LRGSF F DF DFCF) SF) ) 8F) A: RLG Fo/L

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

kantipur.ekantipur.

com

* c;f]h, @)&#

lrgsfª;fªdf dfcf]sf]] 8f]a


dfcf]nfO{ cflbb]j dfg]/ g]kfndf
ljifodf klZrdf ldl8ofn] rLgsf] cfnf]rgf ug]{ u/s
5g\ .
zf;g k|0ffnL Ps bnLo sDo'lg:6 eP klg rLgn]
] f

tª :ofcf] lkªsf] zf;gsfnb]lv pbf/ cy{tGq c+uLsf/


vf]lnPsf kf6L{ ;+Vof Ps xftsf u¥of] . o;nfO{ lrlgof“x¿ k'h “ LjfbL cy{tGq eGb}gg\,
cf}n
+ fdf gc6fpg] eO;s] . oL lrlgof“ ljz]iftf;lxtsf]v'nf cy{tGq eG5g\ . kl5Nnf]
;dodf rLgdf v'nfkg /cfly{s ;'wf/sf Ph]G8fdf
kf6L{x? a]nfa]nf g}lts k'ln;sf] lgs}hf]8 lbOPsf]5 .
dfcf]nfO{ cflbb]j yfk]/ g]kfndf vf]lnPsf kf6L{sf]
e"ldsfdf klg b]lvG5g\ . slxn] ;+Vof Ps xftsf cf}n + fdf gc6fpg]eO;s]sf 5g\ .
oL kf6L{x¿ a]nfa]nf g}lts k'ln;sf]e"ldsfdf klg
efiffnfO{ lnP/, slxn] Eofn]G6fOg b]lvG5g\ . slxn]efiffnfO{ lnP/, slxn]Eofn]G6fOg 8]
t slxn] dlxnfsf kf];fsnfO{ lnP/ logn] a]nfa]nf
8] t slxn] dlxnfsf kf];fsnfO{ aaG8/v8f ug{ vf]lh/xG5g\ . t/, dfcf]s} b]zdf k'Ubf
eg] b[Zo To:tf] b]lvPg  . rfx] a]Olhªh:tf] 7"nf] ;x/
lnP/ logn] aaG8/ v8f xf];\ of r'xfO{, lrlgof“ ;dfh lgs}v'nf ePsf]kfOof] .
ul//xG5g\ . t/, dfcf]s} b]zdf
k'Ubf eg] b[Zo To:tf] b]lvPg . af“sL k[i7 v df

h] s'/f cfkm\g} cf“vfn]b]lvG5, Tof]dfq ;To x'G5,Ú


rLgdf o:tf]egfO 5 . of]egfOcg';f/o;cl3 d}n
rLgaf/] hfg] ;'gs
cfkm\gf] cf“vfn] rLg b]vs
] f s'/f ;To lyPgg\ lsgeg] d}n]

;|ft] ;Lldt lyP . klxnf]lyof]—


c+uh
] f] lyOg“  . rLg lrGg] d]/f

]| L efiffsf ljb]zL klqsf . csf]{;|ft] lyof]—


 ]

 kqklqsf . g]k fnL /


 lkmNd
/fhwfgL a]Olhª, hxf“ oL ;h{s lyP . st}lognfO{
e]6 g\ kf]kfOG5 ls eGg]lemgf]cfzf klg lyof] . /,
lyof]cfkm\g} cf“vfn];To b]Vg]nfn;f †

v'nf ahf/, aGb ahf/


/;flxTo . UjGhfpb]lv ! ;o $) lsnf]ld6/6f9f /xs ] f]
kn{ P; assf]…b u'8 cy{Úh:tf]pkGof;, n' r'xfO{ rLgsf];fgf];x/xf] . ;d'bs | f]lsgf/df
;'gsf s]xL syf d}n] k9]sf]lyP“ . ;g\ @)!@ df df] /xs
] f] of] ;x/sf] kNnf]kl§ 5 dsfp, rLgsf] ljz]if
ofgn] ;flxTodf gf]an ] k'/:sf/ kfPkl5 pgsf s]xL k|zf;lgs If]q . emG8}$) jif{cl3;Dd of];x/
lgaGw k9]s  f]lyP“ . ;flxToeGbf a9L lkmNdn]lbdfudf df5f df//]  u'hf/f ug]{ cflbjf;Lsf] ufp“ lyof]  . ljz]if
rLgsf]lrq sf]/s ] f]lyof] . o;df ;aeGbf 7"nf]e"ldsf cfly{s If]qsf ¿kdf ljsf; ul/Pkl5 ha oxf“
lyof]rfª lod'sf] . nufgLx¿ lelqg yfn], o;sf]sfofnk6 eof] . clxn]
ebf}sf] bf];f| ] ;ftf rLg k'Ubf d]/f] lbdfudf rfª r'xfO{ rLgsf];aeGbf ;'Gb/;x/df ulgG5 . kl5Nnf]
lod' /df]ofgn]sf]/s ] f rLgsf lrq lyP . tLg jif{bl] v nuftf/o;n];aeGbf ;'Gb/;x/sf]
dfcf]T;]tª' sf] g]tT[ jdf ePsf] sDo'lg:6 qmflGtsf cjf8{ kfO/xs ] f] 5  . o;sf] a|fG8 g} …/fd] flG6s
afOk|f8] S6sf ¿kdf hlGdPsf cefj /ul/aLsf] ;x/Úsf] 5  .

rLg lrqnfO{ df]ofg /lod'n] cfkm\gf s[ltx¿sf


snfTds kf/fn]ptf/s ] f 5g\ . t/, ha ;g\ !(&*
xjfO{, yn /hn tLg}vfn]ko{6g /v]nsf
nflu klg of]kl/lrt 5 . r'xfO{df clxn]Pp6f k'n

*fo/L df tª :ofcf]lkªn]cfly{s ;'wf/sf sfo{qmdx¿


nfu" u/,] la:tf/} rLgn]cfly{s ljsf; xfl;n ug{
yfNof]  . dfcf]n] v8f u/s ] f]
lgdf{0ffwLg 5 . ;d'bd| fly agfOPsf]of]k'n csf]{;fn
k"/f ePkl5 of];+;f/s} ;aeGbf nfdf]k'n x'g5
r'xfO{–dsfp–xªsª hf]8g\ ] %)
]  .

;j{xf/f ju{sf] clwgfosTjsf] lsnf]ld6/ nfdf] of] k'nsf] !)


hudf a;]sf]jt{dfg cfw'lgs rLg lsnf]ld6/efu ;'?ª x'g5 ]  .
tª :ofcf]n] nfu" u/s ] f] cfly{s ;fGr]g r'xfO{af6 km]/L r9]/
ljsf;sf] a'n6] 6]g« df ;jf/ eof]  .
lrlgof“ sDo'lg:6 kf6L{ :yfkgf
;x/df Ps ;f“em ;d'bs | f] af6f] ;fGr]g k'Ubf
rLgn]kl5Nnf]$) jif{df
o1z ePsf]of]jif{ (% jif{ k'Uof] . 3'Db} lx“8\bf u/s] f] ef}lts ljsf;sf gd'gf
8f= ;g oft ;]gsf]g]t T[ jdf b]lvof]  . On]S6«fl] gs / cfO{6Lsf]
!(!! df ePsf]klxnf]qmflGtn]
Pp6f cgf}7f] s]Gb|sf ¿kdf ljsf; ul/Psf]
u0ftGq :yfkgf u/s ] f] !) jif{kl5 dndf k'luof] . of] ;x/ o;sf] xl/ofnLsf nflu
rLgdf sDo'lg:6 kf6L{ :yfkgf klg k|l;4 5 . ;x/sf]aLrdf
ePsf]lyof] . cfw'lgs rLgsf] of] cgf}7f] dn agfOPsf kfs{ /;8s 5]p  df
Oltxf;df b'Oj{ 6f ldltnfO{ lgs} lyof]– nufOPsf ¿v o;sf ljz]iftf
dxŒj lbOG5 . Pp6f, !($( df x'g \ . ;x/lgs};kmf . o:tf]
hgu0ftGq rLgsf]:yfkgf ePsf] a's dn . nfUYof], dfgf}+ x/s ] lbg oxf“sf
;do /csf]{!(&* df tª :ofof] ¿vsf kft s;}n] ;kmf ?dfnn]
lkªn] cfly{s ;'wf/ ;'? u/s ] f] k'5g\ ] u5{ . ;fGr]gsf];d'bL|
;do . aGb/ufx ;+;f/s} t];f| ]
ljZjsf]k|dv ' cfly{s 7"nf]aGb/ufx xf] . of]
zlQmsf ¿kdf ljsf; ;x/xªsª glhs 5 .
ePsf] clxn]sf] rLgsf] a]nfotn] ljsf; u/s ] f]
hudf log}b'O{ 36gfnfO{ xªsªnfO{ 6Ss/lbg]
k|dv ' dflgG5 . xfd|f] lx;fan] of] ;x/sf]
o;kflnsf]rLg ofqfdf ljsf; ul/Psf] dfGg]
dfcf]n] klxnf] k6s ul/Psf] 5  .
;z:q sDo'lg:6 ;+3if{ ! ca{ #& s/f8]
yfn]sf] ufp“ lrgsfª;fª dflg; ePsf]rLg
/ tª :ofcf] lkªn] ;+;f/s} ;aeGbf w]/}
cfly{s ;'wf/sf sfo{qmd hg;+Vof ePsf] b]z
nfu" u/s ] f b'O{ ;x/k'Ug] xf]  . cd]l/sfkl5sf]
sfo{qmd lyof]— ;fGr]g / bf];f| ] 7"nf] cy{tGq
r'xfO{ . rLgs}5 . olt
sf7df8f}a+ f6 5]Gb'sf 7"nf] b]z / cy{tGq
nflu p8\bf d]/f] lbdfudf ePsf] b]zdf ^&
dfcf]/tª lyPgg\ . df] jif{bl] v sDo'lg:6
ofg /rfª lod' lyP . kf6L{sf]zf;g 5 .
b'O{ ;ftfsf]rLg 3'dfOdf a]nfa]nf k|hftGq
clGtd d'sfd lyof] / dfgjclwsf/sf

C M Y K
v zlgaf/, * c;f]h
 @)&#

…h]nÚaflx/ hLjg
;f“Rr}eGg]xf]eg]g]kfnL 3/kl/jf/sf syf n]Vg]>]o
5flkPotf pgn]kl/jf/, 5/l5d]s
 efuL/yL >]i7nfO{ hfG5 . )@# ;fndf ‘??’ klqsfdf ‘k|an OR5f’syf
 /;dfhsf 36gf, Jojxf//k|j[lQnfO{ g}syf;fdu|L agfO/x]sL 5g\ .

lkm
s]zj yfkf
S;g–Dof/fygdf 5g\ ;asf ;a n]vs . …dft[TjÚdf 6]lnlkmNd aGof], …cfdf ag]/ x]/Ú -)$$_  .
va/ ;f]Wg] si6 gu/] x'G5, gof“–k'/fgf n]vs Tof] 6]lnlkmNd k'/:st[ klg eof]  . …Tof] syf d}n] s'g}
atfOxfN5g\– olt xhf/zAbdf 5' . nfU5, 36gfaf6 glnP/ sNkgf u/s ] L x',“ o:tf] 36gf d]/f]
lkmS;g–km\ofS6«L alg;Sof] . t/, clwsf+z syf hLjgd}eP s]xf]n  f eg]/ <ÚpgL ;'gfp“l5g\, …To;df
of pkGof; kl9;Sbf l/Qf]l/Qf]cg'ej x'G5 . d}n ] k|0foeGbf dft[TjnfO{ k|fyldstf lbPsL 5' .
syfjfrg z}nL afaf cfbdn] :ofp 6f]ss ] f] aRrfsf lglDt k|d ] LnfO{ klg Tofu]sf];Gb]z 5 .Ú
a]nfsf]  . k|of]usf] xfxfsf/  . s;/L n]Vg]  < nfU5, 6]lnlkmNds} sf/0f pgsf] kfl/jfl/s ;DaGw
w]/n
} fO{ dtna 5}g  . g}lrl:;Psf]lyof]Tolt a]nf . 5fof+sgdf To;sL
o:tf] a]nf a"9fgLns07sf] rknL 3'DtLg]/ gflosfsf] d[t cyjf lbj+ut kltsf] kmf]6f] /fVg'kg]{
Ps df}lns x:tfIf/ e]l6lG5g\, efuL/yL >]i7  . eof] . ca s;sf]kmf]6f]/fVg] < pgn]x8a8df
($ jifL{of ;f;"sf]b]vefn /n]vk9df bQlrQ s]xL g;f]rLsg cfkm\g} kltsf] km'n;fOH8 kmf]6f]
l:yltdf . cfVofg ;+;f/df efuL/yL eGgf;fy /flvlbOg\  . 6f9faf6 b]vfpg'kg]{ kmf]6f] 5fofsf/n]
;lDemg] Pp6f syf xf], …tof/ eof}  <Ú …;dsfnLg Snf]hckd} b]vfOlbP  . lkmNd x]/k] l5 cfkmGtn]
;flxToÚsf]@)%! k"0ff{s + !& df 5flkPsf];f9];ft g/fd|f] ;f]r ] . 6]lnkmf]gdf cfPsf ;dj]bgf ;Gb]zn]
kfg]Tof]syf k9\bf ;'Gb/L cfdfsL efuL/yLnfO{ ysfP . kltnfO{ b]v  /] pgsf ;fyLx¿

JolQm s'¿kf 5f]/Lsf] Psvfn] dfgl;s


sDkg cg'ej x'G5 . Tof]syf pgsf]
;+ux| …el" dutÚdf 5 .
rlst eP .
cfkm\g} dhL{sf]n]vs ePkl5 Ps bzss}
cGt/fndf efuL/yLsf] lgs} rrf{–kl/rrf{ eof]  .
efuL/yLsf] cfVofg–cfsfz slt k/z' k|wfgn] …sx] L cg'xf/ M s]xL If0fÚdf ;Dem]sf
ljzfn 5 eg]cfwf bh{g t syf;+ux| } 5g\, …klqsfdf efuL/yL, uf]i7Ldf efuL/yL,
5g\ . tL ;a}hf]8b\ f rfgr'g tLg ljåt\jl[ Qdf efuL/yL, ;femf, k|1faf6 lstfa 5flkg]
;o syf k'U5g\ . pgsf b'O{ pkGof; efuL/yL, 6]lnlkmNd aGg] efuL/yL, kf7\oqmddf
/fhs'df/ aflgof“ klg 5g\, …dfntLÚ -@)#$_ / …o:tf] efuL/yL .Úpgsf ;ftj6f syfdf 6]lnlkmNd ag]
Pp6f cfsfzÚ-@)$^_ . o;sf ;fy} Tolt a]n  f . pgsf !% cAan syfsf]cg'jfb xf],
tLgj6f afncfVofg 5g\ . ltgsf] …cfkm\6/b ;g ;]6 .Ú
Pp6} ljz]iftf s] eg] x[bosf] efiffdf cfTdj]bgf lxdf+z' hf]zLsf] pkGof; …suf/ sL cfuÚnfO{
5tf5'Nn 5g\ . …clUgkj{Ú cg'jfb u//]  klg jfxjfx sdfOg\
;f“Rr} eGg] xf] eg] g]kfnL 3/kl/jf/sf syf efuL/yLn]  . To;df cNdf]8fsf] nf]xf/ hfltsL Ps
n]Vg]>]o efuL/yLnfO{ g}hfG5 . )@# ;fndf ;'Gb/Lsf]syf 5, hf]k/k?' ifl;t Ps jif{;Dd b}lxs
…??Úklqsfdf …ka| n OR5fÚsyf 5flkPotf pgn] ;DaGw /fvL rf/;o hf/L lt//] d'Qm ePsL 5 .
kl/jf/, 5/l5d]s / ;dfhsf 36gf, Jojxf/ / ;To s'/f eGg ;fx; u/, efuL/yLsf]/rgfTds
k|jl[ QnfO{ g}syf;fdu|L agfO/xs ] L 5g\ . sltko 8sf]6f hxfh r9]/sf7df8f}+cfOg\ efuL/yL . pkGof; v]/uPsfdf efuL/yLdf Psvfn]8fx, dfGotf olQ xf] .
syf kf7snfO{ ;fdfGo nfUbf klg pgnfO{ ckm;f]; ltgtfsf tLgj6f sn]h  Ps}7fp“df lyof] . laxfg a]rg} L / 56k6L eO/xo\ f]  . efuL/yLdf ;|i6f x'gs ' f]dxQfaf]w alnof]
5}g . …syfx¿ 3/h:t} x'g \ . em'k8Ldf klg em\ z+s/bj] , lbp“;f]kb\dsGof /;f“em g];gn sn]h . gS;naf8L cfGbf]ngsf]k|efjjz emfkfdf 5 . To;}n] dlxnf of k'?if eg]/n]lVbgg\ . c¿
ofn, 9f]sf x'G5, dxndf klg,ÚpgL elG5g\, …8sdL{ kb\dsGofaf6 cfO{P u/k] l5 l/8L kms{/]  :sn ' efuL/yLdf ;|i6f x'g'sf] 6fpsf] s6'jf …ljb|fx] Ú rln/xs ] f] a]nf lyof] Tof]  . dlxnfnfO{ h:tf]gf/LjfbL dfq x'g] 5'6 klg pgnfO{
/OlGhlgo/sf l8hfOg dfq km/s x'g \ . s;}nfO{ k9fOg\ . yk sfd ul/g,\ k|f9} lzIff k9fpg], gfr dxQfaf]w alnof] 5  . To;}n] efuL/yL g /fhgLlts sfo{stf{ lyOg\, g jfdkGysf 5}g . a¿ g/gf/Lsf dfgl;s t/u+ nfO{ ljj]rgdf
em'k8L dg k5{ t s;}nfO{ dxn .Ú l;sfpg], gf6s v]n  fpg] . Uffpg klg l;kfn' lyOg\ gfddf ePsf lx+;f cGt/fTdfn] l:jsf/s ] f] lyof]  . t/ Nofpg]pgsf]sf]l;; hf/L 5 . sltko ;dLIfssf]
u'NdLsf]k|l;4 wfld{s If]q l/8Ldf alhdo efuL/yL  . df]tL/fd e§s[t …/fd Kof/f 5g\Ú ufP/ dlxnf of k'?if ;+utsf sf/0f pgsf];flxlTos n]vg /b[li6sf]0f lgisif{ o:tf]klg 5– efuL/yLsf syf ;/n 5g\ t/
kl/jf/sL PSnL 5f]/Lsf ¿kdf hlGdPsL efuL/yL :j0f{kbs g}yfk]sL lyOg\ . eg]/ n]lVbgg\  . ;+sL0f{ eof] . cfkm\gf]dgdf ;nanfPsf efjgf n]Vg af]N8 5}gg\  .
afNosfndf x/s ] /ft syf g;'gL ;'Tg}dfGb}glyg\ . o;cufj} n'lDagL c~rn:t/Lo ;flxlTos g;s]sf] xLgtfaf]wn] pgnfO{ ;tfO/xo\ f]  . …cg'kd /fz ] L alxgLx¿ l5§}gfd sdfpg
ls cfdfn]syf ;'gfpg], ls aHo}n ] . cfdfnfO{ em\ ;Dd]ngdf lgaGwtkm{ k|yd ePsL lyOg\ efuL/yL .
c¿ dlxnfnfO{ h:tf] …sljtf n]v] klg /0frlG8gL x'gk' g],{ qmflGtsf gUg syfx¿ n]Vb}5g\ . kf]x f]/;fn v';L kmf6\
ofp nfUbf km'k" /efph"n] ;'gfpg] . …l/8Lsf k|To]s To;sf lglDt nf6f];fyL -lji0f'k; | fb cfq]o_ / gf/LjfbL dfq x'g]5'6 klg s'/f n]Vg}kg],{ wgL;“u ;Dks{ ug{ gx'g,] k|d] sf s'/f of]=== sf /fh]Gb| yfkfx¿ v]nf}gfh:tf] ;:tf] pkGof;
3/kl/jf/lrg]–hfg]sf lyP . ltgsf ;'vb'Mv ;a} pgLaLr lr6\7f tflgPsf]lyof] . )@# ;fnsf] pgnfO{ 5}g . ug{ gx'g,] wgLn] xf/s ] } / ul/an] lht]s} b]vfpg'kg],{ Ú n]lv/xs ] f 5g\,Ú cfkm\gf syfdf ;]S;÷/fd] fG;
syfh:tf lyP,Ú pgL ;'gfp“l5g\, …nv ] gsf] ;'?jftdf b]zJofkL ;flxTo ;Dd]n  gdf cfdf /efO;“u emfkf xf:of:kb gf/f / ;t{aGbLaf/] efuL/yLsf] tLtf] 5}g eGg]nfO{ pgsf] /l] 8d]8 hjfkm 5, …x/s ]
d}n] ltgnfO{ g}syfsf]¿k/v ] f lbPsL 5' .Ú hf“bf sf7df8f}s + f ;flxTosf/n] lv;L u/s ] f] pgnfO{ cg'ej 5, …wgLsf klg kL8f n]v] a'hj{' f ;flxTo x'g ] . ljifoj:tn ' fO{ ;fx;k"js { /fVg ;Sg' kf]af]N8 xf]t .
)@@ ;fndf ?? xfO:sn ' af6 klxnf]Aofrdf cem};Demgf 5 . k|d ] f zfx /b]js'df/L yfkfl;t Ps ju{kl| t hah{:tL dfofk|d] b;f{pg'kg] {.Ú of}g sf gfddf gUgtf k|bz{gnfO{ dfq}af]N8 dfGg] <Ú
P;Pn;L ul/g\ pgn] . tLg hgfdf pgL PSnL ToxL“ bf]:tL eof] pgsf]  . ckx/0fsf/Laf6 hGd]sf b'Oj{ 6f aRrf 5f8]/ cfp“bf d~h'n / /fd]zn] pgsf] ps';d's; ' a'em]5g\ g]kfnL ;dfhsf] syf ;gfvt ul/lbg] efuL/yL
s]6 L lyOg\ . y8{ l8lehg Nofp“bf l:6nsf yfn, o;aLrdf …nl' DagL ;Gb]z  Údf pgsf sljtf k"jk{ ltn];lhn}l:jsf5{ . Tof]cg'kd k'gld{ngn] /pgsf]clkm; tf/fufp“ ljsf; ;ldltd}uP/ >]i7af6 l;h{gzLn ;fx;sf]ck]Iff ug{} g;lsg]klg
srf}/f, lunf; /snd kfPsL efuL/yL Ps jif{ 5flkP . sljtf k9]/df]b gfy k|l>tn]lr7L n]v ] . efuL/yLleqsf]n]v  snfO{ klg Ao'e“ mfOlbof] . pgn] ;DemfP5g\, …cfkm"nfO{ nfu]sf s'/f Odfgbf/L;“u xf]Og . pgL cfkm}“a+ufnL n]lvsf sdnf
3/d} ylGsOg\ . tfg;]g sn]h hfg gkfPsf]emf]s + df k|l>tsL cfdf /efuL/yLsL cfdf ldltgL /x5 ] g\ . To;nfO{ cf}kGofl;s sn]j/ lbOg\, …dfntLÚ  . n]Vgf];\ / 5fKgf]; \ .Ú clg t efuL/yLsf] ;':t bf;sf]…d/] L arkgÚsf]c3fpGhL k|z; + f ul5{g \ .
…5f]/Lsf] hGd xf/s ] f] sd{Ú 6fOksf y'k}| sljtf k|l>tn] dbg k'/:sf/n] e}/xjfsf] ad]n { L 6f]ndf t/efuL/yL lyOg\, df]b gfysL ldltgL n]vg ultdfg eOxfNof] . pgn]:jtGq eP/s]x L t/, ca t pgL jfdkGy dfq xf]Og, ef}lts
n]lvg\ pgn] . Ps lbg /l] 8of]g]kfndf va/;'lgg\, lsg]sf] 3/ kl5 efuL/yLn] vl/b/]  bf]sfg rnfOg\  . alxgL . Tof]eOlbof]a'hj{' f pkGof; . e}/xjfsf] syf n]lvg\ /kltsf ;fyL pQd s'j“ /sxf“ uOg\ . efubf}8 5f8]/ cfWoflTds cf}/fsf] vf]hLdf
e'jgnfn k|wfgsf]3/aa/dxndf dlxnf 5fqfjf; e"ld;'wf/sf xflsd b'uf{k; | fb >]i7l;t lax]jf/L …;:' s/] f l6dÚ cyf{t\ /fdrGb| e§/fO{, a'b“ /fgfx¿n] …¿k/v ] fÚdf pgsf rf/yfg syf 5flkP . aNn l5g\  . rrf{, k'/:sf/ / ;Ddfgsf] cltl/Qm
v'ns ] f]  . ltgtfsf kl/jf/sf] gh/df $@) 7fp“ ePkl5 pgsf]n]vgdf !) jif{ nfdf]a|s ] nfUof] . nfnlkmtf lnP/To;nfO{ s[lqd /u+ lbP . k"jk{ ltn] pgsf]cleJolQmn]v'nf af6f]kfof] . efuL/yL t[i0ff s]xL 5}g  . ;Q/L 5]p  5fpsL efuL/yLn]cfkm\gf
lyof]sf7df8f} +. u+ufhLdf x]lnP/dg]{wDsLn]dfq kltsf] ;?jf;“u} :ofª\hf uPkl5 kf]:tLvf]nfdf gl:jsf/s ] f], o'jtLn] jL/fu+ gf eP/ n8]sf] clg t tL;sf]bzsd}d'Qm eOg\, t/y'k}| jfdkGyL b'O{ 5f]/f / Ps 5f]/LnfO{ a]Unfa]Un} vfdaGbL OR5fkq
sn]hsf] 9f]sf v'Nof]  . Pp6f 36gf eof] . lax]kl5 nf]Ug]l;t sf]nsftf cfkm" / 3/kl/jf/eGbf b]z 7"nf] b]vfP/  . To:tf] n]vsx¿ clxn]klg tyfslyt jfbsf]h]n  d}5g\ . l;/fgLd'lg /flv;s]sL 5g\  . ca af]N8 / af]N8g];sf]
b'O{ lbg lx“8/] a'6jn, To;kl5 e}/xjfaf6 uPsL Ps o'jtL ^ dlxgfd}ckx/0f k5] {. lgd{d /fhgLlts a'N8f]h/n] ;To 36gfdf cfwfl/t …ul/dfÚ klqsfdf 5flkPsf] pgsf] syf s] s'/f  <

k[i7 s af6 o;kfln rLgdf klg To:t} s]xL s'/f cw'/} /xo\ f]  .
/fhwfgL a]O lhªdf d]/f] ?lrsf b'O{ s'/f lyP . Pp6f

