Chanasaxi 1 Kartulad Natargmni

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 171

Tariai vesos

Canasaxi

Targmna daTo akrianma


I

ufskruli
1

tanze Semxmari talaxisgan ganacrisfrebuli ori dedaRo-


ri mZimed gawoliliyo Tav-Tavis bakSi. magari tixriT gamijnu-
li es bakebi beRlis erT frTaze ganeTavsebinaT. Ria sivrceSi
mdgari am saTavsodan Rorebis sadgomSi talaxiT moTxvrili
kari Sedioda.
mziT gabrdRvialebul bakebSi dedaRorebi gadaCiCqnul mi-
waze iwvnen da gulmSvidad Rrutunebdnen. ai, Rrma da mSvidob-
iani simartoveo, _ ifiqrebda am suraTis mnaxveli. magram de-
daRorebi sulac ar iyvnen martoni da es TiTqosda uSfoTve-
li Rrutunic macduri gaxldaT.
erTsac da meoresac daaxloebiT eqvs-eqvsi goWi hyavdaT,
romlebic erTimeoris miyolebiT miwoliliyvnen Tav-Tavisi
dedis mucelTan. Wyvitinebdnen da Rrutunebdnen, mSoblis
Zu-Zus dawafebulni. goWebs dedis ZuZuebi ise
daenawilebinaT, rom TiToeuls Tavisi hqonoda, Tumca,
drodadro, erTmaneT-sac ujikavebdnen, rac Semdeg
kinklaobaSi gadadioda. dedebi amas yuradRebas ar aqcevdnen
da ukmayofilo Wyvitinic male adgils uTmobda kmayofil
fSutuns da Tormeti patara ukana fexis netar cmukvas. Tumca
erTi-orjer brazis gamomxatveli mokle amoWyvitinebac
gaisma, _ rZe arasakmarisi siswrafiT modiso. mere ki patara,
priala sxeulebi gverdze gadawvnen da cisferi Tvalebi
milules, _ mxolod xangamoSvebiT Tu gaie-lvebda romelime
maTganis umanko guga.
aseTi suraTi iyo tixris orive mxares: mcire wakinklavebe-
biT drodadro darRveuli Rrma simSvide. aqaur mZafr suns ki
TviT binadarTa ynosva ver SeigrZnobda.
da mainc: es mTvlemare mSvidoba TiTqos muqaras malavda.
mTlianobaSi, es sanaxaoba arc ise sando Canda. orive dedaRo-
ris dingidan, dabal, blagv, kuSt Subls qvemoT, metismetad
grZeli eSvebi amoCriliyo. samagierod goWebi iyvnen saamur-

5
vardisferni, maTi putkuna, atlasovani sxeulebi bavSvur si-
xaruls gamoxatavdnen.
Semdeg yvelas JrJolam gadaurbina: mWidro mesris meore
mxridan _ dedaRorebis bakebis gadaRmidan _ Rmuili moisma,
gaurkveveli Rmuili, romelic aseve gaurkvevlad miinavla da
Caqra.
erT-erTma dedaRorma Tavi wamowia da Tavisi saSineli eS-
vebi ybebSi Semala. Rori aSkarad yurdacqvetili eloda Rmu-
ilis ganmeorebas mesris gadaRma. magram raki es ar moxda, pir-
utyvmac Tavi uwindeburad mido.
am xmaze goWebs mxolod odnav Tu gaaJrJola: metismetad
gemrieli iyo jer maT yelSi, mere ki mucelSi Carakrakebuli
rZe. maTi yuradReba mxolod amisken iyo mimarTuli. mzis qveS
yvelani mSrali da mSvenieri sanaxavebi iyvnen im TavianTi Txe-
li, vercxlisferi jagriT, TiToeuli _ TavisTvis amorCeuli
kertiT. saganTa wesrigi swored iseTi iyo, rogoric unda
yof-iliyo. SemaSfoTebeli Rmuili maT aranairad ar Sexebia.
rac Seexeba dedaRors, is am xmam ganwona. Tumca Tavi ukanve
mido da eSvebic uwindeburad gamoaCina. es xma misi keratisagan
modioda da arcTu maincdamainc naz fiqrebs aRuZravda.
kerati mesris gadaRma, ormagkedlebian sadgomSi imyofeb-
oda. gamxdari da saZageli, iq martodmarto iwva. farTobi, ro-
melSic gamoemwyvdiaT, TviTonve gaepartaxebina: _ erTi Reri
balaxic aRarsad Canda. iyo mxolod eqskrementebi, carieli
miwa da dasvrili qvebi. kerati gansakuTrebiT naklebad mimzi-
dveli Canda Tavisi gamWlevebuli sxeuliT, gabanjgvluli ja-
g-riTa da uformo TaviT. ukve moxucs didZali STamomavloba
hyavda. am ukanasknels verasodes xedavda, mxolod misi faCuni
Tu esmoda axlomaxlo bakebidan im xanmokle periodSi, sanam
goWebs iq amyofebdnen. ramdenime kviris Semdeg sxvagan mihyav-
daT. TviT kerati ki Tavis sakanSi rCeboda da ufro da ufro
uSnovdeboda.
erT momentSi wina fexebs daeyrdno da ukanalze wamojda.
cxovreba mosawyeni iyo. sicxec Semawuxebeli xdeboda. wawve-
6
tebuli yurebi ybebze gadmokideboda. uxmo da Zalum damTqna-
rebaSi gaxsnili xaxa CamCas daemsgavsa. garedan goWebis fSlu-
tuni esmoda. yovel jerze qveyanas aTi, Tormeti Tu ToTxmeti
aseTi goWi evlineboda, _ man es ar icoda an, vin icis, iqneb ic-
oda kidec yovelives miuxedavad. naxviT verasodes naxulob-
da, magram, nebismier SemTxvevaSi, isini bevrni iyvnen. keratma
daamTqnara, piris daxurva ki daaviwyda.
gadaxurebul saRoreSi mousvenroba da daZabuloba sufev-
da. es did kontrasts qmnida danarCeni samyaros simSvidesTan.
umcrosi dedaRori sadacaa goWebs dayrida.
iqve Camomjdariyo gogona, romelsac Tvalyuri unda edev-
nebina, rom yvelafers normalurad Caevlo. Tumca misi gaqvav-
ebuli mzera sadRac sul sxvagan yofnaze metyvelebda.
irgvliv uamravi buzi trialebda. Senobis yvela samercxu-
li gaeRoT. mwveli mze kidev ufro amZafrebda aqaur suns. bu-
zebi moTenTilad bzuodnen, TiTqos mzad iyvnen CasZinebodaT
romelime daCrdilul kuTxeSi.
taburetze mokuntuli gogona win gadaxriliyo da yeli
Ta-vis rbil mklavebze daeyrdno. rogorc yovelTvis,
saRoreSi axlac yvelaferi rigze iyo, ase rom mis
daTrgunulobas da se-vdas srulebiT sxva mizezi
ganapirobebda. `me bednieri ar var, _ fiqrobda gogona, _
cxovreba sxvanairi unda iyos. magram rogor?~ man es ar icoda.

saRore Svindisfrad SeRebili didi beRlis erT fligels


warmoadgenda. es beReli, Tavis mxriv, patara, mwvane, mdidar
kunZulze mdgar fermas ekuTvnoda. yures, sadac es kunZuli
mdebareobda, adamianebi zRvaze atexili qariSxlis dros Se-
efarnen. kunZulis xSirfoTlovan Walebsa da amwvanebul bo-
rcvebs Soris uxvad gaeSenebinaT fermebi. aqauri miwac poxi-
eri iyo. amJamad Semodgoma axlovdeboda. mka
damTavrebuliyo. balaxi ukve meored modioda.
kunZuli ramdenime dRiT isvenebda, ramdenime naxevradmo-
cale dRiT, rogorc drodadro amis saSualebas iZleoda min-
7
dvris samuSaoebi da klimaturi pirobebi. bevri sargeblobda
am Sesvenebis momentiT or did Zalisxmevas Soris, raTa sxva-
dasxva saqmeebi ekeTebina, zogierTebi ki Tavs uflebas aZlev-
dnen sakuTari TavisTvis moecalaT, rac, maTive SefasebiT, sa-
vsebiT daemsaxurebinaT.
damuSavebuli miwebi isev mwvandebodnen, TavTavi mwifde-
boda. male perangebs kvlav gaoflianeba eloda, SesaZloa _
xvalve. zogierTebi zRvaSi gasuliyvnen saTevzaod. aseTebi
dRevandel an xvalindel saRamomde ar dabrundebodnen. Tum-
ca aqaurTa umravlesoba miwiT cxovrobda, keTili da guluxvi
aqauri miwiT.
dRes siCumes daesadgurebina, TiTqmis iseve, rogorc kvir-
aobiT icoda xolme. ase iyo am fermaSic da mis Svindisfer beR-
elSi. irgvliv Zexorcieli ar WaWanebda, saRoreSi mjdari go-
gonas garda.
cal ferdze miwolili dedaRorebi Tvlemdnen, raTa yvela
goWs SeZleboda Tav-Tavisi kertis moZebna. pawia goWebi Sve-
biT sunTqavdnen. iqve, mezoblad, kerats aviwydeboda piris
daxurva bolo damTqnarebis Semdeg. umcrosi dedaRori sada-
caa goWebs dayrida. es iyo da es.

am momentSi zRvidan Zravis TraxTraxi moisma da kunZuls


orTqlis patara gemi mouaxlovda. igi erT-erT patara xidTan
SeCerda da kaci gadmosva.
kacma mgzavrobis fuli gadaixada.
_ mogZebnoT Tu ara, roca mzad iqnebiT? _ hkiTxes ekipa-
Jis wevrebma. rogorc Cans, mgzavrma kargad gadauxada.
_ mzad? eg rogor? _ ikiTxa Secbunebulma, _ me dabrune-
bas ar vapireb.
_ ho, ra Tqma unda. _ miuges dauyovnebliv.
Tumca imasac xedavdnen, rom am kacs bargi ar hqonda.
man es SeniSna da uTxra:
8
_ moicaT... ai, Cemi nivTebis qviTari... yvelaferi portSi
davtove. iqneb CamomitanoT am saRamos. andreas vest mqvia, qvi-
Tars aweria.
_ gasagebia. _ uTxres imaTac da gemis Zravac isev axmaur-
da.
ekipaJis wevrebi kacs gahyurebdnen, magram es ukanaskneli
_ mTlianad kunZuliT Sepyrobili _ maT veRar xedavda.
marto idga xidze. aravin elodeboda da arc vinme moeSure-
boda dasaxvedrad. aSkara iyo, rom kunZulze pirvelad imyof-
eboda, Tumca isic Canda, rom aq Camosvlis mxurvale survils
aetana: idga da moxibluli iyureboda garSemo, yvelafers
xar-bad akvirdeboda, xarbad iwovda mTel am aRmoceneba-
damwife-bas, Tbili surnelebebiT rom gaeJRinTa aqauri haeri
anu, ima-vdroulad, zRvis havac.
_ andreas... _ CasCurCulebda rbili, manugeSebeli xma.
kaci gafacicebuli usmenda, TiTqos swored amis gagonebas
eltvoda. Tvalebic auwylianda: man xom ipova, rasac eZebda.
ai, aq! imdenad Ria iyo, imdenad yovlismimRebi, rom yovelive
aRq-muli Sig gulisgulSi ewveTeboda. TiTqos surda
vinmesTvis eTqva: gmadlob am sanaxaobisTviso. Zalumad
CaisunTqa surne-lovani haeri da isev amoisunTqa, mTlianad
atanilma imiT, ras-ac irgvliv xedavda.
_ ra axasxasebuli kunZulia!
es sityvebi aravis gaugonia. aravin iyo axlomaxlo. gemis
Zravis TraxTraxi ukve yrud moismoda Soridan.
jer isev navsadguris qvebTan da ximinjebTan idga, TiTqos
Tavs amzadebda im sixarulisTvis, rom kunZulze Sevidoda, mis
silamazes da sicocxles aiTvisebda, mTlad gaiTangeboda am
yvelafriT.
_ arasodes vyofilvar aq! _ aRmoxda sixarulis SeZaxili-
viT. _ magram, bolos da bolos, vipovi rasac veZeb, Tu imiT
vi-msjeleb, rasac axla Cemi Tvalebi xedavs, rac Cems win
gadaSl-ila...

9
miaSura kidec kunZulis siRrmes. abijebda balaxs da yvel-
afers, rac ki miwidan amowveriliyo da rac ase rbilad SeigrZ-
noboda fexqveS. frTxilad miabijebda, TiTqos fexSiSvelia
da terfebi ewviso. ise ki, moqnili da eleganturi fexsacmeli
ec-va.
iseTi gancda hqonda, TiTqos miesalmebodnen mis mobrZane-
bas dedamiwis am kunWulSi. namdvilad mouxmobdnen nazi xmiT,
romelsac ufro grZnobda, vidre esmoda: `andreas! andreas!~
`ho~, pasuxobda TviTonac.
mkafiod esmoda es Zaxili Tavis arsebaSi. mis saxels axsene-
bdnen axla, rodesac am nayofier miwaze miabijebda. iseTi grZ-
noba hqonda, rom elodnen, _ mas, romelsac ase swyuroda yve-
laferi, rac am kunZulze cocxlobda, mravldeboda, ifurCq-
neboda. aq is mxolod samarTlianobam aqcia rCeulad anu imad,
vinc axla RvTaebriv ZRvenTa misaRebad miabijebda.
garkveul manZilze Canda fermebi da sacxovrebeli saxle-
bi, romelTa ezoebSi didi xeebi idga, irgvliv ki mindvrebi Se-
mortymoda. damuSavebuli miwebis gadaRma daburuli Walebi
moCanda. yvelgan baRebi iyo, baRebSi _ xexili.
ucxoeli andreas vest aq moiyvana Tavgadadebulma Ziebam
_ epova miwa, romelic mis gankurnebas SeZlebda. es iyo soli-
duri, mSvenieri garegnobis axalgazrda kaci, imavdroulad _
mosvenebadakarguli da erTob gawamebuli mis Tavs gadaxdeni-
li umowyalo ambebis xsovniT, romlisganac verafriT Tavisu-
fldeboda. es saxis nakvTebSic aRbeWdoda, romlebic mis Zrw-
olanarev xetials, Ziebasa da satkivars ireklavdnen.
aqamde ganxibvlidan ganxibvlamde iara. sadac fexebma miiy-
vanes, yvelgan mtkivneul dabrkolebebs waawyda, isev da isev
gaqcevas rom aiZulebdnen. mis TvalebSi Canda, rom cotac da
_ far-xmals dayrida.
magram es xma TiTqos ucnobi adgilebisken uxmobda, _ iqi-
Tken, sadac, SesaZloa, mis molodins aRsruleba ewera.
`modi, andreas!..~

10
`movdivar!~ _ pasuxobda gulmucelamotrialebuli da
myi-sve misdevda mowodebas, romlis gareSec veraviTar
simSvides ver hpovebda.
mainc ras eZebda?
simSvides. mosvenebas. da kidev _ raRac simwvanes. atanili
iyo mcenareulobis zrdisa da misive kanonebiT ganviTarebis
TvalnaTliv naxvis winaRudgomeli surviliT; surviliT _
moexelTebina sqema, sakuTar TavSi rom atarebda TiToeuli
cocxali arseba.
didi xani ar aris, rac es saWiroeba igrZno, _ mas Semdeg,
rac Tvalwin aufeTqda veeberTela fabrika. TviTon am ukanas-
knelis administraciul nawilSi msaxurobda. bevri muSa hyav-
daT, saSiSi masalebis dammuSavebeli. erT dResac yvelaferi
haerSi avarda. amas verasodes amoiSlida xsovnidan: Camongre-
uli Senobebi... danaxSirebuli naSTebi... sikvdili... ganadgur-
eba... TviT miwac ki _ damwvari da gapartaxebuli...
gadarCenilTa Soris bevrma SeinarCuna janmrTeli nervebi,
bevrma, magram ara man. mTeli organizmi Seerya, Tumca garegn-
ulad TiTqos araferi etyoboda. mas Semdeg Seusveneblad
dae-Zebda raRacas, rasac verasodes poulobda, eZebda
mSvidobas, romelsac harmoniuli ganxorcielebis xilvas
ukavSirebda. swored am Ziebas ebmoda mwyurvaleba mSvenier-
amwvanebuli mi-webis mimarT, ltolva yvelaze ufro mdidari
xexiliani bare-bisa da kurTxeuli nayofierebisken.
erTi adgilidan meoreze gadadioda. versad ipova is, rasac
eZebda, da mousvenrobac ara da ar tovebda. imis winaSe, rac
gzaze xvdeboda, uwindeburad Ria da mowyvladi iyo.
erTi adgilidan meoreze, meoridan mesameze...
ase aRmoCnda aq. kunZulis Sida regionebisken miabijebda
da _ mgoni, mizanTan varo _ fiqrobda. mTeli Tavisi arsebiT
gr-Znobda: es aq iyo, aq! `aq me, bolos da bolos, ganvikurnebi.~
Tumca romeliRac moqiSpe xmam CauCurCula:

11
`eg Sen manamdec bevrgzis gifiqria, yovel axal adgilze
gjeroda, rom sawadels miwvdi. arada, yovel jerze rwmunde-
bodi, rom cdebodi, rom veraferi ipove.~
`ho, ho, magram bolos da bolos vipovi. es aq unda iyos, ra-
dgan vgrZnob, rogor mixmoben.~
`verasodes ipovi, _ eubneboda xma, _ is, rac Sen ginda, ar
arsebobs...~
magram amis mosmena mas saerTod ar surda. `Tavi damanebe,
_ fiqrobda, _ es sicruea, borotebis xmaa. sxvagan... ho, Cven
ideebisgan varT Seqmnili. amas ver uaryof. magram amjerad
sxva rame gvjera: is, rom samoTxe arsebobs.~
mousmineT aq aJRerebul keTilad mobrZanebis mSvid sur-
vils:
_ andreas!
_ aq me mSvidobas movipoveb.
_ mSvidobas? imdenad daZabuli xar, rom veRarafers itan,
imdenad ZaladaSretili, qancgamoclili...
_ amitomac momesalbuneba mSvidoba.
ase auyva damrec biliks, romelic sanapirodan iwyeboda da
fermebisa da Walebisken miiklakneboda. miwas ki nazad sdioda
surnelovani haeris Tbili oxSivari.

erT adgilas, sadac biliki uxvevda, ori kaci CrdilSi mim-


jdariyo da wyurvils iklavda. cota ar iyos Secbunebulebi
Candnen, rom Sua kviraSi viRacam aq waaswro. orive aSkarad
patiosani mSromeli iyo da axla orive sindisma Seawuxa Sewy-
vetili samuSaos gamo. metic: oriveni cot-cota ludsac ylu-
rwavdnen.
_ jerjerobiT saqme araferi gvaqvs. _ wamoscda erT-
erTs.
mSvenivrad xedavdnen, rom axalmosuli srulebiT ucxo
adamiani iyo.
_ sxva dros arasodes vzivarT Sua gzaze. _ daumata meo-
rem.
12
ucnobs mtrulad ar uyurebdnen. isic ki hkiTxes mourideb-
lad, saiT gagiweviaTo.
_ arsad. _ upasuxa amanac mfrTxalad da daucvelad.
kacebma gaicines da mxiarulad Semoacqerdnen moWutuli
TvalebiT. sufTa haerze yofnisgan saxeebi gadatkecodaT.
_ ho, aq marTlacda versad mixvalT: Tqven xom kunZulze
xarT. unda SeeCvioT am ambavs.
_ Tu eklesiaSi misvlas isurvebT, is ager im kunZulzea,
Sors rom moCans. _ ixumres Semdeg.
_ ise, dRes kvira ar aris.
_ mezobel kunZulze unda gadavideT xolme, roca
pastori gvWirdeba. _ kidev ufro gaifuya orive.
_ CamojeqiT...
_ ara, gmadlob, unda...
aRar surda ludisgan SeSupebuli am saxeebis cqera da met-
ad aRarc Seyovnebula.
kacebi cota ar iyos moibuznen.
_ Cveni saxelebia dal da hog, ai, Tqveni saxeli ki ar gviki-
Txavs.
guliTadad daemSvidobnen da isev moiyudes TavianTTvis
naSovni ludi: am erTxel ara uSavda.
andreas vest isev auyva biliks. borcvis Tavze STambeWdavi
gabaritebis Svindisferi beReli aRmarTuliyo. stumarma gezi
am Senobisken aiRo, _ alalbedze, rogorc dauzustebeli mi-
znisken msvlelma. mxolod Tavis arsebaSi grZnobda Zaxils im
mSvenierebisa, romelsac gzadagza eziareboda.

didi Svindisferi beRlis mimdebare fermas li erqva. masSi


Sedioda ara mxolod kunZulis yvelaze warmosadegi beReli,
aramed misi udidesi xexilis baRebic. samagierod, kargad Sena-
xuli ori sacxovrebeli saxli mokrZalebuli zomebis or Zvel
nagebobas warmoadgenda. am adgil-mamulis patronma, karl
13
lim, monumenturi beReli ki aago, magram am saqmis gasagrZele-
blad Zalebi aRar eyo. maTi sipataravis miuxedavad, iZulebu-
li Seiqna dakmayofilebuliyo arsebuli nagebobebiT. manve ga-
aSena xilnari _ fermis ZiriTadi Semosavlis wyaro. am xiln-
ars Tavis meuRlesTan, mari lisTan, da or SvilTan erTad uv-
lida. danarCen mamuls _ mindvrebs, velebs, saqonels _ sxve-
bi uZRvebodnen. amrigad, lis fermaSi ori ojaxi cxovrobda,
TiToeuli _ TiTo SenobaSi. iens da berJi ukve imdeni xania mi-
waTmoqmedebasa da mesaqonleobas eweodnen, rom ukve ojaxis
Semadgenel nawilad qceuliyvnen da swored maTi gogona hel-
ga meTvalyureobda im dRes saRores. mis mSoblebs mxolod es
erTi Svili hyavdaT, mosavlis aRebis dros ki mojamagireebs
qiraobdnen.
karl li fermaSi daibada da mamis gardacvalebis Semdeg
fermis saqmeebi gadaibara. maSin axalgazrda iyo da Tavdapir-
velad swavlas daewafa. mamamisi aseT xarjebs ver gawvdeboda
da amitomac Tavdauzogavad Sromobda. amis Sedegad, karlma
moaxerxa, rom qalaqSi gadabargebuliyo da ramdenime weli
swavlisTvis mieZRvna.
magram, ai, gardaicvala mama da karlmac, dedis TanxmobiT,
lis ferma Caibara. yovelives Semdeg, misi udidesi survili ma-
inc am mwvaned mobibine mSobliur kunZulze cxovreba iyo.
mas Semdeg, rac wignebi miatova da keras daubrunda, karlma
sami Canafiqri ganaxorciela: colad SeirTo adgilobrivi qa-
liSvili, xilnarad gadaaqcia veeberTela teritoria da aaSena
saWiroze gacilebiT ufro tevadi beReli _ kunZulis udide-
si nageboba.
rCeboda imave masStabis sacxovrebeli saxlis ageba. imxa-
nad karls Zalian eadvileboda moqmedeba. Zalebi, romlebsac
TavisTavSi grZnobda, mas gambedaobiT matebdnen. dedas TqmiT,
karl ver auvidoda yvela am nagebobas. briyvsac ki uwodebda
Svils, Tumca arc im simamaces aklebda xotbas, amxela xilna-
ris gaSenebas rom dasWirda. kunZulis binadrebis azriT, aseTi

14
ram maSin xdeboda, roca wignebis gadamkide kaci fermerul sa-
qmianobas mihyofda xels.
amrigad, beReli aSenda, muqwiTlad SeiReba da samkauliviT
daskupda mwvane gorakis Txemze. magram misi mSenebloba imden-
ad Zviri dajda, rom sxva proeqtebis ganxorcieleba Seferxda.
amasobaSi qveyanas moevlinen bavSvebic: rolv da inga. yovel-
dRiuri saqmeebis mogvareba imden drosa da energias iTxovda,
rom saWiro aRar iyo axali samuSaoebis damateba. Tavisi dide-
bulebiT, beReli axalgazrda kacSi mfeTqavi energiebis siWa-
rbes amxelda. lis beReli! lis beReliviT veeba! _ msgavsma
gamoTqmebma andazuri datvirTva miiRo kunZulis binadarTa
Soris. amas ar abrkolebda is ambavi, rom karl lis mimarT kun-
Zulelebs sxva araferi amoZravebdaT, pativiscemis garda: es
kaci xom sayovelTao dafasebiT sargeblobda.
qorwineba marize sakmaod warmatebuli aRmoCnda. arsebi-
Tad, asec unda yofiliyo im sameurneo saqmeebis gamo, col-
qmars rom unda gaenawilebina.
karlis deda ise gardaicvala, rom xilnaris sruli gafur-
Cqvna ver naxa. Tumca pirvel imedismomcem mosavlebs mainc mo-
eswro.
_ xilnari beRels gamoisyidis. _ iwinaswarmetyvela man.
roca xilnari simwifeSi Sevida da maqsimaluri mosavali
moiwia, aman imdeni Sroma moiTxova, rom col-qmarma
mizanSewo-nilad miiCnia xilnaris da fermis samuSaoebis
gamijvna. sami-waTmoqmedo samuSaoebi mojamagires miandes,
xilnari ki Tavis-Tvis daitoves. es ukanaskneli xom _
sakuTari xeliT Seqmnili _ gansakuTrebiT eZvirfasebodaT.
sul sxva SemTxveva iyo mem-kvidreobiT miRebuli ferma.
bazarze lis xils saxeli hqonda gaTqmuli da moTxovnile-
ba masze sul ufro da ufro izrdeboda. rac Seexeba ienss da
berJis, maTac marjved mihyavdaT saqme. lis noyieri miwa hqon-
da. gacxarebuli Sroma da materialuri usafrTxoeba: aseTi
iyo iqauri cxovrebis maxasiaTeblebi.

15
rolv mariasa da karlis ufrosi Svili iyo da, roca Cvidme-
ti weli Seusrulda, moulodnelad ikiTxa, saswavleblad Tu
gamiSvebT qalaqSio. es SekiTxva welgamarTulma dausva mama-
miss.
_ saswavleblad? mainc ra gsurs, rom gamoxvide?
_ msurs, vuCveno! _ Tqva rolvma da mwklarted Caicina, _
iseve, rogorc Sen.
mamas gamomwvevi mzeriT uyurebda.
amis gagonebaze karl acaxcaxda. gaaxsenda dausrulebel
Taroebze Camwkrivebuli wignebi. rasakvirvelia, wignebi li-
Sic hqonda. roca dros gamonaxavda, gaugonari raodenobis wi-
gnebs kiTxulobda. Tavisianebsac aswavla wignebis siyvaruli
da isinic _ yvelani _ xalisiT kiTxulobdnen.
magram, ai, raRacis winaaRmdeg amboxebuli rolv mamas `xma-
lSi iwvevda~.
_ uCveno? vis unda uCveno?
_ oh... _ Tqva rolvma yoymanis Semdeg.
_ gana aq cudad grZnob Tavs? darwmunebuli var, aranak-
leb kargad, vidre studentis oTaxSi igrZnobdi. vici, ras ge-
ubnebi. isic SemiZlia vTqva, rom Sroma ar gezizReba.
rolv iseTi gatacebiT uvlida xexils, rom sayurebladac
ki saamuri iyo.
_ me mgoni, Cvens xilnarSi aranakleb sargebels iReb,
rolv. Tanac, aq aris iseTi rameebi, rasac sxvagan versad ipovi.
_ mec davubrundebi xilnars. _ amiT SemoisazRvra rolv.
_ Senc CemsaviT ginda dro dakargo?
_ ho, zustad ise, rogorc Sen hqeni. _ miugo rolvma jiu-
tad, mere ki, radgan mamas xma ar amouRia, daumata: _ gaixaron
aqaurebma, masxrad rom gvigdeben.
mama gaqvavebuli idga. ai, Turme ra yofila: rolvs tanjav-
da daumTavrebel swavlasTan dakavSirebuli is Zveli istoria
da, mezoblebis jibrze, undoda mamis kvals miyoloda.
_ SegiZlia mSvidad iyo, rolv: aravin gvigdebs abuCad.
rolvs araferi uTqvams. mamam ganagrZo:
16
_ Cven ar vsaWiroebT reabilitacias. madlobas gixdi, mag-
ram me TviTon vqeni, rac saWiro iyo.
_ Sen angariSs ar uwev, ramxela mniSvneloba aqvs amas Cem-
Tvis. isini dagvcinian!
_ magram Cven aseTi fxukianebi xom ar varT! _ Seicxada ma-
mam, _ Tu Sen xar, maSin Sesworeba Seitane Sens xasiaTSi.
rolvma aRelvebuli mzera miapyro:
_ ese igi, ar miSveb?
mamam dumiliT upasuxa. icoda: rolv ficxic iyo da fxukia-
nic. magram arasodes ufiqria, rom misi Zveli sisuleleebi _
swavla-ganaTleba, beReli _ aseT kvals datovebda mis vaJi-
Svilze. TumcaRa, zustad mainc ver ityoda, ra imaleboda axa-
lgazrda kacis daxurul sulSi. arasodes bolomde ar amouki-
Txavs rolvis gulisnadebi. mama da Svili iSviaTad iyvnen erT-
ad, TiToeuli maTgani Tavis mravalferovan saqmianobaSi iyo
garTuli da arc erTi da arc meore ar ekuTvnoda gulRiebis
kategorias. karl imiT kmayofildeboda, rom megobrad miiCne-
vda rolvs da rom maT kargi urTierToba hqondaT. orive muya-
iTad Sromobda did baRSi: xilnari maT siamayiTa da madliere-
biT aRavsebda. rolv da inga maSinve CaerTvnen saqmeSi, rog-
orc ki muSaobisTvis Sesaferis asaks miaRwies. inga rolvis
saukeTeso da, Tanac, erTaderTi partniori iyo. kunZuleli
biWebis kampania rolvs didad arasodes uZebnia. es uzarmazari
beRelic misi martoobis saTaveebTan xom ar idga? aqamde kar-
ls arasodes mosvlia azrad, rom rolvs SeeZlo ase mgrZnobia-
red aReqva mezoblebis qiliki, miT ufro, rom lis ferma maT
Tvalwin gaizarda da gaifurCqna.
TviT karl lis marcxis araviTari gancda ar gasCenia. misi
xilnari misive sayovelTao dafasebis wyarod iyo qceuli.
magram, ai, mis win rolv aRimarTa, yvelafris winaaRmdeg am-
boxebuli da qalaqSi wasvlis mowadine rolv. mamisTvis mtkiv-
neuli iyo is azri, rom SeiZleboda Svilis Cinebuli Tanadgoma
xelidan gamocloda.
_ ese igi, uars meubnebi? _ ganmeorebiT SeekiTxa rolv.
17
_ jerjerobiT ar mesmis.
_ xom giTxari, davbrundebi-meTqi.
_ vSiSob, rom yvelaferi sxvagvarad wava. erTxel wasuli
kaci...
_ erT dResac xilnars davubrundebi. magram jer unda vis-
wavlo.
_ eg kargs arafers mogvitans... _ daufiqreblad wamocda
kacs.
_ nuTu fiqrob, rom swavla-ganaTleba srulebiT arafris-
momtania? _ dauyovnebliv daubruna rolma.
_ ara, ar vfiqrob.
erT dResac ar Cauvlia ise, rom karls sixaruliT ar gaexs-
enebina studenturi dReebi. maT xom yvelaze moulodnel gar-
emoebebSi dayrdnobia Sinaganad.
_ ara, ar vfiqrob, _ gaimeora madlierebis grZnobamoreu-
lma.
rolv pasuxs elodeboda.
_ unda movifiqroT. male gipasuxeb. dedaSens Tu uTxari?
_ jer ara.
_ aseT SemTxvevaSi, jer me vetyvi.
asec moiqca: cols rolvis sawadeli gaando.
_ mSvenivrad mogexseneba rolvis ambavi. _ qals sxva ara-
feri uTqvams.
_ eg rogor? me Zalian cota ram vici...
_ Cven xom viciT, rogori fxukianicaa.
_ amitomaa, rom aravisTan urTierTobs, ingas garda?
_ zustad ar vici, magram egrec SeiZleba iyos. jandabasac
wauRia Seni briyvuli beReli, karl!
_ Senc gezizReba? Seenc?
_ ho, SeiZleba... momentebSi...
_ CemTavad, me beRels ar mivatovebdi. _ Tqva kacma.
_ TviT maSinac ki, roca es Sens Svilebs vnebs?
_ sulac ar vnebs. ubralod, rolvs ideebi awuxebs.

18
_ ho, isini iseTi ucnaurebi gaxdnen... _ Tqva dedam aCqare-
biT, _ axla, rodesac TiTqmis zrdasrulebi arian, ukve
aRara-fers meubnebian. guldaxurulebi arian yvelaferSi,
rac samu-Saos da banalur sakiTxebs scildeba.
_ ho, egrea.
_ ver warmovidgendi, rom ase iqneboda. _ Tqva
Sewuxebulma qalma.
_ axla ki rolv apirebs, rom dagvtovos. unda gavuSvaT,
sxva gza ar aris.
_ xom dabrundeba, roca iqneba. _ Tqva SeSinebulma dedam.
mSoblebi xilnarSi muSaobdnen, rolv ki bolTas scemda pa-
suxis molodinSi. dainaxes inga, romelic aseve midi-modioda.
mSoblebi grZnobdnen, rom ingam Zmis yvela ganzraxva icoda,
grZnobdnen da SurdaT misi.
_ vizrunebT mag yvelaferze, rolv, raki SenTvis es ase
mniSvnelovania.
_ gmadlob. _ Tqva biWma ubralod.
ase wavida kunZulidan. roca acilebdnen, inga tiroda.
rolv kunZulze mxolod ardadegebis periodSi Camodioda da
karlic iZulebuli Seiqna mojamagire daeqiravebina mis sanac-
vlod. Sua zafxulSi, roca yvelanairi xili mwifdeboda, rolv
fermaSi iyo. uyvarda Sroma da Jansac ki exmareboda mindvreb-
ze, roca xexili aranair movlas aRar saWiroebda. mSoblebs
ise araferi ewadaT, rogorc is, rom vaJiSvili rac SeiZleba
male dabrunebodaT da amjerad _ samudamod.
isic icodnen, rom bolo xanebSi erT kunZulel gogonas
xvdeboda, saxelad elzas. ai, kidev erTi bma aqaurobasTan.
am dros rolv oci wlis iyo. inga _ Cvidmetis. gogonas mo-
mavali jerjerobiT ucnobi iyo, Tumca male amasac unda gamo-
sCenoda piri. ingas gansakuTrebiT uyvarda mamamisis gaSenebu-
li xilnari, uyvarda aRma-daRma xetiali da aTasi juris mcen-
areebis Segroveba. kunZulelebi mas cot-cotas yvelgan xeda-
vdnen da uxarodaT. ori-sami megobari hyavda Tavisze ufrosi.

19
Tumca amJamad _ rolvis aryofnis periodSi _ inga uwindebu-
rad mxiaruli ver iyo.
adrian diliT karl lim ienss hkiTxa, xom ar gsurs patara
qalaqSi wamomyve fiordis meore mxareso. iqamde lis motori-
ani navi miiyvandaT, sadilobisTvis ki isev Sin iqnebodnen. kar-
ls raRac swrafad mosagvarebeli saqme gamouCnda.
_ ver wamoval, _ uTxra iensma, _ umcrosi dedaRori
sada-caa dayris. umjobesia davrCe da yvelafers Tvali
vadevno.
_ keTili, marto waval. _ Tqva karlma.
Rorebis movla-patronoba mudmivad moiTxovda iensis iq
yofnas da lis beRlis erT-erT nawilSic dRedaRam gaismoda
Rorebis Wyvitin-gniasi. fermaSi es savsebiT bunebrivi iyo da
arc aravin aprotestebda rames.
karl li marto gaemgzavra. arcerT misians ar mondomebia,
rom gahyoloda. es xanmokle gamgzavrebebi imdenad xSiri mov-
lena iyo, rom arafer RirsSesaniSnavs ar warmoadgenda. cota
mogvianebiT visadilebT da manamde Senc dabrundebio, _ Tqva
mari lim, saxlis yuradRebianma da gamocdilma diasaxlisma.

miuxedavad imisa, rom Cveulebrivi samuSao dRe iyo, adamia-


nebs Tavisufali dro hqondaT. aseTi ram drodadro xdeboda
mosavlis or aRebas Soris. sxeuldaZabunebul moxucebs SeeZ-
loT mSvidad msxdariyvnen da eTvlimaT, axalgazrdebs ki, su-
rvilisamebr, erTmaneTs Sexvedrodnen WalebSi.
buCqebidan biWma da gogom gamoabijes, _ iq, sadac kunZu-
lis erTi kididan meoremde mimavali gza tyes hkveTda. es axa-
lgazrdebi elza da rolv iyvnen. orive fiqrSi danTqmuliyo
da orive ramdenadme daTrgunuli Canda. erTimeoris miyole-
biT dasxdnen miwaze. rolv mTeli taniT gaiSota. elza gver-
diT miuwva, mere misken gadatrialda, idayvs daeyrdno, mxarze
mouTaTuna da TiTqos wamocda:
20
_ Zvirfaso rolv...
iman TiTqos ver gaigona:
_ Zvirfaso rolv... _ gaimeora gogonam. mere ki TiTqos
uk-an daixia _ Cumad wamojda, ramdenadme Selaxuli.
yovelives Semdeg, biWs SeeZlo Tavis TavSesafarSi
darCeniliyo...
man es maSinve SeniSna:
_ ra moxda, elza?
_ me Zalian bednieri var..
rolv isev gaCumda: amwuTas is srulebiT sxva rames ganic-
dida. cxovreba arc ise ioli iyo. bednierad yofna bevr rames
gulisxmobda.
_ Sen Tu xar? _ CaekiTxa gogona.
_ ra?
_ bednieri, rasakvirvelia?
_ ratom mekiTxebi magas?
_ mets aRarafers gkiTxav. magram me TviTon Zalian bedni-
eri var. hoda, mgonia, rom Senc ase xar, gesmis?
biWi Seecada gaeRima:
_ rogori rwmeniT laparakob!
gogonam SeSfoTebiT Sexeda.
_ ho, mTeli Cemi rwmeniT.
am pasuxma biWi Seacbuna. wamojda da Temis Sesacvlelad wa-
rmoTqva:
_ viRacebi modian... nabijebis xma mesmis...
_ aravin ar modis. ase ram agaRelva?!
_ Cven xom Sua gzaze vzivarT.
_ Tundac vinme movides, mere ra? nuTu ar SegviZlia ase vi-
sxdeT, ramdensac movisurvebT?
_ ho... _ upasuxa biWma yoymaniT.
gulismRrRneli eWvi gogonas fiqrebs uwewavda. biWs saxe-
ze ukvirdeboda da niSnebis amokiTxvas cdilobda.
_ magram, bolos da bolos, aris Tu ara es ueWveli? aris
Tu ara seriozuli? _ hkiTxa Semdeg.
21
biWma Tavisken miizida da pirdapir TvalebSi Sexeda.
_ aris Tu ara seriozuli, elza?
igi gogonas iwvevda, rom am ukanasknels TviTon daenaxa. da
iman, rac, Tavisi azriT, elzam dainaxa, guli gaufurCqna.
_ maS, problema raRaSia, rolv? _ SeekiTxa gancvifrebu-
li.
_ ubralod imaSi, rom aravin icis, ramden xans gagrZelde-
ba es yvelaferi.
_ ho, magram isic gaixsene, ra Tqvi, ras ambobdi...
_ ras ar ityvis adamiani aseT momentebSi! _ Seawyvetina
biWma, _ yvelafers.
elza gaSterebuli uyurebda.
_ axla ki aRaraferi mesmis... an, ufro swored, mSvenivrad
mesmis. miTxari, rolv: nanob?
_ srulebiTac ara. egaa, metismetad sariskoa raRacis Se-
pireba erTxel da samudamod.
_ mainc ra gqenjnis ase?
_ mqenjnis?
_ ho, sworedac. ra dagemarTa iq, qalaqSi?
biWi ise axarxarda, TiTqos tvirTi Camoexsnao. fexqveS mya-
ri sayrdeni igrZno.
_ araferi, srulebiT araferi, _ uTxra darwmunebiT, _
unda damijero.
_ rolv, Zvirfaso, mec mxolod is msurs, rom mjerodes.
im-denad kargia, roca Sin xar!..
raoden namdvili iyo es sityvebi, raoden pirdapir naTqva-
mi, _ biWs guli gaunaTda. `imdenad kargia, roca Sin xar!~ ara-
da, `Sin~ mxolod ardadegebis dros iyo.
gogonas mklavebi Semoxvia da Seaxsena, ramdenime dReSi swa-
vla mewyebao.
_ nu waxval.
_ nu waval? saWiroa, rom wavide.
_ ara! Tavi daanebe, raki aranairad ar gakmayofilebs. amas
TvalnaTliv vxedav.
22
_ ar ici da ise laparakob.
_ Sen xom Tqvi, dabruneba mindao. darCi da lis xilnars mo-
uare.
_ jer ara. _ mouWra mkacrad da mbrZaneblurad. _ gaCum-
di, Tu SeiZleba. dabrunebamde jer swavla unda ganvagrZo.
gogona Setrialda.
_ saiT, elza?
_ Sinisken. sadilis momzadebaSi unda mivexmaro. Tanac, Sin
yofna minda.
_ moica erTi wamiT. cotas gagacileb. sagnebs uaryofiTad
nu Sexedav.
_ ar vici, ras moveWido. _ Tqva Secbunebulma gogonam, _
ise swrafad icvli ganwyobas, rom adamians Tavgza ebneva.
biWma mklavebi Semoxvia da _ Cumad iyavio _ sTxova. magram
amjerad misi alersi gogonas ver amSvidebda.
_ rogori Semacbunebeli xar! Seni dac amas ambobs. kacma
ar icis, rogor agiwyos fexi.
_ araviTari mniSvneloba ara aqvs, ras ambobs inga. _ Tqva
biWma gaRizianebiT, _ nu Carev mas am ambavSi. _ moxveuli mkl-
avebi modunda.
_ me mgoni, ingam Seni amocnoba iswavla, _ ganagrZo elzam,
_ advili vinme ar xar.
_ me ki geubnebi, nu Carev-meTqi...
elzam Seawyvetina: amjerad marTla viRac modiso... miwaze
dayrilma xreSis Sxrialma orive SeakrTo. TiTqos raRacas af-
uWebdneno _ Tavi damnaSaved igrZnes.
zustad maT pirdapir gzaze ucnobi adamiani gamoCnda. kun-
Zulis mosaxleoba arcTu mravalricxovani iyo da maT imwamsve
SeniSnes, rom es kaci sxva mxridan modioda. tanmaRal ucnobs
zafxulis msubuqi da eleganturi samosi ecva. swrafad moax-
lovda da maTi yuradRebac, uwinares yovlisa, misma saxem mii-
qcia: mSvenier nakvTebSi mRelvarebasac asxivebdnen. da kidev:
ucnobi raRacnairad xarbad da momlodined iyureboda garSe-
mo.
23
ukve maT simaRlemde amovida. elzam da rolvma icodnen,
rom ucnobs ase TvalmouSoreblad ar unda misCerebodnen, ma-
gram verafriT daeZliaT cnobiswadili. kacma svlas unela da
orive SeaTvaliera. dasalaparakeblad mzad iyo, magram, sabo-
lood, xma ar amouRia.
elzas da rolvs ar axsovT, odesme aseTi Tvalebi enaxoT.
TavianTi simfrTxalis miuxedavad, es Tvalebi arafers eride-
bodnen, piriqiT _ metismetad fxizlad iyurebodnen, vinZlo
rames CasWidebodnen, rame iseTs, rac aqamde arasodes enaxaT.
ra ucnauri gancda iyo Caxedva am TvalebSi, romelTa Sina-
gan daZabulobas bevri aRaraferi aklda msxvrevamde!
aSkarad ufro asakovani iyo, vidre gzad Semoyrili es ori
axalgazrda. orives gulebi daumZimda, Tumca mizezs ver po-
ulobdnen. es yvelaferi sul or-sam wamSi moxda. ucnobi arc
salaybod SeCerebula da arc sul ubralo SekiTxvis dasasme-
lad. mzera gverdze gaeqca, horizontisken. male mis zurgsRa
xedavdnen. gadauxvevlad mihyveboda gzas.
gaugebrobaSi Cavardnili elza da rolv dumdnen, Tumca
TvalnaTliv amoikiTxes vedreba ucnobis saxeze: damexmareT!
raSi unda daxmarebodnen?
amas ver Seityobdnen. mxolod misi munji mudara moixel-
Tes, sxva araferi.
_ vin SeiZleba iyos? _ ikiTxa elzam.
rolvma mxolod Tavi gaaqnia.
_ aSkarad Soridan modis. SesaxedaobiT Tu vimsjelebT,
ara mgonia, am regionidan iyos.
_ oh, amas ase dabejiTebiT ver ityvi. momismine, rolv: man
TiTqmis SemaSina.
_ SegaSina? ratom, jandabas amisi Tavi?
_ metismetad ucnaurad gamoiyureboda. _ elza dakargu-
li bavSviviT umweo Canda.
_ wamo, wavideT.

