Ang Pagpapahayag ng Kalayaan ng Pilipinas ay iprinoklama noong Hunyo 12, 1898, sa

Cavite II el Viejo (ang kasalakuyang Kawit, Cavite), Pilipinas. Binasa sa publiko ang (Kastila:
Acta de la proclamación de independencia del pueblo Filipino) na isinulat ni Ambrosio
Rianzares Bautista. Inihayag ng puwersang rebolusyunaryong Pilipino sa ilalim ni Heneral
Emilio Aguinaldo ang kalayaan at soberenya ng kapuluan ng Pilipinas mula sa pamumunong
kolonyal ng Espanya.

Mga nilalaman
 1 Kasaysayan
o 1.1 Karanasan
 2 Ang pagpapahayag ng Hunyo 12
o 2.1 Pakikibaka para sa kasarinlan
o 2.2 Ang kasalukuyang lokasyon ng Pagpapahayag
 3 Ang teksto ng "Akto ng Pagpapahayag ng Kasarinlan ng Mamamayang Pilipino"
 4 Mga tala
 5 Tignan din
 6 Talasanggunian
 7 Panlabas na Kawing

Kasaysayan
Karanasan

Nagsimula ang Rebolusyong Pilipino noong 1896. Noong Disyembre 1897, nilagdaan ng
pamahalaang Espanya at mga rebolusyonaryo ang isang kasunduan, ang Kasunduan sa Biak-na-
Bato, na siyang nangangailangan sa Espanya na magbayad ng 800,000 piso sa mga
rebolusyonaryo at maipatapon si Aguinaldo at iba pang mga lider sa Hong Kong. Noong Abril
1898, noong pumutok ang Digmaang Espanyol-Amerikano, naglayag si Komodoro George
Dewey lulan ng U.S.S. Olympia mula Hong Kong patungong Look ng Maynila at pinamunuan
ang pagdating ng Asiatic Squadron ng Hukbong Dagat ng Amerika. Noong 1 Mayo, 1898, ginapi
ng Estados Unidos ang Espanya sa Labanan sa Look ng Maynila. Nagpasiya si Emilio Aguinaldo
na bumalik ng Pilipinas para tulungan ang hukbong Amerikano na labanin ang Espanya.
Pumayag ang Hukbong Dagat ng ng Amerika na dalhin siya pabalik lulan ng USS McCulloch, at
noong 19 Mayo, nakarating siya ng Cavite.

Ang pagpapahayag ng Hunyo 12

Ang orihinal na bandila na iwinagayway ni Heneral Emilio Aguinaldo sa pagpapahayag ng
kalayaan noong 1898.

Paglalarawan ng pagwawagayway ng watawat ng Pilipinas na makikita sa lumang limang piso.

Idineklara ang kasarinlan noong 12 Hunyo, 1898, sa pagitan ng ikaapat at ikalima ng hapon sa
Cavite sa pinamanang tahanan ni Heneral Emilio Aguinaldo, 30 kilometro timog ng Maynila.
Nakita sa pangyayaring ito ang pagwagayway ng Pambansang Watawat ng Pilipinas, na siyang
ginawa sa Hong Kong ni Marcella Agoncillo, Lorenza Agoncillo at Delfina Herboza, at ang
pagpapatugtog ng Marcha Filipina Magdalo bilang pambansang awit, na kilalala ngayon bilang
Lupang Hinirang, na siyang sinulat ni Julian Felipe at pinatugtog ng bandang San Francisco de
Malabon.[2]

Ang Akto ng Pagpapahayag ng Kasarinlan ay inihanda, sinulat at binasa ni Ambrosio Rianzares

Bautista sa wikang Kastila. Ang pagpapahayag ay inilagda ng 98 katao, kabilang na dito ay isang
opisyal ng hukbong Amerikano na siyang nakasaksi sa proklamasyon. Ipinahayag ng huling
talata na mayroong isang "estranghero" (extrangero sa wikang Kastila, na nangangahulugang
dayuhan) na dumalo sa katitikan, si G. L. M. Johnson, na siyang inilarawan bilang "mamamayan
ng U.S.A, isang Koronel ng Artilerya".[3] Ngunit ang pahayag ng Kasarinlan ng Pilipinas ay
ipinatupad lamang noong 1 Agosto, kung kailan marami nang mga bayan ang binuo sa ilalim ng
mga pamuntunang inilatag ng Pamahalaang Diktaturya ni Heneral Aguinaldo.[4][5]

Kinalaunan, sa Malolos, Bulacan, binago ng Kongreso ng Malolos ang kapahayagan sa dahil sa

paggigiit ni Apolinario Mabini na siyang tumutol sa orihinal na proklamasyon na nagpapahayag
na ang Pilipinas ay inilalagay sa ilalim ng proteksiyon ng Estados Unidos.