lrgsfª;fªdf=== u|6] jfn ckm rfOgf csf]{a8{ g]:6 . u|6] jfn k'luof] .
t/a]Olhª cf]n  lDksdf ;+;f/nfO{ g}rlst kfg]{snf
k|bz{g ul/Psf]a8{ g]:6 k'Ug ;lsPg . of]/u+ zfnfsf]
dxŒj lsg klg lyof]eg]cf]nlDkssf]pb\3f6gdf
;f“emsf]vfgf vfPkl5 8'Ng ahf/df lgl:sg] eg] rLgdf la/n} b]lvof]  . /n
] , a; / ;x/ ahf/sf ;+;f/nfO{ rlst agfpg]u/Lb]v  fOPsf]snf k|bz{gLsf
dflg;x¿sf] eL8df o'jtLx¿ w]/} b]lvGy]  . oL af6f]3 f6f]df klg Pp6f aRrf sfvdf lnP/csf]n { fO{ lgb]z { s ltg}rfª lod' lyP, h;sf lkmNd x]//] d}n]
o'jtLx¿sf] klx/g s;}n] OGrL 6]k lnP/ gfk]sf 8f]¥ofp“b} lx“8s] f cleefjs d}n] d'l:snn]Ps b'O{ hgf rLgaf/] c8\sn ug{ yfn]sf]lyP“ .
lyPgg\  . logsf] ;f}Gbo{zf:q cd]l/sL / o'/fk] n ] L dfq}b]v +] . s]xL jif{cl3 rLgn]Ps ;Gtfg gLlt Tofu]/ klxn] lrlgof“ ;+:yfkglj/fw] L lkmNd agfP/
;f}Gbo{;u“ ldNbf]lyof]— v'nf . /S;Lsf]dfldnfdf t o;df klg v'nfkg ckgfPsf]xf] . o;sf]k|efj aNn klZrdf hut\df nf]slk|otf sdfPsf rfª kl5 lrlgof“
rLg ef/teGbf klg pbf//x5 ]  . ef/tLo ;x/x¿df b]lvg yfn]sf] 5  . ;+:yfkg glhs k'us ] f lyP . pgsf]lkmNd …g6 jfg
lglZrt ;dokl5 /S;L lsga]r  ug{ kfO“bg}  . tLgkfg] cfpg]bzsdf sl/a %) s/f8] lrlgof“x¿ n];ÚnfO{ lrlgof“ ;+:yfkgk|lt sd g/d ePsf] eg]/
kmd{ e//]  ;/faLsf] tLgk':t] gfdfjnL n]vk] l5 aNn dWod ju{df plSng]cg'dfg 5 . of];+Vof rLgsf] klZrdf k|; ] n] cfnf]rgf u/k] l5 pgn] klZrdnfO{ rLg
lsGg kfOg] …;/sf/L ;/fasf b'sfgÚ ef/tdf 5g\  . t/, hg;+Vofsf]cfwf klg xf]Og t/pkef]u ahf/df b]vfpg] p2]Zon] …lx/fÚ]  agfPsf lyP  . c+uh ]| L efiffdf
rLgdf o:tf]s'g} aGb]h lyPg . ;fdfg vkt ug{, ahf/sf]dfu x\jfQ}a9fpg of];+Vof ag]sf] h]6 nL :6f// of] lkmNd rLgsf] PsLs/0f ug]{
;fGr]g ;x/df Ps ;f“em 3'Db}lx“8b\ f Pp6f cgf}7 f] kof{Kt x'G5 . dWod ju{df k'Ug'ePsf]b}lgs hLjgsf /fhfsf] syfdf ag]sf] lyof]  . of] lkmNdkl5 la:tf/}
dndf k'luof] . of]cgf}7f]dn lyof]– a's dn . cyf{t,\ cfjZostfx¿ k"/f ug{sf nflu wk]8L ug{ gkg]{ pgL lrlgof“ ;/sf//;+:yfkg glhs x'g yfn]sf
k"/} ;lkª dnel/lstfa}lstfa . o'jfx¿ lstfa cj:yfdf k'Ug' xf] . ;DkGgtfn];'ljwfsf]dfu u5{ . /, lyP . a]Olhª cf]nlDkssf a]nf ;f+:sl[ ts kIfsf]
k;ndf em'lDdPsf b]lvGy] . slt t km\nf]/df kn]6L ;'ljwfn]yk :jtGqtfsf] . cfly{s ¿kdf ckgfOPsf] lhDdf lnPsf xlnp8 lgb]z { s l:6jg l:knju{n]
s;]/ lstfa kl9/xs ] f lyP  . v'nfkgsf] pknlAwn] sfnfGt/df /fhgLltsf] aGb k6s dfcf]n] ;z:q ;+3if{ yfn]sf]of]ufp“ Pp6f v'nf kfPsfx¿sf];dflw o;/L 3'Dg]x¿sf cfsif{0fdf ;'8fg 36gfnfO{ b]v  fP/kb 5f]8k] l5 clGtd ;oddf
d c+uh]| Ldf cg'jfb ePsf lrlgof“ ;flxTosf ahf/df wSsf lbg]cg'dfgx¿ ul/Psf 5g\ . ;fy} ;+ux| fnoh:tf]lyof] . lrgsfª;fª If]q sf % j6f k5{g \ . p4f/ug{ log}rfª cfPsf lyP . pgn]kl5 rLgdfly
k':tssf] vf]hLdf lyP“  . t/, d}n] ;f]rh ] :tf] c+uh
]| L ljsf;df If]qLo ;Gt'ngsf]vf]hL klg lrlgof“ ufp“nfO{ klxnf] cfwf/ If]q agfP/ dfcf]n] ;+3if{ yfn]sf lrgsfª;fªcGtut{ sf] 7"nf] Ogf/ gfd u/s ] f] hfkfgL cfqmd0fsf]ljifodf …km\nfj;{ ckm jf/Úklg
efiffn]oxf“ w]/} OHht kfPsf]/xg] 5 . ;fob, oxf“ k|zf;gn] clxn] Wofg lbO/xs ] f] ljifo xf]  . lyP . tLgj6f 7"nf o'4 oxf“ ePsf lyP . h;dWo] ufp“df 5 o:t,} ;+ux| fno . dfcf]/r'b a;]sf 3/sf] agfP .
c+uh ]| L ;flxTosf kf7ssf];+Vof ;fgf]xf]nf . dnsf] Pp6fdf ;/sf/L sf]ldGtfª kmf}h;“u k/flht ePkl5 aflx/kl§ Pp6f ;fgf]9'u+ f]xfdLnfO{ b]vfOof] . ;fgf] rfªnfO{ e]6 g\ ;lsPnf eGg]k|:tfj lrlgof“
Ps s'gfdf Pp6f k;n e]l6of], c+uh ]| L k':tssf] . oxf“ gf]6df dfcf] dfcf]n] ufp“af6 ;x/ 3]g{] /0fgLlt lnP/ …nª dfr{Ú ¿vd'lgsf] of] 9'u+ f] b]vfP/ bf]efif]n] eg], …sd/8] dfcf] sDo'lg:6 kf6L{sL ljb]z ljefusf sd{rf/L;dIf d}n]
e]l6P, df]ofg, n' ;'g /Olnog rfªsf lstfa . ;a} r'xfO{ / ;fGr]gh:tf kl5 ag]sf :df6{ ;x/x¿df yfn]sf lyP . of]9'u+ fdf a;]/lstfa k9\gx' G' Yof] .ÚdnfO{ nfUof], s'g} /fv],+ h;n] xfd|f] 6f]nLnfO{ ufO8 u/s ] L lyOg\ . d]/f] s'/f
lrlgof“ n]vssf lstfa t/, k|sfzs cd]l/sL . o;}n] k'Ubf o:tf]nfUYof], rLgdf dfcf]Oltxf; alg;s]5g\ . lrgsfª;fªdf dfcf] / r' bn] u/s ] f o'4x¿af/] 7fp“sf]dxŒj To;sf];+/If0fdf lbOg]dxŒjn]emg\ ;'g/]  pgn] elgg\, …pxf“ t w]/} 7"nf] ;'k/:6f/  . sxf“
xf]nf, logsf]d"No klg lgs}dx“uf]lyof] . Olnofg pgsf af/] ;+ux| fno /kf6L{ ;+u7gsf a}7sx¿df dfq} ;+ux| fno agfOPsf]5 . o;df Plgd]6 8] lel8of]s f a9fp“bf]/x5
]  . ;+/If0f gul/Psf]eP oxL 9'u+ f]s'g} x'gx' G' 5 eGg]g}xfdLnfO{ yfxf x'b“ g}  . e]6g\ ] ;Defjgf g}
rfªsf]Pp6f pkGof;sf]d"No g]k fnLdf @# ;o ?k}of“ ;'lgPsf] lyof]  . o:tf] nfUYof], dfcf]nfO{ t g]kfndf dfWodn]Tolt a]nfsf o'4 b]vfOG5 . /, ahf/bl] v Ps kvf{nsf] aLrdf RoflkP/ a;]sf] x'g] lyof] xf]nf † 5}g  .Ú :6f/–;'k/:6f/ x'gnfO{ snfsf/ jf cleg]tf g}
kg{ cfof] . hlt klg ;lDemOGgg\ ls Sof xf] < t/, Ps hgfn]eg], 3G6f dflysf]kxf8L ufp“df o'4 ePsf 7fp“, dfcf] x'g' kb}g{ eGg]nfUof] . x'g t, rfª lod' cleg]tf klg
;+;f/sf w]/} ax'/fli6«o sDkgLx¿ rLgdf 5g\ . …To:tf] xf]Og, s'g} klg lrlgof“n] dfcf]nfO{ lal;{Ggg\, a;]sf 3/, pgn] k|of]u u/s ] f ef“8fs'8“ fsf] ;+/If0f ;'k/:6f/ lgb]z
{ s x'g\ t/pgsf]kl/ro ;+;f/e/lgb]z { ssf ¿kdf 5 .
ljZj ahf/df babaf ePsf w]/h } ;f] a|fG8]8 ;fdfgx¿ lsgeg] oxf“sf ;a} gf]6df dfcf]sf] kmf]6f] 5  .Ú /, v'nf u//]  /flvPsf] 5  . x/s
] jif{ cfGtl/s ko{6ssf ¿kdf b'O{ jif{cl3 k]l/;sf uNnLx¿df kqsf/blb lll
rLgdf aG5g\ . ljz]if cfly{s If]qx¿sf]lgdf{0f;“u} ahf/df gf]6sf]dxŒj slt x'G5, d}n] elg/xg' kb}g{  . nfvf}+lrlgof“x¿ cfkm\gf]b]z 3'D5g\ . oLdWo]s]xL ;fksf]6f / wd{ e';fn;“u d …kl] /; l/Eo'Ú gfd u/s ] f]
nufgL ;'/lIft /;lhnf], ;:tf]d  f pknAw x'g] >d t/, ha ;fGr]gaf6 lrgsfª;fª nfluof], htf;'s} dflg;x¿ lrgsfª;fª cfOk'U5g\ . ef8fdf kfOg] Pp6f klqsfsf]vf]hLdf ef}t+ fl/Psf]lyP“ . t/, of] lrlgof“ egfOh:tf] cfkm\g} cf“vfn] s]xL ;To
/aGb x8\tfnh:tf ;d:of gx'g] ePkl5 ax'/fli6«o dfcf]g}dfcf]lyP . k;ndf a]Rg /flvPsf ;f“rf] nfn;]gfsf kf];fsx¿ nufP/ 3'Dg] o'jfo'jtLsf] klqsf e]6 s
] f]lyOg“ . &) sf]bzsdf g}k]l/;af6 b]lvof]  . rLgn] u/s
] f] k|ult / lrlgof“ ;dfhsf]
sDkgLx¿ rLgtkm{ tflgPsf lyP . em'G8\ofpg] lsl/ªb]lv v]nf}gf / ahf/df 78\ofOPsf ;+Vof o;df ;aeGbf 7"nf]x'g] u/s ] f]5 . nfn;]gfn] Go'of]s{ ;/s
] f] of] klqsf a's:6f]/jfnfx¿sf] :dl[ taf6 v'nfkg b]lvof] . t/, ;a};To Ps}hgfsf]cf“vfn]b]Vg
g]kfn, ef/th:tf b]zdf b]lvg] Pp6f cfdb[Zo d"lt{x¿ htf;'s} dfcf]lyP . ;g\ !(@* df klxnf] agfPsf c:ktfn, o'4df k|of]u u/s ] f tf]k /;xfbt klg la:tf/} cf]em]n kl//xs
] f] lyof]  . ;ls“bg} eGg]klg dnfO{ yfxf 5 .

C M Y K
zlgaf/, * c;f]h
 @)&# u

cglws[t x:tIf]ksf] ;s;


lxHh]dflysf] x:tIf]k :jo+df cglws[t 5, To;}n} ljgf
s'g} ts{–ljts{ :jtM ab/ x'g'k5{  .
lxHh]d
 flysf] >[v
+ nfa4 x:tIf]kn] lg/Gt/ elgG5 .
cGof]ndf kb}{ cfPsf g]kfnL efiff k|of]ustf{x¿ 3fts c;/
;+oQ' m cIf/sf] v'§f sf6\g] cfb]z hf/L ePkl5 lxHh]dflysf] ;'lgof]lht x:tIf]kn]
g/fd|/L em:ss
] f 5g\  . of] ;du| pkqmdn] lgDTofPsf ;d:of g]kfnL efiffnfO{ tfTsflns

efiff
cGttM xfd|f] lnlk / efiffnfO{ w/fkdf kfg]{ / b"/ufdL b'j} b[li6n] Hofb} 3fts c;/ kfg]{
lrGtf pgLx¿df JofKt ePsf]5 . o;}aLr vfnsf 5g\  . o;n] xfd|f] efiffnfO{ IfoLs/0ftkm{
hfGg]–a'em\g] elgPsf sltko JolQm ;d]t ws]Ng] sfd dfq u/s ] f] 5  . h:t} M
k|of]ustf{sf] lrGtfnfO{ pkxf;sf] ljifo agfp“b} l ;/ntfsf] ;:tf] / e|dk"0f{ gf/f lb+b}
cglws[t x:tIf]ksf] k[i7kf]if0f ug{ nfluk/s ] f] g]kfnL zAbsf] lxHh]nfO{ emg\ emg\ hl6n,
b]Vtf ltgsf] lrGtf cfz+sfdf kl/0ft x'b“ 5 }  . cJojl:yt, cGof]nu|:t / c/fhs
o:tf v]n ;+;f/sf cGo d'ns ' df klg of]hgfa4 agfp“b} nu]sf] 5  . sdhf]/L / c1fgnfO{
¿kdf v]lnPsf / ltgn] cGttM Toxf“sf] lnlk g} ljz]iftf, df}lnstf / dfgssf ¿kdf
z/RrGb| j:tL /efiffnfO{ 8'afPsf lgs6–ctLtsf 36gfx¿n] JofVof ul/Psf] kmn:j¿k …tT;dÚ
pgLx¿sf]cfz+sfnfO{ cem uf9f agfPsf]5 . zAbnfO{ klg cz'l4sf] af9Ln] 5f]Kg] qmd
sxL+ gePsf]hfqf z'¿ eO;s]sf] 5  .
efiff kl/jt{gzLn x'G5, nf]sJojxf/ dfkm{t l j0f{ljGof;sf gfddf ul/Psf] j0f{ljgfzn]
p;n] cfkm"nfO{ :jtM kl/jlt{t ub}{ n}hfG5  . …pRrfo{ j0f{dfnfÚ sf] gfddf bh{geGbf
o;/L cfPsf] kl/jt{g :jfefljs / ;j{:jLsfo{ a9L j0f{ ;dfKt kf/s ] f] dfq 5}g, eflifs
x'G5  . t/, kl/jt{gsf gfddf efiffdfly x:tIf]k cleJolStnfO{ ;6Ls Pj+ k|efjf]Tkfbs
ug]{ clwsf/ s;}nfO{ x'b“ g}   . of] ;j{dfGo dfGotf agfpg] ltgsf] Wjlg;Dkbfaf6 ;d]t
xf] . ;+;f/sf ljsl;t efiffx¿df hghLjgdf g]kfnLnfO{ ;bfsf nflu jl~rt ug]{k|k~r
/fd|/L lelh;s]sf …kl/jt{gÚx¿nfO{ Jofks rnfPsf] 5  . o;n] ljb]zL efiff l;Sg /
;j]I{ f0f / 5nkmnkl5 aNn cf}krfl/stf k|bfg pgLx¿;“u bf]xf]/f] s'/fsfgL tyf k|lt:kwf{
ul/G5  . Jojxf/df klr;s]sf] x'b“ f k|of]ustf{n] ug{ g]kfnLnfO{ cIfd agfpg]5  . ;fDk|bflos dfgl;stf af]ss ] f], zf;sLo 86 sd, @& ebf}, @)&#_ pxf“s} g]t[Tjdf $) cg':jf/ lbg]  .
clnslt klg c;xhtf dx;"; gu/L To;nfO{ l ;+oQ' m cIf/nfO{ v'§f sf6]/ n]Vg] cfb]zn] cx+sf/n] u|:t, ;fdGtL rl/q cf/fl] kt ug]5 {   . jif{ cl3 x:tIf]kd'vL uf]i7Lx¿ cfof]hgf ul/P -h:t}M zÍf jf z+sf . ;‹ jf ;+3 ._
:jLsf/ u5{g \ . n]vfOnfO{ lj¿k, ljs[t / emGeml6nf] t /fli6«o efiffx¿k|lt x]kfxf / ckdfghgs / pxf“s} ;DkfbsLo lgb]z { gdf @)$) ;fndf
xfdLsxf“ eg] efiffnfO{ pN6f] af6f]df lx+8fpg] agfPs} 5, b]jgfu/L lnlksf] cIf/fTds Jojxf/ ug]{ o:tf] k|jl[ Qn] hftLo tyf ef}uf]lns …gk] fnL a[xt\ zAbsf]zÚ lgdf{0f ul/of]  . To;df #= kbof]u–kbljof]u M
s;/t x'b“ } cfPsf] 5  . klxn] …kl/jt{gÚsf] 3f]if0ff rl/qdfly klg cf3ft k'¥ofPsf] 5  . o;n] ;d'bfox¿df g]kfnL efiffk|lt ckgTjsf] efj cfkm"n] ;+:st[ –Ot/ efiffaf6 cfPsf zAbdf bL3{ — cy{ km/s gkg]{ePdf, ^ jf ;f]eGbf a9L
ul/G5, To;kl5 k|of]ustf{nfO{ Tof] :jLsf/ ug{ cGttM :j/ / Jo~hgnfO{ klg 5'6ØfP/ ;dfKt ub}{ k[ystfsf] efj dfq xf]Og, å]if / O{–pm nfO{ x|:j /z nfO{ ; agfP/)=% -cfwf_ cIf/ ePdf ;d:t zAbnfO{ 5'6ØfP/
afWo agfpg] /0fgLlt c“uflnG5— rfx] p;n] n]Vg'kg]{ s'ts{nfO{ k|fT] ;fxg ub}{ b]jgfu/L 3[0ff ;d]t a9fpg] sfd ug]5 { — h;n] /fli6«o k|ltzt em/fj{] fbL pu|tf ;dfj]z u/s ] f] / lxHh]df n]Vg]  . t/ JolSt, :yfg, kb, ;+:yf
hlt;'s} ;s; lsg dx;"; gu/f; ]  \ . …aUuL lnlksf] 7fp“df /fd] g lnlknfO{ :yflkt Pstfdf Hofb} ulx/f] cf3ft kfg]5 {   . cfh dlRrPsf] ef“8e}nf] To;}sf] kl/0ffd ePsf] cflbnfO{ a'emfpg]zAb cEof; jf k|rng
cufl8, 3f]8f k5fl8Ú eg]h:tf] † ug]5 {   . ;lqmotfsf] vf“rf] sfo{–sf/0fefj k|:6Øfp“b} cg';f/ oyfjt\ n]Vg]  .
elgG5, ;Qfn]dflg;sf]a'l4 e|i6 agfp“5 . l s'g} klg hLjGt efiff kl/isf/, kl/z4' tf, ;f“lRrs} eofjx 5g\ / x'g5 ] g\ oL c;/x¿  . cfkm\gf] To; sfo{nfO{ pxf“n] …kfkÚ sf] ;+1f — Pp6f sfd hgfpg];+oS' t lqmofnfO{ Pp6f
efiffsf ;Gbe{df klg, hfuL/sf] cln dfYnf] lj:tf/ / pbf/tftkm{ cled'v eP/ g} t/ xfdLdf yf]/} dfq klg ljj]s, efiffk|d] / lbg'ePsf] 5 / eGg'ePsf] 5 …of] kfksf] l8sf]df n]Vg]  . 5'§f5'§} sfd hgfpg] eP
txdf k'ukl5 ] s]xLnfO{ nfUg yfN5 M efiffnfO{ ljsf;sf]af6f]df  cl3 a9\5 . eflifs st{Joaf]w hfUg] xf] eg] logaf6 d'lQm kfpg …gs ] z'n–] @)^(Ú -g]kfnL efiff k|of]ustf{ ;d"xn] 5'§} l8sf]df n]Vg]  .
p;sf] :jfefljs ultdf cl3 a9\g lbg'xb“' g}   . cu|udgsf] k|jl[ Q oxL xf]  . lxHh]dflysf] k6Ss} ufx|f] 5}g  . lsgeg], oL c;/x¿sf] hgs dxfu'?x¿sf] ;xeflutfdf tof/ u/s ] f] lxHh] — ljelQm hf]8/]  n]Vg]  . ljelQmjt\
efiffdf kl/jt{g xfdLn] NofOlbg'k5{, efiffnfO{ x:tIf]kn] o;nfO{ pN6fP/ g]kfnL efiffnfO{ efiffdflysf] x:tIf]k xf], hf] :jo+df cglws[t ;DaGwL Joj:yf_ dfkm{t d}n] k|folZrQ u/s ] f] gfdof]uLdf ljsNk v'nf /fVg]  . To;
;/ntflt/ xfdLn] 3r]l6lbg'k5{  . of] lg/Lx k|ltudgtkm{ ws]ns ] f] 5  . ;+sr ' g / 5, cj}w 5  . lsgeg], efiffdfly x:tIf]k ug]{ 5'  .Ú -( c;f/, @)^( df …sflGtk'/Ú df k|sflzt afx]ssf gfdof]uL 5'6ØfP/ n]Vg]  .
g]kfnL efiffn] cfkm\gf] af6f] cfkm}+ lgwf{l/t ;+sL0f{tflt/ 8f]¥ofp“b} efiffaf6 eflifsf clwsf/ s'g} efiffzf:qL, Jofs/0fsf/, lzIfs, pxf“sf] cfn]v  ._ ljqmdsf] jt{dfg ztfAbLdf
ug{ ;St}g, To;}n] o;sf] af6f] xfdLn] to aGg] lbzfdf 3r]6s ] f] 5  . k|f1, s'g} ;+:yf, ljZjljBfno, Ps]8d] L, ;/sf/, g]kfnL efiffsf] >Lj[l4sf lglDt x/ b[li6n] $= zAbsf]z M
ul/lbg'k5{— k|of]ustf{sf] x}l;ot r"krfk Tof] l cGt/fl{ i6«o kmnsdf, o;n] g]kfn / g]kfn ;+;b s;}nfO{ x'b“ g . } g PSn}, g t ;+oS' t jf ;jf]k{ l/ of]ubfg u/s ] f a"9f af3sf] of] :ki6Ls/0f — d"n zAb÷d"n lxHh]nfO{  g}d'Vo dfgL
af6f]df lx+8g\ ] dfq xf] . pgLx¿ eGg yfN5g\ aflx/sf] g]kfnL efiffnfO{ Ps–csf{sf ;j{;Ddt ¿kdf g} . / of] cfTdfnf]rgf kl5 …gk] fnLdf x|:j O–p / tbg'¿k d"n k|ljli6 lbg] . ltgsf]tb\
M xfdL kmnfgf]kbdf 5f},+ kmnfgf]l8u|L lnPsf nflu la/fgf] agfp“b} nu]sf] 5  . g]kfnsf] h'g sfo{ cglws[t xf], Tof] :jtM ab/efuL kftnf] ; dfqÚ sf] slyt dfGotf :jtM lgik|f0f ej jf j}slNks  ¿knfO{ j}slNks
 k|ljli6
g]kfnL n]vgn] dfgstf u'dfPsf] 7x/ x'G5  . To;}n] lxHh]sf gfddf ul/Psf pko'S{ t eO;s]sf] 5  . pxf“sf gflt r]nfx¿n] ToxL lbg]  .
u//]  ef/tLo g]kfnLx¿ cfkm\gf] 5'§} g]kfnL x:tIf]kx¿ ljgf s'g} ts{–ljts{ :jtM ab/ lgik|f0f nfznfO{ g]kfnL efiffdfly yf]k//]  efiffdf -h:t}M v'zL, zxLb, sfg"g, km]zg, sf6"g{ nfO{
lxHh] lg/Gt/ laufb}{ n}hfg] s'rqmsf sf/0f, dfgs zAbsf]z agfpg] pkqmddf h'6s ] f x'gk' 5{  . lxHh]sf] cGToxLg lsrnf] p7fP/ cem} ef“8e}nf] dRrfO/xg] nIo lgwf{l/t ug's { f] d"n k|ljli6 lbg] / ltgsf] cy{ ToxL+ lbg]  .
hLjge/ g]kfnLdf n]Vt} cfPsf k|ltli7t 5g\  . c¿lt/sf g]kfnLn] klg ToxL af6f] To;}sf] n'tf]sGofOdf cfkm\gf] JolQmTj / cl:tTj s'g} cf}lrTo 5}g  . …nfzdflysf] /fhgLltÚ /fd|f] v';L, ;lxb, sfg'g, km];g, sf6'g{ nfO{
kqmg] ;Defjgf a9]sf] 5  . ;fdlos cl8Psf] 7fGg]x¿sf nflu of] s'/f kL8fbfoL x'g s'/f x'b“ } xf]Og  . j}slNks k|ljli6 lbg] / cy{ d"n k|ljli6df
n]vs, ;flxTosf/, kqsf/ ;d]t o; kmnsdf, lxhf];Dd n]lv+b} cfPsf zAbsf] ;S5 . ;+oS' t cIf/sf v'§f sf6\g] cfb]z lj?4 x]g{ nufpg]  ._
h'gLdf z'4 g]kfnL n]Vg g;Sg] cj:yfdf lxHh] ank"js { km]//]  clg eljiodf s'g} efiff k|of]ustf{x¿sf] cfqmf]z r'lnPkl5 cfh ca s] ug] { < — g]kfnL efiffdf lelqPsf ljb]zL zAbsf
klg xfntdf ;j{:jLsfo{ x'g} g;Sg] lxHh] k/:k/ jQmJoafhL ul//xs ] f k|f1–k|fWofksx¿ lxHh]dflysf] x:tIf]k d"ntM bL3{ O{–pm / ;fy} /fli6«o efiffx¿sf / cf~rlns zAb
k'u]sf 5g\  . nfb]/ g]kfnL efiffnfO{ e"t / eljio lxHh]sf] lsrnf] sfod /fVg lxhf] em}+ ef]ln z–if sf] lj:yfkgdf s]lGb|t /x] klg o;n] ;d]t yk]/ cflwsfl/s zAbsf]z tof/
b'ja} f6 cnUofPsf] 5  . hftLo–ef}uf]lns cs:dft\ Ps 7fp“df pleg klg ;S5g\ . t/ cGo sltko kIfdf ;d]t k|jz ] u/s
] f] 5  . ug] { .
5f},+ efiffsf hflgkmsf/ xfdL dfq xf},+ kmnfgf]– kmnsdf, ;du| t/fO{ If]qaf6 k|s6 ¿kdf k|of]ustf{x¿ clnslt hfu¿s / ;lqmo x'g] To;}n,] x:tIf]k lkmtf{ ug]–{ u/fpg] qmddf — cf}krfl/s n]vg, ;/sf/L sfdsfh,
kmnfgf] lbg uf]i7L u/s ] f 5f},+ kmnfgf]–kmnfgf] / hghfltx¿af6 ck|s6 ¿kdf g]kfnL xf] eg] lxHh]dflysf] cglws[t x:tIf]k lkmtf{ lgDglnlvt kf“r kIfdf Wofg k'¥ofpg' kf7Øk':ts, lzIf0f cflbdf d"n zAb÷d"n
lg0f{o u/s ] f 5f},+ ToxL clGtd ;To xf], To;}n] efiffnfO{ k[ys\ agfPsf]5 . geO{ ;'v} 5}g  . To;kl5 g]kfnL efiff lxHh]sf] h¿/L 5 M k|ljli6nfO{ g}dfGotf lbg] . cGoq
efiff xfd|f] lg0f{o adf]lhd rNg'k5{ . cfkm\gf] l o;n] afnaflnsfdf kf7Øk':tseGbf bL3{/fu] af6 :jtM d'St x'g5 ] / ljgf s'g} cj/fw] j}slNks ¿knfO{ lgif]w gug] { .
1fg /k|fl1stfdf ljZjf; gePsfn]pgLx¿ aflx/sf] ;du| g]kfnL jfª\dok|lt ;nNn cl3 a9\g5 . ] != x|:j–bL3{, z–if–; M
k|of]ustf{nfO{ :jtGq ¿kdf cfkm\gf] dfGotfdf la/fgf]kg / t'R5tf–efj tyf cfh;Ddsf tkfO{n + fO{ nfUnf, of]t cln clt/l+ ht — ;+:st[ af6 h:tfsf] t:t} cfPsf -tT;d_ %= k7gkf7g M
;xdt u/fpg] d"naf6f]lt/ nfUg] ;fx; ;du| n]vs–;flxTosf/x¿k|lt cjd"Nog– sNkgf eof] ls  < t/ xf]Og  . o;sf] k|df0f :jo+ zAb oyfjt\ n]Vg]  . — k/Dk/fut j0f{dfnf -!# :j/, #^ Jo~hg_
ub}g{ g\  . To;sf] ;§f rf]/af6f] kqmg ?rfp“5g\, efj hGdfpg]5  . ;fy}, ;+;f/e/ z'4 cglws[t x:tIf]kx¿ g} x'g \ . tkfO{n + fO{ yfx} 5, -h:t} M lzj, z/L/, gjLg, do"/, cIf/, O{Zj/, sfod /fVg]  . g36fpg]  .
/fHozlQmsf] cf8df pbL{, cfb]z / kl/kq dfkm{t ¿kdf n]lvg]–af]lng] zAbx¿ g]kfnLdf cf}krfl/s g]kfnL efiffdf tLg–rf}yfOeGbf a9L pmhf{, /fli6«o, ;DkfbsLo cflb ._ — lxHh] lgodaf6 xf]Og, cEof;af6 l;sfpg]
…kl/jt{gÚ / …;/ntfÚ yf]kg{ pBt /xG5g\  . cz'4 ¿kdf n]Vg'–af]Ng'kbf{ g]kfnL :yfg cf]ul6/xs ] f tT;d ;+:st[ zAbx¿dfly — g]kfnleq / aflx/sf cGo ljleGg Joj:yf ug] { . To;sf nflu zAbsf]znfO{
ltgnfO{ nfU5 M efiffsf k|flwsf/xfdL g}xf} +. efiffk|lt ljt[i0ff tyf xLgtfaf]w k}bf o:tf] x:tIf]k ug]{ lxDdt cfh;Dd s;}n] efiffaf6 xfd|f] efiffdf …h:tfsf] t:t} ldNg cfwf/ dfGg]  .
lxHh]sf] ef“8e}nf] ug]5 {   . h'6fpg ;s]sf] 5}g  . To;}n] ltgsf] lxHh]df cfPsfÚ / ldNg cfpg] -cfuGt's_ zAbsf] — j0f{÷cIf/ / zAbsf] pRrf/0f l;sfpg]
oxL k|jl[ Q, oxL k|flwsf/jfbL dfgl;stfn] l lxHh] lg/Gt/ laufb}{ n}hfg] s'rqmsf s'g} cGof]n, ;d:of, c;xhtf, ljjfb cyjf ¿k glauf/L n]Vg]  . z nfO{ ; / bL3{nfO{ Joj:yf ug] {. To;sf nflu >Job[Zo
lgDTofPsf] xf] lxHh]sf] ef“8e}nf]  . o; qmddf sf/0f, hLjge/ g]kfnLdf n]Vt} cfPsf c/fhstf b]vf k/s ] f] 5}g— oBlk lxHh]sf b[li6n] x|:j gagfpg]  . ;fdu|L tof/ kfg] { .
;j{ky| d ;+:st[ afx]s cGo ;a} efiffaf6 k|ltli7t n]vs, ;flxTosf/, kqsf/ ;a}eGbf hl6n zAb ;+:st[ s} x'g \ . tL cfkm\gf] -h:t} M v'zL, zx/, zxLb, km]zg, dfs{zL6, — pRrfo{ j0f{dfnf, lxHh]sf lgod h:tf
cfPsf zAbsf] z'¿ / aLrdf /xs ] f bL3{ O{sf/– ;d]t o; h'gLdf z'4 g]kfnL n]Vg g;Sg] JolQmTj / ;f}Gbo{sf ;fy ;nNn aUb} cfPsf hLk, a]n"  g, sfg"g, sf6"g{ cflb ._ s'/f clgjfo{ g]kfnLaf6 x6fpg]  . ltgnfO{
pmsf/nfO{ x6fP/ x|:j dfq n]Vg clg z–if cj:yfdf k'us ] f 5g\  . …d z'4 g]kfnL n]Vg 5g\ / g]kfnL efiffnfO{ ul/df k|bfg ul//xs ] f — ljb]zL  zAb oyf;Dej d"n efiffsf] cfjZostf cg';f/ P]lR5s g]kfnLdf
x6fP/ ; dfq n]Vg cfb]z lbOof]  . …pRrfo{ ;S5'Ú eGg ;Sg] lzlIft g]kfnLsf] ;+Vof 5g\ . pRrf/0f;“u lgs6td x'g] u/L n]Vg]  . ;dfj]z  ug] { .
j0f{dfnfÚ eGb} O{, pm, P], cf}, c+, cM h:tf :j/ ca cfwf k|ltzt klg af“sL 5}g . o:tf] lxHh] ;DaGwL h]hlt lsrnf], ef“8e}nf] / -h:t} M …xfd|f] lgod cg';f/sf] pRrf/0fÚ eg]/
/`, 0f, z, if, If, q, 1 h:tf Jo~hgnfO{ ePkl5 efiffsf] eljio s] xf]nf  < bL3{/fu] 5 Tof] ;+:st[ afx]s cGo efiffaf6 George nfO{ …Uof]uÚ{]  gagfpg]— hh{ g} ;f/fz
+
j0f{dfnfaf6 x6fOof] . `, 0f, z, if h:tf cIf/ l lxHh]sf] e"tn] uf“hk] l5 snd zAb}lkR5] cfPsf, cf}krfl/s g]kfnL efiffdf Ps– n]Vg], Campus nfO{ …sDk';Ú gagfpg]— tTsfn k|of]usf lglDt eg] oL s'/fx¿sf]
pRrf/0f ug's { f] s'g} cy{ 5}g / g]kfnLn] pRrf/0f c8\lsg yfN5, dgsf s'/f dgd} x/fp“5g\, rf}yfOeGbf lgs} sd :yfg dfq cf]u6\g] SofDk; g} n]Vg], School nfO{ …:rn ' Ú ;f/, ;/nLs[t ¿kdf lgDg tLg a'b“ fx¿df
klg ub}g{ g\ eGg] …lzIffÚ lbg yflnof]  . …gk] fnLÚ n]Vg] pT;fx d//]  hfG5  . lxHh]df nflbPsf] zAbx¿dfly ul/Psf] cy{xLg x:tIf]ksf] kl/0ffd gagfpg]— :sn " g} n]Vg]  ._ :d/0f ug{ ;lsG5 M
zAbaf6 bL3{ O{–pm /z–if pGd"ng ug]{cleofg eb|uf]nsf sf/0f slt k|ltef kmqmg' cufj} xf]— oBlk t'ngfTds ¿kdf logsf] lxHh] lgs} — ;+:st[ nufot ;a} efiffaf6 ¿k kl/jt{g s= bz},+ sf]zL, v'zL, zx/, km]zg, zxLb,
rnfOof]  . ;+oQ' m cIf/sf v'§f sf6\g] cfb]z o;} cf]OnfP / slt pTs[i6 s[ltx¿af6 g]kfnL ;/n / kf/bzL{ 5, sxL+ s'g} ;d:o} 5}g  . ca eO{ cfPsf zAb oyfjt\ n]Vg] . u/La, hLk, :s"n, sf6"g{ , sfg"g, b"w, km"n
ef“8e}nf]sf] kl5Nnf] s8L xf]  . jfª\do jl~rt x'gk' ¥of]— o;sf] n]vfhf]vf tkfO{+ :jo+ eGg'xf];,\ cglws[t x:tIf]k lkmtf{ -h:t} M ufp“, xft, gfOs], 5ftf, nflN6g, ;f]v, h:tf zAbsf] z / bL3{ O{–pm glauf/L z'4
hah{:tL nflbPsfn] o;sf] kIfdf lbOg] s;n] ug] { < x'gf;fy g]kfnL efiff ljgf s'g} cj/fw] ;nNn hg]n { , l;dG6L, c:ktfn cflb  ._ ¿kdf n]Vg]  .
u/s ] f ts{ klg Psf+uL, lg/fwf/ / lbp;} /ft l g]kfnL efiff cGo /fli6«o efiffx¿dfly cl3 a9\nf ls ga9\nf < slt ;Grf]cg'ej unf{ — j}slNks÷em/f{] lgod cg';f/sf zAbnfO{ v= ;+oS' t cIf/ v'§f sf6]/ gn]Vg]  .
kfg{ vf]Hg] vfnsf 5g\  . :yflkt eO;s]sf] xfaL eof] eGg] u'gf;f] cfh b]zsf ;a}h;f] g]kfnL efiffn] To;j]nf  < lgif]w gug] { . u= cy{df km/s kb}g{ eg] nfdf ;d:t zAb /
lxHh] luhf]Nbf hl6ntf / cGof]n dfq ;[hgf ;d'bfodf JofKt 5  . of] u'gf;f] j:tt' M olt :ki6 / kf/bzL{ s'/fdf klg s'ts{ -h:t} M csf;, avf{, l;Qn, hafkm, l;sf/, gfdof]uL 5'6ØfP/ n]Vg]  .
ePsf]oyfy{ 3fd em}+5n{u+ 5, t/To;nfO{ g]kfnL efiffk|lt geP/ /fHok|lt nlIft xf] t]:of{pb“ } sf]xL cufl8 cfp“5 / …of] d]/f] lktfhLn] ;]o/, sf6'g{ cflb  ._
c:jLsf/ u//]  …of] ;a ;/ntfsf nflu ul/Psf] / /fhgLlts k|sl[ tsf] xf]  . efiffsf ¿kdf vg]sf] Ogf/ xf], To;}n] g'lgn} kfgL vfg'k5{Ú — k/Dk/fut ¿kdf bL3{ n]lv+b} cfPsf zAb cGTodf
xf]Ú elgG5  . k|rlnt zAbk|lt ;+jb] gzLn g]kfnLnfO{ ;a}n] v'nf lbnn] :jLsf/s ] } sf] kf/fdf cglws[t x:tIf]knfO{ g} sfod glaufg] { . zAb ;/:j tLsf ¿k x'g \ . zAbsf] ;Ddfg
x'g g;Sg]n] efiffsf] s'/f ug{ ;'xfp“bg} eGg] 5g\  . t/ d}lynL, cjwL, ef]hk'/L, alHhsf, ug]{dg;'af k|s6 u5{ eg]5n{u+ x'g5— ] pm -h:t} M tLtf], dL7f], vL/, km"n, b"w, a"9f], 7"nf] u//]  dfq efiffsf] >Lj[l4 ug{ ;lsG5  . xfd|f]
;To a'em krfP/ zAbsf] c+ue+u ug}k{ 5{ eGg] g]jf/L, /fO{, lnDa", tfdfª, du/, z]kf{, u'?ª ;d:of–;dfwfgdf ;xof]uL x'g rflx/xs ] f] 5}g, cflb ._ efiffnfO{ ;+:st[ sf zAbn] dfq gk'Ug] ePkl5
ljj]sz"Go x7 ul/G5  . tb\ejLs/0fsf] l;4fGt cflb /fli6«o efiffx¿af6 g]kfnLdf cfPsf To;}n] :jo+ ;d:ofsf] c+u xf]  . g]kfnL efiffn] — g]kfnL k|Too nufp“bf d"n zAbnfO{ cGo efiffaf6 zAb NofOPsf x'g \ . ltgn]xfd|f]
ca c;fGble{s eO;Sof], …ljZju|fdÚ / / eljiodf cfpg] zAbnfO{ ;d]t lxHh]sf] p;af6 klg d'lQm vf]lh/xs ] f] 5  . oyf;Dej glaufg] { . efiffnfO{ ;d[4 agfPsf 5g\ . ltgsf];Ddfg
tb\ejLs/0f ;“u;“u} lx+8g\ ;St}gg\ eGg] oyfy{ lgx'd“ f c+ue+u / lj¿kLs/0f ug]{ of] x7n] cfTdfnf]rgf -h:t} M :jLsfg',{ klZrd]nL, c+lzof/, a]xf]zL, ug'k{ 5{, lj¿k agfP/ckdfg ug{ x'b“ g . } zAbsf
a'em\g g;s]/ tb\ejLs/0fsf] lh2L ul/G5— tdfd /fli6«o efiffefifLx¿sf] dgdf ;f]em} lxHh]d flysf] x:tIf]k d"ntM em/fj{] fbL sfg"gL cflb ._ ;fd' lz/em'sfp“bf xfd|f] sb a9\5, 36\tg . }
Future nfO{ …Ïo'r/Ú eg]s  f] ;|ft] efiffs} pRrf/0f rf]6 k'¥ofpg] sfd ub}5 { / g]kfnL efiffk|lt pu|tfsf] pkh xf]  . …;:+ st[ –Ot/ zAbdf x|:j zAbsf] hLtdf efiffsf] hLt 5,
k5ØfOPsf] xf], gq …km'6/' Ú]  elgGYof] eGg] g} gsf/fTds efjgf hufpg dGbljifsf] Osf/–psf/ dfq / kftnf] ; dfq /fVg]Ú o;sf] @= ;+oS' t cIf/M efiffsf] hLtdf xfdL ;a}sf] hLt 5  . g]kfnL
tYo 9fs5f]k ug{ vf]lhG5 . clg, hfkfgL / e"ldsf v]ln/xs ] f] 5  . ;f/fz
+ xf]  . ToxL em/fj{] fbL cfGbf]ngsf d'Vo — ;+oS' t cIf/x¿ k/Dk/fut 9f“rfdf ;+oS' t efiff;“u xfd|f] ;Eotf, ;+:sl[ t, kl/ro / uf}/j
lrlgof“ efiffsf hl6nt/ lrqfTds cIf/ ;d]t ;dfj]lztf, pbf/tf / ;a} efiffsf] cl:dtf cleoGtf k|f= afns[i0f kf]v/n ] cfh pRr:j/df ¿kd} n]Vg]  . v'§f sf6]/ gn]Vg]  . ;a}–;a} uf“l;Psf] 5  . hfg]/ jf ghfg]/ o;nfO{
s]6fs]6Ln] v]nL v]nL l;ls/xs ] f x'G5g\ eGg] tyf klxrfgsf] ;Ddfg g]kfnL efiffsf] g};lu{s eGb}x'gx' G' 5 M p;j]nf -^) jif{ cl3_ eflifs -h:t}M ljBf, a'4, zlQm cflb ._ 8'afpg] af6f]df gnfuf} + . gq eljion] dfkm
j:tt' Yo gsf//]  …ljBfyL{n] ;+oS' t cIf/ l;Sg k|jl[ Q xf] . t/o; pGdfbn]To; k|jl[ QnfO{ o'4sfn lyof]  . To;}n] pu|tfsf] gLlt lnOPsf] — zAbsf] aLrdf v'§f sf6]/ k~rd j0f{ ug]5 { g}   .
;St}gg\, To;}n] ltgsf] v'§f sf6\g nufOPsf] xf]Ú anft\ Wj+; u//]  g]kfnL efiffdf hfltjfbL– lyof]  . clxn] To;sf] cfjZostf 5}g  . -;]tf]kf6L gn]Vg]  . ;s];Dd ;+oS' t ¿kd} n]Vg], gq wasti_sc@yahoo.com

