Professional Documents
Culture Documents
ch3 DK Pha PDF
ch3 DK Pha PDF
ch3 DK Pha PDF
v
Ñieàu
khieån
T1 i io uo
o
2 wt
R
u 0
o
u L
u
wL
vaø goùc pha taûi tg 1
R
* iO2 laø thaønh phaàn quaù ñoä
U 2 sin( t ) sin( ) e ( t )
io
Z
Hình III.2.7: Phaân tích caùc thaønh phaán
Khi wt = + doøng veà khoâng: aùp ngoû ra.
iO = 0 => sin( ) sin( ) e 0
hay: sin( ) sin( ) e <III.2.4* >
: goùc daãn cuûa SCR
trang 7 / 37 ch3 DK pha
Coù goùc daãn , ta tính ñöôïc:
1 1
Trò trung bình doøng IO : I o T T io dt 2 io dwt
1 U 2 sin( t ) sin( ) e ( t ) dwt
Io
2 Z
< III.2.5>
Baøi taäp: Söû duïng GOAL SEEK cuûa Excel ñeå giaûi <III.2.4>
trang 8 / 37 ch3 DK pha
Baøi taäp: Söû
duïng GOAL SEEK
cuûa Excel ñeå giaûi
<III.2.4>:
uo i wt
G
wt
Hình III.2.1: BBÑ aùp xoay chieàu moät pha
uT
duøng triac.
- Coâng suaát:
1 uo U
2 2
1
PO uo io dt dt OR
T T T T R R
Ví duï: Tìm goùc ÑKP ñeå coâng suaát ra baèng ½ coâng suaát cöïc ñaïi (khi ñoùng tröïc tieáp
vaøo nguoàn).
Baøi taäp: Söû duïng GOAL SEEK cuûa Microsoft Excel ñeå giaûi baøi toaùn ngöôïc
cuûa<III.3.1>: Tính goùc kích triac ñeå coù hieäu duïng aùp ra baèng giaù trò mong muoán. Tính
baèng soá: Hieäu duïng aùp ngoû ra UOR = 110V öùng vôùi nguoàn U = 220V hieäu duïng
trang 11 / 37 ch3 DK pha
b. Taûi RL:
- doøng khoâng taét khi aùp qua zero io uo
- beà roäng xung doøng u
2 wt
laø nghieäm cuûa phöông trình 0
sin( ) sin( ) e
U oR uo dt (U 2 sin t) 2 d t
1 2 1
T T
<III.3.3>
U 1
1
2 [sin 2 sin 2( )]
Hình III.3.3: Quaù trình quaù ñoä boä ÑKP aùp xoay chieàu moät pha.
4. ÖÙng duïng:
a. Ñieàu khieån ON – OFF:
T1
R
In 33
1
Ñieàu
G
(a) Sô ñoà khoái rô le baùn daãn (b) Söû duïng opto triac ñeå ñieàu khieån ON-OFF
Hình III.3.6: ÖÙng duïng ñieàu khieån ON – OFF
trang 13 / 37 ch3 DK pha
- rô le hay contactor baùn daãn (SSR - solid state relay ).
Öu ñieåm: - khoâng taïo ra tia löûa ñieän,
- soá laàn vaø taàn soá ñoùng ngaét cho pheùp raát cao…
Nhöôïc ñieåm: - khaû naêng quaù taûi keùm,
- hoûng khoâng phuïc hoài ñöôïc, nhaïy vôùi nhieãu, nhieät …
R L
T1
Taûi
T1 T2
TRIAC A T4
Taûi
G
Nguoàn
R L
Nguoàn
T2
Taûi
T1 T2
TRIAC B T5
G
R L
T3
Taûi
T1 T2
TRIAC C T6
(a) duøng ba sô ñoà moät pha (b) sô ñoâ ñieàu khieån ba pha.
