Buddhist PDF

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 51

nqoaO O¾uh

.=re ud¾f.damfoaYh

;=kajk fY%aKsh
^2018 j¾Ifha isg l%shd;aul fõ'&

uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j


cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
Y%S ,xldj

úoHq;a ;emE, ( info @ nie.lk


fjí wvúh ( www.nie.lk

xxi
nqoaO O¾uh

.=re ud¾f.damfoaYh

;=ka jk fY%aKsh
^2018 j¾Ifha isg l%shd;aul fõ'&

uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j


cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
Y%S ,xldj

úoHq;a ;emE, ( info @ nie.lk


fjí wvúh ( www.nie.lk

i
nqoaO O¾uh
;=ka jk fY%aKh
s
.=re ud¾f.damfoaYh

m%:u uqøKh - 2018

© cd;sl wOHdmk wdh;kh

ISBN .................

uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j


cd;sl wOHdmk wdh;kh
Y%S ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk


úoHq;a ;emE, ( info @ nie.lk

uqøKh (

ii
wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a mKsúvh

cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska ks¾foaYs; cd;sl wOHdmk wruqKq idlaId;a lr .ekSu
iy fmdÿ ksmqK;d ixj¾Okh lsÍfï uQ,sl wruqK iys; j tjlg mej;s wka;¾.;h mokï jQ
úIhud,dj kùlrKhg Ndckh fldg j¾I wglska hq;= pl%hlska iukaú; kj ksmqK;d mdol
úIhud,dfjys m<uq wÈhr" j¾I 2007 § cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska Y%S ,xldfõ m%d:ñl yd
oaú;Shsl wOHdmk lafIa;%hg y÷kajd fok ,È¡

m¾fhaIKj,ska wkdjrKh jQ lreKq o" wOHdmkh ms<sn| j úúO md¾YAjhka bÈßm;a l<
fhdackd o mokï fldg f.k isÿ lrk ,o úIhud,d ;d¾lSlrKh lsÍfï l%shdj,shl m%;sM,hla
f,i úIhud,d pl%fha fojeks wÈhr wOHdmk lafIa;%hg y÷kajd §u 2015 jif¾ isg wdrïN lr
we;¡

fuu ;d¾lSlrK l%shdj,sfha § ish¨ u úIhhkaf.a ksmqK;d mokï uÜgfï isg Wiia uÜgu
olajd l%udkql+, j f.dv ke.Su i|yd my< isg by<g .uka lrk isria ixl,kh Ndú; lr we;s
w;r úúO úIhhkays § tl u úIh lreKq kej; kej; bÈßm;a ùu yels;dla wju lsrSu" úIh
wka;¾.;h iSud lsÍu iy l%shd;aul l< yels YsIH ñ;=re úIhud,djla ieliSu i|yd ;sria
ixl,kh o Ndú; lr we;¡

.=re Nj;=kag mdvï ie,iqï lsÍu" bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sfhys id¾:l j ksr; ùu" mka;s
ldur ñkqï yd we.hSï m%fhdackj;a mßÈ fhdod .ekSu i|yd wjYH jk ud¾f.damfoaY ,nd§fï
wruqKska kj .=re ud¾f.damfoaY y÷kajd § we;¡ mka;s ldurh ;=< § jvd;a M,odhS .=rejrfhl= f,i
lghq;= lsÍug fuu ud¾f.damfoaY WmldÍ jkq we;¡ isiqkaf.a ksmqK;d j¾Okh lsÍu i|yd
.=Kd;aul fhojqï yd l%shdldrlï f;dard .ekSug .=rejrekag wjYH ksoyi fuu.ska ,nd § ;sfí¡
tfuka u ks¾foaYs; mdG .%ka:j, we;=<;a jk úIh lreKq ms<sn| j jeä nr ;eîula fuu .=re
ud¾f.damfoaYj, wka;¾.; fkdfõ¡ tu ksid fuu .=re ud¾f.damfoaYh jvd;a M,odhS ùug kï
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska ilid we;s wod< mdG .%ka: iu. iu.dó j Ndú; lsÍu
w;HjYH fõ¡

;d¾lSlrKh lrk ,o úIh ks¾foaY" kj .=re ud¾f.damfoaY yd kj mdG .%ka:j, uQ,sl


wruqKq jkafka .=re flakaøSh wOHdmk rgdfjka ñ§ YsIH flakaøSh wOHdmk rgdjla yd jvd;a
l%shdldrlï u; mokï jQ wOHdmk rgdjlg t<öu u.ska jev f,dalhg wjYH jkakd jQ ksmqK;d
yd l=i,;djkaf.ka hqla; udkj iïm;la njg YsIH m%cdj ixj¾Okh lsÍuhs¡

kj úIh ks¾foaY iy .=re ud¾f.damfoaY iïmdokh lsÍfï § cd;sl wOHdmk wdh;kfha


Ydia;h
S% lghq;= uKav,fha o" wdh;k iNdfõ o" rpkfha § odhl;ajh ,nd ÿka ish¨ u iïm;aodhlhska
yd fjk;a md¾YAjhkaf.a o buy;a lemùu we.hSug o fuh wjia:djla lr .kq leue;af;ñ¡

wdpd¾h chka;s .=Kfialr


wOHlaI ckrd,a
cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u

iii
ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.a mKsúvh

bf.kqu mq`M,a fCIa;h


% l úyso hkakls' th Ôú; w;suy;a njg o" b;d u ir, njg o m;a lrhs'
ukqIHhd bf.kqï l=i,;dfjka W;alDIag h' udkj iudc ixj¾Okh flakaø fldg .;a rgla"
iudchla nqoaêh úiska y÷kd .;a wiïu; neyer lsÍug o" iqNdú; ;=<ska kj f,djla ks¾udKh lr
.ekSug o" fuj,u lr .kq ,nkafka bf.kqu hs'

bf.kqu i|yd jákd hula o" bf.kqï l%ufõo yd myiqlï o" wOHdmkh jgd ks¾udKh úh
hq;= h' úIhud,dj" úIh ks¾foaYh" ud¾f.damfoaY iy iqidOHlrejka bf.kqï fCIa;%hg tla jkqfha
fï wdldrfhks'

kQ;k Y%S ,xldj f.da,Sh m%jK;d fuka u mqrd;k Wreu o iïñY%Kh lr .ksñka iaùh
wOHdmk rgdjla ysñ lr f.k we;' ld,Sk wjYH;d u; m%;sixialrK ;=<ska jir wglg jrla
hdj;ald,Sk jk úIhud,dfõ bf.kqï iïm;la f,i fuu .=re ud¾f.damfoaYh ks¾udKh fõ'

úIhfhys wruqKqj, ix.;;dj cd;sl uÜgñka mj;ajd .; hq;= h' tfy;a .=re ud¾f.damfoaYj,
bf.kqï l%ufõo" wl=rla j;a fjkia fkd fldg ms<smeÈh hq;a;la kï fkd fõ' úIh ks¾foaYfhys
f;aud iy ksmqK;d idOkh ùu i|yd wka;¾.;h ;=<ska bf.kqï m, iïm%dma;sh msKsi bf.kqï
l%ufõo ks¾udKYS,S j fjkia lr .ekSug iqidOHlrejkag meyeÈ,s j u bvla we;s nj i|yka lrñ'
YsIH idOk m%;sY;h by< uÜgulg .ekSu i|yd Woõ jk" myiqlï i,ik" .=re N+ñldjg lsishï
m%fõYhla i|yd ks¾udKh jk .=re ud¾f.damfoaYh YslaIlhd yg o" fo.=rekg o" Ndú; l< yels
h' wod< fm< fmd;g iylrejl= jk .=re ud¾f.damfoaYh ;j;a fm< fmd;la fkd jk nj oek .=re
Nj;=ka fm< fmd; yd ud¾f.damfoaYh hk iïm;a øjH fol u Ndú; l< hq;= h'

ta ta úIhj, idOkh ms<sn| we.hSï isÿ lrk cd;sl uÜgfï mÍlaIljrhl= jqj o wfmalaId
lrk idOk" úIhh b.ekaùug u`. fmkajk iqidOHlrejka úiska mdvu wjidkfhys mka;s
ldurfha § orejka iu`. m%;HCIlrKhg m;a úh hq;= h' tu tald;añl ùu i|yd jQ m%fndaOd;aul
ixialD;shla f.dvk`.d .ekSug .=re ud¾f.damfoaYh myqrla" hd;%djla lr .kq we;e hs wdhdpkd
mQ¾jl j wfmalaId lrñ'

wdpd¾h" mQcH udUq,af.dv iqukr;k ysñ


kssfhdacH wOHlaI ckrd,a
NdId" udkj Ydia;% yd iudcúoHd mSGh"
cd;sl wOHdmk wdh;kh'

iv
úIhud,d lñgqj
WmfoaYl;ajh yd wkqu;sh (
WmfoaYl;ajh ( wdpd¾h mQcH udUq,af.dv iqukr;k iajdñka jykafia
ksfhdacH wOHlaI ckrd,a" cd;sl wOHdmk wdh;kh
Ydia;%m;s w;smQcH .ka;=fka wiaið uydkdhl udysñmdKka jykafia
ysgmq lÓldpd¾h" YS% chj¾Okmqr úYajúoHd,hh
wdpd¾h mQcH je,ñáhdfõ l=i,Oïu udysñmdKka jykafia
l=,m;s" le,Ksh úYajúoHd,hh
uydpd¾h mQcH foajdf,a.u fïOdkkao iajdñka jykafia
le,Ksh úYajúoHd,hh
mQcH Wvq.u iqoiais iajdñka jykafia
lÓldpd¾h" cd;sl wOHdmk wdh;kh
tia' î' tï' ksu,a O¾uisß uy;d
wOHlaI ^wd.ñl yd idrO¾u wOHdmk&" wOHdmk wud;HdxYh
tï' ta' ð' ví,sõ' l=,r;ak uy;d
wOHlaI je'n' ^uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk&
cd;sl wOHdmk wdh;kh

wkqu;sh ( Ydia;%Sh lghq;= uKav,h" cd;sl wOHdmk wdh;kh

úIh iïnkaëlrKh ( il=ka;,d rKisxy ñh - iyldr lÓldpd¾h" cd;sl wOHdmk wdh;kh

f,aLl uKav,h (
wNHka;r iïm;a odhl;ajh -
il=ka;,d rKisxy ñh" iyldr lÓldpd¾h" cd;sl wOHdmk wdh;kh

ndysr iïm;a odhl;ajh -


mQcH ouk iq.;Oïu iajdóka jykafia" fcHIaG lÓldpd¾h" ydmsá.ï cd;sl wOHdmk úoHdmSGh'
fla' ta' ã' mS' ir;apkaø uhd" úY%dñl wOHCI" m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j"
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
jhs' ta' ã' .¾á úfÊr;ak ñh" m%d:ñl .=re WmfoaYsld" weô,smsáh wOHdmk l,dmh'
wd¾' tÉ' §msld fmf¾rd ñh" .=re fiajh" nm$ch$O¾udfYdal lksgq úÿy,
fla' Ô' bkaødKs iaj¾K,;d ñh" .=re fiajh" fld$W;=r O¾umd, úoHd,hh

NdId ixialdrl ( Y%Skd;a .fKaj;a; uhd

mß.Kl joka ieliqu ( î' ta' tka' ngj, ñh

úúO iyh ( ví,sõ' tÉ' à' is,ajd uhd


tia' mS' ta' ir;a l=udr uhd

v
ye|skù
a u

cd;sl wruqKq bgq lr .ekSu i|yd mdol jk uQ,sl ksmqK;d weiqßka zwd.u iy wdpdr
O¾uj,g wod< ksmqK;dZ orejka ;=< f.dvkexùu zwd.uZ úIhfha j.lSu fjhs'

l=vd orejl=f.a <má ukfiys w¨;a hula frdamKh lsÍu myiq h" t fia u hym;a p¾hdj,g
iy j;a ms<f
s j;aj,g l=vd orejl= wkq.; lsÍu o jvd blaukska l< yels h' l=vd orejl= ;=< mj;akd
tu .=Kdx.j,g ukd j .e<efmk fia fuys úúO l%shdldrlï fhdackd lr we;' úIh wka;¾.;hg
wkql+, j isiq orejdg wod< ksmqK;dj ,nd foñka bf.kqï m, idCId;a lr .ekSug tu l%shdldrlï
Tng ud¾f.damfoaYhla jkq we;e hs wfmaCId flf¾'

iudchl iduh iy iodpdrh mj;ajd .ekSug ish¨ u wd.ïj,ska ,efnk odhl;ajh iq¿mgq
fkd fõ' ;j o" ;ud yeu whqßka u fmdaIKh lr .=Kd;aul Ôú;hla .; lsÍug Y%u odhl;ajh
imhk ñksia iudchg lD;fõ§ fjñka fmr<d wjxl fiajhla lsÍug;a" hy.=Kj,ska fyì ukqIHhl=
f,i wNsudkfhka hq;= j Ôj;a ùug;a" wd.ulska ,efnk mkakrh w;suy;a h' t muKla fkd j
wm tlsfkld úYajdi lrk mßÈ urKska Tífnys § o hym;la Wod lr .ekSu i|yd wd.ñl
b.ekaùï wmg ksiel j u msysg fjhs'

±yeñ iudchla ìys lsÍfï Wodr l¾;jHh wdrïN l< hq;af;a m%d:ñl wjêfha l=vd orejd
f.ks' ta uy`.= l¾;jHh Ndr f.k isák Nd.Hjka; jQ .=reNj;d Tn hs' ta i|yd Tfnka ,efnk
odhl;ajh iy lemùu uy;a fia w.huq'

tï' ta' Ô' ví,sõ' l=,r;ak


wOHCI"
uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j

vi
cd;sl wruqKq

i. udkj wNsudkhg .re lsÍfï ixl,amhla u; msysgd Y%S ,dxlsl nyqúO iudcfha ixialD;sl
úúO;ajh wjfndaO lr .ksñka cd;sl taldnoaO;dj" cd;sl Rcq .=Kh" cd;sl iu`.sh" tluq;l
= u
iy iduh m%j¾Okh lsÍu uÕska cd;sh f.dvke`.Su iy Y%S ,dxflah wkkH;dj ;yjqre lsÍu

ii. fjkia jk f,dalhl wNsfhda.j,g m%;spdr olajk w;r cd;sl Wreufha udye`.s odhdo y÷kd
.ekSu iy ixrlaIKh lsÍu

iii. udkj whs;sjdislïj,g .re lsÍu" hq;=lï yd j.lSï ms<sn| j oekqïj;a ùu iy yDohx.u
ne£ulska hq;= j tlsfkld flfrys ie,ls,su;a ùu hk .=Kdx. m%j¾Okh lsÍug bjy,a jk
iudc idOdrK;aj iïu; iy m%cd;dka;%sl Ôjk rgdjla .eí jQ mßirhla ks¾udKh lsÍu
iy mj;ajd f.k hdug iydh ùu

iv. mqoa.,hska f.a udkisl yd YdÍßl iqj iïm; iy udkj w.hj,g .re lsÍu u; mokï jQ
;sridr Ôjk l%uhla m%j¾Okh lsÍu

v. iqiudys; jQ iunr fm!reIhla i|yd ks¾udmK yelshdj" wdrïNl Yla;h


s " úpdrYS,S Ñka;kh"
j.lSu yd j.ùu we;=¿ fjk;a Okd;aul wx. ,laIK ixj¾Okh lsÍu

vi. mqoa.,hd f.a iy cd;sfha Ôj .=Kh jeäÈhqKq flfrk iy Y%S ,xldfõ wd¾Ól ixj¾Okh
i|yd odhl jk M,odhS ld¾h i|yd wOHdmkh ;=<ska udkj iïm;a ixj¾Okh lsÍu

vii. YS>%fhka fjkia jk f,dalhla ;=< isÿ jk fjkialï wkqj yev .eiSug yd tajd md,kh
lr .ekSug mqoa.,hska iQodkï lsÍu iy ixlS¾K yd wkfmalaIs; wjia:dj,g id¾:l j
uqyqK §fï yelshdj j¾Okh lsÍu

