Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 13

nestan sulava

daviT guramiSvilis simbolur-alegoriuli leqsi `amicanad igavi,


asaxsnelad advili~ _ interpretacia

daviT guramiSvilis literaturul memkvidreobaSi gamoirCeva mistikur-alegoriuli


xasiaTis leqsi ~amicanad igavi, asaxsnelad advili~, romlis alegoria, rogorc
Tavad avtorma saTaurSive aRniSna da samecniero literaturaSic aris SeniSnuli,
advilad asaxsnelia, magram masSi moxseniebuli saRvTo saxelTa simbolika
gansakuTrebuli gansjis sagani unda gaxdes. aq damowmebuli saRvTo saxeli
~mziani Rame~ uaRresad mniSvnelovania rusTveluri ~mziani Ramis~ asaxsnelad,
rac samecniero literaturaSi araerTgzis gamxdara kvlevis sagani. am leqsSi
vefxistyaosnuri ~mziani Ramis~ simboluri xat-saxe, iseve, rogorc sxva saRvTo
saxelebi da mxatvruli fenomeni rusTvelis poemisa, axsnilia daviT guramiSvilis mier.
aqve yuradReba unda gavamaxviloT petre laraZis mier daviT aRmaSeneblis
Sesaxeb naTqvam ~mziani Ramezec~. statiis mizania rusTveluri simboluri saRvTo
saxelis asaxsnelad daviT guramiSvilis leqsSi damowmebuli ~mziani Ramis~
semantikuri mniSvnelobis gansazRvra. jer davimowmeb leqss:

viremdis ganaxldeboda Zveli dRe Rame mziani,

ifqli kalozed eyara ganurCeveli, bziani,

axalma dReman ganwmida RvarZlian nakmaziani,

mis dRiTgan moCans garCeviT sargebeli da ziani.

sanam dRe Zveli dRes axals Cven dRed ar gagviTenebda,

manamdis Cvensa daSlilsa veravin aRaSenebda,

ra dRe gaTenda axali, qveyanas danamSvenebda,


yuriTac kargsa gvasmenda, TvaliTac kargs gviCvenebda.

leqsi ramdenime sakiTxis ganxilvas moiTxovs: 1. ~Zveli dRe Rame mzianis~


raobis garkvevas; 2. ganaxlebis raobis gaazrebas bibliuri saxismetyvelebis
safuZvelze; 3. ifqlisa da bzis simboluri mniSvnelobis axsnasa da saxarebiseuli
wyaros mixedviT ganxilvas; 4. ~dRe Zveli~ da ~dRe axali~ _ simbolur-
saxismetyvelebiTi analizs; 5. komentars taepisaTvis: ~manamdis Cvensa daSlilsa
veravin aRaSenebda~, romelSic ganmartebas moiTxovs ~daSlilsa~ da
~aRaSenebda~, romlebic simboluri saxismetyvelebis kvalobazea asaxsneli; 6.
agreTve, komentars bolo ori taepisaTvis: ~ra dRe gaTenda axali, qveyanas
danamSvenebda, yuriTac kargsa gvasmenda, TvaliTac kargs gviCvenebda~.

leqsis saxelwodebasTan dakavSirebiT saWirod mimaCnia mcireodeni SeniSvnis


gakeTeba: marTalia, TviT daviT guramiSvili leqss saxelwodebad misca ~amicanad
igavi, asaxsnelad advili~, magram realurad igi saxismetyvelebiTi siRrmiT
datvirTuli, sakmaod rTuli Sinaarsis momcveli leqsia, anu rogorc Tavad ganmarta

1
Tavisi poeturi memkvidreobis arsi: ~qrTilis puris qerqSia Sig TaTuxi Cavdeo! qerqi
gafcven, ganagde, SigniT guls ki sWamdeo~. isic unda gavixseno, rom
guramiSvilma ~qacvia mwyemsis~ erT-erT personaJs aTqmevina: ~Zlivs miswavlia
an-ban-gan-doni~; poemis am sityvebs mecnierTa nawili avtobiografiulad miiCnevs
da personaJis sityvebi TviT avtoris azris gamoxatulebad miaCnia. gansaxilveli leqsis
siRrme ki sapirispiros gvimtkicebs, naTlad Cans, rom poets sakmaod safuZvliani
saRvTismetyvelo codna aqvs SeZenili.

ganxilva daviwyoT leqsis pirveli taepis sintagmis, saRvTo saxelis _ ~Zveli dRe
Rame mzianis~ raobis garkveviT, risTvisac saWiroa misi gaazreba bibliuri
saxismetyvelebis safuZvelze.

upirveles yovlisa, aRvniSnav, rom `mziani Rame~ samecniero literaturaSi


sxvadasxvagvaradaa gaazrebuli, kerZod: 1. igi aris saRvTismetyvelo termini; 2. igi
aris xatovani gamoTqma, metafora; 3. igi aris samebis saxismetyvelebiTi, simboluri
xat-saxe; 4. igi aris mama RmerTis xat-saxe; 5. igi aris Ze RmerTis, ieso qristes xat-
saxe. ~daviTianSi~ damowmebuli saRvTo saxeli ~mziani Rame~ samecniero
literaturaSi ramdenimejer iyo kvlevis sagani, magram guramiSviliseuli konteqsti
siRrmiseulad ar aris Seswavlili. aseve, sxvadasxvagvaradaa gaazrebuli ~Zveli
dRec~. Cemi Sromis erT-erTi mizania ~Zveli dRe Rame mzianis~ drosivrculi poetikis
TvalsazrisiT kvlevis safuZvelze misi arsis garkveva, rac misive saxeldebidanve
xdeba SesaZlebeli.

