%Ʊ50¤/
*,‚1*&k7&&&k7
&
   48$1ô,ƒ0*,l,75†1+
  7+$1+75$.,ƒ072k1
“Thời gian vừa qua, dư luận
xã hội đã rất quan tâm đến
kết luận thanh tra, kiểm toán
một số công trình giao thông
về công tác lập và phê duyệt
dự toán cho hạng giếng cát khi
được xác định là “không đúng
quy định” dẫn đến làm tăng
lớn giá trị dự toán cho công
trình lên đến hàng chục, thậm
trí hàng trăm tỉ đồng như dự
án đầu tư xây dựng đường cao
tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và một
số dự án khác.”
Xung quanh vấn đề này có lẽ
cần có thêm một sự phân tích
đánh giá, nhìn nhận một cách
khách quan, công bằng để sao
cho các kết luận thanh tra, kiểm
toán thực sự phản ánh được
bản chất sự việc tránh tình
trạng sau một số kết luận thanh
tra vẫn còn những vấn đề chưa
đạt được sự đồng thuận và tiếp
tục gây tranh luận.
Có một sự thực là cho đến bây
giờ, quan điểm “Giếng cát”
giống hay khác “Cọc cát” vẫn
chưa được làm rõ. Một số ý kiến
48 5)µ/(5*/5Ƭ7Ƅ/5)*Ƕ5,Ƕǵ4Ɲ26¾ & 
.69Ž+2j1*$1+
7ÕQJFÒQJW\7ÝY³QWKLÄWNÄ*797&7&3
cho rằng “Cọc” thì phải khác
với “Giếng”, cọc thì chịu lực còn
giếng thì không chịu lực, v.v...
và việc các đơn vị tư vấn áp
dụng định mức cọc cát để lập
dự toán cho giếng cát là “không
phù hợp, không đúng quy định”
nhất là khi định mức cho cọc cát
cao gấp hàng chục lần giếng
cát trên thực tế khiến cho công
trình bị đội giá lên rất nhiều.
Nhiều ý kiến lại cho rằng giếng
cát thực chất chính là cọc cát vì
từ quy trình thiết kế, quy trình
công nghệ, trình tự biện pháp
thi công... đều giống như nhau,
vấn đề chỉ là tên gọi và như vậy,
việc áp dụng định mức cọc cát
để lập và phê duyệt dự toán
là hoàn toàn phù hợp, không
có chuyện sai phạm hay làm
không đúng quy định. Các bất
cập tồn tại (nếu có) là nằm ở câu
chuyện định mức dự toán chưa
phù hợp thực tế công nghệ thời
điểm hiện tại.
Hiểu và phân tích thế nào cho
phù hợp để giải trình một cách
có cơ sở thuyết phục trước các
kết luận thanh tra, kiểm toán về
vấn đề này là nội dung đang
cần được làm rõ.
Về nguyên lý thiết kế, hệ thống
giếng cát làm nhiệm vụ đẩy
nhanh quá trình thoát nước lỗ
rỗng, làm tăng nhanh quá trình
cố kết và làm cho độ lún ổn định
diễn ra nhanh hơn. Nước trong
đất bị ép thoát vào giếng cát,
do vậy làm tăng khả năng cố
kết, góp phần làm tăng nhanh
quá trình chịu lực cho nền đất
sau khi được xử lý.
Theo tên gọi Quốc tế thông
dụng, giếng cát thực chất là
cọc cát thường và được sử
dụng với các tên gọi “Vertical
Sand Drains” hoặc “Sand
Pile”. Trong tính toán thiết kế,
cọc cát thường không tham
gia chịu lực.
Cọc cát thường hay “Giếng cát”
là giải pháp giúp thoát nước
thẳng đứng hiện đang được sử
dụng khá phổ biến, tải trọng
phía trên giúp cho việc cố kết
nhanh sau khi tạo ra mạng lưới
cọc cát với đường kính khoảng
40cm. Để thi công, sử dụng
 %Ʊ50¤/

Sơ đồ nguyên lý thi công cơ bản cọc cát thường: bị tiên tiến với các loại như Máy
rung cọc cát V 90; Máy thi công
cọc cát DH408 hay Máy rung
đóng cọc Nissha - 95M với năng
suất gấp hàng chục lần so với
thiết bị nêu trong định mức và
bảng tính giá ca máy.