Pakikibaka para sa kasarinlan

Hindi kinalala ng Estados Unidos o ng Espanya man ang kapahayagan.

Kinalaunan, noong 1898, ibinigay ng Espanya ang Pilipinas sa Estados Unidos sa ilalim ng
Kasunduan sa Paris ng 1898 na siyang nagtapos sa Digmaang Espanyol-Amerikano.
Hindi kinalala ng Pamahalaang Rebolusyonaryong Pilipino ang kasunduan o ang soberanya ng
Amerika, at nakipaglaban sa Estados Unidos ngunit sila ay nagapi. Sila ay unang kinilala ng mga
puwersang Amerikano bilang, minsa'y opisyal, na "Insureksiyong Pilipino" (Philippine
Insurrection) ngunit kinalaunan tinawag ding itong Digmaang Pilipino-Amerikano, na siyang
nagwakas noong madakip si Emilio Aguinaldo ng mga hukbong Amerikano,[6] at nagpahayag ng
kaniyang pagkilala at pagtanggap sa soberanya ng Estados Unidos sa Pilipinas.[7] Sinundan ito
noong 2 Hulyo 1902, noong nagpadala ng telegrapo ang Kalihim ng Digmaan ng Estados Unidos
na si Elihu Root, na nagtapos na ang insureksiyon laban sa Amerika at naitatag ang mga
pamprobinsiyang pamahalaang sibil sa halos lahat ng mga lugar liban sa mga lugar na tinitirhan
ng mga tribong Moro.[8] Gayunpaman, may mga maliliit na rebelyon ding naganap sa mga
sumunod na taon.

Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ipinagkaloob din ng Estados Unidos ang

Kasarinlan ng Pilipinas noong 4 Hulyo 1946 sa pamamagitan ng Kasunduan sa Maynila.[9] Sa
Pilipinas, ang Araw ng Kalayaan ay ginugunita tuwing Hunyo 4 hanggang 4 Agosto 1964, sa
pamamagitan ng mga mungkahi ng mga historyador at mga nasyonalista, nilagdaan ni Pangulong
Diosdado Macapagal ang Batas Republika Blg. 4166 na siyang nagtatakda sa Hunyo 12 bilang
Araw ng Kalayaan ng bansa.[10] Nauna nang ginugunita tuwing Hunyo 12 ang Araw ng Watawat
at maraming mga gusali ng pamahalaan ang hinihikayat na ibandera ang Watawat ng Pilipinas sa
kanilang mga tanggapan.

Ang kasalukuyang lokasyon ng Pagpapahayag

Kasalukuyang nasa pangangalaga ng Pambansang Aklatan ng Pilipinas ang Pagpapahayag.[1]

Hindi siya ipinapakita sa publiko, ngunit maaari itong matignan ng may pahintulot, tulad ng
ibang mga dokumento na nasa pangangalaga ng Pambansang Aklatan.

Noong kasagsagan ng Digmaang Pilipino-Amerikano, nakuha ng pamahalaang Amerikano ang

mga 400,000 makasaysayang dokumento at ipinadala ang mga ito sa Estados Unidos.[11] Noong
1958, ipinagkaloob sa pamahalaang Pilipino ang mga dokumentong ito, kabilang na ang
dalawang set ng microfilm ng buong koleksiyon, kung saan nasa pangangalaga ng Pamahalaang
Pederal ng Estados Unidos ang isang set.[11]

Noong mga bandang dekada '80 o '90, ninakaw ang Pagpapahayag mula sa Pambansang Aklatan.
[1]
Dahilan sa pagkakaroon ng malawakang imbestigasyon ukol sa malawakang pagnanakaw ng
mga makasaysayang dokumento at sa sinundang pampublikong apela para maibalik ang mga ito,
ang Deklarasyon ay naisauli sa Pambansang Aklatan noong 1994 ni Milagros Guerrero, isang
propesor ng Pamantasan ng Pilipinas.[11]