24
gzas imave mimarTulebiT gauyvnen, rogoriTac ucnobi wav-
ida. iyo am adamianSi raRac, rac orives izidavda da rasac isi-
nic ar ewinaaRmdegebodnen.
sruliad bunebrivad misdevdnen mis kvals, arc kiTxvebs
svamdnen. ucnobi ukve didi xania mosaxvevs mohfareboda.

patara tevrSi ori sakmaod asakovani kaci ijda. maT dal da


hog erqvaT, imTaviTve kunZulze ecxovraT da imTaviTve aq
emuSavaT. gzispiras isxdnen, CrdilSi. amJamad cota zedmeti
ludi eylurwaT, rac TiTqmis arasodes xdeboda. guSin Tavda-
uzogavad iSromes. xval isev gaagrZelebdnen. dRes ki erTxmad
iTvlidnen Tavisuflebis wuTebs. netari mzera, romliTac mi-
damos aTvalierebdnen, madlierebas aRuvlenda mamazeciers
_ am sulismoTqmis momvlens Sua kviraSi. muxanaT neqtars sr-
ulebiT waeSala modunebis ucnauri SegrZneba, moulodneli
usaqmuroba rom iwvevs xolme muSis gadaqancul sxeulSi. isini
Tavs msubuqad da Tavisuflad grZnobdnen, anu iseT mdgomare-
obaSi, rogorSic, eWvi araa, adamiani Seiqmna droTa gariJraJ-
ze.
isini irgvliv iyurebodnen, TavianTi kunZulis sanaxebiT
tkbebodnen, erTdroulad danTqmulebi sixarulsa da bundo-
vanebaSi.
hogma boTli SemarTa:
_ Cvens kunZuls gaumarjos!
_ gagvimarjos! ho, mSvenieri kunZuli gvaqvs.
am dros SeniSnes, rom oriveni cariel boTlebs iqnevdnen.
ludi bolomde gamoewrupaT. gulnaklulebs, Tavisive
bavSvur saqcielze gaecinaT.
hogma boTli Sors moisrola.
_ ho, mere ra... _ Tqva dalma Tavis gasamarTleblad.
_ sul dagvilevia. _ daaskvna hogma.

25
danaRvlianebulebma, jer Tavebi Cahkides, mere ki TavianTi
kunZulis _ am naTeli wertilis _ gaxsenebam swrafadve gau-
fanta daRvremiloba. es ra walkotSi cxovrobdnen! kunZuli
amwuTasac maT win gadaSliliyo. miwaTmoqmedi iyo es Tu rome-
lime meTevze, yvela aqauris mexsiereba am miwas da mis garemom-
cvel wylebs ukavSirdeboda.
_ mSvenieri kunZuli gvaqvs da boTlis sicariele verafe-
rs Secvlis. _ Tqva dalma.
_ rasakvirvelia.
_ amitomac SegviZlia vTqvaT gagvimarjos mis
sapativsacemod.
_ SegviZlia.
didi muSuri xelebi umoqmedod CamokidebodaT. amwvanebu-
li kunZuli aseT xelebSi davanebuliyo, xelebSi, romlebic
arasodes ar unda modunebuliyvnen, arasodes daesvenaT, ram-
denime mokle sakvirao saaTis garda. aseTi iyo dalis da hogis
xvedri. xval, roca es pawia zarxoSi gaifanteboda, isini isev
aiRebdnen xelSi TavianT Zvel iaraRebs da maTi daZarRvuli
torebis mSvenierebac angelozis xelebis silamazes gadaaWar-
bebda.
erT momentSi orive motrialda, radgan bilikze viRac moa-
bijebda. is, rac dainaxes, saxeebze ukmayofilo gamometyvele-
bad aRebeWdaT. albaT, imedovnebdnen, rom TvalisTvis saamo
siluets dainaxavdnen (gana amwuTas TavianTi kunZulis qeba-
didebaSi ar iyvnen?) magaliTad _ vinme qaliSvils. mis nacvl-
ad gzaze gamoCnda SavebSi Semosili asakovani qali. es iyo kari
nes, romlis meuRlec erTma zRvis Relvam Seiwira, ori vaJiSv-
ili ki _ meorem. axla is marto iyo. im ambebis Semdeg sul aR-
ma-daRma daexeteboda Savad Semosili. adamianebs ar uyvardaT
masTan Sexvedra. Soridan Tu SeamCnevdnen, gzidan uxvevdnen
xolme.
mSvidad Camomjdar or kacs isRa darCenoda, rom qalis gam-
oCenas Segueboda. cotaTi briyvuladac ki miaCerdnen sasmel-
isagan danisluli mzeriT.
26
qals gza ar gaugrZelebia, SeCerda da kacebs gamoelapara-
ka. swored amiT abezrebda Tavs TanakunZulelebs.
_ ese igi, sxedxarT da svamT.
kacebma Caaxveles da pasuxis nacvlad raRac CaibuzRunes.
mosuls arcTu Tavazianad Sehyurebdnen.
_ ara. _ amoRerRa bolos hogma.
isini xom loTebi ar iyvnen da imdeni araferi daeliaT, rom
darcxvenisgan alanZuliyvnen.
_ me ki Cems Tavs SekiTxvebs vusvam. _ ganagrZo kari nesma.
kacebs araferi upasuxiaT. mxolod imis fiqrSi iyvnen: net-
avi male ganagrZos gza da vinme sxvas wauRos tvinio. es qali
sul ase iyo. mas Semdeg, rac gadaitana, srul Wkuaze myofad
aRar miaCndaT.
axlac idga da ar midioda.
_ sakuTar Tavs vekiTxebi xolme. _ gaimeora man.
_ ah, ho. _ moridebiT daudastura dalma.
qali iseTi daJinebiT uyurebda, TiTqos surs daamatos,
Tqvengan araviTar daxmarebas ar velio.
_ ...magram aravin mpasuxobs.
igi maT pirdapir TvalebSi uyurebda. mainc ra undoda?
_ dRes Cvens Tavs cotaodeni Tavisufleba miveciT. _
swrafad isrola hogma, vinZlo aseTi axsniT gaemarTlebina,
Tu ratom isxdnen aq TavianTi ludiT.
Tumca maleve mixvda, rom sisulele wamocda, radgan qalma
civad Sexeda da gza ganagrZo. didi nabijebiT da gulmodgined
miabijebda, TiTqos win didi gza udevso. arsebiTad ki, mxol-
od wreebs uvlida kunZulze. adamianebi gamudmebiT xvdebod-
nen gzebze kari ness _ dauRalavad msvlels erTsa da imave
traeqtoriaze.
aba, warmoidgineT: Savad Semosili grZeli fexebi, romle-
bic arc Cerdebodnen da arc arasodes midiodnen raime daniS-
nulebis wertilamde. misi aCrdili yovelwams SeiZleboda gam-
oCeniliyo da SemxvedrisTvis Tavzari daeca. netav aqaurobas
gascloda da gulebSi naRveli aRar daeTesa.
27
roca qali TvalTaxedvidan gaqra, hogs da dals saxeebze
Svebis Rimili moefinaT. miixed-moixedes, aba, ludi xom arsad
darCao. amaod. axlomaxlo dayrili carieli boTlebis Tav-
yeli balaxidan amoCriliyo. da kidev _ es kari nes...
_ ra unda upasuxo? _ Tqva dalma.
_ Cvenma ufalma RmerTma upasuxos, ara me da Sen. _ miugo
hogma.
gzaze dayrili xreSi kidev erTxel aSxrialda da kacebmac
keTilismsurveli mzeriT gaxedes: amjerad darwmunebulebi
iyvnen, rom es igive qali ver iqneboda. ucnobi mamakaci aRmoC-
nda. am kunZulidan ar iyo, es maT imwamsve SeniSnes. ucnobs ki,
rogorc gsurda, ise mimarTavdi. hoda, arc araferma daabrko-
la ekiTxaT, saiT gagiweviao.
_ arsad. _ upasuxa ucnobma.
am pasuxma kacebi gaaogna. ucnobi daRlil-dasustebuli Ca-
nda. muSebs misi pasuxi ar epitnavaT. uxerxuli momentis gasa-
fantavad maT saswrafod daarRvies dumili, Tav-Tavisi saxeli
uTxres da ucnobisa ikiTxes.
mas SeCereba ar surda da gza moCqare adamianiviT ganagrZo.
_ raRac xdeba, ai! _ Tqves mis zurgze TvalmiSterebulma
muSebma.
_ uwin Tu ginaxavs?
_ ara.
_ yvela SemTxvevaSi, warmosadegi kaci iyo.
_ ho, rogorc Cven viyaviT jeelobaSi!
_ gaumarjos mSvenieri garegnobis adamianebs!
gagvimarjos Cvens kunZuls!
_ ludi gagviTavda...
isev gaCumdnen da haeric kidev erTxel gaapes TavianTi fa-
rTo muSuri xelisgulebiT.

28
6

im dRes kunZulze bevri adamiani Sromobda, egaa _


gzispir-ebidan ar Candnen. am dResac iseve, rogorc sxva
dReebSi, qale-bi TavianT saqmeebs akeTebdnen. es iyo arc meti
arc naklebi ojaxuri keris Seuferxebeli svla: saWmlis
momzadeba yvela mSieri kuWisTvis; TeTreulis recxva;
bavSvebis Cacma; mTlad patarebis fexze dayeneba, erTavad rom
ecemodnen da erTmane-Ts ejaxebodnen; krizisebis Caqroba da
cremlebis SeSroba... erTi saqmidan meoreze gadadiodnen da
mTeli saxleuli xelis mtevnebiT eWiraT, saidumlo unarebiT
momadluli mtevnebiT. dResac iseve, rogorc guSin.
baRebSi da fermebis ezoebSi, sakuWnaoebsa da fardulebSi
kacebi mosavlis aRebis yvelaze gacxarebul sezonSi sakeTe-
bel sxvadasxvagvar saqmianobas eweodnen. igive xdeboda mindv-
rebSic. sargeblobdnen momentiT da asufTavebdnen Zvel arxs
an axali gahyavdaT an kidev, Walis romelime nawils samiwaTmo-
qmedo savargulad aqcevdnen.
es muSakebi TvalSisacemad ar Candnen. xiluli garemo ram-
denadme leTargiuli dasvenebis STabeWdilebas axdenda, TiT-
qos mindvrebis didi samuSaoebi garkveuli xniT SeCerebulao.
magram dal da hog fiqrobdnen imaTze, visac gzebze ar xvdebo-
dnen, da swored es agrZnobinebda sircxvils umoqmedod mjd-
omareT. sul tyuilubralod! maT xom namdvilad
damsaxurebu-li hqondaT mocaleobis es wuTebi. ubralod, ase
reagirebs ke-Tilsindisieri mSromeli.
erT-erTi borcvis ferdobze, lis fermis mopirdapire mxa-
res, yamiris gatexvis mizniT ramdenime nacrisferi circeli
waaqcies. iq ori adamiani muSaobda, mama da Svili. es iyo maTi
sakuTari miwa, romelic dasamuSavebel nakveTad unda eqciaT.
mciredi Sesvenebis droc ki ar hqondaT, miwa yinvebis
dadgoma-mde unda gaewmindaT da es tyiani ferdobi
Zirfesvianad daem-uSavebinaT. kafavdnen buCqebs, gadaWril
jirkebs ToxebiTa da berketebiT Zirkvavdnen. fesvebi
29
zedapirze amodioda, balaxis safars fleTda, dabolos _
TokiviT daWimuli _ wydeboda kidec. Semdeg kacebi
atrialebdnen beltebs, neSompalasa da miwis Rrma fenebs,
berketis daxmarebiT ki msxvil qvebsac ag-debdnen. ferdobze
gavlebuli Rrma xnuli aRniSnavda sazRv-ars velur
mcenareulobasa da fxvier, amobrunebul, jer kid-ev
unayofo, magram erT mSvenier dResac xorblis momcem nia-
dags Soris.
swored es aqezebda da axalisebda ilajis gawyvetamde mis-
ul or mamakacs. isini Tavadve warmoadgendnen simwifeSi Ses-
ul TavTavebs _ sasowarkveTis sawinaaRmdego Zvel, kargad
dacdil wamals. rogorc gamocdili meyamireebi, isini sruli
qmediTobiT Sromobdnen, magram es mainc ar azRvevda damZime-
bisa da welmowyvetis gancdisgan, ris gamoc, miwasTan Widilis
kulminaciur momentebSi, xSirad uwevdaT daxeTqili tuCebis
Sesveleba.
aseT momentebSi gansakuTrebiT sasargeblo iyo xorblis
xatebis mobilizeba warmosaxvaSi.
axovani mama jer kidev Zalmosil asakSi iyo. Svilic gvaria-
ni axmaxi gaxldaT. oriveni mTeli TavianTi Zalebis demonst-
rirebas axdendnen. es teritoria savse iyo qvebiT, romlebic,
Tu maTi bzinviT vimsjelebdiT, pirvelad amodiodnen mzis
sinaTleze. grovebad dazvinuli kunZebi da qvebi Srebodnen,
kacebs ki nakvTebic ise dasWimvodaT, rogorc myesebi.
mama zurgsukan gatkacunebuli totis xmam Semoabruna.
ucnobi adamiani uaxlovdebodaT.
aqac mouwia moxvedra, iseve rogorc yvelgan. Tavis arseba-
Si xom gamudmebiT esmoda Zaxili: `modi, andreas... is aq aris~.
kidev erTi nabiji da _ ukve ipovida imas, rac mis suls sWir-
deboda. yamiris gatexvis xmebiT mizidulma gzidan gadauxvia.
muSaoba, romelsac igi Seeswro, momavlisken mimarTuliyo, mo-
mavlis rwmenas gulisxmobda. garda amisa, am kacebSi garevis,
maTi misalmebis survilic igrZno.

30
_ gagimarjos. _ upasuxes imaTac, metismetad
daqanculeb-ma saimisod, rom isic ekiTxaT, riTi
gemsaxuroTo. Tma Sublze miswebebodaT, saxeebi miwiTa da
ofliT moTxvrodaT. erTi Se-xedviT, amas SeiZleboda vinmes
ukureaqcia gamoewvia, magram, realurad, aseTi azri aravis
mouvidoda.
ucnobi kidev ufro moaxlovda. uecrad man da da yamiris
mtexelma vaJma erTmaneTi icnes. ise aakankala orives, rom Se-
yvirebamde aRaraferi daakldaT. magram ar dauyviriaT.
mogoneba, romelic orives wamoutivtivda, erTob damamZi-
mebeli iyo: roca qarxana afeTqda, isini gverdigverd aRmoCn-
dnen gaSxlarTulebi. am vaJma ori Tu sami wliT datova kunZ-
uli ojaxisTvis fulis saSovnelad da swored maSin moewyo im
qarxanaSi. iqve mouswro ubedurma SemTxvevam. is da amwuTas
cidan Camovardnili es ucnobi erTmaneTis gverdiT moegnen
gons mkvdrebsa da daWrilebs Soris. manamde TiTqmis arc ki
icnobdnen erTmaneTs da uceb gverdigverd aRmoCndnen ube-
durebis wuTSi. TvalisgugebSi Caxedes erTmaneTs da is, rac
irgvliv xdeboda, orives arsebaSi CaibeWda. evakuirebam erT-
maneTs daaSora da mas Semdeg maTi bilikebi aRar gadakveTila.
mxolod is wuTieri Sexvedra Sedga cecxlis qartexilSi. mog-
vianebiT vaJi Tavis kunZulze dabrunda.

da, ai, dRes aq gadaeyarnen erTmaneTs. gadaeyarnen da acax-


caxdnen. ara, namdvilad ar surdaT imis gaxseneba. uyurebdnen
erTmaneTs da warsuls aCumebdnen. Zala ar hyofnidaT mis gam-
osaxmobad.
am mokle, mdumare gacvla-gamocvlam orive miaxvedra, rao-
den gaiyo maTi gzebi amasobaSi. miwasTan morkinal vaJs axla
win edga gzaabneuli, gamofituli arseba. Tavis mxriv, andreas
vest uyurebda mZime Zalisxmevisgan amoganglul, welSi gamwy-
dar, magram mainc gamarjvebul kacs. amaze vaJis Tvalebi met-
yvelebdnen.
`mimarTe am kacs, daxmareba sTxove...~ _ ukarnaxa raRacam.
31
`ara, ara! es is ar aris, rac me minda. ar SemiZlia...~
`zustad Tu ici, ra ginda?~, hkiTxa mouTmenelma Sinaganma
xmam.
_ ra hqvia im fermas gorakis Tavze? _ SeekiTxa vaJis mamas
yuradRebis gadasatanad.
_ li.
_ keTili. naxvamdis.
ucnobi iqaurobas gaSorda. swrafad daubrunda gzas.
orma mamakacma muSaoba ganagrZo. daRlilebma, xarbad daa-
rRvies siCume:
_ icnobdi? _ hkiTxa mamam.
_ ara.
_ momeCvena, rom...
_ Tavidan mec momeCvena, magram...
meti aRaraferi uTqvamT. maT ZarRvebSi mimoqceuli tyvia
yovelgvar dialogs ukuagdebda. sityvieri gacvla-gamocvla
mxolod aucilebel minimumze daiyvaneboda. gamxmari totebi
isev atkacunda. amjerad kari nes moadgaT. es qali verasodes
rCeboda ganze. gsurda Tu ara, unda damorCilebodi. uceb amo-
yvinTavda saidanRac _ didi nabijebiT mosiarule, Talxad Se-
mosili. zustad veravin ityoda, ras an vis miagavda.
samagierod, icodnen, ris Tqmas apirebda.
_ hoo... magar miwas amuSavebT... _ warmoTqva Sesavlis sa-
xiT.
kacebma Tavi ise daiWires, TiTqos metismetad dakavebul-
ebs araferi gaugoniaT. maTi goneba am qalisgan ukuiqceoda.
gagonebac ar surdaT im mousvenrobis, romelsac igi atareb-
da.
_ me Cems Tavs vekiTxebi. _ ganagrZo man.
_ Cven dasakargi dro ar gvaqvs! _ veRar aitana mamam.
qals ainunSic ar Caugdia toni, romliTac kacma mimarTa:
_ Tqven Tu SegiZliaT mipasuxoT?
kacebi dumdnen.
_ ra kacebi xarT, neta gamagebina? _ ar moeSva qali.
32
amas verafriT ver aicdendi. TiTqos am qalis misia imaSi
mdgomareobda, rom adamianebi wyobidan gamoeyvana, Seexsene-
bina maTTvis, raoden myife Tixisgan iyvnen mozelilebi. kacebi
isev dumdnen.
qali iqaurobas gaSorda. kacebi uwindelze ufro mZimed
daeZgernen kunZebs, fesvebsa da qvebs.

33
7

saRoreSi gogona uwindeburad asrulebda meTvalyuris


rolSi yofnas. Tumca gaunZrevlad ijda, fiqrebiT sul sxva-
gan daexeteboda es arcTu maincdamainc fxizeli mcveli. si-
marTle iTqvas, iq yofna aucilebeli arc iyo. dedaRori gaur-
Tuleblad mSobiarobda da araferi arRvevda saganTa wesrigs.
kidev erTxel xdeboda maradiuli saswauli, amjerad _ viwro
da ayrolebul saRoreSi. Seqmnis saswauli. aTasi wvrilmani
jdeboda Tav-Tavis adgilze, raTa yvelaferi keTilad dasru-
lebuliyo. warmoudgeneli ambavi! seriozulad rom Cafiqre-
boda am yvelafers, helgas Tavbru daexveoda. magram amJamad
msgavsze araferze fiqrobda.
saxuravis qveS mimomfrinavi buzebisgan yru bzuili Camod-
ioda. zogi bzuoda, sxvebs _ iqve mimsxdrebs _ TiTqos eZinaT.
bevri maTgani, monacrisfro da umoZrao, ablabudebSi gaxlar-
Tuliyo.
garedan _ Ria cis qveS mowyobili saTavsoebidan _
ZuZumw-ovara goWebis Wyvitini ismoda. ukana fexebze
wamomjdari ker-ati dings mowyenilobis udabnoSi aRebda da
xuravda.
SigniT ki sicocxlis saidumlo sruldeboda.
male suraTi mTlianad Seicvala.
saRoreSi gamocxadda iens _ am adgilebis baton-patroni
_ mkodavis TanxlebiT (rogorc aq uwodebdnen). es kaci kunZu-
lidan kunZulze gadadioda da goWebs kodavda. TeTri xalaTi
ki ecva, magram, sxva mxriv, diplomiani veterinaris araferi
ecxo. miuxedavad amisa, iensma amjeradac mas mouxmo, iseve
rogorc yovelTvis, roca goWebi hyavda dasakodi. arcTu di-
debuli sanaxaobaa, magram rogor auvli amas gverds, roca Ro-
rebs zrdi?
ase rom, ori kaci daxriliyo bakebze, sadac goWebi celqob-
dnen.

34
TeTrxalaTianma kacma xeli Cayo mamal goWebSi romelimes
dasaWerad da pirveli operaciis Casatareblad. es mxolod da-
sawyisi iyo, zogadi mimoxilva. orive sqesis goWebi grovad mi-
woliliyvnen, zogs eZina, zogi ki kacs uyurebda Tavisi mqrqa-
llurji TvalebiT.
awrialebuli dedaRorebi wamodgnen, TiTqos adamiani icn-
eso. wamodgnen da welSi gaimarTnen, mZimeebi da talaxisgan ga-
nacrisfrebulni. muqariT aRsavseni, impozanturebi, munjebi.
TiToeuli _ Tavis bakSi.
TiTqos yvelaferi unda CaCumebuliyo. gobi sakvebiT gauv-
ses da damSeul dedaRorebsac nerwyvi wamouvidaT. gobisken
wavidnen, STamomavloba ki Tavis Wkuaze moTamaSe datoves. yo-
veldRe ase xdeboda. dRes Cveulebrivze ukeTesi sakvebi miar-
Tves. Rorebic TqvlefiT daewafnen.
iq, Tavis simartoveSi, kerats araferi hqonda yelis Casako-
klozinebeli. is, Cveulebriv, ufro gvian miirTmevda, Tumca
amwuTas saucxood eyureboda, rogor Tqvlefdnen dedaRore-
bi. hoda, xmamaRla da Zalumad gamoxata kidec, ras fiqrobda.
garSemo yvela SekrTa da ybebic erTi wamiT SeCerdnen. Tumca
_ sul erTi wamiT, mere ki isev ganagrZes ylapva-Tqvlefa. ke-
rats isev carieli gobi edga win. meore wamSi dingi miwidan na-
xevrad amoSveril qvas amosdo da haerSi aisrola. ukan Camova-
rdnili qva daqanebul Sublze daaskda. amas ukeTes xasiaTze
ar dauyenebia.
am dilas masze ki ar zrunavdnen, aramed patara vardisfer
goWebze, romlebic dedas Camoaciles. mamlebi saTiTaod amoh-
yavdaT. grovidan amoyvanisas yvela Wyvitinebda. es xma xerxis
msubuq JRrials hgavda.
irgvliv mZime da bneli burusi ivrcoboda.
Zmebis da debis jgufi awrialebuliyo: gverdiT dedebi aR-
ar hyavdaT. Taviseburad kvnesodnen da Ciodnen.
SigniT mjdarma gogonam, Tvalyurs rom adevnebda yvelaze
axalgazrda dedaRors, smena gaamaxvila. Tavis saqmeSi ki iyo

35
Cafluli, magram goWebis sasowarkveTil Wyvitinze masac ram-
denjerme gaakankala.
goWebis Sesabralis amoWyvitinebebs isic mohyva, rom deda-
Rorebma Wama Sewyvites da yurebi cqvites. TiToeuli Tavis
izolirebul bakSi iyo. madadakargulebi da gasusulebi usme-
ndnen. maTi Tavisqalebi daRonebas gamoxatavdnen, Sublebi da-
unaoWdaT, Tvalebi ufro Rrmad CaucvivdaT. ori bakis gamyo-
fi tixris ficrebs Soris erTmaneTs xedavdnen.
gaisma erTi patara amokvnesa... Semdeg meore... amas ufro
So-ridan mosuli Rrialic Seeria. es iyo kerati, romelic
sxvebi-viT usmenda, maTsaviT daZabuli da awrialebuli.
Senobis SigniT mjdari helga axaldabadebul goWebs iTvl-
ida. rekorduli ricxvi! mSobiarobis Semdeg SenobaSi simSvi-
dem daisadgura.
gareT ki daZabulobam Tavis zRvars miaRwia.
xerxma kidev erTxel gaiJRriala.
dedaRorebma gaigones da, tvindabnelebulebi, mTeli sxeu-
liT SeimarTnen.
dartyma movida ara garedan, rogorc Tavze dacemuli qva,
aramed Signidan.

dartyma da _ yvelaferi ufskrulSi, qvesknelis siRrmeeb-


Si inTqmeba, maTi dasazRvruli tvinebis yvelaze saidumlo si-
RrmeSi. erTi naperwkali da _ ukve afeTqeba xdeba. patara wam-
oyvireba denTs cecxls SeunTebs. orive dedaRorma ise erTd-
roulad daiwyo, rom veravin ityoda, romeli iyo pirveli. nap-
erwkali meyseulad Cavarda maT Soris: TiToeulma maTganma
meoreSi mosisxle mteri dainaxa, arc ufiqria _ ratom. orivem
gaigona wamoyvireba. tixris ficrebis RriWoebSi erTmaneTi
SeniSnes. araviTari Sebraleba!
da raki Setevaze gadavidnen, gammijnavma ficrebma iseve
veRar SeaCeres, rogorc qaRaldis kedlebi ver Seakavebdnen.
dingebis elviseburma dartymebma es ficrebi namsxvrevebad

36
aqcia. xis naglejebi yvela mimarTulebiT gaifanta da ori fu-
ria erTmaneTs daeZgera.
ai, ase iyo, srulebiT ubralod.
`Cem win myofi es arseba unda ganadgurdes... man naxa is, rac
ar unda enaxa.~
da maSin gamoCnda, rom isini mxolod qonisgan Sedgebodnen.
ieriSi maT Cawyvdiadebul tvinebSi daigegma, zRvargadasuli
siSmagiT Sepyrobil tvinebSi. am saSineli dartymebis dros
orive dedaRors Rojebi uelavda. dingis erTi Zalumi darty-
ma da _ gaglejili mowinaaRmdege miwaze unda darCeniliyo.
aseTi iyo pirvelyofili tyis kanoni saxeobis warmoSobis
Jams.
magram mowinaaRmdege Tavs ase ar daafleTinebda. man ico-
da, ra iyo dartyma, da igeriebda kidec. maTi kbilebi lawalu-
wiT exlebodnen erTmaneTs, tyavi xorcamde eWrebodaT. es ze-
dapiruli Wrilobebi mxolod aorkecebda maT Zalmosilebas
da siSmages. mTeli maTi arseba gamxecebuliyo. niRabi Camova-
rda, mTvlemare mSvidobianobis nasaxic aRarsad darCa, feTqa-
vda oden damangreveli Zala da energia.
Tu patara Seyvirebebi isev gaismoda, mainc mTlianad ikar-
geboda ori gaveSebuli dedaRoris gniasSi. isini Rmuodnen.
drodadro, ficrebis lewa-mtvrevis xmebic ismoda. da kidev
_ xrotini mizanSi moxvedrili yoveli dartymis Semdeg.
kerati Tavis bakSi borgavda. mas ecnoboda es xmebi. Tavidan
dedaRorebis sigiJe cotaTi masac gadaedo, tixars miawyda da
TviTonac aRmuvlda. mSrali merqani odnav daxeTqiliyo, magr-
am misi baki sagangebod gaemagrebinaT da ficrebic ar yanyal-
ebda. simaRlec imxela hqonda, rom kerati verasgziT ver gada-
evleboda. masSic gaiRviZa velurma mxecma da mTeli gamWleve-
buli sxeuli axla gamalebiT aud-Caudioda. magram bakis ked-
els mainc ver gadaaxteboda.
aseTi zemoqmedeba keratze mxolod pirvelma Rmuilma moa-
xdina. am xmebis gauaresebasTan erTad mamrs SiSi Seepara da,
bundovani panikiT moculi, talaxSi gagorda. aqoSinebuli
37
usmenda mTel aliaqoTs, romelic gardauvali safrTxis moma-
swaveblad eCvena da erTianad daadamblava. piri gaaRo mtkice
gadawyvetilebiT, rom bgera gamoeca, magram araferi gamouvi-
da. TamaSgareT darCenils, blagv TavisqalaSi motriale azre-
bi uTavbolo masad ufuTfuTebda. misTvis yvelaferi damTav-
rebuli iyo.

rac Seexeba dedaRorebs, maTTvis araferi ar iyo damTavre-


buli. dauokebeli siSmagiT atanilebi ganagrZobdnen erTmane-
Tis jijgnas. mowinaaRmdege unda ganadgurebuliyo. Tu ratom
_ es ukve didi xania daaviwydaT. Wrilobebidan sisxli asxam-
da, haeri ki Rmuil-xrotinisgan zanzarebda.

goWebis dakodviT dakavebulma orma kacma saswrafod Sewy-


vita Tavisi saqmianoba. umweod darbodnen bakebis garSemo da
erTmaneTs uyvirodnen, saqme cudad ariso. ra unda eqnaT msga-
vs situaciaSi? SeuZlebeli iyo gadareul RorebTan miaxloe-
ba da maTi gaSveleba. amasobaSi helgac SemouerTdaT da berJ-
ic, iensis coli. dedaRorebi berJis kargad icnobdnen da, Cve-
ulebriv, kargadac iRebdnen xolme. magram axla veravis da ve-
rafers cnobdnen. adamianebi yvela mxridan gamorbodnen da
yvela Tavisas gaiZaxoda:
_ SaSxana moitaneT, SaSxana!
_ ho, Tu erT-erTs moklaven...
_ ara, ara! _ Tqva fermerma qalma, _ metismetad Zvirfas-
ni arian CvenTvis: isini xom amden STamomavlobas gvaZleven.
_ magram ase xom erTmaneTs daxocaven!
_ ara, ara...
goWebi erTad miyril-miyuJuliyvnen kuTxeSi da ar inZreo-
dnen. ase gayursvisaken maTive SigniT arsebuli raRac ubiZge-
bda. safrTxe. xmauri. Seucnobeli. miwaze gaSxlarTva da sikv-
dilis gansaxiereba.
gaisma tkacani. bakma kidev erT _ ufro Zlier dartymas
veRar gauZlo da gadaingra. dedaRorebi fermis ezoSi gac-
38
vivdnen da pirdapir miaSures iq Seyril adamianebs. Tan imaT
daedevnen, Tan ganagrZobdnen TavianT samkvdro-sasicocxlo
brZolas imiT, rom erTmaneTs mTeli ZaliT ejaxebodnen. ubra-
lod, instinqturad mieqanebodnen yvelafrisken, rac moZrao-
bda.
fermeri, misi coli da goWebis mkodavi facxafucxiT gaiq-
cnen saxlisken. gogona isev saRoreSi SeiZurwa da Tavisi pos-
ti daikava.
magram dedaRorebs eSmaki daufleboda. ienss da berJis
jer sulic ar moeTqvaT, rom maTi mSvenieri da kopwia sabina-
dros kari SelewvasaviT SeiRo. azradac ar mosvliaT gasaRe-
biT CaeketaT kari, romelic SigniT iReboda. axla dedaRorebi
oTaxSi iyvnen da gasisxlul dingebs umiznebdnen. mxolod ram-
denime wamiT SeCerdnen, raTa ukeT amoeRoT niSanSi.
oTaxSi myofebs Tavzari daecaT. vinc aq Tavis Sesafarebl-
ad Semovida, axla am xilvis winaSe dadga, am wamis _ cxovelis
_ demonebis winaSe.
ra iyo es? ra moxdeboda erTi wamis Semdeg?
sisuleleebi! eseni xom mxolod dedaRorebi iyvnen, isini,
visTvisac berJis sakvebi mihqonda dReSi ramdenjerme! magram
ara, amJamad yvelaferi gadasxvaferebuliyo. axla adamianebi
sxva rames uyurebdnen. ucnobi cxoveli SemoWrodaT Sin, _
bneli, erTianad moTxvrili, gamgelebuli nadiri, romelic
axla dings umiznebda.
`eSmaki SemogveWra... _ gauelva oTaxSi myofebs, _ moemza-
de Sen, vis mosaZebnadac mosulan...~ verc ki acnobierebdnen
rigianad, ra utrialebdaT TavebSi. magram gasisxluli da gam-
xecebuli dingebi maTken miSveriliyo.
meore wams iensma goneba moikriba: iqve mdgari patara skami
CabRuja da buxuniT dauqnia Rorebs.
_ gareT! _ SesZaxa gonebasTan erTad dabrunebulma xmam.
dedaRorebi amas ar moelodnen. erTi amoiRrutunes, Se-
brundnen da isev ezoSi gacvivdnen.

39
saxli gaTavisuflda, xilva gaifanta. darCa mxolod ori
nacnobi dedaRori, romlebic _ jer kidev gaSmagebulebi _
TavawyvetiT garbodnen. maT sicocxles safrTxe ar unda da-
muqreboda. saWiro iyo am mSvenieri cxovelebis damorCileba,
sanam metismetad dagvianebuli ar iyo. iensma, berJim da goWe-
bis mkodavma ketebi moimarjves da Rorebs daedevnen. berJim
Rorebis sakvebis jamic Tan iaxla, iqneb gaqceuli pirutyvi
ukanve movizidoo.
iq brZola grZeldeboda, brma brZola. arcerTi mxare ar
nebdeboda. Rorebi erTmaneTs daeZgerebodnen, barbacebdnen,
mere ki odnav moSorebiT ganagrZobdnen Widils. helgas Tavis
posti isev mietovebina da samercxulze gadmoyudebuliyo.
_ yuradReba! _ daiyvira berJim, _ aq Waa!
_ uh, ho... Wa! unda movaSoroT aqaurobas.
daagviandaT. ukve mravali welia gomuris kedelTan didi,
xis moajiriani Wa iyo, amJamad gauqmebuli, carieli, Tumca _
ara amovsebuli. raki fermaSi mxolod ufrosebi iyvnen, Wa ara-
viTar safrTxes ar qmnida. Wiisgan gamoxruli moajiri daSli-
liyo da amJamad ramdenime totiT Semoraguli Wa zed miwis
doneze iwyeboda. dedaRorebi Sig Cacvivdnen. pirvelma Cavar-
dnisas SehRmuvla, magram meore ise axlos mihyveboda, rom Ta-
vi ver Seikava da pirvels mihyva. oriveni elviseburad gaqra
pirisagan miwisa. mxolod yru braguni moesmaT, roca iq, mSra-
li Wis fskerze, meore pirvels daaskda.
azri ar hqonda Zaxils, SeCerdiTo.
adamianebi Was miuaxlovdnen: xerxemalgadamsxvreuli cxo-
velebi fskerze eyarnen. ramdenime konvulsiuri moZraoba da
_ orivem suli ganuteva. kidurebnaRrZobebi Sors, miwis siR-
rmeSi iwvnen. zemodan mxolod monacrisfro laqebi Canda. iq,
miwisqveSeTSi, yvelaferi dasrulda.
am momentSi yvela uecrad Semobrunda. aravis SeumCnevia,
rom helgam samercxuli erTi naxtomiT datova, meore wams ki
gadaxurebuli saRoridan Tavzardacemuli kivili moesmaT:
_ miSveleT!
40
_ iq raRa xdeba?
sirbiliT mividnen saRoremde. Riobebidan cxovelis ucna-
uri Rmuili ismoda.
ese igi, jer yvelaferi ar damTavrebula?
_ modiT aq, modiT! is maT Wams!
arc meti arc naklebi: deda Svilebs sanslavda.
_ Tavis patarebs Wams...
_ Tavis patarebs Wams... _ gaimeora yvelam erTxmad.
_ ho, unda mefiqra magaze am aliaqoTSi... amas egeni ver it-
anen.
SenobaSi Sevidnen da dabneul gogonas miaSures. saRoreSi
Sesvla ori sxvadasxva mxridan SeiZleboda. Sesvlisas dainaxes
meore karis zRurblze mdgari ucnobi, romelsac Tvalebi ga-
dmokarkvloda. magram am gawamawiaSi myofebs misTvis yurad-
Reba ar miuqceviaT. arc helga dainteresebula. yvela axal-
gazrda dedaRors dascqeroda, sakuTar Svilebs rom axramu-
nebda da yelidan ucnaur-xrinwiani xma amosdioda. igi axalSo-
bilebs nTqavda da sxeuls Zlieri, araTanabari spazmebi urye-
vda.
saRoreSi Sesuli adamianebi am sanaxaobas gaSeSebulebi da-
hyurebdnen.
yvelaferi Tavidan iwyeboda.
ufskruli.
_ zogierTi mainc moaSore! _ SeuZaxa fermeris colma Ta-
vis qaliSvils, sanam TviTon miuaxlovdeboda.
helgam ramdenime goWi gverdiT gadaawyo, Tumca ise moqme-
deboda, TiTqos kidurebi gaqvaveboda. garedan Semosuli xme-
bisgan gadareuli dedaRori Tavzardamcemi siswrafiT nTqav-
da Tavis pirmSoebs.
iens pirveli mivida da ramdenime goWi gamoarida. am dros
masac xelebi ukankalebda. TiTqos ufskrulis siRrmeebSi iZi-
reboda, amwvanebuli miwisgan Sors, romeliRac dawyevlil ar-
sebebSi.

41
rac Seexeba karis zRublze mdgar ucnobs, is iq aRar idga,
ukve gaqceuliyo.

ho, andreas vest fermidan gamoiqca.


iq, sadac Tavis azrebs akontrolebda, raRac gadaeketa.
Savbnelma sinaTlem gaiciala da amiT damTavrda yvelaferi.
sibnele.
andreas garegnulad ar Secvlila (ramdenadac Sesaxedao-
bis ndoba SeiZleboda), magram iq, siRrmeSi, raRac usaSvelo
ganxorcielda.
ase gaiqca lis fermidan.
gaapo buCqebi. sxva araferi: oRondac iqaurobas moSorebo-
da, sadme sxvagan daedga fexi. gasuliyo WalebSi, xSir buCqna-
rs Sefareboda, uxvad rom moipoveboda am mdidar miwaze.
axla ra unda eqna?
albaT, unda gafacicebuliyo. Cafluliyo am bunebaSi da
gafacicebuliyo. iqneb rame moxdes? ara, es is ar iyo...
ar icoda. axali akviatebebi tanjavdnen da Tavdapirvel
tanjvas ematebodnen.
erT pawia totsac ar texavda, uxmaurod da msubuqad mii-
wevda win.
ra mxiarulad JRerda xma mis arsebaSi, roca kunZulze gad-
aadgildeboda! xvdeboda adamianebs, Tumca imwamsve ar surda
maTTan kontaqtSi Sesvla. jer martokas unda evlo da am nayo-
fieri miwis Zaxili, mSvidobis mTeli es sufeva moesmina.
andreas!
am moxmobas raRac pasuxobda mis arsebaSi:
`aq me unda ganvikurno. unda vipovo simSvide da, uwinares
yovlisa, daviviwyo~.
`iqneb, yovelives Semdeg, bediswera gwyalobs? ifiqre maT-
ze, Sen garSemo rom ixile danaxSirebuli.~

42
muSaobis xmam miizida miwis nakveTisken, sadac yamirs texa-
vdnen da sadac gadaeyara adamians, romelsac uwin Sexvedroda.
swrafad unda gascloda aqaurobas! Tumca, amjerad, waruSle-
li xatebiT im kacisa, romelsac swamda momavlis!
`rogori egzaltirebuli xar! _ eubneboda TavisTavs, _
yvelgan raRac niSnebs xedav. yuradRebiT iyavi. ai, xelebi gi-
kankalebs.~
`es imitom, rom raRac meZaxis.~
Walebidan gamosuli muqmwvane velze aRmoCnda. maRali ba-
laxi xelmeored mwvandeboda.
gorakze idga ferma, romelsac im kacma lis ferma uwoda.
gansakuTrebiT gamoirCeoda didi Svindisferi beReli. saxu-
ravebs zemoT xeebs TavianTi xSirfoTlovani varjebi gaeSa-
laT. yvelaferi mSvenieri iyo da mTeli sabinadroc kargad
movlilis STabeWdilebas axdenda. man gza ganagrZo. didi rka-
li garSemowera, TiTqos is cxenebi mihyavda, miwis nayofebi
rom mohqondaT xolme fermaSi. maRlidan araviTari xmauri ar
ismoda.
Seakankala.
`gaxsovs?~
isini _ misi mogonebebi _ isev aq iyvnen, Tumca amjerad
eyo Zala maT ukusagdebad. meore xma, romelic izidavda,
uaRresad keTilad da saTuTad mimarTavda: `modi, andreas, me
Sen giTva-lTvaleb...~
isic Tavs uqnevda, aTrTolebuli.
lis saxlebs uaxlovdeboda. avida kidec garkveul simaRl-
eze, saidanac kunZulis sanapiro dalanda. gatanjuli guli si-
xaruliT ebereboda.
_ ho. _ Tqva xmamaRla da asvla ganagrZo.
uecrad SekrTa: fermidan mWaxe wivil-Wyivili gamodioda.
ra xdeba? Senobebis kedlebiT CaxSuli xmebi mainc aranakleb
gamWoli ismoda. fermasTan miaxloebuls tanSi gascra, magram
nebisyofa moikriba: `es xom pirutyvis xmaa, ubralod _ Rore-

43
bis Rrutuni. sxva drosac msmenia Rmuil-Wyvitini aseT adgil-
ebSi. savsebiT Cveulebrivi ambavia.~
saxlebisken ganagrZo svla, Tumca uwindelze odnav ufro
SeSfoTebulma, radgan miaxloebasTan erTad xmebic ufro gaZ-
lierda, raRac sastiki kvnesa da Rmuili.
Tavi daimSvida: `es mxolod da mxolod Sinauri cxovelebis
xmebia. fermebSi da pirutyvSi bevri araferi mesmis. ai, Sewyda
kidec.~
yvelaferi uecrad miCumda. stumari pirdapir beRelTan
mi-vida. Svindisferma kedelma da mopirdapire mxares
gadaSlil-ma xilnarma guli gauxara. `aq kargi adamianebi
cxovroben, me vxedav maT, miuxedavad imisa, rom miwa arasodes
damimuSaveb-ia.~
fermis ezo da momijnave Senobebi ar SeuniSnavs. gza buCq-
nars uvlida.
am dros beRlidan SeSinebuli wivili gaisma:
_ miSveleT!
_ modiT, modiT! is maT Wams! _ gasera haeri gogonas Sekiv-
lebam..
_ is maT Wams! _ daubruna Soreulma eqom.
mosulma ver gaigo, ras niSnavda es. kiTxvac ki ar dausvams
sakuTari TavisTvis.
ubralod, yvirodnen miSveleTo. aseT mowodebas sxeuli
dauyovnebliv pasuxobs. axalgazrda asakSi sxeuli saocar so-
lidarobas umJRavnebs sxva adamianebs Tu arsebebs.
`iCqare, naxe, riTi SegiZlia daexmaro~, _ ai, imperatiuli
mowodeba aseT momentebSi.
Zaxili modioda beRlidan, romlis gverdiTac is idga da
romelsac aqedan Sesasvleli hqonda. kari Ria iyo da stumaric
erTi naxtomiT SigniT gaCnda. nestoebSi mwklarte surneli
eca. saxesTan monacrisfro buzebi aubzuildnen.
yvirili modioda erT-erTi bakidan, romelSic viRac go-
gona did garjaSi iyo _ raRacas agrovebda bakSi Cafenil na-
mjaSi.
44
stumarma kidev ramdenime nabiji gadadga. gogona imdenad
danTqmuliyo Tavis saqmeSi, rom verc ki SeniSna Semosuli ada-
miani. rac Seexeba am ukanasknels, man swrafad moacila mzera
gogonas da Tvalebgadmokarkluli miaCerda imas, rac bakSi
xdeboda.
dedaRori gamalebuli Tqvlefda sakuTar axalSobil goW-
ebs, _ brmad, gatacebiT.
stumarma kinaRam daiRmuvla, magram, adgilze
milursmuls, erTi bgerac ar dascdenia.
SexedeT: dedebi TavianT Svilebs sanslaven!
SexedeT, ra aris cxovreba: deda saTiTaod nTqavs Tavis ST-
amomavlobas.
aq ufskruli zimzimebs. ra aris es?
am yvelafris zRvargadasulma saSinelebam sabediswerod
daZabul axalgazrda kacSi sabolood Cawyvita raRac. es swo-
red am momentSi moxda. ukiduresma Sinaganma Seryevam daaCqara
misi vardna. naxevrad afeTqebuli tvini veRarafers Seewina-
aRmdega.
sadRac raRac Caiketa, raRacam damabrmaveblad gaielva...
eldam sxeulSi dauara... goneba ewvoda...
TumcaRa, misi fizikuri garegnoba ucvleli darCa.
yovelives miuxedavad, mcire xniT Seyovnda. viRacebi Semo-
cvivdnen. orma kacma baks miaSura da SigniT dafacurda. is ki
imave kariT gaiZurwa, romliTac Semovida, da sirbiliT gaSor-
da iqaurobas.
aRar kankalebda.
mirboda. jer gzas mihyveboda, mere gadauxvia da xSir mcen-
areulobas Seeria. foTlebi nazad exlebodnen saxeSi. amaze
mas saamurad eRimeboda.
_ ras niSnavs es? _ ikiTxa Semobrunebulma.
ukan aravin WaWanebda.
isev ganagrZo Tavisi msubuqi, usityvo rbena.

