ERP i RFID

Prof. dr Sanja Bauk

Priručni materijal za studente
Pomorski fakultet - Kotor
2016/2017
 ERP
 ERP – Enterprise Resource Planning, eng.
 U slobodnom prevodu ERP podrazumijeva
planiranje (upravljanje) resursima preduzeća,
odnosno, kompanije.
 Radi se o softveru koji objedinjuje planiranje,
upravljanje i korišćenje resursa čitavog
preduzeća.
 Sastoji se iz skupa aplikacija i automatizovanih
rutinskih operacija tipa: finansijskih transakcija,
upravljanja zalihama, raspoređivanja poslova i
sl.
 Namijenjen je, zapravo, kontrolisanju svih
poslovnih procesa, u realnom vremenu, uz
pomoć jedinstvene softverske arhitekture.
 ERP

 Glavna svrha ERP-a je objedinjavanje svih

sektora i funkcionalnih informacionih tokova iz
čitave kompanije u jedinstven računarski sistem
koji može da opsluži sve potrebe organizacije.
 Ovo, praktično, prevladava teškoću rada sa IS-a
koji ne “govore” jedni sa drugima.
 Npr., kada se primi narudžba, uz pomoć ERP je
moguće automatski provjeriti stanje na zalihama,
u pogonu (proizvodnji), provjeriti kreditnu istoriju
naručioca, njegove/njene prethodne narudžbine i
sl.
 ERP
 Ovolika i ovakva dostupnost informacija, pomaže
u optimizaciji proizvodnje, povećava
produktivnost, povećava stepen zadovoljstva
korisnika proizvodom (uslugom), rezultate i
konkurentnost preduzeća (kompanije).

 Dakle, osnovne prednosti ERP-a, mogu se

rezimirati kroz sljedeće:
– Povećanje efikasnosti;
– Poboljšanje kvaliteta;
– Povećanje produktivnosti;
– Povećanje profitabilnosti, i
– Povećanje konkurentnosti.
 ERP

 ERP integriše sve transakcione rutine u okvirima

kompanije, tj. sektori su na usluzi jedni drugima.
 Uspješnost ERP zavisi od uspješnosti njegove
primjene i uspješnosti u prevazilaženju nekih
softverskih ograničenja.
 Implementacija ERP-a je sastavljena od više
aktivnosti, koje zavise od toga: gdje, kada, kako i
što je uključeno u njih.
 Zapravo, ERP treba optimalno da upravlja
kolekcijom logističkih informacija kompanije
(preduzeća) u realnom vremenu.
 ERP

 ERP je jedan od najefikasnijih alata za

upravljanje lancima snabdijevanja (Supply Chain
Management, eng. – SCM), a efektivno
upravljanje SCM omogućuje kompaniji da smanji
troškove i poveća operativnu efikasnost.
 ERP je, dakle, integrisani softver, koji ne samo da
(direktno) upravlja svim operacijama i logističkim
tokovima, već se koristi kao podrška odlučivanju,
za razne analize i optimizaciju nekih poslovnih
procesa.
 ERP
 Supply chain management (SCM) is the
management of the flow of goods.
 It includes the movement and storage
of raw materials, work-in-process
inventory, and finished goods from point
of origin to point of consumption.
 Interconnected or interlinked networks,
channels and node businesses are
involved in the provision
of products and services required by end
customers in a supply chain
 ERP
 Supply chain management has been defined as
the "design, planning, execution, control, and
monitoring of supply chain activities with the
objective of creating net value, building a
competitive infrastructure, leveraging worldwide
logistics, synchronizing supply with demand and
measuring performance globally."
 SCM draws heavily from the areas of operations
management, logistics, procurement,
and information technology, and strives for an
integrated approach.
SCM
 Šema ERP aplikativnih modula:

Finansijski Upravljanje Upravljanje

menadzment: proizvodnjom: ljudskim
- racunovodstvo; - planiranje potreba resursima:
- kontrola cijena; za resursima; - zaposljavanje;
- analize; - proizvodni centri; - privilegije
- upravljanje - rasporedjivanje (dodaci);
troskovima; poslova; - plate;
- budzetiranje i sl. -odrzavanje i sl. - obuka i sl.

