‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫‪١‬‬
‫ﮐﺘﺎب‬

‫ﺗﺪوﯾﻦ‪ :‬ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﮐﯿﻮان ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﻨﻬﺎ‬

‫اﺳﺘﺎدﯾﺎر داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬

‫ﻃﺒﻖ داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﮑﺎ‪ ،‬هﯿﭻ ﺗﻌﺮﯾﻒ دﻗﯿﻖ و ﮐﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای اﻧﻮاع ﻧﺸﺮﯾﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺘـﺎب ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﻮﻧﺴﮑﻮ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻏﯿﺮدورهای ﺻﺤﺎﻓﯽﺷﺪه‪ ٢‬ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﺻﻔﺤﺎت‬
‫آن ‪ ۴٩‬ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ را ﮐﺘﺎب ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎرغ از آﻧﭽﻪ در ﺑﺎﻻ ذﮐﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﮐﺘﺎب ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻋﻠﻮم و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺟﺪﯾﺪ را ﻧﻤﯽﺗﻮان در ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ‪ ،‬ﻋﻠـﻮﻣﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﺪﺗﻬﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ از وﺟﻮد ﯾﺎ اﮐﺘﺸﺎف آﻧﻬﺎ ﻣﯽﮔﺬرد در ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ‬
‫ﯾﺎ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﻧﯿﺰ رواج ﺑﺴﯿﺎری ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐـﻪ ﻧﺴـﺨﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ ﺑﺴـﯿﺎری از ﮐﺘﺎﺑﻬـﺎی‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪهﺎ‪ ،‬ﮐﻪ ﮐﻠﮑﺴﯿﻮﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﯾﺎﻓﺘﻪ از ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻬـﺰ‬
‫ً‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪهﺎی ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ از ﻃﺮﯾـﻖ ﺷـﺒﮑﻪ ﺟﻬـﺎﻧﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ ﻧﯿـﺰ ﻗﺎﺑـﻞ دﺳﺘﺮﺳـﯽ و‬
‫اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ اﻓﺮاد ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﮐﺘـﺐ ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز ﺧـﻮد را ﺟﺴـﺘﺠﻮ و در ﺻـﻮرت‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮدن‪ ،‬آن را در ﻣﺤﻞ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﻗﻼم ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪهﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و در ﻗﻔﺴﻪهﺎ ﺟـﺎی‬
‫‪٣‬‬
‫داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮﯾﻘﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐدهﯽ و ﭼﯿﺪﻣﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪای‬
‫ﭘﯿﺮوی ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ردهﺑﻨﺪی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی اﻋﺸـﺎری‬

‫ً‬
‫‪ ١‬ﮐﻠﯿﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺮای ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ ‪.‬اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن درس ﺳﻤﯿﻨﺎر داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‬
‫ﻋﻤﺮان داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان اﺳﺖ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ هﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﺪون اﺧﺬ ﻣﺠﻮز ﻣﮑﺘﻮب از ﺗﻬﯿﻪﮐﻨﻨﺪه ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪Bound non-periodical publication‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Library Classification‬‬
‫دﯾﻮﯾﯽ‪ ١‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﮐﻨﮕﺮه‪ ٢‬از ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ زﻣﯿﻨﻪهﺎ را در‬
‫ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی اﻋﺸﺎری دﯾﻮﯾﯽ‬

‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای در ﺳﺎل ‪ ١٨٧۶‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻠﻮﯾﻞ دﯾﻮﯾﯽ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﺪار آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ‪ ،‬اراﺋﻪ ﺷﺪ و‬
‫ﺗﺎ ﮐﻨﻮن وﯾﺮاﯾﺸﻬﺎی ﻣﺘﻌﺪدی از آن اراﺋﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬آﺧـﺮﯾﻦ وﯾـﺮاﯾﺶ آن‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ ﺑﯿﺴـﺖ و ﺳـﻮﻣﯿﻦ‬
‫وﯾﺮاﯾﺶ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ٢٠١١‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی هﻤﻪ داﻧﺸﻬﺎ را در ﺑـﺮ ﻣﯽﮔﯿـﺮد و آن را‬
‫ﺑﻪ ‪ ١٠‬رده اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول ‪ ١-١‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :١-١‬ده رده اﺻﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی دﯾﻮﯾﯽ‬
‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻧﻤﺎد‬
‫ﻋﻠﻮم راﯾﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و ﮐﻠﯿﺎت‬ ‫‪٠٠٠‬‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ و روانﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫‪١٠٠‬‬
‫ادﯾﺎن‬ ‫‪٢٠٠‬‬
‫ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫‪٣٠٠‬‬
‫زﺑﺎن‬ ‫‪۴٠٠‬‬
‫ﻋﻠﻮم‬ ‫‪۵٠٠‬‬
‫ﻓﻨﺎوری‬ ‫‪۶٠٠‬‬
‫هﻨﺮ‬ ‫‪٧٠٠‬‬
‫ادﺑﯿﺎت‬ ‫‪٨٠٠‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ و ﺟﻐﺮاﻓﻲ‬ ‫‪٩٠٠‬‬

‫هﺮ رده اﺻﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ١٠‬رده ﻓﺮﻋﯽ و هﺮ رده ﻓﺮﻋﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ١٠‬رده ﺟﺰﺋﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ هﺰار ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﺎ اﻋﺪاد ‪ ٠٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٩٩٩‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت رﯾﺰﺗﺮ و ﺧﺎصﺗﺮ ﺑﺎ اﻓـﺰودن اﻋـﺪاد‬
‫اﻋﺸﺎری ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎی اﻋﺪاد ﻓﻮق ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬

‫‪1‬‬
‫)‪Dewey Decimal Classification (DDC‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Library of Congress Classification‬‬
 ‫‪ ۵١٠‬رﯾﺎﺿﯿﺎت‬
‫‪ ۵١۶‬هﻨﺪﺳﻪ‬
‫‪ ۵١۶٫٢‬هﻨﺪﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪﺳﯽ‬
‫‪ ۵١۶٫٢۴‬ﻣﺜﻠﺜﺎت ﻣﺴﻄﺤﻪ‬
‫‪ ۵١۶٫٢۴٢‬ﻣﺜﻠﺜﺎت ﺻﻔﺤﻪای )ﻣﺴﻄﺤﻪ(‬
‫ً‬
‫اﯾﻦ ﻧﻈﺎم ردهﺑﻨﺪی ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪهﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﮐﻮﭼﮏ )ﻣﺜﻞ ﻣﺪارس( ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﮐﻨﮕﺮه‬

‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی‪ ،‬هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ از ﻧﺎﻣﺶ ﭘﯿﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﮐﻨﮕﺮه آﻣﺮﯾﮑﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه و‬
‫در اﻏﻠﺐ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪهﺎی داﻧﺸﮕﺎهﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ آن ﮐﺸﻮر و در ﺑﻌﻀﯽ از ﮐﺸﻮرهﺎی دﯾﮕﺮ دﻧﯿـﺎ ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑـﺮای ﻃﺒﻘﻪﺑﻨـﺪی ﻣﻮﺿـﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟـﺎی ﮐﺪﮔـﺬاری‬
‫ﺷﻤﺎرهای ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﻮﯾﯽ‪ ،‬از ﯾﮏ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺣﺮف ﺑﺰرگ ﻻﺗﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈـﺎم ردهﺑﻨـﺪی‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ‪ ٢١‬رده اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول ‪ ٢-١‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ ٢١ :٢-١‬رده اﺻﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ردهﺑﻨﺪی ﮐﻨﮕﺮه‬

‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻧﻤﺎد‬
‫ﮐﻠﯿﺎت‬ ‫‪A‬‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‪ ،‬روانﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ادﯾﺎن‬ ‫‪B‬‬
‫ﻋﻠﻮم واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ‬ ‫‪C‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن )ﺑﻪ ﺟﺰ آﻣﺮﯾﮑﺎ(‬ ‫‪D‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﻗﺎره آﻣﺮﯾﮑﺎ‬ ‫‪E‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﻗﺎره آﻣﺮﯾﮑﺎ‬ ‫‪F‬‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ‪ ،‬ﻣﺮدمﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ‬ ‫‪G‬‬
‫ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫‪H‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫‪J‬‬
‫ﺣﻘﻮق‬ ‫‪K‬‬
‫آﻣﻮزش‬ ‫‪L‬‬
 ‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬ M
‫هﻨﺮهﺎی زﯾﺒﺎ‬ N
‫زﺑﺎن و ادﺑﯿﺎت‬ P
‫ﻋﻠﻮم‬ Q
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‬ R
‫ﮐﺸﺎورزی‬ S
‫ﻓﻨﺎوری‬ T
‫ﻋﻠﻮم ﻧﻈﺎﻣﯽ‬ U
‫ﻋﻠﻮم درﯾﺎﯾﯽ‬ V
‫ ﮐﺘﺎﺑﺪاری‬،‫ﮐﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﯽ‬ Z

References:
http://www.loc.gov/catdir/cpso/lcco/
http://www.oclc.org/dewey.en.html
www.wikipedia.com