~Zveli dRe~ saRvTismetyvelo literaturaSi gaazrebulia mama RmerTis simbolur


saxelad. SeiZleba davimowmoT nikoloz gulaberisZis Txzuleba ~sakiTxavi suetisa
cxovelisa, kuarTisa saufloÁsa da kaTolike eklesiisaÁ~, romelSic naTqvamia: ~xolo
mas Ramesa mirulebulsa (daviT aRmaSenebels _ n. s.) eCuena esreT saxed,
viTarmca amas suetsa zeda ze Tavsa mjdomare iyo moxucebuli vinme saxed
Zuelisa dReTaÁsa da brwyinvalebisagan naTlisa mis~ (gulaberisZe 2007: 56);
~eklesiisa qadagsa mas Ramesa Zilsa Sina eCuena sueti cxoveli saxed
moxucebulisa berikacisa miuTxrobeliTa raჲTme brwyinvalebiTa~ (gulaberisZe 2007:
56). laura grigolaSvilma ~sveti cxovels~ da ~sveti naTlisas~ daukavSira ~beri
kaci~ da ~Zueli dReTa~, romelTa asaxsnelad man daimowma danielis
winaswarmetyvelebis sibrZne da daaskvna, rom esaa RmerTis simbolo. misi sityviT:
~Zueli dReTaჲ~ da ~beri kaci~ RvTaebis erTsa da imave aspeqtze miuTiTeben da
amitom ixilvebis ~sueti naTeli, viTarca Zueli dReTa~. gulaberisZe CamoTvlis im
adamianebs, ~romelnica Rirs arian xilvisa misisa~ da maT Soris asaxelebs daviT
aRmaSenebelsac (grigolaSvili 2005: 95). r. siraZem nikoloz gulaberisZis
~sakiTxavis~ teqstze dakvirvebiT daaskvna, rom ~sveti cxoveli~, anu naTlis sveti,
gamoxatavs ~Zvel dRes~, romelic simbolurad mama RmerTs niSnavs, ~rac am
nawarmoebis mTeli simboluri Sinaarsis gasagebad gansakuTrebul yuradRebas
imsaxurebs~ (siraZe 1992: 111). amave problemis ganxilva SemogvTavaza l.
wereTelma Tavis werilSi wmida daviT aRmaSenebliseuli xilvis Sesaxeb, romlis
mixedviT mefes RmerTi gamoecxada, rogorc ~moxucebuli vinme saxed Zuelisa
dReTaÁsa~, da daviT guramiSvilis ~Zveli dRis~ simboluri gaazrebis Sesaxeb
(wereTeli 2005: 140-150).

2
SevniSnav, rom ~Zveli dRe~ orgvar simbolur xat-saxes gulisxmobs: igi
arsobrivad samebas aRniSnavs, hipostasurad _ calke mama RmerTsa da calke Ze
RmerTs.

guramiSviliseuli ~Zveli dRe Rame mzianis~ axsnisas yuradReba unda mieqces


Zveli aRTqmis ~sveti Rrublisasa~ da ~sveti cecxlisas~ saxismetyvelebas, rac,
faqtobrivad, arsobriv kavSirSia ~Zveli dRe Rame mzianTan~; maTSi WeSmaritebaze
misaniSneblad, saRvTo arsis warmosadgenad urTierTsapirispiro TvisebriobaTa
erTianobaa warmodgenili. bibliuri swavlebiT, Rame Rrubelia, sadac mose Sedis da
wyvdiadi, romelic aris safarveli RmerTisa. qristianuli misticizmi, dawyebuli filon
aleqsandrielidan, Rames, Rrubels, nisls ganmartavs, rogorc RmerTis xilvis
saSualebas, winaswar dabrkolebas wminda naTelis xilvaSi (losevi 1980: 103-104).
~sveti RrublisaÁ~ da ~sveti cecxlisaÁ~ dRisiT da RamiT miuZRvian egviptidan
gamosul ebraelebs aRTqmuli qveynisaken, orive RmerTis simboluri saxelia. cecxli
qristes ipodigmuri saxea, rac moses mier almodebuli mayvlis xilvaSi (gamoslv. 3, 2-
5) gamovlinda. Rrubeli, metwilad ~Rrubeli sulmcire~, RvTismSoblis simboloa, rasac
xSirad swored am azriT iyeneben himnografebi. ~sueti Zueli~, anu ~sveti
RrublisaÁ~ da ~sveti cecxlisaÁ~, ebraelebs win uZRoda oTxi aTeuli wlis manZilze
da moses winamZRolobiT ~ucTomelad~ atarebda. yovelive es imas miuTiTebs, rom
~sveti RrublisaÁ~ da ~sveti cecxlisaÁ~ simbolur da alegoriul ganmartebasa da
aRqmas moiTxoven. orive simbolo im rigisaa, romlebic RmerTsac da
RvTismSobelsac aRniSnaven. bibliur konteqstSi ~sveti RrublisaÁ~ da ~sveti
cecxlisaÁ~ RmerTis simboloa, radgan egviptidan gamosuli RvTis rCeuli eri RvTis
pirvel masStabur Teofanias1 erTad ganicdida da Wvretda. es iyo ori saxiT
gamovlenili Teofania: Rrublisa da cecxlis saxiT, rac universalobis niSniT iyo
aRbeWdili, radgan RvTis arsi dapirispirebulTa erTianobiT warmoidgineba. rCeulma
erma mTeli gza aRTqmul qveynamde swored am niSnebiT ganvlo, rac RvTis
Tanadgomisa da misgan misi rCeuli eris dacvis simbolo iyo.

pirveli, vinc daviT guramiSvilis ~Zveli dRe Rame mzianis~, ufro zustad,
~mziani Ramis~ mecnieruli axsna SemogvTavaza, iyo sargis caiSvili, romelmac
manana gigineiSvilis sakandidato disertaciis oponirebisas gamoTqva Semdegi
mosazreba: ~Zveli dRe mama RmerTia, romelmac mogvivlina axali dRe, Ze uflisa,
qriste RmerTi. Zveli dRe gardamovida axal dReSi da a. S., maSasadame,
gamoTqmaSi ~Zveli dRe-Rame mziani~ (an cal-calke ~Zveli dRe mziani~ da ~Zveli
Rame mziani~) nagulisxmebia mama RmerTi da ara konkretulad Ze uflisa, qriste,
rogorc Cans, guramiSvili sxva Sinaarss debda aRniSnul gamoTqmaSi~ (caiSvili
1974: 314); igi sxvaganac Seexo am sakiTxs da aRniSna, rom RmerTs ifqli
RvarZlisagan unda ~ganerCia da axali cxovreba moeniWebina adamianTaTvis,
romelTac ver ganerCiaT keTili da boroti. Tu davakvirdebiT, es aris tipiuri
himnografiuli Tema da guramiSvili analogiuri poeturi xerxebiT amuSavebs mas~
(caiSvili 1980: 49). mkvlevari imowmebs ioane mtbevris wm. basilisadmi miZRvnili
sagaloblis erT tropars: ~viTarca Rrubelman, aRmoivse soflisa igi brZenTa
mecniereba da ganarCie ifqli RvarZlisagan da Sehkribe saunjeTa~ (iqve).
~guramiSvili, romelic sxvagan RmerTs Zvel dRes uwodebs (gaixseneT agreTve leqsi
kd. ~mzeTamzis Sesxma~... ~miuwvdomelo naTelo, grZelo Zvelo dReo), axal
konteqstSi axsenebs RvTaebis CvenTvis nacnob saxelebs (katafatika da apofatika),
1
pirveli Teofania moses mier almodebuli mayvlis xilva iyo.
3
romelSiac orive momentia Caqsovili. RmerTi aris Zveli dRe-Rame mziani, e. i. cal-
calke rom davSaloT, igi aris Zveli dRe mziani da Zveli Rame mziani~ (iqve). e. i.
mkvlevarma es saRvTo saxeli katafatikur-apofatikur safuZvelze axsna, magram
mTavari isaa, rom man ~mziani Rame~ qristianuli RmerTis saxelad, arsobriv
saRvTo saxelad miiCnia.

