Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 88

Hoşgeldiniz

TS EN 81-20
Eğitimi
TS EN 81-20

Asansörler - Yapım ve montaj için


güvenlik kuralları - İnsan ve yük taşıma
amaçlı asansörler
Bölüm 20: İnsan ve yük asansörleri

TS EN 81-20 2
Bu Avrupa standardı CEN tarafından 28 Mayıs
2014 tarihinde kabul edilmiştir.

CEN üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir


değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü
veren koşulları öngören CEN/CENELEC İç
Tüzüğü’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal
standardlarla ilgili güncel listeler ve
bibliyografik atıflar, CEN/CENELEC Yönetim
Merkezi’ne veya herhangi bir CEN üyesine
başvurarak elde edilebilir.
TS EN 81-20 3
Bu standard, asansörlere dair EN standardlarındaki sürekli bir gelişmenin bir sonucudur.
EN 81-20 ve EN 81- 50 standardları içine dahil edilmiş EN 81-1 ve EN 81-2 standardlarının
önceki baskıları aşağıdakileri kapsar:

EN 81-1:1985, Elektrikli asansörler için emniyet kuralları,


EN 81-1:1998, Elektrikli asansörler için emniyet kuralları,
EN 81-1:1998, Düzeltme No 1:1999,
EN 81-1:1998/A1:2005, Asansörlerde güvenlikle ilgili uygulamalarda programlanabilir
elektronik sistemlerin dahil edilmesi,
EN 81-1:1998/A2:2004, Küçük makine daireli asansörlerin dâhil edilmesi,
EN 81-1:1998+A3:2009, Açık kapı ile kabinin kontrolsüz hareketinin dâhil edilmesi,
EN 81-2:1987, Hidrolik asansörler için güvenlik kuralları,
EN 81-2:1998, Hidrolik asansörler için güvenlik kuralları,
EN 81-2:1998, Düzeltme No 1:1999,
EN 81-2:1998/A1:2005, Asansörler için güvenlikle ilgili uygulamalarda
programlanabilir elektronik sistemlerin dahil edilmesi,
EN 81-2:1998/A2:2004, Küçük makine daireli asansörlerin dâhil edilmesi,
EN 81-2:1998+A3:2009, Açık kapı ile kabinin kontrolsüz hareketinin dahil edilmesi.

TS EN 81-20 4
0.4.KABULLER

0.4.5. Öngörülebilir
0.4.4. Tüm asansör çevre etkileri ve özel
bileşenleri,bunların çalışma şartlarının
kullanımları sırasında asansörün güvenli
sürekli güvenli çalışmasını
çalışmasını sağlamak etkilemeyecek şekilde
için muayene bileşenler şeçilmiş ve
gerektirdiği kabul edilir. kurulmuş olmalıdır.

TS EN 81-20 5
0. GİRİŞ
AMAÇ; asansörlerin normal KAPSAM:Bu standard, düşeyden
kullanımı, bakımı ve acil 15°’den fazla eğimli olmayan kılavuz
raylar arasında halatlarla, zincirlerle
durumlar sırasında muhtemel veya hidrolik kaldırma ünitesi
kaza risklerine karşı insanları tertibatlarıyla asılı olan, insan
ve malları korumak maksadıyla taşıma veya insan ve yük taşınması
insan ve yük asansörleriyle için tasarlanmış bir kabini olan,
ilgili güvenlik kurallarını belirli duraklar arasında hizmet
veren, halatla ve pozitif veya
belirlemektir. hidrolik tahrikli olan, kalıcı olarak
monte (tesis) edilmiş insan veya yük
taşıyan yeni asansörlerin güvenlik
gereklerini kapsar.

TS EN 81-20 6
1 Kapsam

1.3.
a)Beyan hızı<0,15 m/sn-elektrikli
b)Beyan hızı >1 m/sn –hidrolik
Basınç tahliyesi >50Mpa (500bar)
d) Paternosters
e) Bu standard uygulamaya konmadan önce
tesis edilen bir asansörde yapılan önemli
değişiklikleri (bk. Ek C).

Bina kısıtlamaları için EN 81-21 bakılmalıdır.

 1.4. Bu standardın yayımı tarihinden önce tesis edilen,


insan ve yük taşıyan asansörlere bu standard
uygulanmaz.

TS EN-81-20 7
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.1.2.1.
a)İklimlendirme donanımı
b)Elektrik donanımı için ve kazayla
darbelere karşı uygun korunmuş,
yüksek çalışma sıcaklığına sahip
(örneğin, 80 °C üstünde) yangın
detektörleri veya söndürücüleri.
Yangın söndürücü sistemler
kullanıldığında, bu yangın
söndürücülerin etkin hale gelmesi;
sadece asansör durakta
duruyorken ve asansör elektrik
beslemesi ve aydınlatma donanımı
otomatik bir şekilde yangın veya
duman tespit sistemi tarafından
kapatıldığında mümkün olmalıdır.
NOT: yangın ekipmanları bina
yönetimi sorumluluğundadır.

TS EN-81-20 8
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.1.4. Aydınlatma
Kuyuda kalıcı monte edilmiş elektrikli
aydınlatma sağlanmış olmalıdır.
--- Kabin tavanından ve kuyu
zemininden 1 metre yüksekte
en az 50 lüks olmalıdır.
(0,5m alt ve üstte olmalıydı)
--Kuyu aydınlatma şiddeti en az 20
lüks Etanjlı armatürler ile yapılmalı ve
elektrik beslemesi makine
beslemesinden ve ana şalterden
bağımsız olmalıdır.

Lüks (lux) seviyesi okumaları yapıldığında ışıkölçer, en kuvvetli ışık


kaynağına doğru yöneltilmelidir.
TS EN-81-20 9
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

c) Kabin veya bileşenlerin


oluşturduğu gölgelerin
haricinde, a)’da ve b)’de
belirtilen yerlerin dışında
en az 20 lüks (lux)

Bunu elde etmek için, yeterli


sayıda lambalar kuyu boyunca
takılmalı ve
gerekli olan yerlere ilave
lamba/lambalar kuyu aydınlatma
sisteminin bir parçası olarak
kabinin üst çatısına takılabilir.

TS EN-81-20 10
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.1.4.2.
Makine Dairesi aydınlatması en az 200 lüks olmalıdır.
Geçiş yollarında 50 lüks olmalıdır.
Elektrik beslemesi makine beslemesinden ve ana şalterden
bağımsız olmalıdır.
Kuyu aydınlatması ile birlikte olabilir. (Makine dairesiz sistemler)
TS EN-81-20 11
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.1.5.1. Kuyu alt boşluğu


elektrik donanımı
a)Durdurma cihaz/cihazları
aşağıdaki şekilde yerleştirilmelidir:
1) 1,60 m’den daha az derinliğe
sahip veya bu değere eşit kuyu alt
boşlukları için durdurma anahtarı
aşağıdaki şekilde olmalıdır:
En düşük kat durağı
üstünde asgari 0,40 m ve
kuyu boşluğu zemininden
azami 2,0 m düşey mesafe
içinde,
Kapı çerçevesi iç
kenarından azami 0,75 m
yatay mesafe içinde.

TS EN-81-20 12
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.1.5.1.
2) 1,60 m den daha büyük
derinliğe sahip kuyu alt boşlukları
için iki durdurma anahtarı
aşağıdaki gibi bulunmalıdır:
-Üstteki anahtar; en düşük
durak zemininde asgari 1,0 m
dikey mesafe içinde ve kapı
çerçeve iç kenarından azami
0,75 m yatay mesafe içinde,
-Kuyu boşluğu zemininden
1,20 m azami dikey mesafe
içerisinde bulunan alttaki
anahtar, bir sığınak
alanından kullanılabilir.
Not— Durdurma anahtarı, b)’de gerekli görülen muayene istasyonuyla
birleştirilmiş olabilir.
TS EN-81-20 13
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

b)Bir sığınma alanının 0,30


m içerisinde kullanılabilir ve
Madde 5.12.1.5’e göre kalıcı
montajı yapılmış muayene
kumanda istasyonu,
(kuyu dibi sabit muayene kumandası)

c)Bir soket çıkışı (Madde 5.10.7.2),


(kuyu dibi elektrik prizi)
d) (Kuyu aydınlatma anahtarı)

TS EN-81-20 14
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.1.5.2. Makine alanları ve 5.2.1.8. Duvarlar,Zemin ve


makara dairelerinde Tavanın Dayanımı (E.1)
a)Aydınlatma anahtarı 5.2.1.8.2.Kuyunun duvarları, 0,30 m
b)Elektrik soketi x 0,30 m daire veya kare alanı
üstünde düzgün dağıtılmış 1000 N
c)Durdurma tertibatı
kuvvet, her iki yüzde herhangi bir
nokta da duvara dik açıda
5.2.1.6. Acil durum alarm uygulandığında aşağıda verilen
-Kuyu dibi bozulmalar olmaksızın dayanabilecek
-kabin üstü şekilde mekaniksel bir dayanıma
-kuyuda makine konması sahip olmalıdır: (eski 5 cm2 ye 300N)
a) 1 mm’den daha büyük
halinde
kalıcı şekil bozulması,
5.2.1.7. Taşıyıcı kanca b) 15 mm’den daha büyük
elastik şekil bozulması
5.2.1.8.3.Düz veya şekil verilmiş
cam paneller, lamine edilmiş
(katmanlı) camdan imal edilmelidir.

