របយករណ៍

ស្ដីពី

ករអងកតតម្លផលិតផល និងធតុចូលកសិកមមន

ំដនកមពុជ-វៀត ម

ខកញ ឆំ២០១៥
 ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិរតតិការអន្ដរជាតិនន្ប្រទទសជរ៉ុន្ សាកលវ ិទាល័យអាន្យង

(JICA) រ ិ ឌ ត នហ ប្តាន្

គទប្ោង BPAC

របាយការណ៍
ស្ដរ
ី ីការអង្កេតតម្ម្ៃផលិតផលនិកធាតុចូលរស្ិរម្មង្ៅព្រំដែនរម្ពជា-ង្
ុ ៀតណាម្

១. សា តា និកគង្ព្ោកព្សា ព្ជា

១.១ សា តា

ទី ភ្នាក់ ងារសហប្រតិ រតតិការអន្ដរជាតិនន្ប្រទទសជរ៉ុន្ (JICA) បាន្ផ្ដល់ជំន្ួយដល់ប្រទទស

កម្ព៉ុជាទដើម្បីដំទ ើ រការគទប្ោងដដលោន្ទ្មោះថា“គទប្ោងរទងកើតសហគម្ន្៍កសិកម្មគំរត
ូ ប្ម្ង់ទិស

ទៅទៅទលើការទ្វើជំន្ួញ” (BPAC) សប្ោរ់ រយៈទេលប្បាំឆ្ាំ។ អងគភ្នេអន្៉ុវតតគទប្ោង BPAC ទន្ោះ

ោន្នាយកដ្ឋាន្អភិ វឌ្ឍន្៍សហគម្ន្៍ កសិកម្ម (DACP) នន្អគគនាយកដ្ឋាន្កសិកម្ម ប្កសួងកសិកម្ម

រ៉ុកាាប្រោញ់ ន្ិងទន្សាទ (MAFF)។ គទប្ោង BPAC ន្ិងប្កសួងកសិកម្ម រ៉ុកាាប្រោញ់ ន្ិ ងទន្សាទ

បាន្ឯកភ្នេទប្ជើ សទរ ើសយកទេតតតាដកវ កំេង់ ចាម្ សាវយទរៀង ន្ិងកំ េង់សឺ ព ជាទេតតទោលទៅ។

គទប្ោង BPAC ោន្ទោលរំ ងរទងកើតសហគម្ន្៍ កសិកម្មគរូតប្ម្ង់ទិសទៅទៅទលើការទ្វើ

ជំ ន្ួញទៅកា៉ុងទេតតទោលទៅ។ ដូ ទ្ាោះ គទប្ោង BPAC ្ង់ទ្វើការអទងកតតនម្ៃផ្លិតផ្លន្ិ ងធាត៉ុ្ូល

កសិ ក ម្ម ទៅកា៉ុងរណ្ដ

ដ ញទី ផ្ាររវាងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ន្ិ ង ប្រទទសកម្ព៉ុជា។ ទោលរំ ងនន្ការ

អទងកតទន្ោះគឺ គទប្ោង BPAC ន្ឹ ងផ្ដល់េ័ត៌ោន្ទីផ្ារដល់សហគម្ន្៍កសិកម្មទៅកា៉ុងទេតតទោលទៅ

ទហើយសហគម្ន្៍អា្ចារ់ទផ្ដើម្ទ្វើអាជី វកម្មទៅតាម្ទោលរំ ងររស់គទប្ោង។

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ន្ិ ង កម្ព៉ុ ជាគឺ ជា ប្រទទសជិ ត ខាងោា ដដលោន្ប្េំ ប្រទល់ រួ ម្ ោា ប្រដវង

១.០០០គី ឡូដម្ប្ត (គ.ម្)។ ប្រទទសកម្ព៉ុជាោន្ទេតត្ំន្ួន្ ៩ ដដលោន្ប្េំប្រទល់ជារ់ ន្ឹងទេតត្ំន្ួន្

១០ ររស់ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ ប្រទទសទំងេីរោន្ប្្កប្េំដដន្អន្ដរជាតិ ្ំ ន្ួន្ ១០ ប្្កប្េំ ដដន្

ជាតិ្ំន្ួន្១២ ប្្កប្េំ ដដន្រនាារ់ រន្សំ្ំន្ួន្ ២៥ ន្ិងផ្ៃូវលំ្ំន្ួន្ ១០០ ដដលជាលកាេ ឌ ដ៏លទអ ដើ ម្បី

សប្ម្ួលដល់ការទ្វើពា ិ ជជកម្មទទវភ្នគី។

1
 ការនាំទ្ញដ៏ ្ម្បងររស់កម្ព៉ុជាទៅកាន្់ ប្រទទសទវៀតណ្ដម្គឺ ផ្លិតផ្លកសិកម្មដដលោន្

ដូ ្ជា ស្សូវ សាវយ រដន្ៃ ប្តី ដំ ឡូងម្ី សាវយ្ន្ាី ន្ិ ងផ្លិតផ្លទ្វើអំេីទ ើ ជាទដើ ម្ រ ីឯការនាំ្ូលេី

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្វ ិញភ្នគទប្្ើ ន្ជាធាត៉ុ ្ូលកសិកម្មដូ្ជា ជី ថាាំកោាត់សតវលិត

អ ឧរករ ៍ កសិកម្ម

ទំ ន្ិញទប្រើប្បាស់ប្រចាំនងៃ ដផ្ៃទ ើ រដន្ៃ ន្ិងផ្លិតផ្លទផ្សងៗទទៀត ដូ្ជា ថាាំគីម្ី ផ្លិតផ្លជ័ រន្ិង

ផ្លិតផ្លឧសាហកម្មទផ្សងៗ។

ទទោះជាយងណ្ដក៏ ទដ្ឋយ កសិ ករទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជាជាទប្្ើ ន្ េវោះខាតេ័ ត៌ោន្ទី ផ្ារេី

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ដូ ្ជា តនម្ៃ ទី តាំងដ្កចាយទំ ន្ិញ ការដកន្ា ន្ិ ងអាកទិ ញ្៉ុ ងទប្កាយ។ កសិករ

កម្ព៉ុជាេឹ ងដផ្អកទលើេ័ត៌ោន្ដដលទទួ លបាន្េី ួញកណ្ដ

ម ដ លទៅប្រទទសកម្ព៉ុជា ដូ ទ្ាោះទហើយ េួ កោត់

ម្ិ ន្អា្្រចាជាម្ួ យ ួញកណ្ដ

ម ដ លបាន្ទទ។ រញ្ហ
ា ទន្ោះបាន្កាត់ រន្ថយប្បាក់ ្ំទ ញររស់កសិករ

កម្ព៉ុជាទៅទេលេួ កោត់លក់ផ្លិតផ្លកសិកម្មទៅឱ្យប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ន្ិ ងនាំ្ូលទំ ន្ិញន្ិ ងធាត៉ុ

្ូ លកសិកម្មេីប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្កវ ិញ។

គទប្ោងរទងកើតសហគម្ន្៍កសិកម្មគំរត
ូ ប្ម្ង់ ទិសទៅទៅទលើការទ្វើជំន្ួញទន្ោះ (BPAC) សំទៅ

េប្ងឹ ងសម្តថភ្នេររស់សហគម្ន្៍កសិកម្ម (AC) ដដលជាប្កុម្កសិករប្ទង់ប្ទយតូ ្ៗទដើ ម្បីឱ្យោត់

ោន្ការយល់ដឹងអំ េីទីផ្ារន្ិងការទ្វើជំន្ួញ។ ទោលរំ ងររស់គទប្ោងគឺទដើម្បីផ្ដល់េ័ត៌ោន្ទីផ្ារ

ទក់ ទងន្ឹងស្សូវ ទំ ន្ិញទប្រើ ប្បាស់ ផ្លិតផ្ល ន្ិ ងធាត៉ុ្ូលកសិកម្ម ដល់សហគម្ន្៍កសិកម្ម ន្ិ ង

សោជិ កសហគម្ន្៍ ក សិ កម្ម ។ រនាារ់ ម្ក សហគម្ន្៍ ក សិ កម្មអា្រទងកើតជាទសវាកម្មម្ួយ្ំ ន្ួន្

ដូ ្ជាទី ផ្ាររួម្ ោា អាជី វកម្មទិញទំ ន្ិ ញរួម្ ោាកា៉ុង្ំ ទណ្ដម្សោជិ កររស់ េួៃន្ ទហើ យសហគម្ន្៍

កសិ ក ម្ម ក៏អា្្ូ លរួម្ ទៅកា៉ុងសងាវក់ ទីផ្ារនន្ការនាំ ្ូល ឬការនាំ ទ្ញផ្លិ តផ្លកសិ ក ម្មរវាង

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ន្ិងកម្ព៉ុជាផ្ងដដរ។

១.២ រម្ម តថម្នការព្សា

ុ ព្ជា

 អទងកតតនម្ៃស្សូវ ផ្លិតផ្លន្ិ ងធាត៉ុ ្ូលកសិកម្មសំខាន្់ ៗដដលនាំទ្ញន្ិ ងនាំ្ូលទៅប្្ក

ប្េំដដន្កម្ព៉ុជា-ទវៀតណ្ដម្។

 ដសវ ង យល់ អំ េី ល កា ៈន្ិ ង េ័ ត៌ ោន្ទី ផ្ារពាក់ េ័ ន្ធ ន្ឹ ង ការនាំ ទ្ញ នាំ ្ូ ល ស្សូ វ ន្ិ ង

ផ្លិតផ្លន្ិងធាត៉ុ ្ូលកសិកម្មសំខាន្់ ៗទៅប្្កប្េំដដន្កម្ព៉ុជា-ទវៀតណ្ដម្។

2
១.៣ តំបន់ព្សា ព្ជា

ទយើ ង បាន្ទ្វើ ទតសដសា កលបងម្៉ុ ន្ ទេល្៉ុ ោះ អទងក ត ទៅតាម្ប្្កប្េំ ដដន្កម្ព៉ុ ជា-ទវៀតណ្ដម្

ដដលរួម្ោន្ទេតតកំេត តាដកវ កណ្ដ

ដ ល នប្េដវង ន្ិងសាវយទរៀង នន្ប្រទទសកម្ព៉ុជា ន្ិងទេតតទគៀន្

យង ទេតតអាន្យង ទេតតដ៉ុងថារ់ ន្ិ ងទេតតឡ៉ុងអាន្ នន្ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។

រនាារ់ម្ក ទយើងបាន្ទប្ជើសទរ ើសយកទេតត

ដដលប្តូ វ ្៉ុ ោះ ទ្វើ ការ អទងក ត ទៅតាម្ប្េំ ដដន្ទេតត

តាដកវ ន្ិ ងទេតតសាវយទរៀង (កម្ព៉ុជា) ទេតតអាន្យង

ន្ិ ងឡងអាន្
៉ុ (ទវៀតណ្ដម្) ទដ្ឋយសារទេលទវលា

ន្ិ ងងវ ិកាោន្កប្ម្ិត។

តារាង១៖ រងាាញអំេីទ្មោះប្្កប្េំដដន្កម្ព៉ុជា-ទវៀតណ្ដម្ដដលជាកដន្ៃង្៉ុោះអទងកតប្រម្ូលទន្ិន្ន្
ា ័ យ។

តារាង១៖ ប្្កប្េំដដន្ដដលបាន្្៉ុោះអទងកត

ទ្មោះប្្កប្េំដដន្ កប្ម្ិតនន្ប្្ក ផ្ៃូវទោគ ទ្មោះស្សុក ទ្មោះទេតត

ប្េំដដន្ (*) ឬ ផ្ៃូវទឹក

# ទវៀតណ្ដម្ កម្ព៉ុជា ទវៀតណ្ដម្ កម្ព៉ុជា ទវៀតណ្ដម្ កម្ព៉ុជា

១ ទីញទរៀន្ ភាំដិន្ ១ ផ្ៃូវទោក ទីញទរៀន្ គីរ ីវង់ អាន្យង តាដកវ

២ ដួងសូ ២១, តារ៉ុន្ ៣ ផ្ៃូវទោក ទីញទរៀន្ គីរ ីវង់ អាន្យង តាដកវ

ភូម្ិអាន្ ង់ ភូម្ិ ថាម្ឌ្៉ុង

៣ វ ិញ ទគៀ ៣ ផ្ៃូវទោក ប្ទីត៉ុន្ អាន្យង តាដកវ

៤ ស៉ុងប្តាង សាវយអងគ៉ុង ២ ផ្ៃូវទោក តាន្ហ៉ុង កំេង់ ឡ៉ុងអាន្ សាវយទរៀង

ប្តដរក

៥ ទរន្ផ្ូ ភូម្ិប្គូ ៣ ផ្ៃូវទោក តាន្ហ៉ុង សាវយប្ជំ ឡ៉ុងអាន្ សាវយទរៀង

៦ ឡ៉ុងេ៉ុត សំវា ង ៣ ផ្ៃូវទោក តាន្ហ៉ុង សាវយប្ជំ ឡ៉ុងអាន្ សាវយទរៀង

៧ រីញទហៀរ នប្េវលៃិ ១ ផ្ៃូវទោក ម្៉ុកហូ កំេង់ទរាទិ៍ ឡ៉ុងអាន្ សាវយទរៀង

(*) ១៖ ប្្កប្េំដដន្អន្ដរជាតិ

២៖ ប្្កប្េំដដន្សំខាន្់ ៗ (ប្្កប្េំដដន្ទេតត)

៣៖ ប្្កប្េំដដន្រនាារ់រន្សំ

3
២. លទ្ធផលម្នការព្សា ព្ជា

២.១ ផលិតផលរស្ិរម្មរបស្់ព្បង្ទ្ស្រម្ពជាដែលបានន
ុ ំង្ចញង្ៅព្បង្ទ្ស្ង្ ៀតណាម្

២.១.១ ព្ស្ូ

- ស្សូវ គឺជាផ្លិតផ្លដ៏សំខាន្់ ដដលបាន្នាំទ្ញទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទប្្ើ ន្

ជាងទគ។

- ស្សូវស្សាល (ប្រទភទ IR504) ប្តូវបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះទៅតាម្រណ្ដ

ដ ទេតតនានា ដូ្ជា

ទេតតកំេត តាដកវ កណ្ដ

ដ ល នប្េដវង សាវយទរៀង កំេង់ចាម្ ន្ិ ងទេតតកំេង់សឺ។
ព

ទេតត តា ដកវទទួ ល បាន្ទិ ន្ា ផ្ លស្សូ វ ទប្្ើ ន្ ជាងទគ ទដ្ឋយសារដតទេតត ទន្ោះ

រងក រទងកើន្ផ្លស្សូវស្សាល (ប្រទភទ IR504) ន្ិ ងទ្វើដស្សចារ់ េី២ ទៅ ៣ដង

កា៉ុ ងម្ួ យ ឆ្ាំ។ ភ្នគទប្្ើ ន្ នន្ស្សូវ ស្សាលដដលបាន្នាំ ្ូ ល េី ប្រទទសកម្ព៉ុ ជា

ប្តូវបាន្យកទៅដកន្ាទដើម្បីទ្វើការនាំទ្ញ។

- ស្សូវ្ៃន្់ (ម្ៃិោះ ឬ Soc) បាន្ដ្ឋំ ដ៉ុោះទៅតំ រន្់ េពង់រារឆ្ៃយេី ប្េំ ប្រទល់ប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ ដូ ្ជាទេតតកំេង់សឺ ព ទពា្ិ៍សាត់ កំ េង់ ឆ្ាំង បាត់ ដំរង ទសៀម្រារ

កំ េង់ ចាម្ ន្ិងទេតតម្ួយ្ំ ន្ួន្ទទៀតជារ់ប្េំដដន្ប្រទទសឡាវ ដូ្ជាទេតតសឹង

ា

ដប្តងជាទដើ ម្។

ស្សូវ្ៃន្់ដដលបាន្នាំ្ូលេី ប្រទទសកម្ព៉ុជាភ្នគទប្្ើ ន្គឺ សប្ោរ់ អតិ ងិជន្កា៉ុង

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ តប្ម្ូវការទប្រើប្បាស់ស្សូវម្ៃិោះ ឬ Soc ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្កំេ៉ុង

ោន្ទកើ ន្ទឡើង។ អតិ ងិជន្កប្ម្ិ តេពស់ន្ិងកប្ម្ិតម្្យម្ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្្ូ ល្ិ តត

ររ ិទភ្នគអងករម្ៃិោះ ន្ិ ងអងក Soc េី ទប្ពាោះគ៉ុ ភ្នេររស់វាលអជាងអងករទវៀតណ្ដម្ ទហើយ

អតិ ងិជន្ទវៀតណ្ដម្យល់ថាស្សូវ្ៃន្់ប្តូវបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះតាម្លកា ៈ្ម្មជាតិ ឬវាជាអងករ

សរ រា
ី ងគ ដដលកសិ ក រទប្រើ ប្បាស់ ជី ន្ិ ង ថាាំ ក ោា ត់ ស តវ លិ អត តិ ្ រំ ផ្៉ុ ត 1 ។ ប្រទទសទវៀត

ណ្ដម្ធាៃ រ់ ដ្ឋំ ដ៉ុោះ ស្សូ វ ្ៃ ន្់ ទៅម្៉ុ ន្ ឆ្ាំ ១៩៩០ ទហើ យ ប្រជាជន្ទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើ ន្

ទទួ លសាគល់គ៉ុ ភ្នេររស់ស្សូវ្ៃន្់ទន្ោះ។

1
ការសិកាទន្ោះបាន្សោាសទលាក Danh LDong ទៅទេតតសឹង
ា ដប្តង។ ទលាកដ្ឋំដ៉ុោះស្សូវ្ៃន្់ប្រទភទផ្កកម្ៃិោះទលើនផ្ាដីទំហំ ៣,៥ ហិ្តា កា៉ុងឆ្ាំ២០១៤ ោត់ បាន្

ទប្រើ ជី NPK រី បាវ ទំ ងន្់ ១៥០គី ឡូប្កាម្ ន្ិ ងម្ិ ន្បាន្ទប្រើ ថាាំកោាត់ សតវលិត
អ ទទសប្ោរ់ នផ្ាដី ៣,៥ហិកតាទន្ោះ។ ោន្ន្័ យថា ោត់ ទប្រើ ប្បាស់ជី្ំន្ួន្ ៥

គី ឡូប្កាម្កា៉ុងនផ្ាដីដ្ឋំដំណ្ដំ ១.០០០ម្២។

4
 ទរើ តាម្ការការសាង់ម្តិ អាកលក់ ដ៉ុំ/ ួម ញកណ្ដ
ដ លបាន្ឲ្យដឹ ងថា ររិោ

ស្សូវ IR504 ដដលបាន្នាំ ទ្ញទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ោន្ការធាៃក់ ្៉ុោះជាលំ ដ្ឋរ់

ទដ្ឋយសារទីផ្ារនាំទ្ញអងករគ៉ុ ភ្នេអន្់ទៅកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្កំ េ៉ុងោន្ការ

ធាៃក់ ្៉ុោះ។ ទលើសេី ទន្ោះ រដ្ឋាភិ បាលកម្ព៉ុជាបាន្វ ិន្ិ ទយគតំ រន្់ឧសាហកម្មដកន្ាអងករ

ជាទប្្ើ ន្តំ រន្់ ក៉ុាងប្រទទសកម្ព៉ុជាចារ់ តាំងេី ឆ្ាំ ២០១៣ ម្ក ទហើ យទរាង្ប្កដកន្ា

ម្ួ យ្ំន្ួន្បាន្ចារ់ទផ្តើម្ដំ ទ ើ រការចារ់េីឆ្ាំ ២០១៣។

២.១.២ ដផៃសាាយ

ដផ្ៃសាវយកម្ព៉ុជា ឬដផ្ៃសាវយេាី ដដលប្រជាជន្ទវៀតណ្ដម្ទៅថា “xoai keo” ប្តូវ

បាន្នាំទ្ញទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្យងទប្្ើ ន្ទដើ ម្បីរំទេញតប្ម្ូវការររទិ ភ្នគដផ្ៃសាវយ

ទៅកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្េី ទប្ពាោះប្រទភទសាវយេាីទៅប្រទទសកម្ព៉ុជាោន្គ៉ុ ភ្នេលអ

ជាងដផ្ៃសាវយទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្។

ការសិ កាទន្ោះបាន្ឲ្យដឹ ងថា

ដផ្ៃសាវយររស់ កម្ព៉ុជាដដលនាំ ទ្ញ

ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្ិន្ដម្ន្សប្ោរ់

ដតអតិ ងិ ជន្ទៅតំ រន្់ ដី ស ដ ទទន្ៃ

ទម្គងគ ន្ិ ង ទី ប្កុ ង ហូ ជី ម្ិ ញ រ៉ុ ទណ្ដណោះ

រូបភាពទី១៖ ផ្លែស្វាយខ្ចីកម្ពជា
ុ - Xoai Keo
ទទ ដងម្ទំងសប្ោរ់ អតិងិជន្ទៅទី

ប្កុងហា ូ យផ្ងដដរ។

២.១.៣ ស្តាពាហនៈ (ង្ោ ព្របី)

ទៅតាម្រទណ្ដ
ដ យប្េំ ដដន្រវាងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ន្ិ ង ប្រទទសកម្ព៉ុ ជាោន្

“ទី ផ្ារលក់ ស តវ ពា ហន្ៈ” ជាទប្្ើ ន្កដន្ៃងដដលបាន្ទកើ ត ទឡើ ងទដ្ឋយឯកឯងទៅតាម្

ប្េំ ដដន្ទវៀតណ្ដម្ រ៉ុ ដន្ត ទីផ្ារទន្ោះភ្នគទប្្ើ ន្គឺ ោន្ទៅទេតតតាដកវ ទេតតនប្េដវង ន្ិ ង

ទេតតសាវយទរៀង។

ទលើសេីទន្ោះ ទលាក LDong ប្រម្ូលផ្លស្សូវបាន្្ំន្ួន្ ៩,៦ទតាន្។ ទន្ោះោន្ន្័យថា ស្សូវផ្កកម្ៃិោះផ្តល់ទិន្ផ្

ា ល ២,៧៥ ទតាន្/

ហិកតា។ ោត់បាន្លក់ស្សូវកា៉ុងតនម្ៃ ១.២០០ទរៀល/គីឡូប្កាម្ (~៦.០០០ដ៉ុង/គ.ក)។

5
 ជា្ម្មតា ទៅប្េំ ដដន្ទវៀតណ្ដម្ប្រជាជន្រទងកើតទីផ្ារលក់ សតវពាហន្ៈ (ទៅ

ទលើដីទំទន្រជិតប្េំ ដដន្ ទដ្ឋយោន្

ទរៀរ្ំ ្ំ ី ន្ិ ងទឹ កសប្ោរ់សតវ

ទោ ទហើយោន្ម្ន្៉ុ សសោាក់ ជាអាក

ប្គរ់ ប្គង ន្ិ ង រកដប្រ)។ ួម ញ

កណ្ដ
ដ លដដលជាអាកទិ ញលក់ទោ

ប្ករី ជាទប្្ើ ន្ប្រម្ូ លទិ ញទោ ប្ករី

ទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជារួ្យកទៅ

លក់ ទៅទី ផ្ារលក់ ស តវ ពា ហន្ៈ រូបភាពទី២៖ ទីលារគោក្កបីរវាងគខ្ត្តតាផ្កវ-អានយ៉ា ង

ទៅតាម្រទណ្ដ
ដ យប្េំ ដដន្ទវៀតណ្ដម្ ដដលោន្ទំ ង កូ ន្ ទោ កូ ន្ ប្ករី ន្ិ ង ទោ ប្ករី

ជំ ទ ង់ ។

ទី ផ្ារលក់សតវពាហន្ៈោន្ភ្នេម្ោញឹកណ្ដស់ ទហើយ្ំ ន្ួន្ទោប្ករីជួញដូ រកា៉ុង

ម្ួ យនងៃគឺចារ់េី ២០០ ទៅ ៥០០ កាល។ សេវនងៃទន្ោះ ោន្តប្ម្ូវការទិ ញកូ ន្ទោន្ិ ងទោ

ជំ ទង់ ជាទប្្ើ ន្ កាលទៅកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្េី ទប្ពាោះតប្ម្ូវការសា្់ ទោកា៉ុងប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ោន្ការទកើ ន្ ទឡើ ង យងឆ្រ់ រ ហ័ ស ទហើ យកសិ ករទវៀតណ្ដម្ទទួ លបាន្

ទជាគជ័ យកា៉ុងការទិ ញកូ ន្ទោេី ប្រទទសកម្ព៉ុជាទដើ ម្បី្ិញ្ាឹម្យកសា្់ ។

២.១.៤ ផលិតផលរស្ិរម្មរបស្់ព្បង្ទ្ស្ម្ៃ

ផ្លិ ត ផ្លកសិ ក ម្ម រ រស់ ប្រទទសនងម្ួ យ ្ំ ន្ួ ន្ ប្តូ វ បាន្ឆ្ៃ ង កាត់ តា ម្ប្រទទស

កម្ព៉ុជាម្៉ុ ន្ ទេលនាំ ទ្ញទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ កា៉ុ ងទនាោះរួ ម្ ោន្ អំ េិ លនង ្៉ុ ទរន្

ម្ងឃ៉ុ តឡ៉ុ ងក៉ុ ង េញី ន្ិងអងករដំ ទ ើ រ។

លទធ ផ្ លនន្ការអទងក ត ទន្ោះរកទ ើ ញ ថាទិ ន្ា ផ្ លអងក រ ដំ ទ ើ រនងដដលបាន្នាំ

ទ្ញទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ោន្ការធាៃក់្៉ុោះ ផ្ា៉ុយទៅវ ិញ អងករដំទ ើ រដដលផ្លិតទៅ

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ (ទេតតអាន្យង ន្ិ ង ទេតត ឡ៉ុងអាន្) ប្តូវបាន្ដឹ ក ជញ្ូជ ន្ទៅតំ រ ន្់

ប្េំ ដដន្ រនាារ់ ម្ក ប្រជាជន្ប្្កអងករដំ ទ ើ រទនាោះកា៉ុងបាវដដលោន្សាៃកសញ្ហានង

រួ្លក់ ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្វ ិញ។

6
 ២.១.៥ ផលិតផលរស្ិរម្មតាម្រែូ កាលរបស្់រម្ពជាន
ុ ំង្ចញង្ៅង្ ៀតណាម្

ការស្សាវប្ជាវបាន្ឲ្យដឹ ងថា ផ្លិតផ្លកសិកម្មររស់ប្រទទសកម្ព៉ុជាម្ួ យ្ំន្ួន្

បាន្លក់ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទៅតាម្រដូ វកាលោន្ដូ ្ជា៖ សដ ដ កស សដ ដ កប្កហម្

ន្ិ ងសតវប្រោញ់តាម្្ម្មជាតិដូ្ជា ក ៉ុដ រដស្ស េយង ន្ិ ងប្តី ជាទដើ ម្។

ួញកម្ព
ម ៉ុជាលក់ក ៉ុដ រដស្សទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើន្កាលកា៉ុងម្ួ យនងៃៗ ចារ់
េីដេវ ិ្ឆិកា ដល់ដេសីហា។ ផ្ា៉ុយទៅវ ិញ ួញកម្ព
ម ៉ុជាលក់ប្តី ្ម្មជាតិទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្
ទៅរដូ វទឹកទឡើងទៅកម្ព៉ុជា ចារ់ េីដេសីហា ដល់ដេវ ិ្ឆិកា ទហើយទិ ញប្តី ជាទប្្ើន្ប្រទភទ

េីប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្កវ ិញ ចារ់ េីដេ្ាូ ដល់ដេកកកដ្ឋ។

២.២ ផលិតផលរស្ិរម្ម និកទ្ំនញ

ិ ង្ ៀតណាម្ដែលន ំង្ចញង្ៅព្បង្ទ្ស្រម្ពជា
ុ

២.២.១ បដនៃស្ព្ោប់បរ ិង្ោគព្បច ំម្ៃៃ

រ ដន្ៃ ជា ទប្្ើ ន្ ប្រ ទភ ទ

ដដលបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះទៅកា៉ុងប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ ប្តូវបាន្លក់ ទៅឲ្យ

ប្រទទសកម្ព៉ុ ជាជាទរៀងរាល់ នងៃ

កា៉ុង្ំ ន្ួន្ដ៏ទប្្ើន្សន្ធឹកសនាធរ់
រូបភាពទី៣៖ បផ្នែពីដុងថាប់ (គវៀត្ណាម្) លក់គៅគខ្ត្តស្វាយគរៀង
រដន្ៃទំងទនាោះរួម្ោន្ ប្តសក់

ឳឡឹក ទរងទបាោះ ោាស់ នសពទកាដរ ទម្ាស ទពព សូ រ ំទដង ការត

៉ុ ប្តឡា្ ប្ម្ោះ ទលៃក

ទសាៀតទពាត េាឹម្ស េាឹម្ប្កហម្ នសពទតឿ ប្តរ់ ដវង ប្តរ់េី ។

ៃ ល។ កា៉ុង្ំ ទណ្ដម្រដន្ៃទំង

ទនាោះ ៥០% ជា ប្តសក់ ឪឡឹក នសពទកាដរ ប្តឡា្ ទពព ន្ិងទម្ាស។ ទប្ៅេី ប្្កប្េំដដន្

ដដលបាន្ទ្វើការអទងកត រដន្ៃទវៀតណ្ដម្ប្តូវបាន្លក់ ទៅកដន្ៃងជាទប្្ើ ន្ទទៀតទៅតាម្

ប្េំ ដដន្ប្រទទសកម្ព៉ុជា ទហើយជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើ ន្ដដលជាអាកលក់ ដូរតាម្ដងផ្ៃូវ

រាល់នងៃបាន្លក់រដន្ៃទំងទន្ោះទៅឱ្យប្រទទសកម្ព៉ុជា។ កា៉ុង្ំ ទណ្ដម្ទី តាំងខាងទលើទន្ោះ

ប្្កប្េំ ដដន្្ំ ន្ួ ន្េី រ ដដលោន្ ្ំ ន្ួ ន្ប្រជាជន្ទប្្ើ ន្រំ ផ្៉ុ តគឺ ប្្កទី ញទរៀន្ (ទេតត

អាន្យង) - ភាំទេញ (តាដកវ) ន្ិ ង រី ញទហៀរ (ឡ៉ុងអាន្) – នប្េវលៃិ (សាវយទរៀង)។

7
 ទប្ៅេី រដន្ៃដដលបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះទៅកា៉ុងទេតតអាន្យង កាន្់ ងូ វ ិញឡ៉ុង ដ៉ុ ងថារ់ ន្ិ ង

ឡ៉ុងអាន្ ការអទងកតរកទ ើញប្រទភទរដន្ៃម្ួយ្ំន្ួន្ទទៀតដដលបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះទៅដ្ឋឡាត់

ទេតត ឡាំ ដ៉ុ ង តំ រ ន្់ េព ង់ រា រកណ្ដ

ដ លនន្ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ដដលោន្្ោៃ យ ២៨០

គី ឡូដម្ប្ត ភ្នគខាងលិ្នន្ទី ប្កុងហូជីម្ិញ ដូ្ជា ការត

៉ុ ដំ ឡងបារាំ
ូ ង ទរងទបាោះ ន្ិង

ផ្កកខាត់ ណ្ដ។ ជាេិ ទសស ការសិកាទន្ោះបាន្រកទ ើញថា ដផ្ៃទ ើ ន្ិងរដន្ៃ្ិន្ម្ួ យ

្ំ ន្ួន្ រួម្ោន្ ដផ្ៃទ ើ សរ ីរាងគ ដផ្ៃទបាម្ ទំ ពាំងបាយជូ រ ការត

៉ុ ន្ិ ងដំ ឡូង ប្តូវបាន្លក់ ឲ្យ

ប្រទទសកម្ព៉ុជា។

អាស្ស័យទៅតាម្រដូ វកាល ួញកម្ព

ម ៉ុជាទិ ញដផ្ៃទ ើ ន្ិងរដន្ៃជាទប្្ើន្ប្រទភទេី

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្សប្ោរ់ រ រ ទិ ភ្នគប្រចាំ នងៃ ។

២.២.២ ដផៃង្ ព្ើ តូរិរ

ដផ្ៃ ទ ើ ម្ួ យ្ំ ន្ួ ន្ដដលដ្ឋំ ដ៉ុោះ ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្បាន្លក់ ទៅប្រទទស

កម្ព៉ុ ជាទៅតាម្រដូ វកាល ដូ ្ជា សាវោវ ទម្ៀន្ សាវយដកវរទម្ៀត ស្សកានាគ គូ ដលន្

ប្កូ្ ិ្
វ ។ល។

លទធផ្លនន្ការអទងកតទន្ោះក៏ បាន្រងាាញផ្ងដដរថាដផ្ៃទ ើ ជាទប្្ើន្ដដលនាំ្ូលេី

ប្រទទស្ិ ន្ប្តូវបាន្ ួញ្ិ

ម ន្ប្្កជាកញ្ារ់ រិតសាៃកទវៀតណ្ដម្ ទហើយលក់ ទៅប្រទទស

កម្ព៉ុជាដដលកា៉ុងទនាោះរួម្ោន្ ប្កូ្ គី វ ី ទំ ពាំងបាយជូ រ ដផ្ៃទបាម្ ន្ិ ងដផ្ៃទ ើ សិរ ីរាងគតូ្ៗ

ដូ ្ជា ប្កូ្ជរ៉ុន្ជាទដើ ម្។ រ្ា៉ុរបន្ាទន្ោះ ដផ្ៃទ ើ ្ិន្េិបាកលក់ ទៅកា៉ុងទីផ្ារនន្ប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ណ្ដស់ េី ទប្ពាោះធាៃ រ់ ោ ន្ការទប្រើ សា រធាត៉ុ េ៉ុ ល ទៅកា៉ុ ងដផ្ៃ ទ ើ ្ិ ន្ ជាទប្្ើ ន្

ករ ី ប្តូវបាន្កត់ប្តាចារ់តាំងេី ឆ្ាំ ២០១០ ម្កទម្ៃោះ ទហើយអាកទប្រើ ប្បាស់ជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្

បាន្កាត់រន្ថយការររ ិទភ្នគដផ្ៃទ ើ ្ិន្។ ផ្ា៉ុយទៅវ ិញដផ្ៃទ ើ ទំងទនាោះោន្្រា្រទប្្ើ ន្

ទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា េី ទប្ពាោះវាោន្តនម្ៃទថាកជាងដផ្ៃទ ើ ដដលដ្ឋំដ៉ុោះទៅកា៉ុងប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្រហូតដល់ ៣០% ទៅ ៤០%។

8
 ២.២.៣ ធាតុចូលរស្ិរម្ម និកចំណីស្តាពាហនៈស្ព្ោប់ផលិតរម្មរស្ិរម្ម

ការសិកាទន្ោះរងាាញថា កសិករដេមរជាទប្្ើ ន្ទៅតាម្រទណ្ដ

ដ យប្េំ ដដន្ទិ ញជី

ថាាំកោាត់ សតវលិត
អ ឧរករ ៍ កសិកម្ម ទប្រងោសូត ន្ិ ងទប្រងសាំង2េី ប្រទសទវៀតណ្ដម្។

ិ ី េី រ ដដលកសិ ក រដេម រ អា្ទិ ញជី ន្ិ ង ថាាំគី ម្ីស ប្ោរ់ ការពាររ៉ុកា ជាតិ (ទៅថាថាាំ
ោន្វ ្

កោាត់ សតវលិត
អ ) ន្ិ ង្ំ ី សតវពាហន្ៈទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្៖

កសិករដេមរដដលរស់ទៅជិ តប្េំ ដដន្្ោៃយេី ១០ ទៅ ២០ គី ឡូដម្ប្ត ោន្កសិដ្ឋាន្

្ំ ៗន្ិ ងោន្ល៉ុ យប្គរ់ ប្ោន្់ ោត់ ទិ ញជី ន្ិ ងថាាំកោាត់ សតវ លិ ត

អ ទដ្ឋយផ្កាល់ េីទីផ្ារ

ទវៀតណ្ដម្ ទដ្ឋយសារោត់អា្រកបាន្ន្ូ វផ្លិតផ្លដដលោន្គ៉ុ ភ្នេេពស់ន្ិងោន្

ការដ នាំេីរទរៀរទប្រើ ប្បាស់ផ្លិតផ្ល។

កសិករដេមរទផ្សងទទៀត ជា្ម្មតា ោត់ទិញជី ន្ិងថាាំកោាត់សតវលិត

អ េីហាងលក់

ទំ ន្ិញទៅកម្ព៉ុជា។

ការស្សាវប្ជាវទន្ោះជួ រប្រទោះន្ូ វ រញ្ហ

ា ប្រ ម្ជាទប្្ើ ន្កា៉ុ ងការអទងក តអំ េីត នម្ៃ ជី

ន្ិ ងថាាំកោាត់ សតវ លិ អត ។ ោាស់ហាងភ្នគទប្្ើ ន្ម្ិ ន្្ង់ផ្ដល់េ័ត៌ោន្ឬផ្ដល់េ័ត៌ោន្ម្ិ ន្

ប្តឹម្ប្តូវដល់ប្កុម្សិកា េី ទប្ពាោះការប្រករអាជី វកម្មទន្ោះទៅតាម្តំ រន្់ ប្េំដដន្គឺជារញ្ហ

ា

រទសើរ ដងម្ទំងោន្ការប្រកួ តប្រដជងខាៃំងកា៉ុង្ំ ទណ្ដម្ហាងន្ិងតូ រលក់ទំន្ិញទៅតាម្

ប្េំ ដដន្។

2
ទប្រងោសូត ន្ិ ងទប្រងសាំង ប្តូវបាន្ហាម្លត់ ម្ិន្ឱ្យទ្វើការនាំ ទ្ញ រ៉ុ ដន្តជាទរឿយៗ ទប្រងោសូត ន្ិ ងទប្រងសាំងប្តូវបាន្ជួ ញដូ រទៅតាម្ប្្កប្េំ ដដន្

រនាារ់ រន្សំ ។

9
 ២.៣ ការង្រៀបចំ រចនស្ម្ព័នធ និកបណា
ដ ញដចរចយង្ៅង្លើទ្ីផារ

២.៣.១ ព្ស្ូ

រ. ង្រលង្ លាម្នការង្្ាើអាជី រម្មព្ស្ូ

- ទេ តត តា ដក វគឺ ជាទី ក ដន្ៃ ង ដ៏ សំ ខាន្់ សប្ោរ់ ការជួ ញ ដូ រ ស្សូ វ ស្សាល

IR5043 ដដលបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះទៅកា៉ុងទេតតតាដកវ កំ េត កំេង់ សឺ ព ន្ិងកំ េង់ ឆ្ាំង

ទដើម្បីនាំទ្ញទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ ស្សូវ្ៃន្់ប្រទភទម្ៃិោះ4 ប្តូវបាន្ដឹ ក

ជញ្ូជ ន្េី ទេតតកំេង់្ំ បាត់ ដំរង ទសៀម្រារ ទពា្ិ៍សាត់... ន្ិ ងឆ្ៃងកាត់

ទេតតតាដកវ។

ស្សូវ IR 504 ជា្ម្មតា ប្តូវបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះ្ំ ន្ួន្េី រដង5 កា៉ុងម្ួ យឆ្ាំទៅទេតតតាដកវ

រ ីឯតំ រន្់ម្ួយ្ំន្ួន្ទទៀតទៅដកបរប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទ្វើការដ្ឋំដ៉ុោះ្ំ ន្ួន្រីដង កា៉ុង

