TPM Guideline

Mentor

Concept Business Excellence Pvt. Ltd.

E-140, Vrundavan Township,
Harni Road, Vadodara – 390 006
www.sixsigmaconcept.com
 TPM Knowledge Book

 TPM  Total Preventive Maintenance  ટોટર પ્રિલે ન્ટીલ ભે ન્ટેનન્વ

 TPM શું છે ?

તે એલી પ્રણારી છે જે રોકોના વળક્તતકયણ દ્વાયા પ્રાન્ટ, વાધનો અને પ્રક્રિમાઓની

અવયકાયકતા ઩ય ધ્માન કેન્દ્ન્િત કયે છે .

 History of TPM

•જા઩ાન ભેનેજભેન્ટ એવોવવમેળન (JMA) પ્રાન્ટ જા઱લણી વવભવતની સ્થા઩ના થઈ

1961

•઩ીએભ એલોર્્ ય વ પ્રદાન કયલા ભાટે ની વવસ્ટભની સ્થા઩ના કયલાભાાં આલી

1964 •શલે તે ટી.઩ી.એભ. એલોડય તયીકે ઓ઱ખામ છે

•પ્રાન્ટ ભેઇન્ટે નન્વ ડી઩ાટય ભેન્ટનુાં વલરીનીકયણ થઈ ને જા઩ાન ઇન્સન્સ્ટટ઱ ૂટ ઓપ પ્રાન્ટ એન્ીનીમવયની સ્થા઩ના
1969 થઈ

•વલય રોકોની વશબાગીતાથી પ્રાન્ટની જા઱લણી (ટોટર પ્રોડકટીલ ભેન્ટે નન્વ) ની પ્રણારી અભરભાાં આલી
1971

•જા઩ાન ઇન્સન્સ્ટટ઱ુટ ઑપ પ્રાન્ટ ભેન્ટે નન્વ (ીઆઈ઩ીએભ) રોંચ કયલાભાાં આવયુાં

1981

 Effect of Poor Maintenance- નફ઱ી જા઱લણીની અવય:

o Poor Plant Efficiency – નફ઱ી પ્રાન્ટ કામયક્ષભતા

o Lousy (Very Bad) Products - ખયાફ પ્રોડત્વ
o Delay Delivery - ક્રડલરલયીભાાં વલરાંફ
o Unsafe Operations - અસુયલક્ષત ઓ઩યે ળન્વ
o Loss of return on capital - મ ૂડી ઩ય લ઱તયની ખોટ
o Excess investment in capital - મ ૂડીભાાં લધાયાનુાં યોકાણ
o Excess Inventory - અવતક્રયતત ઇન્લેન્ટયી
o Poor Employee Morale – કભયચાયીઓનુાં નફળાં ભોયર
o High Cost (Operation, maintenance, etc.) – લધાયે ખચય (ઓ઩યે ળન, ભેન્ટેનન્વ, લગેયે)
o Environmental Issues - ઩માયલયણીમ મુદ્દાઓ
o More customer complaints – ગ્રાશકની લધાયે પક્રયમાદો

1 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n c e p t. c o m
 TPM Knowledge Book
 Goal of TPM - ટી.઩ી.એભ. ન ું રક્ષ્મ:

ઝીયો • બ્રેકડાઉન

ઝીયો • અકસ્ભાત

ઝીયો • ક્રડપેતટ

 16 Losses of TPM
S. N. Types of Loss S. N. Types of Loss
1) Breakdown loss - બ્રેકડાઉન રોવ 9) Management losses – ભેનેજભેન્ટનાાં રોવ
Operating Motion loss - ઓ઩યે ક્રટિંગ
2) Setup loss – વેટઅ઩ રોવ 10)
ભોળન રોવ
Line Organization loss - રાઇન
3) Tool change loss – ટુ ર ચેન્જ રોવ 11)
ઓગેનાઇઝેળન રોવ
Loss due to failure to automate ઓટોભેટ
4) Startup loss – સ્ટાટય અ઩ રોવ 12)
કયલાની વનષ્પ઱તાનો રોવ
Loss due to Adjustment & Measurement
5) Planned maintenance – પ્રાન્ડ ભેન્ટેનન્વ 13) – ભા઩લાનાાં અને એડજસ્ટભેન્ટના કાયણે
થતાાં રોવ
6) Minor Stoppages - ભાઇનોય સ્ટો઩઩ેજ 14) Yield Loss – વમલ્ડ રોવ
7) Reduced Speed - ઘટાડેરી ગવત 15) Energy Loss – એનજી રોવ
8) Scrap & Rework - સ્િે઩ અને યીલકય 16) Die/Tool Loss – ડાઈ/ટુ ર રોવ

