TIPOVI RAZMNOŽAVANJA?

1. KARAKTERISTIKE POLNOG RAZMNOŽAVANJA?

Kod polnog razmnožavanja nove jedinke najčešće nastaju od dva roditeljska organizma.
2. PREDNOST POLNOG RAZMNOŽAVANJA?
Prednost polnog u odnosu na bezpolno jeste u tome što prilikom oplodnje dolazi do mješanja dva
različita genetička materijala, pri tome nastaju nove osobine koje omogučavaju adaptaciju
promjenjivim osobinama životne sredine.
3. KARAKTERISTIKE BEZPOLNOG RAZMNOŽAVANJA?
Kod bezpolnog razmnožavanja nove organizme stvara jedna roditeljska jedinke, ponavlja se isti
genetički ili nasljedni materijal.
4. PREDNOST BEZPOLNOG RAZMNOŽAVANJE?
Prednost bezpolnog u odnosu na polno je što za kratko vrijeme može nastati veći broj novih
potomaka.
5. VRSTE BEZPOLNOG RAZMNOG RAZMNOŽAVAJA?
Razlikujemo nekoliko tipova bezpolnog razmnožavanja:
 Dioba organizma
 Vegetativno razmnožavanje
 Razmnožavanje sporama

6. DIOBA ORGANIZMA?
Dioba organizama koja se javlja kod jednoćelijskih živih bića najjednostavniji je vid bezspolnog
razmnožavanja: cijeli organizam se razdvoji i daje dvije kćeri – ćelije. Dioba organizma može
biti: uzdužna, poprečna i mnogojedarna.
7. VEGETATIVNO RAZMNOŽAVANJE?
Kod vegetativnog razmnožavanja nove jedinke stvara onaj dio roditeljskog organizma koji sadrži
veći broj ćelija. Dupljari se razmnožavaju pomoću pupoljaka, ljubićice pomoću stolona (vriježi),
krompir iz gomolja (krtole).
8. ŠTA SU STOLONI ILI VRIJEŽI?
Stoloni ili vriježi su sodoravna stabla kod ljubićica i jagoda pomoću kojih se razmnožavaju. Oni
mogu puzeći površinom zemlje dati novi korijen i novu biljku.
 9. ZAŠTO SE JAGODE I LJUBIĆICE MOGU RAZMNOŽAVATI I POLNO I
BEZPOLNO?
Zato što imaju organe za bezpolno i polno razmnožavanje. Imaju vriježi za bezspolni i tečak i
prašnike za polno.
10. ŠTA JE REGENERACIJA I KOD KOGA JE PRISUTNA?
Regeneracija je proces obnavljanja većih oštećenja organizma. Proces regeneracije je prisutan
kod svih živih bića, mić regeneracije je veća kod organizama koji se nalaze na nižem stupnju
evolucije. Regeneracija kod ovih organizama predstavlja oblik bezpolnog razmnožavanja.
11. RAZMNOŽAVANJE SPORAMA?
Razmnožavanje sporama predstavlja naočit vid vegetativnog razmnožavanja, koji se susreće kod
mnogih vrsta biljaka. Razmnožavanje sporama je prisutno kod ko algi i gljiva. U organizmu se
stvaraju spore , koje mogu dati nove jedinke. Ćelije ili organi u kojima se proizvode spore
označavaju se nazivom sporangije.
12. ŠTA SU ZOSPORE I ZAŠTO IMAJU BIČEVE?
Neke vrste algi stvaraju spore sa bičevima, označene kao zospore. Bičevi im služe za plivanje.
Kad odrasla alga živi pričvršćena za dno, zospore omogučavaju širenje; neko vrijeme plivaju i
udalje se od roditeljske jedinke. Zatim se zospore spuštaju na dno i iz njih se razvija nova
jedinka.
13. POLNO RAZMNOŽAVANJE JEDNOĆELISKIH ORGANIZAMA (KOPULACIJA,
KONJUGACIJA, AUTOGAMIJA)?
Kod većine jednoćeliskih organizama polno razmnožavanje je prisutno upored sa bespolnim.
Često se dvije jedinke spoje pričemu dolazi do spajanja jedara i citoplazme i ovaj poroces se zove
kopulacija. Organizmi ovdje funkcionišu kao gameti, pošto su identični nazivaju se izogameti i
oni predstavljaju mušku tj., žensku jedinku. Kod nekih organizama gameti su nejednake velićine
pa se zovu heterogameti.
Konjugacija je proces spajanja ili razmjene jedara.
Autogamija je pojava da ista individua nakon mejoze obrazuje dva polna jedra, muško i žensko.
Njihovim spajanjem nastaje zigot, s novom kombinacijom genetičkog materijala npr.,
paramecijum.
14. ANTERIDIJE I ARHEGONIJE?
Mahovine su jedina grupa viših biljaka sa gametofitom bolje razvijenoim nego sporofitom. U
gametofitu se obrazuju spermatozoidi i jaja, kod nekih vrsata na istoj biljci, a kod drugih na
posebnim jedinkama. Organi gdje nastaju gameti nazivaju se anteridije (muški) i arhegonije
(ženski).
 15. SMJENA GENERACIJA?
Kod jednoćeliskoih organizama kao i kod višećeliskoh prisutna je smjena generacija. Smjena
generacija predstavlja smjenjivanja polnog i bezpolnog razmnožavanja (diplofaza i haplofaza).
16. OBJASNITI INDIVIDUALNO RAZVIĆE CVJETNICA?
Individualno razviće cvjetnica protiče u 4 faze:
 Mirovanje
 Klijanje
 Vegetativna faza
 Reproduktivna faza

17. ŠTA JE GAMETOGENEZA?

