DETALYADONG BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 9

I. Layunin
Pagkatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay inaasahang :
A. Nakapagbibigay ng mga halimbawa sa bawat antas ng wika;
B. Natatalakay ang kahalagan sa pagbabago ng ating wika sa kasalukuyan; at
C. Natutukoy ang antas ng wika na ginamit sa pamamagitan ng flashcards.
II. Nilalaman
ANTAS NG WIKA

Pagpapahalaga
1. Ang pagiging dinamiko ng wika ay mahalaga sapagpagkat ito’y palataandaan na ang ating wika ay buhay.
2. Nakabase sa konteksto o sitwasyon ang tamang paggamit sa antas ng wika

III. Pangangailangan
A. Sanggunian

B. Kagamitan
Projector Flashcards
Speaker Bell

C. Website
https://www.youtube.com/watch?v=eWkw6EsA_m8&t=209s (Ang wikang Filipino sa Modernong
Panahon)

IV. Pamamaraan

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral Puna

Pang-araw-araw na Gawain
 Pagdarasal
 Pagbati
 Pagtsetsek ng Atendans
 Pagpupulot ng kalat
 Pagsasaayos sa puwesto ng mga upuan
A. Introduksyon
Pagbabalik-tanaw
Isa nga sa mga katangian ng wika ay ang pagiging
dinamiko nito.

Ano nalalaman ninyo tungkol sa pagiging dinamiko Ang kasingkahulugan ng dinamiko ay

ng wika? nagbabago. Ibig sabihin ang wika ay
nagbabago Ma’am.

Mahusay! Ang ating wika ay tunay na dinamiko dahil

ito’y nagbabago kasabay ng panahon.

Motibasyon
Ano nga ba ang dahilan bakit ang wika natin ay
nagbabago? Upang matulungan tayo na sagutin ang
tanong panoorin natin ang isang video tungkol (Panonood ng video - Ang Wikang Filipino sa
pagiging dinamiko ng ating wika. Isaisip ang tanong Modernong Panahon)
para sa ating talakayan maya-maya.
Ayon sa video na iyong pinanood, ano ang dahilan Dahil ito ay sumasabay sa agos ng panahon
bakit ang wika natin ay nagbabago? Ma’am.

Mahusay! Ngayon, mayroon na tayong mga salita na

hindi natin ginagamit ay mayroong namang mga
nadagrag na mga salita na bago na ginagamit natin
sa pakikipagtalastan.

B. Interaksyon
Sa araw na ito ay ating tatalakayin ang antas ng wika.
Isa ito sa mga manipestasyon kung bakit ang wika
natin ay dinamiko. Dito makikita natin kung ano ang
resulta ng pagiging dinamiko ng ating wika.

Bago natin isa-isahin ang mga antas ng wika. Bigyang Ang kasingkahulugan ng salitang antas ay lebel
depinisyon muna natin ang salitang antas. Ano sa Ma’am.
tingin ninyo ang kasingkahulugan ng salitang antas?

Mahusay! Kapag sinabi nating antas ibig sabihin

mayroong mas mataas at mas mababang lebel.
Ganito rin sa ating paggamit ng wika.

Mayroon tayong dalawang pangunahing antas ng Ang pormal Ma’am.

wika, ito ay ang pormal at impormal. Ano sa tingin
ninyo ang mas mataas na antas ng wika?

Mahusay! Mas mataas ang antas ng pormal na

paggamit ng wika. Dahil ang pormal ay kinikilala at
giangamit ng nakararami.

Isa nga sa mga uri nito ay ang pampanitikan. Ano ang Panitikan Ma’am.
salitang ugat ng salitang pampanitikan?

Ano nga ba ang panitikan? Ito ay mga obra maestra tulad ng maikling
kuwento, tula, nobela at iba pa.

Anong ba ang katangian ng mga salita o Kadasan ang mga salita o mga pangungusap
pangungusap na ang kalimitang mababasa sa mga na ginagamit ay malalalim Ma’am.
panitikan?

