Professional Documents
Culture Documents
S 2
S 2
S 2
అన్ని రకాల జీవితాలకు నీరు ఆధారం మరియు ఇవన్నీ సముద్రపు నీటిలో ఉద్భవించాయి.
సెల్ యొక్క ప్రా ధమిక యూనిట్, 95-98 శాతం నీరు కలిగి ఉంటుంది.
ఇది మన చరితప
్ర ూర్వ పూర్వీకుల మాదిరిగానే ఈ రోజు మన జీవితానికి, ఆరోగ్యానికి కూడా అవసరం.
నీరు ఆకారంలో ఉంది మరియు మనిషి యొక్క విధిని ఆకృతి చేస్తు ంది.
నీటి విధులు
భూమి యొక్క గోళాలు - లిథో స్పియర్, హైడ్రో స్పియర్, వాతావరణం మరియు బయోస్పియర్ - భూమి యొక్క సమృద్ధిగా కాని
ముఖ్యమైన భాగం, నీరు ద్వారా ప్రక్రియలు మరియు విధుల్లో నిరంతరం ఒక మార్గ ం లేదా మరొకటి.
జీవగోళం, సౌర వికిరణం మరియు హైడ్రో స్పియర్తో పాటు, దాని పనితీరు కోసం లిథో స్పియర్ మరియు వాతావరణంపై ఆధారపడి
ఉంటుంది.
చాలా సమృద్ధిగా ఉపరితలంపై ద్రవ దశలో మరియు ఉపరితలం క్రింద కూడా ఉంటుంది.
ఇతర దశలు వాతావరణంలో ఆవిరి మరియు ఘన దశగా ఉంటాయి, ఇది ధ్రు వ మరియు తక్కువ ఉష్ణో గ్రత ప్రా ంతాలలో
సాధారణం.
దశల వారీగా మార్పిడులు ఈ వనరును మానవజాతి సంక్షేమం కోసం ఉపయోగించుకోవడంలో విస్తా రమైన పరిధిని కలిగిస్తా యి.
హైడ్రో లాజికల్ చక్రం అని పిలువబడే భూమి యొక్క అంతులేని తేమ చక్రం ద్వారా జీవితం ప్రభావితమవుతుంది. భూమి, సముద్రం
మరియు వాతావరణం మధ్య తేమ నిరంతరం తిరుగుతూ ఉంటుంది. చక్రా నికి ప్రా రంభం లేదా ముగింపు లేదు. కానీ హైడ్రో లాజికల్ చక్రం
యొక్క భావన సాధారణంగా మహాసముద్రా ల నీటితో ప్రా రంభమవుతుంది. సూర్యుడి నుండి వచ్చే రేడియేషన్ మహాసముద్రా ల నుండి
నీటిలోకి వాతావరణంలోకి ఆవిరైపో తుంది. నీటి ఆవిరి పైకి లేచి మేఘాలను ఏర్పరుస్తు ంది. గాలి పెరిగినప్పుడు, అది చల్ల బడి, అవపాతం
(వర్షం, వడగళ్ళు, స్లీట్ లేదా మంచు మొదలైనవి) సంభవిస్తు ంది.
వర్షపాతం, భూమి యొక్క ఉపరితలం చేరుకున్నప్పుడు, వృక్షసంపద ద్వారా అడ్డ గించబడుతుంది, చొరబడవచ్చు, ప్రవహిస్తు ంది
లేదా ఆవిరైపో తుంది. బాష్పీభవనం ఆకులు, నేల లేదా ఉచిత నీటి వనరుల ఉపరితలం నుండి కావచ్చు. అవపాతం యొక్క ఒక భాగం
భూమి మీదుగా ప్రవాహాలకు వెళుతుంది. మరొక భాగం మట్టిలోకి నానబెట్టి రూట్ జోన్లో ఉంచబడుతుంది. ఈ నీరు కేశనాళిక చర్య
హైడ్రో లాజికల్ చక్రంలో, నేల జలాశయంగా పనిచేస్తు ంది; నీరు ఎల్ల ప్పుడూ మట్టిలో తాత్కాలిక నిల్వలో ఉంటుంది. ఈ నిల్వ చేసిన
నీరు భూగర్భంలోకి ప్రవాహానికి ప్రవహించే ముందు లేదా బాష్పీభవనం ద్వారా వాతావరణానికి తిరిగి రావడానికి ముందు గణనీయమైన
సమయం గడిచిపో తుంది. అయితే, చివరికి, మట్టిలో తాత్కాలికంగా నిల్వ చేయబడిన అన్ని నీరు తప్పనిసరిగా హైడ్రో లాజికల్ చక్రం
యొక్క తాత్కాలిక భాగాన్ని కవర్ చేయాలి. హైడ్రో లాజికల్ చక్రా న్ని ప్రభావితం చేయడానికి మరియు వ్యవసాయంలో నీటి సంరక్షణను
ఇది ఒక వృత్తి తో పాటు సైన్స్. ఒక పంటకు దాని పెరుగుదల కాలంలో నిర్దిష్ట నిర్ణీత వ్యవధిలో కొంత నీరు అవసరం.
ఉష్ణ మండల ప్రా ంతంలో వేడి మరియు కాంతి సమృద్ధిగా లభిస్తా యి, కాని మూడవది, అనగా, నీటిని కృత్రిమంగా ఉపయోగించడం
నీటిపారుదల అవసరం
పంటల నీటి అవసరాన్ని తీర్చడానికి వర్షపాతం సరిపో నప్పుడు, నీటిపారుదల నీటి అవసరం తప్పదు.
వర్షపాతం సరిపో తుంది కాని ఏకరీతిగా ఉండదు, సాధారణంగా వర్షా కాలంలో ఉంటుంది కాబట్టి, ఇతర కాలాలలో నీటిపారుదల
అవసరం ఉంది.
2. 100-50 వర్షపాతం పంటలకు సహాయపడుతుంది కాని సరిపో దు. నీటిపారుదల అవసరం
3. 50-25 తేమ ఒత్తి డిని తట్టు కునే పంటలను మాత్రమే పండించవచ్చు. నీటిపారుదల తప్పనిసరిగా అవసరం
పండించేవారికి పంటలు మరియు రకాలు చాలా ఎంపికలు ఉన్నాయి మరియు సాగు కోసం బహుళ పంటల కోసం వెళ్ళవచ్చు
పంట మొక్కలు ఎరువులు మరియు ఇతర ఇన్పుట్ల కు ప్రతిస్పందిస్తా యి మరియు అక్కడ ఉత్పాదకత ఎక్కువగా ఉంటుంది.
అధిక ఆర్థిక రాబడి మరియు ఉపాధి అవకాశాలు. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థ ను కరువు రుజువుగా చేస్తు ంది.
పిస్కల్చర్ మరియు అటవీ నిర్మూలన అభివృద్ధి. కాలువలు మరియు క్షేత్ర సరిహద్దు ల ఒడ్డు న తోటల పెంపకం.
దేశీయ నీటి సరఫరా, ఆనకట్ట స్థ లంలో హైడల్ విద్యుత్ ఉత్పత్తి మరియు నావిగేషన్ సాధ్యమయ్యే రవాణా మార్గా లు.
దేశ స్థూ ల జాతీయోత్పత్తి లో పెరుగుదల, రాబడి, ఉపాధి, భూమి విలువ, వ్యవసాయ కార్మికులకు అధిక వేతనాలు, వ్యవసాయ
ఆధారిత పరిశమ
్ర లు మరియు భూగర్భజల నిల్వ.
అధిక నీటిపారుదలతో పాటు నీటి పట్టిక ఎక్కువగా ఉన్న ప్రదేశంలో పారుదల మరియు సీపేజ్తో పాటు ఈ ప్రా ంతం నీటి లాగింగ్కు
సాలనైజేషన్ సమస్యలు.
హిమపాతం సహా భారతదేశం యొక్క వార్షిక అవపాతం 1200 మిమీగా అంచనా వేయబడింది, ఇది 4000 కిమీ 3 లేదా 400
ఉపరితల జలాశయాలలో నదులు, కాలువలు, జలాశయాలు, ట్యాంకులు, చెరువులు, సరస్సులు మరియు ఉప్పునీరు ఉన్నాయి.
నీటిపారుదల పర్యావరణ వ్యవస్థ లో, జలాశయాలు 2.1 M హెక్టా ర్లు , ట్యాంకులు మరియు చెరువులు 2.3 M హెక్టా ర్లు , బావులు,
సరస్సులు మరియు ప్రత్యక్ష నీటి వనరులు 1.3 M హెక్టా ర్లు మరియు ఉప్పునీటి శరీరాలు 1.2 M హెక్టా ర్లు .
400 mha-m లో, 215 mha-m వర్షపు నీరు భూమిలోకి ప్రవేశిస్తు ంది, వీటిలో 50 mha-m మాత్రమే భూగర్భ జలాల్లో చేరతాయి
నీటిపారుదల చాలా ప్రా చీన శాస్త ం్ర . పురాతన కాలం నుండి భారతదేశంలో నీటిపారుదల సాధన జరిగింది మరియు కాలువల
బావులు, ట్యాంకులు, కాలువలు మరియు ఆనకట్ట ల సూచనలతో వేదాలు నిండి ఉన్నాయి. సమృతిలో కూడా ప్రా రంభ
భారతదేశపు ప్రా చీన పాలకులు నీటిపారుదల సౌకర్యాల కల్పనపై ఎంతో ఆసక్తి చూపారు. ప్రా రంభ నీటిపారుదల పనులు
ప్రా చీనమైనవి కావు కాని శాస్త్రీయ ఆధారం కలిగి ఉన్నాయి. పురాతన కాలంలో ఇంజనీరింగ్ ప్రతిభకు అత్యుత్త మ ఉదాహరణ రెండవ
శతాబ్ద ం A.D. లో కావేరీ నది మీదుగా గ్రా ండ్ అనికట్ యొక్క ధైర్యమైన భావన మరియు నిర్మాణంలో స్పష్ట ంగా కనిపిస్తు ంది.
బ్రిటిష్ వారు పంతొమ్మిదవ శతాబ్ద ంలో నీటిపారుదల అభివృద్ధిని ప్రా రంభించారు. వారు పెరయ
ి ార్ మరియు మెట్టూ ర్ వంటి
ఆనకట్ట లను నిర్మించారు; నిజాంసాగర్ మరియు కృష్ణ రాజసాగర్ల ను వారి సొ ంత రాష్ట్రా ల్లో రాకుమారులు నిర్మించారు.
ఇంకా, బ్రిటీష్ వారు 1854 లో పబ్లి క్ వర్క్స్ డిపార్టు మెంటును ఏర్పాటు చేసి, నీటిపారుదల పనుల కోసం ప్రత్యేక నిధిని ఏర్పాటు
నీటిపారుదల పనుల యొక్క రెండు వర్గా లు, అవి మైనర్ వర్క్స్ మరియు మేజర్ వర్క్స్ ఉనికిలోకి వచ్చాయి. రెవెన్యూ ఉత్పత్తి
పనులు సాధారణ ఆదాయాల నుండి నిధులు సమకూర్చడం కంటే, ప్రస్తు త సాగు మరియు ఆదాయాన్ని తిరోగమనం నుండి కాపాడటం
కోసం సూత్రప్రా యంగా చేపట్టిన చిన్న పనులు. తరువాత చిన్న నీటిపారుదల పనులలో సాధారణంగా ప్రైవేట్ పనులు (ముఖ్యంగా వాటి
పునరుద్ధ రణ) ఉన్నాయి మరియు ప్రైవేట్ నీటిపారుదల పనులు గ్రో మోర్ ఫుడ్ క్యాంపెయిన్ యొక్క ప్రధాన భాగం.
1845 లో వ్యవసాయ శాఖ ఏర్పడినప్పుడు చిన్న నీటిపారుదల పనుల విభాగంలో కూడా పబ్లి క్ ట్యూబ్ బావులు చేర్చబడ్డా యి.
ప్రభుత్వ రుణాలు పెంచడం ద్వారా ఇకపై ప్రధాన పనులకు నిధులు సమకూరుతాయి. ఉత్పాదకత ప్రమాణాన్ని సంతృప్తి పరచడానికి
తరువాత కరువు కమిషన్ (1880) మరియు మొదటి నీటిపారుదల కమిషన్ (1928) పునరావృతమయ్యే కరువులను
అధిగమించడానికి ప్రైవేట్ పనులను (బావులు, ట్యాంకులు మొదలైనవి) ప్రో త్సహించడంపై చాలా ఒత్తి డి తెచ్చాయి.
గత 150 సంవత్సరాలలో, ఎనిమిది తీవ్రమైన కరువు సంభవించింది; చివరిది 1943 నాటికి బెంగాల్లో ఉంది. భారతదేశం వంటి
ఉష్ణ మండల మరియు ఉపఉష్ణ మండల దేశాలలో, కరువు పరిస్థితుల కారణంగా కరువు సంభవించింది.
ప్రణాళికాబద్ధ మైన నీటిపారుదల అభివృద్ధి
స్వాతంత్ర్యం పొ ందిన తరువాత, పెరుగుతున్న జనాభా అవసరాలను తీర్చడానికి నీటిపారుదల అభివృద్ధి గొప్ప పుంజుకుంది.
ఆ విధంగా నీటిపారుదల యొక్క ప్రణాళికాబద్ధ మైన అభివృద్ధి 1950-51 లో ప్రా రంభమైంది.
నీటిపారుదల పథకాలను మూడు విభాగాలుగా విభజించారు, ప్రధాన పథకాలు, మధ్యస్థ పథకాలు మరియు చిన్న పథకాలు.