TS EN-81-20 15
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.2 Kuyu,makine alanları ve


makara dairelerine giriş
-Erişilebilir olmalıdır.
-Makine dairesiz asansörlerde kabin
içinden ulaşılabilir olmalı
-Erişim yollarında kalıcı şekilde
montaj edilmiş enaz 50lüks
şiddetinde elektrik lambası tesisatı
ile aydınlatılmış olmalıdır.
5.2.2.4.Kuyu boşluğuna girmek için
vasıtalar, aşağıdakilerden oluşmalı:
a) Kuyu derinliğinin 2,50 m’yi aşması
durumunda bir giriş kapısı,
b) Kuyu derinliğinin 2,50 m’yi
aşmaması durumunda; ya bir giriş
kapısı ya da durak kapısından kolayca
erişilebilir kuyu içerisinde taşınabilir
bir merdiven. (EK-F ye uygun olmalı)

TS EN-81-20 16
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

-Taşınabilir bir merdiven asansörün


çalışmasını engellemek için swich’li olmalı
- Taşınabilir merdiven, kuyu boşluğu
zemininde depolanmışsa, merdiven kendi
depolanmış konumunda iken, kuyu boşluğu
tüm sığınma alanları muhafaza edilmelidir.

5.2.2.5. Makine alanlarına ve makara


dairelerine giriş tamamen merdivenle
sağlanmalı ve sabit olamadığı durumlarda
taşınabilir merdiven kullanılmalıdır.
a)4 m den daha fazla seviyede olmamalı
b)halat yada zincirle sabitlenmeli
c)1,5m den yüksekse yatayla 65-75 derece
arasında açı oluşturmalı
d)Net genişliği 0,35m,basamak derinliği enaz
25mm,düşey duran merdiven basamakları ile
duvar arası enaz 0,15m olmalıdır.
e)Üst ucunda bir adet el tutamağı
Düşmeye karşı koruma sağlanmalı

TS EN-81-20 17
EK-F Kuyu Boşluğuna Erişim İçin Taşınabilir Merdiven

EK-F Kuyu boşluğuna erişim için


taşınabilir merdiven
F.2.1. Kuyudan sökülemeyecek şekilde
ve kuyu boşluğunda kalıcı olarak
muhafaza edilmelidir.
F.2.3. asgarı durak seviyesinden dikey
olarak 1,10 m yükseklikte olmalıdır.
F.4. hareketli ve katlanabilir
taşınabilen merdivenler (tip 3 -tip4)
a)Ağırlığı 15kg aşmamalıdır.
F.5. merdivenin konumu
a)Basamak ile duvar arası mesafe
asgari 200mm olmalı.
b)Durak girişi ile merdiven arası
mesafe 800mm den fazla olmamalı
c)Durak giriş kenarı ile merdiven
basamak ortası azami 600mm olmalı
Genişliği asgari 280mm
Basamak aralıkları 250mm ve
300mm olmalı

TS EN-81-20 18
EK-F Kuyu Boşluğuna Erişim İçin Taşınabilir Merdiven

TİP 1 Kullanım ve muhafaza gibi


her iki amaç için bir tek konumda
yukarı dik duran sabitlenmiş
merdiven

TİP 2a Kullanım için bir konumu


ve muhafaza için diğer konumu
olan iki konumda yukarı dik duran
sabitlenmiş geri çekilebilir
merdiven

TS EN-81-20 19
EK-F Kuyu Boşluğuna Erişim İçin Taşınabilir Merdiven

TİP 2b Muhafaza konumunda dik


duran ve alt kısmının yatay
kaymasıyla kullanma konumuna el
ile getirilen geri çekilebilir
taşınabilen merdiven

TİP 3a Muhafaza konumunda dik


duran ve eğimli konumlu
kullanıma el ile getirilen taşınabilir
merdiven

TS EN-81-20 20
EK-F Kuyu Boşluğuna Erişim İçin Taşınabilir Merdiven

TİP 3b Muhafaza konumunda


zemininde yatık vaziyette bulunan
taşınabilen merdiven

TİP 4 Kuyu boşluğunda muhafaza


edilen ve bu durumda
konumlandırılan ve durak kapısı
eşiğine asılmış katlanabilir
merdiven

TS EN-81-20 21
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.3. Giriş ve acil durum kapıları –Giriş


kapakları-Muayene kapakları
5.2.3.1.Komşu durak kapısı eşikleri arasındaki
mesafe 11 m’yi geçtiği takdirde, aşağıdaki
şartlardan biri yerine getirilmeli ve bu
kısımlarda aşağıdakiler bulunmalıdır:
a)Ara acil durum kapıları veya
b)Madde 5.4.6.2’de belirtilene karşılık,
her biri acil durum kapılarıyla donatılmış
birbirine komşu (ardışık) kabinler.
5.2.3.2. a)Makina dairelerine ve kuyuya giriş
kapıları, 2,0 m asgari yüksekliğe ve 0,60 m
asgari genişliğe sahip olmalıdır,

Makine dairesine ve kuyuya erişim kapıları (1,8x0,6) yük:2m x gen:0,6m


Kuyudaki acil durum kapıları (1,8x0,35) yük:1,8m x gen:0,5m
Muayene kapakları yük:0,5m x gen:0,5m

TS EN-81-20 22
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.4.UYARILAR

“Asansör Makinası –
Yetkisiz kişilerin tehlikeli girişi
yasaktır”

“Düşme tehlikesi – Kapağı tekrar


kapatın”

Asansör kuyusu – Tehlikeli


“Yetkisiz kişilerin girişi yasaktır”

TS EN-81-20 23
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.5.ASANSÖR KUYUSU
5.2.5.2.2.2. Kuyu içerisinden bir
duvardan veya genişliği 0.15 m’den
daha büyük olan yatay kirişten
herhangi bir yatay çıkıntı ve ayırıcı
kirişler dâhil, Madde 5.4.7.4’e
uygun olarak bir kabin üst
korkuluğu ile giriş engellenmediği
sürece, bir insanın orada ayakta
durması engellenmiş olmalıdır.

TS EN-81-20 24
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.5.2.3.Kısmi Mahfazalı asansör


kuyusu

*durak kapılarının olduğu yerde asgari


3,5m

*diğer kenarlarda asgari 2,5m

*Yatay mesafe asgari 50cm

*Mahfaza duvarları azami 15cm’e


yerleştirilmeli

Hareketli parçaya olan mesafeye göre H


yüksekliği 1,1 m ye kadar düşürülebilir.

TS EN-81-20 25
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

1 –ASANSÖR KUYU DUVARI  Kuyunun tüm yüksekliği boyunca


2-DURAK KAPISI ÖNCÜ PANEL 0,15 m’yi aşmamalıdır
3-KABİN KAPISI ÖNCÜ PANEL  0,5 m yükseklikte açıklık ≤ 0,2 m
İki ardışık durak kapısı arasındaki
birden fazla girinti olmamalı
TS EN-81-20 26
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.5.4.Kuyu altında erişilebilir boşluklar mevcutsa,kuyu zemini en az
5000N/m2 lik yüke göre tasarlanmalı ve karşı ağırlık güvenlik tertibatı
ile donatılmalıdır.