C M Y K
3

sljtf ;]lna|]6 ug]{ ;x/


sljtfsf sfo{qmdx¿df efu lng' Pp6f s'/f, sljtf g};]lna|]6 ug'{ csf]{s'/f . slj x'g'sf]cy{df sljtfsf];]lna|];g hlxn]klg lk|o nfU5 . labfOsf]xft
xNnfO;“u}cf“vfsf]kl/lwaf6 emfkfsf]bds 5'6\of] . nfUof], ;x/xf]Og, sljtf ;]lna|6] ug]{;x/5'6\of]ev{/}.
k"jl{ gwf{l/t dfGotfx¿ af}5f/ . Ps c;n >f]tf ag]/;asf s'/fx¿
…b; kfNkfnL a/fa/Ps :ofª\hfnL . b; ;'lg/x+] r'krfk  .
:ofª\hfnL a/fa/ Ps emfkfnL  .Ú o:t} ;'Gb} nuftf/!& 3G6fsf]a;ofqf ;s]/emfkfsf]
cfPsf]xf];fg}bl] v . emfkfnL cyf{t\ Psbd} bdsdf cf]nb+{ f laxfgsf]5 alh;s]sf]lyof] .
6f7faf7f, rt'//af]Ng vlKk; . ;f“Rr}eGg'kbf{ emfkfsf cfof]hs ;fyLx¿ d]rL k'q /;'Gb/
xfdL klZrd]nLx¿sf]lglDt emfkf /emfkfnLaf/] s'¿kx¿ laxfg $ ah]bl] v g}sxf“ cfOk'Ug'ef]eg]/
dl:tisdf s'l“ bPsf laDa o:to} :t} vfnsf] x'gu] 5{  . lg/Gt/ ;Dks{d} x'gx' G' Yof]  . Ps cfof]hssf] ¿kdf
:gftsf]Q/ k9\g sLlt{k/'  ghf“bf;Dd k"jn {] Lx¿, cfkm\gf] cltly sljk|ltsf] pxf“x¿sf] lhDd]jf/Lkgn]
To;df klg vf;u/L emfkfnLx¿nfO{ lnP/ddf bds gcf]nb+{ } 5f]O;s]sf] lyof] dnfO{  .
a8f]sf}tx" n lyof] . emg\ ToxLdfly sLlt{k/' hfg /ftel/sf] clgbf]n] bds cf]nb+{ f xf];df 5'
kfPsf]5}g, Ps hgf cu|hn]hfgf;fy sfg ls a]xf];df eg]h:tf] s:tf]s:tf] tGb|fd} lyP“  .
el/lbg'ef], …sLlt{k/' df b]zsf ;a} lhNnfx¿af6 cf]ng{ f;fy l/l;e ug{ g]kfn ln6//] L u'k| sf cWoIf
k9\g ljBfyL{ cfp“5g\ t/emfkfnLx¿;“u rflx“ cln k|sfz a'9fyf]sL, d]rL k'q /ofd y'nª' x'gx' G' Yof]

ofqf hf]luP/;+ut ug'{ x} . sLlt{k/' df t emfkfnL x'“


eGof] eg] 8]/f;d]t lb“bg} g\  .Ú
dfG5]sf]hft g k¥of] . cfbd /OenfO{ h:t}
a;kfs{df . Ps l5gkl5 cfOk'Ug'ef];'Gb/s'¿k
klg .
pleP/kf“r ldg]6 s'/f ug]{cf“6;Dd cfPg .
h'g jlh{t kmn gvfg' eGof], ToxL jlh{t kmnn] ;fd'Gg]sf] kflye/f xf]6nsf] ?ddf k|jz ] ugf{;fy
Wofg tflga:5 ;w} +. Tof];+hf]u lyof]jf jlh{t eg],+ …d t a;df lgbfpg g;Sg]dfG5] . /ftel/sf]
kmn vfg]cfsf+IffnfO{ cg'sn " agfpg tdtof/ lgb|f dfg{ klg ca ;'Tg'k5{ d}n ] .Úolt eg]/lbp“;f]
kl/l:ylt s'lGg ∕ PdP k9\b} ubf{ d]/f ;a}eGbf ldNg] @ ah]kl5 dfq e]65 \ ' eGb}labf dfu]+cfof]hs;“u .
;fyLx¿ g}emfkfnL aGg k'u ] . dfof ltlD;gf, lbp“;f];'Tg]afgL eP kf]∕ ;'Tg'rflx“ To:t} xf] . ;'Tg]
;/:jtL k|tLIff zld{nf kf7s xf];\ jf 6+sdfof bfxfn, k|mG] 8b]lv k|of;df sf]N6]rflx“ y'k}| k6s km]/ “] .
a]:6 k|mG] 8;Dd clwsf+z ;a}emfkfnL . sIffdf,
nfOa|/] Ldf, xf]:6ndf, lkmNdxndf, 3'd3fddf, sljtfsf] ;]lna|;
] g
hxf“ hf“bf klg d emfkfnL ;fyLx¿;“u} /xg sfo{qmd $ ah]elgPsf]lyof], t/# ah]
yfn]  . lszf]/ vgfn, of]uG] b| bfxfn, xf]d kf}8n ] , j/k/sfo{qmd:yn xf]6n P;hLdf k'Ubf kGw|, aL;
b'uf{ cf]emfnufot sIffdf cGo y'k}| ;xkf7L klg hgf ;fyLx¿ t klxn]g}cfO;Sg'ePsf]lyof] .
emfkfaf6}lyP . nuQ}kfgL olt 8/nfUbf]u//] kg{ ;'? ef]ls
d Psbd sd af]Ng], af]n] klg v;|f] af]Ng] . cfPsf kGw|, aL; hgfafx]s yk c¿ s;/L kf]
pgLx¿ x/If0f af]Ng dg k/fpg]/af]Nbf a8f] cfpnfg\ eGg] nflu/xo\ f] dgdg}  .
dL7f;k"0f{ af]Ng] . d Psbd sd v'Ng], pgLx¿ afkm /] emfkf, Toqf]d';nwf/] kfgLdf klg sf]xL
a9L g}v'Ng] . d Psbd};+sf]rL, pgLx¿ Psbd} 5ftf cf]9b\ ,} sf]xL afOsdf lgy|S' s ?em\b} sljtf
v'nf k|sf/sf . emfkfnLx¿;“usf]ldqtf /;+utn] sltko cj:yfdf b]zsf cGo e"uf]n  x¿sf] vf; ;d:of lyPg t/oxf“ s]x L ;dosf]cGt/df nfUb}g ∕ ;'Gg sljtfsf kf/vLx¿ cfO g}/xs ] f lyP .
la:tf/} ddf /u+ b]vfpg yflnxfNof]  . 3f]/ cGtd{v ' L gfd ln“bf sfg o;}o;}k|ltlqmofljxLg al;lbg tkfO{s + f]gof“gof“ gDa/;]e  ubf{ubf{ xTt' eOg]ef] .Ú s]xL ;docl3 dfq ljdn j}B  hLn]Onfd x]bf{xb] {} O6x/Laf6 dg' dl~hn, b]jfg ls/ftL, lj/f6
/;+sf]rL d, la:tf/} clncln v'Ng ;'? u/ +] . ;S5 . t/of]jf Tof]sf/0fn]emfkf eGgf;fy d}n] klg /dfOnf]sf] hjfkm /dfOnf]d} lbP“  . cfpg'k¥of] eGbf Jo:ttfsf] sf/0fn] kl5kl5 ;f/y] +] cg'kdx¿ cfOk'u ] . df]/ªaf6 ;Ldf cfef;, ld>
hLjgnfO{ cln jfON8 /km'Ssfkmfn cGbfhdf ef]Ug s;f]s;f]sfg 7f8f]eOxfNg]xfd|f] cfbt . clnslt dhfskl5 /fhghLn]vf; s'/f Totf hfg]sfo{qmd . ca km]l/ToxL e]slt/sf] j}hoGtL, u08sL k'q, s[i0f pbf;Lx¿ cfOk'u ] .
;'? u/ +] . o; k6s eg]ToxL emfkfn]af]n  fof]dnfO{ . vf]Ng'ef] . …o; k6ssf]cgKnu z[v + nfdf tkfO{n+ fO{ csf]{sfo{qmdsf nflu cfp“lbg“ eGg g;Sg]u/Lsg Onfdaf6 k|sfz yfD;'xfª /sf“s8leQfaf6 kj{t
emfkfnL ;fyLx¿ af7f lyP, km6fxfrflx“ d}n] x'Gg eGg} g;Sg] u/L af]nfof]  . af]n
 fpg]OR5f 5 ;fyLx¿sf] . ebf}s  f]clGtd af“lwPsL lyP“ d . ptfaf6 d]r  L k'qsf]…cfpg';\ x}, kf]tn{] cfOk'u ] .
lyPgg\ . rnfv lyP, w'tr { flx“ lyPgg\ . la:tf/} z'qmaf/sfo{qmd x'b“ } 5 . tkfO{+ h;/L klg cfpg';\ h;/L klgÚ, sf7df8f}a+ f6 pk]Gb| ;'Aafsf] sfo{qmddf g]kfn ;+uLt tyf gf6\o k|1f
emfkfnLx¿nfO{ lnP/dleq hlda;]sf k"jl{ gwf{l/t Pp6f ofqf crfgs cfpg'k5{ x}∕Úpxf“ Tolt a]nf bdsd}x'gx' G' Yof] . …hfg';\ x} hfg';\ h;/L klgÚ— d cf}krfl/s w]/} k|lti7fgdf ;b:o ;lrj u0f]z /l;s, k|f1x¿
dfGotfx¿ eTs“b} uP . ef/tsf];LdfjtL{ If]q gof“ gDa/af6 k6s–k6s kmf]g cfO/xo\ f], g]kfn ln6//] L u|k' sf ;fyLx¿sf] cfu|x d;Dd sfo{qmd 6fg{ ;S5', cgf}k rfl/s cfTdLotf 6fg{ /dz] /~hg emf, sf]dn lg/fn } f, v]d g]kfnL
glhsglhs x'gfn]klg emfkfnLx¿nfO{ rgfvf] Tof]klg /ftsf]gf}ah]j/k/ . p7fOg“, vf;df k'¥ofpg dWo:ystf{sf] ¿kdf af]Nb} x'gx' G' 5 eg]/ ;lSbg“ . / emf]/fxf6 gf6\o ;d"x df]/ªsf cWoIf e/t
x'g Toxf“sf]df6f]n] g}l;sfPsf]x'gk' 5{ eGg]nfU5 glrg]sf] gDa/af6 kmf]g cfp“bf kmf]g p7fpg] hf“u/ cg'dfg ug{ dnfO{ vf;}ufx|f] ePg . clg t …ofqf /x5
] lhGbuLÚeGb}ofqfsf]nflu u'/fufO{x¿sf] pkl:yltn] /fg} sdfly yk /fg} s
cr]n  . g} rNb}g dnfO{ slxNo}  . /ftsf] b; ah]lt/ km]l/ d kl5 ;f]r  /] hjfkm lbp“nf lg eg]/s] xflGgP“ d emfkftkm{ . ylk/xs ] f] lyof]  .
emg\ ToxLdfly emfkf eGgf;fy /fhgLlts Dof;]h  cfof], h;df a;\ olt n]lvPsf]lyof]— eg]y,+] /fhghLsf] cfTdLo cfb]z cfOxfNof], …tkfO{+ kfgLsf] sf/0fn] ;fpG8 l;:6d cfpg g;s]/
r]tgfsf]af8'NsL o;}nfUg] . lrlgof“ ;f+:sl[ ts d /fhg d'sf?ª . To;kl5 d cfkm}n + ] sn u/,+] cfpg'xG' 5 eg]/elglbG5' d ;fyLx¿nfO{ ∕ cfp“lbg“ cGttM emfkfdf sfo{qmd nueu Ps 3G6f kl5 g};'? ef], t/
qmflGt / ef/tsf] gS;njfbL cfGbf]ngaf6 k|l] /t …o;cl3 g} tkfO{s + f] rf/j6f gDa/ ;]e 5 d]/f] eGg kfpg'xG' g x}∕Ú lbp“;f]! ah]5'6g\ ] gfO6 a; 5'6o\ f]kf]v/f To:tf]k|lts"ntfdf klg xndf dfG5]x¿ gc6]/
eP/@)@* ;fndf ;'? ePsf]ax'rlr{t emfkf df]afOndf . gDa/klg slt w]/} xf]tkfO{s + f] <Ú b'O{ ldg]6cufl8 dfq …cfpg'k5{ x}∕ ÚeGg] a;kfs{af6 . a; eGg' a; sd, ax;:yn a9\tf aflx/ ;d]t pleP/ ;'lg/xs ] f lyP  .
;+3if{ cyf{t\ ju{ zq' ;vfk kfg]{cleofg . lh:sfp“b} ;f]w +] . /fhghL b'O{ ldg]6 kl5 …cfp“lbg“ eGg kfpg'xG' g x} dx;'; eO/xo\ f] ofqfel/  . hftkftsf s'/fb]lv ;'?df slj ;Ldf cfef;sf]gof“ lstfa …d
/fhtGqsf] lj?ådf plta]n} df}nfPsf] ljb|fx] sf] …c/] xf], cfkm\gf] t k|l] dsf km]l/b+ l} kR5] df]afOn ∕Údf plSn;Sg'ePsf]lyof] . lg/s + z' cfTdLotf /fhgLlt;Dd, anfTsf/bl] v xTof;Dd ljleGg :qL cyf{t\ cfOdfO{Údfly kl/rrf{ ;'? ef] . d'gf/fh
r]t . ;'vfgLsf]h+undf dfl/Psf s[i0f s'Os]n, gDa/km]l/G5 . To;}n] lg ∕ÚkSsf lnDa" kf/fsf] o;}n  fO{ elgG5 ;fob . cfTdLotf eGg]s'/f sf08df d'l5Psf ;fw' cfzf/fd afk'bl] v df]bLsf z]df{Ho"n] ;xhLs/0f ug'e{ Psf] sfo{qmddf ;Ldf
gf/g >]i7h:tf ;lxbx¿sf] lj/f;t af]ss ] f] emfkf  . njh lyof] pxf“sf]  . …tkfO{s + f] k|l] dsf km]l/g;' u“ t slxn]s  fxL+ o;/L g}lg/s
+ z
' ag]s
 f]sDtf t ;'Gb/ s'/f;Dd . rsf{rsL{ ts{, ufnL /c;Gt'li6x¿sf] cfef;, dg' dl~hn, ld> j}hoGtL /lzj /U] dL