tite mosiam yuradReba gaamaxvila guramiSviliseul orTografiaze, aRniSna,


rom dResa da Rames Soris xelnawerSi araa defisi, rogorc es gamocemebSi
ibeWdeba, rasac arsebiTi cvlileba Seaqvs mziani Ramis gaazrebaSi. man uaryo
danawevreba ~Zveli dRe mziani da axali Rame mziani~, aRniSna, rom qristes
atributad ~axali dRe mziani~, xolo mama RmerTis atributad ~Zveli dRe mziani~ ar
dasturdeba, radgan arc erTs ar sWirdeba gansazRvreba axali da Zveli. gvxvdeba
mxolod Zveli dRe mama RmerTis aRsaniSnavad. axali dRe TavisTavad aris Ze
RmerTi, ise rogorc Zveli dRe mama RmerTia (mosia 2005: 142). t. mosias azriT,
romelic zogjer winaaRmdegobas Seicavs, am oqsimoronis tipis saxe-xatSi swored
qriste unda vigulisxmoT da ara saerTod, pirvelmizezi Tu uzenaesi arseba. amis
amgvar gaazrebas xels ar unda uSlides qristianuli dogmatikis mrwamsi, rom is, rac
qristes saxelad moiazreba, mama RmerTis saxelicaa da suli wmidisac. rac aris erTi
piri am samebisa, is unda iyos samive piri. Semdeg ki wers, rom mziani Rame erTi
RmerTis saxelia da ara qristesi (mosia 2005: 142).

beJan kilanavam SeniSvna misca tite mosias am leqsis Sesaxeb adre


gamoqveynebul SexedulebasTan dakavSirebiT; am SeniSvnis Tanaxmad, ~mziani
Rame mxolod mama RmerTi SeiZleba iyos, romelsac mohbmia dRe naTlieri~
(guramiSvili: ~viT Rame bnelsa mziani mohbmia dRe naTlieri~...) (kilanava 1988:
165-166).

Cemi azriT, daviT guramiSvilis am leqsSi yuradRebas iqcevs ~Zveli dRe Rame
mziani~, rogorc oqsimoronuli saRvTo saxeli, romlis meore nawili ~mziani Rame~
pirvelad SoTa rusTvelis ~vefxistyaosanSi~ dasturdeba da romelic drosivrculi
TvalsazrisiT, or urTierTsapirispiro cnebas moicavs 2, kerZod, ~mziani~, romelic
sagnis aRmniSvneli sityvidan momdinareobs da damowmebul konteqstSi Tvisebas
gamoxatavs, rac imas miuTiTebs, rom igi, TvisebriobasTan erTad, sivrculi kategoriis
gamomxatvelia; amave dros, igi drois kategorias ganekuTvneba. Sesaqmis procesis
dawyebamde iyo udroJamoba, maradiuloba. Rame da dRe, rogorc droiTi kategoriebi
(drois klasikuri da qristianuli TvalsazrisiT gaazrebis Sesaxeb: mWedliZe, 2006),
gulisxmoben sruliad gamokveTil dros, romelic, bibliuri kosmogoniiT, RvTisgan
qmnilia, anu isini droiT kategoriaSi arian moqceulni; saRvTo saxeli ~mziani Rame~
gulisxmobs maradisobas imitom, rom igi bibliur kosmogoniamde arsebul drosivrcul
areals moicavs, ris gamoc igi RmerTis saxelad moiazreba. daviT guramiSvilis
sityvebi: ~viremdis ganaxldeboda Zveli dRe Rame mziani, ifqli kalozed eyara,
ganurCeveli, bziani~ _ adasturebs, rom igi aris: 1. arsobrivad _ qristianuli RmerTis
saRvTo saxeli da 2. hipostasurad _ saxeli ori hipostasisa: calke mama RmerTisa da
calke Ze RmerTisa; amitom igi drois kategorias uTuod gulisxmobs, radgan Ze
RmerTi gankacda; ~mziani~ TavisTavad gulisxmobs dRes, anu igi droiTi kategoriaa,
da Ramec droiT kategorias ganekuTvneba, rac simbolurad miuTiTebs ~mziani
2
rusTveluri ~mziani Ramisa~ da ~uJamo Jamis~ Sesaxeb axali Tvalsazrisi ix. sulava 2010: 382-
389.
4
Ramis~ erTianobas. igi gulisxmobs macxovris gankacebasa da kacobriobisaTvis mis
mxsnelad movlinebas. am saRvTo saxelis raobis gansazRvrisas gasaTvaliswinebelia
is, rom igi araa arc katafatikuri, arc apofatikuri, igi mTlianobaSia antinomiuri saRvTo
saxeli, radgan ori urTierTsapirispiro mniSvnelobis mqone cnebaTa SesityvebiT erTi
axali mTlianoba iqmneba.

daviT guramiSvilis sityvebi mowmobs, rom mis mier dasaxelebuli ~Zveli dRe
Rame mziani~ hipostasurad mama RmerTicaa da Ze RmerTic, kerZod, daviT
guramiSvilis leqsSi damowmebuli ~Rame mziani~ uSualod mosdevs ~Zvel dRes~,
romelic, agreTve, mravalganzomilebiania, igi arsobrivad qristianuli RmerTia,
samebaa, hipostasurad mama RmerTia, rasac adastureben Zveli qarTuli da
ucxoenovani saRvTismetyvelo Txzulebebi. aq saubaria ~Zveli dRe Rame mzianis~
ganaxlebaze, rac uTuod gvagulisxmebinebs imas, rom ~Zveli dRe Rame mziani~
qristianuli RmerTis arsobrivi saxeliა, hipostasurad ki mama RmerTia, magram
ganaxlebuli ~Zveli dRe Rame mziani~ macxovaria, Ze RmerTia (sakiTxis kvlevis
istoriis Sesaxeb ix. mosia, 2005: 47-151); saintereso isaa, rom orive saRvTo saxeli
erTsa da imave brunvaSi dgas, rac imas miuTiTebs, rom isini, rogorc winadadebis
wevrebi, erTi da igive wevria winadadebisa da erTnairadaa gasaazrebeli. e. i.
saRvTo saxeli ~Zveli dRe Rame mziani~ daviT guramiSvilTan, erTi mxriv, arsobrivia
da qristianul RmerTs, samebas, niSnavs, meore mxriv, hipostasuria da or hipostass
cal-calke _ mama RmerTsa da Ze RmerTs aRniSnavs.