మొత్త ం నీటిపారుదల విస్తీర్ణం 1950-51 లో 22.6 మిలియన్ హెక్టా ర్లు , పెద్ద మరియు మధ్యస్థ నీటిపారుదల ప్రా జెక్టు ల నుండి 9.7
మిలియన్ హెక్టా ర్లు మరియు చిన్న నీటిపారుదల ప్రా జెక్టు ల నుండి 12.9 మిలియన్ హెక్టా ర్లు .
వరుస ప్రణాళిక వ్యవధిలో భారీ పెట్టు బడులు పెట్టిన ఫలితంగా, మొత్త ం నీటిపారుదల సామర్థ్యం మూడు రెట్లు ఎక్కువ.
ఈ శతాబ్ద ం చివరి నాటికి సృష్టించడానికి అనుకున్న అంతిమ నీటిపారుదల సామర్థ్యం 140 మిలియన్ హెక్టా ర్లు . 1950-51 నుండి
ప్రణాళిక యుగం ప్రా రంభమైనప్పటి నుండి చేపట్టిన మరియు పూర్త యిన ముఖ్యమైన మరియు ముఖ్యమైన ప్రా జెక్టు లు:
మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళిక: పంజాబ్లో బక్రా నంగల్ ప్రా జెక్ట్, ఎపిలో నాగార్జు న సాగర్ ప్రా జెక్ట్, బీహార్లోని కోసి, రాజస్థా న్,
మధ్యప్రదేశ్కు చంబల్ కెనాల్ కాంప్లెక్స్, పంజాబ్లో హరికే, మైసూర్లోని భద్రా , ఘటప్రభ, తమిళనాడులోని దిగువ భవానీ, మాట్టా టిలా
మరియు WB లోని మయూరక్షి ప్రా రంభించబడింది. ఈ కాలంలో ప్రా రంభించిన ఈ ప్రా జెక్టు లు చాలావరకు మూడవ ప్రణాళిక కాలం
రెండవ పంచవర్ష ప్రణాళిక: రాజస్థా న్ కాలువ, బీహార్ మరియు యుపిలకు గండక్ ప్రా జెక్ట్, ఎంపిలో తవా, యుపిలో రననగంగా,
తమిళనాడులో పరంబికులం అలియార్, మైసూర్ లోని కబిని, డబ్ల్యుబిలో కన్సబ్టి , కడమ్, ఉకై, మరియు నర్మదా మహారాష్ట ల
్ర ోని
మూడవ పంచవర్ష ప్రణాళిక: తొమ్మిది పెద్ద మరియు 86 మధ్యస్థ నీటిపారుదల ప్రా జెక్టు లు ప్రా రంభించగా, పెండింగ్లో ఉన్న వాటిని
తరువాతి ప్రణాళిక వ్యవధిలో పెండింగ్ ప్రా జెక్టు లను పూర్తి చేయడానికి థ్రస్ట్ ఇవ్వబడింది మరియు నీటిపారుదల విస్తీర్ణం పెరుగుతోంది.
328 మిలియన్ హెక్టా ర్ల భౌగోళిక విస్తీర్ణంతో భారతదేశం ప్రపంచంలో ఏడవ అతిపెద్ద దేశం, 1000 మిలియన్ల కు పైగా జనాభాకు
2020 A.D. సంవత్సరంలో దేశ జనాభా 1500 మిలియన్లు అయ్యే అవకాశం ఉంది, దీని కోసం ఆహార ధాన్యాల అవసరం ప్రస్తు త
పెరగ
ి ిన వ్యవసాయ ఉత్పత్తి కి నీటిపారుదల నీరు చాలా ముఖ్యమైనది.
గత 60 సంవత్సరాలలో, ఆహార ధాన్యాల ఉత్పత్తి 1950-51 లో 55 మిలియన్ టన్నుల నుండి 240 మిలియన్ టన్నులకు
పెరగ
ి ింది.
ప్రస్తు త అంచనా ఆధారంగా, 140 మిలియన్ హెక్టా ర్ల అంతిమ నీటిపారుదల సామర్థ్యం, MMI నుండి 58.5 మిలియన్ హెక్టా ర్లు ,
ఉపరితల నీటి నుండి 17.4 మిలియన్ హెక్టా ర్లు మరియు భూగర్భజలాల నుండి 64 మిలియన్ హెక్టా ర్లు .
మొక్కల జీవితంలో నీరు కీలక పాత్ర పో షిస్తు ంది. ఈ క్రింది మార్గా ల్లో మొక్కలకు ఇది అవసరం: -
నీరు మొక్క కణాల యొక్క నిర్మాణాత్మక భాగం మరియు ఇది టర్గ ర్ ప్రెజర్ ద్వారా కణ రూపాన్ని నిర్వహిస్తు ంది. నీరు పుష్కలంగా
లభించినప్పుడు, కణాలు కఠినమైనవి మరియు మొక్కలు వాటి నిర్మాణ రూపాన్ని నిలుపుకుంటాయి. చురుకుగా పెరుగుతున్న
మొక్క యొక్క శరీర బరువులో ఎక్కువ భాగం నీరు కలిగి ఉంటుంది మరియు ఇది యువ మొక్కల శరీర బరువులో 85-90 శాతం
నీరు పదార్థా ల ద్రా వకం మరియు మొక్కలలో ఒక మాధ్యమంగా జీవక్రియ ప్రతిచర్యలు జరగడానికి అనుమతిస్తు ంది. ఇది మొక్కల
పో షకాల యొక్క ద్రా వకం వలె పనిచేస్తు ంది మరియు నేలల నుండి పో షకాలను తీసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది. మొక్కలు పో షక
తగినంత నీటి సరఫరా స్టో మాటాను పూర్తిగా తెరవడానికి సహాయపడే గార్డ్ కణాల టర్గ ర్ ఒత్తి డిని నిర్వహిస్తు ంది. నీటి లోటు,
మరోవైపు, స్టో మాటాను పాక్షికంగా మూసివేస్తు ంది లేదా ట్రా న్స్పిరేషన్ ద్వారా నీటి నష్టా న్ని పూర్తిగా తగ్గిస్తు ంది.
సౌర వికిరణంతో ఆకులు వేడెక్కుతాయి. పెరిగిన ట్రా న్స్పిరేషన్ ద్వారా మొక్కలు వేడిని వెదజల్లు తాయి. బాష్పీభవనం మరియు
అధిక నిర్దిష్ట వేడి ద్వారా అధిక వేడిని కలిగి ఉన్నందున నీరు అధిక లేదా తక్కువ ఉష్ణో గ్రత గాయానికి వ్యతిరేకంగా బఫర్గా
పనిచేస్తు ంది.
నీరు, పుష్కలంగా లభించినప్పుడు, మొక్కల మంచి పెరుగుదల, అభివృద్ధి మరియు దిగుబడిని ప్రో త్సహిస్తు ంది. దీనికి విరుద్ధ ంగా,
అంకురోత్పత్తి , విత్త నాల ఆవిర్భావం, మూల అభివృద్ధి, షూట్ పెరుగుదల మరియు కిరణజన్య సంయోగక్రియ.
3.1 మొక్కలలో తేమ ఒత్తి డికి కారణాలు
నేల, మొక్క మరియు పర్యావరణ కారకాల వల్ల మొక్కలలో నీటి శాతం తగ్గు తుంది. ఆకు పరిమాణం మరియు కూర్పు, ఆకుపై
స్టో మాటా యొక్క పరిమాణం మరియు పంపిణీ, వాతావరణ తేమ, ఉష్ణో గ్రత, గాలి వేగం మరియు రోజు పొ డవు ద్వారా ప్రభావితమయ్యే
తేమ ఒత్తి డి అనే పదాన్ని సాధారణంగా స్టో మాటా ఓపెనింగ్కు వర్తింపజేస్తా రు మరియు అధిక ఉష్ణో గ్రత కారణంగా అవి మూసివేసే
నుండి వాక్యూల్ వరకు మరియు క్రమంగా జిలేమ్ ద్వారా మూలాలకు విస్త రిస్తు ంది. ఈ మార్గ ంలో నీరు ట్రా న్స్పిరేషన్ ప్రదశ
ే ానికి
చేరుకుంటుంది. మార్గ ం వెంట నీరు ప్రతిఘటనలను ఎదుర్కోవలసి ఉంటుంది మరియు స్థిరమైన ప్రవాహం అసమతుల్యత చెందుతుంది
మరియు శోషణ ద్వారా ట్రా న్స్పిరేషన్ నష్టా న్ని తీర్చలేము. ఇది ఆకులు విల్టింగ్కు దారితీస్తు ంది.
తీవ్రమైన సూర్యుడు మరియు పెరిగిన ట్రా న్స్పిరేషన్ కారణంగా అధిక వాతావరణ ఉష్ణో గ్రత నేల తేమను పరిమితం చేయకపో యినా
(చాలా ఎక్కువ) స్టో మాటా మూసివేయడం మరియు ఆకుల విల్టింగ్కు కారణమవుతుంది. ట్రా న్స్పిరేషన్ తగ్గ డం వల్ల రాత్రి సమయంలో
ఈ లోటు ఏర్పడుతుంది.
మొక్కలలో, పెరిగిన ట్రా న్స్పిరేషన్ లేదా శోషణ తగ్గ డం లేదా రెండింటి వల్ల తేమ తగ్గు తుంది.
దీనికి విరుద్ధ ంగా, వాతావరణం తేమగా మరియు మంచుతో కప్పబడి ఉంటే మొక్కలు నేల తేమ తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ మొక్కలు
విల్టింగ్ సంకేతాన్ని చూపించవు. ఆకుల కంటే నేల నీటి సామర్థ్యం తగ్గ డానికి మూలాలు ఎక్కువ సున్నితంగా ఉంటాయి. అందువల్ల
మొక్కలోని తేమ నేల తేమ సామర్థ్యం మరియు వాతావరణ పరిస్థితుల ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది.
క్షేత్ర సామర్థ్యం మరియు విల్టింగ్ పాయింట్ మధ్య మరియు 0.33 మరియు 15 ఎటిఎమ్ల మధ్య ఉద్రిక్తత వద్ద ఉన్న మట్టిని కలిగి
ఉన్న నీరు మొక్కలకు లభిస్తు ంది మరియు దీనిని అందుబాటులో ఉన్న నీరు అని పిలుస్తా రు. ఇది కేశనాళిక నీటిలో ఎక్కువ భాగాన్ని
కలిగి ఉంటుంది. మొక్కలకు నీటి లభ్యత అందుబాటులో ఉన్న నీటి ఎగువ శ్రేణిలో, అంటే క్షేత్ర సామర్థ్యంలో లేదా దానికి దగ్గ రగా
ఉంటుంది. నీటి కంటెంట్ విల్టింగ్ పాయింట్ దగ్గ రకు వచ్చేసరికి ఇది బాగా తగ్గు తుంది. క్షేత్ర సామర్థ్యంలో అందుబాటులో ఉన్న నీరు
1.మట్టి నీటి శాతం శాశ్వత విల్టింగ్ పాయింట్ క్రింద పడి 15 వాతావరణం మరియు అంతకంటే ఎక్కువ ఉద్రిక్తతతో
ఉంచబడినప్పుడు.
2. నేల నీరు క్షేత్ర సామర్థ్యానికి మించి 0 మరియు 1/3 వాతావరణం మధ్య ఉద్రిక్తతలో ఉన్నప్పుడు.
మునుపటి పరిస్థితిలో నీరు మట్టితో గట్టిగా పట్టు కోగా, తరువాతి పరిస్థితిలో గురుత్వాకర్షణ కింద క్రిందికి కదులుతుంది. రెండు
అన్ని ప్యాంటు వృద్ధి కాలంలో కొంత నీటి ఒత్తి డిని అనుభవిస్తా యి. నేల నీటి సామర్థ్యం తక్కువగా ఉన్నప్పుడు మొక్కల నీటి
ఒత్తి డి తీవ్రంగా ఉంటుంది మరియు పర్యావరణం లేదా మొక్కల కారకాలు నీటిని పీల్చుకోవడంలో తీవ్రంగా జోక్యం చేసుకుంటాయి.
3.4.1. ఆర్డబ్ల్యుసి మరియు మొక్కల నీటి సామర్థ్యం ఆధారంగా నీటి ఒత్తి డిని వర్గీకరించడం.
ఒక మొక్క యొక్క సాపేక్ష నీటి శాతం (ఆర్డబ్ల్యుసి) 8 నుండి 10 శాతం వరకు తేలికపాటి ఒత్తి డి, 10 నుండి 20 శాతం మితమైన
ఒత్తి డి మరియు సాధారణ పరిస్థితులతో పో లిస్తే 20 శాతం తీవ్రమైన ఒత్తి డి అని పిలుస్తా రు. తేలికపాటి, మితమైన మరియు తీవ్రమైన
ఒత్తి డి పరిస్థితులకు ఇది వరుసగా 5 నుండి -6 బార్లు, -12 నుండి -15 బార్లు మరియు> -15 బార్లు మొక్కల నీటి సామర్థ్యాన్ని
తగ్గిస్తు ంది.
పగలు మరియు రాత్రి 24 గంటల వ్యవధిలో సంభవించే ఒత్తి డిని రోజువారీ ఒత్తి డిగా సూచిస్తా రు. ఇది పగటిపూట ఉష్ణో గ్రత
పెరగడంతో పెరుగుతుంది, స్థా నిక సమయానికి సుమారు 2 గంటలకు గరిష్ట స్థా యికి చేరుకుంటుంది మరియు తెల్లవారుజామున దాని
కనిష్ట స్థా యికి చేరుకుంటుంది. ఇది రోజువారీ ఉష్ణో గ్రత వక్రతను అనుసరించే ట్రా న్స్పిరేషన్ రేటుకు నేరుగా సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.
