Ví dụ thực tế tính toán kết cấu công trình bằng phần mềm ABAQUS

Phân tích nội lực giàn thép phẳng

1. Miêu tả vấn đề
Có một kết cấu giàn phẳng có kích thước như hình vẽ 1.55, chân giàn bên trái liên kết khớp
đôi, chân phải liên kết khớp đơn. Các thanh giàn có thể xoay tự do tại các khớp. Mô đun đàn
hồi của vật liệu E = 200 GPa, hệ số Poisson ν = 0.3, mật độ ρ = 7800 kg/m3. Tải trọng tập
trung đặt tại đáy giàn P = 10 kN, đường kính thanh giàn d = 5 mm.

Hình 1. 55 Kết cấu giàn thép phẳng

2. Xây dựng mô hình ba chiều
Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Part.
(1) Xây dựng cấu kiện
[Part] > [Create], hoặc trên vùng công cụ nhấn biểu tượng (Create Part) > Xuất hiện cửa
sổ Create Part như hình 1.56. Trong cửa sổ này Name: Gianphang; Modeling Space: 2D
Planar; Type: Deformable; Base Feature: Wire; Approximate size: 4; cuối cùng nhấn
Continue…khởi động giao diện vẽ đồ họa hai chiều.

Hình 1. 56 Cửa sổ Create Part

(2) Vẽ kết cấu giàn hai chiều
Sau khi khởi động giao diện vẽ đồ họa hai chiều, nhấn biểu tượng (Create Isolated Point)
trên vùng công cụ, ở vùng thông báo hiển thị “ Pick a point – or enter X,Y:” (nhấn chọn điểm

24
 Chương 1 Mở đầu

hoặc nhập tọa độ X, Y), nhập tọa độ X, Y (-1, 0) ↵ như hình 1.57, màn hình đồ họa xuất hiện
vị trí điểm vừa nhập tọa độ (vị trí dấu + trên màn hình). Vùng thông báo vẫn tiếp tục hiển thị
dòng thông báo như trên, lần lượt nhập giá trị tọa độ (0, 0) và (1, 0). Nhấn Esc trên bàn phím
để kết thúc công cụ thao tác vẽ điểm. Ba điểm vừa vẽ là ba điểm A, B, C ở đáy giàn.

↵
Hình 1. 57 Cửa sổ nhập tọa độ điểm
Vẽ đường phụ trợ để tạo hai điểm đỉnh giàn D và E
[Add] > [Construction] > [Agular] hoặc nhấn biểu tượng (Create Construction: Line at
an Angle) trên vùng công cụ, ở vùng thông báo hiển thị “Angle:” (nhập góc của đường phụ
trợ), nhập giá trị 60 ↵ như hình 1.58, sau đó lần lượt lựa chọn điểm A (-1, 0) và B (0, 0) để tạo
hai đường phụ trợ đi qua 2 điểm này, làm tương tự vẽ hai đường phụ trợ qua hai điểm B (0, 0)
và C (1, 0) với góc 120o, giao điểm của 4 đường này sẽ là hai điểm D và E như hình 1.59.

↵
Hình 1. 58 Cửa sổ nhập góc đường phụ trợ so với phương nằm ngang

Hình 1. 59 Đường phụ trợ của giàn

Vẽ các đường thanh giàn bằng cách nhấn biểu tượng (Create Lines: Connected) trên
vùng công cụ, lần lượt vẽ các đường thẳng A và B, B và C, C và E, E và D, D và A, B và D, B
và E, sau đó nhấn nút Done được mô hình giàn phẳng như hình 1.60.