Gametogeneza je proces stvaranja gameta, koji se odvija u posebnim organima – polnim
žljezdama.
18. ŠTA JE SPERMATOGENEZA?
Spermatogeneza je proces stvaranja spermatozoida, odvija se u sjemenicima i pored mejoze
obuhvata i proces formiranja karakteristične forme spermatozoida.
19. GRAĐA SPERMATOZOIDA?
Forma i struktura spermatozoida karakteristična je za svaku vrstu organizma. Kod većine
višećeliskih životinja spermatozoidi su građeni iz tri dijela: glava, vrat i rep. U glavi se nalazi
mala količina citoplazme i jedro. Rep ima specifičnu građu u zavisnosti od vrste životinje. Služi
za kretanje i u njemu ima mnogo mitohondrija.
20. ŠTA JE OVOGENEZA?
Ovogeneza je proces nastajanja jajnih ćelija u janicima.
21. ŠTA JE ANIMALNI A ŠTA VEGETATIVNI POL JAJETA?
Kod mnogih životinja je jajna ćelija vrlo velika, zbog bogatog sadržaja rezervne hrane –
žumanca; u takvim slučajevima se žumance nagomilava više na jednom polu jajeta, koji je
označen kao vegetativni pol, za razliku od suprotnog pola gdje se žumance manje nagomilava –
animalni pol.
22. ODNOS JAJNE ĆELIJE I SPERMATOZOIDA?
Jaja se kod svih višećeliskih životinja razlikuju od muških gameta, prije svega po veličini: jaja su
uvijek krupnija od spermatozoida. Odnos veličine jajeta i spernmatozoida dgovara odnosu neke
prostrane učionice i kutijr šibica.
23. ŠTA JE OPLODNJA, KAKVA MOŽE BITI I GDJE SE ODVIJA?
Oplodnja ili fertilizacija je proces spajanja spermatozoida i jajne ćelije pri čemu nastaje zigot ili
oplođena jajna ćelija. Oplodnja može da bude unutrašnja i vanjska i uvijek se odvija u tečnoj
sredini.
24. KOJE STUPNJEVE PROLAZI ĆELIJA NAKON OPLODNJE?
Zigot prolazi kroz tri stepena:
 Morula (prvi stupanj koji nastaje odma nakon oplodnje i ima oblik grozda)
 Blastula (drugi stupanj ima oblik šuplje lopte)
 Gastrula (treći stupanj, procesom gastrulacije nastaju tri klicina lista, ektoderm, endoderm
i mezoderm).

25. KOJE SU NAJJEDNOSTAVNIJE VIŠEĆELIJSKE ŽIVOTINJE I ZBOG ČEGA?

Sunđeri su najjednostavnije višećelijske životinje zato što nemaju diferenciranih tkiva i organa.
26. KOJA TKIVA I ORGANI SE RAZVIJAJU IZ ENDO, EKTO I MEZODERMA?
Ektoderm: dlake, pokožica, nokti, znojne žljezde, nervni sistem, sluzokoža usta i nosa
Mezoderm: kišići, krzno, kosti, hrskavica, krv, krvni sudovi, bubrezi, jajnici, testisi
Endoderm: jetra, gušterača, sluzokože crijeva, dušnika, dušnica, alveola, mokračni mjehur
27. PARTENOGENEZA?
Partenogeneza je proces stvaranja novih jedinki bez oplodnje. Trutovi nastaju iz neoplođenih jaja;
mužijaci su dakle haploidne jedinke.
28. PARTENOKARPIJA?
Partenokarpija je pojava da se plod kod biljaka razvija bez oplodnje i našla je primjenu u
vočarstvu.
29. METAMORFOZA?
30. TOTIPOTENTNOST?
Biljke imaju sposobnost totipotentnositi, to znači da iz jednog dijela biljke nastaje cijela biljka
npr. uzimanje reznica.
31. ŠTA SU JEDNOGODIŠNJE, DVOGODIŠNJE I VIŠEGODIŠNE BILJKE?
32. BILJKE DUGOG I KRATKOG DANA?
Prema reakciji na dužinu dana, razlikujemo tri kategorije biljka: biljke dugog dana, kratkog dana
i dnevno neutralne biljke. Tako npr., špinat pripada biljkana dugog dana, te ako je dan kraći od
13h on neće cvjetati. Biljka kratkog dana je krizantema koja neće cvjetati ako je dan duži od 15h.