Mahusay! Malalalim, matatalinhaga at masining.

Kaya naman ang pampanitikan ang pinakamayaman
na antas ng wika.
Ang salitang marilag ma’am na ang kahulugan
Maaari bang magbigay ng mga salita o pangungusap ay maganda.
na pampanitikan batay sa ating depinisyon?
Ang idyoma na “butas ang bulsa” Ma’am na
nangangahulugang walang pera.

Mahusay! Ang lahat ng inyong binaggit ay

halimbawa ng pampanitikan.
Dumako tayo sa ikalawang antas ng wika sa pormal.
Ito ay ang pambansa.
Batay sa mismong salita saan ito ginagamit? Sa bansa Ma’am.

Tama. Kapag sinabi nating pambansa na antas ng

wika ibig sabihin naiintindihan kahit saang lupalop
ng bansa. Ginagamit din ito sa intelektuwal na
kapaligiran.

Maaari bang magbigay ng mga salita na kabilang sa Paaralan, libro, guro po Ma’am.
pambansang antas ng wika?

Tama ang inyong ibinigay na halimbawa.

Ang impormal ang ikalawang antas ng wika. Ano sa
tingin ninyo ang pinagkaiba ng pormal sa impormal
na antas ng wika?
Mahusay! Ito ay mga salitang karaniwan lamang at
hindi tinatanggap ng nakararami.
Kung ang pormal ay ang pinakaginagamit nang
mas nakararami dahil ito tinatanggap ng lahat.
Sa impormal naman, maaaring hindi ito alam
ng alam at tanggap ng nakararami Ma’am.

Sa impormal mayroon tayong tatlong uri. Una na rito

ay ang panlalawigan.

Sa batay mismo sa salitang panlalawigan, saan ninyo Sa mga lalawigan Ma’am.

ito karaniwang maririnig ang ganitong antas ng
wika?
Iloko, Cebuano, Hiligaynon, Chavacano po at
Tama! Sa mga lalawigan. Sa bawat lalawigan ng marami pang iba Ma’am.
bansa mayroon taong mga diyalekto. Ano-ano nga
ba ang mga diyekto natin sa Pilipinas.

Mahusay! Ang paggamit ng mga diyalekto ay isang

halimbawa ng panlalawigan na antas ng wika.
“Gayyem” Ma’am na nangangahulugang
Maaari bang magbigay ng mga salita o pangungusap kaibigan sa Filipino.
na kabilang sa panlalwigan na antas ng wika?

Mahusay! Dumako tayo sa ikalawa at ito ay ang

kolokyal. Ang wikang Filipino ay likas na mahahaba
ang mga salita. Kaya naman mayroon tayong mga
salita na pinapaikli nang sa gayon ay mas maikli itong
isulat. Maaari bang magbigay ng mga salita na
pinapaikli natin ?
Ewan para sa aywan, pano para sa paano at
Mahusay! Ang lahat ng inyong nabanggit ay mga pista para sa piyesta Ma’am.
salitang kolokyal.
Dahil ito ay nabubuo sa lansangan Ma’am.
Dumako tayo sa pinakamababang antas ng wika. Ito
ay ang balbal. Bakit sa tingin ninyo ito ang
pinakamababang antas ng wika?
Sikyo, yosi, erpat Ma’am.
Maaari bang magbigay ng mga halimbawa ng balbal
na mga salita?

Mahusay! Ang balbal ay ang mga salitang kalye na

umusbong at tinatangkilik na ngayon. Ang mga antas
ng wika na kolokyal at balbal ay isang patunay na
ang ating wika ay dinamiko.
Ating isa-isahin ang mga antas ng wika.
Mayroon tayong dalawang pangunahing antas
ng wika ito ay ang pormal at impormal. Sa
pormal kabilang ditto ang pampanitikan at
pambansa. Sa Impormal naman kabilang ang
panlalawigan, kolokyal at balbal Ma’am.