Hình 1. 60 Giàn phẳng

Nhấn (Save Model Database) trên thanh công cụ để lưu mô hình giàn thép phẳng.
3. Định nghĩa vật liệu và thuộc tính mặt cắt

25
 Ví dụ thực tế tính toán kết cấu công trình bằng phần mềm ABAQUS

Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Property.
(1) Định nghĩa vật liệu
Trên vùng công cụ nhấn biểu tượng > Xuất hiện cửa sổ Edit Material. Name: Thep;
Nhấn lựa chọn Mechanical > Elasticity > Elastic, trong cửa sổ Data nhập giá trị Young’s
Modulus: 200e9, Poisson’s Ratio: 0.3, sau đó nhấn OK để xác nhận và đóng cửa sổ.
(2) Định nghĩa thuộc tính mặt cắt
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ > Xuất hiện cửa sổ Create Section. Name:
Matcatthanhgian; Category: Beam; Type: Truss như hình 1.61, nhấn Continue… xuất hiện
cửa sổ Edit Section như hình 1.62, Cross-sectional area: 1.963E-05 (tính từ đường kính mặt
cắt ngang thanh giàn 5 mm), sau đó nhấn OK để đóng cửa sổ, hoàn thành định nghĩa thuộc
tính mặt cắt.

Hình 1. 61 Định nghĩa mặt cắt Hình 1. 62 Nhập diện tích mặt cắt ngang thanh
(3) Gán thuộc tính mặt cắt cho cấu kiện
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, trong vùng đồ họa lựa chọn tất cả các thanh giàn,
nhấn nút Done, xuất hiện cửa sổ Edit Section Assignment, chấp nhận mặc định, nhấn OK để
thoát khỏi cửa sổ.
4. Lắp ghép cấu kiện
Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Assembly.
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, xuất hiện cửa sổ Create Instance như hình 1.63, Part:
Gianphang; Instance Type: Dependent (mesh on part, sau đó nhấn OK để thoát khỏi cửa sổ,
hoàn thành định nghĩa lắp ghép cấu kiện.
5. Định nghĩa bước phân tích
* Định nghĩa bước phân tích
Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Step.
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, xuất hiện cửa sổ Create Step như hình 1.64. Name:
Apply Load; Procedure type: Linear perturbation, cửa sổ bên dưới lựa chọn Static, Linear
perturbation, nhấn Continue… tiếp tục xuất hiện cửa sổ Edit Step, trong Description nhập
dòng: 10kN Central Load, nhấn OK để thoát khỏi cửa sổ.

26
 Chương 1 Mở đầu

Hình 1. 63 Cửa sổ Create Instance Hình 1. 64 Cửa sổ Create Step

Hình 1. 65 Cửa sổ Edit Step

* Khống chế đầu ra
[Output] > [Field Output Requests] > [Manage], hoặc nhấn nút trên vùng công cụ, xuất
hiện cửa sổ Field Output Resquests Manage, nhấn Edit xuất hiện cửa sổ Edit Field Output
Resquests, chấp nhận mặc định Preselected default, nhấn OK hoàn thành thiết lập đầu ra bước
phân tích.
6. Định nghĩa tải trọng và điều kiện biên
Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Load.
(1) Gán tải trọng
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, xuất hiện cửa sổ Create Load như hình 1.66. Name:
Luctaptrung; Step: Apply Load; Category: Mechanical; Types for Selected Step:
Concentrated force, nhấn Continue…, vùng thông báo hiển thị “Select surfaces for the load”,
lựa chọn điểm giữa đáy giàn, nhấn Done, xuất hiện cửa sổ Edit load, CF1: 0; CF2: -10000,
các giá trị khác nhận mặc định, nhấp OK để thoát khỏi cửa sổ, hoàn thành định nghĩa tải trọng
tập trung ở đáy giàn, mô hình như hình vẽ 1.68.

27
 Ví dụ thực tế tính toán kết cấu công trình bằng phần mềm ABAQUS

Hình 1. 66 Cửa sổ Create Load Hình 1. 67 Cửa sổ Edit Load

Hình 1. 68 Gán tải trọng tập trung ở đáy giàn

(2) Gán điều kiện biên
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, xuất hiện cửa sổ Create Boundary Condition như
hình 1.69, Name: Goitrai; Step: Initial; Category: Mechanical; Type for Selected Step:
Displacement/Rotation, nhấn Continue…, vùng thông báo hiển thị “Select regions for the
boundary condition”, dùng chuột lựa chọn điểm gối bên trái, sau đó nhấn Done, xuất hiện cửa
sổ Edit Boundary Condition, tích lựa chọn U1 và U2, sau đó nhấn OK. Lặp lại tương tự bước
trên gán ràng buộc U2 cho điểm gối bên phải.

