RESEPTE UIT SARIE xxx WEEK1 4

WEEK 4

VINGERLOSE
Gemmerbier HANDSKOENE
Meng gis met 500 ml louwarm water in ’n Brei dit vinnig-vinnig en #koester
Is daar dan iets wat jou so goed laat voel soos mengbak. Laat staan tot ’n skuimbol vorm jou hande op koue winterdae.
yskoue gemmerbier? Gemmer is boonop baie – sowat 2 uur. Meng suiker en 3 liter water (Patroon op bl. 92)
bevorderlik vir jou metabolisme. tot suiker heeltemal opgelos het. Voeg
Genoeg vir 3,5 liter gismengsel by. Voeg jamaikagemmer en
gemmerwortelstukke by en meng goed. Voeg
1. 1 x 10 g-sakkie kitsgis rosyne by. Gooi gemmerbier in plastiekemmer,
2. 400 g (500 ml) suiker maak toe met kleefplastiek en laat staan oornag.
3. 10 ml jamaikagemmer
4. 1 groot gemmerwortel, geskil en in stukke gesny
Gooi die volgende oggend die gemmerbier deur
’n moeseliendoek in bottels. Gooi rosyne weg.
Breiwerk skitter op die modeloopplanke van die
5. hand vol rosyne Laat bier koud word in yskas en sit voor. > wêreld en pronk stylvol in dekorwinkels.
64 | SARIE KOS Herfs 2017 SARIE.com
Jy kan maar die penne uithaal, want brei is spanspek – en knolgewasse soos
die ding om te doen!
aartappels, wortels en rape het baie
ruimte en groot, diep houers nodig.
Groente wat
Omdat die plante afhanklik is van
SARIE.com in half- of
Julie 2016 | 87
jou om hulle nat te maak en af en toe
spikkelskadu kos te gee, moet jy presies weet wat
sal groei elkeen se behoeftes is. Omdat potte
(tyd benodig in son ’n taamlike klein volume grond in
aangedui)
verhouding tot die oppervlakte het en
van alle kante af verhit word, droog
4-5 uur
die grond baie vinniger uit – strooi
stamboontjies (bush beans)
dus ’n dik deklaag wat sal help dat die
bok choi pak choi
potplante minder water nodig het en
preie radyse seldery
dat die grondtemperatuur nie op ’n
uie wortels
snikhete dag die hoogte in skiet nie.
3-4 uur
blaarslaai bronkors Nietemin beteken dit steeds jy sal in
krulkool (kale) roket die hoogsomer sekere potte twee keer
spinasie spinasiebeet per dag moet natmaak, maar jy moet
(Swiss chard) presies weet watter, want vir ander kan
2-3 uur te veel water letterlik die dood in die
anys dragon grasuie pot beteken!
knoffelgrasuie koljander Omdat potte veral in die somer
lavas (lovage) ment daagliks aandag nodig het, sal jy

JOU
mosterd pietersielie salie iemand moet vra om daarna om te
sitroenkruid tiemie sien as jy met vakansie gaan en dié

y
2 uur

l
persoon ook mooi inlig.

b
GRATIS
g
Oosterse slaaiblare

besi
In droogtegeteisterde gebiede is
groente in potte nie altyd die beste
opsie nie omdat jy potplante altyd
diep moet natmaak (tot die water by
NADELE die dreineringsgate uitloop). Dié water
Foto’s verskaf

Potte is duur en nie alle groente- sal verlore gaan, tensy jy elke pot se
soorte aard daarin nie. Veral groente uitloopwater opvang.
wat wyd uitsprei of rank – byvoorbeeld Jy sal elke seisoen wanneer jy plant

&
komkommers, pampoen, skorsies en of saai die potgrond moet vervang. >

MOOIDINK
GIDS 4
INSPIRASIE VIR JOU TYD BY DIE HUIS

Karamel–pannekoek • Gemmerbier • Groente op jou stoep!

Mooi met boks-goeters • Brei die nuwe terapie • ’n CV wat werk
Blokraaie • Sudoku • André le Roux sê ...
deur HERMAN LENSING foto’s MICHAEL LE GRANGE
• Flitsverhaal
RESEP UIT SARIE JULIE 2017 WEEK 4 2

ARGENTYNSE
KARAMEL-
PANNEKOEK
Gedagtes aan Argentinië laat my altyd
dadelik karamel proe. Tradisioneel sal
jy dulce de leche hier kry, wat gemaak
word van melk wat tot ’n goue
karamel afgekook word.
genoeg vir 12
• 500 ml melk
• 3 eiers
• 280 g (500 ml) koekmeel
• 100 g (125 ml) strooisuiker
• 10 ml fyn kaneel
• sonneblomolie vir braai
• 250 ml sjokoladeneutsmeer
(Nutella)
Plaas melk, eiers, koekmeel, strooisuiker
en kaneel in groot bak en meng met
draadklitser tot gladde beslag. Laat rus in
yskas vir 1 uur. Terwyl beslag rus, maak
solank die sous. Bring kondensmelk en
melk tot kookpunt en roer oor lae hitte
tot gladde sous. Verhit kleefvrye pan
van 25 cm in deursnee tot warm. Doop
kombuispapier in olie en vee vinnig oor
bodem van warm pan. Gooi ’n bietjie
beslag in pan en beweeg stadig in die
rondte tot hele bodem bedek is – probeer
pannekoek so dun moontlik maak. Braai
’n paar sekondes en keer pannekoek
om. Braai nog ’n paar sekondes tot
gaar. Keer pannekoek uit op houtbord.
Smeer eetlepel vol sjokoladeneutsmeer
oor pannekoek met lepel se agterkant.
Vou twee buitekante van pannekoek na
binne en rol pannekoek stewig op soos
’n sigaar. Herhaal met res van beslag tot
alles op is. Stapel pannekoek-rolletjies
op opdienbord en gooi karamelsous oor.
Sit voor.

SOUS
• 1 x 360 g-blik
karamelkondensmelk
• 100 ml melk

96 |VIR 2017 OMSARIE.com

’N VIDEO
Julie TE SIEN HOE HERMAN HIERDIE HEERLIKE KARAMEL-PANNEKOEK BAK BESOEK SARIE.COM

deur HERMAN LENSING foto DONNA LEWIS

RESEP UIT SARIE KOS HERFS 2017 WEEK 4 3

GGeem
mmmerberiebir er
G emmerbier
Meng gis
Meng met
gis 500 ml louwarm
met 500 ml louwarm water
waterinin ’n
’n
Is daar dan ietsIswat
daarjou
danso goed
iets laat
wat jou sovoel
goedsoos
laat voel soos mengbak. Laat Laat
mengbak. staan tottot
staan ’n skuimbol
’n skuimbolvorm vorm
yskoue gemmerbier?
yskoue gemmerbier? Gemmer isbaie
Gemmer is boonop boonop baie – sowat– sowat
2 uur.2 Meng
uur. Meng suiker
suiker enen 3 3liter
literwater
water
bevorderlik virbevorderlik vir jou metabolisme.
jou metabolisme. tot suiker heeltemal opgelos
tot suiker heeltemal opgelos het. Voeg het. Voeg
Genoeg vir 3,5 liter gismengsel by. Voeg jamaikagemmer en
Genoeg vir 3,5 liter gismengsel by. Voeg jamaikagemmer en
gemmerwortelstukke by en meng goed. Voeg
1. 1 x 10 g-sakkie kitsgis gemmerwortelstukke by en meng
rosyne by. Gooi gemmerbier goed. Voeg
in plastiekemmer,
1. 1 x 10 g-sakkie kitsgis
2. 400 g (500 ml) suiker rosynemaak
by. Gooi gemmerbier
toe met kleefplastiekinenplastiekemmer,
laat staan oornag.
2. 400 g (500 3.ml)10 suiker
ml jamaikagemmer maak toe
Gooimet kleefplastiek
die volgende oggend endie
laat staan oornag.
gemmerbier deur
4. 1 groot gemmerwortel, geskil en in stukke gesny
3. 10 ml jamaikagemmer ’n moeseliendoek in bottels.
Gooi die volgende oggend die Gooi rosyne weg.
gemmerbier deur
5. hand vol rosyne Laat bier koud word in yskas en sit voor. >
4. 1 groot gemmerwortel, geskil en in stukke gesny ’n moeseliendoek in bottels. Gooi rosyne weg.
5. hand vol rosyne Laat bier koud word in yskas en sit voor. >
64 | SA RI E KOS Herfs 2017 SARIE.com

64 | SARIE KOS Herfs 2017 SARIE.com

deur HERMAN LENSING foto DONNA LEWIS

ARTIKEL SAAMGESTEL UIT VORIGE UITGAWES VAN SARIE WEEK 4 4

Uit daai boks! Jy’t nou ál jou kaste reggepak

en weggegooi waar jy kon.
Maar die goedjies in daai boks
kon jy net nie van ontslae
raak nie. Maak nou só, sê ons

MAAK GROETEKAARTJIES
Haal daai veertjies, klein skulpe of prentje wat
jy al lank bêre en maak besonderse kaartjies
daarvan. Plak vere en prente met ’n gomstiffie
vas, maar skulpe met kontakgom. So spaar jy
ook sommer ’n paar rand.

HANG DIT OP
Gebruik ’n mooi lint om jou vertrek
te verfraai. Ryg dit deur ’n tak om
die natuur in te bring of hang ’n
mooi ornament of ’n fyn teekoppie
daaraan op.

deur ANITA ROSSOUW & LOUNETTE FOURIE foto’s RYNO

ARTIKEL SAAMGESTEL UIT VORIGE UITGAWES VAN SARIE WEEK 4 5

OORSKIET BREIDRAAD
Volg die maklike hekelpatroon en versier ’n
tafeldoek, romp of kussings met die motiewe.

Hekel die blommetjies só:

Neem Pingouin-hekelgare-nr. 5, ’n
2 mm-hekelpen en hekel 6 kettingsteke (ks)
en maak ’n lus. Hekel 1 dubbelslagsteek (dsl)
en 2 ks 10 keer in lus. Volgende rondte: Hekel
1 kortbeen, 3 dsl en 1 kortbeen oor elke 2 ks.
Werk vas op die tafeldoek se rand.

’N MEMENTO-AANSTEEKBORD
As jy ’n koevert vol sentimentele goed
het soos ’n ou foto van jou geliefde broer,
’n spesiale groetekaartjie, optelgoed of
sommer net ’n mooi prent. Maak dan so
’n nostalgiese memento-aansteekbord.
As jy nie ’n ou raam het nie, trek ’n
langwerpige stuk karton oor met lap of
papier en plak dit met ’n gomstiffie vas.

deur ANITA ROSSOUW & LOUNETTE FOURIE foto’s RYNO

 ARTIKEL UIT SARIE JULIE 2016 WEEK 4 6
HIEROOR PRAAT ONS

HIEROOR PRAAT ONS

’n Potverwamer gebrei deur ons eie Herman Lensing

’n Potverwamer gebrei deur ons eie Herman Lensing

Images,
Images/Getty
Images/Getty Lewis, Lewis,
DonnaDonna
Images,
Photo Photo
JohnerJohner

DIE NUWE JOGA!

Deiner/SDR
Wilke, Wilke,

DIE NUWETERAPIE
DIE NUWE JOGA!
Deiner/SDR
Johan Johan
Simon Simon
Greatstock/Living4Media,

Almal is aan’t brei. Bekend en onbekend,

Loopplankfoto’s

oud en jonk, manlik

brei.en vrouliken . . onbekend,
. Daar is iets
Greatstock/Living4Media,

Almal is aan’t Bekend

Loopplankfoto’s

oud Nou brei manlik

verslawends
en jonk, almal! Jonk,
aan daardie minder
ritmiese
en vroulik . . . jonk,
geklik
Daar is van
iets
penne.bekend,
Boonop onbekend,
is breidrag selfs
nou ’n
verslawends aan daardie ritmiese geklik van paar
hoogmode op
iStockphoto

manne
penne. Boonopwys is
hul vaardigheid.
internasionale
breidrag loopplanke Daar’s
nou hoogmode op
iets terapeuties en kalmerend aan die
Foto’s Foto’s
iStockphoto

