Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

ÿïj<¨ fkdkef.k rgla - msßisÿ jd;dY%hla - ksfrda.

su;a ck;djla

Tn Y%S ,dxlslfhl= yeáhg ienEjgu Wmka rgg wdofrhs o@


Tn Wmka rgg nrla fkdjkmßÈ Ôj;ajkafka o@

mßirh hkqfjka woyia lrkqfha wm wjg ;sfnk mi" c,h yd jdhqf.da,hhs'

fndfyda frda.j,g wmj f.dÿreùug uQ,sl fya;= jkqfha YÍrfha l%shdldÍ ffi,j,g TlaisckSlD;
msßisÿ reêrh ksis m%udKhg fkd,eîhdu iy ksis m%udKhg fmdaIKh o fkd,eî .sh úgh' túg YÍrfha
m%;sYla;sh ^frda.j,g Tfrd;a;=§fï yelshdj& iS.%fhka msßyShkq ,nkjd' fuh fya;=fldgf.k Tnj fnd-
fyda frda.j,g f.dÿreùu fkdje,elaúh yels fjkjd'

fnda.ila uq,g ù wdkdmdkd Ndjkdj jvd,Su ;=,ska muKla ms<sld frda.h j¾Okh ùu j,lajd.; yelsh'
tfyu kï th isÿ jkafka flfiao@ fnda.ila wi, jd;dY%fha Tlaiscka jdhqj nyq, f,i ;sfnk nj Tn
±k isáhd o@ tu msßisÿ Tlaiscka iys; jd;h wdYajdi lsÍfuka wmf.a YÍrfha reêrh msßisÿ fjkjd' msßisÿ
Tlaiscka ;sfnk udOHhl ms<sld ffi, j¾Okhùu wvd, fjkjd' túg frda.h j¾Okh ùula isÿ fkdfõ'

wo jkúg ,xldj;=, Ôj;ajk wmyg wdYajdi lsÍug TlaisckSlD; msßisÿ jd;dY%hla ;sfnkjd o@
bkaÈhka id.rfha iqkaor uq;= wegh ;=, Ôj;ajk Tng wojk úg we;af;kau msßisÿ jd;dY%hla yqiau .ek-
Sug lsisfia;au ,efnkafka ke;' iuia;hla f,i .;al, fuu ;;a;ajh b;du;a lK.dgqodhlh'

b;d fydÈka is;d n,kak -


³ wfma rfÜ ñksiqka ^wfma rfÜ muKla fkdfjhs' fndfyda ol=Kq wdishd;sl rgj, ñksiqka& Èrdm;ajk yd
Èrdm;afkdjk l=Kqfrdvq Èkm;d f.j;=j, fld;rï m%udKhla mq¿iaid oukjdo@
³ l=vd yd uyd mßudK jHdmdßl ia:dkj,ska bj;a lrk b;d wys;lr fmd<s;Ska" ma,diaála wd§ wmøjH
uy u.goud fyda wi, ;sfnk ysia bvulg oud Èkm;d yjia jrefõ fyda rd;%sfha § fld;rï m%udKhla
mq¿iaid oukjdo@
³ bÈlsÍï isÿ lrkq ,nk jevìïj, bj;,k lvÞis" fmd<s;Ska wd§ wmøjH fld;rï mq¿iaid oukjdo@

wojk úg wm rg;=, yji y;frka muK miq l=Kqfrdvq ms<siaiSï isÿ fkdlrk f.hla" fj<|i,la fidhd
.ekSu" hfula fkdu, f.orlska wn ñgla fidhd.ekSu ;rïu wudre lghq;a;la njg m;aù we;' rfÜ
mßirh .ek is;d li, l,ukdlrKh lrk ñksiqka t;rïu úr,h'

³ óg wu;rj mßirh msßisÿj ;nd .ekSug i|yd lrkq ,nk we;eï jerÈ l%ufõo fya;=fjka oek fyda
fkdoek mi" c,h yd jdhqf.da,h wm úiska ksrka;rfhka ¥IKhg ,la lrkq ,nhs'