శోషణ మరియు ట్రా న్స్పిరేషన్ మధ్య లాగ్ తెల్లవారుజామున కనిష్ట ంగా మరియు గరిష్టంగా 2.0 గంటలకు ఉంటుంది. పగటి వేడిగా
ఉండే సమయంలో విల్టింగ్ సంకేతాలు చూపించే మరియు రాత్రి సమయంలో కోలుకునే మొక్కల ద్వారా ఇది చాలా తరచుగా
ప్రదర్శించబడుతుంది మరియు మొక్క యొక్క ఈ పరిస్థితిని తాత్కాలిక విల్టింగ్ అని పిలుస్తా రు మరియు దీనిని ప్రా రంభ విల్టింగ్
సంభవిస్తు ంది మరియు క్రమంగా పెరుగుతుంది. నీటిపారుదల ముందు ఒత్తి డి గరిష్టంగా పెరుగుతుంది మరియు నీటిపారుదల తరువాత
అది అదృశ్యమవుతుంది.
నీటి ఒత్తి డి ప్రభావితం చేస్తు ంది, ముఖ్యంగా మొక్కల పెరుగుదల యొక్క ప్రతి అంశం: శరీర నిర్మాణ శాస్త ం్ర , పదనిర్మాణం, శరీరధర్మ
శాస్త ం్ర మరియు జీవరసాయన శాస్త్రా న్ని సవరించడం. మొక్కల పెరుగుదల, అభివృద్ధి మరియు దిగుబడిపై లోటు నేల తేమ ఒత్తి డి
నీటిని కాపాడటానికి స్టో మాటా మూసివేయడం మరియు ఆకు విస్తీర్ణం తగ్గ డంతో CO2 వ్యాప్తి తగ్గ డం వల్ల కిరణజన్య
సంయోగక్రియలో తగ్గు దల.
కార్బోహైడట
్రే ్లు మరియు ప్రో టీన్ల జలవిశ్లేషణ కరిగే చక్కెరలు మరియు నత్రజని సమ్మేళనాల పెరుగుదలకు దారితీస్తు ంది
అంకురోత్పత్తి , కణాల విస్త రణ, కణ విభజన, ఆకుల పెరుగుదల, కాండం, పండ్లు మరియు మూల అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేస్తు ంది.
పుష్పించే ముందు ఒత్తి డి సంభవించినప్పుడు మరియు పుష్పించే తర్వాత సంభవించినప్పుడు సాధారణంగా పంట వ్యవధి
పెరుగుతుంది.
ఈ దశలలో తేమ ఒత్తి డి యొక్క డిగ్రీ మరియు వ్యవధి చివరకు ఆర్థిక దిగుబడిని నిర్దేశిస్తు ంది. పొ డి పదార్థం, పండ్ల సంఖ్య
మొలకెత్తి న తరువాత కొన్ని రోజుల పాటు మొదటి నీటిపారుదల ఆలస్యం కావడం వలన నీటి ఒత్తి డిని కొంతవరకు విధించడం వల్ల
మూలాలు లోతుగా చొచ్చుకుపో వడాన్ని ప్రో త్సహిస్తు ంది, ఇది పంటలను లోతైన నేలల నుండి నీటిని అన్వేషించడానికి మరియు
అధిక నీరు నేల పేలవమైన వాయువు ద్వారా మొక్కలపై ఒత్తి డిని కలిగిస్తు ంది, సాధారణ ఏరోబిక్ శ్వాసక్రియ మరియు
అధిక నీటి పట్టిక రూట్ చొచ్చుకుపో వడాన్ని తగ్గిస్తు ంది మరియు పంట పెరుగుదల మరియు ఉత్పత్తి ని నిరోధిస్తు ంది.
పరిచయం
పొ డి మట్టిని చేతిలో చూర్ణం చేసినప్పుడు, ఇది వివిధ పరిమాణాల యొక్క అన్ని రకాల కణాలతో కూడి ఉన్నట్లు చూడవచ్చు.
ఈ కణాలు చాలావరకు శిలల క్షీణత నుండి ఉద్భవించాయి; వాటిని ఖనిజ కణాలు అంటారు. కొన్ని మొక్కలు లేదా జంతువుల
అవశేషాల నుండి పుట్టు కొస్తా యి. వీటిని సేంద్రియ కణాలు లేదా సేంద్రియ పదార్థం అంటారు.
నేల కణాలు ఒకదానికొకటి తాకినట్లు కనిపిస్తా యి, కాని వాస్త వానికి వాటి మధ్య ఖాళీలు ఉన్నాయి. ఈ ఖాళీలను రంధ్రా లు
అంటారు.
నేల “పొ డిగా” ఉన్నప్పుడు రంధ్రా లు ప్రధానంగా గాలితో నిండి ఉంటాయి. నీటిపారుదల లేదా వర్షపాతం తరువాత, రంధ్రా లు
ప్రధానంగా నీటితో నిండి ఉంటాయి. జీవన పదార్థం మట్టిలో కనిపిస్తు ంది. ఇది ప్రత్యక్ష మూలాలు అలాగే బీటిల్స్, పురుగులు, లార్వా
మొదలైనవి కావచ్చు. ఇవి మట్టిని ప్రసరించడానికి సహాయపడతాయి మరియు తద్వారా మొక్కల మూలాలకు అనుకూలమైన
పెరుగుతున్న పరిస్థితులను సృష్టిస్తా యి.
మట్టిలో ఒక గొయ్యి తవ్వినట్ల యితే, కనీసం 1 మీటర్ల లోతు, వివిధ పొ రలు, రంగు మరియు కూర్పులో భిన్నంగా ఉంటుంది. ఈ
పొ రలను క్షితిజాలు అంటారు. క్షితిజాల యొక్క ఈ వారసత్వాన్ని నేల యొక్క ప్రొ ఫైల్ అంటారు.
చాలా సాధారణమైన మరియు సరళీకృత నేల ప్రొ ఫైల్ను ఈ క్రింది విధంగా వర్ణించవచ్చు:
నాగలి పొ ర (20 నుండి 30 సెం.మీ మందంతో): సేంద్రీయ పదార్థంలో సమృద్ధిగా ఉంటుంది మరియు అనేక ప్రత్యక్ష మూలాలను
కలిగి ఉంటుంది. ఈ పొ ర భూమి తయారీకి లోబడి ఉంటుంది మరియు తరచుగా గోధుమ నుండి నలుపు వరకు ముదురు రంగు
ఉంటుంది.
లోతైన నాగలి పొ ర: చాలా తక్కువ సేంద్రియ పదార్థం మరియు ప్రత్యక్ష మూలాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ పొ ర సాధారణ భూమి
తయారీ కార్యకలాపాల ద్వారా ప్రభావితం కాదు. రంగు తేలికైనది, తరచుగా బూడిద రంగులో ఉంటుంది మరియు కొన్నిసార్లు పసుపు
మట్టి పొ ర: ఏదైనా సేంద్రీయ పదార్థం లేదా ప్రత్యక్ష మూలాలు కనుగొనబడవు. మొక్కల పెరుగుదలకు ఈ పొ ర చాలా
మాతృ శిల పొ ర: నేల ఏర్పడిన అధో కరణం నుండి రాతిని కలిగి ఉంటుంది. ఈ శిలను కొన్నిసార్లు మాతృ పదార్థం అని పిలుస్తా రు.
వేర్వేరు పొ రల యొక్క లోతు విస్త ృతంగా మారుతుంది: కొన్ని పొ రలు పూర్తిగా తప్పిపో వచ్చు.
1. రంగు
నేల గుర్తింపు కోసం రంగు చాలా ఉపయోగకరమైన మరియు ముఖ్యమైన లక్షణాలలో ఒకటి. సేంద్రియ పదార్థా ల ఏకాగ్రత నేలకి
బూడిద, నలుపు లేదా ముదురు-గోధుమ రంగును ఇస్తు ంది. ఐరన్ ఆక్సైడ్ల విస్త రణ మట్టికి ఎరుపు మరియు పసుపు రంగును
సేంద్రీయ పదార్థం మరియు ఇనుము యొక్క చాలా తక్కువ కంటెంట్ను సూచిస్తు ంది. తేమతో నేల రంగు మారుతుంది.
2. ఆకృతి
మట్టితో కూడిన కణాల పరిమాణం దాని ఆకృతిని నిర్ణయిస్తు ంది. నేల యొక్క నిర్మాణం బహుశా దాని దాదాపు శాశ్వత లక్షణం.
ఆకృతి సాధారణంగా వివిధ పరిమాణాల కణ సమూహాల నిష్పత్తి కి సంబంధించి మొత్త ం నేల యొక్క చక్కదనం లేదా ముతకతను
సూచిస్తు ంది.
నేల యొక్క ఖనిజ కణాలు పరిమాణంలో విస్త ృతంగా విభిన్నంగా ఉంటాయి మరియు ఈ క్రింది విధంగా వర్గీకరించవచ్చు:
మొక్కలకు నీటి సరఫరా ముతక ఆకృతి కంటే మధ్యస్త ంగా చక్కటి ఆకృతి గల నేలల్లో చాలా ఎక్కువ. అందుబాటులో ఉన్న
రూపంలో నీటిని పట్టు కునే నేల సామర్థ్యంతో మొక్కలకు లభించే నీటి పరిమాణం పెరుగుతుంది. నిర్మాణ తరగతి మరియు
ఇసుక 1.5
లోమ్ 19.1
సిల్ట్ 25.6
సిల్టి బంకమట్టి 18
మట్టి 15.6
3. నిర్మాణం
మొక్కల పెరుగుదలకు ఏ మట్టి యొక్క సామర్ధ్యం మరియు నిర్వహణకు దాని ప్రతిస్పందన దాని సంతానోత్పత్తి పై ఆధారపడి
ఉంటుంది. నేల నిర్మాణం యొక్క సాధారణ రకాలు గ్రా న్యులర్, ప్రిస్మాటిక్, స్త ంభం, ప్లా టి మరియు లామినార్. చక్కటి ధాన్యపు నేలలు
రేణువుల నిర్మాణాన్ని కలిగి ఉంటాయి మరియు నీటిపారుదలకి కావాల్సినవి, ఎందుకంటే పెద్ద శూన్యాలు గాలి ప్రసరణకు స్థ లాన్ని
అందిస్తా యి. వ్యవసాయం యొక్క దృక్కోణం నుండి, నేల యొక్క నీరు, గాలి మరియు మూలాలకు అనుకూలమైన నేల నిర్మాణం
pH విలువ లేదా హైడ్రో జన్ అయాన్ గా ration త అనేది నేల యొక్క ఆమ్లత్వం లేదా క్షారత యొక్క తీవ్రత యొక్క కొలత. దీని
విలువ 0 నుండి 14 వరకు ఉంటుంది, వీటిలో 7 రసాయన ప్రతిచర్య అర్థంలో తటస్థ ంగా ఉంటుంది. 7 క్రింద నేల ఆమ్లంగా ఉంటుంది, 7
ఇది నేల యొక్క భౌతిక లక్షణాలపై పాత్రను కలిగి ఉంది. ఇది చొరబాటు రేటు మరియు నీటి హో ల్డింగ్ సామర్థ్యాన్ని
మెరుగుపరుస్తు ంది.
1. నీటిపారుదల నీటి నిల్వ మరియు మూలాలు చొచ్చుకు పో వడానికి తగినంత లోతు అవసరం.
మొక్కల మూలాలకు యాంకర్, మరింత చొరబాటు రేటు, నేల కోతకు నిరోధకత లేదా మొక్కల పంట పద్ధ తిలో నేల క్షీణతకు
నిరోధకత.
కరిగే లవణాలు మరియు వ్యాధికారక పదార్థా ల హానికరమైన గా ration త నుండి విముక్తి మరియు ప్రయోజనకరమైన జీవిని
నేల యొక్క pH తటస్థ పరిధిలో ఉండాలి. చాలా సాగునీటి నేలల్లో పిహెచ్ విలువలు 6.0 మరియు 8.5 మధ్య ఉంటాయి. పిహెచ్
మొక్కల లక్షణాలు
4566/5000
Character limit: 5000
మూల లక్షణాలు
ఫీల్డ్ లోని రూట్ వ్యవస్థ లు లోతుతో అరుదుగా ఒకేలా ఉంటాయి. మట్టి ప్రొ ఫైల్లో హార్డ్ పాన్ లేదా కాంపాక్ట్ పొ ర
ద్వారా రూట్ చొచ్చుకుపో వటం తీవ్రంగా ప్రభావితమవుతుంది. నిస్సారమైన మట్టిలో, మూలాలు వాటి సాధారణ
నమూనాతో సంబంధం లేకుండా నేల యొక్క పలుచని పొ రకు పరిమితం చేయబడతాయి. అదేవిధంగా, అధిక నీటి పట్టిక
సాధారణ మూల పెరుగుదలను పరిమితం చేస్తు ంది. విస్త ృతమైన మరియు దట్ట మైన మూలాలు కలిగిన పంటలు నేల
తేమను మరింత సమర్థ వంతంగా ఉపయోగించుకుంటాయి మరియు తక్కువ మరియు నిస్సార మూలాలు కలిగిన పంటల
కంటే తక్కువ అవశేష నేల తేమను ఉపయోగించుకుంటాయి.