amasve ukavSirdeba petre laraZis mier daviT aRmaSeneblis Sesaxeb naTqvami


sityvebi: ~uJamo Jamis metrfe da mziani RamiT sviani~, romelic, Tavis mxriv,
ramdenadme exmianeba SoTa rusTvelis sityvebs rostevan mefis Sesaxeb: ~iyo
arabeTs rostevan, mefe RmrTisagan sviani~, masSi RmerTi qristianulia, igi aris
ganuyofeli sameba, e. i. RmerTis arsobrivi saxeli. petre laraZis mier wm. mefe daviT
aRmaSeneblis Sesaxeb naTqvami akonkretebs RmerTTan mefis mimarTebas.
kerZod, mefis ~trfoba~ ~uJamo Jamisadmi~ TavisTavad gvavaraudebinebs ~uJamo
JamSi~ qristianul RmerTs-samebasac da Ze RmerTsac, macxovars, ieso qristes;
Sesabamisad, ~mziani Rame~ arsobrivad aris RmerTi, sameba, erTarseba RmerTi,
hipostasurad _ rogorc mama RmerTi, ise Ze RmerTi, radgan masSi moiazreba
RmerTis simboluri xat-saxe rusTveluri strofis mixedviT, romelSic RmerTi zogadad
aris qristianuli RmerTi.

rusTvelTan or konteqstSi _ ~he mzeo, vin xatad gTqves mzianisa Ramisad~ da


~vin xatad RmrTisad gityvian filosofosni winani~ _ mimarTebiTi nacvalsaxeliT
gamoxatulia Ze RmerTi, macxovari, romelic aris xati RvTis arsisa, rac jer kidev
vaxtang meeqvsem miuTiTa: `RvTis xatad winaswarmetyvelni da filasofosni qristes
ityvian~ (vaxtang meeqvse 1975: tmg). ~xatisa~ da ~xatis xatis~ sakiTxi
saRvTismetyvelo literaturidan moxmobili mdidari sailustracio masalis gaanalizebis
safuZvelze srulad Seiswavla ediSer WeliZem da daaskvna, rom RvTis xatia
macxovari, Ze RvTisa, xolo danarCeni kacobrioba aris xatis xati (WeliZe 1993). igi
wers: ~yovladwminda samebas aqvs erTi arsebiseuli xati (~morfe~) da sami
hipostasuri xati (~xarakter~). es sami hipostasuri xati, iseve rogorc sami hipostasi,
aris erTi arsebis, erTi bunebis mqone anu arsebiT, bunebiT igiveobrivi, magram
pirovnulad ganyofili. kerZod, mamis hipostasuri xatis Tvisebaa mamoba, Zis
hipostasuri xatisa _ Zeoba, suliwmindis hipostasuri xatisa _ gamomavloba~ (WeliZe
5
1993: 18). ~yvela avtori mTeli saeklesio tradiciis kvalobaze erTsulovnad aRiarebs
rogorc erT RmrTeebriv xats, xatebas, xatovnebas, aseve sam hipostasur xats,
xatebas, xatovnebas. termin xatis marTlmadidebluri Sinaarsi imaSi mdgomareobs,
rom igi moicavs srul qristianul moZRvrebas, e. i. gadmoscems rogorc RvTis arsobriv
erTebas, mxoloobas, aseve RvTis pirovnul samebas, samgvamovnebas~ (WeliZe
1993: 23).

swored amgvari safuZveli mafiqrebinebs, rom rusTveluri ~Rame mziani~,


~erTarseba erTi~ da ~uJamo Jami~, agreTve, guramiSviliseuli ~Zveli dRe Rame
mziani~ da laraZiseuli ~mziani Rame~, erTi mxriv, arsobrivi saRvTo saxelebia,
areopagitulad _ ~SeerTebulisa RmrTismetyvelebisa~, meore mxriv, hipostasuri
saxelebia, anu ~ganyofilisa RmrTismetyvelebisa~. ამაsTaნ, ~Zveli dRe~, ~mziani
Rame~ da ~uJamo Jami~ drosivrculi simbolikis momcveli saxelebia.

aqve aucilebelia ganaxlebis raobisa da arsis gaazreba bibliuri saxismetyvelebis


safuZvelze; ~ganaxldeboda~ sulier ganaxlebas gulisxmobs, rac saRvTismetyvelo
literaturaSi ganimarteba. ganaxlebis ideas konceptualuri adgili uWiravs axali
aRTqmiseul msoflmxedvelobaSi. davimowmeb ioane RvTismetyvelis sityvebs:
~mcnebasa axalsa migcem Tquen, raÁTa iyuarebodiT urTierTas~... (i. 13,14). wm.
ioane oqropiris ganmartebiT, ~axali mcneba~ sikeTesa da siyvaruls gulisxmobs, rac
adamianis arsebas warmarTavs RmerTisaken, uzenaesisaken, da rac adamianis sulis
ganRmrTobis sawindaria. pavles epistoleebSi mravalgzisi miTiTebaa adamianis axali
bunebiT Semosvaze: ~ganiZarcueT Zueli igi kaci saqmiT misiTurT da SeimoseT axali
igi, ganaxlebuli mecnierebad msgavsad xatisa mis dambadebelisa misisa~ (kolas. 7,
9-10). ganaxlebis ideas ioanes apokalifsi agvirgvinebs (gamocx. 21, 12). wm. grigol
noselis, wm. grigol RvTismetyvelis, wm. basili didis saRvTismetyvelo moZRvrebebSi
swored am poziciebidanaa ganmartebuli ganaxlebis idea, rasac safuZveli daudo
macxovris gankacebam. amitom daviT guramiSviliseuli ~viremdis ganaxldeboda
Zveli dRe Rame mziani~ Zveli da axali aRTqmiseuli koncefciiT aixsneba, igi
gulisxmobs sulier ganaxlebas da emyareba RvTis arsis gamoxatvis arsobriv-
hipostasur safuZvels.

yovelive amis safuZvelze SeiZleba iTqvas, rom daviT guramiSvilis leqsSi


~mziani Rame~ mravalmxrivad SeiZleba gaviazroT: igi aris arsobrivi saRvTo saxeli;
igi aris hipostasuri saRvTo saxeli calke mama RmerTisa da calke Ze RmerTisa, xolo
rusTvelis poemaSi ~mziani Rame~, ~erTarseba erTi~ da ~uJamo Jami~ arsobrivi
saRvTo saxelebia, areopagitulad _ ~SeerTebulisa RmrTismetyvelebisa~, xolo
amaTgan ~mziani Rame~ da ~uJamo Jami~ drosivrculi simbolikis momcveli
saxelebia.

ifqlisa da bzis simboluri mniSvneloba aixsneba da ganixileba saxarebiseuli


wyaros gaTvaliswinebiT Semdegi taepebis mixedviT:

`ifqli kalozed eyara ganurCeveli, bziani,

axalma dReman ganwmida RvarZlian nakmaziani,

mis dRiTgan moCans garCeviT sargebeli da ziani~.