 ટી.઩ી.એભ. વ્મક્તિઓના લરણભાું પેયપાય ઩ય ધ્માન કેન્દ્ન્િિ કયે છે

ઓ઩યે ટય ભે ન્ટેનન્વ ઓ઩યે ટય ભે ન્ટેનન્વ

હું ઓ઩યે ટ કરું છું હું જા઱લણી અને અભે જા઱લણી કયીએ છીએ
ઠીક કર છું

઩યું ઩યાગિ પ્રલચાયવયણી ટી.઩ી.એભ. પ્રલચાયવયણી

2 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n c e p t. c o m
 TPM Knowledge Book

 OEE – ઓલયઓર ઈતલી઩ભેન્ટ ઈપેકટીલનેવ

OEE એ તભાયી ઉત્઩ાદન પ્રક્રિમાઓની અવયકાયકતાને વનયીક્ષણ અને સુધાયલાની શ્રેષ્ઠ યીત છે
(દા.ત. ભળીન, ઉત્઩ાદન વેર, એવેમ્ફરી રાઇન્વ)
 OEEની પોર્મ્ર
ુ ા

1) અલેરેફીરીટી (ઉ઩રબ્ધિા) X ઩યપોભુન્વ X તલોલરટી (ગણલત્તા)

o અલેરેફીરીટી = ઓ઩યે ટીંગ ટાઈભ /પ્રાન્ડ પ્રોડતવન ટાઈભ

o ઩યપોભુન્વ = (ટોટર ઩ીવ/ ઓ઩યે ટીંગ ટાઈભ) / આઈડયર યનયે ટ

o તલોલરટી = વાયા ઩ીવ / કુર ઩ીવ

OR
2) Availability X Performance X Quality
o Availability =
(ટોટર અલેરેફર ટાઈભ – ટોટર પ્રાન્ડ ડાઉનટાઈભ) - ટોટર અનપ્રાન્ડ ડાઉનટાઈભ
(ટોટર અલેરેફર ટાઈભ – ટોટર પ્રાન્ડ ડાઉનટાઈભ)
o Performance =
એત્યુર આઉટ઩ુટ
(ટોટર અલેરેફર ટાઈભ – ટોટર પ્રાન્ડ ડાઉનટાઈભ - ટોટર અનપ્રાન્ડ ડાઉનટાઈભ)
વામકર ટાઈભ
o Quality =
ઓકે આઉટ઩ુટ / ટોટર આઉટ઩ુટ

 ટી.઩ી.એભ. પ્રલકાવ કામુક્રભના 12 ઩ગરાું

o Step#1  ભેનજ
ે ભેન્ટ દ્વાયા ટી.઩ી.એભ. ળરૂ કયલાની ઘો઴ણા
o Step#2  ટી.઩ી.એભ. પ્રાયાં લબક વળક્ષણ અને પ્રચાય અલબમાન
o Step#3  ટી.઩ી.એભ. પ્રભોળન ભાટેની કવભટી ફનાલો

o Step#4  મ ૂ઱ભ ૂત ટી.઩ી.એભ. નીવતઓ અને રક્ષ્મોની સ્થા઩ના કયો

o Step#5  ટી.઩ી.એભ. અભરીકયણ ભાસ્ટય પ્રાનની તૈમાયી અને યચના

o Step#6  ટી.઩ી.એભ. નુાં ક્રકક ઑપ

o Step#7  ઉત્઩ાદન ક્ષભતાભાાં સુધાયો

o Step#8  પ્રાયાં લબક વમલસ્થા઩ન (early management)

o Step#9  તલોલરટી ભેન્ટેનન્વ વવસ્ટભ

o Step#10  ઑક્રપવ ટી.઩ી.એભ.

o Step#11  વરાભતી, આયોગ્મ અને ઩માયલયણ
o Step#12  ટી.઩ી.એભ.નુાં વાં઩ ૂણય અભરીકયણ, ટી.઩ી.એભ. સ્તયને ટકાલી યાખવુાં અને સુધાયવુાં

