Udhëzues i

Instalimeve Elektrike
Në përputhje me Standardet ndërkombëtare IEC

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

 Ky udhëzues është shkruar për Inxhinierët elektrike të cilët kanë për
të hartuar,zgjidhur pajisje elektrike, për të instaluar këto pajisje dhe,
inspektuar osembajtur instalimet elektrike të tensionit të ulët në përputhje
me Standardet ndërkombëtare të Komisionit Elektroteknik Ndërkombëtar
(IEC).”Cila zgjidhje teknike do të garantojë që të gjitha rregullat përkatëse
të sigurisë janë përmbushur?” Kjo pyetje ka qenë një udhërrëfyes i
përhershëm për hartimin e këtij dokumenti.

Standardi ndërkombëtar si seria IEC 60364 “ Instalime elektrike të

tensionit të ulët” përcakton gjerësisht rregullat që përputhen me të për
të garantuar sigurinë dhe funksionimin korrekt operacional të të gjitha
llojeve të instalimeve elektrike. Duke qënë se standardet duhet të jenë
gjithëpërfshirëse, dhe duhet të jenë të zbatueshme për të gjitha llojet
e pajisjeve dhe zgjidhjeve teknike në përdorim në mbarë botën, teksti i
rregullave IEC është kompleks, dhe nuk është paraqitur në mënyrën gati
për tu përdorur. Për pasojë standardi nuk mund të konsiderohet si një libër
udhëzues pune, por vetëm si një dokument referues.

Qëllimi i udhëzuesit është të ofrojë një shpjegim të qartë, praktik dhe

hap pas hapi për studimin e plotë të një instalimi elektrik, sipas serisë së
standardeve IEC 60364 dhe standardet e tjera përkatëse të IEC. Kapitulli
i parë (A) paraqet metodologjinë që do të përdoret, dhe i referohet të gjithë
kapitujve të udhëzuesit sipas hapave të ndryshme të studimit.

Ne të gjithë shpresojmë që ju, lexuesve, do t’ju duket ky manual shumë i

dobishëm.

Schneider Electric S.A.

Ky udhëzim teknik është rezultat i një pune Udhëzuesi i instalimeve elektrike është një dokument i vetëm që mbulon
në grup. Përgjegjës për koordinimin e këtij teknikat dhe standardet e lidhura me instalimet elektrike të tensionit të ulët.
botimi: Udhëzuesi është menduar për profesionistë të fushës elektrike në kompani,
Laurent MISCHLER zyra projektimi, organizata inspektimi, etj

Botimi: 2016 Ky udhëzues teknik i dedikohet përdoruesve profesional dhe ka për qëllim
ti sigurojë atyre udhëzime për instalime elektrike industriale, terciare apo
Çmimi: 60 € shtëpiake. Informacioni dhe udhëzimet e përfshira në këtë udhëzim janë
dhënë nga AS IS. Schneider Electric nuk ofron asnjë garanci të ndonjë lloji,
ISBN: qoftë të shprehur apo të nënkuptuar, të tilla si, por në të njëjtën kohë nuk
kufizon garancitë e tregtimit dhe përshtatshmërisë për një qëllim të caktuar,
© Schneider Electric nuk merr asnjë detyrim ligjor apo përgjegjësi për saktësinë, plotësinë, ose
Të gjitha të drejtat e rezervuara në të dobinë e çdo informacioni, aparati, produkti, ose procesi të shpalosur në
gjitha vendet këtë udhëzues,as nuk paraqet se përdorimi i saj nuk do të shkelë të drejtat
e pronësisë private.
Qëllimi i këtij udhëzuesi është të lehtësojë zbatimin e standardeve
ndërkombëtare të instalimit për projektuesit dhe kontraktorët, por në të
gjitha rastet teksti origjinal i standardeve ndërkombëtare apo vendore në
fuqi do të mbizotërojë.

Ky botim i ri është publikuar për të konsideruar ndryshimet në teknikat,

standardet dhe rregulloret, në serinë e standardeve IEC 60364 për
instalimet e veçanta elektrike.

Falënderojmë të gjithë lexuesit e botimit të mëparshëm të këtij udhëzuesi

për komentet e tyre që kanë ndihmuar për të përmirësuar botimin aktual.
Ne gjithashtu falënderojmë shumë njerëz dhe organizata, të shumtë për të
përmendur këtu, të cilët kanë kontribuar në një mënyrë apo një tjetër për
përgatitjen e këtij udhëzuesi.

