Detyre 1

Lenda: Menaxhim Rrisku

Analizoni asimetrine e informacionit ne transaksionet e meposhtme:

1 - Ne transaksionet tregtare

• Bleresi perballe shitesit:

Asimetria e informacionit: Rreziku I blerjes me cmim te larte pa cilesi, kontroll, standart, etj. Dmth
rritet kostoja e blerjes, ulet aftesia shitese, ulet prania ne treg dhe reputacioni.

• Shitesi perballe bleresit:

Asimetria e informacionit: Si rregull, shitesi I nje produkti di me shume per cilesine e tij sesa bleresi.
Rreziku I mosarketimit te parave nga bleresit kur shitja behet me arketim te mevonshem. Rreziku I
demarketingut te mallit, kur bleresit nuk informohen per vetite e produktit dhe ai nuk shitet.

• Perzgjedhja e kundert: Pala shitese e di se cfare shet ndersa pala blerese nuk e din se cfare blen.

• Moral Hazard:

Nje shites qe shet me arketim te mevonshem, nje klient qe nuk e njeh dhe pa garanci, ose nje klient qe
nuk ja ka shlyer borxhet e meparshme etj.

• Teoria e ekranizimit:

Pohon se pala me me pak informacion mund te perfitoje me shume informacion nese monitoron
zbatimin qellimor te kontrates .
Psh: kerkimi ne treg me shites te produkteve analoge e ul asimetrine e informative te shtetit ndaj
bleresit.

2- Ne transaksionet e huave

• Huadhenesi perballe huamarresit:

Asimetria e informacionit: Rreziku i mosarketimit te kredise. Rreziku I norms reale te interest nga rritja e
inflacionit, rritja e normave te interesit ne treg, rreziku kontrantual. Dmth ulen arketimet, ulet likuiditeti,
prania ne treg, reputacioni.

• Huamarresi perballe huadhenesit:

Asimetria e informacionit: Rreziku I huamarrjes me kosto te larta, deshtimit financiar. Dmth, rriten
pagesat, ulet likuiditeti, paranoia ne treg, reputacioni.

• Perzgjedhja e kundert: Nese rriten normat e interesit huamarresit e ndershem heqin dore duke mos
huamarre sepse ndjehen te pasigurt per ta shlyer kredine.
• Moral Hazard:

Huamarresi krijon kushte per ti krijuar humbje huamarresit dhe anasjelltas.

• Teoria e sinjalizimit:

Te dyja palet qofte huadhenes apo huamarres duhet te marrin informacion paraprak. Psh: nuk mund te
japesh hua pa marre informacion ne lidhje me huamarresin ose te marresh hua pa ditur se ca pasojash
mund te sjell me pas.

3- Ne transaksionet e sigurimeve

• Siguruesi perball te siguruarit:

Asimetria e informacionit: Rreziku qe te mbuloje me sigurim zjarri, aksidenti, jete, etj. Nje subjekt me
propabilitet te larte te djegies,demit, shkaktimit te aksidenteve, vdekjes,etj. Si pasoje rriten kompesimet
per humbjet jo te rastit, ulet likuiditeti, prania ne treg, fuqia financiare.

• I siguruari perballe siguruesit

Asimetria e informacionit: Rreziku qe te mos kompesohet nga siguruesi nese ndodh nje dem per te silin
eshte siguruar. Si pasoje rriten humbjet nga demet, ulet likuiditeti, fuqia blerese, konkurrenca, prania ne
treg, etj.

• Perzgjedhja e kunder:Nje shoqeri sigurimi qe nuk deshiron te siguroje automjetin e disa individeve qe
kane numer te larte perplasjesh dhe si pasoje kosto te larta perpos deshires vijojne te ofrojne kontrata
sigurimi.

• Moral Hazard:

Nje individ pasi ka nenshkruar kontraten e sigurimit kunder vjedhjes, zjarrit, nuk kujdesen te sigurojne
shtepine, duke fikur bombulene gazit per arsye qe do te kompesohet nga kompania.

• Teoria e sinjalizimit:

Shoqeria e sigurimit para se te siguroje duhet te beje disa verifikime:

- Nese aplikuesi ka histori jetese me vese (droge, alkool).
- Nese ka historic shkeljesh ne pune, abuzime, etj.
- Nese ka semundje terminale ne rrethin familjar, etj