Chöông 3: BOÄ BIEÁN ÑOÅI (BBÑ) ÑIEÀU KHIEÅN PHA

1. Nguyeân lyù ñieàu khieån pha

2. Ñieàu khieån pha aùp xoay chieàu
3. Chænh löu diod (khoâng ñieàu khieån)
4. Chænh löu ñieàu khieån pha
5. Maïch phaùt xung ñieàu khieån pha
 trang 2 / 37 ch3 DK pha
III.1 NGUYEÂN LYÙ ÑIEÀU KHIEÅN PHA:
1. Thyristor - ngaét ñieän laøm vieäc vôùi nguoàn xoay chieàu:
Thí nghieäm: Laäp maïch ñieän nhö hình 3.1.1
iG ≠ 0: TRIAC seõ daãn ñieän (ON): doøng qua taûi cuøng daïng vôùi aùp.
iG = 0: TRIAC seõ taét (OFF) khi doøng (aùp) qua zero.
=> TRIAC (vaø SCR) laø phaàn töû coù theå ñoùng ngaét ôû ñieän AC.
Ñieàu khieån ON -OFF
T1 T2
io
T
v R
G

v
Ñieàu
khieån

Hình III.1.2: Daïng aùp ra ñieàu khieån ON – OFF

Hình III.1.1 TRIAC laøm vieäc vôùi nguoàn AC (a), coù ñoùng ngaét luùc aùp qua zero (b)
taûi R
trang 3 / 37 ch3 DK pha
Nhaän xeùt:
- Thyristor coù theå ñoùng ngaét maïch ñieän xoay chieàu
- Khaùi nieäm chuyeån maïch löôùi ( line commutation ).
- ÑIEÀU KHIEÅN ON-OFF
coøn goïi laø ñieàu khieån toaøn chu kyø
(integral cycle control).
- Ñeå ñieàu khieån khieån aùp ra,
ta duøng: ÑIEÀU KHIEÅN PHA
Hình III.1.3: AÙp ra ñieàu khieån pha taûi trôû
ÑN ñieàu khieån pha:
- Thyristor laøm vieäc 1 phaàn chu kyø (baùn kyø) cuûa nguoàn AC
- ÑK aùp ra baèng caùch thay ñoåi goùc ñieàu khieån  (goùc thoâng chaäm)
trang 4 / 37 ch3 DK pha
2. Khaûo saùt sô ñoà ñieàu khieån pha 1 SCR :
a. Khaûo saùt vôùi taûi R:
T1 i
o
io uo
u
Ñieà u
khieå n u
o R 2
u 0 wt
 
(a)
i wt
Trò trung bình aùp ra: G1
1 2
UO 
2  0
uO .dwt  wt

1  U 2 u
UO 
2  
u.dwt 
2
(cos   1)
U2
T1
(b)
Nguyeân lyù xeáp choàng: IO  UO / R
Trò soá hieäu duïng aùp ngoû ra:
2  
U oR  1
2 0
uo2 .dwt  1
2 

u2 .dwt  U 1
 

sin 2 wt.dwt

<III.2.2>
U oR  U  (1  cos 2wt).dwt  U [wt  sin 2wt]  U 
1
2
1
2
1
2 
1
2 (    sin 2 )
1
2

trang 5 / 37 ch3 DK pha
Khi  = 0, ta coù trò hieäu duïng aùp ra chænh löu diod baèng U / 2  0.707U
b. Khaûo saùt vôùi taûi RL:

T1 i io uo
o

2 wt
R
u 0
o
u L 
u

Khaûo saùt töông töï tröôøng hôïp R.

wL
R 2  L  vaø goùc pha   tg 1
2
Taûi RL: toång trôû taûi Z 
R
dio
ÔÛ wt =  : uo  R.io  L  u  U 2 sin wt
dt
vôùi ñieàu kieän ñaàu laø khi wt =  , io = 0
trang 6 / 37 ch3 DK pha

