TRANKİLİZAN

(ANKSİYOLİTİK) İLAÇLAR

Prof. Dr. Gülgün Ayhan-Kılcıgil

2017-2018 Güz
Trankilizan ilaçlar, stresin insan üzerindeki etkilerini, sıkıntı, gerginlik,
anksiyete (endişe, korku), disfori (rahatsızlık duygusu) gibi duyguları
azaltan veya ortadan kaldıran ilaçlardır.
 Etki mekanizmaları

• Benzodiazepinlerin etki mekanizmasını açıklamak üzere çok

sayıda çalışma yapılmıştır.
• Bu çalışmalarda; beyindeki en yaygın mediyatör olan -amino
bütirik asid (GABA) ile etkileşerek etki gösterdikleri
gözlenmiştir.
 Kullanılışları
• Uykusuzluk,
• Anksiyete ve gerginlik,
• Antidepresanlarla kombine halde anksiyöz ajite depresyon,
• Kas spazmları, kas gerginlikleri omurilik incinmeleri ve spastik parezi
(hafif felç) tedavisi
• Epilepsi
 Sınıflandırılma

1. Benzodiazepin türevleri

2. Propandioldikarbamat türevleri

3. Difenilmetan türevleri

4. Siklopirolon türevleri

5. Değişik yapıdaki türevler

 1- Benzodiazepin Türevleri ve
Analogları
 Trankilizan ilaçların en önemli grubunu oluştururlar.

 Terapötik indeksleri geniştir.

 Benzodiazepinlerin Keşfi

N C H 2C l

6-Kloro-2-(N-metilaminometil)-4-fenil-
Cl
N
O
kinazolin-3-oksit

NHCH3
N

6-Kloro-2-klorometil-4-fenil- Cl N

kinazolin-3-oksit O

Klordiazepoksid
7-Kloro-2-(N-metilamino)-5-fenil-3H-
1,4-benzodiazepin-4-oksid
Yapı Aktivite İlişkileri
 a- Benzodiazepin ve Benzodiazepin-N-oksid
türevleri
Medazepam H 3C

N
7-kloro-1-metil-5-fenil-2,3-dihidro-1H-
[1,4]-benzodiazepin
Cl N

Klordiazepoksit
NHCH3
N

Cl N

O
 b- Benzodiazepin-2-on türevleri

Halazepam
Diazepam H 3C F 3C -H 2C
O O
N N

Cl N Cl N

1-Metil-7-kloro-5-fenil-1,3-dihidro-2H-1,4- 7-kloro-1-(2,2,2-trifluoroetil)--5-fenil-
benzodiazepin-2-on 1,3-dihidro-2H-1,4-benzodiazepin-2-on

Prazepam
CH2
O
N

Cl N

7-kloro-1-siklopropilmetil-5-fenil-
1,3-dihidro-2H-1,4-benzodiazepin-2-on
 O
H
N
NH2 E tO O
C
p i r i d in
+
O CH2
Cl N
Cl C H 2N

H 3C
O
N

(C H 3)2 S O 4

C H 3O N a
Cl N

D ia z e p a m
Benzodiazepin türevleri oral alınımlarını takiben tamamen ve hızla absorbe olurlar.
 c- 3-Sübstitüe Benzodiazepin-2-on türevleri
Lorazepam
O
H
N
Oksazepam
OH

Cl N
O
H
N
Cl

OH

Cl N

7-kloro-5-(2-klorofenil)-3-hidroksi-1H-[1,4]benzodiazepin-2(3H)-on

Klorazepat

3. konumda -COO – K+
 d- Triazolobenzodiazepin türevleri

Alprazolam
2
Estazolam
N
H 3C
3
1 N
Alprazolam’dan farklı olarak
N
a 1. konumda –CH3 taşımaz.
4

8 N
Cl 5
7 6

Triazolam

Alprazolam’dan farklı olarak,

6. konumda o-klorofenil taşır.

1-Metil-8-kloro-6-fenil-4H-1,2,4-triazolo
[4,3-a] 1,4-benzodiazepin
 e- Oksazolobenzodiazepin türevleri
Oksazolam
Cl

10-Kloro-11b-fenil-2-metil-2,3,7,11b-tetrahidro-
oksazolo [3,2-d] 1,4-benzodiazepin-6 (5H)-on
O

HN CH3
N

Flutazolam
H O H 2 C -H 2 C
O

7-(2-hidroksietil)-10-Kloro-11b-(2-fluorofenil)-2,3,7,11b
Cl N tetrahidro-oksazolo [3,2-d] 1,4-benzodiazepin-6 (5H)-on
F
O
 f- Diğer Trisiklik Benzodiazepin Türevleri
Loprazolam Etizolam
H 3C
HC N N CH3 N

N
O

N N
S
N
C 2H 5

N
O 2N N

Cl
Cl

Midazolam
Ketazolam Meksazolam
H 3C O
O H
N N

Cl N Cl N
O
Cl CH3
O O

H 3C
 2- Propandioldikarbamat türevleri

Meprobamat

2-Metil-2-propil propan-1,3-diol-dikarbamat
3- Difenilmetan türevleri
R

HOCH2CH2OCH2CH2- Hidroksizin
Cl R
N
H3C
CH 2- Meklizin
N

H3C CH3

H3C CH 2- Buklizin
 4-Siklopirolon Türevleri

Zopiklon
O
N N 6-(5-kloropiridin-2-il)-7-okso-6,7-dihidro-5H-
Cl N
pirolo[3,4-b]pirazin-5-il 4-metilpiperazin-1-
karboksilat
N
O

O N

N
CH3

• Hipnotik, sedatif, anksiyolitik, myorölaksan ve antikonvülzan etki gösterir.

 5- Değişik Yapıdaki Türevler
Buspiron
O
1 10
2 9 N

5
8 - [4 - ( 4 - ( p ir im id in - 2 - il) - 1 - p ip e r a z in il) - b u til]-
N (C H 2 )4 N N
3 8 8 - a z a s p ir o - [4 ,5 ]- d e k a n - 7 ,9 - d io n
4
N
6 7

Diazepam kadar etkili anksiyolitik bir bileşiktir.

Tofisopam

1-(3,4-Dimetoksifenil)-4-metil-5-etil-7,8-dimetoksi-5H-2,3-benzodiazepin