viii. cd;Hka;r m%cdj w;r f.!rjkSh ia:dkhla ysñ lr .ekSug odhl jk hqla;sh" iudk;ajh
iy wfkHdakH .re;ajh u; mokï jQ wdl,am yd l=i,;d fmdaIKh lsÍu

vii
uQ,sl ksmqK;d

wOHdmkh ;=<ska j¾Okh flfrk my; oelafjk uQ,sl ksmqK;d by; i|yka cd;sl wruqKq
uqÿkam;a lr .ekSug odhl jkq we;'
i. ikaksfõok ksmqK;d
idCIr;dj" ixLHd ms<n
s | oekqu" rEml Ndú;h iy f;dr;=re ;dCIK m%ùK;ajh hk wkqldKav
y;rla u; ikaksfõok ksmqK;d mokï fõ'
idCIr;dj ( idjOdk j weyqïlka §u" meyeÈ,s j l;d lsÍu" f;areï
.ekSu i|yd lshùu" ksje/È j iy ksrjq,a j ,sùu" M,odhS
whqßka woyia yqjudre lr .ekSu
ixLHd ms<sn| oekqu ( NdKav" wjldYh yd ld,h" .Kka lsÍu" .Kkh iy ñkqï
i|yd l%udkql+, b,lalï Ndú;h
rEml Ndú;h ( f¾Ld iy wdlD;s Ndú;fhka woyia ms<sìUq lsÍu iy f¾Ld"
wdlD;s iy j¾K .<mñka úia;r" Wmfoia yd woyia m%ldYkh
yd jd¾;d lsÍu
f;dr;=re ;dCIK m%ùK;ajh ( mß.Kl oekqu iy bf.kSfï § o" fiajd mßY%j, § o" fm!oa.,sl
Ôú;fha § o" f;dr;=re iy ikaksfõok ;dCIKh Wmfhda.S
lr .ekSu

ii. fm!reI;aj j¾Okhg wod< ksmqK;d


• ks¾udKYS,S nj" wmidÍ Ñka;kh" wdrïNl Yla;sh" ;SrK .ekSu" .eg¨ ksrdlrKh lsÍu"
úpdrYS,S yd ú.%yd;aul Ñka;kh" lKavdhï ye`.Sfuka lghq;= lsÍu" mqoa.,dka;r in|;d"
kj fidhd .ekSï iy .fõIKh jeks j¾.Sh l=i,;d
• Rcq .=Kh" bjid ord isàfï Yla;sh iy udkj wNsudkhg .re lsÍu jeks w.h
• Ñ;a;fõ.S nqoaêh

iii. mßirhg wod< ksmqK;d


fuu ksmqK;d idudðl" ffcj iy fN!;sl mßirj,g wod< fõ'
iudc mßirh ( cd;sl Wreu ms<sn| wjfndaOh" nyqjd¾.sl iudchl idudðlhka ùu yd
iïnkaO ixfõ§;dj yd l=i,;dj" idOdrK hqla;sh ms<sn| ye`.Su" iudc
iïnkaO;d" mqoa.,sl p¾hd" idudkH yd ffk;sl iïm%odh" whs;sjdislï"
j.lSï" hq;=lï iy ne£ï
ffcj mßirh ( iÔù f,dalh" ck;dj iy ffcj moaO;sh" .iaje,a" jkdka;r" uqyqÿ"
c,h" jd;h iy Ôjh" Ydl" i;a;j
a yd ñksia Ôú;hg iïnkaO jQ wjfndaOh"
ixfõ§ nj yd l=i,;d
fN!;sl mßirh ( wjldYh" Yla;sh" bkaOk" øjH" NdKav iy ñksia Ôú;hg tajdfha we;s
iïnkaO;dj" wdydr" we÷ï" ksjdi" fi!LHh" iqj myiqj" kskoa " ksil
a ,xlh"
úfõlh" wmøjH iy u<my lsÍï hkdÈh yd iïnkaO jQ wjfndaOh"
ixfõ§;dj yd l=i,;dj bf.kSu" jev lsÍu iy Ôj;a ùu i|yd fuj,ï
iy ;dCIKh m%fhdackhg .ekSfï l=i,;d

viii
iv. jev f,dalhg iQodkï ùfï ksmqK;d
• wd¾Ól ixj¾Okhg odhl ùu
• ;u jD;a;Sh <eÈhd iy wNsfhda.H;d y÷kd .ekSu
• yelshdj,g iß,k whqßka /lshdjla f;dard .ekSu iy jdisodhl yd ;sridr Ôjfkdamdhl
ksr; ùu hk yelshd Wmßu lsÍug yd Odß;dj jeä lsÍug wod< fiajd kshqla;sh yd
iïnkaO l=i,;d

v. wd.u iy wdpdr O¾uj,g wod< ksmqK;d


mqo.
a ,hkag ;u ffoksl Ôú;fha § wdpdr O¾u" iodpdrd;aul yd wd.udkql+, yeisÍï rgdj,g
wkq.; fjñka jvd;a WÑ; foa f;dard thg iß,k fia lghq;= lsÍu i|yd wod< w.h Wlyd
.ekSu yd iaùhlrKh

vi. l%v
S dj iy úfõlh m%fhdackhg .ekSfï ksmqK;d
fi!kao¾hh" idys;Hh" fi,a,ï lsÍu" l%Svd yd u,, l%v
S d" úfkdaodxY yd fjk;a ks¾udKd;aul
Ôjk rgd ;=<ska m%ldY jk úfkdaoh" i;=g" wdfõ. iy tjka udkqIsl w;aoelSï

vii. bf.kSug bf.kqu ms<sn| ksmqK;d


YS>%fhka fjkia jk" ixlS¾K yd tlsfkld u; hefmk f,dalhl mßj¾;k l%shdj,shla
yryd fjkia ùï yiqrejd .ekSfï § yd Bg ixfõ§ j yd id¾:l j m%;spdr oelaùu;a" iajdëk
j bf.k .ekSu;a" i|yd mqoa.,hskag Yla;sh ,nd §u

ix
m%d:ñl úIhud,d ie,eiau
1 m%Odk wjêh 2 m%Odk wjêh 3 m%Odk wjêh
' ikaksfõok ksmqK;d 3 fY%aKsh 4 fY%aKsh
1 fY%aKsh 2 fY%aKsh 5 fY%aKsh
' fm!reI;aj j¾Okhg uõni uõni uõni
wod< ksmqK;d
fojk cd;sl NdIdj bx.%Sis bx.%Sis
' mßirhg wod< fojk cd;sl NdIdj fojk cd;sl NdIdj
.Ks;h
ksmqK;d
.Ks;h .Ks;h
' jev f,dalhg iQodkï wd.u wd.u wd.u
ùfï ksmqK;d

' wd.u yd wdpdr


O¾uj,g wod< mßirh mßirh mßirh
ksmqK;d wdY%;
s wdY%;
s wdY%;
s

orejka ye¢k .ekSu

cd;sl fmdÿ ksmqK;d


l%shdldrlï l%shdldrlï

x
l%shdldrlï

m%ùK;dj ;yjqre lsÍu


m%ùK;dj ;yjqre lsÍu

jdÑl bx.%Sis

jdÑl bx.%Sis

jdÑl bx.%Sis
ms<sn| m%ùK;dj ;yjqre lsÍu

' l%Svdj iy úfõlh


l%shdldrlï mdol

l%shdldrlï mdol

l%shdldrlï mdol
m%fhdackhg .ekSfï
isiq <eÈhd yd reÑl;aj i|yd jk
2 m%Odk wjêhg wod< w;HjYH ksmqK;d

ksmqK;d
ffjl,am úIhhka

1 m%Odk wjêhg wod< w;HjYH ksmqK;d ms<sn|


3 m%Odk wjêhg wod< w;HjYH ksmqK;d ms<sn|

' zbf.kSug bf.kquZ


ms<sn| ksmK
q ;d úIh iu.dó l%shdldrlï úIh iu.dó l%shdldrlï úIh iu.dó l%shdldrlï

fi,a,ï" úfkdaockl jev

l%shdldrlï

l%ufõo
wiqka.; jev

bf.kqï - b.ekaùï
1 fY%aKsh 5 fY%aKsh
ld,h fnod .ekSu

fojk m%Odk wjêh ^;=ka jk iy y;r jk fY%K


a s&

úIhh i;shlg fjka lr we;s ld,h

1' ujq ni meh 5'00

2' .Ks;h meh 5'00

3' mßirh wdY%s; l%shdldrlï meh 6'00

4' bx.%Sis meh 3'00

5' fojk cd;sl NdIdj meh 1'00

6' wd.uh meh 2'00

7' Woh /iaùu iy wd.ñl j;dj;a meh 1'15

8' úfõl ld,h meh 1'40

9' YÍr iqj;d l%shdldrlï meh 2'05

10' úIh iu.dó l%shdldrlu ñks;a;= 30 ^i;sfha tla Èfkl&

i;shl uq`M ld,h meh 27'30

xi
nqoaO O¾uh .=re ud¾f.damfoaYh mßYS,khg Wmfoia
cd;sl wOHdmk fldñIka iNd jd¾;dfjka oelafjk cd;sl wruqKq fuu fY%aKsfha úIh
ks¾foaY ieliSu i|yd mdol fldg f.k we;' cd;sl fmdÿ wruqKq lrd t<eöu msKsi uQ,sl jk
fmdÿ ksmqK;d o tu jd¾;dfõ fhdackd lr we;'
m%Odk jYfhka wd.uhg yd wdpdr O¾uj,g wod< ksmK q ;d fuka u wfkla ksmK
q ;d o orejka
;=< we;s lsÍug nqoaO O¾uh úIhh uÕska Wiia fufyhla l< yels h' wkd.; ixj¾Okh kue;s
jHQyh f.dv ke`.Su i|yd nqoaO O¾uh uÕska ,nd Èh yels odhl;ajh w;súYd, h'
m%d:ñl wOHdmkfha nqoaO O¾uh úIh ks¾foaY ieliSfï § wod< fYa%Ksfha bf.kqu ,nk
isiqkaf.a jhia uÜgu" mßK;sh" NdId yelshd" reÑl;aj yd <eÈhd flfrys ie,els,su;a ù ;sfí'
wod< fYa%Ksfha orejkag <`.d úh yels ksmqK;d yd ta iïnkaO úIh lreKqj,g muKla iSud ù tu
úIh ks¾foaY ms<sfh< lsÍug W;aidy f.k we;' t fia u W.;a foa m%dfhda.sl Ôú;fha § w;aolskakg
o" l%shdldrlï u`.ska bv i,id we;'
l=vd orejl=g nqoaO O¾uh b.ekaùu ±ä j.lSula iys; j l< hq;a;ls' l=vd wjÈfha b;d iq`M
jQ fyda lreKla iïnkaOfhka je/È jegeySula we;s jqj fyd;a th tu orejd f.a fu f,dj Ôú;hg
muKla fkd j mrf,dj Ôú;hg o n,mEug bv we;' t neúka fkdokakd fyda ieluqiq fyda lreKq
wef;d;a ta ish,a, uekeúka oek f.k ksje/È foa u bÈßm;a lsÍug ish¨ .=rejreka wk;sudkS úh
hq;=jdla fuka u wjxl o úh hq;= h'
orejka f.a Ôú;j,g wdo¾Yhla jk mßÈ ;ud o hym;a Ôjk meje;afuka hq;= fjñka fuu
úIh ks¾foaYh l%shd;aul lsÍu .=rejreka f.a j.lSu hs'
tl u .=rejrhl= úiska kuH ld, igykla l%shd;aul lsÍu u`.ska orejkag jvd;a ys;lr
bf.kqï mßirhla ks¾udKh lr .; yels h'

m%d:ñl wjêh i|yd jk ksmqK;d


1' nqÿ rcdKka jykafia f.a fY%aIaG;ajh ye¢k f.k pß;dhkh lrhs'
2' iqúfYaI fn!oaO pß; yd cd;l l:d ye¢k wdo¾Yhg f.k lghq;= lrhs'
3' fn!oaO orejl= f.a wkkH;dj ;u p¾hd uÕska m%o¾Ykh lrhs'
4' m%dfhda.sl l%shdldrlï weiqßka wfma ixialD;sl Wreuh /l .ekSug odhl fjhs'
5' fn!oaO .=K O¾u weiqßka ;ukag;a wkqkag;a ys; msKsi jk fm!reI;ajhla f.dvk`.d
.kshs'
6' fn!oaO WmfoaY ldjH jKfmd;a lr .ksñka wdo¾Yj;a Ôú;hla f.dvk`.d .kshs'
7' ys;lr ffoksl p¾hd rgdjla f.dvk`.d .ksñka fi!LHj;a Ôú;hla .; lrhs'
8' ;%súO mqKH l%shdj, fhfoñka oeyeñ yd iemj;a Ôú;hla .; lrhs'
9' iqúfYaI nqÿ joka yodrñka OïupdÍ Ôú;hla .; lrhs'
10' Y%S ,xldfõ ft;sydisl isoaOia:dk ye¢k tajd iqrlsñka yd w.hñka jkaokd lrhs'

1 - 5 fY%aKs wjêfha nqoaO O¾uh ms<sn| bf.kqï w;aoelSï ,nk isiqka" m%d:ñl wjêh wjidk
lrk úg Wla; ksmqK;dj,g <`.d jkq we;e hs wfmalaId flf¾' ta i|yd wod< úIh wka;¾.;h"
úIh ks¾foaYj, olajkq ,nk w;r Bg wod< j l%shdldrlï mdol m%fõYhlska lghq;= lsÍu i|yd
fhdackd lr we;s bf.kqï-b.ekaùï l%fudamdh jvd;a ks¾udKYS,S j Ndú; lrkq we;e hs wfmaCId
flf¾'
l%shdldrlï mdol bf.kqï w;aoelSï ,nd.ekSfï § Y%jH oDYH wdOdrlhla f,i muKla fm<
fmd; fhdod .ekSu iqÿiq h'

xii
b.ekaùfï l%fudamdh
m%d:ñl fY%aKsj, nqÿ oyu b.ekaùfï § l=vd orejka m%sh lrk wd.ñl Ôú;h yd ióm
l%shdldrlï nyq, f,i fhdod .; hq;= fõ' jkaokd" wd.ñl pdßld" úydr ukaÈr ke/öï" j;ams<sfj;a
fï w;r m%Odk ;ekla .kshs'
;j o cd;l l:d" pß; l:d" Ydik b;sydih yd iïnkaO l:d rij;a j bÈßm;a l< hq;= h'
fï yd iïnkaO .dhkd" rx.k" Ñ;% we£u jeks fi!kao¾h uqiq l%shdldrlïj, orejka ksr; lrùug
o ksrka;rfhka wjOdkh fhduq l< hq;= fjhs' t úg bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sh úkaokhla f.k
fok b;d u iqkaor w;a±lSula fjñka nqoaO O¾uh bf.kSfï oeä wdYdjla orejka ;=< we;s jkq fkd
wkqudk h'

mdi,a m%;sm;a;s yd jevigyka


mdi,a ixialD;sh yd iïnkaO jevigykaj,ska nqoaO O¾uh úIhhg wod< fndfyda ksmqK;d
wdjrKh lr ;yjqre l< yels h' mdi,a ixialD;sfhys fuu ksmqK;d f.dv kef`.k kj wx. we;s
lsÍu flfrys úÿy,am;sjrekaf.a iqúfYaI wjOdkh fhduq lsÍu wfmalaId flf¾'
m%d:ñl mdi, i|yd l%shd;aul jk Woh wd.ñl jevigyka fï w;r m%Odk ;ekla .kshs'
fuu jevigyk m<uq jk fY%aKsfha § b;d ir, j wrUd mia jk fY%aKsh f;la l%ufhka ÈhqKq
lrñka úúO wx. tla l< yels h'
.=rejrhd úiska ;u isiqka jdrhlg tla j;djla j;a úydria:dkhg /f.k hd hq;= h' tys §
flfrk j;dj;a weiqßka isiqka ;=< Y%oO
a dj cks; fjhs' fuu l%h
s dldrlï u`.ska .sy-s meúÈ iïnkaO;dj
o j¾Okh fõ' hym;a iudchla ìys ùug th o fya;=mdol jkq we;'
mú;%;dj" úkS; nj" lreKdj" ohdj" wdYS¾jdo weiqfrka f.dvkef`.k iudkd;au;dj" iqyo;dj"
iyfhda.h wdÈ ,laIKj,ska mdi,a ixialD;sh fmdaIKh ù we;' t jeks ixialD;shl nqoaO O¾uh
úIhfhka wfmalaIs; ksmqK;d j¾Okh jk wjia:d iïmdokh lsÍu b;d myiq h' t jeks ;;a;ajhla
we;s l,ays úIhh uÕska bf.k .kakd ish,a, m%dfhda.sl Ndú;hg o wjia:d Wod fõ'

;lafiare lsrSu
m%d:ñl fY%aKj
s , § m%uqL;ajh Èh hq;= jkafka ,sÅ; mÍlaIK jeks we.hSïj,g jvd m%dfhda.sl
l%shdldrlï weiqre lr .;aa we.hSïj,g h' ksÍlaIKh" .fõIKh" lafIa;% pdßld" wNskh" kdgH"
rElv" idlÉPd" jdÑl m%Yak jeks we.hSï fï i|yd WÑ; fjhs'

jHdmD;s kdhl

xiii
mgqk

msgqj

wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvh iii

ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ysñf.a mKsúvh iv

úIhud,d lñgqj v

ye¢kaùu vi

cd;sl wruqKq vii

uQ,sl ksmqK;d viii - ix

úIhud,d ie,eiau x

ld,h fnod .ekSu xi

nqoaO O¾uh .=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i|yd Wmfoia xii - xiii

mgqk xiv

úIh ks¾foaYh yd bf.kqï ie,eiau xv

bf.kqï - b.ekaùu l%shdj,sh 1

xiv
úIh ks¾foaYh
yd
bf.kqï - b.ekaùï l%shdj,sh i|yd
Wmfoia

xv
úIh wruqKq

1' orejka fj;ska fn!oaO wkkH;dj m%o¾Ykh jk p¾hd we;ss lsÍu

2' nqÿ rcdKka jykafia f.a pß;h weiqßka Wka jykafia f.a fY%aIaG;ajh y÷kajd §u iy
Y%oaOdj cks; lsÍu

3' ksrka;rfhka f;rejkg .re lrñka jkaokdjg fhduq lsÍu

4' Y%S ,xldfõ m%Odk fn!oaO isoaOia:dkj, mQckSh jákdlï ye¢k tu ia:dkj,g .re
lsÍug wjia:d ,nd §u

5' fn!oaO isß;a úß;a ms<smÈñka fn!oaO .=Koï jvk mqoa.,hka njg m;a lsÍu

6' fY%aIaG fn!oaO pß;dmodk weiqßka ,nd .kakd wdo¾Yj,g wkql+, jQ Ôjk o¾Ykhla
f.dvkexùu

7' odk" YS," Ndjkd hk ;%súO mqKHl%shdj, fh±ùu

8' nqÿ oyfï uQ,sl yrh ir, j y÷kajd §u

9' nqÿ joka wkq.ukh lrñka hym;a Ôú;hla .; lsÍfï wjia:d Wod lr §u

10' wkHd.ñl isß;aj,g .re lrñka iyfhda.fhka Ôj;a ùfï wdl,am frdamKh lsÍu

xvi
f;audj ksmqK;dj úIh wka;¾.;h

1'0 nqÿ 1'0 nqÿ rcdKka 1'1 nqÿ rcdKka jykafiaf.a fY%aIaG;ajh
rcdKka jykafiaf.a • mshrc;=udf.a fojk je£u
jykafiaf.a fY%aIaG;ajh • Ys,am bf.kSu
fY%aIaG;ajh ye¢kf.k
ye¢k pß;dhkh lrhs' 1'2 uyd lreKd .=Kh
.ekSu • rÊcqud,d l;dj

2'0 iqúfYaI 2'0 iqúfYaI fn!oaO 2'1 fY%aIaG fn!oaO pß;


fn!oaO pß; yd cd;l • iqoafOdaok rc;=ud
pß; l:d ye¢k • úidLd ufydamdisldj
yd cd;l wdo¾Yhg f.k • ix>ñ;a;d f;rKsh
l:d ye¢k lghq;= lrhs'
wdo¾Yhg 2'2 cd;l l;d
.ekSu • ;s;a;sr cd;lh

3'0 fn!oaO 3'0 fn!oaO • Èk m;d ;sirK iys; mkais,a iudoka ùu


orejl=f.a orejl=f.a • wd.ñl lghq;=j, § iqÿ we÷ñka ieriSu
wkkH;dj wkkH;dj ;u • mQcH mlaIh ±l yqkiafkka keÕsàu
;u p¾hd p¾hd uÕska • wkHd.ñl mQcljrekag .re lsÍu
uÕska m%o¾Ykh lrhs' • úydria:dkfha iajdóka jykafia,df.a wdikj, ys|
m%o¾Ykh fkd.ekSu
lsÍu • úydr N+ñh ;=< w,am Yío;dj /lSu
• .=re fo.=reka keu£u
• ie±ye jefvk fia idOq kdo meje;aùu yd .d:d lSu
• Wmka Èkfha § mskalï lsÍu

4'0 m%dfhda.sl 4'0 m%dfhda.sl 4'1 odkuh mskalu


l%h
s dldrlï l%shdldrlï • nqoaO mQcdj
weiqfrka weiqfrka wfma • fndaê mQcdj
wfma ixialD;sl • nK weiSu
ixialD;sl Wreuh /l
Wreuh .ekSug odhl 4'2 • fmryer
/l fjhs' • fndÿ .S .dhkh yd ri úkaokh
.ekSu' • fn!oaO l,d ks¾udK
• T!IO me<hla frdamKh lrhs'
• mßir w,xlrKh

xvii
f;audj ksmqK;dj úIh wka;¾.;h

5'0 fn!oaO 5'0 fn!oaO .=KO¾u 5'1 • ,o fohska i;=gq ùu


.=KO¾u weiqßka ;ukag;a • hym;a ñ;=re weiqr
weiqßka wkqkag;a ys; • ieu úg u i;Hh l;d lsÍu
;ukag;a msKsi jk • iqNdIs; jpk Ndú;h
wkqkag;a fm!reIhla • mßirhg wdorh lsÍu
ys; f.dvkÕd .kshs' • mjqf,a idudðlhka iuÕ iuÕsfhka lghq;= lsÍu
msKsi jk
fm!reIhla
f.dvkÕd
.ekSu'

6'0 fn!oaO 6'0 fn!oaO WmfoaY 6'1 .; yels foh jevg


WmfoaY ldjH jkfmd;a wyl fkdoukq lsis úg
ldjH lrhs' jev ke;s foh kqU g
jkfmd;a fokqj bka jev .kak wh yg
lr isß;a u,aou
.ksñka ^weï'we,a' is,ajd uqykaÈrï .=re uy;d&
;u Ôú;
o¾Ykh nqÿ .=K wiñka is; i; mdfha
f.dvkÕd l=remK lï wer msh ta mdfha
.ekSu' mrmK keiqfjd;a ljr Wmdfha
wmuK ÿla fohs i;r wmdfha
f,dajev iÕrdj ^ùod.u ffu;%S ysñ&

7'0 ys;lr 7'0 ys;lr ffoksl 7'1 ys;lr ffoksl Èkpßhdj


ffoksl p¾hd rgdjla • kshñ; fõ,djg wjÈ ùu
p¾hd f.dvkÕd • msßisÿ j;=r ùÿrejla mdkh lsÍu
rgdjla .ksñka • o;a ueo uqyqK fia§u
f.dvkÕd fi!LHj;a • Wfoa wdydrh .ekSu
.ksñka Ôú;hla .; • mdi,a hEug iQodkï ù foudmshka je| msgùu
fi!LHj;a lrhs' • f.or fodr lghq;=j,g Wojq ùu
Ôú;hla • nqoaO jkaokdj
.; lsÍu' • msßisÿ ù kskaog hEu

8'0 ;%súO mqKH 8'0 ;%súO mqKH 8'1 • ujqmshka iu. i,dl odkh mQcd lsÍu
l%shdj, l%shdj, • u,a okai,a §u
fhfoñka fhfoñka ±yeñ • ffu;%S Ndjkdj
±yeñ yd yd iqjodhS • wgis,a iudoka ùu
iqjodhS Ôú;hla .;
Ôú;hla lrhs'
.; lsÍu'

xviii
f;audj ksmqK;dj úIh wka;¾.;h

9'0 iqúfYaI 9'0 iqúfYaI nqÿ 9'1 • ika;=ÜÁ mrux Okx


nqÿ joka joka yodrñka • kys fõf¾k fõrdks
yodrñka OïupdÍ iïuka;SO l=odpkx
OïupdÍ Ôú;hla .;
Ôú;hla lrhs'
.; lsÍu'

10'0 Y%S 10'0 Y%S ,xldfõ 10'1 • le,Ks od.en


,xldfõ ft;sydisl • o<od ud,s.dj
ft;sydisl isoaOia:dk ye¢k
isoaOia:dk tajd iqrlsñka yd
jkaokd w.hñka jkaokd
lsÍu lrhs'

xix
bf.kqï - b.ekaùï wkql%uh

jdrh f;audj msgq wxlh


1 1 nqÿ rcdKka jykafiaf.a fY%aIaG;ajh ye¢k .ksñka
pß;dhkh lsÍu
3 fn!oaO orejl=f.a wkkH;dj m%o¾Ykh lsÍu
7 ys;lr ffoksl p¾hd rgdjla f.dvkÕd .ksñka
fi!LHj;a Ôú;hla .; lsÍu

2 2 iqúfYaI fn!oaO pß; yd cd;l l:d ye¢k


wdo¾Yhg f.k lghq;= lsÍu
8 ;%súO mqKH l%shdj, fhfoñka ±yeñ yd iemj;a Ôú;hla
.; lsÍu
4 m%dfhda.sl l%shdldrlï weiqfrka wfma ixialD;sl Wreuh
/l .ekSu

3 6 fn!oaO WmfoaY ldjH jkfmd;a lr .ksñka wdo¾Yj;a


Ôú;hla f.dvkÕd .ekSu
5 fn!oaO .=KO¾u weiqßka ;ukag;a" wkqkag;a ys; msKsi jk
fm!reIhla f.dvkÕd .ekSu
9 iqúfYaI nqÿ joka yodrñka OïupdÍ Ôú;hla .; lsÍu
10 Y%S ,xldfõ ft;sydisl isoaOia:dk jkaokd lsÍu

xx
1'0 f;audj ( nqÿ rcdKka jykafiaf.a fY%aIaG;ajh ye¢k .ekSu

ksmqK;dj ( nqÿ rcdKka jykafiaf.a fY%aIaG;ajh ye¢kf.k pß;dhkh lrhs'

1'1 mshrc;=udf.a fojk je£u yd Ys,am bf.kSu


bf.kqï m, ( • jma uÕ=,a Wf,f<a wisßu;a nj úia;r lrhs'
• isÿy;a fndai;dKka m,Õla ne| jev ys| wdkdmdk i;sh jevQ whqre úia;r
lrhs'
• iqoafOdaok rc;=ud úiska isÿy;a l=ureg jkaokd lrk ,o fojk wjia:dj
ms<sn| j m%ldY lrhs'
• isÿy;a l=ureg Ys,am lshd ÿkafka i¾jñ;% nuqKq mçjrhd nj m%ldY lrhs'
• rc l=ure hqoaO Ys,amfhys ±lajQ oCI;d ms<sn| j l;d lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • jma uÕ=,a Wf,< iïnkaO rEm rduq


• rÊcqud,d l;d mqjf;a rEm rduq

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


l%h
s dldrlu 1
mshjr 1 ( • jma uÕ=, hkq l=ula ±hs orejkag meyeÈ,s lrkak'
• iqoafOdaok rc;=ud msßi iuÕ iyNd.s jQ jmauÕ=,a Wf,< .ek lshd fokak'
• jmauÕ=,a Wf,< od ck;dj m%S;sf>daId lrñka ta i|yd iyNd.s jQ wisßu;a wdldrh
isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'

mshjr 2 ( • fndai;a isÿy;a l=ure tÈk lsß ujqjreka ndrfha ;enQ nj;a" lsß ujqjreka bj;a jQ miq
msìo wdkdmdk i;s Ndjkdfõ fhÿKq nj;a rEm rduq fhdodf.k meyeÈ,s lrkak'
• fuu wisßu;a wjia:dj ±l mqÿu jQ iqoafOdaok rc;=ud l=ureg kuialdr l< nj;a" th
msh rc;=ud l=ureg jkaokd l< fojk wjia:dj nj;a lshd fokak'

l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • isÿy;a l=uref.a Ys,m
a bf.kSu my; i|yka lreKq o tl;= lr l;dkaorhla wdldrfhka
lshd fokak'
) isÿy;a l=ure b;d lSlre rc l=url= nj
) iqÿiq ld,fha Ys,am b.ekaùu i|yd nuqKq mçjrhl= rc ud,s.hg u le|jQ nj
) tl, isá jfhdajDoaO" .=KjDoaO yd i¾j Ydia;% {dkfhka w.;ekam;a i¾jñ;%
^úYajñ;%& mç;=ud l=uref.a wdpd¾hjrhd jQ nj
) ilaú;s rc flfkl=g wjYH lvq" ÿkq Ys,m
a " p;=rx.sKS fiakdj yeisrùu" wCIrud,dj
wdÈ ish,a, l=ure bf.k .;a nj
) .=rejrhd uú; lrjk W.;alula" u;l Yla;shla l=ureg ;snQ nj
) b;d blaukska .=rejrhd o;a ish,a, bf.k .;a nj
wdÈh u;= lrkak'

mshjr 2 ( • isÿy;a l=ure Ys,am bf.k .kakd wjia:djla isiqka f;areï .;a wdldrhg Ñ;%hg
kÕkakg wjia:dj fokak'

1
1'2 uyd lreKd .=Kh
• rÊcqud,d l;dj

bf.kqï m, ( • rÊcqud,d" nuqKq f.or § ú¢ lror ms<sn| j ixfõ§ j l;d lrhs'


• rÊcqud,dg nqÿ rcqka msysg jQ wjia:dj ms<sn| úia;r lsÍug bÈßm;a fjhs'

l%shdldrlu 3

mshjr 1 ( • nqÿ rcdKka jykafiaf.a uyd lreKd .=Kh ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
) nqÿ rcdKka jykafia <Õ we;af;a ish¨ i;=ka ÿlska ksoyia lrk lreKdjla nj
lshd fokak'
) nqÿ rcdKka jykafia f.a lreKdj uyd lreKdjla jQfha foúhka" nUqka" ñksiqka
yd ish¨ i;=ka fj; ksrka;rfhka msysg ùu i|yd ldreKsl jQ ksid nj lshd
fokak'
) ish¨ i;a;ajhd iir ÿlska tf;r lrk ksid nqÿ rcdKka jykafia uyd ldreKsl
jQ nj lshd fokak'
) nqÿka jykafia ieu Èkl u w¨hu msìo f,dj foi n,d msysg úh hq;= wh fidhd
.sh nj lshd fokak'

mshjr 2 ( • nqÿ rcdKka jykafia uyd lreKdfjka lghq;= l< wjia:d lsysmhla fmr ±kqu
u;lhg kxjñka lshd fokak'
Wod ( fidamdl" uÜgl=Kav,S" .erçhl= fmÆ <uhskaf.a l;dj

l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • rÊcqud,d l;dj isiqkag ixfõ§ nj u;= jk fia f.dvkÕkak'
• l;dj f.dvkeÕSfï § isiqka iyNd.s lr .kak' wjYH mßÈ rEm rduq jeks wdOdrl
fhdod .kak'