45
9

elzasa da rolvs Soris naprali gaCnda. Tavdapirvelad im


gezs gauyvnen, saiTac ucnobi wavida, _ Tundac imitom, rom am
Sexvedram maTze cocxlad imoqmeda. Semdeg nabijs uneles.
_ usikvdilod unda davbrunde Sin da Cemianebs sadilis
momzadebaSi davexmaro, _ ganacxada elzam.
_ keTili. _ mokled daubruna rolvma.
ucnobi Sors iyo, masTan erTad _ is aforiaqebac, romelic
man datova. biWi da gogo ki, TavianTi problemebianad, iq iyvn-
en, gzaze gadmoxrili xeebis CrdilSi. sadRac axlodan Zalian
damwifebuli raRacis suni modioda.
_ xandaxan mgonia, rom uCemod yofnas amjobineb. ai, ras ge-
tyvi. _ Tqva elzam.
_ sisulelea!
_ sxvanairad es ver aixsneba, _ ganagrZo elzam, _ Zalian
bevri detali meubneba amas.
_ da Senc saguldagulod agroveb, ara?!
_ aba, rogor moviqce? Tan es sulac ar aris wvrilmanebi.
_ unda moveridoT aseT wuxilebs. diaxac! maSin aRar movi-
TxovT imaze mets, rac adamians SeuZlia.
grZnobda, rom raRacnairad avsulad metyvelebda. magram
es sityvebi yvela SemTxvevaSi unda eTqva.
elzam es igrZno da moibuza. magram rolvs surda, rom es
Tqmuliyo. ise ki, msgavs situaciaSi Tavs Zalian dabneulad
grZnobda.
_ jobs amjerad Sevwyvito SenTan kamaTi, _ gadawyvita el-
zam, _ kidev ufro meti sisuleleebi rom ar wamoroSo. madl-
oba dRevandeli dRisTvis, rolv.
_ mainc madloba?
sisuleleebio, Tqva man. am erTma sityvam rolv wyobidan
ga-moiyvana. ai, saidan gamoirwya es dawylulebuli `mainc~.
magram gogona ar apirebda saubris moSxamvas da ubralod
upasuxa:
46
_ ho, mainc.
es rbilad warmoTqva da mTeli Tavisi simaRliT gasworda
welSi.
_ gmadlob dRevandeli dRisTvis. _ isrola biWmac Tavis
mxriv.
elzam Tavisi saxlisken gadauxvia, mravalTagan erT-erT
umokles bilikze, yvela mimarTulebiT rom daeseraT mTeli
kunZulis vel-Wala. rolv lis fermisken mimaval meore biliks
gahyva.
raRac momentSi Semobrunda. elza SeCerebuliyo, aSkarad
imis gasarkvevad, rolv ukan xom ar momyvebao.
biWma ki mouTmenlad wahkra fexiswveri gzispiras amosul
sokos da mfrinav nafleTebad aqcia. mere didi nabijebiT gaa-
laja da elzas mxedvelobis aridan gaqra.
ise miabijebda, rom verafers xedavda da araferi esmoda.
foTlebi da xeebqveS amoyrili mcenareebi odnav aaTrTola
zRvidan wamoberilma niavma, romelic maleve Cadga. haeri isev
damZimda. Camowolil sicxeSi erTi foTolic ar irxeoda, Tum-
ca mze jer Subis tarze ar Semdgariyo. sunTqva Wirda. rolvma
damZimebuli haeri SeisunTqa da kidev ufro meti daRliloba,
meti dabneuloba igrZno.
`gogoebi! _ fiqrobda, _ jobda saerTod arasodes gaCeni-
liyvnen amqveynad! is mainc SeeZloT, rom ise moiqcnen, rogo-
rc unda iqceodnen.~
`an is ucnobi rogor iyureboda! _ gaifiqra uceb, _ ra ja-
doqrobam Cagvayena mis kvalSi?~

rolvis win buCqebi gadmoiwia da bilikze gogona gamovida.


xelSi grZeli, mwvane mcenareebi eWira. TviTonac norCi da
tan-ayrili iyo.
rolv miaSterda am sayvarel arsebas, anu mis das, Cvidmeti
wlis ingas, romelic, misken zurgSeqceuli, raRac mcenareebs
eZebda. sul axal-axali saxeobebi ainteresebda da, rogorc
Cans, poulobda kidec.
47
_ inga!
_ ho, ra moxda? _ upasuxa gogonam Semoubruneblad. aSka-
rad ukve manamde SeemCnia Zmis iqyofna.
_ araferi. _ Tqva rolvma da disken wavida.
_ raSi gamogadgeba es sarevela?
_ sarevela TviTon xar... cxvirs ratom hyof imaSi, rac Sen
ar gexeba? _ hkiTxa guliTadi toniT.
inga yovelTvis kargi partniori iyo, rogorc erTobliv
TamaSebSi, ise xilnarSi muSaobisas.
Zma mTlad axlos mivida da saxeSi Caacqerda. das arcTu mai-
ncdamainc bednieri ieri hqonda. sixarulis aseTma naklebobam
dis saxeSi rolv gaaogna.
_ raRac ise ver aris, inga?
_ rogor Tu `ise ver aris~? _ ingam TiTqmis gaSmagebiT Se-
xeda, wvalebas xom ar mipirebso.
_ ra sicxea! _ amoioxra Zmam, _ aseT amindSi sunTqva Wirs.
_ azviadeb. Tumca, rogorc gatyob, cud xasiaTzec xar.
_ ho, egrea.
_ Zalian xSirad xar egre. rac SeiZleba male unda gaTavis-
uflde mag ukuRmarTobisgan, rolv.
_ bolos da bolos, amxela biWi var! _ Tqva dis xmis mibaZ-
viT, _ es simReraSic Sedis, ho?
ingam gaiRima:
_ ho, eg isaa, rasac mSoblebi gvimRerian.
Zma uyurebda das _ ukve gazrdils da mSveniers. uyvarda
es gogo. yovelTvis erTad iyvnen.
_ ras eZeb? _ hkiTxa Zmam.
da ukve Sordeboda.
_ iqiT dedaa. dRes erTad gamovediT. dro hqonda da
gadaw-yvita gaeseirna. me cota gza davigrZele, ai, es balaxebi
rom damekrifa.
amis Semdeg ukve namdvilad Sors wavida.

48
10

ingam pirdapir dedas miaSura.


mari li qvaze ijda da qaliSvils elodeboda. gogonam Tva-
li mohkra kargad nacnob zurgs, odnav moxrils wlidan wlam-
de gagrZelebuli didi da erTguli Sromisgan, Tumca _
srul-ebiT ara welSi gamwydars; daRlils, rasakvirvelia,
magram jer kidev unarians _ xangrZlivad SeWideboda
yoveldRiur saqmeebs. ojaxis dedis zurgi!
foTlebs Soris zRvis nafleTi Canda da mari lic uZravad
ijda mis pirdapir. zurgidan moaxloebuli adamiani nabijebiT
icno da Semoubruneblad mimarTa:
_ didi xani moandome.
_ ho.
_ es saSualebas gvaZlevs CamovsxdeT, amis dros arcTu ise
xSirad vpoulobT. ai, am naxvretidan sios dabervas velodebi,
magram haeri odnavadac ar iZvris, pawia zRvauric ki ar hqris.
_ ara.
ingas sasxvaTaSoriso pasuxebma deda Semoabruna.
_ ra moxda? _ hkiTxa qaliSvilma.
_ araferi. mgoni, ena dakarge.
ingas gaeRima.
_ ara, ena isev aqa maqvs. dRes Zalian modunebuli var. esaa
da es.
_ ho, es mZime sicxe dRidan dRemde ufro da ufro gamasa-
vaTebeli xdeba, gansakuTrebiT maSin, rodesac saqme Rumleb-
Tan gaqvs. Sin unda davbrundeT, sadilia mosamzadebeli.
_ sakmarisi dro gvaqvs sadilze safiqrelad, rodesac mama
wasulia. bevri ram movaswariT, sanam aq wamovidodiT.
_ rolvs moSivdeboda. _ warmoTqva dedam ritualuri fo-
rmula _ Tavisi vaJis mozardobis wlebis mogoneba.
_ isic iseve mixedavs Tavis Tavs, rogorc sxvebi.
dedam saswrafod Secvala Tema:

49
_ ra ucnauria, ara? umoqmedod yofna mxolod imitom gvi-
mZims, rom Sua kviraa. TiTqos raRacas uyuradRebod vtovebT
da dros vkargavT. ra araswori reaqciaa da isic mxolod imi-
tom, rom mZime Sromas varT miCveuli.
ingas araferi upasuxia.
_ Sen jer ar misulxar aqamde, magram nel-nela mainc giya-
libdeba: rogorc ki Camojdebi, sindisic dauyovnebliv wamo-
yofs Tavs. me mgoni, yvela fermers ase emarTeba.
_ ho, namdvilad sisulelea. _ daubruna ingam.
am momwklarto tonis gagonebaze dedas gaaJrJola. mas fa-
rTo saxe da sufTad moxazuli nakvTebi hqonda. magram rogo-
rc ki laparaks iwyebda, daRlilobis bevri niSanic myisve dae-
tyoboda xolme.
_ ra xdeba, inga? _ CaekiTxa swrafad.
_ araferi-meTqi, xom giTxari.
am sijiutis winaSe dedas amooxvraRa darCenoda. pirvelad
ar xdeboda, rom ase gasagonad oxravda.
_ `netav ra xdeba ingaSi?~ _ vekiTxebi Cems Tavs. ukve veR-
ar vxvdebi Sens fiqrebs. xSirad Camogtiris saxe da kaci ver
ga-igebs, realurad arsebobs Tu ara saamiso mizezi.
deda-Svilma erTmaneTs Sexda. es ori saxe yvela nakvTiT
hgavda erTmaneTs. magram erTi Tu cocxal molodins gamoxa-
tavda, meore daRlas da garkveul sevdas amxelda. qaliSvi-
lma SeniSna es da, Seforiaqebulma, cocxlad ikiTxa:
_ sisulelea ise fiqri, rogorc Cems asakSi fiqroben?
_ ras fiqroben Sens asakSi?
_ ras da imas, rom uamravi ramea Sesasrulebeli! me, maga-
liTad, ase vfiqrob da, rogorc Cans, sxvebic. amdeni ramea mo-
sagvarebeli, amdeni rame _ SesaZeni. albaT, Senc ase iyavi Ta-
vis droze. dRes ki sevdiani da daRlili xar.
dedam es sityvebi aliyuris gawvnasaviT miiRo, Tavic ki Ca-
xara odnav.
_ ar mesmis Seni. aseTebi ki ar viyaviT Cems axalgazrdoba-
Si.
50
_ rasakvirvelia, Senc imas fiqrobdi, rom yvelafers war-
matebiT ganaxorcielebdi!
_ yvelafers! me Tqven gagaCineT, Sen da rolv. _ saswra-
fod daazusta dedam.
Sewuxebulma ingam Tavi patara bavSvad igrZno. aRaraferi
hqonda saTqmeli.
_ ase rom, me Cemi wili mergo simdidridan. _ ganagrZo de-
dam, _ magram Tqven ukve mSordebiT. ai, ra aris sasowarmkveTi.
ganiaraRebuli inga isev Cumad iyo. dedam ukeT gamokveTa
Tavisi saCivari:
_ ufro da ufro naklebad mimxelT Tqvens gulisnadebs.
_ ho, marTalia, _ wamocda ingas, _ mapatie, deda, magram
es ukve SeuZlebelia.
_ ratom?
_ oh, es yovelTvis asea. Sen es mSvenivrad ici.
_ ho, ho.
es dedam Serigebis toniT Tqva. isini ganagrZobdnen jdom-
as, TiToeuli _ Tavisi problemebis amara, da foTlebis Rri-
Wodan gahyurebdnen gayursul zRvas.
dedas momdevno sityvebma musikalurad gaiJRera, imdenad
mdidar gamocdilebas eyrdnoboda gulidan amosuli sityvebi:
_ imdeni mogoneba maqvs SenTan da rolvTan dakavSirebiT,
rom, mgoni, raodenobiT am xis foTlebs ar Camouvardeba.
inga isev dumda. icoda, Secbunebulma, rom deda simarTles
ambobda, sakuTari saunjidan amomdinare metyvelebda. maS, ro-
dis airia monasteri? monasteri ki aSkarad airia da dedac
gulgatexili iyo.
misma sityvebma ingas cnobierebaSi maTi Tanacxovrebis ana-
zdeuli da konkretuli saxeebi amoativtives: bavSvobisa da
mozardobis wlebi ganuyoflad dakavSirebulni ganuwyvetel
SromasTan did xilnarSi, romlis ukana planze Svindisferi ke-
deli ilandeboda; umoZrao zamTari, roca yvelani saxlSi Sey-
uJuliyvnen; deda, romelic yvelaferze zrunavda, ramdenadme
moSorebiT ki _ karl li, romelic mTlianad xilnarTan da ga-
51
re samuSaoebTan asocirdeboda. rodesac masze fiqrobdnen,
mudam warmoidgendnen tanmaRal, seriozul mamakacs. es xateba
arasodes icvleboda.
_ mamaTqvens SexedeT. _ Tqva erT dRes dedam. ingas es
Zal-ze cxadad axsovda.
ratom unda SeexedaT? mas bevri saqme hqonda auracxel xex-
ilTan. rolvma da ingam dedas SekiTxva dausves.
_ nuTu ver xedavT, ramdens muSaobs? _ upasuxa dedam, _
me ki namdvilad vxedav.
_ muSaobs?
_ modis dro, roca Tqvenc seriozulad unda CaerToT. is
amas elodeba.
amitom xom ar aris mama aseTi mkacrio, _ gauelvaT bavS-
vebs.
im dRes deda usixarulod datoves. Tumca cota xnis Sem-
deg gulmodgined ekveTnen xilnaris samuSaoebs, rogorc me-
baRis namdvili TanaSemweebi. amasobaSi rolvma gadawyvetil-
eba miiRo da droebiT kunZulidan gaqra. mas Semdeg mxolod
ramdenime kviriT Tu Camodioda, Tanac, am bolo xanebSi, aseTi
fernacvali da iolad gaRizianebadi.
deda wamodga.
_ kargi. axla waval da sadils movamzadeb. mogvianebiT
Senc modi, Tu ginda.
_ ara, moica, axlave wamogyvebi. ubralod, imis Tqma msur-
da, saCqaro araferia-meTqi.
_ me mgoni, roca ukanasknel wuTs velodebiT, Tavs kargad
ver vgrZnobT, Tundac es briyvulad gamoiyurebodes... ra mZi-
me sicxea, _ gaimeora Semdeg.
_ salami! _ daiZaxa viRacam Soridan. gzaze qali idga da
xeliT raRacas aniSnebda.
ingam maSinve icno.
_ es gudrunia. ra xdeba, gudrun? aq modi, CvenTan!
_ pirvelad aris, rom qmari gverdiT ar hyavs. _ SeniSna
de-dam, romelic mSvidad daeloda qalis moaxloebas.
52
Tavazianoba iTxovda, Sin dabrunebamde am qalisTvis
ramdenime sityva gaecvala. Tumca gudruns ingas naxva
undoda. moxucebs ganze tovebdnen.
qali mxiarulad mouaxlovdaT da deda-Svils miesalma. am
cota xnis win misTxoveboda kunZulis maswavlebels. ise ki, in-
gasTan megobrobda, Tundac masze ramdenime wliT ufrosi.
_ Tqvens fermaSi geZebdi, inga, magram iq mxolod berJi da
iens vnaxe.
_ axla vapirebdi dabrunebas, _ Tqva mari lim, _ oriode
wuTiT movwydiT Cvens qurebs. magram sad aris dRes Tqveni me-
gobari, gudrun? Cveulebriv, cal-calke arasodes dadixarT.
gudrunma gadaikiskisa.
_ Cveni SeuRlebidan ukve garkveuli dro gavida. am
sfero-Si movlenebi swrafad viTardeba.
_ wamodiT CvenTan. an mogvianebiT modiT mas Semdeg, rac
erTi erTze waisaubrebT. erTad visadiloT.
orma qaliSvilma mSvenivrad gaigona `mas Semdeg, rac erTi
erTze waisaubrebTo~. ufrosi TamaSidan gamoiricxeboda.
_ madlobas gixdiT, _ Tqva man, _ magram Cemi qmaric
melo-deba sadilze. mxolod Sexvedra mindoda...
_ ho, ho.
umTavaresi iTqva. mari lis SeeZlo wasuliyo. gudrunis sa-
xeze ikiTxeboda, rom mas mniSvnelovani siaxle hqonda saTqme-
li. magram ara mari lisTvis. `Cven, moxucebs, ar gviziareben
TavianT interesebs.~
qalma gametebiT daartya fexi gzaze dagdebul xis naWers.

11

ingamac SeniSna, rom gudruns erTi suli hqonda, rodis ga-


umxelda gulisnadebs.
_ ra xdeba, gudrun?
qaliSvili dumda.
_ Tqvi, Tqvi! mSvenivrad vxedav, rom raRac xdeba.
53
gudrunis xmam kmayofilebis ucnauri bgera gamosca:
_ yvelaferi erTi dartymiT moxda... TiTqmis erTi darty-
miT.
_ amixseni, ras meubnebi.
_ principSi, es erTaderTi ramea, Tumca es erTi rame yve-
lafers udris. bavSvs velodebi, xom gesmis...
_ ah, ese igi...
_ ukve ramdenime xania vici, magram aravisTvis miTqvams, iv-
aris garda. dRes ki gabeduleba aRar meyo gasaCumeblad!
gudrun laparakobda, inga ki am axalma ambavma Seipyro.
gogonas aSkarad gadauara grZnobebis talRam. misi ufrosi
megobari TiTqosda gaizarda da ufro tanadi gaxda.
_ ara, me arasodes... _ CailuRluRa man. _ rodis elode-
bi?
_ gazafxulis pirvel dReebSi. yvelaferi axals hgavs.
_ axals? ho, ra Tqma unda. cotaTi SeSinebulic xom ar
xar?
_ SeSinebuli? eg ram gafiqrebina? verafers vxedav SemaSi-
nebels.
inga ki xedavda, xedavda naTebas gamomavals gudrunidan,
romelic imaze fiqrobda, rac mis wiaRSi isaxeboda.
_ ivars ra reaqcia hqonda? ra Tqva?
_ patara saCuqars Sempirda... uh, ra azri aqvs axla ivaris
reaqciebs?
_ aba, ras ambob?! _ Seicxada ingam.
gudrunma metismetad Sors Setopa.
_ ho, sisuleleebs vambob. ubralod, imis Tqma mindoda,
rom sxva yvelaferi Tavidan amomifrinda.
_ mesmis...
_ Cemi goneba erTaderT rames utrialebs.
_ me pirvels miTxari, ara? _ aRniSna ingam infantilurad.
_ ho... xom warmogidgenia, rogor mindoda vinmesTvis game-
mxila. ra sibriyve iqneboda, rom SeZlebisdagvarad didxans

54
damemala da maTsaviT dameWira Tavi, vinc araferi icis. piri-
qiT: mindoda yvela qarisTvis gamendo es ambavi.
ingam mxolod es upasuxa:
_ ra araCveulebrivi ambavia! rogorc ki amas Seityob, Ti-
Tqos...
_ ho, CemTvis egrea. _ Tqva gudrunma da amiT Tavisi dis-
tancia aRniSna.
inga mSvenivrad acnobierebda amas. saxeze msubuqi Crdili-
viT gadaurbina nakleb sidided yofnis gamometyvelebam. gai-
fiqra im ganuzomel gansxvavebaze, moulodnelad rom gaCnda
maT Soris.
_ ho, ra Tqma unda, es SenTvisaa uCveulo, magram...
_ kargi, axla unda gaviqce. _ Tqva ukve amoZravebulma gu-
drunma.
_ ara, nu waxval. _ uTxra ingam _ martoxelam, daucvelma,
ocnebebSi Cakargulma.
mdidarma gudrunma veraferi SeniSna. metismetad gamdidr-
ebuliyo.
_ mindoda mxolod saswrafod Semetyobinebina SenTvis da
maSinve Sin davbrunebuliyavi.
_ ho, mesmis.
_ unikaluria, rasac axla ganvicdi.
es mxiarulebis SeZaxils hgavda.
_ mesmis... _ daeTanxma inga da swrafadve gaagrZela: _
magram, gudrun, nuTu srulebiT ar SegSinebia?
_ ara, ara! axla ki unda gaviqce. hoda, arsad wamogcdes
rac giTxari. es ambavi mxolod Cven viciT.
_ ho, ho, da male dabrundi.
_ Sen TviTon modi! _ gamosZaxa gudrunma, romelic ukve
sirbilze gadadioda.
Semdeg SeCerda.
_ SeiZleba sul cotaTi.
_ SegeSinda?
_ ho. ho, ra Tqma unda. Tumca es araferia.
55
mere ki Sebrunda da gaiqca.
inga iqve darCa, sadac idga. `gazafxulis pirvel dReeb-
Si...~, gaifiqra isev.
gaunZrevlad idga da kacebze fiqrobda. `mec minda bavSvi...
erTxelac...
Tumca darwmunebiT ver vityvi.
vityvi! veravinac ver damabrkolebs!~ _ ise daabolova go-
gonam, TiTqos gamowveva miiRo.

12

verc ki ityoda, ramden xans darCa ase, am talRiT atacebu-


li. Semdeg nel-nela amoZravda. momavlis xilvebiT gataceb-
uls _ mTeli am xnis ganmavlobaSi xelidan ar gauSvia grZeli,
uyvavilo mcenareebis kona.
biliks orive mxares xSiri mcenareuloba misdevda. inga mi-
abijebda da mzeras am mwvane farCaze miasrialebda. uceb SeCe-
rda, acaxcaxda da daufiqreblad SesZaxa:
_ gudrun!
gudrun ukve Sors iyo, verafers gaigonebda da ver dabrun-
deboda ingas saSvelad. es iyo SeZaxili, rom gogonas daxmareba
sWirdeboda.
aravis upasuxia. veravis SesTxovda, miSveleo.
`gaiqeci!~, ubrZana TiTqos Sinaganma xmam. magram, survilis
miuxedavad, fexebi ar daemorCilnen, dadamblavebuli fexebi,
romlebic veRar moZraobdnen. gogona mzeriT afiqsirebda
erT adgils foTlianSi. iq Tvals xedavda, mxolod Tvals, ro-
melic adamblavebda. naTlad acnobierebda, rom es kacis Tva-
li iyo da, Tanac, misken, misi Tvalebisken momarTuli. erTad-
erTi Tvali, romelic, afaxulebuli, mouSoreblad uyurebda.
hipoTetur Svelas iTxovda sakuTar TavSi. safrTxes grZn-
obda. ise gulmxurvaled imedovnebda, vinme damexmarebao, rom
am Txovnas ukve asrulebulad SeigrZnobda. sakmarisi gambeda-

56
oba moikriba, raTa xeli aewia, foTlianisken miemarTa da eTq-
va:
_ vin aris mand?
siCume.
_ vin aris mand? _ gaimeora ingam Tavisi mwuxarebisa da Si-
Sis siRrmidan.
araviTari moZraoba. araviTari pasuxi.
_ gamodiT! _ SesZaxa gogonam, _ unda davinaxo, vin xarT!
aman saswrafo Sedegi gamoiRo. foTlebi Seirxa, buCqebi ma-
makacurma xelebma miswi-moswia da bilikze ucnobma _ kargad
Cacmulma mSvenierma axalgazrdam gamoabija. ingas yovelgvari
SiSi gauqra. raRac usasrulo nugeSic ki igrZno. mainc ra war-
moidgina aqamde, ra unda yofiliyo aseTi? amas ver ityoda. ra-
Rac uecari da briyvuli fantasmagoriebi. Rrmad amoioxra. am
dros azrad mouvida, ucnobs SeiZleba jerac ar SevumCneviva-
ro, _ gamomdinare iqidan, rogorc is iqceoda. bilikze
gamosvlisTanave, axalgazrda kacma zurgi Seaqcia da wasvla
daapira, TiTqos gogona arc ki daunaxavso.
_ ara, msgavsi araferi minaxavs...
_ mainc ra? _ uneblieT wamocda ingas.
axalgazrda imwamsve Semobrunda da gogonas Sexeda. raRac
ucxo nakadiT ganwonili Tvalebi ucnaurad ucimcimebda. in-
gas azradac ar mosvlia, rom es SeiZleboda yofiliyo sigiJis
niSani, am Tvalebis miRma mdgari goneba ki _ ukve gadamwvari.
maTi naTeba Tavisas amatebda isedac yovlad mSvenier saxes.
ucnobma iseTi saxe miiRo, TiTqos gogona axlaRa SeamCnia
da Tavazianad mimarTa:
_ ukacravad, rame xom ar miTxariT?
_ ara, me... _ CailuRluRa Sewuxebulma ingam, _ ara, me
araferi miTqvams. es mxolod...
kacma sandomianad gaiRima:
_ ah, ho! me vTqvi, am amwvanebuli kunZulis msgavsi araferi
minaxavs-meTqi. es marTlac asea. ver vixseneb, rom kidev sadme
menaxos aseTi ayvavebuli midamo.
57
SiSisagan Tavisufali inga Tavs msubuqad da bednierad gr-
Znobda. idga da xelSi grZelReroiani mcenareebi eWira. yeli
SeZlebisdagvarad moxdenilad moiRera da ucnobs hkiTxa:
_ uwin aq arasodes yofilxarT?
`dainaxa, rom lamazi var, _ fiqrobda gogona, _ es maSinve
SeniSna. ratom imaleboda buCqebSi? ise, es misi uflebaa. mxol-
od me SevSindi ase briyvulad.~
idga da muxlebTan qanqarasaviT aqanavebda grZel mcenare-
ebs, romlebic kacmac SeniSna:
_ ara, arasodes. axla ki mesmis, rogor Sevmcdarvar. me xom
mcenareTa koleqcioneri var da sxvagan arsad minaxavs esoden
gansxvavebuli mcenareebis aseTi koncentracia.
_ ah, Tqven mcenareebs agrovebT? _ SesZaxa ingam mxiaru-
lad.
Tan fiqrobda:
`Cven saerTo interesebi gvaqvs...~
ucnobis gacecebuli Tvalebi dauyovnebliv SeCerdnen yva-
vilebze. tvinSi meyseulad _ elvis siswrafiT _ Caesaxa mar-
tivi da Seubralebeli gegma.
_ diax, mcenareebs vagroveb. ukve wavawydi ramdenime axal
saxeobas, romlebsac, msurs, ufro axlodan gavecno. Tqvenc
sixarulis imave wyaros xom ar ewafebiT, romelsac me?
_ sixarulis imave wyaros?
ingas srulebiT ar sWirdeboda kiTxvebis dasma, mSvenivrad
esmoda, risi Tqma surda ucnobs, magram siamovnebda amis gago-
neba. gogona moajadova ucnaurma sinaTlem am kacis TvalebSi,
_ elvarebam, romlis buneba ingas ar esmoda da masSi mxolod
mSvenierebas xedavda. es adamiani iseTi pirmSvenieri iyo, rom
masTan SexebaSi mosuli nebismieri sagani mxolod mSvenieri Se-
iZleboda yofiliyo.
TiTi miuSvira gogonas muxlebTan moqanave yvavilebs da
Tqva:
_ vxedav, Tqvenc eZebT iSviaT mcenareebs da, albaT, bedni-
eri xarT, aseT adgilas rom cxovrobT.
58
inga moxibluli usmenda.
_ ho, bednieri var.
`bednieri var, _ eqodac gauxmianda gulis siRrmeSi, _ aq
yofna yovelTvis msiamovnebda.~
_ vxedav, rom swored aq xarobs es iSviaTi nimuSebi, _ gana-
grZo kacma, _ meti droa saWiro, rom patar-patara kunWuleb-
ic gamoCxrikos adamianma. me sul axlaxan gadmovedi gemidan.
_ ah, axali Camosuli xarT? maSin bevri araferi geqnebaT
nanaxi Cveni samflobelodan...
_ hoo? ar vici...
_ ar geqnebaT, rasakvirvelia. cota adre unda Camosuliya-
viT. zafxulis didi nawili ukve Cavlilia.
_ uaresi is aris, rom dResve unda davbrunde, ver davrCe-
bi. _ kacs sxva araferi uTqvams.
_ uh! _ wamocda ingas.
ucnobma mxolod Tavi daakantura:
_ Cemi kateri navmisadgomTan melodeba, dRes dro aRar ma-
qvs, samwuxarod. raRac sxva saqmec mqonda mosagvarebeli.
`jer ar unda wavides~, fiqrobda inga.
_ ajobebs Svebuleba aviRo, _ Tqva da win gadmoixara, _
vecdebi kidev davbrunde, ramdenadac amis SesaZlebloba mome-
cema.
ukve daapira iqaurobas gascloda, Tumca es odnav Senele-
bulad gaakeTa, rac gogonam ver SeamCnia. ara, ar unda wasuli-
yo axla, rodesac inga es-esaa Sexvda.
_ nuTu Tqveni kateri cota xans ver moicdis? _ Seevedra
gogona.
_ uh, vera... ra saWiroa? marto katerSi ar aris saqme, me
TviTon meCqareba.
ingas idea gauCnda.
_ magram raRac mecnareebi mindoda meCvenebina aqedan ori-
ode nabijze. Tu gamomyvebiT, me vici sad xaroben da amaSi bev-
ri dro ar daikargeba.

59
_ madlobeli var, magram, albaT, ukve vnaxe da, garda ami-
sa... unda dagemSvidoboT!
_ ara, namdvilad ar ginaxavT, _ ficxlad uaryo ingam, _
vici, rom asea. kargad unda icnobde aqaurobas, rom ipovo. iq
arian, qvemoT, daRmarTis boloSi.
_ madloba, magram...
_ namdvilad unda naxoT! _ Tqva ingam mxurvaled, _ swo-
red Tqvennairma xalxma unda Sexedos. Cem garda, mTel
kunZul-ze am mcenareebs aravin aqcevs yuradRebas. amitomac
unda nax-oT Tqven. aqamde aravin Semxvedria, amnairi sagnebiT
daintere-sebuli.
`es WeSmaritebaa! _ uTxra ingam Tavis Tavs, _ da kidev: ase
ufro didxans meyoleba Tvalwin. ai, yvelaze mniSvnelovani.
nuTu veRar xedavs, rom lamazi var? nuTu es aranairad ar ze-
moqmedebs? ra movimoqmedo, rom daminaxos da _ darCes?~
kaci gogonas sityvebs usmenda. misi anTebuli goneba
ucdo-mlad moqmedebda. rac mTavaria, SemTxveva xelidan ar
gauSva _ saqmis codniT, swrafad da moxerxebiT.
_ keTili, ver SegewinaaRmdegebiT. _ Tqva kacma iseTi ma-
naTobeli saxiT, romelmac inga daabrmava da gaamxiarula.
_ Zalian kargi. _ Tqva nazad, madlierebiT aRsavse xmiT.
_ kateri daaxloebiT TxuTmet wuTs damelodeba. es dro
Tu gveyofa?
`TxuTmeti wuTi... ra cotaa...~
_ ki, gveyofa, sul axlos aris, imavdroulad _ mivardnil
adgilze...
ucnobma Tavi dauqnia:
_ ho, egeTi mcenareebi mivardnil adgilebSi xaroben. am
gzas gavyveT?
_ ara, ai, amas. wamodiT.
`me am kacis gverdiT mivabijeb...~, fiqrobda inga da guli
amovardnaze hqonda.

andreas vest?
60
ara, am saxeliT mas aRar uxmobdnen. amjerad mis TavSi bne-
li da gaurkveveli sagnebi mZvinvarebdnen. drodadro, elava-
saviT gaukrTeboda is, rac unda eTqva da moemoqmedebina. erTi
wamiTac ar Seyoymanebula. am yvelafris SuaSi ki, xramebisa da
ufskrulebis gavliT, winaRudgomeli ZaliT migelav-miqSuo-
da kupriviT Savi mdinare. gogona ganwiruli iyo.
Tumca amwuTas sixaruliT avsebda is, rac xdeboda. oRond
am gancdas Seunacvla siyvaruli am mwvane kunZulis mimarT, as-
eT iSviaT mcenareebs rom warmoSobda, da daazusta:
_ mTeli Cemi cxovreba am miwaze gavatare, aq davibade da
aqve gavizarde.
_ maSin warmomidgenia, ra bednieri unda iyoT, _ Seageba
kacma, _ me mgoni, aqaurebs arc ki ZaluZT ar iyvnen bednierni.
bednierio, Tqva. am sityvas meored iyenebda, ara? ho, inga
namdvilad bednieri iyo. gardasul wlebze gaifiqra da daask-
vna, yovelTvis bednieri viyavio. `ho, mesmis misi.~
biliks qvemoT Cauyvnen.
_ arada, rogor SemeSinda, roca buCqebSi daginaxeT! _
Tqva ingam uceb, _ momeCvena, rom qvasaviT umoZraod ideqiT.
TiTqos mxolod Tvals vxedavdi, mets arafers.
mSvenieri kaci RimiliT Seegeba mSvenier gogonas:
_ rasakvirvelia, ver gavinZreodi: rogorc ki daginaxeT,
moZraobis unari wamerTva.
`me bednieri var~, gaifiqra gogonam.
_ aq gezs SevicvliT, _ ise Tqva, TiTqos araferi
gaugonia, _ bilikidan gadavalYT da koroms gadavWriT. is
mcenareebi pa-tara mTis Ziras xaroben.
asec moiqcnen. foTlebis farda maT zurgebs ukan daixura.

13

gza, SesaZloa, sul erTi wuTiT dacarielda. Semdeg igive


buCqebi gaiw-gamoiwia da bilikze kari les gamoCnda, _ SavebSi
Semosili, fiqrSi wasuli, erTdroulad aqac rom iyo da cxra
61
mTas iqiTac. roca SeCerda, _ qandakebasaviT, _ irgvliv yve-
lafers ucnauri, damTrgunveli da TiTqos gaqvavebuli saxe
mieca.
_ erTi beRurac ar vardeba miwaze RvTis nebis gareSe. _
Tqva cotaodeni fiqris Semdeg im tyisken mibrunebulma, sai-
danac modioda. mere gaCumda da miayurada, aba, SeewinaaRmde-
gebodnen Tu etyodnen: ho, ho, egrea, kari nes...
aravis araferi upasuxia. bolos TviTonve amoiRo xma da
samariseburi siCume daumTavrebeli frazebiT Seavso:
_ erTi beRurac ki...
`magram nuTu SeiZleba ase iyos?..
`namdvili rwmena xom mdogvis marcvals hgavs!~ _ daaskvna
seriozulad.
sadRac patara tevrSi dal da hog midiodnen. simTvralis-
gan gamowveuli sircxvilis pirveli grZnoba ukve daZleuli
hqondaT da axla gabedulad miabijebdnen TiTo carieli boT-
liT xelSi.
_ am dalocvil Walas naRdad ver Seelevi advilad! _ Ses-
Zaxa hogma mxiarulad.
_ ho, _ kveri daukra dalma, _ gagvimarjos Cvens
kunZuls, mis did-patara sagnebs!
_ ho, marTla, _ Tqva hogma uecrad, _ ivaris coli bavSvs
elodeba.
_ gudrun?
_ ho, ase amboben.
uceb orive SeakrTo maT ukan, buCqebSi, mTlad axlos gaxmi-
anebulma mkafio da Zlierma xmam:
_ RmerTi Semewios, rom virwmuno!
kacebi SeCerdnen da erTmaneTs miaCerdnen:
_ es vin iyo?
_ me mgoni, kari nes.
_ ho, ra Tqma unda, sxva vin iqneboda. magas xom verasodes
moviSorebT Tavidan.

62
mzeriT moZebnes qali, romlis naTeli xma ase aforiaqebd-
aT. magram win mcenareulobis farda ekida. idgnen, ramdenadme
Seyoymanebulebi.
_ ra vuyoT?
_ vis? kari ness?
_ ho, metis atana aRar SeiZleba.
scades, goneba moekribaT da raime gadawyvetileba mieRoT.
qalis xmam TviT ludis orTqlSic SemoaRwia.
_ ho, srulebiT autanelia, magram...
dRes es sakiTxi ver gadawydeboda da amitomac sxva drois-
Tvis gadasdes.

rolv agznebulad daexeteboda. perangi mTlad gadaeReRa,


magram suli mainc exuTeboda. inga dedas mosaZebnad
wasuliyo. TviTon yvela mimarTulebiT daZrwoda.
`aRar SemiZlia elzas motyueba. mSvenivrad xedavs, rom va-
tyueb.~
uceb SeCerda, radgan erT buCqTan dals da hogs gadaawyda.
kinaRam TaviT Seaskda hogis simpaTiur loTur sifaTs.
_ vah, Cemo biWo, aTas fiqrs wauRixar, ara?
sxva rame unda eTqvaT, magram gaCumdnen. arc rolvs amou-
Ria xma.
_ SexedeT, is aq aris!
moSorebiT kari nes SeniSnes. qali maT ver xedavda, idga da
erT wertils uyurebda, TiTqos iq raRac dainaxao. isev gaisma
misi xma da sunTqva SeuCera maT, visac es xma esmoda:
_ magram Cemi mRelvareba iseTi Rrmaa...
kacebi idgnen da sxvas verafers Svrebodnen, garda imisa,
rom moesminaT da gagrZelebas dalodebodnen. raRac gaugeba-
ri, dausrulebeli molodini iyo. ra moxdeboda axla?

es raRa iyo? _ rogorc ki kari nesis xma miwyda, cidan raR-


ac didi mrume ride daeSva, _ veeberTela Savi yvavili, gaSli-
li da sifrifana. daeSva, borcvs Seexo da gaqra. es iyo kivili.
63
axlomaxlo myofma yvela adamianma gulmucelamotrialebul-
ma mimoixeda, yuri cqvita da fexze wamodga. gaqvavebulebi
elodnen Semdgom signalebs. magram aRaraferi mohyolia sivr-
cis gamfxrew kivils, romelic gavrcelda, Camovarda da
raRac gaumWviri memrbanasaviT daimsxvra adamianTa Soris
dRisiT-mzisiT wamierad CamoSvebuli mwuxriviT.
foTlianidan moisma kari nesis xma, _ Sorsmyofi, martoxe-
la, magram mcodne:
_ inga wasula Cvengan!
sxva wertilidan gaisma ormagi SeZaxili, ori kacis _ da-
lis da hogis _ xma samarisebur siCumeSi:
_ mkvleloba!
am sityvam Walas gadauqrola da adamianebamde miaRwia. yve-
lgan iyvnen viRac-viRacebi, _ bilikebze, mezobeli fermebis
ezoebSi. sityva gavrcelda, imdenad cocxali da xelSesaxebi,
rogorc pirdapir miwidan amomZvrali arseba, _ TviT mkvlel-
oba adamianis saxiT, uecrad rom wamoimarTa kbilebdakreWili.
adamianebi mas iq xedavdnen, sadac iyvnen: yvela, visac gaty-
orcnili sityva esmoda. ara, ki ar xedavdnen, aramed grZnobd-
nen da gansxeulebis saSualebas aZlevdnen.
erTi wamiT Tvalebgadmokarklulebi idgnen. vin iyo es:
hog, dal Tu rolv? ase iyo Tu ise, viRacam SesZaxa:
_ wamodiT, vnaxoT!
kivili sadRac sul axlos gaxmianda da isinic Tavqudmog-
lejiT gaqandnen imisken, vinc Tavisi ubedureba amoikivla.
ori-sami mxridan movardnili adamianebi xmaurianad Telavd-
nen buCqebs. ase gadaawydnen mkvdar gogonas... metismetad gvian
saimisod, rom raime daxmareba aRmoeCinaT. waawydnen mzeraga-
fantul ucnobsac, romelic TiTqosda xeliscecebiT gamovi-
da maT Soris, gverdi auara da gaqra. igrZnes: es mkvleli iyo
da misi aCqarebuli svlac cecxliviT gadaedo yvelas.
_ is aris! SeaCereT! SeipyariT!
orma kacma _ hogma da dalma _ moklul gogonas mixeda. sa-
dRa iyo maTi zarxoSi.
64
sxvebi mirbodnen, maT rolv miuZRvoda. kari nes gaqra, yov-
el SemTxvevaSi _ mas veRaravin xedavda.
inga...
veluri risxva azavTda adamianebSi. ver warmoedginaT, rom
msgavsi ram SeiZleboda ase erTbaSad momxdariyo. arada, axla
swored es moxda. fermebidan gamoqceulebi, Segrovdnen da ra-
zmi Camoayalibes. yvelas ukan sdevda is uxilavi arseba, mkvle-
lobis Sekivlebam rom dabada. is maTTan erTad mirboda.
_ SeaCereT!
_ yvela gaafrTxileT!
verasodes daijerebdnen, rom es gadaZaxilebi Tivas waki-
debuli cecxlis siswrafiT gavrceldeboda. adamianebi yvela
mxridan morbodnen da ukve monadireTa anonimur gunds daems-
gavsnen.
gaCxrikes tye, sadac mkvleli imaleboda. erTgan aCqarebiT
moZravi Savi arseba SeniSnes. isev kari nes iyo, mTeli Tavisi
si-maRliT aRmarTuli.
axla aravis esmoda, ras ambobda es qali.

14

andreas vest!
TiTqos Tavidan gaigona es xma. oRond ara rogorc megob-
ruli Zaxili dinebis ayolebiT, aramed rogorc naxevrad dax-
Suli yefa wylis dayolebiT. misi arsebis damsxvreul nawils
ciebcxelebiani bagabugi gaudioda. maSinve SiSma Seipyro, ro-
gorc ki borotmoqmedeba Caidina. erTma sxivma gaiciala, Tva-
lnaTliv daanaxa misi namoqmedaris sazareli xateba, mere ki
mis gonebaze isev fena-fena daeSva wyvdiadi.
amasobaSi garboda, garboda, garboda. mdevari kudSi mis-
devda. zurgidanve esmoda es ugunuri Zaxilic:
andreas!
vin icis aq Cemi saxeli?

