Oefenles Triolen 06/01

Vakdidactiek MCV
Fanny Van Coninckxloey
Lisa Willems

Lesdoelen
- leerlingen kunnen het (nieuwe) ritme uitvoeren binnen een metrische context.
- Leerlingen begrijpen hoe het ritme moet uitgevoerd worden over 1 of meer pulsen
(binnen een metrische context)
- leerlingen kunnen thuis zelfstandig het ritme met een regelmatige puls binnen een
metrische context opnieuw uitzoeken/uitvoeren.
- leerlingen kunnen de zangles juist en muzikaal zingen (of een afgebakend deel van de
zangles juist en muzikaal zingen en een deel ritmisch juist uitvoeren/juist lezen)

Lesmateriaal
- Opname: Boléro-Ravel
- Bijlage 1: Luistervragen om te projecteren
- Bijlage 2: Bordplan/stappenplan aanleren triool
- Bijlage 3: Ritmische oefening
- Bijlage 4: Opwarming voor les 16:1 Luc de Smet
- Bijlage 5: Opwarming voor les 16:4 Luc de Smet
- Bijlage 6: Ritmisch dictee
- Bijlage 7: Partituur Boléro bord + afgedrukt voor de lln

Inleiding (+- 5 min)

De kinderen mogen een deel (2 min) van de Boléro beluisteren. Ze krijgen volgende
luisteropdrachten:
- Welke instrumenten hoor je?
- Wat valt je op in de muziek?
- Hoor je ritmes die je al kent? Zo ja, welke?
- Welke maatsoort hoor je?

Bewustwording (5-10 min)

De luisteroefening is een opstapje naar de bewustwording van het nieuwe ritme: De triool.
(Maar kennen jullie dit ritme al? Triool klappen. Vraag stellen?)

Uitleg van de nieuwe triool gebeurt in 2/4 a.d.h.v. een bordplan (zie bijlage 2).
Stap 1: In welke maatsoort zitten we? Hoeveel 4de noten krijgen we dan in onze maat?.
→ Klappen
Stap 2: We hebben nu 1 noot per tel maar we kunnen er ook meer op 1 tel zetten. Weten jullie
wat voor noot of ritme we op 1 4de tel kunnen zetten? 2 achtste noten.
→ klappen
Stap 3 en 4: Nu komt het! We komen aan bij het ritme wat we hoorden in de Boléro. We kunnen niet
enkel 1 of 2 noten op 1 4de tel zetten maar ook 3 gelijke noten.

Daarom duiden we dit steeds aan met een

→ in plaats van 2 gelijke achtste noten willen we nu 3 gelijke achtste noten op 1 tel. De
3 achtste noten zullen dus iets sneller uitgevoerd moeten worden dan 2 achtste noten
op 1 tel.
Dit noemen we de triool en die klinkt zo. → klappen.
Stap 5: In een maat van 2/4 kunnen we dus op elke tel een triool plaatsen en dat klikt dan zo.
→ klappen
Vervolgens proberen we alle maten een keer achter elkaar te klappen. (Kan ook in
verschillende volgorde wanneer aangeduid op bord)

Inoefenen (15 min)

(zie bijlage)
We oefenen de triool in aan de hand van een klapspel. Bordplan met 4 x 2 maten van 4/4,
ritmische oefening.
1. Ritmes lezen op ‘ta’ en terwijl de maat slaan
2. De maat onderverdelen (1en 2en 3en 4en) en ritme klappen bij triool 1 en en - ternair
onderverdelen.
3. Rechtstaan en de puls stappen - de 4 regels krijgen elk een klank
3.1. Op benen kloppen
3.2. Klappen
3.3. Op ‘sh’
3.4. Knippen
4. De lijnen krijgen een andere volgorde, de klanken worden anders gemixt.
5. Het tempo wordt verhoogd.

Zangopwarming (5 min)
(zie bijlage)
Rechtstaan - oefening volgen op bord.
De opwarming gebeurt stelselmatig: Ik speel de noten mee op de piano en zing ook mee. Dan
laat ik de leerlingen alleen verder zingen, de moeilijkere sprongen worden herhaald. De
bedoeling is de stem op te warmen dus mooi en correct zingen is de grootste focus.

Er zijn twee opwarmingen. We doen eerst de voorbereiding voor 16:1, zingen dan die les en
daarna pas doen we de voorbereiding voor les 16:4 en die les.

Zangles aanleren ( 10-15 min)

Laten rechtstaan? Volgens jullie timing gaan de kinderen +- een half uur na elkaar rechtstaan.
Als je merkt dat leerlingen wat te beweeglijk of onoplettend worden zou ik ze terug laten zitten -
en meer afwisseling maken tussen rechtstaan & zitten.
16/1 en 16/4
Bij zangles 16/4 ga je op voorhand eerst aandacht moeten schenken aan de andere maatsoort
(en de maatslag)
Zie aanduidingen partituur.
Ze moeten de lesjes thuis verder oefenen met maatslag. Kan met de cd (nrs 18 en 19).

Ritmisch dictee (10 min.)

Zie bijlage 3.
De leerlingen mogen hun schrift (kaft - achteraan staan er lege notenbalken) erbij nemen.
Fanny zal een ritmisch dictee doen van 8 maten in de maatsoort 4/4.

Ik zou in dit ritmische dictee ook gebruiken, bv. In maat 2 op 3e tel - in maat 4 op 1e tel
(om vanaf het begin ook dit verschil te leren horen…)
Om leerlingen nog iets meer houvast te geven zet ik op het bord steeds alle (of een aantal)
ritmische figuren die ze reeds kennen en waaruit ze kunnen kiezen. Deze keer bv. enkel een
aantal ritmische figuren die de kinderen kennen op 1 tel.

Stap 1: Heel het dictee klappen/spelen met percussie-instrument

Stap 2: Elke maat wordt gespeeld, de lln luisteren (en doen eventueel de maatslag mee),
klappen na en noteren nadien.
Stap 3: Elke maat wordt nogmaals herhaald, deze keer zonder klappen
Stap 4: We verbeteren samen aan bord het dictee (8 lln mogen aan bord komen om het dictee
te noteren, nadien 8 nieuwe om eventuele foutjes te verbeteren (is een leuk idee, maar op die
leeftijd neemt dat heel veel tijd in beslag… hou dus je tijd in het oog - indien je niet zoveel tijd
meer hebt kan je beter zelf noteren en aan 8 verschillende kinderen vragen wat er moet
genoteerd worden)

Extra’s (? min)

1. We delen de partituur uit van de Boléro. De lln mogen alle triolen op deze pagina
aanduiden. We bekijken ze nadien samen op het bord. Speciale triolen worden ook even
aangereikt maar niet uitgelegd.

2. We spelen met body percussion of instrumentjes mee met de opname van de

boléro. We oefenen de slagwerkpartij in.

3. We zingen een van de notenleerlesjes (of beiden) nog een keer door. Kan ook
om de les af te sluiten.
Bijlage 1

1. Welke instrumenten hoor je?

2. Wat valt je op in de muziek?

3. Hoor je ritmes die je al kent?

Ja? Welke?

4. Welke maatsoort?
Bijlage 2
Bijlage 3
Bijlage 4
Bijlage 5
Bijlage 6
Bijlage 7: