FAKULTET SPORTA I TJELESNOG ODGOJA

UNIVERZITETA U SARAJEVU

HISTORIJA PLIVANJA

I ciklus ( 240)
PREDMETNI NASTAVNIK:
dr. sci. Edin Mirvić, van. prof.
2020.
HISTORIJSKI RAZVOJ PLIVANJA
 1908 FINA ( Međunarodna amaterska plivačka
organizacija )
 1927. LENA ( Evropska plivačka liga )
 Plivanje je popularna sportska aktivnost. To je
rekreativni, amaterski i profesionalni sport. Čovjek
(plivač) teži zdravom načinu života. U plivanju
učestvuje kompletan organizam uz kontinuirano i
zajedničko djelovanje svih unutrašnjih sistema
 Plivanje datira još od prije par hiljada godina, iako se
tehnike plivanja nisu izvodile u današnjem obliku.
 To dokazuju razni crteži, znakovi i druga naučna
istraživanja.
Plivanje u Antičkom svijetu
 Iz tog perioda u Egiptu ostale su piramide, mumije,
reljefi i hijeroglifi.
 Najstariji podatak o plivanju potiče iz jednog glinenog
pečata iz tzv.“Negada – epohe (kultura gornjeg Egipta-
3400/3200. god.pne.)“.
 Na reljefima i hijeroglifima iz kasnije epohe mogu se
primjetiti, također, plivačke tehnike. One potiču iz
doba VI dinastije (3. milenijum pne.).
 Njemački arheolog Carl Diem našao je crteže plivača
čiji pokreti odgovaraju onim pokretima koji se nalaze u
današnjoj kraul tehnici.
 Isti arheolog je na hijeroglifima koji potiču iz kasnijih
epoha iz cijele ere starog i srednjeg carstva pronašao
značajna otkrića i zabilježio ih u knjizi „Fizička kultura
u drevnom Egiptu“(1925).
 Plivanje u Nilu imalo je i vjerski karakter. Djeca su
veoma rano savladavala plivanje i igrala se na rijeci Nil.
Kćerke faraona su boravkom u vodi i na svježem zraku,
suncu, igrama i kretanju kroz vodu, davale pozitivan
primjer i podsticale i druge na slične aktivnosti.
 Reljef crteža na pećinama
 U staroj Grčkoj plivanje je bilo široko primjenjivano.
Stari Grci su davali veliki značaj sportskoj kulturi i
težili ka savršenstvu od malena pa do starosti.
 U to vrijeme Grci su smatrali da je plivanje sredstvo za
savladavanje vodenih prepreka, kao i vojne vještine.
 U Sparti je bilo zakonom propisano da su svi dužni
naučiti i znati plivati bez obzira na starosnu dob.
 Grcki filozof Platon (427/347. god. p.n.e.) bio je
pobojnik atletike i plivanja. Plivanje je po njegovom
mišljenju bilo veoma korisno provođenje vremena za
osvježenje organizma. Platon je izjavio da je čovjek
neobrazovan ako ne zna čitati, pisati i plivati i kao
takav ne može biti zaposlen u državnoj službi.
Aristotel(384/322. god. p.n.e.)
 Aristotel je bio veliki prijatelj plivanja i preporučivao
ga je svima, a najviše omladini.
 Posebno ga je interesovalo zašto je lakše plivati u
morskoj vodi nego u rijekama i jezerima.
 Sto godina poslije Aristotela fizičar Arhimed je dao
potpuna objašnjenja zašto je brže plivanje u morskoj
vodi u odnosu na slatku vodu.
 Za vrijeme gradnje Rima i u njegovom carstvu plivanje je
bilo od velikog značaja za opću kulturu, pismenost,
sposobnost i odvažnost.
 Vaspitanjem su željeli stvoriti hrabru i disciplinovanu
omladinu, dobre patriote, tako da su ih podvrgavali
najvećim naporima.
 Stari Rimljani su smatrali da neko ko ne zna čitati, pisati i
plivati ne može biti ugledan građanin Rima.
 Test sposobnosti rimskog vojnika je bio u tome da
prepliva rijeku u punoj ratnoj opremi.
 Izgradnjom Rima izgrađena su javna mjesta gdje su se
građani kupali i učili plivati. Npr.Terme Karakala
(izgrađene između 188-217. god.n.e.) gdje je bio samo
plivački bazen dimenzija 56x23m.
 U plivačkom bazenu u Dijoklecijanovim termama
(245-313 g.n.e) dimenzija 100x50m, moglo se kupati u
isto vrijeme oko 3000 kupača.
 Pored toga zna se da su i stari Germani bili dobri
plivači, jer se čak i Cezar, pošto ih nije mogao pokoriti,
žalio da: „Neizmjerno daleko bacaju koplja i odlično
plivaju“.
Plivanje u srednjem vijeku
 Poslije pada rimskog carstva (476. god) i gašenja
antičke kulture započinje tzv. srednji vijek ili doba
feudalizma.
 U ovom periodu se smatralo da je tijelo samo „Tamnica
duše,sredstvo za grijeh i da dušu treba osoboditi od
štetnog dejstva takvog tijela“.
 U školama su kažnjavali učenike koji su upražnjavali
različite igre kao što su hrvanje i plivanje, jer je vladalo
mišljenje da su takve aktivnosti upućivale na surovost i
negativno uticale na odgoj.
 Kao odgovor na smanjenje sportskih aktivnosti javlja se
snažan pokret ,,Humanizma i Renesanse”.
 Pod uticajem tadašnjih naprednih stvaralaca javlja se
pokret odvajanja tijela od duše.
 Izdaje se i prvi udžbenik o plivanju u Auzburgu. Izdao
ga je prof. Vinman, 1538 godine.
 Nedugo poslije formira se prvi plivački menadžment u
Švedskoj (u Upsuli).
 Gradi se i prvi plivački bazen otvorenog tipa u
Auzburgu 1593. godine dimenzija 29x16 m.
Novi vijek
 Nosioci tog razvoja su Žan Žak Ruso Bernar, Guc Muc,
Bazedov i drugi teoretičari. Mnoge svoje teorije
zasnivali su na razvoju plivanja i davali mu veliku
pažnju.
 Godine 1660. organizovano je prvo plivačko takmičenje
na Seni.
 U Parizu je 1785. godine osnovan i prvi plivački klub,
dok se u Rusiji na Nevi u Petrogradu 1827. godine
osniva prva škola plivanja( 1811. godine u Pragu,
1830.godine u Štokholmu ).
Sprava za učenje plivanja na
suhom. Chevalier, Pariz 1835
 Zbog potrebe za bazenima i rada u svim godišnjim
periodima, pravi se prvi pokriveni plivački bazen 1842. g.
u Beču dimenzija, 37 x 9 x 13,3 m.
 Prva zabilježena osoba koja je preplivala kanal La Manš
za 21 h i 59 minuta je jedan francuski vojnik koji je to
uspio 1815. godine.
 Kapetan Mathew Webb je , takođe, preplivao Le Manš
1875. godine sa vremenom 21 h i 44 minuta.
 Prva žena koja je uspjela preplivati kanal kraul
tehnikom je bila Gertrud Ederl preplivavši ga za 14 sati
i 30 min. To joj je pošlo za rukom 1926. godine.
 Na prvim olimpijskim igrama 1896. godine u Atini
(Grčka) bilo je organizovano takmičenje u plivanju
samo za muškarce i to: 100, 500 i 1200 metara.
 Na olimpijskim igrama 1912. godine koje su
organizovane u Štokholmu pojavljuju se prva
takmičenja u plivanju za žene.
 Prvo zvanično svjetsko prvenstvo u plivanju
organizovano je 1973. godine u Beogradu – Jugoslavija.
Takmičenje je realizovano po tadašnjem olimpijskom
programu.
-Jan Borg (Švedska)

-Džoni Vajsmiler

-Ane Borg 33x

-Deni (Davn) Frejzer

-Debi Majer

-Šejn Guld

-Roland Mates

-Mark Špic
9 olim. medalja, 32 svj. rek., 7 zlatnih /Minhen
-Jim Montgomeri

-Kornelija Ender

-Matt Biondi

-Ute Geweniger

-Vladimir Saljnjikov

-Ragnhild Hveger ( 42 rekorda, Danska )

-Marija Šegrt (Evropski šampion u malim bazenima)

-Đurđa Bjedov (2 Olimpijska rekorda)

-Borut Petrić / Darijan

- Ana Boban, Zdenka Gašparac

 ISTORIJSKI RAZVOJ PLIVANJA I PLIVAČKOG
SPORTA U BIVŠOJ (EX) JUGOSLAVIJI

-Stari Sloveni

-1889. Sombor(Somborsko sportsko društvo)

-Zagreb (uz POŠK), Samobor, Karlovac,Sušak,Dalmacija

-1919/1920 Viktorija (na Sušaku) Primorje(Rijeka), Ilirija(Ljubljana),

Split(Gusar, Baluni ...)

-1921.g. Baluni (Jadran)

-1921. Zagreb (PSJ)

-prva plivačka pravila (Bled)

-1924. Pariz (yu reprezentacija)

- 1928. Ju- Česi, Poljska, Austrija, Italija ...

- 1936. Berlin (Yu reprezentacija)

- 1943.

- 1944.

- 1945.

- 1950- 52.

- 1973. 1. Svjetsko prvenstvo u plivanju, vaterpolu,

sinhronom plivanju i skokovima u vodu (Beograd)
 ISTORIJSKI RAZVOJ PLIVANJA
I PLIVAČKOG SPORTA U BiH
➢1902.Bentbaša

➢«Velež» - Mostar

➢«Sava» - Brčko

➢«Galeb» - Lukavac

➢«Sloboda» - Tuzla

➢«Bosna» - Sarajevo

➢«Leotar» - Trebinje

➢«Incel» - Banja Luka

➢«Laktaši»
➢«Lisičići» - (Jablaničko jezero)

➢«Dvorovi» - Bijeljina

➢«Azot» - Goražde (Vitkovići)

➢«Una» - Bihać
HVALA NA PAŽNJI