:jtGq ef/tsf]
‘OlG8of cfkm\6/ ufGwL’ / ‘ufGwL lakm/ OlG8of’ h:tf k':tssf
pgsf]gof“ lstfa cfPsf]5– ‘8d ] f]qm\of6\; PG8 l8;]G 6;{’ . pQm
efjfg'jfb oxf“ k|:t't ul/Psf] 5 M

b'vfOdf dxf/fi6«sf ls;fgn]cfTdxTof ug]{g}


lyP .
d}n] cGt st} eg]sf] klg s'g} Pp6f jif{ af“sL c¿eGbf cem cfttfoL
5', ef/t ck|fs[lts /fi6« lyof] eGg] hfGg hf] s;}n  ] c:jLsf/ ug}k{ g]{
xf], oxf“ cldNbf] nf]stGq dxŒjk"0f{ sf/0f oxL x'g ;S5 . …sn ' ufx{:Yo
/fli6«o a]v; ' LÚ -u|; g];gn cgx\oflkg];_
5 . olt ljljwtfo'Qm / ;"rL lgdf{0f ug{ cft+sjfbL xdnfh:tf 7"nf
a]dn
] PsfOaf6 slxNo} klg 36gfn]l;h]s { f]d[To' /pl7af;sf]b'irqm /

;
b}lgs hLjgsf]cK7]/fn ] fO{ klg ulgg'k5{ . oL
g\ @))* sf]h:t} xTof, lx+;f, em8k /ljb|fx] sf ef/tsf] lz/ em'sfOlbof]  . ef/tLo gful/ssf]dgdf !(*$ sf]jif{ ;a}eGbf Pp6f l;+uf]/fhgLlts PsfO ljleGg 36gf /k|lqmofsf r/0f /ltgnfO{
ofd lyP M !(*$, !(^^ /!($* sf jif{ . :jtGqtfkl5sf &) jif{df ef/tn]cg'ej sfnf]jif{ dflgg ;S5 . /, tfhdxn Kofn]; lgdf{0f ePs}5}g . o;cl3 lglZrt ;+Vofdf JoQm ug{ c;Dej ePsfn]
o;afx]s To:t} v/fa jif{ cGo klg lyP . u/s
] f]v/fa ofdx¿ lyP M !($*, !(^@, !(^^, xf]6n sDkgLsf dflnsnfO{ @))* g};a}eGbf slxNo} klg oltsf w]/} ;"rL cg'dflgt /flvg}k5{ . cNa6{ cfOG:6fOg
u0ftGqk|ltsf]ljZjf;sf]hu xNnfpg tL jif{df !(&%, !(*$, !((@, @))@, @))* sf jif{ . v/fa jif{ x'g ;Snf . />Llgjf; /fdfg'hfgsf]k|ltef 3f]n3fn kfbf{
36]s f ;a}36gf sfkmL klg /x ] . oLdWo]s'grflx“ ;a}eGbf a9L v/fa jif{ t];f| ,] s'g} Pp6f /fh
] fO lj/fw] fef;k"0f{ x'g clzlIft dflg;nfO{ cfkm\gf] klg Ps}jif{sf]lsg gxf];,\ …sn ' ufx{:Yo /fli6«o
rLg;“usf] l;dfgf o'4sf] ckdfghgs xf/n] lyof]t < :ki6 pQ/lbg sl7g 5 . To;sf ;Sg]sf/0frflx“ oxf“ ckgfOPsf tl/sfdf e/ zf;s cfkm}“n] /fH] g lbOPs} a]v; ' LÚnfO{ lglZrt ;+Vofdf JolQm ug{ ;lsg]
Wj:t ePsf]!(^@ af/] ;f]R5' h'g c¿ jif{eGbf tLg sf/0f 5g\ M klxnf], xfd|f] lzIffs}cfnf]sf“rf] k5{g \ . lsgeg], ;~rf/dfWodx¿ -jf cem egf}“ s'/fdf dnfO{ z+s} 5 .
s]xL zfGt g}lyof] . To;}u/L, !(&% af/] klg cj:yf / Oltxf;ljb\ tyf gful/ssf] vf]6o'Qm ljB'tLo ;~rf/dfWod_ n]cfsif{s /gf6sLo lyPg . ef/t :jtGq ePkl5sf] ^( jif{dWo] ;a}eGbf
lrGtgzLn x'G5' . To;}jif{ ef/t klxnf]k6s :d/0f  . 36gfnfO{ k|fyldstf lbg ;S5g\ . cem, v/fa s'g} Pp6f jif{ lyof]egL lgSof]n { s;n]
/;DejtM clGtd k6s klg Pp6}kl/jf/jf pNn]v ul/Psf];"rLdf Pp6f jif{ g/fVg'sf] gful/sn]klg To:t} /fH] 5g\ . oBlk, xTof /ad ug] { <
egf}“Pp6}bnsf]clwgfosjfbL zf;gdf lyof] . sf/0f 5 . lsgeg], o:tf]df PskIfLo s'/fn]klg lj:kmf]6sf ljleGg 36gfk5fl8 ;txdf sd} b]lvg] ul//xs ] f dhb'/sf] ;+Vof klg p:t} x'g] lyof]  . of]Oltxf;ljb\n] klg s'g} xfntdf ub}g{  .
To;}u/L, dnfO{ !((@ sf]klg ;Demgf x'G5 . s]xL e"ldsf lgjf{x u/s] f]x'G5 . wd{ lg/kI] ftfnfO{ kL8fsf y'k}| cfofd klg 5“b} 5g\ . d'DaO{sf] gf6s 6]lnlehg l:qmgdf, 3/3/df / dnfO{ 5]?jf eGg'xf]nf  . t/, d}n] o;nfO{ xf]l;of/L
ToxL ;dodf t xf], dWosfnLg dl:hb eTsfOP/ u0ftflGqs Joj:yfsf]Ps;"qLo oyfy{ dfGg] n]v ;'? ubf{ pNn]v u/e] m}“ @))* af/] s'/f 5/l5d]sdf gb]vfOPsf] eP klg dlxnfdflysf] eG5' . /fi6«sf]bhf{ kfPsf]5f]6f];dod}xfdLn]
Jofks lx+;f dRrfOPsf] . tt\kZrft\ ef/tLo ef/tLosf nflu !((@ /@))@ g};a}eGbf ubf{ km]8logn] d'DaO{nfO{, PdPgP;n] laxf/nfO{ zf]if0f, xftkft /5]85f8df sdL cfpg]s'/} v/fa /ljgfzsf/L jif{sf];fdgf u¥of}“eGgrflx“
;+ljwfgdf /xs ] f] wd{ lg/kI] ftf / ax'njfbaf/] v/fa jif{ x'g \ . g]x¿–ufGwL vfgbfgsf]c?lråf/f /eLPrPkmn]lqml:rognfO{ lg;fgf gagfPsf] lyPg . To;}u/L blnt /cflbjf;L, em'k8k6\6Ldf hlQ klg ;lsG5 . d]/f] a'emfOdf, xfdL;“u To:tf
k|Zg p7fOPsf] lyof]  . To;}u/L, d}n] @))@ af/] lgb]l{zt ef/tLon]rflx“ !(^@ jf !(&% nfO{ eP klg vfg]kfgLsf];xh kx'r “ ePsf s/f8] f}“ a:gx] ¿, lev dfUg]x¿ klg lanfP/hf“bg} y] . @^ s]xL jif{x¿sf];Demgf 5 h;sf :d/0fsf unt
klg ;f]R5' h; a]nf u'h/ft k|zf;gn]s]Gb|Lo v/fa dfGnfg\ . dxfTdf ufGwLsf k|z; + sn] ef/tLosf] ;+Vof p:t} x'g] lyof], /fd|f ljBfno / gf]eD] a/ @))* sf] /ft aGb'swf/Lx¿ tfhdxn sf/0f 5g\ . lsgeg], …cdfgjLoÚeGg ;'xfpg]
;/sf/;u“ sf] ldlneutdf d';ndfglj?4 hftLo ef/tLox¿ ;a}eGbf w]/} dfl/Psf] jif{nfO{ ;a;] ;'ljwfo'Qm c:ktfnsf] ;+Vof klg p:t} x'g] lyof] / Kofn]; xf]6ndfly hfO gnfu]s  f]eP klg C0f ck/fwsf ;fIfL ljleGg JolQm /;d'bfo /xg
lx+;f dRrfPsf]lyof] . ToxL 36gfn]ljZj;fd' v/fa ;do dfGnfg\ . lzv wd{df ljZjf; ePsf af“Rg dfq}k'Ug]u/L lrQa'em\bf]Hofnfbf/Ldf sfd y]Ug g;Sbf, cGgafnL pTkfbg gx'b“ fsf]lrQ ;s]  .

C M Y K
zlgaf/, * c;f]h @)&# ª
lbp“;f]! ah]5'6\g] gfO6 a; 5'6\of]kf]v
 /f a;kfs{af6 . a;
eGg' a; sd, ax;:yn a9\tf dx;'; eO/x\of]ofqfel/ .
hftkftsf s'/fb]lv /fhgLlt;Dd, anfTsf/bl] v xTof;Dd
ljleGg sf08df d'l5Psf ;fw' cfzf/fd afk'bl]v df]bLsf
s'/f;Dd  .
æy|L Ol8o6\;Æ
gZnLoaf]w / klxrfg dfUb} %) sf]bzsdf l;h{gzLn c/fhstf cleofg rnfPsf xfªo'u, /fhg / pk]Gb|n]
of] bzsnfO{ l;h{gfaf6 af}l4s sfddf s]lGb|t ug]{ 3f]if0ff u/]sf 5g\ . ;kmn xf]nfg\ t <

k|0ft jQmf x'gx' G' Yof] . nueu $) ldg]6 /dfOnf] aL;hgfsf]lglDt c8{/ul/Psf]lyof] . Pp6f 7"n}
ax; ef]lstfadfly . jStfsf]¿kdf pkl:yt ;d"xn]cfkm\gf]Jo:ttf /cGo ;a}sfo{tflnsf
dg' dl~hn eGb}x'gx' G' Yof], …;Ldfsf sljtfx¿sf] kG5fP/Ps, 8]9 3G6fsf]sfo{qmdsf nflu k"/} b'O,{
d"n:j/g}lkt[;QfTds ;dfhdflysf]s6fIf xf] .Ú tLg lbg 5'6o\ fPsf];x/lyof]bds . sljtfnfO{
bf];
 f| ] sfo{qmd sljtf jfrgsf]lyof] . lwt dg]{u/L ;]lna|6] ug]{;x/hf]lyof]bds .
x/s
] k6s # hgf sljnfO{ pEofpg] e'6fgaf6 cfOk'us ] f slj t'Da]xfª lnDa"bl] v
l;nl;nfdf o; k6s ofd y'nª' , b]j fg ls/ft“ L / df]/ªsf wL/h /fO{, o;}u/L s}nfz lzv/, gjLg
d tdtof/lyof}+sljtf ;'gfpg . k|To]s  sljsf k|frLg, Hof]lt e§/fO{, cefuL y]uj' f, pQd /fO{,
nflu @% ldg]6 5'6o\ fOPsf]lyof] . d cln 6f9faf6 sljtf /fO{ ufp“n,] d'gf/fh z]df{, ljjz alneb|,
cfPsf]x'gfn]% ldg]6 sf]af]g ; ;do;lxt cfwf jL? jg]d  , lgxfª ls/ftL, /fhs'df/;'Aaf, czf]s
3G6f d]/f] efudf rflx“ . a:gt] , sdg b]jfg, ltnf>L ltlD;gf, k|sfz
e'6fgL z/0ffyL{ slj ofd y'nª' n]e'6fgL a'9fyf]sL, e'kG] b| ltlD;gf, l8Dkn jg]d, pQd /fO{,
z/0ffyL{x¿sf] kL8faf6} sljtf jfrgsf] d]nf] ;'Gb/s'¿k, ofd y'nª' , lj/f6 ls/ftL, k|sfz
;'? u/,] …kZ| gÚ zLif{ssf] sljtfaf6  . yf]/} ws, yfD;'xfª ;a};  a}sljtf ;]lna|6] ug{ dg /;do
yf]/} nfh;lxt pgn] eg], …klxnf] k6s olt 7"nf] km'sfP/pkl:yt lyP .
d~rdf plePsf]x'“ sljtf jfrgsf nflu .Ú zlgaf/sf] laxfg e]if/fh Gof}kfg]åff/f cfkm\g}
To;kl5 pgn] nufnu …nf]8;]l8ªÚ, …gof“ Sofn]G8/Ú, 3/df ;~rflnt bds klAns nfOa|/] Ldf ePsf]
…ljb|fx] Únuoftsf sljtf ;'gfP  . sljtfjfrgsf]sfo{qmddf ;d]t cl3Nnf]lbg
c+ub 9sfn

x'/Ldf gflr/xs ] f] O{Zj/sf ;|i6f b]jfg ls/ftLn] pkl:yt slj / sljtfk|d] Lx¿sf] afSnf] pkl:ylt xfªo'u c1ft pk]Gb| ;'Aaf /fhg d'sf?ª
clwsf+z b]z  kL8fn]cfqmfGt sljtf ;'gfP . lyof] . slt klg le“mhf]gdfgL sljtfsf vflt/

!&
…if8\oGqÚ, …bz ] sf] gS;fÚ, …lr;f]Ú, …clGtd ;+3f/Ú, pxf“x¿sf] pT;'stf / k|d] uHhasf] nflu/xY] of]  .
…xf]l8{ª af]8Ú{ h:tf pgsf sljtfx¿ rfv dfgL– cfTdLotf lgefpg klg kSsf dflx/emfkfnL jif{cl3 l;h{gzLn c/fhstfsf]gfddf xfªo'u @)%& ebf}!# df tof/l;h{gzLn c/fhstfsf] …gq tLg}j6f afhfn] cfjfh lgsflna:g] xf] eg]
dfgL ;'g] emfkfdf pkl:yt sljtfk|d ] Lx¿n] . ;fyLx¿ . cg]s  g\ xtf/f,] Ps l5g cufl8sf]rsf]{ c1ft, /fhg d'sf?ª /pk]Gb| ;'Aafn]g]kfnL k|:tfjgfkqdf oL tLgn]JofVof u/ ] . em\ofªem\ofª a9L x'G5, Toxf“g/]  pk]Gb|hLsf] ;fOn]G;
cfwf 3G6f 5'6o\ fOPsf] d]/f] ;dodf d}n] 3fd /Ps l5gkl5sf]eo+s/jiff{, oL ;asf ;+:yfkgnfO{ lgs}wfswDsL lbP . ;flxTosf] –c/fhstfnfO{ cft+s xf]Og, ljb|fx] sf] pTsif{ gf]6 sfd nfUof],Úxfªo'u eG5g\ .
cfwf bh{g sljtf kl:sP“, …lsl/of a;]s L afah'b ;'Gb/s'¿k, k|sfz yfD;'xfª, jL? jg]d / d"nwf/df ;LdfGt ;d'bfo lsg 5'6o\ f]eGb}xKsfP . dflgof]; \ . of]sflJos cfj]unfO{ 8]9 bzskl5 l;+xfjnf]sg
:jf:gLdfG5]Úbl] v …ljrf/sf] ¿vÚnufot sljtfx¿  . e"ld k'qx¿n];fy lgefpg sxL+ st}r'Sg'ePg . nflnTo v]nfp“b} :jfGtM ;'vfo vf]lh/xs ] f] ;flxTodf –gjLgtfsf] dfu{kz | :t ug]{ eg]/ l;h{gzLn ub}{ slj a}/fuL sfO“nfn] ;f]daf/ Ps sfo{qmddf eg],
sfo{qmd ;lsPkl5 k|f1 u0f]z  /l;s eGb} emfkfsf] ko{6sLo :yn bf]dv ' fb]lv e'6fgL z/0ffyL{ ltgn]v;|f sf“6Lsf 7f–7f8f zAb ljGof; leœofP . c/fhstfnfO{ dflgof]; \ . …cfkm"nfO{ dg gk/s ] f] ljifolj?4 af]Ng' t /fd|} xf], t/
x'gx' G' Yof], …Ps]8d] Ln] ug'k{ g]{ sfo{qmd g]kfn ln6//] L SofDk;Dd pxf“x¿sf] ofbuf/ ;fy /lx/xo\ f]  . hfltjfbL ;'lgg]z}nL, t/;xcl:tTjsf]cfu|x . –c/fhstf ;flxTo lgliqmotfsf]ljkIfdf tTsfn k|ltlqmof:j¿k n]lvPsf sljtfn] k/;Dd
u'k| n] u/s ]   . hLjgdf o;cl3 sljtfsf]
] f] /x5 xtf/d} ;xL, %) /fk] gLeGbf a9L hldg vl/b u/L gZnLoaf]wsf] lhls/, t/ gZnjfbsf] ljkIf  . plePsf]n]vgsf]kIfdf 5 . l;h{gzLn c/fhstf !, k|efj glbg ;S5g\ . To;}n] sljtfnfO{ cln zfGt
olt eJo sfo{sd d}n] b]vs ] f] / ;'gs ] } lyOg“  .Ú ¿v}¿v /fk] /]  h+un agfO{ To;}sf] aLrdf s'6L cfx\jfgdf c/fhstf, z}nLdf l;h{gzLntf . cyf{t,\ lrGtgsf] bl/bt| f @, ;Qfsf] :tl' tufg #, k/Dk/fut tj/d} k|s6 x'g lbPsf] /fd|f ] .Ú
pxf“n] o;f] elg/xb“ f cfof]hs g]kfn ln6//] L u'k| sf agfP/ a;]sf jL? :jfdLsf] s'6Ldf kfOnf 6]Sg] d]/f] l;h{gzLn c/fhstf . dWo %) sf]bzsb]lv g]k fnL d"No /dfGotfs}af]njfnf /$, ;f+:sl[ ts cltqmd0f ;fob c/fhsx¿n]sfO“nf sygsf]u"9
;fyLx¿ Ps;fy uj{ / v';Ln] d':s/' fO/xs ] f] If0f c6]/L OR5f;d]t k"/f ul/lbg'ef] ;fyLx¿n]  . ;flxTodf of]gof“ xNnLvNnLn]k|jz ] kfof] . oL tLg cflbx¿sf ;fy} /fHosf] lg/s + z ' tfsf] lj/fw] L xf]  . a'lem;s] . pgLx¿ klxn]e  m}+;+ul7t cfqmd0fsf]
x]gn { foss} lyof]  . c¿ t c¿, ;f9]$ ah]s  f]gfO6 a; kqmg xNnfvf]/x¿ To;}sf] andf clxn] cf–cfkm\g} prfOdf o;f]eGb}pgLx¿n]kf“rj6f k|:yfkgf cl3 ;f/] hf];df 5}gg\  . c/fhstfs} em\jf“sdf …8f“8fdflysf]
sljtfsf]sfo{qmddf sljx¿ sljtf ;'gfp“5g\ lx“8g\ ] qmddf xf]6 n P;hLsf dflns eb|sd' f/ lj/fhdfg 5g\ . l;h{gzLn c/fhstfn]yfn]sf – j}rfl/s cg]sfg]s, ;f+:sl[ ts j}ljWo, gZnLoaf]w, 3fdh"g / u9\tL/sf /fs “ e] t" x¿Ú clg …xf]ªu\ f| of], ef]u
/kms{G5g\ . sljtf ;'Gg cfPsfx¿ sljtf ;'G5g\ /fO{n] Pp6f Sofn]G8/ / dfofsf] ;fgf] kf]sf] d]/f] lrGtgsf]pQ/flwsf/L gof“ 8km\kmf klg o;aLr sljTj lg:;Ldtf /l;h{gfTds lg0f{o . tLdWo]t];f| ] /kf+uf| Úsljtfs[lt lgsfn]sf pk]Gb|n] kl5Nnf b'O{
/kms{G5g\ . ;w}h + ;f]sljtfsf sfo{qmdx¿df xftdf ydfOlbg'ef] . Pp6f cltly sljsf lglDt cfO;s]sf] 5  . a'b“ f …gZnLoaf]wÚTo; a]nf lgs}ljjflbt eof] . jif{df zfGt sljtfs[lt …vf]nfsf]uLtÚ/syf;+ux|
b]lvg]kl/bZ[ o xf]of] . cem sltko sljtfsf cGo slj /sljtfk|d] Lx¿sf];x[btfsf]t JofVof kf“r jif{kl5 cl3Nnf];ftf Ps}7fd\ e]l6P tLg hghflt sljnfO{ ;fDk|bflostf a9fPsf]aft …nf6f]kxf8Úk|sflzt u/L rrf{sf]prfO 5f]P . nf6f]
sfo{qmdx¿df t slj cfkm\gf]sljtf ;'gfp“5 /
hfG5 . cGtlt/sljtf ;'gfpg kfnf]kv{g] sljsf]
efudf l/Qf]xn /vfnL s'rL{x¿ k5{g \ .
ug{ klg ;lsPnf, Pp6f xf]6n Joj;foLsf]
d[bn ' cfTdLotfnfO{ JofVof s;/L kf]ug'{ ∕=== d
lgMzAbh:t} eP“ Tolt a]nf .
;flxTo oL …yL| Ol8o6\;Ú . t/, klxn]em}+hª rNof]
ls, sljtfsf]O“6f pKsfP/xflgxfNg]hf];df
lyPgg\ . r'gfj n8\g ufp“ k;]sf]g]tfem}+kf“r
nfUof] . kbd uf}td, zlz n'dD' a'nufot …zfnLg
ljb|fx] Ú sf] k}/jL ub}{ c/fhs Snaaf6 aflxl/P  .
c/fhssf egfOdf gsf/fTds k|rf/n] pgLx¿nfO{
kxf8n] kb\d>L k'/:sf/ l6Kof]  . pk]Gb|n] …sa8\8LÚ,
…bz
] vf]Hb} hf“bfÚ, …sa8\8L sa8\8LÚ, …sa] fM sf]SdfÚ,
…tfGb|fÚ] , …k/' fgf] 8'u+ fÚ nufot l;g]df n]v ] . s]xLdf v]n]
emfkfdf h] b]v,+] Tof] laNs'n} km/s kl/bZ[ o o;} klg a;df ofqf ub}u{ bf{ kfgL k/s ] f] a]:sg jif{kl5 xªsªaf6 sf7df8f}+cf]ln{P xfªo'u . unt sf]0faf6 t/kmfOb}u¥of] . …xfdL laNs'n} klg . …xT] 5fs'KkfÚpkGof;af6 ax;sf]s]Gb|df cfPsf
b]v  +] . h;/L lax], j|taGw jf cGo pT;jx¿df dg k5{ dnfO{ . emg\ emfkfaf6 lx“8g\ ] a]nfdf cfp“bfcfp“b} casf] bzs j}rfl/s sfdsf] gZnjfbsf lj/fw] L lyof}+/;w}+xf}+klg, t/xfd|f] /fhgn] bf];f| ] pkGof; …bldgLeL/Ú af6 emf]nfdf
b'O–{ tLg 3G6fsf]d'Vo sfo{qmd eP klg b'O–{ tLg olt uh]/{kfgL k¥of]ls Psflt/kfgLsf]?emfO, x'g] cfZjf;g klg …dtbftfÚnfO{ af“l8xfn] . gfs x]//]  hfltjfbL cf/fk] nufOof],Ú /fhg eG5g\, dbg k'/:sf/ xfn]  . dbg k'/:sf/sf] nx/df pgsf]
lbg;Dd of]jf Tof]axfgfdf ;]lna|; ] g rN5, csf]l{ t/ cfTdLotfsf] ?emfO–?emfOsf] 8an 8f]hn] Po/kf]6d{ f emg]l{ alQs} rGb|jL/ t'Djfkf]sf] …xfd|f] gZnsf] ;f}Gbo{, ;f+:sl[ ts r]tgf klg g]kfnL pkl:ylt w]/s } f nflu gf}nf], cgf}7f] dflgof]  . …s/ªsf]
emfkfsf]cgKnu sljtf ;f“em sfo{qmdsf]kl/bZ[ o lgy|S' s lyP“ . df]afOnaf6 /fhg / pk]Gb|sf] vf]hL u/ ] . ;flxTodf cfpg'k5{, Pp6f vf; ;d'bfosf]dfq}xf]Og lx/f;t,Ú …9u+' fd'9fsf] dgÚ, …/u+ Lg cfljisf/Ú, …ss\lksÚ
7Ls To:t} lyof]  . sljtfsf sfo{qmdx¿df efu lng' Pp6f a;Gt a:gt] To;sf]Psfw 3G6fdf e[s6' Ld08k kl5lNt/sf] egL oxf“sf];+:yfkg;“u k|Zg ug'{ xfd|f] clwsf/leqsf] h:tf ;ft sljtfs[lt ;h{s xfªo'un]@)&!
sljtfjfrgsf]sfo{qmd ;lsPkl5 klg s'/f, sljtf g};]lna|6] ug'{ csf]{s'/f . slj x'gs ' f] slj uf}8+ f ltgnfO{ e]6g\ cfpg]n] sAhf s'/f] lyof]  . xfdLn] ToxL s'/f ;r]t 9+un] u/s ] f xf} + . df efg'hoGtLsf]låzts jif{ cj;/df ;/sf/n]
;+:yfsf y'k}| kbflwsf/Lx¿ / cGo sljtfk|d] Lx¿ cy{df sljtfsf];]lna|; ] g hlxn]klg lk|o nfU5 . u/ ] . kl5Nnf l5dnsf g]kfnL sljx¿ of]uf}8+ fnfO{ jf:tjdf gZnjfb xfdLdf xf]Og, oxf“sf];+:yfkgdf k|bfg u/s ] f] :j0f{ kbs g} c:jLsf/ ul/lbP  . tLg
sljtf ;]lna|; ] gsf] d'8df b]lvGy]  . /ftsf] !!, labfOsf] xft xNnfO;“u} cf“vfsf] kl/lwaf6 emfkfsf] …tflnafgL uNnLÚgfdn]lrG5g\ . -rsf{–rsf{ s'/f rflx“ lyof] .Úg]kfnL l;g]dfsf]7"nf cf“vf, nfdf]gfs, Ol8o6x¿sf]lgx'“ vf]hfxf k|jl[ Q uPsf]5}g .
!@ ah];Ddsf]sflJos /t/n a;fO To;}s  f] bds 5'6o\ f] . nfUof], ;x/xf]Og, sljtf ;]lna|6] ug],{ slxn]sfxL“ sljtfsf]gfddf ljkIfLnfO{ xft} cUnf]sb ePsf]cfo{v; lx/f] cjwf/0ff eTsfpg /, gof“ k':t f– ljz]ifu/L hghflt, dw];L /
Ps pbfx/0f lyof] . ;]lna|; ] g Toltd}sxf“ ;lsg', ug]{;x/5'6o\ f]ev{/} ∕ xflnxfNg]eP/oL sljsf]ayfgnfO{ tflnafgL uNnL oxL gZnLo r]tn] sfd u/s ] f] bfaL c/fhssf] 5“b5 }  . ;LdfGts[t ;d'bfosf o'jfsf]c/fhs l;h{gf nx/
ef]lnkN6 laxfg xf]6n P;hLdf vfgf;d]t kGw|, elgPsf]xf]_ p;f]t >j0f d'sf?ª, cfx'lt, e"kfn log} kf“r a'b“ fsf] cfwf/df …;dGjoÚ d'vkq yfld;Sg' 5}g  . tLg hgfsf] x]8Sjf6{/n] k|f/De
/fO{nufotn] To;cl3 cl:tTjsf] bfaLdf afSn} k|sflzt x'g yfNof]  . /fhgn] ;Dkfbg ug]{ …uf]/vf k|If]k0f u/s ] f] c/fhs ;]tf] cf/fx] 0f cfh gof“
gn]vs ] f xf]Ogg\  . t/ k|ToIf 3f]if0ff;lxt d}bfgdf ;}lgs cfjfhÚdf xfªo'usf ljrf/, pk]Gb|sf l;h{gf k':tfsf] lj/f;tdf cl:tTj / lhls/sf] u2L tfSb}
cfPsfn]oL tLg n]vs lqmofzLn o'jfsf nflu k|sflzt x'g yfn] . sf7df8f}a+ f6 pgLx¿ lhNnf ax';f+:sl[ ts /u+ Lg cfljisf/lt/ pBt 5  . a}/fuL
dfu{bz{sem}+eO;s] . logsf gfddf hlt …ul;kÚag], lhNnfdf sljtf /ljrf/af]s  /] k'Ug yfn] . @)^) sfO“nfn] oL tLgåf/f rn]sf] cfGbf]ngdfly @)^)