;lafiarej ( • isÿy;a l=ureg msh rc;=ud úiska j¢k ,o fojk wjia:dj jdÑl j m%ldY lrhs'
• isÿy;a l=ure W.;a Ys,am ,shd olajhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• .=rejrekaf.a iy jeäysáhkaf.a Wmfoia ms<smÈñka hym;a ish¨ foa bf.k .ekSu
• wirK jQ whg yels ieu wjia:djl u ldreKsl j Wojq Wmldr lsÍu

2
2'0 f;audj ( iqúfYaI fn!oaO pß; yd cd;l l:d wdo¾Yhg .ekSu

ksmqK;dj ( iqúfYaI fn!oaO pß; yd cd;l l:d ye¢k wdo¾Yhg f.k lghq;= lrhs'

2'1 iqúfYaI fn!oaO pß;


bf.kqï m, (
• iqoafOdaok rc;=ud ;=< mej;s Wiia .=Kdx. m%ldY lrhs'
• úidLd isgq foaúh ;=< mej;s Y%oaOdjka; .=Kdx. m%ldY lrhs'
• ñiÈgq ñ.dr isgq;=ud iquÕg .ekSug úYdLdj lghq;= l< wdldrh ms<sn|
úia;r lrhs'
• ix>ñ;a;d f;rKsh ch Y%S uyd fndaêh /f.k ,xldjg meñKs wisßu;a
wjia:dj úia;r lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • úidLd ufydamdisldjf.a rEm rduqjla


• ch Y%S uyd fndaêh ,xldjg jevuùu iïnkaO rEmrduqjla

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


l%h
s dldrlu 1
iqoafOdaok rc;=ud
mshjr 1 ( • iqoafOdaok rc;=ud hkq ljfrla ± hs my; i|yka lreKq o we;=<;a jk fia orejka
o iïnkaO lr .ksñka idlÉPdjl ksr; lrjkak'
) iqoafOdaok rc;=ud isÿy;a l=urekaf.a mshdKka nj
) lsUq,aj;a mqr w.rcq nj
) rc;=udf.a ìij uydudhd foaúh nj
) YdlH jdxYslhl= nj

mshjr 2 ( • iqoafOdaok rc;=udf.a my; i|yka .=Kdx. u;= jk fia idlÉPdjl ksr; jkak'
) ùr núka wka yeug u jvd úYsIag ùu'
) rEm iïm;a;sfhka o úYsIag ùu'
) hqoaO Ys,amj,ska m%ùK ùu'
) wka whg fyd¢ka ijka §u
) Od¾ñl ùu

mshjr 3 ( • mshl= f,i iqoafOdaok rc;=ud ;=< mej;s Wiia .=Kdx. my; i|yka lreKq weiqßka
idlÉPd lrkak'
) fndai;a isÿy;a l=ure bmÿKq nj ±k.;a rc;=ud i;=gq jQ nj
) uydudhd foaúh l¨ßh l< miq m%cdm;S f.da;ó foaúh we;=`M lsß wïudjreka uÕska
/ln,d .ekSu yd fifkyi ,nd ÿka nj
) iqÿiq ld,fha § Ys,am ,nd ÿka nj
) ruH" iqruH" iqN ud,s.d idod § iemj;a Ôú;hla .; lsÍug bv ,nd ÿka nj

mshjr 4 ( • iqoafOdaok rc;=ud ms<sn| j ;ud W.;a foa jels lsysmhlska ,shd ±laùug isiqka fhduq
lrkak'

3
l%shdldrlu 2
úYdLd ufydamdisldj
mshjr 1 ( • úidLd isgf
q oaúh ms<sn| j my; i|yka lreKq o u;= lrñka idlÉPdjl ksr; jkak'
) NoaÈh kqjr Okxch isgq;=udf.a ÈhKshka nj
) weh b;d rEu;a" .=Kj;a" W.;a ldka;djl nj
) l=vd ld,fha isg u uj yd mshd iuÕ mkai,a hdug mqreÿ ù isá nj
) ta ksid u nqÿ rcdKka jykafiaf.ka nK wid wjqreÿ yf;a § fidajdka jQ nj
) nqÿ rcdKka jykafia we;=¿ uyd ix>r;akhg ie±ye is;ska oka ÿka nj
) újdy jQfha ñiÈgq mjq,lska nj
) ta ieje;a kqjr ñ.dr isgqjrhdf.a mq;a mQ¾Kj¾Ok iuÕ nj
) tu mjqf,a wh nqÿoyu ms<sn| jerÈ wjfndaOhlska isá nj
) úidLdj ñ.dr mjqf,a ieufokd u iquÕg .;a nj
) tneúka weh ñ.dr ud;d kï jQ nj
) wehg nqÿ iiqfka w.% odhsld ;k;=r ,enqKq nj

mshjr 2 ( • Okxch isgq;=ud ;u ÈhKshkag rka" ߧ" uq;=" ueKsla Tíjd lrk ,o jákd m,|kdjla
;kjd ÿka nj yd th zfï, m,|kdjZ f,i ye¢kajQ nj
• mshdf.ka ,enqKq b;d jákd fï, m<|kdj yd iudk Okhla úhoï fldg mQ¾jdrduh
l< nj' ^lyjKq 27 fldaáhla&
• th zñ.dr ud;= mdidohZ kñka ye¢kajQ nj
• mQ¾jdrduh wx. iïmQ¾K fouy,a wdrduhla nj
• udi 09ka jev ksu lr nqoaO m%uqL uyd ix>r;akhg oka msßkud mQcd l< nj
• nqÿ rcdKka jykafia wjqreÿ 6la mQ¾jdrdufha jia úiQ nj
• úidLdj Èk m;d mQ¾jdrduhg f.dia iajdóka jykafia,df.a iqjÿla fidhd neÆ nj
• l=vd idufKarjreka ;u uj tkafka hehs úidLdj tk f;la n,d isàu'

mshjr 3 ( • úYdld ufydamdisldj ms<sn| j j.ka;s lsysmhla ,sùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'

l%shdldrlu 3
ix>ñ;a;d f;rKsh

mshjr 1 ( • úYd, f,i ilid .;a ix>ñ;a;d ry;a fufyKsh úiska ch Y%S uyd fndaê YdLdj
,laÈjg jevu lrùfï mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
• tu mska;+rh ms<sn| j orejka okakd foaj,a úuikak'
• ieu orejl=g u woyia bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
• orejkaf.a woyia o u;= lrñka ix>ñ;a;d f;rKsh nqÿ rcdKka jykafia msg ÿka ch
Y%S uyd fndaêfha olaIsK YdLdj ,laÈjg jevu lrjd fojk mE;sia rc;=udf.a
uQ,sl;ajfhka wkqrdOmqr uyfujqkd Whfka frdams; l< nj idlÉPd lrkak'
• W÷jma fmdfyda Èk ix>ñ;a;d fmryer mj;ajk nj lshd fokak'

mshjr 2 ( • ch Y%S uyd fndaêh /f.k meñKs ix>ñ;a;d uy f;rKsh ,laÈj oUfld< mgqkg
f.dvng" fojk mE;sia rcq lrjgla uqyqog nei Y%oaOdfjka th ms<f
s .k mqo fmryeßka
wkqrmqrhg jevu lrjQ nj;a lshd fokak'

mshjr 3 ( • ix>ñ;a;d f;rKsh úiska ch Y%S uyd fndaëka jykafia ,laÈjg jevujQ wjia:dj
Ñ;%hg kÕkakg isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
4
2'2 cd;l l:d - ;s;;
a sr cd;lh
bf.kqï m, (
• cd;l l;dj l;kaorhla f,i u;lfhka lshhs'
• jeäysáhkag ie,lSu jákd .=Kdx.hla nj ms<s.ksñka l;d lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • ;s;a;sr cd;l l:djg wod< j rEmrduq


• A4 lvodis
• mdg fmÜá

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • jeäysáfhda hkq ljqre ±hs hk m%Yakh isiqkag bÈßm;a lr isiqkaf.ka ms<s;=re ,nd
.ksñka jeäysáhka ms<sn| j y÷kajd fokak'
• jeäysáhkag ie,lsh hq;af;a wehs ±hs úuikak' isiqkaf.ka ,efnk ms<s;=re weiqßka
jeäysáhkag ie,lsh hq;= wdldrh yd .re nqyquka ±laúh hq;= wdldrh ms<n
s | j isiqkg
a
myod fokak'

mshjr 2 ( • ñksiqka w;r muKla fkdj i;=ka w;r o jeäysáhkag .re lsÍfï .=Kh mej;s nj
;s;a;sr cd;l l:dj weiqßka meyeÈ,s lrkak'

l%shdldrlu 5
mshjr 1 ( • ;s;a;sr cd;l l:djg wod< rEm rduq lsysmhla ilid .kak'
• rEm rduq tlska tl mqjrejla u; m%o¾Ykh lrñka ;s;a;sr cd;l l:dj is;a .kakd
f,i orejkag lshd fokak'
• ta i|yd my; lreKq o we;=<;a lr .kak'
) ysud,h jkfhys ueo uyd kq. .ila msysá nj
) fï kq. .i hg ieu Èk u yuq jk we;l=" j÷rl= yd jgq l=re,a,l= ñ;=re j úiQ
nj
) Èkla jeäysáhka yg .re l< hq;= nj is;+ Tjqka ;uka w;ßka jeäysáhd ljfrla
± hs fijQ nj
) uyd kq. .i m<uq j ÿgq flkd jeäysáhd njg fhdackd lr.;a nj
) ta wkqj tlsfkld ;u ;uka kq. .i ms<sn| j okakd foa m%ldY l< nj
) lef,a weúÈk úg kq. .i nfâ .EjqKq whqre we;d lS nj
) ;uka ìu ysgf.k kq. .fia o¿ lE nj j÷rd mejiQ nj
) fjk kq. .ilska weghla ld u, my l<dg miq fï kq. .i me< jQ nj jgq
l=re,a,d lS nj
) ta wkqj jeäysáhd f;dard jeäysá jgq l=re,a,dg tod isg .re nqyquka ±lajQ nj

• ndysr iajrEmfhka l=vd jqj;a jeäysáhka y÷kdf.k Tjqkag .re nqyquka ±laùu W;=ï
.=Kdx.hla nj l;dfõ isoaê biau;= lrñka isiqkag lshd fokak'
• úßÿ .dhkdjla fhdod .ksñka is;a .kakd f,i l;dkaorh f.dvkÕkakg isiqkag
wjia:dj ,nd fokak'

5
• .=re;=ñh lS l;dj mska;+r weiqßka f.dvkÕkakg mka;sfha isiqka lsysm fofkl=g o
wjia:dj ,nd fokak'
• wk;=rej ;s;a;sr cd;l l;dj u;lfhka lshkakg fyda kdgHdkqidrfhka rÕ ±laùug
isiqka fhduq lrkak'

l%shdldrlu 6
mshjr 1 ( • cd;l l:dfõ isoaê lsysmhla f;dard .kak'
• ta wkqj isiqka lKavdhï lsysmhlg fnokak'
• tla tla lKavdhug iqÿ A3 fld< yd meiag,a mdg mekai,a ,nd fokak'
• wod< fldgia Ñ;%hg kÕkakg wjYH Wmfoia ,nd fokak'

mshjr 4 ( • isiqka Ñ;% we£fï ksr; lrjkak'


• isiq lKavdhï we¢ Ñ;%" l;dfõ wkqms<sfj<g ì;a;s mqj;amf;a m%o¾Ykh lrkakg
isiqka fhduq lrkak'
• mska;+r rduq úia;r lrñka l;dj f.dvkÕd lshkakg isiqkag wjia:dj fokak'
• ish¨ u fokd we.hSug ,la lrkak'

;lafiarej ( • iqoafOdaok rc;=ud ms<sn| j jels folla ,shhs'


• nqÿ iiqfka w.% odhsld ;k;=r ,enqfKa ldyg ±hs m%ldY lrhs'
• W÷jma fmdfyda Èkfha jeo.;alu m%ldY lrhs'
• ;s;a;sr cd;l l;dj mska;+r weiqßka f.dvkÕd mjihs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• mqreoaola f,i ieu wjia:djl u mjqf,a wh iuÕ mkai,a hdu
• jeäysáhka y÷kdf.k .re nqyquka ±laùu'

6
3'0 f;audj ( fn!oaO orejl=f.a wkkH;dj m%o¾Ykh lsÍu

ksmqK;dj ( fn!oaO orejl=f.a wkkH;dj ;u p¾hdj uÕska m%o¾Ykh lrhs'

bf.kqï m, ( • ksjerÈ bßhjq wkq.ukh lrñka ;sirK iys; mkais,a iudoka fjhs'
• wd.ñl lghq;=j, § ksjerÈ p¾hd wkq.ukh lrhs'
• úydria:dkfha § ksjerÈ j;a ms<sfj;a wkq.ukh lrhs'
• Wmka Èkh od mqKH l%shdjl fhfohs'

bf.kqï iïm;a ( • mkai,a hdug wjYH øjH


• Wmka Èk mskalu i|yd wjYH foaj,a

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


wms fndÿ orefjda fjuq'
l%shdldrlu 1
mshjr 1 ( • fmr W.;a lreKq o isysm;a lrñka ;sirK iys; mkais,a iudoka ùfï ksjerÈ bßhjq
m%o¾Ykh lrkakg isiqkag wjia:dj ,nd fokak'

mshjr 2 ( • orejka úydria:dkhlg le|jdf.k hkak'


• úydria:dkhg msúiSfï § wkq.ukh l< hq;= j;ams<sfj;a yd úydrN+ñh ;=< yeisßh
hq;= wdldrh orejka iuÕ l;dny lrkak'

l%shdldrlu 2
• foudmsh iyNd.s;ajh we;sj úydria:dkhg hdfï jevigykla ixúOdkh lr.kak'
• tys§"
) u`M fm;a ux weu§u
) úydr N+ñh ;=< w,am Yío;dj /lSu
) Ydiksl jpk Ndú;h
) ksjerÈ bßhjq m%o¾Ykh lrñka wd.ñl lghq;=j, fh§u
wdÈh ms<sn| úfYaI wjOdkhla fhduq lrñka ldhsl yd jdpisl ixjrh mj;ajd
.ksñka úydria:dkfha § yeisßh hq;= nj ;yjqre lrkak'

l%shdldrlu 3
• kshñ; bßhõfõ msysgd ie±ye jefvk fia idOq kdo mj;ajñka .d:d iÊCGdhkh
lsÍug isiqka fhduq lrkak'

7
Wmka Èkh od mskalï lsÍu
l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • Wmka Èkh isym
s ;a lrñka isÿlrk lghq;= fudkjd±hs isik
q f
a .ka úuiñka idlÉPdjl
ksr; jkak'

mshjr 2 ( • ta weiqßka WmkaÈkh od l< yels mskalï lsysmhla y÷kajd fokak'


) mkai,g f.dia jkaokd lsÍu
) odk mskalula meje;aùu
) jeäysá ksjdihlg wdydr øjH iemhSu
) frday,lg fnfy;a øjH ,nd §u
) wjYH;d we;s flfkl=g øjH mß;Hd. lsÍu

mshjr 3 ( • WmkaÈk W;aij meje;aùu i|yd fhdojk uqo,a m%fhdackj;a jk fohla i|yd fhoùug
mqreÿ ùfï jeo.;alu jgyd fokak'

mshjr 4 ( • foudmsh iyNd.s;ajh we;s j mka;sfha isiqjl=f.a$isiqúhlf.a WmkaÈkhla i|yd l<


yels mskalula ixúOdkh lrkak'

;lafiarej ( • ksjerÈ bßhjq m%o¾Ykh lrñka nqoaO jkaokdfõ fhfohs'


• WmkaÈkh od l< yels mskalï lsysmhla kï lrhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• Èkm;d nqoaO jkaokdfõ fh§u'
• ;udf.a WmkaÈkh od m%fhdackj;a fohlg uqo,a fhoùug mqreoaola we;s lr .ekSu'

