3/3/2019 Μπροστά στην Πρόκληση για Ριζικές Γεωπολιτικές Αναθεωρήσεις – Cognosco Team

Δείτε τώρα: Από την Ναυμαχία της Σαλαμίνας στη Βόρειο Ήπειρο   

Knowledge is an adventure

 ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΕΘΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ Search … 

COGNOSCO BLOG  COGNOSCO TV ΓΝΩΜΕΣ

ΤΕΧΝΕΣ Ποιοί είμαστε

Home  ΓΝΩΜΕΣ  Μπροστά στην Πρόκληση για Ριζικές Γεωπολιτικές Αναθεωρήσεις

Search … 

SOCIAL MEDIA

 Facebook

 Twitter

 YouTube

Μπροστά στην Πρόκληση για Cognosco Team

YouTube

Ριζικές Γεωπολιτικές Αναθεωρήσεις 

 03/03/2019  ΓΝΩΜΕΣ  No Comment

https://cognoscoteam.gr/%ce%bc%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce… 1/8
3/3/2019 Μπροστά στην Πρόκληση για Ριζικές Γεωπολιτικές Αναθεωρήσεις – Cognosco Team

14
SHARES
 Share  Tweet
Cognosco Team
Του Γιώργου Πρεβελάκη Σας αρέσει 4,2 χ

Συμπληρώνονται δύο αιώνες από την αρχή της διαδικασίας

η οποία οδήγησε στη δημιουργία και τη μορφοποίηση του Cognosco Team
ελληνικού κράτους. Οι πρόγονοι όσων συνέθεσαν το πριν από 18 λεπτά

ελληνικό έθνος ήσαν διασκορπισμένοι σε έναν ευρύτατο Στις 3 Μαρτίου του 1918 υπ
χώρο, από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική ώς τη μέρος της Συνθήκης του Μπ
Ρωσία και τη Δυτική Ευρώπη. Η κύρια συγκέντρωση ανάμεσα στην μπολσεβικική
αυτού του Ur πληθυσμού εντοπιζόταν γύρω από την Κεντρικές Δυνάμεις, τη Γερμ
συμμάχους της, κατά τον Α
Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Πόλεμο. Η νεοσύστατη Ρωσ
Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστικ
Στο μελλοντικό ελληνικό έδαφος το οποίο, με εξαίρεση τα
παρέδιδε στα χέρια του αντ
Δωδεκάνησα, σταθεροποιήθηκε έναν αιώνα κατόπιν, εδάφη.
κατοικούσαν σημαντικοί πληθυσμοί, οι απόγονοι των
οποίων δεν κατατάσσονται σήμερα στο ελληνικό έθνος·
ούτε ζουν στην ελληνική επικράτεια. Η τεράστια αυτή
ανακατάταξη της γεωγραφίας του πληθυσμού, η μετάβαση
από την αρχική κατάσταση της πολιτισμικής ανάμειξης
στον μεταπολεμικά ομοιογενή ελληνικό πληθυσμό, κόστισε
πολύ ακριβά σε αίμα και πόνο, σε όσους έφυγαν και σε
όσους ήλθαν.
COGNOSCOTEAM.GR
Η μορφή την οποία έλαβε η σχέση κράτους, εδάφους και
πληθυσμού έμοιαζε οριστική, όταν η Ελλάδα εντάχθηκε
στη μελλοντική Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι παλαιές
γεωπολιτικές περιπέτειες φαινομενικά ανήκαν στο
παρελθόν καθώς η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ εγγυήθηκαν την
ασφάλεια των συνόρων.
Η επαπειλούμενη ανατροπή του status quo έφθασε από
αλλού· από τον ξεχασμένο παράγοντα της δημογραφίας.
Σήμερα ανακαλύπτουμε έκπληκτοι τα όσα είχαν
επισημάνει, εδώ και δεκαετίες, επιστήμονες και πολιτικοί,
όπως ο Νικόλαος Πολύζος και ο Εμμανουήλ Δρεττάκης. Ο
ελληνικός πληθυσμός μειώνεται και γερνά, με όλες τις Διαβάστε
συνέπειες της εξέλιξης αυτής στην οικονομία, στην επίσης:
κοινωνία και στο συνεπαγόμενο πνεύμα συντηρητισμού. Το
ελληνικό έθνος φαίνεται καταδικασμένο σε συρρίκνωση  Ο Γ. Καραμπελιάς μιλά για
και παρακμή. Το εσωτερικό αδυνάτισμα, υλικό και τη σημασία της
πνευματικό, θα προκαλέσει, αργά ή γρήγορα, εδαφικές
αμφισβητήσεις από τα δύο γειτνιάζοντα δυναμικά
Επανάστασης και απαντά
στους «αποδομητές» της