v/fa jif{ s'g<


Tolt t of]k':tfdf c¿ sd}sf]aGof]xf]nf . ;fn lxp“bsf]s'g} lbg of]k+lQmsf/n] e]6 b\ f xfªo'u ;fndf …sljtfdf gZnaf]w / s/ªsf] lx/f;tÚ gfds
…Tof]a]nf Wofgfsif{0f u/fpgsf nflu cln 7"nf] kf“ry/ / Onfdsf] l;dfgf ahf/ /fs “ ] ahf/;Dd Ps cfn]vdf l6Kk0fL u/s ] f 5g\, …ax'dtsf gfddf
:j/ ul/Ps} xf], slnnf] dfG5]n] tŒj1fgsf] s'/f] kN;/afOsdf xfkm kfOG6 nufP/sljtf gfbª cNkdtnfO{ ;dfj]z  gubf{ /fhgLlts k4ltn]7"nf
lgsfNof]eg]c¿n]gkTofp“bf /x5 ] g\,Úbzs %) df ug{ k'us ] f lyP . pgn]g]kfnL n]vgdf PskIfLo 7fn" ;Qfwf/L x}sdjfbLs}nflu ;w}+olt x'gk' g]{k4lt
wDsL /kmf}bf/L lsg eGg]lh1f;fsf]hjfkm pk]Gb|n] ljrf/sf] k|eT' j ;lsPsf] eGb} cNkdtsf] clwsf/ / /l:yltsf]lj?4sf];fdflhs Gofo /;dfgtfsf]
lbP, …clxn] Tof] cj:yf 5}g, ca c¿n] xfd|f] s'/f j}rfl/s nf]stGqsf s'/f u/ ] . clg a}/fuL sfO“nf, Jojxf/sf nflu x'g cf“6s ] f] o'4sf] z+v3f]ifsf] rsf]{
;'Gg yfn]sf 5g\ . xfdLnfO{ carflx“ cfkm\gf]s'/f O{Zj/jNnesf k'/fgf sljtfdfly cfkm\gf ljlgld{t :j/ g} l;h{gzLn c/fhstf xf]  .Ú sfO“nfn] o;f] eGb}
eGg' 5 .Ú sljtf ;'gfP . /fhf 1fg]Gb|sf]k|ToIf zf;gsfnlj?4 ubf{ lglZrt bnljz]ifsf];flxlTos xltof/gx'g\ eg]
f n]vs /fdrGb| u'xf ef/tsf ljVoft Oltxf;sf/x'g\ . xfn} xfªo'un]yk], …/, eGg]qmddf 5f} +. sljtf dfkm{t 9'u+ f af]s/] } ;8sdf hfg]sf] eL8df c/fhs klg st} To;} n]vsf] k'5f/df va/bf/L u/s ] } 5g\  .
k':tssf] Ps c+z ‘:qmf]n 86 Og’ af6 ;fef/ u/L To;sf] df}lns klxrfgsf s'/f t/kfZrfTo ;+/rgfdf lyP . sn/ckm;]6df d'vkq …;dGjoÚ5fKg k};fsf] h:tf] ls, xfªo'u …kf]ln:6/sf] bf}/f;'?jfnÚ df
n]lvP5 . uhn, xfOs' xfd|f z}nL xf]Ogg\ . d'Gw'd, ;+s6 lyof]  . /fhfsf] k|ltudglj?4 ZofdZj]t 5fk]sf] n]V5g\ M
xfSkf/,] VofnL /c¿ y'k}| df}lns z}nLdf ;flxTo k|rf/klg ul/EofP . tLg c/fhs hAa/, t/rnfv d ;w}–+;w}+/fHosf ;'ljwfx¿af6 alGrt
ul//xs ] f 5f} + .Ú lyP . k| zf ; lg s ;xeflutfx¿af6 alGrt
;flxTo agfpg]eG5g\, c/fhsx¿ . ;flxTo /fhg;lxt c/fhs ;|i6f k"jL{ g]kfnsf Pp6f ckx]lnt
hftLo o'4 /;d'bfoaLrsf]åGå tyf cGo lxGb'–lj/fw] L cfGbf]ng /klZrd a+ufn / n]Vg] sfd dfwjk|;fb l3ld/s ] } lhDdf 5f8] logn]  . lhNnfx¿df lg/s + z
' tflj?4sf] /fhgLlts n8fO“df ;f}tfsf] 5f]/fh ] :tf]
3[0ffefjn]el/Psf]!(*) sf]ToxL b'MvbfoL cfGw| k|bz ] df ;'? ePsf]gS;njfbn]ef/tLo t];f| ] cfofdn] ;flxTo u¥of]  . nLnfn]vgn] ;flxTo ;|i6fx¿ klxnf]k+lQmdf pleg'kg]{cfx\jfg ub}{lx“8 ] . k/ s'gflt/ ldNSofOPsf]
bzsaf/] lrGtg ub{} ;dfhzf:qL cflzif gGbLn] nf]stGq / /fli6«o PstfnfO{ k|Zgsf] 3]/faGbLdf v]Nof]  . pgLx¿rflx“ a'l4sf] xb};Dd k|of]u u/L ;flxTo OGb|axfb'/ /fO{, O{Zj/jNne, a}/fuL sfO“nf, vu]Gb| ljrf/ 5'
eg]sf 5g\, …ef/tdf c/fhstf / :yfloTjdWo] pEofOlbof] . !(&) df ;+s6sfn ef]Ug'k¥of] . ha agfpg]w'gdf 5g\ . lxhf]cfh rfprfp ;flxTo ;+uf| n
} f, uf]ljGb/fh e§/fO{, s[i0f w/fjf;L, ;~hLj t/ lgs} 5'
Pssf] /fh
] fO geP/ Joj:yfkg of]Uo / cof]Uo xfdL To;af6 klg aflx/lg:sg kfof}“cf;fd / dfkm{t gjf]lbt ;'Aaf;fk cyf{t\ xfªo'usf]rflx+ pk|t] Lnufotsf];'?jftL wfk kfPsf c/fhsx¿ ha lgSs}5' .
c/fhstf, dfgjLo /cdfgjLo c/fhstf / k~hfadf k[ystfjfbL cfGbf]ng km]l/ ef]Ug'k¥of]  . af]nL km]l/Psf]5 . pgL n]vgdf d'6n ' fO{ d"ntŒj /fhgLlts d'2f d'v/ af]Ng yfn], pgLx¿k|ltsf] wf/0ff
;x\o /c;x\o cJoj:yfaLr rflx“ /fh ] fO x'g !(() sf]bzsn]hftLo /wfld{s klxrfgsf agfpg'kg],{ n]vs / kf7ssf] b"/L a9\b} uPsfn] klg ljeflht eof] . o;cl3 slxNo}g;'lgPsf oL !& jif{kl5 of]x]8Sjf6{/sf cg'xf/t log}tLg
;S5 .Ú nflu ePsf]tLj| ;+3if{ b]Vof] . To;n]åGå /3[0ff ;/n efiffz}nL k5\ofpg'kg]{ cfx\jfg;lxt …rfprfp gfdnfO{ ufnL g};xL, rrf{n] /fd|} u¥of] . ;flxTodf 5g\, kl/jz ] eg]p:tf]5}g . xfªo'u xªsª uPkl5sf
gGbLsf y'k}| s'/f;“u d c;xdt 5' t/, xnSs a9fof] . Tof]cj:yf ;fob}sd ePsf]5 . ;flxTosf] k|:tfjgfkqÚ n]lv;s]sf 5g\  . h]aL rlr{t x'gs ' f]cy{ x'G5, nf]s
 lk|otf a? gxf];\ eGg] lbgdf /fhgn] /fhgLlts, j}rfl/s d'2fsf] jsfnt
pgn] of] ljZn]if0frflx“ uHhasf] u/ ] . d}n] @))) sf];'?cftL bzsn]u'h/ft lx+;f / k'gdu/ xfªo'usf] …xf]ªsf]ªÚ sljtfs[ltdf n]V5g\, k'/fg} /0fgLlt lyof]  . ul//x ] . tf/x¿ 5'6k] l5sf] k'/fgf] no af“sL /xg]   .
cGt st}eg]sf]klg 5', ef/t ck|fs[lts /fi6« s}of}“ ls;fgn] Ps} k6s cfTdxTof u/s ] f] klg …sg' } a]nf a'l4sf]jsfnt ub}{lx“8g\ ] c1ftnfO{ cfh dfcf]jfbL o'4sf] pTsif{kl5 /ftf/ft pbfPsf abln“bf]a]nf Pp6}bfkdf oL tLg v's/' L gc6\g]
-cGGofr'/n g];g_ xf], oxf“ cldNbf] nf]stGq b]Vof] . /, oL ;ft bzsotf sZdL/pkTosfsf] ;'Aaf;fksf] Jojxf/jfbL JolQmTjn] lht]sf] b]lvG5  . ;fgf dfcf]jfbL em'G8 / xltof/wf/L ;d"xem}+ cj:yf b]lvPs}5 . t/dfGb}gg\ . …a? s'G8n,
5 . olt ljljwtfo'Qm /a]dn ] PsfOaf6 slxNo} ;d:of klg Ho"s “ f To"“ 5 . u0ftflGqs ef/tdf of] rfprfp n]vgsf] km}nfj6;“u} cfGbf]ngsf/L xfªo'u l;h{gzLn c/fhstfsf klg …l:KnG6/ u|k' Ú pbfpg l;qmL / cf}7+ Lh:tf] cfkm"x¿ /xs ] f], t/ Pp6} ;'gsf]
klg Pp6f l;+uf]/fhgLlts PsfO lgdf{0f ePs} ;d:of /xs ] f] x'gk' Yof] { < /xg'kYof] { < s] nfU5  < cfs[lt lIflthdf w"ldn x'b“ } uO/xs ] f] / xªsª af]ss] f] yfn] . ;f7Ls]f bzs ;'?df l;h{gzLn pQ/jtL{ ;f]r, tŒj /xs ] f]Ú lhls/ 5  . klxn] Pscsf{sf] k|z; + f u/L
5}g . o;cl3 slxNo}klg oltsf w]/} clzlIft :jtGq ef/tsf] Oltxf; To:tf] cfuf] xf] ;'Aaf;fksf] pbo eO/xs ] f] b]lvG5  .Ú /u+ jfb x'b“ } eojfb;Dd k'Ubf t];f| ] cfofd / c/fhss} gyfSg]logLx¿ clxn]b'Od{ v ' ] a]Grdf tLg d'v kms]/{
z'e d'sf?ª
dflg;nfO{ cfkm\gf] zf;s cfkm}n “ ] /fH] g lbOPs} h'g ;NsfOof], lgefOof]/km]l/klg ;NsfOof] . ;f]r / z}nL cg's/0f xfjL eO;s]sf] lyof]  . 3/, km];a'ssf] h+undf cfTds]lGb|t l;sf/ v]ln/xs ] f]
lyPg . o;df otfptfsf]s'/} 5}g  . ck|fs[lts /fi6« / a§f, ¿vh:tf lrqsljtf . ;Sbf]ga'lemg'df c3f]/ b]lvG5 . cfGbf]ng ;fd"lxs x'g] eP klg l;h{gf
ef/t Ps x'g] /oxf“ b'Mv si6 slxNo}x'b“ g} cldNbf]nf]stGqsf ¿kdf ef/t slxNo}klg cfgGb . clxn]sf]efiff ljjfbn];d]t JofVof j}olQms x'g] ePsfn] w]/} hah{:tL ug{ gx'g] ltgsf]
eGg]b'O{ s'/f Ps}k6s x'g' t rdTsf/} xf] . ;'nlnt ofqfsf]efuLbf/} ePsf]lyPg . slxNo} u/L gEofpg] lsl;dn] g]kfnL lxHh]sf] gfs–d'v dt 5 . eGgnfO{ logLx¿n]l;h{gzLn c/fhstfsf]
ef/tnfO{ nf]stflGqs x'g /åGåd'Qm x'g klg ePg  . yf]/} ck/fw, yf]/} lx+;f / lgs} yf]/} lrGg ufx|f] kg]{u/L tf]8 kmf]8 . sljtfdf :yfgLo %) sf]bzsdf l;h{gf, ^) sf]bzsdf cfGbf]ng,
klg ufx|f] 5 . !($) sf]bzsdf nf]s  tflGqs ul/a hgtf ePsf ;fgf sf“6sf /Ps¿kL gj]{ dft[efiffx¿sf]hah{:t pkl:ylt . clg l;h{gfTds ca &) sf]bzssf af}l4s sfd egL lsQfsf6
/;+3Lo zf;g;lxtsf];+ljwfg agfp“bf xfdLn] jf :jL8]gh:t} of] /fi6« xf]Og  . slxNo} x'g klg ljb|fx] s};gsdf IfqL–afx'gdfly Ps b'O{ /fpG8 u/s] f 5g\ . &) cfwf hfg nflu;Sof], c/fhsx¿sf]
ljefhgsf] /v ] f sf]¥of} “ . klxnf] u0ftflGqs lbj; ;Sb}g . :jtGq d'ns ' sf ¿kdf ^( jif{dWo]cf7 ufnL . oL ;a};dy{g /cfnf]r  gfsf]hf]8sf]0fdf 3f]if0ff bfaLd};Lldt x'g] xf]ls <
dgfp“b} ubf{ efiffnlIft k|ltkIfL cfGbf]n  gx¿ of] jif{nfO{ 5f8\g] xf]eg]ef/tdf ePsf eb|uf]n l;h{gzLn c/fhstfn]prfO lnof] . xfªo'u xªsª kv{gnfO{ b'O{ rf/jif{ af“sL 5g\ . t/pgLx¿
d'ns' n]em]Ng ;'? u¥of] . o;nfO{ eflifs /fHo ;Dxflng ;Sg]vfnsf lyP, c/fhstf sDtLdf gp8\bf;Dd, /fhg pkGof;lt/gnfUbf;Dd of] ;fd"lxs km};nf u5{g,\ …l;h{gzLn c/fhstf xfd|f]
lgdf{0f u//] ha yfdy'd kf¥of}“ta gfuf ljb|fx] n] dfgjLo lyP /cJoj:yf klg sDtLdf ;x\o kmf}bf/L / xKsLbKsL lgs} rNof]  . pk]Gb| eg] xfªo'usf] hLjgz}nL eO;Sof] . ca t geGbf klg ToxL
xfd|f] PsLs/0fnfO{ gdHhfn] wldNofof]  . lyP . efiffdf ;w}+ ;+uLtsf] …;fOn]G6 gf]6Ú eOa;]  . pgsf] elgG5 . gn]Vbf klg ToxL n]lvG5 .Ú
To;kl5 km]l/!(^) df tfldngf8'df cg'jfb M l;kL cof{n df}gtfn]c/fhs cleofgdf vf; cy{ /fVYof] . twitter :@basantabasnet

C M Y K
r zlgaf/, * c;f]h
 @)&#

j}b]lzs /f]huf/ / ljof]usf] syf


c Gt/fl{ i6«o >d ;+u7gsf] Pp6f cWoogn] eG5—
dn]l;of g]kfnL sfdbf/sf nflu Hofgdf/f w/fk
cyf{t\ …8y] 6«ØfkÚ xf]  . ljut ;ft jif{df Toxf“af6
! xhf/% ;o ^@ zjsf afs; g]kfn lelqP, tL
zj cfkm" / kl/jf/sf] v';L vf]Hg sfdbf/sf ¿kdf
Toxf“ k'usf ] g]kfnL o'jfsf lyP . kl5Nnf]b'O{ jif{df
/;fdflhs lx;fadf k|To'Tkfbs dfq x'g5
cl:y/tf dfq lgDTofpg]5 o;n]  .

ue{sf] lzz' xft–v'66\ f nfu]kl5 ljb]z uPsf] ;kgf


] /

b]Vg yflN5g\  . dfgf}+ k|To]s lszf]/ ljb]z hfg] /x/


cfkm"leq x'sf{pb“ } o'jf x'G5  . ;x/sf / ufp“sfsf]
s[lifsd{ / u|fdL0f If]qaf6 lj:yflkt 7"nf] cfotgsf]
o'jf >d, d[To'Gd'v cf}Bf]lus If]q, pbf/Ls/0f
clxn] t o:tf] nfU5, ufp“3/lt/sf k|To]s cfdf / ljZjJofkLs/0fsf sf/0f kl/jlt{t ;/r
ljZj >d ahf/df kx'r “ , ljb]zL >d;“u} r'lnPsf]
o'jfx¿sf] /u+ Lg ;kgf, cg]s sf/0f / cfofdx¿
5g\ j}bl] zs /fh ] uf/Lsf  . of] afWotf ag]/ cfPsf]
+ gf,
abNg ;lsG5 ls eg]/ k/bl] ;PsL lyOg t/ c1ft
algg\ cfkmGtsf nflu hLjge/sf] kL8f 5f8]/  .
:ofª\hfsf @# jif]{ :jKgb|i6f o'jf hf] ljb]z k7fOlbg]
bnfnsf] r+un ' df dfq k/g] g\ stf/ k'u/]  klg To:t}
ljkt\sf] rqmJo"xdf l5/,] Hofg d'2fdf h]n k/] csf]{
To:t} cefuL g]kfnL o'jf dxf]Q/Lsf O;f{b cG;f/Lsf]
efj's agfpg kof{Kt 5g\ . sltko syfn]?jfpg
klg ;S5g\ . ljifosf]k|sl[ tsf sf/0f x'g ;S5
Psfw 7fp“df clws efj's b]vf k5{g\ n]vs . To;n]
st}–st} u}/cfVofg n]vgsf] cg'zf;g pNn+3g ug{
vf]H5  . Psfw 7fp“df, 7Ls ljk/Lt, ;+jb] gzLntfdf
cfjZos uDeL/tf gckgfPsf x'g\ ls eGg]efg
k|ltxKtf Ps g]kfnLsf] z/L/ / ;kgf aGb afs;df uGtJo sfNklgsL km/s xf]nfg\, t/ ljb]z hfg] 5  . of] /x/ ag]/ cfPsf] 5  . o;sf] ljsNk tTsfn xTof cf/fk] df  . ltg} s'zn sfsL{ / O;f{b cG;f/Lsf] k5{ .
kms{g] u/s ] f] 5 dn]l;ofaf6  . of] b; jif{sf] aLrdf ;kgf kSs} ;“ufn]s} x'G5g\  . pknAw 5}g  . /, s]xL bzsb]lv h'g 9+usf ;/sf/ lgoltsf] qm"/tf / b'ef{Uosf] syf xf] …sx/Ú  . df]/ªsf sltko ;Gbe{df ldlt /;"rgfnfO{ km'6gf]6eGbf 
j}bl] zs /fh ] uf/Ldf hfg]sf] ;+Vof dfq a9]sf] 5}g o:t} Ps dg 5'g] pbfx/0f lbPsf 5g\ a]xf]l//xs
] f 5f},+ To; cfwf/df eGg ;lsG5– To:tf] cefuL afa' / nfrf/ klt u+ufaxfb'/ >]i7sf] klg d"nkf7d} pNn]v u//]  cem ;fGble{s agfpg
pt} Hofg u'dfpg]x¿sf] ;+Vof klg ;fksf]6fn]  . lrtjg uLtfgu/ hxf“ pgL x's{] / ;Defjgf lgs6 eljiodf klg 5}g . cfjZostf cj0f{gLo b'Mv / kl/aGbsf] syf klg xf] of] k':ts  . ;lsGYof] . t/cGo ;"rgfsf nflu k|oQ' m km'6gf]6