ម្ួ យឆ្ាំ។

- ទេតតសាវយទរៀងជាកដន្ៃងជួញដូ រស្សូវ IR504 សប្ោរ់រយៈទេលកន្ៃោះឆ្ាំ

ន្ិ ងកន្ៃោះឆ្ាំទទៀតជួ ញដូរស្សូវម្ៃិោះ6។

តារាង១៖ ទេលទវលានន្ការទ្វើអាជីវកម្មទៅទេតតតាដកវ ន្ិងសាវយទរៀង

ដេ ម្ករា ក៉ុម្ាៈ ម្ីនា ទម្សា ឧសភ្ន ម្ិង៉ុនា កកកដ្ឋ សីហា កញ្ហា ត៉ុលា វ ិ្ឆិកា ្ាូ

តាដកវ
Month Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sept Oct Nov Dec
សាវយទរៀង
Takeo
Svay Rieng
Lúa ngắn ngày IR 504
Lúa dài ngày Malis
Thời điểm mua bán sản lượng lớn:

3
ស្សូវស្សាល ប្តូវ្ំ ណ្ដយទេល ៩០នងៃ ទដើ ម្បីប្រម្ូ លផ្លកា៉ុងម្ួ យរដូ វ។ ស្សូវប្រទភទទន្ោះ ោន្ប្ោរ់ េី ៗ
ៃ ន្ិ ងេ ៌ ស្សអារ់ ។
4
ស្សូវ្ៃន្់ ប្តូវ្ំ ណ្ដយទេល ១២០-១៥០នងៃ ទដើ ម្បីប្រម្ូ លផ្លកា៉ុងម្ួ យរដូ វ។ ស្សូវប្រទភទទន្ោះ ោន្ប្ោរ់ ដវងៗ ន្ិ ងេ ៌ ស។
5
ហាងលក់ ដ៉ុំជាទប្្ើ ន្ទៅកា៉ុងរបាយការ ៍ ទី ញទរៀន្រងាាញថាកសិករកម្ព៉ុជាដ្ឋំដ៉ុោះស្សូវ IR504 ទៅតាម្តំ រន្់ ទំងឡាយដដលោន្ទឹ ក ទហើយកសិករកម្ព៉ុជា

ដសវងរកវ ិ្ី សាស្តសតទផ្សងៗទដើ ម្បីបាន្ទឹ កសប្ោរ់ ផ្គត់ផ្គង់ដល់ការទ្វើដស្សទំងទឹ កទលើដី ន្ិ ងទឹ កទប្កាម្ដី ។
6
ស្សូវ្ៃន្់ ប្រទភទម្ៃិោះ ជា្ម្មតា ប្តូវបាន្សារទប្ពាោះទៅដេឧសភ្ន ឬ ដេម្ិ ង៉ុនា ន្ិ ងប្តូវបាន្ប្រម្ូ លផ្លចារ់ េីដេត៉ុ លា ដល់ដេ្ាូ។ កសិករដេមរម្ិ ន្លក់ ស្សូវម្ៃិោះ

ភ្នៃម្ៗទនាោះទទ េី ទប្ពាោះេួ កទគទ្វើការសដ៉ុកទ៉ុ កស្សូវម្ៃិោះសិន្រនាារ់ េីទ្វើការប្្ូតកាត់ ទហើ យ។

10
 ែ. តម្ម្ៃផលិតផលង្ៅង្លើទ្ីផារ

តារាង២៖ តនម្ៃស្សូវ IR504 ជាម្្យម្ទៅកាងទេតត

៉ុ តាដកវ ន្ិងសាវយទរៀង

ដ៉ុង (១) (២) (៣) (៤) (៥) (៦) (៧)

ស្សូវ IR504 ដ៉ុង/គ.ក ៣.២០០ ៣.៤០០ ៤.១០០ ៤.២០០ ៤.៦០០ ៦.៣៥០ ៧.៩៩០

ទរៀល/គ.ក ៦៤០ ៦៨០ ៨២០ ៨៦០ ៩២០ ១.២៧០ ១.៥៩៨

នងៃដឹកជញ្ូជ ន្ ន្ិង ដ៉ុង/គ.ក ៨០ ៣៥០ ៥០ ២០០ ១.៤០០ ៦៥០

កម្មករ

នងៃ ួលទផ្សងៗ
ា ដ៉ុង/គ.ក ២០០ ២០ ០ ០ ២០០

្ំទ ញស៉ុទធ ដ៉ុង/គ.ក ១២០ ១៥០ ៣០ ២០០ ៣៥០ ៧៩០

ទរៀល/គ.ក ២៤ ៣០ ៦ ៤០ ៧០ ១៥៨

ប្រភេ៖ ការអទងកតដដលបាន្ទ្វើទឡើងចារ់េីនងៃទី៦ ដេម្ករា ដល់នងៃទី១២ ដេក៉ុម្ាៈ ឆ្ាំ២០១៥ ទៅទេតតតាដកវ

ន្ិងសាវយទរៀង

សោគល់៖

(១) កសិករដេមរ (៣) អាកប្រម្ូ លទិ ញ/អាកដឹកជញ្ូជ ន្ (៥) ួញទវៀតណ្ដម្

ម

ជន្ជាតិ ដេមរ

(២) អាកប្រម្ូ លទិ ញកា៉ុងស្សុក (៤) អាកលក់ ដ៉ុំជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្ (៦) តំរន្់ដកន្ាស្សូវ

(៧) ប្កុម្ហ៉ុន្នាំទ្ញ (HCM)

ស្សូវ្ៃន្់ប្រទភទម្ៃិោះ ន្ិង Soc ជាម្្យម្ោន្តនម្ៃ ២.៥០០ដ៉ុង (~៥០០ទរៀល) នងៃជាង

ស្សូវ IR 504 ដដលផ្លិតទៅប្រទទសកម្ព៉ុជា។ ឧទហរ ៍ ស្សូវ IR 504 ទៅទេតតសាវយទរៀង

ទៅនងៃទី១២ ដេម្ករា ឆ្ាំ២០១៥ ោន្តនម្ៃ ៣.៥០០ដ៉ុង/គី ឡូប្កាម្ (~៧០០ទរៀល/គីឡប្កាម្)

ូ ទរើ

ទប្រៀរទ្ៀរន្ឹ ងស្សូវម្ៃិោះេី ទេតតសឹង

ា ដប្តងោន្តនម្ៃ៦.៣០០ដ៉ុ ង/គី ឡូប្កាម្ (~១.២៦០ទរៀល/

គី ឡូប្កាម្)។

- តនម្ៃស្សូវ IR 504 ទៅទេតតសាវយទរៀង ជា្ម្មតាោន្តនម្ៃ ១០០-២០០ដ៉ុ ង/

គី ឡូប្កាម្ (~២០-៤០ទរៀល/គី ឡូប្កាម្) នងៃជាងស្សូវ IR 504 ទៅប្រទទសទវៀត

ណ្ដម្។ រ ីឯតនម្ៃស្សូវ IR 504 ទៅទេតតតាដកវ ជា្ម្មតាោន្តនម្ៃចារ់េី៥០-

១០០ដ៉ុង/គី ឡូប្កាម្ (~១០-២០ទរៀល/គី ឡូប្កាម្) ទថាកជាងស្សូវ IR 504 ររស់

11
 ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ ទយងតាម្អាជីវករបាន្ឲ្យដឹងថា កសិករទៅទេតតសាវយ

ទរៀងទប្រើ ប្បាស់ ថាាំគីម្ីន្ិងជី តិ្ជាងកសិ ករទៅទេតតតាដកវ។ កសិ ករទៅទេតត

សាវយទរៀងទប្រើ ប្បាស់ ជី តិ្ ដូ ទ្ាោះស្សូវទទួ លបាន្ទិ ន្ាផ្លតិ ្ រ៉ុ ដន្តវាោន្

គ៉ុ ភ្នេលអជាងស្សូវទៅទេតតតាដកវ (ទប្រើ ប្បាស់ជីគីម្ីតិ្ ទ្វើឱ្យស្សូវេូ ្ោន្

កប្ម្ិ តទរ)។ ទលើសេី ទន្ោះ រទ្ាកទទសនន្ការរកាទ៉ុ កស្សូវរនាារ់េីការប្្ូត

អ ងដដរ (ប្ោរ់អងករសាអត) ។ ម្ាងវ ិញទទៀត ស្សូវ IR 504 ទៅទេតត

កាត់ក៏លជា

តាដកវោន្តនម្ៃ ទថាកជាងស្សូវ IR 504 ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្េី ទប្ពាោះវាម្ិ ន្

ស៉ុ ទធ លអេ ៌ អងករស្សអារ់ ទហើ យរទ្ាកទទសទ៉ុ កដ្ឋក់ ស្សូវរនាារ់ េីការប្្ូត

កាត់ម្ិន្សូវលអ (អងករម្ិ ន្ស៉ុទធល)អ ន្ិ ងប្តូវបាន្រំ ផ្កៃញទដ្ឋយសារសតវលិត

អ ។

គ. ស្ង្វារ់ម្នការដចរចយព្ស្ូ

ដាប្កាម្១៖ រណ្ដ
ដ ញដ្កចាយស្សូវេីប្រទទសកម្ព៉ុជាទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្

អ្នកក្បម្ូល
កនុងស្សុក ការនុំគនញ

(២) អ្នកលក់ដុុំ ឈ្ែួញ

(តាម្ គវៀត្ណាម្ ត្ុំបន់ផ្កច្នន
កសិករ
អ្នកក្បម្ូល / បគណា
ោ យ (៥) ស្សូវ
ផ្ខ្ែរ
អ្នកដឹក ក្ពុំផ្ដន) (៦) លារកនុង
(១)
ជញ្ូជ ន (៤) ត្ុំបន់

(៣)

*សោគល់៖

- ទៅតំ រន្់ម្ួយ្ំ ន្ួន្ដដលសថិតទៅឆ្ៃយេី ប្េំដដន្ទវៀតណ្ដម្្ំ ងាយ១-១០

គី ឡូដម្ប្ត អាកប្រម្ូ ល កា៉ុងស្សុក (២) ជា្ម្មតា លក់ទដ្ឋយផ្កាល់ទៅអាក

លក់ដ៉ុំ/ ួលកណ្ដ
ម ដ ល (៤)។

- ួម ញទវៀតណ្ដម្ (៥) ទិ ញ ស្សូ វ ្ៃ ន្់ (ម្ៃិោះ ) សប្ោរ់ ល ក់ ទៅទី ផ្ារកា៉ុ ង

ស្សុ ក ។ ួម ញទំ ង ទន្ោះ ជា្ម្ម តា កិ ន្ស្សូវទៅទរាងោស៉ុី ន្ កិ ន្ស្សូវកា៉ុង
ស្សុកដដលោន្្ំ ងាយប្រដហល ៤០ គី ឡូដម្ប្ត េី ប្េំ ដដន្ ជំ ន្ួសឲ្យការ

12
 កិ ន្ស្សូវទៅតំ រន្់ដកន្ាស្សូវ។ ដូទ្ាោះ េួកទគម្ិ ន្ចាំបា្់ដឹកជញ្ូជ ន្ស្សូវទៅ

តំ រន្់ដកន្ាស្សូវដដលសថិតទៅឆ្ៃយេី ប្េំដដន្ទនាោះទទ។

ឃ. ការង្រៀបចំ និកលរខណៈម្នបណា
ដ ញទ្ីផារព្ស្ូ

(១) កសិករកម្ព៉ុជាលក់ស្សូវទសើម្

កសិករកម្ព៉ុជាលក់ស្សូវទសើម្ (លក់ភ្នៃម្ៗរនាារ់េីប្្ូតរួ្) ន្ិងលក់ស្សូវសៃត

ួ
(លក់រនាារ់េីសំងួតរួ្)។ ទទោះជាយងណ្ដក៏ ទដ្ឋយ សេវនងៃទន្ោះ កសិករកម្ព៉ុជា

ន្ិ ងអាកប្រម្ូ លទិ ញ ្ូ ល្ិតទ

ត ិ ញលក់ ស្សូវទសើម្។

- កសិករដដលោន្នផ្ាដីតិ្ជាង ១ហិកតា ឬោន្ដី ទៅជិ តប្េំ ដដន្ទវៀតណ្ដម្

(ប្រដហល១-១០គី ឡូដម្ប្ត) ដតងដតលក់ស្សូវទៅឱ្យអាកប្រម្ូ លកា៉ុងស្សុក (២)។

(២) អាកប្រម្ូ លកា៉ុងស្សុក

អាកប្រម្ូ លកា៉ុងស្សុក គឺ ជាប្រជាជន្ដដលរស់ ទៅកា៉ុង ៉ុំ ជា ម្ួ យន្ឹ ងកសិ ករ

ទហើយេួ កទគោន្រងយន្ដដឹកទំន្ិញ្ម្មតា (្ំ ៉ុ ោះចារ់េី ១-៥ទតាន្) ន្ិងោន្

ទំ នាក់ទំន្ងជិ តសាិទជា
ធ ម្ួ យកសិករប្េម្ទំងធាៃរ់ឱ្យកសិករេាីល៉ុយទដើ ម្បីទ្វើដស្ស

ទទៀតផ្ង។

- អាកប្រម្ូ លទិ ញកា៉ុងស្សុកបាន្រកាទ៉ុ កស្សូវ ៨០% ទៅផ្ាោះ ឬទៅកា៉ុងលៃំងររស់

េួ កទគរយៈទេលេី ២-៥នងៃ រនាារ់ ម្ក ទទើរេួ កទគលក់ ស្សូវទៅឱ្យអាកប្រម្ូ ល/

អាកដឹកជញ្ូជ ន្ (៣) ប្រដហល២០% នន្ស្សូវររស់អក

ា ប្រម្ូ លកា៉ុងស្សុក (២) ដដល

រស់ ទៅជិ តប្េំ ដដន្ទវៀតណ្ដម្បាន្លក់ រន្តទៅឱ្យអាកទបាោះដ៉ុំ (៤)។

(៣) អាកប្រម្ូលទិញ/អាកដឹកជញ្ូជ ន្

អាកប្រម្ូ លទិ ញ/អាកដឹ កជញ្ូជ ន្ជាអាកប្រម្ូ លន្ិ ងដឹកជញ្ូជ ន្ស្សូវស្សាល ន្ិ ង

ស្សូវ្ៃន្់ ដតងដតោន្រងយន្ដដឹកទំ ន្ិញ្ំ ៉ុ ោះចារ់ េី ២០-៤០ ទតាន្សប្ោរ់

ដឹ កស្សូវ្ោៃយេី ១០០-៤០០គី ឡូដម្ប្ត ទហើយេួ កទគោន្ទំ នាក់ ទំន្ងជាម្ួ យ

អាកលក់ដ៉ុំជាទប្្ើ ន្កដន្ៃងទៅតាម្ប្េំដដន្។

13
 ទៅដកររស់អាកប្រម្ូ ល/អាកដឹកជញ្ូជ ន្ ជា្ម្មតា ម្ិ ន្ទ្វើការដឹ កជញ្ូជ ន្

ផ្លិ ត ផ្លទដ្ឋយផ្កា ល់ ទទ េួ ក ទគទៅផ្ាោះ ន្ិ យ យទូ រ ស័ េា ចា ត់ ដ្ងការងារ

ប្រម្ូ លទិ ញ សាារសាង់តនម្ៃទៅទវៀតណ្ដម្ ន្ិ ងទប្ជើសទរ ើសទី តាំងសប្ោរ់ លក់។

ទលើសេី ទន្ោះ ទដើម្បីរំទេញតួ នាទីជាអាកលក់ ដ៉ុំ តប្ម្ូវឱ្យទៅដកផ្កាល់ ោន្ “ទំ នាក់

ទំ ន្ងជិតសាិទជា
ធ ម្ួ យអាជាញ្រម្ូ លដ្ឋាន្ ន្ិងយល់្ាស់អំេី្ារ់ពា ិ ជជកម្ម”។

ទដ្ឋយសារដតរងយន្ដដឹកទំន្ិញភ្នគទប្្ើន្ផ្ា៉ុកទលើស្ំ ៉ុ ោះ (្ំ ៉ុ ោះជាម្្យម្ទសមើ

ន្ឹ ង ៣០ ទតាន្ ទៅទេតតតាដកវការដឹ កជញ្ូជ ន្ោន្្ំ ៉ុ ោះទសមើន្ឹង ៤០ ទតាន្) កា៉ុង

ការឆ្ៃងកាត់ផ្ូវៃ ន្ិ ងសាពន្ ដូ ទ្ាោះ ទរើ ទទោះជាសហគម្ន្៍ កសិកម្មោន្ទដើ ម្ទ៉ុ ន្ រងយន្ដ

ដឹ ក ទំ ន្ិ ញ ដផ្ន្ការអាជី វ កម្ម ក៏ ទដ្ឋយក៏ ស ហគម្ន្៍កសិកម្មម្ិន្ប្បាកដថាេៃួន្

អា្ទ្វើអាជី វកម្មបាន្ទដ្ឋយទជាគជ័ យជាម្ួ យទវៀតណ្ដម្ទៅតាម្ប្េំ ដដន្ដដរ។

ជា្ម្មតា ប្រជាជន្ទៅតាម្តំ រន្់ ប្េំ ដដន្ម្ិ ន្ទប្រើ ល៉ុយទដើ ម្បីទូទត់ នងៃ

ទំ ន្ិ ញ ទទ (ទប្រើ ល៉ុ យ កា៉ុ ងករ ី លក់ ដូ រ តិ ្ តួ ្ ឬលក់ ទៅឱ្យអតិ ងិ ជ ន្្ដម្ៃ ក

រ៉ុ ទណ្ដណោះ)។ រនាារ់ េី ទ្វើការលក់ ដូ រ (៣) ន្ិ ង រូ កសរ៉ុរ តនម្ៃរួ្ េួ ក ទគទ្វើ ការ

ទូ ទត់ ល៉ុយទដ្ឋយទផ្ារ ប្បាក់ តាម្្នាោរ ឬតាម្អាកតំ ណ្ដង។

កា៉ុង្ំ ទណ្ដម្អាជី វករជួ ញដូ រអងករទៅទលើទីផ្ារ ភ្នាក់ងារទិ ញលក់អងករក

ប្បាក់ ្ំទ ញបាន្ទប្្ើ ន្ជាងទគ (ជាម្្យម្ប្រដហល ៣០០ ដ៉ុ ង/គី ឡូប្កាម្ ~

៦ ទរៀល/គី ឡូប្កាម្) រ៉ុ ដន្ត ភ្នាក់ ងារទន្ោះក៏ ប្រ ម្ន្ឹ ងហាន្ិភ័យេពស់ដដរ េី ទប្ពាោះ

ិ ទំ ងអស់” ជាម្ួ យកសិករ ន្ិ ងអាកប្រម្ូ លកា៉ុង

េួ កទគ “ទិ ញទំងអស់ ន្ិ ងលក់វញ

ស្សុ ក ។ ប្រសិ ន្ ទរើ ត នម្ៃ ស្សូ វ ទៅទវៀតណ្ដម្ទឡើ ង នងៃ េព ស់ េួ ក ទគន្ឹ ង រកប្បាក់

្ំ ទ ញបាន្ទប្្ើ ន្ រ៉ុ ដន្តប្រសិន្ទរើ តនម្ៃស្សូវ្៉ុ ោះទថាកវ ិញ េួ កទគខាត។ ទលើសេី

ទន្ោះ េួ កទគប្តូវរង់ នងៃទសវាកម្មជាទប្្ើ ន្ទទៀតទៅតាម្ផ្ៃូវទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា

(រ៉ុ សិ៍ ប្ដ តួតេិ ន្ិតយន្ី ម្ួយៗ ោន្នងៃទសវាកម្មេ៉ុសៗោាអាស្ស័ យទលើ ការទំ នាក់

ទំ ន្ង) រឯ
ី នងៃ្ំ ិ គឺ ទសមើន្ឹង ២០០ ដ៉ុ ង/
តរងយន្តទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្វ ញ

គី ឡូប្កាម្ ~ ៤០ទរៀល/គី ឡូប្កាម្)។

14
 (៤) អាកលក់ដ៉ុំ

អាកលក់ដ៉ុំ គឺ ជារ៉ុ គគលដដលោន្ទី តាំងអាជី វកម្មទៅតាម្ប្េំ ដដន្ ោន្លៃំង

ស្សូវជាទប្្ើ ន្កដន្ៃង ោន្្ំ តរងយន្ត ឬ្ំ តនាវាទប្្ើ ន្ ោន្ទដើ ម្ទ៉ុ ន្ទប្្ើ ន្

ោន្ទំ នាក់ ទំន្ងជាម្ួ យអតិងិជន្ជាទប្្ើន្ ទៅកា៉ុងតំ រន្់ដកន្ាស្សូវ្ំៗនន្ប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ (្ូ ថាញ់ -អាន្យង ង៉ុ ត ៉ុ ត-កាន្់ ងូ សាដិក ឡារ់ វ-ូ ដ៉ុងថារ់ វ ិញ