δημογραφικά σύνολα, το τουρκικό και το αλβανικό. ιστορίας

 Οι μεγάλοι βουβοί της

https://cognoscoteam.gr/%ce%bc%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce… 2/8
3/3/2019 Μπροστά στην Πρόκληση για Ριζικές Γεωπολιτικές Αναθεωρήσεις – Cognosco Team
 Οι μεγάλοι βουβοί της
Η απαισιόδοξη αυτή εικόνα στηρίζεται σε μια θεώρηση η ιστορίας και το δυστύχημα
οποία αντανακλά την εθνική εμπειρία των δύο τελευταίων του Ελληνισμού
αιώνων: το έδαφος αποτελεί, αν όχι το αποκλειστικό,
πάντως το κυρίαρχο πλαίσιο για κάθε οικονομική,  Το κίνημα των Κολλυβάδων
κοινωνική και γεωπολιτική ανάλυση. Αντιμετωπίζουμε το και η προσφορά του
εθνικό σύνολο ως το περιεχόμενο ενός περιέχοντος. Όμως,  Σαν σήμερα: ΠΕΘΑΙΝΕΙ ο
οι παγκόσμιες συνθήκες οι οποίες καθόρισαν τη θεώρηση μεγάλος στρατηγός
αυτή αλλάζουν άρδην. Η Παγκοσμιοποίηση, η τεχνολογική Μακρυγιάννης
επανάσταση, η ευρωπαϊκή οικοδόμηση και οι ευρύτερες
δημογραφικές εξελίξεις μετασχηματίζουν τους όρους τού  EL EJÉRCITO DEL
γεωπολιτικού παιγνίου. Οι αλλαγές ενδέχεται να EBRO – Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΥ
επιδεινώσουν την πρόγνωση της εθνικής παρακμής· ΕΒΡΟΥ, του Μιχάλη
ταυτοχρόνως, δημιουργούν δυνατότητες να αναστραφεί η Χαραλαμπίδη
πορεία.  Quo vadis America?
Revisited.
Το ελληνικό έδαφος θα καταστεί πεδίο δημογραφικών
ανακατατάξεων, όχι μόνον εξ αιτίας της αρνητικής  Βρέθηκε στο Λούβρο ο
διαφοράς ανάμεσα στις γεννήσεις και τους θανάτους, αλλά γιγαντιαίος δάκτυλος του
και λόγω ισχυρών μεταναστευτικών ροών. Η φυγή των αγάλματος του Μεγάλου
νέων προς τη Δυτική Ευρώπη θα ενταθεί, όσο και αν Κωνσταντίνου
αντιδρούμε στο brain drain. Η δημογραφία πολλών  Γεωπολιτικές και
χωρών, όπως της Γερμανίας, πάσχει σοβαρά. Υπάρχει στρατηγικές παράμετροι
έντονη ζήτηση για “φίλιους” μετανάστες. Ικανοί ενός ελληνοτουρκικού
επαγγελματικά, ενσωματώσιμοι πολιτισμικά, συνεργάσιμοι πολέμου, του Π. Κονδύλη
πολιτικά, οι Έλληνες είναι ιδανική απάντηση στο
δημογραφικό πρόβλημα χωρών οι οποίες απειλούνται από  Τα Ηνωμένα Έθνη της…
τις πολιτισμικές εντάσεις ανάμεσα στη Δύση και την Κίνας: Ένα όραμα για την
Ανατολή. Παγκόσμια Τάξη

 Στρατιώτες και
Η έξοδος αυτή θα εξισορροπηθεί ποσοτικά από τη μαζική
καταδρομικές επιχειρήσεις
είσοδο μεταναστών από τη Βόρειο Αφρική και άλλες
στο Αιγαίο του 16ου αιώνος
γειτονικές περιοχές, καθώς και από την εγκατάσταση
ευπόρων Ευρωπαίων συνταξιούχων. Επιστρέφουμε,  Τα πραγματικά αίτια του
επομένως, mutatis mutandis, στην προγενέστερη μεγάλου ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ των
κατάσταση: μια αύξουσα, δυναμική και ποιοτικά αξιόλογη δύο εκκλησιών, του π.
ελληνική διασπορά και ένας ολοένα και περισσότερο Ιωάννη Ρωμανίδη
ετερογενής πολιτισμικά πληθυσμός στο ελληνικό έδαφος.
 Μέχρις εσχάτων: Η επική
Το νεωτερικό ιδανικό, η σύμπτωση κράτους, εδάφους και
πολιορκία της Αμμοχώστου
έθνους, το οποίο υιοθέτησαν πρώτοι οι Έλληνες πριν
από τους Οθωμανούς (1571)
διαδοθεί σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία,
αρχίζει να διαρρηγνύεται.  Αμεση Ανάλυση: Γιατί τους