VÍ DUÏ: khaûo saùt treân PSIM sô ñoà ñk pha 3 pha
trang 14 / 37 ch3 DK pha
III.3 CHÆNH LÖU DIOD (KHOÂNG ÑIEÀU KHIEÅN):
Phaân loaïi theo soá xung m cuûa aùp ra trong moät chu kyø
1. Khaûo saùt chænh löu hai xung: chænh löu toaøn soùng hay hai nöõa chu kyø
io uo
0 wt
u
(a) (b)
u
D1
Sô ñoà caàu moät pha (a) vaø sô ñoà moät pha coù ñieåm giöõa (b) U2
(c)vaø caùc daïng soùng doøng, aùp taûi trôû
u U 2 sin wt
vôùi U , : trò soá hieäu duïng vaø taàn soá goùc aùp nguoàn u.
Trò trung bình Uo cuûa aùp ra uo:
1 1 2 1 2 2
U o uo dt
2 0 0
uo dt 2U sin wt dwt U
T T
trang 15 / 37 ch3 DK pha
uo = io .R vôùi io laø doøng ngoû ra => io = uo/R vaø Io = Uo/R
Trò hieäu duïng doøng taûi :
2
1 2 1 2 1 u U
IoR i .dwt i .dwt .dwt
2
2 0 o
0
o
0 R R
IoR cuõng chính laø trò hieäu duïng IS cuûa doøng qua nguoàn
U2
Po R.IoR2
=> cos = 1. => PDC U O .IO Po .
R
AÙp khoùa cöïc ñaïi treân diod: cöïc ñaïi aùp daây
b. Hoaït ñoäng ôû taûi RL:
(a) aùp doøng chænh löu hai xung taûi RL (b) daïng doøng trong chu kyø töïa xaùc laäp
Khaûo saùt chu kyø töïa xaùc laäp, ta laáy laïi goác toïa ñoä vaø phöông trình maïch ñieän:
uo u 2U sin wt R.io L di
dt ñieàu kieän ñaàu : iO(0) = I1
2U 1 L
L
vaø
t
giaûi ra: io sin wt I1e . vôùi tg
Z R R
Khi wt = , doøng ñieän trôû laïi giaù trò ban ñaàu I1 :
2U
io sin I1e I1 <III.1.5> => io(t)
Z
Töø nguyeân lyù xeáp choàng: IO = UO/R , coù daïng
trang 17 / 37 ch3 DK pha
Ví duï: Tính doøng qua maïch chænh löu
caàu diod taûi R = 10 ohm, aùp nguoàn uo
12 V (hieäu duïng). io = Io
Uo = 12 2 2 12 0.9 10.8 v ,
u
Trò trung bình doøng ra:
IO U O R 10.8 /10 1.08 A Doø ng qua nguoàn i Io
uo .dwt 1 E.dwt
=> U o 2U .sin wt.dwt
1
IO coù theå ñöôïc tính theo nguyeân lyù xeáp choàng: IO = (UO – E) /R
VARISTOR
i in
v v v
i in L
T
C v v v
C R
C
C C C R
R
(a) (b) (c)
Caùc sô ñoà thöïc teá (coù haïn doøng naïp tuï)
trang 20 / 37 ch3 DK pha
K
v
i in
R
v
C C R
(d)
Daïng doøng aùp khi coù phaàn töû haïn doøng
2. Tính toaùn gaàn ñuùng aùp ra boä chænh löu diod ngoû ra coù tuï ñieän:
Giaû söû ñieän dung C raát lôùn hay taûi nguoàn doøng (maïch oån aùp)
78xx
V
e o
C3
C1 C2
v
-V
-e C1 C2 C3
o
79xx
Daïng aùp ra khi aùp nguoàn quaù thaáp Boä oån aùp tuyeán tính 78xx
Baøi taäp: Duøng PSIM moâ phoûng boä chænh löu 1 SCR ñieàu khieån pha coù D phoùng ñieän
taûi RL. Tính daïng soùng doøng taûi trong chu kyø töïa xaùc laäp.
