﻛﺎر ﭘﻴﺪا ﻣﻰ‪:‬ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮ ﺧﻮد را ﻣﻰ‪:‬ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ ﻣﻰ‪:‬ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ آن ﻛﺴﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ وﺟﺪان ﺧﻮد ﻧﻠﺮزد ﻛﻪ ﺧﻮد را در زره دروغ و وﻗﺎﺣﺖ و ﺑﻰ ﺷـﺮﻣﻰ‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗـﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻗـﺪرى ﻛﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺸﺘـﻰ ﺑـﺮاى ﺳﻘـﻮﻃﺖ ﻛﺎﻓﻰ ﺳﺖ! ﺣـﺮف ﺑـﺰن!‬
‫ﭼﻴﺰى ﺑﮕﻮ ﻛﻪ ﺗﺮا در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻦ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﻦ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺖ را از ﭼﻨﮕﺎل ﺧﺠﻠﺖ و درد رﻫﺎ‬
‫ﻛﻦ! ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاى ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﻫﻢ ﺷﺪه ﻗﻮى ﺑﺎش‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدت اﻃﻤﻴﻨﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎش ﺗﺎ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ داده‪:‬ام ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮم و در ﺟﻠﻮى ﺗﻮ ﺳﺮ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻓﺮود ﺑﻴﺎورم ‪ ...‬ﻗﺪرت روﺣﻰ ﺧﻮدت را ﻧﺸﺎن ﺑﺪه ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻌﻠﻤﻰ ﺗﻮ اﻋﺘﺮاف ﻛﻨﻢ! ﻣﻦ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻢ دارم‪ .‬ﭼﻮن اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬زﻧﺪﮔﻰ را در ﺗﺎرﻳﻜﻰ‪ ،‬ﮔﻢ ﻛﺮده‪:‬ام‬
‫و راه رﺳﺘﮕﺎرى ﺑﻪ ﺳﻮى روﺷﻨﺎﻳﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﻘﻴﻘﺖ و زﻳﺒﺎﻳﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زﻧﺪﮔﻰ ﻧﻮﻳﻦ را ﻣﻰ‪:‬ﺟﻮﻳﻢ‪ .‬راه را ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﺑﺪه! ﻣﻦ اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻴﻨﻪ ورزى ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﺰن‪ ،‬وﻟﻰ در ﻋﻮض ﻣﺮا از اﻳﻦ ﻟﺠﻦ زار ﺑﻰ‪:‬اﻋﺘﻨﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺶ! ﻣﻦ ﻣﻰ‪:‬ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﻫﺴﺘﻢ ﺑﺎﺷﻢ! ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻢ؟ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻣﻮز!‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﺮدم‪ :‬آﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﺣﻖ داده و ﭘﻴﺶ ﭘﺎى ﻣـﻦ ﻧـﻬـﺎده ﺑـﺮاى ﻣﻦ‬
‫ﻣﻘﺪور اﺳﺖ؟ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎرﻳﻜﻰ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﺮ اﻓﻜﺎر ﻣﺮدم ﭼﻴﺮه ﻣﻰ‪:‬ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ راه‬
‫ﺧﺮوج را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬راه ﻛﺪام اﺳﺖ؟ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻳـﻚ راه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻰ‪:‬ﺑﻴﻨﻢ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑـﺮاى ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻰ ﻛـﻮﺷﺶ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬اﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ! ﻣﻌﻨﺎى زﻧﺪﮔﻰ در ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ و رﺿﺎﻣﻨﺪى از ﺧﻮد‪ ،‬اﻧﺴﺎن‬