6
tite mosias dakvirvebiT, `d. guramiSvilis koncefciiT, `Zveli dRis~ (mama
RmerTis) ganaxlebamde ifqli kalozed eyara ganurCevelad, bziani, xolo roca igi
ganaxlebis Sedegad `axal dRed~ iqca, `ganwminda RvarZlian nakmaziani~.
Zvelma dRem axali dRe gagviTena, xolo vidre es moxdeboda, manamde Cvensa
daSlilsa veravin aRaSenebda. ai, gaTenda axali dRe, e. i. mogvevlina qriste, romelic
`qveyanas danamSvenebda, yuriTac kargsa gvasmenda, TvaliTac kargs
gviCvenebda~. gamoTqmaSi _ `axali dRe~_ advili misaxvedria, rom mesia,
macxovari aris nagulisxmevi. swored `axali dRis~ variaciul mxatvrul saxesxvaobas
unda warmoadgendes `mziani Rame~ (mosia 2005: 135-136).

vfiqrob, zemoT citirebuli konteqstis sworad gasaazreblad aucilebelia maTes


saxarebiseuli ifqlisa da RvarZlis Tesvisa da momkis igavis saxismetyvelebis
gaTvaliswineba: `emsgavsa sasufeveli RmrTisaÁ kacsa, romelman dasTesa Tesli
keTili agaraksa TÂssa. da viTarca daiZines kacTa maT, movida mteri misi da
dasTesa RuarZli Soris ifqlsa mas da warvida. da odes aRmoscenda jejli igi da nayofi
gamoiRo, maSin gamoCnda RuarZli igi. movides monani igi da uTxres saxlisa ufalsa
mas da hrques: ufalo, anu ara Tesli keTili dasTesea agaraksa Sensa? vinaÁ
aRmoscenda RuarZli? xolo man hrqua: mterman kacman yo igi. xolo monaTa maT
hrques mas: gnebavsa, raÁTa mivideT da gamovarCioT igi? xolo man hrqua maT:
ara, nuukue Sekrebasa RuarZlisasa aRmohfxuraT ifqlica. acadeT igi Tana-
aRorZinebad urTierTas, vidre Jamadmde mkisa, da mkisasa ubrZano momkalTa
ubrZano momkalTa maT: SekribeT pirvelad RuarZli igi da SekarT Zneulad, raÁTa
daiwuas igi, xolo ifqli igi SekribeT saunjesa Cemsa~ (m. 13, 24-30).

wm. ioane oqropiri Tavis `TargmanebaSi~ am igavis ganmartebisas wers,


rom mterma `vinaÁTgan wartacebad ver uZlo Teslisa mis, verca SeSTobad, verca
dawuvad, maSin Tesli TÂsisa RuarZlisaÁ dasTesa Soris mis Teslisa, rameTu eZina
kacTa maT. amas ityÂs ufali, raÁTa mRÂZare viyvneT Cuen maradis... xolo
gonebisaÁ SesaZlebel ars maradis mRÂZarebaÁ... xolo vin arian monani igi, romelni
etyÂan ufalsa RuarZlisa mis aRmofxurad? _ ZalTa maT angelozTasa gamosaxavs,
romelni maradis wadier arian nebasa mas meufisasa aRsrulebad;... amisÂs sacnaur
ars siyuaruli RmrTisaÁ kacTa momarT. xolo ixile monaTa maT moRuawebaÁ, viTar
moswrafe arian RuarZlisa mis aRmofxurad, raÁTa Teslsa mas ara evnos~ (wm.
ioane oqropiri 1998: 6-7). evangeluri swavlebisa da wm. ioane oqropiris
komentarebis mixedviT, macxovris movlinebiT kacobrioba ganiwminda da sulierad
ganaxlda, rac daviT guramiSvilma mxatvrulad gardaTqmuli mogvawoda: `axali
dRis~, macxovris movlinebiT SesaZlebeli gaxda ifqlisa da RvarZlis garCeva.

`dRe Zveli~ da `dRe axali~ _ simbolur-saxismetyvelebiTi analizi; `dRe


Zveli~ da `dRe axali~ am konteqstSi RvTis hipostasur arss Seicavs, igi mama
RmerTsa da Ze RmerTs gulisxmobs, rac, agreTve, saRvTismetyvelo literaturis
safuZvelze aixsneba. es xat-saxeebi samecniero literaturaSi araerTgzis yofila
yuradRebis centrSi. xolo frazaSi `dRed ar gagviTenebda~ `dRe~, miuxedavad
imisa, rom konkretul dros asaxavs, mocemul konteqstSi misi semantikuri
mniSvneloba Secvlilia da misi arsi maradisobas swvdeba, ris gaTvaliswinebac `dRis
gaTenebas~ Rrma simboluri sazrisis mqone ipodigmur-paradigmul sintagmad
warmogvidgens. es qristianuli epoqis dadgomaa, xolo es epoqa, saRvTismetyvelo
literaturis mixedviT, maradiulad warmoidgineba.

7
komentars moiTxovs taepebi: `manamdis Cvensa daSlilsa veravin aRaSenebda,
ra dRe gaTenda axali, qveyanas danamSvenebda~; isini yuradRebas iqceven imiT,
rom maTSi, saRvTismetyvelo swavlebis gaTvaliswinebiT, simbolurad saubaria
pirvelcodvis Sedegad darRveuli (`daSlilsa~) sulierebis aRdgenaze (`aRaSenebda~),
macxovris movlinebam, Ze RmerTis gankacebam gaxada SesaZlebeli
pirvelcodvisagan kacobriobis ganwmenda, rac guramiSvilis mier `axali dRis
gaTenebad~, `qveynis damSvenebad~ aris aRqmuli.

leqsis bolo taepi _ `yuriTac kargsa gvasmenda, TvaliTac kargs gviCvenebda~ _


nasazrdoebia evangeluri sibrZniT: `romelsa asxen yurni smenad, isminen!~ (m.
11,15; 13,9,43; mr. 4,9,23; 7,16; l. 8,8; 14,35), romelsac wm. ioane oqropiri
ganmartavs: `viTar vxedav, Zmano, Cuen dagÂyofian yurni smenad da ara
gulisÃma-vhyofT yofadsa mas codvilTa warwymedasa, arca gunebavs moqcevad
uflisa, raÁTa gÂlxinos Cuen~ (wm. ioane oqropiri 1998: 15). daviT guramiSvili
qristianul moZRvrebas, mis upirveles wignebs, moZRvrebas sulTmargebel
wignebad, moZRvrebad miiCnevs da maT `kargs~ uwodebs, xolo rodesac TvaliT
xilvaze (`TvaliTac kargs gviCvenebda~), saubrobs, cxadia, sulieri TvaliT xilva,
Sinagani xilva aqvs mxedvelobaSi.

daviT guramiSvilis mier saTaurad gamotanili Sexedulebac, rom esaa `amicanad


igavi, asasxsnelad advili~, simboluri aRmoCnda da komentarebi dasWirda.