Doøng taûi io coù daïng iO = iO1 + iO2 vôùi

* iO1 laø thaønh phaàn xaùc laäp
U 2
io1  sin( t   )
Z
toång trôû taûi Z  R2    L 
2

wL
vaø goùc pha taûi   tg 1
R
* iO2 laø thaønh phaàn quaù ñoä
U 2  sin( t   )  sin(   )  e ( t )   
io   
Z
Hình III.2.7: Phaân tích caùc thaønh phaán
Khi wt =  +  doøng veà khoâng: aùp ngoû ra.

iO = 0 => sin(      )  sin(    )  e    0

hay: sin(      )  sin(    )  e   <III.2.4* >
: goùc daãn cuûa SCR
trang 7 / 37 ch3 DK pha
Coù goùc daãn , ta tính ñöôïc:

1 1

Trò trung bình doøng IO : I o  T T io dt  2  io dwt

 
1 U 2 sin( t   )  sin(   )  e ( t )    dwt
Io 
2 Z 

  < III.2.5>

Baøi taäp: Söû duïng GOAL SEEK cuûa Excel ñeå giaûi <III.2.4>
trang 8 / 37 ch3 DK pha
Baøi taäp: Söû
duïng GOAL SEEK
cuûa Excel ñeå giaûi
<III.2.4>:

Maøn hình Excel ñeå

tìm goùc daãn khi
cho tröôùc goùc kích.
trang 9 / 37 ch3 DK pha
III.2 ÑIEÀU KHIEÅN PHA AÙP XOAY CHIEÀU:
1. Khaûo saùt sô ñoà moät pha:
a. Taûi ñieän trôû:
io uo
u
2
T1 T2
io 0 wt
T  
u R
G

uo i wt
G

 wt
Hình III.2.1: BBÑ aùp xoay chieàu moät pha 
uT
duøng triac.

- Trò hieäu duïng aùp treân taûi:


U OR  1
T 
T
u dt 
2 1
  (U 2 sin  t)2 d t  U 1
     12 sin 2 


Kieåm tra laïi: khi  = 0 , UOR = U .

trang 10 / 37 ch3 DK pha
- Trò hieäu duïng doøng taûi:
UOR U
IOR   1
    12 sin 2 
R R 

- Coâng suaát:
1  uo  U 
2 2
1
PO   uo  io dt   dt  OR
T T T T R R
Ví duï: Tìm goùc ÑKP  ñeå coâng suaát ra baèng ½ coâng suaát cöïc ñaïi (khi ñoùng tröïc tieáp
vaøo nguoàn).
Baøi taäp: Söû duïng GOAL SEEK cuûa Microsoft Excel ñeå giaûi baøi toaùn ngöôïc
cuûa<III.3.1>: Tính goùc kích triac ñeå coù hieäu duïng aùp ra baèng giaù trò mong muoán. Tính
baèng soá: Hieäu duïng aùp ngoû ra UOR = 110V öùng vôùi nguoàn U = 220V hieäu duïng
trang 11 / 37 ch3 DK pha
b. Taûi RL:
- doøng khoâng taét khi aùp qua zero io uo
- beà roäng xung doøng  u
2 wt
laø nghieäm cuûa phöông trình 0


sin(      )  sin(    )  e  

Trò hieäu duïng aùp ra:

 

U oR   uo dt   (U 2 sin  t) 2 d t
1 2 1
T T 

<III.3.3>
U 1
   1
2 [sin 2  sin 2(   )]

Caùc nhaän xeùt:

* AÙp ra baèng khoâng khi  = MAX = 180 O.
* Goùc  toái thieåu vôùi taûi RL baèng .
Khi , aùp ra khoâng thay ñoåi. 
trang 12 / 37 ch3 DK pha
* Yeâu caàu kích xung roäng:

Hình III.3.3: Quaù trình quaù ñoä boä ÑKP aùp xoay chieàu moät pha.