ឡ៉ុង នកឡាយ-ទទៀន្យង) ោន្ទំនាក់ទំន្ងលអជាម្ួ យភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិ បាលទៅតាម្

ប្េំដដន្នន្ប្រទទសទំងេី រ។

លទធផ្លនន្ការអទងកតទន្ោះរងាាញថា ៥០% នន្អាកលក់ ដ៉ុំជាជន្ជាតិ

ទវៀតណ្ដម្ ២០% ជាជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្រ៉ុ ដន្តបាន្ទរៀរការជាម្ួ យជន្ជាតិ កម្ព៉ុជា

ដដលទ្វើការទៅកា៉ុងជួ ររដ្ឋាភិ បាល ទហើ យ ៣០% ទទៀតគឺ ជាម្ន្រន្តីរាជការកម្ព៉ុជា

ដដលប្រករអាជី វកម្មេួន្ឯងទដ្ឋយផ្ក
ៃ ា ល់។

អាកលក់ដ៉ុំដឹងអំ េីេ័ត៌ោន្ ន្ិ ងរទរបញ្ា តិ តទំងអស់ទៅកា៉ុងតំ រន្់អាជី វកម្ម

េ័ ត៌ ោន្អំ េី ទៅដកេិ ត ប្បាកដររស់ អ តិ ងិ ជ ន្ ន្ិ ងអា ក លក់ ទៅកម្ព៉ុ ជាន្ិ ង ទៅ

ទវៀតណ្ដម្។ ដូ ទ្ាោះទហើយទទើ រអាកដឹ កជញ្ូជ ន្កម្ព៉ុជា (៣) ឬ ួញទវៀតណ្ដម្

ម (៥)

ទជឿជាក់ទលើការទ្វើអាជី វកម្ម (ទទោះរី ជាម្ិ ន្ទន្់ទូទត់ល៉ុយក៏ ទដ្ឋយ)។

ទេតតន្ីម្ួយៗទៅតាម្តំ រន្់ប្េំ ដដន្ោន្ទី តាំងទិ ញស្សូវចារ់ េី ៣-៥ កដន្ៃង

ដដលោន្អាកលក់ ដ៉ុំជាទប្្ើ ន្ ទហើ យោន្កដន្ៃងទិ ញស្សូវ្ំ ជាងទគរងអ ស់ម្ួយ

ដដលជាទរឿយៗទិ ញស្សូវប្រដហលេី ៦០% - ៧០% នន្ទិ ន្ាផ្លស្សូវទំងអស់

ររស់ទេតត។

+ ទេតតតាដកវ ស្សុកគិ រ ីវង់ ៉ុំថាំដួង ភូ ម្ិតារ៉ុ ំ

ហាម្លិត (ជារ់ ប្េំ ប្រទល់ស្សុកតាន្់ ទរៀន្

ទេតតអាន្យង) គឺ ជាកដន្ៃងទិ ញស្សូវដ៏ ្ំ

រំ ផ្៉ុត។ ោន្កដន្ៃងលក់ដ៉ុំ្ំៗ្ំ ន្ួន្ប្បាំេីរ

កដន្ៃ ង ដដលទ្វើ កា រជួ ញ ដូ រ ស្សូ វ ជាទរៀង

រាល់នងៃចារ់េី១.០០០-២.៥០០ ទតាន្ ទៅ
រូរភ្នេទី៥៖ ផ្ារលក់ដ៉ុំស្សូវ្ំរំផ្៉ុត

គិរ ីវង់-តាដកវ, អាន្យង-ទីញទរៀន្

15
 រដូ វលក់ ដ្ឋ្់ ន្ិងចារ់ េី៣០០-៥០០ទតាន្ ទៅរដូ វម្ិ ន្សូវលក់ ដ្ឋ្់ ទៅកា៉ុងការជួ ញដូ រទន្ោះ

ស្សូវប្រដហល៧០% គឺ ជាស្សូវ IR504។ ទៅដេប្បាំង (ដេ្ាូ- ដេកកកដ្ឋ) កដន្ៃងទិញស្សូវោន្ទី

តាំងទៅទវៀតណ្ដម្ ន្ិងទៅរដូ វទឹ កជំន្ន្់ (ដេសីហា- ដេវ ិ្ឆិកា) កដន្ៃងទិ ញស្សូវបាន្ផ្កៃស់ទី

តាំងទៅទឹ កដីប្រទទសកម្ព៉ុជា្ោៃយប្រដហល១គី ឡូដម្ប្ត េី ប្េំដដន្ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។

+ ទេតតសាវយទរៀង ស្សុកកំេង់ទរាទិ៍ ភូម្ិនប្េវលៃិ (ជារ់ប្េំ ដដន្ ភូ ម្ិរី ញទហៀរ ស្សុកម្៉ុកទហា

ទេតត ឡ៉ុងអាន្) គឺ ជាកដន្ៃងជួ ញដូ រស្សូវ្ំ ជាងទគរងអ ស់ក៉ុាងទេតតសាវយទរៀងដដលទ្វើការ

ជួ ញដូ រស្សូវរហូតដល់៦០%នន្ទិន្ាផ្លស្សូវសរ៉ុរទៅកា៉ុងទេតតទន្ោះ (កដន្ៃងជួ ញដូ រស្សូវ្ំទី

២ គឺ ទៅភូ ម្ិប្កួ ស្សុកសាវយប្ជំ ទេតតសាវយទរៀងជារ់ប្េំ ប្រទល់ភូម្ិទី១ ៉ុំហ៉ុងទដៀន្ ស្សុក

វ ិញហ៉ុង ទេតតឡ៉ុងអាន្)។ កដន្ៃងលក់ ទបាោះដ៉ុំ ស្សូវ្ំ ៗ្ំ ន្ួន្រួ ន្កដន្ៃង ទៅភូម្ិនប្េវលៃិ ទេតត

សាវយទរៀងដដលទ្វើការជួ ញដូ រស្សូវជាទរៀងរាល់នងៃ ចារ់ េី ១.០០០ ទតាន្ - ២.០០០ ទតាន្

ទៅរដូ វម្ោញឹក ន្ិ ង ១០០- ៦០០ ទតាន្ ទៅរដូ វម្ិន្សូវម្ោញឹក។ ស្សូវប្រដហល៥០%

ដដលជួ ញដូ រគឺ ជាប្រទភទស្សូវ IR504 ទហើយ៥០% ទទៀតគឺជាប្រទភទស្សូវ្ៃន្់ ដូ ្ជា ម្ៃិោះ

ន្ិ ង Soc។

េ៉ុ ស េី ទេតត តា ដកវ ទី តាំ ង ជួ ញ ដូ រ ស្សូ វ ទៅទេតត សាវ យទរៀងម្ិ ន្ សូ វ ោន្

ភ្នេម្ោញឹ ក ទទទៅរដូ វ ប្រម្ូ លផ្លស្សូវ IR504 រ៉ុ ដន្ត ោន្ការជួ ញដូ រ ជាប្រចាំ

ន្ិ ងរន្តរនាារ់ ទប្ពាោះទិន្ាផ្លស្សូវ ៥០% ដដលទិ ញដូ រគឺជាប្រទភទស្សូវ្ៃន្់ដូ្ជា

ស្សូវម្ៃិោះ។ អតិ ងិជន្ជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ន្ិ យម្ទិ ញស្សូវម្ៃិោះដដលជា្ម្មតាវាោន្

តនម្ៃេពស់ទដើម្បីររ ិទភ្នគជាលកា ៈប្គួសារកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្។

អា ក លក់ ដ៉ុំ ម្ិ ន្ ទទួ ល បាន្ប្បាក់ ្ំ ទ ញទប្្ើ ន្ ទទន្ិ ង ោន្ការដប្រប្រួ ល

រន្តិ្រន្តួ្ រ៉ុ ដន្តការដប្រប្រួលទន្ោះម្ិ ន្អាស្ស័ យទលើ ត នម្ៃ ទីផ្ារទឡើ យ ។ ប្បាក់

្ំ ទ ញស៉ុទដធ ដលទទួ លបាន្ោន្ប្រដហល ២០-៥០ ដ៉ុ ង/គី ឡប្កាម្

ូ ឬ ៤-១០ ទរៀល/

គី ឡូប្កាម្។ ទទោះជាយងណ្ដក៏ទដ្ឋយ អាកលក់ ដ៉ុំទទួ លបាន្ប្បាក់្ំ ូ លទប្្ើន្េី

ម្៉ុ េររររកស៉ុីររស់ោត់ ទដ្ឋយសារោត់ជួញដូរស្សូវកា៉ុងររ ិោ ទប្្ើន្។

លទធផ្លនន្ការអងកតក៏ បាន្ទទួ លេ័ ត៌ោន្េីអាកលក់ដ៉ុំផ្ងដដរថាស្សូវម្ៃិោះ

ដេមរប្តូវបាន្ទប្រើ ប្បាស់ម្ិន្ប្តឹ ម្ដតកា៉ុងស្សុកទទ ដងម្ទំងសប្ោរ់នាំទ្ញផ្ងដដរ ។

រ៉ុ ដន្ត ទយើងម្ិន្អា្ដសវងរកេ័ត៌ោន្ណ្ដដដលដដលរងាាញេី ការនាំទ្ញស្សូវម្ៃិោះ

16
ដេម រ ទទ។ ទយើ ង បាន្រកទ ើ ញ េ័ ត៌ ោ ន្ជាទប្្ើ ន្ ដដលទក់ ទ ងន្ឹ ង ស្សូ វ ម្ៃិោះ ររស់

កម្ព៉ុជាបាន្លក់ ឱ្យអតិ ងិជន្ទៅតំ រន្់ ដីស ត ទទន្ៃ ទម្គងគគឺទីប្កុង ហូ ជី ម្ិញ ន្ិ ង

ទី ប្កុងហា ូ យ (ភ្នគខាងទជើ ងប្រទទសទវៀតណ្ដម្)។

(៥) ញជួ
ួម ញដូរស្សូវ (ជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្)

- េួ កទគោន្ម្ទ្ាបាយដឹ កជញ្ូជ ន្ស្សូវតាម្នាវា (២០-១០០ ទតាន្ កា៉ុង

ម្ួ យកបាល់ ន្ិ ង ២០០-៥០០ ទតាន្ កា៉ុងម្ួ យនាវាដឹ កទំ ន្ិញ្ំ ៗ) េួ កទគ

១០០% ជាជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្។ ការរកស៉ុ្

ី ម្បងររស់េួកទគគឺទិញស្សូវ

េី កដន្ៃងទផ្សងៗ ទហើ យដឹ កជញ្ូជ ន្ទៅតំ រន្់ ដកន្ាទៅតំ រន្់ ដីស ត ទទន្ៃ

ទម្គងគទដើ ម្បីលក់ ស្សូវទនាោះ ឬកិ ន្ ន្ិ ងលក់ អងករសប្ម្ូរទៅឱ្យប្កុម្ ហ៉ុន្ដក

ន្ាន្ិងប្កុម្ហ៉ុន្នាំទ្ញ។ ចារ់ េីឆ្ាំ ២០១៣ ម្ក េួកទគន្ិ យម្ទិ ញស្សូវ

រួ្ដឹ កជញ្ូ ជ ន្ទៅតំ រ ន្់ ដកន្ា ទហើ យកិ ន្ ជាអងករសប្ម្ូរលក់ ឱ្យប្កុម្ ហ៉ុ ន្

ដកន្ាន្ិងប្កុម្ហ៉ុន្នាំទ្ញទដ្ឋយសារេួកទគអា្លក់អន្៉ុផ្លិតផ្លស្សូវ

ដូ ្ជាអងាកម្ កន្ាក់ដដលោន្តនម្ៃេពស់ជាងឆ្ាំម្៉ុន្ៗ ឬេួកទគអា្ទទួ ល

បាន្ប្បាក់ ២០-៣០ដ៉ុ ង/គីឡូប្កាម្ េី ទរាងោស៉ុីន្កិ ន្ស្សូវ (ទដ្ឋយទ៉ុ កអងាកម្

ន្ិ ងកន្ាក់ឱ្យទរាងោស៉ុីន្)។

17
តារាងទី ៣៖ ទរាងោស៉ុី ន្កិ ន្ស្សូវសប្ោរ់ នាំទ្ញ តំ រន្់ ដកន្ាទៅតំ រន្់ ដីស ត ទទន្ៃទម្គងគ ន្ិ ង

្ោៃយផ្ៃូវេី ប្េំ ប្រទល់ទេតតតាដកវ ន្ិងទេតតសាវយទរៀង

្ោៃយផ្ៃូវេីប្េំប្រទល់ទេតត
ទ្មោះតំរន្់ដកន្ាស្សូវ ្ោៃយផ្ៃូវេីប្េំប្រទល់ទេតត
សាវយទរៀង (គីឡដម្
ូ ប្ត)
តាដកវ (គីឡដម្
ូ ប្ត)

ទេតត្ូថាញ់-ទី ញអាន្យង ៧០

ទេតតតាន្់្ូ-អាន្យង ៦០

ទេតតង៉ុត ៉ុ ត- TP កាន្់ងូ ៩០

ទេតតឡារ់វ-ូ ដ៉ុ ងថារ់ ៩០

ទេតតសាដិក-ដ៉ុ ងថារ់ (*)១១០ ១៥០

ទេតតនកទរ-ទទៀន្យង (**)១៧០ (*)១០០

ទេតតនកឡាយ-ទទៀន្យង ១៩០ ១១០

ទេតតម្៉ុកហូ-ឡ៉ុងអាន្ ៦០

ទេតតតាន្់ អាន្-ឡ៉ុងអាន្ (**)១៣០

(ប្រភេ៖ លទធផ្លនន្ការអទងកតទៅដេម្ករា ឆ្ាំ២០១៥ ទៅទេតតតាដកវន្ិងសាវយទរៀង)

(*) (**)៖ ទីតាំងដដលម្ន្៉ុសសជាទប្្ើន្យកស្សូវទៅកិន្ ឬលក់

ទយងតាម្លទធផ្លនន្ការអទងកតបាន្រងាាញថា គោៃតតនម្ៃរវាងការទិ ញ

ន្ិ ងការលក់ ររស់ អាកជំ ន្ួញជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្េី ប្េំ ប្រទល់ ទៅតំ រន្់ ដកន្ា ស្សូ វ

ោន្គោៃត្ំទ្ង។ ទទោះជាយងណ្ដក៏ ទដ្ឋយ ទហត៉ុ ផ្ល្ម្បងគឺ ទដ្ឋយសារការ

រូ ករញ្ូា លន្ូ វតនម្ៃនន្ការដឹកជញ្ូជ ន្ន្ិងប្បាក់ ូលកម្ម

ា ករ។ ប្បាក់្ំទ ញស៉ុទជា
ធ

ម្្យម្គឺ ប្រដហល ២០០ដ៉ុង/គក (ប្រដហល៤០ទរៀល/គក) រ ីឯហាន្ិ ភ័យក៏ េពស់ដដរ

ទប្ពាោះតនម្ៃទីផ្ារោន្ការដប្រប្រួល។

18
 ការស្សាវប្ជាវបាន្រងាា ញថា ៩០% នន្អា ក ជំ ន្ួ ញ ជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្

ដដលបាន្សាង់ម្តិ ន្ិយម្ទិញស្សូវម្ៃិោះេីប្រទទសកម្ព៉ុជាទដ្ឋយសារវាោន្គ៉ុ ភ្នេ

លអ រសជាតិ ឆ្ៃញ់ អប្តាេូ តខាតស្សូវោន្កប្ម្ិ តទរ ន្ិ ងោន្តនម្ៃទងរ។ ទលើសេី

ទន្ោះ ៨០% នន្អាកជំន្ួញជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ដដលបាន្សាង់ម្តិ រញ្ហ

ជ ក់ ថាេួ កទគ

្ូ ល្ិ តតទិញស្សូវ IR504 េី ប្រទទសកម្ព៉ុជាទប្ពាោះអប្តាកន្ាួកតិ ្ជាងស្សូវ IR504

ររស់ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ ម្ាងទទៀតសំទ ើ ម្នន្ស្សូវទរទហើយស្សូវេូ្ក៏ ោន្

កប្ម្ិ តទរជាងដដរ។

(៦) អាកនាំទ្ញ

- អា ក នាំ ទ្ញអងក រដ៏ ្ំ ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទិ ញស្សូវ IR504 េី

ប្រទទសកម្ព៉ុជាទហើយកិ ន្ជាអងករសប្ោរ់ នាំទ្ញជា្ម្បងទៅកាន្់

ទី ផ្ារដដលេវោះខាតអងករដូ ្ជាទីផ្ារប្រទទស្ិន្ ន្ិងអាន្រហវិកោន្

ដតររោ
ិ អងករ តិ ្ តួ ្ រ៉ុ ទណ្ដណោះដដលដ្ឋក់ លក់ ទៅទលើ ទីផ្ារកា៉ុង

ស្សុក។

- ប្កុ ម្ ហ៉ុ ន្ តូ ្ ៗម្ួ យ្ំ ន្ួ ន្ ឬទរាងោ ស៉ុី ន្ កិ ន្ ស្សូ វ ទៅកា៉ុ ងប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ជាទរឿយៗទិ ញស្សូវេី ប្រទទសកម្ព៉ុជាយកទៅកិ ន្ទហើ យ

លក់ ទៅទី ផ្ារកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ (ជាេិ ទសសទៅតំ រន្់ដីស ត

ទទន្ៃទម្គងគ ន្ិ ងទី ប្កុងហូជីម្ិញ) ន្ិ ងម្ួ យដផ្ាកតូ្ប្តូវបាន្ទវ្េារ់

កា៉ុ ងកញ្ា រ់ ប្តឹ ម្ ប្តូ វ ទដើ ម្បី នាំ ទ្ញទៅកាន្់ ទី ផ្ារ្ទងអៀ ត ដូ ្ ជា

ទអម្ី រាតអារារ់ រម្

ួ ន្ិ ងអឺ ររ
៉ុ ។

សោគល់៖

ការសិកាស្សាវប្ជាវរកទ ើញថាអងករសប្ម្ិតប្រទភទ ST5 OM1490 ជួនកាល

ក្ត្ូ វ នាំ ទ្ញប្តឡរ់ ម្ កប្រទទសកម្ព៉ុ ជាតាម្ទេតត តា ដកវ កណ្ដ

ត ល នប្េដវង ន្ិ ង

សាវ យទរៀង។ ទយើ ង បាន្រកទ ើ ញ ម្ូ ល ទហត៉ុ នន្ការនាំ ទ្ញអងក រ សប្ម្ិ ត ររស់

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្កប្រទទសកម្ព៉ុ ជាគឺ ម្ិ ន្ដម្ន្សប្ោរ់ ទប្រើ ប្បាស់ ទៅកា៉ុ ង

ទទសកម្ព៉ុ ជាទទ ដតវាសប្ោរ់ នាំ ទ្ញរន្ត ទៅលក់ ទៅប្រទទសនង។

19
 ២.៣.២ ដផៃសាាយ

រ. តម្ម្ៃដផៃសាាយ

តារាងទី៣៖ តនម្ៃដផ្ៃសាវយររស់ប្រទទសកម្ពជាជាម្្យម្
៉ុ

ឯកតា (១) (២) (៣) (៤) (៥)