úfYaIfhkau fvx.= frda. ksjdrkh i|yd mßirh msßisÿj ;nd .ekSu ioyd ñksiqkaj fhduq lrkq ,enqjd
jQ wúêu;a fi!LH wdrlaIK jevms<sfj, fya;=fjka - ñksiqka ;u ksjfiys iy f.j;=j, tl;=jk Èrk"
fkdÈrk ish¨ le<sli, ^ma,diaála fnda;,a" fhda.Ü fldmam" fmd<s;Ska ljr wd§ ish¨ úIiys; wmøjh&
fld,frdvq iu. t<suyfka mq¿iaid oeóug mqreÿ jQy' ^úfYaIfhka úismkaoyil ovhlg ìh jQ ,dxlsl-
hka& fuu wúêu;a l%shdmámdáh fya;=fjka i;HjYfhkau mßirh mú;%jQj;a ta fya;=j ksid jdhqf.da,fha
¥IKh iS.%fhka by<hdu isÿ úh' tf,i ms<siaiS b;sßjk w¿ ksid mi iy c,h o wmú;%ùu l%u l%ufhka
isÿ fjñka mj;S' fuu ¥Is;jQ jd;h ks;r wdYajdi lsÍug ,lajk ñksiqkaf.a YÍrfha m%;sYla;Slrk moaO;sh
l%ul%ufhka ÿ¾j, ùhdug mgka.kq ,efí' hï fyhlska tjeks ÿ¾j, YÍrhlska hqla; jQ wfhl=yg fvx.=
frda.h muKla fkdfjhs" fjk;a frda.hka je<÷kd jqjo" tu frda.hkg tfrysj igkalsÍug mqoa.,hdf.a
YÍr m%;sYla;slrk moaO;shg fkdyelsjkq we;'
fuf,i tla frda.hlaa u¾Okh lsÍu i|yd .kq,nk wúêu;a l%ufõohka fya;=fjka uyckhd ;j;a frda.
/ilg f.dÿrefõ kï rgla jYfhka tjeks ;;a;aj b;du;a lK.dgqÞhl fkdjkafka o@'
fuu nrm;, mdßißl jHikhg m%Odk;u fya;=j jQfha uyck;djg ksis li, l<ukdldÍ;ajhla yd
wjYH li, wmyrk l%shdj,shla tayd iu.dój rg;=, iïmdokh fkdlsÍu ksidh'

wjg mßirh wm úiska ksrka;rfhka msßisÿj ;nd.;hq;=h' kuq;a tu.ska mßirh ¥IKh ùuo isÿ
fkdúhhq;=uh'
msßisÿ jd;h ksrka;rfhka wdYajdi lrkafka kï iajdNdúlju frda.j,g Tfrd;a;=§fï yelshdj wmg ,ef-
nkq we;'

fmd<s;Ska" ma,diaála" mSùiS jh¾" fmd<stiag¾ frÈ wd§ wêl úi iys; øjH ms<siaiSfuka msgjk ¥Is; jd;h
ld,hla ;siafia ks;r wd>%dkh lsÍu" jdykj,ska msg lrk úiiys; ÿï (Vehical Emission)" ksjdi wdY%s;
Spray Painting" úúO jevìï j,ska msglrk .kaOhka ks;r wdYajdi lsÍu" ksjdi wdY%s; i;aj md,kfha§
msgjk ÿ¾.kaOhka" ksjdi wdYs%; úúO iq¿ l¾udka; ^ksis m%ñ;shlska f;drj isÿlrkq ,nk jvquvq" jdyk
w¿;ajeähd lrk jevìï" hlv jevìï" fmd<s;Ska ksIamdokh lrk l=vd l¾udka; wdÈh& u.ska msg lrkq
,nk úIiys; ÿ¾.kaOhka ks;r wdYajdih lsÍu fya;=fjka Tnj fuu frda.j,g f.dÿre ùug ;sfnk
wjOdku b;d by<h'