65
aravis araviTari saxeli ar warmouTqvams, raRa Tqma unda.
is mxolod garboda.

ukan monadireebi mosdevdnen, jerjerobiT _ alalbedze.


jer ver xedavdnen gaqceul nadirs. mxolod danaSaulis adgi-
lze SeeCexnen, mere ki CrdiliviT gaqra. metic: is sakmaod cbi-
eri iyo da yvelaze xSir uRranebSi Seimaleboda. magram bolos
mainc xom gamovidoda. sad gaiqceoda am patara kunZulze?
am mizeziT gulanTebuli mdevaric fiqrobda, verasgziT
ver dagvisxltebao.
qali movarda kiviliT:
_ miSveleT! davinaxe! eSmakiviT saZagelia. aqeT! daiWireT!
mirboda da kioda. mSvenieri ucnobi pirdapir mis Tvalwin
gadasaxvaferda. kacebi dauyovnebliv gahyvnen qals.
adamianebi morbodnen da mdevarTa gunds uerTdebodnen.
mSvidi da kargad nacnobi adamianebi TiTqos Secvliliyvnen.
kunZulis meore mxridan oTxi kaci movida.
_ katerebs uTvalTvaleT! saTiTaod umeTvalyureT yvela
katers! _ yvirodnen isini.
_ ho, is dainaxavs, rom kunZulzea! _ dasZina orma qalma,
_ versad wagviva.
am wams Semxvedri bilikidan viRacam iskupa. mas fexdafex
mohyva meore arseba. maT Suaze gaapes razmi. win mkvleli mor-
boda, ukan _ rolv, romelmac fesvze waiborZika da daeca. de-
vnili gasxlta: gza gaikvala adamianTa masaSi da gaqra.
_ is iyo! _ gons movidnen isini.
_ sad gaqra?
rolv wamodga. tkivilisa da risxvisagan saxe ucnoblobam-
de Secvloda.
_ veRarafers xedavT?! _ daiyvira man.
_ me davinaxe! iseTi maxinjia, rogorc... aseTi sazizRari
arseba arasodes minaxavs.
rolv CiraRdaniviT iyo, irgvliv yvelafers cecxls ukide-
bda. sxvebi uyurebdnen da mihyvebodnen.
66
_ wavediT! ras gaSterebulxarT! iqiT, iqiT! Tvalebi sad
gaqvT...
da Tavqudmoglejili gaiqca.
maT gverdiT nadirobda is, visac isini ver xedavdnen, mag-
ram aSkarad grZnobdnen: TviT mkvleloba... codva... ubedure-
ba... demonebi... amisTvis maT saxeli ar hqondaT, mxolod bund-
ovnad SeigrZnobdnen. is adamianebs Soltavda, TviTflobas
ukargavda.
win verafers xedavdnen. devnili kidev erTxel CaZvra mi-
waSi. sadme aucileblad gamoCndebao, fiqrobdnen.
_ yvelas gaagebineT?

15

zogierTebi zrunavdnen, rom momxdari ambavi yvelas Seet-


yo, ambavi, denTis afeTqebasaviT rom gavrcelda mWidrod da-
saxlebul kunZulze.
bednieri gudrun Tavis ivarTan iyo. misi maswavlebeli qma-
ric am kunZulze daibada. erT skamze isxdnen.
_ ici, ra vqeni? yvelaferi vuTxari ingas.
_ kargad moqceulxar. sxvebsac etyodi, Seni ambavi rom vi-
ci.
_ sulac ara! saidumlo saidumloa. Tumca me Tadarigi un-
da daviWiro, rom, rogorc ki SesaZlebeli gaxdeba, xalxma Cemi
mdgomareoba dainaxos. Sen xom araferi gesmis aseT sakiTxebSi.
_ raki Sen ambob...
_ ras...?
qmari iseTi siswrafiT wamoiWra skamidan, rom colma iatak-
ze moadina bragvani.
_ ra xdeba? _ Tqva ivarma.
erT-erTi mezobeli iyo. saxemoRrecili Semovida, raki
dan-aSaulic Tan axlda.
_ Cqara wamodiT! inga mokles! _ SesZaxa man, _ mkvleli
un-da SevipyroT! _ daabolova da amiT cecxli SeunTo saxls:
67
is-eTi siSmagis Tesli moabnia, yvelafers rom daferflavda
da Tan gaiyolebda.
erTi wamiT yvelaferi gaqvavda. mere ki xanZarma ifeTqa. ce-
cxlis ali gaiklakna da gaZlierda. am momentSi sxva veraferi
aixsneboda. isini saxlidan gacvivdnen.
gudrun mirboda da qviTinebda:
_ ori saaTi ar gasula mas Semdeg, rac... ara, es... es SeuZle-
belia...
_ departamentis komisari ukve gzaSia. aq aravinaa, vinc de-
vnas uxelmZRvanelebda.
_ ho, magram ver dagvisxlteba. _ Tqva ivarma, romelsac
ukve eufleboda veluri mrisxaneba.
mwvane saZovrebi gaiares, umSvidesi zRviT garemocul mSve-
nier WalebSi gavidnen.

lis fermaSi erTi Wapanwyveta gamarTuliyo: Widan mkvdar


dedaRorebs iRebdnen. udedod darCenili goWebi TavianT bak-
ebSi Wyiodnen da krusunebdnen. axalSobilebs mkacri zedamxe-
dveli, anu TviT berJi meTvalyureobda, vinZlo isini mainc ga-
darCeniliyvnen. eulad damwyvdeuli kerati wreebs urtyamda
da Rmuoda. ukve Tavs akontrolebda, Tumca agznebuli da gab-
orotebuli iyo da kedlis ficrebs fxoWnida. axla is aravis
axsovda. mTavaria, rom bakidan ver gamovidoda.
iens da mkodavi kaci Wispiras muSaobdnen. maT exmarebodnen
helga da kidev erTi kaci, romelsac mezobeli fermidan dauZ-
axes. erT-erTi maTgani WaSi CaeSva da magari TokebiT saTiTa-
od Sekra ori pirutyvis gvami. Semdeg Tokebi daqaCes da amoiy-
vanes mZime, nacrisfer-TeTri dedaRori, romelic Wis kides
daenarcxa da qonis grovasaviT dazvinda balaxSi. kiseri gada-
msxvreoda, dabali Sublis qvemoT ki samudamod daesadgurebi-
na sicarieles, sicivesa da sibneles.
ienss kopebi Sekvroda. amxela danakargze fiqrobda. weRan-
deli, TiTqmis zebunebrivi atmosfero mTlianad gafantuli-
yo. rCeboda mxolod ori mwarmoebeli cxovelis gaqroba _
68
mt-kivneuli danakargi, romelsac _ sxva ra gza hqondaT _
unda Seguebodnen; danakargi nacvlad mogebisa amdeni Sromisa
da xarjis Semdeg!
male meore gvamic amoitanes. magram uecrad es saqmianoba
Sewyda: maT zurgsukan gaisma SeZaxilebi im momentSi, roca isi-
ni cocxlad ganicdidnen miRebuli zaralis civ sinamdviles.
erT-erTi mezobeli Semovida sirbiliT, SiSneulad mimoix-
eda irgvliv, Semdeg karlis da maris saxls gaxeda, verc erTi
dainaxa, verc meore da mfrTxalad SesZaxa:
_ wamodiT, mkvleli SevipyroT.
_ mkvleli?
_ inga mokles. unda uTxraT! _ da Tavi patronebis saxlis-
ken gaiqnia.
helgam Sehkivla da saRorisken gaqanda. mari iq iyo.
ienss mkvdrisferi daedo: `inga?~
_ mkvleli ki sul garbis da garbis! wamodiT, wamodiT!
cecxli gizgizebda da boboqrobda. kacebi ukve ezodan ga-
morbodnen. am dros mezobeli SeCerda da sxvebic SeaCera:
_ mSoblebs unda uTxraT. Sin arian?
_ mxolod mari. karl dRes qalaqSi gaemgzavra. Tqven Tvi-
Ton uTxariT!
_ ara!
amasobaSi berJi da helgac mocvivdnen, saxeSeSlilebi.
_ Sen unda uTxra. _ mimarTa iensma berJis.
berJis arc ki gauprotestebia, imdenad cxadi Canda, rom
momxdari ambavi swored mas unda ecnobebina ingas mSoblebis-
Tvis.
sxvebi ukve Tavis gzas mihyvebodnen.
berJi ezoSi darCa Tavis misiasTan erTad.

cecxli yvela kerias moedo. im ojaxebidan, sadac bavSvebi


iyvnen, yvela ver gamoiqceoda, viRac mainc unda darCeniliyo,
magaliTad _ qalebi. rac Seexeba kacebs, isini yvelani gamor-
bodnen. mozrdil bavSvebs facxafucxiT ukrZalavdnen Sinidan
69
gamosvlas, magram isini amas ainunSic ar agdebdnen da uCumrad
moZvrebodnen ufrosebis rigebSi.
axali ambavi yvelas miwvda. erT ganmartoebul magidas moR-
uSuli wyvili ujda da sups Seeqceoda. coli uCumrad uTval-
Tvalebda qmars, vinZlo mizezi gamoeZebna saCxubrad.
_ rogori supi gvaqvs dRes?
_ oh...
_ ai, xom vambob: Cemi momzadebuli kerZebi arasodes gakma-
yofilebs. arasodes gamigonia geTqvas, rigianad gagikeTebiao.
colis teqstebiT tvinwaRebuli kaci kovzis wveriT wreebs
avlebda.
_ rigiani rigiania... _ daiwyo da iqve SeCerda: karis zRur-
blze axaldaTesili mindvridan mosuli maTi vaJiSvili gamoC-
nda. miwaSi amogangluliyo, saxe mongreoda, ZneladRa icnobo-
da. mTlad gadareuli Canda. Tan axlda cecxli, yvelas da yve-
lafers rom abrialebda.
_ adeqiT! _ dauyvira ded-mamas. arc ki ufiqria aexsna _
ratom.
_ rao?
_ gogona mokles! wamodiT!
qali wamodga:
_ RmerTo Cemo... vin?
_ lis qaliSvili. mkvleli jer kidev Tavisufalia!
cecxli am saxlSic Semovarda.
araviTari fiqri, mxolod da mxolod razmTan SeerTeba.
gareT, odnav moSorebiT, yefa ismoda.
_ iqiT, _ Tqva biWma, _ unda daviWiroT... jer kidev gar-
bis...
xmaze etyoboda, raoden mowyurebuli iyo imis sisxls, viz-
ec amwuTas nadirobdnen. es swrafad gadaecemoda yvelas, vis-
ac ki ambavs amcnobdnen. cecxli qvesknelidan amodis. mousmi-
neT! yvela mwvel mRelvarebas autania: nadiroba Tavis zenitSi
adis.

70
16

dals da hogs inga Sin mihyavdaT, ris gamoc devnaSi veRar


monawileobdnen. erTi kaci mezobel kunZulze afrines eqimis
mosayvanad, miuxedavad imisa, rom aRar arsebobda sicocxle,
romelsac is ukan daabrunebda.
or muSas mTeli siswrafiT mihqonda saxeldaxelod gakeTe-
buli sakace. mezobeli tyidan mdevris Rrianceli esmodaT da
grZnobdnen, rogor eqavebodaT xel-fexi, rom danarCenebs See-
rTebodnen. mTlianad gamofxizlebulebi iyvnen. yvela am mov-
lenam raRac ucnauri gamometyveleba mianiWa orives.
roca Soreuli SeZaxilebi ufro mZafrdeboda, sakaces mi-
waze debdnen da ambobdnen:
_ aha... etyoba, daiWires...
_ ara, kaco, ra daiWires... _ askvnidnen Semdeg, sakaces iR-
ebdnen da swrafad ganagrZobdnen gzas.
lis mimarTulebiT.
ludis evforiidan sxeulis kidurebis simZimeRa darCeni-
liyo. Zalumi mklavebi sakacis saxelurebisTvis CaevloT. nazi
gogonas sxeuls maTTvis bumbulis wona hqonda.
SiSiT warmoidgendnen daniSnulebis adgilze misvlis wams.
sakace WalaSi dades, ris Semdegac dal ezoSi Sevida, raTa ena-
xa, iyo Tu ara vinme meore saxlSi. Wis gverdiT ori mkvdari de-
daRori dalanda. `ucnauria.~
bolos berJic ipova. Sin ijda, welgamarTuli da daWimuli.
dal mixvda, rom qalma yvelaferi icoda.
_ moviyvaneT.
_ SemoiyvaneT, mere. mari Sin aris. martoa.
_ ukve gaigo?
berJim Tavi daaqnia.
_ ho, axla icis. Sevedi da vuTxari.
_ keTili.
dal ukve gamosvlas apirebda, magram Tavi ver Seikava da
hkiTxa:
71
_ dedaRorebs ra daemarTaT?
_ ah, magaT... ra cirkia...
ase imitom upasuxa, rom mokleze moeWra. dals Sercxva da
WalaSi dabrunda hogTan.
tvirTi _ bumbuliviT msubuqi _ ormoebisa da borcvebis
gavliT atares.
mari lim dainaxa, rom modiodnen, da maT Sesaxvedrad gamo-
vida ezoSi. misi Sesaxedaoba bevrs arafers amxelda. muSebma
gulSi daloces berJi am qalis SemzadebisTvis.
_ rolv sadRaa? _ ikiTxa dedam cota xnis Semdeg.
_ im kacs misdevs, _ upasuxes muSebma da imave wams SeigrZ-
nes nadiris devnis wyurvili. _ Cvenc iq mivdivarT. sad davas-
venoT?
miuTiTes: _ gogonas fermkrTal oTaxSi, Zveli saxlis meo-
re sarTulze.
aqauroba ucnaurad gamoiyureboda. kacebi frTxilad abi-
jebdnen, verc ki ityodnen _ ratom. rogorc Cans, ingas aseTi
oTaxi undodao, _ fiqrobdnen.
_ unda viCqaroT, rom Cvenc CaverToT! _ Tqves maT, roca
ukanve gamohqondaT is saZageli sakace.
gareT gamosvlisTanave dacqvites yurebi: iq veluri nadi-
roba mimdinareobda. aCqardnen, vinZlo ganTavisuflebuliy-
vnen raRacisgan.
raRacisgan ganTavisuflebuliyvnen!

72
17

axla fermaSi karl lis elodebodnen. mas Cveulebad


hqonda gansazRvrul saaTze dabruneba qalaqSi xanmokle
gamgzavre-bis Semdeg.
mari li ezoSi Cavida da miayurada. rolv jer ar Canda. tyis
mxridan yvirili da SeZaxilebi aRwevda. helga wasuliyo, fer-
maSi mxolod mari da berJi darCeniliyvnen. mas Semdeg, rac ub-
edureba auwya, berJi Tavis patara saxlSi SeiyuJa.
Zravis xma! es namdvilad karl iqneboda. mari li patara nav-
misadgomisken daeSva. gzad yuri miugdo mdevris svlas WalaSi
da kldeebs ukan. romeli xisgan iyo is kaci gamoTlili, rom
jerac ver daeWiraT? rogorc Cans, gareuli mxecis simarjviT
imaleboda.
Zneli saTqmelia, raze fiqrobda mari li, roca navmisadgo-
misken miabijebda. es kia, rom Sokis Semdeg pirvelad Camomdga-
ri simSvidis am stadiaSi azrebi aRar aforiaqebda.
`daiRupa, _ fiqrobda yrud, _ yvelaferi daiRupa...
vuvliT, veloliavebiT, aTas rames vukeTebT, ukve gavzar-
deT kidec da, ai, aRar arian.
ager, is navmisadgomSi gadmodis. jer araferi icis. Tavda-
jerebisa da simSvidis ramdenime wuTiRa darCenia. sul male
misi wonasworobac dairRveva.
inga mkvdaria.~
azrebi naxtomiseburad modiodnen. Semdeg SeCerdnen, raTa
garkveuli TanmimdevrobiT dawyobiliyvnen.
`SexedeT: karls Tan viRac kaci axlavs. SexedeT: icinian. is
icinis, me ki sicili yelSi unda Cavubruno! RmerTo Cemo, nuTu
ise Sors varT erTmaneTisgan, rom aseTi azrebi axlaRa mom-
dis?
axla me is mWirdeba. mWirdeba misi simSvide da Zala. me is ar
unda davkargo.
davkargo? vin laparakobs amaze? aravin. magram... me is ar
unda davkargo.~
73
kacebma Zveli moyanyale trapi gadmodes napirze. kompani-
oni karls gverdiT gamohyva, karls, romelic marisken wamo-
vida.
momlodine colis danaxvaze Seakankala. es arc ise xSirad
xdeboda.
_ ra moxda?
qals ar aRmoaCnda Zala erTbaSad eTqva yvelaferi, rogo-
rc es windawin warmoidgina.
_ saWiroa, rom moemzado, karl...
aman kaci SokSi Caagdo. qalma gaifiqra yvela agznebul var-
audze, romlebic amwuTas kacs gonebaSi dautrialdeboda; ima-
ze, Tu rogor amzadebda Tavs mwuxare Setyobinebis gasagonad,
amzadebda im donemde, rom ar damsxvreuliyo.
`es ra sifrTxilis zomebs iReb!~ _ fiqrSi eubneboda qali
Tavis Tavs.
_ amoiRe xma!
qalmac amoiRo. kacma yvelaferi Seityo. magram man SeZlo
Tavis momzadeba, sakmarisi Sinagani sivrcis gamoTavisufleba
Setyobinebuli ambis dasatevad. ase miiRo es ambavi Tavisi ar-
sebis gulisgulSi.
gaCumebulebi idgnen, roca mdevari uecrad maTken wamovi-
da. gaisma yvirili, xmauri. razmis erTi nawili oriode
nabijze aRmoCnda.
_ misdeven. _ Caibutbuta qalma, TiTqosda darcxvenilma
veluri yviriliT, am mSvidi xalxis yelidan rom amodioda.
karl li Setrialda: yvelaferi aseTi sastiki da saxeSecv-
lili daxvda, srulebiT ucxo im sulisTvis, mis ojaxSi rom
sufevda. adamianTa SeZaxilebSi sisxlis brutalur wyurvils
Seicnobda.
_ aqeT gamoiqca!
_ ara, aqeT!
_ aqeT?
amas mohyva gaSmagebuli brZaneba:
_ hoda, daedevneT, ra eSmaks ucdiT!
74
karl lis Seakankala: es mbrZanebluri xma rolvisgan modi-
oda. is aq iyo _ morbenali, Wkuaze gadamcdari, eSmakis
mxmobe-li.
_ rolv sad aris?
qalma misi xma ver icno, magram, daSinebulma, mainc upasuxa:
_ maTTan erTad. yvela gadareulia.
buCqebidan sami kaci gamoCnda, _ kargad nacnobi adamiane-
bi, magram Secvlilebi, radgan danaSauli jerac maT gverdiT
morboda da saaSkaraoze gamohqonda maTSive Cabudebuli sive-
lure. zedac ar SeuxedavT moklulis mSoblebisTvis, mxolod
es SesZaxes:
_ erTi wamis win aq iyo. am katers uyureT. is WalaSia!
anTebuli mowodebis impulsi karl lisac gadaedo da maT-
Tan erTad daapira gamodevneba.
mari lim SeaCera:
_ sad midixar? nu gaerevi amaSi. Cven erTad unda davbrun-
deT Sin.
kacis agzneba Cacxra.
_ keTili. _ Tqva mxolod es da Tavi Caxara.
rCeboda mxolod erTi patara momenti: Sin misvla.
devna tyeSi grZeldeboda. mdevari isev iqiTken wavida, anu
cru kvalze idga, radgan mkvleli aq iyo. buCqebidan
gamovarda da mTlad axlos Caurbina col-qmars. Tumca
meyseulad mixvda, rom es orni ar mosdevdnen, SeCerda da
gulamovardnili Seeve-dra:
_ miSveleT!
misi moZravi da manaTobeli mzeris miRma yvelaferi daS-
lil-dangreuliyo. es Tvalebi ar ekuTvnoda imas, vinc gone-
bas ikrebs, aramed imas, vinc ubedurebam mospo da gaanadgura.
_ vin xarT? _ hkiTxa karl lim.
_ RmerTo Cemo, es xom isaa! _ Sehkivla qalma.
kaci isariviT gaqra. gaugonari sigrZis nabijebs adgamda.
_ es is iyo. _ Tqva mari lim.

75
_ ho, mSvenivrad davinaxe. imasac dainaxavdi, rom norma-
luri ar iyo.
normaluri ar iyo. SesaZloa, es absurdulad Canda, magram
karl li amas mcireoden SemsubuqebasaviT grZnobda. borot-
moqmedeba Caidina Seuracxadma arsebam. amdenad, momxdari am-
bavi iseT saSinelebad aRar Canda.
koromebSi isev moZraoba atyda. gamoCnda rolv.
_ aqeT! _ gasZaxa viRacas mxarsukan.
_ erTi wamiT SeCerdi, rolv! _ esrola karl lim.
rolvs es sityvebi ar gaugonia. is iyo ZaRli, romelic nakv-
alevs mihyveboda. hoda, gaqra kidec xedvis aridan. mSoblebi
iqve darCnen, sagonebelSi Cavardnilni da mdumareni. Sin unda
misuliyvnen. iq inga iwva. TvalebSi unda SeexedaT sinamdvili-
sTvis.
_ nuTu esec RvTis neba iyo? _ Tqva bolos mari lim.
mis intonaciaSi qmarma TiTqos braldeba igrZno. arada,
qals araferi gansakuTrebulis Tqma ar surda, ubralod _
ase gamoxata Tavisi grZnoba.
_ magaze me pasuxi ar maqvs. _ upasuxa qmarma mkacrad da
sadRac Sors myofi xmiT.
isini saxlisken gaemarTnen.

18

gaSmagebuli devnis mkvebavi cecxli rolvisgan modioda.


swored is aRvivebda naperwkals TviT misi sirbilis maneriT:
brma, munji gaqanebiT, deformirebuli saxiT. xan win miuZR-
voda adamianTa gunds, xan SuaSi moeqceoda, xanac boloSi. is-
ini rolvs uyurebdnen, is ki maT muxtavda imiTac, ranairadac
gamoiyureboda, da TviT im faqtiTac, rom moklulis Zma iyo.
gansakuTrebiT mainc _ Tavisi Sepyrobili ieriT. es raRacas
amoZravebda maT siRrmeSi, raRac iseTs, rac pasuxobda maTsave
survils _ TavgametebiT CarTuliyvnen riskian da brutalur
wamowyebebSi.
76
ras apirebdnen? mkvlelis Sepyrobas da marTlmsajulebis-
Tvis gadacemas? es sakmarisi ar iyo. is, rac maTi gulisguli-
dan amodioda, amiT ver dakmayofildeboda, ver daokdeboda
da ver damSviddeboda.
mxolod mkvlelis sicocxles SeeZlo am SimSilis Cacxroba.
iq cocxali nadiri garboda. SeipyariT!..
ufro da ufro naklebad hqondaT warmodgena im mizezebze,
romelTa gamoc ase swyurodaT sisxli. sisxli ki namdvilad
swyurodaT imisa, visac misdevdnen. male SeZlebdnen kidec am
sisxliT daTrobas. sabolood, nadiri versad gaeqceodaT. mi-
rbodnen da Tan rolvs uyurebdnen, misi SepyrobilobiT amZaf-
rebdnen TavianT siSmages, yvirodnen, kiodnen. TviTon rolv
Cumad mirboda. yvelani im ufskrulis piras iyvnen, maTSive
rom aRebda pirs. rolvs uyurebdnen. ra xdeboda am adamianSi?
mas ukve gadaedga usaSvelo nabiji. manqana sicarieleSi bruna-
vda. man naxa inga, miwaze gaSxlarTuli Tavis grZeli, uyvavilo
mcenareebis gverdiT. yvelaferi SeCerda. imave wams pirispir
aRmoCnda mkvlelTan. meyseulad misi gafantul-gacecebuli
mzerac dalanda. Semdeg xanZarma ifeTqa, mwuxareba siSmaged
iqca. momakvdinebeli mexi cidan ki ar Camovarda, aramed miwis
zedapirze gavrcelda, raTa daebuga da moespo yovelive gzad
Semoyrili. axla zed efareboda Cveulebriv azrebsa da grZno-
bebs. im daRupuls, vinc mdevars win miuZRvoda, aRaraferi eS-
veleboda!
gundis SuagulSi bavSvebic morbodnen, _ biWebi, romel-
Tac araferi usxltebodaT am sanaxaobidan.
_ vaSa! _ yvirodnen isini, _ mas verasodes daiWeren.
_ usargeblo mcdelobaa, iseTi kirkiti kakali Cans amaT-
Tan SedarebiT.
_ kargi, kargi!
ufrosebi sakuTar Svilebs awydebodnen. uecrad Tvalwin
maTi sxeulebi aesvetebodaT. am sayovelTao siSmageSi, Tavisi
qvesknelidan xedavdnen sakuTar Svilebs, caxcaxi itandaT da

77
survili uCndebodaT aqaurobas gasclodnen. `ai, Cemi mojado-
ebuli Svili.~
Semdeg acnobierebdnen, ras yvirodnen biWebi:
_ ah, verasodes ver daiWeren!
_ elvasaviT swrafia da xelidan usxlteba oflSi gaxviT-
qulebs!
ai, boroti TamaSi! es iyo SurisZieba daumsaxurebeli sas-
jelebisTvis mSobelTa mxridan; ufrosTa TvalSi kacad gamo-
Cenis survili; Tavis Seqceva sanaxaobiT, sadac erTi adamiani
mTel razms acucurakebda...
mSoblebi ukve maTTvis Cveul kicxvas mimarTavdnen: `Sewy-
vet Tu ara amas?~, `ras niSnavs es?~, `gaCumdebi Tu ara?~, `wesi-
erad moiqeci!~... es iyo meqanikurad wamosrolili wuwuni yov-
el jerze, rodesac bavSvi ise ar iqceoda, rogorc misgan elo-
dnen. magram yvela danarCenis _ yvela Sepyrobilis _ zegav-
leniT, devnis grigali maT isev Tavis nakadSi abrunebda. yvela
calkeul adamians kvlav gundi, misi momakvdinebeli siSmage
nTqavda. safeiqro maqosi ar iyos, rolv gundidan amoyvinTav-
da, isev ubrundeboda, cota xniT ikargeboda...
erT adgilas, raRac momentSi, wamoimarTa Savi silueti,
romelic grZel mklavebs aqnevda: kari nes. misTvis aravis scx-
eloda.

19

yvelgan _ TviT yvelaze mokrZalebul sabinadroebTanac


ki _ mSvenieri vaSlis xeebi idga. fermebs didi baRebi hqonda,
baRebSi rigebad Camwkrivebuliyo xexili, iseve rogorc mzeda-
frqveuli ferdobebi sacxovrebeli Senobebis zemoT. wvimisa
Tu mzis qveS mdgari xeebi naxevrad damwifebul nayofs dae-
xunZla. samoTxesaviT iyo. gansakuTrebiT _ lis baRi, rome-
lic beRlis grZeli kedliT mTavrdeboda.
amJamad devna am geziT mimdinareobda. mkvleli lis fermis-
ken miagdes, _ iq, sadac misi msxverpli ganisvenebda. Tumca es
78
mxolod damTxveva iyo. yvela samalavidan gamoagdes, romels-
ac ki miagno da axla Ria teritoriaze garboda. sadme unda da-
maluliyo. hoda, gaiqca kidec pirvelive baRisken, romelsac
Tvali mohkra.
iq mze mTeli ZaliT aWerda Svindisfer kedels. msxverpl-
Sewirvis adgili mzem, rogorc Cans, Sua xilnarSi SearCia. Svi-
ndisferi kedeli uZravad varvarebda, Tavze ki zRvis anaorT-
qli dastrialebda.
`erTi rogorme mivasrisoT am kedels!~ _ fiqrobdnen tvin-
anTebuli adamianebi.
_ pirdapir kedlisken midis! axla ki gaeba! _ Tqva viRacam
xmamaRla.
gamomdinare am adgilebis topografiidan, es gardauvali
Canda. devnils sxva gamosavali ar darCenoda, xilnarSi Sesv-
lis garda. orive flangi Sekruli iyo. mindvrebze xalxi or-
ganizebulad dajgufda.
mkvleli ar Canda, magram yvelas esmoda, rom amJamad baRSi
imyofeboda da amitomac yvelani iq Secvivdnen. magram aq xee-
bic bevri idga da xe-buCqebic. Sesabamisad, arc aq Canda nakle-
bi samalavi. miuxedavad amisa, is, vinc am perimetrSi moeqceo-
da, ganwiruli iyo. ismoda SeZaxilebi:
_ Cvens xelTaa! veRarsad wagviva...
mdevari gaiSala. rolv mirboda, fexdafex mihyveboda gud-
run, romelic imTaviTve veluri aRtyinebiT CaerTo devnaSi.
magram raRac momentSi Zirs gaiSota:
_ meti aRar SemiZlia! da aRarc minda sirbili.
_ rogor Tu aRar SegiZliaT? fexze!
gudrunma Sexeda da maSinve dainaxa rolv Sinaganad. `Sepy-
robili!~ qalma distancia daiWira yovelive imisgan, rasac
rolv warmoadgenda:
_ ganagrZeT Tqveni gza, gadareulo, _ Tqva zizRiT ata-
nilma, _ ganagrZeT Tqveni gza, me meti aRar SemiZlia da aRarc
msurs.

79
rolvma bolomde aRar mousmina _ es qali sul aRar adar-
debda _ da xeebs Soris Sevarda. xeebis gverdiT aq mocxaris
da marwyvis buCqebic mravlad iyo. buCqebis gadaRma kacebis
monadiruli yiJina gaisma. uTuod, raRac dainaxes.
_ aqeT wavida! _ iyvira viRacam.
araqaTgamoclili gudrun miwaze iwva. saWiro iyo azris
mo-kreba da isev adamianad qceva.
_ inga! _ Tqva meqanikurad, Tan, warmoTqmisas, aakankala.
mis siaxloveSi xe-buCqebi Seirxa, totebi gadaiwia, iqidan
pirmSvenieri kaci gamovida da gudrunis gverdiT daeca. qalma
Sehkivla, raki dainaxa vin iyo es. misi ieridan gamomdinare, ma-
le mdevars Cauvardeboda xelSi. TvalebSi ki iseTi elvareba
edga, romlis msgavsic gudruns arasodes enaxa. es Tvalebi ka-
cma gudrunisken mimarTa.
_ damexmareT. _ Seevedra qals qoSiniT.
srulebiT qancgawyvetili.
_ rame samalavi mipoveT! fexdafex momdeven.
am xilvisagan Tavis daRweva: ai, erTaderTi, rac axla gud-
runs undoda. uwinares yovlisa, jer sakuTar sicocxles ica-
vda.
_ wadiT aqedan! me TqvenTvis araferi damiSavebia! _ Ses-
Zaxa qalma.
kaci Seirxa da Tavi gaaqnia.
_ araferi dagiSavebiaT? _ gaimeora man.
ver gaigo, ra uTxres.
_ miTxariT: aris Tu ara aq adgili, sadac damalva SeiZle-
ba.
gudruns kvlav Tavisi sadardebeli awuxebda:
_ me bavSvs velodebi! me sikvdili ar minda!
_ sikvdili? me sikvdili ar minda.
qalma SeSinebuli mzera Seavlo, magram uecrad mixvda, rom
mas _ gudruns _ aravin emuqreboda; dainaxa, rom mis win gaSo-
tili adamiani samudamod daRupuliyo.

80
_ Tqven veravin dagexmarebaT. _ Tqva qalma. verafers ety-
oda, garda imisa, rac iyo.
_ fexdafex momdeven. nakuwebad maqceven. _ Tqva SeSlil-
ma. _ nakuwebad maqceven. ar minda. ar minda.
gudruns sxva ramis Tqma surda, magram bageze igive sityve-
bi moadga. Semdeg wamodga da, xis Ziras mdgomma, naTqvami gaime-
ora:
_ Tqven veravin dagexmarebaT.
oflis nakadulebsa da kanze miwebebul Tmis kululebs So-
ris gudrun ver xedavda misi saxis gaqvavebul naTebas. es adam-
iani Tavgzaabneulic iyo da, imavdroulad, dazafrulic imis
molodinSi, rac male moxdeboda. miwaze gawolili, Zalebs ik-
rebda asadgomad da sirbilis gasagrZeleblad. qali xedavda,
ra sulismomTqmeli iyo misTvis Zirs wola da kidurebis moSv-
eba. gudrun TviTonac ilajgawyvetili da gonebagafantuli
iyo, TviTonac oflSi iwureboda... magram mis
mdgomareobasTan es mosatanic ar iyo. is mokvdeboda.
fexdafex dadevnebuli mdevari iotisodena eWvs aRar
tovebda. mas Zexorcieli ver daexmareboda. `rogor vuTxari
aseTi ulmobeli sityvebi?~ _ fiqrobda qali. magram faqtia,
rom man es sityvebi warmoTqva, sityvebi, maTraxiviT rom
gadaeWira ubeduri adamianis sabra-lo tvins.
gudruns undoda raRac daematebina. ukan waeRo weRandeli
naTqvami. magram risTvis? TvalnaTliv xedavda, rom mis win
gondakarguli arseba iwva. Tumca, imavdroulad, sibraluli
igrZno mis mimarT. misi danaSauli iseTi sazareli aRar Canda.
mdevari gamoCnda.
_ ehe! _ yvirodnen isini gamWoli xmiT. ukve aq iyvnen, buC-
qebis ukan.
gudrunis fexebTan gawolili adamiani zambarasaviT wamox-
ta. ipova saamiso Zala. unda epova.
gaqcevis win ki gamalebiT esrola gudruns is, rasac Tavi
mouyara:

81
_ ar minda sikvdili! ar SemiZlia sikvdili! uTxariT maT
es!
da gaiqca. gudrunis TvalTaxedvidan gaqra. qali welSi gai-
marTa da Sinaganadac Seikra, piriT imaTken miqceuli, vinc aq-
eT modioda. vetyvi, rac man damibarao, _ fiqrobda.
`ai, me, romelic bavSvs velodebi~, esec gaifiqra impulsu-
rad.
pirveli, vinc dainaxa, misi meuRle iyo. im areulobaSi isini
erTmaneTs daSordnen. mere isev Tvali mohkres erTmaneTs, me-
re isev dakarges. axla is wina xazze modioda. magram iyo ki es
ivar? gudrunma qmars danaxvisTanave gasZaxa grZlad:
_ ivaaar!
is xilis xeebs Soris gaqra. gaqra. `me ki aq vdgavar, me,
rome-lsac bavSvi unda meyolos misgan.~ azrebi
araTanmimdevrulad lagdebodnen. gudruns azrovnebis Zala
ar Seswevda.
mZvinvare xilvasaviT gamoCnda rolvis irgvliv Semokrebi-
li xalxi. gudrunma daapira eTqva, rom danaSaulis Camdeni Se-
uracxadi iyo. es maT namdvilad moalbobda.
_ saiT wavida? _ wvimasaviT wamovida kiTxvebi da SeZaxi-
lebi.
_ ase Tqva... _ daiwyo gudrunma, romelsac surda danaba-
rebi gadaeca, _ ase Tqva: sikvdili ar mindao.
magram isini aRar usmendnen.
_ ager, vxedav! _ SesZaxa erT-erTma.
is elvasaviT gamokrTa xeebs Soris: Caketili, gavarvare-
bul Svindisfer kedelTan mimwyvdeuli.
yvelani ganwirulisken gaeqanen. gudrunma zurgSi daadev-
na: man Tqva, sikvdili ar mindao. SeeZlo gaCumebuliyo, mainc
aravin usmenda.
gudruns aqanavebda da iZulebuli gaxda miwaze damjdari-
yo. Seubralebeli sityvebi, romlebiTac devnil adamians mima-
rTa, axla TviTonve tanjavda.

82
amasobaSi mdidar xilnarSi nadirobis ukanaskneli aqti
sruldeboda. devnilis irgvliv wre ufro da ufro viwrovde-
boda.
_ Cvens xelSia! _ ganacxada viRacam.
jer ar daeWiraT, magram es sul ramdenime wamis ambavi iyo.
ai, gamZvra kidec Tavisi bolo samalavidan da Svindisfer ked-
els Seejaxa, kedels, romelic uzarmazari Canda. TavSi yvela-
feri moreviviT utrialebda. ciuri xma ukve aRar mimarTavda:
andreas vest! rCeboda mxolod dausrulebeli brunva Tavda-
xurul WurWelSi. haeri uZravad Semdgariyo. msxverplSewir-
vis adgilze mze mxurvale sxivebs afrqvevda. kaci zurgiT miy-
rdnoboda kedels da cdilobda TvalebSi Seexeda gardauvali
wamisTvis.
_ daviWireT!
yvelani zed miawydnen.
_ SeCerdiT! _ gaisma brZaneba maT zurgebs ukan.
zogierTebi Semobrundnen da sirbiliT momavali karl li
dainaxes. swored man daiZaxa erTi wamis win. magram sxvebi arc
yvirils usmendnen da arc brZanebebs, _ isini, vinc TviTon
Rrialebda da yviroda.
iq mkvleli idga da yvelani zed miscvivdnen. sqeli kedlis-
Tvis zurgi mieyrdno da gaqvavebuliviT idga. xanZarma Tavis
kulminacias miaRwia: nadavli xelT hqondaT. yvelani erTad
daeZgernen, SuaSi _ rolv, romelsac mamamisis Zaxili ar gau-
gonia. karl li axla mTlad axlos iyo da xmac ufro gamkacre-
boda:
_ SeCerdiT! xeli ar axloT!
amaod. adamianTa gundis Signidan ucnauri, raRac xorxismi-
eri bgerebi gamodioda.
ganaCeni sisruleSi iqna moyvanili. yvelaferi damTavrda.
araviTari Sebraleba. sikvdilmisjils erTxelac ar dauyvi-
ria. msxverplSewirva aRsrulda. gasisxlul-dalewili adami-
ani xexilis fesvebze iwva.

83
ramdeni msxmoiare xe idga irgvliv! arada, Zalian Wirda su-
nTqva am viwro, gavarvarebul, dasazRvrul sivrceSi.
ukve gundSi Sesulma karl lim gza gaikvala Svilisken.
_ es ra hqeni, rolv?
_ Tavi damanebe, Se... _ is iyo, daubruna jer kidev zeagzne-
bulma biWma, rom am dros SeniSna, vis mimarTavda da, yovelives
miuxedavad, gaCumda. TviT cecxlic ukve mzad iyo Casaqrobad.
mamam Svilis xelebs Sexeda:
_ Sens xelebs Sexede, rolv... nuTu es SesaZlebelia...
rolvma xelebze daixeda. jer Sarvlis jibeebisken waiRo,
Semdeg aRar Caiyo da iseve haerSi mokonwiale datova.
_ ei, Tqven! eg kaci giJi iyo! _ gasZaxa karl lim danarCe-
nebs.
_ ukve gvianaa. _ Tqva rolvma.
xmas aravin iRebda. siSmage Cacxra, daSoSminda. isini Smagi
aRtyinebidan gamodiodnen da araferi esmodaT. ager, isev ga-
moCnda kari nes _ baRis meore boloSi. iq ras Svrebao, _ fiq-
robda xalxi.
gavarvarebul kedelTan sunTqvis saSualeba aRar iyo. Tum-
ca haeri mainc gaeJRinTa simwifeSi Sesul aTasobiT vaSlis
xes. gvamTan mimdgari gundi Sesabralis patara jgufebad dai-
Sala. SeSlili yofila? es bevr rames cvlida. am azrma maTi ga-
moRviZeba daaCqara. ho, raRa Tqma unda, is Tavis Wkuaze ver
iyo.
_ mama! _ gasZaxa rolvma.
ar icoda, ratom mimarTavda mamamiss. TiTqos Svelas iTxo-
vda. adamianebi gaunZrevlad idgnen da axla meore mdgomareo-
bidan gamodiodnen. TiToeuls mxrebze Tavisi mZime tvirTi
ekida. amasobaSi modiodnen sxvebic, ufro nelebi, axlaRa rom
moaRwies aqamde. rogorc ki pirvelebs uerTdebodnen, cecx-
lic maSinve uqrebodaT. siaxle elviseburad moedo yvelas:
maT suliT avadmyofi mokles.
_ mama... _ Tqva rolvma.

84
karl li mTel gunds erTad moutrialda da SeZlebisdagva-
rad welgamarTulma mimarTa:
_ axla wadiT! gTxovT!
zogierTebi usityvod Sehyurebdnen. sxvebma raRac Cailu-
RluRes. siSmage jer kidev bolomde ar gamonelebodaT da ax-
la karl lis Seudrekeli toni ver aetanaT. mas aRar sWirde-
boda eTqva: adamianebs ara aqvT aseTi rameebis Cadenis ufle-
ba! _ isini amas mSvenivrad acnobierebdnen.
rolv Seecada Camoebertya es yvelaferi. magram vera, ver
icilebda imas, rac TiTqos zed ekvroda, mis nabijebs ebmoda.
mkvlelobam aq daisadgura. rogorc Cans, mamamisi xedavda amas,
raki rolvs SiSnarevi mzeriT uyurebda.

adamianebi gaxevebulebi idgnen. Semdeg nel-nela daSla iw-


yes, _ Sors, am yvelafrisgan Sors. yvela wasasvlelad iwevda.
swrafad gahyavdaT bavSvebi. magram daugviandaT. xilva ukve
CabeWdiliyo maT gonebaSi.
ori adamiani moridebiT dabrunda, raTa gvamisTvis miexe-
daT. isev hog da dal aRmoCndnen.
_ ra vqnaT? _ hkiTxes karl lis xmadabla.
_ ar vici. _ ise upasuxa man, rom arcerTisTvis ar Seuxe-
davs.
isini moSordnen, magram rodesac dainaxes, rom mTlianad
rolviT iyo dakavebuli, isev dabrundnen, gvami aswies, uaxlo-
esi vaSlis xis CrdilSi daasvenes da TviTonac iqve Camosxdnen.
_ aq damelodeT! _ brZanebis toniT uTxra karl lim.
Semdeg rolvs xeli CasWida: _ wamodi! wavideT aqedan.

85
II

Canasaxi mtverSi
1

es siRrmeebSi moZraobs. samarcxvinod. mZvinvared.


damTrgunveli umoZraoba dartymis Semdeg. xmebi, romle-
bic iRviZeben sindisSi.
raRac meubneba: gons modi.
vin xar Sen? _ TiTqos esec mesmis.
acaxcaxebuli xelebiT vzivar da sakuTar Tavs vityueb.
es ar vicodi. uwin es CemSi ar iyo.
Sen ici, rom es ase ar aris, _ pasuxobs erTi xma, _ ufsk-
ruli Sens siRrmeSia.

Cems TavSi viyurebi, peizaJiviT vpoulob mSral miwebsa da


cicabo ferdobebs zed acekvebuli CrdilebiT. vici, rom
arse-bobs faruli ufskrulebi, romlebsac veridebi,
vfrTxilob, rom iqiT ar wavide. ramdeni ramea Camarxuli
wylebis siRrmeSi. de, darCes iq. de, nuravin nurafers
Seityobs.
darCes is yvelaferi okeaneTa fskerze.
amas mohyveba gafrTxileba:
mova dRe, roca yvelaferi, rac...
ara, o, ara! _ vpasuxob saswrafod, mokled moWris mizniT,
mokled moWris mcdelobiT. magram verafers gaxdebi am jiuti
xmis winaaRmdeg, bolomde rom ambobs Tavis saTqmels:
erT mSvenier dRes, okeane, romelsac SenSi atareb, zemoT
amoitans yvelafers, rasac amJamad malavs, _ Seni patara da
mavne okeane. iq, mTlad fskerze, raRac lpeba da ixrwneba, iq
talaxia da wyvdiadi. frTxilad iyavi.
me ukuvagdeb am gafrTxilebas, ukuvagdeb iseTive risxviT,
rogorc yvelafers, rac Tavs saswrafod da gadaudeblad maC-
venebs. da warbSeuxrelad vpasuxob: `sulac ar meSinia~.
arasodes vagdeb ainunSi gruntis wanacvlebas, mTebidan
Camoqanebul zvavs, kaSxlebs rom arRvevs.