5.2.5.5.Asansör kuyusunda korunma (seperatör)


5.2.5.5.1.Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının hareket güzergahı,
aşağıdakilere uygun olan bir bölme duvarı (paravan) vasıtası ile korunmalıdır:
a)Bu bölme duvarı delikli ise, EN ISO 13857:2008, Madde 4.2.4.1’e uyulmalıdır.
b)Bu bölme duvarı, karşı ağırlığın tam baskısı altındaki tampon/tamponlar
üzerinde oturan karşı ağırlığın en alt noktasından veya dengeleme ağırlığı en alt
konumunda dengeleme ağırlığı en alt noktasından, kuyu boşluğu zemininden
asgari 2,0 m yüksekliğe kadar uzatılabilir.(eski standartta 2,5 m yüksekliğe kadardı)
c)Hiç bir durumda kuyu boşluğundan, bölmenin en alt bölümüne 0,30 m’den
daha fazla mesafe olmamalıdır. Karşı ağırlıkla hareket eden tamponlar için
Madde 5.8.1.1’e bakılmalıdır.
d)Genişlik en az, karşı veya dengeleyici ağırlıklarınkine eşit olmalıdır.
(eski standartta 10 cm daha geniş olmalıdır)
f) Gözle muayene veya dengeleme tertibatı geçişi için delikli olmalı.

TS EN-81-20 27
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

TS EN-81-20 28
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

≥500

KORKULUK ile BİTİŞİK ASANSÖR HAREKETLİ PARÇASI ARASI MESEFE


Mesafe > 50cm ise; Kuyu dibinde 30cm den başlamalı ve en alt durak seviyesi
zemini üstünde 2,5 m olmalıdır
(Kuyu boyunca ara bölme yapmaya gerek yok)
Mesafe < 50cm ise; Ayırıcı bölme kuyu boyunca yapılmalıdır.

TS EN-81-20 29
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.5.6.2.Kabin ve karşı ağırlık,en yüksek konumda bulunduğunda, kılavuz rayların


uzunluğu, en az 0,10m ilave hareketi sağlayacak şekilde olmalıdır.

TS EN-81-20 30
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.5.7.Kabin çatısı üzerindeki sığınma alanları ve üst boşluk açıklıkları
5.2.5.7.1.Karşı ağırlık ile tampon arası mesafeyi belirten bir etiket olmalıdır.

Tip 2 için kabin çatısına temas ettiği alt kenarında tek yönde 0,30 yük ve 0,10 m
genişliğinde bir azalma dahil edilebilir.
TS EN-81-20 31
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.5.7.2.
Asgari mesafeler;
A ve B mesafe > 0,50 m
C mesafe > 0,50 m
D mesafe > 0,30 m
E mesafe > 0,40 m

F: kabin çatısına montajı


yapılmış en yüksek kısım
G: kabin
H: sığınma alanı
X: sığınma alanı yüksekliği
5.2.5.7.4.Kuyu tavanı
en alt kısmı ile piston
başı donanımı en
yüksek parçaları arası
mesafe en az 0,10m
olmalıdır.

TS EN-81-20 32
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.5.8. Kuyu boşluğundaki sığınma alanları ve açıklıkları

Kuyu boşluğunda,
girişten/girişlerden
okunabilir bir işaret,
müsaade edilen
kişilerin sayısını ve
sığınma alan/alanları
için ayrılması
düşünülmüş duruş
tipini (Çizelge 4)
açıkça belirtmelidir.

TS EN-81-20 33
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.5.8.2.kabin en alt konumda olduğunda;
a) Kuyu boşluğu zemini ile kabinin
en kısa parçaları arası mesafe en az
0,50m olmalıdır.
bu mesafe azaltılabilir;
1) bitişik duvara 15cm mesafede
olan dikey kabin kapısı parçaları,etek
sacı parçaları için asgari 10cm
2) Kabin karkası
parçaları,güvenlik tertibatı,kılavuz
patenleri raylardan şekil -6 ya göre
mesafeler azaltılabilir.

b) Kuyu dibine sabitlenen en yüksek


parçalar ile kabinin en alçak parçaları
arasındaki mesafe > 0,30 m

TS EN-81-20 34
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.6.Makina alanları ve Makara daireleri
Ana şalterleri ve aydınlatma anahtarları kolayca tarif edilecek şekilde
etiketlenmelidir.
Ayrıntılı talimatlar bulundurulmalıdır.

5.2.6.3.Makine Dairesinde Makinalar


*Çalışma alanı net yük en az 2,10m
*Hareket için net yükseklik, 1,80 m’den
az olmamalıdır.
Madde 5.2.6.3.2.1’de belirtilen
serbest alanlara geçiş yolları en az 0,50
m genişliğinde olmalıdır.
*Makinanın korumasız dönen parçaları
üzerinde en az 0,30 m net dikey mesafe
bulunmalıdır.
*Sabit merdiven ve korkuluk
*kuyu üzerinde bulunan açıklıklar en az
50 mm yükseklikte koruyucu kafesler

TS EN-81-20 35
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

SERBEST GEÇİŞ
YOLLARI

TS EN-81-20 36
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi

5.2.6.4. Asansör kuyusu


içindeki makinalar
*çalışma alanlarında 2,10 m
net yükseklik
*Kabinin herhangi bir tehlikeli
hareketi, mekanik bir tertibat
ile engellenmelidir. Bu
tertibat elektrik kontrol
tertibatına sahip olmalı
•Acil durum çalışması ve
dinamik deneyler için gerekli
tertibat, Madde 5.2.6.6’ya
uygun olarak kuyunun
dışından bunlar
gerçekleştirilebilecek şekilde
düzenlenmelidir.

TS EN-81-20 37
5.2.Kuyu,Makine Alanları ve makara dairesi
5.2.6.4.3.Kabin içinde veya kabin çatısı üzerinde çalışma alanı
5.2.6.4.4.asansör kuyu boşluğundaki çalışma alanları
*asansör kuyusunun terk
edilebilmesi; (5.2.6.4.3.1)
1)Kabin kapısı üst tertibatı/kapı
tahriki üzerinde en az
0,50x,070m veya net bir açıklık
ile durak kapısından
2)Kabin çatısındaki acil durum
kapağından

*asansör kuyu boşluğunun terk


edilebilmesi; (5.2.6.4.3.1)
1)Durak kapısı seviyesinden
kabin eteğinin en alt seviyesine
kadar en az 0,50m dikey boşluk
2)Kuyu boşluğuna giriş kapısı
yardımıyla

TS EN-81-20 38
5.3.Durak ve Kabin Kapıları
5.3.5.3.Mekanik dayanım

Sarkaç darbe deneyi Uygulanacak kuvvet Dayanım


Kat ve Kabin Kapıları 5 cm2 üzerine 300N <1mm kalıcı
<15mm elastik
Kat ve Kabin Kapıları 100cm2 üzerinde 1000N Güvenliği etkileyen şekil
değişikliği olmamalı
Yumuşak darbeli sarkaç Kalıcı deformasyon
Cam panelli kat ve Kabin 800mm yok>120mm
Kapıları Ağır darbeli sarkaç Çatlama ve kopma yok>2mm
500mm
Yumuşak darbeli sarkaç Kalıcı deformasyon
150mm den daha geniş yan 800mm yok>120mm
çerçeveler Ağır darbeli sarkaç Çatlama ve kopma yok>2mm
500mm
Tüm kapılar ile kilit Yumuşak darbeli sarkaç Kalıcı deformasyon
mandalları 800mm yok>120mm

TS EN-81-20 39
5.3.Durak ve Kabin Kapıları

5.3.9.3.1. Durak kapılarının her


biri kilit açma üçgenine uygun
anahtar yardımıyla dışarıdan
açılabilir olmalıdır.

5.3.15.Kabin Kapısının Açılması


*Kilit açma bölgesinde asansör durursa; kabin ve kat kapılarını açmak;300N dan daha
az bir kuvvetle açmak mümkün olmalıdır.
a)Duraktan; Durak kapısı, acil durum kilit açma anahtarı veya kabin kapısı yardımıyla
kilit açılmış olması ile kilidin açılmış olmasından sonra
b) Kabin içinden.
*Kabin içerisinde bulunan kişi tarafından kabin kapısının açılmasını sınırlandırmak için
bir tertibat, aşağıdaki şekilde sağlanmalıdır:
a) Kabin hareket ettiğinde, kabin kapısı açılması, 50 N daha fazla bir kuvvet
gerektirmeli
b) Kabin Madde 5.3.8.1’de belirtilen bölge dışında iken, kabin kapısını sınırlama
mekanizmasında 1000 N bir kuvvet ile 50 mm den daha fazla açılmamalı
*Kabin kapısı mekanik kilitlemeli ise kabin içerisinden kabin kapısının açılması,
sadece kilit açılma bölgesinde mümkün olmalıdır.