3 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m
 TPM Knowledge Book

 ટી઩ીએભના 8 સ્િુંબો

TPM

વે પટી, શેલ્થ અને એન્વ્મામયભે ન્ટ

ડેલર઩ભેન્ટ ભેનેજભેન્ટ
ઓટોનોભવ ભેન્ટે નન્વ

પ્રળક્ષણ અને િારીભ

તલોલરટી ભેન્ટે નન્વ

ઓફપવ ટી.઩ી.એભ.
પોકસ્ડ ઈર્મરલભેન્ટ

પ્રાન્ડભેન્ટે નન્વ

5 એવ અને ટોટર એર્મપ્રોઈ ઈન્લોરભેન્ટ

 ઓટોનોભવ ભેન્ટેનન્વ (એ. એભ.)

 ઓટોનોભવ ભેન્ટેનન્વ એ પ્રવ ૃવિઓ છે જે દયે ક ઓ઩યે ટય તેનાાં ઩ોતાનાાં ભળીનભાાં કયે છે જેભકે
દૈ વનક વનયીક્ષણ, લુલબ્રકેળન, ઩ાટય ના ક્રયપ્રેવભેન્ટ, યી઩ેય, મુશ્કેરીવનલાયણ, ચોકવાઈની ત઩ાવ,
લગેયે. તેનો શેત ુાં એ છે કે દયે ક ઩ોતાનુ ાં ભળીન વાયી ઩ક્રયક્સ્થવતભાાં જાતે જ યાખે .
 ઑટોનોભવ ભેન્ટેનન્વએ નાના ગ્રુ઩ દ્વાયા કયલાભાાં આલતી પ્રવ ૃવિ છે કે જેભાાં આગરી શયો઱નાાં
ઓ઩યે ટય ઩ણ વાભેર શોમ

 ઓટોનોભવ ભેન્ટેનન્વનાું ઩ગરાું

o Step#0  તૈમાયી
o Step#1  વપાઈ અને વનયીક્ષણ
o Step#2  વભસ્માના સ્રોત અને અગમ્મ (Inaccessible) વલસ્તાયોને દૂ ય કયો
o Step#3  વપાઈ અને લુલબ્રકેળન ધોયણો નક્કી કયો
o Step#4  જનયર વનયીક્ષણ કયો
o Step#5  ઓટોનોભવ વનયીક્ષણ કયો
o Step#6  વલઝલુઅર લકય પ્રેવ ભેનેજભેન્ટ દ્વાયા સ્ટાન્ડડાયઇઝ કયો
o Step#7  ઓટોનોભવ ઈતલી઩ભેન્ટ ભેન્ટેનન્વનુ ાં અભરીકયણ

4 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m
 TPM Knowledge Book

 Step#0  Preparation - તૈમાયી

o એ.એભ. પ્રવ ૃવિને કયલા ભાટે ભોડેર ભળીન અને ટીભ ઩વાંદ કયો
o કભયચાયીઓને ટી.઩ી.એભ. અને તેના પામદા વલળે વળલક્ષત કયો
o કભયચાયીઓને તેઓ જે ભળીન ચરાલે છે તેનાાં વલળે વળલક્ષત કયો એટરે કે
 ઓઈરીંગની ફ્રીતલન્વી
 ભળીનની જા઱લણી ભાટે યોજીંદા વનમવભત ભેન્ટેનન્વની પ્રવ ૃવિઓ
o ભળીનભાાં થઈ ળકતી અવાભાન્મતાઓ અને આ અવાભાન્મતાઓને કેલી યીતે ઓ઱ખલી

o પ્રાયાં લબક વપાઈ પ્રવ ૃવિ ભાટે આલશ્મક વાધનોની વમલસ્થા

o રાર ટેગ અને વપેદ ટેગની વમલસ્થા

 ઓટોનોભવ ભે ન્ટેનન્વ િવ ૃપ્રત્ત ભાટેના વભ્મો કોણ શોઈ ળકે છે

o ઩વાંદ કયે ર ભળીનના ફધી વળફ્ટ્વની ઑ઩યે ટવય

o વભકેવનકર અને ઇરેન્દ્તિકર ભેન્ટેનન્વ ટીભનાાં વભ્મો
o ગુણલિા વનયીક્ષક / સ્ટાપ
o ટુર વેટય
o પીટય અને ટૂર ક્રડઝાઇનના વભ્મો
o અન્મ કોઈ ડી઩ાટય ભેન્ટનાાં વભ્મો કે આ પ્રવ ૃવિભાાં જરૂયી શોમ