87
dabolos, yovliswamlekavi zvavi Camodis. da gansacdelis
wuTSi, rodesac ukve cnobili daufaravad SiSvldeba, iqve Cans
is yvelaferic, risi gamotanac mzis sinaTleze sasircxviloa
da, masTan erTad, Canan adamianebic, romlebic xedaven imas,
rac yovelTvis arsebobda.

axla isini nel-nela iSlebodnen. midiodnen Sin anu, ubra-


lod, aqedan Sors. mxrebze Camowolili tvirTi maT moZraob-
ebs mZimes da TiTqos gaTvlil-gamozomils xdida. es aRaraf-
riT hgavda ugunur SeWras umSvenieres xilnarSi. SiSSemowol-
ilni da daqanculni, damZimebuli kidurebiT da daxrili Tave-
biT Sordebodnen aqaurobas.
sakuTar TavTan brundebodnen da kiTxulobdnen:
vin xar Sen?
da jiutad pasuxobdnen:
ar vicodi, rom ase viyavi.
aw tanjvis uRelqveS myofni, isev xedavdnen scenas: me iq
var, masze daxrili, da vurtyam.

ho, magram is ukve mkvdari iyo. yvelam dainaxa, rom is rol-


vma mokla. Semdeg me davartyi. martoka ver vizamdi. ar mesmis.
bneli azrebi modiodnen:
aRarasodes mecodineba sulis mSvidoba.
maS, amieridan dawyevlilebSi viricxebi?
yvelas reaqcia aseTi ar yofila. iq xom sxvadasxvagvari xa-
lxi iyo. zogi maTgani axerxebda Tavis marTlebas:
_ diax, diax, miiRo, rac daimsaxura. ai, WeSmariteba.
_ mec xom magas vfiqrob. _ Tqva erTma mfrTxal-mamacma.
wasul-wamosul xalxSi, aqa-iq, yoymanic iCenda Tavs.
_ arada, srul Wkuaze ver yofila... _ Tqva erT- erTma, si-
ndisis qenjniT atanilma.
_ magis Cven araferi viciT. _ daubruna pirvelma.

88
da mainc, sayovelTao Tanxmoba aRar arsebobda. umravle-
soba guldamZimebuli iyo. seriozulad ar usmendnen calkeul
mkvexarebs da arc maT adgilze yofnas isurvebdnen.
magram Tavi mainc unda daecvaT. jer arc ki gaeazrebinaT
cnobierad, rom ukve gantevebis vacis ZebnaSi iyvnen. is ki arc
ise Zneli sapovni iyo da arc ise Znelad misaTiTebeli.
ai, erT-erTi Tqveni mezobeli gxvdebaT. Tavi CauRunia da
apirebs Cumad CagiaroT. Tqven Tavi unda daicvaT, anu aTrTo-
lebuli xmiT da saxeSi Seuxedavad hkiTxoT:
_ rogor mouvida rolvs, rom aseTi ram Caidina?
saxeSi Seuxedavad! magram is maSinve waAmoegeba ankess da Za-
lze bednieria, rom SeuZlia gipasuxoT:
_ vin ifiqrebda amas!
TvalebSi Seuxedavad.
am adamianebma nel-nela gauxv-gamouxvies mosaxvevebSi da
amwvanebul kunZulze Taigulebad amoyril xeebs Soris, msxve-
rplSewirvis adgilidan Sors.
gudrunic iq iyo. zustad Tavisi qmris zurgsukan moabijeb-
da da am sabralo zurgs uTvalTvalebda. laparakic zedmeti
iyo gverdigverd siarulze.
ivar xmas ar iRebda.
`ra monawileoba miiRo man? _ kiTxulobda gudrun Tavis-
Tvis. _ Cemi Svili... Svilze Tu moaxdens ramenair gavlenas es
yvelaferi?~ Tavzardacemulma gaifiqra, rom yvela dageSili
iyo im ubedurze, TviT qalebic ki. `mucelSi bavSvi rom ar myo-
loda, mec davartyamdi. ai, ivaris zurgi. ai, vin unda aswavlos
kunZulis bavSvebs. man monawileoba miiRo suliT avadmyofis
mokvdinebaSi.~
gudrun SekrTa: mis gverdiT ilajgawyvetili da dazafru-
li elza moabijebda. `rolv!~ _ gauelva gudruns. verafriT
gaexsenebina, Tvali mohkra Tu ara elzas im aliaqoTSi.
_ momismineT, gudrun.
_ diax?
TvalebSi nu Sexedavs.
89
_ Tqvenc sxvebTan erTad iyaviT?
_ ara.
Tumca gaifiqra: `ho, viyavi. ubralod, bolo momentSi Sev-
ferxdi~.
_ imas Tu daeswariT? _ vedrebiT eloda elza pasuxs.
`TviTon is scena ar unaxavs~, daaskvna gudrunma.
_ ara, ara, mxolod is davinaxe, rom yvelani zed miscvivd-
nen. meti araferi vici. `gambedaoba ar meyo iq Sesayovneblad.~
_ roca me mivedi, maSinac yvelani zed Seseulebi iyvnen.
araferi ar miTxres, gudrun.
gudruns ar upasuxia.
_ momismineT! _ Seevedra elza, _ ras Svreboda rolv am
dros?
_ araferi vici.
_ xom ar iciT, Sin aris Tu ara? xilnarSi ver gavbede meki-
Txa. mindoda, cota ufro meti mcodnoda.
_ ho, mamamiss gahyva fermaSi. ai, ukanaskneli, rasac iq Se-
veswari.
ori qaliSvili molodiniT ayuradebda erTmaneTs.
_ axla Sin dabrundiT! _ urCia gudrunma misda sawameb-
lad... da imwamsve Seinana Tavisi sityvebi.
elzam Tavi gasca imiT, rom pirdapiri SekiTxva dasva:
_ es rolvma moimoqmeda? davinaxe, rom maTTan erTad iyo.
_ xom ar ajobebs, Tqven TviTon hkiTxoT?
elzam gaacnobiera, rom Tavi gasca da acaxcaxda.
_ me is ar daminaxavs, _ daazusta gudrunma, _ kacebi erT
gundad Sejgufebuliyvnen.
`ratom vTqvi marto kacebze? iq qalebic iyvnen...~
orma qaliSvilma svlas ise unela, rom ivars CamorCnen, Tu-
mca mis zurgs mainc xedavdnen. isic dainaxes, rom kaci SeCerda
da qalebs daeloda. man yvelaferi gaigona da axla Semobrunda
maTze kidev ufro damZimebuli da, Tanac, mzadmyofi imisTvis,
rom Caedina nebismieri unamusoba, oRondac odnav mainc Caec-
xro es autaneli daZabuloba.
90
_ kacebio, Tqvi? _ mimarTa gudruns uxeSad, _ mxolod
kacebi?
mkvaxe xma hqonda. mxolod da mxolod Tavis gaTavisufleba
swyuroda. arc mis nakvTebSi da arc gaavebul tonSi gudruni-
sadmi siyvarulis natamalic ar Canda. is marto iyo.
gudruns Sercxva qmris. Sercxva imisac, rom elza am scenas
Seeswro. yinulovanma JrJolamac dauara sxeulSi imis gamo,
rom qmris siyvaruli mis mimarT, rogorc Cans, gamqraliyo.
magram ivars kidev ufro metad unda daemcirebina Tavi im-
iT, rom Tavidan aecilebina mTeli pasuxismgebloba, tlanqad
da mourideblad. man elzas Sexeda:
_ Tqven rolv gainteresebdaT, ara?
_ ara! _ myisve daubruna gogonam.
yalyze SeimarTa am simdablis winaSe, romlis msgavsi manam-
de arasodes SeemCnia ivarSi. arafris gagoneba ar surda am ka-
cisgan.
magram maswavlebeli amanac ver SeaCera.
_ es Tavad rolvma moimoqmeda. _ daazusta man. _ amieri-
dan Tqven es ukve iciT.
elza erTi wamiT gaxevda. dabrmavebuli, azris mokrebas
cdilobda. `me xom es vicodi. imTaviTve vicodi es.~
gudrun sadRac sxvagan iyureboda.
ivarma orives zurgi aqcia da siaruli ganagrZo. gudrunma
Tavi valdebulad igrZno, qmars mihyoloda. elza maT CamoSo-
rda.

91
2

dal da hog vaSlis xis qveS isxdnen. isinic siamovnebiT gae-


clebodnen aqaurobas, magram... mainc Tavisi fexiT dabrundnen
ukan.
isinic gagiJebulebi iyvnen. maTac moikles wyurvili. maTac
urtyes imas, vinc axla maT ferxTiT egdo. ai, am sxeuls urtya-
mdnen. maTi xelebi inaxavdnen Seubralebel xsovnas sxeulisa,
nel-nela rom ikepeboda Tavgametebuli dartymebis qveS.
im wamSi brma Surisgebam Tavis kulminacias miaRwia. Semdeg
movida imedgacrueba da qenjna.
hoda, isinic emzadebodnen danaSaulis adgilidan gasaZur-
wad. magram gana TviTonve ar gadmoasvenes mokluli qaliSvili
cota xnis win? aman isini SeaCera.
viRacam, vinc maTze adre wavida, SeamCnia, rom es orni ayov-
nebdnen da arc ki gaCerebula, ise moaZaxa:
_ mixedeT magas.
es sityvebi TiTqmis brZanebasaviT JRerda.
`ratom maincdamainc Cven?~ magram am sityvebis mTqmeli
adamiani ukve Sors iyo, _ kaci, romelsac iseve pativs cemdnen
kunZulze, rogorc yvela sxvas.
swored maSin igrZnes, rom ukan unda dabrunebuliyvnen. es
meyseulad igrZnes da auCqareblad Camosxdnen kedlis Ziras.
karl li da rolv aq ar iyvnen. esenic dauxaneblad gaqrnen.
dal da hog martoni darCnen ucnobis gvamTan.
uCumrad gadaxedavdnen xolme: sad SeiZleboda mieyenebina
tkivili sakuTriv maT dartymebs.
dalma gvams Tavisi qurTuki gadaafara.
ra unda eqnaT cxedrisTvis? sad waeRoT? isxdnen da
fiqro-bdnen. hogma moisazra: is sakace movZebnoT, manamde rom
gamov-iyeneT, mere ki lis SeSis fardulSi davtoveTo.
_ ho, wadi da moitane, _ daudastura dalma.
hogma beRels Semouara da ezoSi Sevida. iq Sexvda ienss, ro-
melic cdilobda mkvdari dedaRorebi gaeTria da adamianTa
92
mzerisgan moecilebina. beRlis sawyobSi miaTrevda. sargeblis
naxvis idea Zirfesvianad gacamtverda. iens dasanaxad veRar
itanda am Rorebs da erTaderTi surviliRa hqonda: ramenai-
rad Tavidan moeSorebina! hogs gaaxsenda, rom mdevarTa gun-
dis SuagulSi moklul kacze daxrili iensic SeniSna.
axla mas pirquSi saxe hqonda.
_ sakacisTvis movedi. _ Tqva hogma ubralod.
iensma Tavi daaqnia.
_ karl TavisTan aris?
_ me mgoni. midiT da naxeT.
iens sityvamravlobis xasiaTze ar iyo da isev mkvdar deda-
Rorebs miubrunda. isedac uxasiaTod myofi, TiTqmis gaRizi-
anda, rom kidev erTi adamiani Seeswro am ambavs. araviTari sa-
qme aRar daiWiros RorebTan, bolo moeRos amas, erTxel da
samudamod! am xelebiT, romlebic aseT mogonebas inaxavdnen,
es ukve srulebiT SeuZlebeli iyo.
hog saxlSi ar Sesula. sakace ipova da ukan dabrunda. orma
muSam micvalebuli zed daasvena.
_ ki magram, sad waviRoT?
_ isev beRelSi, sxvagan sad.
magram SeeZloT ki iq mitana? karlis adgilze rom viyoT,
Tu davTanxmdebodiTo, _ fiqrobdnen axla da, sagonebelSi
Cavardnilebi, erTmaneTs uyurebdnen. `ho, davTanxmdebodiT~,
gadawyvites bolos, Tumca bolomde darwmunebulebi mainc ar
iyvnen, rom cotaTi mainc ar icrues.
sakace aiRes da beRlis kedels Semouares. ezoSi aravin
iyo. saRoridan krusun-Rrutuni gamodioda.
karze daakakunes. SesasvlelSi aravin Canda. Tumca, meore
wams, karl li gamovida. saxis gamometyveleba TiTqmis ar Secv-
loda.
muSebma sakace uCvenes da uTxres: albaT umjobesi
iqneboda beRelSi dagvedoo.

93
dainaxes, rogor CaibuzRuna karl lim. Tumca orma adamian-
ma imdenad uyoymanod wauyena Tavisi Txovna, rom kamaTis adgi-
li aRar rCeboda.
_ keTili, egre hqeniT. _ daTanxmda fermis patroni.
_ sanam yvelaferi mogvardeboda, erT-erT Cvengans SeeZ-
lo aqve darCeniliyo.
_ ho.
karl li Sin Sevida. ferma ukacrieli Canda. ra bedenaa sau-
keTeso adgil-mamulis, yvelaze didi da mSvenieri xilnaris,
sqelkedlebiani da mtkicekariani sabinadros qona, raSi argi-
aT es yvelaferio, _ fiqrobdnen dal da hog, es ori patara ka-
ci.
aq saSineleba naklebad ar SemoWrila, vidre sxva adgilebSi
iWreboda.
sakace aiRes da beRlisken mimaval xidze gadavidnen. orma-
gi kari, yurTamde Rias rom tovebdnen xolme mosavlis aRebis
sezonebSi, did anjamebze trialebda. Tundac es anjamebi amxe-
ldnen im zomasgadacilebul gegmebs, romelTa ganxorciele-
bas karl li siWabukidanve eloliaveboda.
kacebi SigniT Sevidnen.
_ erTi uyure!
_ ho, mSvenieri Tivaa.
irgvliv mimofantuli Tiva talRebad irweoda. or mokrZa-
lebul muSas Tavisi cxovreba Tivis damzadebasa da mosavlis
dabinavebaSi gaetarebina.
sakace or cariel yuTze daasvenes.
_ esec ase.
_ axla SegiZlia waxvide, _ SesTavaza dalma, _ me cota
xans kidev davrCebi.
_ ara, me davrCebi.
orfrTiani kari Signidan daketes da dasxdnen. yvela situ-
aciaSi erTad yofna dals da hogs ukve Cveulebad hqondaT qc-
euli. oriveni Tavs moberebulad da dauZlurebulad grZnob-
dnen. mklavebi inertulad CamohkidebodaT. yuTebze iwva is,
94
vinc maT TavianTi xeliT atares. distancia or muSasa da mic-
valebuls Soris veranairad ver amsubuqebda am ukanasknelis
munyofnas.
magram isini grZnobdnen, rom aq unda yofiliyvnen, Tavs
arwmunebdnen _ rasac Cven vSvrebiT, imas sxva aravin izamso _
da uxarodaT, rom es namdvilad ase iyo.
fiqrobdnen bumbuliviT msubuq gogonaze, sul ramdenime
saaTis win rom gadaiyvanes. rac Seexeba meore tvirTs, is imde-
nad mZime iyo, rom isic ki ifiqres, tarebisas sakace ver gauZ-
lebso.
_ erT-erTi Cvengani Sin unda wavides. _ Tqva hogma.
_ ho. _ daeTanxma dal.
Tumca oriveni isev kedelze zurgmiyrdnobili rCebodnen.
mze patar-patara naxeTqebidan atanda, _ mwuxris ganelebuli
mze. dilidanve mzis sxivebs miSverili beReli jer kidev var-
varebda da mis kedelTan mimjdar or kacsac Tangavda.
ar icodnen, ramden xans mouxdebodaT cxedarTan yofna. am-
aRam albaT aq darCebodnen. gulis siRrmeSi imedovnebdnen, es
Cvens Secdomas ramdenadme gamoisyidiso. Tumca sakuTar Tavs
aSkarad ar utydebodnen. arc sxvebi _ sakmaod bevrni _ gaime-
tebdnen maTTvis am pativs.
axla, am wuTis gadasaxedidan, TiTqos TvalnaTliv axsende-
bodaT sakuTari xeliT _ TavianTi veeberTela muStebiT _
miyenebuli dartymebi. xelT ar aRmoaCndaT mWreli iaraRi,
Torem imasac gamoiyenebdnen.
`mainc raSi mexmareba aq jdoma, ha?~

karl lim vaJiSvili Sin miiyvana, Tumca _ arc ise iolad.


raRac momentSi rolvma gzidan gadauxvia da xilnarSi
Sevarda. mamam moZebna da magrad CabRuja, biWi iseTi
daqanculi iyo, rom mamamisma gauWirveblad moixelTa. isini
xilnaridan gamo-vidnen da fermis ezosaken wavidnen.
95
_ ar msurs iq Sesvla! _ SesZaxa agznebulma da Secbunebu-
lma rolvma.
_ asea saWiro. _ Tqva mamam. saxeze iseTi daZabuloba aRbe-
Wdoda, iseTi udrekoba, rom rolvma am kacSi mbrZanebluri Za-
lmosileba SeigrZno.
yovel jerze, rodesac karl li rolvs uyurebda, eCvenebo-
da, rom raRac gansakuTrebuls amCnevda, raRac iseTs, rac bi-
Ws CrdiliviT dahyveboda yvelgan. Tavis mxriv, rolvma mSveni-
vrad icoda: mamis gamWriax Tvals ar gamoepareboda is, rac ise
gamosxivdeboda misgan, rogorc aura, romlis SemgrZnob nebi-
smier adamians tanSi gascrida.
rolvis Sin miyvana advili saqme ar gaxldaT. fermis sazRv-
rebTan jer kidev moZraobdnen adamianebi, romlebic Sin brun-
debodnen, Tumca _ moyoymane nabijiT. roca karls da rolvs
xvdebodnen, uecrad aCqardebodnen xolme. esalmebodnen da
SeuCereblad ganagrZobdnen gzas. isinic damnaSaved grZnobd-
nen Tavs da maTi bagidan gadmosuli `saRamo mSvidobisa~ sru-
liad daclili iyo azrisgan.
_ ar msurs Sin misvla. _ daiJina rolvma.
_ aba, sad waxval, rolv? mSvenivrad xedav, rom sxvas vera-
fers izam.
_ hoda, arc araferi minda. _ Tqva sruli gamofitvis mij-
naze myofma.
ise miaTrevda fexebs, TiTqos haerSi asawevad Zala aRar
hyofniso. Secvlili Canda da esec im yvelgan Tanmdevi Crdi-
lis erT-erTi gamovlineba iyo. gzas ase ver gaaWianurebdnen.
mamam mizanSewonilad CaTvala xmis amoReba:
_ roca yvelaferi namdvilad cudadaa, adamiani Sin unda
dabrundes, _ daazusta man, _ aseT dros ojaxuri keris ked-
lebi daicaven.

_ ara! mag SemTxvevaSi unda gaiqce. adamianebi ase iqcevian


da Sen es mSvenivrad ici.

96
_ SeiZleba. magram es verafers Svelis. roca yvelaferi na-
mdvilad cudadaa, damijere, azri ara aqvs sadRac alalbedze
gavardnas. am dros Sin unda waxvide.
_ kidev ufro rom daumZimo cxovreba Senianebs, ara? me am-
aSi dRidan dRemde vrwmundebi...
_ ho, ojaxis TiToeulma wevrma Tavisi unda gaiRos. gimeo-
reb: mxolod sakuTari keris kedlebi gifaraven da gicaven. Se-
cdomas, gulistkivils, sircxvils _ kidev ra vici, ras _ oj-
axuri kera zed efareba da Tavis Tavze iRebs. miuxedavad amisa,
kera kerad rCeba, ar iRupeba.
_ magram me vxedav, rom TiTqmis ver miyureb TvalebSi. Tv-
iT Senc ki, mama. sxvebi raRas izamen? magaliTad, deda?
_ ginda, rom waxvide da aRarasodes naxo dedaSeni?
_ ho.
_ wamodi, wamodi. _ ubralod ganagrZo mamam, _ da fexeb-
sac nu aTrev egre ucnaurad! Sen arasodes dadixar egre da,
rasakvirvelia, verc dedas winaSe wardgebi ase.
kidev erTxel gamoCndnen Semxvedri mimarTulebiT msvle-
li adamianebi TavianTi mfrTxali, damarcxebuli saxeebiT.
gverdze Cavlis momentSi TiToeuls Taviseburad
gakerpebuli ieri hqonda.
_ erTi wuTiT moiTmineT... _ mimarTa karl lim mourideb-
lad.
isini ar daemorCilnen da gza ganagrZes. kari nesic iq iyo.
sad aRar iyo es qali!
_ unda davilaparakoT. _ gasZaxa karl lim am adamianebs.
maT yuri moiyrues da kidev ufro daSordnen mama-Svils,
TiTqos eSiniaT, isedac mZime tvirTi kidev ufro ar dagvimZim-
deso.
_ ramdenadac es Cemianebs exeba, unda davilaparakoT! _
gasZaxa kidev erTxel, _ mas Semdeg, rac TiToeuli Cvengani
Taviseburad gaiazrebs yvelafers.
es sityvebi Secbunebulma warmoTqva. man xom ar icoda, ro-
gor moxerxdeboda es, da arc is, ris Tqmas apirebda maTTvis.
97
magram am adamianebTan mimarTebaSi braleulobis gancda gau-
Cnda. yvelaferi misi Svilebis irgvliv trialebda. aqaur saz-
ogadoebas ubedureba imitom daatyda, rom inga mokvda. karl
lis davalianeba gauCnda yvela am kacisa da qalis mimarT. amave
dros, mas Tavzars cemda maTi qceva. Tavs erTavad dabuJebul-
ad grZnobda. es yvelaferi imdenad swrafad da moulodnelad
SemoiWra mis cxovrebaSi, rom Tavi sizmarSi egona. rac Seexeba
TviT movlenebs, isini karl lis jerjerobiT mxolod gaogne-
bis mdgomareobaSi amyofebdnen.
igive xdeboda rolvisTvisac.
_ mama... _ daiwyo man da SeCerda.
_ ra iyo?
_ SegiZlia Tu ara gaigo es? SegiZlia gamigo?
mamas araferi upasuxia, mxolod gaimeora, Sin unda mivide-
To.
_ ese igi, ar SegiZlia gamigo, mama?
_ momismine... unda davfiqrde. ase nu maCqareb. Gamovfxizl-
deT axla da davbrundeT.
_ ar SemiZlia.
_ ho, magram unda wamoxvide. Cven _ ojaxis danarCenma wev-
rebma _ unda dagicvaT Sen.
Tavisi samflobelos mwvane balaxze miabijebdnen. mze dam-
rec sxivebs isroda. iq, qvemoT, cxenebi da Zroxebi saZovrebze
dabalaxobdnen.
ra mSvenieri kunZuli iyo!
mama-Svili ezoSi Sevida da axla Sin Sesasvlelad emzadebo-
da. rolv SeCerda.
_ Cven Zala unda movikriboT, gesmis Tu ara?
_ damexmare, mama. iyavi Cem gverdiT, rac unda moxdes.
mama gaCumda.
_ ar gsurs es?
_ getyvi, roca ki SevZleb. axla ki CvenebTan avideT. Sen
mo-dixar, xom gesmis?

98
4

mari lis garedan xmauri Semoesma. devnis xma axlovdeboda.


fanjarasTan mivida, magram veraferi dainaxa. isini sadRac
sxvagan iyvnen. Rrianceli kidev ufro axlos gaisma. saxlis
qvemoT unda yofiliyvnen. ukve kibeze daSvebas apirebda, mag-
ram gadaifiqra. TiTqos surda mTlianad Caketiliyo am xmebis
mimarT. SeSinebuli ijda skamze, sakuTar TavSi CakrunCxuli.
sad aris rolv? Tu figurirebs maT Soris? sad aris karl? is-
ic gareT iyo. Semdeg xmauri miwynarda. madloba RmerTs, iqau-
robas gaecalnen.
mari li ingas patara oTaxSi ijda. gogonas zewari hqonda
gadafarebuli. deda imaze fiqrobda, Tu ra cxovreba gamoiara
ingam dRevandel dRemde.
`risTvis es yvelaferi? _ eubneboda Tavis Tavs, _ mTeli
es mzrunveloba, meurveoba? ai, axla aq wevs. yvelaferi damTa-
vrda.~
_ axla aq wevs! _ muqariani xmiT amoikivla Tavisi mwuxare-
bidan.
TiTqos raRacnair nugeSs poulobda imaSi, rom xmamaRla
gamoewvia oTaxSi SemoWrili brma Zala. iseTi gancda hqonda,
rom es exmareboda.
kidev erTxel marcvlavda fiqrSi yvelafers da cdilobda
gaego.
_ RmerTo Cemo, ra savalaloa mTeli es domxali! _ aRmo-
Tqva Zlieri da mkacri xmiT.
uceb SekrTa: karze facxafucxiT akakunebdnen.
_ SemodiT.
helga iyo, iensis qaliSvili, romelic TiTqos qarma
Semoag-do. imdenad savse iyo motanili SetyobinebiT, rom
mTlad gad-aaviwyda, rogor unda Sesuliyo am oTaxSi.
_ esec ase! mokles! _ Tqva jer kidev manamde, sanam kars mi-
xuravda.
_ mokles? vin? ara... SeuZlebelia...
99
ukiduresad agznebulma helgam ganagrZo:
_ aq, xilnarSi mokles! rogorc iqna, wre Semoartyes da da-
iWires. sul male mouRes bolo. oh, aseTi raRac...
mari li fexze wamomdgari usmenda. Semdeg dajda, rogorc
Cans _ mTlad Zalagamoclili.
_ ah... rogor Caiara? vin...
qali gaCumda, helga ki ufro gaaqtiurda.
_ yvela erTbaSad miscvivda. ra mxecurad moxda es yvela-
feri!
_ ah... _ mari li amis warmoTqmas dasjerda.
saxeSi miaCerda helgas, aba, ufro meti xom ar icis, vidre
ambobso. ara, gogonas es araferze etyoboda.
_ Sen sad iyavi?
_ cota xans mec maTTan erTad mivrbodi. _ CailuRluRa
helgam.
helga imaT Soris figurirebda, vinc ingas dastiroda. is-
ini adreuli bavSvobidanve erTad gaizardnen fermaSi. es amba-
vi helgasTvisac saSineli dartyma iyo. da, ai, CaiTria kidec am
nadirobam. Tumca bolomde ar mihyolia, mTlianad ar danTqm-
ula mTel am simxeceSi.
_ sazareli sanaxavi iyo... _ kvlav amoiRo xma helgam.
mari li moTminebidan gamovida:
_ aucilebeli iyo, rom iq yofiliyavi? _ uxeSad gaaprot-
esta man.
_ ara, magram...
_ arafris gagoneba aRar msurs.
helgas Sercxva. Setrialda da gavida. karsukan ki karl lis
Seejaxa. mamas Svili Semohyva, rogorc stumari, romlis munyo-
fna sasurvelad miaCndaT, roca imdenad aRsavse iyvnen bneli
winaTgrZnobebiT, rogorc mari li, da imdenive icodnen, ramd-
enic helgam.
maT danaxvaze gogonam SiSisagan wamoikivla. sul gadaaviwy-
da sifrTxile, mari lis TandaswrebiT rom unda gamoeCina.
_ ai! _ Tqva helgam.
100
mari aCqarebiT wamodga Tavisi savarZlidan:
_ ra xdeba?
_ araferi. mxolod imas vfiqrobdi, rac SeiZleba swrafad
gavide-meTqi. _ helga facxafucxiT gavarda gareT da zurgs-
ukan kari moixura. karl li da rolv gaSterebulebi idgnen,
verc axlovdebodnen da verc xmas iRebdnen.
mari li maTken daiZra.
_ ah, rogorc iqna! Tqvenc naxeT?
magram rodesac Svils Sexeda, qals aacaxcaxa:
_ es ra aris, RmerTo Cemo? karl!
qmari _ daWimuli, saxegaqvavebuli _ mTeli taniT aRmar-
Tuliyo. qals iseTi STabeWdileba Seeqmna, rom kacis ieri mu-
qaras asxivebda.
_ davbrundiT. _ Tqva man ubralod.
rolv xmas ar iRebda.
qals SvilisTvis ver Seexeda, xmis tembric ki waerTva.
rolv Zalian ucnaurad gamoiyureboda.
_ xom ar metyodiT, ra moxda. _ Tqva man, raki pasuxi, rome-
lsac eloda, igvianebda.
karl li daiZaba:
_ rogorc irkveva, is mokles.
_ mokles. _ gaimeora qalma, _ ho, vici, helgam miTxra. ma-
gram vinc qna es? bolos da bolos, rolv, rogor moxda aseTi
ram?
qali mixvda, vin moimoqmeda es. Tavisi tvirTis simZime ro-
lvs welSi wyvetda. Zneli SesamCnevi ar iyo, rom dedam gaacno-
biera, ra sresda Svils.
karl lisac ar adga naklebi jafa. raki rolv xmas ver iReb-
da, mis nacvlad karlma upasuxa:
_ didma Zalebma aiwyvites. ai, yvelaferi, rac SemiZlia gi-
Txra.
mari lim gambedaoba moikriba da rolvs Sexeda:
_ aqeT modi, rolv, karTan nu dgaxar. aq Sen sakuTar saxl-
Si xar.
101
man ramdenime nabiji gadmodga.
_ Senc sxvebTan erTad iyavi, rogorc vxedav.
_ ho.
_ me mgoni, metic: es marTla Sen...
rolvma sityva CamoarTva, rom es, bolos da bolos, Tqmu-
liyo:
_ ho, es me vqeni.
aseTi Tvalis TvalSi gayriT rolvma dakarguli rixi ipova.
_ Sen unda gaigo, rom es me vqeni! rom amis Cadena Cems mova-
leobad miviCnie. mjeroda, rom ase unda movqceuliyavi.
_ albaT umjobesi iqneboda Tqmuliyo, rom es yvelam erT-
ad moimoqmeda. _ CaerTo karl li, _ roca mivedi, yvela zed
iyo miseuli, adamianTa veeberTela grova. verasodes warmovi-
dgendi aseTi simxecis arsebobas kunZulze.
_ maS, es erToblivi namoqmedaria. _ daaskvna dedam.
_ ho, ho, magram swored me mivayene momakvdinebeli darty-
ma! _ SesZaxa rolvma, romelic Tavs veRar ikavebda, _ da es
yvelam icis. azri ara aqvs amis uaryofas, mama.
_ ramdenadac SevZeli danaxva, es moimoqmeda iman, vinc
pirveli mivarda. yvelani erTnairad gadareulebi iyvnen. mag-
ram, rogorc irkveva, pirvelma Sen miirbine.
amaze aravis araferi uTqvams. karl lis uWirda azris ga-
moTqma, magram mainc ganagrZo:
_ isini yvelani braleulobis gancdiT daiSalnen. arc uc-
diaT daemalaT, ras grZnobdnen.
mari li SiSCamdgari TvalebiT uyurebda rolvs da TiTqmis
araferi esmoda iqidan, rasac laparakobdnen.
_ rogor SesZeli aseTi ramis Cadena?
_ ho, swored es sakiTxia axla gasarkvevi, raTa orivem SeZ-
loT Cemi gageba. sasjeli da sxva amdagvari axla naklebad mai-
nteresebs. oRondac Tqven gamigoT! rac Seexeba Cems saqci-
els...
_ ho, magram... _ aCqarebiT Seawyvetina dedam.
am dros gaisma karl lis Zalumi da datanjuli xma.:
102
_ mets nuRarafers ityvi! Sen magis ufleba ar gaqvs...
amis gagonebaze qali SekrTa, erTi nabijiT ukan daixia da
xma aRar amouRia.
_ Cven ar gvaqvs aseTi moqmedebis patiebis ufleba. morCes
amaze laparaki. Cven amis ufleba ar gvaqvs, rolv.
qalis smena afiqsirebda am mkacr xmas, romelsac karl li
ase iSviaTad mimarTavda da romelic mis Seudreklobas amxel-
da. amis ufleba ar aqvT! ara, rasakvirvelia, ar aqvT amis mite-
vebis ufleba. es qalmac kargad icoda. magram aq sakuTriv ro-
lvis sakiTxi idga da, aqedan gamomdinare, srulebiT aRar iyo
Zneli saganTa danaxva sxva kuTxiT. arsebobda aTasi mizezi,
romelic aiolebda amis gagebas...
rolv maSinve mamas miubrunda:
_ mama!
_ ara, es SeuZlebelia, _ Tqva karl lim, romelsac isev
uW-irda frazebis Camoyalibeba, _ msgavs moqmedebebs Cven ver
ga-vigebT da ver miviRebT.
rolv caxcaxebda.
_ amas gadamwyveti mniSvneloba CemTvis, mama.
_ ho, vici. magram rodesac mTxov gavamarTlo is, rac Sen
moimoqmede, amaze erTaderTi pasuxi arsebobs: es SeuZlebe-
lia.
rolvma dainaxa, raoden amxeldnen mamis Tvalebi mis gaurk-
vevlobas im momentSi, roca misi bage am Seuval sityvebs warm-
oTqvamda. rolvs verasodes warmoedgina, rom mamas sityvebs
odesme SeiZleboda ase avtoritarulad gaeJRera. arada, axla
swored es xdeboda. rolv mixvda, rom arsebobda maSveli rgo-
li. iqve, maT gverdiT, zewris qveS inga esvena. yvelaferi, rac
ingas exeboda, qaotur grZnobebs aRuZravda.
_ megona, Tqven icodiT, rom inga... _ daiwyo rolvma, mag-
ram Seawyvetines.
_ nu ambob mis saxels! _ brZana mamam, _ nuTu ver grZnob,
rom es Zalian damamZimebelia?

103
ho, rolv amas grZnobda, grZnobda am oTaxSi misi yofnis si-
mZimes. isini zurgiT idgnen im adgilis mimarT, sadac is iwva,
magram es verafers cvlida.
_ deda, me vxedav magas. vxedav, ras fiqrob.
mamac da Svilic orive qals uyurebda. is sastikad daqancu-
li Canda, saxeze Crdilebi Camosdioda. laparaks ver bedavda.
cdilobda, SeeCerebina is, rac gul-mucelSi eRvreboda rol-
vis varamis Semxedvares.
_ deda...
karl lis uxeSma xmam kidev erTxel Seawyvetina:
_ amJamad Sen ufleba ar gaqvs ZaldatanebiT amoglijo de-
daSens raRac. an raSi wagadgeba ase amorTmeuli...
_ me vici, rom Tqven SegiZliaT am yvelafris gageba! _ She-
yvira wyobidan gamosulma rolvma.
mere ki, roca gaaxsenda, sad imyofeboda, kankali daawyebi-
na. es micvalebulis oTaxi iyo da xmamaRla laparaki ar egebo-
da.
_ Tavdaviwyebas ar unda miveceT xolme. _ Seagona mamam.
_ vici, rom SegiZliaT Cems adgilze daayenoT Tavi. vici,
rom SegiZliaT damexmaroT.
_ imis imedi nu geqneba, rom ucodvelad gamogacxadebT. _
Tqva karl lim.
konvulsiurad CasWideboda skamis sazurges, TiTqos es da-
exmareboda Sinaganad mtkiced yofnaSi. mari li Cumad iyo. Tva-
lnaTliv Canda, raoden surda daxmareboda Tavis Svils, magr-
am TiTqosda ver bedavda.
karl li kvlav welSi gasworda da ucnauri, damzafravi
xmiT ametyvelda:
_ yovel nabijTan erTad, saxls rom gvaaxlovebda, me uf-
ro da ufro ubedurad vgrZnobdi Tavs, radganac cxadad vxe-
davdi, rom sxvas verafers getyodi, rolv, garda `ara~-si. Sens
mier Cadenili simxecis atana SeuZlebelia.
_ misi simxecis atana da patieba?

104
_ ara, magram Tqven mainc ar gqondaT ase pirutyvulad
moq-cevis ufleba. da, Tanac, is srul Wkuaze ver iyo, rogorc
amb-oben. gudruns velaparake. man axlodan naxa is kaci. me
TviTo-nac vnaxe. es suliT avadmyofi iyo. Sen da danarCenebi
ki, visac misi Suaze gagleja gsurdaT, Tqven Seracxadebi
iyaviT.
Tavgzaabneulma rolvma mamas Sexeda. Semdeg kidev erTxel
hkiTxa, ukumagdebT Tu arao.
_ ukugagdebT? nuTu ver gaigone, ra giTxari gzaSi: rom
Cven _ Seni ojaxis wevrebi _ Sen irgvliv unda gaverTiandeT?
_ arada, Sen swored amas Svrebi, mama: Sen me ukumagdeb. vxe-
dav, rom aRaraferi miklia iqamde, rom gareT misrolo.
_ ara, ara! es Cven unda SevkraT wre, romelic Sen dagicavs.
nu Seecdebi mis garRvevas, Torem axal ubedurebebs moiwev. ma-
gram imas, rac Sen Caidine, Cven ganaCeni unda gamovutanoT. Sen
unda moinanio, rolv. sxva gza ar arsebobs.
_ movinanio?
_ ho, moinanio. iq, sulis siRrmeSi. Sen arc acie arc
acxele da Cven mkvlelobis gamarTleba mogvTxove. amas Cven
arasodes vizamT.
_ miuxedavad amisa, vici, rom Sen SegiZlia gamigo.
_ ver gagigeb. namdvilad ar megona, rom aseTi simxecis Ca-
dena SegeZlo.
_ miuxedavad amisa, vici, rom Sen SegiZlia gamigo.
maT TvalebSi Sexedes erTmaneTs. karl lisac iseTi saxe
hqonda, rogorc dauZlurebis piras mdgar adamians. am dros
gaigona mari lis SiSneuli gafrTxileba:
_ windaxeduleba gmarTebs...
_ rolv, sadRac siRrmeSi, Sen me meTanxmebi, Sen grZnob am-
as axla, rodesac mRelvareba Cacxra. metismetad ganaTlebu-
lic xar da sazrianic imis dasaSvebad, rom Cven gagamarTleb-
diT. Sen jiutad cdilob mihyve Sens ideas, magram mSvenivrad
ici, rom ase ar gamova.

105
_ Sen? nuTu am situaciaSi mag Seni simSvidis SenarCunebas
SeZleb? Zalian meeWveba.
mamam dartyma miiRo.
_ mSvenivrad xedav, rom ver mpasuxob.
_ gpasuxob! me mas ar movklavdi. yvelafris miuxedavad,
TviTfloba ar unda davkargoT: Cven Segvwevs Zala. mTeli gun-
di, romelic Sen gaxlda, axla sircxviliTa da qenjniT damZim-
ebula.
_ vfiqrob, bedisweram dagindo, rom moSorebiT aRmoCndi.
vercerTi Cvengani ver daijerebda, rom is ise moiqceoda, rog-
orc moiqca. es unda gaigon maT, vinc gareT darCa.
_ ver vxedav mizezs, romlis gamoc mkvleloba gardauvali
iyo, _ Seepasuxa karl li, _ an romlis gamoc uecrad unda da-
eRo piri sisastikis da barbarosobis ufskruls. sagnebs xom
Tav-Tavisi saxeli unda daerqvas...
rolv uwindeburad welgamarTuli aRar idga, meryevi nabi-
jiT midioda karisken.
_ ho, ho, ho, ho. _ ambobda daRlili, sasowarkveTili.
dedam Sexeda:
_ midixar? aq darCi!
rolvs ar upasuxia. mamas rom Cauara, karl li Caeria:
_ gauSvi, wavides, cota goneba moikribos. gaiazros. dato-
ve erTxans Tavis safiqralTan.
_ nu midixar, gesmis!
rolv ar darCa, neli nabijiT gavida, masTan erTad ki _ is
Crdili, nabijebze rom mihkroboda. gavida da karic gaixura.
dedas surda sirbiliT dadevneboda ukan, magram iq iyo ma-
ma, romelic gzas uRobavda.
_ ara, mari.
_ ra hqeni axla, gesmis Sen?
_ me mgoni, Cemi movaleoba movixade. nu gamoekidebi. cota
xans marto datove.
qalma TiTqmis siZulviliT Sexeda

106
_ RmerTi Segewios imaSi, rac SeiZleba Sens nalaparakevs
mohyves!
kaci gaCumda.
_ Tavzardamcemia, rom Svili iotisodenadac ver anugeSe.
man mxolod da mxolod Sen mogmarTa.
_ ver vanugeSe? rac mas surda, me ver mivcemdi. es aris da
es.
isxdnen ase, dazaralebulebi, ganadgurebulebi. TvalnaT-
liv xedavdnen erTmaneTis gamofitvis xarisxs. raRac moment-
Si TiTqos daapires erTmaneTs miaxlovebodnen, magram es ori-
ode wams Tu gagrZelda. maTma azrebma ukve dabuJeba daiwyo.
iqve, maT pirdapir, zewargadafarebuli sxeuli esvena.