4. ÖÙng duïng:
a. Ñieàu khieån ON – OFF:
T1

R
In 33
1

Ñieàu
G

khieån 0.1u Out

T2
2

(a) Sô ñoà khoái rô le baùn daãn (b) Söû duïng opto triac ñeå ñieàu khieån ON-OFF
Hình III.3.6: ÖÙng duïng ñieàu khieån ON – OFF
trang 13 / 37 ch3 DK pha
- rô le hay contactor baùn daãn (SSR - solid state relay ).
Öu ñieåm: - khoâng taïo ra tia löûa ñieän,
- soá laàn vaø taàn soá ñoùng ngaét cho pheùp raát cao…
Nhöôïc ñieåm: - khaû naêng quaù taûi keùm,
- hoûng khoâng phuïc hoài ñöôïc, nhaïy vôùi nhieãu, nhieät …

b. BBÑ aùp xoay chieàu:

G

R L
T1
Taûi
T1 T2

TRIAC A T4

Taûi
G

Nguoàn
R L
Nguoàn

T2
Taûi
T1 T2

TRIAC B T5
G

R L
T3
Taûi
T1 T2

TRIAC C T6

(a) duøng ba sô ñoà moät pha (b) sô ñoâ ñieàu khieån ba pha.
VÍ DUÏ: khaûo saùt treân PSIM sô ñoà ñk pha 3 pha
 trang 14 / 37 ch3 DK pha
III.3 CHÆNH LÖU DIOD (KHOÂNG ÑIEÀU KHIEÅN):
Phaân loaïi theo soá xung m cuûa aùp ra trong moät chu kyø
1. Khaûo saùt chænh löu hai xung: chænh löu toaøn soùng hay hai nöõa chu kyø

iS a. Hoaït ñoäng ôû taûi R:

io uo

0 wt
u



(a) (b)
u
D1
Sô ñoà caàu moät pha (a) vaø sô ñoà moät pha coù ñieåm giöõa (b) U2
(c)vaø caùc daïng soùng doøng, aùp taûi trôû

u  U 2 sin wt
vôùi U ,  : trò soá hieäu duïng vaø taàn soá goùc aùp nguoàn u.
 Trò trung bình Uo cuûa aùp ra uo:
1 1 2 1  2 2
U o   uo dt 
2 0  0
uo dt  2U sin wt  dwt  U
T T 
trang 15 / 37 ch3 DK pha
uo = io .R vôùi io laø doøng ngoû ra => io = uo/R vaø Io = Uo/R
 Trò hieäu duïng doøng taûi :
2
1 2 1  2 1  u  U
IoR   i .dwt   i .dwt   .dwt 
2

2 0 o
 0
o  
 0  R R
IoR cuõng chính laø trò hieäu duïng IS cuûa doøng qua nguoàn
U2
 Po  R.IoR2
 => cos  = 1. => PDC  U O .IO  Po .
R
AÙp khoùa cöïc ñaïi treân diod: cöïc ñaïi aùp daây
b. Hoaït ñoäng ôû taûi RL:

RL thay vaøo vò trí cuûa R.

trang 16 / 37 ch3 DK pha

(a) aùp doøng chænh löu hai xung taûi RL (b) daïng doøng trong chu kyø töïa xaùc laäp
Khaûo saùt chu kyø töïa xaùc laäp, ta laáy laïi goác toïa ñoä vaø phöông trình maïch ñieän:
uo  u  2U sin wt  R.io  L di
dt ñieàu kieän ñaàu : iO(0) = I1
2U  1 L
L
vaø  
t
giaûi ra: io  sin  wt     I1e  . vôùi   tg
Z R R
Khi wt =  , doøng ñieän trôû laïi giaù trò ban ñaàu I1 :
2U 
io  sin      I1e   I1 <III.1.5> => io(t)
Z
Töø nguyeân lyù xeáp choàng: IO = UO/R , coù daïng
trang 17 / 37 ch3 DK pha
Ví duï: Tính doøng qua maïch chænh löu
caàu diod taûi R = 10 ohm, aùp nguoàn uo
12 V (hieäu duïng). io = Io

Trò trung bình aùp ra: D1, D4 D2, D3 wt

Uo = 12  2 2  12  0.9  10.8 v ,  
u
Trò trung bình doøng ra:
IO  U O R  10.8 /10  1.08 A Doø ng qua nguoàn i Io