Xoai keo/សាវយ

ររស់កម្ព៉ុជា ដ៉ុ ង/គក ៤.៥០០ ៦.៥០០ ១៥.០០០ ១៧.៥០០ ១៩.០០០

ទរៀល/គក ៩០០ ១.៣០០ ៣.០០០ ៣.៥០០ ៣.៨០០

នងៃដឹកជញ្ូជ ន្ ដ៉ុ ង/គក ១០០ ២០០ ១០០

នងៃេលកម្ម ដ៉ុ ង/គក ៣០ ៤០០ ០

នងៃទផ្សងៗ ដ៉ុ ង/គក ៣០ ១០០ ០

ប្បាក់ ្ំទ ញស៉ុទធ ដ៉ុ ង/គក ២៤០ ១.០០០ ៤០០

ទរៀល/គក ៤៨ ២០០ ៨០

សោគល់៖ ប្រភេ៖ ការសាង់ម្តិទៅដេម្ករា ឆ្ាំ២០១៥ កា៉ុងទេតតតាដកវ ន្ិងសាវយទរៀង

(១) កសិករដេមរ

(២) អាកដឹកជញ្ូជ ន្/អាកប្រម្ូលជន្ជាតិ ដេមរ

(៣) អាកលក់ ដ៉ុំជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្

(៤) អាកជំ ន្ួញជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្

(៥) អតិងិជន្ជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្

20
 សោគល់

- អាកលក់ រាយជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើ ន្បាន្ន្ិ យយថាតនម្ៃសាវយររស់

កម្ព៉ុជាេី ដេកញ្ហា ដល់ ដេ្ាូ ោន្តនម្ៃ េពស់ណ្ដ ស់ ទប្ពាោះឆ្ាំសិកាងមីក៉ុាង

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្គឺចារ់ ទផ្តើម្េី ដេកញ្ហា ទហើយសាវយទវៀតណ្ដម្ទៅរដូ វ

កាលទន្ោះគឺ ប្រម្ូ លផ្លបាន្តិ ្។ ទលើ សេី ទន្ោះទៅទទៀត េួ ក ទគបាន្

ដឹ ក ជ ញ្ូ ជ ន្ សាវ យ ក ម្ព៉ុ ជា ទៅ ភ្ន គ ខា ង ទជើ ង នន្ ប្រ ទទ ស ទវៀ ត ណ្ដ ម្

(ហា ូ យ) ទហើយេួកទគអា្លក់ បាន្កា៉ុងតនម្ៃេពស់ទប្ពាោះសម្បកសាវយ

កម្ព៉ុជារង
ឹ ទហើ យងាយស្សួលកា៉ុងការដឹកជញ្ូជ ន្តាម្ផ្ៃូវឆ្ៃយ។

ែ. បណា
ា ញដចរចយដផៃសាាយរីរម្ពជាង្ៅង្
ុ ៀតណាម្

- ទយងតាម្តួ ទលេេី គ យប្រចាំ ប្្កប្េំ ដដន្អន្ត រ ជាតិ ទី ញ ទរៀន្ 7 ជា

ទរៀងរាល់ នងៃ ោ ន្សាវ យប្រដហល ៣៥ ទតាន្ ដឹ ក ទ្ញេី ទេតត តាដកវ

លក់ ទៅឱ្យប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ ដតតួទលេជាក់ដសតងគឺេពស់ជាងទន្ោះ

(យងទហា្ណ្ដស់ោន្សាវយ ៩០ទតាន្ ប្តូវបាន្លក់ ក៉ុងម្ួ

ា យនងៃទៅ

ទេតត តាដកវ) ទប្ពាោះគយកត់ ប្តាដតរងយន្ត ដឹ ក សាវយតាម្ប្្កប្េំ ដដន្

រ៉ុ ទណ្ដណោះ រ៉ុ ដន្ត្ំន្ួន្សាវយដ៏ ទប្្ើន្ប្តូវបាន្ដឹ កជញ្ូជ ន្ទ្ញតាម្ប្េំ ដដន្

ទដ្ឋយយន្យន្តររស់អាកជំន្ួញទដ្ឋយម្ិន្បាន្រាយការ ៍ ទឡើយ។

- ទេតតតាដកវ (ប្្កប្េំ ដដន្ភាំដិន្ ស្សុកគិរ ីវង់ ) លក់ ដផ្ៃសាវយទៅឱ្យ

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទប្្ើ ន្ជាងទគរំ ផ្៉ុតទប្ពាោះអតិងិជន្ភ្នគទប្្ើ ន្រស់ទៅ

តំ រន្់ដីស ត ទទន្ៃទម្គងគ ន្ិងទី ប្កុងហូជីម្ិញ។ ទលើសេី ទន្ោះ អាកជំ ន្ួញ

រដន្ៃ ដផ្ៃទ ើ ជាទប្្ើន្្ូ ល្ិតតទប្រើ ប្្កប្េំ ដដន្ភាំដិន្-ទី ញទរៀន្8 សប្ោរ់

រកស៉ុី ទប្ពាោះវាជាប្្កដតម្ួ យគត់ ដដលទរើ ក ទ្វើការយូ រ ជាងប្្កប្េំ ដដន្

ទផ្សងៗទទៀត។ ម្ាងទទៀតអាជាញ្រទេតតតាដកវអន្៉ុ ញ្ហាតឱ្យរងយន្ត ផ្៉ុា ក

ទំ ន្ិញទលើស្ំ ៉ុ ោះឆ្ៃងកាត់តាម្ទេតតតាដកវទៅរាជធាន្ីភំ ទា េញ។

7
ប្្កប្េំ ដដន្ទៅភាំដិន្ ស្សុកគិ រ ីវង់ ទេតតតាដកវ
8
ចារ់ តាំងេី នងៃទី២ ដេក៉ុ ម្ាៈ ឆ្ាំ២០១៥ គ ៈកោម្ិ ការេលរដាទេតតអាន្យង ន្ិ ងទេតតតាដកវបាន្យល់ស្សរទរើ កប្្កប្េំ ដដន្ចារ់ េីទោង ៥ប្េឹ ក ដល់ទោង

១០យរ់ ជំ ន្ួសឱ្យការទរើ កេី ទោង៥ប្េឹ កដល់ទោង៦លាៃ្។

21
 - ទេតត សាវយទរៀងក៏ បាន្លក់ សាវយជាទរៀងរាល់ នងៃ ទៅឱ្យប្រទទសទវៀត

ណ្ដម្ទៅតាម្ទី តាំងជាទប្្ើ ន្កដន្ៃងតាម្ប្េំ ដដន្ដដរ ដូ ្ទន្ោះ តួ ទលេ

េិ ត ប្បាកដម្ិ ន្ អា្កត់ ប្តាបាន្ទឡើ យ ។ សាវ យទៅទេតត សាវ យទរៀង

ភ្នគទប្្ើ ន្លក់ ឱ្យទវៀតណ្ដម្សប្ោរ់ ទីផ្ារទេតតឡ៉ុងអាន្ ន្ិ ងទី ប្កុង

ហូ ជីម្ិញ។

- ដផ្ៃសាវយកម្ព៉ុជាលក់ ទៅឱ្យទវៀតណ្ដម្គិតជាកន្រន្តក 9 ដូ ទ្ាោះ ជា្ម្មតា

វាោន្តនម្ៃទថាក។

ដាប្កាម្ទី២៖ រណ្ដ
ត ញដ្កចាយដផ្ៃសាវយេីកម្ព៉ុជាទៅទវៀតណ្ដម្

ួញ
ម
អាកលក់ដ៉ុំ ទវៀតណ្ដម្
កសិករ អាកប្រម្ូល/ អតិងិជន្ទៅ
(ទវៀត (៤)
អាកដឹកជញ្ូជ ន្
ដេមរ ទទន្ៃទម្គងគ
ណ្ដម្)
(១) (២)
អាកលក់រាយ ន្ិងហូជីម្ិញ
(៣)
កា៉ុងផ្ារ (៥)

(៤)

គ. ការង្រៀបចំ និកលរខណៈម្នបណា
ា ញទ្ីផារដផៃសាាយ

(១) ផ្លិតផ្លសាវយដេមរ

ការសិ ការងាាញថាកសិ ករដេមរភ្នគទប្្ើ ន្ោន្្ោករសាវយតូ ្ៗ។

្ោករម្ួ យោន្ទំ ហំេី ០,១ ទៅ ០,៥ ហិកតាកា៉ុងទេតតតាដកវ ន្ិងេី ០,១ ទៅ

០,៥ កា៉ុងទេតតសាវយទរៀង។

ជាទូ ទៅកសិ ករដេមរ ប្រម្ូ លផ្លដផ្ៃសាវយទហើ យលក់ ឱ្យអាក ប្រម្ូ ល/

អាកដឹ កជញ្ូជ ន្គិ តជាកន្រន្តក។ តនម្ៃដផ្ៃសាវយគឺ ៨០០-១.៣០០ ទរៀល/គី ឡូប្កាម្

អាស្ស័យទលើតនម្ៃទីផ្ារ។

9
ដផ្ៃសាវយ្ំ ឬតូ ្ លអឬេូ ្ េាីឬទ៉ុំ ដ្ឋក់ ្ូលោាទដើ ម្បីលក់

22
 (២) អាកប្រម្ូល/អាកដឹកជញ្ូជ ន្

េួ កោត់ ជាជន្ជាតិដេមរដដលដឹ ងេី តំរន្់ ោន្សាវយ រដូ វប្រម្ូ លផ្ល

ន្ិ ងររោ
ិ ដផ្ៃសាវយ។ េួ កោត់ ទប្រើ រងយន្ត្៉ុន្ តូ ្ដដលអា្ផ្ា៉ុកបាន្េី

៣-៥ ទតាន្ ទហើយទរើក្៉ុោះទឡើងកា៉ុងភូ ម្ិទដើម្បីប្រម្ូ លដផ្ៃសាវយ។ រនាារ់ម្ក

េួ កោត់ ដឹកជញ្ូជ ន្ដផ្ៃសាវយទៅទល់ដដន្ទវៀតណ្ដម្ ទហើយលក់ ទៅឱ្យអាក

លក់ដ៉ុំជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ជាកន្រន្តកដូ ្ដដលេួ កោត់ទិញេីកសិករដេមរដដរ។

ទប្កាយេី លក់ ដផ្ៃសាវយទហើយ តាម្្ម្មតា េួ កោត់ដឹកជញ្ូជ ន្រដន្ៃដផ្ៃ

ទ ើ ទផ្សងទេលប្តឡារ់េីទវៀតណ្ដម្វ ិញ។

(៣) អាកលក់ដ៉ុំ

េួ ក ោត់ គឺ ជា ជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ទហើ យ ោន្កដន្ៃ ង រកស៉ុី ជិ ត ប្្ក

ប្េំ ដដន្ ឬតាម្ប្េំ ដដន្។ ចារ់ េី ឆ្ាំ ២ ០១៣ម្ក អា ក លក់ ដ៉ុំ ម្ិ ន្ ប្តឹ ម្ ដតទិ ញ

ដផ្ៃ សាវយកម្ព៉ុជាេី ប្រទទសកម្ព៉ុជាទទ ដងម្ទំងទិ ញទដើម្សាវយកម្ព៉ុជាទៅដ្ឋំ

កា៉ុងស្សុកទី ញទរៀន្ 10 ន្ិង ប្ទី ត៉ុន្ នន្ទេតតអាន្យងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទទៀត

ផ្ង។

ទប្កាយទេលទិ ញសាវ យកម្ព៉ុ ជាជាកន្រន្ត ក ទហើ យ អា ក លក់ ដ៉ុំ ដរង

ដ្កសាវ យជាប្កុ ម្ លាងសោអ ត រួ ្ ទវ្េា រ់ ទដើ ម្បី ល ក់ ។ ដផ្ៃ សាវ យោន្

រី ប្រទភទ៖ i) ដផ្ៃ សាវ យប្រទភទទី ១៖ សាវ យម្ួ យដផ្ៃ ោ ន្ទម្ៃ ន្់ ជាង៥០០

ប្កាម្ សំ រ កវាេ ៌ នរតងទហើ យ រ ង

ឹ កាលវាទលឿងទប្េឿងៗ ោម ន្ការ

រំ ផ្ិ ៃ ្ រំ ផ្កៃញទដ្ឋយសារសតវលិត
អ ទទ ii) ដផ្ៃសាវយប្រទភទទី ២៖ សាវយម្ួ យ

ដផ្ៃោន្ទម្ៃន្់ចារ់ េី ៣០០ប្កាម្ទៅ៥០០ប្កាម្ ោន្សម្បកេ ៌ នរតង

ទហើយរ ឹង កាលវាទលឿងទប្េឿងៗ ោន្អ៉ុជៗទដ្ឋយសារសតវលិត

អ ស៉ុី iii) ផ្លែ

ស្វាយក្បគេទទី៣៖ ស្វាយម្ួ យផ្លែមានទម្ងន់គក្កាម្៣០០ ក្កាម្ មានសម្បក

ពណ៌គលឿងគ ើយទន់ គ ើយខ្ូ នគោយស្វរសត្ាលិត្

អ សុី។ ផ្លែស្វាយក្បគេទទី

១ ដឹកគៅទីក្កុង ូជីម្ិញ ផ្លែស្វាយក្បគេទទី ២ ជាទូគៅលក់គៅឱ្យទីលារច្ន

10
ស្សុកទី ញទរៀន្ ន្ិ ងប្ទី ត៉ុន្ោន្ប្េំ ប្រទល់ ជារ់ ទេតតតាដកវដូ ្ោា វាជាដី ភំ ា ទហើយវាស្សទដៀងន្ឹ ងដី កម្ព៉ុជាដដរ។ កសិករជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើ ន្ម្កកាន្់

ប្រទទសកម្ព៉ុជាទដើ ម្បីទិញប្ោរ់ /ទដើ ម្សាវយដេមរ ទហើយបាន្ដ្ឋំតាំងេី ឆ្ាំ២០០៩ម្កទម្ៃោះ។ ្ោករជាទប្្ើ ន្បាន្ប្រម្ូ លផ្លតាំងេី ឆ្ាំ២០១៣។ សាវយដេមរដដលដ្ឋំ

ទៅទវៀតណ្ដម្ោន្គ៉ុ ភ្នេដូ ្ទៅកម្ព៉ុជាដដរ។

23
 គខ្ត្តគៅតាម្ត្ុំ បន់ ដីសណតទគនែគម្គងគ គ ើយស្វាយក្បគេទទី៣ ជាទូ គៅលក់

គៅលារត្ូនៗគៅត្ុំបន់ ោន់ស្សយល។

លទធលលច្នការសទង់ម្ត្ិ បានរកគ ើញថា ជួ នកាលអ្នកលក់ដុុំគវនខ្ចប់

គ ើយដឹកស្វាយផ្ខ្ែរគៅលក់ គៅក្បគទសនិន។ គ ោះយ៉ា ងគនោះកតីទីលារក្បគទស

និ នត្ូ ននគងអៀត្ គ ើយអ្នកលក់ ដុុំម្ិនចាប់ អារម្ែណ៍គទពីគក្រោះទី លារគៅគវៀត្

ណាម្ធុំ ជាង។ ម្យ៉ា ងវ ិញគទៀត្ គយើងម្ិ នអានរកគ ើញអ្នកលក់ ដុុំផ្លែស្វាយ

គៅគខ្ត្តស្វាយគរៀងគទ គក្រោះផ្លែស្វាយម្កពី គខ្ត្តស្វាយគរៀងភាគគក្នើ នលក់

គៅឱ្យគវៀត្ណាម្តាម្រយៈអ្នក លក់ ដូរតាម្លែូវជនជាត្ិ គវៀត្ណាម្ផ្ដលដឹ ក

បផ្នែ ផ្លែគឈ្ើ ក្ត្ី ស្វន់ ទុំ និញគក្បើក្បាស់ក្បចាុំច្ងងពីក្បគទសគវៀត្ណាម្ម្ក

ក្បគទសកម្ពុជាតាម្ម្៉ាូត្ូ និងដឹកក្ត្ឡប់គៅវ ិញនូវស្វាយកម្ពុជា និ ងផ្លែគឈ្ើ

គលេងៗគទៀត្។

អ្នកលក់ដុុំរកក្បាក់ នុំគណញបានគក្នើនពីបណា
ត ញផ្នកចាយផ្លែស្វាយ

គក្រោះពួកគគទិ ញជាកន្តនតកពី កម្ពុជា គ ើយផ្បងផ្នក គវនខ្ចប់និងបិ ត្ស្វែកគលើ

លលិត្លល រួនលក់ បនត។ ដូគននោះគ ើយ គទើ បពួកគគលក់បានកនុងត្ច្ម្ែខ្ពស់។

(៤) ឈ្ែញ
ួ ឬអ្នកលក់រាយជនជាត្ិគវៀត្ណាម្

ឈ្ែួញ ឬអ្នកលក់រាយជនជាត្ិ គវៀត្ណាម្គៅកនុងលារទិ ញផ្លែស្វាយពី

អ្នកលក់ ដុុំគ ើយលក់ បនតឱ្យអ្ត្ិ ងិជន។ ទី តាុំងរកសុីរបស់ពួកគគគឺ សិត្

ថ គៅ

ឆ្ងងយពី ក្ពុំ ផ្ដនក្បមាណពី ៦០ គៅ២០០គី ឡូផ្ម្៉ា ក្ត្ គ ើ យពួ ក គគគធាើដុំ គណើរ

គៅត្ុំ បន់ ក្ពុំ ផ្ដនម្ិ នក្ត្ឹ ម្ ផ្ត្គដើ ម្បីទិញផ្លែ ស្វាយប៉ាុ គណាណោះគទ ផ្ងម្ ុំងទិ ញ

កសិ ល លគលេងៗគទៀត្ផ្ដលោុំ ដុោះ គៅក្បគទសច្ង ដូ ន ជា អ្ុំ ពិ ល ធុ គរន

ឡុ ងកុ ង ជាគដើម្។

២.៣.៣ បដនៃ

រ. តម្ម្ៃបដនៃដែលង្រញនិយម្

ការសិកាស្ស្វវក្ជាវបានរកគ ើញថា ជាគរៀងរាល់ច្ងងក្បគទសកម្ពុជានុំ

នូ លនូ វបផ្នែយ៉ាងគក្នើនដូនជាក្ត្សក់ ឪឡឹក គប៉ាងគបា៉ា ោះ មានស់ ច្សពគកាតប គម្ទស

គពព ផ្លែសូ រ ុំគដង ការត្

ុ ៉ា នគនង ក្ម្ោះ គលែក គរត្ខ្ចី សែឹកខ្ទឹម្ ខ្ទឹម្ក្ក ម្ ច្សពគត្ឿ

ផ្លែអ្ូក្កា ក្ត្ប់ ផ្វង គរត្ គសនៀត្គរត្ ។ល។ គយើងពិត្ជាភាាក់ គលអើលណាស់ផ្ដល

ក្បគទសកម្ពុជានុំនូលបផ្នែជាគក្នើនម្ុខ្ផ្បបគនោះ គក្រោះបផ្នែ ុំងគនោះងាយស្សួល

ោុំគៅកនុងក្បគទសកម្ពុជា ដូ នជា គរត្ សែឹកច្ក្គ រ ុំគដង ឪឡឹក ក្ត្សក់ ។ល។

24
 ការស្ស្វវក្ជាវក្បឈ្ម្នឹ ងឧបសគគខ្ែោះៗកនុងការក្បម្ូ ល និ ងគក្បៀបគធៀប

ត្ច្ម្ែរបស់បផ្នែគក្រោះទីលារបផ្នែមានការបត្់ ផ្បនខ្ែុំង។

គយើ ង បានរកគ ើ ញ ថា បផ្នែ រ បស់ ក្បគទសគវៀត្ណាម្លក់ គៅកម្ពុ ជា

មានត្ច្ម្ែ ច្ងែ ។ កសិ ក រោុំ ប ផ្នែ ជ នជាត្ិ គវៀត្ណាម្លក់ ប ផ្នែកុន ងត្ច្ម្ែ គថាក ប៉ាុ ផ្នត

អ្ន ក គក្បើ ក្បាស់ ជ នជាត្ិ ក ម្ពុជាទិ ញកនុងត្ច្ម្ែច្ងែ។ គ ោះជាយ៉ា ងណាក៏ គោយ ត្ច្ម្ែ

ច្ងែគឺគោយស្វរការបូ កបផ្នថម្នូ វត្ច្ម្ែដឹកជញ្ូជ ន ច្ងែពលកម្ែ ច្ងែឆ្លងែងកាត្់ ក្ពុំ ផ្ដន