ERP

ERP
sistem

Upravljanje Supply Chain

Upravljanje
zalihama: Management
korporativnim
(SCM):
poslovima
- prodaja; - analize trzista;
(uslugama):
- cijene; - porudzbine;
- putovanja;
- usluge (na - distribucija;
- kapaciteti;
terenu); - pruzanje usluga;
- pravne usluge;
- kontrola kvaliteta - zalihe;
- inicijative i sl.
i sl. - kolaboracija i sl.
 ERP/RFID
 ERP se može tretirati i kao osnova za uvođenje
RFID (Radio Frequency Identification, eng.)
tehnologije u SCM.
 RFID je zajednički imenitelj za tehnologije koje
koriste radio talase za automatsku identifikaciju
objekata koji imaju na(u) sebi ugrađen RFID čip.
 U pomorskom transportu, to mogu biti: palete,
kontejneri; dok viljuškari i dizalice, npr., imaju
ugrađene čitače RFID koda i odgovarajuće
navigacione uređaje za prostorno distribuiranje
objekata markiranih RFID-em.
 RFID
 RFID je sistem daljinskog odašiljanja i prijema
podataka pomoću RFID pločica/odašiljača.
 RFID pločica je izuzetno mali objekat (čip) koji se
može zalijepiti, ili ugraditi u željeni proizvod
(objekat: paletu, ili kontejner, u pomorskom
transportu, npr).
 RFID pločice sadrže u sebi, dakle, posebne antene
koje im omogućavaju prijem i slanje radio talasa
od RFID primopredajnika.
 Više informacija potražiti na sajtu:

www.siemens.com/it-solutions
 RFID
 Izgled RFID pločice (oznake se “čitaju” posebnim
optičkim čitačem):

Legenda: contry prefix – prefiks zemlje; numbering

organization prefix – numerička oznaka za kompaniju; item
number - broj jedinice (objekta); modulo check character-znak
za provjeru ispravnosti čitanja koda
 RFID
 Tehnologija je relativno jednostavna. Na
etiketama, veličine ljudskog nokta, ili nešto malo
većim, smješteno je integralno kolo, s
integrisanom antenom, obično spiralnog oblika.
Sklop može biti s baterijom (aktivan) ili bez nje
(pasivan). Pod efektom radio talasa bliskog
odašiljača, integrisano kolo sa svojom antenom
prima uglavnom samo magnetsku komponentu
elektromagnetskog talasa i primljeni signal
pretvara u električnu energiju, koja mu
omogućuje rad. Istovremeno, šalje preko svoje
antene sadržaj memorije u smjeru odašiljača.
 RFID
 Slike (dolje) pokazuju: RFID integralno kolo s antenom u
obliku spirale, odnosno, nešto veću konstrukciju u obliku
izduženog rama. Ovakva kombinacija: integralno kolo –
antena, se često naziva eng. RFID-tag, ili skraćeno, samo –
tag.
 RFID

 Kao preteča RFID tehnologije uzima se izum

Leona Termina (Léon Theremin), ruskog
pronalazača, koji je 1945. konsturisao špijunski
alat – vrstu bubice, koja je koristila energiju radio
talasa, da bi odašiljala signale. Slična tehnologija,
korišćena od strane Britanaca, u Drugom
svijetskom ratu, jeste IFF (Identification Friend or
Foe), razvijena 1939. godine i korišćena da
identifikuje avione kao savezničke ili
neprijateljkse, korišćenjem kodiranih radarskih
signala i identifikacionih tagova.
 RFID
 Svrha ove tehnologije bila je da se izbjegnu
napadi između savezničkih aviona kao i napadi na
civilne avione, a ostvarene su i prednosti u
pogledu automatskog informisanja stanica na
zemlji preko odzivnog signala i bolje koordinacije.
 U aplikacijama za praćenje objekata (paleta,
kontejnera u pomorskom transportu, npr.), RFID
se pojavio 1980-ih godina i brzo zadobio veliku
pažnju zbog svojstva kontinuiranog praćenja
(ne)pokretnih objekata. Kao sofisticirana
tehnologija, sa neslućenim mogućnostima
primjene, on se stalno razvija i spektar mogućih
upotreba ove tehnologije se stalno širi.
 RFID
 Pretpostavlja se da je prvi istraživački rad koji je
objavljen u ovom domenu, djelo Hari Stokman-a
(Harry Stockmann), 1948. godine, pod naslovom
“Komunikacija kao odraz moći”. Stokman je već
tada predvideo da do široke primene RFID pločica
predstoji dug i mukotrpan rad na istraživanju i
razvoju na polju radio komunikacija. Zaista, bilo
je potrebno više od trideset godina da bi RFID
pločice zaživjele u praksi, odnosno, dobile svoju
komercijalnu dimenziju.
 RFID u praćenju kontejnera

 Siemens IT Solutions and Services i međunarodni

konzorcijumi u domenu IT i pomorskog
transporta, stalno testiraju sistem nadzora, ili
praćenja transporta kontejnera na otvorenom
moru, čak i u područjima nedostupnim
zemaljskim mrežama.
 Uz pomoć IT rješenja koja integrišu RFID, GSM i
GPRS, rizik gubitka ili manipulacije robom, ili pak
nestanka cijelih kontejnera, tokom transporta
morem, biće gotovo u potpunosti uklonjen.
 RFID u praćenju kontejnera

