BORBA AMERIČKIH KOLONIJA ZA NEZAVISNOST

Godine 1763. Velika Britanija zabranila je naseljavanje kolonista zapadno

od Apalačkih planina. Te teritorije određene su za naseljavanje Indijanaca. Ova
politika nije bila prihvatljiva britanskim Amerikancima. Američke koloniste
posebno su pogađali razni porezi koje je uvela Britanija, zatim odluka da
kolonisti moraju kupovati isključivo robu uvezenu iz njenih kolonija. U Bostonu
su 1765. i 1766. izbile masovne pobune protiv Zakona o taksama. U
međuvremenu, odnosi između kolonista i britanskih trupa u Americi postali su
sve gori. Britanija je uvođenjem visokih taksi na robu pokušavala da smanji
velika finanasijka izdavanja za održavanje njenih vojnih trupa u Americi.

Bostonski pobunjenici su 1773. godine su bacili sav čaj u more koje su

Britanci uvezli iz Indije. Taj događaj u istoriji je poznat kao ,,Bostonska
čajanka“.Kao odgovor na taj čin britanska vlast uvela je je još čvršću vlast.
Međutim, neredi su se širili van Bostona. Učesnike mnogih pobuna britanska
vlast je hapsila i slala u Veliku Britaniju da im se sudi. Za koloniste to je bilo
veliko poniženje i uvreda njihovih sloboda. Septembra 1774. godine, u
Filandelfiji se sastao Kontinentalni kogres da bi razmotrio američke pritužbe i
naredio bojkot britanske robe.

Aprila 1775. godine britanske vlasti su odlučile da se obračunaju sa

pobunjenicima , da pohapse vođe pobunjenika i da im oduzmu oružje.
Kolonisti su se odprili tim mjerama i tako dolazi do prvih oružanih sukoba iste
godine kod Leksingtona i Konkorda u Masačustesu. U junu su borbe između
kolonista i britanskih vojnika dostigle vrhunac u Bostonu. Kontinentalni
kongres u Filandelfiji bira Džordža Vašingtona za vrhovnog komandanta
kolonijalnih snaga.

Iako je britanska armija bila dobro obučena nije bila u mogućnosti da uguši
pobune jer su se one prostirale na ogromnom prostranstvu. Britanci su imali
oko 50.000 vojnika a kolonijalne snage svega oko 20.000.

Britanska strategija u ovom ratu satojala se u napadima na najvažnije centre

pobune. Cilj američkih kolonista je bio da izdrže u borbama što duže kako bi
privukli neku od evropskih zemalja da im pritekne u pomoć. Tokom 1776.
američki pobunjenici su ostvarili velike pobjede na jugu. U martu je dolazak
američke artiljerije na visove iznad Bostona ubijedilo britanskog komanadanta
generala Houa da evakuiše grad, ali su poslije ovog trijumfa uslijedili mjeseci
neuspjeha koji su mogli biti fatalni za američku stvar. Američka armija je
izbačena sa Long Ajlanda, Houovi vojnici su zauzeli grad Njujork, a američka
armija bila je prinuđena da digne opsadu britanske tvrđave Kvibek.

Sa političkog aspekta dolazi do velikog zaokreta kod američkih kolonista.

Oni više ne traže samo ukidanje taksi, poboljšanje njihovog položaja već traže
potpunu nezavisnost od V. Britanije.

Tomas Džeferson će sataviti dokument koji će postati Deklaracija

nezavisnosti, a Kongres ga je usvojio 4. jula 1776. godine.

Džeferson u Deklaraciji između ostalog kaže: ,, Svi ljudi su stvoreni

jednaki, neotuđiva čovjekova prava su život i traženje sreće. Da bi osigurali ta
prava, ljudi ustanovljuju među sobom države koje svoju pravednu vlast crpe iz
saglasnosti onih kojima se vlada; kada neka forma vladavine postane štetna po
te ciljeve, pravo je naroda da je izmijeni ili ukine i ustanovi novu državu ...“
Britanska monarhija je prekršila prvobitni ugovor bezbrojnim slučajevima ,,
uvreda i nasilja koje su kao neporedan cilj imale ustanovljavanje apsulutne
tiranije nad ovim držvama.“ Džeferson zaključuje da predstavnici Sjedinjenih
država, okupljeni na opštem Kongresu svečano objavljuju da ove ujedinjene
kolonije jesu, što po pravu i treba da budu, slobodne i nezavisne države; da su
razriješene svake pokornosti britanskoj kruni i da sve političke veze između njih
i države Velike Britanije jesu i treba da budu potpuno prekinute.

I pored ove Džefersonove objave situacija na frontu bila je teška po

koloniste. Gubitak Njujorka premjestio je ratna dejstva u Nju Džersi, gdje je Dž.
Vašington smislio izuzetan protivudar i odnio pobjedu kod Prinstona. U
međuvremenu, Francuska je tajno pomagala koloniste.

Ratna sreća 1777. je bila na strani kolonija. Glavn britanska ofanziva te

godine podrazumijevala je koordinisana dejstva snaga generala Burgojna koje
su se kretale na jug iz Kanade, dok se general Hou borio u Pensilavaniji. Hou je
u septembru zauzeo Filandelfiju. S druge strane, stvari su išle loše kod
britanskih sjevernih snaga pa se 8000 Burgojnovih snaga našlo odsječeno u
gornjem dijelu države Njujork. Njihova predaja, oktobra 1777. godine
predstavljala je vojničku katastrofu, što je podstaklo Francusku da 1778. da
stupi i zvanično u rat na strani američkih kolonista. Godine 1780, Španija i
Holandija su se pridružile međunarodnoj koaliciji protiv Velike Britanije.

Rat je sada u ušao u novu fazu u kojoj su američke snage djelovale

uspješno na svim frontovima. Juna 1788. Vašington se borio u poslednjoj
velikoj bici u srednjem dijelu zemlje. Odnio je pobjede i kod Kentakija i duž
doline Ohaja, koje su dovele do odlučujuće pobjede kod Vinsensa 1799.
godine. Poslednje borbe vođene su oko Jorktauna gdje su pobjedu odnijele
kolonijalne snage uz podršku francuske vojske.

Mirovnim sporazumom u Parizu 1783. nastale su nove Sjedinjene

Američke Države koje su se protezale od Atlantika do Misisipija.

Prvi predsjednik Sjedinjenih Američkih Država bio je Džorž Vašington.

Vidi opširnije:

-Filip Džekins, Istorija Sjedinjenih Država

-Parnks, Istorija Sjedinjenih Američkih država