 Step#1  િાયું લબક વપાઈ

o વપાઈ િવ ૃપ્રત્તભાું કેલી યીિે આગ઱ લધવ?ું

o ટીભના વભ્મોને ભળીનનાાં જુ દા જુ દા ક્ષેત્રોનુ ાં વલતયણ કયવુાં

o વપાઈ કયલા ભાટે ભળીનનાાં કલય ખોરલા (આખેઆખુ ભળીન ખોરી નાખવુાં નશી)
o પ્રથભ વૌથી દૂ વ઴ત વલસ્તાય વાપ કયો
o ભળીનની ઉ઩ય, નીચે, અંદય, ફશાય તેભજ તેનાાં ઉ઩ેલક્ષત અને છુ઩ામેરા ક્ષેત્રોની
વપાઈ કયલી
o ભળીનના ખાવ બાગોની વલવળષ્ટ કા઱ી રો અને છૂટક અને ઢીરા 'ન્વ અને ફોલ્ટ'ને
ધ્માન ઩ય રો

o સયક્ષા વાલચેિીઓ / ફિળાપ્રનિે ળો

 ભળીનનાાં ક્ષેત્રને ધ્માનભાાં યાખીને મોગ્મ ઩ી.઩ી.ઇ. જેભ કે શેલ્ભેટ, ડસ્ટ ભાસ્ક, વરાભતી
ચશ્ભા, ઇમયપ્રગ્વ, શેન્ડ ગ્રોવવ લગેયેનો ઉ઩મોગ કયો.
 ભોટી ભળીનયી અથલા ટાાંકી લગેયેની વપાઈ ભાટે, દે ખયે ખ શેઠ઱ જોડીભાાં કાભ કયવુાં
 વપાઈ ભાટે ઩ ૂયતી રાઇક્રટિંગ પ્રદાન કયો

5 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m
 TPM Knowledge Book

 ભળીનનાાં ભેન ઩ાલયની સ્લીચ ફાંધ કયલી અને “એ.એભ. કાભગીયી” એવુાં રખાણ મુકવુ.ાં
જો ળક્ય શોમ તો વરાભતી ભાટે લ઩યાતી “રોક-આઉટ ટેગ-આઉટ” ઩દ્ધવતનો ઉ઩મોગ
કયલો
 કોમ્પ્રેસ્ડ એય અને શાઇડ્રોલરક વવસ્ટભના ફધા ઇન઩ુટ લાલ્લ ફાંધ કયો
 પ્રેવયલા઱ા ભળીન/઩ાઈ઩ભાાં થી પ્રેવય યીરીઝ કયવુાં
 ભળીન ચાલુાં શોમ ત્માયે તેનાાં ક્ષેત્રભાાં પ્રલેળ ટા઱લો
 ઊંચાઈએ કાભ કયલા ભાટે મોગ્મ ઩દ્વવતનો ઉ઩મોગ કયો
 ઩ાત઱ા ઩ાઇપ્વ અને કેફર િે ઩ય ઊબા યશીને વપાઈ ના કયલી
 ઉંચાઈ ઩ય કાભ કયલા સ્કેપોલ્્વ, શેન્ડયે ઇર, વરાભતી નેટ અને અન્મ સુયક્ષા
ઉ઩કયણોનો ઉ઩મોગ કયો
 અન્મ રોકો ઉ઩ય ઉબા યશીને કાભ ન કયવુાં
 જો કોઈ લેવર કે પનેવના ખાડાભાાં કાભ કયતાાં શોલ તો ઑક્તવજનનાાં સ્તયની ઩ુન્દ્ષ્ટ કયો
અને કાભ ઩શેરાાં અને દયવભમાન જ્લરનળીર અથલા શાવનકાયક ગેવ ની ત઩ાવ કયો.
શલાના લેન્દ્ન્ટરેટયનો ઩ણ ઉ઩મોગ કયો

 વપાઈ દયવભમાન લ઩યાતા ટૅગ્વના પ્રકાયો

ટેગનો િકાય ઉ઩મોગ

વપેદ ટે ગ • અવાભાન્મતા દુય કયલા ઑ઩યે ટય દ્વાયા ઩ગરાાં
રેલાની પ્રવ ૃવિઓ ભાટે
• િા.િ.: ઢીરા ફોલ્ટ ટાઈટ કયલાાં, ગુભ થમેરાાં
઩ાટય ફદરલા, લુલબ્રકેળન, કલય રગાલલા
લગેયે.