107
5

rolv isev gavida fermidan. alalbedze daexeteboda, sxva


ra unda eqna? ar Sordeboda grZnoba, rom viRac fexdafex mos-
devda, Tumca aravin daunaxavs, TviT fermis garda.
`ai, lis ferma, romelsac me gadavibareb.~
amwuTas fermas uyurebda lis mamulis erT-erTi uSoresi
teritoriidan, saidanac is gansakuTrebiT mSvenieri Canda. ai,
ferma, Tu ginda! ho, viRac namdvilad gadaibarebda mas, Tu Tv-
iTon ara. viRac gaixdida Tavis movaleobad, rom fermas Semo-
savali moetana. fermebi mudam ase cxovrebodnen.
dasavleTisken midioda. ferma Tvals miefara. gamudmebiT
hqonda SegrZneba, rom mouSoreblad mihyveboda viRac. cota
xnis Semdeg ukan dabrunda, ganakafSi gavida da piri aRmosav-
leTisken ibruna. Semdeg isev Seicvala mimarTuleba da kvlav
dasavleTisken wavida. yoveli mosaxvevidan xedavda lis fer-
mas, saidanac modioda misi fesvebi.
`giJiviT iqcevi, _ uTxra Tavis Tavs, _ ras akeTeb aq? ras
elodebi Seni keriisgan?~
iq aravin iyo.
aRmosavleTisken wavida.
`elza unda vnaxo.~
es azri ar moewona. man elzas moatyua da ar moeqca ise, ro-
gorc kacs ekadreboda. magram rolv iRupeboda da, saboloo
jamSi, ra mniSvneloba hqonda amas! `is Cemze mobmulia, amitom
unda vinaxulo.~
iseTma Sesabralisma, rogoric Sen xar!
`udavod. magram is me gamigebs. me mWirdeba, rom vinmem gami-
gos. Sen mxolod erTi sabralo vinme xar! Sen xom arasodes gc-
odnia gansacdeli!~ _ fiqrobda zizRiT da Tan ukuagdebda
xmebs, ase rom abezrebdnen Tavs.
`elzas movZebni.~

108
tyis gavliT elzas saxlamde mivida. aravin Sexvedria gzad.
kunZuli dacarielebuli Canda. borotmoqmedebis Cadenis Sem-
deg yvela Tav-Tavis soroSi SeiyuJa. fermebi, sadac adamianebi
Seixiznen, amoqolils hgavda.
TviT kari nesic aRarsad Canda. Tumca ueWvelad gamoCnde-
boda adre Tu gvian.
ai, es ferma, romelSic cxovrobda elza, saxlis umcrosi
diasaxlisi. mamamisi da misi Zma devnaSi monawileobdnen, axla
ki sadRac isxdnen da sindisis CaCumebas cdilodnen. ezoSi ar-
avin iyo, Tumca, sicxis gamo, ori Tu sami fanjara gamoeRoT,
maT Soris erT-erTi _ elzasi. daTrgunuli gogona Tavis oT-
axSi ijda.
rolvma am Ria fanjriT isargebla. buCqis ukan Cacucqda da
Taviseburad daustvina: am niSans mxolod is da elza cnobd-
nen. `Cemi Seyvarebuli gareTaa da ustvens. Cemi Seyvarebuli
mkvlelia.~
gogona iq iyo. fanjris CarCoSi rolv mis saxes xedavda. ki-
dev erTxel daustvina da _ saxe gaqra. axla gogona wyals mo-
svams da gamococxldeba.
cota xnis Semdeg elza gamovida. rolv ufro xSir buCqnar-
Si Seimala da signali gaimeora. es yvelaferi TamaSis Jruante-
lismomgvrel parodias hgavda.
_ rolv!
gogona mis win idga da Tavgzaabneuli uyurebda. biWi saxis
xazebSi Caukvirda da iq TiTqos siyvaruli amoikiTxa. Tumca,
uwinares yovlisa, es saxe SiSs gamoxatavda.
_ ra ginda Cemgan?
_ Zalian geucnaureba, rom Seni naxva mominda? unda dage-
laparako.
_ sxva dros. _ uTxra SeSinebulma elzam.
_ ara, axla unda dagelaparako.
rolvma dainaxa, rom gogonas misi eSinoda da aman guli ga-
usera.
_ Sen wasvlas apireb!
109
elza SeCerda. rolv cxadad xedavda, rom, cotac da, gogo-
na Cumad gasxlteboda da isev Sevidoda mkvidrad agebul sax-
lSi, romelSic daibada, gaizarda da romelic, saWiroebis Sem-
TxvevaSi, cixe-simagredac gamoadgeboda.
_ axla ver dagelaparakebi.
rolvma xeli staca da mklavebi Semoxvia. es kargad nacnobi
Jesti imdenjer gameorebula, rom arc erTi acaxcaxebula da
arc meore. biWma kidev erTxel igrZno, rom gogonas misi
eSino-da.
_ xeli gamiSvi! _ Seevedra elza.
_ ara, ar gagiSveb.
_ maSineb, rolv!
am sityvebma biWi sastikad daamZima. amwuTas elzas _ Tund-
ac misgan motyuebuls _ rolvisTvis gansakuTrebuli
mniSvne-loba eniWeboda. axla SeeZlo eTqva: `Sen Zalze bevrs
niSnav Ce-mTvis!~ da es sruli simarTle iqneboda.
_ marTla geSinia?
_ ho, ar mesmis...
am sityvebma rolvs gul-muceli gadautriala da caxcaxi
daawyebina. swored amaze iyo laparaki: gaugebdnen Tu vera.
_ ar mesmiso, ambob? wyaliviT mWirdeba magis gageba, elza,
_ imis, Tu rogor xedav Sen sagnebs, SegiZlia gamigo Tu sru-
lebiT geucxoebi.
gogonas ar upasuxia.
_ Seecade gaigo. _ Seevedra biWi da am dros gverdze ga-
dado mTeli Tavisi siamaye da Tavdajerebuloba.
gogonam dazafruli mzera Seavlo. Crdili, yvelgan rom
dahyveboda rolvs, elzas gonebas ubnelebda da abrmavebda.
_ ara, ucxo namdvilad ver iqnebi, magram... kargi, gamiSvi!
_ magram ra?
elzas TvalebSi siyvaruli ikiTxeboda, magram imdenad
damfrTxali iyo, rom veRar endoboda am biWs.
_ SemeZlo meTqva, rom, yvelafris miuxedavad, CemTvis uc-
xo xar, _ Tavs Zala daatana da warmoTqva elzam, _ garkveuli
110
azriT. radgan aqamde ar vicodi, raze iyavi wamsvleli. dRes
amas vxedav.
_ Sen, elza? Sen Tu ici yovelTvis, raze xar wamsvleli da
raze _ ara?
_ ara, magram... amaze mainc ar var. _ CailuRluRa gogonam
da gaCumda. TvalebSi Sexedvas veRar bedavda. ramdenjerme
scada, magram ar gamouvida.
_ ise miyureb, TiTqos viRac sxva viyo.
_ ho, sxva xar. _ uTxra elzam misusutebulad, _ viRac
iseTi, visac me ar vicnobdi. merwmune, Zalian mimZims amis Tqma
SenTvis. _ daamata bolos bavSvurad.
rolv metismetad danTqmuliyo Tavis varamSi saimisod,
rom bavSvuri niuansebic SeemCnia. veraviTar Zalas veRar grZ-
nobda sakuTar TavSi, mxolod brma xeliscecebiT eZebda say-
rdens meore adamianSi.
_ rogorc Cans, ar unda myvareboda inga sakuTar Tavze
uf-ro metad, _ garemoebebisgan damoukideblad.
_ Tu Sen ase gesaxeba yvelaferi... _ Tqva elzam, _ magram
es... amaze ar aris laparaki. es Senc ici. Cven es jer kidev sko-
laSi viswavleT.
`ratom maxsenebs im dros, roca bavSvebi viyaviT da skolaSi
davdiodiT?~
_ nu axseneb mag dros, Tu SeiZleba.
_ rogorc genebos.
_ Cven vlaparakobdiT imis gagebaze, rac me Cavidine. _
uTxra rolvma damZimebuli xmiT.
_ magram, gTxov, vifiqroT imaze, ras vapirebT axla. miv-
ceT sakuTar Tavs amaze fiqris dro... mSvidad gaazrebis...
_ gaazrebis! mSvidad! nuTu fiqrob, rom amisTvis me bevri
dro maqvs? magram me vxedav, rac xdeba: Sen Cemgan Tavis daRwe-
vas lamob, aRar gsurs Cemi laparakis gagoneba. verc ki miyu-
reb, ara?
_ gTxov, nu aCqardebi da sagnebs Zalas nu daatan! _ Seeve-
dra SeSinebuli elza. moTminebiT aRsavse!
111
rolvma mklavebi Semoxsna:
_ ai, xom xedav, gaTavisufleb. srulyofilad vkiTxulob
Sens azrebs. hoda, gaiqeci axla! sxvas arc arafers vimsaxureb.
_ daumata swrafad.
elza ar gaqceula, iqve darCa, sadac idga. rolvma ganagr-
Zo:
_ Sen ver gadagiwyvetia imis Tqma, rasac sinamdvileSi fiq-
rob. SemiZlia me vTqva Sens magivrad.
_ ara, ver ityvi!
_ metic: sul ramdenime saaTis win _ aba, gaixsene _ Sen ka-
rgad aRniSne, rom me yelSi amomivida Cveni urTierToba, rom
yelSi amomixvedi Sen... nu SemewinaaRmdegebi! Sen es sworad aR-
niSne da es simarTlea. axla ki...
_ kmara, rolv, amaze sxva dros vilaparakebT.
elzas wasvla undoda, magram ver gadaewyvita. ukve saRamo-
vdeboda. yvelaferi ucnaurad mSvidi iyo. sioc ki ar hqroda,
erTi bgerac ki ar ismoda.
_ saRamovdeba. _ daafiqsira elzam.
_ verc Sen gamige. verc Sen.
_ cota xniT gamiSvi, rolv. unda wavide.
biWma risxvis mozRvaveba igrZno.
_ nuTu ver SeamCnie, rom ukve didi xania gagiSvi?
gogona akankalda.
_ ho, ra Tqma unda, magram...
_ SegiZlia ise swrafad gaiqce, rogorc moisurveb.
_ kargi ar aris amis Tqma, rolv.
_ ho, _ CaWra rolvma iseTi toniT, romelmac xrami gaTxa-
ra maT Soris, _ odesme namdvilad rom gyvarebodi, maSin, dar-
wmunebuli var, verasodes gamemijnebodi am ambis gamo.
_ namdvilad! _ aRSfoTda elza.
_ gabrazebuli xar Cemze?
_ Sen mudam yvelaferi ase zedmiwevniT ici. magram mec vici
raRac.
_ ah, marTla?
112
_ vici, rom aris raRac SenSi, rac Cven erTmaneTs gvaSor-
ebs. ra iyo is, rac mudam gvaSorebda erTmaneTs, rodesac msu-
rda myvarebodi, Tuki es ar viyavi me, romelsac Sen uyvardi?!
_ bolo sityvebi elzam ukve aweuli xmiT warmoTqva.
biWi ar SekamaTebia. ra azri hqonda amas, yovelives Semdeg!
risxva Rmuoda mis arsebaSi.
_ yelSi amomivida es yvelaferi. SegiZlia Caido es TavSi?
_ ra? _ SiSiT Sexeda gogonam.
_ Caide mag TavSi! _ gaimeora wyobidan gamosulma, _ axla
SegiZlia waxvide.
elzam ramdenime nabijiT ukan daixia.
_ magram, rolv...
oriveni grZnobdnen, rom yvelaferi TvalsadaxelSua
imsxv-reoda. imsxvreoda ukandaubruneblad. biWi xedavda, rom
gog-onas namdvilad yvarebia. erTi wamis win elza imiT
isazRvre-boda, rom sityvebs alalbedze isroda, axla ki,
roca am sity-vebis simarTle aRmoaCina, iman, rac elzas
rolvSi uyvarda, ganqareba daiwyo.
biWma kidev raRacis Tqma daapira da am dros SeniSna, rom
marto iyo.
rolv iqaurobas gaSorda.

113
6

saRamovdeboda.
am moments yovelTvis kmayofilebiT xvdebodnen. `saRamov-
deba~, ambobdnen Cveulebisamebr mindvrebze momuSave adamia-
nebi, rodesac mkaSi gatarebuli dRe dasasruls uaxlovdebo-
da. elodnen kidec am sityvebs, madlierebiT esalmebodnen,
mkacr Sromas Tavs anebebdnen da Sin brundebodnen.
am saRamos es sityvebi aravis uTqvams. yvela SeSfoTebiT
adevnebda Tvals momakvdav sinaTles. male kidev ufro uare-
sic elodaT.
zRvidan daZruli mwuxri rbilad Semodioda xmeleTze, vr-
celdeboda an miwebidan amodioda. Tumca, am saRamos, mwuxrs
Tavisi keTilismdomeli silbo aRar axlda.
adamianebi amas grZnobdnen da fiqrobdnen mxolod Rameze,
sabediswerod rom axlovdeboda.
mwuxri TviT adamianebSi Camdgariyo. maT ar esmodaT am
mwuxris buneba. is modioda yovelive imis miRmidan, rac maT
icodnen: romeliRac pirdaRebuli ufskrulebidan.
daRamda.
adamianebi SeyuJuliyvnen TavianT saxlebSi, fermis ezoeb-
Si, baRebsa da WalebSi, saidumlo kunWulebSi. arafers akeTeb-
dnen, oden zemoT swevdnen gancvifrebul mzeras da azris mo-
krebas cdilobdnen.
kargad Tu var aq? ra unda momegvarebina dRes?
surdaT SeZlebisamebr swrafad Sexiznuliyvnen maT SigniT-
ve mimalul saidumlo kunWulebSi. verafriT Cerdebodnen ad-
gilze.
garkveul manZilze lis fermas xedavdnen, lisken mimarTav-
dnen mzeras. beReli gorakis Tavze idga. imedovnebdnen, rom
es Senoba miwaSi dainTqmeboda mTel Tavis SigTavsTan erTad.
mag-ram ara, ar qreboda, piriqiT _ izrdeboda kidec, sanam
samjer ar gadaaWarba Tavis realur zomebs.

114
gzaze ori qali Sexvda erTmaneTs, TiToeuli _ Tavisi rZis
WurWliT xelSi. axla xom saRamo iyo, am dros adamianebi savax-
Smod emzadebian, rZisTvis midian, rZes ki Zroxebi iZlevian. me-
qanikurad Sesasrulebeli yoveldRiuri sazrunavi! yvela lis
beRlisaken iyureboda. is Seadgenda axla adamianTa safiqra-
ls. lisgan wamosul pirvelive niSanze yvelas SeaJrJolebda.
is yvelas mxedvelobaSi hqonda.
qalebi SeCerdnen da jer irgvliv Camomdgari sicxe axsenes.
TavisTavad da Zaldautaneblad, orive lis fermisaken Sebru-
nda. aq, kunZulze, is TiTqmis yvela wertilidan moCanda.
_ amieridan liSi yvelaferi sxvanairad iqneba. _ Tqva
erT-erTma maTganma.
_ TiTqos erTi sakmarisi ar iyo...
_ ara, es rolv...
_ ase mainc ram gadaria!
_ arada, TiTqos mSvenivrad iqceoda manamde.
saubari uSualod rolvs Seexo. madloba RmerTs, arsebob-
da viRac, visac danarCenebi xels Seaxocavdnen!
_ da mainc: ase ram gadaiyvana Wkuidan!
_ ho, rolvia yvelaferSi pasuxismgebeli, swored magan da-
iwyo yvelaferi.
_ rasakvirvelia, magan. es yvelam icis.
_ magan Caidina es.
_ magan da sxva aravin!
_ sxvebi mxolod masTan erTad mirbodnen, egaa da eg. madl-
oba RmerTs, maT Tavebi ar daukargavT.
qalebi mzeriT zomavdnen erTmaneTs: `sadamde SemiZlia mi-
vide Cems msjelobaSi, rom Sen ar damipirispirde?~ amis aravi-
Tari safrTxe ar arsebobda, araviTari dabrkoleba am gzaze.
`Sen, Sen sad iyavi im dros?~ _ es kiTxva ar dasmula. orTa
Soris gacvlili mzerebi imaze metyvelebda, rom isini beRlis
Svindisfer kedelTanac Sexvedrodnen erTmaneTs. magram
amaze erTi sityvac ar Tqmula.
_ ara, es rolv mainc...
115
_ am lis bavSvebs araferze etyobaT, rom skolaSi uvliaT.
_ ara, ara, wyeulma swavla-ganaTlebam elementaruli Sed-
egic ki ar gamoiRo, ubralo sikeTemdec ki ver miiyvana.
_ ra moelis rolvs axla?
_ cixe ar acdeba.
_ ho, eg namdvilad.
_ ar vici, magram... raRac winaTgrZnoba maqvs, rom liSi ra-
Rac moxdeba. isini sxvebs ar hgvanan.
metad veRar ganagrZes es sazizRroba, radgan gzaze dayri-
lma xreSma gaiSxriala. Cveulebrivi nabijebis xma iyo, magram
mainc SeakrTo orive mosaubre.
kari nes amjerad damzafravad veeba Canda. or dedakacs
arasodes enaxa qalis aseTi warmosadegi da aseTi bneli saxeba.
yvelaferi gadasakeTebeli Seiqna. Tavdacvis sistema, saxel-
daxelod rom akowiwebda ori qali, TvalsdaxelSua Camoingra.
mas axla mwuxri efareboda, rbilad da umowyalod.
kari nes Sesqelebul Crdils gamoeyo.
_ am saRamos liSi unda moxvideT. ho, Tqvenc. beRelSi vik-
ribebiT.
arc ukiTxavs, xom araferi gaqvT sawinaaRmdegoo.
verc upasuxebdnen, metismetad dakavebulebi imis mcdelo-
biT, rom azri moekribaT. `mainc risi geSinia? es xom mxolod
kari nesia. pirvelad xom ar xedav? ise, SemaSineblad veeba
kia...~
sastiki da Seudrekeli, ise aesveta win or qals, rom isini
amaod Seecdebodnen daeyvanaT kari nes Tavis normalur sima-
Rleze.
_ gaigoneT Tu ara? _ ganagrZo man.
moeCvenaT, rom mkveTri xmiT metyvelebda.
_ ho, ra Tqma unda. _ miuges facxafucxiT.
_ unda moxvideT. vfiqrob, es aucilebelia.
Setyobineba miRebul iqna. Zalze xSirad mousmeniaT am qa-
lisgan kategoriuli msjelobebi, romlebic uyuradRebod

116
dautovebiaT da maleve daviwyebiaT. magram amjerad pativis-
cemiT usmendnen.
_ karlma gamogagzavnaT Cvens mosaZebnad? _ Sehbeda erT-
erTma.
_ amis saWiroeba ar iyo. _ daubruna karim.
namdvilad! axla, rodesac xalxs mouxmes, esenic wavidod-
nen, rac ar unda daxvedrodaT iq.
mainc ra iyo dRes kari nesis Tavs? gamWoli mzeriT akvir-
deboda qalebs. maT Tavebi daxares. yovelives miuxedavad, kar-
gi iyo, rom xalxs dauZaxes. amgvarad moiniSneboda adgili, sa-
dac isini momagrdebodnen im mousvenari sifxizlisTvis, ama-
Ram rom elodaT. beRlisken svlac mousvenari iqneboda, mag-
ram am momentidan mizani mainc Cndeboda. es maT imTaviTve ic-
odnen, axla ki ukve iTqva kidec: Sexvedra Svindisfer beRelSi.
iq wevs is, vinc Cven erTmaneTTan gvakavSirebs.
_ gviTxariT, kari nes: yvelas unda CamouaroT da Seatyob-
inoT es ambavi? _ hkiTxes qalebma mowiwebiT.
kari daTanxmda.
am momentSi misgan gamomavali Zala nawilobriv Sesustda,
TviTon ki mkacrad isrola:
_ beRurac ar vardeba miwaze RvTis nebis gareSe.
ai, is kari nes, romelsac yvela icnobda. is eWvic SeamCnies,
romelic am qals guls uRrRnida, da maSinve zed Camoekidnen:
_ Tqveni es gwamT?
amaze karim uxeSi reaqcia misca.
_ RmerTma gviSvelos, rom aseTi ram davijeroT. _ Tqva
uxeSi da Zlieri xmiT.
da Tavis gzas gauyva.
or qals aRaraferi uTqvams.
`lis beRelSi~, fiqrobdnen oriveni. yvela iq mieSureboda.

_ Ramdeba. _ Tqva mari lim.


117
_ vxedav. _ daubruna karlma Tavauwevlad.
uwindeburad isxdnen imave oTaxSi.
`mudam am oTaxSi visxdebiT, sanam suli gvidgas. sadac unda
wavideT _ mudam mis oTaxSi viqnebiT.~ ase SeeZloT eTqvaT.
Tumca es aucilebeli ar iyo.
gareT sinaTles sibnele enacvleboda. ubedurebis dRe da-
sasruls uaxlovdeboda. Tumca adamianebi Rames ar gaurbod-
nen.
_ swrafad Ramdeba. _ Tqva isev mari lim.
_ vxedav.
lampa aanTes. daZabulebi ayuradebdnen, magram jerjero-
biT umciresi xmauric ki _ kibeze an sxvagan _ ar epasuxeboda
maT molodins. rolv ar modioda.
_ axla Tu nanob, karl?
_ ara.
qali darwmunebiT ver ityoda, iyo Tu ara uwindeburad
Tavdajerebuli misi qmris toni.
`kidevac unda gavaorkeco misi gaurkvevloba... ara! momi-
teve!~
_ magram is ar brundeba!
_ gaCumdi. nu ambob mag sityvebs.
nabijebis xmas ayuradebdnen.
_ Sen is gaagde. _ Tqva isev mari lim.
_ ho, SegiZlia asec Tqva.
_ magram rolv Cemi Svilic aris.
_ rolvisTvis me foToliviT vcaxcaxeb. _ ar CamorCa ka-
ci.
am sityvebze deda cota xans gaCumda. axla isini saRamos
ayuradebdnen im SemTxvevaSi, Tu gareT raRac gamoCndeboda.
magram gareT araferi Canda.
_ bevriT arafriT daxmarebixar. _ Tqva isev qalma.
_ ho.
_ Tumca SeeZlo es moeTxova Sengan _ Tavisi mamisgan.

118
_ ukve giTxari, ratom ar SemeZlo ase moqceva. sxvas vera-
fers davumateb.
_ ho, verafers daumateb, magram...
_ nebismier SemTxvevaSi, is jer cocxalia!
es sityvebi karl lim iseTi gznebiT warmoTqva, rom cols
SeeZlo misi xelic ki aeRo xelSi. mari li wamodga da fanjri-
dan gaixeda. `is cocxalia.~ es sityvebi xom karlma aseTi rwme-
niT warmoTqva!
qals SeaJrJola.
_ ager...
_ ras xedav?
_ ara, is ar aris. xalxi modis.
karl li wamodga da imanac gaixeda. imden xans iyura bindSi,
sanam Tvalebi ar gaucecda.
fermisken momavali adamianebi gamoCndnen.
_ es ras niSnavs? _ ikiTxa awrialebulma qalma, _ rolvs
ukavSirdeba?
_ ara! rame rom epovaT, sxvanairi svla eqnebodaT. Tavadac
xedav.
adamianebi fanjris CarCodan gaqrnen, _ saxlis
kedlebamde mosulma sibnelem STanTqa.
_ ho, marTla, _ gaaxsenda kacs, _ me xom vuTxari, unda da-
gelaparakoT-meTqi. maSinve vuTxari, roca TavianT saxlebSi
wavid-wamovidnen. ise, zustad arc ki vici ras vetyvi. ubral-
od, mivaZaxe: unda SevxvdeT-meTqi. Tavi, ase vTqvaT, valdebu-
lad vigrZeni, rom davlaparakebodi. Tumca verasodes vifiqr-
ebdi, rom ase swrafad movidodnen.
_ hoda, ra unda uTxra?
_ namdvilad ar megona, ase swrafad rom movidodnen-meTqi,
xom giTxari? _ Semdeg ki daamata: _ am saRamos mainc aravin
damibarebia. es maTive iniciativaa.
_ asea Tu ise, axla swored Sen gelodebian.
kidev sxvebic dainaxes, maTken msvlelebi. zogierTs Ramis
lampa eWira, Canda moqanave sinaTleebi. momsvlelTa Sesabra-
119
lisi Crdilebi TiTqmis aRar gamoeyofoda erTmaneTs, sanam
sabolood Caylapavda sibnele, romelic ase Tanabrad da Seu-
Cereblad ifineboda.
Cveulebad hqondaT ezos ganaTeba Semosasvlelidan iensis
saxlamde, rac am saRamos sxva saRamoebs amsgavsebda. iens Tavi-
si lampiT gamovida. moulodnelobisgan SekrTa, roca sinaTl-
is manaTobelma konam beRlis kedelTan mdgar adamianebze mia-
niSna. maTive nebiT, sinaTle Zalian cocxlad asxivebda. iens
TavisTan dabrunda.
karl lis saxlis karTanac idgnen, Tumca ar akakunebdnen.
man es oTxi kaci fanjridan icno. iqidan gaarCia maTi mxrebi,
muSurad moxrili zurgebi. es adamianebi dRedaRam muSaobas
iyvnen miCveulebi. aqac TavianTi tvirTiT mosuliyvnen, axali
tvirTiT, romlisganac maTi ganTavisuflebis Zala karl lis
ar Seswevda.
_ ra meqanizmi agimuSavebia! _ Tqva mari lim.
_ ho, ho, es gaugebrobaa! hoda, axla Cavdivar, rom vuTxra.
_ sTxove, rolv moZebnon! _ uTxra qalma, mere ki daamata,
_ magas me TviTon vizam.
ukve im zRvarze iyo, rom fanjara gaeRo da daeyvira. karl-
ma SeaCera:
_ magas nu izam.
_ ratom?
_ rolvs mxolod SeaSinebs misken mimavali mTeli razmis
danaxva. gauSvi, damSviddes.
qali dayabulda.
oTxi kaci isev iq idga, xan erT fexs daeyrdnoboda, xan me-
ores. iq, beRelTan, aSkarad bevr xalxs moeyara Tavi, bilikze
sxva moqanave sinaTleebic axlovdebodnen. lampebis Suqi uf-
ro da ufro cxovlad anaTebda.
_ unda Cavide. _ Tqva karl lim.
_ ras apireb?
_ minda, maT Soris viyo, _ upasuxa Zlieri xmiT, _ es aris
minimumi imisa, risi moTxovnis uflebac maT Cemgan aqvT.
120
_ keTili. me aq davrCebi. _ swrafad daubruna qalma.
karl li qvemoT daeSva. karTan axlos mdgarma oTxma kacma
kiTxvis gamomxatveli mzeriT Sexeda. am kacebs karl li kargad
icnobda, Tumca am saRamos maT Cveulebrivi ieri ar hqondaT.
TiTqos Sewuxdnen, roca karl li maTken wavida, da rigrigo-
biT warmoTqves:
_ bneli Ramea.
_ qarma mimarTuleba icvala...
_ samxreTidan uberavs.
_ ueWvelad iwvimebs.
karl lim Tavi dauqnia. saWiro sityvebs ver poulobda. ra-
ki araferi moumoqmedebia, es oTxni iqaurobas gaSordnen da
sibneleSi gauCinardnen. karl lis yvelgan adamianebis faCuni
esmoda. ukan dabrunda. ukeTesi iqneboda ramdenime mosuli-
yoo, _ ise gaifiqra, TiTqos, saboloo refleqsiisTvis, Sex-
vedris gadadebas iTxovda ukanasknel wuTamde.

TivasTan, sadac hog da dal Camomsxdariyvnen, TiTqmis kun-


apeti sibnele idga. gareT lampebi anaTebda, magram maTi
sinaT-le SigniT ver aRwevda. SigniT saerTod ar surdaT
ganaTeba. hog erT kunWulSi SeyuJUuliyo, dal _ meoreSi, maT
Soris ki sakace ido, sxva araferi.
karga xania xma aRar amoeRoT. bolos gaisma dalis xma, ro-
melic TiTqos kedelTan dagrovebuli Tivis zvinidan modio-
da:
_ mand xar?
_ aba, sad viqnebi! _ gaisma meore kedlidan hogis kargad
nacnobi xma. _ Tu wasvla ginda, wadi, me davrCebi.
_ Sen TviTon wadi, Tu ginda.
_ SegiZlia waxvide da ivaxSmo.
_ Sen TviTon ivaxSme. me araferi minda.

121
odnav momwklarto toniT saubrobdnen. igrZnoboda gark-
veuli sicive am or kacs Soris, romlebic, Cveulebriv, Cinebu-
lad ugebdnen erTmaneTs.
sibneleSi, sadac sakace daesvenebinaT miwaze, isini fxizl-
ad darajobdnen. es sakace ukve maTi iyo. TiToeul maTgans su-
rda, rom meore wasuliyo da TviTon marto darCeniliyo am po-
stze; rom erTs ver gaeZlo da edezertira, mxolod meores Se-
rCenoda aq yofnis Zala da amiT gamoesyida Tavisi danaSauli!
_ Senebma Tu ician, rom aq xar?
_ ician. mSvenivrad dainaxes, sad wamovediT.
verafers gaawyobdnen.
Tavdapirvelad SeZles da ramdenadme amaRldnen sxva sind-
isdamZimebul adaminebze imiT, rom TavisTvis daitoves msxve-
rpli _ edarajaT mkvlelis gvamisTvis, edarajaT imaT guld-
asawyvetad, vinc msgavss verafers izamda. TiToeulma Tavis
samalavSi pawia samaSvelo rgoli ipova. magram es didxans ver
gagrZeldeboda. axla erTsac da meoresac marto darCena sur-
da. amas, egebis, eSvela!
irgvliv yvela juris gadatixruli ganyofilebebi iyo. er-
Tgan _ bakebi cxovelebisTvis da Sesanaxi saTavsoebi. ienss
bevri adgili hqonda sxvadasxvagvari mosavlis dasabinaveb-
lad. SeeZlo farTod gaeSala Tiva gasaniaveblad, Tuki moTi-
bvis dros balaxi jer kidev ramdenadme notio iqneboda. erT
adgilas ienss gasaSrobad daewyo foTlebiani totebi, kidev
sxvagan _ mwvane Svria. xorblis saTavsoebi jerjerobiT
cari-eli iyo, Tumca mwife marcvleuli ar daagvianebda
erTimeores miyolebul nakadebad Sig CaTqrialebas.
cxovelebis bakebidan gamodioda kedelze Sexlili rqebis Tu
Cliqebis bakunis xmebi. mdidari beReli iyo, mdidari Tavisi
mravalferovnebiT, magr-am dal da hog amas ver
acnobierebdnen. winaRmdeg SemTxvevaSi, es pirdapir gulSi
moxvdebodaT.
`gulSi? Cems gulSi sibnele da siuSnovea. jobs, saerTod
ar vilaparako amaze.~
122
gareT Caxvelebebi ismoda. mosuli xalxi aRar midioda.
ra xdeboda?
maT beReli izidavda, oRond amjerad ara sicocxlis mrav-
alferovnebiT, romelsac is ganasaxierebda. am saRamos adamia-
nebs izidavda beRelSi Sefaruli tyviis simZime. TiToeuli
maTganis damZimebuli sindisi aq Cafluliyo da mas swored aq
unda gamklavebodnen.
dals da hogs esmodaT, rom mosulebs kidev sxvebic emate-
bodnen, da sulac ar ukvirdaT.
gaiWriala beRlis didi karis anjamebma da viRacam frTxi-
lad ikiTxa sibneleSi:
_ aris aq vinme?
netav kidev erTxel dasvas es SekiTxva!
guldamZimebuli axalmosuli asec moiqca:
_ aris aq vinme?
kedlis mdumareba.
netav kidev erTxel dasvas es SekiTxva!
ara, metad aRar dausvams. veRar gabeda. siCume, romelic
mohyveboda am SekiTxvas, metismetad SemakrTobeli iyo. gai-
gones misi nabijebis xma Semosasvlel xidze. is gare wyvdiadSi
moisroles. `aq Cven im ganwyobaze ar varT, rom kidev sxvebs ga-
vunawiloT rame.~
esmodaT, rogor modioda da modioda xalxi, _ TiTqos im-
isTvis, rom erTmaneTTan edavaT TiToeuli maTganis mier Ses-
rulebul rolze. isini Zal-Rones ikrebdnen, raTa araferi
daeTmoT.

rolv yvelafers gaurboda erTaderTi azriT Sepyrobili:


aefeTqebina yvela damakavSirebeli xidi. `aravin moindoma Cemi
gageba.~
tyisken mimaval biliks gauyva. aq, vake adgilas, arc ise sw-
rafad bneldeboda. rolv mxolod samalavs eZebda, soros, sa-
dac SeZvreboda, miikunWeboda da amiT daamTavrebda yvela-
fers.
123
aRarafers eloda da raRas argebda sijiute? samudamod,
samudamod unda gamqraliyo. Tumca rolvis azrebi jerac sak-
maod bundovnad ireodnen. mis mier gadatanili koSmari sul
cota xnis win daiwyo. rolv naxevrad Seryeul mdgomareobaSi
iyo.
gzis mosaxvevSi erT-erTi mezobeli Semoxvda. orive Sekr-
Ta. mezobelma mokle da mfrTxali saRamo mSvidobisa usurva.
am ganwyobaze myof rolvs es metismetad emZima. `xalxi gamir-
bis.~ swrafi nabijiT gaSorda iqaurobas. Tumca meore wuTSi
erTad momaval or adamians Sexvda, ufro Sors ki martoxela
qali dalanda. yvelani erTi mimarTulebiT _ lis fermisaken
midiodnen.
ra kargad icnobda gzad Sexvedril yvela am adamians! rol-
vma Zala moikriba da, saiT gagiweviaTo, hkiTxa.
_ lisken. _ uTxra oridan erT-erTma, aSkarad darcxveni-
lma imiT, rom amis Tqmam mouwia.
_ gvTxoves, modiTo. _ saswrafod daamata meorem.
_ axla? roca ukve Ramdeba?! _ SesZaxa rolvma TavSeukave-
blad.
_ gvTxoves, modiTo. _ gaimeora orivem erTad zustad im
momentSi, rodesac rolvs gauswordnen.
etyobodaT, rom SeCerebas ar apirebdnen.
_ liSi anu CemTan! _ wamoiZaxa rolvma, roca is iyo unda
gacdenodnen, da am bgeram ucnaurad gaiJRera.
is qali ki, romelic axla uaxlovdeboda, arc meti arc nak-
lebi TviT gudrun iyo. magram, ama Tu im mizeziT, win wasulebs
ar surdaT, rom gzadagza sxvebic SeerTebodnen. TiToeuli ma-
Tgani TiTqos wuxdeboda sxvebis munyofniT.
rolv ar ganZreula. gudrun mouaxlovda. sxvebis ar iyos,
masac aSkarad Seetyo, rom erCivna ar Sexvedroda. rolvs
uamu-rad moqcevis survili gauCnda. ra mniSvneloba hqonda
momavl-isTvis, rogor moiqceoda axla? SeeZlo eTqva, rac
moepriane-boda.

124
_ xom ar gabrkolebT, gudrun? _ hkiTxa da Tan ise dadga,
rom qals viwro biliki Cauxerga.
rasakvirvelia, am ukanasknels SeumCneveli ar darCa rolv-
is agresiuli toni, Tumca, Tavis mxriv, imiT Semoifargla, rom
ganze gaixeda.
_ vfiqrob, Tqvenc lisken gagiweviaT?
_ diax.
_ dagiZaxes?
_ diax.
_ mamaCemma? _ hkiTxa skeptikurad.
_ ara, kari nesma. etyoba, yvelas Camouara.
rolvs es muStiviT moxvda. magram ra mniSvneloba hqonda
amas misTvis? kari ness SeeZlo ise moqceuliyo, rogorc isu-
rvebda.
_ ratom gaqvT iseTi saxe, TiTqos malavdeT, ris gakeTe-
basac apirebT, gudrun?
TiTqos es qali jer kidev arasakmarisad datanjuli da
ubeduri iyo!
_ ramdenadac vici, TqvenTvis angariSebis Cabareba ar
mevaleba.
rolvs aq SeCereba ar surda. Tavs ukugdebulad grZnobda
da, Sesabamisad, gaborotebulad yvelas mimarT, vinc gzad xv-
deboda.
_ Tqveni meuRle? isic Tu modis liSi am saRamos?
_ SewyviteT ase laparaki, rolv. umjobesia gaCumdeT:
Tqven xom pasuxs agebT yvelaferze, rac moxda.
_ pasuxs vageb? _ Sehyvira wyobidan gamosulma.
_ gana Tqven ar CaiTrieT yvelani am sigiJeSi?
_ ase laparakobs xalxi?
_ rasakvirvelia. sxva ra unda Tqvas? kargi, gamatareT ax-
la!
gudruns undoda gaevlo, magram rolvma gza ar dauTmo:
_ jer ar waxvalT!
_ miSveleT-meTqi, viyviro?
125
_ es Tqveni nebaa. Cven didi xania erTmaneTs vicnobT. maS,
lisken miemarTebiT, gudrun? magram li Cemi saxlia. ase veub-
nebi yvelas, vinc gzaze mxvdeba. yvelani micnobT da ucnauria,
rom yvela gamirbixarT.
_ gamiSviT, xalxi modis.
_ da es saxifaToa?
_ savalaloa, rasac Tqven ambobT! _ SesZaxa qalma ise
gul-wrfelad, rom rolvs Sercxva.
Tumca gza mainc ar dauTmo.
garkveul manZilze gamoCnda kaci, romelic didi nabijebiT
uaxlovdebodaT.
_ arsad gveCqareba, _ Tqva rolvma, _ amieridan mTeli
dro Cems xelTaa.
_ Tqvens xelT?
_ ho. Tqven xom, rogorc Cans, Cems Casaqolad ikribebiT.
_ Tqvens Casaqolad?
_ me ase mesmis. Tqven ukve TqviT, rom yvelaferi Cemi bra-
lia.
_ diax, asea. sxvebi ar unda ageyoliebinaT.
es sityvebi qalma xmadabla warmoTqva, Tumca rolvma SeniS-
na, ra datanjuli saxe hqonda qals, ra Caketili da datanju-
li.
_ nuTu es aris yvelaferi, riTic memSvidobebiT, gudrun?
qals ar upasuxia. rolv isev caxcaxma aitana. sibnele matu-
lobda da biWs iseTi gancda gauCnda, TiTqos garSemo yvelafe-
ri zuzunebda.
_ SeuZliaT CemTan Seikribon da ise moiqcnen, rogorc su-
rT. magram me mainc ver momixelTeben.
rolv ganze midga da gudrunmac swrafad gaiara. SiSiT ga-
Tanguls, biWisTvis arc Seuxedavs. rolvis sityvebma, rogorc
Cans, mxolod ase imoqmeda. qali saswrafod gaSorda iqauro-
bas.
aqeTken momavali kaci ivar aRmoCnda, gudrunis qmari. ro-
lv mas bilikze daxvda.
126
_ saRamo mSvidobis, ivar. iCqareT, Tu gsurT cols dae-
wioT.
ivar adgilze gaSeSda Tavis tvirTianad. manac iseTive gam-
qcevi mzeriT Sexeda rolvs, rogorc sxvebma. aseTi mzera ada-
mians wyobidan gamoiyvanda.
_ kargad maxsovxarT, ivar, _ Tqva rolvma muqaris toniT,
_ arc ise Sors iyaviT im momentSi, roca kacs klavdnen.
ivar Tvalebs axamxamebda.
_ Tqvenc, ivar, Tqvenc daartyiT mas.
_ swored amitom vadgavar am gzas.
rolv gaCumda. TiTqos miuaxlovda kidec, magram ivarma da-
uyovnebliv ganagrZo gza. jer zurgi gamoCnda, Semdeg isic ga-
uCinarda.
rolv bilikidan gadavida da axalamoyril tevrSi Seabija.
`aRar msurs gamqcevi mzerebis naxva. aravis naxva aRar msurs.~
xSir da bnel axalnayarSi Sevida da miwaze gawva. `cotas da-
visveneb. rac mTavaria _ aRaravis vnaxav.~ TavSi sicariele
hqonda.
10

_ xom ar ginaxavs? _ hkiTxa mari lim oTaxSi dabrunebul


qmars.
_ ara. samagierod, vnaxe, rom yvelgan xalxi dgas da kidev
modian.
_ aravis unaxavs?
_ aravisTvis mikiTxavs.
mari li magidaze sanTlebs alagebda. am sityvebis gagoneba-
ze qmars SiSiT gaxeda.
_ ranairi kaci xar, karl?
_ ver SevekiTxe.
bolo sityvebi iseTi toniT warmoTqva, rom qalma momdevno
SekiTxvebis dasma veRar gabeda.
am oTaxSi dagrovili sanTlebisa da lampebis simravle kar-
ls TvalSi eca. misi coli ki sxvebsac amatebda. es oTaxs ufro
127
amsubuqebda da ufro advilad Sesasvlels xdida. iq dasveneb-
uli micvalebuli ramdenadme ufro amaRlebuli Canda.
_ ra saWiroa es sanTlebi? _ ver moiTmina karl lim.
_ oh...
qals aRaraferi uTqvams, usityvod gaagrZela saqmianoba:
sanTlebis anTeba da ganTavseba... am respeqtabelur fermaSi
sanTlebi ar akldaT. mari lim cot-cota yvelgan daawyo. kaci
mis Jestebs gakvirvebuli Sehyurebda. xedavda, rogori moxer-
xebiT icilebda es qali ubedurebas imiT, rom oTaxs haerovan
saxes aZlevda, _ am ubralo, gacrecilkedlebian oTaxs. mnax-
veli ifiqrebda, kedlebi foTlebiviT Txelia, mTeli oTaxi ki
gemiviT micuravs da Tavisi tvirTic Tan miaqvso.
kacs madloba ar uTqvams, Tumca madliereba namdvilad ig-
rZno. igrZno Zalumi zemoqmedeba imisa, rasac mari li akeTeb-
da, _ is, visac ori Svili hyavda dakarguli (ase miaCnda am mo-
mentSi). qals saxe gamkacreboda da Seuval niRbad hqceoda. aq
is gembanze imyofeboda, aq, sadac TiToeuls Tavisi nakadi mi-
acurebda.
karze dakakunebam orive SeakrTo.
iens Semovida. pirvelad gaognebuli SeCerda, gaognebuli
da saxemoRuSuli. ver SeniSna, rom umyifesi gemis bortze aR-
moCnda. iq, saidanac iens modioda, mezoblebi kedlebTan Camw-
krivebuliyvnen. misi gancvifreba, ubralod, amdenma sanTelma
gamoiwvia.
_ im xalxma gamomgzavna, karl. SenTan laparaki surT.
_ ho, ar mesmis...
_ mTxoves, movsuliyavi da maTi survili gadmomeca. Senc
giTqvams, TqvenTan Sexvedra mindao.
karls araferi upasuxia.
_ ase ar aris?
_ ho, rasakvirvelia, magram...
_ saTiTaod gvTxoves aq mosvlao.
_ gvTxoveso? me aravin gamigzavnia maT dasaZaxeblad.
magas veravin ityvis, radgan es sicrue iqneba.
128
_ kari ness Camouvlia yvelasTvis da aq mosvla uTxovia.
_ kari ness? me misTvis araferi miTqvams.
_ yvelas Seatyobina.
iens aRar daumatebia, rogorc sxva garemoebebSi izamda, es
xom mag qalis morigi axirebaao. ara, es demarSi man mniSvnelo-
van da gadamwyvet momentad warmoadgina. araviTar eWvs ar uS-
vebda qvemoT TavSeyril xalxTan dakavSirebiT.
keri nesis aCrdilma Caiara: maT sakuTar TavSi igrZnes misi
zrda. mari li ar ganZreula, iens ki karls TiTqmis mbrZanebl-
urad Sehyurebda.
_ mokled, unda gamoxvide, karl.
_ warmodgena ara maqvs, ras vetyvi! _ Tqva Tavgzaabneulma
fermerma.
_ asea Tu ise, unda SemogvierTde. _ uTxra iensma da gatr-
ialda.
karl li ukan mihyva.
_ cota xniT gaval, mari.
zurgSeqceviT mdgarma mari lim Semoubruneblad daaqnia
Tavi.

11

sadRac, kunZulis axalnayar tyeSi, rolv miwaze iwva.