లోతైన బాగా పారుతున్న నేలలపై వార్షిక క్షేత్ర పంటల వేళ్ళు 0.30 నుండి 2.0 మీ. సాధారణంగా, క్లేయ్ నేలలపై
పంటల రూట్ జోన్ లోతు 2.5 నుండి 35 శాతం తగ్గు తుంది మరియు ఇసుక నేలలపై 2.5 నుండి 35 శాతం పెరుగుతుంది.
పట్టిక 2. లోతైన బాగా ఎండిపో యిన నేలలపై వార్షిక పంటల లోతు (మీ) ను వేరుచేయడం
నిస్సార మధ్యస్థ డీప్
ఉల్లిపాయ 0.3 - 0.5 మిరపకాయలు 0.6 - 0.9 మొక్కజొన్న 1.0 - 1.6
క్యాబేజీ 0.4 - 0.5 బఠానీలు 0.6 - 1.0 సో యాబీన్ 1.0 - 1.5
కాలీఫ్ల వర్ 0.3 - 0.5 టొమాటో 0.7 - 1.5
బంగాళాదుంపలు 0.4 - 0.6
పంట దాని ఆవిరి-ట్రా న్స్పిరేషన్ అవసరాలను తీర్చడానికి అవసరమైన నీటిని తీసే నేల లోతును సమర్థ వంతమైన
రూట్ జోన్ లోతు (టేబుల్ 2.) అంటారు. దీనిని డిజైన్ తేమ వెలికితీత లోతు అని కూడా పిలుస్తా రు, డిజైన్ కోసం
నీటిపారుదల నీటి అవసరాలను నిర్ణ యించడానికి ఉపయోగించే నేల లోతు. పంటల అధిక ఉత్పాదకత కోసం
వాంఛనీయమైన నేల తేమ స్థా యిని నిర్వహించాల్సిన నేల లోతు ఇది. వేర్వేరు వేళ్ళు పెరిగే లక్షణాలతో రెండు లేదా
అంతకంటే ఎక్కువ పంటలను కలిపి పండించాలంటే, డిజైన్ లోతు నిస్సారమైన మూల వ్యవస్థ కలిగిన పంటకు ఉండాలి.
తేమ వెలికితీత నమూనా
చాలా మొక్కలకు, మూలాలను గ్రహించే మూలాల సాంద్రత రూట్ జోన్ యొక్క ఎగువ భాగంలో మరియు మొక్కల
పునాది దగ్గ ర గొప్పది.
గొప్ప రూట్ గా ration త యొక్క జోన్లో మరియు అనుకూలమైన పర్యావరణ పరిస్థితులలో నీటి సంగ్రహణ చాలా
వేగంగా ఉంటుంది
సేకరించిన తేమలో 40 శాతం రూట్ జోన్ ఎగువ త్రైమాసికం నుండి, రెండవ త్రైమాసికం నుండి 30 శాతం, మూడవ
త్రైమాసికం నుండి 20 శాతం మరియు నాల్గ వ దిగువ త్రైమాసికం నుండి 10 శాతం వస్తు ంది అని సాధారణ తేమ వెలికితీత
నమూనా చూపిస్తు ంది.
వెలికితీత యొక్క ఈ సాధారణ నమూనా నీటిపారుదల పౌన .పున్యంతో కొద్దిగా మారుతుంది.
నీటిపారుదల యొక్క అధిక పౌన frequency పున్యంతో, తేమ వెలికితీత రూట్ జోన్ యొక్క మొదటి త్రైమాసికం
నుండి ఇతరులకన్నా ఎక్కువగా ఉంటుంది.
తక్కువ పౌన frequency పున్య నీటిపారుదల నేల తేమ క్షీణతకు దారితీస్తు ంది, దీని ఫలితంగా రూట్ జోన్ నేల
లోతు దిగువ భాగం నుండి ఎక్కువ తేమ వెలికితీస్తు ంది.
భారతదేశ నేలలు
వైవిధ్యభరితమైన మాతృ శిలల నుండి వివిధ భౌగోళిక కాలాలలో భారతదేశ నేలలు ఏర్పడ్డా యి. అవి అనేక రకాల
ఖనిజాల నుండి తీసుకోబడ్డా యి.
ఒండ్రు నేలలు
అవి గంగానది యొక్క ఉపనదులు మరియు నదుల బ్రహ్మపుత్ర వ్యవస్థ ద్వారా రవాణా చేయబడిన నేలలు.
ఈ నేలలు వాటి రవాణా ప్రా ంతంలో సంభవించే నేలల స్వభావానికి అనుగుణంగా ఉంటాయి.
సాధారణంగా అవి లోతైన నేలలు.
ఇండో -గాంగెటిక్ అల్యూవియం అత్యంత ఉత్పాదక నేల మరియు భారతదేశంలోని అన్ని మట్టి సమూహాలలో
అతిపెద్దది మరియు దేశంలో దట్ట మైన జనాభా ఉన్న ప్రా ంతాలను ఆక్రమించింది.
నల్ల నేలలు
ఇవి మట్టి నేల నుండి 40 నుండి 50 శాతం మట్టితో కూడిన మట్టి నేలలు.
వాటి మందం 1 నుండి 4 మీ లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉంటుంది.
ఈ నేలలు ముదురు బూడిద, నలుపు లేదా నీలం నలుపు నుండి రంగులో మారుతూ ఉంటాయి.
నల్ల నేలలు అధిక నీటి నిల్వ సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి, కాని అవి పారుదలతో బాధపడతాయి మరియు
ఎండబెట్టడం వలన బాధపడతాయి.
అందువల్ల తేమ పెరుగుదల లేదా తగ్గు దలతో వాపు మరియు సంకోచం నల్ల నేలల లక్షణం.
నల్ల నేలలను నిస్సార (30 సెం.మీ లేదా అంతకంటే తక్కువ) మాధ్యమం (30-100 సెం.మీ) మరియు లోతైన (100
సెం.మీ కంటే ఎక్కువ) గా విభజిస్తా రు.
ఎర్ర నేలలు
ఐరన్ ఆక్సైడ్ ఉండటం వల్ల ఇవి ఎరుపు రంగులో ఉంటాయి. ముదురు గోధుమ రంగు యొక్క ఇంటర్మీడియట్
నీడతో రంగు ఎరుపు నుండి నలుపు వరకు మారుతుంది. ఎర్ర నేలలు ఎక్కువగా ఇసుక లోవామ్ లేదా ఇసుక బంకమట్టి.
అవి నత్రజని, భాస్వరం, సున్నం మరియు సేంద్రియ పదార్థా ల లోపం. ఎరువులు, ఎరువులు మరియు నీటిపారుదల వంటి
వ్యవసాయ పద్ధ తులకు ఇవి ప్రతిస్పందిస్తా యి.
లాటరైట్ నేలలు
అనేక రకాల శిలల క్షయం ఫలితంగా ఇవి ఏర్పడతాయి.
అవి ఎరుపు రంగులో ఉంటాయి.
అవి నత్రజని, భాస్వరం, పొ టాషియం మరియు సున్నం లోపం.
ఈ నేలలు కర్ణా టక, కేరళ, మధ్యప్రదేశ్, ఒరిస్సా మరియు అస్సాం కొండల శిఖరాలపై అభివృద్ధి చేయబడ్డా యి.
ప్రధాన పంటలు బార్లీ, గొప్ప మిల్లెట్లు , కాఫీ, టీ, బంగాళాదుంప, పండ్లు మొదలైనవి. అవి ఉత్పత్తి లో పేలవంగా
ఉన్నాయి.
2155/5000
అటవీ మరియు కొండ నేలలు
అడవులు మరియు పర్వతాలకు విలక్షణమైన నేలలు వాలుల వెంట లేదా అటవీ ప్రా ంతాలలో నిస్పృహలు మరియు
లోయలలో సంభవిస్తా యి.
అవి చాలా నిస్సారమైనవి, నిటారుగా మరియు రాళ్ళు.
ఇవి సేంద్రీయ పదార్థ ం మరియు నత్రజని యొక్క అధిక కంటెంట్ను చూపుతాయి మరియు హిమాచల్ ప్రదేశ్, పంజాబ్
మరియు తమిళనాడులలో అభివృద్ధి చేయబడతాయి.
ఈ నేలలు హిమాలయ శ్రేణుల నీటి కోత ద్వారా వాటి కదలిక ఫలితంగా జమ అవుతాయి.
అవి హిమాలయ శ్రేణి పాదాల వద్ద ఉన్నాయి.
ఇవి లోతైన మరియు మధ్యస్త ంగా సారవంతమైన నేలలు కాని పారుదల సదుపాయంతో అధిక ఉత్పాదకతను
సంతరించుకుంటాయి.
ఎడారి నేలలు
ఇవి గుజరాత్, రాజస్థా న్ మరియు పంజాబ్ లోని కొన్ని ప్రా ంతాలలో తక్కువ వర్షపాతం ఉన్న ఇసుక నేలలు.
ఇవి కరిగే లవణాలలో పుష్కలంగా ఉంటాయి కాని సేంద్రియ పదార్థా లు తక్కువగా ఉంటాయి.
నీటిపారుదల చేసినప్పుడు అవి ఉత్పాదకంగా ఉంటాయి.
విద్యుత్ వాహకత లవణాల కొలతగా తీసుకోబడుతుంది. ఒక నేల యొక్క సంతృప్త పేస్ట్ నుండి సేకరించిన ద్రా వణం 4
mmhos / cm (dSm-1) కంటే ఎక్కువ విద్యుత్ వాహకతను కలిగి ఉంటే, మట్టిని సెలైన్ అని పిలుస్తా రు.
మట్టిలో అధిక ఉప్పు పదార్థం దిగుబడి తగ్గు తుంది. క్షార నేలల్లో మార్పిడి చేయగల సో డియం మొత్త ం మార్పిడి
చేయగల కాటయాన్స్లో 15 శాతానికి పైగా ఉంటుంది. ఈ నేలల pH విలువ సాధారణంగా 8.5 కన్నా ఎక్కువ.
వివిధ వృద్ధి దశలకు పంట గుణకాలు
జీవ అణువులకు జీవకణాలు మరియు ప్రో టీన్లు మరియు న్యూక్లియిక్ ఆమ్లా ల నిర్మాణ భాగం నీటి అణువులు అంతర్భాగం.
సృష్టించడం ద్వారా ఈ ప్రభావం వెంటనే రూట్ వ్యవస్థ కు అనువదించబడుతుంది. ఆకు నీటి సామర్థ్యాన్ని కొనసాగించడానికి ఈ నీటి
డిమాండ్ నిరంతరం సంతృప్తి చెందాలి. మొక్కల యొక్క అంతర్గ త నీటి సమతుల్యత నీటి శోషణ మరియు నీటి నష్ట ం యొక్క సాపేక్ష
రేట్లపై ఆధారపడి ఉంటుంది. స్టో మాటల్ నిరోధకత ఉన్నప్పటికీ, ఆకు నుండి గాలికి ఆవిరి పీడనంలో నిటారుగా ప్రవణత CO2 స్థిరీకరణ
కంటే ఎక్కువ ట్రా న్స్పిరేషన్ రేటుకు అనుకూలంగా ఉంటుంది. ట్రా న్స్పిరేషన్ రేటు సాధారణంగా 500 నుండి 2500 mg H2O / dm2-h
అధిక పొ డి పదార్థ ఉత్పాదకతను నిర్వహించడానికి అధిక నీటి అవసరాన్ని సమర్థిస్తు ంది. ఈ కారణంగా, అన్ని కూరగాయల పంటల
విషయంలో చురుకుగా పెరుగుతున్న మొక్కలు దాని వాస్కులర్ వ్యవస్థ ద్వారా నేల నీటి నుండి ద్రవ దశ కొనసాగింపును మరియు
ఆకులలోని బాష్పీభవన ప్రదేశాలకు అన్ని విధాలుగా నిర్వహించాల్సిన అవసరం ఉంది. కూరగాయలలో పెద్ద మొత్త ంలో నీరు ఉంటుంది
మరియు ఉత్పత్తి లక్షణాలు సున్నితత్వం, సక్యూలెన్స్, స్ఫుటత మరియు రుచి వంటివి సరైన దశలలో నీటి సరఫరాకు చాలా సంబంధం
కలిగి ఉంటాయి. వాస్త వానికి, కూరగాయల ఆకృతి కణజాల నిర్మాణం, సెల్ గోడ లక్షణాలు మరియు టర్గ ర్ ప్రెజర్ కలయిక ద్వారా
నిర్ణయించబడుతుంది.
పెరుగుతున్న మొక్క యొక్క ఫినాలజీని ఏపుగా ఉండే దశలో వృక్షసంపద, పుష్పించే, ఫలాలు కాస్తా యి మరియు ఇతర
విలక్షణమైన లక్షణాలు, కాలీఫ్ల వర్లో కర్డింగ్, క్యాబేజీ మరియు పాలకూరలలో తలపడటం, ఉల్లిపాయ మరియు వెల్లు ల్లిలో ఉబ్బెత్తు
మరియు బంగాళాదుంప మరియు తీపి బంగాళాదుంపలలో ట్యూబరైజేషన్ వంటివి ఉంటాయి. ఏపుగా ఉండే దశలో, పెరుగుదల యొక్క
ఈ దశ చివరి వరకు వినియోగ వినియోగం పెరుగుతూనే ఉంటుంది మరియు పుష్పించేది వినియోగం యొక్క గరిష్ట సమయంలో
మరియు సమీపంలో ఉంటుంది. పండ్ల లోపల విత్త నాల అభివృద్ధి యొక్క తరువాతి భాగంలో ట్రా న్స్పిరేషన్ ఆగిపో యే వరకు ఫలాలు
మొక్క మరియు వాతావరణం మధ్య CO2 మరియు H2O గ్యాస్ మార్పిడికి స్టో మాటా తప్పనిసరి మార్గ ం. అందువల్ల , కార్బన్ను
పరిష్కరించడానికి, మొక్క వాతావరణానికి నీటిని కోల్పోతుంది, జాతులు మరియు పెరుగుతున్న పరిస్థితులను బట్టి నిష్పత్తి
వేరియబుల్. ఈ నిష్పత్తి ని నీటి వినియోగ సామర్థ్యం అంటారు, అంటే, డ్రైమాటర్లో స్థిరపడిన పరిమాణ నీటి రవాణా / కార్బన్ యూనిట్.