k':ts
pNn]Vo a9]sf] 5  . o; cjlwdf k9], ToxL+sf] :sn ' df !% jif{kl5 k'U5g\ / sIff ;'/lIft / lgu/fgLo'Qm j}bl] zs /fh ] uf/Lsf] k|aGw af/fsf efh'gf/fo0f rf}w/Lsf] ljkt\sf] syf xf] of]  . ;fGble{s 5g\ / kf7sf] d"NojQfnfO{ a9f]Q/L g}
emG8} kf“r xhf/ o'jf To;/L sf7sf] $ sf s]6fs]6L;“u s'/f u5{g \ . cfhsf tL :sn " ] ldnfpg] xf]  . j}bl] zs /fh ] uf/Lsf] e/kbf]{ ljsNk dxf]Q/Lsf 5f]6' ofbj / ;ltnsf] bb{gfs syf xf] u/s ] f 5g\  .
afs;df aGb eP/kms]s { f 5g\ . gfgLx¿nfO{ kfOn6 aGg] p2]Zo /fVg'k/s ] f] 5}g, a;\ lgdf{0fdf tbf?stf b]vfpg] xf] / sfnfGt/df To:tf] of] h;n] j}bl] zs /fh
] uf/Lsf s'¿k kl/0fltx¿sf] ;/sf/sf] pkl:ylt / hjfkmb]lxtf …xn ] f] ;/sf/Ú
To;}dWo]sf] Pp6f lyof], xjfOhxfh r9]/ dn]l;of jf stf/ / b'aO{ hfg' ljsNk lgdf{0f ug]{ xf]  . JofVof u5{ . dfkm{t 6\jL6/df b]lvG5  . t/ tL kfl/jfl/s ljof]udf
dn]l;og Po/nfOG;sf] km\nfO6 5 . sIffsf !* dWo]& hgfsf af ljb]zdf /x]5g\   . ul/aLsf] rk]6fdf RoflkPsf lgbf]i{ f / lg/Lxx¿n] cfkm\gf s]xL JolQmut cg'el" t h;n] pgsf] lbg/ft 56kl6/xs ] fx¿sf] kL8f ;dg ug{] sfddf
g+ PdPr !&) n] af]s/]  NofPsf] Ps 5fqfsf] t af / cfdf b'j} ljb]zdf  . of] Pp6f ls8\gL a]r/]  xf];\ ls cgs06f/ / la/fgf] d?e"lddf afndl:tisdf b/f] u/L 3/ u/s ] f] lyof], -h:t} eg] g ;/sf/ pkl:yt x'G5 g hjfkmb]xL aG5  .
uf]/vfsf @! jifL{o ;'/G] b| clwsf/Lsf] k|ltlglw pbfx/0f xf] j}bl] zs /fh ] uf/L s;/L ;xh /ut / kl;gf a]r/]  xf];\ k};f leœofpg kfP cfly{s k':tsdf ;dflxt pgsf ;flx+nf xh'/afsf] nfx'/ o;nfO{ k':tssf syfx¿n] cem} phfu/ u/s ] f]
zj;lxtsf] sf7sf] afs;  . b}lglGbgL ag]sf] 5 jt{dfg g]kfndf eGg]  . ;"rs alnof] ePsf] ljZn]if0f ug]{ cy{zf:qn] j}bl] zs syf / b'Mvb kl/0flt, ;'zLnf lbbLsf] syf / 5, k|dfl0ft u/s ] f] 5  . j}bl] zs /fh
] uf/Lsf] sf/0f
kqsf/ hgs/fh ;fksf]6f ltg} n]vsn] oxf“ j}bl] zs /fh
] uf/Lsf c“Wof/f] kf6f] /fh]huf/Lsf sf/0f r'sfpg k/s ] f] ;fdflhs, kfl/jfl/s ljof]u_, / kqsf/sf ¿kdf pgn] kfPsf /fHon] r'sfpg'k/s ] f] ;fdflhs d"No ;/sf/sf]
;'/]z 9sfn ;'/G] b|sf] zj a'‰g cfPsf ;Gtaxfb'/ dfq phfu/ u//]  j}bl] zs /fh ] uf/L v/fa xf] eGg ;f+:sl[ ts / bL3{sfnLg cfly{s d"Nosf] s'/f a'‰b}g cj;/ / r'gf}tL / ;f]xL qmddf ;fIffTsf/ u/s ] f yf]s c;kmntfsf] kl/0ffd t xf] g} ;DalGwt If]qdf
clwsf/LnfO{ ljdfg:ynb]lv g} k5\ vf]hs ] f xf]Ogg\ a?, pgs} zAbdf, …;/sf/L lgsfo jf a'‰g cfgfsfgL ub{5 . Pp6f lhNnf dxf]Q/Laf6 cg]s 36gf / kfq pgsf ljifo 5gf]6 / pmhf{ b'j} sfd ug]{ cw{;/sf/L, u}/;/sf/L If]qsf] efudf klg
ofp“b} k'U5g\ sf7df8f}a+ f6 !*) lsnf]ld6/eGbf 6f9f, / lgodgsf/L ;+:yfx¿n] cf–cfkm\gf] lhDd]jf/L / dfq j}bl] zs /fh ] uf/Ldf uPsfdWo] dlxgfdf PseGbf x'g\ eGg ;lsG5  . To;}n] klg …sx/Úsf] 3gLe"t c;kmntfsf] s]xL lx:;f k5{  .
cj;fbk"0f{ va/ / cfkmGtsf] zj s'l//xs ] f] uf]/vfsf] e"ldsf /fd|f; ] u“ lgjf{x ul/lbP dfq klg s}og\ o:tf a9L JolQm dfl/G5g\  . …of] tYof+s cfkm}d+ f ;fgf] j[QfGt sxg] qmddf pgsf] lghL ;+jb] g klg k|r/' tf o:tf y'k}| sx/x¿ v'nf ¿kdf aflx/ cfpg'k5{  .
Pp6f b'ud{ ufp“ . /, tof/kf5{g\ Pp6f ljof]ufGt b'36{ gfx¿ Go"g ug{ ;lsGYof]Ú eGg] xf]  . pgn] /fHo x'G5 ls 7"nf]  <Ú ;fksf]6f k|Zg u5{g \ . pgsf] 7x/ kfOG5  . To;}n] st}–st} n]vs clns a9L g} efj's y'k}| sx/x¿ n]lvg'k5{  . k|dv ' s'/f] o;n] k|sfz
syf, j}bl] zs /fh ] uf/Ldf k/flhtsf] sx/sf] syf, cfkm\gf gful/ssf] af“Rg] pkfo / pgLx¿sf] ;'/Iffsf] 5, …/l] d6]G;sf] lx;fa;“u b]zsf] cfly{s ljsf;sf] b]lvG5g\  . kf/s ] f / k|Zg p7fPsf j}bl] zs /fh ] uf/Lsf tL
h'g pgn] xfdLnfO{ plQs} ;r]t / ;+jb] gzLn …;xof]uLÚ aGg ;S5 ls ;Sb}g vfsf ldnfpg Jo:t cy{zf:qL / …sx/Ú kl9/xb“ f ;fksf]6f kqsf/ / zf]wstf{sf] cg]s ;d:of / r'sfpg'k/s ] f] ;fdflhs d"Nosf]
efiffdf atfPsf 5g\, …sx/ M j}bl] zs /fh ] uf/Ln] eGg] k|Zg p7fpg vf]hs ] f x'g \ . of]hgfljb\n] kSs} ;f]rs ] f 5}gg\  .Ú gful/s lhDd]jf/L / ;fdflhs Gofok|lt a9L ;r]t ;dfwfgsf nflu ;/sf/L pbf;Lgtf x6\gk' 5{ .
layf]lnPsf] ;dfhÚ df  . j}bl] zs /fh ] uf/Ln] lgDTofpg] log};jfnx¿ p7fPsf 5g\ b]lvG5g\  . bh{gf}+ t/ p:t} k|;u+ x¿ Pskl5 csf]{ j}bl] zs /fh ] uf/Lsf sf/0f ePsf Iflt sd ug]{ ;fy}
…;fgf] ;kfgfsf] lglDt 7"nf] d"No r'sfpg u8a8Lsf];dfwfg ;"qsf nflu n]vsn] …sx/Ú dfkm{t  . kl9/xb“ f nfU5 oL 3'dGt] n]vs o:tf r'Das]sf j}bl] zs /fh ] uf/LnfO{ Go"g ub}{ hfg] pkfo vf]Hg]
clezKtÚ o:tf cf7 d"n syf / c¿ s]xL ;xfos pgn] of] k':ts n]vs ] f xf]Ogg\, …sx/Ú uf]/vfsf ltg} 8Nnf x'g\ /b'MvL kfqsf ljof]ufGt  syfx¿ kmnfd] /fli6«o /0fgLltsf] th'd{ f cfjZos 5  . ;/sf/df
syf dfkm{t d'ns ' sf] b'bz { f eg]sf 5g\ ;fksf]6fn]  . h'g pgn] :ki6 ¿kdf n]vs ] f clwsf/Lsf] syf xf] hf] cfkm" sf“6Lem}+logL;“u n6kl6“b} 6f“l;g cfOk'U5g\ . a:gn ] ] ljb]zdf sfd ug]{ o'jfx¿sf] si6s/ hLjgsf]
/fHosf] r/d a]jf:tf / c;kmntfsf oL syf s'g} 5g\, …/fHo;“u gePsf] pQ/ d}n] / kl/jf/sf] v';Lsf] vf]hLdf csNkgLo /c;Ld b'Mvsf oL ljof]ufGt  syfx¿ dx;'; ug{ g;Snfg\, pgLx¿sf]kl;gfsf];'uG3
l;h{gzLn n]vsf] sNkgf jf dgu9Gt] cfVofg lbg ;Sg] s'/} ePg  .Ú dn]l;of k'us ] f lyP t/ zj ckTofl/nf]em}+ nfUg ;S5g\ sltkosf nflu  . cg'ej ug{ g;Snfg\ t/ cfkm\gf] ;fg–;f}stsf]
xf]Og  . oyfy{ xf]  . ;dsfnLg g]kfnsf] jf:tljstf  . pgsf k|Zgsf lglxtfy{ ag]/ kms],{ cfkmGtsf efudf ;fksf]6fn] Pp6} ljifosf nflu km/s–km/s hLjgdf ltg}sf] /ut–kl;gfsf] e/yu] 5
j}bl] zs /fh]uf/L jt{dfg g]kfnsf] To:tf] s'n ;/n 5g\  . slnnf] a}; + df g} s]jn cf“;' dfq kf//]   . sx/ :yfgdf -ax':yflgs_, Pp6} JolQm;“u km/s–km/s eGg]rflx“ a'lemlbpmg\  . sDtLdf klg s] s'/f
;fdflhs oyfy{ -6f]6n ;f]l;on km\ofS6_ xf] h'g ljwjf aGg afWo r]nLx¿sf] tgx's “ L tL clezKt blnt r]nL ;dodf cGtjf{tf{ lnPsf 5g\ h;n]sYonfO{ a[xt\ a'lemlbpmg\ eg] ljb]zdf sfd ug{] o'jfx¿sf]
olt a]nf d'ns ' sf] kfl/jfl/s, ;fdflhs, ;f+:sl[ ts, cf“;s ' f] ;fu/ olt ulx/f] aGg zf]ef kl/of/sf] syf xf] hf] cfkm\ / uxg agfPsf] 5  . 36gfsf] ltly, ldlt / :yfg ;Ddfg /;'/Iff  hlt a9fpg ;Sof]Tolt dfqfdf
cfly{s / /fhgLlts ;+/rgfsf] lj36g Pj+ kl/jlt{t k'Ug' s;sf] sdhf]/L xf]  < ue]{ gf nf]Ug]n] cfkm\gf] gfafns v'nfPsf 5g\ h;n] cflwsfl/stf / ;Gbe{ lbPsf] ;/sf/L ;fg–;f}stdf aF“Rg]x¿sf] ;Ddfg / ;'/Iff
k|lqmofsf] JofVof ljZn]if0fsf] cfwf/ / lgwf{/s ag]sf] 6'x/' f / hLjgsf] pQ/f4{df k'us ] f 5f]/f;lxtnfO{ 5f]8k] l5, pxL 5 . klg a9\g5 ]   . ;/sf/ rnfpg], /fhgLlt ug]x{ ¿ /
5  . Ps cg'dfgcg';f/ d'ns ' sf s'n kl/jf/dWo] j[4j[4fsf] ;kgfsf] nf;sf] kxf8 5f]/fsf] eljio ;'/lIft ug{ ;lsG5 k6\of/nfUbf] j}bl] zs /fh
] uf/Lsf syf dfq ;DalGwt ;/sf/L lgsfosf] u}/lhDd]jf/Lsf sf/0f
b'Ol{ txfO{ 3/kl/jf/n] ljk|i] f0f -/l] d6]G;_ leqfPsf olt eofjx x'gd' f bf]ifL sf] xf]  < ls eg]/ lab]l;PsL lyOg\  . t/, 5}gg\ o;df, k|z:t dfqfdf dfG5]sf ljljw /u+ / k|ltxhf/df b'O{ o'jf k|ltjif{ sf7sf afs;df aGb
sx/ cfkm' / 5f]/f b'js } f] eljio ;'/lIft ;dfhsf lsl/ªldl/ª lrqx¿ klg b]Vg ;lsG5  . eP/ :jb]z kms{G5g\  . lab]l;Psf nfvf}s + f] lhGbuL
5g\ . d'ns ' sf]s'n ufx{:Yo pTkfbgdf PsltxfO{ k|Zgn] ;DalGwtsf] ;+jb] gfdf n]vs M hgs/fh ;fksf]6f
of]ubfg 5 ljk|i] f0fsf]  . s'g} klg d'ns ' sf] cfly{s, c;/ u5{ of ub}g{ Tof] k/LIf0fsf] k|sfzs M jL l/8 ug{ ;lsgg\ . sx/lrtjgsL of] cg]s syfsf km'6s/ syfx¿sf] sf]nfhh:tf] w/fkdf km;]sf 5g\  . ca eGg';,\ Tof] ck/fwsf]
/fhgLlts, ;fdflhs eljiosf nflu of] z'e;+st] s'/f eof]  . d"No M ¿= #%)÷– tL cefuL ;'zLnf lbbLsf]syf ag]sf] 5  . t/ o;n] syfsf] k|jfxdf eg] cj/fw] bf]ifL sf]  < ;fksf]6fnfO{ wGojfb, k|Zgx¿ cl3
x'g} ;Sb}g  . o:tf] cj:yf bL3{sfnLg ¿kdf cfly{s s[lifsf] 36\bf] ;fv, xf] hf] cfkm\gf] / kl/jf/sf] efUo k'/fp“bgg\
}  . olQ xf]syfx¿ b'Mvsf 5g\ . kf7snfO{ ;fl/lbPsf]df  .
l l l l

cfTdsyf l;G8«fd] sf] csf]{ cjtf/


g] kfnsf] /fhgLltdf b/af/ ;w}+ /x:osf]
¿kdf /xb“ } cfPsf] 5  . b/af/leq 36\g]
36gfx¿ cfdhgtfsf] hfgsf/LeGbf w]/}
k/sf x'g] uy] { . /fhtGqsf] ;dflKtkl5
klg of] /x:osf] kbf{ pl3|g ;s]sf] 5}g  .
b/af/df pRr cf]xbfdf /x/]  /fhfsf glhs
kTofPsf dflg; lyP . gf/fo0feQms}
ljZjf;df rGb|zdz]/n] xl/eQmsf csf{
5f]/f u0f]zeQmnfO{ lqe'jgsf ;xof]uLsf]
¿kdf lgo'Qm u/s ] f lyP  . u0f]zeQmsf]
sfd /f0ffx¿sxf“ lqe'jg / lqe'jgsf]
b/af/df x'g] 36gfx¿sf] l/kf]6{ ug{' lyof]  .
u/fO/fv]sf lyP  .

g]x¿ dfkm{t /fhfsxf“ uof], sf+u;


xf]Og  . sf+u;

n8\g gx'gh
]| leq åGå rs]s
qmflGt yfDg g;Sg], g]kfnLx¿ cfk;df
] :tf ts{x¿ u//]  lqe'jg
]| sxf“
{ f], sf+u+ ;
]| n]
ldN5 . slt;Dd eg]cfdlgjf{rgkl5
/f0ffx¿af6 ;lGwsf] k|:tfj hjfx/nfn aLkLn] k|wfgdGqL aGg] …lh2LÚ g5f8]sfn]
b/af/;u“ sf] ;DaGw lau|b“ } uPsf] atfOPsf]
5  . b/af/sf] rfxgfcg';f/ ;'j0f{zdz]/
k|wfgdGqL ePsf]eP ;q ;fnsf]36gf
36\g] lyPg eGg] lgisif{ dfy]dfsf] b]lvG5  .
hf}x/Lsf] Jofkf/ ug{ yfn]sf] rrf{ u/s
5g\ n]vsn]  . t/ kl5 h'4zdz]/n]
ydf}tL lbPkl5 Jofkf/ aGb u/s
a'lemG5 . lqe'jgsf];xfotfaf6 ;+oQ' m
¿kdf rnfPsf] hg;]jf l;g]dfxn g}
n]vssf] k|dv ' cfo;|ft] /xs
] f]
] f

] f] b]lvG5  .
ePsf] elgPsf] 5  . efiff ldnfpglt/ nfUbf
;Dkfbgaf6 cf]em]n k/s ] f ;d:ofx¿n]
k':tssf] u'0f:t/nfO{ sdhf]/ agfPsf]
5  . sltko tYox¿ k/:k/ sfl6Psf klg
5g\ . cf7 k[i7 hlt c+z b'Oj{ 6f RofK6/df
bf]xf]l/Psf 5g\  .
ag]sf s]xL JolQmx¿n] ;j{;fwf/0fsf] n]vs log} u0f]zeQmsf 5f]/f x'g \ . /f0ffn] /f0ff;“u ;lGw ug]{ lgisif{df k'us ] f /x5] g\  . lqe'jg;“u n]vssf] cGt/u+ ;DaGw t/ dl;{l8h a]Gh sf/ lsGg ;Sg] / lqe'jgsf] JolQmTjnfO{ a9fOr9fO
lh1f;fsf] ;f}bf ug]{ qmd kl5Nnf] ;dodf /fhkl/jf/sf] hf;';L ug{ /fv]sf eP klg g]x¿n] klg oxL ;Nnfx lbPsf] atfp“5g\ slt;Dd lyof] eg] lqe'jg / pgsf sf7df8f}d+ f ljleGg 7fp“df 3/x¿ agfpg ul/Psf] 5  . t/ lqe'jgsf] rl/qnfO{ lnP/
a9\bf] 5  . ;fg'efO 8Ëf]nkl5 h] hlt u0f]zeQmn] lqe'jgsf] ljZjf; lhTg ;s]sf dfy]df  . /f0ffkIfaf6 k|wfgdGqL;lxt kf“r /fgLx¿n] dfy]dfnfO{ …5f]/fÚ s} ¿kdf ;Sg] cfly{s x}l;otsf] rrf{ eg] ul/Psf] ;'Ggdf cfPsf s}of}+ ls:;fx¿k|lt n]vs
k':tsx¿
 k|sfzgdf cfPsf 5g, tL ;a} /x5
] g\  . To;}n] :sn ' k9\b} u/s] f bof/fdnfO{ dGqL /f0ffx¿sf] / cGo kf“r dGqL /fv]/ dfg]sf lyP  . lqe'jgn] cfkm\gf] z]ifkl5 5}g  . lqe'jg / lqe'jgsf /fgLx¿n] s] df}g 5g\  . n]vsn] k|z; + f u/s
] f] csf{ JolQm
;+:d/0ffTds ¿kdf cfPsf lqe'jgn] cfkm\gf] ;]jfdf lnPsf] a'lemG5  . dlGqd08n u7g ug]{ k|:tfj cfPkl5 g]kfndf ga:g cfkm"nfO{ ;Nnfx slt cfly{s ;xof]u u/] eGg] v'nfOPsf] x'g\ g]x¿  . df]xgzdz]/nfO{ c;fwf/0f

;dLIff 5g\ . /fhf;“usf cfkm\gf


cGt/ªu\ ;DaGw, /fhfnfO{
cfkm"n] lbPsf /fd|f ;Nnfx,
n]vsn] k':tsdf g]kfnsf] k|hftflGqs
cfGbf]ngdf cfkm\gf] e"ldsfnfO{ dxŒjsf
;fy pNn]v u/s ] f 5g\  . ;'j0f{zdz]/,
dfq clGtd cj:yfdf lqe'jgn] dft[sf
/ aLkL;“u e]6s ] f /x5 ] g\  . Tof] klg /ftsf]
Ps ah] af]nfpg k7fP/ † /fhf / sf+u;
lbPsf] bfaL dfy]dfn] u/s ] f 5g\  .
5f]/fx¿df klg lqe'jgnfO{ dflxnf / sfG5f
|] sf dg k/s ] f lyP  . o'j/fh dx]Gb|;u“ t s'/}
5}g  . t/ lghL s's/' nfO{ ;d]t tSdf lbg]
lqe'jgn] dfy]dfh:tf] eQmsf nflu cfkm\gf]
sf]if n'6fPgg\ eg]/ cg'dfg ug{ ;ls“bg}   .
:jfut ;Tsf/ u//]  g]kfn–ef/taLr
c;Gt'lnt ;lGw u/fpg ;kmn g]x¿ s;/L
k|z; + fsf kfq eP :ki6 x'b“ g . } lqe'jgnfO{
cfkm\gf ;kmntf / g]kfnL dxfjL/zdz]/, u0f]zdfg l;+x, ;'Gb//fh g]tfx¿aLr ePsf] s'/fsf] rrf{df n]vs gldNg] /x5]   . lqe'jgdf /f0ffx¿n] cfkm"nfO{ b/af/sf] hflu/ ;dfKt ePkl5 dfy]df kmsf{P/ u2Ldf /flvlbg' g} 7"nf] pknlAw xf]
/fhgLltsf] cfnf]rgf tL rfln;] cflb;“u lqe'jgsf] ;Dks{, e]6 k|jz ] u/s ] f 5}gg\  . cGttM ;Demf}tf eof]  . u2LRo't u//]  dx]Gb|nfO{ /fhf agfp“5g\ eGg] km]l/ Jofkf/d} nfu]  . ljb]zL a}s + leœofpg eGg] n]vsnfO{ nfu]sf] x'g ;S5  .
k':tssf d'Vo ljifo /xg] u/fpg] sfddf / lbNnL ;Demf}tfsf] ;dodf ;Demf}tfdf sf+u; ]| sf] e"ldsfaf/] k':ts 8/ b]lvG5  . rf“hf]kf“hf] ldnfO;s]kl5 cGTodf pgnfO{ dxŒjk"0f{ /fhgLlts 36gf / ;Gbe{sf]
u/s
] f 5g\  . 8Ëf]ns} k':ts lqe'jgsf] ;Dks{ clws[tsf] ¿kdf cfkm\ df}g 5  . lqe'jgn] cfkm\gf] ;'/Iffsf nflu dfy]df dx]Gb|sf] gLltsf] cfnf]rs kfvf nufOg'df klg b/af/sf] :jfy{ /xs ] f] ;fIfL ag]sf n]vsaf6 w]/} ck]Iff /fv]/
klg ljj/0ffTds / r'lgPsf gf] of]ubfg /xs] f] rrf{ n]vsn] u/s ] f 5g\  . g]x¿nfO{ cg'/fw] u/s ] f /x5] g\  . /fhfsf] lyP  . dx]Gb|n] cfkm\gf] of]ubfgsf] sb/ ;+st] a'lemG5  . cGo s]xL 7"nf pBf]u k9\g] kf7snfO{ k':tsn] lg/fz t'Nofp“5  .
s]xL ljifoj:td' f dfq To;f] t lqe'jgsf] ;Dks{ ;"q bof/fdeQm nflu ;'/IffsdL{ / ;Nnfxsf/x¿ g]x¿n] ug{ g;s]sf] k|lt pgL If'Aw b]lvG5g\  . :yfkgf ug{ b/af/n] u/s ] f] c;xof]u / ;flxlTos :jfb vf]Hg] kf7sn] klg pT;fxL
/fd nf]xgL
;Lldt lyof]  . dfq lyPgg\  . ;'Gb//fh rfln;n] s[i0fnfn g]kfn k7fOlbP  . dfy]dfsf] j0f{gn] lbNnL ;q ;fnsf] sbdsf] ;dy{g gu/s ] f]df x:tIf]ksf] klg 5f]6f] rrf{ ul/Psf] 5  . x'g] 7fp“ 5}g  . Oltxf;sf hfgsf/ kf7ssf
g]kfnsf] /fhgLlts lrqsf/ dfkm{t klxNo} lqe'jg;“u ;Dks{ ;Demf}tfsf] rfaL lbNnLd} /xs ] f] / tfNrf ckdflgt 9+uaf6 /fhk|f;fb ;]jfaf6} kl5Nnf] ;dodf ;kmntfk"js { :yfkgf nflu k':tsn] vf;} gof“ hfgsf/L lb“bg}   .
Oltxf;df ;ft ;fnsf] qmflGtn] ljz]if cy{ ul/;s]sf lyP  . of] s'/f u0f]zdfgn] …d/] f] dfq sf7df8f}+ cfOk'us ] f] atfp“5  . lqe'jgn] x6fOPsf]df klg pgnfO{ lrQ a'em]sf] ul/Psf] ;"o{ 6f]afsf] sDkgLsf] leqL syf JolQmut hLjgsf cf/fx] –cj/fx] tyf
/fV5  . qmflGtsf] cl3 / kl5 36]sf 36gf syfsf kfgfx¿Údf pNn]v u/s ] f 5g\  . sf+u; ]| / qmflGtdfly u/s ] f] cljZjf; g} /xg] 5  . olt dfq xf]Og cfkm"x¿n] eg] j0f{g ul/Psf] 5}g  . ;kmntf–c;kmntfsf] syf k9]/ :jR5
/ To;df /fhf lqe'jgsf] e"ldsfnfO{ lnP/ dfy]dfn] of] s'/f yfxf kfP/ jf gkfP/ xf], To;kl5sf] /fhgLlts cl:y/tfsf] sf/0f rnfO/fv]sf] hg;]jf l;g]dfxndf klg k':tssf] n]vfO Psbd} ;fdfGo 5  . lzIff lng vf]Hg]sf nflu klg k|:tt' k':ts
cfnf]rgf, k|Tofnf]rgf ug]{ qmd hf/L 5  . pNn]v u/s ] f 5}gg\  . hg;]jf l;g]dfxn /xs ] f] l:jsfg{ eg] n]vs tof/ b]lv“bg} g\  . b/af/s} lgb]z{ gdf cfunfuL u/fOPsf] sltko :yfgdf 8fo/Lsf b}lgsLnfO{ pkof]uL 5}g  . dfy]df kfl/jf/sf nflu eg]
ljz]ifu//]  lbNnL ;Demf}tfsf] jf:tljstfk|lt rnfpg lqe'jgn] s[i0fnfn / n]vsnfO{ lbNnL ;Demf}tfsf] :jfldTj cfkm";u“ g/xg] ck|ToIf ¿kn] cf/fk] nufPsf 5g\  . ptfl/Psf] 5  . n]vs cfkm" pkl:yt of] Pp6f b:tfj]h x'g ;S5  . k'/fgf kmf]6f
w]/} dflg; lh1f;' b]lvPsf 5g\  . of] ;+oQ' m ¿kn] ;xof]u ug{s ' f] k5fl8 l:yltdf sf+u; ]| lsg o;sf] lx:;b] f/ aGof], qmflGtkl5sf] rf/ jif{df k|dv ' /fhgLlts gePsf k|;u+ x¿sf] rrf{ ug]{ qmddf pNn]v / lqe'jgsf x:tlnlvt lr7Lx¿ cfsif{s
k[i7e"lddf /fhf lqe'jgsf lghL ;lrj lqe'jgn] b'js } f] ;xof]unfO{ plQs} dxŒj To;sf] pQ/ oxf“ km]nf kb}g{   . zlQmnfO{ kfvf nufP/ lqe'jgn] r'gfj ul/Psf jftf{sf c+zx¿ xb};Dd s[lqd nfUg ;S5g\ . ;ft ;fnsf 36gfnfO{
eP/ P3f/ jif{;Dd sfd u/s ] f / lbNnLdf lbPsf] a'lemG5  . s[i0fnfn;“usf] kl5Nnf] :ki6 pNn]v gu/] klg /fhtGq} gu/fpg] k|k~r u/s ] f] kf6f] eg] n]vsn] nfU5g\ . ;Dkfbgsf]qmddf ;Dkfbsn] ;fdfGo ¿kn] ;'gs ] f kf7sn] s]xL hfgsf/L
ef/tLo ;/sf/sf k|ltlglw, g]kfnsf ;dodf ePsf] dgd'6fjsf] sf/0f n]vsn] x6fpg] jf cfkm"nfO{ b]Vg ;s]gg\  . dx]Gb|n] k'gn]v { g;d]t ul/lbPsf k|df0fx¿ k|z:t k|fKt ug{rflx“ ;S5g\ . t/j0f{gsf]s[lqdtf
/f0ffkIf / cfGbf]nt/t bnsf g]tfx¿nfO{ s[i0fnfnsf] ljifodf hfgsf/L glbPsf] /f0ffx¿n] h:t} lg/Lx kfvf nufP klg km]nf k5{g\ k':tse/  . P]ltxfl;s tYox¿df / n]vgdf t6:ytfsf] cefjn] kf7s
lqe'jg;“u e]6 u/fpg] k|dv ' JolQmTj klg x'g ;S5  . n]vsn] u0f]zdfg cflb /fhf agfpg] xf] ls lqe'jgsf /fgLx¿;“u klg cg]s q'l6 5g\ . @))# ;fnsf] u'd/fxdf kg{ ;Sg] ;Defjgf plQs}
bof/fdeQm dfy]dfsf] ;+:d/0f …cg'ej / cfGbf]ng/t g]tfx¿nfO{ lqe'jg dfkm{t eg]/ lqe'jg sf+u; ]| ;“u eg] pgsf] ;DaGw lj/f6gu/ h'6 ldnsf] dhb'/ cfGbf]ngnfO{ 5 . h'g sfnv08sf]Oltxf;nfO{
cg'el" t hLjgofqfsf P]ltxfl;s df]8ÚnfO{ cfly{s ;xof]u klg u/s ] f] rrf{ u/s] f 5g\  . ;z+lst /xs ] f] b]lvG5  . ;'dw'/ /lx/xo\ f]  . /fgLx¿ ljZj]Zj/k; | fb sf]O/fnfsf] g]tT[ jdf k'g/fjnf]sg ug{ ;Sg] ;Defjgf o:tf
pNn]vgLo dfGg'k5{  . oBlk u0f]zdfg l;+xn] Tof] s'/f pNn]v To;}n] 6+sk|;fb cfrfo{ n]vssf] 3/df k6sk6s ePsf]elgPsf]5 -k[= ^(_ . lqe'jgn] k':tssf] x'GYof], Tof] b[li6sf]0fn] k':ts
cfTdsyf n]Vg vf]h] klg dfy]dfsf] rflx“ u/s ] f 5}gg\  . / l8NnL/d0f /U] dLnfO{ cfpg] ubf{ /x5 ] g\  . dxfjL/zdz]/nfO{ n]vs ] f] lr7L lnP/ k"0f{ ¿kn]c;kmn 5 . Tof]t, ;donfO{
k':tsn] cfTdsyfsf] ¿k lng ;s]sf]] 5}g  . ef/tLo b"tfjf; x'b“ } /fhf lqe'jg sf+u; ]| sf] ljsNk v8f /fgLx¿nfO{ lqe'jg n]vs sf]nsftf ofqfdf hfg] qmddf ef/t j:tu' t ¿kn] lrq0f ug{ g;Sg' n]vssf]
kfl/jfl/s k[i7e"ldsf] clnslt rrf{ eP lbNnLdf z/0f lng k'u ] . sf]nsftfdf /xs ] f ug{ ;Nnfx lbOof]  . t/ ljZjljBfnosf] :yfkgf :jtGq eP/ g]x¿ k|wfgdGqL ePsf] s'/f ;Ldf klg x'g ;S5 .
klg JolQmut kfl/jfl/s hLjgsf k|;Ëx¿ dfy]df lbNnL k'u/]  lqe'jgsf] ;lrjsf] /U] dL / cfrfo{sf] :jfy{ ug]{ ;Nnfx lbPsf] / n]vsn] /l] 8of]af6 ;'gs] f lyP -k[= *#_  . kl5Nnf] ;do cfTdsyf /
nueu z"Go 5g\ . lqe'jg;“usf]cGt/Ë lhDd]jf/L ;Dxfn]  . of] k|;Ëdf dfy]dfn] aflemPsfn] Pstf x'g To;sf nflu kbf{k5fl8 ToxL qmddf sf]nsftfdf g]kfnL k|hftGq ;+:d/0fsf] gfddf cfkm\gf] / kl/jf/sf]
;DaGwnfO{ ljif]z hf]8 lbg vf]lhPsf] u/s] f] j0f{gnfO{ ljZn]if0f ubf{ b/af/, /f0ff ;s]g  . /f0ff–sf+u; ]| sf] a;]/ ofjt\ sfdx¿ sf+u; ]| sf cWoIf dx]Gb|ljqmd zfx cflb;“u cfly{s, ;fdflhs x}l;otsf] a9f]Q/LnfO{
5  . dfy]df kl/jf/sf] /f0ffx¿;“usf] / ef/t ;/sf/ g]kfnL sf+u; ]| nfO{ lsgf/f ;+oQ' m ;/sf/ c;kmn cfkm}n + ] u/s
] f] bfaL e]6s
] f] rrf{ klg 5 -k[= *%_  . hals ef/t b:tfj]hLs/0f ug]{ / b'lgof“sf] gh/df
;f“7uf“7 wL/zdz]/sf] kfnfaf6 ePsf] xf]  . nufpg rfxGy] eGg] ;+st] ldN5  . sf+u; ]| sf ePkl5 sf+u; ]| nfO{ n]vsn] u/s ] f 5g\  . :jtGq ePsf] @))$ ;fnsf] ebf} dlxgfdf cfkm"nfO{ ;xL ;flat u/fpg]k|rng x\
jL/zdz]/sf ljZjf;kfq xl/eQm dfy]dfn] g]tfx¿sf] d'sfd klg lbNnL g} lyof]  . t/ / vf;u//]  aLkLnfO{ cg'ej / cg'el" t dfy]df kl/jf/ xf] eg] g]kfnL k|hftGq sf+u; ]| sf] :yfkgf jfQ} a9]sf] 5  . g]kfnL ;flxTodf o;nfO{
/f0ffsf] b/af/df uf8]sf] ljZjf;sf] hudf lqe'jg;“u pgLx¿sf] e]6 ePsf] lyPg  . ;Qfdf cfpg glbg] n]vs M bof/fdeQm dfy]df Jofkf/df klg ;+nUg @))% ;fnsf] ;fpgdf ePsf] lyof]  . …cfTdsyf l;G8«fd] Ú dfGg ;lsG5  .
pgsf 5f]/f gfltx¿ cufl8 a9]sf] b]lvG5  . dfy]df l8NnL/d0f /U] dL, Clifs]z zfx, k|k~rdf dfy]dfsf] klg k|sfzs M bof kmfpG8];g lyof]  . eLdzdz]/n] ef/t / rLgsf] o'4 ;g\ !(^@ df ePsf] dfy]dfsf] k':ts cfTdsyf l;G8«fd] s} Pp6f
xl/eQmsf 5f]/f gf/fo0feQm rGb|zdz]/n] 6+sk|;fb cfrfo{ cflbnfO{ /fhf;“u e]6 of]ubfg /xs ] f] ;+st] d"No M ¿= ^))÷– hflu/af6 lgsflnlbPkl5 xf], t/ k[= ##% df of] o'4nfO{ …!(^$ lt/Ú cjtf/ xf]  .