`dabrundi...~ _ TiTqos dabejiTebiT sTxovdnen. iyo raR-
ac, rac kompanionobas uwevda.
irgvliv aravin Canda da mainc...
sxva araferi, misive SiSis garda. Tumca es SiSi rolvis zu-
rgsukan damaluli arsebis formas iRebda, _ imdenad, rom uk-
an ixedeboda da amowmebda.
imdenad bneloda axalnayari tevris SuagulSi, rom garSemo
TiTqmis verafers arCevda.
bilikze gaxmianebuli nabijebis xma Semoesma. viRacas lis-
ken aeRo gezi da axla sibneliT mocul qvebze borZikobda. ro-
lvs warmodgena ar hqonda, ramden xans iwva miwaze. SesaZloa,
129
arc ise did xans. `xalxi lisken miemarTeba. is Cemi keraa, me mis
yvela kuTxe-kunWuls vicnob, xis kedlebis umcires nuJrebsac
ki.
Cemi mezoblebi imisTvis ikribebian, rom mTeli danaSauli
me gadmomabralon!
magram me ver momixelTeben.~
ver poulobda zust sityvebs, romliTac amwuTas mimqro-
lav azrebs gamoTqvamda. ubralod, icoda, rom es aRsasruli
iyo. igi ukuagdes da axla Sesabamisadac unda moqceuliyo.
Tavbru exveoda. misi kompanioni TiTqos formas iZenda, zu-
rgsukan amodioda, raTa mas Sepirispireboda. magram mas saxe
ar hqonda.
`modi,~ _ eubneboda TiTqos moCveneba, romelsac araferi
hqonda SemakrTobeli.
acaxcaxebuli rolv grZnobda, rom `ho~ unda epasuxa.
`modi, modi.~
xma Sesusteboda, magram rolvs mainc SeeSinda da Tavisi
ubedurebis siRrmidan Sesabralisad Sehyvira:
_ RmerTma uSvelos Tavis bedkrul Svilebs!
Semdeg isev gayuCda.
sxvas nurafers eli, borotebis garda, _ TiTqos es sityve-
bi Caesma. daujera kidec. mzad iyo wamomdgariyo da am usaxo
formisken wasuliyo CamoSvebuli mklavebiT. is, daWimuli da
uZravi, rasakvirvelia, miiRebda.
kidev erTxel gaiJRera misustebulma Segonebam:
`modi, modi.~
ho, magram...
iyo kidev is yvelaferi, rac rolvs akavebda. mis ciebcxe-
lebian tvinSi gaismoda Seuwyobeli, ufro da ufro mbrZaneb-
luri xmebi, romlebic gasaqans ar aZlevdnen,
erTianad awewils. miuxedavad amisa, uZlieresi iyo mainc is
xma, romelic eloda da Tavazianad uxmobda Tavisken. biWi ac-
nobierebda, rom am ukanasknels seriozul winaaRmdegobas ver
gauwevda.
130
uceb, sadRac mTlad axlos, axalamonayar tyeSi fexqveS mo-
yolilma totma gaitkacuna. rolv imwamsve wamoxta.
usaxo forma gaqra.
`nuTu aqamde movlen Cems mosaZebnad? nuTu ar SeuZliaT
Tavi damanebon maT, visac Cemi ar esmis?~
rolvs gaqceva mounda.
`barem Cemi fiqrebic xom ar gadavuSalo?!~
misken momavali adamiani neli nabijiT moZraobda. roca si-
lueti bolos da bolos gamoikveTa, qali aRmoCnda.
kari nes.
`ras eZebs? magasTan me araferi mesaqmeba. imis imedi xom ar
aqvs, rom mec wamiyvans liSi?~ TavSi azrebis oromtriali hqo-
nda. rolvs aSinebda es qali.
namdvilad mas eZebda, raki pirdapir moadga da Seicxada:
_ ai, Turme sad xar!
_ ho. ra xdeba? _ Tqva rolvma daRlili xmiT.
_ Setyobineba maqvs SenTvis, rolv. ramdeni xania geZeb.
_ aravisgan arafris gagoneba ar msurs. _ daubruna rol-
vma.
misive Cveulebis sapirispirod, rolvs kari nes aSinebda. iq,
sadac axla es qali idga, didi da Zalumi moCanda. biWi gauZal-
ianda. magram mis mier agebuli TavdacviTi meqanizmebi karim
namsxvrevebad aqcia. rolvma Tavi eulad igrZno.
_ lis ferma xom Seni saxlia! _ uTxra karim.
_ ho. mere?
rolv gaaogna iman, rom es qali iyenebda imave sityvebs, ro-
mlebiTac man gudruns da ivars mimarTa. araviTari SekiTxva ar
dausvams, uyoymanod icoda, sad cxovrobs rolv. pirdapir fa-
qts asaxelebda.
_ hoda, ajobebs Sin dabrunde. ai, Setyobineba, romelic
momaqvs.
_ visgan?
_ me TviTon geubnebi.
_ dedam gamoggzavna Tu mamam?
131
_ ara, maT ar gamovugzavnivar. wamodi axla, erTad davbru-
ndeT SenTan.
_ iq araferi mesaqmeba. _ gajiutda rolv.
kari nes yovelTvis aseTi Ronieri ar iyo. ufro xSirad _
SeboWili, naklebad Tavdajerebuli daiareboda da es TviT ax-
lac vlindeboda drodadro. miuxedavad amisa, dRes masSi Zala
Casaxlebuliyo, aSkarad masze aRmatebuli raRac.
_ swored aq ar gesaqmeba araferi. nu miscem Tavs wasvlis
uflebas.
Wkuas nu marigebo, _ undoda eTqva rolvs, magram xma ar am-
ouRia. amis nacvlad, nel-nela ganze gavida. magram qalis fig-
ura isev TvalsdaxelSua gaizarda:
_ SeCerdi-meTqi, geubnebi!
_ mainc vin ggoniaT Tavi?! _ Seuyvira ganrisxebulma biW-
ma. gaaxsenda, rogor sCveoda am qals sentenciuri
formulebis frqveva. karim pirdapir Sexeda saxeSi, mTlad
axlos mivida da SiSneuli xmiT Caulaparaka:
_ Zalian maRelvebs yvela, vinc Tavis dakargvas iwyebs.
metad aRar uTqvams, SeCerdio. rolv aRar inZreoda. am
qal-is saxeSi raRac usxlteboda, raRacas ver ixelTebda. kari
nes misi simaRlisa iyo, axla mTlad axlodan xedavda qalis
mkacr nakvTebs. lamazi saxe hqonda. rolvma gaixsena dro,
roca es sa-xe mSvenieric iyo da momRimaric. es manamde, sanam
qmar-Svils zRva waarTmevda.
rolvma SeniSna: karis didi Tvalebi hqonda da es Tvalebi
axla bindbundSi asxivebdnen. imdenad axlos idga, rom rolvma
cxadad dainaxa is, rac, Cveulebriv, ar Canda. magram am Rames
karis veeberTela Tvalebi anaTebdnen.
_ Sen mxolod garbixar, fiqriT ki sulac ar fiqrob.
_ nuTu?
_ rom gefiqra, ar gaiqceodi.
_ verafers davelodebi mas Semdeg, rac dRes moxda. aRara-
feri damrCenia, gaqrobis meti.
_ es mxolod gaaorkecebs borotebas.
132
_ aravis datanjva ar msurs Tundac mxolod Cemi iq yof-
niT... da TviT Cemi tanjvac minda damTavrdes.
_ wamodi axla, limde wamomyevi! _ ise Tqva kari nesma, Ti-
Tqos araferi gaegonos.
rolv ar inZreoda, verc win midioda, verc ukan. Tavisi bas-
ri enis miuxedavad, yovelTvis yvelafers ver daupirispirde-
boda.
_ gesmis Cemi, rolv?
_ ara!
am sityvis warmoTqmisas SiSi Seepara, magram, amave dros,
ufro Sors wasvlis saWiroebac igrZno.
_ ra dagemarTaT dRes, rom brZanebebs iZleviT da yvela-
ferSi ereviT?! Tqven, romelsac am ambebTan araferi gesaqme-
baT?!
karis ar upasuxia. imdenad izrdeboda da mkacrdeboda misi
saxeba wyvdiadis CamowolasTan erTad, rom pasuxis gacema aR-
ar sWirdeboda. is TviT Zalaufleba iyo.
miuxedavad amisa, rolvs ar unda Seewyvita, unda gamoewvia
es qali, guli etkina misTvis, daemorCilebina.
_ Tqven xom giJi xarT. _ daamata bolos.
karim moTminebiT aitana es dartyma, _ erT-erTi imaTgani,
romlebic vneben, magram, arsebiTad, verafers cvlian.
rolvma igrZno, rom upiratesoba ver moipova, magram mainc
ar daixia ukan:
_ yvelam icis, rom giJi xarT.
qali aSkarad datanja am sityvebma, pasuxiT ki mxolod es
upasuxa:
_ swored eg mzafravs ase.
_ mainc ra? _ wamocda rolvs.
_ is, rom ar vici, vin var. sakmarisi iqneboda rwmena mdog-
vis marcvalSi, rolv, da adamiani Tavs aRar daitanjavda.
biWi gaCumda.
_ ratom cdilob, guli matkino, rolv?
biWi isev dumda.
133
_ yvelam damijera, visac liSi misvla vTxove, yvelam an Ti-
Tqmis yvelam...
_ ho, magas mivxvdi. ra unda qnan iq?
_ erTad yofna surT... _ daurwmuneblad uTxra karim, _
da Senc unda waxvide. momismine, rolv!
_ ho?
_ vici, rom sul davdivar da ar vCerdebi. magram sxvanai-
rad ar SemiZlia... isini wavidnen! _ SesZaxa uceb.
rolvs aacaxcaxa. karim Zala moikriba da ganagrZo:
_ Sin dabrundi, rolv! mere ki moxdes mosaxdeni. amas gTx-
ov me, romelmac Svilebi davkarge.
rolvma imwamsve igrZno am sityvebis mbrZanebluri Zala.
gulis siRrmeSi, isic mxolod imas eltvoda, rom vinmes Sin wa-
sasvlelad daeyoliebina. am sityvebis ukan eqo gugunebda,
cxovrebis eqo. marTla fiqrobda mis datovebas? amas darwmu-
nebiT veRar ityoda.
Tumca es, rasakvirvelia, srul Semobrunebas ar niSnavda.
rolvma mxolod aucileblobas dauTmo, liSi gamoCenis auci-
leblobas.
_ iq Cemi aravis esmis. amaSi maTTan laparakma damarwmuna.
_ umjobesi iqneba, Tu dabrundebi. _ uTxra karim ubra-
lod.
rolvs mounda ekiTxa: `Tqven, kari nes, Tqven Tu gesmiT Ce-
mi? Tu gesmiT, ratom moviqeci ise, rogorc moviqeci?~ magram
ver SeekiTxa. kari mis mosaZebnad movida da es ukve mniSvnelo-
vani iyo. `sadac unda davmaluliyavi, mainc mipovida.~
_ axla ki lisken, sadac Sen daibade.
_ ar mesmis, ra mesaqmeba iq amieridan.
_ Zalian kargadac gesmis.
kari simarTles ambobda: rolvma icoda es.
_ sxvebs unda SevuerTdeT, _ Tqva karim, _ axla mxolod
es aris mniSvnelovani.
hoda, gaudgnen kidec gzas. win esoden STambeWdavi kari nes
miabijebda. rolvma warmoidgina, rogor Cndeboda es qali mTe-
134
li saRamos ganmavlobaSi gzebze, fermebis ezoebSi, saxlebSi,
rogor dadioda da uxmobda adamianebs. aRaraferi iyo gasakvi-
ri imaSi, rom ase mravlad gamoexmaurnen.
srul Wkuaze ver iyo? mainc rogor unda gaegoT es? is, rac
kariSi Cabudebuliyo, mas Zalas aniWebda.
ukeTes gzaze gavidnen da gezi lisken aiRes _ fexis auTre-
vlad da didi nabijebiT.
bilikebze aRaravin SexvedriaT. visac liSi misvla undoda,
ukve iq iyo. yvelgan siCume da sibnele sufevda. `vis gverdiT
mivabijeb? es me arasodes mecodineba. kari nesma metamorfoza
ganicada. roca is geZaxis, unda mixvide!~
zogan foTliani totebi saxeSi xvdebodaT. wyvdiadSi miku-
nWuli yvavilebi surnelebebs afrqvevdnen. fermebSi bneloda.
zRvidan yru dgafuni aRwevda. am momentisTvis, ingas sxeuli
ukve didi xnis gaSeSebuli iyo.
rogorc ki am azrma gauelva, rolv adgilze gaqvavda, _ Ti-
Tqos imisTvis, rom ingas sikvdilis mniSvneloba moexelTebi-
na. magram es misTvis uwindeburad dafaruli darCa.
Tavis gverdiT ZlivsRa arCevda SavebSi Cacmul qvrivs, ro-
melic energiulad moabijebda da ukve didi xania bage aRar ga-
exsna. ai, axlac elodeboda, rodis amoZravdeboda umoZraod
Semdgari biWi.
_ aRar modixar, rolv? _ am SekiTxvaSi mouTmenlobis bge-
ram gaiJRera.
_ ki, rogor ara.
_ ho, aq SeCereba arafers mogvitans. gasakeTebeli unda ga-
keTdes.
gzis pirze mdgar or patara saxls Cauares, gamouTqmelad
eul saxlakebs, raki swored aq binadrobda kari nes. saxlebs
daSla-dangrevis araerTi niSani etyoboda. axla bneloda da
amwuTas es ar Canda, magram...
isini ar SeCerebulan. win, lisken! iq, sadac beRelSi ucnobi
asvenia. ai, ratom aris am saRamos lis ferma ase sabediswerod
centraluri.
135
`Sen is mokali, rolv.
me marto ar vyofilvar.
yvela Sen mogyveboda.~
imediani nabijiT midiodnen. wyvdiadi Rrmavdeboda. cxe-
loda. WanWrobebian miwebs cincxal-notio haeri asdioda. uh!
rolvma fexi daabija raRac mwebvares, ramac ucnaurad amoiW-
yivla. gombeSo iyo. gombeSoebi xSirad dacocavdnen am teri-
toriaze. mimwuxrze gamococdebodnen soroebidan da gzaze
gamodiodnen.
_ Sexede, rogorc kaSkaSebs li! _ SeZaxa keri nesma
ho, ra sinaTle iyo! rogorc yovelTvis, ezos axlac sustad
anaTebda Camokidebuli Wraqi. ai, uzarmazari beRlidan ki uam-
ravi sinaTle Jonavda. rogorc Canda, mosulebs TavianTi Wra-
qebi iq CamoekidaT, saxlis fasadze ki, meore sarTulze, uxvad
ganaTebuli ori fanjara brdRvialebda. amis danaxvaze rolv
mkveTri moZraobiT ukuiqca: icoda, romeli oTaxis fanjrebs
xedavda.
es yvelaferi erTbaSad moicva mzeriT. `ai, Cemi kera.~ grZ-
nobda, rom aq dabrunebiT swor nabijs dgamda. `ho, mec unda
Sevide beRelSi.~
rac Seexeba kari ness, igi SeumCnevlad Seeria Ramis sibne-
les.

12

beRelSi Semosasvleli xidis qveS karl li ienss da or-sam


sxva adamians esaubreboda.
is da iens Zvel saxlSi acimcimebuli gemidan modiodnen.
ezoSi gamosulebi, beRlis gafantulma sinaTlem gaaoca.
aqamde karls arasodes enaxa amdeni manaTobeli wertili am
SenobaSi. arasodes hqoniaT Cveulebad lampebis Camokideba
beRlis sxvadasxva nawilSi. es rom sxva dRe yofiliyo, karl
lis sixaruli aitacebda misi xeliT agebuli Senobis Riobebi-
dan da samercxulebidan gamoJonili amdeni sinaTlis danaxva-
136
ze. mosulebs TavianTi Wraqebi marTlac aqa-iq CamoekidaT.
kunZulze eleqtroba ar iyo.
beReli mxolod nawilobriv iyo ganaTebuli. boslis ked-
lebi Savad moCanda. Zroxebis Sesawuxeblad aq namdvilad ar-
avin mosula. Tivis dasabinavebel SenobaSi TiTqos wyvdiadi
Camdgariyo. iq ki, yvelafris SuagulSi, dal da hog isxdnen.
ara, mainc ratom ercxvineboda xolme karl lis es Senoba?!
beReli xom misive Zalmosilebis cocxal damowmebasaviT idga!
_ yvela SemTxvevaSi, gansacvifrebelia. _ Tqva am sanaxao-
bis Semyure karl lim.
win mimavali iens Semobrunda:
_ ra aris gansacvifrebeli?
TiTqmis ise hkiTxa, TiTqos damnaSaves mimarTavso.
aseTi TvaliT uyurebdnen karl lis im martivi mizeziT,
rom TviTon miiRes monawileoba devnaSi, msxverplad miutanes
TavianTi Tavi karl lis saxleuls. yvela SemTxvevaSi, aseTi
TvaliT uyurebdnen sagnebs. iensma aseTi mimarTeba SeamCnia
zogierTs da TviTonac igive pozicia daiWira. TumcaRa, amiT
bevri araferi mougia.
_ ra aris araCveulebrivi?
_ ubralod, is, Tu rogor aris ganaTebuli Cemi beReli. _
miugo karl lim. _ magram SigniT ra xdeba?
_ isini Sen gelodebian.
amaze karls aRaraferi uTqvams. mxolod is icoda, rom maT
molodins ver upasuxebda.
_ Sen xom Tqvi, TqvenTan Sexvedra msurso! _ Seaxsena iens-
ma, Tan Tavisi Tavic danarCen jgufs miaTvala.
_ ho, ho, rasakvirvelia, magram...
karl lis ukve SemCneuli hqonda, rom iens Tavis Tavs mTel
danarCen gunds akuTvnebda. wamodi, SemogvierTdio, _ uTxra,
roca mis mosaZebnad movida.
maTTan Sexvedra?

137
mainc ra jandabis gagonebas elodnen karl lisgan? misi er-
TaderTi survili iyo, yvela mosulisTvis ekiTxa, Cemi vaJiSvi-
li xom arsad SegxvedriaTo.
ori kaci Crdils gamoeyo, karl lis da ienss mouaxlovda
da uxerxulad miesalma. eseni mxolod Secbunebulebi da daqa-
nculebi iyvnen, ara cudad ganwyobilebi.
_ saRamo mSvidobis! maS, suFfTa haerze seirnobT. _ uTxra
karl limac, rogorc aq sCveodaT xolme.
_ ho, dagviZaxes.
daiwyes laparaki mkaze, amindze, zRvaze. iyo amaSi raRac
damamSvidebeli. fermis ezoSi SeimCneoda im brZolis garkveu-
li kvali, dedaRorebma rom datoves dRis pirvel naxevarSi.
Wraqebis Suqze ilandeboda bakis gamongreuli tixari da sxva
darbeuli adgilebi, Tumca ienss am ambavze sityvac ar
dascde-nia. SigadaSig, saRoridan pirutyvis xmebi aRwevda,
rac dRis am periodisTvis uCveulo iyo. boselSi Zroxam
daibRavla. am saRamos didi Senoba mousvenrobas moecva. oTxi
mamakaci amas grZnobda, Tumca Tavi ise eWira, viTomc aq
araferiao. nerviu-lad saubrobdnen amindze da karg
mosavalze, romelic male beRlebSi unda daebinavebinaT.
karl ganaTebul adgilze idga. cota xnis Semdeg ramdenime
adamiani _ xuT- Tu eqvskaciani jgufi _ mouaxlovda da saRa-
mo mSvidobisa usurva.
karl li ar ganZreula. am tipis adamianebi mas aSinebdnen.
_ axla ras vapirebT? _ hkiTxes maT.
yvelam icoda, rom swored karl lim moawyo es Sexvedra,
Tumca misi saxeli erTxelac ar uxsenebiaT. misi mkacri xma ma-
Ti arsebis siRrmeSi gugunebda.
_ SigniT xom ar SevsuliyaviT? _ ikiTxa karl lim, romel-
ic beRlis xidze gadasasvlelad moemzada.
kacebma SiSneulad Sexedes.
_ ra unda vqnaT?
_ SevideT! _ brZana karlma iseTi toniT, romelsac isini
Tavs veRar aaridebdnen. yvelas SiSis Jruantelma dauara, mag-
138
ram mainc Sehyvnen beRelSi. es maTac surdaT, raRacas surda
maT SigniT. is, vinc beRelSi iwva, maT nawilad qceuliyo iqid-
an moyolebuli, rac xeli SemarTes masze. ase daedevnen ukan
Semosasvlel xidze mimaval karl lis, romelmac beRlis karis
erTi frTa gamoaRo. SigniT bneloda. erT kunWulSi Wraqi bJu-
tavda.
_ mand xarT? _ xmamaRla daiZaxa karl lim sibneleSi da-
lis da hogis misamarTiT.
es fermis patroni iyo da maTac dauyovnebliv upasuxes,
Tumca _ adgilidan fexmoucvlelad.
sxvebi frTxilad gadmodiodnen xidze. is namdvilad Sua
be-RelSi iwveboda. mosulebi gaifantnen, srulebiT gaeTiSnen
erTmaneTs. kidev kargi, aq Wraqebi aravis daekida, anu veravin
dainaxavda adamianTa monanie saxeebs! erT-erTi qveda saTavso-
dan bakuni ismoda. ismoda adamianTa bubunic, kantikuntad ga-
cvlili sityvebi. bakebidan aRwevda xmebi, rac imis niSani iyo,
rom, sifrTxilis zomebis miuxedavad, cxovelebs mainc gaeRvi-
ZaT da awrialdnen. didi beReli mRelvarebas moecva.
veravin veravis xedavda da asec erCivnaT. zogierTebi erTi
kunWulidan meoreSi inacvlebdnen. amxela saTavsoSi rTuli
Sesafasebeli iyo maTi raodenoba. am dros gaisma karl lis xma.
_ romelime Tqvengans Cemi Svili xom ar unaxavs? _ alal-
bedze ikiTxa wyvdiadSi.
sityvebma Sesabralisad gaiJRera. am sibneleSi Tavi veRar
Seikava da hkiTxa, Tumca xalxs pirdapir ar uyurebda.
_ romel momentSi? _ kiTxviTve daubruna erT-erTma.
_ axla, ra Tqma unda.
maT, vinc gantevebis vacis saWiroebas ganicdida, didi sur-
vili gauCnda eTqva, xilnarSi vnaxeTo. hoda, erT maTgans sibn-
elem gadaadgmevina kidec pirveli nabiji:
_ Cven am ambavSi ar CavereodiT, rolvs rom ar
aveyoliebineT.

139
_ ho, ho, ukve didi xania droa, rom msgavsi ram iTqvas! _
upasuxa karl lim. _ monawileobis miReba monawileobis
miRebaa... me mgoni, swored aman mogiyvanaT aq.
_ Cven movimoqmedeT is, rac saWiro iyo. _ Tqva erTma xmam
jiutad.
_ ara. _ Seepasuxa karl li.
viRac wavida, raki aq aRaraferi esaqmeboda. is aq mosananie-
blad ar mosula. mis adgilze yofnas ar isurvebdnen isini, vi-
sac aq Tavisi satanjveli tovebda.
Semdeg Camovarda yvelaze ufro dasrulebuli siCume. saR-
oridan saZageli Rmuili gamodioda. imdenad saZageli, rom,
rogorc Cans, kerati Rmuoda. es xma TiTqos miwisqveSeTidan
aRwevda da midamoc TiTqos ufskrulSi inTqmeboda.
karl lim didi nabijebiT miaSura adgils, saidanac es xma
gamodioda.

13

Cveulebriv, daRamebasTan erTad saRoris Tavze mZime mos-


veneba ativtivdeboda xolme. yvela aqauri binadari Rrma Zil-
iT fSvinavda. TviT buzebic ki wyvetdnen bzuils. rCeboda
mxo-lod mwklarte suni, _ Ramec iseTive, rogoric dRisiT.
dRis ganmavlobaSi dedaRorebis mier atexili xmauris miu-
xedavad, am saRamosac siwynarem daisadgura. daoblebulma go-
Webma jer cota waiWyvitines, mere ki iseve waiRo Zilma erT
gr-ovad dazvinulebi, rogorc yovelTvis. dedaRori,
romelmac jer sakuTari goWebi SeTqvlifa, Semdeg
gadarCenilebs moxe-da. gonze mosulma, Svilebi daapura da
axla maTTan erTad eZi-na. am yvelaferisTvis berJim izruna.
amasobaSi iens da helga adamianis devnaSi CaerTvnen, rasac
mohyva saSineli danaSau-lis Cadena aqedan sul erTi
xelisgawvdenaze. bolos iens da helga Sin dabrundnen,
agznebulebi da sindisdamZimebulebi.

140
Tumca saRoreSi isev simSvidem daisadgura. yvela sadgomi
beRlis gareT iseve dacarielebuli Canda, rogorc keratis
baki. am ukanasknelis gaqucul teritoriaze aRaravin Canda,
raki TviT kerati viwro, zinzliani karis gavliT Tavis saZine-
belSi gaxiznuliyo. RamiT mTel fermaSi am karze ufro Savi
araferi moipoveboda.
am saRamos simSvide adamianebma daarRvies. kunZulis bina-
dar mamakacTa didi nawili aq imyofeboda. zogierTebi, rasak-
virvelia, imas dasjerdnen, rom Tav-Tavis saxlSi SeiyuJnen da
uariT Sexvdnen mowodebas sayovelTao Sexvedrisken. aseve ar
movidnen Cvilis patroni dedebica da wamozrdili bavSvebic,
romlebsac uari eTqvaT am moZraobaSi CarTvaze. magram kunZu-
lelTa umravlesoba aq iyo da mwuxareba, romelsac isini gani-
cdidnen, didad icvleboda adamianidan adamianamde, da es _ im
mizezebiT, romlebic dRis sinaTleze ar Candnen. momxdarma
ambavma daaCqara maTi dacema da danaSaulSi danTqma, ubeduri
arsebis cemiT mokvdinebis danaSaulSi.
`Tavi dadrike!~ _ esmodaT TiTqos maT Soris yvelaze uf-
ro gulSeZrulebs. beRelSi Sesvlisas aseTebi mTlad ikuWebo-
dnen da pataravdebodnen. `vin xar?~ _ ekiTxeboda TiTqos vi-
Rac da es gamokiTxva dausruleblad grZeldeboda, iseve vib-
rirebda maT yurebSi, rogorc buzebi utrialeben xolme Wri-
lobas.
`upasuxeT Zaxils! _ saTiTaod uTxra kari nesma Secbune-
bisa da areulobis kulminaciur momentSi. _ lis fermaSi mo-
diT.~
`risTvis? ra unda vqnaT iq?~ am kiTxvebis miuxedavad, SeRa-
mebisas saTiTaod Semolagdnen fermaSi, sadac yvelasTvis moi-
Zebneboda adgili. zogierTebi RorebisTvis gankuTvnil uSu-
qo saTavsoebSic ki aRmoCnden, _ am bnel bakebSi, sadac Tavis-
Tvis mikuntuliyvnen mtverSi da talaxSi. eseni kunZulis yve-
laze Tavmdabali mkvidrebi iyvnen, am momentSi _ mTlad daT-
rgunul-damsxvreulebi.

141
amrigad, isini saRoreSi imyofebodnen. ratom? TviTonac
ar icodnen. `aq, mtverSi garTxmuli, me yvela sxva arsebaze
ufro umniSvnelo var...~
aq isini ejaxebodnen Rorebs, romlebsac eRviZebodaT da
gabrazebulebi Rmuodnen. zogierTebi ki, dazafrulebi, ise
Sehyvirebdnen, TiTqos realuri safrTxe daemuqraTo. am sab-
ralo adamianebs es maSin esmodaT, roca gulebs aRebdnen, ra-
Ta mieRoT is, rasac mieltvodnen da risi Sinagani bunebac ar
esmodaT.
erT-erTi maTgani mTlad axlos aRmoCnda keratTan Zalze
arasaxarbielo poziciaSi. iq xeliscecebiT Sevida marto dar-
Cenis imediT. borZikiT miikvlevda gzas mwklarte sunSi da wy-
vdiadSi. ase uTavaza fexi kedelTan gawolil kerats Sig ding-
Si. pirutyvi SekrTa da daiRmuvla. kacic SekrTa da ukuiqca.
isini erTmaneTis pirispir idgnen wyvdiadSi, oriveni _ moul-
odnelad Tavsdatexili SiSiT atanilni. kaci ver xedavda bne-
lSi Cafluli keratis dabal Subls. esmoda mxolod yru Rmui-
li, romelic gul-mucels udamblavebda.
es didxans ar gagrZelebula. keratma gadawyvita bolo
moe-Ro am daZabulobisTvis, sazarlad SehRmuvla da
naxtomisaTv-is moemzada. misi patara, Cavardnili Tvalebi
verafers arCev-dnen am wyvidadSi, ai, yurebs ki adamianis
sunTqva esmodaT. ke-rati win gaqanda.
meore wams gaisma adamianis yvirili, adamianis, romelmac
iseTi dartyma miiRo, rom Tivis bRujasaviT gaityorcna fexze
damCneuli Roris naeSvariT. TviT kerati TaviT kedels Seask-
da da iqve gailursa, risxviTa da SiSiT aRmuvlebuli. SiSi ga-
mudmebiT ewveTeboda Tavis Clung tvinSi da Seuracxad qmede-
bebs Caagonebda. kidev erTxel moemzada sakbenad, Tumca _ br-
mad, raki kbilebs verafers Caavlebda. magram sxva veraferi
gaawyo, garda imisa, rom dingi TavgametebiT gaiqnia.
kaci isev gaityorcna, Tavi karis wirTxls ahkra da Tvale-
bSi sul naperwklebi auTamaSda. Semdeg mZimed wamodga da kari

142
CabRuja. ar icoda ra eqna da jer mxolod gonze mosvlas cdi-
lobda. kerati Rmuils ganagrZobda.
viRacebi Semocvivdnen. kari Zlieri biZgiT gaiRo da Semo-
varda karl li anTebuli WraqiT xelSi.
_ ra xdeba? _ SesZaxa man.
gaSterebuli kaci Tvalebs axamxamebda:
_ sad var?
_ CemTan xarT, liSi.
kacs TiTqos ar esmoda, ras eubnebodnen.
sinaTlis damnaxavma keratma Rmuili Sewyvita da uxmod, ji-
utad miikunWa kedelTan.
_ Rorma dagWraT? aqeT gamodiT! _ karl lim kaci bakidan
gaiyvana da wylamde miiyvana.
_ vah, wyalic gqoniaT. _ Tqva kacma da wyali saxeze Seisxa.
rac Seexeba fexs, is mxolod gakawruli aRmoCnda. mTavari
dartyma Sarvalze movida.
karma gaiWriala da iens Semovida. ienssac gaegona Roris
xma, Rorebs ki swored is patronobda. am pirutyvisgan ukve sa-
kmarisi usiamovneba SexvdaT.
_ keratma Sarvlis muxli gauxvrita erT-erTs. es iyo da
es. _ auxsna karl lim.
_ aq araferi esaqmebodaT. _ miugo gulmosulma iensma da
ukan gabrunda.
saRoris sxvadasxva ganyofilebaSi karl lim aRmoaCina kid-
ev ramdenime adamiani, romlebic mis Wraqs emalebodnen da su-
rdaT yofiliyvnen iq, sadac veravin dainaxavda. amis gacnobie-
rebam karl lis gul-muceli gadautriala.
_ gamodiT! _ mimarTa am adamianebs pativiscemiT.
aravin gamosula. mxolod is kaci mohyveboda gverdiT, ker-
ats rom gadaeyara. civ wyals isxmada da es gonze mosvlaSi ex-
mareboda. rac Seexeba sxvebs, isini kidev ufro metad SeiyuJn-
en TavianT kunWulebSi.

143
da maSin karl lis braleulobis ucnauri grZnoba Semoawva.
`es adamianebi Cems qaliSvils Seewirnen~, gaifiqra guldafle-
Tilma.
_ kargi, gamodiT. _ mouxmo maT kidev erTxel, _ ukve Sev-
grovdiT da unda vilaparakoT.
_ Cven araferi gvaqvs saTqmeli. _ Tqva erT-erTma gabza-
ruli xmiT.
sxvebs xma ar amouRiaT. rogorc Cans, erTaderTi ram sur-
daT: fermeri iqaurobas gascloda da lampac Tan gaetana. bri-
yvi, dauZlurebuli keratic gaunZrevlad mihkvroda kedels,
mxolod bnel azrebs atrialebda Tavis bnel tvinSi.
_ ase ar unda SexedoT yvelafers... _ ganagrZo karl lim.
aravin upasuxa.
_ vici, rom es Cemi gogonasTvis moimoqmedeT.
magram am adamianTa mzera araviTar imeds ar gamoxatavda.
isini arafers moelodnen karlisgan, talaxSi garTxmulebs
arafris imedi aRar hqondaT.
karl li gaCumda, saxtad darCenili da xelcarieli. haerSi
TiTqos Sewyaleba da lmobiereba trialebda, magram aseT ra-
mes axla veranairad ver ityoda. xedavda, rom, TavianT probl-
emaSi myofni, isini kidev erTxel iZirebodnen sasowarkveTis
bnel ufskrulSi.
_ Tavi dagvanebeT, karl li. _ Tqva erT-erTma xmadabla.
ho, es ukve brZanebas hgavda. maspinZelmac Wraqi Zirs dauS-
va da iqidan gamovida. bolo suraTi, romelic daamaxsovrda,
iyo damrecSubliani kerati, gaunZrevlad rom galursuliyo
kedelTan.

14

am momentSi beRlis meserSi rolvma Seabija. mainc ra


ganzr-axva amoZravebda? amas ver ityoda, magram aq surda
yofna. sxv-ebis ar iyos, es Senoba Tavis SigTavsianad izidavda.
mSvenivr-ad SeamCnia sinaTle iq, sadac dedamisi fxizlobda,
144
magram ma-inc beRlisaken wavida. aqa-iq mitovebuli Wraqebi
ekida. maT, vinc es Wraqebi Tav-Tavisi gzis gasanaTeblad
moixmares, mere aRarc Caaqres.
orma qalma, romlebsac rolv gadaeyara, saxe miabruna. aman
biWi gamosalaparakeblad waaqeza da erT-erT maTgans saxeliT
mimarTa:
_ kristin...
qalma Tavi ise daiWira, TiTqos ar gaugonia.
_ mamaCemi SigniTaa?
qals xma ar amouRia, mxolod Tavi daaqnia.
_ ai, axirebuli xalxi, Tu ginda! _ Tqva zizRiani toniT
da maSinve inana.
rolvma zedmiwevniT icoda, rom es adamianTa Cveulebrivi
Tavyriloba ar iyo. maTi saWiroebebi, maTi SiSi, maTi sircxvi-
li, maTi sindisis qenjna: ai, ras ukavSirdeboda amRamindeli
Sexvedra. paroqsizmis am dRes kaSxali gairRva. adamianebma
Ta-vianTi Tavi dainaxes da es sanaxaoba erTob damamZimebeli
aRm-oCnda. aman ubiZga ganusazRvreli Ziebisken lis beRelSi,
_ iq, sadac sikvdili tyviasaviT iwva da yovelive danarCens
Tavis garSemo abrunebda.
ai, es ori qali, magaliTad. sxvebic uTuod ase iqnebodnen.
rolvs ufro Sors wasvla mounda. maSin am ori qalidan erT-
erTma zurgidan dauZaxa:
_ momismineT, rolv li!..
_ rao?
_ ar geSiniaT?
_ Cven yvelas gveSinia. _ Caeria meore qalic.
rolvma SeniSna: isini masac gulisxmobdnen, ar aRmarTavd-
nen gadaulaxav kedels rolvsa da TavianT Tavs Soris. SeeZlo
madlobac gadaexada maTTvis. Tumca SekiTxva im ganzraxviT ar
dausvamT, rom masze pasuxs elodnen.
_ mamaTqveni aq aris. _ daazusta erT-erTma.

145
rolv ufro Sors wavida. `risi gakeTeba SeuZlia mamas?~ _
gaifiqra am dros. swored rolvs unda Caebarebina amaTTvis
angariSi.
mTeli Tavisi cxovreba rolv am beRelSi dadioda. imdenad
nacnobi da axlobeli iyo es Senoba, rom ukve veRarc ki acnobi-
erebda mis STambeWdav masStabebs. aq yovel koWs, yovel boZs,
yovel mowyobilobas icnobda. sibneleSic ki afiqsirebda yve-
lafers. swavlis wlebma veranairad ver dabinda bavSvobis dr-
oindeli beRlis dawvrilebiTi codna. ramdeni uTamaSia aq!
axla ki, ra ucnurad gadaesxvaferebina es adgili karl lis
molodinSi myof mdumare xalxs!
`mec xom mas veZeb, _ gauelva rolvs, _ amjerad ara dedis-
gan, aramed mamaCemisgan veli raRacas.~
bolos kacebis jgufis SuagulSi aRmoCnda, Tivis ganyofi-
lebasTan dakidebuli lampis gverdiT. TiTqos ukugdeba igrZ-
no maTi mxridan. Zala unda moekriba imis sakiTxavad, mamaCemi
xom ar ginaxavTo.
arao, _ upasuxa erT-erTma.
rolvma svla ganagrZo. Soriaxlos gverdigverd mdgari el-
za da gudrun SeniSna da swrafad gauxvia gverdze. amieridan
elzasTan Sexvedra gamoricxuliao, _ ase daaskvna. elzaSi ra-
Rac gaiyina im wams, roca rolvma WeSmariteba gaumxila.
mere ki ienss gadaeyara.
_ oh, ai, Senc... _ Tqva iensma, _ dabrunebulxar.
es sityvebi im adamianis toniT warmoTqva, sul sxva rameze
rom fiqrobs, sinamdvileSi.
_ ho, davbrundi.
_ aq imdeni rame datrialda, rom iZulebuli var yvelafe-
ri davaTvaliero. _ Tqva iensma, _ sxva SemTxvevaSi, ukve me-
Zineboda.
rolvma icoda, rom iens sicrues ambobda. is xom sxvebze
aranakleb SeZruli iyo.
_ mamaCemi xom ar ginaxavs?

146
_ Sen geZebs. yvelas ekiTxeba, Cemi Svili xom ar Segxvedri-
aTo.
Sexvedra ioli ar iqneboda. iensma daxmarebis xeli gauwo-
da:
_ wamomyevi, Tu ginda, rolv. _ SesTavaza Tavlis Sesasvl-
elTan.
rolvs iensTan Zveli megobroba akavSirebda. mozardobis
xanaSi biWs iensisgan araerTxel miuRia iseTi ram, razec mam-
amiss uariT gamoustumrebia. SesaZloa, swored msgavsi mome-
ntebis xsovnam ubiZga ienss rolvTan solidarobisken.
_ wamodi, blakka movinaxuloT me da Sen! _ SesTavaza uec-
rad TiTqos bednieri STagonebiT amoZravebulma iensma.
blakka _ wablisferi faSati, iensis TvalisCini! am tonu-
sis amwevma sityvebma biWi Seaguliana. `ho, ho, wavideT iensis
blakkasTan. iq cudi araferi gvelis.~
TavlaSi Zexorcieli ar WaWanebda. dReRamis am periodSi
arc TavlaSAi moZraobda vinme da arc boselSi. adamianebSi am-
otvifruliyo is azri, rom RamiT cxovelebs unda daesvenaT.
yvelaferTan erTad, blakka marto cxovrobda. TavlaSi bnel-
oda. rolvs da ienss pirutyvis Serxevis xma SemoesmaT. daxu-
rul kars miRma verafers xedavdnen. iens malulad efereboda
blakkas, rolv Zelze miyrdnobili idga.
momdevno wuTSi garedan xmauri SemoesmaT.
iensma Caaxvela:
_ xom gaigone, ra giTxari: mamaSeni geZebs... xalxs ekiTxeba,
xom ar ginaxavTo...
_ ho, gavigone. magram, CemTavad, me arafers moveli, iens.
_ SeiZleba. Tumca mainc umjobesi iqneba, Tu Sexvdebi.
_ es ioli saqme xom ar ggonia?
_ ara. yvelafris miuxedavad, mamaSenisTvis es kidev ufro
Znelia. magram Tu imis lodins daiwyeb, rodis iqnebi mzad saam-
isod...
rolvs ar upasuxia. sibneleSi blakkas siaxloves grZnobda
da nestoebamde moRweul Tivis surnels ukavSirebda.
147
axla rolv fiqrobda imaze, rac iswavla da gaiRrmava, ram-
ac sakvebi misca mis swrafvas, rac mniSvnelovnad miiCnia da
mniSvnelovani saqmianobis saSualebac misca, _ fiqrobda da
acnobierebda, raoden mcire nugeSs aZlevda es yvelaferi Ta-
vis axlandel ubedurebaSi. amwuTas mTeli is swavla-ganaTle-
ba aRarafers niSnavda bavSvobaSi miRebul martiv gamocdile-
basTan SedarebiT, raRacnairad rom asocirdeboda sibneleSi
uZravad mdgar did cxenTan.
iensma yeli ganmeorebiT Caiwminda da frTxilad SeekiTxa:
_ rogor grZnob Tavs?
araferi iyo mouridebeli amnairad dasmul kiTxvaSi. es
mxolod dasawyisi iyo.
_ Zalian cudad. _ miugo rolvma.
maT Tavebs zemoT, beRlis iatakze, msubuqi bakuni gaisma.
iensma, romelic blakkas efereboda, ifiqra, albaT rolvma
ver gaigonao. misi gonebrivi mdgomareoba xom sakmaod Seic-
vala mas Semdeg, rac karl lis Zebnas mohyva cota xnis win.
blakka srulebiT umoZraod idga da araferi hqonda mofe-
rebis sawinaaRmdego. iensma, daTrgunulma da Secbunebulma,
bolos da bolos gadawyvita ekiTxa:
_ risi gakeTeba SemiZlia me, romelmac aseve miviRe monawi-
leoba am yvelaferSi?
_ verafers getyvi.
_ ho, ra Tqma unda.
_ komisari gamomkiTxavs, _ daamata rolvma, _ ai, ra mel-
odeba piradad me.
_ ho, rasakvirvelia, komisari Camova.
_ albaT, gamogzavnidnen, ara?
_ ho, gavige, rom gaufrTxilebiaT. xval diliT aq iqneba.
_ saerTod gaqrobas vapirebdi. _ gaando rolvma.
_ nuTu...
_ magram kari nesma mTxova, rom movsuliyavi.
_ ho, Sen saZebneladac wamovida.

148
iensma es sityvebi xmadabla da SiSnNeulad warmoTqva. cxadi
iyo, rom aRar surda am qalze laparaki. mxolod misi saxelic
ki iarebs uxsnida. amitomac swrafad moayola:
_ axla ki unda waxvide da Seni ded-mama moZebno, rolv!
rolvs es sityvebi mZime muStiviT moxvda, muStiviT, rome-
lsac am myife TavSesafridan misi gaZeveba surda.
_ ho, marTlac. magram nuTu es ase SeiZleba gakeTdes?
_ magram xom gesmis, rom, bolos da bolos, unda waxvide da
moZebno? arc maTTvis aris ioli Seni lodini.
Segonebebis dro wavida, es ukve brZaneba iyo. rolv mixvda,
rom ienss TavlaSi marto darCena surda. es iyo erT-erTi miz-
ezi, romlis gamoc igi Tavs ase ukompromisod avlenda. `iensic
imave situaciaSia, raSic sxvebi. ai, me ki yvelgan ukumagdeben.~
raki dainaxa, rom ienss aRaraferi hqonda misTvis saTqmeli,
rolvma ifeTqa:
_ SegiZlia Tu ara miTxra, ra movuxerxo Cems Tavs?
orivem igrZno, rogorc SeakrTo blakka rolvis mtkivneu-
lma wamoZaxilma.
_ Cumad! blakkas aSineb. es arc ise kargia.
iensma saxeluri ipova da kari gamoaRo. garedan Wraqis sin-
aTle SemoiWra.
_ kargi. Seecade mama ipovo. me kidev bevri saqme maqvs, ro-
lv, rogorc ukve giTxari.
iens rolvze ufrosic iyo da, sanaxevrod, fermis patro-
nic. Rolvis gasvlis Semdeg iensma kari isev moxura da
TavlaSi darCa, TiTqos nebayoflobiT imarxavda Tavs, raTa
aRaraso-des gasuliyo aqedan. sinamdvileSi ki, sakiTxi cota
sxvagva-rad idga. aq iens Tavis erTgul megobarTan, samuSao
kompanio-nTan da karg xelqveiTTan imyofeboda da axla
swored mis gve-rdiT surda moenaniebina mTeli Tavisi
datanjuli guliT.
`iq, TavlaSi, iens dgas, sxvagan _ kunWulebSi, RorebTan, am
fernacvali, SiSiT gaJRenTili beRlis sxvadasxva wertilSi _

149
sxva adamianebi. zemoT, Tivis ganyofilebis iatakze, devs tvi-
rTi, romelic sadacaa yvelas gagvsress.~
am azrebma rolvs elvasaviT gaurbina. mova dRe, rodesac
saflavebSi mwolare adamianebi mgrgvinav xmas gaigoneben...
rolv Seecada Tavidan moeSorebina es azri, magram amaod.
uecrad elzas pirispir aRmoCnda, _ imis, romelTanac ic-
rua. elza viwro gasasvlelSi idga da gverds ver auvlida.
_ ese igi, Senc aq xar, elza?
elzam mxolod Sexeda, farTod gaRebuli TvalebiT SeaTva-
liera. rolvma es mzera ver aitana.
_ ra xdeba?
gogonam ar upasuxa, mxolod yureba ganagrZo, ramac rolv
SeaSfoTa. es yvelaferi metismetad ucnauri Canda. elzas zus-
tad undoda codnoda WeSmariteba mis Sesaxeb. nuTu fiqrobda,
rom jer yvelaferi ar damTavrebuliyo?
_ metyvelebis unari xom ar dakarge, elza?
ase iyo Tu ise, gogona xmas ar iRebda. fsiqozma xom ar Semo-
utia?
elza Sebrunda da iqaurobas gaecala.
naAmdvilad elza iyo es? iqneb sxvas mimarTa? ara, rasakvir-
velia, is iyo. imitom uyurebda ase, rom codnoda, ras ganicdi-
da es matyuara Wabuki.
mTel tanSi JrJoladavlilma rolvma gza ganagrZo. iq ada-
mianebi iyvnen. bolos im adgilamde mivida, sadac aravis surda
gaCereba. rolv SekrTa: aq, gadabrunebul did yuTze, kari ness
eZina. ise mokrunCxuliyo, rogorc ubeduri da araqaTgamoc-
lili adamiani, romelic, bolos da bolos, mainc waiRo Zilma.
metismetad didi fexsacmelebi ecva.
rolv ar ganZreula. boZs miyrdnobili idga da mojadoebu-
liviT Sescqeroda mZinares.