అవసరమైన నీటి పరిమాణం / పొ డి పదార్థ ఉత్పత్తి యూనిట్ తగ్గ డంతో నీటి వినియోగ సామర్థ్యం పెరుగుతుంది. ట్రా న్స్పిరేషన్ నిష్పత్తి
ఎక్స్ప్రెస్ నీటి వినియోగ సామర్థ్యాన్ని ఉపయోగిస్తా రు. ట్రా న్స్పిరేషన్ రేషియో 1 గ్రా ముల పొ డి పదార్థా న్ని కూడబెట్టడానికి మొక్క ద్వారా
రవాణా చేయబడిన నీటి పరిమాణాన్ని సూచిస్తు ంది. పంట జాతులు, సాగు పరిస్థితులు మరియు వృక్షసంపదను బట్టి ఈ నిష్పత్తి 200
నుండి 1000 వరకు ఉంటుంది (200: 1 నుండి 1000: 1). నీటి మార్పిడి సూచిక ప్రకారం కూరగాయల పంటలను నాలుగు గ్రూ పులుగా
వర్గీకరించవచ్చు. గుమ్మడికాయ కంటే 1 గ్రా పొ డి పదార్థా న్ని ఉత్పత్తి చేయడానికి ఆకు కూరగాయలకు ఎక్కువ నీరు అవసరం. అధిక
ట్రా న్స్పిరేషన్ నిష్పత్తి ని చూపించే కూరగాయల పంటలు నీటి ఒత్తి డిని భరించలేవు మరియు వృద్ధి కాలంలో నీటి కొరత దిగుబడిని
తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తు ంది. మరోవైపు, చాలా తక్కువ ట్రా న్స్పిరేషన్ నిష్పత్తి కలిగిన కూరగాయల పంటలు నీటి ఒత్తి డి పరిస్థితిని
కొంతవరకు భరించగలవు మరియు తేమ లోటు స్థితిలో కూడా సంతృప్తికరమైన దిగుబడిని ఇస్తా యి.
4868/5000
పంట పెరుగుదల యొక్క క్లిష్టమైన దశలు
మొక్కల పెరుగుదలకు సరైన నేల తేమ పంట పెరుగుదల దశతో మారుతుంది. పంట పెరుగుదల మరియు అభివృద్ధి
సమయంలో కొన్ని కాలాలు ఇతర వాటితో పో లిస్తే నేల తేమ ఒత్తి డికి చాలా సున్నితంగా ఉంటాయి. ఈ కాలాలను తేమ
సున్నితమైన కాలాలు అంటారు. క్లిష్టమైన కాలం అనే పదాన్ని సాధారణంగా మొక్కలు నీటి కొరతకు అత్యంత సున్నితంగా
ఉన్నప్పుడు పెరుగుదల దశను నిర్వచించడానికి ఉపయోగిస్తా రు. తేమ సున్నితమైన వ్యవధిలో తగినంత నీటి సరఫరా
దిగుబడిని తిరిగి మార్చలేని విధంగా తగ్గిస్తు ంది మరియు ఇతర వృద్ధి దశలలో తగినంత నీరు మరియు ఇతర నిర్వహణ
పద్ధ తులను అందించడం కోల్పోయిన దిగుబడిని తిరిగి పొ ందడంలో సహాయపడదు.
కూరగాయల విషయంలో, వారు చిన్నవయసులో, తక్కువ నీటిని రవాణా చేసినప్పటికీ, ఒత్తి డి లేని తేమ పరిస్థితి
అవసరం, ఎందుకంటే చాలా బలహీనమైన రూట్ వ్యవస్థ చాలా తక్కువగా పంపిణీ చేయబడుతుంది మరియు ఎగువ 15
నుండి 20 సెంటీమీటర్ల పొ రలో ఉన్న మట్టి త్వరగా ఎండిపో తుంది. కూరగాయల పంటలు పెరుగుదల యొక్క తరువాతి
దశలలో ఎక్కువ నీటిని ఉపయోగించుకుంటాయి మరియు ప్రసారం చేస్తా యి, ఈ సమయంలో తేమ ఒత్తి డి గణనీయంగా
దిగుబడిని తగ్గిస్తు ంది.
పంటల యొక్క క్లిష్టమైన నేల తేమ కాలాలు
పంట అందుబాటులో ఉన్న నేల తేమ (%) పంటల యొక్క క్లిష్టమైన నేల తేమ దశ
మిరపకాయలు 50 పదవ ఆకు పుష్పించే మరియు పండ్ల అభివృద్ధికి మరియు ఆవర్త న పంటల తరువాత
బంగాళాదుంప 65 స్టో లన్ నిర్మాణం, ట్యూబరైజేషన్ మరియు గడ్డ దినుసుల విస్త రణ
ఉల్లిపాయ 60 బల్బ్ నిర్మాణం మరియు బల్బ్ విస్త రణ
టొమాటో 60 పుష్పించే మరియు పండ్ల అభివృద్ధి మరియు ప్రతి పంట
బఠానీలు 40 పుష్పించే మరియు పాడ్ అభివృద్ధి
క్యాబేజీ 60 తల నిర్మాణం మరియు విస్త రణ
కాలీఫ్ల వర్ 70 పెరుగు నిర్మాణం మరియు విస్త రణ
వంకాయ 50 పుష్పించే మరియు పండ్ల అభివృద్ధి మరియు ప్రతి పంట తర్వాత
దో సకాయ 50 పుష్పించే మరియు పండ్ల అభివృద్ధి
భేండి 45 పుష్పించే మరియు పాడ్ అభివృద్ధి
ఆకు కూరగాయలు 70 మొత్త ం పంట వ్యవధి
పండ్ల పంటలు పండ్ల పంటలకు 50% అందుబాటులో ఉన్న నేల తేమను క్లిష్టమైన పరిమితిగా తీసుకుంటారు
సిటస్
్ర
పుష్పించే, పండ్ల అమరిక, పండ్ల పెరుగుదల
అరటి
ప్రా రంభ ఏపు కాలం పుష్పించే మరియు పండ్ల నిర్మాణం
మామిడి
పరిపక్వతకు ఫలాలు కాస్తా యి
అనాస పండు
వృక్షసంపద పెరుగుదల
గ్రేప్
వృక్షసంపద పెరుగుదల. ఏపుగా ఉండే దశలో తరచుగా నీటిపారుదల ఫ్రైట్స్ కుళ్ళిపో వడానికి కారణం కావచ్చు
జామ
పండ్ల పెరుగుదల కాలం
బేర్
కరువు నిరోధక మొక్క; పండ్ల పెరుగుదల సమయంలో నీటిపారుదల అవసరం
వృక్షసంపద భాగాలు ఆర్థిక ప్రా ముఖ్యత ఉన్న పంటలకు నేల యొక్క తేమ ఒత్తి డికి పెరుగుదల యొక్క అన్ని
దశలు సమానంగా సున్నితంగా ఉంటాయి. ప్రతి వృద్ధి దశలో ఒత్తి డి యొక్క ప్రభావాల సమ్మషన్ శాశ్వత మొక్కల
మొత్త ం పెరుగుదల మరియు దిగుబడి. అయినప్పటికీ, పూల మొగ్గ దీక్ష, పుష్పించే మరియు పండ్ల సమితిలో తగినంత
నీటి సరఫరా అవసరం. అయితే, సిటస్
్ర మరియు మామిడి విషయంలో పూల మొగ్గ ప్రా రంభానికి ముందు నీటి సరఫరా
పరిమితం కావడం వల్ల ఫ్ల వర్ మొగ్గ ఏర్పడుతుంది.
కొరత నీటిపారుదల నీటి నుండి గరిష్ట ప్రయోజనాన్ని గ్రహించడానికి, తక్కువ సున్నితత్వం ఉన్న ఇతర కాలాలలో
నీటిపారుదలని నిలిపివేయడం ద్వారా తేమ సున్నితమైన కాలాలలో నీటిపారుదల షెడ్యూల్ చేయాలి. ఇటువంటి
నీటిపారుదల షెడ్యూల్తో పాటు మెరుగైన పద్ధ తులు పంట ఉత్పత్తి లో నీటి వినియోగ సామర్థ్యాన్ని పెంచుతాయి
నీటి అవసరం యొక్క క్లిష్టమైన కాలాలను నిర్ణ యించడం
నీటి సరఫరా పరిమితం అయినప్పుడు నీటిపారుదల నీటిని న్యాయంగా ఉపయోగించడం ప్రా ముఖ్యతను
సంతరించుకుంటుంది.
ఈ ప్రయోజనం కోసం, ఒక పంట వృద్ధి యొక్క వివిధ దశలలో ముందుగా నిర్ణ యించిన నీటి ఒత్తి డికి లోనవుతుంది
మరియు తరువాత సంబంధిత దిగుబడి తగ్గింపులు పరిగణించబడతాయి.
ఇది అప్పుడు నీటి ఒత్తి డికి గురికాకుండా మరియు సాధారణ షెడ్యూల్ ప్రకారం నీటిపారుదల చేయని పంటకు
సంబంధించినది.
క్లిష్టమైన కాలాలను నిర్ణ యించే మరో మార్గ ం ఏమిటంటే, పంట యొక్క వివిధ దశలలో నీటిపారుదలని కోల్పోవడం
మరియు తరువాత సాగునీటిని నియంత్రణ ప్లా ట్ నుండి వచ్చే దిగుబడితో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.
దిగుబడి తగ్గింపు గణనీయంగా ఉన్న కాలాలు పంట జీవితంలో నీటి అవసరం యొక్క క్లిష్టమైన కాలంగా
పరిగణించబడతాయి.
అందుబాటులో ఉన్న నీటిపారుదల నీటిని నిర్వహించడం
చాలా ప్రదేశాలలో నీటిపారుదల కొరత ఉంది మరియు అందువల్ల జాగ్రత్తగా మరియు ఆర్థికంగా ఉపయోగించాలని
కోరుతుంది. నీటి ఆర్థిక వ్యవస్థ ఎక్కువ ప్రా ంతాలను రక్షిత నీటిపారుదల పరిధిలోకి తీసుకురావడానికి సహాయపడుతుంది
మరియు పరిమిత నీటి సరఫరా ఉన్న ప్రా ంతాల్లో ఎక్కువ పంట ఉత్పత్తి కి దారితీస్తు ంది. నీటి కొరత ఉన్న ప్రా ంతాల్లో ,
రైతులు పంటలకు సాధారణ నీటిపారుదలని ఉపయోగించలేరు మరియు కొంత నీటిపారుదలని వదిలివేయవలసి వస్తు ంది.
అందువల్ల నీటిపారుదల వర్తించేటప్పుడు పంటల దశల యొక్క ప్రా ధాన్యత మరియు ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ
నీటిపారుదలని వదిలివేయగల దశలను నిర్ణ యించడం అవసరం. పంటల నీటి అవసరం యొక్క క్లిష్టమైన దశలు ప్రధాన
దృష్టిని పొ ందుతాయి. నీటిపారుదల మరియు నీటి లభ్యత కోసం వివిధ దశల యొక్క సాపేక్ష ప్రా ముఖ్యతను ఏకకాలంలో
పరిగణించడం మరియు బరువు పెట్టడం అవసరం. నీటి కొరత ఉన్న ప్రా ంతాలలో నీటిపారుదల కొరకు దిగుబడికి సాపేక్ష
ప్రా ముఖ్యత ప్రకారం పంట దశల యొక్క ప్రా ధాన్యత స్థితిని పరిగణించాలి.
పరిచయం
సరైన నీటిపారుదల నిర్వహణ సమర్థవంతమైన రూట్ జోన్ మట్టిని తడి చేయడానికి తగినంత నీటితో పంట యొక్క వాస్త వ
నీటిని అత్యంత సమర్థవంతంగా మరియు ఆర్ధికంగా ఉపయోగించడం ద్వారా గరిష్ట పంట దిగుబడి పొ ందడం ప్రధాన లక్ష్యం.
నీటిపారుదల సమయం
పరిచయం
వాతావరణ తేమను కోరుకునే ప్రధాన కారకాలు అయిన వాతావరణ పారామితులను ఉపయోగించటానికి ఎప్పటికప్పుడు
ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి, నీటిపారుదలని నియంత్రించడానికి బాష్పవాయు ప్రేరణ మరియు వినియోగ వినియోగాన్ని అంచనా
వేయడానికి.