Baøi taäp III.1.1: Tính HSCS cuûa

BBÑ khi doøng taûi phaúng, baèng IO Io
- Coâng suaát nguoàn cung caáp: Hình BT III.1.1 Khaûo saùt chænh löu 2 xung taûi doøng phaúng,
lieân tuïc
2 2U
Po  U o .Io  Io

2 2
- coâng suaát bieåu kieán S = U.IO => HSCS 

trang 18 / 37 ch3 DK pha
c. Hoaït ñoäng ôû taûi RE: Taûi coù söùc phaûn ñieän laøm cho xung doøng thu heïp.
Goïi  laø goùc ñeå diod baét ñaàu daãn ñieän:
Khi wt   thì u  E  E  2U .sin     sin1  E U 2  <III.1.6>
Khi diod daãn ñieän, uo  u  R.io  E  io   u  E  / R vôùi u  2U sin wt .

Chænh löu diod 2 xung, taûi RE

Khi diod taét hay iO = 0 , uO = E.

uo .dwt  1   E.dwt 
     
=> U o    2U .sin wt.dwt  
1
    
IO coù theå ñöôïc tính theo nguyeân lyù xeáp choàng: IO = (UO – E) /R

Doøng hieäu duïng IOR  1

 

io2 .dwt  1

 
  u E
R 
2
.dwt => Po  R.IOR
2
0 
trang 19 / 37 ch3 DK pha
d. Hoaït ñoäng ôû taûi coù tuï ñieän: ( hình III.1.4 )

Hình III.1.4: Maïch ñoäng löïc vaø daïng doøng, aùp

Phöông trình doøng khi diod daãn ñieän:
duC du
iin  C C <III.1.7> , vôùi u  U 2 sin wt
dt dt
iin coù theå coù giaù trò raát lôùn => caàn haïn cheá (khi U lôùn)

VARISTOR
i in
v v v
i in L
T
C v v v
C R
C
C C C R
R
(a) (b) (c)
Caùc sô ñoà thöïc teá (coù haïn doøng naïp tuï)
trang 20 / 37 ch3 DK pha
K

v
i in
R
v
C C R
(d)
Daïng doøng aùp khi coù phaàn töû haïn doøng
2. Tính toaùn gaàn ñuùng aùp ra boä chænh löu diod ngoû ra coù tuï ñieän:
Giaû söû ñieän dung C raát lôùn hay taûi nguoàn doøng (maïch oån aùp)

Hình III.1.6b. Daïng aùp tính toaùn sô ñoà hình III.1.5a

Io .t
t = T/2 T laø chu kyø ñieän löôùi. U C  (lôùn hôn thöïc teá).
C
=> U C  U 2  U D  2 U C ; U: hieäu duïng aùp nguoàn , UD : suït aùp diod.
1
trang 21 / 37 ch3 DK pha
Baøi taäp: tính toaùn ñieän aùp boä caáp ñieän tuyeán tính, ví duï boä nguoàn oån aùp 5V/ 0.5A

78xx
V
e o
C3
C1 C2
v

-V
-e C1 C2 C3
o
79xx

Daïng aùp ra khi aùp nguoàn quaù thaáp Boä oån aùp tuyeán tính 78xx
Baøi taäp: Duøng PSIM moâ phoûng boä chænh löu 1 SCR ñieàu khieån pha coù D phoùng ñieän
taûi RL. Tính daïng soùng doøng taûi trong chu kyø töïa xaùc laäp.

io
T R

D
v
L o
u
trang 22 / 37 ch3 DK pha
III.4 CHÆNH LÖU ÑIEÀU KHIEÅN PHA
1. Sô ñoà chænh löu SCR hai xung: hình III.4.1.(a) vaø (b)
Khaûo saùt tröôøng hôïp taûi thuaàn trôû:
Tr T1
T1 T2 io T2
io uo
in u
u u u
u o 2
o 0
T3 T4 wt
 