150
15

ramdenime xnis Semdeg sakuTarma fexebma karl li anazdeu-


lad miiyvana kari nesTan mdgom rolvTan. ar icoda, ra pozicia
daekavebina im adamianebTan mimarTebiT, romlebTanac Tavs va-
lSi grZnobda da romlebic beRelSi mis dauZaxeblad mosuli-
yvnen. es imdenad gadaudebeli saqme iyo, rom ukana planze swe-
vda rolvis mimarT gancdil mRelvarebas. ingas dakargviT ga-
mowveulma tkivilma karls TiTqos Tavisi arsebis erTi flig-
eli Camoungria. raRac iseTi, rasac saxelsac ki ver arqmevda,
Caiyina im damblaSi, romelic sul axlaxan Camowolil zvavs
mohyva. magram es misi piradi saqme iyo, yovelTvis SeeZlo sak-
uTar TavSi Caketva amasTan erTad, _ amasTan da rolvTan dak-
avSirebul sazrunavTanac.
xolo rac Seexeboda mezoblebs, romlebTanac Tavs
davali-anebulad grZnobda, rogor moqceuliyo maT mimarT?
xedavda, rogor ukvirdebodnen Wraqis sinaTleze. sindisis
qenjna am adamianebs Sesabraliss xdida, Tumca, imavdroulad,
isini TviT misgan elodnen raRacas. ai, erT-erTi mizezi,
romlis gamoc ase swrafad ireagires kari nesis mimarTvaze
beRelSi SekrebasTan dakavSirebiT.
SexedeT: rolv aq aris!
rolv dabrunda.
es Svebis talRad ganivrco.
_ ai, Turme sad xar, rolv! _ Tqva karlma mSvidad.
biWi sagonebelSi Cavarda: rogor aexsna Tavisi situacia?
_ Sens beRelSi dagviZaxes.
_ ho, vxvdebi. _ miugo karl lim.
mzera yuTze mwolare kari nesisken gaeqca. qals eZina. karl
lis SeaJrJola, Tumca TqmiT mxolod es Tqva:
_ CaeZina. ram gadaqanca ase?
ramdenime wuTs mama-Svili kari nesTan Seyovnda. garkveuli
azriT, Svebismomgvreli iyo is, rom qalma cota xniT CaiZina da
Tavisi grZeli fexebic moasvena. axla im sityvebs aRar warmo-
151
Tqvamda, gul-mucels rom uforiaqebdnen adamianebs. lamazi
iyo ase mZinare, _ is, vinc dRevandeli saRamo moawyo. es xom
aSkarad ar iyo ubralo saqme.
srul Wkuaze Tu iyo kari nes?
karl li imdenad datanja aq Segrovil adamianebze fiqrma,
rom TiTqmis gaborotebam Seipyro am qalis Semxedvare. Zalian
mounda misTvis usiamovno sityvebi eTqva. cotac da _ gaaRvi-
Zebda da angariSis Cabarebas mosTxovda, Tundac erTi wamis
win friad sasikeTod miiCnia, rom kari nes droebiT aseT mdum-
are da uwyinar arsebad qceuliyo. magram gadaifiqra da aRar
gaaRviZa. mama-Svilma cota xans uyura, mere ki erTad gaecal-
nen mZinare qvrivs.
_ kargia, rom dabrundi, rolv. Cven ubedurebi viyaviT.
_ oh, mxolod dabruneba bevrs verafers moawesrigebs.
_ dedaSenTan Tu axvedi?
_ ara.
_ maSin wamodi, avideT. mTeli es xani Wkuaze gadahyavda im
azrs, rom SeiZleboda raRac ugunuri qmedeba Cagedina.
ise warmoTqva es sityvebi, TiTqos amis saWiroeba yofili-
yos.
_ hoda, wavideT. _ Tqva rolvma.
misi dabruneba, TavisTavad, sirTuleebs ver xsnida. arafe-
ri ar iyo gadawyvetili. Tumca Zalebis mokreba, rogorc Cans,
mainc xdeboda.
beRlidan gamovidnen da aqa-iq adamianebsac Cauares. `Cven
movediT~, ambobda maTi mzera. Tumca sakmaod bevrs Tvalebi
daxrili hqonda. maT SigniT metismetad mZime samuSao mimdina-
reobda. am diliT gamxeceba erTidan meores gadaeca. axla ki,
am ucnaur SenobaSi, aseve gadadioda kacidan kacze sindisis
qenjnaca da gamocdac. raRac iseTi, rasac verc xedavdnen da
verc ayuradebdnen, ise ukankalebda fexebs, rogorc arasodes
ahkankalebiaT aqamde.
rolv ezoSi SeCerda.
_ rogori ganaTebulia zemoT!
152
_ ho, yvela sanTeli aanTo, rac saxlSi mogvepoveboda.
mZimed auyvnen bnel kibes. SeuZlebeli iyo axalmosulebis
arSemCneva.
maris xeliT gaRebuli karidan sinaTlem ixuvla.
_ Sena xar, karl?
_ ho. rolvic aq aris.
_ nuTu...
mama-Svilma oTaxSi Seabija.
_ marTla aq yofila... dideba ufals!
rolvma gancvifrebiT mimoixeda. TiTqos yvavilis gulSi
Seabijao _ imdenad msubuqi Canda es oTaxi garedan Semosuli-
sTvis. araferi damamZimebeli an Tavzardamcemi ar modioda iq
dasvenebuli gogonas cxedrisgan. es, rogorc Cans, mocimcime
sanTlebis wyaloba iyo.
rolv dedas win edga da daZabuli saxiT misCereboda. igrZ-
no, rom qals Seswevda rolvis cqeris unari da uwindeliviT
ar iniRbeboda.
_ kargia, rom moxvedi.
rolvs ar upasuxia. qalma ganagrZo:
_ axla ra vqnaT, roca ukve dabrundi?
kacebi fexze idgnen da xmas ar iRebdnen. sadRac, yovelive-
sgan Sors, es oTaxi SemarTuli afrebiT micuravda. cota xniT
Tavsac gaatacebinebdi am frenas.
mxolod cota xniT. karze daakakunes. kacebi daRlili sax-
iT motrialdnen da, mobrZandiTo, uTxres.
oTaxSi kari nes Semovida. sxva vin iqneboda! vin iqneboda is-
eTi gulubryvilo, am qals davusxltebio, efiqra?!
_ saRamo mSvidobis. _ uTxra mari lis.
marim nabiji gadadga misken.
_ maS, CvenTan moxvediT, kari nes.
_ ho, saTqmeli maqvs Tqveni meuRlisTvis. _ da kari nesma
axla karl lis mimarTa: _ beRelSi unda CaxvideT, sadac weRan
iyaviT.

153
oh, karl lim mSvenivrad icoda, sad iyo misi adgili, da Ta-
vic daaqnia.
kari nes jiqur miaCerda mari lis da warmoTqva:
_ maT mec mimatoves!
maris araferi upasuxia, mxolod TvalmouSoreblad misCe-
reboda qals, romelmac ganagrZo:
_ ras fiqrobT miwaze Camovardnil am frinvelze?
mari lis arc axla eyo Zala pasuxis gasacemad.
_ netav gagvaCndes Seuryeveli rwmena am sakiTxTan dakavS-
irebiT. _ Tqva karim dabneuli mzeriT.
Tumca sisustis momenti didxans ar gagrZelebula. kari ne-
sma isev karl lis mimarTa:
_ axla ki unda CamoxvideT! daginaxeT, aqeT rom gamoswieT.
Tqven CvenTan unda iyoT.
isev TviTrwmeniT aRsavse qvrivi oTaxSi aRmarTuli Savi
svetiviT didi da STambeWdavi Canda. laparakic zedmeti iyo
winaaRmdegobis gawevaze.
karl li gasasvlelisken daiZra.
rolvs surda gahyoloda, magram dedamisma scada daetove-
bina.
_ aq darCi, CvenTan erTad.
_ ara, axla ara.
bundovnad grZnobda, rom es oTaxi misTvis ar iyo da mamas
daedevna. kari nes fexdafex mohyveboda.
mari li misive xeliT Seqmnil gemze darCa.

154
16

TivisTvis gankuTvnil veberTela saTavsoSi lamaz, mwvane,


araTanabar talRebad efina moTibuli balaxi. imdenad didi
saTavso iyo, rom Tiva Znebad Sekvras ar saWiroebda da iensic
pirdapir iatakze afenda.
aq bevri adamiani Seyriliyo. xanZrisgan dazRvevis mizniT
Wraqebi gareT daekidebinaT, saidanac sinaTle mxolod erTi-
ori Riobidan Tu aRwevda SigniT.
Zalian bevrni iyvnen. es maSin Canda, roca Tvali sibneles
eCveoda.
tixris gadaRmidan iensis Zroxebis xma ismoda, gaRviZebuli
Zroxebis, am droisTvis Seuferebel xmaurs rom aprotestebd-
nen. an, egeb, vinme iqac iseve Separuliyo, rogorc pirutyvisT-
vis gankuTvnil sxva saTavsoebSi?
karl lim Caiara. adamianebi welSi gaswordnen, Tumca ferm-
eri isev gaqra.
aqauri haeri bevr surnels gaeJRinTa, Tumca isini amas ver
amCnevdnen, mxedvelobidan usxltebodaT am adgilis mSvenier-
eba.
maT Tavebs zemoT siCume sufevda. iq sikvdils daebudebina,
_ iq, sadac, dalTan da hogTan erTad, SesaZloa, sxvebic isxd-
nen da TiTqos arc ki sunTqavdnen.
axla xom mainc mova karl li?

karis win Crdilma Caiara da Wraqs Cauwia. es karl li iyo.


magram jer mainc ar SeCerebula, moZraobda. erT-erT kede-
lze misi gadidebuli da deformirebuli Crdili gamoisaxa.
meore wams ki fermeri beRlis sxva kunWulebSi miimala.
ras ganicdida axla?
am kiTxvas isini ukuagdebdnen.
erTi kaci sibneles gamoeyo da imdenad xmamaRla, ramdena-
dac damZimebulma sindisma gaabedina, ikiTxa:
_ xom ar wavideT?
155
amaze aravis araferi upasuxia da is kacic ukanve SeiyuJa
Tavis saidumlo soroSi.
arc aravin wasula.
`sad aris rolv? is, romelmac ubedurebaSi CagviTria?~
Tumca rolvze uwindeli gaborotebiT aRar fiqrobdnen.
ukve veRar bedavdnen amas.

saRoris mxridan raRac saZageli Rmuili gaisma. cota xnis


Semdeg mTel beRels JrJolam dauara, JrJolam, romelic ada-
mianidan adamianze gavrcelda. kerati Tavisi bakidan gamoqce-
uliyo da axla Tavisuflad daexeteboda beRelSi...
aravis daunaxavs, aravin Sexvedria romelime Sesasvlel-
Tan, Tumca yvelam maSinve gaigo, organizmiT igrZno, rom ke-
rati gareT iyo.
upirveles yovlisa, nu imoZraveb! es saxifaToa.
yvela gafacicebuli ayuradebda.
rasakvirvelia, arasodes smenodaT, rom es Rori adamianis-
Tvis saSiSi iyo. magram am momentSi viRacam xmadabla ganacxada
raRac amdagvari da danarCenebmac manamde daijeres, sanam amis
mTqmeli pirs daxuravda. lis kerati yvelas nanaxi hyavda Tav-
is bakSi da aravis surda masTan Sexvedra sibneleSi, misi Sxami-
ani sunTqvis Seynosva. `rogor moviqce, roca aq mova, roca Se-
mexeba?~
kerati ar Canda, xalxi ki eloda da ayuradebda. es ambavi iq-
neb sulac mavani dedakacis gamonagoni iyo. veravin verafers
ityoda dabejiTebiT.
uecrad erTi kaci Tavis gverdiT mdgoms miubrunda da Ses-
Zaxa:
_ SexedeT! ai!
_ vin? kerati?
_ ara, rolv.
Tvali mohkres Wraqis win uCumrad Caqrolil Crdils. mag-
ram viRacam moaswro da dalanda scena, romelmac Tavzari

156
das-ca: win mimavali rolv, mis ukan ki _ fexdafex
dadevnebuli ke-rati. es orni mTel beRels uvlidnen.
axali ambavi TiTqmis uxmaurod gavrcelda. amieridan aq, am
adgilas, araferi Canda SeuZlebeli, araferi _ daujerebeli.
biWi da da Rori beRelSi daseirnobdnen.
yvela aqmyofi isev mtkivneulad dainTqa Tavis fiqrebSi.

17

bolos viRacis xma gaisma. iqidan modioda, sadac gasasvle-


lebi ikveTeboda, anu met-naklebad yvelgan miaRwia. karl lis
xma iyo.
_ Tqven moxvediT aq, Cems beRelSi...
am gaurkvevel da martosul xmaSi araviTari energia ar ig-
rZnoboda. Tumca mainc ganwona fantazmebisa da gadaCurCule-
bebis qsovili da yvelas saTiTaod miwvda.
yvela welSi gasworda. gaisma, rogor grovdebodnen im adg-
ilis siaxloveSi, sadac karl li idga. meore sarTulis iataki-
dan sicocxlis erTi bgerac ki ar Camodioda, Tumca, eWvi araa,
misi xma iqac iseve mkafiod ismoda, rogorc sxvagan. zemoT da-
debuli tvirTi miT ufro mZime iyo, rom nabijebis odnavi xma-
uric ki ar ismoda.
_ gesmiT Cemi? _ ikiTxa karl lim Tavis garSemo.
_ gvesmis. _ uTxres ori Tu sami mxridan.
misi xma mxolod saRoreSi Sexiznulebamde ver aRwevda. ar-
avin wasula maT mosayvanad.
yvelani karl lis _ am Rrmad daTrgunuli kacis winaSe id-
gnen. dRes mas miwa ecleboda fexqveS, magram, amasTanave, dava-
lianebas grZnobda am xalxis mimarT, mTeli kunZulis mimarT.
yvela es adamiani xom susxs Seatova pirispir. axla, beRelSi
yvela mimarTulebiT siarulis dros, karl li mixvda, Tu ram-
denad elodebodnen misi bagidan gamosul sityvas.

157
ra unda eqnaT, kidev unda dalodebodnen. ho, gelodebiTo,
_ upasuxes kidec sadRac siRrmidan. srul siCumeSi karl lis
xma gaisma:
_ neba momeciT giTxraT, rom me araferi maqvs TqvenTvis
saTqmeli. vgrZnob, rom dabejiTebiT elodebiT raRacas, mag-
ram saTqmeli araferi maqvs.
_ yovelives miuxedavad, es Zalian sainteresoa. _ isrola
viRacam Soridan.
_ ara. _ upasuxa karl lim.
_ Cveni azriT, sakmaod ucnauri mosalmeba gamogividaT. _
ganagrZo imave xmam.
_ nurafris imedi nu geqnebaT! _ Tqva fermerma.
mTlad daSretilma, es sityvebi Zlivs amoRerRa, mere ki da-
amata:
_ ubralod: Tqven Tavisufali dineba mieciT TqvenSive da-
budebul simxeces.
_ ho, ho, _ ar daiSala moSorebiT mdgarma mamakacma, _
aravin apirebs Cxubs sastikad datanjul adamianebTan, magram,
vfiqrobT, ufro sxvanairad unda SegvxvedrodiT.
_ araviTari angariSi ar maqvs TqvenTvis Casabarebeli. _
miugo karl lim.
_ mSvenivrad mesmis!
amas kvlav siCume mohyva. xma aRaravis dauZravs. bageebi ar
ixsnebodnen. karl lim, romelic mis siaxloveSi mdgar boZs ey-
rdnoboda, igrZno, rom kidev raRac unda eTqva:
_ ho, Tqven didxans elodiT am saRamos. mec melodiT. es
savsebiT mesmis. magram sxva arc araferi rCeba, lodinis
garda. sxvas verafers getyviT.
siCume.
kari nes aravis uxsenebia. is mkacri da Seudrekeli iyo. yve-
las mSvenivrad moexseneboda, vin mouxmo xalxs lis beRelSi
Sesakrebad. magram winaaRmdegoba bolomde unda gaewiaT, _
manamde, sanam sijiutes da Seupovrobas SeinarCunebdnen.

158
bneli kunWulebidan sxva aRaraferi ukiTxavT. uTuod zi-
zRs ganicdian Cem mimarTo, _ gaifiqra fermerma. calkeuli
adamianebi, romlebic mas iwvevdnen, rogorc Cans, mainc ar gam-
oxatavdnen mTeli jgufis azrs. srulebiT SesaZlebelia, rom
aseTebi gamonakliss warmoadgendnen da cdilobdnen am yvela-
fridan mSralad gamosuliyvnen. zogierTebma ukve wasvla dai-
wyes. raRa darCenodaT aq imaT, vinc miiCnevda, rom Cadenili
qmedeba mxolod da mxolod marTlmsajulebis aRsruleba iyo!
_ ase rom, araferi maqvs TqvenTvis saTqmeli, gaigeT? _
Tqva karl lim, xeliscecebiT daixia ukan da maTi mzeridan ga-
vida.
axla is sxva aRaraferi iyo, Tu ara erTi acaxcaxebuli mo-
xuci.
_ karl! nuTu gvtovebT? _ gaisma SeSfoTebuli xma.
karls ar upasuxia
vinc cota xnis win welSi gasworda, isev moikakva, mxneoba-
dakarguli. sxvis dauxmareblad, mxolod da mxolod sakuTar
TavSi unda gaaerkviaT yvelaferi.

18

`arafris Tavi aRar maqvs...~


sibneleSi mdgom karl lis TiTqos mTeli beReli zed Camo-
swoloda. man wamoWima Senoba, romelSic axla mTeli samezob-
lo Sekrebiliyo. sakuTari namoqmedariT tramvirebulma xal-
xma aq hpova TavSesafari. maT, SeiZleba iTqvas, hqondaT imis
ufleba, rom karl lis saxli TavianTi tkiviliT aRevsoT.
`maT Cemi gogonasTvis iZies Suri.~
rogor undoda win waedga ramdenime nabiji da daeyvira:
`madloba! madloba imisTvis, rom Tqvenc CaerTeT amaSi! me,
mamamisi, madlobas gixdiT imis gamo, rom siyvaruli gamoavli-
neT misdami. amaze fiqri manugeSebs~.
karl li sibneleSi darCa da ukuagdo is, risi Tqmac TviTo-
nve surda. ver gabeda am sityvebis warmoTqma.
159
darwmunebuli imaSi, rac waukiTxavs, rasac meditaciurad
CasZiebia, risi Studirebac mouxdenia, axla undoda win gamo-
suliyo da maTi saqcieli daegmo. emxilebina maTi simxece, si-
velure, maTSi Casaxlebuli demonebi. veraferi gaamarTlebda
im faqts, rom aseTi ZaliT aiwyvita maTSi mobinadre sazizRar-
ma mxecma. `win wadeqi da uTxari!~
ver gadawyvita. esec ukuagdo.
`maSin sakuTar Sexedulebebs Ralatob, Ralatob imaT, vis
azrebsa da ocnebebs Sen aRtacebaSi mohyavdi.~
`ho, Zala ar myofnis. ar myofnis gambedaoba _
movimoqmedo is, rac aqamde ar miqnia. es rogorc undaT, ise
monaTlon.~
`aseTi susti xar?~
`ho, var.~
Tavs sabralo adamianad grZnobda, Tavis saqciels _ Sesa-
bralisad. isic sxvebiviT marto mimdgariyo kedelTan.
kunapeti Rame idga.

`ase uecrad ratom Segipyro uZlurebam?~


icoda _ ratomac.
`rolv dabrunda da imitom.~
vinmes rom moesvenebina rolv gaciebuli da gaSeSebuli, ai,
maSin ki karl li SeimarTeboda da yvelafers amxelda, xmaSi Ca-
sxmuli brinjaoTi amxelda yvelafers. da rolvsac xelmeor-
ed gamoutanda ganaCens: `me vqeni is, rac unda meqna, rodesac
misi moqmedeba davgme! Tundac es sakuTari sicocxliT zRo~.
ai, ras ityoda rolvis cxedarTan. amas mTeli sicxadiT acno-
bierebda. `moviqeci ise, rogorc samarTlianad mimaCnda~, ase
ityoda.
magram amis pasuxi mkvdari, gaSeSebuli rolv iqneboda. `es
ranairi pasuxia? _ hkiTxavda mari li, _ es ranairi pasuxi mi-
iRe mag sisastikis patronma, karl?~
ra gancda eqneboda am dros? wesiT da rigiT, TavisTvis un-
da gaecxadebina: `RmerTo Cemo, es ranairi pasuxi miviRe!~ da
160
verc Seikavebda Tavs am fiqrisgan: `Semibralon, me sacodavi,
rom aseTi pasuxi miviRe~.
Semdeg wyvdiadi Semoexveoda.
am yvelafers ise mkafiod xedavda, TiTqos ukve momxdari-
yos.
magram rolv aq iyo, cocxali da saRsalamaTi, da axla am
saxlis romeliRac nawilSi imyofeboda. es yvelafers cvlida.
`ase rom, Sen uRalate Sens movaleobas imiT, rom xma ar am-
oiRe.~
`madlobac ar gadavuxade! mxolod is vuTxari, nurafers
elodebiT-meTqi.~
`nuTu fiqrob, rom es sakmarisia?~
`ara...~

survili gauCnda saRoreSi Sesuliyo yvelaze Tavmdableb-


Tan, romlebic iq SeniSna, da romlebsac, sibinZureSi gawoli-
lT, mxolod sakuTari simxecis gamosyidva surdaT.
arc iq wavida. azri ar hqonda. karl li gansxvavdeboda maT-
gan, raki ar gaaCnda sulis ubraloeba, romelmac isini aqamde
miiyvana.

19

agvsitos Rame mTeli sisavsiT daSvebuliyo lis beRelze.


ise bneloda, TvalTan TiTs ver miitandi. Rrublebis Cabnele-
bulma fenam varskvlavebi da cis sinaTleebi gadafara. samxre-
Tis qari, kacebma rom axsenes karl lisTan saubarSi, ukve Camd-
gariyo. zRvidan dgafuni aRwevda, zRvidan, romelic erTad-
erT rames axsenebda adamians: `xom xedav, raoden euli xar usa-
srulo sivrceSi~.
xilnars surnelovani oxSivari sdioda. iq, dRis xvatSi, da-
mnaSavis dasjili sxeuli miwaze gaSxlarTuliyo. xeebze gam-
osxmuli nayofebi uwindeburad ganagrZobdnen damwifebas, _

161
dRiTa Tu RamiT, dauRalavad. garemomcveli wyvdiadi zRvid-
an mosul marilis suns gaeJRinTa.
mxolod sinaTlis ramdenime sxivi amxelda, rom aq karl
lis beReli idga. mas wyvdiadi nTqavda, saxuravis wveturebs,
Semo-sasvlel xids da, saerTod, yvela nakvTs ubnelebda.
ukuni Rame idga, magram adamianebi mainc ar iSlebodnen. is,
vinc aq iyo, surda kidec darCena. isini Cveulebrivis miRma aR-
moCndnen gatyorcnili. Tavisive cnobierebam aiZula beRelSi
mosvla. am demarSs sxva bneli motivebic erTvoda.
karl lim isini ar miiRo, Tumca, raRacnairad, esec winda-
win igrZnes. is faqti, rom erTad Seikribnen koleqtiuri kat-
astrofis Semdeg, raRac ucxo nakads qmnida, nakads, romelic
yovel maTgans ganwonida da gansxvavebuls xdida imisgan, ras-
ac Cveulebriv warmoadgenda.
axla TiTqos imas elodnen, rom kari nes gamoabijebda Sua
beRelSi da daiyvirebda raRacas, rac aqamde arasodes eTqva
da rac yvelas magrad Seaxurebda, muxlebze CaaCoqebda da das-
wvavda imas, risgan gaTavisuflebac maT surdaT.
arc kari nes gamoCnda. amjerad ver gaigones maTTvis esod-
en nacnobi, tviniswamRebi xma. kari ness Tvali mohkres, magram
is sadRac gaqra, rac imas niSnavda, rom masac araferi hqonda
saTqmeli da bage ar exsneboda.
`hoda, Sin wadi! _ eubnebodnen TavianT Tavs, _ briyviviT
nu dayudebulxar am beRelSi.~
mzeriT eZebdnen pirvel wamsvlels. magram aravin dgamda am
nabijs.
`maSin Sen hqeni es. erT-erTma Cvenganma magaliTi unda misc-
es danarCenebs.~
amas eubnebodnen TavianT Tavs, magram adgilidan aravin iZ-
vroda. akrTobdaT azri beRlis sibnelidan gamosvlasa da ga-
reT siarulze. ara, versad ver wavidodnen, ebRauWebodnen am-
ao imeds, rom raRac moxdeboda, raRac Seicvleboda, Tuki mo-
Tmineba eyofodaT da daelodebodnen.

162
meore sarTulis iataki didxans ver gauZlebda tvirTs, ro-
melsac zidavda. zemodan asxivebda mdumare, saSineli intensi-
vobis nakadi, romelic sibneleSi vrceldeboda da beRelSi
Ta-vSeyrilebs gars evleboda. TiToeul maTgans gaaCnda
Sinagani sivrce am nakadis misaRebad sakuTar TavSi.
`roca es sivrce Seivseba, me CaviZirebi.~
adamianebi irxeodnen da garSemo iyurebodnen.
`Cven velodebiT.~
`Cven arafers moveliT.~
`miuxedavad amisa, mainc velodebiT.~
mTeli saRamos ganmavlobaSi gamoCnda dro, romelic daeT-
mo miniSnebul aluziebs, yurSi CaCurCulebul fantastikur
frazebs. magram bolos esec amoiwura. aq TavSeyrili adamiane-
bi veRar igonebdnen arakebs, raTa Semdeg gaeberaT da gaevrce-
lebinaT. axla sxvas aRarafers Svrebodnen, garda imisa, rom
elodebodnen.
beRlis Riobebidan ucnauri sanaxaoba iSleboda: saxlis me-
ore sarTulze acimcimebuli sinaTle bednier xilvasaviT mo-
Canda, _ metismetad lamazad saimisod, rom namdvili yofili-
yo. aq TavSeyril adamianebs arasodes enaxaT iseTi sinaTle,
rogoric im ori fanjridan iRvreboda. Sua zRvaSi gasuli, Si-
gnidan ganaTebuli bednieri xomaldi!
SexedeT am gems!
mas mxolod maSin xedavdnen, roca Tavs odnav Seabrunebd-
nen. es maT ar ekuTvnodaT.`Cven aq varT, xelfexSekrulebi.
Cven ar mivcuravT.~

karl lisTan viRac mivida. iq, sadac is iyo, nebismieri Sem-


svleli upirveles yovlisa mas gadaeyreboda. amjerad es mari
li aRmoCnda.
mivida da xeli daado qurTukze.
am qals ukavSirdeboda karl lis samyaros mniSvnelovani
nawili, _ rogorc aTaswaxnagiani yoveldRiuri garja, ise
Rrma mosveneba, aranakleb nacnobi misTvis.
163
_ rolv SenTanaa?
_ ara, sadRac gavida.
qalis xmaSi igrZnoboda madliereba imis gamo, rom rolv
cocxalia.
_ darwmunebuli var, Sors ar wasula. ra gindoda?
_ iseTi araferi.
irgvlivac ayuradebdnen. siCume imdenad Rrma iyo, rom yu-
rebSi zuzuni edgaT. ra undoda mari lis? mSvenivrad icoda,
rom misi vaJi meored ar gaiqceoda. raRac sxva xdeboda.
_ ese igi, moxvedi, mari?
_ ho, rogorc iqna, movedi.
qalma ise warmoTqva es sityvebi, TiTqos dabrkoleba gada-
laxulia da win Tavisufali sivrce iSlebao.
karl lim zemoT aixeda, ukve CaebnelebinaT Tu ara oTaxi.
ara, sinaTle uwindeburad enTo da oTaxic isev miapobda zRvis
talRebs. ubralod, mari li gamosuliyo iqidan. es misTvis ar
iyo.
kacma TiTqos gaigo, ra uTxres, magram mainc CaekiTxa:
_ iqneb girCevnia ukanve abrunde? aq araferi moxdeba.
qals ar upasuxia. arc kacs ukiTxavs pasuxis imediT.
mari lis aq yofna keTilismqmnelad moqmedebda. karls See-
Zlo madlobac ki gadaexada imisTvis, rom aRar ijda iq, maRla,
Tavis TavSi Caxveul-Caketili; imisTvis, rom masTan Camovida.
maric aq unda yofiliyo. saxe rigianad arc ki uCanda. kaci am
saxis umcires xazebs icnobda, Tumca axla undoda, rom
garkve-viT daenaxa.
ho, rogorc iqna, movedio, _ Tqva mari lim. anu TavisTan
aRar brundeboda.
aravin brundeboda Sin. yvelani Tavzaabneulebi iyvnen, Ti-
Toeuli _ Tavisi mizeziT, da arc energia yofnidaT, rom gaq-
ceuliyvnen an ramenairad daeZvrinaT Tavi. individi Tavs
kol-eqtivSi danTqmulad grZnobda, daTrgunuli da
travmirebuli adamianebisgan Semdgar koleqtivSi. Tavis

164
mxriv, mari lisac igive eloda. uCumrad daido mdumare
SeTanxmeba, rom adamia-nebi Rames aq gaaTevdnen.
_ ra uTxari, karl?
_ araferi! _ upasuxa mwared da umweod, _ ar meyo Zala
arc imis saTqmelad, rac unda meTqva, da arc imis, rasac visur-
vebdi, rom meTqva.
qali ganze gavida, ufro Sors gadainacvla. TiToeuli Tav-
is safiqralTan darCa. rolv sadRac sxvagan iyo. `sad xar Sen,
visac guls gavuxsnidi da Tan gavwmenddi kidec?~
ayuradebdnen, aba, kari nes xom ar modiso. is maTTan ar iyo.
misi xma dumda. yvelafers ukuni Rame daswoloda. siCume
ufro da ufro Rrmavdeboda. sadRacidan aRwevda mZinare
cxovele-bis sunTqva, _ imaTi, romelTac gamoeRviZaT da isev
CaeZinaT TavianT uZiro umankoebaSi.

20

beRelSi Sefarebulebi Tav-Tavis kunWulSi miyuJuliyvnen


da, imavdroulad, mWidrod gadabmodnen erTmaneTs. TiToeu-
ls sakuTari problemebi hqonda, romelTa danaxva sxvebs ar
sWirdebodaT, magram romlebsac, qenjniT danestrilni, adre
Tu gvian unda gamklavebodnen.
jer ki mouTmenlad elodnen raRac iseTs, rac situacias
gaarkvevda. uSedegod Caiara ramdenime grZelma saaTma. mxol-
od da mxolod Rame miedineboda mdumared. ufskrulis fsker-
ze gawolilebi ucvlelad rCebodnen TavianT mdgomareobaSi.
isini ki, vizec amqveynad araferi moqmedebda, ukve Sin wasuli-
yvnen.
dRisiT momxdaris Semdeg, Rame adamianebs gulebs urbil-
ebda da, amgvarad, saidumlo samalavebic erTimeoris miyole-
biT ixsneboda. `axla me ase var. unda gamovisyido, rac Cavidi-
ne.~
rogor swyurodaT ganmwmend cecxlSi CaewvaT maT mier Ca-
denili mTeli boroteba! magram jerjerobiT unda ganegrZoT
165
TavianTi tvirTis tareba. beRelSi Camdgari Rame nela miiwev-
da win da cotaTi ufro metad amZimebda iq myofebs.`ai, ase var.
aseTi var. CemSi _ ufskrulebia. msurs, gavTavisuflde maT-
gan!~
yvelam icoda, rom saRoreSi adamianebi iyvnen. Tavisive ub-
edurebis fskeridan, beRelSi myofni aseTebs sibinZureSi gar-
Txmulebad warmoidgendnen. da es iyo kidev erTi samalavi, ro-
melic yvelasgan farulad iReboda.
`ai, ra vici. mxolod es da sxva araferi.~
WerzemoT dasvenebuli tvirTi ufro da ufro mZimdeboda.
aravin icoda, ras Svrebodnen am dros dal da hog. isinic ise-
Tive anonimurobaSi Caketiliyvnen, rogorSic sxvebi, da aRar
fiqrobdnen am viTarebidan Tavis daZvrenas sxvebis sazianod.
beRelSi mimoqceuli haeri aRar tovebda aseTi grZnobebis ad-
gils. laparaki iyo ara Tavisi Tavis ukeTesi rakursiT danaxv-
aze, aramed sakuTar TavSi SeZlebisdagvarad Rrmad Caxedvaze.
sad iyo rolv? elza? gudrun, ivar, iens da sxvebi? maT ara-
vin uxmobda da SeeZloT iqve darCeniliyvnen, sadac axla imyo-
febodnen, anu _ Tav-TavianT jaWvebSi. Rame grZeli iyo, adami-
anebs hqondaT sakuTari Tavis moZebnis dro.
Tumca Rame ar idga, midioda. saaTi saaTs misdevda. wuTebi
gulis diafragmaze gaxmianebuli yru dartymebiviT mihyvebo-
dnen erTmaneTs. Sesabralis mdgomareobaSi myof adamianebs
eCvenebodaT, rom mTeli Senoba caxcaxebda. axla TiTqos
yvelafers xedavdnen da SeuzRudavad aRiarebdnen yvelafers.
Wraqebi nel-nela miinavla. zogi Wraqi bolomde Caiwva da
axla Camwvari fiTiliRa bolavda. sxvebi uCumrad Caaqres.
garSemomyofebs ar sWirdebodaT imis codna, ras Svrebodnen
an rogor gamoiyurebodnen.
amgvarad, mTeli beReli sadRac gauCinarda. swored Wraqe-
bi aqcevdnen mas nagebobad. axla ki, RameSi danTqmuli beReli
wyvdiadSi gamlRvaliyo. sxva araviTari sinaTle aRar Canda,
garda imisa, saxlis zeda nawilSi datanebuli ori fanjridan

166
rom asxivebda. gemis dreifi grZeldeboda: martoxela, Tavis-
ufali, ucxo.

rolv ficris iatakze gaxmianebulma mZime bakunma SeakrTo.


axla verafriT gansazRvravda, romeli saaTi iyo. sakuTarma
uZlurebam mTlianad gamoacala Zalebi da am moulodnel bag-
unze mxolod SekrTomiT Tu ireagira. am dros SeniSna RriWoe-
bSi SemoRweuli ruxi sinaTle. riJraJi axlovdeboda. rolv
gons moego da gaigona, rogor uaxlovdeboda romeliRac didi
arseba, gaigona misi mZime Cliqebis bakuni. faSati iyo. ukve gaa-
rCia kidec gariJraJis bindbundSi iensis blakka. erTi wamis
Semdeg mTlad axlodan cxenis suni eca. blakkam frutuniT da-
ynosa. rolvs pirutyvis mkvrivi, megobruli, cocxali, mwvane
Tivisa da fqvilis sunamdinare drunCi Seexo. mTeli mxurvale-
biT eca cxovelis Tbili sunTqva.
metismetad gamxnevebulad igrZno Tavi, TiTqmis zedmeta-
dac ki. aman TiTqosda Seaxsena, rom sicocxle grZeldeboda da
Tavis ferxulSi iwvevda. cnobiswadiliT amoZravebulma blak-
kam gza ganagrZo da amjerad viRac sxva daynosa.
rogorc Cans, iensma blakka auSva, raTa amgvarad aReniSna
Tavisi monaniebis dasasruli. Cinebuli daxmarebis miRebis Se-
mdeg, cxeni alalbedze auSva, iqneb sxvebTanac mivideso.
TviT iens ar Canda, blakka ki aq iyo, fexebis bakuniT axsene-
bda iq SekrebilT Sromis saaTebs, orTvalas Wrials da cxenis
Zvel mosarTavebze areklil mzes. ucnauria, magram blakkas
suni uwinares yovlisa mzes gaxsenebda. TiTqos RvTaebrivad
mogiwodebdnen: `magrad ideqi! cxovreba grZeldeba! Sexede:
blakka mibakunobs!~
arasodes miuciaT misTvis ufleba, ase Tavisuflad eseirna
am SenobaSi. hoda, siamovnebiT iyenebda axla am SesaZleblobas:
dakuntruSobda, iatakze dafenil Tivas tkepnida, yvela kunW-
ulis ynosviT erTobda da yvelgan awydeboda adamianebs, rom-
lebic SekrTomiT egebodnen gons, leTargiidan gamodiodnen
da blakkas locavdnen.
167
fermis mamalma daiyivla. adamianebi mixvdnen, rom Tendeb-
oda. aman mcireodeni mxneoba mianiWa.
isev ubrundebodaT sxvanairad fiqris unari. karl lis di-
di Senoba mosavlis Sesanaxad aegoT. aq grovdeboda dapurebu-
li balaxi da marcvleuli. amasobaSi ki, gareT mze isev da mar-
ad Tavdauzogavad ifrqveoda, raTa axali organizmebisTvis
sicocxle STaebera, dabadebasTan erTad ki, SesaZloa, bednie-
rebac. Tumca es jer kidev metismetad daujerebeli Canda.
TiTqos adamianebs CaesmodaT:
`gamodi mag Seni davrdomilobidan!~
es rolvasc esmoda: `gamodi Seni davrdomilobidan, rolv!
yvelaferi jer ar damTavrebula!~
is ki daSretili iyo, eWviT Sepyrobili.
blakka ganagrZobda miwaze bakuns.

am manugeSebelma xmaurma moulodnelad ubiZga gudruns


Tavi gamoevlina aq, sadac aravis daeZra sityva. blakkas nabij-
ebi da am nabijebis xmaze wamoweuli Tavebi saamiso survilsac
uRvivebdnen da gabedulebasac aZlevdnen.
uecrad, nacrisfer bindbundSi samercxulis gverdiT, ada-
mianebma gaigones gudrunis gabeduli, mkafiod warmoTqmuli
sityvebi, mainc ioli amosaTqmeli rom aRmoCnda nacnob adami-
anTa Soris:
_ me bavSvs velodebi!
sxva araferi uTqvams. magram es sityvebi harmoniaSi movida
imasTan, rasac isini amwuTas grZnobdnen. es maTac exeboda. ma-
dlierebas ganicdidnen amis mimarT. ai, gudrun, romelmac nan-
grevebidan amoyvinTa da bavSvs elodeba! ese igi, Cven uaryof-
ilebi da dawyevlilebi ar varT.
zemoT iatakze WraWuni gaisma. dal da hog gamococxldnen
da axla adgils icvlidnen. blakka frutunebda, cnobismoyva-
reobiT atanili da ramdenadme gacelqebul-ganavardebuli.
yvela xma, romlebic esmodaT, imavdroulad gulebsac uTbob-

168
daT. mxolod saRoreSi Semavali kari iyo daketili da iqidan
CamiCumi ar ismoda.
dRe izrdeboda. SeeZloT daenaxaT karl li, romelmac
bla-kka daiWira da axla Tavlisaken mihyavda. TviT beRelic
gamoe-yo Rames da ufro da ufro mkafio moxazulobas iZenda.
karl lim iens TavlaSi ipova, rodesac iq blakka miiyvana.
uZilobisgan gasavaTebuli iens TavisTvis ijda da xmas ar iRe-
bda. misi arsebis umciresi kunWulebic ki gawmendiliyo garkv-
euli xniT.
_ blakka moviyvane.
_ ho, me avuSvi.
rolvma cxeni datova da gareT gavida. ganTiadi rux nakade-
bad iRvreboda yvela Riobsa da WuWrutanaSi. amas xedavdnen
gadaRlili adamianebi, erTi fexidan meoreze rom inacvlebd-
nen. zogierTebi samosze mikrul namjas Tu beRelSi akrul
sxva narCenebs iferTxavdnen. jerac aravis surda dalaparake-
ba vinmesTan. Tumca iyo raRac, rac yvelas aerTianebda. TiTo-
euli maTgani sakuTar TavSi gaerkvia da moipova mciredi sagz-
ali axali mogzaurobis gasamklaveblad.
karl lim win Cauara da saRoris kari SeaRo. iq mas Rrutun-
krusuniT Seegebnen. iqve amoZravda ramdenime pirquSi adamia-
nic, nacrisferi, rogorc gariJraJi da rogorc is mtveri, ro-
melSic aqamde Cafluliyvnen. kari nesic aq daxvda! misi danax-
va SokiviT iyo. Tumca manamde gaqra, vidre mkafiod gamoCnde-
boda. danarCenebi gaxevebulebi idgnen da Tvalebs
afaxulebd-nen.
_ ukve gaTenda. _ Zlivs amoRerRa karl lim.
siRrmeSi, Tavisi ficrebis ukan, Canda kerati, ybebidan amo-
Crili misi kbilebi, bneli, daqanebuli Subli.
ukve gaTendao, _ Tqva karl lim. arsebiTad ki igulisxma:
droa, Tqvenc moxvideTo. isinic brmad gahyvnen. maT, vinc wux-
el Rame aTia gulgasisxlulma, axla beReli gaiares karl lis-
Tan erTad. sxvebi uTuod SeamCnevdnen maTs odnav gaumjobese-

169
bul sunTqvas. sircxviliT damZimebulebi gavidnen Senobidan.
Tvalebi sxvebsac Zirs hqondaT daxrili.
iseTi naTeli dila gaTenda, rom adamianebs gareT eweoda.
beReli veRar pasuxobda maT saWiroebas, ukve Camqrali da az-
rgamoclili eCvenebodaT. erTimeoris miyolebiT daiZrnen.
mari limac gadadga ramdenime nabiji. rogorc ki qmari SeniSna,
maSinve misken wavida. Soriaxlos rolvic dalandes. isic gamo-
suliyo beRlidan.
aravis hqonda laparakis ganwyoba. imiT kmayofildebodnen,
rom balaxze abijebdnen. ar wvimda, Tumca midamo
gamococxle-buliyo. moSorebiT zRva ruxad livlivebda. dal
da hog Tavia-nTi galereidan Camovidnen da xalxs Seerivnen.
dilis niavdaq-rolili adamianebi foTlebiviT TrTodnen,
tyavgaZrobilebi, magram mainc fexze mdgomebi.
_ kunZuli uwindeburad mwvanea! _ warmoTqva TavisTvis
qalis xmam.
es isev gudrun iyo, gudrun, romelsac mucelSi bavSvi hyav-
da. mas sWirdeboda, rom dabejiTebiT eTqva: Tavi mxned unda
gveWiroso.
ho, amas sxvebic acnobierebdnen da nabijs unelebdnen. ama-
sobaSi ki, maTSi dawyebuli procesi Tavisas akeTebda.
ukve imdenad modRevda, rom Tvali Cinebulad xedavda. kun-
Zuli mwvane iyo, karl lis xilnari _ iseTive mdidari da nayo-
fieri. mxolod adamianebi moxriliyvnen mxrebSi.
Zalian moxriliyvnen. magram, udavod da ueWvelad, Canasa-
xic inaskveboda mtverSi. da adamianebic welSi imarTebodnen.
naTeli mzera imasac kargad xedavda, rom is yvelaferi, rac
sicocxlesa da sikvdils marTavda am samyaroSi, dResac Tavis
ganuxrel kurss mihyveboda. male mzec gamoCndeboda, balaxi
da foTlebi ki mwvaned xasxasebda. ase esalmeboda RmerTi daz-
afrul, tyavgaZrobil adamianebs.
niavze akankalebdaT da esmodaT, ra unda gaekeTebinaT: ma-
TTvis ganwesebul adgilebze unda dabrunebuliyvnen da

170
gaexs-enebinaT, ra ganmarteba misces sakuTar Tavs wuxel.
`kunZuli Cvenia, amwvanebuli kunZuli.~
midiodnen, TiToeuli _ Tavisi fiqrebiT. gudrun yvelaze
msubuqad miabijebda. dal da hog cdilobdnen yoCaRad eqniaT
TavianTi muSur-daTvuri torebi. axali yamiris kacebic midi-
odnen da saRoridan gamosulebic. Tvalebi Zirs daexaraT, Ti-
Tqos sircxvili jer kidev gasaqans ar aZlevda. kari nes sadR-
ac gauCinarda, Tumca male isev naxavdnen. iens ezoSi iyo, Zvel
WasTan, romelSic dedaRorebi Cacvivdnen. berJic ukve uaxlo-
vdeboda da axalSobili goWebisTvis rZe mohqonda. rolv ar
ganZreula, roca win elzam Cauara. maT erTmaneTs Sexedes: _
es damSvidobeba iyo.
Semdeg rolv isev zRvisken Sebrunda: gemi xom ar modioda?
gemi, romelic mas waiyvanda? ara, ase adrianad namdvilad ar
movidoda, magram, aba, rogor Seekavebina Tavi da Tvali mainc
ar gaeparebina! im gemis mosvla mzis amosvlasaviT gardauvali
iyo. de, moxdes, rac mosaxdenia. rolv amisTvis SeZlebisdagva-
rad mzadaa.
saxlis kedelze anTebulma mojadoebulma sinaTlem Tavisi
Zala dRis amosvlasTan erTad dakarga. darCa mxolod ori Zve-
li fanjara, aRaraferi Soreuli dreifis msgavsi!

_ ase rom, aq xar, rolv! _ uTxra dedam.


biWs aqeT-iqidan ded-mama amosdgomoda, sxvebiviT sityva-
Zunwi adamianebi. Tumca maT gamofitul TvalebSi rolvma mad-
liereba amoikiTxa. `kargia, rom cocxali xar, _ cxadliv amb-
obdnen es Tvalebi, _ kmara micvalebulebi.~
TviTonac amas fiqrobda, Tumca es mainc verafers wyvetda.
_ aqeTken momaval gems uTvalTvaleb? _ hkiTxa mamam.
_ ki.
_ ho, ra Tqma unda. Tumca jer kidev uamravi dro gaqvs imi-
sTvis, rom cota xniT Sin Semoxvide.
171

You might also like