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

Mirënjohje

Ky udhëzues është realizuar nga një ekip ekspertësh

ndërkombëtarë me eksperiencë, bazuar serisë së
standardit IEC 60364, dhe përfshin zhvillimet e fundit
në standardizimin elektrik.

Në vijim ne do të përmendim në veçanti ekspertët dhe

fushat e tyre të ekspertizës:

Kapitulli
Christian Collombet D, G
Bernard Jover R
Jacques Schonek D, G, L, M, N
Didier Fulchiron B
Jean-Marc Biasse B
Didier Mignardot J, P
Eric Bettega E
Pascal Lepretre E
Emmanuel Genevray E, P
Eric Breuillé F
Didier Segura F
Fleur Janet K
Franck Mégret G
Geoffroy De-Labrouhe K
Jean Marc Lupin L, M
Daniel Barstz N
Hervé Lambert N, A
Jérome Lecomte H
Matthieu Guillot F, H, P
Jean-François Rey F
Thierry Corménier B
Franck Gruffaz K, S

Për realizimin e versionit Shqip të Udhëzuesit të Instalimeve Elektrike falenderojmë

Z.Arif Daka nga Ministria e Administratës Publike në Kosovë dhe Z.Lorik Gashi menaxher
i zyrës së përfaqësisë së Schneider Electric në Kosovë.

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

Mjete për më shumë eficiencë në
projektimin e instalimeve elektrike

Wiki e Instalimeve Elektrike

W Udhëzuesi i Instalimeve Elektrike është i disponueshëm
edhe on-line si “wiki”në 4 gjuhë:

> në Anglisht en.electrical-installation.org

en.electrical-installation.org

> në Rusisht ru.electrical-installation.org

ru.electrical-installation.org

Anglisht
> në Gjuhën Kineze cn.electrical-installation.org
cn.electrical-installation.org

> në Gjermanisht de.electrical-installation.org

de.electrical-installation.org

Rusisht
Ekspertët tanë kontribuojnë vazhdimisht në zhvillimin e tij. Profesionistë të
industrisë dhe akademik mund të bashkëpunojnë gjithashtu!

Kineze

Gjermanisht

B
Blogu për Manaxhimin e Energjisë
Në blogun e Schneider Electric, ju do të gjeni këshilla të mira në lidhje
me standardet, mjetet, programet, sigurisë dhe lajmet e fundit teknike të
ofruara nga ekspertët tanë. Ju do të gjeni edhe më shumë informacion në
lidhje me risitë dhe mundësitë e biznesit. Ky është vendi për të na lënë
komentet tuaja dhe për t’u angazhuar në diskutime mbi ekspertizën tuaj.
Nëse dëshironi mund ti ndani me ndjekësit tuaj në Twitter ose LinkedIn.

blog.schneider-electric.com/power-management-metering-monitoring-power-quality

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

 Mjetet online të llogaritjeve elektrike
Një mori mjetesh janë projektuar për t’ju ndihmuar:
në paraqitjen e një tabele të kurbave kohë-rrymë të ndërprerësve të qarkut ose
siguresave.
në kontrollin e diskriminimit midis dy ndërprerësve të qarkut ose siguresave, ose
dy pajisjeve RCD,
llogaritjen e zonave te ndërmjetme të kabllove dhe ndërtimin e skemave të kabllove
llogaritjen e rënies së tensionit në një kabllo të caktuar dhe kontrollin e gjatësisë
maksimale
Mjete online
hto.power.schneider-electric.com/int/en

Ecodial Advanced Calculation 4

Programi i ri elektronik Ecodial Advanced Calculation 4 i dedikohet llogaritjeve të
instalimeve elektrike në përputhje me standarded ndërkombëtare IEC60364 ose
standardet kombëtare.

Kjo gjeneratë e 4-ët ofron karakteristika të reja si:

Menaxhimi i mënyrës operative (transformatorët paralele, gjeneratorë back-up ...)
Analiza diskriminimi shoqëruar nga tabela të kontrollit të kurbave dhe diskriminimit.

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

Udhëzuesi i instalimeve elektrike 2016

Parathënie
Etienne TISON, Kryetar i Komisionit Elektroteknik Ndërkombëtar (IEC) TC64
Detyra e Komitetit Teknik 64 IEC është që të zhvillojë dhe të mbajë të
azhornuara kërkesat
- për mbrojtjen e personave nga goditja elektrike, dhe
- për projektimin, verifikimin dhe zbatimin e instalimeve elektrike të tensionit
të ulët.Seria e standardeve të tilla si IEC 60364 e zhvilluar nga IEC TC64
konsiderohet nga komuniteti ndërkombëtar si baza e pjesës më të madhe të
rregullave kombëtare për instalimet elektrike të tensionit të ulët.