C M Y K
zlgaf/, * c;f]h
 @)&# 5

clego ls lkmu/<
;nSs k/]sf] Hofg, ;s];Dd uf]/f] j0f{, cUnf] hLp–8fn / ;du|df ‘k/km]S6 lkmu/’ g]kfnL lkmNddf alnª
gflosf aGg]of]Uotf x'g\ . t/ gfossf nflu eg]of]dfkb08 Tolt s8fOsf ;fy nfu" x“'b}g .
/u+ d~rs} pTkfbg c?0ff sfsL{n] klg
sl/a * j6f lkmNd v]lng\ . clwsf+zdf
cfdfs}e"ldsfdf b]lvPsL 
cfkm"eGbf a9L pd]/sf snfsf/x¿sf]
5g\ . pgL klg
clego klg To:t} x'G5  . …lkmNdn] pd]/ vf]H5,Ú
pgL elG5g\,\ …/u+ d~rn] clego  .Ú
/u+ sdL{ cg'k a/fnsf ljrf/df gfos
/ gflosf z/L/sf] cfj/0fn] lgwf{/0f gug]{
snfsf]
cfdf;d]t ag]/ clego u/s ] L 5g\  . c?0ffnfO{
k|foM cfdfs} k|:tfj cfPsf] lsg xf]nf  < pgn]
hjfkm lbOg\, …ddf lx/fO] g aGg] u'0f g} 5}g
To;}n] xf]nf  .Ú o;} ;Gbe{df pgn] /dfOnf]
k|;u+ klg ;'gfOg\ . Ps lbg pgnfO{ k|:tfj
cfP5— lglvn pk|t] Lsf] cfdf ag]/ lkmNd
atfp“5g\  . pgsf cg';f/ k"/} syf h'g kfqsf]
jl/kl/ 3'ds

u/s
] f] 5 ToxL g} d'Vo gfos xf]  . rfx]
p;sf] ¿k h:tf];s ' } xf]; \ . /u+ d~rdf sfd
] f vfl/Psf o'jtL lkmNddf :yflkt x'g
g;Sg'df k'?ifk|wfg ;dfhs} bf]if /xs
a'emfO 5  . pgsf cg';f/ /u+ d~rdf aflx/L
] f] pgsf] cf]/fnf]
v]Ng] xf]  < …d t 6\jf k/,“] Ú pgL xf“:b} ylK5g\,
…TolQ ;f/f] a"9L t cem} ef 5}g x}  .Ú

‘g]kfnL / ef/tLo


lkmNddf ¿k /
pd]/sf cfwf/df
cfj/0feGbf clegonfO{ g} dxŒj lbOg] ePsfn]
Toxf“ sfd ug]n { ] xtkQ lkmNd v]Nb}gg\  . …l:qmK6
dg k/] dfq} cl3 ;5{g,\ Ú pgL eG5g\, …oj' tLsf]
Ifdtf b]lvg] lkmNd sd} aG5g\  .Ú
lgzf zdf{sf] a'emfO klg o:t} 5  .
…/u+ d~rdf clego x]l/G5,Ú pgL elG5g\,
…lkmNddf gflosfsf]clegoeGbf klg ¿k a9L
x]g{] k|rng 5  .Ú !^ jif{sf] pd]/bl] v /u+ d~rdf
ofqf
rf}sf / 5Ssf dfq x]g{ ¿rfpg] bz{ssf nflu w]/} /g aGg' /fd|f] klg xf]nf  .
gfos÷gflosf 5gf]6 b]lvOPsL pgn]b'O{ bzseGbf a9L ;do o;n] bz{snfO{ /fd|} dgf]/~hg klg lbG5 xf]nf  . t/ lqms]6 v]n cfk+}m eg]
/u+ d~rd} latfO;lsg\  . o;aLrdf pgnfO{
ul/G5’ gflosf aGg] k|:tfj gcfPsf klg xf]Ogg\  . t/, ;Gt'ng u'dfp“b}5, of]v]nsf b'O{ ljlzi6 kIf Aofl6ª /alnªaLr .

8
lkmNdsf] rlDsnf] b'lgof“df /dfpg rflxgg\
c?0ff sfsL{ pgL  . …kd]| lk08Ú df v]n/]  l8lh6n PlS6ªdf g a|8] Dofgaf/] Pp6f /fr ] s k|;ª\u Aof6\;Dofgn] olt ;lhn} / ljZjf; g}
cg'ej a6'nn]sL pgL km]l/ kmls{P/ To; kfOG5  . ljZj lqms]6n] kfPsf ug{ g;lsg] u//]  rf}sf / 5Ssf k|xf/
If]qdf uOgg\  . clegoeGbf ¿k/u+ nfO{ x]g{] v]nf8LdWo] ;a}eGbf 7"nf gfd x'g,\ u5{g,\ Tof]klg lgoldt ¿kd} . o;df
‘lkmNd v]Ng'xG' 5  <’ /u+ sdL{ ;l/tf lu/LnfO{ rng kl/jt{g gx'b“ f;Dd gflosfsf] x}l;ot / a|8] Dofg  . pgnfO{ PskN6 sd :sf]/d} klg lrQ b'V5 .Ú
s]xL ;docl3 Ps lgb]z { sn] gflosf aGg kl/efiff xn's} x'g] lgzfsf] a'emfO 5  . …oj' tL cfp6 lbPkl5 cDkfo/;Dd k'u/]  cGTodf l;+xn] ;Lwf–;Lwf eg]sf
k|:tfj /fv]  . /u+ d~rdf y'k|} k6s k|dv ' hlxn] klg gfossf] ;xkfq ag]sf] b]vfOG5,Ú eg]5g\, …bz{s cDkfo/n] cfp6 lbPsf] 5g\, …jf:tljs lqms]6sf] dHhf ca
e"ldsfdf v]ns ] L pgn] lkmNddf eg] cfkm"eGbf pgL elG5g\, …gfRg' / ufpg' dfq} sfd x]g{ cfpg] xf]Ogg\  . bz{s Aof6\;Dofgn] /xg]   .Ú c:6l«] nofn] >Ln+sfnL an/nfO{
h]7L gflosfsf] cfdf ag]/]  clego u/s ] f] gflosfsf] xf]Ogg\ lg  <Ú /g agfPsf] x]g{ cfpg] u5{g \ .Ú hf] rf/t} km{ k|xf/ ul//xb“ f o; ljifodf
cg'ej ;“ufn]sL lyOg\  . ln8 /fn
cfPkl5 ;l/tfn] x'G5
] sf] k|:tfj /u+ sdL{ l;h{gf ;'Aaf klg lkmNddf
gfossf] ;xkfqsf] ¿kdf dfq} gflosfsf] lqms]^
 sf]xLn] h:t} bfaL u/] klg Pp6f ;To s]
xf] eg] lqms]6 Aof6\;Dofgs} v]n xf]  . of]
6\jL6/df 7"n} ax; rln/xs
oxL ax;aLr ef/tsf k'/fgf v]nf8L
] f] lyof]  .

lkmNd elgg\ . t/, ;ftf glaTb}pxL


lgb]z { ssf] kmf]g cfof]  . …;/LÚ
eGb} lgb]z { sn] ;l/tfnfO{
e"ldsf b]lvg] atfp“l5g\  . pgn] sl/a
Ps bh{g lkmNddf clego u/sL
;fdfGoeGbf cln k[ys\ e"ldsf eP cfkm"nfO{
] 5g\ .
an/sf] v]n xf]Og  . lqms]6sf] Oltxf;n]
o:t} eG5  .
t/ ;fob clxn] s]xL a9L g} eof]
;~ho d~h/s
k|xf/ u/s
] /n] n]v,] …rf}sf / 5Ssf
] f] dfq x]g{] xf] eg] bz{s
/u+ zfnfdf gcfP g} x'G5  .Ú pgsf]
lkmNddf glng]atfP . vf]lhg] pgL atfp“l5g\  . …vf;u/L d+uf]lnog ls  < ev{/} ;s]sf b'O{ l;l/hs} k|;ª\u lhls/ lyof], ca klg Aof6 / anaLr
lkmNddf gflosf agfpg pgL hf]8f} + . c:6l«] nof >Ln+sfnL e"lddf lyof] 7Ls ;Gt'ng agfOPg eg] /fd|f] x'Gg,
cln df]6L eOg\ / ] . clegodf / p;n] klxnf] 6\jfG6L–6\jfG6L v]ndf lqms]6 dg{ ;S5 .
s'g} sdL geP klg …;nSs lxd]z klxn] Aofl6ª ub}{ @^# /g agfof]  . of] lqms]6 jf:tjd} d5{ cyjf db}g{ ,
k/s
] f] z/L/Ú gePsf] eGb}
‘gflosfsf] k|:tfj 6\jfG6L–6\jfG6L lqms]6df ;jf{lws /gsf] cfk\mgf] 7fp“df 5, alnª z}nL eg] db}{
dw' zfxL lkmNddf gflosfsf] e"ldsfsf cfp“5, lkmu/ b]vk] l5 :sf]/ xf]  . o;cl3 5 . kl5Nnf]Ps bzsdf ljZjel/sf
nflu pgL o;/L k6s–k6s l/hS] 6 u5{g\ . >Ln+sfn] ;g\ @))& Aof6\;Dofg PsfPsh:t} /fd|f] x'g
…c:jLs[tÚ ePsL 5g\  . lqms]6 jf:tjd} d5{ cyjf df s]Goflj?4 @ yfNg'sf] sf/0f s] xf]nf t  < o;sf]
…gflosfsf] k|:tfj cfp“5, lkmu/ b]vk] l5 l/hS] 6 gflosf aGg kftnL g} ;o ^) /g agfPsf] /fd|} sf/0f Aof6\;Dofgsf] ldlxg]t xf]  .
u5{g,\ ÚpgL elG5g\, …gflosf aGg kftnL g} rflxg] /]  .’ db}{g, cfk\mgf] 7fp“df 5, alnª lyof]  . o;kN6 Aof6\;Dofgn] 6\jfG6L–6\jfG6L lqms]6sf]
rflxg] / ] .Ú z}nL eg] db}{ 5  . kl5Nnf] c:6l«] nofsf] xftaf6 cfudgkl5 gof“ gof“ z}nL ljsf; u/s ] f
/u+ d~rdf ;l/tfn] cfkm\gf] lkmu/nfO{ lnP/ >Ln+sfn] w'nfO 5g\ . Aof6\;Dofgn]gof“–gof“ ;6 klg
clxn];Dd s'g} u'gf;f] ;'Gg'k/s ] f] 5}g  . t/ oxL ;l/tf lu/L Sof/S] 6/df vf]H5g\,Ú pgL elG5g\, …8s'dG] 6«L Ps bzsdf ljZjel/sf vfof]  . hDdfhDdL cfljisf/h:t} u/s ] f 5g\  . clg ltgsf]
sf/0f $ j6f lkmNd xftaf6 km':sfO;lsg\ . 6fOksf] lkmNddf w]/n } ] k|:tfj /fV5g\  .Ú Aof6\;Dofg PsfPs h:t} ! ;o @) andf @ lkm6g]; :t/ klg w]/} a9]sf] 5  .
sf/0f— xfd|f] rnlrq ahf/ o:tf] 5 hxf“ gflosf ln8 /fn ] df cfpg g;Sg'df cfkm\g} /fd|f] x'g' yfNg'sf] sf/0f s] ;o ^# /g . >Ln+sflj?4 kfn]sn ] d] f ePsf] To;
c?0ffsf] ljrf/df kfqn]] gfos÷gflosfsf] sdhf]/L;d]t /xs ] f] pgsf] bfaL 5  . pgnfO{ oxL a]nf 6\jfG6L–6\jfG6Ldf Un]g DofS;j]n PSn}n]
e"ldsf emNsfpg] xf]  . /fd|L jf /fd|f] x'b“ d} f nfU5, …s6] fn] lkmNd pBf]udf clego u//]  xf]nf t  < o;sf] /fd|} sf/0f kfls:tfg ! ;o $% /g agfP . Tof]klg ^%
gfos xf]OG5 eGg] wf/0ffk|lt pgsf] ljdlt bz{ssf] ljZjf; lhlt;s]sf 5g\ t/, ToxL Aof6\;Dofgsf] ldlxg]t xf]  . Oª\NofG8 e"lddf andf . ljZjf; gx'g ;S5, To;df !$
5  . …gk] fnL / ef/tLo lkmNddf ¿k / ljZjf; gflosfn] b]vfpg g;s]sf x'g\ ls  <Ú lyof]  . Oª\NofG8n] rf}sf / gf} 5Ssf ;fd]n lyP  . To;df
pd]/sf cfwf/df gfos÷gflosf 5gf]6 …lyP6/ snfsf/nfO{ clegodf Nofp“bf Aof6\;Dofgn] 6\jfG6L 6\jfG6L kfls:tfglj?4sf] lqms]6df kf/Dkl/s k':tsdf kfOg]
ul/G5,Ú pgsf] a'emfO 5, …t/, xlnp8df UNofd/sf] cf; klg ub}g{ g\,Ú pgL elG5g\, lqms]6sf] cfudgkl5 gof“–gof“ Pp6f jfg–8]df ;a} vfn] ;6 lyof] g}  . s]xL gof“ ;6
eg] gfos÷gflosfsf] d"Nof+sg kfqn] u5{  .Ú …clegos} nflu pgLx¿sf] dfu ul/G5  .Ú t/ tLg ljs]6 u'dfP/ klg bf]xf]¥ofP/ x]g{ kfOPsf] lyof]  . clg
pgsf cg';f/ gflosfnfO{ x]g{] gh/ g t xfd|f ¿knfO{ k|fyldstf lbg]k|rng ePsf]rflx“
z}nL ljsf; u/]sf 5g\  . $ ;o $$ /g pgsf hlt klg k|xf/lyP, tL clwsf+z
bz{ssf] km]l/Psf] 5 g t rnlrq If]qsf]  . pgL klg l:jsfl5{g \ . elG5g\, …s6] fsf] cg'xf/n] agfof]  . of] klg %) zlQmzfnL lyP  . kfls:tfglj?4 o:t}
elG5g\, …olt ;f/f] ¿ksf] s'/frflx“ /u+ d~rdf eGbf sfdn] ljZjf; lht]sf] 5  . s]6Lsf] cf]e/sf] lqms]6df sfd Oª\NofG8sf nflu Pn]S; x]N;n]
x“b' g} , To;}n] o;sf] Eofn' ePsf] xf]nf  .Ú ;Gbe{df cg'xf/ klxnf / sfd kl5 x]l/G5  .Ú 7"nf] :sf]/sf] gof“ sLlt{dfg lyof]  . u/,] ! ;o &! /g agfP/  .
/u+ d~rdf eg] pgn] slxNo} pd]/ a9L ePsf] cfly{s cj:yfn] klg /u+ sdL{ o'jtL lkmNd o:tf]df k|Zg pAh]sf] lyof], tLg ;o oL DofS;j]n / x]N;n] ToxL sfd
cg'ej ulb{gg\  . kfq ev{/s} 5 eg] pgsf] pBf]udf OG8l:6h « df kx'r “ a9fpg g;Sg' csf]{ andf $ ;o $$ /g klg < kl5Nnf] ul//xs ] f 5g\, h'g cr]nsf cfw'lgs
sf/0f x'g ;S5 . k6s ef/t / j]:6OlG8hn] cd]l/sfdf Aof6\;Dofgn] ug]{ u/s ] f 5g\ / Tof] xf],
o'jtLn] /fd|f] sfd u/] …af]N8 PG8 Ao'6LÚ 6\jfG6L–6\jfG6L lqms]6sf] l;l/h v]ns ] f lgs} ux|f+} Aof6n] v]Ng]  . k'/fgf hdfgfsf
‘s6] fsf] cg'xf/n] elgG5, To;}df dlxnfdfly x]l/g] ;+sl' rt gh/ lyP  . k\mnf]l/8fdf ePsf] klxnf] v]ndf lqms]6 Aof6 / clxn]sf cfw'lgs
eGbf sfdn] ljZjf; l5k]sf] clwsf/sdL{ cr{gf yfkf atfp“l5g\  . b'j} l6dsf] :sf]/ hf]8b\ f $ ;o *( /g Aof6aLr t'ngf ug'k{ 5{, 7"n} kl/jt{g
…af]N8 PG8 OG6]lnh]G6 eg]/ ;Daf]wg ubf{ lyof]  . b]Vg ;lsG5  . clxn]sf Aof6 w]/} vfP/
lht]sf] 5  . s]6Lsf] ;Gbe{df s] lau|G5  <Ú cr{gf elG5g\, …Ao'6Ld} gf/LnfO{ of] t emg\ $) cf]e/df ag]sf] df]6fPsf h:t} b]lvG5g\, Tof] klg lhd
cg'xf/ klxnf / sfd kl5 ;Lldt /fVg] xfd|f] ;dfh 5  .Ú Ps b'O{ jif{otf :sf]/ eof]  . o:tf]df k|Zg p75, ljZj u//]  6Ss cfk\mgf] z/L/ agfPsf h:tf]  .
eg] gf/L ;zlQms/0f a9\g yfn]sf] pgsf] lqms]6df clxn] s] o:tf] eO/xs ] f] 5 ls To;}n] lqms]6 Aof6sf] cfsf/nfO{ lnP/
x]l/G5  .’ cg'ej 5  . 6]lnl;l/on …l;+xb/af/Ú sf] Aof6\;Dofgn] wdfwd /g dfq a6'Ng] g}gof“ lgodsf]cfjZostf dx;'; ug{
pbfx/0f lb+b} pgL k|wfgdGqLsf] clego u/s ] L u/s] f 5g\  < an/ eg] lg/Lx aGg'k/s ] f] yflnPsf] 5  .
l;h{gf ;'Aaf uf}/L dNnsf] k|z; + f ul5{g \ . gflosf /v ] f yfkfn] 5 . s]lqms]6df alnª snf db}{5 t < c:6l«] nofn] lht]sf] kl5Nnf]
cfkm\g} nufgL / ;lqmotfdf dlxnfk|wfg To;f] t ljZj lqms]6df o:tf k|Zg p7\g jfg–8] ljZjskdf klg w]/} /g ag]kl5
rnlrq agfpg' z'e;+st] /xs ] f] pgsf] a'emfO yfn]sf] gof“ xf]Og\  . ;Lldt cf]e/sf] cGt/fl{ i6«o lqms]6 sfplG;n -cfO{;L;L_
gflosfsf]dfkb08df clegoeGbf klg 5 . lqms]6 hlt a9\g yfNof], Aof6\;Dofg g} gof“ lgod g} lgsfn]sf] lyof],
zf/Ll/s :j¿knfO{ Wofg lbOG5  . /fd|L / To;f]t dlxnfk|wfg rnlrq klg sd an/dfly lg/Gt/ xfaL x'g yfn]sf] xf]  . lkmlN8ªsf a]nf  Aof6\;DofgnfO{ dbt
l;lnSs k/s ] f] Hofg ePsfn] ljz]if dxŒj 5g\ . clg, dlxnf snfsf/nfO{ clegoeGbf ;fob o;kN6 jf:tjd} w]/} ePsf] 5  . ug]{ lgoddf s]xL v'sn ' f]kg NofP/  . t/
kfp“5g\ . klg ;'Gb/tf k|bz{g ug]{ kfqsf] ¿kdf w]/} rf}sf / 5Ssf dfq x]g{ ?rfpg] o;n] klg /gsf] af9LnfO{ vf;} /fS] g
cflv/ lkmNddf gflosf aGg s]–s] x]g{] ul/Psfn] klg pgLx¿sf] clego–Ifdtf bz{ssf nflu w]/} /g aGg' /fd|f] klg ;s]sf] eg] 5}g  . To;}n] t klxn]sf]
dfkb08 rflxG5  < ax;sf] ljifo ag]sf] 5 PS;kf]h x'g g;s]sf] cr{gfsf] egfO 5  . xf]nf  . o;n] bz{snfO{ /fd|} dgf]/~hg b'O{ ;o /g clxn]tLg ;o ePsf]
clxn]  . ;nSs k/s ] f] Hofg, ;s];Dd uf]/f] j0f{, gf/L k|ltef :jLsf/ ug{ cfgfsfgL ug]{ klg lbG5 xf]nf  . t/ lqms]6 v]n cfk}m+ 5  . klxn]sf] tLg ;o /g clxn] rf/
cUnf] hLp–8fn / ;du|df …k/km]S6 lkmu/Ú bz{ssf] dgf]lj1fgnfO{ klg sdhf]/Lsf eg] ;Gt'ng u'dfp“b} 5, of] v]nsf ;o eO;s]sf] 5  . o:t} /x,] ca kf“r
gflosf aGg] of]Uotf x'g \ . ¿kdf cYofp“l5g\ pgL  . …lx/fn ] ] kmfO6 ubf{ b'O{ ljlzi6 kIf Aofl6ª /alnªaLr . ;o /g w]/} 6f9f 5}g, sDtLdf jfg–8]
crDd s] 5 eg] ToxL lkmNd If]qdf hlt bz{sn]ljZjf;sf ;fy x]5{g,\ plt ;a}nfO{ yfxf 5, ef/tLo lqms]6df k'/fgf lqms]6df  .
gfossf nflu eg]of]dfkb08 Tolt s8fOsf lx/fO] gsf] kmfO6 l;g kTofp“bg} ufx|f] k5{,Ú v]nf8L la;gl;+x a]bL o:t} o:t} a]nf ;lrg t]Gb'ns/ cfk}m+ df Aof6\;Dofg
;fy nfu" x“b' g}   . …a8L ljN8/Ú gfos x'gk' g]{ 5'Rrf] af]Ng dflx/ 5g\  . pgn] klg x'g,\ t/ pgL klg cr]n an/dfly
cjwf/0ffdf kl/jt{g cfO;s]sf] 5  . h:tf]— 6\jfG6L–6\jfG6L / jfg–8]df /gsf] b'O{ ;xfg'el" t /fV5g\ . pgL klg 6\jfG6L–
kl5Nnf] ;do rnlrq Ifq]df rlDsPsf gof“ sLlt{dfg ag]kl5 k|ltlqmof lbOxfn], 6\jfG6L lqms]6df h:t} gfd rn]sf
;f}uft dNn, bofxfª /fO{ / vu]Gb| nfld5fg]
‘af]N8 PG8 OG6]lnh]G6 …lqms]6 ca jf:tjd} PskIfLo ePsf] Aof6\;DofgnfO{ klg ;fwf/0f dflgPsf
/u+ d~rs} pTkfbg x'g \ . bofxfªn] lkmNd v]Ng eg]/ ;Daf]wg ubf{ s] 5  .Ú Aof6\;Dofgn] d}bfgsf] rf/t} km{ k|xf/
slxNo} …lkmu/Ú sf] k/LIff lbg' k/g]   . g t pgL lau|G5  < Ao'6Ld} pgsf] cfzo lyof], an/n] ca ug{ yfn]kl5 lrlGtt 5g\  . To;}n] pgn]
lkmNds} nflu k]6 36fpg] rSs/df x'G5g\ g t Aof6\;Dofg;“u g;Sg] g} eof]  . an/ aLrsf] pkfo lgsfn]sf 5g\  . pgsf]
lhd g}wfp“5g\ . bh{g lkmNd v]ln;s]sf pgL gf/LnfO{ ;Lldt /fVg] ca …alnª d]l;gÚ dfq x'g yfn]sf ;Nnfx xf], ca lkr To:tf] agfpg x'Gg,
eG5g\, …sg' } lgb]z { sn] k]6 36fpm eg]sf] eP t xfd|f] ;dfh 5  .’ 5g\  . pgn] cufl8 ;f/s ] f s]xL ts{ hxf“ Aof6\;Dofgn]dHhf lng ;sf];\   .
PS;/;fO{h ul/xfNy]+ lg  .Ú o;n] s] k|:6o\ fp“5 7Ls} h:tf] klg b]lvG5  . h:tf], pgn] lgod hltn] Aof6\;DofgnfO{ ;xof]u
eg] lkmNdsf] gfossf xsdf eg] lkmu/ xf]Og, eg]sf 5g\, …Aof6\;Dofgn] rf}sf / 5Ssf ug]{eP klg lkr t an/nfO{ dbt ug]{
clegonfO{ g}dxŒj lbOG5 . bofxfª cfkm}+klg cr{gf yfkf cr{gf elG5g\, …p:t} k/] lkmNd rnfpg} r'gf}tL k|xf/u5{g\ eg]7Ls 5, o;df s'g} vfnsf]agfpg ;lsG5 ls <
l:jsf5{g\ o;nfO{  . v]Kg'k5{  .Ú u'gf;f] ul//xg' kb}g{   . t/ cfhef]ln twitter : @himeshratna