TS EN-81-20 40
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

*Kabin içerisinin net yüksekliği en az 2 m olmalıdır.


•Kabin alanı, kabin tamamlamaları hariç olmak üzere zeminden 1 m
yükseklikteki kabin içi boyutları duvardan duvara ölçülmelidir.
•*Kabinin aşırı yükü kontrol edilmelidir.(5.4.2.1.4)

TS EN-81-20 41
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
Beyan yükü, Kabinin azami Beyan yükü, Kabinin azami
kütle (kg) kullanılabilir alanı(m²) kütle( kg) kullanılabilir alanı (m²)
100 a 0,37 900 2,20
180 b 0,58 975 2,35
225 0,70 1000 2,40
300 0,90 1050 2,50
375 1,10 1125 2,65
400 1,17 1200 2,80
450 1,30 1250 2,90
525 1,45 1275 2,95
600 1,60 1350 3,10
630 1,66 1425 3,25
675 1,75 1500 3,40
750 1,90 1600 3,56
800 2,00 2000 4,20
825 2,05 2500 c 5,00
a 1 kişilik asansör için asgari.
b 2 kişilik asansör için asgari.
c 2500 kg sonrasında, her bir ilave 100 kg için 0,16 m2 eklenir.
Ara yükler için alan, doğrusal enterpolasyonla belirlenir.

TS EN-81-20 42
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
5.4.2.2. Yük taşıma asansörleri

Yük taşıma asansörlerinde Madde


5.4.2.1’in gerekleri, aşağıdaki
şartların birisi ile uygulanmalıdır:
a)Forkliftin ağırlığı beyan yüküne
dahil edilmiştir.
b)Forkliftin ağırlığı aşağıdaki şartlarda
beyan yükünden ayrı dikkate alınır.
1. Forkliftler yük ile taşınmaz.
2./3. Kabin karkası,güvenlik tertibatı
,kılavuz raylar,makine freni,hidrolik
piston,UCM koruma araçları seçimi
beyan yüküne forkliftin ağırlığı ilave
edilerek belirlenmelidir.

TS EN-81-20 43
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

4.Yükleme ve boşaltma nedeniyle kabin


hareket mesafesi, azami seviyeleme
doğruluğunu aştığında, mekanik bir
tertibat, aşağıdakilere uygun olarak
kabinin aşağı hareketlerini
sınırlamalıdır:
i)Seviyeleme doğruluğu 20 mm’yi
aşmamalıdır
ii)Mekanik tertibat, kapılar açılmadan
önce aktif hale getirilmelidir,
iii)Mekanik tertibat, hidrolik asansör
üzerinde aşağı yön vanası açılmış veya
makina freni devreye girmemiş olsa
dahi kabini tutmak için yeterli dayanıma Durakta resimli gösterim
sahip olmalıdır. (pictogram)
iiii)Otomatik seviyeleme hareketi, ve
asansörün normal çalışması mekanik
tertibat aktif değilse Madde 5.11.2’ye
uygun olarak elektrikli güvenlik tertibatı
yardımıyla önlenmiş olmalıdır.

TS EN-81-20 44
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

Çizelge -7 Beyan yükü ve kabin kullanılabilir azami alanı


(hidrolik tahrikli yük taşıma asansörleri

Beyan yükü, Azami kullanılabilir kabin Beyan yükü, kütle ( Azami kullanılabilir kabin
kütle( kg) alanı (m²) kg) alanı(m²)
400 1,68 975 3,52

450 1,84 1000 3,60


525 2,08 1050 3,72
600 2,32 1125 3,90
630 2,42 1200 4,08
675 2,56 1250 4,20
750 2,80 1275 4,26
800 2,96 1350 4,44
825 3,04 1425 4,62
900 3,28 1500 4,80

1600 a) 5,04

a) 1600 kg’dan sonra, her bir 100 kg ilaveye 0,40 m2 eklenmelidir. Ara yükler için, alan
doğrusal enterpolasyonla belirlenir.

TS EN-81-20 45
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
Kabinin Kabinin
İnsan sayısı İnsan sayısı asgari İnsan sayısı asgari
5.4.2.3.1.İnsan sayısı, aşağıda kullanılabili kullanılabilir
verilen daha küçük r alanı (m²) alanı (m²)
değerlerden elde edilmelidir: 1 0,28 1 1,87
1
a)Formülle, beyan yükü/75
2 0,49 1 2,01
sonuca en yakın tam sayıya 3 0,60
2
1 2,15
yuvarlatılarak bulunan, ya da 3
b)Çizelge 8 4 0,79 1 2,29
4
5 0,98 1 2,43
5
Kabinde aşağıda verilenler 6 1,17 1 2,57
6
gösterilmelidir: 7 1,31 1 2,71
7
a) İmalatçının/montajı
8 1,45 1 2,85
gerçekleştirenin ismi, 8
b) Montaj seri numarası, 9 1,59 1 2,99
9
c) İmal yılı, 1 1,73 2 3,13
0 0
d) Asansörün beyan yükü, kg,
e) İnsan sayısı. 20 insandan sonra, her bir insan için 0,115 m ilave edilir.

TS EN-81-20 46
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

5.4.3. Kabin in duvarları,zemini


Camdan yapılmış kabin
ve çatısı duvarları döşeme seviyesinden
Mekanik dyanım; 1,10m ‘den daha alçakta ise
İçten dışa doğru bir noktada 5cm2 döşemeden 0,90m ile 1,10m
lik yuvarlak veya kare bir alana arasında bir yüksekliğe el
300N kuvvet uygulandığında; tutamağı konulmalıdır.
- 1mm den büyük kalıcı biçim Bu tutamak camdan bağımsız
değişikliği olmalıdır.
- 15mm den daha fazla elastik
şekil değişkliği olmamalıdır.
100cm2 lik alana 1000N
uygulandığında;
- 1mm den büyük kalıcı biçim
değişikliği olmamalıdır.
*ayna,dekoratif paneller,çalışma
panelleri hariç
*Camdan yapılmış kabin duvarları
lamine olmalıdır.

TS EN-81-20 47
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
Kabin gövdesinin yapı desteklemesi alev 5.4.5.Kabin etek sacı
almaz malzemeden yapılmalıdır. *en az durak kapısı genişliğinde
--Duvar : C-S2,d1 (EN 13501-1) *en az 75cm yüksekliğinde
--Tavan: C-S2,d0 *5cm2 ye 300N uygulandığında
C sınıfı: 30 s süreyle yüzeyden aleve ve -1mm büyük kalıcı hasar
gerekli görüldüğü durumlarda kenardan -35mm elastik şekil değişikliği
aleve maruz kalma durumlarında aleve olmamalı
maruz bırakıldıktan sonraki 60 s içinde
alev uygulama noktasından düşey olarak
150 mm’den daha fazla yayılmamalıdır.
S2: duman oluşumu
TSP600s ≤ 200 m2
d1: 600s içinde 10sn den fazla damlacık
oluşmamalı
d0: 600s içinde damlacık oluşmamalı
--Zemin :Cff-s2
Cff:20s süreyle 150mm den daha fazla
yayılmamalı
S2: duman oluşumunda sınırlama yok
TS EN-81-20 48
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
5.4.6.Acil durum kapakları ve acil durum kapıları
5.4.6.1.Kabin çatısına, acil durumda kullanılan bir kapağın
monte edildiği yer, (bk. Madde 0.4.2) 0,40 m × 0,50 m net
açıklık boyutlarında olmalıdır. (eski 0,35x0,50 m)
Not— Alan müsaade ettiğinde, 0,50 m x 0,70 cm
boyutlarında bir kapak tercih edilir
5.4.6.2. Artışık bulunan iki kabin arasındaki yatay açıklığın
1 m’yi aşmadığı durumlarda acil durum kapıları
kullanılabilir (bk. Madde 5.2.3.3).
Bu durumda her bir kabin, kurtarılacak insanı kurtarmanın
gerçekleştiği yerin seviyesine getirmeye müsaade eden
bitişik kabin konumunu belirleyen vasıtalarla
donatılmalıdır.
Kurtarma olayında, kabin acil durum kapakları arasındaki
mesafe, taşınabilir/seyyar köprü veya kabin içinde
bütünleşik köprü 0,35 m ‘den daha büyük olduğunda, acil
durum kapılarının açılmasına uygun yeterli açıklıkla birlikte
0,50 m asgari genişliği ve parmaklığa (el tutamağa) sahip
olmalıdır.