³úfYaIfhkau Wmam;a;sfhkau ÿ¾j, YÍr ysñ l=vd orejka ,shqflañhd (acute lymphoblastic leukaemia -
ALL) frda.hg f.dÿre ùu'
³fjk;a frda. j,ska mSä; ÿ¾j, YÍr ysñ jeäysáhka jqjo ld,Sk ,shqflañhd (Chronic lymphoblastic
leukaemia - CLL) frda.hg f.dÿre ùu'
³ yqiau .ekSfï wmyiq;djh yd Yajik moaO;sh wdY%s;j we;sjk wfkl=;a frda.j,g ks;r ks;r f.dÿre
ùu' (Respiratory Diseases )
³ ysi wdY%s;j we;sjk úúO wdldrfha frda.j,g f.dÿre ùu - ysfiys fõokdj (Headache)" lrleú,a,
(Vertigo)" wei we;=,;ska fõokdj" weiaj, nr.;sh" weiaj, leiSu" wei jfÜ bÈóu jeks frda.,laIK
rdYshla we;súh yelshs ^wjidkfha§ fndfyda úg ñ.af¾ka (Migraine) frda.hg f.dÿreúh yelshs&'

³úI iys; ÿï ks;r wdYajdi lsÍu ksid YÍrfha fydafudak Y%djh lrk moaO;sfhys (Endocrine System)
úlD;s;d we;s ùu isÿ fõ' ta wdldrhg fydafudak l%shdldÍ;ajh wvmk ùu fya;=fldgf.k fndfydaúg
ldka;djkaf.a wd¾:j pl%fha (menstrual cycle disorders) úúO úlD;s;d we;sùu' wd¾:jh ksis mßÈ isÿ
fkdùu (Amenorrhea)' .¾NdI.; f.ä j¾. (Benign Tumors and Malignant tumor) ^ms<slduh fkdjk
yd ms<slduh&' äïnfldaY.; .%kaÓ (Polycystic Ovary syndrome - PCOS) we;sùu yd oreM, wvqùu (Infer-
tility) hk frda.j,g f.dÿreùu nyq,j isÿ úh yelshs'

³.,.%kaÓ (Thyroid gland) wdY%s;j we;sjk frda. j,g f.dÿre ùu' ^ff;hsfrdhsv .%kaÓ wdY%s; ms<sld fyda
ms<slduh fkdjk .%kaÓ" ff;frdhsv .%kaÓ l%shdldÍ;ajfha úIu;d Hyperthyroidism and Hypothyroid-
ism& - fndfyda úg .%kaÓfha l%shdldÍ;ajh ySk ùu ksid ff;frdlaiska fydafudakh W!k ùu (Hypothy-
roidism)' fuu frda.S ;;a;ajhg jeäfhka f.dÿrejkafka ldka;d md¾Yjhhs' li, jeäjYfhka ms<siaiSï
fndfydúg ldka;djka isÿlsÍu fuhg úfYaI fya;=jla úh yelshs'

^ff;frdlaiska fydafudakh W!kjQ úg we;s jk frda. ,laIK f,i- widudkH f,i YÍrfha nr jeäùu"
uqyqfKys yd YÍrfhys yevh fjkia ùu" nv mqrjd ±óu" u,noaOh" ysiflia úh,s" isksÿ yd wêlf,i
.e,ùhdu" ks;r ksÈu; .;sh" l%shdYS,S;ajh wvqnj" okysia fõokdj" j<¨lr bÈóu" nv mmqj ±ú,s iajNd-
jh" iS;, ord.; fkdyels nj" iu úh,s nj wd§ fuu frda. ,laIKhka ish,a, fyda lsysmhla we;fyd;a ta
i|yd ffjoH Wmfoia ,nd.ekSug fhduqjkak&

³ bkaishq,ska hkq fydafudakhla jk neúka wYakHdYfha l%shdldÍlajhg ndOd we;sùu fya;=fjka Èhjeähdj
^uOQfïyh& Diabetes mellitus frda.hg f.dÿre ùu'