internasionale loopplanke
DEUR MARGUERITE VAN WYK

ritmiese geklik van breipenne

DEUR MARGUERITE VAN WYK
SARIE.com Julie 2016 | 55

SARIE.com Julie 2016 | 55

deur MARGUERITE VAN WYK foto’s GREATSTOCK, JOHAN WILKE, DONNA LEWIS, ISTOCKPHOTOS
ARTIKEL UIT SARIE JULIE 2016
M
HIEROOR PRAAT ONS
adonna,
Ashton
Kutcher,
Sarah Jessica Parker, Julia Roberts, Kate
Middleton en Kiefer Sutherland . . .
Wat het hierdie celebs gemeen?
Wol en breipenne.
Soos Madonna al gesê het: “Een trui
kan veertien reënwoude red.” Sy brei
glo om aardverwarming te vermy. Want
hoe warmer jy aantrek, hoe minder
elektrisiteit het jy nodig om jou huis
te verhit!
In Hollywood is besoeke aan “brei-
salonne” nou soms die nuwe alternatief
vir sake-etes. Daar, tussen die wol, al
breiende, word dinge bepraat en ge-
brainstorm. Madonna is byvoorbeeld al
by een van dié salonne opgemerk waar
sy seegroen sybokhaarwol gaan soek
het, aldus www.gossipguy.co.za.
Ook in Suid-Afrika omarm glans-
persoonlikhede die brei-gier. Verhoog-
aktrise Tinarie van Wyk-Loots en
die sepiesterre Therese Benade en
Karin van der Laag het al in die pers
laat val dit laat hulle ontspan. Ook
bekende Suid-Afrikaanse mans soos
radiopersoonlikheid Gareth Cliff
en sanger Johnny Clegg het lustig
saamgebrei vir die liefdadigheids-
beweging 67 komberse vir Nelson
Mandela-dag (18 Julie), nou ’n jaar-
likse instelling.
Breiwerk is deesdae oral – op die
loopplank skitter ontwerpers soos
Fendi, Armani, Kenzo en Max Mara
se praguitrustings. “Breidrag is
’n reuse-modeneiging dié winter.
Van gebreide rompe tot hoede en
handskoene. Wat is mooier as ’n lang
gebreide rok, afgerond met stewels?
En bonkig gebreide truie is inderdaad
net so sjiek soos ’n groot baadjie of
woljas,” beaam Amelia-May Woudstra,
SA kommunikasiebestuurder van die
internasionale handelsmerk H&M.
Breiwerk is vir seker veelsydig.
Steek vir steek versier ons ook die
huis met gebreide lampskerms,
kussingoortreksels en mooi komberse.
Kyk op visuele sosiale netwerke soos
56 | Julie 2016 SARIE.com
Instagram en Pinterest as jy wil sien
hóé groot brei is. Luister na die vele
podcasts (potgooie) op die internet,
of word geïnspireer deur internet-
aanhalings soos: “In the rhythm of the
needles there is music for the soul” en
“Knitting is not addictive – until the
next row”.
SARIE-lesers is ook ywerig met
die breipenne. In 2015 was ’n artikel
met twaalf gratis breipatrone op
SARIE.com die gewildste “storie”
naas Karlien van Jaarsveld se destydse
Borsspelde
nuwe musiekvideo, Hartjie, met 35 976
bladindrukke teenoor Karlien se 40 228.
Stephen Medcalf, bemarkings-
bestuurder van die plaaslike breidraad-
maatskappy Elle Yarns, vertel dié
maatskappy se verkope het in 2015 met
sowat 11% gegroei. “Baie mense brei
vir liefdadigheid. En al hoe meer jonger
mense raak betrokke,” sê hy.
Vir kinders is dit prettig en kreatief.
In die internasionaal bekende Waldorf-
skole, wat veral kreatiwiteit stimuleer
en fokus op die ontwikkeling van die
individu, is handwerk soos brei en
weef reeds sedert 1919 deel van die
deur MARGUERITE VAN WYK foto RYNO
WEEK 4 7
onderrigplan. Leerders word geleer om
te brei voordat hulle leer lees. Navorsing
wys dit help hulle patrone raaksien en
bevorder konsentrasie en selfvertroue.
“Kinders moet ander afleiding as
skoolwerk kry om hul totale menswees
te ontwikkel. Sport, kuns of breiwerk is
ideaal,” meen Marelise Botha, opvoed-
kundige sielkundige van Kaapstad.
Niemand weet presies hoe oud
hierdie handwerkkunsvorm is nie.
Volgens facts.randomhistory.com
was die eerste breiers nomadiese
woestynbewoners in Noord-Afrika.
’n Paar katoensokkies uit die eerste
millennium, meer as ’n duisend jaar ná
Christus, is bv. in Egipte gevind.
En aanvanklik het net mans glo
gebrei. Tekens van Middeleeuse
breiwerk – soos uit die 14de eeu – is
in argeologiese uitgrawings in Europese
stede soos Londen, Oslo, Amsterdam
en Lübeck gevind. Teen die tyd van die
Franse Revolusie (1789 tot 1799) het
vroue al doodluiters langs die valbyl
gesit en brei terwyl slagoffers onthoof is.
Een van die bobaasbreiers in die
Victoriaanse tyd (1837 tot 1901) was
koningin Victoria. Maar dis eers in die
1920’s dat breidrag ’n groot mode-item
geword het – daar was selfs gebreide
dasse vir mans. Coco Chanel was ook
dol op gebreide modes.
Soos breimasjiene meer gesofisti-
keerd geraak het, het mense al hoe
minder gebrei. Maar in die 21ste eeu is
’n liefde vir handwerk herontdek. En
die ontploffing in breiwerk kan vandag
skaars gestuit word.
“Daarmee saam wil mense terugkeer
na ’n meer aardse manier van leef, met
die gebruik van natuurlike dier- en
plantvesel. Hulle brei graag met die wol
van alpakkas, merino’s en angorabokke,
asook katoen,” sê SARIE se dekor-
redakteurs, Lounette Fourie en Anita
Rossouw, wat verantwoordelik is vir ons
brei-artikel in dié uitgawe .(sien bl. 86).
Daar is iets vir elke vaardigheidsvlak
Foto Ryno
– baie jongmense brei veral makliker
goed soos handskoene sonder vingers,
kopbande en serpe, terwyl vaardige
ARTIKEL UIT SARIE JULIE 2016
breiers weer die meer ingewikkelde
patrone op die loopplanke naboots,
soos knoopwerk en truie met kabels.
Ook die sg. Aran-patrone wat weer
hoogmode is, vertel Lounette-hulle.
Hulle reken daar is verskeie redes vir
die brei-manie. “Dit is ’n teenvoeter vir
massavervaardigde produkte. Mense
het ’n behoefte aan handvervaardigde
dinge omdat dit ons konnekteer met
iets tasbaars. Dis goedkoop en boonop
toeganklik vir almal, aangevuur deur die
web. Dink aan gratis patrone, breiblogs
en virtuele breigemeenskappe. Die
internasionale web-breigemeenskap
Ravelry.com spog sedert 2013 met
sowat 3 miljoen lede wêreldwyd.”
Meditasie is ’n gonswoord wat met
dié handwerk verbind word. Navorsing
deur Harvard wys dat brei – net soos
die herhaling van ’n woord, frase of
gebed – jou laat ontspan. Ander studies
wys dit stel die goedvoel-hormoon
dopamien vry – net soos gebeur tydens
eet en seks. Geen wonder 38 miljoen
Amerikaners is breiers nie!
In ons gejaagde digitale era help
dit ook om die brein van tegnologie
te detoks. En terapeute span dit in
psigoterapie in om selfvertroue en
eiewaarde by pasiënte te verbeter –
eerstens omdat dit vervullend is om iets
te maak, maar ook om iets aan iemand
te kan gee.
Die hartebreker Ryan Gosling, wat
in April die tweede keer pa geword en
op stel van die fliek Lars and the Real
Girl geleer brei het, het dít beaam in ’n
onderhoud met die tydskrif GQ. Hy het
gesê sy perfekte dag sal breiwerk insluit
– “want jy kry bevrediging en kan ook
vir iemand ’n mooi present maak, soos
’n serp wat snaaks lyk”.
Jan de Lange, politieke beriggewer by
die Sondagkoerant Rapport, het ook al
sy hand aan breiwerk (’n serp) gewaag.
“Dis ontspannend en neem jou weg van
die daaglikse frustrasies, maar jy kan
ook die ‘oomblik’ geniet en selfs met jou
geliefde gesels,” vertel hy.
Dit is nou maar eenmaal ook so dat
brei mense saamvoeg. Dink aan al die
WEEK 4 8
Het jy geweet?
Die eerste breimasjien is in 1589 in Engeland ontwerp,
deur William Lee.
Breinaalde is aanvanklik uit been, ivoor of
skildpaddop vervaardig.
Guerrilla-breiwerk, ook bekend as yarn bombing, is
’n soort brei-aktivisme. In Brittanje is die Wool Against
Weapons-veldtog begin om te betoog teen twee Britse
vervaardigers van kernwapens. ’n Pienk serp van 7 myl
(11,2 km), gebrei deur duisende lede wêreldwyd, is op
9 Augustus verlede jaar – die 69ste herdenking van die
atoombomontploffing in Nagasaki, Japan – in Berkshire,
Engeland, uitgerol.
breigroepe – in die kuberruim sowel as Die ironie is dat breiwerk self
in die werklike lewe. ’n Breiklub gee ’n verslawend is – maar terselfdertyd help
gevoel van behoort, meen Marelise. om verslawing te beheer. So is daar
Selfs tronkbewoners brei hul sorge byvoorbeeld die Knit to Quit Group vir
weg. Die Amerikaner Lynn Zwerling rokers in Australië.
het die hulporganisasie Knitting Een van die stigterslede van die
Behind Bars by ’n tronk in Maryland Rolling Stone-tydskrif, Susan Gordon
begin om mense te leer om doelwitte Lydon, is waarskynlik die bekendste
te vervul, projekte af te handel en om verslaafde wat danksy breiwerk
iets vir iemand te gee. haar heroïen-
Lynn glo breiwerk afhanklikheid kon
kan gevangenes Net soos die stuit. Sy het voor haar
hiermee help. Die herhaling van dood in 2005 twee
gevangenes het onder boeke geskryf, The
meer troospoppe vir ’n woord, frase Knitting Sutra: Craft
getraumatiseerde of gebed, as a Spiritual Practice
kinders en kepse vir en Knitting Heaven
hulself en hul gesinne laat brei jou and Earth: Healing
gebrei. Almal was ontspan the Heart with Craft
aanvanklik skepties (albei uitgegee deur
Harvard-navorsing
oor die projek – maar Potter Craft).
die organisasie bestaan “Die lekkerte van
steeds en groei. brei is die uitwerking wat dit op jou
As jy sukkel met afhanklikheid (veral het. Die geluid van die penne is soos
rook en alkohol), is brei ook een van die tik-tok van ’n staanhorlosie of die
die maniere om dit te probeer besweer, geklik van kommerkrale,” sê Brandon
sê Marelise. “Dit is goedkoop, jy kan Mably, ’n Britse breidragontwerper.
jou wol en penne oral saamneem. Ek Kortom, die wonder van brei is dat
het onlangs voor ’n mediese prosedure dit “aktiewe meditasie” is. En boonop
waaroor ek angstig was in die wagkamer skep jy iets moois in die proses!
gebrei en dit het my aandag afgetrek en
my laat ontspan. Dít is ook hoe dit werk BRONNE
thebestfashionblog.com; knitcare.com;
by afhanklikes. Wanneer die craving na telegraph.co.uk; sheepandstitch.com;
facts.randomhistory.com; Wikipedia;
’n sigaret of drankie toeslaan, moedig ek theguardian.com; huffingtonpost.com;
hulle aan om te brei,” sê sy. Abcnews-go-com/US
SARIE.com Julie 2016 | 57
deur MARGUERITE VAN WYK
 PATROON UIT SARIE JULIE 2016 WEEK 4 9

Bremi
DEKOR
saa
VINGERLOSE
VINGERLOSE
HANDSKOENE
HANDSKOENE
Foto op bl. 87

Brei-afkortings GROOTTE Pas volwasse hande

BENODIGDHEDE 2 x 50 g-bolle
Aw – aweregs; beg – begin; dies – dieselfde; Elle Classic Wool Aran in ’n kleur
dr – draai; dv – draad voor; fats – fatsoeneer; van jou keuse; 4,5 mm- en
gl – glip; grto – glip 1 st, r 1, trek glipsteek oor; 5 mm-breipenne; 4 knope
h/aan(af) – heg aan(af); her – herhaal; SPANNING 17 ste en 24 rye met
K6/8A(V) = Kabel 6/8 agter(voor) = glip vlg 3 (4) ste op kabelpen 5 mm-breipenne = 10 cm
en hou agter(voor) werk, r 3 (4), r 3 (4) van kabelpen;
m – maak; oorbl – oorblywende;
BREI SÓ (Brei 2)
r – regs; RK – regte kant; st(e) – steek(steke);
H/aan 34 ste met 5 mm-penne.
tes – tesame; VK – verkeerde kant; vlg – volgende;
1e ry: (r 1, aw 1) tot end. Her laaste
vmeer – vermeerder; vmin – verminder; weersk – weerskante
ry. Vlg ry: R. Vlg ry: Aw. Brei reguit
verder tot werk 12 cm is, eindig met
’n VK-ry. Vlg ry: R 5, (m 1, r 8) 3 keer,
KUSSINGS VAN KATOEN m 1, r 5 = 38 ste. Brei reguit tot werk
Foto op bl. 86
18 cm is, eindig met ’n VK-ry. Vlg ry:
R 4, (r 2 tes, r 5) 4 keer, r 2 tes, r 4 =
GROOTTE 50 x 50 cm 33 ste. Vlg ry: Aw. Vlg ry: (r 4,
BENODIGDHEDE 2 x 250 g-bolle r 2 tes) tot laaste 3 ste, r 3 = 28 ste.
Elle Cotton On DK per kussing, Vlg ry: Aw. Vlg ry: (r 1, aw 1) tot end.
in kleure 051 (ash), 014 (natural), H/af alle ste. Knoopstrook (brei 2):
001 (wit); 3,5 mm-breipenne; H/aan 15 ste met 4,5 mm penne.
kabelpen 1e ry: R 1, (aw 1, r 1) tot end. Her
SPANNING 22 ste en 28 rye in ks laaste ry nog 4 keer, h/af alle ste.
met 3,5 mm-breipenne = 10 cm AFWERKING: Merk 13 cm en 16 cm
aan syrand van elk. Werk nate toe
met duimopeninge tussen merkers.
BREI SÓ Dop om en werk knoopstroke met
Brei vir elke kussing 2 pante. knope aan vas.
DEKOR
RLOSE KUSSING IN KOUSSTEEK: H/aan
OENE 110 ste met 3,5 mm-penne en kleur
051, ks 4 rye. Brei verder as volg:
g-vinnig en #koester
BLARE-DRUPMATJIE VINGERLOSE
1e ry: R. 2e ry: Aw. 3e ry: Aw 2, r tot
koue winterdae.laaste 2 ste, aw 2. 4e ry: R 2, aw tot
Foto op bl. 88 HANDSKOENE
Foto op bl. 87
92) laaste 2 ste, r 2. Her laaste 4 rye tot KOFFIEBEKER-
Brei-afkortings
BENODIGDHEDE
werk sowat 49 cm is en eindig met SLOPIES 1 x 50 g-bol Elle Rustica- GROOTTE Pas volwass
2e ry van pat. Ks 3 rye, h/af alle ste. Die oulike slopies se patroon, plus ’n dubbeldraad; 3,5 mm-breipenne
BENODIGDHEDE 2 x 5
KUSSING IN MOSSTEEK: H/aan Aw video hoe om beg
– aweregs; dit te–brei en die
begin; diertjies
dies – dieselfde;GROOTTE Elle Classic Wool Aran
111 ste met 3, 5 mm–penne en dr –tedraai;
borduur
dvis– op
draad voor; >fats – fatsoeneer;12 cm oor breedste deel
SARIE.com WOON van jou keuse; 4,5 mm-
kleur 014. 1e ry: R1, (aw 1 , r 1) tot gl – glip;
> Maakgrto – glip 1 st, r 1, trek glipsteek oor; en 14 cm lank
dit self 5 mm-breipenne; 4 kno
end. 2e ry: Aw 1, (r 1, aw 1) tot end. h/aan(af) – heg aan(af); her – herhaal; SPANNING 17 ste en 24
Breiwerk skitter op die modeloopplanke van die
3e ry: Soos 2e ry. 4e ry: Soos 1e ry. = Kabel 6/8 agter(voor) = glip vlg 3 (4) ste op kabelpen
K6/8A(V)
Her die 4 rye tot werk 50 cm is,en hou agter(voor) werk, r 3 (4), r 3 (4) van kabelpen; BREI SÓ 5 mm-breipenne = 10 c

wêreld en pronk stylvol in dekorwinkels.

eindig met VK-ry, h/af alle ste.
KUSSING MET KABELS: H/aan
m – maak; oorbl – oorblywende;
H/aan 23 ste. 1e ry: R. 2e ry: R 11,
aw 1 (= middelste st), rBREI 11. 3eSÓ ry:(Brei
R. 2)
r – regs; RK – regte kant; st(e) – steek(steke);
Jy kan maar die penne uithaal, want brei is
122 ste met 3,5 mm-penne en wit.tes – tesame; VK – verkeerde kant; vlg – volgende;
1e ry: (R 21, aw 2, r 8, aw 2) 3vmeer
keer, – vermeerder; vmin – verminder; weersk – weerskante
4e ry: R 1, m 1, r 10, awH/aan
1, r 10,34
= 25 ste. 5e ry: R 1, m 1,1er ry:tot(r
m ste
laaste
1, r 1met 5 mm-
1, aw 1) tot end. H
die ding om te doen!
r 21. 2e ry: (Aw 21, r 2, aw 8, r 2)
3 keer, aw 21. 3e ry: (R 21, aw 2, K8V,
st, m 1, r 1 = 27 ste. 6e ry.
ry: Vlg
r 13. 7e ry: Soos 5e ry =verder
R 13,ry:
29 ste.tot
aw R.1,Vlg ry: Aw.
8ewerkry: 12 cm is,
aw 2) 3 keer, r 21. 4e ry: Soos 2e ry. R 14, aw 1, r 14. 9e ry: Soos
’n VK-ry. 5e ry Vlg= ry: R 5, (m 1,
5e ry: Soos 1e ry. 6e ry:
KUSSINGS
Soos 2e ry.
VAN KATOEN 31 ste. 10e ry: R 15, awm r 511e
1, r1, 15. = 38 ry:ste. Brei reg
Foto op bl. 86
7e ry: Soos 1e ry. 8e ry: (Aw 21, r 2, Soos 5e ry = 33 ste. 12e18ry: cm R is,
16,eindig
aw 1, met ’n VK
aw 2, r 4, aw 2, ANITA
deur ROSSOUW
r 2) 3 keer, aw 21. & LOUNETTE FOURIE modefoto JUSTIN BADENHORST r 16.VAN SUPERNOVA
13e ry: R. 14e ry: RR 16,
4, (r aw2 1,tes,
r 16.
r 5) 4 keer, r
9e ry: (R 21, aw 2, r 2,model
aw SARA
4, r 2, VAN MAX MODELS hare en grimering SHAHNAZ COLA
aw WRENSCH
15e ry: R. 16e ry: R 16, aw
33 1,
ste. r 16.
Vlg ry: Aw. Vlg ry
GROOTTE 50 x 50 cm
2) 3 keer, r 21. 10e tot 13e ry: Her 8e 17e ry: R 14, r 2 tes, r 1,r r22tes)tes,totr 14laaste
= 3 ste, r
 ARTIKEL UIT SARIE FEBRUARIE 2019 WEEK 4 10

Kweek
Kweekgroente
Kweek
Kweek
Kweek
Kweek
groente
groente
groente
groente
groente
week
Kweek
Kweek
eekKweek
roente
Kweek
Kweek
groente OP OP
OP JOU
OP JOU
JOUOP
OP
JOU
OP JOU
JOU
OP JOU
STOEP
JOU

oente
groente
groente
Dis nou groot mode om jou
STOEP STOEP
groente
groente
eie groentetuin te hê. Maar
STOEP STOEP
Dié wat in die tyd van