TS EN-81-20 49
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
5.4.7.Kabin Çatısı

Belirtilen azami insan sayısına dayanacak mukavemette olmalıdır.


Bununla birlikle, kabin çatısı, kalıcı şekil değiştirmeden 0,30 m x 0,30 m’lik
bir alan üzerine herhangi bir noktada asgari 2000 N’luk bir kuvvete
dayanmalıdır.

Düşme riskini
önleyebildiği
durumlar
-elektrikli asansör

Düşme riskini
önleyebildiği
durumlar
-Hidrolik asansör

TS EN-81-20 50
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

Asgari 100 mm yüksekliğinde bir


korkuluk eteği hariç olmak üzere
korkuluk gerekli değildir

Korkuluk yüksekliğinin yarısında


bir ara çubuk içermelidir.

Asgari 100 mm yüksekliğinde korkuluk


eteği ve asgari 700 mm yüksekliğinde
bir korkuluk gereklidir

Asgari 100 mm yüksekliğinde korkuluk


eteği ve asgari 1100 mm yüksekliğinde
bir korkuluk gereklidir.

TS EN-81-20 51
5.4.Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
5.4.8.Kabin üstü donanımı
-kumanda tertibatı
-stop butonu
-elektrik soketi
5.4.9.Havalandırma kabin alanının en az %1 i kadar 10mm çapında
düz veya yuvarlak havalandırma delikleri olmalıdır.
5.4.10. Aydınlatma (eski 50 lüx)
Kabinin herhangi bir duvarından 100mm den az olamayan bir
noktada zeminden 1m yukarıda 100lux şiddetinde aydınlatma
5.4.10.4. Aşağıda belirtilenlerde 1 h (saat) için en az 5 lüks (lux) bir
ışık şiddeti sağlayabilen otomatik olarak tekrar şarj edebilir acil
durum beslemeli acil durum lambaları bulunmalıdır:
a) Kabinde ve çatısında bulunan her bir alarm başlatma cihazında,
b) Kabin merkezinde zeminin 1 m üstünde, Ölçüm
c) Kabin çatısının merkezinde zeminin 1m üstünde. noktası
Bu aydınlatma, normal aydınlatma beslemesinin arızasında
otomatik bir şekilde devreye girmelidir.
5.4.11.Karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
Çerçeve içine monte edilmiş ve çerçeve içinde güvenli hale
getirilmiş olmalıdır.

TS EN-81-20 52
5.5.Askı Tertibatı ve dengeleme tertibatı ve ilgili koruma tertibatı

*Halat beyan çapları en az 8mm


olmalıdır.
*en az iki adet olmalıdır.
*klemensle bağlanmalıdır

Kasnaklar ile halat çapı


arasındaki oran en az 40
olmalıdır.

*Halat bağlantıları;
-kendinden sıkışan kama tipi
bağlantılar (EN-13411-6/EN 13411-7)
-demir halka ile güvenlik
alınmış gözler (EN-13411-3)
-dövme bağlantılı tespit uçları
(EN-13411-8)

TS EN-81-20 53
5.5.Askı Tertibatı ve dengeleme tertibatı ve ilgili koruma tertibatı

Kasnakların kanallarından halatların çıkmasını engelleyen tertibat;


halatların kasnağa girdiği ve çıktığı yerin yanında bir emniyet
tutucusuna ve makaranın yatay ekseni altında 60°den daha büyük
sarım açısıyla yerleştirilmişse ve toplam sarım açısı 120° den daha
büyükse en az bir ara tutucuya sahip olmalıdır (bk. Şekil 19).

TS EN-81-20 54
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler
a)Serbest düşmeden
b)Aşağı ve yukarı aşırı hızdan
c)Kapılar açık kontrolsüz hareketten
d)Hidrolik asansörlerde durak seviyesinden sürünerek kaymasından

TS EN-81-20 55
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler

5.6.2.Güvenlik Tertibatı
*tercihen kabinin altına konmalı önerisi
kaldırılmıştır.
5.6.2.1.2.1.Kabin güvenlik tertibatı
a) Kaymalı tip olmalı veya
b) Asansörün beyan hızı 0,63 m/s’yi aşmıyorsa anlık
tipten olabilir.

Hidrolik asansörlerde hız regülatörü yardımıyla


devreye girmeyen bağımlı makara (silindir) tipinden
farklı olan anlık tipi ani frenlemeli güvenlik tertibatı,
sadece boru kırılma vanasının devreye girme hızının
veya debi sınırlayıcısının (tek yönlü debi kısıtlayıcısı)
devreye girme azami hızının 0,80 m/s’yi aşmadığı
takdirde kullanılmalıdır.

Güvenlik tertibatı,bir güvenlik bileşeni olarak kabul edilmiştir.

TS EN-81-20 56
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler

5.6.2.1.4.3.Güvenlik tertibatı
serbest kaldıktan sonra
5.6.2.2.Güvenlik
asansörün tekrar hizmete
tertibatının devreye
girmesi için yetkin personelin
girmesi
müdahalesini gerektirmelidir.
-hız regülatörü ile
5.6.2.1.5. Güvenlik tertibatı
-askı tertibatlarının
devrede iken kabin üzerine
kopması nedeni ile-
monte edilmiş elektrik güvenlik
hidrolik
tertibatı olmalıdır.

5.6.2.1.6.Yapımla ilgili şartlar


Yakalama çeneleri veya güvenlik
tertibatı blokları kılavuz paten
olarak kullanılamaz.

TS EN-81-20 57
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler

5.6.2.2.-/1.3./1.4/1.5/1.6/
*Hız regülatörü kasnak çapı ile
halat beyan çapı arasındaki oran
en az 30 olmalıdır.
*hız regülatör halatı,güvenlik
tertibatından kolayca ayrılabilir
olmalıdır.
*Muayene ve bakım için kolayca
erişilebilir olmalı
*Hız regülatörü elektrikli
güvenlik tertibatı ile makinayı
durdurabilmelidir.
*regülatör halatının kopması
veya aşırı uzaması durumunda
elektrikli güvenlik tertibatı ile
motoru durdurmalıdır.

TS EN-81-20 58
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler

5.6.3. Boru kırılma vanası


5.6.4.Debi kısıtlayıcı
*aşağı yöne hareket eden
kabini, beyan hızına 0,3m/s
ilave edilerek bulunan bir
değerde durdurmalıdır.
*kuyu boşluğundan veya
kabin çatısından erişilebilir
olmalıdır.
*makine alanalarında boru
kırılma vanasının devreye
girme debisine erişimine
müsaade eden kuyu dışından
elle çalışan bir tertibat
olmalıdır.

TS EN-81-20 59
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler

5.6.5.Kenetleme Tertibatı
*bir debi kısıtlayıcısı ile
donatılmış asansörler için vd+0,3
m/s
*diğer bütün asansörler için aşağı
yönde beyan hızı vd’nin %115 ine
eşit hızda
Beyan yükü ile yüklü kabin
durdurabilmelidir.
Bir kenetlenme geri çekilmiş
konumda bulunmuyorsa, Madde
5.11.2’deki gereklere uygun bir
elektrikli güvenlik tertibatı kabinin
aşağı yöndeki herhangi bir
hareketini engellemelidir.

