ირან-ოსმალეთის ომები და საქართველო

ოღუზთა თურქული ტომის ბელადმა ოსმანმა (1282-

1326) მცირე სამეფოებად დაშლილი თურ-სელჩუკთა
სახელმწიფოების გაერთიანება დაიწყო.

ოსმალეთი განსაკუთრებით გაძლიერდა სულეიმან

I-ის დროს (1520-1566). მათ გაბატონებას თავიდანვე
მტრულად შეხვდა სეფიანთა ირანი.

ისინი ერთმანეთშ დაუპირისპირდნენ და მათ შორის

ომი 40 წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა
გარკვეულხნიანი შესვენებებით 1514-1555

საბოლოოდ 1555 წლის 29 მაისს ამასიაში დაიდო

ზავი.

ირან-ოსმალეთის ომის განმავლობაში ირანის შაჰი

თამაზი (1541-1554) ოთხჯერ შემოესია საქართველოს
და ააოხრა თბილისი,გორი,ვარძია, ჯავახეთისა და
ქართლის სოფლები.

ამასიის ზავის პირობები არ ცნო ქართლის მეფე

ლუარსაბ I-მა (1527-1556) და ყიზილბაშების
წინააღმდეგ ბრძოლა გააგრძელა.

1556 წელს ქართლში ირანელები შემოიჭრნენ.

ბრძოლა სოფელ გარისთან მოხდა. ქართველებს
სათავეში ედგა ახალგაზრდა უფლისწული სიმონი.

1562 წელს მეფეს ძმამ უღალატა, დავითი შაჰს

ეახლა და მაჰმადიანობა მიიღო და თაუთ-ხანი
უწოდეს და ქვემო ქართლი უბოძეს
1569 წელს ფარცხისის ბრძოლაში სიმონ I
დაატყვევეს და ალამუთის ციხეში გამოკეტეს

1569-1578 წლებში ქართლის მეფედ დაუთ-ხანი

ითვლებოდა

ომი განაახლეს XVI საუკუნის 70 წლებში 1578 წელს

სულთანმა სარდლად ლალა-ფაშა დანიშნა

1578 წელს ოსმალებმა მთლიანად დაიპყრეს სამცხე
და ჩილდირის ტბასთან სასტიკად დაამარცხეს
ირანელები.

კახეთის მეფე ალექსანდრე II-მ (1574-1605)

ოსმალებთან ხელშეკურლება დადო
სართიჭალასთან.

1579 წელს შეიქმნა გურჯისტანის ვილაიეთი

ოსმალეთის წარმატებით შეშინებული ირანის შაჰი

ხუდაბენდე იძულებული გახდა სიმონ I
გაენთავისუფლებინა

1598 წელს სიმონ I-მა ოსმალეთთან ომი განაახლა

და გორის ციხე წაართვა.

1600 წელი ფარცხისის ბრძოლა ოსმალებმა

დაატყვევეს კვლავ სიმონი და სტამბოლში
იედიყულეს ციხესიმაგრეში გამოკეტეს. სიმონი
პატიმრობაში 1611 წელს გარდაიცვალა

შაჰ აბას I (1587-1629)

კავკასიელების გავლენა ჯარში ყულის ჯარი

1603 წელს ოსმალეთს ომი გამოუცხადეს რომელიც
35 წელიწადს გაგრძელდა. შაჰ აბასმა ერევნის ციხე
აიღო. მას მხარი დაუჭირეს კახეთისა და ქართლის
მეფეებმა. 1605 წელი ბრძოლა ურმის ტბასთან

1612 წელს მათ კიდევ ერთხელ გაიყვეს კავკასია.

პირობები ამასიის მსგავსი იყო მარა სამცხე
ამჯერად მთლაიანდ ოსმალებს დარჩათ.

1614-1617 წლებში შაჰ აბასმა 4 ჯერ ილაშქრა.

ირანელებმა მარტო 1614 წელს კახეთიდან 200 000
ქართველი გადაასახლეს.