(a) (b) i wt
G1
Hình III.4.1: Sô ñoà vaø daïng aùp, doøng chænh i
G2
löu 2 xung ÑK pha
1  1  U 2
Uo   u  dwt   U 2 sin wt  dwt => U o  cos   1 <III.4.1>
    
uo
Giaù trò töùc thôøi doøng ñieän taûi i o 
R
U <III.4.2>
 trò trung bình doøng taûi Io  o
R
trang 23 / 37 ch3 DK pha
Tröôøng hôïp taûi RL:
Xung doøng keùo daøi, coù daïng nhö tröôøng io uo
hôïp chænh löu 1 SCR wt
2
: goùc daãn cuûa SCR laø nghieäm soá 0

 u
sin(      )  sin(    )  e  
i wt
G1
<III.2.4* > i
Trung bình aùp ra giaûm so vôùi taûi R G2

Uo Hình III.4.3: Daïng doøng, aùp ra chænh löu

Io  <III.4.4>
R 2 xung, taûi RL vôùi doøng giaùn ñoaïn
trang 24 / 37 ch3 DK pha

Tröôøng hôïp taûi doøng lieân tuïc: uo

io
Khi L ñuû lôùn vaø goùc ñieàu khieån wt
pha beù, beà roäng xung  taêng ñeán giaù trò  
giôùi haïn  u
daïng aùp ra khoâng phuï thuoäc taûi:  
1  
 
Uo  u  dwt
 wt
1  
U o   U 2 sin wt  dwt  U do  cos 
 
u
vôùi U do laø aùp ra chænh löu diode: T1

2 2
U do  U Hình III.4.4: Daïng doøng, aùp ra khi doøng

taûi lieân tuïc
<III.4.5>
Khi L = ∞ , doøng taûi trôû neân phaúng: giaû thuyeát doøng taûi lieân tuïc, phaúng.
Baøi taäp: ñieàu kieän cheá ñoä bieân lieân tuïc laø vôùi  tg–1(wL/R)
trang 25 / 37 ch3 DK pha
2. Sô ñoà chænh löu SCR hình tia m xung:
- Nguoàn laø heä thoáng m pha hình sin
e1 T1 
em e2 e3
e1  U 2 sin  t
T2
e2  e1
e2  U 2 sin( t  m1 2 )  m
T3 u
e3 o 
e3  U 2 sin( t  m2 2 )  wt
... ...
Tm
em
em  U 2 sin( t  mm1 2 ) m 1 2 3

N i
<III.4.8> G 0
(b) Chænh löu m pha
(a) Heä m pha hình sin: (c) Daïng aùp ngoû ra taûi doøng lieân tuïc
hình tia
Ta coù trình töï laøm vieäc cuûa caùc SCR:
T1  T2  T3  … Tm  T1  T2
=> goùc daãn cuûa 1 SCR  = 2/m
Goùc chuyeån maïch töï nhieân  (töông öùng vôùi  = 0) cuûa SCR:
2 2  
sin   sin(  )      (  ) hay   
m m 2 m
trang 26 / 37 ch3 DK pha
Trò trung bình aùp ngoû ra khi doøng taûi lieân tuïc:
  
  
m 2 m
m m
m 2 
Uo 
2 
 
U 2 sin wt.dwt 
2  
U 2 cos wt.dwt 

sin .U .cos 
m
  
2 m m

m 2 
Đặt U do  sin U áp ngõ ra chỉnh lưu diod (khi  = 0)
 m

=> U o  U do cos 
trang 27 / 37 ch3 DK pha
Ví duï chænh löu 3 xung: hình tia ba pha.  
A T1
A
uo B C
io
B T2
wt
T3 u
C o 0  

N
i
G1
Khi doøng taûi lieân tuïc: i
G2
3 3 6 i

2 23
Uo  uo  dwt  U  cos  G3
2
Khaûo saùt theâm: wt
1. Khaûo saùt chænh löu 3 pha hình tia taûi R
2. Hoaït ñoäng boä chænh löu m pha hình tia u
T1
ÑK pha khi  > 90o vôùi taûi doøng lieân tuïc
(cheá ñoä nghòch löu).
trang 28 / 37 ch3 DK pha
3. Chænh löu SCR saùu xung vôùi taûi doøng lieân tuïc: Sô ñoà caàu 3 pha
u+ u+