daskvnis saxiT unda iTqvas Semdegi: 1. ~vefxistyaosanSi~ damowmebuli


saRvTo saxelebi _ ~mziani Rame~, ~erTarseba erTi~ da ~uJamo Jami~ _
saRvTismetyvelo TvalsazrisiT erTdroulad aris arsobrivic da hipostasuric; konteqsti
miuTiTebs, rom es saxelebi arsobrivia da isini qristianul RmerTs, samebas
aRniSnaven. poeturi TvalsazrisiT, samive aris oqsimoroni, rac gulisxmobs
urTierTsawinaaRmdego Sinaarsis Semcveli sityvebis, anu ori leqsikuri erTeulis,
Segnebulad dakavSirebas erTmaneTTan, romelTa Sedegad Sesityvebis Semadgeneli
sityvebis Sinaarsisagan gansxvavebuli mniSvnelobis axali cneba miiReba da mTeli
misi mxatvruli Rirebuleba swored dapirispirebulobaTa erTianobaSia nagulisxmebi.
swored amgvaria zemoxsenebuli ori saRvTo saxeli ~mziani Rame~ da ~uJamo
Jami~, romlebic urTierTsapirispiro Sinaarsis Semcveli sityvebisagan Sedgeba, anu
isini antinomiuria.

2. ~mziani Ramis~ hipostasur saxelad gaazreba udevs safuZvlad misi


drosivrculi poetikis TvalsazrisiT ganxilvas; amgvari interpretaciisaTvis
umniSvnelovanesia daviT guramiSvilis ~amicanad igavi, asaxsnelad advili~,
romelSic ~mziani Ramis~ simboluri mniSvneloba iZleva drosivrculi TvalsazrisiT
axsnis safuZvels da erTdrouladaa arsobrivad RmerTis _ erTarseba samebis,
hipostasurad _ calke mama RmerTisa da calke Ze RmerTis simboluri gamoxatuleba.

3. ~mziani Rame~ ~vefxistyaosanSi~ RmerTis arsobrivi saxelia, rasac


miuTiTebs TviT rusTvelisave sityvebi: ~vin xatad gTqves mzianisa Ramisad~, ~vis
xatad RmrTisad gityvian filosofosni winani~, romlebSic ~vin xatad~ da ~vis xatad~
macxovaria, ieso qristea, xolo ~mziani Rame~, sxva or saRvTo saxelTan erTad, _
RmerTi.

8
4. ~mziani Rame~ hipostasuri saRvTo saxelia. es hipostasuri simboluri saRvTo
saxeli aRniSnavs or hipostass: mama RmerTsa da Ze RmerTs, rasac daviT
guramiSvilis sityvebi mowmobs: ~viremdis ganaxldeboda Zveli dRe Rame mziani,
ifqli kalozed eyara, ganurCeveli, bziani~; xolo petre laraZis sityvebSi: ~uJamo Jamis
metrfe da mziani RamiT sviani~ _ ~uJamo Jamsa~ da ~mzian RameSi~ qristianuli
RmerTi unda moviazroT. am simbolur saxelTa drosivrculad gaazreba emyareba
zesTasoflisa da samyaros, maradisobisa da drois saRvTismetyvelo arss, radgan
maTSi, erTi mxriv, Teimuraz bagrationis kvalobaze, RvTis dausabamoba,
dausrulebloba, maradiuloba, sivrculi dausazRvreloba igulisxmeba (bagrationi 1960:
123-124), xolo, meore mxriv, macxovris, Ze RmerTis JamSi moqceva da,
Sesabamisad, amqveyniuri dro moiazreba.

5. sabolood saRvTo saxelebTan dakavSirebiT SeiZleba iTqvas, rom daviT


guramiSvilis ~mziani Rame~ winadadebaSi ~viremdis ganaxldeboda Zveli dRe
Rame mziani~ erTdroulad aris RmerTi arsobrivad, mama RmerTi da Ze RmerTi
hipostasurad; guramiSviliseuli ~mziani Rame~ gvexmareba vefxistyaosnuri ~mziani
Ramis~, agreTve, ~uJamo Jamis~ da ~erTarseba erTis~ raobisa da arsis
ganmartebaSi, sadac isini arsobrivi saRvTo saxelebia da qristianul RmerTs, samebas
aRniSnaven.

6. daviT guramiSvilis am igavur leqsSi `ganaxldeboda~ sulier ganaxlebas


gulisxmobs, romlis ideas konceptualuri adgili uWiravs axali aRTqmiseul
msoflmxedvelobaSi.

7. ifqlisa da RvarZlis xseneba leqsSi qristianuli simbolikiTaa asaxsneli.


macxovris movlinebiT kacobrioba ganiwminda da sulierad ganaxlda, rac daviT
guramiSvilma mxatvrulad gardaTqmuli mogvawoda: `axali dRis~, macxovris
movlinebiT SesaZlebeli gaxda ifqlisa da RvarZlis garCeva.

8. leqsis `dRe Zveli~ da `dRe axali~ RvTis hipostasur arss Seicavs, isini mama
RmerTsa da Ze RmerTs gulisxmoben. frazaSi `dRed ar gagviTenebda~ `dRe~,
miuxedavad imisa, rom konkretul dros asaxavs, Secvlil semantikas gulisxmobs, misi
arsi maradisobas swvdeba, ris gaTvaliswinebac `dRis gaTenebas~ Rrma simboluri
sazrisis mqone hipodigmur-paradigmul sintagmad warmogvidgens. esaa qristianuli
epoqis dadgoma da maradiuloba.

9. yovelive zemoTqmulis safuZvelze leqsis ZiriTadi qristianuli


msoflmxedvelobrivi Tvalsazrisi SeiZleba Semdegi saxiT Camoyalibdes: saRvTo
saxelebi ~mziani Rame~, `dRe Zveli~ da `dRe axali~, erTmaneTs Sinaarsobrivad
ukavSirdebian, isini drosivrculi poetikis momcveli simboluri saxelebia, xolo
gamoTqmaSi _ `viremdis ganaxldeboda Zveli dRe Rame mziani~ _ RvTis arsi
konkretuli da maradiuli ganaxlebis ideadaa gasaazrebuli.

damowmebuli literatura:

1. areopageli 1995 _ wm. dionise areopageli, saRvTo saxelTa Sesaxeb, J.: gza
samufo, # 1, 1995.