Seria IEC 60364 është fokusuar kryesisht në sigurinë për shkak të përdorimit
të energjisë elektrike nganjerëz të cilët nuk mund të jetë të vetëdijshëm për
rrezikun që rezulton nga përdorimi i energjisë elektrike.
Por instalimet moderne elektrike janë gjithnjë e më komplekse, për shkak të:
- çrregullimeve elektromagnetike
- efikasitetit të energjisë
- ...
Rrjedhimisht, projektuesit, instaluesit dhe konsumatorët kanë nevojë për
udhëzime për zgjedhjen dhe instalimin e pajisjeve elektrike.Schneider

Electric ka zhvilluar këtë udhëzues të instalimeve elektrike posacërisht për

instalimet elektrike të tensionit të ulët. Udhëzuesi është bazuar në standardet
IEC TC64 në seri të tilla si IEC 60364 dhe ofron informacione shtesë për
të ndihmuar projektuesit, kontraktorët dhe kontrolluesit për të zbatuarsaktë
instalimet elektrike të tensionit të ulët.

Si Kryetar i TC64, është kënaqësi dhe nder i madh të prezantoj këtë

udhëzues.Unë jam i sigurt se do të përdoret në mënyrë të frytshme nga të
gjithë personat e përfshirë në zbatimin e të gjitha instalimeve elektrike të
tensionit të ulët.

Etienne TISON

Etienne TISON ka punuar në

Schneider Electric që prej vitit 1978.
Ai ka qenë gjithmonë i përfshirë në aktivitete
të ndryshme në fushën e tensionit të ulet.
Në vitin 2008 Etienne TISON u caktua Kryetar
i IEC TC64 si dhe Kryetar i CENELEC TC64

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

 Rregulla të përgjithshme të A
projektimit të instalimit elektrik

Lidhja me rrjetin e shpërndarjes B

së shërbimeve TM

Lidhja me rrjetin e shpërndarjes së C

shërbimeve me tension të ulët TU

Udhëzuesi për zgjedhjen e D

arkitekturës TM/TU

Shpërndarja TU E

Mbrojtja nga shoku elektrik F

Përmasat dhe mbrojtja e G

përcjellësve

Ndërprerësit e TU: funksionet & H

përzgjedhja

Mbrojtja nga mbitensionet J

Efikasiteti i energjisë në K
shpërndarjen elektrike

Si vlerësohet kursimi i energjisë L

Menaxhimi i harmonikut M

Karakteristikat e burimeve të N
veçanta dhe ngarkesat

Instalimet fotovoltaike P

Banesa dhe vende të tjera të Q

veçanta

Udhëzimet EMC R

Matja S

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike
 Përmbajtja e përgjithshme

A Rregulla të përgjithshme të projektimit të instalimit

elektrik
1 Metodologjia A2
2 Rregulla dhe rregulloret ligjore A3
3 Ngarkesa e fuqisë së instaluar-Karakteristikat A11
4 Fuqia e ngarkesës së një instalimi A17

B Lidhja me rrjetin e shpërndarjes së shërbimeve TM

1 Furnizimi me energji elektrike me tension të mesëm
2 Procedurat për krijimin e një nënstacioni të ri
B2
B10
3 Mbrojtja ndaj rreziqeve elektrike, defekteve dhe mos-funksionimeve
në instalimet elektrike B12
4 Nënstacioni i konsumit me matës TU B23
5 Nënstacioni i konsumit me matës TM B26
6 Zgjedhja dhe përdorimi i pajisjeve TM dhe transformatorit TM/TU B29
7 Nënstacion me gjenerator dhe operim paralel të transformatorëve B37
8 Llojet dhe përbërja e nënstacioneve shpërndares TM/TU B40

C Lidhja me rrjetin e shpërndarjes së shërbimeve me tension

të ulët TU
1 Rrjetet e shpërndarjes së shërbimeve të tensionit të ulët C2
2 Tarifat dhe matjet C16

D Udhëzuesi për zgjedhjen e arkitekturës TM/TU

1 Raste të mundshme
2 Procesi i thjeshtësuar i projektimit të arkitekturës
D3
D4
3 Karakteristikat e instalimit elektrik D7
4 Karakteristikat teknologjike D11
5 Kriteret e vlerësimit të arkitekturës D12
6 Zgjedhja e bazave të arkitekturës D14
7 Zgjedhja e detajeve të arkitekturës D18
8 Zgjedhja e pajisjeve D25
9 Udhëzime për përmirësimin e arkitekturës D26
10 Fjalor D30
11 Disa shembuj: Instalimet elektrike në fabrikë stampimi D31