P DisJOU STOEP
Dis nou
STOEP groot
Dis nou
hoe
STOEP
mode gemaak
groot om as jy min of geen
jou
mode om jou
inperking vars groente uit hul

OP JOU
Dis nou groot
eieDis mode
nou
groentetuin groottuingrond
om te jou
mode
hê. Maarom het nie?
jouMaar’n Nuwe eie tuin kan geniet, sê seker gereeld
Dis nou
nou groot
groot
Dis mode
mode
nou eiegroot
groentetuin
om
om
boek jou
jou
mode
oor omte hê.
jou
groentetuine gee raad dankie. Maar dis ’n opsie vir baie

STOEP
eie groentetuin
hoe gemaak tete
eie groentetuinhê.
groentetuin
as Maar
jy min teas
ofhê. Maar
geen
JOU
OP JOU
OP JOU
hoe gemaak jy min of geen
STOEP
eie
eie groentetuin
groentetuineie te hê.
hê. Maar
Maar te hê. Maar van ons – jy kan jou stoep, jou

JOUOP JOU
oor hoe jyNuwe
ook jou stoep, balkon
OP OP JOU JOU

T
hoe
hoe
hoe gemaak
gemaak
gemaak hoe
hoe
as as
tuingrond
as jy jy
gemaak
gemaak
jy minmin
minhetofof
tuingrond
of as
nie?
as
geengeen
geenjy’n
jy min
het
min of geen
nie?
of geen
’n Nuwe balkon of ’n dek hiervoor inspan
of dek kan inspan
STOEP STOEP hoeSTOEP
t mode tuingrond
om
tuingrondboek
tuingrond jou het
oor
het
het nie?
tuingrond
boek
tuingrond
nie?
nie?’n’n ’n
oor Nuwe
het
groentetuine
Nuwe
Nuwe
het nie?
groentetuine’n
gee Nuwe
raad
nie? ’n Nuwegee raad
Dis nou groot mode om jou
STOEP
uin boek
te
eiehê. STOEP
oor
oor
Maar jy
te STOEP
groentetuine
boek oor ook gee
jou
STOEP
groentetuine raad
jy stoep, gee
balkon raad

TTT
boek
boek oor
oor groentetuineoor
groentetuine
boek
groentetuin hoe
groentetuine
hê.gee
gee
Maar ook
raad
raad jougeestoep,
raad balkon
mode
sou
jyoor
groot
Dis
om
min hoe
nou
jou
of jy
mode ook
oor
groot
geen omofjou
hoe mode
jou
dek stoep,
jy ook
om
kan balkon
joujou
inspanstoep, balkon
oor
oor
hoe
mode
nou hoe
hoe jy
jyook
gemaak
groot
om jou
mode
Dis ook
oor
nouasjou
hoe
jou
om
Dis jynou
groot stoep,
min
jou ofof
stoep,
jy mode
ook
grootgeendek
balkon
balkon
jou mode
om kan
stoep, inspan
jouom balkon
jou
groentetuin
ttenie? hê. eie Maar
’n Nuwe
ofof of
groentetuin
te
dek dek
dek hê. kan kan
Maar
kan
ensy ofte
inspan
jyof inspan
inspan
jou dek
hê.aanMaar
dek
hand kan inspan
kan inspan
op ’n ysterstaander rus, plantbokse,
te tuingrond
ngroentetuinhê. Maar eie te het
hê.
groentetuin
eie nie?
Maar
groentetuin ’n Nuwe
te hê. Maar
te hê. Maar
yemaak
min
ntetuine hoe ofas gemaak
geen
gee jy min raad of
as geen
’n jy min of geen
meer ingewikkelde vensterbokse, bioafbreekbare goiing-
boek
gemaak
y min ofas oor geen
hoe groentetuine
jygemaakminhoe ofgemaak
geen
vertikale as jyof gee
hidro-min raad
as jy ofmingeen
sakke, of geen
emmers, kitskoffieblikke,
nie?
grond
jou ’ntuingrond
stoep, Nuwe
het nie?
balkon ’nhet Nuwe nie?
poniese tuin ’n wil Nuwe1 liter-jogurthouers en 2 liter-plastiek-
nie?oor
grond ensy’nhoe
jy Nuwe
het
jou jynie?
tuingrond
hand ook
aan jy ’n jouNuwe
op ’nstoep,
tuingrond het nie?
ysterstaander balkon
het ’n
rus, nie?
Nuwe
plantbokse,’nrus,
Nuwe
tuine
or
an boek
groentetuine
gee
’ninspan
meer oor raad
ingewikkelde groentetuine
ensy jou
gee
hand
waag, israad
aan ’n groente-
vensterbokse, gee
op ’n
raad
ysterstaander
bioafbreekbare goiing-
plantbokse,
koeldrankbottels (met behoorlike
oor
tuine
ou hand groentetuine
aan gee
ensy of
boek
jy jouopdek
raad
en-kruietuin’n’noor
handboek
meer kan gee
ysterstaander
aan
in potte inspan
aanofgroentetuine
oor
ingewikkelde raad
rus,
op
basies ’n groentetuine
plantbokse,
ysterstaander
die enigste gee
vensterbokse,
rus, raad gee raad
bioafbreekbare
plantbokse,
dreineringsgate goiing-
aan die onderkant * Begin jou eie groentetuin
uehand
stoep,
jyoor
hand ook
vertikale
aan
’nhoe
aanensy
ingewikkelde balkon
jou
ofop
jy
meer
hidro-
opsie
op ’n
jou jy
’n stoep,
handook
vertikale
vensterbokse,
ingewikkelde
vir mense watjou
ysterstaander
ysterstaander balkon
sakke,
rus,
rus,
hidro- op stoep,
emmers,
plantbokse,
’n
plantbokse,
bioafbreekbare
geenvensterbokse, balkon
kitskoffieblikke,
ysterstaander
toegang sakke,goiing- rus, plantbokse,
emmers,
bioafbreekbare kitskoffieblikke,
gemaak) goiing-
– die moontlikhede is einde- deur Johan van Zyl en
uewikkelde
eofstoep,
jy ook
poniese
gewikkelde ’n oor balkon
tuin
meerjouwil hoe
vensterbokse, stoep,
oor
vensterbokse,
ingewikkelde jy hoe
ook balkon jy
jou
1 liter-jogurthouers
bioafbreekbare
bioafbreekbare
vensterbokse,ook
op stoep,
goiing-
goiing- jou stoep,
balkon
bioafbreekbare en 2balkon
en 2 liter-plastiek-
goiing- Peter van Noord (Human &