8
4'0 f;audj ( m%dfhda.sl l%shdldrlï weiqfrka wfma ixialD;sl Wreuh /l
.ekSu

ksmqK;dj ( m%dfhda.sl l%shdldrlï weiqfrka wfma ixialD;sl Wreuh /l .ekSug odhl


fjhs'

bf.kqï m, ( 4'1
• ie±yefhka hqla; j ixúOdkh ù fndaê mQcd mskalula isÿ lrhs'
• ixjr j wjOdkfhka hqla; j O¾u Y%jKh lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • O¾u Y%jKh mj;ajk ia:dkh ieliSug wjYH øjH


• nK wik wdldrh ±lafjk mska;+rhla
• fndaê mQcdjl § Ndú; lrk øjH ms<sn| ,ehsia;=jla
• fndaê mQcd meje;afjk ia:dkh" meol=Kq lrk wdldrh" fndaê mQcdj
meje;afjk wjia:d iys; rEm rduq

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


4'1 fndaê mQcdj
l%h
s dldrlu 1
mshjr 1 ( • fndaê mQcd mskalï i|yd isiqka iyNd.s ù we;s wjia:d ms<sn| j úuikak'
• mQcd øjH mQcd lrñka Y%oaOdj j¾Okh lr .ekSu i|yd fndaê mQcd mj;ajk nj
isiqkag lshd fokak'
• fndaê mQcd meje;aùu i|yd wruqKq lr.kakd lreKq lsysmhla orejka iuÕ idlÉPd
lrkak'
Wod ( ) nqÿr cdKka jykafia fjkqfjka mQcd mj;ajd mska /ia lr .ekSu
) kSfrda. Ôú;hla ,nd .ekSu i|yd wdYS¾jdo ,nd .ekSu
) Ôú;fha úúO wjia:d i|yd wdYS¾jdo ,nd .ekSu

mshjr 2 ( • fndaê mQcd mskalula ixúOdkh lr.kak'


• fndaê mQcdj i|yd wjYH mQcd øjH imhd .kak'
• fndau¿j weu§u" u,a wdik fidaod msßisÿ lsÍu wdÈ j;ams<sfj;aj, isiqka ksr;
lrjkak'
• mQcd øjH mQcdjg iqÿiq f,i ilia lr .kak'
• nqoaO mQcdj ;%súO fndaëka i|yd ;ekam;a lrkak'
• iajdóka jykafia kula jevu fldg f.k fndaê mQcd mskalu mj;ajkak'
• mskalu wjidkfha mQcd lrk ,o øjH ^u,a" .s,kami wdÈh& bj;a lr tu ia:dk
msßisÿ lsÍug isiqka fhduq lrkak'

9
l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • nK weiSfï jeo.;alu ms<sn| my; lreKq Ndú; lrñka idlÉPdjl ksr; lrjkak'
) is; ikaiqka jk nj
) O¾u lreKq ±k.ekSug yels nj
) ndysr bkaøshhka md,kh lr.; yels nj
) fuf,dj Ôú;h id¾:l lr .ekSug mska mqrjd .ekSug yelsjk nj
) fyd| <uhl= f,iska iudcfha lghq;= lsÍug yelsjk nj
) foudmsh jeäysáhkag" .yfld< i;d isjqmdjd wdÈ ish¨ fokdg m%shukdm jk nj
mshjr 2 ( • O¾u foaYkhla mj;ajk ia:dkh ilia lr .kakd wdldrh yd O¾u foaYkhl §
isÿlrk j;a ms<sfj;a ms<sn| j idlÉPd lrkak'
) ia:dkh msßisÿ lr .ekSu
) iqÿiq f,i mßirh ilia lr .ekSu
) ndysr mßirh Y%oaOdj jefvk mßÈ ilid .ekSu
) wiqka mekùu
) ±ye;a jÜá" u,a myka" msßlr iQodkï lr .ekSu
) md fOdajkhg wjYH foa
) O¾u foaYkdfõ § oyï Y%jKh l< hq;= wdldrh ^wjYH bf.kqï iïm;a Ndú;
lrñka&

l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • fmr Èkfha idlÉPd l< mßÈ j;a ms<sfj;a wkq.ukh lrñka iajdóka jykafia uQ,sl
mekjQ wdik u; jvd ys÷jkak'

mshjr 3 ( • nK weiSfï ^O¾u foaYkhg ijka §fï& wjia:djg ish¨ u isiqka iyNd.s lrjd
.kak'
• iajdóka jykafiag ±ye;a jÜáh ms<s.kajd O¾u foaYkdjg wdrdOkd lrkak'
• iQodkï lr.;a mQcd øjH orejka ,jd mQcd lrjkak'
• iajdóka jykafiag jkaokd lr wdYS¾jdo ,nd .ekSug fhduq lrkak'

l%shdldrlu 4
mshjr ( • fmr Èk O¾u foaYkfha § W.;a O¾u lreKq u;lhg kxjkak'
• ,nd.;a wdo¾Y ms<sn| j l;dny lrkak'
• tajd YsIH Ôú;hg we;=<;a lr.; yels wdldrh orejkag lshd fokak'
• O¾u foaYkh weiqßka W.;a O¾u lreKq ;=kla wNHdi fmdf;a ,sùug isiqka fhduq
lrkak'

4'2 fmd;a fmryer


bf.kqï m, ( • fmd;a fmryer ixúOdkh lrhs'
• fndÿ .S .dhkd lrñka úkaokhla ,nhs'
• iduQyslj tl;= ù T!IO me<hla frdamKh lrhs'
• Y%uodkhlg iyNd.s fjñka mßirh msßisÿ lrhs'

10
bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh
fmd;a fmryer
l%shdldrlu 1
• zfmryerZ hkq l=ula ±hs ir, j isiqkag meyeÈ,s lrkak' ta i|yd my; lreKq o tla
lr .kak'
) o<od fmryer" fmdfidka$ñys÷ fmryer" u,a fmryer wdÈ jYfhka fmryer mj;ajk
nj
) fmd;a ysi u; ;ndf.k fma<shg .uka lsÍu fmd;a fmryer jYfhka y÷kajk nj
) tajd mqia;ld,hhl ;ekam;a lrk nj
) tu fmd;a wka whg o mßyrKh lsÍug wjia:dj ,efnk neúka th mska isÿ jk
lghq;a;la nj
mshjr 2 ( • iqÿiq wdldrhlg fmd;a fmryerla ixúOdkh lr .kak'
• tu fmd;a f.!rjfhka hqla; j mqia;ld,hfha ;ekam;a lsÍug isiqka fhduq lrkak'

fndÿ .S
l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • fndÿ .S hkq fudkjd ±hs ir, j iqyo l;dnyl fhfokak'
) nqÿ rcdKka jykafiaf.a .=K .efhk nj
) ixhuhlska hq;= j .dhkd lrk nj
) nqÿ rcdKka jykafia msÈh yels nj
mshjr 2 ( • <ud ukig f.dapr lr.; yels fndÿ .S wefikakg i,iajkak'
• wod< fndÿ .Sfhka u;=jk nqÿ .=K ir, j lshd fokak'
) u,a iq.kafoa ' ' '
) isßud fnda uq, ' ' '
) u,la fk<d f.kú;a
) nqÿ id¥ nqÿ id¥ - i÷ka .ila fjkakï ' ' ' jeks .S;
mshjr 3 ( • fmr W.;a fndÿ .S lKavdhï jYfhka .dhkd lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
• foudmsh iyfhda.h we;s j fndÿ .S irKshla ixúOdkh lr l%shd;aul lrkak'

fn!oaO l,d ks¾udK


l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • my; lreKq o we;=<;a lr .ksñka fn!oaO l,d ks¾udK ms<sn| b;d ir, j idlÉPd
lrkak'
) nqÿ mqo i|yd ks¾udKh l< nj
) Ôjudk nqÿka jykafia f,i is;d jkaokd lrk nj
) wfma rfÜ isá me/kakkaf.a l,d l=i,;d ms<sn| j
mshjr 2 ( • fn!oaO l,d ks¾udK ilia lsÍug isiqka fhduq lrkak'
) fjila m;a ks¾udKh
) wdlD;s ks¾udKh
- fjfyr jykafia
- nqÿ f.h
- fmryerl wx.
- f;drK ' ' ' wdÈ
• ilia lrk ,o ks¾udK m%o¾Ykh lr we.hSug ,la lrkak'
11
T!IO me<hla frdamKh
l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • T!IO me<Eáj, we;s jeo.;alu .ek isiqka ±kqïj;a lrkak'
• yels kï Tiq Whkla we;s ia:dkhlg isik
q a le|jdf.k f.dia fyda mßirh ksÍCIKh
lr fyda Tiq me< .ek wjfndaOh ,nd fokak'
mshjr 2 ( • y÷kd .;a Tiq me<j, kï wNHdi fmdf;a igyka lr .ekSug wjia:dj fokak'
• Tiq me<Eá j.d lsÍu ksid tajdfha m%fhdack wkd.; mrmqrg ,nd .ekSug yelsùu
mska isÿjk l%shdjla nj meyeÈ,s lrkak'
• Tiq me< j.d lsÍu ksid mßirh wjg iqjodhl ia:dkhla njg m;a lr .; yels nj
isiqkag wjfndaO lr fokak'
mshjr 3 ( • mka;sfha isiqka lKavdhï lsysmhlg fjka lr Tiq me< isgqùug wjia:djla ,nd
fokak'
• ieu lKavdhulg u j.d lsÍug Tiq me<hla ne.ska imhd fokak'
• lKavdhï jYfhka me< j.dlr tajd /ln,d .ksñka fmdfydr yd c,h wjYH mßÈ
,nd §u" kv;a;= lsÍu wdÈ lghq;= i|yd isiqka fhduq lrkak'

Y%uodk msxlu
l%shdldrlu 5
mshjr 1 ( • fjila fmdfydh yd iu.dó j YS, Ndjkd Èkhla kï lr .kak'
• mdi,g lsÜgq u úydria:dkh fj; f.dia iajdóka jykafia uqK.eiS YS, Ndjkd
jevigykg iqÿiq Èkhla fjka lr .kak'
• YS, Ndjkd jevigykg fmr Èk mkai, yd wjg mßirh msßisÿ lsÍfï Y%uodkhla
meje;aùug iajdóka jykafiaf.ka wjir ,nd .kak'
mshjr 2 ( • foudmsh yuqjla mj;ajd Y%uodkh meje;aúh hq;= wdldrh ms<sn| j ±kqïj;a lrkak'
• orejkaf.a wdrCIdj ms<sn| j ie,ls,su;a fjñka yels ieu lghq;a;la i|yd u isiqka
Y%uodkhg tla lr .kak'
• mkai,a N+ñfha § yeisßh hq;= wdldrh ms<sn| j isiqka ±kqïj;a lrkak'
• Y%uodk mskalu ;u Y%uh oka§fï jeo.;a msxlula nj meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3 ( • Y%uodkh wjika ùfuka wk;=rej" wm tla ù hula lsÍfï w.h ms<sn|j;a" bka
iuÕsh yd tluq;=lu j¾Okh jk nj;a lshd fokak'
• Y%uodkh ksid mkai,a j;a; w,xldr ù we;s nj;a" ta ksid wfma is;a i;=áka msÍ we;s
nj;a isiqka iïnkaO lr .ksñka idlÉPd lrkak'
• Y%uodkfha § ,nd .;a w;a±lSï ms<sn| j flá iudf,dapkhl fhfokak'

;lafiarej ( • myiqfjka ks¾udKh l< yels fn!oaO l,d ks¾udKhla ilihs'


• iduQysl j tl;= ù Tiq me< kv;a;= lrhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• mqia;ld,hhlg fmd;am;a mß;Hd. lsÍu
• mßirh msßisÿ lsÍfï Y%uodkhlg iyNd.s ùu
• ksjfia;a Tiq me< frdamKh lsÍu
• lKavdhï jYfhka lghq;= lsÍfï mqreoao we;s lr .ekSu

12
5'0 f;audj ( fn!oaO .=KO¾u weiqßka ;ukag;a wkqkag;a ys; msKsi jk
fm!reIhla f.dvkÕd .ekSu

mqxÑ wfma okai,


ksmqK;dj ( fn!oaO .=KO¾u weiqßka ;ukag;a wkqkg
a ;a ys; msKsi jk fm!reIhla f.dvk`.d
.kshs'

bf.kqï m, ( • ;uka i;= jQ fohska iEySulg m;aúh hq;= nj wjOdrKh lrñka l;d lrhs'
• l,HdK ñ;% weiqr mqreÿ lrhs'
• ieu úg u i;H jpk m%ldY lrhs'
• ;ud okakd iqNdIs; jpk ,shd mka;sfha m%o¾Ykh lrhs'
• mßirh msßisÿj ;nd .ekSug odhl fjhs'
• mjqf,a iuÕsh /l .ekSfï jeo.;alu ms<s.ksñka l;d lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • ì%iag,a fndaâ" • äuhs fld<


• ma,eá.akï • fif,dafÜma

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


l%h
s dldrlu 1
mshjr 1 ( • ,o fohska i;=gqùu hkq l=ula±hs isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
) ,o fohska i;=gq ùfï .=Kh zika;=ÜÁZ kñka lrKSh fu;a; iQ;%fha ±lafjk nj
) ;u Yla;s m%udKfha yeáhg" .;a W;aidyfha ;rug" ,nd we;s iqÿiqlï wkqj
;ukag ,efnk foh m%udKj;a hehs i;=gq jkafka zika;=ÜÁ .=KhZ we;s wh nj
• ,o fohska i;=gq úh yels wdldrh ms<sn| j my; lreKq Tiafia orejka iuÕ ir,
idlÉPdjl fhfokak'
) ;udg ,eî we;s foa ms<sn| j i;=gq úh hq;= nj
) foudmshkag yels muKska wmg yeu foau ,nd fok nj
) ta ish,a, i;=áka ndr .ekSug yels úh hq;= nj
) ;ukag leu;s leu;s foaj,a b,a,d foudmshkag lror fkdl< hq;= nj
mshjr 2 ( • ,o foh m%fhdackj;a j Ndú; fkdlsÍu ksid iïm;a kdia;s jk wdldrh my;
lreKq o u;= lrñka lshd fokak'
) wkjYH f,i ksfjiaj," uyd ud¾.j, úÿ,s myka fudk ;rï m%udKhla
±,afjkjd o@ wmg rd;%s ld,fha § myiqfjka mdf¾ .uka lsÍug úÿ,sh ,nd §
lKqj,g iú lr we;s myka ksjd fkd±óu ksid Èjd ld,j,;a ±,afjk nj
) úÿ,s mxld" jdhqiólrK hka;% kslrefKa l%shd;aul lr ;sîu ksid úÿ,sh kdia;s
jk nj
) ,efnk c,h m%udKh msßueiafuka mdúÉÑ fkdlsÍu ksid wmf;a hdu yd úYd,
uqo,la ta i|yd f.ùug isÿjk wjia:d o we;s nj
) ksjfia" mdif,a Ndú; lrk WmlrK l%ufhka wn,ka jqj;a w¨;ajeähd fkdlsÍu
ksid úkdY jk nj
) iuyre fmd;la msgljrhla .e,jqK;a tu fmd; mdúÉÑhg .kafka ke;s nj