T1 T2 T3 io 
A A  B C
uo
B uo
C 0
T4 T5 T6
u_ u_
i 
Chia laøm 2 nhoùm: G1 
i
- nhoùm + : T1, T2, T3 G2
i
- nhoùm – : T4, T5, T6 G3
i
Laø 2 sô ñoà 3 pha hình tia. thöù G4
töï kích caùc SCR: i
G5
T1  T2  T3  T1 i
G6
T6  T4  T5  T6
Trò trung bình aùp ra: (Udo : aùp ra chænh löu diod)

3 6   26 3 6
Uo  6
2 2 uo dwt 
6

 6
 
(uA  uB ) dwt 

U cos   U do cos 
trang 29 / 37 ch3 DK pha

TOÅNG KEÁT VEÀ CHÆNH LÖU ÑK PHA:

trang 30 / 37 ch3 DK pha
4. Khaûo saùt sô ñoà ñieàu khieån khoâng hoaøn toaøn: Caùc sô ñoà:
T1 T2 T3 io
T1 T2 io T1 D2 io
A
u
u u B o
u o u o
Df T3 C Df

D3 D4 D4 D4 D5 D6

(a) (b) (c) Hình III.6.1.

Khaûo saùt sô ñoà chænh löu moät pha (hình III.6.1.a vaø .b) taûi RL:
- khoaûng daãn ñieän cuûa SCR, D
uO
thay ñoåi theo caùch boá trí linh kieän. u iO
(a)
- AÙp ra khoâng coù phaàn aâm. 0
SCR

Df SCR
2 wt
Df


- Taêng khoaûng ñieàu chænh, caûi
thieän HSCS.
U 2 (b) T2,D4 T1, D4 T1,D3 T2, D3
Uo   cos   1  2 wt

(c) D2,D4 T1,D4 D2,D4 D2, T3
trang 31 / 37 ch3 DK pha
Ví duï: Cho boä chænh löu moät pha hoãn hôïp hình III.6.1.a coù diod phoùng ñieän. AÙp
nguoàn 220 VAC. Taûi RL, R = 10 ohm, L ñuû lôùn ñeå coù theå xem doøng taûi laø phaúng. Tính trò
trung bình doøng qua SCR, Diod ôû goùc ÑK pha = 45 O.
Trung bình aùp ra:
uo
UO = 0.45*220*(1 + cos 45) = 169 volt u -u
io
Trung bình doøng ra:
Df T1, D4 Df T2, D3 2
IO = 169/10 = 16.9 A 0
o wt
- Tính doøng qua SCR, diod: 45o 180
trang 32 / 37 ch3 DK pha
5. Coâng suaát vaø HSCS cuûa chænh löu ñieàu khieån pha:
Khaûo saùt sô ñoà chænh löu 2 xung taûi doøng lieân tuïc vaø phaúng Io
u
T1 T2 io = I 
Io
u u
o 
2 wt
0
D3 D4
-Io i
i A
A1
kích T1, T4 kích T2, T3
Coâng suaát taûi:
Po  U o Io  U do .Io cos  vôùi U do  2 2.U / 
1  
 
P
Coâng suaát tieâu thuï (ngoû vaøo): in  U 2.sin wt.Io .dwt  Po

Po 2 2 cos  o
Coâng suaát bieåu kieán: S = U. Io => HS coâng suaát: cos   
S 
Nhaän xeùt: ■ cos   1 baát chaáp goùc ñieàu khieån  vì doøng khoâng hình sin
■ cos   0 khi  > 90o: Naêng löôïng ñaõo chieàu.
Baøi taäp: Tính laïi quan heä coâng suaát vaø cos  cho chænh löu caàu 3 pha
trang 33 / 37 ch3 DK pha
III.5 MAÏCH PHAÙT XUNG ÑIEÀU KHIEÅN PHA :
1. Nguyeân lyù ñieàu khieån pha:

Taïo ñieàu khieån: cuøng taàn soá ( ñoàng boä) vôùi löôùi ñieän + pha thay ñoåi.

 
u
Vôùi  = 0 : khoâng ñieàu khieån,
i
SCR  D, aùp ra cöïc ñaïi vôùi taûi G 2
wt

R, thay ñoåi theo sô ñoà 0

Hình III.7.1 nguyeân lyù phaùt xung ñieàu

khieån pha
trang 34 / 37 ch3 DK pha
Coù hai nguyeân lyù: laøm treã vaø so saùnh.
a. Nguyeân lyù laøm treã: Maïch Td
Döïa vaøo maïch ñôn oån (laøm ñoàng boä
aùp löôùi Ñôn oån kích SCR
treã), kích ôû  = 0, phaùt xung kích
thyristor sau Td giaây.   = w. Td <III.7.1>

b. Nguyeân lyù so saùnh:

maïch so saùnh hai tín hieäu:
- Uñk: tín hieäu ñieàu khieån.

- Uñb: tín hieäu ñoàng boä  

u
+ cuøng taàn soá löôùi i
G wt
2
+ coù ñoä doác khoâng 0   max
ñoåi daáu trong khoaûng 
= min ñeán  = max u
ÑB
(thöôøng laø 0 vaø  U
ÑK
2
0
kích SCR
trang 35 / 37 ch3 DK pha
Ví duï: Ñieàu khieån pha duøng boä ñeám:
Ñieàu khieån pha duøng boä ñeám
ÔÛ thôøi ñieåm , boä ñeám xuoáng coù preset ñöôïc naïp soá N.
Giaù trò NMAX töông öùng goùc MAX vaø thôøi gian treã NMAX .TCLK .

Tín hieäu ñaët N DATA

Ñoàng boä T
preset
 ñeám xuoáng,
DATA = 0 taàn soá CLK
CLK kích SCR
ñaët
DATA = N DATA = 0
Boä ñeám xuoáng
coù preset t
 kích SCR
Hình III.7.4 (a) (b)

Ta coù MAX = w.NMAX .TCLK <III.7.2>

trang 36 / 37 ch3 DK pha
Maïch kích chænh löu ñieàu khieån pha theo nguyeân lyù so saùnh:
ñöôïc aùp duïng roäng raõi khi duøng vi maïch töông töï (analog).
a. Sô ñoà khoái:
- Khoái leäch pha  : hieäu chænh ñoä leäch pha cuûa aùp löôùi, cho ra xung ôû
ngoû ra boä khaùm phaù zero ñöa vaøo maïch taïo aùp ñoàng boä
- maïch so saùnh ñònh thôøi ñieåm kích SCR
- Maïch ñôn oån ôû ngoõ ra boä so saùnh xaùc ñònh beà roäng xung kích SCR.
- khoái logic: phoái hôïp maïch phaùt xung caùc pha
- Khoái khueách ñaïi vaø gheùp naâng möùc coâng suaát xung vaø noái vaøo cöïc coång
SCR.
Xung töø caùc
pha
khaùc
Pha caùc SCR
löôùi u ñb  K. ñaïi cuûa
Leäch pha Khaùm phaù Taïo aùp LOGIC &
ZERO ñoàng boä chænh löu
 Ñôn oån
gheùp
 so saùnh
Maïch phaùt xung ÑK pha Uñk
trang 37 / 37 ch3 DK pha
III.6 ÖÙNG DUÏNG CHÆNH LÖU:
Coù hai nhoùm öùng duïng:
- Truyeàn ñoäng ñieän ñoäng cô moät chieàu.
- caùc boä nguoàn moät chieàu
+ chænh löu ñaàu vaøo cho thieát bò ñieän töû.
+ doøng ñieän lôùn cho caùc quaù trình coâng ngheä.

Ñoïc theâm 4 tieát, laøm baøi taäp 2