T
of
inspan
hidro-
ftuin dek
hidro-
waag,
hidro- kan
vertikale
tot
is ’n
vertikale of inspan
sakke,
of
tuingrond
groente-
sakke,
sakke,
of dek
ponieseemmers,
hidro-
emmers,
het
emmers,
hidro- kan
tuin wil
nie inspan
kitskoffieblikke,
ensakke,
graag
koeldrankbottels
kitskoffieblikke,
kitskoffieblikke,
sakke,
1 liter-jogurthouers
emmers,
emmers, (met
kitskoffieblikke,
loos.
behoorlike
Vir groente
kitskoffieblikke,
liter-plastiek-
is potte van rou klei Rousseau, R325)
nninwil
of
inspan
wil
potte
wil dekbasies kan
poniese
hul
poniese die
tuin
balkon, inspan
enigstewilof dek
waag,
wil is
stoep
1 liter-jogurthouers
’n
1 liter-jogurthouers
tuin
groente-
1 liter-jogurthouers
of dek of kan
ofen
dreineringsgate
indek
2 hul inspan
aankan
liter-plastiek-
1 liter-jogurthouers
en1 liter-jogurthouers
en 2 2liter-plastiek-
liter-plastiek- inspan
koeldrankbottels
en
en
2
dalk
die onderkant
(met
nie die behoorlike
liter-plastiek-
beste
2 liter-plastiek-
keuse nie omdat die
* Begin jou eie groentetuin
en-kruietuin
n groente- waag, in
is potte
’n
kombuisvenster basieswil
koeldrankbottels
groente- diegroenteenigste
(met kweek.dreineringsgate
behoorlike
koeldrankbottels (metklei aan dieisonderkant
behoorlike
geneig om die water te deur steelJohan wat van * Beginen en
Zyl siektes is nie so ’n groot probleem
jou eie groentetuin
nse roente-
der wat
groente- rus, geen waag,
plantbokse,toegang
koeldrankbottels
iskoeldrankbottels
’n groente- gemaak)
(met
(met – die moontlikhede
koeldrankbottels
behoorlike
behoorlike gemaak) (met – die ismoontlikhede
einde-
behoorlike is einde- deur& Johan van Zyl en
es etuin
and opsie
die aanin vir
enigste
potte mense basies
op Op wat
diédie geen
dreineringsgate
enigste
manier
’n ysterstaander toegang word aan
rus, jou die onderkant
dreineringsgate
groentetuin
plantbokse, aan die
vir onderkant
die dorstige * plantwortels
Begin jou eie Peter bedoel
van
groentetuin
* BeginNoord jou (Human
eie
Peter
nie (van
groentetuin baie
van Noord (Human &
pestilensies kan jy sommer
detuin
iediehet
ioafbreekbare nie
enigste
enigste
in en graag
potte basies
goiing- op
dreineringsgate
dreineringsgate
die enigste loos.
aan aan dieVir
die groenteloos.
dreineringsgate
onderkant
onderkant is potte
Vir van
aangroente rou isklei
die onderkant * Begin
* Begin
potte van joujou
deur eie
rou eie groentetuin
Johan groentetuin
klei van *Zyl Begin Rousseau,
en
deur eie R325)
jouJohan groentetuin
van Zyl en
oegang
rwikkeldetot
mense tuingrond
wat geen deel het nie
gemaak)
toegang
van
vensterbokse, jouen graag
– die
leefruimte,
bioafbreekbareop
moontlikhede
gemaak)
en dit –
beteken is
die einde-
moontlikhede was. Moenie is einde- eetbare plante kweek in met die hand ontslae
R325) raak, of as ’n
die goiing-
Rousseau,
toep ofbalkon,
dek dalk nie beste keuse nie omdat dieeinde- deur
Peterdeur Johan
vanJohan
Noordvanvan ZylZyl
(Humanenendeur &van Johan
Noordvan Zyl en
gang
egang
rkitskoffieblikke,
raag mense
hul op watofgeen in
stoep hul
gemaak)
gemaak)
toegang
of
loos. – –die
dek
Vir die
of moontlikhede
in
groente moontlikhede
hul is gemaak)
potte isis
van –einde-
die
einde-
dalk
rou moontlikhede
nie
klei die beste is
keuse nie omdat die
Peter (Human &
grond het nie en
ook
sakke,graag
minder op
emmers, moeite en loos.
water
kitskoffieblikke, Vir
omdat groente jy is potte
motorbandevan rou
Peter
Peter klei
of ander
vanvan Noord materiale
Noord (Human
(Human wat
Peter
& & van Noord swamsiekte
(Human & dalk toeslaan, kan jy die
ghidro-
Rousseau, R325) Rousseau, R325)
uop
us,
ter ’n
hand plantbokse,
wil ysterstaander
aan
groente oprus,
kweek.
loos.
loos. ’n
VirVirysterstaander
plantbokse,
groente
groente klei
isispotterus,
geneig
potte
loos.vanplantbokse,
isrou
van
Vir omgroente
rou die
klei
klei water
is potte te om steel
vandie wat
rou klei teen siektes isR325)
nie en so siektes
’n groot probleem
fgrond
ag
kon,
uersop
in
wil
ophul en het
kombuisvenster
stoep
nie en
2 liter-plastiek-
of dek
net
graag
of
die wil
dalk
in
op
groente
nie
hul
potte
1 liter-jogurthouers die
hoef kweek.
beste
te keuse
versorg
endalkdalk nie
nie
terwyl
2dorstige die
liter-plastiek- klei
omdat geneig
beste
die die keuse is
swaar nie omdat
metale water die
of
Rousseau,
Rousseau,
steel
gifstowwe wat R325)
afskei soos
Rousseau,
is nie
olike
R325)
so ’n
plant groot
van probleem
die res skei).
kon, rus,
nsy
nier
nhul
ls op
reekbare
ngewikkelde hul
(met plantbokse,
’n
jystoep
vensterbokse, wordysterstaander
jou hand
ensy
goiing-
joumanier
of
behoorlike dek jy
aan jouin
bioafbreekbare
groentetuin
dalk
dalk
of rus,
hand
vensterbokse,
nienie
hulplantbokse,
opaan
die
die ’n
beste
beste ysterstaander
goiing-
bioafbreekbare
virkeusedie
keuseop ’nnie
nie ysterstaander
nie rus,
omdat
omdat
die plantbokse,
goiing-
plantwortels
beste
diediewat rus, bedoel
keuse plantbokse,
nie omdat die bedoel nie (van baie pestilensies kan pestilensies
jy sommer kan jy sommer
te kweek.
isvenster
roente- Op dié
wil groente
wêreld word
klei kweek.
dalk
koeldrankbottels jou
geneig
verdor. groentetuin
is om ’n
(met die
Stoepkleiwater
geneig
het
behoorlike te
ook vir
steel
is die
om dorstige
die water plantwortels
dit afbreeken tesiektes
steelnie. is
wat nie so ’n
en groot
siektes nie
probleem
is (van
nie so baie
’n groot
Jy kanprobleem
die potte maklik skuif (sit
nof breekbare
week.vensterbokse,
meer
sakke,
offieblikke,
hidro-
eefruimte,
svenster
kweek.
aan die wil goiing-
ingewikkelde
emmers, ’nengroente
onderkant meer bioafbreekbare
ditklei ingewikkelde
kitskoffieblikke,
sakke,
beteken
klei geneig
geneig
kweek. emmers,
isisom goiing-
vensterbokse,
om was.die vensterbokse,
*water
klei bioafbreekbare
kitskoffieblikke,
dieMoenie
water
Begin geneigteeetbare
tejou steel
steel
eieis watbioafbreekbare
omwat goiing-
plante
die
groentetuin kweek
water
en te
ensiektes goiing-
in
steel
siektes isiswat
nienie met
soso’n’ndie
groot
en hand
grootsiektes ontslae
probleem
probleem
is nie raak,
so hand of as
’n groot ’nprobleem
ié deel
groentetuin
manier van jou
word dieleefruimte,
jou vir die
groentetuin
voordeel
dreineringsgate en
dorstige
van dit
verskeiebeteken
plantwortels
vir die dorstige
mikroklimate was.
bedoel Moenie
plantwortels eetbare
nie plante
(van
bedoel baie kweek in
pestilensies
nie (vankan met
baie jy die
sommer
pestilensies ontslae
grotes kan op jy raak,
sommer
staanders of as ’n
met wieletjies)
uin eroentetuin
ertikaleenigste
koffieblikke,
sakke,
1 liter-jogurthouers
moeiteen
oentetuin
ié
moontlikhedemanier emmers,
of vertikale
hidro-
2williter-plastiek-
en water
word vir
joukitskoffieblikke,
vir
ismoeite of
die
einde- enhidro-
die sakke,aan
1 liter-jogurthouers
omdat 2dorstige
jy liter-plastiek-
dorstige
groentetuin emmers,dievir
motorbande
plantwortels
plantwortelsenonderkant
sakke, kitskoffieblikke,
2deur
die emmers,
Johan
liter-plastiek-
ofbedoel
bedoel ander
dorstige kitskoffieblikke,
van Zyl en
materiale
plantwortels nie wat
niemet * Begin jou eie groentetuin
bedoel
(van
(van baie baie swamsiekte
pestilensies
pestilensies nieraak,kan
(van dalk
kan jybaie toeslaan,
jysommer
sommer
pestilensies kan jy
kan diejy sommer
n ang dit
jouook betekenminder
leefruimte, waarin enwas.
gemaak) ditjyenen water
Moenie
beteken
’n
– groter
die omdat
eetbare
verskeidenheid
moontlikhede Peterjyplante
was. Moenie
van is Noordmotorbande
kweek
plante
einde- in VOORDELE
eetbare
(Human &of ander
plante kweekdiemateriale
hand
in Johan
deur watvan
ontslae metZyl dieenofhandswamsiekte
as ’nontslaeindien dalk
raak, toeslaan,
of as ’n kan jyofdie
hulle minder meer sonlig
dits en
1 liter-jogurthouers
oniese
nkoeldrankbottels
et groente-
hoef
beteken
eerjou 2
isbeteken liter-plastiek-
behoorlike
te tuin
leefruimte,
potte poniese
versorg
vanwil rou en tuin
(met
terwyl
was.
was. Moenie
dit
klei die2
wil
koeldrankbottels
Moenie liter-plastiek-
1 liter-jogurthouers
behoorlike
beteken eetbare swaar
eetbare (met 1 liter-jogurthouers
plante
was. behoorlike
metale
plante Moenie
kweek en
of
kweek 2
Rousseau, liter-plastiek-
gifstowwe
in
eetbare
in R325)en 2
afskei
plante
met liter-plastiek-
met soos
kweek
diedie hand
Peter hand in
van olike
ontslae
ontslae
Noord plant
raak,
metraak,
(Human van
die
ofofas
hand
& asdie
’n ’n res skei).
ontslae raak, of as ’nskei).
nderop net
omdat die
moeite potte
jy en kan hoef
water
loos. kweek.
Virte
motorbande versorg
omdat Daar
groente jy terwyl
isof ander
altyd
isander
potte die materiale
motorbande
skaduwee
van(met rouwat swaar
klei wat
of metale
ander of
materiale
Omdat gifstowwe
swamsiekte
jy watalle afskei
dalk
aspekte soos
toeslaan,
swamsiekte
van die kan olike
kweek- jy die
dalk plant
toeslaan,van
nodig die
kan
het res
jy die
of as dit snags te koud raak
met
nder
omdat
te koeldrankbottels
aag,
die
erdor.
omdat behoorlike
rdreineringsgate
die keuseis’n ’njyStoep
onderkant
enigste
moeite
jy groente-
nie waag,en
omdathet
water (met
ismotorbande
aan ’n die omdatbehoorlike
groente-
dreineringsgate
die
ook
motorbande koeldrankbottels
onderkantof
jyofhetander aan
*dit afbreek
Begin koeldrankbottels
die
jouonderkant
motorbande
materiale
materialenie.
eie behoorlike
wat
groentetuinof*soos (metjou
ander
Begin behoorlike
materiale
swamsiekte
swamsiekte wat
eie groentetuin* Begindalk
dalk Rousseau, R325)
Jy kan
toeslaan,
jou toeslaan,
eie die
swamsiekte
kan potte
kan
groentetuin jyjydie maklik
dalk
die skuif
toeslaan, (sit
kan jy die skuif (sit
rg
potte wêreld
terwyl hoef dalk
diete verdor.
versorg
beskikbaar,
dalk swaar
nie ’n
terwylStoep
metale
diemaar die ook of ook
gifstowwe
son swaar
wat deur dit afbreek
afskei
metale die of gifstowwe nie.
proses olike
afskei
beheer plantsoos– van
die die
grond, res
olike skei).
plant
posisie, Jy
van
water kan
die die
res potte
skei).
en begin maklik
ryp.
hul
ntlikhededie
etuin
te dreineringsgate
gemaak)
egang
van
potte
erwyl onderkant
basies in
verskeie potte
–die
istedie enigste
einde-basies aan
moontlikhede
gemaak)
mikroklimate
swaar
swaar die
diemetale
metale–beste
onderkant
dreineringsgate
enigste die
is
of ofeinde-*keuse deur
moontlikhede
gifstowwe
gifstowwe nie
swaar omdat
dreineringsgate
aan
Johan
afskei die
metale
afskei van
is die
onderkant
Zyl*aan
einde-
’nsoos
soos en
ofPeter
gifstowwedieolike
deur onderkant
Johan van
afskei Zyldeur
soos en *Johan
grotes opvan Zyl
staandersen jou eie groentetuin
met wieletjies)
m pterwyldie hoef
diedie
water teversorg
steel watterwyl die en siektes is nie so groot probleem olike plant
plant vanvan diedie resres
olike
skei).
skei).plant van die res skei). met wieletjies)
Begin jou eie groentetuin Begin jou eie groentetuin Begin jou eie
* Begin
groentetuin
dalk
week. die
het voordeel
ook
verdor. ’n van
Stoep
dag
klei verskeie
indit afbreek
het ook
blokke
geneig is mikroklimate
oor
om nie. die
Peter
die huis dit afbreek
van
water
deur beweeg.
Noord
te
Johan steel nie.
(Human
van wat Zyl en& van en
deuren Noord Jy
bemesting
siektes
Johan kan
(Human
vanPeter
is die
– en
nie
Zyl van
& potte
so
en byna
Noord
’n maklik
groot Jy(Human
daaglikskan skuif
probleemdiegrotes
aan& (sit
potte
die op staanders
maklik Potteskuif
Zylisen (sitgoeie manier om kruie wat
’n
aag ntlikhede
tpotte
r
loos.gemaak)
geen
roter
dalk
et
het menseop
ookook
plantwortels
mikroklimate
rdeel waarin
Vir
vantoegang
verdor.
van
wat is
–
groente
jy
die
einde-
geen
rou’nklei
verskeidenheid ’n
verskeie
bedoelmoontlikhede
groter
is
Amper
toegang
loos.
potte
dit afbreek
Stoep dit afbreek
het Vir
plante gemaak)
van
ook groente
nie.
verskeidenheid
mikroklimateenige
rou
nie.
nieis
houer
VOORDELE
einde-
(van
Peter
–
klei die
wat
gemaak)
is pottebaie
plante
van
moontlikhede
dit afbreek
groot
van rou –
pestilensies
Rousseau,
Noord
die
nie.
VOORDELE
(Human
genoeg
moontlikhede
klei
R325) is
kan
Peter &
einde-
jy
van
plante
Jy Jy
sommer kan
Rousseau,
Noord
grotes
sal
is
kan einde-
die die
(Human
moet op potte
R325) potte indien
&
staanders
aandag
maklik
deur
maklik
Rousseau,
Peterskenk, Jy
met
grotes
van
Johan
hulle minder
skuif
kan
skuif
Noord die
R325)(sit
Peter
behoort
van
deur
(sit
Zyl
potte
indien
wieletjies)
op staanders
(Human
Johan
of
en
meer
maklik
van
hulle minder
van Noord &met sonlig
skuif &of
wieletjies)
(Human
maklik in
(sitmeer sonlig
beddings oorneem, byvoor-
entetuin virgraagdie dorstige plantwortels bedoel nie (van
Daar inpotte
grond
ie
dalk
use
rdeel loos.
roklimate
tbare en
hul
kroklimate nie van
vanVir
graag
isniehetomdat
die
altyd
plante rou
groente
nie
op klei
en
bestedie
skaduwee
verskeiekweek isinpotte
dalk
keuse op
nie
mikroklimate
VOORDELE nie van
loos.
die omdat
metrou
VirOmdat
beste klei
groente
die
die loos.
keusehandjy Vir
nieis potte
groente
omdat
alle
ontslae
Rousseau, van
aspekte dieisrou
raak,
R325) potte
van
of klei
asdie
grotes
’n van opbaie
rou
kweek-
grotes
Rousseau, klei
opstaanderspestilensies
staanders
R325) nodig metmethet
groteskan jy sommer
of as
wieletjies)
wieletjies)
op dit snags
staanders
Rousseau, R325) te
met
Rousseau, koud raak
wieletjies)
R325)
denheid
jy kan
’n
beteken kweek.
groter plante isDaar
verskeidenheid
en
was. is altyd
behoorlik
Moenie skaduwee
plante
dreineer,
eetbare VOORDELE
sal
plante werk:
kweek Omdat
in jyjyalle
met aspekte
indien
probleme, van
hulle minder
peste die
en kweek- of
indien
siektes meer
te nodig
sonlig
hulle minder
gewaar het of as
of meer
beeld dit
mentsnags
sonlig en te koud
vinkel, raak
te beheer.
kon,
ejy
maar euse
fheid
klei dalk
dek
water
kweek.
nheid
ander nie
ook nie
stoep
of
geneig
’nbeskikbaar,
groter
plante omdat
tein
son
plante die
materialeof
hul
steel beste
dek
iswatom VOORDELE
wat VOORDELE
die
verskeidenheidof
die
klei
deur
wat keuse
inwaterhulen
geneig
die nie
dalkte omdat
is
siektes
plante nie
steel
omproses
swamsiekte die die
wat
die
is VOORDELE
dalk
niebeste
water
so
beheer nie
dalk keuse
’n die
tegroot
en steel beste
nie
siektes
–toeslaan,
die omdat
wat iskeuse
probleem
grond, kannie die
nie
so
posisie,en
indien
jy ’ndie
indien
die omdathand
siektes
groot
water isontslae
die
probleem
hulle minder
hulle minder nieen begin
so of raak,
’n groot
indien
ofmeer of hulle minder
ryp.
meer as ’n
probleem
sonlig
sonlig of meer sonlig
kaduwee
eek.
mdat Daarjydorstigeis maar
altyd
plastiek-,
motorbande ook
Omdat
skaduwee son
klei- wat
jy
ofof alle deur
glaspotte,
ander die
aspekte Omdat
materiale van
halwe watproses
die
jy kweek-
alle beheer
aspekte voordat–
van die
nodig
swamsiekte diegrond,
dit het
kweek-
’n posisie,
of as
ernstige
dalk dit water
snags
nodig
probleem
toeslaan, te
het en begin
koud
of as
raak. raak
dit ryp.
snags Dis te koud
aansienlik raak minder inspanning as
aduweeegroente
uwee
wat
klei
twortels
vir water
svenster
groentetuin
eeek. oor die
Daar
gifstowwe
dag
deur
geneig
die in
te
wilissteel
kweek.
bedoel
huis
die
isbeweeg.
altyd
afskei
blokke
om
groente wat diekweek.
plantwortels
vir die
skaduwee
Omdat
oor Omdat
soos die
proses
wateren
klei
dorstige
nie
jy
huis
te
siektes
bedoel
(van
jyalle
beheer alle steel
geneig
olikeaspekte
beweeg. –
iswat
isnie
klei
plantwortels
baie
enaspekte
bemesting
plant
die
om
Omdat
van sodie
geneig
pestilensies
van
van
grond,
’n
die en
die
die groot
water
–bedoel
nie jyen siektes
is
(van
kweek-
enres
posisie,
om
kan
byna
kweek-
alle probleem
tejydie
baie
skei).
bemesting
water
is
steel nie
water
sommer
daagliks
aspekte wat
nodigso
niete
pestilensies
nodig
van
– en
’n
aan groot
steel
(van
het
die
byna
en begin
die
het en
kanbaie
of as
kweek- probleem
wat
siektes
of as
daagliks
ryp. dit Potte
dit isnodig
jypestilensies
sommer
snagsennie
snags
aan tekan
siektes
isdieso
’nkan
te ’njygroot
goeie
koud
het
koud jydie
is
of as nie
sommerprobleem
manier
raak
raak
Potte
so ’n
dit om
snags
is ’n
groot te probleem
kruie
goeie koud watraak
manier om kruie wat
aar,
erwyl maar
die ook son
wynvate,
swaar wat deur
groot
metale die
plastiekdromme
of gifstowwe proses afskeibeheer
wat soos – die grond,Groente
olike posisie,
plant in water
potte
van is oor en begin
die ryp.
algemeen om byvoorbeeld beddings om te spit of
ntwortels
at ié
ord
was.
dit
ge
aar, vir
deur die
manier
plante jou
houer
deur Moenie
beteken
maardie dorstige
die bedoel
groentetuin
kweekword
wat
ook groot
son plantwortels
jou
eetbare
in was.
proseswat
prosesgroentetuin
plante
genoegMoenie
deur nie
virdie
met
beheer
beheer –bedoel
(van
die
kweek eetbare
–Jy
die baie
dorstige
hand
plante
diein vir
grond,
kan pestilensies
die
plante
ontslae
sal
grond,
proses
die moet nie
plantwortels
dorstige
kweek
met
posisie,
potte raak,
posisie,
beheer (van
die
aandag
maklik kanin
–of
water baie
hand
as
water
diejy ’nsommer
plantwortels
bedoel
skenk,
skuif pestilensies
ontslae
grond, met
behoort
en begin
en begin
(sit bedoel
raak,
dieryp.
posisie, kan
nie
hand
of
ryp.
waterasdie
(van res
jyontslae
’nsommer
maklik skei).
baieen begin
nie pestilensies
in(van
raak, ofbaie
beddings as ’npestilensies
ryp. kan jy sommer
oorneem, kan jy sommer
byvoor-
beweeg.
blokke Amper
oor die enige
inhuisdie houer
en
dit afbreeklengte wat
bemesting
beweeg. groot
middeldeur
nie.kweek – engenoeg
byna
en daagliks
bemesting
gesny is plante
en aan
– sal
en die moet
byna aandag
Potte
daagliks
makliker om skenk,
is
aanin ’n goeie
die
stand behoort
te manier
Potte
hou, enomis maklik
’n kruie
onkruid goeie in
wat beddings
manier
van om
plate oorneem,
kruie
onkruid wat byvoor-
ontslae te raak.
net rewas.
mte,
ik
blokke
weeg.
eweeg. ook
plante
jou
motorbande en
materiale
omdat Moenie
dreineer,oor kweek
leefruimte,
dit
jy beteken
wat
sal
die eetbare
ofhuisinen
ander
werk:
en en dit
motorbande
beweeg.
bemestingplante
bemesting met
was.
beteken
materiale
swamsiekte –die
Moenie
of wat
–en
grotes jyen hand
ander in
byna was.
dalk
probleme,
byna
op en ontslae
eetbareMoenie
materiale
toeslaan,
daagliks
bemesting
daagliks
staanders metraak,
plante
swamsiekte
peste aan die
wat –of
kan
en
aan
met hand
eetbare
die
en asbyna
kweek
jy
siektes
die ’nplante
dalk
die
wieletjies)
Jy
ontslae
in
te kan
kweek
toeslaan,
swamsiekte
gewaar
daagliks
Potte
Potte isdie
raak, metpotte
kan
aan
is’n ’n ofgoeie
in die
dalk
jy
die
goeie maklik
asbeeld
’nhand
die met
toeslaan,
manier ment
manier skuif
ontslae
Potte die
omomkan
enis(sit
handraak,
kruie ontslae
jygoeie
vinkel,
kruie
’n die
wat ofteas
wat ’nraak,om
beheer.
manier of kruie
as ’n wat
er groot
oklimateis
enigeen behoorlik
genoeg
houer wat dreineer,
plante
groot sal sal
genoeg moet werk: aandag plante skenk,
sal jy
moet probleme,
behoort aandag peste en
maklik
skenk,
grotes op siektes
behoortin
staanders te
beddings gewaar
met oorneem,
maklik
wieletjies)in beeld
byvoor-
beddings ment en
oorneem, vinkel, te
byvoor- beheer.
LE
oot er
nder
i-
er en
gtowwe
swaar
root motorbande
ofmateriale
water
terwyl
enige moeite
metale
afskei
die
glaspotte,
genoeg
genoeg omdat
houer wat
en of
soos
of halwe
wat
136
ander
water
jy
gifstowwe
swaar
plante groot
plante
|
materiale
omdat
sal swamsiekte
motorbande
metale
olike
genoeg
salmoet jyindien
afskei
moet
Februarie
of
plant wat
soos
gifstowwe
voordat
aandagaandag
2019
van dalk
motorbande
ofdie
plantedit
skenk, toeslaan,
ander
’n
skenk,
hulle minder salswamsiekte
afskei
res
olike materiale
skei).
ernstige
behoort
SARIE.com
moet
behoort
te of
of kan
soos
plantander
aandag
meer jywat
van
probleem dalk
diedie toeslaan,
materiale
olike
skenk,
maklik
sonlig res
maklikraak. wat
skei).
plant
behoort
in in kan
vanjydie
swamsiekte
beddings
beddings die
Dis swamsiekte
dalk
res
oorneem, toeslaan,
skei).
aansienlik
oorneem,
maklik in
byvoor- dalk
minder
byvoor-
beddings kan toeslaan,
jy die kanbyvoor-
inspanning
oorneem, jy
asdieinspanning as
al
heid
ot
hoorlik
stowwe
potte
e
plastiek-,
werk:
swaar
versorg
dit afbreek
het
hoorlik
werk:
erk: plante
hoef
dreineer,
metale
afskei
ookdreineer,
plastiekdromme terwyl
te
klei-
nie. VOORDELE
soos
of
versorgdie
ofjy
sal
sal
diejykweek-
jy wat
glaspotte,
probleme,
werk:
gifstowwe
terwyl
dit afbreek
werk: Jydit
probleme,
probleme, olike
swaarafskei
die
nie.
kan
peste
halwe
peste
peste
plant
metale
diesoos
Groente
en en
en
van
swaar
potteof
siektes
siektes
jy probleme,
die
jysiektes res
maklik
in
probleme, te olike
gifstowwe
metale Jy
potte
te
voordat
kan
gewaar
gewaar
peste
skei). plant
of
skuif
gewaar afskei
is die
peste
dit
en
te(sit
oor en van
gifstowwe
’n
potte
die
ernstige
siektes
indien
soos die
beeld
maklik
te
Jy ment
algemeen
siektes
beeld
beeld kan
te
probleem
ment
gewaar
hulle minder
res
afskei skei).
soos
olike
skuif
die
en vinkel,
plant
potte
(sit
om
raak.
of beeld
meer
van
olike
maklik
byvoorbeeld
te beheer.
die
ment
sonlig
plant
res
skuif
Dis
skei).
van
(sit
beddings
aansienlik
en vinkel,
die res skei).
minder
te beheer.
om te beddings
spit of om te spit of
e,
uwee-,aspekte
wynvate,
halwe
klei- ofvan groot
glaspotte, plastiekdromme
voordat
Omdat halwe jy alle
nodig
’naspekte wathet
ernstige of as
voordat
van probleem
die
dit
dit snags
Groente
’n
kweek- raak.
ernstige koud
in raak
potte
probleem
nodig Dis
het
gewaar
isment
oor en en
die
aansienlik
raak.
of as
vinkel,
dit
vinkel,
algemeen beeld
tetebeheer.
minder
snags
beheer.
Diskoud
ment om
inspanning
aansienlik
enbyvoorbeeld
vinkel,
as te beheer.
minder inspanning as
dalk dit afbreek
’ndie Stoep
ikroklimate
middeldeur
alwe
halwe
-, klei- verdor.
grond,of het ’nnie.
ookStoep
gesny
glaspotte,
posisie, voordatis
voordat hetdit
en
halwe
water ook
grotes
dit Jy’nernstige
’n kan
dit afbreek op die
makliker
ernstige
en begin potte
nie.
dit afbreek
staanders
voordat om
probleem
probleem
ryp. maklik
met
grotes
in
dit Jynie.
stand
raak.
’n kan
skuif
wieletjies)
op te
raak. diehou,
ernstige (sit
staanders potte en
probleem
Dis maklik
grotes
Dismet
onkruid opraak.
aansienlik
aansienlikskuif
Jy kan
wieletjies)
staanders (sit
van die
minder plate
minder Jyte
potte
met Dis kan dieraak
maklik
wieletjies)
onkruid
inspanning
inspanning
aansienlik potte
skuif
ontslae
as as maklik
minder(sit
te raak.skuif (sit as
inspanning
e,mme
deur in die
groot die
wat lengteproses
plastiekdromme middeldeurGroente
beheerwat gesny
–inpotte
die potteis enisGroente
oor die makliker
algemeen
inwieletjies)
potte omoor
is in diestand
om te hou, en onkruid
byvoorbeeld
algemeen beddings
om byvoorbeeld omvan plate
te spit ofonkruidom
beddings ontslae
te spitteofraak.
mme
mee, VOORDELE
rdeel
rskeie
enheiden groot
watwat
bynavanmikroklimate
planteverskeieGroente
plastiekdromme
daagliks VOORDELE
mikroklimate
Groente
aan diewat grotes
indien
ininpotte opgrond,
Potte isstaanders
hulle minderisoor
isoor
posisie,
Groente
’ndiegoeie met
grotes
dieindien
of
algemeeninwater
meer
algemeen
manier op
hulle minder
pottesonlig
om is ooren begin
staandersom
kruie indien
omdie met
of ryp.
meer
byvoorbeeld
byvoorbeeld
algemeen
wat wieletjies)
grotes
hulle minder
sonlig op staanders
beddings grotes
beddings
omof meer opmet
byvoorbeeld
omom te staanders
sonlig
tespitwieletjies)
spit of met wieletjies)
ofbeddings om te spit of
ARTIKEL UIT SARIE FEBRUARIE 2019
Groente wat
in half- of
spikkelskadu
sal groei
(tyd benodig in son
aangedui)
4-5 uur
stamboontjies (bush beans)
bok choi pak choi
preie radyse seldery
uie wortels
3-4 uur
blaarslaai bronkors
krulkool (kale) roket
spinasie spinasiebeet
(Swiss chard)
2-3 uur
anys dragon grasuie
knoffelgrasuie koljander
lavas (lovage) ment
mosterd pietersielie salie
sitroenkruid tiemie
2 uur
Oosterse slaaiblare
NADELE
Foto’s verskaf
Potte is duur en nie alle groente-
soorte aard daarin nie. Veral groente
wat wyd uitsprei of rank – byvoorbeeld
komkommers, pampoen, skorsies en
spanspek – en knolgewasse soos
aartappels, wortels en rape het baie
ruimte en groot, diep houers nodig.
Omdat die plante afhanklik is van
jou om hulle nat te maak en af en toe
kos te gee, moet jy presies weet wat
elkeen se behoeftes is. Omdat potte
’n taamlike klein volume grond in
verhouding tot die oppervlakte het en
van alle kante af verhit word, droog
die grond baie vinniger uit – strooi
dus ’n dik deklaag wat sal help dat die
potplante minder water nodig het en
dat die grondtemperatuur nie op ’n
snikhete dag die hoogte in skiet nie.
Nietemin beteken dit steeds jy sal in
die hoogsomer sekere potte twee keer
per dag moet natmaak, maar jy moet
presies weet watter, want vir ander kan
te veel water letterlik die dood in die
pot beteken!
Omdat potte veral in die somer
daagliks aandag nodig het, sal jy
iemand moet vra om daarna om te
sien as jy met vakansie gaan en dié
persoon ook mooi inlig.
In droogtegeteisterde gebiede is
groente in potte nie altyd die beste
opsie nie omdat jy potplante altyd
diep moet natmaak (tot die water by
die dreineringsgate uitloop). Dié water
sal verlore gaan, tensy jy elke pot se
uitloopwater opvang.
Jy sal elke seisoen wanneer jy plant
of saai die potgrond moet vervang. >
SARIE.com
WEEK 4 11
BOEKUITTREKSEL
4 VRAE
AAN DIE
SKRYWERS
Slaggate waarin beginner-
groentetuinmakers trap?
Saai of plant die verkeerde tyd.
Plant te veel plante te naby aan
mekaar in een pot.
Gee te veel of te min water (of
sonlig).
Verryk nie die grond met kompos nie.
Ignoreer peste en plae.
Die beste deklaag vir groente in
potte?
Enige organiese deklaag – ou, droë
blare, goed verrotte strooi, kompos
(nie tot teen die stam nie) en
onbehandelde houtsplinters – kan
werk solank dit help om die grond
koel te hou en water help bewaar. Ons
sou nie gruis of klippies vir groente in
potte gebruik nie – dit werk beter vir
vetplante en verryk ook nie die grond
soos ’n organiese deklaag nie. Vul die
deklaag aan as dit op plekke yl raak.
Hoe weet ek wanneer ek te veel/te
min water, of te veel/te min son gee?
Te veel water: Jou plante lyk verlep
al is die grond behoorlik klam; die
blaarpunte verbruin; of die hele blaar
raak geel of bruin en verlep of val af.
Te min water: Die grond is droog; die
plante groei stadig en blom glad nie;
die blare, blomme of vrugte verlep, en
vergeel of verbruin en val af.
Te veel son: Die blare word letterlik
gebrand en raak vaalgroen of
geelgroen met brandvlekke en kan
selfs verdor. As jy ’n potplant verskuif
na ’n plek waar dit skielik baie meer
son kry, kan die blare ook verlep.
Te min son: Die groen kleur van die
blare word al hoe ligter; die plant groei
baie stadig of glad nie; die plant leun
letterlik in die rigting van die lig.
Topwenke vir ’n beginner?
1. Gee diep water tot dit by die
dreineringsgate uitloop, maar maak
seker die potgrond dreineer goed.
Moenie potte in pierings vol water laat
staan nie – die wortels sal verrot.
2. Moenie te veel water gee nie – die
plante sal regtig vinniger vrek as
wanneer dit te min water kry. Moenie
water gee as die grond nog klam is nie.
3. Moenie chemiese pesdoders gebruik
nie. Veral in potte is dit maklik om met
die hand van pestilensies ontslae te
raak. Gebruik organiese pesdoders
slegs as daar geen ander uitweg is nie.
Februarie 2019 | 137
 BOEKUITTREKSEL
ARTIKEL UIT SARIE FEBRUARIE 2019
POTTE: Kry jou lot reg
Of jy nou potte (verkieslik plastiek,
want kleipotte droog baie vinnig
uit) of saaibakkies, ou jogurt- of
margarienbakkies of houtbokse gebruik,
sorg dat dit mooi skoon is. Was dit,
indien nodig, met ’n mengsel van 1 deel
bleikmiddel en 9 dele water en sorg
dat daar genoeg dreineringsgaatjies
is. Ons meen egter ’n veel beter plan
is om jou eie bioafbreekbare potjies
van koerantpapier te maak. Jy kan die
saailing later net so in sy “potjie” in die
groter permanente pot plant sonder om
die wortels te versteur. Vul die potjies
met ’n grondmengsel wat jy vinnig self
meng: Gebruik 2 dele gesifte kompos,
1 deel potgrond en 1 deel vermikuliet.
Maak jou eie
bioafbreekbare potjies
Dié potjies is kinderspeletjies om te
maak. Wanneer ’n saailing oorgeplant
word, word die wortels gewoonlik
versteur – dit word nie net aan
sonlig blootgestel nie, maar van die
syworteltjies kan afbreek as grond van
die wortelbol afval – en dis gewoonlik
’n taamlike terugslag vir die plant.
Met die ekopotjies skakel jy dié soort
“wortelskok” uit, want jy plant die
saailing net so met sy potjie.
Jy benodig
Koerantpapier
’n Leë wynbottel met ’n diep holte
in die boom (of gebruik ’n blikkie
waarin kos ingemaak is)
1. Vou ’n groot vel koerantpapier in
die lengte in 4 gelyke dele en knip dit
dan in vier stroke van rofweg 15 cm
breed. Vou ’n lip van 3 cm aan die een
lang kant van elke strook, vou dit terug
en vryf dit plat (en weer oop). Sit die
wynbottel op sy sy op die punt van die
papierstrook sodat omtrent twee derdes
van die bottel bo die papier uitsteek.
(Aan die onderkant van die bottel moet
sowat 5 cm papier uitsteek.) Rol nou die
bottel in die papier toe.
2. Vou die papier aan die onderkant
van die bottel binnetoe oor die boom
(werk in ’n sirkelbeweging) om die
koerantpapierpotjie se boom te vorm.
Draai die bottel regop en druk hard
daarop terwyl jy dit in die rondte draai
om die boom stewig te kry. Glip die
bottel stadig uit die papiersilinder en
vou die 3 cm-lip binnetoe sodat dit ’n
stewige rand vir die potjie vorm.
3. Vul die potjies met grondmengsel
(sien “Kry jou lot reg”) en druk
2-3 saadjies omtrent 1 cm diep in die
grond. Gee dit elke 2-3 dae water (klam,
maar nooit sopnat nie). Omdat die saad
’n 60-90%-kans het om te ontkiem, kan
jy ’n paar sade in elke potjie plant – dan
is jy seker jy het minstens een saailing.
As almal ontkiem, knip die swakste
plante uit (moenie dit uittrek nie!) en
plant net die sterkste een met potjie en
al uit in die pot waar dit gaan groei.
WEEK 4 12
Plant (uit)!
Kies die regte dag vir
saailinge uitplant – ’n koel,
bewolkte dag met die minimum direkte
sonlig. Laatmiddag is ook ’n goeie tyd.
Lei alle saailinge nat voordat
jy dit uitplant. Maak dan plant-
gaatjies in die voorbereide pot wat net
so diep is soos die houer waarin dit
tans groei, maar omtrent dubbel die
deursnee. Maak seker elke plant het
genoeg ruimte (kyk op die saadpakkie
hoeveel die groentesoort benodig).
Keer die saailinge uit. Vir plante
wat nie in ekopotjies is nie, moet jy
jou hand bo-op die pot of saailing-
bakkie plaas met jou vingers om die
steeltjie. Draai die pot onderstebo en
druk of skud die saailing liggies uit
met jou ander hand – behou soveel
grond as moontlik aan die wortels.
Plaas die saailing in die gaatjie sodat
dit op dieselfde diepte is as in die houer
waarin dit ontkiem het. Vul die res van
die gat op met grondmengsel en druk
dit liggies vas. Lei die plantjie nat. Hou
die grond klam.
* Uittreksel verkort en verwerk.
GROENTE WAT
GOED VAAR
IN POTTE
blaarslaai
bok choi
brandrissie
eiervrug
grasuie
kersietamaties
knoffel
kruie
radyse
roket
soetrissie
seldery
spinasie
spinasiebeet
stamboontjies
sekere tamatiekultivars
 BLOKRAAI UIT SARIE BLOKRAAI WEEK 4 13
BLOKRAAI