we;eï .%dóh ldka;dj ,sm .sksfu,ùu i|yd fmd<s;Ska Wmfhda.S lr.kshs' we;eï ñksiqka uÿrejka
m,jdyeÍu i|yd gh¾ lene,a,la fyda fmd<s;Ska ms<siaiSu isÿ lrhs' fuys§ we;s úhyels nrm;,lï ms<sn|j
wfma rfÜ nyq;rhla ñksiqkaf.a ±kqu b;d w,amh' wêl úiiys; fuu ÿï ld,hla wdYajdi lsÍu ;=,ska
fmky¨ ms<sld (Lung cancer)" ,shqflañhdj (Leucemia)" mshhqre ms<sld (Breast cancer)" fud,fha ms<sld
(Brain cancer)" ff;frdhsv .%kaÓ.; ms<sld (Thyroid cancer) wdÈh je<£fï m%jk;djh b;d by<h'
Tn ;jÿrg;a uu lreKq ms<sn|j f;dr;=re fidhd n,kak' ±kqu jeäÈhqKq lr.kak' fjk;a ÈhqKq
rgj, ñksiqka le,sli, l<ukdlrKh isÿlrkafka flfia±hs fidhd n,kak' Tjqkaj wdo¾Yhg .kak
ue,sfkdjkak' Tn ±k fyda fkd±k úi iys; le,sli, f.j;=j, t<suyfka ms<siaiSfuka isÿ lrk fu-
jeks uyck mSvdjka fya;=fjka Tn;a" Tfí orejka" Tfí ×;Ska" Tfí wi,ajdiSka mSvdjg m;afkdlrkak
j.n,d.kak' Èkm;d fj<|i,aj, tl;=jk fmd<s;Ska" ma,diaála wd§ lKqfrdvq mdr woaorg oud mq¿iaid
fkdoukak j.n,d.kak' tu li, tl;=fldg l=Kq tl;= lrk f,dßhg ndr§ug lghq;= lrkak' túg
Tn ksid Tnf.a orejd" Tnf.a ksjeishka" Tnf.a wi,ajdiSka" frda.Ska njg m;afkdfõ' túg Tn rgg nrla
fkdjk ñksfil= njg m;a fõ' Tn rgg ienEf,iu wdorh lrk ñksil= jkakæ Tfí orejdg ksfrda.Su;a
iqN wkd.;hla we;slrÈh yelafla Tnf.a hym;a ls%hdjka ksidu mu‚æ túg iajNdjO¾uhdf.a wdrlaIdj
Tng ksr;=reju ,efnkq fkdwkqudkhæææ

f.j;=j," fj<|i,aj," jevìïj, wdÈ ia:dkhkays tl;=jk Èrdm;ajk yd Èrdmlafkdjk le,sli, j,g
wms l,hqlaf;a l=ula o@
³ m<uqj wms lïue,slu w;yeroud le,sli, fjk fjku tl;= lsÍug mqreÿ mqyqKq úhhq;=hs' tys§ b÷,a
j¾. fjku;a" lvÞis fmd,algq wdÈh fjku;a" fmd<s;Ska ma,diaála fjku;a" ùÿre fjku;a f,i uQ,slj
fjkfjku tl;= l,hq;=h'
³ b;d l=vd bvul jqjo wi,ajdiSkag wmyiq fkdjk mßÈ l=Kq tl;= l,yels nÿk;a ;nd .kak' f.or
tl;=jk b÷,a thg oud fmdfydr njg m;a lr.kak' f.j;af;ys tl;=jk fld,frdvq;a thgu oukak'
úYd, bvla ;sfíkï l=Kqj,la lmd.kak'
³ fld,frdvq ms<siaiSu fjkqjg j,lg oud fmdfydr njg fyda .ig isis,ila yd fmdfydr hk folu
,nd§u i|yd .ia uq,gu oukafka kï b;du hym;a fõ'
³ Tnf.a m%foaYhg wh;a m%dfoaYSh iNdj úiska li, /f.k hdug meñfKk kshñ; Èkg wÞ, li, j¾.h
fjku tl;=fldg ndrfokak' fï jk úg fndfyda m%dfoaYSh iNdj,ska b÷,a j¾. yd Èrdm;a fkdjk øjH
fjk fjku tl;= lrkq ,nhs' tu li, tl;= lrk Èkh fjkf;la Èrdm;a fkdjk øjH tl;=fldg
;nd.kak mqreÿ jkak' lreKdlr tf;la t<suyfka mq¿iaid fkdoukak'