និ ងការខ្ូនខ្ត្បផ្នែ។

តារាងទី ៤៖ ត្ច្ម្ែបផ្នែគពញនិ យម្ផ្ដលនុំគនញពីគវៀត្ណាម្ម្កកម្ពុជា

បផ្នែ ឯកតា (១) (២) (៣) (៤) (៥) (៦)

ដុ ង/គក ២.៥០០ ៣.០០០ ៤.៥០០ ៧.០០០ ១០.០០០ ១២.៥០០

ក្ត្សក់
គរៀល/គក ៥០០ ៦០០ ៩០០ ១.៤០០ ២.០០០ ២.៥០០

ដុ ង/គក ១៧.០០០ ១៩.០០០ ២២.០០០ ២៩.០០០ ៣៣.០០០ ៣៨.០០០

គម្ទស
គរៀល/គក ៣.៤០០ ៣.៨០០ ៤.៤០០ ៥.៨០០ ៦.៦០០ ៧.៦០០

ដុ ង/គក ២.៨០០ ៣.៥០០ ៤.៥០០ ៦.០០០ ៧.៥០០ ៨.៥០០

ច្សពគកាតប
គរៀល/គក ៥៦០ ៧០០ ៩០០ ១.២០០ ១.៥០០ ១.៧០០

ដុ ង/គក ៣.៥០០ ៤.៥០០ ៥.៥០០ ៨.០០០ ១០.៥០០ ១៤.០០០

គប៉ាងគបា៉ា ោះ
គរៀល/គក ៧០០ ៩០០ ១.១០០ ១.៦០០ ២.១០០ ២.៨០០

ដុ ង/គក ២.០០០ ៣.៥០០ ៥.០០០ ៧.០០០ ៨.០០០ ៩.០០០

ឪឡឹក
គរៀល/គក ៤០០ ៧០០ ១.០០០ ១.៤០០ ១.៦០០ ១.៨០០

ក្បេព៖ ការសទង់ម្ត្ិកុងផ្ខ្ម្ករា
ន

សមាគល់

(១)កសិករគវៀត្ណាម្

25
 (២) ទីលារលក់បផ្នែគបាោះដុុំ

(៣) ត្ុំ បន់ ដឹកបផ្នែឆ្លងង

ែ កាត្់ (ទឹកដី គវៀត្ណាម្)

(៤) ត្ុំបន់ ទទួ លបផ្នែ (ទឹ កដី កម្ពុជា)

(៥) ទីលារលក់បផ្នែធុំគៅេនុំគពញ/គខ្ត្ត

(៦) អ្នកគក្បើក្បាស់នុងគក្កាយ/អ្ត្ិ ងិជនផ្ខ្ែរ

ែ. បណា
ា ញដចរចយបដនៃរីង្ ៀតណាម្ង្ៅរម្ពជា
ុ

(១) កសិករោុំបផ្នែជនជាត្ិគវៀត្ណាម្គៅត្ុំបន់ដីសណតទគនែគម្គងគ

ការសិកាស្ស្វវក្ជាវបានរកគ ើញថា បផ្នែជិត្ ៩០% ផ្ដលនុំគនញ

គៅក្បគទសកម្ពុ ជាគឺ ោុំ គៅគខ្ត្ត ន នគៅត្ុំ បន់ ដី ស ណត ទគនែ គម្គងគ ជិ ត្

ក្បគទសកម្ពុ ជាដូ ន ជា គខ្ត្ត អា នយ៉ា ង (មាននុំ ងាយ ១០-៤០ គី ឡូ ផ្ម្៉ា ក្ត្

ពី ក្ពុំ ក្បទល់គខ្ត្តតាផ្កវ) គខ្ត្តកាន់ងូ (មាននុំ ងាយ ៦០ គី ឡូផ្ម្៉ា ក្ត្ ពី ក្ពុំ ក្បទល់

គខ្ត្តតាផ្កវ) គខ្ត្តដង
ុ ថាប់ (មាននុំងាយ ៥០គីឡផ្ម្៉ា
ូ ក្ត្ ពីក្ពុំក្បទល់គខ្ត្ត

ស្វាយគរៀង) គខ្ត្តឡងអាន
ុ (មាននុំ ងាយ ២០-៤០គីឡូផ្ម្៉ា ក្ត្ ពី ក្ពុំ ទល់គខ្ត្ត

ស្វាយគរៀង)។ បផ្នែ ១០% គលេងគទៀត្ោុំគៅទីក្កុងោឡាត្់ (បផ្នែមានគុណ

ភាពខ្ពស់ និ ងមានគ្ែោះលបីោុំដុោះក្បគទសគវៀត្ណាម្) និងក្បគេទបផ្នែម្កពី

និ នដូ នជាការត្
ុ ៉ា និងគប៉ា ងគបា៉ា ោះ។

ដយក្កាម្ទី ៣៖ បណា
ត ញផ្នកចាយបផ្នែពីគវៀត្ណាម្ម្កកម្ពុជា

កសិករដ្ឋំរដន្ៃជន្

ជាតិទវៀតណ្ដម្ទៅ

តំរន្់ដីស ត ទទន្ៃ

ទម្គងគ (៩០%)

(១)

តំរន្់ដឹក ទីផ្ាររដន្ៃ
តំរន្់ទទួល អតិងិជន្
ទីផ្ាររដន្ៃ រដន្ៃឆ្ៃង ទៅភាំទេញ
រដន្ៃទៅ ទប្រើ ប្បាស់
រដន្ៃដ្ឋំទៅដ្ឋឡាត់ លក់ដ៉ុំ កាត់ទៅ ន្ិងតាម្
កម្ព៉ុជា ្៉ុងទប្កាយ
(ទវៀតណ្ដម្) (២) ទវៀតណ្ដម្ ទេតត
(៤) (៦)
ន្ិង្ិន្ (៣) (៥)
(១)

26
 (២) ទី លារលក់ ដុំុ បផ្នែ

មានទី លារលក់ ដុំុ ប ផ្នែជាគក្នើ នកផ្នែងគៅត្ុំ បន់ ដីសណតផ្ដលក្បជាជន

គធាើការជួ ញដូរបផ្នែជា

គក្នើនក្បគេទ។

+ ទីលារលក់បផ្នែគបាោះដុុំ គៅនូដុក11 គឺជា

ទី តាុំ ង នម្បងផ្ដលនុំ ប ផ្នែ គៅកាន់

ក្បគទសកម្ពុ ជា តាម្គខ្ត្ត តា ផ្កវ។

+ ទី លារលក់ បផ្នែគបាោះដុុំគៅ ុងងូ12 ជា

រូរភ្នេទី៦៖ រដន្ៃជញ្ូជ ន្េីទីផ្ារលក់ដ៉ុំទៅតំរន្់ឆ្ង
ៃ កាត់ទៅប្េំ
ទី តាុំ ង នម្បងផ្ដលនុំ ប ផ្នែ គៅកាន់ ដដន្ទដ្ឋយរងយន្តដឹកទំន្ិញ

ក្បគទសកម្ពុ ជាតាម្គខ្ត្ត ស្វា យគរៀង

និ ងច្ក្ពផ្វង។

- ោាស់ជំន្ួញដេមរ ឬសា្់ញាតិររស់េួកទគ

ជាទប្្ើន្ទៅផ្ារ្ូដ៉ុក ន្ិ ងហ៉ុងងូ ទដើម្បី

ទប្ជើ សទរ ើសន្ិ ងទិ ញរដន្ៃជាទរៀងរាល់នងៃ ។

រនាារ់ ម្ ក េួកទគដឹកជញ្ូជ ន្រដន្ៃទដ្ឋយ

រងយន្តដឹកទំ ន្ិញ ឬរងយន្តទួរស

ី ទៅ

កាន្់ តំរន្់ឆ្ង
ៃ កាត់ (៣) ទៅតាម្ប្េំដដន្ រូរភ្នេទី៧៖ រដន្ៃដឹកជញ្ូជ ន្ឆ្ៃងកាត់រនាាត់ប្េំដដន្ទដ្ឋយម្ូតូ

ទហើយជួ លអាកទៅតំ រន្់ ទនាោះដឹ កជញ្ូជ ន្

រដន្ៃឆ្ៃងកាត់ប្េំដដន្។

(៣) តំ រន្់ ដឹករដន្ៃឆ្ៃងកាត់

តំ រន្់ ដឹករដន្ៃឆ្ៃងកាត់ គឺជាកដន្ៃងដដល ួ មញដេមរជួ លកម្មករកា៉ុងស្សុក

ទដើម្បីនាំរដន្ៃឆ្ង
ៃ កាត់ ប្េំ ដដន្ ទប្ពាោះេលរដាក៉ុងស្សុ
ា កអា្នាំទំន្ិញ្ូ លរួ្េន្ធ

ទរើទំន្ិញទនាោះោន្តនម្ៃទរជាង ២ លាន្ដ៉ុង (ប្រដហល ៤០០.០០០ទរៀល)។

ដូ ទ្ាោះ ួញដេម
ម រ្តឡាន្្ំ ម្ួ យ ទៅដី ដេម រ ទហើ យ ជួ ល កម្ម ក រទៅតំរន្់ ទនាោះ

11
ប្កុង Chau Doc ទៅទេតតអាន្យង ោន្្ោៃយ១៦គីឡូដម្ប្តេីប្្កប្េំដដន្អន្តរជាតិភំាដិន្ ទេតតតាដកវ។
12
ប្កុង Hong Ngu ទៅទេតត Dong Thap ោន្្ោៃយ៤០គីឡូដម្ប្តេីទេតតសាវយទរៀង ១គីឡូដម្ប្តេីទេតតកណ្ដ
ត ល ន្ិង១៧គីឡូដម្ប្តេីទេតតដប្េដវង។

27
 ដឹ កជញ្ូជ ន្រដន្ៃេីទឹកដី នន្ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្កទឹកដី នន្ប្រទទសកម្ព៉ុ ជា

ទដ្ឋយម្ិ ន្ បា្់ រ ង់ េ ន្ធ ទំ ង ខាងទវៀតណ្ដម្ ន្ិ ងខាងកម្ព៉ុជា។

ួញដេម
ម រភ្នគទប្្ើន្ម្ិន្បាន្ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទទ េួ កទគរញ្ហ
ជ

ទិ ញរដន្ៃេី ួញជន្ជាតិ
ម ទវៀតណ្ដម្ទដ្ឋយផ្កាល់ ។ ដូ ទ្ាោះទហើយ តំ រន្់ដឹក

រដន្ៃ ឆ្ៃង កាត់ គឺជាកដន្ៃងដដល ួមញទវៀតណ្ដម្ជួ ល ប្រជាេលរដាក៉ុាងស្សុក

ទដើម្បីរញ្ូជ ន្រដន្ៃម្កទឹកដី កម្ព៉ុជា។

(៤) តំរន្់ទទួលរដន្ៃ

វាជាកដន្ៃងដដលោន្រងយន្តផ្៉ុកទលើ
ា សទម្ៃន្់13 ជាទប្្ើន្្តទដើ ម្បីចាំ

ទទួ លរដន្ៃ ន្ិ ងផ្លិតផ្លទវៀតណ្ដម្ទផ្សងទទៀត រួ្ដឹ កជញ្ូជ ន្ម្កភាំទេញ។

ជាទូ ទៅវាសថិតទៅទលើទឹកដី កម្ព៉ុជា ទហើយទៅជិ តប្េំដដន្។

(៥) ទីផ្ាររដន្ៃ្ំ (ទៅកម្ពជា)

៉ុ

វាជាកដន្ៃងដដលទៅជិ តទី ប្កុងភាំទេញ ន្ិ ងជាកដន្ៃងដដល ួញប្រម្ូ

ម ល

ទិ ញរដន្ៃ ផ្លិ តផ្លកា៉ុងស្សុក ន្ិ ងផ្លិ តផ្លកសិ កម្ម ទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើ ន្

ប្រទភទ។ រនាារ់ ម្ក ួញទ្វ

ម ើ ការដ្កចាយរដន្ៃទំងទនាោះទៅកាន្់ ទីផ្ារកា៉ុង

រាជធាន្ីភំ ទា េញ ន្ិងទេតតនានា។

ោន្កដន្ៃងលក់ រដន្ៃម្ួយកដន្ៃងទៅកា៉ុងទី ប្កុងភាំទេញដដលដ្កចាយ

ិ ភាំ ទេញ
រដន្ៃទៅកាន្់ផ្ារនានាជ៉ុំ វញ ន្ិ ង ោន្ម្ួ យកដន្ៃ ង ទទៀតដដលោន្

្ោៃយ ១១ គី ឡូដម្ប្ត េី ទីប្កុងភាំទេញដដលជាកដន្ៃងដ្កចាយរដន្ៃទៅកាន្់

ទេតតនានាកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា។

13
្ំ ៉ុ ោះនន្រងយន្តដដលបាន្កំ ត់ គឺទសមើន្ឹង១៦ទតាន្ រ៉ុ ដន្ត ួញដេម
ម រដកន្ារងយន្តឱ្យោន្ទំ ហំទលើសទហើយអា្ផ្ា៉ុកស្សូវេី ៣០ទៅ៤៥ទតាន្ ឬផ្ា៉ុករដន្ៃ ដផ្ៃ

ទ ើ េី១០-១៥ទតាន្។

28
២.៣.៤ ជី និកថ្ន ំរោាត់ស្តាលត
ិអ

រ. តម្ម្ៃជី និកថ្ន ំរោាត់ស្តាលត

ិអ

លទធផ្លនន្ការសាង់ម្តិ រងាាញថាទី ផ្ារជី ន្ិ ងថាាំកោាត់ សតវលិត

អ គឺោន្

ភ្នេសម៉ុគសាមញណ្ដស់ វាប្តូវបាន្ជួ ញដូ រទដ្ឋយភ្នាក់ងារ ួញកណ្ដ

ម ត លជាទប្្ើន្

នាក់ ទហើ យ ម្ិ ន្ ោន្េ័ ត៌ ោន្្ាស់ លា ស់ ទទម្៉ុ ន្ ទេលលក់ ឱ្យកសិ ក រដេម រ ។

គ៉ុ ិ តតិ ជាទប្្ើ ន្ ធាៃ ក់ ទលើ ក សិ ក រដេម រ ទប្ពាោះេួ ក ោត់ េឹ ង ដផ្អ ក ទំ ង ស្សុ ង ទលើ
វរ

េ័ ត៌ោន្ដដលទទួ លបាន្េីអាកលក់ ទំន្ិញ។

ឧទហរ ៍ ៖ ជី អ៉ុ យ ទរ ដដលលក់ ម្ កឱ្យកម្ព៉ុ ជាគឺ ជា ជី ដដលផ្លិ ត ទៅ

អាទម្រក
ិ ្ិ ន្ ហវីលីេីន្ ន្ិ ងទរាង្ប្កផ្លិតជី ៣ កដន្ៃងទផ្សងទទៀត ទៅប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ រួម្ោន្ Đầu Trâu (ជី សញ្ហាកាលប្ករី) Đạm Phú Mỹ (Phu My

UREA) ន្ិង Việt Nhật (ជីទវៀតណ្ដម្-ជរ៉ុន្)។ ជីដដលម្កេីប្រភេទដើម្េ៉ុសោាគឺ

ោន្គ៉ុ ភ្នេ ន្ិ ងតនម្ៃេ៉ុសោា វាោន្តនម្ៃចារ់េី ៧០.០០០ - ១២០.០០០ ដ៉ុ ង

កា៉ុងម្ួ យបាវ ដដលោន្ទម្ៃន្់ ៥០ គី ឡូប្កាម្ (តនម្ៃប្រដហល ២៨០ - ៤៨០ទរៀល/

គី ឡូប្កាម្)។ កសិករដេមរម្ិ ន្ សាគល់េីប្រភេទដើ ម្ររស់ ជីទទ ដូ ទ្ាោះកសិករដេមរម្ិ ន្

អា្ទប្រៀរទ្ៀរតនម្ៃន្ិងគ៉ុ ភ្នេជី បាន្ទឡើ យ។

ឧទហរ ៍ ៖ ថាាំកោាត់សតវលិត
អ /ថាាំគីម្ីការពាររ៉ុកាជាតិប្រទភទដូ ្ោាោន្

កញ្ារ់ ន្ិង ោន្ប្រសិ ទធភ្នេដូ ្ ោា រ៉ុ ដន្ត ភ្នគរយនន្ជាតិ គី ម្ីក៉ុ ាងម្ួ យកញ្ារ់ ោន្

ភ្នេេ៉ុ សោា ទហើយតនម្ៃក៏េ៉ុសោាដដរ។ ទទោះជាយងណ្ដក៏ ទដ្ឋយ កសិករដេមរម្ិន្

អា្ដឹ ងបាន្ទទទប្ពាោះទៅទលើកញ្ារ់សរទសរជាភ្នសាទវៀតណ្ដម្ ទហើ យកសិករ

ដេមរេឹ ងដផ្អកទលើ េ័ត៌ោន្ដដលទទួ លបាន្េី អាកលក់ជន្ជាតិ ដេមរ។

តារាងទី ៥ រងាាញេី ត នម្ៃ ជី ដដលកសិ ក រដេម រ ន្ិ ង ទវៀតណ្ដម្ទេញន្ិ យម្

ទប្រើ ទហើ យ ការសិ កាអា្ទ្វើ តា ម្ប្រទភទផ្លិ ត ផ្លដដលនាំ ្ូ ល េី ប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ម្កកម្ព៉ុ ជា ។ ប្រទភទជី ន្ិ ង ថាាំក ោា ត់ ស តវ លិ អត ទផ្សងទទៀតម្ិ ន្ អា្

សិកាេីតនម្ៃររស់វាបាន្ទទទដ្ឋយសារេ័ត៌ោន្ដដលទទួ លបាន្េី ួញទៅតាម្

ម

តំ រន្់ប្េំដដលោន្ភ្នេម្ិ ន្ប្តឹម្ប្តូវ។

29
តារាងទី៥៖ តនម្ៃជីដដលទគន្ិយម្ទប្រើ ទៅទវៀតណ្ដម្ន្ិងកម្ព៉ុជា

ឯកតា (១) (២) (៣) (៤) (៥)

NPK 20-20-15 (សញ្ញាកាលក្កបី) ដ៉ុង/បាវ ៤៧០.០០០ ៤៩៥.០០០ ៥៥០.០០០ ៦៥០.០០០ ៨០០.០០០

ឬ NPK Bình Điền-Đầu Trâu ទរៀល/បាវ ៩៤.០០០ ៩៩.០០០ ១១០.០០០ ១៣០.០០០ ១៦០.០០០

អ្ុយគរ ៉ា (Phú Mỹ-Vietnam) ដ៉ុង/បាវ ៣៦៦.០០០ ៣៧៥.០០០ ៣៨៥.០០០ ៤០០.០០០ ៤៨០.០០០

ទរៀល/បាវ ៧៣.២០០ ៧៥.០០០ ៧៧.០០០ ៨០.០០០ ៩៦.០០០

កាលី ៣០% ដ៉ុង/បាវ ៥៨០.០០០ ៦១០.០០០ ៦៦០.០០០ ៧០០.០០០ ៧៩០.០០០

ទរៀល/បាវ ១១៦.០០០ ១២២.០០០ ១៣២.០០០ ១៤០.០០០ ១៥៨.០០០

ប្រភេ៖ ការសាង់ម្តិទៅកា៉ុងដេក៉ុម្ៈា ឆ្ាំ២០១៥

សោគល់៖ ជី១បាវោន្ទម្ៃន្់ស៉ុទធ ៥០គក (៣) ភ្នាក់ងារដ្កចាយកប្ម្ិត ២

(១) ទរាង្ប្កទៅទវៀតណ្ដម្ (៤) កសិករទៅទវៀតណ្ដម្ (តំរន្់ប្េំដដន្)