E Shpërndarja TU
1 Skemat e tokëzimit
2 Sistemi i instalimit
E2
E15
3 Ndikime të jashtme E34

F Mbrojtja nga shoku elektrik

1
2
Përmbajtja
Mbrojtja nga kontakti direkt
F2
F4
3 Mbrojtja nga kontakti indirekt F6
4 Mbrojtja e pajisjeve për shkak të izolimit F17
5 Zbatimi i sistemit TT F19
6 Zbatimi i sistemit TN F23
7 Zbatimi i sistemit IT F29
8 Pajisjet me rrymë të ndryshueshme të mbetur (RCDs) F36
9 Pajisje të zbulimit të defektit të harkut (AFDD) F43
© Schneider Electric - të gjitha të drejtat e rezervuara

G Përmasat dhe mbrojtja e përcjellësve

1 Përmbajtja
2 Metoda praktike për caktimin e zonës më të vogël ndër-seksionale
G2

të lejuar në përcjellësit e qarkut G7
3 Përcaktimi i tensionit rënies G19
4 Rryma e lidhjes së shkurtër G23
5 Rastet e veçanta të rrymës me lidhje të shkurtër G29
6 Përcjellësi mbrojtës i tokëzuar (PE) G36
7 Përcjellësi neutral G41
8 Shembuj funksional për llogaritje të kabllove G45

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike

 Përmbajtja e përgjithshme

H Ndërprerësit e TU: funksionet & përzgjedhja

1
2
Funksionet bazë të ndërprerësve TU
Ndërprerësit
H2
H5
3 Zgjedhja e ndërprerësve H10
4 Ndërprerësit e qarkut H11
5 Mirëmbajtja e ndërprerësve të tensionit të ulët H32

J Mbrojtja nga mbitensionet

1 Mbitensionet me origjinë atmosferike
2 Parimi i mbrojtjes nga rrufeja
J2
J7
3 Projektimi i sistemit mbrojtës të instalimit elektrik J13
4 Instalimi i SPD-ve J24
5 Aplikimet J28
6 Teknikat shtesë J32

K Efikasiteti i energjisë në shpërndarjen elektrike

1
2
Përmbledhje e shkurtër për efikasitetin e energjisë
Efikasiteti i energjisë dhe elektriciteti
K2
K3
3 Përcaktimi i saktë përmes matjeve elektrike K10
4 Mundësitë për kursimin e energjisë K13
5 Si vlerësohet kursimi i energjisë K29

L Si vlerësohet kursimi i energjisë

1 Faktori i fuqisë dhe fuqia reaktive
2 Pse duhet ta përmirësojmë faktorin e fuqisë?
L2
L6
3 Si përmirësohet faktori i fuqisë? L8
4 Kur duhet të instalohen kondensatorët për përmirësimin e faktorit
të fuqisë? L11
5 Si të përcaktohet niveli optimal i kompensimit? L13
6 Kompensimi në terminalet e një transformatori L16
7 Faktori korrigjues i fuqisë për motorët me induksion L19
8 Shembull i një instalimi para dhe pas korrigjimit të faktorit të fuqisë L21
9 Efektet e harmonikëve L22
10 Implementimi i vargut të kondensatorëve L26

M Menaxhimi i harmonikut
1 Problemi: Pse është e nevojshme të menaxhohen harmonikët?
2 Përkufizimi dhe origjina e harmonikëve
M2
M3
3 Treguesit kryesor të shtrembërimit të harmonikëve dhe parimet e
matjes M7
4 Matja e harmonikut të rrjeteve elektrike M10
5 Efektet kryesore të harmonikut në instalimet elektrike M13
6 Standardet M20
7 Zgjidhjet për të zbutur harmonikët M21

N Karakteristikat e burimeve të veçanta dhe ngarkesat

1
2
Mbrojtja e një gjeneratori TU dhe qarqet e rrymës
Njësitë ndërprerëse të furnizimit me energji (UPS)
N2
N11
3 Mbrojtja e transformatorëve TU/TU N24
4 Qarqet ndriçuese N27
© Schneider Electric - të gjitha të drejtat e rezervuara

5 Motorët asinkron N55

P Instalimet fotovoltaike
1 Përfitimet e energjisë fotovoltaike P2
2 Historiku dhe teknologjia P3
3 Sistemi PV dhe rregullat e instalimit P10
4 Arkitektura e instalimit PV P16
5 Monitorimi P29

Schneider Electric – Udhëzuesi i instalimeve elektrike