9
2. aRmsarebeli 1995 _ wm. maqsime aRmsarebeli, sqolioebi, J.: gza samufo, # 1,
1995.
3. bagrationi, 1960 _ T. bagrationi, poema vefxistyaosanisa, gaioz imedaSvilis
redaqciiT, gamokvleviTa da saZiebliT, Tb., 1960.
4. gamsaxurdia 1984 _ z. gamsaxurdia, vefxistyaosani inglisur enaze, Tb., 1984.
5. gigineiSvili 1968 _ m. gigineiSvili, `mziani Rame~ vefxistyaosnisa da qristianuli
msoflmxedvelobis sakiTxi, kr.: Zveli qarTuli mwerlobis sakiTxebi, 3, Tb., 1968.
6. grigolaSvili 2005 _ l. grigolaSvili, daviT aRmaSeneblis ~galobani sinanulisani~,
Tb., 2005.
7. gulaberisZe 2007 _ nikoloz gulaberis Ze, sakiTxavi da galobani suetisa
cxovelisaÁ, gamosacemad moamzada, gamokvleva da leqsikoni daurTo nestan
sulavam, Tb., 2007.
8. guramiSvili 1980 _ d. guramiSvili, TxzulebaTa sruli krebuli, sargis caiSvilis
winasityvaobiTa da redaqciiT, Tb., 1980.
9. doliZe 2009 _ T. doliZe, kosmiuri moZraobis Teoria grigol noselTan,
bizantinologia _ 2, 1, Tb., 2009.
10.vaxtang meeqvse 1975 _ vaxtang meeqvse, Targmaneba vefxistyaosanisa,
wignSi: SoTa rusTveli, vefxis tyaosani, aRdgenili a. SaniZis mier, Tb., 1975.
11.wm. ioane oqropiri 1998 _ wm. ioane oqropiri, TargmanebaÁ maTes
saxarebisaÁ, III, Tb., 1998.
12.kilanava 1988 _ b. kilanava, ~daviTianis~ wyaroebis kvaldakval, J. ~kritika~,
#3, 1988.
13.Лосев,1980 - Ал. Лосев, История античной эстетики, Поздный Элинизм, Москва, 1980.
14.loski 2007 _ v. loski, dogmaturi RvTismetyveleba, Tb., 2007.
15. Н. Лосский, 1991- В. Лосский, Очерк мистического богословия Восточной церкви, в кн.
Мистическое богословие. Киев. 1991.
16.mosia 2005 _ t. mosia, ~daviTianis~ saxismetyveleba, Tb., 2005.
17.mWedliZe 2006 _ m. mWedliZe, miqael fselosis filosofiuri pozicia, saazrovno da
pedagogiuri meTodi, Tb., 2006.
18.nozaZe 1957 _ v. nozaZe, vefxistyaosanis mzismetyveleba, santiago de Cile,
1957.
19.nozaZe 1957 _ v. nozaZe, vefxistyaosanis RmrTismetyveleba, parizi, 1963.
20.platoni 1994 _ platoni, timeosi, ZvelberZnulidan Targmna, gamokvleva da
SeniSvnebi daurTo baCana bregvaZem, Tb., 1994.
21.rafava 1966 _ m. rafava, vefxistyaosnis zogi adgilis gagebisaTvis, kr.: SoTa
rusTaveli, istoriul-filologiuri Ziebani, Tb., 1966.
22.SoTa rusTveli 1966 _ SoTa rusTveli, vefxis tyaosani, teqsti ZiriTadi variantebiT,
komentarebiTa da leqsikoniTurT, or tomad, a. SaniZisa da a. baramiZis
redaqciiT, gamomc.: `mecniereba~, Tb., 1966.
23.Shotha Rusthaveli 2005 - Shotha Rusthaveli, The Man in the Panther’s Skin, a Close Rendering
from the Georgian Attempted by Marjory Scott Wardrop, Tbilisi, 2005.
24.sulava 2010 _ n. sulava, ~vefxistyaosnis~ ~mziani Rame~ da ~uJamo Jami~ _
drosivrculi poetika, saerTaSoriso samecniero konferencia ~ena da kultura~, I,
quTaisi, 2010.
25.caiSvili 1980 – s. caiSvili, winasityvaoba wignisaTvis: daviT guramiSvili,
TxzulebaTa sruli krebuli, Tb., 1980.
26.caiSvili 1962 _ s. caiSvili, rusTaveli da daviT guramiSvili, Tb., 1962.
27.caiSvili 1974 _ s. caiSvili, SoTa rusTaveli _ daviT guramiSvili, Tb., 1974.
28.wereTeli 2005 _ l. wereTeli, ~Zveli dReTa~ (mama-Zeoba) daviT aRmaSeneblisa
cxovrebasa da ~daviTianSi~, kreb.: daviT guramiSvili _ 300, Tb., 2005.
29.WeliZe 1993 _ e. WeliZe, adamiani _ xati pirmSoxatisa, Tb., 1993.

10
30.xinTibiZe 2009 _ e. xinTibiZe, vefxistyaosnis ideur-msoflmxedvelobrivi samyaro,
Tb., 2009.

Nestan Sulava

About Symbolic-alegorical Interpretation of Poem Davit Guramishvili

The names of The God mentioned in the “Knight in the Tiger’s Skin” _ “The Sunny Night”, “one of ones
spirit” and “time with no time” _ in the same time by imagination faces are meaning and hypostass. These
names are the names of the God. By the meaning of the poetry all of them are joint of two words which are
against to each other by meaning. After joining these two words we make new meaning of the joint word
and the value of this word is the new meaning and the form itself. Two above mentioned words “the sunny
night” and “time with no time” have the meaning against each other but they are antonyms.
The analyses of “the sunny night” by hypostass is the base of analyses this name as a timespace poetry.
To have the perfect explanation of this it is very important to know Davit Guramishvili’s “sum allegory easy
to explain” in which the “the sunny night” is explained by the meaning of timespace and in the same time
they are the symbol of the God, the son of the God.
“The sunny night” in the “Knight of the Tiger’s Skin” is the name of the God. It is showed by Rustveli: “
The God which was told as a face of sunny night”, “you were mentioned as a face of the god by ancient
philosopher” in which “as a face” is the son of the God, Christ, but “the sunny night” with these two names
is the God.
“The sunny night” is the hypostass. These means two names: The God and the son of the God. It is
confirmed by Guramishvili: “before the old sunny day night would be update”, but by Petre Laradze “the
lover of time with no time and fortuned by the sunny night”. In the “time with no time” and “the sunny
night” we must see the God. To review these names as a timespace is based on heaven and world in which
by Teimuraz Bagrationi we mean the endless, nonfinished God and time and space.
To sum up, Davit Guramishvili’s “the sunny night” in the sentence “before the old sunny day night would be
update” is the God, father and the son of the God. Guramishvili’s “the sunny night” helps us to explain the
meaning of Rustveli’s “the sunny night” also to explain “time with no time”, “one of ones spirit” . They are
the names of the Christian God. In this poetry Davit Guramishvili in the word « renewed » means spiritual
renewal, which comes from the New Testament.

Corn and bad corn is used as a christian symbol names. After Christ the world was renewed by spirit. Davit
Guramishvili told it means to be the « new day » in the world. After christ we can separate sin from the kind.

The « old day » and « new day » are the names of the God, names of the son and the father. In the poetry « it
will never comes day » day means the time, but as a symbol it means fulness, nonfinished time. Fot this
coming of the day means it is the beginning of the christian time.