‫را ارﺿﺎ ﻧﻤﻰ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬ﻣﻘﺎم اﻧﺴﺎن ﺧﻴﻠـﻰ واﻻﺗﺮ از اﻳﻦ‪:‬ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﻬـﻮم واﻗﻌﻰ زﻧﺪﮔﻰ در‬
‫زﻳﺒﺎﻳﻰ و ﻧﻴـﺮوى ﺗﻼش ﺑﻪ ﺳﻮى ﻫﺪف اﺳﺖ و ﻫﺴﺘﻰ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺪﻓﻰ ﺑﺲ ﻋﺎﻟـﻰ داﺷـﺘـﻪ‬
‫ﺳﻮده زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻪ در آن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺎ اﻳﻦ اﻧﺪازه‬
‫‪i‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ وﻟﻰ ﻧﻪ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻛﻬﻨﻪ و ﻓﺮ‬
‫ﻣﺤﺪود ﺷﺪه و آزادى روح و ﻓﻜﺮ اﻧﺴﺎن در ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪...‬‬
‫از ﻧﻮ ﺧﻨﺪه‪:‬اى ﻛﺮد وﻟﻰ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﻴﻠﻰ آرام‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﻨﺪﻳﺪن ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﺑﺮ اﺣﺴﺎﺳﺶ ﻏﻠﺒﻪ ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫— ﭼﻪ ﻣﺮدم زﻳﺎدى در دﻧﻴﺎ ﺑﻮده‪:‬اﻧﺪ و ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه آﺛﺎر ﻛﻤﻰ از ﺧﻮد ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎر ﮔﺬارده اﻧﺪ! ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ‬
‫اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ؟ اﻣﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻟﻌﻨﺖ ﻣﻰ‪:‬ﻓﺮﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﺣﺴﺎدت ﻣﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻰ‪:‬اﻧﺪازه ﺗﺤﺮﻳﻚ‬
‫ﻣﻰ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻣﺮوزه ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮدﻣﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺧﻮد اﺛﺮ ﭘﺮارزﺷﻰ ﺑﺠﺎى ﮔﺬارﻧﺪ اﺻﻼً وﺟﻮد ﻧـﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻰ‪:‬رود ‪ ...‬ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻫﻢ او را ﺑﻴﺪار ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻰ‪:‬رود و ﺑﻪ ﺣﻴﻮان ﺑﺪل ﻣﻰ‪:‬ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
‫ﺑﺎت آن ﻧﻮازش آﺗﺸﻴﻦ و ﺑﺎ ﺣﺮارت ﻋﺸﻖ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬از زدن او ﺑﻴﻢ ﻧﺪاﺷﺘـﻪ‬ ‫ﺑﺮاى او ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ وﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺿـﺮ ِ‬
‫ﺑﺎش‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ ﺗﻮ او را دوﺳﺖ ﺑﺪارى و ﺑﺰﻧﻰ ﻣﻌﻨﻰ ﺿﺮﺑﺎت ﺗﻮ را درك ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪ ،‬و آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺤﻘﺎق‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس درد ﻧﻤﻮد و از ﺧﻮد ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻛﺸﻴﺪ ﺑﺎ ﺣﺮارت ﻧﻮازﺷﺶ ﻛﻦ‪ .‬دوﺑﺎره ﺟﺎن‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﮔﻴﺮد‪ ...‬ﻣﺮدم ﻫﻨﻮز ﻃﻔﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺎﻫﮕﺎﻫـﻰ ﻣـﺎ را از ﺗﺒﻬﻜـﺎرى‪:‬ﻫﺎ و ﻓﺴﺎد ﻓﻜـﺮى ﺧﻮد دﭼﺎر‬
‫ﺣﻴﺮت ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ و ﻛﻮﺷﺶ داﻳﻢ و ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺑﺮاى ﻏﺬاى ﺳﺎﻟﻢ و ﺗﺎز‪i‬ه روﺣﻰ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ‪...‬‬