Η αναστροφή αυτή θα θέσει τον Ελληνισμό μπροστά σε

απελευθέρωσε; του
Άγγελου Συρίγου

νέα διακυβεύματα. Θα χρειαστεί να απαλλαγεί από την
κυριαρχία τού συγκεντρωτικού εδαφοκεντρικού προτύπου·  Ο ήρωας του ’21 που έγινε
φυλακτό στον λαιμό
https://cognoscoteam.gr/%ce%bc%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce… 3/8
3/3/2019 Μπροστά στην Πρόκληση για Ριζικές Γεωπολιτικές Αναθεωρήσεις – Cognosco Team
φυλα τό στον λαιμό
να ανανεώσει τις δικτυωτές του παραδόσεις· να επανα- Αγγλίδων και Γαλλίδων
ανακαλύψει τη λειτουργία της ελληνικής παιδείας, ώστε να
ελληνοποιηθούν τα νέα πληθυσμιακά ρεύματα. Μια τέτοια  Αλέξιος Β’ Κομνηνός: Ο
θεώρηση, χωρίς να αμφισβητεί τα δημογραφικά δεδομένα, γιος του Μανουήλ που
ανατρέπει το πλαίσιο των υπολογισμών. Δεν μετρά τον βασίλεψε αλλά δεν…
πληθυσμό σε ένα γεωμετρικά προσδιορισμένο σύνολο, το κυβέρνησε ποτέ
έδαφος, προβάλλοντάς τον στο μέλλον. Υπολογίζει τον
πληθυσμό ως ένα δίκτυο, συναποτελούμενο από το εθνικό
έδαφος και τις διασπορικές κοινότητες. Ο υπολογισμός Αρχείο
αυτός καθίσταται δυναμικός, δηλαδή περιλαμβάνει ως
δυνάμει μέλη και τους υπό ελληνοποίηση μετανάστες.  Μάρτιος 2019
Στοιχείο προσδιορισμού τού πληθυσμού δεν είναι πλέον η  Φεβρουάριος 2019
ύλη, δηλαδή το κράτος και το έδαφος· αλλά το πνεύμα,
δηλαδή η παιδεία και η ταυτότητα. Στην κυρίαρχη υλιστική  Ιανουάριος 2019
πνευματική παράδοση, η αισιόδοξη αυτή ανάλυση φαίνεται  Δεκέμβριος 2018
εξωπραγματική. Όμως, δύο αιώνες πριν, η απτή οντότητα
του ελληνικού κράτους προέκυψε από την κινητοποίηση  Νοέμβριος 2018
συγκροτημένων δικτύων, χάρη σε πνευματικούς δεσμούς.  Οκτώβριος 2018

Εάν ο Ελληνισμός επιτύχει τον πνευματικό γεωπολιτικό  Σεπτέμβριος 2018

του μετασχηματισμό, η δημογραφία του θα ανανεώνεται
 Αύγουστος 2018
συνεχώς και η παγκόσμια επιρροή του θα ενισχύεται. Θα
μπορεί, επομένως, να υπερασπίζεται, ενδεχομένως και να  Ιούλιος 2018
διευρύνει, τον εδαφικό του χώρο. Αν ο Ελληνισμός  Ιούνιος 2018
αντιδράσει φοβικά, θα επιβεβαιωθούν όλες οι
δημογραφικές ανησυχίες.  Μάιος 2018

 Απρίλιος 2018
Η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα η οποία
αντιμετωπίζει την πρόκληση για ριζικές γεωπολιτικές  Μάρτιος 2018
αναθεωρήσεις. Όλοι οι λαοί θα χρειαστούν τη μετάβαση σε
 Φεβρουάριος 2018
μια λιγότερο εδαφική και περισσότερο δικτυωτή
πραγματικότητα. Ο Ελληνισμός, όμως, διαθέτει ιστορικά  Ιανουάριος 2018
εφόδια, αφανή, τα οποία στοιχειοθετούν την ελπίδα να
προσαρμοστεί περισσότερο αποτελεσματικά από όσο άλλα
πολιτισμικά και πολιτικά σύνολα. Ετικέτες

Τα αρνητικά δημογραφικά δεδομένα ίσως είναι το έναυσμα

για να ανοιχτεί ο εθνικός διάλογος σχετικά με τις μεγάλες 1821
γεωπολιτικές αναθεωρήσεις. Στη διακοσιοστή επέτειο από
την ελληνική επανάσταση, η εθνική μας ταυτότητα πρέπει Cognosco Team
να επαναπροσδιοριστεί, ώστε να μας ικανώσει στις νέες
συνθήκες. Αλβανία

*Ομότιμου Καθηγητή στη Σορβόννη (Paris 1) Αρχαία Ελλάδα

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ») Αρχαία Ρώμη

https://cognoscoteam.gr/%ce%bc%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce… 4/8