Institucije Osmanskog carstva

Institucija Šejh-ul-islam

Pitanja i odgovori:

1. Šta je u islamskom svijetu označavala titula šejh-ul

islama?

Šejhul islam je bila osoba koja je bila zadužena za sprovođenje šerijata odnosno pravnih normi i
propisa šerijata i sprovođenje šerijata u praksi. Ta titula je označavala najučenijeg čovjeka u
islamskim naukama, fikhu, akaidu, tefsiru, hadisu...

2. Kakva je bila geneza institucije šejjh-ul-islama u

Osmanskom carstvu?

Institucija je uspostavljena u vrijeme Murata II (1425) a posebno je zaživjela nakon Selima I (1512-20)

U početku titlua je nozila naziv „muftil-enam“ sto znaci glavni muftija tu titulu su nosile muftije
Istanbula Burse i Edirnea. Kasnije je muftija Istanbula dobio naziv šejhul islam

3. Za koje tri kategorije ljudi se u Osmanskom carstvu

koristio termin šejh-ul-islam?

Ovaj naziv se koristio za tri vrste ljudi prvo je imalo lokalni karakter za vjerskog vođu, kada se
odnosilo na najučenijeg i za onoga ko izdaje fetve.

4.Šta je bilo u nadležnosti šejhul-islama i kako je dolazio

na tu poziciju?

Imenovao je pripadnike mevlevijeta izavao fetve na Carskom divanu imao je zadatak da bdije nad
državnom paksom i da je usmjerava. Upravljao je organizacojm muftija i djelovanjem visokih
muderiisa i kadija.

5. Kakav je ugled i uticaj imao šejh-ul-islam u 16. stoljeću?

Ugled i položaj šejh-ul islama bili su često veći od drugih osmanskih državnika, pa čak i velikog vezira,
defterdara i drugih. Šejhul islam je dobio veće ovlasti koje nisu bile iskljucivo vjeske prirode vec i
politicke
6. Kakv je bio odnos između sultana i šejh-ul-islama i

kakva je bila njegova uloga na Divanu?

Odnos sultana i šejhul islama bio je uređen po savjetodavnom principu, mada nikada nije zvanično
potvrđeno da je šejhul islam imao uticaja na sultana. Njegova uloga na divanu iako nije imao pravo
glasa bila je velika. Smatra se da je poslije velikog vezira među osmanskim dostojanstvenicima
najuticajniji bio šejhul islam

7. Opišite šejh-ul-islama Mehmed ef. Refika.

Mehmed ef Refik postao je Sejhul islam 1866 godine. Tu poziciju je dobio zbog svoje ucevnosti i
marljivosti za vrijeme sultana Abdul Aziza. Bio je vrlo detaljan, učen i uzivao je veliki ugled u Carstvu.
Na funkciji je bio vrlo kratko do 1868. godine.

TERMINI:

Fikh- Nauka o islamskom pravu

Tefsir- nauka o tumačenju Kur'ana

Hadis- sve ono što je poslanik Muhammed a.s. rekao radio ili šutnjom odobrio i vijesti o Poslanikovim
a.s svojstvima

Muftil-enam- glavni muftija

Mehkema-sud, sudska zgrada

Fetva- pravna odluka koju izdaje šejhul islam u slučaju kada neka stvar iz šerijata nije jasna

Ferman- pisana naredba/zapovijed od sultana

Turbe- mauzolej, građevina u kojoj se nalazi mezar značajnije osobe.