‫آﻳﺎ ﻣﻰ‪:‬ﺗﻮاﻧﻰ ﻣﺮدم را دوﺳﺖ ﺑﺪارى؟‬
‫ﺑﺎ ﺗﺮدﻳﺪ ﺳﺆال او را ﺗﻜﺮار ﻛﺮدم‪:‬‬
‫— ﻣﺮدم را دوﺳﺖ ﺑﺪارم؟ راﺳﺘﻰ ﺧﻮد ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﻤﻰ‪:‬داﻧﻢ آﻳﺎ ﻣﺮدم را دوﺳﺖ دارم ﻳﺎ ﻧﻪ! ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻤﻴﻤﻰ‬
‫و ﺻﺎدق ﺑﻮد‪ :‬ﻧﻤﻰ‪:‬داﻧﻢ‪ .‬ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑـﻠـﻪ ﻣـﻦ ﻣـﺮدم را دوﺳﺖ دارم! اﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ دﻗﻴﻘـﺎً ﺑﻪ‬
‫درون ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻰ‪:‬ﻧﮕﺮد ﻗﺒﻞ از اﻳـﻨـﻜـﻪ ﺟـﻮاب داده ﺑﮕـﻮﻳـﺪ »دوﺳﺖ دارم« ﻣﺪت‪:‬ﻫـﺎ روى اﻳﻦ ﺳـﺆال ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰ‪:‬ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻰ‪:‬داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﻣﺎ ﻓﺮﺳﻨﮓ‪:‬ﻫﺎ از ﻣﺎ دور ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫—‪:‬ﺗﻮ ﺳﻜﻮت ﻛﺮده‪:‬اى؟ اﻫﻤﻴﺘﻰ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻰ‪:‬اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻰ ﻣﻨﻈﻮرت را ﻣﻰ‪:‬ﻓﻬﻤﻢ‪ ...‬و ﻣﻰ‪:‬روم‪.‬‬
‫ﺑﺂﻫﺴﺘﮕﻰ ﭘـﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ زودى‪ .‬ﭼﻮن آن اﻧﺪازه ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑـﺮاى ﺧﻮدم وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺷﺪه ﺑﻮدم او‬
‫ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫—‪:‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻰ‪:‬روم‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﺎز‪:‬ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎش‪.‬‬
‫و رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮر رﻓﺖ؟ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪم‪ .‬ﺑﺴﺮﻋﺖ و ﺑﺪون ﺻﺪا رﻓﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻳﻪ‪:‬اى ﺑﻮد و ﻣﺤﻮ ﺷﺪ‪...‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﺪﺗـﻰ روى ﻧﻴﻤﻜﺖ درون ﺑﺎغ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬ﺳـﺮﻣﺎى ﺑﻴﺮون را اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻰ‪:‬ﻛﺮدم و ﻣﺘـﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ درﺧﺖ‪:‬ﻫﺎ ﻣـﻰ‪:‬درﺧﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪i‬‬ ‫اﺷﻌـﻪ آن ﺑﮕﺮﻣـﻰ در روى ﺷﺎﺧﻪ‪:‬ﻫﺎى ﻳﺦ‬ ‫‪i‬‬ ‫ﻧﺒﻮدم ﻛﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻃﻠﻮع ﻛﺮده و‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه روز روﺷﻦ و ﺧﻮرﺷﻴﺪى ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﺑﻰ‪:‬اﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻣﻰ‪:‬ﺗﺎﺑﻴﺪ و ﺗﻤﺎﺷﺎى اﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻛﻬﻨﺴﺎل‬ ‫‪i‬‬
‫اﺷﻌـﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑـﺮق ﻣﻰ‪:‬زﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕـﻴـﺰ و‬
‫‪i‬‬ ‫ﻳﺮ‬‫ز‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﺑـﻮد‬ ‫ﻓﺘﻪ‬‫ﮔﺮ‬‫ﺑﺮ‬ ‫در‬ ‫ﻓﻰ‬‫ﺑـﺮ‬ ‫ﺷﺎك‬ ‫ﭘـﻮ‬ ‫ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺗﻰ‬‫و ﻓﺮ‬
‫ﺟﺎﻟﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪١٤‬‬