Reis
1 Oplossing op bl. 83 1
BLOKRAAI
Tolk Dorp in
Op alle In die
Mes, vurk Oorval VIII plekke Persone pad steek Toskane
en lepel (3,9)

Kofia

Op die Tussen
Knaag- So ou . . .
dier gou as . . . en ore
Omspit verdwyn

. . . goed Monniks-
Indiese Ambags- kleed
om waar Vrot munt man, bv.
te wees Filtreer

Verdruk
Water- Aandui
stof, bv. Isidingo, Kapmes
bv.

Nie weet
Nietig Vate waar jy
Wees . . . of
Per een Oorskot
af is nie

Egret Groen
Voëlmis steen

Lae gety
Persiese Sangstuk
koning Denims Steel Klank- Leliesoort
vir twee
maat

Van die . . . Eliot Ná die

. . . op (digter) nag
die jas Sertifikaat Bergpad

Gramskap Meet-
Beenskut Griekse
kunde- Hanswors letter
Pruil instrument

Rooibok Pootuit
Toewy Verdigte
Repeteer
suurstof

Nou of
Klooster- Bewaar ...
inwoner
Treinwa

Die
Baie Oos, . . .,
Mamma Gedigte
goed tuis bes
Mia-eiland

Om . . .
Boeddha Titel vir neute
(Chinees) 'n man
Vader

Wat nie
eie aan Dringende
Setwydte
ons taal versoek
is nie

OPLOSSING VOLG OP BLADSY 15

 BLOKRAAI UIT SARIE BLOKRAAI WEEK 4 14

Bekendes & legendes Bekendes en legendes

5 Oplossing
BLOKRAAI
Oplossing op
op bl. 80 2
bl. 80

Korrek
Korrek Inspi-
Inspi- Die .. .. ..
Pensioe-
Pensioe- rerend Die Ongeluk
Ongeluk .. .. .. van
van
Reageer- rerend in die
in die Grieselig
Grieselig Blerk (SA
Blerk (SA
naris
naris Reageer- Vra
middels Ingang hand
hand hê hê Vra sanger)
sanger)
middels Ingang

Prior
Prior
Dogter
Dogter
en .. .. ..
en

Deeglik
Deeglik Aan die
die
bespreek Aan
bespreek trae kant
trae kant
Getalle (3-3)
(3-3)
Getalle

Roofvoël
Roofvoël Ramp
Ramp Biefstuk
Biefstuk Afgrond
Afgrond
Nuwe .. .. ..
Nuwe Skryf
Skryf Filippynse
Filippynse Gil
Gil
vee skoon
vee skoon met hulle
met hulle munte
munte

Griekse
Griekse Redigeer
Redigeer Implement
Implement
letter
letter Bewys-
Bewys- Broek-
Broek-
Owerspel
Owerspel skrif
skrif spleet
spleet

Italiaanse Ontken
Ontken
Italiaanse
munt
munt 'n Titel
Titel
'n

Snykant
Snykant Skoen-
Skoen-
lapper-
lapper-
Net so
Net so larwe
larwe

Van
Van
waarde
waarde Spruite
Spruite
wees
wees

Skepsel
Skepsel
Voor-
Voor-
Gesond
Gesond neme
neme
maak
maak

BLOKRAAI
6 Oplossing
Oplossing op
op bl. 80 3
bl. 80

Die geheel
Die geheel Hoër op
Hoër op Lees dit
Lees dit
Toernooi
Toernooi op 'n
'n Vaas
Vaas Vir die
Vir die Omspit
Omspit Sodiak
Sodiak
op Tandratte
Tandratte doel (L.)
doel (L.)
Kuifkop-
Kuifkop- Heide Hand-
Hand- kindle, bv.
kindle, bv. Buideldier Spoorbus Kelk
voël (4-4)
(4-4) Heide vatsel (1-4) Buideldier (2,3)
(2,3) Spoorbus Kelk
voël vatsel (1-4)
Sterk
Sterk
Pyn
Pyn
verduur
verduur

Aankom
Aankom
Stap
Stap Water- Twis
Twis
Water-
bron
bron

Ou munt
Ou munt "Jippie!"
"Jippie!"
Luidier
Luidier
Onder-
Onder- Lig-
Lig-
Lui
Lui geskik
geskik eenheid
eenheid

Voordat
Voordat Skalpel
Skalpel
Meen
Meen
(argaïes)
(argaïes)
Oorskot Hoërskool
Hoërskool
Vreemde
Vreemde Oorskot (afk.)
(afk.)