ఈ ప్రయోజనం కోసం, వివిధ వాతావరణ పారామితులను ఉపయోగించి అనుభావిక సూత్రా లు అభివృద్ధి చేయబడ్డా యి. పెన్మాన్
(1948), థో ర్న్త్వైట్ (1948), బ్లా నీ-క్రిడిల్ (1950) మరియు క్రిస్టియన్ (1968) సంభావ్య బాష్పవాయు ప్రేరణను అంచనా వేయడానికి
సూత్రా లను అభివృద్ధి చేసి, ఆపై నీటి బడ్జెట్ పద్ధ తి ద్వారా నీటిపారుదల షెడ్యూల్ కోసం అంచనా వేసిన బాష్పవాయు ప్రేరణను
ఉపయోగించారు.
నీటిపారుదల తరువాత రూట్ జోన్ మట్టిలోని నేల నీటి నిల్వ నుండి రోజువారీ బాష్పవాయు ప్రేరణ నష్ట ం తీసివేయబడుతుంది
మరియు బ్యాలెన్స్ పని చేస్తు ంది. మట్టి నీరు ముందుగా నిర్ణయించిన స్థా యికి క్షీణించిందని బ్యాలెన్స్ చూపించినప్పుడు, చెప్పండి,
వాంఛనీయ నేల నీటి పాలన యొక్క దిగువ స్థా యి, నీటిపారుదల ద్వారా పో గొట్టు కున్న నీటిని తిరిగి నింపడానికి నీటిపారుదల
వర్తించబడుతుంది.
నీటిపారుదల నియంత్రణ కోసం అనుభావిక సూత్రా లను అవలంబించడం మట్టి యొక్క నీటి నిల్వ సామర్థ్యం మరియు వర్షపాతం
మరియు ఇతర వాతావరణ పారామితుల యొక్క నిరంతర రికార్డు ను కోరుతుంది. పంటలకు నీటిపారుదల షెడ్యూల్ యొక్క ఈ
నీటిపారుదల యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ మరియు నీటిపారుదల యొక్క విరామం దగ్గ రి సంబంధం కలిగి ఉంటాయి మరియు అవి తరచూ
మార్చుకోగలవు. నీటిపారుదల యొక్క అధిక పౌన frequency పున్యంతో, ఇచ్చిన కాలంలో రెండు నీటిపారుదల మధ్య విరామం
తగ్గు తుంది, తక్కువ పౌన frequency పున్యంతో రెండు నీటిపారుదల మధ్య విరామం పెరుగుతుంది.
నీటిపారుదల విరామం అనే పదం సాధారణంగా రెండు తదుపరి నీటిపారుదల మధ్య రోజులలో వ్యక్తీకరించబడిన సమయ
అంతరాన్ని సూచిస్తు ంది. వాంఛనీయ దిగుబడిని ఉత్పత్తి చేయడానికి ఒక పంటకు అవసరమైన మొత్త ం నీటిని డెల్టా అని పిలుస్తా రు
నేల తడిగా ఉన్నప్పుడు నీటిపారుదల తర్వాత, బాష్పీభవన ప్రేరణ సంభావ్య రేటుతో సంభవిస్తు ంది. ఉపరితల నేల ఎండిపో వడంతో
నీటిపారుదల తర్వాత కొన్ని రోజులు క్షీణించడం ప్రా రంభమవుతుంది. పొ డి మరియు వదులుగా ఉన్న నేల ఉపరితలం బాష్పీభవనాన్ని
తగ్గించడానికి సహాయపడుతుంది.
నిరంతర బాష్పవాయు ప్రేరణ కారణంగా నేల నీరు క్రమంగా క్షీణిస్తు ంది కాబట్టి, నీటిపారుదల తరువాత సమయం ముందుకు
అందువల్ల , నీటిపారుదల మధ్య విరామం ఎక్కువ, నీటి ఆదా ఎక్కువ. అంతేకాకుండా, రెండు నీటిపారుదల మధ్య ఎక్కువ విరామం
పెరుగుతున్న కాలంలో నీటిపారుదల సంఖ్యను తగ్గిస్తు ంది. ఏదేమైనా, నీటి కొరత కారణాల వల్ల నీటిపారుదల విరామాన్ని అనవసరంగా
ఎక్కువసేపు చేయడం ద్వారా ఒక నిర్దిష్ట పరిమితికి మించి నీటి ఒత్తి డిని కలిగించకుండా జాగ్రత్త తీసుకోవాలి.
ఇప్పటికే ముందే చెప్పినట్లు గా, నీటిపారుదల సాధారణంగా వాంఛనీయ నీటి పాలన యొక్క అతి తక్కువ పరిమితిలో
సూచించబడుతుంది. రెండు నీటిపారుదల మధ్య విరామం సాధారణంగా నేల నీటిని క్షేత్ర సామర్థ్యం నుండి తక్కువ స్థా యి వాంఛనీయ
పరిచయం
వర్షపాతం సరిపో నప్పుడు, రూట్ జోన్లో వాంఛనీయ తేమను నిర్వహించడానికి మొక్కలు నీటిపారుదల నుండి అదనపు నీటిని
పొ ందాలి.
ప్రతి ఒక్కటి ఒక పద్ధ తి మరియు అవి కింది శీర్షికల క్రింద విస్త ృతంగా వర్గీకరించబడతాయి మరియు అవి వాటి అనుకూలతను బట్టి
3941/5000
నీటిపారుదల పద్ధ తుల వర్గీకరణ
ఉపరితల నీటిపారుదల
ఉపరితల నీటిపారుదల పద్ధ తి చాలా విస్త ృతంగా అభ్యసిస్తా రు.
ఈ పద్ధ తిలో నీరు ఆకారంలో, పరిమాణంలో మరియు హైడ్రా లిక్ లక్షణాలలో తేడా ఉన్న ఛానెళ్లలో నేరుగా నేల
ఉపరితలం చొరబాటుకు చేరుతుంది.
ముడతలు నుండి పొ డవైన ఇరుకైన కుట్లు లేదా నీరు నింపబడిన పెద్ద పొ లాలు వరకు ఛానెల్స్ మారవచ్చు.
వాటి రవాణా పరిమాణం మరియు ఆకారం ఆధారంగా, ఉపరితల నీటిపారుదల క్రింది రకాలుగా ఉండవచ్చు.
A. నేల ఉపరితలం యొక్క పూర్తి వరదలతో కూడిన పద్ధ తులు
ఒక. అడవి వరదలు
ఈ పద్ధ తిలో ప్రవాహం యొక్క ఇరువైపులా ఎక్కువ నియంత్రణ లేకుండా నీరు గుంట నుండి నేరుగా పొ లంలోకి
ప్రవహిస్తు ంది. ఇది మొత్త ం క్షేత్రా న్ని కవర్ చేస్తు ంది మరియు దాదాపుగా మార్గ నిర్దేశం చేయదు.
ముందుకు వెళ్ళే రేటు ఫీల్డ్ యొక్క స్థ లాకృతి ద్వారా నియంత్రించబడుతుంది.
ల్యాండ్ లెవలింగ్ ఖచ్చితంగా పాటించబడదు.
వేర్వేరు ప్రదేశాలలో నీటి షీట్ యొక్క లోతు ఒకేలా ఉండకపో వచ్చు, ఎక్కడో లోతుగా నీటి లాగింగ్ మరియు ఎక్కడో
చాలా లోతుగా ఎండబెట్టిన కొన్ని రోజుల తరువాత నీటి కొరతకు దారితీస్తు ంది.
నీటి అసమాన పంపిణీ మరియు తక్కువ నీటి అనువర్త న సామర్థ ్యం ఈ పద్ధ తి యొక్క సాధారణ లోపాలు. కానీ
పద్ధ తి సులభం మరియు చవకైనది.
దగ్గ రగా పెరుగుతున్న పంటలు సాధారణంగా ఈ పద్ధ తి ద్వారా సేద్యం చేయబడతాయి.
బి. సరిహద్దు నీటిపారుదల
సరిహద్దు లు సాధారణంగా పొ డవైన, ఏకరీతిగా ఉన్న భూమి స్ట్రిప్స్, మట్టి కట్ట లతో వేరు చేయబడతాయి. అలా
ఏర్పడిన కట్ట లు చెరువు నుండి నీటిని కలిగి ఉండటమే కాదు, అది పొ లంలో ప్రవహించేటప్పుడు మార్గ నిర్దేశం చేస్తు ంది.
సరిహద్దు నీటిపారుదల సాధారణంగా పెద్ద యాంత్రిక పొ లాలకు బాగా సరిపో తుంది, ఎందుకంటే ఇది యంత్ర
కార్యకలాపాల సౌలభ్యం కోసం పొ డవైన నిరంతరాయమైన క్షేత్ర పొ డవులను ఉత్పత్తి చేయడానికి రూపొ ందించబడింది.
సరిహద్దు లు వివిధ కారకాలపై ఆధారపడి 800 మీ లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పొ డవు మరియు 3-30 మీ వెడల్పు వరకు
ఉంటాయి. చేతి శ్రమ లేదా జంతువులతో నడిచే సాగు పద్ధ తులతో కూడిన చిన్న తరహా పొ లాలకు ఇది తక్కువ
సరిపో తుంది.
సరిహద్దు వాలు ఏకరీతిగా ఉండాలి, తగినంత పారుదల అందించడానికి కనీస వాలు 0.05% మరియు నేల కోత
సమస్యలను పరిమితం చేయడానికి గరిష్టంగా 2% వాలు ఉండాలి. మధ్యస్థ చొరబాటు రేటుతో లోతైన సజాతీయ లోవామ్
లేదా బంకమట్టి మట్టికి ప్రా ధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది. పచ్చిక బయళ్ళు, అల్ఫాల్ఫా వంటి దగ్గ రగా పెరుగుతున్న పంటలకు
ప్రా ధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది. సరిహద్దు లు వాలు వెంట (నేరుగా) లేదా వాలు (ఆకృతి) అంతటా వేయవచ్చు
సి. బేసిన్ ఇరిగేషన్ తనిఖీ చేయండి లేదా తనిఖీ చేయండి
చెక్ పద్ధ తిలో క్షేత్రా న్ని తక్కువ బండ్ల తో చుట్టు ముట్ట బడిన చెక్కులు అని పిలువబడే సాపేక్షంగా స్థా యి ప్లా ట్లు గా
విభజించడం ఉంటుంది. తులనాత్మకంగా పెద్ద నీటి ప్రవాహంతో వారు నీటిపారుదల చేస్తా రు. చిన్న తనిఖీలు సమం
చేయబడతాయి, పెద్దవి పొ డవుతో కొంచెం వాలుగా ఉంటాయి. చెక్కును చెక్ బేసిన్ అని కూడా పిలుస్తా రు. చెక్ ఇరిగేషన్,
దీర్ఘచతురస్రా కార చెక్ పద్ధ తి మరియు కాంటూర్ పద్ధ తి అనే రెండు పద్ధ తులు ఉన్నాయి
i. దీర్ఘచతురస్రా కార చెక్ ఇరిగష
ే న్
సున్నితమైన వాలుతో సాపేక్షంగా ఏకరీతి భూమిలో, తనిఖీలు దీర్ఘచతురస్రా కారంగా మరియు కొన్నిసార్లు చదరపుగా
ఉండవచ్చు. కూరగాయల పంటలకు ఇవి కొన్ని చదరపు మీటర్ల పరిమాణంలో ఉండవచ్చు. చెక్ యొక్క పరిమాణం నేల,
భూమి వాలు మరియు అందుబాటులో ఉన్న ప్రవాహ పరిమాణం యొక్క నీటి తీసుకోవడం రేటు యొక్క పని. తేలికపాటి
నేలల్లో , చెక్ యొక్క పరిమాణం ఏకరీతి చెమ్మగిల్లడానికి చిన్నదిగా ఉండవచ్చు మరియు భారీ నేలల్లో పరిమాణం పెద్దదిగా
ఉండవచ్చు.
సరఫరా మార్గ ము, పార్శ్వాలు మరియు క్షేత్ర మార్గా ల వ్యవస్థ ద్వారా నీటిని తనిఖీలకు పంపిస్తా రు. పార్శ్వాలు లేదా
ఫీల్డ్ ఛానెల్లు ఒక ఛానెల్ రెండు వరుసల చెక్ల గుండా వెళుతుంది. అలాంటి ఛానెల్
రెండు వైపులా చెక్కులకు నీరందించడానికి ఉపయోగిస్తా రు. ఫీల్డ్ యొక్క ఎగువ భాగంలో సరఫరా ఛానల్
నిర్మించబడుతుంది మరియు పార్శ్వాలు ఏదైనా ఉంటే సాధారణంగా వాలును అనుసరిస్తా యి.
వరుస పంటలకు, అలాగే దగ్గ రగా ఉన్న ధాన్యం పంటలు, పశుగ్రా సం మరియు కూరగాయలకు నీటిపారుదల కొరకు
చెక్ పద్ధ తిని అవలంబిస్తా రు.
ప్రయోజనాలు మరియు పరిమితులు
ప్రధాన పరిమితులు
వ్యవసాయ జంతువుల కదలికలు, పనిముట్లు మరియు యంత్రా లు తరచుగా బండ్లు మరియు చానెల్స్ ద్వారా పరిమితం
చేయబడతాయి.
వాలు మరియు రోలింగ్ భూములలో 15 నుండి 30 సెం.మీ నిలువు విరామాలను కలిగి ఉన్న ఆకృతుల వెంట పెరుగుతున్న బండ్లు
ప్రక్కనే ఉన్న ఆకృతుల చివర తనిఖీలు వాటిని నిరంతరాయంగా చేయడానికి కొన్నిసార్లు తగిన ప్రదేశాలలో చేరవచ్చు.
అవి దాదాపు ఒకే స్థా యిలో లేదా సున్నితంగా వాలుగా ఉంటాయి మరియు తరచుగా చిన్నవిగా ఉంటాయి.