³ jdyk u.ska msg lrkq ,nk úiiys; ÿï ksid wo jkúg wm rfÜ jdhqf.da,h úYd, jYfhka ¥IKhg
,laùu isÿ fjñka mj;S' fuu ;;a;ajh wju lsÍu i|yd uOhu mßir wêldßh úiska ÿï mÍlaIdj (Vehical
emission test - EPL) ms<sn| iy;slhla ksl=;a lsÍug lghq;= iïmdokh lr we;;a we;af;kau th wojk
úg úys¿jla njg m;aù we;' rch úiska ÿï mÍlaIdj" ldnka noaO wd§ kS;s yd Í;s fldf;laf.k ;snqk;a
ÿï msg lrk r:jdyk jeä jYfhka uyu. Odjk jkqfha o ksisf,i kv;a;= fkdlrk,o rcfha m%jdyk
niar:j,ska yd rdcH wdh;kj, r:jdyk u.ska ùu b;du;a lK.dgqÞhl ;;a;ajhls'
rchla úiska f.ktkq ,nk kS;s yd Í;s ksis mßÈ n,d;aul fkdlsÍu fya;=fjka jeäjYfhka mSvdjg
,lajkafkao rcfha fiajfha kshqla; r:jdyk fmd<siSisfha ks<OdÍuy;=ka" ;%sfrdao r:mojk ßhÿrka"
fudag¾ihsl,a mojkakka yd uyu. mhska .ukalrk idudkH ñksiqka ùu b;du;a lK.dgqÞhl ;;ajhls'
fuu kS;s yd Í;Ska läkñka n,d;aul lsÍug lghq;= iïmdokh lsÍu rch i;= j.lSuhs

ldnkavfhdlaihsv (CO2)" óf;aka (CH4) yd khsá%ckSh Tlaihsv (N2O) wd§ wys;lr jdhQka ksrka;rfhka
mßirhg tl;= ùu ksid yß;d.dr wdprkh (GreenHouse Effect) hk isoaêhg wmf.a mDÓúh f.dÿre
fõ' thska we;sjk wksgq úmdlhla f,i mDÓúf.da,fha WIaK;ajh jeäùu (Global Warming) isÿfõ' túg
W;=re yd ol=Kq O%ejwdY%s; we;s whsial÷ Èhùug mgka .kshs' tu whsial÷j, ±kgu;a fndfyda oreKq.
Kfha nelaàßhdjka iy ffjrihka ie.j isák nj Tn oekisáfha kE fkao@ flfiafyda whsia l÷ Èhùu
fya;=fldgf.k tu oreKq nelaàßhdjka yd ffjrihka uyd id.rhg tla ù tys fjfik i;=ka yryd
my<g meñK ñksidg Nhdkl jix.; frda. we;sl, yelshs' tu frda. idokakka wmg w¿;a jkksid th
u¾Okh lsÍug T!IO mjd fidhd.ekSug fndfyda l,a.; úh yelshs' wkd.;fha§ we;s úhyels fujeks
Nhdkl úm;a;Ska wju lr .ekSug kï wm wo isgu mßirh wdrlaId lr.ekSug fndfyda fjfyi uykais
ù lghq;= l,hq;= fkdfõo@'

ldnkavfhdlaihsv" ldnka fudfkdlaihsv" óf;aka wd§ wys;lr jdhQka fya;qfjka jdhqf.da,h ¥IKh ù
by< we;s ´fidka ia:rhg ydks isÿ úhyelshs' jdhqf.da,fha mDÓúh jgd we;s ´fidaka ia:rh yßhg fm-
fkarhla jeksh' ysref.ka úysfok wys;lr lsrk fmdf<dj u;g m;s;s ùu j,lajd,Sug th b;du;a WmldÍ
fjkjd' fuu ´fidaka ia:rhg ydks isÿjqjfyd;a wys;lr ysre lsrK wmfj; meñK úfYaIfhkau p¾u.;
ms<sld (Skin Cancer) we;s ùug bvlv jeä fjkjd' ^jdikdjg fuka ,xldj msysgd ;sfnkafka iulhg
wdikakjh' iulh wdikakfha§ ´fidaka ia:rh fmdf<dj uÜgfï isg ;rula by,ska mj;S' kuq;a O%ej
wdY%S; m%foaYhkays§ fmdf<dj uÜÜfï isg ´fidaka ia:rhg we;s ÿr wvqh' fukak fï ldrkdj fya;=fjka
O%ej wdY%S; m%foaYj, fjfik ñksiqkag p¾u.; ms<sld je<§fï wjOdku b;d by, uÜgul mj;S' iulh
wdY%s;j Ôj;ajk wm úiska isÿlrk we;eï jerÈ l%shd ksid mSvd ú§ug isÿjkafka we;eï úg O%ej wdY%sl
m%foaYj, Ôj;ajk wfmau ifydaor ñksia m%cdjlg úh yelshsææ