SA
SA
sangeres 24 in
24 in Oseaan
sangeres 'n dag
'n dag Oseaan
(7,5)
(7,5)

Kom
Kom Woord
Woord
Japanse
Japanse Naskrif
Naskrif
drama
drama (afk.)
(afk.)

Wind
Wind
Voorraad maak so
maak so
Voorraad
Hert
Hert

Loopvoël
Loopvoël Gisplante
Gisplante

OPLOSSING VOLG OP BLADSY 15 SARIE.COM

SARIE.COM Somer 2019/20
Somer 7
2019/20 || 7
 E P A L E I S E N T R E E S
BLOKRAAI 2
L
OPLOSSINGS
O G E S G B G WEEK 4 15
BLOKRAAI 3 BLOK
A A L B L O E D L E M O E N O G I E
R F T O A B J
I N S E K T E T E V R E D E

Oplossings
A T E
R E T O E R O O L O O G S A
R E D V E R P L E T T E R I N G S R
D P U P K B M
S I E REIS 1 E R F E N E G E V S REISA
P E L K I E L I E B K
E M A L G E R E I K U R E T
V E A A O R D
E M A F Y N O S GI
L B A U K R U E G T E I E P E
E
S EK T E G
E EN R EF I P F
O EL S
V Y N A D KE
O T G I L U I T L E E R S S O N
R
A O F T O A
B E
T NI D
K A P P E L M
A
R E E S E K E L S T E R T R E G S
TT E A S L A
L R
E M
G T
A NI N T
A G
P O PI
S A
G O S M A O A R G E S
K A
N E J
G A W
G Y S E W EA
BLOKRAAI 4
E A
A O RN D G
S E T
N R E
K P
U A
I N E E Y
P R A
P
J
EI L
N K K E F
R O
E B
RI A
E U
R D A
R
S A
M U
G R
A T AI G J E
F U
S AR K O GK
F EAI E
P E
S A
T U
O
E E
B K E
R
I K
E K
N U E
K S LE
A R
D O
S M
J A O
R HS
E ES E
N
I L
M K
O
T R
R
S A
R KI
O E
S
G R
G EI G
N O
R
D N O
BLOKRAAI 1

A
E P
K O W E
E OT T
S
E EI
D S
E R A
S
P U R
V
N O R
O R
A A
E L US N AR
O S
K AI M E KA BN
S E D
NI E
M A
E
P R
A M
N
L E
A K
T A
B AA P
P EL G GE
N A K R
N O W U
N A I S
N
O IP
D N
E
P G
AL H
S U
A W
L
N E A A
O O L R
I TI N
E
P E L A
S K O T EP O
E G
LE E
R
O S
S P
E L
E
T E
D
O T E
N I Y
P S E B ET
G O P L E S U N
U
F R
O K A
K
S IIA
RL S S G
D K W
O A
E S
ER R
G E E E U A
E L
M A
E L T
O P E G A
R O E P
E E R P E R O I G
N E
A U
F RM O
I K R
A I E
A N NS T
E
T I G BLOKRAAI
F E S 5N A E L G R O E N T E BLOK
U S E R R K B
A R H
T E F
L M
K R O E E T
I R B E M R GE D E
N N
A E R
R E R
A S A B T E M
S H O
BLOKRAAI 2

E L REIS
N NA3 OE GE SE S R F AI
A A O
D S K
P O E L REIST
B A L E MT E
G A RB OU FI
D L
E G S T E
A L A
O K
G D K A
P
A A I R E G B M
SI U
E R
N A
E U
A
E K
R S
M U
L O
Y B
E
M P EI KI
R B L
T AE
N I E S N
B E E T
L RE E
K L
E
T I R
AI AI T N
E S E
L
A G E EI R
A A E L
R
K E R SI N
R E
A GS GS E
A L
O
A Y K
T
D T S
E
A R R
C U
F S
O L EP E
B S D
WE ET A S E K N U
G T E
E T I G
N H L O
E K ET EL W E
R E
A F ML OE D
S I E E R
S P O
U P S
A E T
S E B
BLOKRAAI 6
E L S O P E R A O P H I T S M Y
T O B S U E D
D 7R
BLOKRAAI I L G E S I E N E BLOK
H O E P H O E P K R A G T I G
BLOKRAAI 3

S A G O E E T S C K M S K
B
T R D
E E I B ET L A B N P
D M
R E BL
B S E S D E P C U M I O
D U
A R
I A AF N
L O RH O Y O
N G E
H D E R
O L A
E B O
O R D E N R U I E H I E R T S O
P I K K
L N A S
A K K S
E P O
E R T G T E
L R
O G O
M E M
S O
U N D O E N O U S I S K
E E R N
L A U RV AI A R
K A R T A S
U C N A R
H T E I R
P A T M O S L A P A S S
S P E K Y K W
B AE E
D R T E R L E
M G A U
S N TI S
E H
O T O U D E R D O M
O T E C L A RN A S T R
N A
S O T
E E
N G RI E E
S M E
I E P E R T R O E
S E T H Y S E R
M O E S E P N E
S W
I E M ET
V E R D R A A G S A M E
I O N I S E E R P I N A S S E E N
BLADSY 15
W E G S K E M E R G E E R D
BLOKRAAI 8
 Somer2019/20
SARIE.COM Somer
SARIE.COM 2019/20 | |7171
MAKLIK 14 MAKLIK 13 MA
4 3 7 6 1 9 8 2 4 5 6 3 2 7 1 8 5 9 4 3
2 1 8 2 5 4 6 3 7 9 7 5 9 6 4 3 1 8 2 1
3 33 4 5 9 3
77 2 7 6 8 1
66 4 8
55 77 66 1 2 995 9 7 6 3 4
1 5 1 8 4
22 3 2 9 6 7 3 666 5
77 889 255 7 8 4 1 5
5 667 2 4 9 6 1 8 5 3
22 55 8
33 922 7 4 113 1 6 2 5 7
7 6 9 3 8 7 5 1 2 4 2 1 4 8 6 5 9 3 7 6
6 8 4 1 2 5 3 7 9 6 1 7 8 3 9 4 2 5 6 8
44 99 99 44
9 9 3 7 6 8 4 5 1 2 5 4 6 1 8 2 3 7 9 9
55 66 44 22 66 44
8 88 222 6 5 7
77 1 9 4 3 8 55 9 233 3 775 7 6 4 1 8 2
99 MAKLIK 16 11 33 66 MEDIUM 17
MAKLIK
22 15
99 33 MA
2 1 8 2 4 6 9 5 3 7 5 2 38 41 83 19 56 64 97 7 2 1
SUDOKU 2 SUDOKU
11 881 33 55
6 77 3 9 5 7 2 8 1 6
11 88 22 44 4 6 9 11 77 92 84
66 99 7735 28 53 4
44 6 3
8 7 4 6 5 1 3 2 9 8 4 3 67 26 55 78 49 92 11 3 8 7
opbl.
Oplossingop 97
bl.97 opbl.
Oplossingop 97
bl.97

Oplossings
9 5 1 3 9 7 4 6
16 Oplossing
16 8 2 2 1 46 69 18 33 84 77 25
15 Oplossing
15 5 9 5
3 4 2 8 1 3 6 7 5 9 7 4 73 95 26 51 68 19 42 8 3 4
1 886 7 9 2 8 5
55 773 4 1 9 8 55 84 37 4492 21 43 76 6 1 6
7 11 2 5 4 3
44 9 1 8 7 6 8 7
55 89 33 41
22 25
77 92 56 64 1 7 2
5 8 3 7 6 4 2 9 1 5 3 5 94 12 69 46 77 81 38 2 5 8
9 6 1 8 5 7 4 2 3 1 6 9
99 66 55 11 88 33 55 66
4 22 58 74 67 13 35 89 9 4
MEDIUM 19 MEDIUM
MEDIUM 20 18 ME
88 66 22 44 66 33
2 2 3 8 7 5 1 4 6 9 9 5 72 17 83 64 31 96 48 5 2 2
55 33 99 88 99 22 55
1 777 5 1 4 6 9 2 3 8
11 7 6 24
66 39 2268 8841 73
11 52 95 8 1 7
3 6 9
66 88 4 3 8 2
33 7 1 5 44 1 8 43
44 88 95 56
99 7782 24 19 77 6 3 6
7 1 7 5 6 3 4 8 9 2 6 2 88
55 61
66 17 59 45
22 34 23 9 7 1
5 44 558 6 9 2 1 7 5 4 3 33 5 4 91 76 32 13 68 27 89
22 4 5 8
6 4 2 3 5 9 8 1 7 6 3 7 59 44 25 98 82 71 16 3 6 4
9 3 8 7 1 2 6 9
14 Oplossing
14
SUDOKU 5 4
bl.
opbl.
Oplossingop 297
97 4 3 35 82 49 76 17 68 51
13 Oplossing
13
SUDOKU 2 9
bl.
opbl.
Oplossingop 19797 3
4 9 4 6 8 7 5 3 2 1 2 9 67 58 71 25 96 83 34 1 4 9
8 5 1 2
MAKLIK
MAKLIK 9 4 3 6 8 7 8 1 16 23 94 37 59 45 62 7 8 5
MEDIUM 22 MEDIUM 23
MEDIUM 21 ME
16 WEEK 4 SUDUKO UIT SARIE BLOKRAAI
9 6 5 9 4 8 3 7 1 2 8 7 64 29 16 83 71 32 55 4 9 6
 ARTIKEL UIT SARIE MEI 2010 WEEK 4 17
werk

deur r i e t t e r u s t

Hoe om
regtig wêreldwyd mors gemiddeld twee uur
per dag (etes en teetyd uitgesluit). Dít

tyd te
kos die ekonomie miljarde.
As jy jou tyd goed benut, sal jy jou
doelwitte behaal en ’n goeie werk-
lewe-balans handhaaf. Jy sal jou stres-

bespaar
en energievlakke beheer en kans sien
vir die onverwagte.
Swak tydbestuurders, daarenteen,
loop die risiko om gouer uit te brand,
sê Liza van Wyk, uitvoerende beampte
DisOns
deesdae ’n ander werk-wêreld as
het nou baie ure gehad om oor
van die opleidingsinstansies AstroTech
en BizTech Training in Johannesburg.
waaraan
ons tyd teons gewoond
dink. was. Jy
Hoe waardevol dithet
is, “Jy werk dan minder produktief en
nuwe maniere nodig om jou
hoe ons dit tot nou nie goed benuttyd minder doeltreffend, en sal daarom
méér moet doen. Dit plaas ekstra
die nie.
het beste teons
Hoe benut – en te vorder
dit vorentoe ánders spanning op jouself.”

N
wil doen. Hier’s raad Hoe haal jy dus die beste uit jou
beskikbare tyd?

ooit genoeg ure in die
dag nie? Te veel om te
doen? En dan lyk dit
ook nog asof niemand agterkom hoe
hard jy werk nie!
Tydbestuur soos ons dit nog altyd
gedoen het, werk vir baie mense nie
meer nie. Om lysies te maak, jou ure
in te deel op dieselfde manier as jou
kollega of om in 24-uur-segmente te
dink is nie meer doeltreffend nie.
“Sommige van die ou reëls geld
as ooit tevore. Ons moet op ons voete
kan dink, byna altyd beskikbaar wees
en terselfdertyd ons oorvol e-pos-
inmandjies hanteer. Tog moet ons op ’n
manier steeds ons werk gedoen kry.
“Die ou manier benader tyd met ’n
pleister-plak-oplossing,” sê Charlene.
“Een manier van doen moes vir almal
werk. Die nuwe benadering fokus op
jóú as individu, jóú uitdagings en die
oplossings wat vir jóú werk. Jy kan dit
aanleer.”
Tyd is nie
neT 24 uur nie
As jy nog altyd na tyd in 24-uur-
segmente gekyk het, moet jy nou
’n kopskuif maak, sê prof. Leonard.
Jy moet visionêr dink, oor die lang
termyn na tyd kyk en dan “terugwerk”.
Vra jouself byvoorbeeld af wat jy
teen 2012 wil bereik. Jy mik dalk na
’n bestuurspos. Beplan dan elke jaar se
doelwitte om hierby uit te kom, daarna
elke maand s’n, dan elke week s’n en
laastens elke dag s’n.
Illustrasie Gallo Images/Getty Images

wel nog,” sê prof. Basil Leonard,
akademiese hoof van die Universiteit
Stellenbosch Bestuurskool (USB)
in Bellville. “Hulle moet net nuut
toegepas word.”
’n Nuwe denkrigting is nodig omdat
die werk-wêreld van die 21ste eeu
heeltemal nuut is, beaam Charlene
Tribelhorn, besturende lid van Design
Network Associates (DNA) in
Johannesburg. Dinge beweeg vinniger
Tydbestuur word ál belangriker.
Navorsing deur die Universiteit van
Pennsilvanië onder die beste 100
maatskappye om voor te werk in
Amerika wys hul aandeleprys het met
gemiddeld 14% per jaar gestyg omdat
hulle selfbestuur onder hul personeel
aanmoedig. Dis vergeleke met ’n 6%-
mark-gemiddeld (www.skillsportal.
co.za).
Studies wys ook werknemers
“Alles wat jy van nou af doen, moet
jy op dié groter visie mik,” sê prof.
Leonard. Dit gee jou fokus en ’n groter
doel. Só kry jy gehalte uit jou tyd.
’n persoonlike
sin vir Tyd
Elke mens het sy eie unieke eise en
behoeftes. As jy getroud is, sal jy jou
man en kinders in ag moet neem. As
jy van draf hou, sal dit deel van jou >