રાર ટે ગ • અવાભાન્મતા દુય કયલા વનષ્ણાતો દ્વાયા ઩ગરાાં

રેલાની પ્રવ ૃવિઓ ભાટે
• િા.િ.: કેફલ્વનુ ાં પયીથી યાઉટીંગ કયવુ,ાં
ઓઈર રીકેજ ફાંધ કયવુ,ાં ભળીનનાાં નકાભાાં
થમેરાાં ઩ાટય ફદરલા, લગેયે.

6 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m
 TPM Knowledge Book

 અવાભાન્મિાના 7 િકાયો

1) Minor flaws – ભાઈનોય ફ્ટરોવ (નાની ભ ૂરો)

2) Unfulfilled basic conditions – મ ૂ઱ભ ૂત ઩ક્રયક્સ્થવત ના જા઱લલી
3) Inaccessible places - અગમ્મ સ્થાનો
4) Contamination sources - દૂ ઴ણ સ્રોતો
5) Quality defect sources - ગુણલિા ખાભી સ્રોતો
6) Unnecessary and Non-urgent Items - લફનજરૂયી અને લફન-તાત્કાલરક લસ્ત ુઓ
7) Unsafe places - અસુયલક્ષત સ્થાનો

1) Minor Flaws - ભાઈનોય ફ્ટરોવ (નાની ભ ૂરો)

Contamination - દૂ ઴ણ ડસ્ટ, ડટય , ઩ાલડય, તેર, ગ્રીવ, યસ્ટ, ઩ેઇન્ટ

Damage - નુકવાન િેક, િળ, ડીપોભેળન, લચવ઩િંગ, ફેન્દ્ન્ડિંગ
Play - પ્રે ળેક્રકિંગ, પોરીંગ આઉટ, ટીરટીન્ગ, એવેન્િીવીટી, ઘવાયો, ડીસ્ટોયળન, કાટ
Slackness - ઢીરાળ ફેલ્ટ, ચેઇન્વ
Abnormal Phenomenon - અવાભાન્મ અલાજ, લધાયે ગયભ થવુ,ાં કાં઩ન, વલલચત્ર ગાંધ, વલકૃવતકયણ,
અવાભાન્મ ઘટના ખોટુાં પ્રેવય અથલા કયન્ટ

Adhesion - વાંરગ્નતા અલયોધ, વખ્તાઈ, બાંગાય, ઩ીર-ઓપ, ખાભી

2) Unfulfilled Basic Conditions - મ ૂ઱ભ ૂત ઩ક્રયક્સ્થવત ના જા઱લલી

Lubrication - લુલબ્રકેળન અ઩માયપ્ત, ગાંદા, અજાણ્મા, અમોગ્મ, રીક્રકિંગ

Lubrication Supply - ગાંદા, ક્ષવતગ્રસ્ત અથલા ખાભીલા઱ા લ્યુલબ્રકન્ટ ઇનરે્વ, ખાભીયુતત
લુલબ્રકેળન વપ્રામ લ્યુલબ્રકન્ટ ઩ાઇપ્વ
Oil level gauges - ઓઇર ડટી, ક્ષવતગ્રસ્ત, રીક્રકિંગ, વાચા સ્તયનો કોઈ વાંકેત ન શોમ એલાાં
રેલર ગેજ
Tightening – ટાઈટનીંગ ઢીરાાં થમેરાાં, નીક઱ી ગમેરાાં, ખોટા આંટા ચડેરા, ફહુ રાાંફા, ન્વ અને
ફોલ્્વ તેભજ કચડામેરા, કટામેરાાં, અમોગ્મ લોળય (લાઈવર), લાાંકા
વલન્ગ નટ

3) Inaccessible places - અગર્મમ સ્થાનો

Cleaning - વપાઇ ભળીન ડીઝાઇન, કલય, રેઆઉટ, ઩ગવથમાાં, જગ્મા
Checking - ચકાવણી ભળીન ડીઝાઇન, કલય, રેઆઉટ, ઩ગવથમાાં, વાધનની ક્સ્થવત અને
અલબગભ, ઑ઩યે ક્રટિંગ યે ન્જ-ક્રડસ્પ્રે
Lubricating - લુલબ્રકેક્રટિંગ લુલબ્રકન્ટ ઇનરેટની જગ્મા, ડીઝાઇન, ઊંચાઇ, ઩ગવથમા, લ્યુલબ્રકન્ટ