(២) ភ្នាក់ងារដ្កចាយកប្ម្ិត ១ (៥) កសិករទៅតាដកវ ន្ិងសាវយទរៀង

ទយងតាម្តារាងទី ៥ ប្រទភទជី ស៉ុទធ ដូ ្ជា ជី អ៉ុ យទរ (ន្ី ប្ដូដសន្) ន្ិ ងជី

កាលី ោន្តនម្ៃសម្រម្យ កសិករទិ ញជីម្ួយបាវកា៉ុងតនម្ៃទងរ។ ផ្ា៉ុយទៅវ ិញប្រទភទ

ជី ្ំរោះ
៉ុ ដូ ្ជា ជី NPK 20-20-15 ោន្តនម្ៃនងៃ កសិករប្តូវ្ំ ណ្ដយប្បាក់ទប្្ើន្កា៉ុង

ការទិ ញជី ម្ួយបាវ។

ការសិកាបាន្រងាាញថា ភ្នគទប្្ើន្នន្កសិករទវៀតណ្ដម្ទប្រើប្បាស់ជីស៉ុទធ

េី ទប្ពាោះវាោន្តនម្ៃទថាក ទហើយតប្ម្ូវឱ្យកសិករទ្វើដស្សតាម្លកា ៈរទ្ាកទទស

េពស់។ ផ្ា៉ុយទៅវ ិញ កសិ ករដេមរ្ូ ល្ិ តតទប្រើ ជី្ំ រោះ៉ុ េី ទប្ពាោះវាោន្ភ្នេងាយស្សួល

កសិករដេមរម្ិ ន្ចាំបា្់ លាយជាម្ួ យជីទផ្សងៗទទៀតម្៉ុន្ទេលទប្រើប្បាស់វា។ រ៉ុ ដន្ត

កសិ ក រដេមរប្តូវ្ំ ណ្ដយប្បាក់ ទប្្ើ ន្កា៉ុងការទិ ញជី ម្ួយបាវ។

30
ដាប្កាម្ទី៤៖ រណ្ដ
ត ញដ្កចាយជី ន្ិងថាាំកោាត់ សតវលិត
អ េីទវៀតណ្ដម្ទៅកម្ព៉ុជា

ភ្នាក់ងារដ្កចាយជី

ន្ិងថាាំកោាតសតវ ភ្នាក់ងារដ្ក
លអិតកប្ម្ិត ១ (២) ចាយជី ន្ិងថាាំ
ប្កុម្ហ៉ុន្ផ្លិតជី កសិករទវៀតណ្ដ
កោាត់សតវលិត
អ
ន្ិងថាាំកោាត់សតវ ម្/ដេមរ (៤)
កប្ម្ិត២(៣)
លអិត (១)

(១) ប្កុម្ហន្
៉ុ ផ្លិតជី ន្ិងថាាក
ំ ោាត់សតវលត
ិអ

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ផ្លិតជី ម្ិន្បាន្ប្គរ់ ប្ោន្់ ទទ

សប្ោរ់ ក សិ ក រទវៀតណ្ដម្ន្ិ ង នាំ ទ្ញទៅប្រទទសឡាវ

ន្ិ ង កម្ព៉ុ ជា 14
។ ជី ដដលលបី ទ្មោះជាងទគទៅប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្ ន្ិ ងកម្ព៉ុជាគឺ ជាជី ររស់ប្កុម្ហ៉ុ ន្ “រិ ញទដៀន្

រូបភាពទី៨៖ រូបសញ្ញាក្កុម្ ន
ុ
លលិត្ជី Bình Điền
Bình Điền” ដដលោន្រូរសញ្ហាកាលប្ករី ទលើ សម្បកបាវ។

ប្កុ ម្ហ៉ុ ន្ ផ្លិ ត ជី រិ ញទដៀន្ផ្លិ ត ជី ស៉ុទធ ន្ិ ង ជី ្ំ រោះ

៉ុ ជាទប្្ើ ន្ប្រទភទ ប្កុ ម្ ហ៉ុ ន្ ទន្ោះ

ោន្ភ្នា ក់ ងា រដ្កចាយជាទប្្ើ ន្ ទៅកា៉ុ ងប្រទទសកម្ព៉ុ ជាន្ិ ង ឡាវទដ្ឋយោន្សញ្ហា

សំោល់ររ
ូ កាលប្ករី។

ប្កុ ម្ ហ៉ុ ន្ ផ្លិ ត ជី ន្ិ ង ថាាំ ក ោា ត់ ស តវ លិ អត ម្ិ ន្ លក់

ផ្លិតផ្លទៅដល់កសិករទដ្ឋយផ្កាល់ទទ។ តាម្្ម្មតា េួ កទគ

លក់ ផ្លិ ត ផ្លទៅឱ្យភ្នា ក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិ ត១ ទហើ យ

ភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិ ត១ ភ្នគទប្្ើន្លក់ ផ្លិតផ្លរន្តទៅ

ឱ្យភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិត២កា៉ុងតនម្ៃដូ្ប្កុម្ហ៉ុន្ដដរ ទដ្ឋយ

ទទួ លបាន្កនប្ម្ទជើងសាេី ៥% ទៅ ៧%។

រូរភ្នេទី៩៖ ជី NPK 20-20-15 េីប្កុម្

ហ៉ុន្ជី Binh Dien លក់ទៅកម្ព៉ុជា

ទវៀតណ្ដម្នាំទ្ញជី៥៥៣.០០០ទតាន្អំឡ៉ុងឆ្ោសទី១នន្ឆ្ាំ២០១៤ ដដលកា៉ុងទនាោះជី២១៥.០០០ទតាន្បាន្នាំទ្ញទៅកាន្់ទីផ្ារកម្ព៉ុជាកា៉ុងតនម្ៃជាង៨០លាន្ដ៉ុលាៃរអាទម្រ ិក។

14

ប្រភេ៖ http://agro.gov.vn/news/tID23879_Phan-bon-tru-vung-thi-truong-Campuchia.htm

31
 ជី ដដលលក់ ដ្ឋ្់ រំ ផ្៉ុ តទៅប្រទទសកម្ព៉ុ ជាគឺ ជី NPK 20-20-15 ដដលផ្លិត

ទដ្ឋយជី ជាទប្្ើន្ប្រទភទលាយោា ទហើយជី NPK 20-20-15 ររស់ប្កុម្ហ៉ុន្ផ្លិតជី

រិ ញ ទដៀន្ គឺ ជា ជី ដដលទេញន្ិ យ ម្រំ ផ្៉ុ ត ទៅកម្ព៉ុ ជាទដ្ឋយសារយ៉ុទធសាស្តសតទីផ្ារ

ររស់ប្កុម្ហ៉ុន្ទន្ោះ។ ប្កុម្ហ៉ុន្ម្ិ ន្ដដលលក់ ផ្លិតផ្លទៅភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិត

២ ន្ិងកសិករទដ្ឋយផ្កាល់ទនាោះទទ ទដ្ឋយសារររ ិោ រញ្ហ

ជ ទិ ញតិ្តួ្ទេក។

ប្កុម្ ហ៉ុ ន្លក់ ថាាំការពាររ៉ុកាជាតិ ន្ិ ងថាាំក ោាត់

សតវ លិ អត ទវៀតណ្ដម្ជាទប្្ើ ន្ បាន្ទរើ ក អាជី វ កម្ម ទៅកា៉ុ ង

ប្រទទសកម្ព៉ុជា។ កា៉ុង្ំ ទណ្ដម្ប្កុម្ហ៉ុន្ទំងទន្ោះ ប្កុម្ហ៉ុន្

លក់ ថាាំការពាររ៉ុកាជាតិ អាន្យង (AGPPS) ជាប្កុម្ហ៉ុន្

លក់ ផ្ លិ ត ផ្លថាាំ ក ោា ត់ ស តវ លិ អ ត ្ំ រំ ផ្៉ុ ត កា៉ុ ងប្រទទស

រូបភាពទី១០៖ រូបសញ្ញា AGPPS
ទវៀតណ្ដម្ ប្កុម្ហ៉ុន្ទន្ោះោន្សាខាជាទប្្ើ ន្ទៅកម្ព៉ុ ជា

ទហើយោន្រ៉ុ គគលិកដេមរ្៉ុ ោះដ នាំផ្កាល់ដល់កសិករទៅតាម្កសិដ្ឋាន្។ យ៉ុទសា

ធ ស្តសតទន្ោះ

ទទួ លបាន្ទជាគជ័ យទៅកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ទហើយប្កុម្ហ៉ុន្ អាន្ យង បាន្

អន្៉ុវតតតាម្យ៉ុទធសាស្តសតគំរទូ ន្ោះទៅកា៉ុងស្សុកភាំស្សួ្ ទេតតកំេង់សឺ។

ព

(២) ភ្នាក់ងារដ្កចាយជីន្ិងថាាស
ំ ោៃរ់សតវលត
ិ អ កប្ម្ិត១

ភ្នាក់ ងារទំងទន្ោះគឺជាជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្ន្ិ ងដេមរ េួកោត់ទទួ លផ្លិតផ្ល

េីប្កុម្ហ៉ុន្។ រនាារ់ម្ក េួ កោត់លក់ ទៅឱ្យភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិត២កា៉ុងតនម្ៃដូ្

ប្កុម្ហ៉ុន្ដដរទដ្ឋយទទួ លបាន្កនប្ម្ទជើ ងសាេី ប្កុម្ហ៉ុ ន្។ ការទទួ លេ៉ុ សប្តូវររស់

េួ កោត់ គឺទិញជី ន្ិ ងថាាំកោាត់សតវលិត

អ សត៉ុក រួ្ទហើយដ្កចាយរន្តទៅភ្នាក់ ងារ

ដ្កចាយកប្ម្ិ ត ២ ន្ិ ង ប្រម្ូ ល ប្បាក់ េី ភ្នា ក់ ងា រដ្កចាយកប្ម្ិ ត ២ ទដើ ម្បី ទូ ទ ត់

ទៅឱ្យប្កុម្ហ៉ុន្ ។ ហាន្ិ ភ័យខាៃំងរំ ផ្៉ុតសប្ោរ់ េួកោត់ គឺក៉ុងករ

ា ី ដដលភ្នាក់ ងារ

ដ្កចាយកប្ម្ិ ត២ម្ិ ន្សងប្បាក់ ភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិ ត១ជាអា ក រា រ់ រ ង្ំ ទពាោះ

សំ ងទន្ោះជាម្ួ យប្កុម្ហ៉ុ ន្។

ប្កុម្ហ៉ុន្ផ្លិតជីន្ិងថាាំកោាត់សតវលិត
អ តាម្្ម្មតារទងកើតភ្នាក់ ងារដ្កចាយ

កប្ម្ិ ត១ េី២ ទៅ ៣កដន្ៃងទៅតាម្រណ្ដ

ត ទេតតនានា។ យងណ្ដម្ិ ញ ជីន្ិងថាាំកោាត់

សតវលិត
អ ជាទប្្ើ ន្លក់ ទៅប្រទទសកម្ព៉ុជាតាម្រយៈនដគូ រកស៉ុីជន្ជាតិ ដេមរដ៏ នទទទៀត

32
េី ទប្ពាោះេួ កទគខាៃ្ោន្ភ្នេម្ិ ន្យ៉ុតិ ្
ត ម្៌ ក៉ុងការរកស៉ុ
ា ី ទហើយប្តូវការរង់ប្បាក់ទប្្ើន្

ទៅទេលដឹ កជញ្ូជ ន្ទំន្ិញកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា។

(៣) ភ្នាក់ងារដ្កចាយកប្ម្ិត២

ភ្នា ក់ ងា រទំ ង ទន្ោះគឺ ជា ួម ញដដលោន្តូ រ លក់ ដូ រ ទៅតាម្ស្សុ ក ន្ិ ង ភូ ម្ិ ។

េួ កទគទិ ញជីន្ិងថាាំកោាត់សតវលិត
អ េីភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិត១ ទហើយលក់ រន្តទៅ

ឱ្យកសិករ។ េួ កទគភ្នគទប្្ើ ន្ជាម្ន្រន្តីរាជការទៅកម្ព៉ុជា ឬជាអាកោន្ប្ទេយ្ន្ទប្្ើន្

ទៅកា៉ុងសហគម្ន្៍។

តាម្្ម្មតា េួ កទគទិ ញជី ន្ិ ងថាាំកោាត់ សតវលិត

អ ជាទប្្ើ ន្ប្រទភទេី ប្កុម្ហ៉ុន្

ទផ្សងៗេី ទប្ពាោះកសិករោន្តប្ម្ូវការេ៉ុ សៗោា។

េួ កទគលក់ផ្លិតផ្លទៅឱ្យកសិករទដ្ឋយទប្រើប្បាស់ល៉ុយស៉ុទធ ឬលក់ រណ្ដ

ត ក់

ជាម្ួ យអប្តាការប្បាក់ ៣% ទហើយទូ ទត់ សងរនាារ់េីប្រម្ូ លផ្លរួ្។

េួ កទគទដើ រតួ ជាអាកដ នាំកសិករេីរទរៀរទប្រើប្បាស់ផ្លិតផ្ល កសិករដេមរ

ភ្នគទប្្ើ ន្េឹងដផ្អកទលើការដ នាំររស់ភ្នាក់ ងារដ្កចាយកប្ម្ិត២ ។ តាម្្ម្មតាេួ ក

ទគដ នាំដល់កសិករដេមរេីជី្ំរោះ
៉ុ NPK 20-20-15 ទប្ពាោះកសិករងាយស្សួលទប្រើប្បាស់វា

រ៉ុ ដន្តប្កុម្ហ៉ុន្ផ្លិតជី ទទួលបាន្្ំ ទ ញទប្្ើ ន្។

(៤) កសិករទវៀតណ្ដម្ន្ិងដេមរ

ការសិ កាម្ិ ន្អា្រកទ ើ ញភ្នាក់ ងារដ្កចាយជាក់ លាក់ ទៅកា៉ុ ងរណ្ដ

ត ញ

ទី ផ្ារលក់ផ្លិតជី ន្ិ ងថាាំកោាត់សតវលិត

អ ទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជាទទ ទដ្ឋយសារម្ិ ន្

ោន្តប្ម្ុយ្ាស់លាស់ ទហើយេ័ត៌ោន្ដដលទទួលបាន្ទៅតាម្ប្េំ ដដន្ម្ិន្អា្

យកជាការបាន្។ ទទោះជាយងណ្ដក៏ ទដ្ឋយ ការសិការងាាញថា្ងាវក់ទីផ្ារលក់

ជី ន្ិ ងថាាំសោៃរ់ សតវលិត

អ ទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជាគឺ ោន្ភ្នេដវងជាង្ងាវក់ទីផ្ារកា៉ុង

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ទហើយកសិករដេមរ្ំ ណ្ដយប្បាក់ ទប្្ើ ន្ជាងកសិករទវៀតណ្ដម្

សប្ោរ់ផ្លិតផ្លដូ្ោា ទរើ តាម្ការទប្រៀរទ្ៀរតនម្ៃ ទៅកា៉ុ ងប្រទទសកម្ព៉ុ ជា ន្ិ ង

ទវៀតណ្ដម្។

33
 ការសិ កាបាន្រងាាញឱ្យដឹ ងថា កសិ ករទៅទេតតតាដកវទប្រើ ប្បាស់ ជីន្ិងថាាំ

កោាត់ សតវលិត
អ ទប្្ើ ន្ជាងកសិករកា៉ុងទេតតសាវយទរៀង។ ភ្នាក់ ងារដ្កចាយជាទប្្ើ ន្

បាន្ន្ិ យយថាទេតតតាដកវោន្នផ្ាដីទ្វើដស្ស IR504 ្ំជាងទេតតសាវយទរៀង។

៣. ស្ននិដ្ឋាន និកអនុសាស្ន៍

៣.១ ព្ស្ូ

រ. ស្ននដ្ឋ
ិ ា ន

- ប្រទទសកម្ព៉ុជាបាន្លក់ ស្សូវស្សាល (IR504) ន្ិងស្សូវ្ៃន្់ (ម្ៃិោះ, Sóc) យងទប្្ើន្ទៅ

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្។ ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទិ ញស្សូវស្សាលយកម្កដកនឆ្ារួ្នាំ ទ្ញទៅ

លក់តាម្ទី ផ្ារតូ ្ៗ ្ំដ កស្សូវ្ៃន្់ (ម្ៃិោះ) ទប្រើសប្ោរ់ ទីផ្ារកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្។

ទិ ន្ាផ្លស្សូវររស់ទេតតតាដកវដដលបាន្លក់ ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ោន្្ំ ន្ួន្ទប្្ើ ន្ជាង

ទិ ន្ផ្
ា លស្សូវររស់ទេតតសាវយទរៀងដដលបាន្លក់ ទៅឱ្យប្រទទសទវៀតណ្ដម្។

- ការដ្កចាយអងករេី ប្រទទសកម្ព៉ុជាទៅទវៀតណ្ដម្ោន្លកា ៈជាក់លាក់ ការដ្កចាយ

ទន្ោះ គឺសប្ោរ់ ដតអាកដដលោន្សា្់ ញាតិជិតសាិទជា

ធ ម្ួ យរដ្ឋាភិ បាលកម្ព៉ុជាដតរ៉ុទណ្ដណោះ។

ដូ ទ្ាោះទហើ យ វាោន្ការលំ បាកយងខាៃំង្ំ ទពាោះសហគម្ន្៍ ក សិ ក ម្ម ក៉ុាងការ្ូ លរួម្ ទលើ

រណ្ដ
ត ញទី ផ្ារជួ ញដូរស្សូវទន្ោះ។

ទរើទទោះជាសហគម្ន្៍កសិកម្មទទួ លបាន្ន្ូ វការឧរតថម្ដា ផ្ាកហិរញ្ា វតថ៉ុ ទី កដន្ៃង ន្ិងជំ នាញកា៉ុង

ការប្រករអាជី វកម្មក៏ទដ្ឋយ ក៏ទយើងម្ិន្ប្បាកដថាសហគម្ន្៍កសិកម្មអា្ទទួ លទជាគជ័យកា៉ុងការប្រករ

ម្៉ុ េរររជួ ញដូ រស្សូវទនាោះទទ។

ែ. អនុសាស្ន៍

- សហគម្ន្៍កសិកម្មទៅកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជាគួ រយក្ិ តទ
ត ៉ុ កដ្ឋក់ទលើការដ្ឋំដ៉ុោះស្សូវ្ៃន្់ (ប្រទភទ

ស្សូវម្ៃិោះ ន្ិងស្សូវ Soc) ទដើម្បីផ្គត់ផ្ង

គ ់ទៅទី ផ្ារកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្េី ទប្ពាោះអាកទប្រើ

ប្បាស់ជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្ោន្តប្ម្ូវការស្សូវ្ៃន្់ទប្្ើន្។ ទលើសេីទន្ោះ ទហដ្ឋារ្នាសម្ព័ន្ធ

កសិកម្មទៅកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទប្រើសប្ោរ់ ដតការដ្ឋំដ៉ុោះស្សូវស្សាលទទ ទហើយប្រទទស

ទវៀតណ្ដម្េិ បា កដ្ឋំ ដ៉ុោះ ស្សូ វ ្ៃ ន្់ ដូ ្ ដដលជន្ជាតិ ទវៀតណ្ដម្ធាៃ រ់ បាន្ដ្ឋំ ដ៉ុោះ េី ម្៉ុ ន្ ម្ក

ណ្ដស់។ ទន្ោះជាម្ូ លទហត៉ុ ដដលសហគម្ន្៍ កសិកម្មកម្ព៉ុជា គួ រយក្ិ តតទ៉ុកដ្ឋក់ េពស់ទៅ

34
 ទលើការដ្ឋំដ៉ុោះស្សូវ្ៃន្់ដដលជាស្សូវោន្គ៉ុ ភ្នេេពស់ស្សរតាម្លកា ៈសតង់ដ្ឋរស្សូវសាអត

ស្សូវសរ ីរាងគ ន្ិងស្សូវលអ។

- សប្ោរ់ យ៉ុទធសាស្តសតប្រករទដ្ឋយន្ិ រន្តរភ្នេ ិ ិ ទយគប្រេ័ ន្ធោស៉ុីន្

ប្រទទសកម្ព៉ុជាប្តូវវន្

កិ ន្ស្សូវសប្ោរ់ ដកន្ាស្សូវទៅជាអងករសប្ម្ូរ ទហើយលក់ អងករសប្ម្ូរទន្ោះទៅប្រទទសទវៀត

ណ្ដម្ជំ ន្ួសឱ្យការលក់ ស្សូវ។ ប្រេ័ ន្ធោស៉ុីន្កិន្ស្សូវសប្ោរ់ដកន្ាអងករសប្ម្ូរទន្ោះម្ិ ន្សូវ