ఆకృతి తనిఖీలను కాంటూర్ చెక్ బేసిన్ అని కూడా పిలుస్తా రు. కూరగాయలను పెంచడానికి కాంటూర్ చెక్కులు అనుకూలంగా
ఉంటాయి.
ఫ్యూరో ఇరిగేషన్ అంటే రెండు వరుసల పంటల మధ్య లేదా ప్రతి రెండు వరుసల పంటల తరువాత ప్రత్యామ్నాయంగా బొ చ్చులను
నిర్మించడం ద్వారా భూమికి సాగునీరు ఇవ్వడం. ఇది భూమి ఉపరితలాన్ని పాక్షికంగా మాత్రమే తడిపివేస్తు ంది మరియు బొ చ్చులోని
నీరు శిఖరం క్రింద ఉన్న అపరిచిత ప్రా ంతాలకు కేశనాళికల ద్వారా పార్శ్వంగా కదులుతుంది మరియు నేల యొక్క మూల
మండలాన్ని తడి చేయడానికి కూడా క్రిందికి కదులుతుంది. చీలికలపై బంగాళాదుంప మరియు కూరగాయల పంటల వంటి అన్ని
వరుస పంటలకు నీరందించడానికి ఫ్యూరో ఇరిగేషన్ అవలంబిస్తా రు. తోటల పెంపకం మరియు పండ్ల పంటలు కూడా బొ చ్చు పద్ధ తి
బొ చ్చు నీటిపారుదల పద్ధ తులను ఉపయోగించిన బొ చ్చుల రకాలు మరియు నీటిపారుదల పద్ధ తిని బట్టి వర్గీకరించవచ్చు.
పద్ధ తులు: (ఎ) స్ట్రెయిట్ గ్రేడెడ్ ఫ్యూరో ఇరిగేషన్ (బి) స్ట్రెయిట్ లెవల్ ఫ్యూరో ఇరిగేషన్ (సి) కాంటూర్ ఫ్యూరో ఇరిగేషన్ (డి) ప్రత్యామ్నాయ
మొదటి రెండు రకాలు ముందుగా వివరించిన విధంగా ఏర్పడతాయి (ఫ్యూరో పద్ధ తులు), నీటి తేలికగా ప్రవహించడానికి వాలులతో
నీటిపారుదల యొక్క కాంటూర్ ఫ్యూరో పద్ధ తి అసమాన మరియు రోలింగ్ స్థ లాకృతిలో అనుసరించబడుతుంది. రేఖాంశ వాలు గ్రేడెడ్
నీటి సరఫరా పరిమితం అయినప్పుడు, ప్రత్యామ్నాయ బొ చ్చుల ద్వారా నీటిపారుదల వర్తించబడుతుంది. అంతేకాకుండా, ఉప్పు
సమస్య ఉన్న చోట ఈ ప్రత్యామ్నాయ బొ చ్చు పద్ధ తిని అవలంబిస్తా రు. మధ్యలో ఉన్న బొ చ్చును పొ డిగా ఉంచే ప్రత్యామ్నాయ
బొ చ్చులలో నీరు విడుదల చేయబడుతుంది. తరువాతి నీటిపారుదలలో, మునుపటి సందర్భంలో పొ డిగా ఉంచబడిన ప్రత్యామ్నాయ
బొ చ్చుల ద్వారా నీరు ప్రవహించటానికి అనుమతించబడుతుంది. ఈ పద్ధ తి చాలా మంచి నీటిని ఆదా చేస్తు ంది మరియు నీటి కొరత
మరియు ఉప్పు సమస్యల ప్రా ంతాలలో చాలా ఉపయోగకరంగా మరియు కీలకంగా ఉంటుంది.
1 నుండి 1.5 మీటర్ల వెడల్పుతో పెరిగిన పడకలు తరచుగా కూరగాయల పంటల కోసం నిర్మించబడతాయి, ముఖ్యంగా కూరగాయల
పంటలు నేల ఉపరితలంపై పయనిస్తా యి. అటువంటి కూరగాయల పండ్లు తేమతో కూడిన మట్టితో సంబంధం కలిగివుంటాయి. రెండు
వరుసల మొక్కలను సాధారణంగా మంచం లేదా శిఖరం యొక్క రెండు వైపులా పెంచుతారు. ఒక బొ చ్చు పడకల ప్రక్కనే ఉన్న చీలికల
యొక్క రెండు వరుసల మధ్య నడుస్తు ంది మరియు మొక్కల వరుసలకు నీటిని సరఫరా చేస్తు ంది. ఈ పద్ధ తి పెద్ద మొత్త ంలో నీటిని
ఆదా చేస్తు ంది. పడకలు లేదా గట్లు యొక్క ఉపరితల నేల పొ డిగా ఉంటుంది మరియు గగుర్పాటు మొక్కలు మరియు వాటి పండ్లు
దెబ్బతినవు. బొ చ్చు నుండి వచ్చే నీరు పంట అవసరాన్ని తీర్చడానికి మంచం లేదా శిఖరం క్రింద ఉన్న మట్టిలోకి పార్శ్వంగా
కదులుతుంది.
ఇది మొక్కల పునాది వద్ద లవణాలు పేరుకుపో వడాన్ని నిరోధిస్తు ంది మరియు ఉప్పు సమస్య ఉన్న ప్రా ంతాల్లో పంటకు ఉప్పు
పెరగ
ి ిన మంచం మరియు బొ చ్చు నీటిపారుదల
ముడతలు ధాన్యం, మేత మరియు పచ్చిక పంటలు వంటి దగ్గ రగా పెరుగుతున్న పంటలకు నీరందించడానికి సూక్ష్మ బొ చ్చు.
పంటలు పండించిన పంక్తి లేదా ప్రసారం కావచ్చు మరియు ముడతలు పంట వరుసలకు ఏదైనా ఖచ్చితమైన సంబంధాన్ని కలిగి
ఉంటాయి. ఈ పద్ధ తి జరిమానా నుండి మధ్యస్త ంగా ముతక నేలలకు ఉపయోగించబడుతుంది, ముఖ్యంగా క్రస్ట్ ఏర్పడే నేలలు. భూమి
ఉపరితలంలో కొంత భాగాన్ని మాత్రమే తడిసినందున ముడతలు క్రస్టింగ్ను తగ్గిస్తా యి. గట్లు కుప్పకూలిపో వడం వల్ల ముడతలు
త్వరగా మృదువుగా ఉంటాయి, ముఖ్యంగా మితమైన నుండి అధిక వర్షపాతం ఉన్న ప్రా ంతాలలో ఇసుక నేలలకు ఇవి సరిపడవు.
పద్ధ తుల యొక్క ప్రధాన ప్రయోజనాలు ఏమిటంటే (i) ఇది చాలా మంచి నీటిని ఆదా చేస్తు ంది (ii) చిన్న సరఫరా ప్రవాహం
ఉపయోగించబడుతుంది (iii) క్రస్టింగ్ సమస్యలతో కూడిన నేలలకు మరియు (iv) అధిక నీటి దరఖాస్తు సామర్థ్యం.
4047/5000
బి.) బేసిన్ మరియు రింగ్ ఇరిగేషన్
పండ్ల తోటలలో పండ్ల పంటలు చెట్ల చుట్టూ బేసిన్లు లేదా రింగులు నిర్మించడం ద్వారా సేద్యం చేయబడతాయి. బేసిన్లను
సాధారణంగా చిన్న చెట్లకు ఉపయోగిస్తా రు, అయితే పెద్ద చెట్లలో రింగులు విస్త ృతంగా ఖాళీగా ఉంటాయి.
బేసిన్ ఇరిగేషన్
ఒక చెట్టు మొక్క కోసం సాధారణంగా ఒక బేసిన్ తయారవుతుంది, అయితే అవి చాలా వెడల్పులో లేనప్పుడు ఒకటి
కంటే ఎక్కువ చెట్ల మొక్కలను కలిగి ఉండవచ్చు. బేసిన్లు చదరపు, వృత్తా కార లేదా దీరచ
్ఘ తురస్రా కారంగా ఉండవచ్చు.
మొక్కలు పరిమాణంలో పెరిగేకొద్దీ బేసన
ి ్లు ఎక్కువ మరియు వెడల్పుగా తయారవుతాయి. చెట్ల పునాది విస్తీర్ణంతో
బేసిన్ల లోపల ఉన్న భూమి చదునుగా ఉంటుంది, తద్వారా మొక్కల కాండం నీటితో ప్రత్యక్ష సంబంధంలోకి రాదు. మొత్త ం
భూ ఉపరితలంలో కొంత భాగం మాత్రమే వరదలు. నీటిని పార్శ్వాల ద్వారా సరఫరా చేస్తా రు మరియు ప్రతి బేసిన్ నీటి
సరఫరా పొ ందడానికి ఒక చిన్న బొ చ్చు ద్వారా మరొకదానితో అనుసంధానించబడి ఉండవచ్చు. ఒక పార్శ్వ లేదా ఫీల్డ్
ఛానల్ రెండు వరుసల చెట్ల మధ్య వెళుతుంది, రెండు వైపులా వ్యక్తిగత బేసన
ి ్ల కు ప్రత్యామ్నాయంగా నీటిని సరఫరా
చేస్తు ంది. ఒక బేసిన్ సాధారణంగా చెట్టు పందిరి కింద పూర్తి ప్రా ంతాన్ని కవర్ చేస్తు ంది. పూర్తి చొరబాటు కోసం కావలసిన
నీటి పరిమాణం బేసిన్లో అనుమతించబడుతుంది.
ప్రయోజనాలు ఏమిటంటే (i) గణనీయమైన నీటిపారుదల నీరు ఆదా అవుతుంది (ii) నీటి దరఖాస్తు సామర్థ ్యం చాలా
ఎక్కువ (iii) బేసిన్ ప్రా ంతాన్ని మినహాయించి మొత్త ం ప్రా ంతానికి ఖచ్చితమైన భూమి లెవలింగ్ అవసరం లేదు, (iv) శ్రమ
అవసరం మరియు తయారీ ఖర్చు బేసిన్లు తక్కువగా ఉన్నాయి మరియు (v) భూమి వృథా కాదు. పండ్ల తోటలు
మరియు తోటలలోని పండ్ల చెట్లు లేదా పొ దలకు ఈ పద్ధ తి అనుకూలంగా ఉంటుంది. ప్రధాన ప్రతికూలత ఏమిటంటే,
పనిముట్లు మరియు యంత్రా లతో పనిచేయడం నిరోధించబడుతుంది.
రింగ్ ఇరిగేషన్
రింగ్ పద్ధ తిలో చెట్ల చుట్టూ వృత్తా కార కందకాలు నిర్మించడం ద్వారా పండ్ల తోటలలో పండ్ల చెట్లకు సాగునీరు ఉంటుంది.
రింగ్ కందకాలు చిన్న చెట్ల చుట్టూ లోతు మరియు వెడల్పు రెండింటిలోనూ చిన్నవి మరియు పెద్ద చెట్ల చుట్టూ పెద్దవిగా
ఉంటాయి. సాధారణంగా చెట్టు పందిరి అంచున ఒక ఉంగరం వేయబడుతుంది. రింగ్ కందకాలు సాధారణంగా 30 నుండి 50
సెం.మీ వెడల్పు మరియు ఇరుకైన బొ చ్చులను తయారు చేస్తా రు. పార్శ్వాలు రెండు వరుసల చెట్ల సమితి గుండా రెండు
వైపులా వలయాలలోకి నీటిని సరఫరా చేస్తా యి. నీటి సరఫరా ప్రక్రియ తప్పనిసరిగా బేసన్
ి ఇరిగేషన్ మాదిరిగానే
ఉంటుంది. చొరబాటు కోసం కందకాలలో నిలబడటానికి కావలసిన పరిమాణంలో నీరు అనుమతించబడుతుంది.
సర్జ్ ఇరిగేషన్ గురుత్వాకర్షణ ప్రవాహం కింద క్షేత్ర ఉపరితలానికి నీటిని అడపాదడపా ఉపయోగించడం అని
నిర్వచించబడింది, దీని ఫలితంగా స్థిరమైన లేదా వేరియబుల్ సమయ వ్యవధుల “ఆన్ మరియు ఆఫ్” మోడ్లు
ఉంటాయి. నిరంతర వాటి కంటే పెద్ద అడపాదడపా ప్రవాహాలు “టీ” కాన్ఫిగరేషన్లో వేయబడిన రెండు సెట్ల బొ చ్చులు
మరియు గేటెడ్ పైపులలో ఉపయోగించబడతాయి. నీటిపారుదల పూర్త య్యే వరకు నీటిని ఒక వాల్వ్ మరియు ఆటోమేటిక్
టైమ్ కంట్రో లర్ ద్వారా ప్రత్యామ్నాయంగా ఒక మచ్చల నుండి మరొకదానికి మారుస్తా రు. చక్రం సమయం (నీటిపారుదల
కాలం మరియు మిగిలిన కాలం) 30 నిమిషాల నుండి చాలా గంటల వరకు మారవచ్చు.
2. ఉపరితల నీటిపారుదల పద్ధ తులు
ఉప నీటిపారుదల అని కూడా పిలువబడే ఉప ఉపరితల నీటిపారుదల, కందకాలను నిర్మించడం ద్వారా లేదా
భూగర్భ చిల్లు లు గల పైపు లైన్లు లేదా టైల్ లైన్లను వ్యవస్థా పించడం ద్వారా నేల ఉపరితలం క్రింద నుండి నీటిని
పూయడం ద్వారా పంటలకు నీటిపారుదల ఉంటుంది. కందకాల మధ్య మట్టికి కేశనాళికత ద్వారా నీటి పార్శ్వ మరియు
పైకి కదలిక కోసం నీటిని కందకాలలోకి విడుదల చేస్తా రు మరియు నీటిపారుదల మొత్త ం కాలంలో నిలబడటానికి
అనుమతిస్తా రు.