To sum up, the wisdom of this poetry is : the names of the God : « sunny night », « old day » and « new day »
are connected to each other by meaning, they are symbols. In the words : « before the old sunny day night
would be update” the God must be understood as a renewing of the world.

nestan sulava
reziume inglisurisTvis

11
daviT guramiSvilis simbolur-alegoriuli leqsi `amicanad igavi,
asaxsnelad advili~ _ interpretacia
~vefxistyaosanSi~ damowmebuli saRvTo saxelebi _ ~mziani Rame~, ~erTarseba
erTi~ da ~uJamo Jami~ _ saRvTismetyvelo TvalsazrisiT erTdroulad aris arsobrivic da
hipostasuric; konteqsti miuTiTebs, rom es saxelebi arsobrivia da isini qristianul RmerTs,
samebas aRniSnaven. poeturi TvalsazrisiT, samive aris oqsimoroni, rac gulisxmobs
urTierTsawinaaRmdego Sinaarsis Semcveli sityvebis, anu ori leqsikuri erTeulis, Segnebulad
dakavSirebas erTmaneTTan, romelTa Sedegad Sesityvebis Semadgeneli sityvebis
Sinaarsisagan gansxvavebuli mniSvnelobis axali cneba miiReba da mTeli misi mxatvruli
Rirebuleba swored dapirispirebulobaTa erTianobaSia nagulisxmebi. swored amgvaria
zemoxsenebuli ori saRvTo saxeli ~mziani Rame~ da ~uJamo Jami~, romlebic
urTierTsapirispiro Sinaarsis Semcveli sityvebisagan Sedgeba, anu isini antinomiuria.

~mziani Ramis~ hipostasur saxelad gaazreba udevs safuZvlad misi drosivrculi poetikis
TvalsazrisiT ganxilvas; amgvari interpretaciisaTvis umniSvnelovanesia daviT guramiSvilis
~amicanad igavi, asaxsnelad advili~, romelSic ~mziani Ramis~ simboluri mniSvneloba
iZleva drosivrculi TvalsazrisiT axsnis safuZvels da erTdrouladaa arsobrivad RmerTis _
erTarseba samebis, hipostasurad _ calke mama RmerTisa da calke Ze RmerTis simboluri
gamoxatuleba.

~mziani Rame~ ~vefxistyaosanSi~ RmerTis arsobrivi saxelia, rasac miuTiTebs TviT


rusTvelisave sityvebi: ~vin xatad gTqves mzianisa Ramisad~, ~vis xatad RmrTisad gityvian
filosofosni winani~, romlebSic ~vin xatad~ da ~vis xatad~ macxovaria, ieso qristea, xolo
~mziani Rame~, sxva or saxelTan erTad, _ RmerTi.

~mziani Rame~ hipostasuri saRvTo saxelia. es hipostasuri simboluri saxeli aRniSnavs


or hipostass: mama RmerTsa da Ze RmerTs, rasac daviT guramiSvilis sityvebi mowmobs:
~viremdis ganaxldeboda Zveli dRe Rame mziani~; xolo petre laraZis sityvebSi: ~uJamo
Jamis metrfe da mziani RamiT sviani~ _ ~uJamo Jamsa~ da ~mzian RameSi~ qristianuli
RmerTi unda moviazroT. am simbolur saxelTa drosivrculad gaazreba emyareba zesTasoflisa
da samyaros, maradisobisa da drois saRvTismetyvelo arss, radgan maTSi, erTi mxriv,
Teimuraz bagrationis kvalobaze, RvTis dausabamoba, dausrulebloba, maradiuloba, sivrculi
dausazRvreloba igulisxmeba, xolo, meore mxriv, macxovris, Ze RmerTis JamSi moqceva da,
Sesabamisad, amqveyniuri dro moiazreba.

daviT guramiSvilis ~mziani Rame~ winadadebaSi ~viremdis ganaxldeboda Zveli dRe


Rame mziani~ erTdroulad aris RmerTi arsobrivad, mama RmerTi da Ze RmerTi
hipostasurad; guramiSviliseuli ~mziani Rame~ gvexmareba vefxistyaosnuri ~mziani
Ramis~, agreTve, ~uJamo Jamisa~ da ~erTarseba erTis~ raobis ganmartebaSi, sadac isini
arsobrivi saRvTo saxelebia da qristianul RmerTs, samebas aRniSnavs.

daviT guramiSvilis am igavur leqsSi `ganaxldeboda~ sulier ganaxlebas gulisxmobs,


romlis ideas konceptualuri adgili uWiravs axali aRTqmiseul msoflmxedvelobaSi.

ifqlisa da RvarZlis xseneba leqsSi qristianuli simbolikiTaa asaxsneli. macxovris


movlinebiT kacobrioba ganiwminda da sulierad ganaxlda, rac daviT guramiSvilma
mxatvrulad gardaTqmuli mogvawoda: `axali dRis~, macxovris movlinebiT SesaZlebeli
gaxda ifqlisa da RvarZlis garCeva.

leqsis `dRe Zveli~ da `dRe axali~ RvTis hipostasur arss Seicavs, isini mama RmerTsa
da Ze RmerTs gulisxmoben. frazaSi `dRed ar gagviTenebda~ `dRe~, miuxedavad imisa,
rom konkretul dros asaxavs, Secvlil semantikas gulisxmobs, misi arsi maradisobas swvdeba,

12
ris gaTvaliswinebac `dRis gaTenebas~ Rrma simboluri sazrisis mqone ipodigmur-
paradigmul sintagmad warmogvidgens. esaa qristianuli epoqis dadgoma da maradiuloba.

yovelive zemoTqmulis safuZvelze leqsis ZiriTadi qristianuli msoflmxedvelobrivi


Tvalsazrisi SeiZleba Semdegi saxiT Camoyalibdes: saRvTo saxelebi ~mziani Rame~, `dRe
Zveli~ da `dRe axali~, erTmaneTs Sinaarsobrivad ukavSirdebian, isini drosivrculi poetikis
momcveli simboluri saxelebia, xolo gamoTqmaSi _ `viremdis ganaxldeboda Zveli dRe Rame
mziani~ _ RvTis arsi konkretuli da maradiuli ganaxlebis ideadaa gasaazrebuli.

informacia Cemze:

nestan sulava, filologi; ZiriTadi samuSao sfero _ Zveli qarTuli literatura;


rusTvelologia; axalcixis saxelmwifo saswavlo universitetis sruli profesori, ivane
javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis asocirebuli profesori,
Tbilisis sasuliero akademiis profesori; gamoqveynebuli aqvs wignebi: ~XII-XIII
saukuneebis qarTuli himnografia~ (2003), ~qarTuli himnografia: tradicia da
poetika~ (2006), ~nikoloz gulaberisZe, sakiTxavi da galobani suetisa
cxovelisaÁ~ (2007), ~vefxistyaosani _ metafora, simbolo, aluzia, enigma~
(2009), statiebi qarTuli literaturis Sesaxeb.

13

You might also like