146 sarie Mei 2010

deur RIETTE RUST

tydsbestuur.indd 2 3/23/10 5:40:09 PM
 ARTIKEL UIT SARIE MEI 2010
werk
< weeklikse plan moet wees.
Jou lewensdoel sal ’n invloed hê op
hoe jy jou tyd bestuur, sê Liza van
Wyk, of dit nou loopbaansukses, die
beste ma moontlik, ’n kombinasie van
dié twee of wat ook al is.
Identifiseer jou doelwitte. Die
grotes en die kleintjies – en wees
spesifiek. Soos: Ek wil in 2012
ons span van 20 bestuur en ook
verantwoordelik wees vir a, b en c. Stel
doelwitte vir byvoorbeeld jou loopbaan,
jou persoonlike lewe, jou sosiale lewe
en jou finansies.
As jy soms gefrustreerd voel, vra
jouself hoe die betrokke taak by jou
doelwitte inpas. Dit gee jou dalk nuwe
energie om dit te doen, óf jy besef
jy is besig met iets wat nie regtig ’n
bydrae maak nie en jy moet van fokus
verander of die taak delegeer.
Identifiseer nou jou sterk en swak
punte, is Liza se raad. Jou sterk punte
is dit wat natuurlik kom of wat jy
algaande opgebou het. Jy onderhandel
dalk uitstekend of is skitterend met
syfers. Bestee baie tyd daaraan om jou
sterk punte te ontwikkel, want hulle
sal jou nader aan jou doelwitte bring.
Dis ook veel meer produktief as om die
beste in alles te probeer wees.
Werk intussen ook aan die swak
punte waarin jy moet verbeter om jou
doelwitte te behaal. As jy nie ’n goeie
spreker is nie, maar móét kan praat
voor mense, kan jy dit byvoorbeeld
oorweeg om by die Toastmasters aan
te sluit.
148 sarie Mei 2010
tydsbestuur.indd 4
Dink ‘stralenD’
Dít kan jy doen deur gedagtekaarte
(mind maps) op te stel, sê Charlene
Tribelhorn. Sy onderskryf Tony Buzan,
skrywer van The Mind Map Book, se
teorie van radiant thinking.
Vergeet die ou manier van lysies
maak. Dié kaarte is ideaal vir wanneer
jy groter doelwitte of dít wat dringend
of belangrik is, moet uiteensit. Jy kan
ook só dinkskrums hou. Gedagtekaarte
kan oral toegepas word, selfs as jy ’n
kinderpartytjie reël!
Maak só: Draai ’n A4-papier dwars
en trek ’n sirkel in die middel. Daarin
skryf jy vandag se datum, of dalk die
week s’n (soos 12 – 19 April). Uit
die sirkel “groei” takke wat jou take
voorstel. Skryf die naam van die taak,
soos “Reël ’n vergadering” bokant elke
tak. (Gebruik verskillende kleure, dalk
rooi vir die belangrikstes.)
Uit elke tak “groei” kleiner takkies
soos “Kry inligting”, “Raadpleeg
‘Dis Die héle jy
wat by Die werk
aankom’
prof. Basil Leonard, USB
notules”, “Beplan struktuur” – hoe ook
al. Die kaart moet jóú pas.
Gedagtekaarte is hoogs doeltreffende
tydbestuur-gereedskap, sê Charlene.
Jy prioritiseer op ’n visuele manier en
kry dadelik ’n geheelprentjie. Jy sal dit
ook makliker onthou. Omdat jy net
kernwoorde gebruik, neem so ’n kaart
net vyf of tien minute per dag.
Gewone lysies is vervelig en een-
dimensioneel. Jou brein weet nie mooi
wat om met sulke lineêre lyste te maak
nie, want die (kreatiewe) regterkant en
(logiese) linkerkant integreer dan nie,
sê Buzan. Omdat die hele brein nie
betrokke is nie, vergeet jy belangrike
idees. Gedagtekaarte is die oplossing.
deur RIETTE RUST
WEEK 4 18
Jy is meer
as Jou werk
Jy moet ook tyd maak vir jou gesond-
heid, jou gesin, emosies, spiritualiteit en
ander mense, sê prof. Leonard. “Dis tog
die héle jy wat by die werk aankom.” Al
dié fasette verg hul eie tyd.
Daarom het ’n groot deel van tyd-
bestuur eintlik niks met werk te doen
nie, sê Liza van Wyk.
“Dit gaan oor genoeg slaap, reg eet
en oefening, om jou sin vir humor te
behou en belang te stel in die mense
om jou.”
Charlene sê: “As jy gedurig gespanne
voel omdat jy nie by jou belangrikste
waardes uitkom nie, moet jy jou tyd
anders indeel.”
As jou gesin een van jou belangrikste
waardes is, maar jy skeep hulle af, sal
jou ongelukkigheid oorspoel na jou
werk, jou fokus versteur en jou minder
produktief maak, sê prof. Leonard.
Só ook as dit vir jou belangrik is om
jou intellek te stimuleer, maar jy maak
nooit tyd vir lees nie.
neem DoeltreffenD
besluite
Deesdae kyk ons nie meer net vanuit
een perspektief na probleme en neem
dan besluite nie, maar uit ses!
Die vermoë om doeltreffend besluite
te neem is nou éérs belangrik om tyd
te bespaar. Sommige van ons besluit
te vinnig en mors dan tyd deur van
plan te verander, terwyl ander sukkel
om besluite te neem of belangrikes
uitstel. Só laat jy ander wag, skep jy
onsekerhede, veroorsaak jy dat jou
kollegas húl werk moet uitstel en hou
jy die hele werkproses op, sê Charlene.
Wanneer jy in die verlede ’n besluit
geneem het, moes jy jou keuse reg
bewys deur argumente uit te werk.
Jou kollegas het dan waarskynlik
slaggate uitgewys en julle het daaroor
gedebatteer. Dis een manier.
Om doeltreffend te kan besluit kies>
3/23/10 5:41:07 PM
 ARTIKEL UIT SARIE MEI 2010
werk
‘swak tydbestuur het dikwels
met selfmisleiding te make’
Liza van Wyk, opleiding-spesialis
< sommige kenners egter nou Edward
de Bono, wêreldbekende sielkundige en
medikus, se “six thinking hats”. Dis ook
die titel van sy boek (Penguin VK).
Jy kan dié “hoede” op jou eie dra
of dit in vergaderings deel, en jy hoef
dit in geen spesifieke volgorde “op te
sit” nie. Dié metode stroomlyn jou
denkproses en in ’n groep verseker dit
dat almal deelneem en op die kwessie
fokus, nie op die persoon nie.
1
Die ses “hoede” is:
Kry ’n geheelbeeld van die probleem
wat jy moet oplos of die besluit wat
jy moet neem. (’n Vergaderingleier dra
dikwels hierdie hoed.) Dink aan jou
2
groter doel en wat jy alles wil bereik.
Kry al die inligting oor die onder-
werp, soos dokumente en e-posse.
Kyk na die feite, soek leemtes soos
kwessies waaroor jy nog nie weet nie en
probeer die nodige uitvind. Neem ook
vorige tendense in ag en leer daaruit.
Wees so objektief moontlik.
3 Dink kreatief en heeltemal buite
die boks. Moenie jou idees redigeer
nie. Jy kry só dalk oplossings waaraan
jy gewoonlik nie sou dink nie. Moet
ook nie dadelik ander se nuwe idees
kritiseer nie.
4 Vra jouself hoe jy voel oor jou
besluit. Gut-gevoel is belangrik.
Probeer dink hoe ander emosioneel op
jou besluit sal reageer.
5 Fokus op die positiewe van die idees
en alles wat kán werk. Dit wat
werk, gee lig wanneer dinge donker lyk.
6 Wees versigtig. Só sal jy seker maak
jy beland nie in ’n doodloopstraat
nie. Dink oor hoekom die idees dalk
nié kan werk nie. Die swak punte sal
uitstaan. Jy kan van hulle ontslae raak,
of jou plan aanpas en tyd bespaar. Dit
sal jou ook op die uitdagings voorberei.
150 sarie Mei 2010
tydsbestuur.indd 6
WEEK 4 19
KommuniKeer reg Werksessies
& die internet
Misverstande mors tyd, sê Charlene,
soos wanneer jy nie presies sê wat jy Die Leonard Leadership Group
bedoel nie en bloot aanvaar jou kollega doen landwye werksessies, ook
verstaan. Jy het haar dalk gevra om oor intern. Kontak Marcelle Lamour
beskikbare vlugte navraag te doen. Jy by 083 462 8372 of marcelle@
het die goedkoopste lugdiens bedoel; sy leonardleadershipgroup.co.za, of besoek
het aan die bekendste een gedink. www.leonardleadershipgroup.co.za.
Design Network Associates
Vra meer vrae. Jy sal só dikwels insig
bied werksessies in Kaapstad en
kry in hoe om ’n taak doeltreffender te
Johannesburg aan. Skakel 011 781 5216,
doen.
stuur e-pos na dnasa@telkomsa.net
Jy moet ook leer om duidelik nee
of besoek www.dnasa.co.za.
te sê vir werk wat jou gaan oorlaai of BizTech Training bied kursusse in
gaan keer dat jy doelwitte bereik. Dis Johannesburg aan en doen landwye
iets wat jy met ’n rein gewete kan doen interne opleiding. Skakel 011 582 3300,
as jy in beheer is van jou tyd en weet stuur e-pos na training@biztech.co.za of
wat jou prioriteite is. Delegeer – as jou besoek www.biztech.co.za.
kollegas bekwaam is om iets te doen Tik “mind map software” op Google
en jy laat hulle nie toe nie, beledig jy in vir gratis gedagtekaart-sagteware.
hulle en verspil jy tyd deur alles self
te doen.
Besig is nie
noodwen-
dig goed
nie
Swak tydbestuur
het dikwels met
self-misleiding
te make, sê Liza.
Dan sê jy “ek
kon nie daarby
uitkom nie” of “ek
Kry jy dit reg om
jou tyd te bestuur?
Vertel ons op
het nie tyd gehad nie” sarie.com.
terwyl jy eintlik tyd gemors
het, swak beplan het of net nie
verantwoordelikheid aanvaar het nie. vergeefse stryd teen die horlosie.
Doeltreffende tydbestuur beteken
ons moet op resultate fokus, sê prof.
Leonard. Maar ons het in ’n
Maak die ure in jou dag eerder jou
vriende en leef en werk voluit.
“besig-besig”-kultuur verval: Ons
skarrel dikwels rond, maar konsentreer Bykomende Bronne
nie op wat regtig belangrik is nie. Besoek www.mindmaptutor.com en
Dis dán wanneer jy voel jy veg ’n www.mindtools.com.
deur RIETTE RUST
3/23/10 5:41:40 PM
ARTIKEL UIT SARIE SEPTEMBER 2018 WEEK 4 20
ONS WÊRELD VANDAG

Laat jou CV
vir jou
werk
Byna klaar geswot of soek
jy ’n ander werk? Jou CV móét
vandag in ’n mededingende
werksmark uitstaan.
Kenners sê hoe

D
DEUR DELIA DU TOIT

oen jy
’n internet-
soektog,
is daar
duisende
blaaie oor hoe die “perfekte” CV
moet lyk. Die raad verskil egter en dis
boonop meestal op Amerikaners gemik,
genoeg om jou deurmekaar te maak.
Deesdae geld baie van die ou reëls
nie meer nie, sê Gail de Waal Basson,
’n professionele CV-skrywer van die
Paarl. “Werksoek het ’n wetenskap
geword en jou CV moet deel vorm van
jou algehele beeld en strategie. Die
jammerte is, die meeste CV’s lyk nie
anders as tien jaar gelede nie – hoewel
die mark anders is.”
Raad, soos goeie spelling, geld steeds,
maar CV’s se struktuur en lengte
verskil vandag. Aan die ander kant
gaan “moderne foefies” soos video-
CV’s jou nie help nie, sê sy.
Hier’s wat jy moet weet:
1
Gaan jou
spelling na
Maak seker daar is geen spel- en
taalfoute nie, sê Gail. “Dit skep
onmiddellik ’n swak indruk. Daar is
al hoe meer spelfoute in die jonger
geslag se CV’s, maar selfs ervare
mense maak dié fout.”
Gavin Sher, uitvoerende hoof
van die Johannesburgse menslike-
hulpbronne-konsultasiegroep
Focus Group, stem saam. “As jou
CV vol spelfoute is, of onnodige
leestekens en hoofletters bevat
wat lees bemoeilik, word dit
eenvoudig uitgegooi.
“Die program Word het ’n spel-
toetser – gebruik dit! Vra ook
iemand met goeie taalgebruik
om dit na te gaan.”
Moenie persoonlike
inligting
2
insluit nie
Destyds het jy jou ID-nommer,
adres en jou vorige base se
telefoonnommers ingesluit, maar
deesdae moet jy dit liefs uitlos,
sê Arend Willemse, uitvoerende
hoof by CV Profs, ’n CV-skryfdiens
in Johannesburg. “Ons leef in
’n era van identiteitsbedrog,
en werkgewers verstaan dit. Jy
kan jou ouderdom insluit, maar
doen dit aan die einde van die
dokument sodat die leser jou nie
daarop oordeel voor hulle deur
jou ervaring gelees het nie.”
As jy die kortlys haal, kan hulle
jou kontak vir verwysings en
persoonlike inligting, sê Gavin.
“Moenie jou sertifikate insluit
nie. Werkgewers sal vir bewyse
vra indien nodig, maar ekstra
aanhangsels maak die dokument
onnodig lank.”

132 | September 2018 SARIE.com

deur DELIA DU TOIT

ARTIKEL UIT SARIE SEPTEMBER 2018 WEEK 4 21

3 Gee dit die regte struktuur

Werkgewers gaan nie alles deurlees as hulle nie dadelik beïndruk is
nie, daarom is die struktuur baie belangrik, sê Gavin. “Jy moet jouself
binne ’n paar sekondes verkoop. Begin met die heel belangrikste: Som
jouself in ’n paar sinne op, met pertinente prestasies, vaardighede en
ondervinding wat van toepassing is op die werk waarvoor jy aansoek
doen. Lys dan jou vorige posisies, met jou mees onlangse pos eerste
6Laat neem ’n
professionele foto
Dit was eers ongehoord, maar
deesdae is dit ’n goeie idee om
’n foto van jouself in te sluit. “Dit
gaan nie vir jou die werk kry
nie, maar dit maak jou CV meer
en ouer poste laaste, en beskryf wat jy in elk gedoen het. Gee ook persoonlik,” sê Gavin.
gedetailleerde voorbeelde van jou prestasies. As jy byvoorbeeld Dit kan egter jou kanse skade
sagteware ontwikkel het, verduidelik watter sagteware, wat dit kan berokken as jy dit nie rég doen

4
doen en wat jou rol in die ontwikkeling daarvan was.”
nie – jou CV sal heel moontlik dan
Vermy grafika, geblok word. Werkgewers het ook
prentjies en video’s nie tyd om na ’n video te kyk nie.”
nie, sê Gail. “Moenie ’n foto met ’n
lae hals, ’n tuitmond en los lokke
oor jou skouer insluit nie. Gebruik
’n professionele foto en plaas dit
op ’n diskrete plek, so groot soos
’n ID-foto.”

’n CV is ’n besigheidsdokument,
nie ’n spyskaart of teaterprogram
nie, sê Gail. Prentjies, blommetjies
en raampies trek die aandag
van jou ervaring en prestasies
af. Moet ook nie ’n vreemde
lettertipe of -grootte gebruik
om uit te staan nie. Gebruik ’n
besigheidslettertipe soos Arial
of Calibri in grootte 10 of 12.
Hoewel video-CV’s gewild begin
word in lande soos die VSA, werk
dit nie plaaslik nie, sê Gavin. “Hier
laat selfs korporatiewe onder-
nemings se e-posstelsels nie groot
dokumente soos video’s deur
5
Moenie ’n boek
skryf nie
. . . maar moet ook nie ’n halwe
bladsy ingee nie. Twee tot drie
bladsye is die ideaal, sê Andrew
Morton, besturende konsultant
by The HR Hub, ’n menslike-
hulpbronne-diensleweraar in
Johannesburg. “Hoe ouer jy is,
hoe meer ervaring sal jy hê, maar
moenie alles insluit nie. Brei uit oor
jou mees onlangse en relevante
ondervinding. Noem net daardie
eerste pos 25 jaar gelede heel
laaste en baie kortliks – as daar
plek is.
“Op 25 sal jy ook op ander
dinge fokus as op 50. Terwyl
jy nog min ervaring het, kan
jy relevante skoolprestasies
soos leierskapsposisies insluit.
Maar los dit as jy genoeg werks-
ondervinding het om die twee
bladsye vol te maak. Jy kan oor
jou geskiedenis uitwei as jy vir
die onderhoud genooi word.”

7
Moenie knip en plak nie
Moet nooit die posbeskrywing in die advertensie óf jou vorige posbeskrywings net so in jou CV gebruik nie,
sê Gail. Skryf dit in jou eie woorde. Moet ook nie dieselfde beskrywing vir elke vorige werk herhaal nie. As die
verantwoordelikhede oorvleuel het, moet jy dit anders verwoord, sê Arend.
“Pas jou CV aan vir elke werk waarvoor jy aansoek doen, want elke werkgewer soek na unieke eienskappe
en spesifieke ervaring. Gaan deur die vereistes in die advertensie en wys hoe jou ondervinding jou daardie

89 10
vaardighede geleer het.”