7 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m
 TPM Knowledge Book
આઉટરે્વની જગ્મા
Tightening - ટાઈટનીંગ કલય, ડીઝાઇન, રેઆઉટ, જગ્મા
Operation – ઓ઩યે ળન ભળીન રેઆઉટ, લાલ્લની ક્સ્થવત, ક્સ્લચ અને રીલવયના ઩ગવથમા
Adjustment - ગોઠલણ ુ ગેજ લગેયેની
પ્રેવય ગેજ, થભોભીટય, ફ્ટરો ભીટય, ભોઈસ્ચય ગેજ, લેક્યભ
ક્સ્થવત

4) Contamination Sources - દૂ ઴ણ સ્રોિો

Product – પ્રોડતટ રીતવ, ક્સ્઩લ્વ, સ્઩ટ્ય વ, સ્કેટક્રયિંગ, ઓલયફ્ટરો
Raw materials - કાચો ભાર રીતવ, ક્સ્઩લ્વ, સ્઩ટ્ય વ, સ્કેટક્રયિંગ, ઓલયફ્ટરો
Lubricants - લુલબ્રકન્્વ રીક્રકિંગ, ક્સ્઩લ્વ, વેવ઩િંગ ઓઇર, શાઇડ્રોલરક ફ્ટલુઇ્વ, પરુઅર ઓઇર લગેયે.
Gases - ગેવ રીક, કોમ્પ્રેસ્ડ એય, ગેવ, લયા઱, ફાષ્઩ીબલન, એતઝોસ્ટ પરુભ લગેયે.
Liquids – પ્રલાશી ઩દાથય ગયભ કે ઠાંડા ઩ાણીનુ ાં રીકેજ, અડધા પ્રોવેવ થમેરાાં પ્રોડતટ, લેસ્ટ ઩ાણી,
વપ્રામ રાઈનભાાં રીકેજ, લગેયે,
Scrap - સ્િે઩ ફ્ટરેળ, ઩ેકેજજિંગ વાભગ્રી અને ડીપેકટીલ ઉત્઩ાદનો
Others – અન્મ પોકય રીફ્ટટ અથલા રોકો દ્વાયા થતી ગાંદકી, દીલારોની વતયાડ, ત ૂટેરી
ફાયીઓ લગેયેભાાંથી આલતી ગાંદકી

5) Quality Defect Sources - ગણલત્તા ખાભી સ્રોિો

Foreign Matter - ફશાયનો
઩દાથય
Shock – ળોક (આંચકો)
Moisture – બેજ
Gain Size – ગેઇન વાઈઝ
Concentration - વાલધાની
Viscosity – વલસ્કોવીટી
ધ ૂ઱, યસ્ટ, ઩ાલડય, લચપ્વ, બેજ, લામય સ્િેપ્વ, રાકડાના ટુકડાઓ, કાગ઱ના
ટુકડાઓ, ઩ત્થયો લગેયે.
ડ્રોવ઩િંગ, જોન્દ્લ્ટિંગ, અથડાભણ, કાં઩ન લગેયે.
ખ ૂફ ઓછુાં અથલા ખ ૂફ લધાયે , ફુગાલો
સ્િીનોભાાં અવાધાયણતા, કોમ્પ્રેસ્ડ એય, વે઩યે ટય, વેન્િીપરુગર વે઩યે ટય
અ઩માયપ્ત લોવભિંગ, શીક્રટિંગ કાં઩ાઉન્દ્ન્ડિંગ, વભક્તવિંગ, ફાષ્઩ીબલન, સ્ટીયીન્ગ
લગેયે.
અ઩માયપ્ત લોવભિંગ, શીક્રટિંગ કાં઩ાઉન્દ્ન્ડિંગ, વભક્તવિંગ, ફાષ્઩ીબલન, સ્ટીયીન્ગ
લગેયે.