C M Y K
h zlgaf/, * c;f]h
 @)&#

nLnaxfb'/ cf}+ a;fO …d ]/f] cfWofldstf ;+uLt


‘cl3cl3 b'Mv 5Ng dfOu|];g x'GYof], clxn] a9L ;'v vf]Hg dfOu|];g eO/x]sf] 5 h:tf] nfU5  .’
/ zAbaf6 cfp“5Ú
b'O{ cf]:sf/, b'O{ u|fdL, Ps–Ps afkm\6f / uf]N8]g Unf]a, rf/ /fli6«o / !%
lkmNdkm]o/ cjf8{ kfpg] ef/tdf sf]xL 5 eg] Pcf/ /xdfg dfq x'g\  . ;g\ @)!!
df ljZjk|l;4 Do'lhs Uofulhg ‘;ª\;nfOg’n] ‘ef]lnsf] Do'lhs cfOsg’ eg]/
pgsf] k|z+;f u/]sf] lyof]  . ;+uLtnfO{ cfTdf;“u hf]8\g dflx/ 5g\ pgL . cGtd{'vL
:jefjsf /xdfg;“u ‘6fOD; ckm OlG8of’sf cG;'n rt'j]{bLn] lnPsf] cGtjf{tf{sf]
cg"lbt tyf ;Dkflbt czM
ObnuQ} hfkfgsf] km'sc ' f]sfdf u|fG8 k|fOh :6f/8dnfO{ x/fpg cd]l/sf hfg'k5{’, Pp6f
u|x0fkZrft\ tkfO{n + ] ‘cfw'lgstf c“ufNbf sygh:t} alg;s]sf] 5 of]  . tkfO{s
+ f] y/df
cfkm\gf] ;+:sl[ tnfO{ hf]ufO/fVg ufx|f] x'G5’ klg O:nfd emNsG5 . ha tkfO{+ a]nfotfdf 
eGg'eof] . /, ‘cfh ljZj w'hfw'hf x'g kkm{d ug{ hfg'xG' 5, k|z; + s tyf Toxf“sf]
nfu]sf] 5’ dfq eg]/ pQm k|;u + nfO{ TolQs} ;/sf/L k|0ffnLaf6 To:tf] dx;'; ug'x{ G' 5  <
5f]l8lbg'eof]  . o;sf] dtna O:nfdsf] slxn]klg u/]sf] 5}g . x[bosf]s'/f ubf{, d
;+:sl[ t / snfdf tkfO{h+ :tf] ;dembf/ dfgjtfnfO{ ;xof]u ug{ rfxG5'  . /, d]/f] lbdfudf
dflg;sf] cfjfh ¥ofl8snx¿sf] ;fd' s'g} Ph]G8f  jf c¿ s]xL klg x'b“ g . } d;“u ljleGg
blaPsf] xf]  < wd{ dfGg]x¿ sfd u5{g \ . sf]xL  lkp“5g\, sf]xL

-s]x L a]/ ;f]Rb}_ k|To]s #) jif{df x/s
] wd{ zfsfxf/L 5g\  . sf]xL O;fO{, sf]xL a|Fx\d0f  . tkfO{n + ]
jf hfltn] o:tf] kl/l:ylt;“u d'sflanf ug'k{ 5{  . s]xL s'/f klg c¿dfly hah{:tL  ug{ ;Sg' x'Gg .
lsgls s]xL tŒjn] ef“8e}nf] l;h{gf ul//xs ] f cyjf c¿n]klg tkfO{n + fO{ hah{:tL  ug{ lbg'
x'G5g\  . OlGb/f ufGwLsf] xTofnuQ}, tkfO{+ ;Demg';, x'b“ g}   . d}n] cd]l/sL / a]nfotL;“u Jojxf/ u/s
] f]
lzvx¿=== -s]xL df}gtf_  . o:tf 36gfx¿ hlt 5' t/ pgLx¿nfO{ c;xh agfPsf] 5}g  . pgLx¿n]
x'G5g\, Tolt g} /fd|f] sfd ugk{' 5{  . eGg vf]hs ] f] klg dnfO{ To:tf] u/s ] f 5}gg\  . vf;df of] cfkm\gf]
ha g/fd|f] sfd x'G5, cem /fd|f] ul/gk' 5{  . hLjgnfO{ …xo\ fG8nÚ ug]{ tl/sf xf]  .
o;n] gf]S;fgLnfO{ Go"gLs/0f u5{  . d}n] ev{/} …b tkfO{s + f nflu tkfO{s + f] cf:yf 5gf]6sf] ljifo
lel;/fo] h xfp;Ú eGg] lkmNd u/,+] u'l/Gb/ rwfsf] xf]  . h:t,} ufos cbgfg ;fdLsf nflu
o; lkmNdn] ljefhg -ef/t–kfls:tfg_ df lsg pgsf] /fli6«otf 5gf]6sf] ljifo xf], hGdhft
lagfsf/0f nfvf}+ dflg; dfl/P eGg] k|Zg u5{  . xf]Og . o; cy{df tkfO{+ åGåsf a]nf cfkm\gf]
t/ /fhgLlt snfsf/sf] If]q xf]Og, Pp6f wf/0ff /fVg /fd|/L ;Sg'xG' 5  <
snfsf/sf] st{Jo ;w}+ dflg;nfO{ csf{] …:k; ] Údf d]/f nflu, xfdL h] l;S5f},+ Tof] rl/q, sfd /
n}hfg' xf]  . 8«U; jf cg}lts sfdlag} Toxf“;Dd cfTdfdf k|ltljlDat x'gk' 5{  . d s] af]N5' / s:tf]

;f
k'/fpg]
 Ifdtf ;+uLt;“u x'G5 . ToxL eP/xfdL b]lvG5' eGg] dfq xf]Og  . d]/f aRrfx¿nfO{ oxL
dfGo sfkLsf] b'jk} l§ k[i7df n]lvPsf] sxfgL xf] eGg] dnfO{ kg]5 {   . t/, g;f]rs
] } eof]  . cfh slj tyf ;+uLtsf/nfO{ dg k/fp“5f},+ lkmNd / elg/fV5' . tkfO{s + f]l;sfO sfdaf6 cfpg'k5{,
d'l:snn] %) k]h nfdf] b]lvG5  . sxfgLdf s'g} k|jf;df hubDaf>L nLnaxfb'/ eGgf;fy w]/} g]kfnLefifLn] …P a;fOÚ lkmNdL snfsf/nfO{ klg  . /, d klg To;}sf] Pp6f g ls tkfO{s + f]klx/g jf x'lnofaf6 . o;n]vf;
km"na'§f 5}g, grflx+bf] n]vsLo cfTd/lt klg != g/axfb'/ e08f/L, eg]/ lrG5g\  . of] d]/f nflu g;f]rs ] f], gsNk]sf] efu x' “ . To;}n] hlt w]/} gsf/fTds sfdx¿ km/s kb}g{   .
b]lvGg  . …sflnsf]6Ú]  6fO6ndf ;dk{0f n]lvPsf] l;lSsd, ef/t -@)$&_ k|flKt xf]  . ljz]iftM g]kfnL efiff;flxTodf s'g} x'G5g, Tolt g} a9L d Tof] …cfl6{:6 hf]gÚ df hfg hf] gd| tl/sfn] s]xL JofVof u5{g,\ pgLx¿
k':tssf] e"ldsfdf ljgoL aGb} elgPsf] 5, @= g]kfnL ;flxTo ;Dd]ng, gfdlg;fg g/xs ] } cj:yfdf To; a]nf ;flxTosf/ / dflg;nfO{ d]/f] ;+;f/sf] cg'ej u/fpg rfxG5'  . slxn]sfxL+ dfq af]N5g\  . tkfO{h+ :tf] dfG5]
…kf7sx¿sf] Xbosf] ltneGbf ;fgf] efu cf]u6\g bflh{lnª -@)$(_ sdn bLlIft / If]qk|tfk clwsf/Ln] of] k':ts 5fKg] cf}/ªh]j df]8n, hxf“ ;+uLt O:nfd k|:6 jQmf x'g' h?/L 5}g < hals pu| dflg;
kfof] eg] a;fOn] s]xL dfqfdf ;flxTosf] ;]jf #= OGb|axfb'/ /fO{, af6f] vf]lnlbPsf lyP h;sf sf/0f ;flxTodf d wd{cg';f/jlh{t x'G5 . ;'kmL df]8n, hxf“ af/Daf/ af]N5g\  .
u/s] } xf] eGg] dnfO{ kg]5 { /, d]/f c¿ v];f| x¿ klg bflh{lnª -@)%!_ af“rs] f] 5'  . ;+uLtn]Pp6f pRrtd txdf k'¥ofpg of]Uo ;d:of s] xf] eg], of] ;a ug{ cl3 ;bf{
k|sfzgdf Nofpg] k|/] 0ff d}n] kfpg]5 ' .Ú $= xl/k;| fb …uf]vf{Ú /fO{, agfp“5 . oL b'O{ ljk/Lt wf/aLr cfkm"nfO{ cfkm"n] ug'k{ g]{;+uLtrflx+ 5'65 \  . d;“u ;+uLts}
—;g\ !(%&, clk|n !&  . aL=a/jf /f8] , gfufNofG8 -@)%@_ cfkm\gf] n]Vg] afgL jf cj:yf, s] sf/0fn] tkfO{ s;/L ;dfof]hg ug'x{ G' 5  < nflu k|z:t ;do 5}g, d l:qmK6 klg n]lv/xs ] f]
d/fvnL, uf]xf6L  . %= 7fs'/k; | fb u'/fufO{, cfkm"nfO{ ‘l9nf] n]vs’ eGg ?rfpg'xG' 5  < d wfld{s kIf tyf l;4fGtsf s'/fdf hfg 5'  . af]Ng' d]/f] sfd xf]Og  . d}n] /fhgLlt, 3[0ff

JolQm
cfheGbf emG8}%( jif{cl3 Dofgdf/ -@)%#_ xf], d 3/leq /xb“ fa:bf hlxn] klg sfuh– rfxGg“ . tkfO{n + fO{ Pp6f pbfx/0f lbG5', d xfn / cGo s'/fnfO{ ;“u} …l8nÚ ug'{ kb{g}   . d]/f] sfd
ef/t k|jf;df al;/xs ] f] Pp6f @% ^= s[i0fk|sfz >]i7, snd lnP/ emf]lqmPsf] x'G5'  . slxn]sfxL+ t y'k}| ;fn} tLyf{6gsf nflu ;fpbL c/asf] dlbgf uPsf] eg]sf] dgf]/~hg lbg] xf], ;'Gb/ ;+uLt l;h{gf ug]{
jif]{ tGg]/Ln] u/s
] f] v];f| –cf“6 lyof]— ?; -@)%(_ lbg;Dd emf]lqm“bf klg yfn]sf] n]vfO t'l/b+ g}   . lyP“, cfdf la/fdL x'gx' G' Yof] . d;“u efsn lyof] . xf]  . d]/f] cfWofldstf ;+uLt / zAbaf6 cfp“5  .
clxn] rngrNtLdf cfPsf] …dfOu|; ] gÚ &= nLnaxfb'/ IfqL, n]vfOdf lgs}l9nf]5' d . d'8 kv{g] afgL klg Toxf“sf] Ps ;fyLn] dnfO{ p;sf] 3/df lgdGq0ff d]/f] af]nL / ;dsIfLx¿;“u u/s ] f] Jojxf/af6
ljifodfly s]xL n]Vg'  . s'g} ;+of]u / cf;fd -@)&@_ p:t} 5  . …a;fOÚ h:tf] ;fgf] pkGof; ;dfKt ug}{ u¥of]  . ;fyLsf] bfO Odfd -O:nfdsf] pRr kb_ cfp“5 . oxL ;ayf]s xf]/dxŒjk"0f{ 5 . ;a}eGbf 
;Dks{n] sf7df8f}d+ f ev{/} :yflkt klg emG8}b'O{ jif{ nfu]sf]lyof] . Pp6f d'8df Pp6f x'g \ . vfgf vfO;s]kl5  bfOn]d]/f]af/] ;f]w] . ;fyLn] d'Vo s'/f, /fd|f] sfd ul//fVg] xf]  . s]xL dflg;x¿
dbg k'/:sf/ k':tsfno -u'7L_ df k9fOu'gfO / j[lQ ljsf;sf] km/s af6f]df RofK6/ n]lv;s]kl5 km]l/ dlxgf}+ la;fof], clg km]l/ …;u+ Ltdf 5Ú eGof] ] . Odfdsf] cg'xf/df d':sfg df}g tl/sfn] sfd ul//xs ] f 5g\  . To:tf w]/n} fO{
cfOk'us ] f] Tof] n]vgsf] kf08'lnlkn] nfUg k|l/t gu/s ] f]] eP d cfh sxf“ x'Gy]+ hf]l8of]  . of] ;fob afgL xf]nf, gfgLb]lv nfu]sf] b]lvof], eg], …P ;+uLt, of] t eujfg\;Dd k'Ug] b]v÷] e]6s] f] 5'  . d}n] csf]6{ sf] gjfanfO{ e]6s ] f] 5',
tTsfn} k':tsfsf/ ¿k kfof]  . @)!$ xf]nf, eGg} ;lStg“  . p;a]nf d'unfg k|jf;df afgL . efiff kf]xf] .Úd cRrldt eP“ . hals dnfO{ pgsf 5f]/fn] dnfO{ eGb} lyP— pgsf] kl/jf/n]
b]jG] b| e§/fO{ ;fndf % ;o k|lt 5flkPsf]Tof] cfpg] g]kfnL / k]6sf] ef]s, dgsf] ef]s, pgL qmf]lwt xf]nfg\ eGg] 8/ lyof]  . t/ To:tf] xhf/f+} dlGb/ / rr{nfO{ hldg bfg lbPsf] 5  .
l l l l

n3' cfsf/sf] k':ts dbg k'/:sf/ lh1f;fsf] ef]s -cd]6 ef]s_ lgefpg cfpg] g]kfnL ;flxTodf ‘dg
' fdbg’ kl5sf] nf]slk|o s]xL ePg  . To;}n] ha dflg;x¿ s]xL rLhnfO{ t/ of] s;}nfO{ yfxf 5}g  . pgLx¿n] zfGt
k':tsfnoaf6} @)!* df bf];f| ] ;+:s/0f cfof], km]l/ g]kfnLsf] >]0fLdf pleP/ clt ;j{;fwf/0f clg s[ltdWo]df ‘a;fO’nfO{ klg lng] ul/Psf] 5  < …ANofs PG8 x\jfO6Údf x]5g{ , ;fob pgLx¿ z}nLdf ul//xs ] f 5g\  . dnfO{ nfU5, ldl8ofn] klg
hubDaf k|sfzgaf6 @)@! df t];f| ] ;+:s/0f  . c1fgLsf] ¿kdf d cfkm"n] cfkm"nfO{ sflnsf]6] @ nfv k|lteGbf a9L laqmL eO;s]sf]s[ltsf s'g} hl6n s'/fnfO{ o;/L ljZn]if0f ubf{ ;'/lIft g/fd|fn ] fO{ /fd|f] s'/fn] …sfpG6/Ú ug'k{ 5{  . w'j| Ls/0f
To;kl5 of] s[ltsf] gfd–sfd olt km}lnof] ls pkgfd /fh ] s
] f] lyP“  . cfwf/df sdfO slt eof]  < /fo
] N6L slQsf] x'G5g\  . of] Psbd} hl6n 5 / ;“u;“u} ;'Gb/ klg  . ug]{ dfq xf]Og  . ;a} s'/faf6 dflg;nfO{ hfgsf/
tTsfn} ;femf k|sfzgn] Ps xhf/eGbf dflysf] lgoldt lyof]  < d]/f] a'af sDkf]h/ x'gx' G' Yof]  . d}n] kfl/jfl/s k];f u/fpg'k5{ . xfdLn]ltdLx¿ o;df ljZjf;
;+Vofdf k'g;{:+ s/0f ug{ yfNof]  . ‘a;fO’ pkGof;sf] ljifonfO{ g]kfnsf] xf], d cfkm\gf] cWoog / kl5sf] hLjgofkg c“ufln/xs ] f] 5'  . /, ;'lkmhdsf] ;'Gb/tf s] xf] eg] u/ eGg]eGbf klg pgLx¿nfO{ g} d"Nof+sg ug{
/, ToxL s[lt k|sfzsf] %( jif{ lat]kl5sf] k"jL{ kxf8 t]xy| d
' sf] 5y/;w' fk x'b“ } ToxL ;a}sf lx;fadf g]kfn aflx/sf] aflx/} /x +] . 6f9f o;n] cgf}7f] tl/sfn] ;+uLtnfO{ hf]85 \   . To;}n] lbg'k5{ .
u0fgfdf o;sf #^ eGbf a9L ;+:s/0f 5flkPsf cf;kf;sf] kxf8L ;dfh s]lGb|t agfpg'ePsf] a;]/ lrghfg gePs} cj:yfdf klg d]/f] /rgf d]/f nflu oL b'O{ -cf}/ªh]j / ;'kmL_ kl5Nnf s]xL jif{x¿df xfd|f] lkmNd
5g\ . of]s[lt ljBfnob]lv ljZjljBfno;Dd ;Gbe{ 5  . tkfO{s+ f] hGd / x'sf{Oa9fO ef/tsf] :jLs[t x'g' / k|sflzt x'gs ' f] cy{ cfkm}d+ f …ljz]ifÚ aLrsf] ;DaGw clt /fd|f] lyof] -xf“;f]_  . pBf]u /fhgLlts jf j}rfl/s
jf kf7\o;fdu|L alg;s]sf]5 . ;+Vofdf @ nfv c;d÷d]3fnodf ePsf] cj:yfdf g]kfnsf] /xo\ f]  . kl5 ;femf k|sfzgsf] lhDd]jf/Ldf uO{sg ;'lkmhdn] tkfO{n
+ fO{ O:nfd;“u nfOgdf yf]/} xb;Dd ljeflht x'b“ }
k|lteGbf a9L laqmL eO;s]sf] of] v];f| –/rgf;“u} ;fdflhs oyfy{ s;/L yfxf x'g ;Sof] < klg obfsbf Pp6} ;+:s/0fdf !) xhf/ k|lt;Dd kl/lrt u/fPsf] xf]  < uPsf] xf]  <
g]kfnL ;flxTodf Pp6f kofo{jfrL gfd hlGdPsf] xf], t]x y| d' ufp“af6 d]/f lktf nfx'/ k:ge' Psf] of] k':ts 5flkPsf] lyof]  . lgod / lx;facg';f/ xf], clxn] klg d To;d} 6f“l;Psf] o;df /fhgLlteGbf efjgfTds
5– nLnaxfb'/ cf}+ a;fO  . lyof] . ;g\ !(@^ df lktfhL c;d k|x/Ldf ;femf k|sfzgn] dnfO{ lgoldt /fo] N6L lbPsf] 5'  . o;n] dfgjtfsf] cfwf/et" axfj 5  . lsgls ;a}n] ;a}nfO{
ToxL …a;fOÚ pkGof;sf] cfwf/ k[i7e"lddf egf{ ePsf]/s8{ ] 5 . sltko ;fdflhs lrq– lyof] . sdfOsf]lx;fa t ePg t/, d slxNo} d"No;“u ;Demf}tf ub}g{ / k|wfg x]gk{' /s
] f] 5  . sxL+ st} xfdL ;a}n]
hf]l8+b} g]kfnL efiff–;flxTosf] lj:tf/df cys rl/qsf af/] lktfhLaf6 ;'gs ] f] lyP“ eg] sltko a]lx;fa eg] /lxg“  . l;4fGtaf6 s'g} lx;fan] 6f9f hf“bg}   . ;a}nfO{ x]gk{' 5{ -olb xfdLn]
of]ubfg k'¥ofPafkt o; k6s k|ltli7t hubDaf>L ;+jfb÷lzNkL u'jfx6L jf l;nf]ª;Dd sfdsf] of] ;DejtM bf];f| ] jf t];f| ] txsf] of] pBf]udf ;“u} sfd ug]{
k'/:sf/ -@)&@_ kfPsf ef/tsf] c;djf;L g]kfnL vf]hLdf cfO/xg] g]kfnL bfh'efOaf6 klg ptf/s ] f] clg, ‘a;fO’ syfs} cfwf/df lgb]z{ s ;'jf; a'emfO xf] . lsgls ;a};txdf xf] eg]_  . /, xfdL To:tf]
n]vs nLnaxfb'/ IfqL km]l/ Psk6s rrf{df lyPF  . To;afx]s, cfkm\gf] afNosfndf d t]xy| d' sf] uh'/n ] n] lkmNd klg agfPsf lyP  . To;sf 5g\  . x/s ] sf] clGtd OR5f tgfjdf 5f}+ eg], dnfO{
5g\  . t/, pgsf] gfdsfd / klxrfgdf hf]l8Psf] k'Vof}n{ L ufp“df uP/ s]xL dlxgf a;]sf] klg lyP“  . af/d
] f s] eGg'xG' 5  < csf]{ txsf] 1fg vf]Hg' nfU5 xfdL sfd ug{
Oltxf;df o; k6s klg ;w}e+ m}+ljjfb plAhPsf] Tof] ;fdflhs oyfy{sf] b[Zolrqdf sNkgf ld;fPsf] x]g;{' ,\ oyfy{df sNkgf ld;fP/ d}n] …a;fOÚ xf], h'g x/fPsf] 5 ;Sb}gf} + . /, Tof] ;To xf]  .
/x5
]   . …nLnaxfb'/n] dbg k'/:sf/ cyjf hubDaf x'F . n]vs
] f] lyP“, ^) jif{cl3  . Tof] syfdf c¿ sNkgf b'ef{Uoa; . lsgls ;a} st} g st}
;Ddfg w]/c } l3 kfO;s]sf 5g\Ú eg]/ plAhPsf] / s]xL z[ªu\ f/ yk]/ lkmNd cfPsf] /x5 ]   . /fd|} zfx¿v vfgn] hf]l8Psf x'G5g\ .
ljjfb To; a]nf dfq};fDo eof], ha lg0ff{os cfh /fli6«o–cGt/fl{ i6«o txdf rrf{df cfO/xg nfUof]  . t/, tkfO{n + ] a'em\g rfx]h:tf] of] lkmNdaf6 elg/xs
] f 5g\
6f]nLnfO{ yfxf nfUof]— …a;fOÚ pkGof;sf] k|sfzs ‘dfOu|;
] g’ zAbfy{df tkfO{+ slQsf] hfgsf/ eg] d}n] P8efG;df lgb]z { s uh'/n
] af6 % xhf/ ls ‘dleqsf] efjfg'jfb M uf]s0f{ uf}td
dfq} x'g,\ dbg / hubDaf  . k'/:sf/ jf ;Ddfgdf x'gx' G' 5 h;sf]Pp6f ;fdflhs sf/0f ‘a;fO’ ?k}of“ kfPsf]lyP“ . kl5 lkmNd ag]kl5 Pp6f
…a;fOÚ pkGof; jf nLnaxfb'/ sxL+st} hf]l8Psf pkGof;df ^ bzscl3 pNn]v ePsf] lyof]  . rSsf kfP“  . lkmNdafkt eg] d]/f] kfl/>lds Tolt
5}gg\  . xf], kSs} klg o;af/] hfgsf/ 5'  . cl3sf] g} xf]  .
…d/] f] n]vg–;[hgfsf] hggL ;+:yf klg x'g–\ ;donfO{ ;fdGtL, zf]ifs /zfl;t o'u eGg
dbg /hubDaf . ToxL ;+:yfaf6 cfh oqf] ;lsG5  . wgL–ul/a, hftkft, prgLr, 5f]Ol56f] g]kfnsf] k'jL{ kxf8L ufp“df /xs ] f] lkt[ynf]sf]
klxrfgsf] ;Ddfg kfPsf] If0f d]/f nflu …a;fOÚn] ;a} lyof]  . ToxL sf/0f …a;fOÚsf sf/0f To:t} lyP, cfwf/el" dn] tkfO{n + fO{ ‘a;fO’sf] kofo{jfrL
k'gh{Gd kfP;/x xf],Ú pd]/df *$ gfl3;s]sf cem cfGtl/s a;fO–;/fO a9L lyof] xf]nf  . d'Unfg gfd lbof] . hLjgdf slxNo}klg cfkm\gf]ToxL
n]vs nLnaxfb'/n] u'xfj6Lsf] aL=a/jf /f8] l:yt l5g{,] nfx'/ hfg] jf k|jf;df pHofnf] vf]Hg k:gs ] f] ynf]df kms]/{  hfpm“h:tf] nfu]g  <
lgjf;af6 kmf]gdf eg], …of] d cfkm}n + ] k'gh{Gd Tof] k':tf ljz]ifu/L ul/aLs} sf/0f x]g;{' ,\ lhGbuLdf ef]ufO / :j/} sNkgf b'O{ cnu
kfPh:tf] xf]  .Ú cfkm\gf] 3/÷;dfhaf6 lj:yflkt x'g] u/s ] f] lyof]  . s'/f /x5 ] g\  . d g]kfn t x/s ] tLg÷rf/ dlxgfdf
g]kfnL ;dfhsf] oyfy{lrq dflgg] …a;fOÚ t/, cfhsf] …dfOu|; ] gÚ sltko cj:yfdf k'lu;/L k'lu/xG5'  . g]kfnL efiff÷;+:sl[ t / ;Eotfsf]
kl5 csf]{ pkGof; …ax| d\ k'qsf 5]p5fpÚ af6 klg klg x'g yfn]sf] 5  . h:tf]— sfdsf] vf]hLdf xf]Og ckgTj tkfO{n + fO{ hlt 5, ;fob Tof]eGbf a9L
nLnaxfb'/sf] gfdsfd pbfPsf] 5  . ef/tsf] ls ;kgfsf] vf]hLdf cd]l/sf, o'/fk] uP/ pt} d;Fu xf]nf  . d}n] …a;fOÚ n]v/]  cfkm"h:t} k|afl;g
k|ltli7t ;flxTo csfbdL k'/:sf/ kfPsf] of] s[lt x/fpg] rng  . To;sf/0f cfh wg] / d}gfsf] syf afWo g]kfnLefifLnfO{ g]kfnL ;dfh, ;+:sl[ t /
c;ldof, lxGbL /a+ufnLdf cg"lbt eO;s]sf]5 . n]Vg'kbf]{ xf] t lgs} leGg x'g] lyof] xf]nf  . cl3cl3 lytL a'emfpg rfx]sf]lyP“ . To;df d cfkm" ;kmn
o;afx]s IfqLsf ct[Kt -pkGof;_, em\ofp/] kf6L{df b'Mv 5Ng …dfOu|; ] gÚ x'GYof], clxn] a9L ;'v vf]Hg ePh:tf] nfU5  . …a;fOÚsf] e"ldsfd} ^) jif{cl3
nfUbf -lgaGw;+ux| _, nLnaxfb'/IfqLsf syfx¿ …dfOu|;
] gÚ eO/xs ] f] 5 h:tf] nfU5  . d}n+ ] n]vs] f] /x5
] ,' …kj| f;d} cfkm\gf] 3/ agfP/ a;]sf
cflb s[lt k|sfzgdf 5g\ . xfdLx¿sf] eljio xfdL a;]s} b]zl;t uf“l;Psf]
k|:tt' 5— ;Ddflgt n]vs nLnaxfb'/;u“ sf] tkfO{n+ ] Pp6f n3' cfsf/sf] pkGof; ‘a;fO’ 5 tfklg xfd|f] efiff, ;+:sl[ t g]kfnL g} xf] /,
kmf]gjftf{ M n]Vg} @ jif{eGbf a9L nufpg'ePsf] /x5]   . of] cf–cfkm\gf] ;flxTo, ;+:+ sl[ t ;a}nfO{
s[ltn] olQsf] gfd–sfd lbg ;Snf eGg] Kof/f] x'G5  .Ú
tkfO{n + ] ‘a;fO{’ s[ltsf] ;dk{0fdf ‘sflnsf]6’]  nfu]sf] lyof]  < csf{lt/, dnfO{ dfg–;Ddfg, klxrfg h]
gfdaf6 cfkm\gf lktfhLnfO{ ;Demg'ePsf] xf], d}n
 ] of] s[ltsf] e"ldsfd} n]vs
] f] 5'— hlt lbPsf] 5, g]kfnL efiff–;flxTon] lbPsf] 5  .
/x5]   . Tof] sflnsf]6] lsg  < kf7ssf] Xbosf] ltneGbf ;fgf] efu cf]u6\g kfof] e"uf]ndf d h]htf a;] klg d g]kfnL x',“ g]kfnLefifL
xf], d]/ f lktfhL k|d] axfb'/ IfqLn] dnfO{ eg] a;fOn] s]xL dfqfdf ;flxTosf] ;]jf u/s ] } x'F . dnfO{ o;}df uj{ 5 .
C M Y K

You might also like