 Kontejnerski brodovi treba da isporuče teret u

odredišnu luku, sigurno i bez gubitka robe. Roba
je često na moru više sedmica na putu između
kontinenata. Zahvaljujući novom provjerenom
rješenju koje uključuje RFID (Radio Frequency
Identification, eng.), GSM (Global System for
Mobile Communication, eng.) i GPRS (General
Packet Radio Service, eng.), moguće je pratiti
svaki kontejner u svakoj fazi putovanja, od
isplovljenja iz luke, do pristajanja u luku
odredišta.
 RFID u praćenju kontejnera

 U unutrašnjosti svakog kontejnera instaliran je

RFID čip. Ovaj čip u redovnim intervalima emituje
radio poruke o trenutnom statusu kontejnera: jeli
otvoren ili zatvoren, koliki je nivo kiseonika,
temperatura u njemu, i sl. - prema
odgovarajućem GSM uređaju koji se nalazi na
brodu.
 Pri pokušaju neovlašćenog otvaranja kontejnera
automatski se aktivira alarm.
 RFID u praćenju kontejnera

 Blok dijagrami strukture RFID urađaja, za praćenje

kontejnera u pomorskom transportu:
E-poslovanje u pomorskom transportu

 Elektronsko poslovanje (E-business, eng.) jeste

vođenje poslova posredstvom Interneta, što ne
podrazumijeva samo kupovinu i prodaju, već
organizaciju poslovanja kompanije u mrežnom
okruženju, organizovanje poslovne komunikacije
sa klijentima i brigu o klijentima (CRM – Customer
Relationship Management, eng).
 Izraz elektronsko poslovanje je prvi put
upotrijebljen od strane američke kompanije IBM,
kako bi se označilo poslovanje uz značajnu
primjenu savremene, elektronske tehnologije. Do
tada se ovaj izraz odnosio na poslovanje u sektoru
elektronike.
E-poslovanje u pomorskom transportu
 Pod elektronskim poslovanjem, dakle, podrazu-
mijevamo obavljanje poslovnih procesa uz
primjenu elektronske tehnologije. Elektronska
tehnologija podrazumijeva kombinovanu upotrebu
informacionih tehnologija i telekomunikacija. Ova
vrsta tehnologije omogućuje slanje velikog broja
informacija, na velike daljine u kratkom
vremenskom periodu. A, to omogućuje kompaniji
(preduzeću), koja u svom poslovanju koristi
elektronsku tehnologiju, da ostvari značajne
uštede u troškovima, efikasnije obavlja svoje
zadatke, pa samim tim, bude i konkurentnija na
tržištu. Ovo kako uopšte, važi i za sve brodarske
kompanije koje se koriste e-poslovanjem.
 EK Fleet sistem
 EK-Fleet je telematski sistem, koji omogućuje
satelitsko praćenje vozila, tokom 24 časa, dakle,
satelitski nadzor neograničenog broja
vozila/brodova/građevinskih uređaja, ili drugih
pokretnih/nepokretnih objekata.
 Osim lociranja, nadgledanja i upravljanja brodom
u realnom vremenu, sistem omogućuje arhiviranje
prikupljenih podataka, u svrhu njihovog
naknadnog traženja, pretraživanja i/ili generisanja
različitih vrsta izvještaja.
 Pogledati:

www.webgradnja.hr/adresar/587/elektrokem/
 EK Fleet sistem
 EK-Fleet je sistem koji objedinjuje GPS satelitsko
pozicioniranje i GPRS tehnologiju prenosa
podataka, sa savremenom IT i vektorskom
putnom kartografijom.
 Što EK-Fleet sistem omogućuje?
– Prikaz pozicije broda u realnom vremenu;
– Identifikaciju članova posade;
– Prikaz istorije kretanja broda u tekstualnom i grafičkom
obliku: za brod i posebno po svakom članu posade;
– Generisanje putnih naloga;
– Očitavanje i memorisanje broja okretaja motora, brzine
kretanja broda, radnih sati motora i pređenih NM;
 EK Fleet sistem
 Što EK-Fleet sistem još omogućuje?
– Mjerenje potrošnje goriva;
– Mjerenje nivoa goriva u tanku;
– Kontrolu temperature skladišnog prostora i otvaranja grotla
prostora za teret;
– Generisanje zvučnog signala o prekoračenju unaprijed
određene brzine, broja okretaja motora i sl.; kako na brodu,
tako i u centru za praćenje na kopnu;
– Mogućnost unosa i pregleda svih fiksnih i varijabilnih troškova
broda i posade;
– Podsjetnik za servis, unos servisnih parametara broda (servisni
intervali) i dodatnih parametara (npr. maksimalni broj okretaja
motora, maksimalna brzina broda i sl.);
– Generisanje raznih tipova izvještaja, u pisanom i grafičkom
obliku;
– Mogućnost ispunjenja dodatnih zahtjeva naručilaca prevoza;
– Praćenje načina plovidbe (preko broja okretaja motora, brzine i
potrošnje goriva) i na osnovu toga donošenje ocjene o radu
posade, i dr.