Tuy nhiên, giá của các loại thiết

bị này từ 3,0 tỉ đến > 5,0 tỉ đồng
trong khi máy rung cọc cát loại
V60 Kw có giá chỉ 625 triệu
đồng theo bảng giá ca máy tại
thời điểm lập dự toán cho các
gói thầu của một số dự án được
1. Đặt ống vách đúng vị trí thi công;
thanh tra, kiểm toán.
2. Bắt đầu rung hạ ống vách xuống bằng búa rung;
3. Đổ cát vào trong ống bằng cách mở cửa xả phễu chờ, rót cát vào ống; Như vậy, thực tế năng suất có
4. Rút ống vách lên đồng thời theo dõi độ cao của cát; thể tăng gấp khoảng 8 ~ 10 lần
5. Dừng việc rút ống vách khi độ sâu ống vách cách mặt đất khoảng 1m so với định mức nhưng chênh
sau đó rút từ từ ống vách lên và dừng búa. lệch về giá thiết bị sử dụng trên
thực tế cũng gấp 6 ~ 8 lần, do
vậy mức độ chênh lệch về đơn
trang thiết bị tiến hành rung công cọc cát thường và cũng giá giếng cát (cọc cát thường)
hạ đặt ống thép trong đất đến chính là công nghệ thi công có lẽ cũng sẽ không thể có sự
cao độ xử lý và đổ cát vào trong, giếng cát do Tư vấn thiết kế chênh lệch quá lớn.
rung và rút dần ống vách. lập và đã được các cơ quan có
thẩm quyền phê duyệt cho các Hiện nay, trong thực tế thi
Về định mức dự toán, nghiên công xử lý nền đất yếu còn có
dự án xây dựng công trình sử
cứu kỹ Định mức AC.24000 loại cọc cát đầm chặt (Sand
dụng giếng cát, sự khác nhau
- Làm cọc cát bằng phương Compaction Pile). Đây là loại
ở đây chỉ là tên gọi. Vì vậy, có
pháp ép rung trong Định mức cọc cát có các công đoạn và
thể thấy việc sử dụng định mức
xây dựng công bố theo văn bản trình tự thi công gần giống như
“Thi công cọc cát bằng phương
1776/BXD-VP ngày 16/08/2007 cọc cát thường nhưng khác biệt
pháp ép rung” để tính dự toán
của Bộ Xây dựng với các quy hoàn toàn về hao phí ca máy (do
chi phí cho giếng cát theo thiết
định thành phần công việc chủ có thêm công rung đầm chặt) và
kế là phù hợp.
yếu gồm: “Chuẩn bị mặt bằng, vật liệu cho mỗi 100 mét dài cọc
đóng cọc mồi tạo lỗ, xúc đổ cát Về việc thực tế hao phí ca máy cũng lớn gấp gần 3 lần cho cọc
đến độ sâu thiết kế, bơm nước nhỏ hơn nhiều so với định mức cát thường (46,16 m3/ 16,19 m3)
vào lỗ cọc, rung ống vách, vừa là do định mức sử dụng loại và hiện Việt Nam chưa có loại
rung vừa nhổ ống vách, hoàn thiết bị rung cọc cát tương ứng định mức cho loại cọc cát đầm
thiện đảm bảo theo đúng yêu loại thiết bị rung V.60 Kw là loại chặt này. Trong tính toán thiết
cầu kỹ thuật” có thể thấy công thiết bị được sản suất đã khá kế, cọc cát đầm chặt có tham
nghệ thi công cọc cát bằng lâu có năng suất thấp trong khi gia một phần chịu lực. Đây là
phương pháp ép rung mô tả thực tế thi công hiện nay nhiều vấn đề rất cần làm rõ trong các
như trên chính là công nghệ thi nhà thầu đã đầu tư trang thiết quan điểm về cọc cát, giếng cát.

5)µ/(5*/5Ƭ7Ƅ/5)*Ƕ5,Ƕǵ4Ɲ26¾ &  49

 %Ʊ50¤/

Sơ đồ nguyên lý thi công cơ bản cọc cát đầm chặt: Như vậy, có thể nhận thấy việc
Tư vấn vận dụng định mức
AC.24000 để lập dự toán cho
hạng mục giếng cát (cọc cát
thường) cho các hạng mục xử
lý nền đất yếu bằng phương
pháp thoát nước thẳng đứng
phổ biến hiện nay là phù hợp
với quy trình thiết kế, công nghệ
thi công và các hướng dẫn áp
dụng của định mức chi phí mã
1. Đặt ống vách đúng vị trí thi công; hiệu AC.24000 trong định mức
2. Bắt đầu rung hạ ống vách xuống bằng búa rung; dự toán xây dựng công trình
3. Khi đóng đến cao độ thiết kế, dừng búa và bắt đầu đổ cát vào ống vách; do Bộ Xây dựng công bố. Đây là
4. Rút ống vách lên đồng thời theo dõi độ cao của cát, dừng việc rút ống cơ sở để lựa chọn nhà thầu thi
vách khi đồng hồ theo dõi cao độ cát tụt xuống khoảng 1,5 m; công thông qua đấu thầu. Việc
5. Đầm chặt cát và mở rộng đường kính cọc cát bằng cách ấn lại ống thanh quyết toán cho các nhà
vách với mũi đầm xuống phía dưới; thầu phải dựa trên cơ sở kết quả
6. Rút ống vách lên từ từ và theo dõi đồng hồ cao độ cát; đấu thầu tuân thủ các quy định
7. Lặp lại các bước như 4,5,6; hiện hành về hợp đồng trong
8. Dừng việc rút ống vách khi độ sâu ống vách cách mặt đất khoảng 1m, hoạt động xây dựng.
mở van áp lực dừng việc thổi khí nén, đóng van hút sau đó rút từ từ ống
vách lên và tắt búa rung.

MỘT SỐ THIẾT BỊ THI CÔNG CỌC CÁT THEO CÔNG NGHỆ TRƯỚC ĐÂY

THIẾT BỊ THI CÔNG CỌC CÁT THEO CÔNG NGHỆ TIÊN TIẾN

50 5)µ/(5*/5Ƭ7Ƅ/5)*Ƕ5,Ƕǵ4Ɲ26¾ &