13
wNHdi fmdf;ys ysia msgq ;snqK o th bj; oud w¨;a fmd;a ñ, § .kakd nj
) w¢k we÷u álla brefKd;a th uid w¢kakg mqreoaola ke;slu
wdÈ lreKq ksid ,o fohska i;=gg m;a j ksis m%fhdack fkd.ekSu ksid Okh úkdY
jk nj;a" tuÕska ÈhqKq ùug we;s wjia:d uÕyefrk nj;a idlÉPd lrkak'

l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • fyd| hy¿jkaf.a weiqr ;ukaf.a ÈhqKqjg fya;=jk nj my; i|yka lreKq Tiafia
idlÉPd lrkak'
) hym;a ñ;=rd ;uka ks;r jerÈj,ska j<lajhs'
) hym;a ñ;=rd fyd| foa ^mska& lsÍug fmd,Ujhs'
) fyd| foa lrkak Wojq lrhs'
) lrorhla" úm;la jQ úg w;afkdyer isà'
) iyfhda.fhka jev lrhs'
) fndre fkdlshhs' i;Hjd§ fjhs'

mshjr 2 ( • hy¿jkaf.a weiqr ksid ñksiqka fjkia jk wdldrh i;a;s.=ïn cd;lh weiqßka lshd
fokak'

i;a;s.=ïn cd;lh - 495

lef,a .il .srd l+vqjl .srd wïud" ;d;a;d yd megjq fokafkl= isáhd' wïuhs"
;d;a;hs lEu fydhkak .sh fj,dfõ uyd iq<Õla wdjd' .srd megjqka fokakd iq<fÕa
.idf.k .shd' lkafoa fome;a;g fokakd jegqKd' tla meáhl= fidreka <Õg
jegqKd' wfkla meáhd ;jqika isák wimqjla <Õg jegqKd'
ojila ovhfï wd rc flfkl= le,fha w;rux jqKd' fjfyi ksid rc;=ud
.ila hg ks|d .;a;d' zzw,a,mshjq" urmshjq" fldgmshjq" .ymshjqZZ f,i lE.ikjd
rc;=udg weiqKd' rc;=ud th wid blauka lr,d lkafoa wfkla me;a;g .shd'
zztkak mskaj;" Tng uykais we;s fkao@ fï meka fndkak' fï m,;=re lkakZZ
f,i l;d lrk ñysß lgy~la rc;=udg weiqKd' rc;=ud mqÿu jqKd' tla .srjl= ier
mreI j l;d l<d' wfkla .srjd wdorfhka l;d l<d' fï .ek wi, isá ;dmi
;=ukaf.ka weiqjd'
zzmqÿu fjkak tmd rc;=uks' fï .srjq fofokd tl u foudmshkaf.a orefjda'
tl u l+vqfõ yeÿfKa' iq<Õg yiq j fofokd fome;a;g jegqKd' fyd| weiqr ksid
fï .srjd fyd| whl= jqKd' krl weiqr ksid ta .srjd krl whl= jqKd' weiqr
yefudau fjkia lrkjdZZ ;dmi;=ud lSjd'

l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • mkais,a mo mfyys y;r jk is,amoh ms<sn| j orejka iuÕ l;d lrkak'
• y;r jk is,amoh y~kÕd lshjkak' we;a; l;d lsÍfï w.h meyeÈ,s lr fokak'
WodyrK fhdod .kak'

14
mshjr 2 ( • my; i|yka lúh ;d,hg .dhkd lrkak'
• fyd| yd krl ^i;H jpk yd fndre& l;d lrkafka láka u nj;a" i;H l;d lrk
orejkaf.a láka u,a iqj| me;sfrk nj;a" fndre jpk l;d lrk úg ÿ.| yuk
nj;a lshd fokak'
uyfk,a iqj| u h - l=v uiq ms<S .|u h
folg tl Èh u h - fyd|g krlg folg lg u h
^isß;a u,aou&

l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • iqNdIs; jpk hkq ;ukag;a" wkqkag;a m%sh Wmojk" is; i;=gq lrjk jpk nj lshd
fokak'
• i;=ka o m%sh jpkj,g leu;s nj kkaÈúid, cd;lh u;la lrñka idlÉPd lrkak'
mshjr 2 ( • fld< rys; .il wdlD;shla ilia lr orejka lKavdhï lr" ;ud W.;a m%sh jpk
.fia fld< fia idod.;a ldâfndaâj, ,shkakg fokak'
Wod ( mska isÿfõjd" fndfydu ia;=;shs" jdäfjkak ' ' ' wdÈ f,i
• lKavdhï f,i ilia lr.;a jpk ,shk ,o fld< .fia t,a,d m%o¾Ykh lsÍug
isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
• wjYH wjia:dj, § fujeks jpk Ndú; lsÍug isiqka fhduq lrkak'

l%shdldrlu 5
mshjr 1 ( • mßirh wmsßisÿ jkafka ñksia l%shdldrlï ksid nj rEm rduq Ndú;fhka lshdfokak'
• wmsßisÿ mßirh ksid fndajk f,vfrda. ms<sn| j orejkaf.ka úuikak'
• mßirh wmsßisÿ ùu ksid i;=kg
a yd ñksik
q ag isÿjk úm;a rEm rduq iys; j lshdfokak'
mshjr 2 ( • Y%uodkhla mj;ajd mdi,a mßirh msßisÿ lrkak'

l%shdldrlu 6
mshjr 1 ( • isiqka lsysmfofkl=f.ka ;u mjqf,a idudðlhka .ek úuikak'
• ta ta idudðlhdg mjqf,a wh;a jákdlu idlÉPd lrkak'
Wod ( wïud" ;d;a;d" wdÉÑ" iShd" whshd" wlald" ' ' ' wdÈ f,i
• mjqf,a idudðlhkaf.a iuÕsh mjqf,a ÈhqKqjg fya;=jk nj lshd fokak'
mshjr 2 ( • mjqf,a idudðlhkaf.a weiqr ksid ;ukag ,efnk m%fhdack j.=.; lrkakg fokak'
• mjqf,a idudðlhka iuÕ wdorfhka yd lreKdfjka" lSlre j lghq;= lsÍfuka
isiqkag ,efnk m%fhdack idlÉPd lrkak'

;lafiarej ( • ieu úg u i;H jpk l;d lrhs'


• mßirh msßisÿ lsÍug odhl fjhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• hym;a ñ;=rka weiqre lsÍu iy m%sh jpk l;d lsÍu
• mjqf,a ish¨ fokdu tla ù iuÕsfhka f.j;a; msßisÿ lsÍu

15
6'0 f;audj ( fn!oaO WmfoaY ldjH jkfmd;a lr .ksñka wdo¾Yj;a Ôú;hla
f.dvkÕd .ekSu

ksmqK;dj ( fn!oaO WmfoaY ldjH jkfmd;a lrhs'

bf.kqï m, ( • fn!oaO WmfoaY ldjH ;d,hg .dhkd lrhs'


• fn!oaO WmfoaY ldjH we;=<;a fmd;a msxpla ilia lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • WmfoaY ldjH ,shd.;a mqjre


• ldjHkag wod< j ilid .;a úYd, rEm rduq

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


l%shdldrlu 1
mshjr 1 ( • tÈfkod Ôú;fha WodyrK f.kyer olajñka wm úiska isÿ lrkq ,nk wkjYH
wmf;a hdï ms<sn| j l;dnyla wrUkak'
• m%fhdackhg .; yels wmf;a hk foaj,a fudkjd±hs isiqkaf.ka o wid ±k .kak'
• tajd m%fhdackhg .; yels wdldrh l;dny lrkak'
Wod ( ) wmf;a hk foaj,ska úis;=re ks¾udK l< yels nj
) fjk whl=g m%fhdackhg .ekSug ,ndÈh hq;= nj

mshjr 2 ( • .; yels foh jevg


wyl fkdoukq lsis úg
jev ke;s foh kqUg
fokqj bka jev .kak wh yg
• isiqka ijka §ug fhduq lr lúh rij;a j .dhkd lrkak'
• lúfha woyi isiqkag meyeÈ,s lrkak'
) yeu fohlska u yels Wmßu m%fhdack .; yels nj
) ;ukag jevlg ke;s tfy;a ;j;a flfkl=g m%fhdackhg .; yels uÜgfï
mj;S kï tjeks foa jevla .kakd whg fyd| is;ska u ,nd Èh hq;= nj
mshjr 3 ( • lúh lgmdvfuka lshkakg isiqka fhduq lrkak'

l%shdldrlu 2
• wmf;a hk foaj,ska leu;s ks¾udKhla lsÍug isiqkag wjia:dj fokak'
Wod ( ) úis;=re nvq ks¾udKh ) mekai,a r|jkhla ks¾udKh
) mdmsis ks¾udKh ) jev u,a,la ieliSu
) ldâ ks¾udKh ) ¥ú,s msiakd ieliSu ' ' ' jeks
• ilia lrk ,o ks¾udK tÈfkod m%fhdackhg .ekSug fyda m%fhdackhg .; yels
flfkl=g §ug fyda fhduq lrkak'

l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • znqÿ .=K wiñka is; i;mdfhaZ lúh ,shd .;a mqjrej m%o¾Ykh lrkak'
• lúhg wod< j ilid .;a mska;+r o m%o¾Ykh lrkak'
• lúh ;d,hg .dhkd lrkak'

16
• tys f;areu isiqkag myod fokak'

lúh (
nqÿnK wiñka is; i; mdfha
l=re mK lï wer msh ta ydfha
mr mK keiqfjd;a ljr Wmdfha
wmuK ÿla fohs i;r wmdfha

f,dajev iÕrdj - 77 lúh'

f;areu ( znqÿ nK wiñka is; ixis÷jdf.k ta mdmS kSp l%shd w;a


yer oukq' ljr Wmdhlska kuq;a wkqkaf.a Ôú; ke;s
l<fyd;a wmdh i;frys iSudjla ke;s ÿla ,efnhs'Z

mshjr 2 ( • .=re;=ñh lúh lsysm úiska .dhkd lrkak'


• isiqka ,jd o .dhkd lrjkak'
• lúh jkfmd;a lrkakg isiqkag wjia:dj ,nd fokak'

l%shdldrlu 4
• wod< WmfoaY lú fol msgm;a lr lúj,g wod< mska;+r we£u fyda we,ùu fyda isÿ
lr l=vd fmd;a msxpla ieliSug isiqka fhduq lrkak'

;lafiarej ( • wmf;a hk foaj,ska m%fhdackj;a hula ks¾udKh lrhs'


• fn!oaO WmfoaY ldjHhla lgmdvñka .dhkd lrhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• wmf;a hk foaj,a m%fhdackhg .; yels whg §u
• bj; ,k fohla weiqfrka m%fhdackj;a hula ks¾udKh lsÍu

17
7'0 f;audj ( ys;lr ffoksl p¾hd rgdjla f.dvk`.d .ksñka fi!LHj;a
Ôú;hla .; lsÍu'

ksmqK;dj ( ys;lr ffoksl p¾hd rgdjla f.dvkÕd .ksñka fi!LHj;a Ôú;hla .;


lrhs'

bf.kqï m, ( • kshñ; fõ,djg wjÈùu mqyqKq úh hq;= njg fhdackd lrhs'


• WoEik u msßisÿ j;=r ùÿrejla mdkh lsÍfï jeo.;alu ms<s.ksñka l;d
lrhs'
• mdi, wdrïNhg fmr mdi,a hEu iqÿiq njg fhdackd lrhs'
• f.or fodr lghq;=j,g Wojq lsÍfï jákdlu w.h lrñka l;d lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • hym;a Èk pßhdjlg wod< mska;+r


• mdvug wod< lú ,shk ,o mqjre
• lú we;=<;a ixhqla; ;eá fyda y~ mg
• Ndjkdj i|yd jdä ùug wjYH meÿre fyda bá frÈ

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


l%shdldrlu 1
mshjr 1 ( • kshñ; fõ,djg wjÈ ùu ksid uq`M ojfia u lghq;= id¾:l lr .ekSug yels jk nj
meyeÈ,s lrkak'
• WoEik u msßisÿ j;=r ùÿrejla mdkh lsÍfuka kSfrda. iïmkak ùug yels nj myod
fokak'
• zbr Wodjkakg ' ' ' Z lúh weiqßka tys wka;¾.;h ms<sn| j wdl,am we;s lrkak'

mshjr 2 ( • Wfoka u wjÈ ùfuka mdi,a jev lghq;=j,g myiqfjka iQodkï úh yels nj iy
kshñ; fõ,djg fmr mdi,g hEug yels ùu ms<sn| idlÉPd lrkak' ^ fmd;am;a
ilid .ekSï" mdi,a hdug wjYH iQodkï ùï&
• wdydr f.k fyd¢ka msßisÿ ù msßisÿ we÷ï we| foudmshka jkaokd lr mdi,g
msg;aùfï jeo.;alu ms<sn| j idlÉPd lrkak'

l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • .=re;=ud$;=ñhf.a uÕ fmkaùï hgf;a ld, igykg wkqj bf.kSfï lghq;=j,
ksr; ùfï jeo.;alu ms<sn| j l;dny lrkak'

mshjr 4 ( • isÿy;a l=udrhd fuka .=re nig lSlre ù fyd¢ka Ys,am bf.k .; hq;= nj my; lúh
o Ndú; lrñka lshd fokak'
z.=re is; fkdßojd - fõ,dj fkdjrojd
ne;s fmï Wmojd - wl=re W.kS l=ure fid|jdZ

mshjr 3 ( • mdif,a § úfõl ld,h fyd¢ka .; lsÍu" fi,a,ï lsÍu" úfõlfhka miq kej;
bf.kqï lghq;=j, fh§u" mka;sh ilia fldg f;rejkaf.a wdYS¾jdoh ,nd.ekSu"
.=rejrhdg je| wdYS¾jdo f.k mka;sfhka msg;aùu hkdÈfhys jeo.;alu lshd fokak'
ta i|yd my; lúh fhdod .kak'

18
úfõlh .; fldg
bf.kqï lrkq i;=ák
mka;sh ilia fldg
msg;a ù hd hq;= h ne;sfhk

l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • mdi, weÍ ksjig meñKSfuka wk;=rej flá fõ,djla úfõl .; hq;= nj myod
fokak'
• mdi,a ks, we÷ï ^im;a;=" fïia" ghs máh& msßisÿ lr kshñ; ;ekaj, ;eîfï jeo.;alu
ms<sn| j isiqkaf.ka o woyia úuiñka idlÉPd lrkak'

mshjr 2 ( • f.or fodr lghq;=j,g Wojq lsÍfï" ;ukag l< yels lghq;= ;uka úiska u lr
.ekSfï jeo.;alu ms<sn| j my; lúh o fhdod .ksñka meyeÈ,s lrkak'
f.fodr ieu lghq;=
fyd¢ka i,ld l< hq;=
lSjg fkdl< hq;=
lruq i;=áka n,d lghq;=

mshjr 3 ( • ksfrda.S meje;aula i|yd l%Svd lsÍfï jeo.;alu wjfndaO lrñka ijia ld,fha
l%Svdjl ksr; ùu o iqÿiq nj wjOdrKh lrkak'

l%shdldrlu 4
• ijig fyd¢ka msßisÿ ù kshñ; mßÈ iQodkï j nqoaO jkaokdfõ fh§fï jeo.;alu
idlÉPd lrkak'
• uki ikaiqka jk ir, Ndjkdjl fh§u wjYH nj lshd fokak'
• zuf.a is; msßisÿh msßisÿ h ' ' 'Z lúh Ndú; lrñka ksoyia mßirhlg orejka /f.k
f.dia ffu;%S Ndjkdjl ksr; ùug orejka fhduq lrkak'
• mdif,a § W.;a foa kej; u;la lr .ekSu" miqÈkg iQodkï ùfï jeo.;alu ms<sn|
j isiqkaf.ka o úuiñka idlÉPd lrkak'
• rd;%s wdydr f.k foudmshka jkaokd lr i;=gq is;ska kskaog hdu iqÿiq nj meyeÈ,s
lr fokak'

;lafiarej ( • mdi, wdrïNhg fmr mdi,g meñfKhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• WoEikska wjÈ ù msßisÿ j;=r ùÿrejla mdkh lsÍu'
• f.orfodr lghq;=j,g yels muKska Wojq ùu'

19
8'0 f;audj ( ;%súO mqKH l%shdj, fhfoñka ±yeñ yd iemj;a Ôú;hla .;
lsÍu

iS, iudodk jevigyk


ksmqK;dj ( ;%súO mqKH l%shdj, fhfoñka ±yeñ yd iqjodhS Ôú;hla .; lrhs'

bf.kqï m, ( • i,dl odkh mQcd lrk wdldrh úia;r lrhs'