TS EN-81-20 60
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler
5.6.6. Yukarı yönde hareket eden kabinin aşırı hızlanmasına karşı
koruma tertibatı

* yukarı yönde hareket eden


kabinin aşırı hızlanması tespit
edilmeli ve kabinin durması
sağlanmalıdır.
5.6.6.2. Makina freninin
kullanılması durumunda otomatik
izleme işlemine, mekanizmanın
düzgün kaldırılması veya indirilmesi
veya frenleme gücünün
doğrulanması dâhil edilebilir. Bir
arıza tespit edildiğinde, asansörün
bir sonraki normal başlatılması
engellenmelidir.
Otomatik izleme, tip incelemesine
Makine daireli sistemlerde
tabidir
hız regülatörü
TS EN-81-20 61
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler
5.6.7.Kontrolsüz kabin hareketine karşı koruma

5.6.7.1.Asansörler, kabinin güvenli


hareketini sağlayan asansör
makinasında veya sürüş kontrol
sisteminde meydana gelen
herhangi bir tek arıza sonucu,
durak kapısı kilitli konumda
olmaması ve kabin kapısı kapalı
konumda olmaması şeklindeki
duraktan uzakta kabinin kontrolsüz
hareketini engelleyecek veya
durduracak tertibatlarla
donatılmalıdır.

Seviyeleme tertibatı, otomatik seviyeleme ve Madde 5.12.1.4’e göre açık kapılarla


ön çalışmaları olmayan ve Madde 5.6.7.3’e ve Madde 5.6.7.4’e uygun durdurma
elemanı makina freni olan asansörlerde, kontrolsüz kabin hareketinin
algılanmasının bulunması gerekli değildir.

TS EN-81-20 62
5.6.Serbest düşmeye,aşırı hıza ,kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin
sürünerek kaymasına karşı tedbirler
5.6.7.5. tertibatlar aşağıdaki şartlarda belirtilen mesafelerde kabini
durdurmalıdır.
a) durdruma mesafesi 1,20
m’yi aşmamalı
b)Durak eşiği ile kabin eteği en
alt bölümü 200mm
aşmamalıdır.
c)Kısmı muhafazalı kuyularda
kabin eşiği ile kabin girişine
karşılık gelen kuyu yüzey
duvarı en alt bölümündeki
mesafe 200mm aşmamalıdır
d) Kabin eşiğinden durak kapısı
üst eşiğine veya durak
eşiğinden kabin kapısı üst
eşiğine kadar olan dikey
mesafe, 1,0 m’den az Bu değerler %100 beyan yüküne kadar elde
olmamalıdır. edilmelidir.
TS EN-81-20 63
5.7.Kılavuz Rayları

*Kılavuz rayları, çekme çelikten


yapılmalı veya sürtünme yüzeyleri
işlenmiş olmalıdır.(5.7.1.2.)
*güvenlik tertibatı içermeyen karşı
ağırlık için metal sacdan yapılmış
olabilir.(5.7.1.3.)
*konsollara ve binaya sabitleme
bağlantıları vidalı olmalı(5.7.1.4.)

Kılavuz ray üzerine etki eden


kuvvetler;
Dikey kuvvetler
1.Frenleme
2.Sabitlenmiş yardımcı parçalar
3.Ray ağırlığı
4.Ray klipsleri itme kuvveti

TS EN-81-20 64
5.8.Tamponlar

5.8.1.1. Asansörler kabin ve


karşı ağırlık seyrinin alt
sınırında tamponlarla
donatılmalıdır.
Kabin ve karşı ağırlık altına
sabitlenmiş tamponlarda kuyu
zemininde 300mm den az
olmayan bir yükseklikle açıkca
belirtilmelidir. *enerji biriktiren tipteki tamponlar
Seperatör 5 cm den yüksek sadece beyan hızı 1m/s i aşmadığı
olmadığı durumlarda engel
durumlarda kullanılır.
gerekli değildir.
Hidrolik asansörlerde *Enerji dağıtan tipteki tamponlar
tamponlar tam bütün beyan hızlarında kullanılabilir
baskılandığında
piston;silindirin zeminine -Kalıcı şekil bozukluğu olmamalıdır.
vurmamalıdır. -asansörün normal çalışması,tamponların
normal konuma dönmesi ile olmalıdır.
-hidrolik seviyesi kontrol edilebilmelidir
TS EN-81-20 65
5.9.Asansör Makinası ve ilgili donanım

5.9.2.3. Acil durum Müdahale


-Kabini durağa getirmek için el gücü,150N
geçmediği durumlarda mekanik tertibat

-Elektrikli vasıtalar
-Elektrik kesintisi durumunda pano beslemesi
için kullanılacak güç kaynağı, herhangi bir yükle
yüklü kabini en yakın durağa getirecek ve 1 saat
süresince bu işlemi gerçekleştirebilecek nitelikte
olmalıdır(madde 5.9.2.3.1.b-1).

-Kabini en yakın durağa getirirken hız, 0,30


m/s’den büyük olmamalıdır(madde 5.9.2.3.1.b2)

-Kabinin, bir kilit açılma bölgesinde olup


olmadığının kontrolü kolaylıkla mümkün
olmalıdır(madde 5.9.2.3.2).

TS EN-81-20 66
5.9.Asansör Makinası ve ilgili donanım

5.9.2.5.4.Statik Elemanlarla Alternatif Veya Doğru Akım


Motorlarının Beslenmesi ve Kumandası: iki bağımsız
kontaktör
Bu standartta, EN 81-1/2+A3 standardında istenilen
yöntemlere ilaveten iki yöntemin daha uygulanabileceği
belirtilmiştir
bir kontaktör ve
c)Madde 5.11.2.3’e uygun olan elektrik devresi. Statik kesme ve
Bu devre güvenlik devresi gereksinimlerini karşılayan bir izleme aygıtı

MOTOR
elektrik devresi olmalıdır. Bu devre bir güvenlik bileşeni
olarak kabul edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.6’nın
gereklerine göre doğrulanmalı Güvenlik
(Bu madde güvenlik devresi içeren elektronik komponent gereklerini
veya programlanabilir elektronik sistemlerin test karşılayan
standartlarını belirtmektedir). elektrik devresi
d)SIL3 gereklerini yerine getiren, EN 61800-5-2:2007 (Hızı
ayarlanabilir elektrikli güç tahrik sistemleri güvenlik Güvenli
kuralları) standartlarına uygun güvenli tork kapatma (STO:
Tork
Safety Torque Off) fonksiyonlu hız kontrol cihazı
kullanılabilir. Bu cihazın donanım arıza toleransı (HFT) en az
Anahtarı
1 olmalıdır.

TS EN-81-20 67
5.10.Elektrik tesisat montajı ve cihazları

5.10.1.2.Elektrik şokuna karşı koruma


Koruma önlemleri, HD 60334-4-41(Alçak
gerilim elektrik tesisleri-bölüm 4-41:
Güvenlik için koruma-Elektrik çarpmasına
karşı koruma)’de belirtilen kurallara uygun
olmalıdır.

Elektrik şoku riskinin çıkmasına neden


olabilen elektrik donanımı bulunduran ve
başka türlü açıkça gösterilmeyen
mahfazalar, IEC 60417-5036 grafik sembolü
ile işaretlenmelidir.

Uyarı işaretleri, kuyu duvarı kapı veya


kapakları üzerinde düzgünce görülmelidir.

TS EN-81-20 68
5.10.Elektrik tesisat montajı ve cihazları

Temel Koruma (doğrudan temasa karşı koruma)(madde 5.10.1.2.2):

Madde 5.10.1.2.1’in gereklerine ilave olarak aşağıdakiler uygulanır:

a)Asansör kuyusunda, makine alanlarında ve makara dairesinde doğrudan


temasa karşı elektrikli donanımdan koruma, en az IP2X koruma sağlayan
mahfazalar vasıtasıyla sağlanmalıdır.

b)Yetkili personeller donanıma erişebildiğinde, doğrudan temasa karşı IP2XD ye


karşılık gelen asgari koruma derecesi uygulanmalıdır.

c)Kurtarma çalışmaları için üzerinde tehlikeli elektrikli parçalar bulunan kuyu


mahfaza duvarı açıldığında, tehlikeli gerilime erişim, IPXXB asgari koruma derecesi
ile engellenmelidir.

Üzerinde tehlikeli elektrik parçaları bulunan diğer kuyu mahfaza duvarı için
EN-50274 (Alçak gerilim anahtarlama ve kontrol düzeni üniteleri-elektrik
çarpmasına karşı koruma-
Tehlikeli gerilimli bölümlere istenmeden yapılan doğrudan temasa uygulanır.

TS EN-81-20 69
5.10.Elektrik tesisat montajı ve cihazları

Tehlikeli
parçalara
Seviye
erişime karşı
korumalı
A Elin arkası
B Parmak
C Alet
D Tel

1.RAKAM Tehlikeli
bölümlere erişmeye karşı
0 (x) Korumasız
1 Elin dışıyla erişime
karşı
koruma
2 Bir parmak ile erişime
karşı koruma
3 Alet ve vida girmemelidir
4 İnce alet ve tel girmemeli

TS EN-81-20 70
5.10.Elektrik tesisat montajı ve cihazları

5.10.1.2.3.İlave Koruma
30 mA’i aşmayan artık çalışma beyan akımı
kapasiteli artık akımdan koruma tertibatı
(RCD) vasıtasıyla ilave koruma, aşağıdakiler
için korunmalıdır:

a)Kabin aydınlatma devresinin anahtarı ve buna


bağlı devreler (madde 5.10.1.1.1.b) ile kuyu
aydınlatması ve buna bağlı devreler(madde
5.10.1.1.1.c) ve

b)Durak kontrolleri için kontrol devreleri ve


göstergeleri ve gerilime sahip güvenlik zincirleri

c)50 V AC ‘den daha yüksek gerilime sahip


asansör kabini üzerindeki devreleri.

TS EN-81-20 71
5.10.Elektrik tesisat montajı ve cihazları

5.10.4.Elektrikli donanımın korunması


*Aşırı ısınmaya karşı her motor korunmalıdır.
Tasarım sıcaklığı aşılırsa kabin içersinde bulunanlar kabini terk
edecek şekilde durakta durmalıdır. Asansörün normal
çalışması sadece yeterli soğumadan sonra olmalıdır.
5.10.5. Ana Şalterler
•Her asansörde,bütün elektrik bulunan kontaktörlerde
elektrik beslemesini kesebilecek bir ana anahtar bulunmalıdır.
Bu anahtar aşağıdaki devre beslemelerini kesmemelidir;
a) Kabin aydınlatması ve havalandırması
b) Kabin çatısı soket çıkışı
c) Makine dairesi aydınlatması ve kuyu içi soketi
d) Kuyu aydınlatmasını

5.10.5.5. Ana anahtar,asansörün besleme bağlantısını


kestiğinde,asansörün herhangi bir otomatik çalışan
hareketi(örneğin bataryayla çalışma) önlenmiş olmalıdır.

TS EN-81-20 72
5.11.Elektrikli güvenlik tertibatları

5.11.1.1.Genel
a)Gerilim yokluğu,
b)Gerilim düşüklüğü,
c)Kontaktörün sürekliliği kaybı,
d)Metal işi veya topraklama ile ilgili yalıtım arızası,
e)Kısa devre veya açık devre, örneğin direnç,
kapasitör, transistor, lamba, vb. gibi bir elektrikli
bileşende değer veya fonksiyon değişikliği,
f)Bir kontaktör veya rölenin hareketli armatürünün
çekmesi veya tamamlanmamış çekmesi,
g)Bir kontaktör veya rölenin hareketli armatürünün
ayrılamaması,
h)Bir kontağın açılmaması,
i)Bir kontağın kapanmaması,
j)Faz tersinimi
Durumlarında asansörün çalışması engellenmelidir.

TS EN-81-20 73
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.1.Normal çalışma kumandası


*Sarı renk,sadece alarm için kullanılmalıdır.
•Kumandaların islevleri açıkça belirtilmelidir.
*kabinin durma doğruluğu +-10mm olmalı
Seviyeleme +-20mm aşmamalı ve bu durum
düzeltilmiş olmalıdır.
5.12.1.2. Kabin yükünün kontorlü
Asansör, kabinin aşırı yüklenmesi durumunda,
otomatik seviyeleme dahil, kabinin normal
harekete geçmesini önleyen bir tertibatla
donatılmalıdır. Hidrolik asansörlerde, bu tertibat
otomatik seviyelemeyi engellememelidir(madde
5.12.1.2.1).
Aşırı yük durumunda;
a)sesli ve görünür bir sinyal
b)Otomatik kapılar açılmalı
c)Elle çalışan kapılar kilitlenmemiş durumda
kalmalı
d)Seviyeleme etkisiz duruma getirilmelidir.

TS EN-81-20 74
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.5.Muayene çalışma kumandası


Muayene ve bakım çalışmasını
kolaylaştırmak için, kolayca çalışılabilen
muayene kumanda istasyonu kalıcı
olarak aşağıdaki yerlerde monte
edilmelidir:

a)Kabin çatısına,

b)Kuyu boşluğuna,

c)Kabini, açık bir muayene kapağı ile


içeriden hareket ettirmek gerekiyorsa;
muayene kapağının yanına(5.2.6.4.3.4)

d)Kabini platformdan hareket


ettirmenin gerekli olduğu durumlarda,
platform üzerinde.(5.2.6.4.5.6)

TS EN-81-20 75
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.5.1.2.Muayene kumanda istasyonu


aşağıdakilerden oluşmalıdır
a) Elektrikli güvenlik tertibatı için gerekleri
yerine getiren bir anahtar (muayene çalışma
anahtarı),
İki konumlu olması gereken bu anahtar,
yanlışlıkla çalışmaya karşı korunmuş olmalıdır.
b)Açıkça gösterilen yön yardımıyla kazara
çalışmaya karşı korunmuş “YUKARI” ve “AŞAĞI”
yönlü basmalı butonlar,
c)Kazara çalışmaya karşı konmuş
“ÇALIŞTIRMA” basmalı butonu,
d)Güvenlik devresine seri bağlı bir durdurma
anahtarı.
Kumanda istasyonu, kabin çatısından kapı
mekanizmalarını kumanda etmesi için kazara
çalışmaya karşı korunmuş özel anahtarlarda
bulundurabilir.

TS EN-81-20 76
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.5.2.Fonksiyonel gerekler
5.12.1.5.2.1.Muayene çalışma anahtarı
Muayene konumunda muayene çalışma anahtarı, aynı anda gerçekleştirilen
fonksiyonlar için aşağıdaki şartları yerine getirmelidir:

a)Normal çalışma kumandaları,

b)Acil durum elektrikli müdahale,

c)Seviyeleme ve otomatik seviyeleme devre dışı bırakılmalıdır.

d) Güçle çalışan kapıların herhangi bir otomatik hareketi engellenmelidir.


Kapı/kapıların güçle çalışan kapanmaları aşağıdakilere bağlı olmalıdır:
1) Kabin hareketi için yön butonuna basılarak çalışmaya veya
2) Kapıların kumanda etme mekanizmaları için kazara çalışmaya karşı
korumalı ilave anahtarlara.

TS EN-81-20 77
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

e)Kabin hızı, 0,63 m/s’yi aşmamalıdır.

f)Kabin çatısı üzerindeki veya kuyu boşluğundaki herhangi bir


ayakta durma alanından dikey yükseklik mesafesi 2,0 m veya daha az
olduğunda kabin hızı 0,3 m/s’yi aşmamalıdır.

g) Normal kabin seyir sınırları aşılmamalıdır, örneğin normal


çalışmada durma konumları aşılmamalıdır.

h)Asansörün çalışması güvenlik tertibatına bağlı olarak kalmalıdır.

i)Birden fazla muayene kumanda istasyonu, “MUAYENE” ye


başlamış ise, muayene kumanda istasyonunda aynı basma butonu aynı
anda basılmadıkça, bunların herhangi birinden kabini hareket ettirmek
mümkün olmamalıdır.

TS EN-81-20 78
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.5.2.2.Asansörün normal çalışmasına geri dönüşü


Asansörün normal çalışmasına geri dönüşü, sadece muayene çalışma
anahtarının/anahtar-larının normale getirilmesiyle gerçekleşmesi mümkün
olmalıdır.

İlave olarak kuyu boşluğundan asansörün normal çalışmasına geri


dönüşü, sadece aşağıdaki şartlarda mümkün olmalıdır:
a)Kuyu boşluğuna erişime müsaade eden durak kapıları, kapatılmalı ve
kilitlenmelidir.
b) Kuyu boşluğunda bulunan tüm durdurma tertibatı devre dışı
bırakılmalıdır.
c)Elektrikli tekrar ilk ayar konumuna getirme (reset) tertibatı aşağıdaki
şekilde kuyu dışında çalıştırıldığında:
1)Kuyu boşluğuna erişime müsaade eden kapının acil durum kilit
açma tertibatıyla birlikte veya
2)Örneğin, kuyu boşluğuna erişime müsaade eden kapının yakın bir
yerinde yerleştirilmiş içeriden bir kilitlenmiş pano gibi sadece yetkili kişiler
için giriş.