្ំ ណ្ដយទដើម្ទ៉ុ ន្ទប្្ើន្ទទ ទហើយក៏ម្ិន្តប្ម្ូវឱ្យោន្ជំនាញេពស់ក៉ុងការទប្រើ

ា ប្បាស់វាដដរ។

សហគម្ន្៍ កសិកម្មអា្ទប្រើប្បាស់អងាកម្សប្ោរ់ដ៉ុត15 ទហើយលក់ ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្

កា៉ុងតនម្ៃេពស់។ ទលើសេី ទន្ោះ ទវៀតណ្ដម្ោន្ទរាងោស៉ុីន្កិ ន្ស្សូវជាលកា ៈឯកជន្ទប្្ើ ន្

ទៅជិ តប្េំដដន្កម្ព៉ុជា ្ោៃយប្រដហលេី ១០ ទៅ ២០គី ឡូដម្ប្តេីប្េំ ដដន្។

- ការលក់ ស្សូវ IR504 ទៅទវៀតណ្ដម្ម្ិ ន្ដម្ន្ជាយ៉ុ ទធសាស្តសតប្រករទដ្ឋយន្ិ រន្តរភ្នេទទ

ដូ ទ្ាោះ កម្ព៉ុ ជាគួ រ រទងកើ ន្ សម្តថ ភ្ន េដកន្ា ស្សូ វ សប្ោរ់ នាំ ទ្ញទប្ពាោះវាសម្ស្សរតាម្

ទោលរំ ងររស់រដ្ឋាភិបាលកម្ព៉ុជា ទហើយកម្ព៉ុជាម្ិ ន្គួ ររទងកើន្នផ្ាដីទ្វើស្សូវស្សាលដូ ្

ជាស្សូ វ IR504 ទទ។ ោន្ម្ូ ល ទហត៉ុ ជា ទប្្ើ ន្ ដដលរញ្ហ

ជ ក់ ថា តប្ម្ូ វ ការស្សូ វ IR504

ទៅទវៀតណ្ដម្ន្ឹ ងោន្ការធាៃក់ ្៉ុោះ ខាៃំង ទៅទេលអនាគតដ៏ េី ៃ ខាងម្៉ុ េ េី ទប្ពាោះ្ិ ន្ កាត់

រន្ថយ ៥៤% ន្ិងប្រទទសទៅតំ រន្់អាន្រហវិកកាត់រន្ថយ ៣០% នន្ររ ិោ ស្សូវដដលោន្

គ៉ុ ភ្នេអន្់ដដលបាន្នាំទ្ញទដ្ឋយទវៀតណ្ដម្។ ទៅទេលរ្ា៉ុរបន្ាទន្ោះ ោន្ទហត៉ុ ផ្ល

ទប្្ើ ន្ទក់ ទងន្ឹ ងន្ទយបាយទំ នាក់ ទំន្ងជាម្ួ យ្ិ ន្ ន្ិ ងការប្រកួ តប្រដជង្ំ ទពាោះស្សូវ

ដដលោន្គ៉ុ ភ្នេអន្់ ដដលបាន្នាំទ្ញេី ប្រទទសឥណ្ដ

ឌ ភូ ោ។ ការនាំទ្ញស្សូវស្សាល

េី ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទៅកាន្់ ទីផ្ារេិ ភេទលាកន្ឹ ងោន្ការធាៃក់ ្៉ុោះ ទហើ យរដ្ឋាភិ បាល

ទវៀតណ្ដម្ោន្គទប្ោងកាត់ រ ន្ថ យតំ រន្់ ដ្ឋំដ៉ុោះស្សូវ IR504 ទដ្ឋយការដ្ឋំ ដ៉ុោះស្សូវ្ៃ ន្់

ជំ ន្ួសវ ិញ។

15
កសិករទវៀតណ្ដម្បាន្ទ្វើោស៉ុីន្សាម្ញ្ា ទដើ ម្បីដកន្ាអងាកម្ទៅជាអ៉ុ សគឺ ងាយស្សួលដឹ កជញ្ូជ ន្ទហើយលក់ ក៉ុងតនម្ៃ
ា េពស់ េី ទប្ពាោះប្កុម្ហ៉ុន្ជាទប្្ើ ន្ន្ិ ងទរាង

្ប្កថាម្េលអគគិសន្ី ទប្រើ អងាកម្សប្ោរ់ ដ៉ុតដដរ

35
៣.២ សាាយ

ជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្្ូ ល្ិតតររ ិទភ្នគសាវយេាីររស់ប្រទទសកម្ព៉ុជាណ្ដស់ តប្ម្ូវការសាវយេាី

ររស់ប្រទទសកម្ព៉ុជាោន្ការទកើន្ទឡើងចារ់ តាំងេី ឆ្ាំ២០០០ម្ក។ រ៉ុ ដន្តការសិកាទន្ោះេាករថា ការ

នាំសាវយទ្ញេីប្រទទសកម្ព៉ុជាទៅទវៀតណ្ដម្ន្ឹងប្រ ម្ម្៉ុ េន្ឹ ងរញ្ហ

ា ម្ួ យ្ំ ន្ួន្នាទេលអនាគតដ៏

េៃី ខា ងម្៉ុ េ េី ទប្ពាោះសាវ យដដលោន្គ៉ុ ភ្នេដូ ្ ោា ទន្ោះប្តូ វ បាន្ដ្ឋំ ដ៉ុោះ ទៅកា៉ុ ងស្សុ ក ជាទប្្ើ ន្ កា៉ុ ង

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ជារ់ប្េំដដន្ប្រទទសកម្ព៉ុជា។ ទប្ៅេី ទន្ោះ េូជសាវយកម្ព៉ុជាប្តូវបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះផ្ងដដរ

ទៅទលើ នផ្ា ដី ដ៏ ្ំ ទ្ងម្ួ យ កដន្ៃ ង កា៉ុ ងតំ រ ន្់ ដី ស ត ទទន្ៃ ទម្គងគ ទហើ យ ប្រដហលជាេី រ ឬរី ឆ្ាំ ទទៀត

េូ ជ សាវយទន្ោះន្ឹ ងផ្តល់ផ្ល។ ទលើសេី ទន្ោះ កសិករទវៀតណ្ដម្អា្ដ្ឋំសាវយបាន្ប្គរ់ ទេលកា៉ុងម្ួ យ

ឆ្ាំ កសិករអា្បាន្់ ប្រោ េីទេលទវលាប្រម្ូ លផ្លដដលអា្លក់បាន្កា៉ុងតនម្ៃេពស់ ន្ិងវ ិ្ីដងទំ

្ោករសាវយ ទហើយេួកោត់អា្ប្រម្ូ លផ្លតាម្ទេលទវលាដដលបាន្ទប្ោងទ៉ុក។

៣.៣ ស្តាពាហនៈ

កសិករកម្ព៉ុជាភ្នគទប្្ើ ន្្ិ ញ្ាឹម្សតវពាហន្ៈ រួម្ោន្ទោន្ិ ងប្ករី ដដលកា៉ុងម្ួ យប្គូសារោន្

ទោ ប្ករី េីេីរទៅរី កាលរ៉ុ ទណ្ដណោះ កសិករដេមរភ្នគទប្្ើន្្ិ ញ្ាឹម្ទោ ន្ិងម្ួ យ្ំន្ួន្តូ ្្ិ ញ្ាឹម្ប្ករី។

តាម្្ម្មតា កសិករលក់ សតវពាហន្ៈទៅឱ្យ “ ួញកណ្ដ

ម ត លទិ ញសតវពាហន្ៈ” ទៅកា៉ុងសហគម្ន្៍។

ទោ ប្ករីជាទប្្ើ ន្កាលដដលបាន្លក់ទៅប្រទទសទវៀតណ្ដម្ ទហើយ្ំន្ួន្ទន្ោះហាក់ដូ្ជាទកើ ន្ទឡើង

េពស់ក៉ុងអំ
ា ឡ៉ុងទេលម្ួ យដេម្៉ុ ន្ទេល្ូ លឆ្ាំដេមរកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា16 ។

តនម្ៃរវាងការទិ ញន្ិងការលក់សតវពាហន្ៈគឺេ៉ុសោាឆ្ៃយណ្ដស់ ទហើយប្បាក់្ំទ ញភ្នគទប្្ើន្

បាន្ទៅ ួយកណ្ដ
ម ត លទិញសតវពាហន្ៈជន្ជាតិដេមរ េីទប្ពាោះេួ កោត់ ទិញទោេីប្រទទសកម្ព៉ុជាកា៉ុង

តនម្ៃទថាក ទហើយដ្ឋក់ លក់ទដញនងៃទៅទី ផ្ារសតវពាហន្ៈទៅកា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្កា៉ុងតនម្ៃនងៃ។

តប្ម្ូ វការសតវពាហន្ៈ្ំ ៗសប្ោរ់ យកសា្់ ន្ិ ង សតវពាហន្ៈតូ ្ៗសប្ោរ់ ្ិញ្ាឹម្ទៅកា៉ុង

ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ោន្ការទកើន្ទឡើងេពស់ េី ទប្ពាោះរដ្ឋាភិ បាលទវៀតណ្ដម្ទលើកទឹ ក្ិ តឱ្

ត យោន្ការ

រទងកើ ន្ ្ំ ន្ួ ន្ ទោទៅតាម្រណ្ដ

ត ទេតត ជា រ់ ន្ឹ ង ប្រទទសកម្ព៉ុ ជា។ ដូ ទ្ាោះ ការស្សាវប្ជាវទន្ោះជ៉ុំ រ៉ុ ញ

ឱ្យសហគម្ន្៍កសិកម្មកម្ព៉ុជារទងកើតទសវាកម្ម “ទីផ្ារសតវពាហន្ៈរួម្ោា” សហគម្ន្៍អា្ប្រម្ូ លទោ

ន្ិងប្ករីេីសោជិកន្ិងកសិករ រួ្ដឹ កជញ្ូជ ន្ទៅទី ផ្ារទោប្ករីទៅតាម្ប្េំ ដដន្កា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទដើម្បី

16
្ំន្ួន្ទោប្ករីម្កកាន្់ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ទកើន្ទឡើងយងខាៃំងទរៀងរាល់នងៃេីដេម្ីនាដល់ពាក់កណ្ដ
ត លដេទម្សា កា៉ុង្ំទណ្ដម្សតវទោ ភ្នគទប្្ើន្នន្េួកទគជាសតវទោតូ្ៗសប្ោរ់

្ិញ្ាឹម្។ ួញភ្នគទប្្ើ
ម ន្ន្ិយយថា កសិករដេមរលក់ទោតូ្ៗ េីទប្ពាោះេួកោត់ប្តូវការប្បាក់សប្ោរ់ឆ្ាំងីម ន្ិងនងៃ រ់សប្ោកជាទប្្ើន្កា៉ុងដេ ម្ីនា ន្ិងដេទម្សា។

36
ដ្ឋក់លក់ ទដញនងៃ។ ម្៉ុ េរររទន្ោះអា្ផ្តល់ប្បាក់្ំទ ញដល់កសិករដេមរផ្ង ន្ិ ងកសិករទវៀតណ្ដម្

ផ្ងដដរ។ ម្៉ុ េរររទន្ោះគឺ ោន្លកា ៈសាម្ញ្ា ងាយស្សួលន្ិ ងផ្តល់ប្រទយជន្៍ដល់សោជិ កសហគម្ន្៍។

ទលើសេីទន្ោះ រដ្ឋាភិ បាលទវៀតណ្ដម្ន្ិងកម្ព៉ុជាោំប្ទម្៉ុ េរររទន្ោះ ដូ ទ្ាោះទហើយសហគម្ន្៍ ម្ិន្ចាំបា្់

្ំ ណ្ដយប្បាក់ ទប្្ើន្ទទទៅតំ រន្់ ប្េំ ដដន្។

៣.៤ បដនៃ និកដផៃង្ ើ

រ. ស្ននដ្ឋ
ិ ា ន

កម្ព៉ុ ជានាំ ្ូ ល រដន្ៃ ន្ិ ង ដផ្ៃ ទ ើ យងទប្្ើ ន្េី ប្រទទសទវៀតណ្ដម្សប្ោរ់ រ រ ទិ ភ្នគប្រចាំ នងៃ ។

រដន្ៃ ន្ិ ង ដផ្ៃ ទ ើ ជាទប្្ើ ន្បាន្នាំ ្ូ លេី ប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្កកម្ព៉ុ ជាតាម្ផ្ៃូ វទោកកា៉ុ ងទេតតតាដកវ

នប្េដវង សាវយទរៀង ន្ិងតាម្ផ្ៃូវទឹ កកា៉ុងទេតតកណ្ដ

ត ល។

រដន្ៃន្ិងដផ្ៃទ ើ ជាទប្្ើន្ដដលលក់ ម្កកម្ព៉ុជាប្តូវបាន្ដ្ឋំដ៉ុោះទៅតំ រន្់ ដីស ត ទទន្ៃទម្គងគតាម្

ទេតតជារ់ ប្េំ ដដន្ដូ្ជាទេតត អាន្យង ដ៉ុ ងថារ់ ឡ៉ុងអាន្ ន្ិ ង កាន្់ ងូជាទដើម្។ ទទោះជាយងណ្ដក៏

ទដ្ឋយ ការសិកាបាន្រកទ ើញថា រដន្ៃ (ការត

៉ុ ន្ិ ងដំ ឡូងបារាំង) ន្ិងដផ្ៃទ ើ (ប្កូ្ ដផ្ៃទបាម្ ទំ ពាំង

បាយជូ រ) ្ិន្ម្ួ យ្ំ ន្ួន្្ំលក់ ម្កកម្ព៉ុជាទដ្ឋយរិ ទសាៃកជាផ្លិតផ្លទវៀតណ្ដម្។

តនម្ៃនន្ការទិ ញ ន្ិ ងលក់ រដន្ៃន្ិងដផ្ៃទ ើ ដដលនាំ្ូលេីប្រទទសទវៀតណ្ដម្ម្កកម្ព៉ុជាគឺ ោន្

តនម្ៃនងៃទដ្ឋយសារការរូ ករដន្ថម្តនម្ៃនន្ការដឹ កជញ្ូជ ន្ ន្ិងការេូ ្ខាតរដន្ៃក៉ុងអំ

ា ឡ៉ុងទេលដឹ កជញ្ូជ ន្។

ែ. អនុសាស្ន៍

សហគម្ន្៍ កសិកម្មកម្ព៉ុជា ន្ិ ងអាជាញ្រម្ូ លដ្ឋាន្ប្តូវទលើកទឹ ក្ិ តត ន្ិងអរ់ រ ំកសិករឱ្យោត់ដ្ឋំ

រដន្ៃសំខាន្់ ម្ួយ្ំ ន្ួន្សប្ោរ់ររ ិទភ្នគប្រចាំនងៃោន្ដូ ្ជា ប្តសក់ ទរងទបាោះ ទពព ប្ម្ោះ សៃឹកេាឹម្ ន្ិង

ឪឡឹកជាទដើម្។ ទទោះជាយងណ្ដក៏ ទដ្ឋយ ការដ្ឋំរដន្ៃប្តូវោន្ប្ោរ់េូជ ជំនាញកា៉ុងការដងទំ ន្ិង

ទោៃរ់ លរអ រស់កសិករ។ សហគម្ន្៍កសិកម្មប្តូវការជំ ន្ួយេីខាងទប្ៅកា៉ុងការទប្ជើ សទរ ើសប្ោរ់ េូជ

ន្ិ ងជំ នាញកា៉ុងការដ្ឋំ រដន្ៃេី ទប្ពាោះការដ្ឋំ រ ដន្ៃគឺោន្ភ្នេេ៉ុ សោាឆ្ៃយេី ការទ្វើដស្សដដលជាទំ លារ់

ររស់កសិករដេមរ។

37
៣.៥ ជី និកថ្ន ំរោាត់ស្តាលត
ិអ

ទី ផ្ារលក់ ជី ន្ិ ង ថាាំ ក ោា ត់ ស តវ លិ អត ទៅតាម្ប្េំ ដដន្ជារ់ ប្រទទសកម្ព៉ុ ជាកន្ៃ ង ម្កម្ិ ន្ ោន្

តោៃភ្នេទទ ហាងលក់ ជី ន្ិងថាាំសោៃត់ សតវលិត

អ ជាទប្្ើន្ជាអាកទកាតរកាតរ់ន្ិងប្គរ់ប្គងេ័ ត៌ោន្។

កសិករដេមរេវោះខាតេ័ ត៌ោន្ជាទប្្ើ ន្ទក់ ទងន្ឹ ងផ្លិតផ្លទន្ោះ។ ទហត៉ុដូទ្ាោះទហើយ ្ំ ទពាោះផ្លិតផ្លដូ ្

ោាកសិករដេមរទិ ញនងៃជាងកសិករទៅទវៀតណ្ដម្ ។

កសិករដេមរភ្នគទប្្ើ ន្ទប្រើប្បាស់ជី្ំរោះ
៉ុ េី ទប្ពាោះវាងាយស្សួលកា៉ុងការទប្រើ ប្បាស់ រ៉ុដន្តជីទន្ោះោន្

តនម្ៃនងៃណ្ដស់ ន្ិ ងជាផ្លិផ្ល្ម្បងកា៉ុងម្៉ុ េរររលក់ជីទៅកម្ព៉ុជា។

តប្ម្ូវការជីន្ិងថាាំកោាត់សតវលិត
អ ររស់កសិករដេមរន្ឹ ងោន្ការទកើ ន្ទឡើងេី ទប្ពាោះោន្ទេតតជា

ទប្្ើន្កា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា្ង់រូរេី
ត ការផ្លិតស្សូវ្ៃន្់ម្កផ្លិតស្សូវស្សាលដូ ្ជន្ជាតិទវៀតណ្ដម្ដដរ។

សហគម្ន្៍ កសិកម្មគួររទងកើតទសវាកម្ម “អាជី វកម្មទិញទំ ន្ិញរួម្ោា” សប្ោរ់ សោជិ កន្ិ ង

កសិករ។ សហគម្ន្៍អា្ទិ ញជី ន្ិងថាាំកោាត់សតវលិត

អ ទដ្ឋយផ្កាល់េីសាខាលក់ជីន្ិងថាាំកោាត់សតវ

លអិ ត ដដលជាផ្លិ ត ផ្លលអ រ រស់ ទវៀតណ្ដម្កា៉ុ ងប្រទទសកម្ព៉ុ ជាបាន្ ដូ ្ ជា ប្កុ ម្ ហ៉ុ ន្ រិ ញ ទដៀន្

(ជី សញ្ហាកាលប្ករី) ថាាំការពាររ៉ុកាជាតិ អាន្យង (ថាាំកោាត់សតវលិត

អ AGPPS) ។ ប្កុម្ហ៉ុន្ទំង

ទន្ោះជាប្កុម្ហ៉ុន្កា៉ុងប្រទទសទវៀតណ្ដម្ដដលផ្លិតផ្លោន្គ៉ុ ភ្នេលអ តនម្ៃសម្រម្យ ោន្ការ

ដ នាំ ន្ិ ងការទទួ លេ៉ុ សប្តូវកា៉ុងសងគម្ ទហើយោន្សាខាកា៉ុងប្រទទសកម្ព៉ុជា។ អាជី វកម្មទិញទំ ន្ិញ

រួម្ោាន្ឹ ងផ្តល់ប្រទយជន្៍ដល់សហគម្ន្៍កសិកម្ម សោជិ ក កសិករ ន្ិង្ូ លរួម្្ំ ដ កការពាររ

រ ិសាថន្ផ្ងដដរ។

រាយការ ៍ ទដ្ឋយ

រ ិ ឌ ត នហ ប្តាន្

សាកលវ ិទាល័យ អាន្ យង ទវៀតណ្ដម្

នងៃទី៦ ម្ី នា ឆ្ាំ២០១៥

38