Hình 1. 69 Cửa sổ Create BC Hình 1. 70 Cửa sổ Edit BC

28
 Chương 1 Mở đầu

7. Phân chia mạng lưới

Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Mesh. Từ hạng mục Object trên thanh
môi trường, lựa chọn Part: Gianphang như hình vẽ 1.71

Hình 1. 71 Lựa chọn đối tượng chia mạng lưới

[Mesh] > [Element Type] hoặc nhấn biểu tượng (Assign Element Type) trên vùng công
cụ, vùng thông báo hiển thị “Select the regions to be assigned element types”, dùng chuột lựa
chọn tất cả các thanh giàn, sau đó nhấn Done. Xuất hiện bảng Element Type như hình vẽ 1.72,
Element Library: Standard (mặc định), Geometric Order: Linear (mặc định), Family: Truss,
nhấn OK để đóng cửa sổ.

Hình 1. 72 Cửa sổ Element Type

[Seed] > [Part] hoặc nhấn biểu tượng (Seed Part) trên vùng công cụ, xuất hiện cửa sổ
Global Seeds như hình 1.73, Approximate global size: 1, các giá trị khác nhận mặc định, nhấn
OK để đóng cửa sổ, nhấn Done trên vùng thông báo để hoàn thành.

Hình 1. 73 Cửa sổ Global Seeds

[Mesh] > [Part] hoặc nhấn biểu tượng (Mesh Part) trên vùng công cụ, vùng thông báo
hiển thị “OK to mesh the part?”, nhấn Yes, mô hình dựa vào định nghĩa ở trên sẽ tự động phân
chia và hoàn thành quá trình phân chia mạng lưới phần tử hữu hạn giàn thép phẳng.
8. Công tác phân tích
Từ Module trên thanh môi trường, lựa chọn công năng Job để tiến hành giao công việc phân

29
 Ví dụ thực tế tính toán kết cấu công trình bằng phần mềm ABAQUS

tích.
(1) Định nghĩa công tác phân tích
Nhấn biểu tượng (Create Job) trên vùng công cụ, xuất hiện cửa sổ Create Job như hình
vẽ 1.34, Name: Gianthep, nhấn Continue… xuất hiện cửa sổ Edit Job, chấp nhận giá trị mặc
định, nhấn OK để thoát khỏi cửa sổ, hoàn thành định nghĩa công tác phân tích mô hình.
(2) Giao việc phân tích
Từ menu Job trên thanh Menu, lựa chọn Manager…, xuất hiện cửa sổ Job Manager. Nhấn
Submit có thể thấy dưới Status trong cửa sổ lần lượt chuyển qua các giai đoạn Submitted
(giao việc phân tích), Running (quá trình phân tích) cuối cùng là Completed (hoàn thành phân
tích). Nhấn Results (phân tích kết quả) tự động chuyển sang module Visualization.
9. Xử lý kết quả
(1) Hiển thị khi chưa biến hình
Nhấn biểu tượng (Plot Undeformed Shape) trên vùng công cụ, trên vùng đồ họa hiển thị
mạng lưới giàn thép phẳng khi chưa biến hình như hình 1.74.

Hình 1. 74 Giàn thép khi chưa biến hình

(2) Hiển thị biến hình
Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, trên vùng đồ họa hiển thị biến hình mạng lưới giàn
thép phẳng như hình 1.75.

Hình 1. 75 Giàn thép khi bị biến hình

(3) Hiển thị ứng suất

30
 Chương 1 Mở đầu

Nhấn biểu tượng trên vùng công cụ, trên vùng đồ họa hiển thị phổ ứng suất Von Mises
như hình 1.76.

Hình 1. 76 Phổ ứng suất Von Mises

10. Thoát khỏi ABAQUS
[File] > [Exit] hoặc nhấn biểu tượng (Close) ở góc trên phải màn hình để thoát khỏi
chương trình ABAQUS/CAE.

31