TS EN-81-20 79
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.5.2.4.Mauene kumanda istasyonu


Muayene kumanda istasyonunda aşağıdaki bilgiler
bulunmalıdır:

a)Muayene çalışma anahtarı üzerinde veya


yakınında “NORMAL” ve “MUAYENE” kelimeleri,

b)Aşağıdaki çizelgede belirtildiği gibi renkler NOT: ALARM BUTONU


yardımıyla hareket yönü: İSTEĞE BAĞLIDIR

Kumanda Buton Sembol Sembol referansı Sembol


rengi rengi
YUKARI Beyaz Siyah IEC 60417 –5022

AŞAĞI Siyah Beyaz IEC 60417 –5022

ÇALIŞTIRMA Mavi Beyaz IEC 60417 –5023

TS EN-81-20 80
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.8.Durak ve kabin kapısını devre dışı


bırakan (bypas) tertibatı
*Kapı kilitleme kontaklarının bakımı için durak ve
kabin kapısını devre dışı bırakan (bypass) bir
tertibat, kontrol paneli veya acil durum ve deney
panelinde bulunmalıdır.
*Tertibat, kalıcı olarak montajı yapılmış mekanik
hareketli (örneğin kapak,güvenlik kapağı) veya
Madde 5.11.2’ye göre elektrik güvenlik tertibatı
için gereklere uygun olan priz soket
tertibatıyla kontrolsüz kullanıma karşı korumalı bir
anahtar olmalıdır.
*Durak ve kabin kapısını devre dışı bırakma
(bypas) tertibatı, bunların üzerinde veya yakınında
“BYPAS” kelimesi yazılarak tanımlanmalıdır. Buna
ilave olarak, devre dışı bırakılan kontaklar, elektrik
diyagramına göre tanımlayıcılar ile gösterilmiş
olmalıdır..
Devre dışı bırakma tertibatının etkinleştirme durumu açıkça gösterilmelidir.
TS EN-81-20 81
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

Devre dışı bırakma fonksiyonu için aşağıdaki şartlar yerine getirilmelidir.


a)Herhangi bir otomatik güçle çalışan kapıların çalışması dahil normal çalışma
kumandaları, tesirsiz hale getirilmeli,
b)Durak kapılarının, durak kapı kilitlerinin, kabin kapısının/kapılarının ve kabin kapı
kilitlerinin kontaklarının devre dışı bırakılması mümkün olmalı,
c)Kabin kapı/kapılarının ve durak kapılarının aynı anda kontaklarını devre dışı
bırakmak mümkün olmamalı,
d)Müstakil ayrı bir izleme sinyali, kabin kapısını kapatan kontak/kontakların devre
dışı bırakılmasıyla kabin hareketine müsaade etmek için kapalı konumda kabin
kapı/kapılarının bulunduğunu tespit edilmesini sağlamalıdır. Ayrıca kabin kapısını
kapatan kontak/kontaklar ve kabin kapısını kilitleyen kontak/kontakları birleştirilmişse
bu şart uygulanır.
e)El ile kullanılan durak kapılarında, durak kapı kontaklarının ve durak kapı
kilitlerinin aynı anda devre dışı bırakılması mümkün olmamalı,
f)Kabin hareketi, sadece muayene çalışmasında veya acil durum elektrikli
müdahalesinde mümkün olmalı,
g)Kabinde bir ses sinyali ve kabin altında yanıp sönen ışık, hareket sırasında aktif
olmalıdır. Bu sesli uyarının ses seviyesi, kabin altında 1m mesafede asgari 55 dB
olmalıdır

TS EN-81-20 82
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.9.Arızalı kapı kontak devreli asansörün normal


çalışmasının önlenmesi
*Kabin kilit açma bölgesinde iken bütün kapı emniyet
kontaklarının düzgün çalıştığının kontrol edilmeli; eğer
arıza tespit edilmiş ise asansörün normal çalışmasının
önlenmesi gerekmektedir.

Bu tespit yapılırken durak ve kabin kapısı devre dışı


bırakma (bypas) tertibatı bölümünde
bahsedilen(madde 5.12.1.8.3 d), kabin kapısına
yerleştirilen ayrı bir izleme kontağından gelen bilgide
dikkate alınmalıdır.

Kabin kapısının hem kapatma hem de açmasında fiş-


kontak, kilit ve izleme kontağından gelen bilgiler
sırasıyla kontrol edilmelidir. Sırasında açılmayan veya
kapanmayan bir devre varsa asansörün normal
çalışması önlenmelidir.

TS EN-81-20 83
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.1.11.Durdurma tertibatı
a)Asansör kuyu boşluğunda
b)Makara dairesinde
c)Kabin çatısında
d)Muayene kumanda tertibatında
e)Asansör makinasında
(ana anahtar veya 1m içerisinde diğer
durdurma tertibatı yoksa)
f)Deney panelinde
ana anahtar veya 1m içerisinde diğer
durdurma tertibatı yoksa)

* Durdurma tertibatı yakınında “DUR” işareti olmalı


*İki konumlu olmalı
*Kabin içinde kullanılmamalıdır.

TS EN-81-20 84
5.12.Kumandalar-sınır güvenlik kesicileri-öncelikler

5.12.2.Sınır güvenlik kesicileri Çalışması;


a)Halatlı ve Pozitif tahrik için -Motor ve fren devrelerini
hareket seyrinin üst ve alt doğrudan keserek
noktasında
-elektrik güvenlik kontağı ile
b)Hidrolik asansör için sadece
hareket seyrinin üst noktasında 5.12.3.
-Alarm ve çift yönlü
Halat tahrikli asansörlerde;
haberleşme sistemi
a) Kuyunun üstünde ve altında olmalıdır.
kabinle doğrudan veya -seyir mesafesi >30m ise
b) Kabine bağlanmış olan tertibatla acil durum kaynağından
(halat,kayış veya zincirle dolaylı beslenen haberleşme
olarak)(elektriksel denetim sistemi acil durum
olmalıdır) müdahalesinin yapıldığı
yerde tesis edilmelidir.
TS EN-81-20 85
6.Güvenlik gereklerin doğrulanması ve koruma önlemleri

6.1.Teknik uygunluk dosyası


Bu teknik uygunluk dosyası,
oluşturulan parçaların bu
standarda uygun olarak doğru
tasarım ve montajının yapıldığını
tespiti için gerekli bilgiyi
vermelidir.
EK-B

6.2.Tasarım Doğrulanması
Çizelge 18, Madde 5’te belirtilen
güvenlik gerekleri ve/veya
koruma önlemlerinin
doğrulandığı yöntemleri verir.

TS EN-81-20 86
6.Güvenlik gereklerin doğrulanması ve koruma önlemleri

6.3.Asansör Hizmete Alınmadan önce yapılan


muayene ve deneyler
6.3.1.Frenleme
6.3.2.Elektrik Tesisat Montajı
6.3.3.Tahrik yeteneği kontrolü
6.3.4.Kabin Güvenlik Tertibatı
6.3.5Karşı ağırlık veya dengelem ağırlığı güvenlik tertibatı
6.3.6.Kenetleme tertibatı
6.3.7.Tamponlar
6.3.8.Boru kırılma vanası
6.3.9.Debi kısıtlayıcı
6.3.10.Basınç deneyi
6.3.11.Yukarı yönde aşırı hızlanma
6.3.12.Duraklarda ve seviyeleme doğruluğunda kabinin
durdurulması
6.3.13.Kontrolsüz Kabin hareketine karşı koruma
6.3.14.Düşmeye/kesilmeye karşı koruma

TS EN-81-20 87
7.Kullanım için bilgileri

Dökümantasyon, bir kullanma


talimatı el kitabı ve kayıt
defterinden oluşmalıdır.

Kullanma talimatı el
kitabında;
-Normal kullanım bilgileri
-Bakım
-Kontrol ve deneylerle ilgili
bilgiler yer almalıdır.
Kayıt defterinde;
-Temel karakteristlikler
-bakım
-kontrol ve deneyler
-yapısal değişikliker (EK-C)

TS EN-81-20 88

You might also like