• ie±ye is;ska hqla; j u,a okai, mj;ajhs'
• ;udf.a mgka ;u ióm;uhka olajd ffu;%sh m;=rjhs'
• ie,iqï iy.; j YS, Ndjkd jev igykl ksr; fjhs'

bf.kqï iïm;a ( • wjYH rEm rduq


• fmdaiag¾ iE§u i|yd wjYH øjH
• u,a okai, i|yd wjYH øjH
• iS, iudodk jevigyk i|yd wjYH øjH

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


i,dl odkh
l%shdldrlu 1
mshjr 1 ( • uyd ix>r;akhg oka mQcd lsÍu ms<sn| j my; i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPd
lrkak'
) odkh hkq hula hï flfkl=g §u nj
) odkh mQcd nqoaêfhka" wkq.%y nqoaêfhka yd wkqlïmd nqoaêfhka Èh yels nj
) mQcd nqoaêfhka oka fokafka nqÿ rcdKka jykafia m%uqL uyd ix>r;akhg"
jeäysáhkag nj lshd fokak'
) wkq.%y nqoaêfhka §u kï iñ;s iud.ïj,g yd fjk;a ia:dkj,g mß;Hd. lsÍu"
idudðl uqo,a f.ùu jeks wkq.%y ±laùu nj meyeÈ,s lrkak'
) wkqlïmdfjka oka §u hkq ÿ.S uÕS hdpld§kag mß;Hd. lsÍu nj lshd fokak'
• fuys § uyd ix>r;akhg oka §fï § mkai,g odkh f.kf.dia §u;a" iajdóka
jykafia,d f.org jevu lrjd oka §u;a l< yels nj lshd fokak'

mshjr 2 ( • i,dl odkh hkq mkai,g f.kf.dia udisl j" ff;%udisl j fyda jd¾Isl j fyda
fok odkh nj lshd fokak'
) úúO m<d;aj, i,dl odkh i|yd Ndú; jk jpk y÷kajd fokak' ^fmare odk"
uqr odk" udi odkh&
) m<d;aj, ilid .;a iïm%odh mj;S kï ta ms<sn| j idlÉPd lrkak'
• mkaif,a iajdóka jykafia" odhl iNdj iuÕ idlÉPd fldg i,dl odkhg Èk
kshu lr .kakd nj mjikak'
• w;S;fha i,dl odkh mQcd l< wdldrh ms<sn| j isiqkag lshd fokak' ta i|yd úúO
fya;= n,md we;s nj
Wod ( ) hq;=lula fia ie,lSu
) ñh.sh wh isysm;a lrñka mska §u i|yd
) odhl mjq,aj, whf.a Ôú;fha úfYaI Èk isysm;a lsÍu i|yd
20
l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • i,dl odkh /f.k hk wdldrh ms<sn| j my; lreKq u;= lrñka idlÉPd lrkak'
) fmrÈk úydria:dkhg f.dia ±ye;a .s,kami mQcd lr wjir ,nd .kak'
) ilia lr .;a odkh úydria:dkhg /f.k hdu' ^odkh msisk ,o Ndck msáka
/f.k hdu" oka fmÜáh ysi u; ;ndf.k odkh /f.k hdu" úydria:dkfhka
fok Ndckj,ska odkh /f.k hdu" ' ' ' wdÈh&
• odk Yd,dj msßisÿ fldg /f.k .sh odkh ms<sfj<g ;nd nqoaO mQcdj ilia lsÍu'

mshjr 2 ( • iajdóka jykafiaf.a o uÕ fmkaùu wkqj nqoaO mQcdj mQcd lrk nj


• iajdóka jykafia,dg ish;ska oka mQcd lr" mska ,nd .kakd nj ^m%dfoaYsl j we;s
fjkialï ms<sn| j ie,ls,a,g f.k fuu mdvu ilid .kak'&
• i,dl odkh mQcd lsÍfï is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg kÕkakg isiqka fhduq lrkak'

u,a okai,
l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • okai,a meje;aùfï úúO l%u mj;sk nj orejka iuÕ idlÉPd lrkak' ^2 fY%aKsfha
§ W.;a mdvï isyshg kÕkak'&
• úúO u,a j¾.j,ska iïnqoaO mQcd mj;ajk nj rEm rduq o Ndú; lrñka idlÉPd
lrkak'
• u,a okaif,a jákdlu my; i|yka iquk ud,dlref.a l;dj weiqßka meyeÈ,s lrkak'
• fn!oaO pß; l;djla fï i|yd iïnkaO lr .kak'
• w;S;fha isg fujeks wdldrfha u,a mQcd l< nj lshd fokak'
• u,a okai, ms<sn| j fmdaiagrhla ks¾udKh lr m%o¾Ykh lrkak'

iquk ud,dlref.a l;dj


ìïìidr uy rc;=udg Èk m;d u,a imhk ziqukZ kñka u,alrefjla
fjhs' imhk u,a fjkqfjka ieu Èklg u rka ldis 8la Tyqg rc f.oßka
,efí' tla Èkla jkhg f.dia fjfyi j fk<d .;a u,a rcqg f.k hk
w;r;=r § nqÿ rcdKka jykafia iuÕ jäk uyd ix>r;akh yuq fõ'
iquk ud,dlre Y%oaOdfjka mskd hhs' oka §ug ;uka i;= j u,a yer lsis;a
ke;s l, rcqka fj; f.k hEug ilia l< ish¨ u,a nqÿ rcdKka jykafia
we;=`M msßig oka fok ,È' mQcd lrk ,È' iquk ms¥ ta iqj| u,ska nqÿka
jykafia jgd u,a úhkla iEfoa' nqÿka jykafia u,a úhk ;=<ska rc.y
kqjr ùÈhg jä;s' th ÿgq ie±ye;s ñksiaiq idOqldr mj;aj;s' idOqldr y~
weiQ ìïìidr rc;=ud o ie±ye is;ska nqÿka jykafia bÈßhg meñfKhs'
miÕ msyg s qjd nqÿ rcdKka jykafia jkaokd lrhs' wi, isá iquk ud,dlre
±l rc;=ud Tyq le|jhs' iquk l< mskalu .ek wid rc;=ud i;=gq fjhs'
ÿmam;a iqukg NjfNda. iem iïm;a ,nd fohs' iquk i;=gg m;a fjhs'
u,a oka ÿka msfkka iquk ñhf.dia wkd.;fha § mfia nqÿjrhl= njg m;a
ù msßksjkg m;a fjhs'

21
mshjr 2 ( • okai, mj;ajkafka úydria:dkhl o" mdif,a o hkak ms<sn| j ;SrKh lrkak'
• iqÿiq fmdfyda Èkhla fhdod .ksñka u,a okai,la ie,iqï lrkak'
) u,a tl;= lr .ekSu
) u,a okai, mj;ajk fõ,dj
) u,a fOdajkh lsÍu
) fmd,s;ska Ndú;fhka f;dr j u,a wka whg mß;Hd. lrk wdldrh
^jÜáhl o@" fld<j, o hkak&
) orejkaf.a wdrCIdj ilid .; hq;= wdldrh

l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • ie,iqï l< Èkhg u,a okai, mj;ajkak'
• fuys §" orejkag w;a±lSu ,nd fok wdldrh" orejkaf.a wdrCIdj ms<sn| ie,ls,su;a
jkak'
• okai, meje;ajQ ia:dkh msßisÿ lrkak'

l%shdldrlu 5
mshjr 1 ( • nqoaO jkaokdj mj;ajd mska /ia lr.;a wdldrh" u,a okai, ms<sn| j orejkaf.a o
woyia i,lñka idlÉPd lrkak'
• u,a okai, meje;ajQ Èkfha is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg kÕkakg isiqka fhduq lrkak'

wgis,a iudoka ùu yd ffu;%S Ndjkdj


l%shdldrlu 6
mshjr 1 ( • iS, iudodkh ms<sn|j orejkaf.a w;a±lSï úuikak'
• my; lreKq o wjOdrKh lrñka is,a iudoka jk wdldrh ms<sn| j idlÉPdjl
ksr; jkak'
) fmr Èk iQodku
) is,a iudoka jk úg w¢k we÷ï
) Ndú; lrk jpk
) yeisßh hq;= wdldrh
) iS, iudodkhg wjYH mßÈ ia:dkh ilia lr .kakd wdldrh
• iS, iudodkh i|yd fmr fmdfyda jevigykla iQodkï lr .kak' ^úydria:dkhla
fhdod .kafka kï jvd;a iqÿiq h'&
• fï i|yd foudmsh iyNd.s;ajh o ,nd .kak'

l%shdldrlu 7
mshjr 1 ( • kshñ; Èkfha § wgis,a iudoka ùfï jevigykla mj;ajkak'
• fuys § " ) Ydiksl jpk Ndú;hg fhduq lsÍu
) ksjerÈ j j;a ms<sfj;a isÿ lsÍu wdÈh ms<sn| wjOdkh fhduq lrkak'

mshjr 2 ( • wgis,a iudoka ùfï Èkfha § u iajdóka jykafia kulf.a wkqYdikd we;s j ffu;%S
Ndjkd lsÍfï wjia:djla ie,iqï lr .kak'

22
• fuys §" ) Ndjkdj i|yd jdä jk wdldrh
) oE;a ;nd.kakd wdldrh wdÈh ms<sn| j ms<sfj<ska isiqkag lshd fokak'
• ;udf.a mgka ióm;uhka f;la ffu;%sh jeãu ms<sn| Ndjkdfõ ksr; lrjkak'

;lafiarej ( • i,dl odkh mQcd lrk wkqms<sfj< úia;r lrhs'


• ffu;%S Ndjkdfjys fhfohs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• ksjeishkaf.a iyh we;s j .fï mkai,g i,dl odkhla mQcd lsÍu
• ksjfia § nqoaO jkaokdjg wjYH u,a fk<d ilia lr ksjfia wh iuÕ nqoaO jkaokdfõ fh§u'

23
9'0 f;audj ( iqúfYaI nqÿ joka yodrñka O¾updÍ Ôú;hla f.dvkÕd .ekSug
l%shd lsÍu

ksmqK;dj ( iqúfYaI nqÿ joka yodrñka O¾updÍ Ôú;hla f.dvkÕd .ekSug l%shd lrhs'

bf.kqï m, ( • nqÿ joka ;u Ôú;hg tl;= lr .ekSug leue;a;la olajhs'


• iqúfYaI nqÿ joka lsysmhla mka;sfha m%o¾Ykh lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • wod< lú ,shk ,o mqjre


• nqÿ joka ,shk ,o mqjre
• cd;l l:djg wod< mska;+r
• ixhqla; ;eá fyda y~ má

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


mshjr 1 ( • isiqka i;=áka isàu i|yd lghq;= lrk wdldrh ms<sn| idlÉPd lrkak'
) fi,a,ï lsÍu
) mßirh w,xldr lsÍu
) wkqkag Wmldr lsÍu
) leu;s .=Kodhl wdydrmdk .ekSu
• .=re idlÉPdfõ § i;=gq ùu i|yd fhdod .;a wjia:d lSmhla fmkajkak' ^mska;+r&
) ukd j mka;s ldurh ilia lr .ekSu
) bf.k .kakd wjia:dj, § wmyiq;d we;s orejkag Wojq lsÍu
) ;ud wkqNj lrk wdydrfhka fldgila oka §u
) foudmshkag lrorhla fkdjk fia ;u lghq;= lr .ekSu
) iuÕsfhka l%Svdfõ ksr; jk wjia:d
) f;rejka jkaokd lsÍu
• fï i|yd mska;+r bÈßm;a lrñka idlÉPd fufyhjkak'
• isß;a u,aofï my; i|yka lúh fhdod .kak'
ksis ms<sfj< /f.k - ishqï msßisÿlu f.k
weo ke;s .;sh f.k - ish¨ jevm, lrka i;=ák

mshjr 2 ( • zika;=ÜÀ mrux OkxZ hk nqÿ jok ksjerÈ j Yío jk mßÈ WÉpdrKh lrhs'
• i;=g W;=ï Okh nj" nqÿ jok idlÉPdfjka ;yjqre lrkak'
• 2 fY%aKsfha W.;a lreKq o isysm;a lrñka zwdfrda.H mrud ,dNd - ika;=ÜÁ mrux
OkxZ hk .d:dj fldfid,a rc;=udg nqÿ rcdKka jykafia foaYkd l< nj lshd
fokak' ^nqoaO O¾uh .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh" 18 msgqj&

l%shdldrlu 2
kyS fõf¾k fõrdks
iïuka;SO l=odpkx
wfõf¾kp iïuka;S
tai Oïfuda ikka;fkda
24
mshjr 1 ( • ffjr lsÍfuka ;ukag isÿjk whym; yd ffjr fkdlsÍfuka isÿjk hym;a isiqka
o iïnkaO lr .ksñka lshd fokak' wjYH kï rEm rduq o Ndú; lrkak'

mshjr 2 ( • by; .d:dj ;d,hg .dhkd lrkak'


• tys ir, f;areu lshd fokak'
zffjrfhka ffjrh fkdikaisf|a
ffjr fkdlsÍfuka ffjrh ikaisf|aZ

• fuu mdGh Oïumofha hul j.a.fha 5jk .d:dj h' ^wod< l;dj OïumoÜG
l;dfjys ±lafõ'&

l%shdldrlu 3
mshjr 1 ( • §>s;s fldai, cd;lh WodyrKhg .ksñka ffjr fkdlsÍfï jákdlu meyeÈ,s
lrkak'
• fuu l;dj ir, j mska;+r bÈßm;a lrñka orejkag my; ±lafjk lreKq o bÈßm;a
lrñka lshd fokak'

w;S;fha nrKeia kqjr n%yauo;a; kï rfcla rdcH lf<a h' ta ld,fha u


fldfid,a rfÜ rc lf<a §>;siai fldai, rcq hs' n%yauo;a; rcq hqoaO Yla;sfhka
n,j;a h' .=K hym;alñka ÿn, h' ieu úg u wfkla rdcHhka hgm;a lr
.kakg W;aidy .kshs'
§>;siai rcq .=Kj;a h' tfia u m%{djka; h' lsis úfgl;a wka rdcHhkag
wdYdjla fkdù h' n%yauo;a; rcq §>;siai rcq iuÕ hqoO
a hlg t<ôKs' hqoOa fhka
ñksiqka ish oyia .Kkla uefrkq ±lSug wlue;s jQ fldfid,a rcq ^§>;siai&
;u foaúh o iuÕ rdcHh w;yer fjk;a m%foaYhlg fjia j<df.k f.dia
l=U,alrejl= fia Ôj;a úh' fï ld,fha rc foaúhg mqf;la Wmkafka h' Tyqg
z§>dhqZ ku ;eîh' §>dhq l=uref.a wdrCIdj .ek is;+ foudmsfhda Tyq msáir
m%foaYhlg hjd wm%isoaêfha Ôj;a ùug bv ie,eiajQy'
§>;siai rcq yd ìij w,a,d.;a n%yauo;a; rcq jO fnr jhñka ùÈhla
ùÈhla mdid f.k f.dia ysi.id urd ±ó h' fï wjia:dj olsk §>dhq l=udrhd
l,n, fõ hehs is;+ §>;siai rcq" zzmq;" §>dhq ÿr n,kak" <Õ fkdn,kak'
ffjrfhka ffjrh fkdikaisf|a' wffjrfhka ffjrh ikaisf|aZZ hkqfjka
m%ldY lf<a h' mshrc;=udf.a jpk l=udrhdf.a is;g ;Èka ldjeÈKs' fuu
wjia:dfõ l,n, jqjfyd;a ;udg o urKhg m;aùug isÿjk nj is;sKs'
foujqmshkaf.a urKska miq j o l=ure wm%isoaêfha Ôj;a úh' iqÿiq ld,h
t<ôKs' ;reK §>dhq l=ure nrKeia kqjrg meñK n%yauo;a; rcqf.a we;af.dõjd
iuÕ ñ;% úh' .S .ehSug;a" ùKd jdokhg;a olaI §>dhq l=ure úiska yia;s
Ys,amh o bf.k.kakd ,È' ñysß .S y~;a" ùKd y~;a weiQ n%yauo;a; rcq bka
uqim;a úKs' flá l,lska u rcq §>dhq l=ure ;ukaf.a ñ;%hl= njg m;alr .;s'