io
T R
D
v
L o
u
trang 22 / 37 ch3 DK pha
III.4 CHÆNH LÖU ÑIEÀU KHIEÅN PHA
1. Sô ñoà chænh löu SCR hai xung: hình III.4.1.(a) vaø (b)
Khaûo saùt tröôøng hôïp taûi thuaàn trôû:
Tr T1
T1 T2 io T2
io uo
in u
u u u
u o 2
o 0
T3 T4 wt
(a) (b) i wt
G1
Hình III.4.1: Sô ñoà vaø daïng aùp, doøng chænh i
G2
löu 2 xung ÑK pha
1 1 U 2
Uo u dwt U 2 sin wt dwt => U o cos 1 <III.4.1>
uo
Giaù trò töùc thôøi doøng ñieän taûi i o
R
U <III.4.2>
trò trung bình doøng taûi Io o
R
trang 23 / 37 ch3 DK pha
Tröôøng hôïp taûi RL:
Xung doøng keùo daøi, coù daïng nhö tröôøng io uo
hôïp chænh löu 1 SCR wt
2
: goùc daãn cuûa SCR laø nghieäm soá 0
u
sin( ) sin( ) e
i wt
G1
<III.2.4* > i
Trung bình aùp ra giaûm so vôùi taûi R G2
2 2
U do U Hình III.4.4: Daïng doøng, aùp ra khi doøng
taûi lieân tuïc
<III.4.5>
Khi L = ∞ , doøng taûi trôû neân phaúng: giaû thuyeát doøng taûi lieân tuïc, phaúng.
Baøi taäp: ñieàu kieän cheá ñoä bieân lieân tuïc laø vôùi tg–1(wL/R)
trang 25 / 37 ch3 DK pha
2. Sô ñoà chænh löu SCR hình tia m xung:
- Nguoàn laø heä thoáng m pha hình sin
e1 T1
em e2 e3
e1 U 2 sin t
T2
e2 e1
e2 U 2 sin( t m1 2 ) m
T3 u
e3 o
e3 U 2 sin( t m2 2 ) wt
... ...
Tm
em
em U 2 sin( t mm1 2 ) m 1 2 3
N i
<III.4.8> G 0
(b) Chænh löu m pha
(a) Heä m pha hình sin: (c) Daïng aùp ngoû ra taûi doøng lieân tuïc
hình tia
Ta coù trình töï laøm vieäc cuûa caùc SCR:
T1 T2 T3 … Tm T1 T2
=> goùc daãn cuûa 1 SCR = 2/m
Goùc chuyeån maïch töï nhieân (töông öùng vôùi = 0) cuûa SCR:
2 2
sin sin( ) ( ) hay
m m 2 m
trang 26 / 37 ch3 DK pha
Trò trung bình aùp ngoû ra khi doøng taûi lieân tuïc:
m 2 m
m m
m 2
Uo
2
U 2 sin wt.dwt
2
U 2 cos wt.dwt
sin .U .cos
m
2 m m
m 2
Đặt U do sin U áp ngõ ra chỉnh lưu diod (khi = 0)
m
=> U o U do cos
trang 27 / 37 ch3 DK pha
Ví duï chænh löu 3 xung: hình tia ba pha.
A T1
A
uo B C
io
B T2
wt
T3 u
C o 0
N
i
G1
Khi doøng taûi lieân tuïc: i
G2
3 3 6 i
2 23
Uo uo dwt U cos G3
2
Khaûo saùt theâm: wt
1. Khaûo saùt chænh löu 3 pha hình tia taûi R
2. Hoaït ñoäng boä chænh löu m pha hình tia u
T1
ÑK pha khi > 90o vôùi taûi doøng lieân tuïc
(cheá ñoä nghòch löu).