Vermy geykte Los maar die dekbrief Gaan jou sosiale

uitdrukkings
Daar is sekere beskrywings wat
byna almal in hul CV gebruik
(soos innoverend, passievol en
hardwerkend) en werkgewers lees
net verby dit, sê Arend. Bewys
Foto Gallo Images/Getty Images
In die dae toe jy jou CV sou pos of
faks, was ’n dekbrief nodig, maar
deesdae is jou e-pos die dekbrief
(tensy die advertensie spesifiek
een vra), sê Gavin. “Heg jou CV
aan, gebruik die verwysing vir
rekeninge na
Sosiale media is deesdae so deel
van die lewe dat jy dit ook by jou
CV moet insluit, sê Andrew. “Maar
los eerder Facebook, Instagram en
Twitter uit, en sluit net ’n skakel na

eerder deur jou ervaring dat jy
die eienskappe het.
As jy innoverend is, verduidelik
wat jy gedoen het wat vernuwing
gebring het, wys hoe passievol
jy is deur jou prestasies, en sluit
voorbeelde in wat dit duidelik
maak hoe hard jy aan ’n projek
gewerk het.
die posadvertensie as jou e-pos-
onderwerp, en skryf ’n kort,
hoflike boodskap in die e-pos:
Dear Mr Jones,
Attached, please find my CV
for this position. Thanks for the
opportunity, I hope to hear from
you in due course.”
Skryf in Afrikaans as dit relevant is.
jou LinkedIn-profiel in.”
Werkgewers gaan kyk wel
deesdae ook na jou ander sosiale-
media-profiele, selfs al sluit jy nie
die skakels in nie, sê Arend. Maak
dus seker jou ander profiele wys
jou beste kant – of dit is ten minste
privaat, sodat ’n werkgewer nie jou
partytjiefoto’s kan sien nie.

SARIE.com September 2018 | 133

deur DELIA DU TOIT

 RUBRIEK UIT SARIE DESEMBER 2011 WEEK 4 22

mylewe
V oor jy jou kom kry, sê jy ja, stem jy in, gee jy toe. Nadat jy eers
nee gesê het, en gedink het die saak is afgehandel. Maar jy’t nie
rekening gehou met ’n vrou se subtiliteite nie, die klein maniertjies waarop sy haar
sin kry.
Dit begin by ’n spesifieke (seergemaakte?) kyk in die oë, die manier waarop
sy wegkyk en sê: “Toemaar, is seker nie nodig dat jy my daarmee help nie, sal
regkom . . .”
Nou voel jy soos ’n boef, en jy help dadelik. Jy moet daar staan en aanvat
en teruggee terwyl sy die kombuiskaste regpak, jy’t nie gedink dis wat jy op ’n
Saterdagoggend wou doen nie. Is ’n vrou se kombuiskaste nie haar eie nie?
“Dankie, hou net so, die goed is nogal swaar. Ek kom nou agter ek het ’n nuwe
kastrol nodig, dié een het ’n duik in, sien jy?” (Dit kom van kaste regpak, nou het sy
skielik ’n nuwe kastrol nodig.)
“Ons kan vir jou ’n kastrol vir Krismis koop,” stel jy voor. “Ek gaan nie langer hier

op die vrou af
rondstaan wanneer die rugby begin nie.”
“Jy’t sulke manlike arms,” sê sy.
deur A n d r é l e r o u x Komplimente werk. Jy bly staan
en vat aan . . . tot jy hoor daar sing
hulle nou die volkslied en die een
span stamp hul voete dreigend en
klap na hul elmboë. (“Kan ons later
hiermee aangaan?” vra jy. “Ek onthou nou ek het vir jou sjokolade gekoop.”)
‘I have learned Soms koop sy vir jóú sjokolade om haar sin te kry, of die sjokolade self!
that only two “Ek het ’n slag vir jou sjokolade gekoop, is dit nou nie oulik van my nie?” (Hoe

thIngs are kan ’n man nou nie saamstem nie?) Later sal sy sê: “Ek sien jy het nog nie jou
sjokolade geëet nie, kan ek die helfte kry?” (Hoe kan ’n man dan nou nee sê?
necessary to Dis buitendien die soort sjokolade waarvan sy meer hou as jy, en sy weet dit, dis
keep one’s wIfe hoekom sy in die eerste plek daardie soort gekoop het.)

happy. fIrst, Of dis ’n subtiele skimp: Kyk, ek het vir jou sjokolade gekoop, wanneer koop jy
weer ’n slag vir mý sjokolade, die duurder soort? Haar skimpe is welgeplaas, al het
let her thInk jy pas vir haar die einste sjokolade gekoop.
she’s havIng her “Ai, nou het daar al weer ’n gloeilamp in die kombuis geblaas.” ’n Mens sou
dink vandag se tegnologies gevorderde vrou het teen dié tyd agtergekom hoe om
own way. and ’n gloeilamp te vervang (dit vat net een vrou), maar nee, sy wil nie op ’n stoel klim
second, let nie. Dis makliker om terug te staan en te kyk hoe jy dit doen, terwyl sy kommentaar

her have It’ lewer: “Draai hom links om, links om. Is dit ’n draai-een of bajonet? Wag, ek kry ’n
nuwe een, moenie van die stoel afval nie.” (Dis ’n opdrag, jy val liewer nie af nie.)
Lyndon B. Johnson
“Terloops, ’n kastrol vir Krismis is nie baie romanties nie,” sê sy en fladder haar
ore – onafhanklik van mekaar. (Haar manier om te flankeer.) Tensy dit ’n dúúr kastrol
met liggies is . . .
Dis ook soos vroue hul sin kry: Deur liggies te flankeer (net ’n bietjie), deur te
maak asof hulle hulpeloos is (blondines doen dit baie goed, dan lag hulle agterna
vir jou), deur hul mond op ’n plooi te trek (g’n man hou van ’n vrou met ’n plooi vir
’n mond nie).
En, natuurlik, deur lekker te ruik! Jou neusvleuels sê onmiddellik ja, jy stem in
Foto Inge Prins

en jy gee toe . . . As sy boonop vir jou glimlag en bly is om jou te sien gee jy net
daar oor.
Jy gaan lê sommer.
*Volgende maand: “Om te neul werk ook goed”.

www.sarie.com sarie Desember 2 01 1 63

deur ANDRÉ LE ROUX
FLITSVERHAAL UIT SARIE JANUARIE 2016
FLITSVERHAAL
Om aan
te raak
DEUR CHRISTINE BARKHUIZEN LE ROUX
M
ariaan gooi die skouersak oor haar arm.
Dis handbagasie, maar die swaarste goed
het sy daarin gepak. Boeke en bottels
Amarula as geskenke.
Iets waamee sy haar moet versoen, is dat sy nie meer
sommer so maklik ’n 23 kg-tas teen steil trappies kan uitdra
nie. Dis agt jaar gelede dat sy in die Lae Lande was. Toe was
sy 46. Hoe is dit dat 46 so ver weg klink van vandag se in-die-
vyftigs? Wanneer sy soggens die slaap uit haar oë vryf en haar
tande voor die spieël borsel, sien sy ’n troebel beeld van die
vrou van vroeër.
Op die somerkursus oor Kuns, Voorkoms en Ekspressie
waarvoor sy haar impulsief ingeskryf het, het sy haar aan die
dosent sit en verwonder. Die spierwit kop, die blou oë onder
die onopsigtelike wenkbroue. Die stem.
Dat hy haar raakgesien het, het haar nie verbaas nie; sy was
die enigste persoon bo dertig in die lesingsaal. Maar wat haar
voete onder haar uitgeslaan het, of byna, was sy uitnodiging
om later saam met hom koffie te gaan drink.
Waar sy vandaan kom, het hy toe al geweet uit die CV
wat hulle moes indien vir die kursus. Op die bankie voor
144 | Januarie 2016 SARIE.com
deur CHRISTINE BARKHUIZEN LE ROUX
WEEK 4 23
die restaurant Graaf Floris het hy daardie aanknopingspunt
gebruik om reguit deur te skiet na dinge waaroor sy nie na
buite gepraat het nie.
Wat het haar na Utrecht gebring? Waarom wou sy juis
hierdie kursus kom volg? Filmkunde was nie juis die ding
waarin, hmm – nie dat hy dit so uitgespel het nie, maar nou
ja – middeljarige vroue geïnteresseerd was nie. Hoe hy dit
bewoord het, kon sy nie later onthou nie, maar wel dat sy nie
aanstoot geneem het nie.
Die kelnerin het die spyskaart voor hulle kom neersit. Iets
om te drink?
“Koffie,” het sy geantwoord, “met warm melk,” wetende
dat dit ’n vreemde versoek was in Nederland. Hy, Paulus, het
rooibostee gevra, ’n produk uit haar eie land.
Die hande op die houttafeltjie is skraal, witterig, die manier
waarop hy praat, maak hulle lewend en vol uitdrukking.
Sy naels is kort. “Bresson,” sy stem is ingetoë, “is die beste
filmmaker ooit – anders as ander regisseurs gaan hy van
die standpunt uit dat ’n mens nooit die werklikheid kan
Illustrasie iStockphoto
namaak nie.”
Sy hoor hom praat, haar aandag by sy gevoelige hande. Hy
buk oor, tik op die tafel.
“Jy sien, wat Bresson doen, is om die ‘leuen’ so klein as
moontlik te maak. Hy wou houterige karakters hê, mense deur
wie die ware storie ervaar kon word, sonder om te probeer om
FLITSVERHAAL UIT SARIE JANUARIE 2016
die werklikheid te kopieer.”
“En dit bring jou by die idee dat ’n mens se gelaat, jou uit-
drukking, nie noodwendig wys wat binnekant aangaan nie, as
ek jou reg verstaan?”
“Ek het jou dopgehou deur die lesings.” Hy sprei sy wit
hande oop en buig hulle dan na binne in ’n gebaar van
insluiting. “Jy het my herinner aan een van die aktrises in
Bresson se films. Dat jy soveel wegsteek, en daardeur so baie
verraai. En ja, jy is reg, gevoel is nie net iets wat na buite
weerspieël word nie.”
Die warmte styg in haar nek op. Nog nooit het iemand so
meteens in haar binnekant ingeklim nie. Ook nie die psigiater
wat sy gaan sien het ná haar egskeiding het reggekry wat
hierdie professor Paulus Schoonhoven nou doen nie. En die
vreemdste van alles is dat sy gemaklik voel by hom hier op die
houtbankie aan die onderkant van die Vismarkt.
“Nog ’n koffie?”
Sy keer: “Nee, dankie. Ek wil nog na die orreluitvoering in
die Dom gaan luister. Maar dit was gaaf van jou om my vir
koffie te nooi. En jou lesings was baie interessant. Jy het my
baie gegee om oor te dink.”
Haar verblyf in Utrecht is byna verby. Sy moet terug na haar
eie land, ’n nuwe begin maak. Die geld wat in die skikking
met die egskeiding aan haar toegesê is, was net-net genoeg
om ’n huis te koop. Sy sou ’n inkomste genereer uit haar eie
blyplek met die maak van juwele van spesiale klip en kristalle.
Terug in Suid-Afrika het haar onderneming gebloei. In
drie stranddorpies het sy klein winkeltjies oopgemaak. Uit
dié verdienste kon sy betaal vir hierdie vliegtuigkaartjie soveel
jare later.
“Ons kan bel,” het hy ná hul laaste koffiedrink by Graaf
Floris gesê, “ek wil kontak behou met jou. Asseblief ?”
Sy het nee gesê. Sy was ver van gereed om voortdurend
kontak met hom te hê. In haar binnekant het vir die eerste
keer rowe begin vorm wat mettertyd vanself moes losraak
en afval.
Nou en dan het daar ’n e-pos gekom en dan het sy versigtig
gereageer. Hy het Skype voorgestel, maar sy wou nie. Tog het
haar hart geroer by die wete dat hy steeds dink aan die stukkie
tussentyd in die Lae Lande. ’n Keer of wat het hy genoem dat
hy na haar land van son kom, maar ook dit het sy afgeweer.
“Eendag, wanneer ek gereed is, kom ek weer,” het sy hom
laat weet. En af en toe gewonder of hy nog kontak met die
blonde vrou het waarmee hy te doen gehad het daardie jaar
toe hulle op die houtbankie gepraat het oor hóé mense eintlik
sien. Maar sy het nie gevra nie.
Haar man – eksman – het haar dikwels daarvan beskuldig
dat sy ’n volstruis is wat haar kop in die grond steek, wat nie
wil sien wat so duidelik soos daglig is nie. Sy het sy woorde
met ’n skok onthou toe die oogarts twee maande vantevore
sy uitspraak so onomwonde oor die breedte van sy lessenaar
deur CHRISTINE BARKHUIZEN LE ROUX
WEEK 4 24
vir haar gegee het. Vir dae daarna het sy in ’n depressiewe
toestand in die bed gelê. Sy het die doktersbesoek uitgestel,
maande lank, jare eintlik, uit vrees. Haarself probeer oortuig
dat die swart kolle wat sy al meer en meer begin sien maar die
gevolg was van haar ure lange gebuk sit oor die juwele.
Ses maande, was sy uitspraak. Ses maande se al hoe minder
sig voordat sy glad nie meer sou kon sien nie.
Sy ruk wakker toe die vliegtuig die aanloopbaan tref. Sy tas
na haar handsak, haal die spieëltjie uit. In die lig wat deur die
ovaal venstertjie val, sien sy die dowwerige afskynsel van die
vrou van agt jaar terug . . .
Sy word deur die res van die passasiers in ’n drukgang na
die bagasie-band gedwing; die angs druk haar keel toe, sy wil
terugdraai, terug na waar sy saans in haar veilige omgewing
haar hande oor die gladde stene kan laat gly.
Sy stoot haar trollie met die bagasie voor haar uit. Laat sy
net eers in die trein kom, maar so gou as wat sy kan, gaan sy
haar kaartjie vir die terugreis laat verander, al kos dit ook wat.
Sy kan nie hier bly nie, sy is nie meer die mens van agt jaar
gelede nie. Niks wat sy dink of voel, sal sy kan oordra nie; haar
sig raak by die dag swakker. Sy sal hom dadelik bel as sy in
Utrecht aankom.
“Ek het jou kom haal.” Sy herken die stem wat sy in al die
jare nooit gehoor het nie dadelik. Hy neem die trollie, haak
met sy ander arm by haar in. “Het jy dan gedink ek sal jou so
laat sukkel?”
Maar ek is byna blind! wil sy sê, ek het jou tog laat weet.
My koms was te impulsief, ek moet teruggaan!
Langs die pad is die bome ’n ruising van wasige groen.
Hy sit die MP3-speler aan. “Danzi se Horingkonsert,” sê hy.
“Hoor jy die verlange in daardie rondeau?”
“Ek kan nie bly nie,” praat sy toe die musiek ophou. “Jy het
gepraat van gelaat en ekspressie – van wat jy in my oë kon
sien, maar binnekort sal daar niks van oor wees nie.”
“Sjjjt, wag nou eers, voor ek jou by jou vriendin gaan aflaai,
gaan ons na die plek waar ons daardie eerste middag gesit
het,” sê hy toe hy die Maliebaan inry.
Hulle loop deur die keisteenstraatjies, hy vat haar arm, loop
met haar saam oor die bruggie by die Vismarkt, gaan staan by
een van die houtbankies voor Graaf Floris.
“Hulle neem nie besprekings vir die terras nie,” sê hy teen
haar oor, “maar ek het die hoofkelner omgekoop.”
Die weemoed in haar is byna te veel om te verduur. Sy
is hier. Eindelik. En môre of oormôre, so gou as wat sy
daardie peperduur kaartjie-omruiling kan doen, gaan sy
terug. Sy moet.
Die kelnerin sit die koffie voor hulle neer. Sy kry ’n bekertjie
warm melk wat hy vir haar bestel het. Agt jaar later onthou hy
dit nog. In die pierings van die koppies lê langwerpige koekies
wat sy weet spekulaas moet wees.
Sy sien dit nie, maar voel sy hand wat hare vat. Hy draai
haar palm na bo, stuur dit onder die tafelblad in, lei haar
vingertoppe teen die grein, die slootjies in die hout: “Lees met
jou hand – voel met jou vingers – só het ek dit uitgekrap met
’n klein messie. M A R I A A N.
“Sodat jy hier kan bly.”
SARIE.com Januarie 2016 | 145