fydÈka is;d n,kakæ Tn úiska isÿlrkq ,nk we;eï w¥ro¾YS l%shd fya;=fjka tajdg jkaÈ f.jkafka tu
jerÈ fkdlrk wfmau f,dakfha ;j;a m%foaYhl Ôj;ajk wfmau iyDohka msßila úhyels fkdfõo@

n,kak Tn wo fjkia lr .kakd tl hym;a l%shdjla u.ska f,dalhg f,dl= fjkila we;s l, yelshs
fkao@

tfyukï Tn wo isgu Ndú;hg .kq,nk øjH - yels;dla wvqfjka Ndú;d lrkak mqreÿ jkak (Reduce)"
yels iEu úgu w¿;ska fkdf.k ;sfnk oE kej; kej; Ndú;hg .kak mqreÿ jkak (Reuse)" yels iEu
úgu øjH m%;spl%Slrkhg ,la lrkak .kak mqreÿ jkak (Recycle)'

ksoyfia Ôj;aùug fkdyels jk mßÈ hï flfkl=f.ka mSvdjla isÿ jkafka kï ta nj fkdìhj tu


mqoa.,hdg lShd isàug ;sìk fkdyelshdj ,dxlslhkaf.a uQ,slu ÿ¾j,;djhla f,i ±lsh yelsh' thg
úfYaIfhka fya;= ù we;af;a ;udgysñ uQ,sl whs;sjdislï ms<sno fkd±kqj;a Ndjh" ±kqj;aNdjh we;;a ;u
whs;Ska ms<snoj l;d lsÍug wd;auYla;shla ^fm!rIhla& fkd;sîu" ta i|yd ,xldfõ nyq;rhla ñksiqkaf.a
wdl,am ixj¾Okh fkdù ;sîu" wúpdru;a ixialD;sl yd iÞpdrd;aul .e;snj ^fuhska woyia jkqfha ;udg
mSvdjla jk wfkldf.a jereoao fmkajd §ug hdfï§ kElu fyda wi,ajdiS lï ke;sù hdyels hehs isf;k
ìh fukau mrei jpkj,ska wfkld ;uyg lE.idúhehs is;d wfkld lrk jerÈ l%shd yd thska isÿjk
mSvdjka bjid ordisàu&

flfia fj;;a hïmqoa.,fhl= fyda msßila úiska ;udyg hï mSvdjla isÿ jkafka kï ^jdhq ¥IKhla" Yío
¥IKhla" c, ¥IKhla" mi ¥IKhla wd§& ta ioyd 119 ÿrl:k wxlh wu;d wod, fmd<sia:dkfha mßir
tallfha iydh Tng ,nd.; yelsh'
1980 wxl 47 ork cd;sl mdßißl mkf;a 32 jeks j.ka;sh iu. lshúhhq;= tu mkf;a 23 t iy 23 ta
j.ka;s hgf;a 2017 wf.daia;= ui 30 jeks Èk tjlg ckdêm;sjrhd úiska ma,diaála fmd<s;Ska wvx.=
li, t<suyfka ms<siaiSu ;ykï fldg w;s úfYaI .eiÜ m;%hla m%isoaO lr we;' fuu kS;s yd fr.=,diSka
läkñka l%shd;aul jkq we;ehs wm fkdhsjis,Af,ka fmru. n,d isákafkuq'

wdfrda.Hd mrud ,dnd - ksfrda.Slu mru iem; kï


rfcla jqj;a f,fvlakï M,la ke;s kï
Tng fld;rï uqo,a ;snqK;a f,fvlakï thska Tng Ôú;fha i;=gla ,nd.; fkdyelsh' ta ksid Tn uqo,a
bmehSug fjfyfikakd fiau Tnf.a wdfrda.H we;s lr.ekSug o fjfyi ù lghq;q lrkak'
ienEjgu Wmka rgg wdorh lrkafkl= ;u rfÜ mßirh wdrlaId lr .ekSug lghq;= lrkafka ;ukaf.a
YÍrh wdrlaId lrkakdla fukah'

rgla ienEf,i ÈhqKqjkakg kï tys fjfik ck;dj ksfrda.su;a úhhq;=uh'

You might also like