trang 28 / 37 ch3 DK pha
3. Chænh löu SCR saùu xung vôùi taûi doøng lieân tuïc: Sô ñoà caàu 3 pha
u+ u+
T1 T2 T3 io
A A B C
uo
B uo
C 0
T4 T5 T6
u_ u_
i
Chia laøm 2 nhoùm: G1
i
- nhoùm + : T1, T2, T3 G2
i
- nhoùm – : T4, T5, T6 G3
i
Laø 2 sô ñoà 3 pha hình tia. thöù G4
töï kích caùc SCR: i
G5
T1 T2 T3 T1 i
G6
T6 T4 T5 T6
Trò trung bình aùp ra: (Udo : aùp ra chænh löu diod)
3 6 26 3 6
Uo 6
2 2 uo dwt
6
6
(uA uB ) dwt
U cos U do cos
trang 29 / 37 ch3 DK pha
D3 D4 D4 D4 D5 D6
Khaûo saùt sô ñoà chænh löu moät pha (hình III.6.1.a vaø .b) taûi RL:
- khoaûng daãn ñieän cuûa SCR, D
uO
thay ñoåi theo caùch boá trí linh kieän. u iO
(a)
- AÙp ra khoâng coù phaàn aâm. 0
SCR
Df SCR
2 wt
Df
- Taêng khoaûng ñieàu chænh, caûi
thieän HSCS.
U 2 (b) T2,D4 T1, D4 T1,D3 T2, D3
Uo cos 1 2 wt
(c) D2,D4 T1,D4 D2,D4 D2, T3
trang 31 / 37 ch3 DK pha
Ví duï: Cho boä chænh löu moät pha hoãn hôïp hình III.6.1.a coù diod phoùng ñieän. AÙp
nguoàn 220 VAC. Taûi RL, R = 10 ohm, L ñuû lôùn ñeå coù theå xem doøng taûi laø phaúng. Tính trò
trung bình doøng qua SCR, Diod ôû goùc ÑK pha = 45 O.
Trung bình aùp ra:
uo
UO = 0.45*220*(1 + cos 45) = 169 volt u -u
io
Trung bình doøng ra:
Df T1, D4 Df T2, D3 2
IO = 169/10 = 16.9 A 0
o wt
- Tính doøng qua SCR, diod: 45o 180
trang 32 / 37 ch3 DK pha
5. Coâng suaát vaø HSCS cuûa chænh löu ñieàu khieån pha:
Khaûo saùt sô ñoà chænh löu 2 xung taûi doøng lieân tuïc vaø phaúng Io
u
T1 T2 io = I
Io
u u
o
2 wt
0
D3 D4
-Io i
i A
A1
kích T1, T4 kích T2, T3
Coâng suaát taûi:
Po U o Io U do .Io cos vôùi U do 2 2.U /
1
P
Coâng suaát tieâu thuï (ngoû vaøo): in U 2.sin wt.Io .dwt Po
Po 2 2 cos o
Coâng suaát bieåu kieán: S = U. Io => HS coâng suaát: cos
S
Nhaän xeùt: ■ cos 1 baát chaáp goùc ñieàu khieån vì doøng khoâng hình sin
■ cos 0 khi > 90o: Naêng löôïng ñaõo chieàu.
Baøi taäp: Tính laïi quan heä coâng suaát vaø cos cho chænh löu caàu 3 pha
trang 33 / 37 ch3 DK pha
III.5 MAÏCH PHAÙT XUNG ÑIEÀU KHIEÅN PHA :
1. Nguyeân lyù ñieàu khieån pha:
Taïo ñieàu khieån: cuøng taàn soá ( ñoàng boä) vôùi löôùi ñieän + pha thay ñoåi.
u
Vôùi = 0 : khoâng ñieàu khieån,
i
SCR D, aùp ra cöïc ñaïi vôùi taûi G 2
wt
Ñoàng boä T
preset
ñeám xuoáng,
DATA = 0 taàn soá CLK
CLK kích SCR
ñaët
DATA = N DATA = 0
Boä ñeám xuoáng
coù preset t
kích SCR
Hình III.7.4 (a) (b)