6) Unnecessary and Non-urgent Items - લફનજરૂયી અને લફન-િાત્કાલરક લસ્તઓ

Machinery - ભળીનયી ઩ાં઩, ઩ાંખા, કોમ્પ્રેળવય, કોરભ, ટાાંકીઓ, લગેયે.
Piping Equipments - ઩ાઈપ્વ, શોઝ, ડતટવ, લાલ્લ, ડેમ્઩વય લગેયે.
઩ાઇવ઩િંગ વાધનો
Measuring Instruments - ુ ગેજ, એભીટય લગેયે.
તા઩ભાન, દફાણ ગેજ, લેક્યભ
ભા઩લાનાાં વાધનો

8 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m
 TPM Knowledge Book
Electrical – ઈરેકિીર લામક્રયિંગ, ઩ાઇવ઩િંગ, ઩ાલય રી્વ, ક્સ્લચ, પ્રગ લગેયે.
Jigs & Tools - જજગ્વ અને જનયર ટુલ્વ, કટીંગ ટુલ્વ, ીગ્વ, ભોલ્્વ, ડાઈ, ફ્રેભ, લગેયે.
ટુલ્વ
Spare Parts – સ્઩ેય઩ાટય વ સ્ટેન્ડફામ ઈકવલ઩ભેન્ટ, સ્઩ેવય, કામભી સ્ટોતવ, વશામક વાભગ્રી, લગેયે.
Repairs- યી઩ેય ટે઩, સ્િીંગ, લામય, ભેટર પ્રે્વ લગેયે.

7) Unsafe Places - અસુયલક્ષત સ્થાનો

Floors – બોંમ અવભાનતા, વતયાડ, કાણા, ઉખડી ગમેલ,ુાં ઘવાયો, ર઩વણી વ઩ાટી
Steps – ઩ગવથમાાં ખ ૂફ ઢો઱ાલ, અવનમવભત, ર઩વણુ,ાં ગુભ થમેર શેન્ડયે ર લગેયે.
Lights – રાઈટ ક્રડભ, ઩ોલઝળનની ફશાય, ગાંદા અથલા ત ૂટેરા કલય, વલસ્પોટ પ્ર ૂક્રપિંગ લગેયે
નશીં.
Rotating Machinery – વલસ્થાવ઩ત, ત ૂટેરાાં અથલા ઓઈરલા઱ાાં કલય, કટોકટી યોકલાના
યોટેટીંગ ભળીનયી ઉ઩કયણો ભાટે વરાભત નથી
Lifting Devices – રીપટીંગ લામય, હતુ વ, બ્રેતવ અને િેન અને શોઈસ્ટનાાં અન્મ બાગો લગેયે.
ક્રડલાઈવ
Others – અન્મ ખાવ ઩દાથો, વોરલન્ટ. ઝેયી ગેવ ઇન્સ્યુરક્રે ટિંગ વાભગ્રી, જોખભ લચહ્નો,
યક્ષણાત્ભક ક઩ડાાં લગેયે.

 િાયું લબક વપાઈ ઩છીની િવ ૃપ્રત્તઓ

o ફધા રાગુ ટૅગ્વના અવાભાન્મતાઓની સ ૂલચ તૈમાય કયો અને અવાભાન્મતાઓને દૂ ય કયલા
મોજના નક્કી કયો
o અવાભાન્મતાઓનાાં મ ૂ઱ભ ૂત કાયણો ળોધલાની જરૂય શોમ તો “વશામ-વશામ” એનાલરવવવનો
ઉ઩મોગ કયીને ળોધો
o 5W અને 1H ળીટભાાં ટૅગ્વને દૂ ય કયલા ભાટેની મોજના રખો
o વનમવભત યીતે સ્લ્છતાની જા઱લણી ભાટે અને લધુ અવાભાન્મતાઓને ળોધલા વપાઇ
ળેડલ ૂર ફનાલો
o વનધાયક્રયત રક્ષ્માાંક મોજના અનુવાય અવાભાન્મતા દૂ ય કયલા ભાટેના સુધાયાત્ભક ઩ગરાાં રો
o લન ઩ોઇન્ટ રેળન (ઓ઩ીએર) ફનાલો અને તારીભ વાભગ્રી તયીકે તેનો ઉ઩મોગ કયો
o વાપ કયલાનુ ાં વય઱ ફનાલલા ભાટે કામઝન કયો
o સ્ટે઩ # 1 નુ ાં ઑક્રડટ કયો

9 Co n c e p t B u s i n e s s Ex c e l l e n c e Pv t . L t d . | w w w . s i x s i g m a c o n ce p t. c o m