Mahusay na pagbubuod! Opo Ma’am. Nararapat lamang na magbago

C. Integrasyon ang ating wika dahil mayroon na tayong mga
Sa tingin ninyo, mabuti ba na ating wika ay salita noon na hindi na ginagamit at mayroon
nagbabago? Sino rito ang sumang-ayon? Bakit? tayong mga salita ngayon na dinaragdag natin
upang umakma sa panahon.

Hindi ako sumasang-ayon na ating wika ay

Sino naman dito ang hindi sumasang-ayon? Ano ang
iyong dahilan?
nararapat na mabago dahil marami na tayong
mga salita na hindi alam ang kahulugan dahil
sa hindi na ito nagagamit partikular na sa
pampanitikan na antas ng wika. Nararapat
lamang na gamitin muna natin ito para hindi
ito mamatay.

Mayroon kayong mga punto ang bawat panig.

Sumasang-ayon ako sa inyo. Ang pagbabago na
nagaganap sa ating wika ay mayroong masamang
epekto at magandang epekto. Dahil nga sa
umuusbong an gating wika. Marami na tayong mga
salita na hindi nagagamit at ito ay ating
nakalilimutan lalong-lalo na sa mga salitang
pampanitikan. Ngunit mayroon rin itong magandang
dulot. Nadaragdagan naman ang ating bokabularyo
dahil sa panahon at ang mga salitang ito nga ay ang (Pagbasa)
kolokyal at balbal.

Upang mas maliwanagan tayo sa ating basahin ang Ang pagbabago ng ating wika ay patunay na
winika ni G. Almario kanina sa video. ito ay umuunlad Ma’am.

Ano sa tingin ninyo ang kahulugan nito?

Mahusay! Mainam lamang na ang ating wika ay

magbago upang ito’y hindi mamatay. Ngunit
nararapat din na hindi natin makalimutan ang mga
salita na nagpapayaman sa ating wika.

Ebalwasyon

Ang lahat ay mabibigyan ng flashcards. Ang

flashcards ay may mga letrang A, B, at C. Ating
babasahin ang tanong na nasa harapan. Tukuyin
kung anong antas ng wika ang tinutukoy. Maglabas
din ng ¼ na papel at isulat ninyo rito kung kayo ay
wasto sa bawat numero.

1. Si Ivy ay madalas na nagsusunog ng kilay upang

makapagtapos ng pag-aaral.
A. Balbal B. Kolokyal C. Pampanitikan

2. “Antay” sabi ng binatilyong nagmamadali sa

kaniyang kaibigang paalis.
A. Pambansa B. Panlalwigan C. Kolokyal

3. Langgam ang tawag ng mga Cebuano sa ibon ng

mga Tagalog.
A. Panlalawigan B. Kolokyal C. Pampanitikan

4. Sinasanay ang mga kababaihan noon sa mga

gawaing bahay para sa kanilang bana.
A. Panlalwigan B. Kolokyal C. Pampanitikan

5. “Olats!” bulalas ng Mang Romualdo nang

matalo siya sa sugal.
A. Balbal B. Kolokyal C. Pambansa

6. Ang kaniyang ina ay isang OFW.

A. Pambansa B. Kolokyal C. Pampanitikan
7. Meron ka bang dalang kagamitan para sa
aktibidad?
A. Balbal B. Kolokyal C. Pambansa

8. “Edi Wow!” wika ng kaniyang kaibigan.

A. Pambansa B. Pampanitikan C. Balbal

9. Naninibugho ang anak sa sinapit ng ina.

A. Pampanitikan B. Koloklyal C. Panlalawigan

10. Gumamit siya ng libro para malaman ang sagot.

A. Pampanitikan B. Pambansa C. Kolokyal

V. Kasunduan:
Magbigay ng tatlong halimbawa sa bawat antas ng wika. Ang inyong halimbawa ay nakaporma sa
pangungusap. Isulat ito sa kwaderno.

Inihanda ni :

HAZEL ANN S. NEGRANZA

Guro