TRANSPORTNI UREĐAJI

Broj časa: 51,52

UVODNI DIO

Dobar dan Vam želim !!

Uživajte u pogledu na Sarajevo iz obnovljene Sarajevske-Trebevićke žičare

Tema današnje nastavne jedinice su ŽIČARE i naravno možemo se pohvaliti da i grad Sarajevo
ima istu, koja je simbol grada a i njegova atrakcija !
GLAVNI DIO

ŽIČARE
značaj, vrste i namjena

ŽIČARE su transportna sredstva namijenjena prvenstveno za prevoz materijala na

veće udaljenosti.

 Primjenjuju se i za prevoz ljudi. Međutim, rijetko se koriste kao sredstva javnog

saobraćaja, dok im je primjena u turističke i sportske svrhe dosta česta.

 Bez obzira koja im je namjena (prevoz ljudi ili transport tereta) koriste se
uglavnom gdje im terenski uslovi daju određene tehničke i ekonomske prednosti
nad ostalim sredstvima transporta kao sto su: šinska prevozna sredstva, drumska
prevozna sredstva ili npr. transportne trake (trakasti transporteri).

Žičare imaju dobru osobinu da se lako prilagođavaju konfiguraciji terena, a imaju i

malu potrebu za zemljištem. Zbog tih svojih prednosti pogodne su kako za
transport u brdovitim predjelima tako i u gusto naseljenim terenima.

Imaju primjenu u svim oblastima i granama privrede a najviše u rudarstvu,

šumarstvu, crnoj i obojenoj metalurgiji, turizmu i u slučajevima gdje se vrši
transport većih količina istog ili istorodnog tereta na realtivno većim daljinama
(koje prelaze 15 i 20 km).

ŽIČARE imaju i svoje slabosti –nedostatke zbog ograničene nosivosti i male gustine
vagoneta na transportnoj liniji kao i male brzine kretanja .

Kada se uzmu u obzir sve orednosti i slabosti ovog načina transporta, dolazi se do
zaključka da su žičare vrlo ekonomične.
PODJELA ŽIČARA

Sve žičare se razlikuju prema svojim karakteristikama i to:

1. po broju užadi za transport vagoneta:

- žičare sa jednim užetom koje ujedno služi i za nošenje i za vuču vagoneta,

- žičare sa dva užeta od kojih je jedno uže noseće a drugo vučno. Kod ovih
žičara kolica vagoneta se kreću po nosećem užetu a vučno služi samo za
vucu vagoneta,

2. po načinu kretanja vagoneta:

- sa kružnim kretanjem vagoneta,

- sa isprekidanim kretanjem vagoneta.

GLAVNI DIJELOVI ŽIČARE

Svaka žičara, bila ona i najjednostavnija, mora posjedovati:

1. utovarnu i istovarnu stanicu,

2. vučno uže,
3. a kod žičara sa dva užeta i noseće, oslonce stubove i vagonete.

Kod zičara koje vrše transport na većim dužinama od 3 do 4 km a i u zavisnosti od

konfiguracije terena i opterećenja žičare postavljaju se zatezne međustanice i prevodnice, a
po potrebi i skretni uređaji.

1 – šine
2 – noseće uže
3 – vučno uže

Zatezna međustanica
 Noseća papuča

OSNOVNI PRORAČUN ŽIČARE

Proračun osnovnih parametara žičare svodi se na ODREĐIVANJE KAPACITETA potrebne snage za

pogon te izbor vučnog i nosećeg užeta.

Kapacitet žičare zavisi od

-korisnog tereta (koji se prenosi jednim vagonetom),
-broja vagoneta (koji se otpreme iz utovarne stanice u jedinici
vremena) I
-brzine vagoneta odnosno vučnog užeta.

Obrazac za njegovo izračunavanje ima oblik :

Qs=3600∗¿∗v /a [kN/m]

Gdje je :
Gt [kN] – težina tereta u jednom vagonu
v [m/s] – brzina kretanja užeta
a [m] – razmak između dva vagoneta

ZAVRŠNI DIO

Usmenim izlaganjem ponovite :

1. Šta se podrazumijeva pod žičarom?

2. Prednosti i nedostaci žičara !
3. Podjela žičara prema karakteristikama !
4. Glavni dijelovi žičare !
5. Od čega zavisi kapacitet žičare !

Lp