25
tfy;a Tyq §>dhq l=ure nj ±k.;af;a ke;' Èkla n%yauo;a; rc;=ud §>dhq
l=ure iuÕ uqj ovhfï msg;a úh'
fndfyda fjfyig m;a rc;=ud l=uref.a Wl=< u; ysi ;nd .suka yeßfha
h' ál fõ,djlska rc;=ud kskaog jeáKs' l=ureg w;S;h isys úh' ;ukaf.a uj
yd mshd uerefõ fï n%yauo;a; rcq hehs isyshg keÕsKs'
zzug ±ka m<s.kak fõ,dj wdjdZZ hehs is;+ ieKska jyd lvqj w;g .;af;a
h' tfjf,a u mshd lshQ joka §>dhq l=uref.a u;lhg keÕsKs' zzmq; §>dhq" ÿr
n,kak' <Õ fkdn,kak' ffjrfhka ffjrh fkdixisf|a' wffjrfhka
ffjrh ixisf|a'ZZ ta joka isyshg keÕ=u;a iuÕ lvqj my;g fy<sKs' ta
fudfydf;a u n%yauo;a; rcq isysfkka ìh ù wjÈ úh' rc;=udf.a YÍrh mqrd
oyäh je.sßKs' zzwehs rc;=uks" ìh jQjd o @ZZ l=ure weiS h' zzTõ hy`Mjd"
§>;siai fldfid,a rcqf.a §>dhq kï mq;l= uf.a f., is| urd ±óug iQodkï
jk nj ud ySfkka ÿgqjd' talhs ud ìh jqfKa'ZZ rc;=udg lshúKs' tfjf,a §>dhq
l=ure ;u tla w;lska rcqf.a flia jeáh w,a,d wfkla w;ska lvqj f.k"
zzrc;=uks" uuhs §>dhq' §>;siai fldfid,a rcqf.a mq;d' ug jqjukd kï ±ka
Tn urd uf.a foudmshka uerE m<sh .; yels hs'ZZ m%ldY lf<a h' ta fudfydf;a
n%yauo;a; rcq §>dhq l=uref.a fomd w,a,d zzwfka ug Ôú; odkh fokakZZ hehs
b,a,S h' zzrc;=uks" ìh fkdjkak' uf.a mshd ug lsõfõ ffjrfhka ffjrh
fkdixisf|k nj hs' ug iud fjkak' uu Tng Ôú; odkh foñ' ug o Tn
Ôú; odkh fokakZZ hkqfjka b,a,S h' bkamiq fofokd u rc ud<s.hg f.dia
weu;sjre /ia lrjd ish¨ mqj;a Tjqkg lSfjdah' §>dhq l=ureg fldai, rdcHh
mjrd ;u ÿj o irK mdjd ÿkafka h' bka miq fofokd u iuÕsfhka rdcH
md,kh l<y'

mshjr 2 ( • l;dj weiqßka jdÑl j m%Yak lsysmhla wid orejkaf.ka ms<s;=re ,nd .kak'
• fuu nqÿ jok iy tys w¾:h fmdf;a msgm;a lrkakg wjia:dj ,nd fokak'
• l;dfõ is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg kÕkakg isiqkaj fhduq lrkak'

;lafiarej ( • zika;=ÜÀ mrux OkxZ hk nqÿ jofkys w¾:h m%ldY lrhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• ks;r u i;=áka ld,h .; lsÍu
• wka whg ffjr fkdlr isàu'

26
10'0 f;audj ( Y%S ,xldfõ ft;sydisl isoaOia:dk jkaokd lsÍu

ksmqK;dj ( Y%S ,xldfõ ft;sydisl isoaOia:dk ye¢k tajd iqrlsñka yd w.hñka jkaokd
lrhs'

bf.kqï m, ( • le,Ks od.en fidf<diauia:dk w;ßka tlla nj m%ldY lrhs'


• o<od ud,s.dj iïnkaO ft;sydisl f;dr;=re ±k .ekSug leue;a; m< lrhs'

bf.kqï iïm;a ( • úYd, f,i ilia lr.;a le,Ks od.efí;a" o<od ud,s.dfõ;a mska;+rhla
• mQckSh ia:dk we;=<;a Y%jH oDYH ;eá$ixhqla; ;eá

bf.kqï - b.ekaùï l%fudamdh


le,Ks od.en
l%shdldrlu 1
mshjr 1 ( • isiqka Ôj;a jk m%foaYhg wod< j mj;sk ft;sydisl isoaOia:dk ms<sn| j idlÉPd
lrkak'
• fmr mka;sj, § W.;a ft;sydisl isoaOia:dk ms<sn| j o orejkaf.a u;lh wjÈ
lrkak'

mshjr 2 ( • ixhqla; ;eá$rEm rduq weiqßka my; lreKq o we;=<;a lr .ksñka le,Ks od.en
ms<sn| ft;sydisl l;dj orejkag lshd fokak'
) .ïmy Èia;%slalhg wh;a le,Ksh" fld<U isg ls'ó'10la muK ÿßka le,Ks kÈh
winv msysgd we;'
) nqÿ rcdKka jykafia nqoaO;ajfhka wgjk jif¾ fjila mqka fmda Èk f;jk jr
,xld .ufka § le,Kshg jevu l<y'
) th isÿ jQfha uKswlaÅl kd rcq kd.§mfha § nqÿka jykafiag l< wdrdOkdj wkqj
hs'
) kd rcq nqÿ rcdKka jykafia we;=`M msßia f.!rjfhka ms<sf.k úfYaIfhka bÈlrk
,o uKavmhg le|jdf.kú;a úfYaI ueKsla mqgqfõ nqÿ rcdKka jykafia jev
ys÷ù h' oka ms<s.kajd nK weiS h'
) miq j nqÿ rcqka jev isá ueKsla mqgqj ksoka lrjd ù f.dvl yevfhka hq;a
^OdkHdldr& ffp;Hhla lrjk ,È' th le,Ks ffp;Hh hs'
) miq ld,fha fuys fndfyda úydrdx. lrjd we;s nj;a" meyeÈ,s lr fokak' ft;sydisl
le,Ksh fidf<diauia:dkj,ska tlla nj o lshd fokak'

l%shdldrlu 2
mshjr 1 ( • le,Ks od.efí mska;+r $ixhql;
a ;eá uÕska o¾Ykhg i,iajd le,Ks od.en$ffp;Hh
jkaokd lrkak'
• ta i|yd my; lúh fhdod .kak'
uKs wlaÅl rc werhqu ms<sf.k
ysñ nK foiqjd - ñKs m,il ys|
nqÿ ysñ ,laÈj jeä nj isysfldg
le,Ksh od.en j¢fkuq ne;sfhk

27
• ta i|yd my; lúh fhdod .kak'
le,Ks ffp;Hh jkaokd lrk .d:dj
^lgmdvï lsÍu wjYH fkdfõ'&
wdhdpkdh uKswlÅufydr.ii
hiañx ksiSÈ N.jd uKsuKavmiañx
;fiid mßÜÀ; uqmÜÀ; ù;rd.x
l,HdKs fp;shuyx isrid kudñ
f;areu (
uKswlaÅl kdrcqf.a wdrdOkfhka jevu l< i¾j{hka
jykafia jev isá ueKsla uKavmh msyá
s ;ek f.dvkÕk
,o l,HdKs ffp;Hh jkaokd lrñ'

l%shdldrlu 3
• le,Ks od.en Ñ;%hg kÕd jdlH lsysmhla ,sùug isiqka fhduq lrkak'

o<od ud<s.dj
l%shdldrlu 4
mshjr 1 ( • o<od ud<s.dj ms<sn| isiqka okakd f;dr;=re wid ±k.kak'
• uykqjr o<od ukaÈrfhys jev ys¢k Y%S o<od jykafiag wm olajkafka Ôjudk nqÿ
mshdKka jykafiag olajk f.!rjh nj lshd fokak' j¾;udk o<od jykafiaf.a
rEm rduq Ndú; lrkak'
• wE; w;S;fha isg u fmdÿ ck;djf.a w;sYh Nla;Hdorhg m;a Y%S o<od jykafia wm
i;= W;a;Í;r u mQcd jia;=j nj ;yjqre lrkak'
mshjr 2 ( • lS¾;s Y%S fï>j¾K rcqf.a rdcH;ajfhka kj jeks j¾Ifha § Y%S oka; Od;+ka jykafia
,laÈjg jevu lrjk ,oafoa fyauud,d yd oka; l=ure nj rEm rduq fhdodf.k
meyeÈ,s lrkak' ^Tjqka rdclShhka nj lshd fokak'&
• o<od jykafia wd.ñl jia;j
= la" cd;sl Wreuhla fuka u w;S; rdcH Wreufha ixfla;h
o nj meyeÈ,s lrkak'

l%shdldrlu 5
mshjr 1 ( • o<od jykafia ms<sn| b;sydi l;d ,shjqKq fmd;a rdYshla we;s nj;a" ^uyd jxYh" Od;=
jxYh" o<od isß;" o<od mQcdj,sh" rdcdj,sh& tu .%ka:j, o<od jykafia ms<sn|
f;dr;=re wka;¾.; nj;a idlÉPd lrkak'
mshjr 2 ( • o<od jykafia ,laÈjg jevu l< mqj; mska;+r fyda Y%jH oDYH ;eá fyda m%o¾Ykh
lrñka is;a weo.kakd f,i isiqkag lshd fokak'
• ta i|yd my; lreKq o tlalr .kak'
) oUÈj .=yiSj rcqf.a nEkKqjka jQ oka; l=ureg iuÕ meñKs fyauud,d l=ußhg
.=yiSj rcq iqõ Wmfoia mßÈ nuqKq fjia f.k" o<od jykafia fyauud,d l=ußhf.a
flia jeáfha iÕjd f.k ,laÈjg /f.k wd nj
) rdclShhka fofokd wkqrdOmqr fï>.sßjdiS ysñkulg fuh Ndrÿka nj;a" fï>.sß
úydrfha ;ndf.k mqomQcd meje;ajQ nj

28
) o<od jykafia fï>.sß úydrfha jev isák mqj; ls;aisß fujka rcqg okajd we;'
rcq w,xldr r:hl o<od jykafia jvdys÷jd rc ud<s.djg jevu fldg we;'
wk;=re j we;=¿ kqjr u úydrhla ;kjd o<od jykafia tys jevys÷jd mQcd mj;ajd
we;s nj
) wk;=re j wNh.sß úydrhg o jevu fldg we;s nj
) o<od jykafia uykqjrg jevu lrjk ,oafoa m<uq úu,O¾uiQßh rc;=ud nj yd
t;=ud uykqjr o<od ud<s.h o bÈ lr tys Y%S o<od jykafia ;ekam;a lrk ,o nj
) miqj fojk úu,O¾uiQßh rcq o lS¾;s Y%S rdcisxy rcq o o<od ud<s.h ;j ÿrg;a
ixj¾Okh lr we;s nj
) tod isg wo jk f;la o<od jykafia fjkqfjka f;ajd mj;ajd Wfoa" oj,a" rd;%s mqo
mQcd mj;ajk nj;a" wfma rfÜ úúO Wmøj ^kshÕh" .xj;=r& wjia:dj, § o<od
jykafiag mqo mQcd mj;ajk nj
) W;=ï o<od jykafia fjkqfjka mQcdjla meje;aùu W;=ï mskalula nj
) iEu j¾Ihl u wei, udifha o<od fmryer mj;ajñka o<od jykafiag f.!rj
lrk nj

l%shdldrlu 6
mshjr 1 ( • o<od jykafiaf.a rEm rduqjla m%o¾Ykh lrkak'
• Y%S o<od jykafia jkaokd lsÍu i|yd my; lúh fhdod .kak'
ks¾u, nqÿ .=K isys lrñkafka
nqÿ nK foiq ta nqÿ iñ÷kaf.a
W;a;u isß o<od jykafia
fodfyd;a uqÿka § wm ku¢kafka
• ke;fyd;a fï i|yd fjk;a myiq lúhla fhdod .kak'
Y%S o<od jykafia jkaokd lrk .d:dj ^lgmdvï lsÍu wkjYH fõ'&

f,dafll kd: jokï nqc rdc yxix


fjfkhHdfld uqojkx j,s iS;,ïy
woaêkaÿ ldr jr rEm úrdc udkx
jkaodñ idÿ uu,x ðk oka; Od;=x
f;areu (
zfoúhka iys; f,dalhdg tlg msysg jQ nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLh kue;s
fk¿ï ú,g rdc yxihl= jeks jQ yslauúh hq;= ckhd kue;s l=uqÿ ú, mqnqÿ
lrkakd jQ i| jeks jQ w~i| fuka W;=ï rEmhlska úrdcudk jQ nqÿ rcdKka
jykafiaf.a ks¾u, jQ jdu Y%S oka; Od;+ka jykafia ukd fldg jkaokd lrñ'Z

mshjr 2 ( • o<od ue÷f¾" o<od jykafia jev isák lr~qj fyda o<od fmryef¾ wjia:djla Ñ;%hg
kÕkakg isiqkag wjia:dj ,nd fokak'

;lafiarej ( • le,Ks od.en Ñ;%hg kÕd jdlH lsysmhla ,shhs'


• j¾;udkfha o<od jykafia jevisák ia:dkh m%ldY lrhs'

m%dfhda.sl Ôú;h i|yd


• Y%oaOdfjka hqla; j ksjerÈ bßhjq m%o¾Ykh lrñka jkaokd lghq;=j, ksr; ùu'
• zwfma mqo ìuZ kñka fmd;a msxpla ks¾udKh lsÍu'
29
nqoaO O¾uh ;lafiare lsÍfï m;%sldj

;jÿrg;a Wojq wjYH h'


ÿIalr;d fmkakqï lrhs

id¾:l j lrhs
;lafiare lsÍfï mßudK
isiqkaf.a kï


1' isÿy;a l=ureg msh rc;=ud úiska j¢k ,o fojk wjia:dj jdÑl j
m%ldY lrhs'

2' isÿy;a l=ure W.;a Ys,am ,shd olajhs'

3' iqoafOdaok rc;=ud ms<sn| j jels folla ,shhs'

4' nqÿ iiqfka w.% odhsld ;k;=r ,enqfKa ldyg ±hs m%ldY lrhs'

5' W÷jma fmdfyda Èkfha jeo.;alu m%ldY lrhs'

6' mska;+r weiqßka f.dvkÕd ;s;a;sr cd;l l;dj mjihs'

7' ksjerÈ bßhjq m%o¾Ykh lrñka nqoaO jkaokdfõ fhfohs'

8' WmkaÈkh od l< yels mskalï lsysmhla kï lrhs'

9' myiqfjka ks¾udKh l< yels fn!oaO l,d ks¾udKhla ilihs'

10' iduQysl j tl;= ù Tiq me< kv;a;= lrhs'

11' ieu úg u i;H jpk l;d lrhs'

12' mßirh msßisÿ lsÍug odhl fjhs'

13' fn!oaO WmfoaY ldjHhla lgmdvñka .dhkd lrhs'

14' wmf;a hk foaj,ska m%fhdackj;a hula ks¾udKh lrhs'

15' mdi, wdrïNhg fmr mdi,g meñfKhs'

16' i,dl odkh mQcd lrk wkqms<sfj< úia;r lrhs'

17' ffu;%s Ndjkdfjys fhfohs'

18' zika;=ÜÀ mrux OkxZ hk nqÿ jofkys w¾:h m%ldY lrhs'

19' le,Ks od.en Ñ;%hg kÕd jdlH lsysmhla ,shhs'

20' j¾;udkfha o<od jykafia jevisák ia:dkh m%ldY lrhs'

30

You might also like