భూగర్భ చిల్లు లు గల పైపు లేదా పలకలలో నీరు బలవంతంగా, పైపులలో చిల్లు లు లేదా పలకల మధ్య ఖాళీలు
ద్వారా నీటిని మోసగించండి. కేశనాళిక ఉద్రిక్తతలలో రూట్ జోన్ మట్టిని తేమ చేయడానికి నీరు పార్శ్వంగా మరియు పైకి
కదులుతుంది. నీటిపారుదల కాలంలో పైపులైన్లు నీటితో నిండి ఉంటాయి. స్థిరమైన బాష్పీభవనం కారణంగా నేల పై పొ రలు
పొ డిగా ఉంటాయి, అయితే దిగువ పొ రలు తేమగా ఉంటాయి. ఉప-నీటిపారుదల కోసం అవసరమైన ముందస్తు అవసరం:
(1) అధిక నీటి పట్టిక ఉనికి లేదా ఒక కృత్రిమ నీటి పట్టికను సృష్టించగల ఒక అస్పష్ట మైన ఉప నేల (2) మంచి పార్శ్వానికి
అనుమతించే సహేతుక ఏకరీతి ఆకృతితో అధిక పారగమ్య రూట్ జోన్ నేల మరియు నీటి పైకి కదలిక (3) నీటిపారుదల
నీరు కొరత మరియు ఖరీదైనది మరియు (4) మట్టికి లవణీయత సమస్య ఉండకూడదు.
4892/5000
లోతైన పెర్కోలేషన్ ద్వారా నీరు పో కుండా చూసుకోవచ్చు. పంటలు, నేల కేశనాళికత యొక్క స్వభావం మరియు
చొచ్చుకుపో ని నేల పొ ర యొక్క లోతును బట్టి కృత్రిమ నీటి పట్టిక 30 నుండి 120 సెం.మీ లోతు వరకు
సృష్టించబడుతుంది. ఏకరీతి స్థ లాకృతి పరిస్థితులు మరియు మితమైన వాలు ఉప-నీటిపారుదలకి అనుకూలంగా
ఉంటాయి. స్ప్రింక్ల ర్ ఇరిగేషన్ ఖరీదైన ప్రదేశాలలో, ఉప నీటిపారుదలని అవలంబిస్తా రు. 60 నుండి 100 సెం.మీ లోతు
మరియు 30 సెం.మీ వెడల్పు గల గుంటలు లేదా కందకాలను నిర్మించడం ద్వారా ఉప-నీటిపారుదల తయారు చేస్తా రు,
వీటికి రెండు వైపులా నిలువుగా తయారు చేస్తా రు. గుంటలు 15 నుండి 30 మీ.
పంటలు, ముఖ్యంగా నిస్సారమైన మూల వ్యవస్థ తో ఉప నీటిపారుదలకి బాగా అనుకూలంగా ఉంటాయి. కొన్నిసార్లు ,
నేల నీటి ఉపరితలం క్రింద కాని పంట రూట్ జోన్ పరిధల
ి ో చిల్లు లు గల పైపు పంపిణీ వ్యవస్థ ను ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా
అధిక ధర కలిగిన కూరగాయల పంటలకు ఉప నీటిపారుదల తయారు చేస్తా రు. దీనిని తరచుగా కృత్రిమ నీటిపారుదల
అని పిలుస్తా రు. పెరుగుతున్న సీజన్ అంతా మంచి నాణ్యమైన నీటి సరఫరా అందుబాటులో ఉండాలి మరియు ముఖ్యంగా
అధిక వర్షపాతం ఉన్న ప్రా ంతాల్లో పారుదల కోసం ఒక అవుట్లెట్ అందించబడుతుంది.
ఈ నీటిపారుదల పద్ధ తి యొక్క ప్రయోజనాలు ఏమిటంటే (i) మంచి మొక్కల పెరుగుదలకు అనుకూలమైన టెన్షన్ వద్ద
మట్టి నీటిని నిర్వహించవచ్చు మరియు అధిక దిగుబడి (ii) నేల ఉపరితలం నుండి బాష్పీభవన నష్ట ం తగ్గించబడుతుంది
(iii) నీటి దరఖాస్తు ఖర్చు చాలా తక్కువ మరియు (iv) ) తక్కువ నీటి నిల్వ సామర్థ ్యం మరియు అధిక చొరబాటు రేటు
ఉన్న నేలలకు దీనిని ఉపయోగించవచ్చు, ఇక్కడ ఉపరితల పద్ధ తిని అవలంబించలేము మరియు స్ప్రింక్ల ర్ ఇరిగేషన్
ఖరీదైనది.
నీటిపారుదల నీటి రవాణా
ఉపరితల పద్ధ తులు మట్టి మార్గా ల ద్వారా నీటిని చేరవేస్తా యి మరియు నీటి నష్టా నికి లోబడి ఉంటాయి.
రవాణా సమయంలో నష్టా లను తగ్గించే పద్ధ తులు తదుపరి అంశాలలో పరిష్కరించబడతాయి.
ఫలదీకరణం కోసం ఎరువుల లక్షణాలు
సరైన పెరుగుదల కోసం, మొక్కలను ఈ క్రింది పో షకాలతో ఒంటరిగా లేదా తగిన సాంద్రతలతో కలపాలి, అంటే
నత్రజని (150-200 పిపిఎమ్), భాస్వరం (50 పిపిఎమ్), పొ టాషియం (200-400 పిపిఎమ్), కాల్సికం (150-200
పిపిఎమ్) ), మెగ్నీషియం (50 పిపిఎమ్), బో రాన్ (0.2 పిపిఎమ్), జింక్ (0.1 పిపిఎమ్) రాగి (0.1 పిపిఎమ్), మాంగనీస్ (1
పిపిఎమ్), ఐరన్ (5 పిపిఎమ్) మరియు మాలిబ్డి నం (0.05 పిపిఎమ్).
ఫలదీకరణ సమయంలో తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలు
నీటిపారుదల వ్యవస్థ యొక్క ఖచ్చితమైన రూపకల్పన. ప్రతి ఉద్గా ర స్థా నం తప్పనిసరిగా ఒకే పరిమాణంలో నీటిని
అందించాలి.
ఉపయోగించిన పదార్థం నిక్షేపాలు లేదా అవశేషాల నుండి విముక్తి కలిగి ఉండాలి మరియు వ్యవస్థ యొక్క
తుప్పుకు కారణం కాకూడదు.
నీరు మరియు ఎరువుల ఏకరీతి మిశ్రమాన్ని సులభతరం చేయడానికి స్థిరమైన ఆపరేటింగ్ ప్రెజర్.
ఫలదీకరణం కోసం చాలా సరైన ఎరువులు, ఇంజెక్షన్ వ్యవస్థ మరియు పంటల ఎంపిక.
అన్ని పంక్తు లు నీటితో నిండి మరియు ఉద్గా రకాలు పనిచేసే వరకు ఎరువుల ఇంజెక్షన్ ప్రా రంభించకూడదు.
ఎరువుల ఇంజెక్షన్ ముందు బిందు సేద్య వ్యవస్థ దాని పని ఒత్తి డికి అనుమతించాలి.
ఎరువులు / పురుగుమందులు / క్లో రిన్ ఒకే సమయంలో ఇంజెక్ట్ చేయకూడదు.
పరిచయం
పంట ఉత్పత్తి లో నీటిపారుదల నీరు నిర్వహించదగిన ఇన్పుట్. అందువల్ల నీటి లాగింగ్ మరియు అరుదైన
నీటిపారుదల నీటిని వృథా చేయడానికి దారితీసే అధిక అనువర్త నాలను నివారించడం ద్వారా పంట ఉత్పత్తి ని ఆప్టిమైజ్
చేయడానికి శాస్త్రీయ మార్గా ల్లో దీనిని నిర్వహించాలి.
నీటి నిర్వహణ లక్ష్యం ఎల్ల ప్పుడూ యూనిట్ భూభాగానికి అత్యధిక దిగుబడిని పొ ందడం కాదు. ఈ ప్రస్తు త
సందర్భంలో ఇది నిరంతర లాభం, ఇది ప్రధాన ప్రా ముఖ్యతను సంతరించుకుంటుంది. ఇది గతంలో చర్చించబడింది,
వాతావరణం మరియు నేల రకాలు వంటి పంట పెరుగుతున్న వాతావరణం స్థ లం నుండి ప్రదేశానికి మారుతూ ఉంటుంది.
అందువల్ల అభివృద్ధి చేసిన పద్ధ తులు స్థ లం నుండి ప్రదేశానికి మారుతూ ఉంటాయి మరియు నీటి నిర్వహణ పద్ధ తులపై
కూడా వర్తిస్తా యి.
ఈ ప్రదేశాలలో నిర్వహించిన ప్రయోగాలు మరియు నీటి అవసరాన్ని అంచనా వేయడం మరియు షెడ్యూల్ చేయడం
నీటిపారుదల మరియు నీటి నిర్వహణకు మార్గ దర్శకంగా తీసుకోవచ్చు.
నీటి నిర్వహణతో పరస్పర చర్యలో నేల వాతావరణం ఎల్ల ప్పుడూ అధిక ఉత్పాదకతకు మద్ద తు ఇవ్వదు. నీటి లభ్యత
అవసరాన్ని మించినప్పుడు మరియు సంతృప్త మై లేదా స్త బ్దు గా ఉన్నప్పుడు నేలలు సమస్యలను కలిగి ఉండవచ్చు లేదా
అభివృద్ధి చెందుతాయి. ఇది పేలవమైన వాయువు మరియు ఉప్పు గా ration త రూపంలో సమస్యలను కలిగిస్తు ంది.
శుష్క మరియు పాక్షిక శుష్క ప్రా ంతాలలో నేలలు నీటి పట్టిక పెరగడం మరియు లవణాలు చేరడం వలన
అననుకూలమైన నేల-నీటి-మొక్కల సంబంధాలకు దారితీస్తు ంది మరియు పంట ఉత్పాదకత తగ్గు తుంది.
సమస్య నేలలకు నీటి నిర్వహణ
నీటి ప్రవాహం ఒక ప్రదేశంలో నీటి ప్రవాహం low ట్ఫ్లో ను మించినప్పుడు నీటి పట్టిక యొక్క ప్రగతిశీల పెరుగుదలకు
కారణమవుతుంది. అధిక మరియు అధిక తీవ్రత కలిగిన వర్షపాతం, కాలువలు, జలాశయాలు, వరదలు మరియు అధిక నీటిపారుదల
నుండి ప్రవహించడం కావచ్చు. బలహీనమైన పారుదల, తగినంత పారుదల లేకపో వడం, జలాశయాల నిర్మాణం వల్ల నీటి పట్టిక
పెరగడం మరియు నదులలో నీటి మట్ట ం పెరగడంతో low ట్ఫ్లో క్షీణిస్తు ంది.
భూమిని చెడుగా పారుతున్న భూమిగా గుర్తించడానికి అనేక సూచనలు ఉండవచ్చు. నేల చాలా మృదువుగా మరియు తడిగా
ఉంటుంది. ఇది వ్యవసాయ పనిముట్లు మరియు సాధనాలు మరియు జంతువుల పాదాలు మరియు వ్యవసాయ కూలీల బూట్లు .
మచ్చలు లేదా ఉచిత నీటి కొలనులు సంభవించడం మరియు గుంటల వైపు నుండి లేదా నేల ఉపరితలం మీదుగా పొ లం నుండి
ఉన్నందున చాలా విత్త నాలు మొలకెత్తవు. మొక్కలు సాధారణంగా పసుపు లేదా లేత రంగు మరియు అనారోగ్యంగా కనిపిస్తా యి
పంటలు మరియు నేలలపై నీటి లాగింగ్ మరియు అదనపు నేల నీటి ప్రభావాలు
నీటి లాగింగ్ పరిస్థితి మరియు మట్టిలో అదనపు నీరు ఉండటం పంటలు, నేలలు మరియు వ్యవసాయ జంతువులపై వివిధ
హానికరమైన ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది. మొట్ట మొదటి ప్రభావం మట్టి యొక్క వాయువుపై ఉంటుంది, ఇది మొక్కలకు వివిధ కీలక
కార్యకలాపాలను కొనసాగించడానికి అవసరం. మూల పెరుగుదల, పో షకాల లభ్యత మరియు వాటి తీసుకోవడం, కార్బన్ డయాక్సైడ్
మరియు మట్టిలో ఉత్పత్తి అయ్యే ఇతర హానికరమైన వాయువుల నుండి తప్పించుకోవడం, ఉపయోగకరమైన బ్యాక్టీరియా యొక్క
భూమి పారుదల యొక్క రెండు పద్ధ తులు అవలంబించబడ్డా యి మరియు అవి: (i) ఉపరితల పారుదల మరియు (ii) ఉపరితల
పారుదల. అంతేకాకుండా, దిగువ భూముల నుండి నీటిని బయటకు తీయడానికి మరియు పంట పెరుగుదలను ప్రభావితం చేసే అధిక
ఉపరితల పారుదల
ఉపరితల పారుదల భూమి ఉపరితలంపై పేరుకుపో కుండా గురుత్వాకర్షణ ప్రవాహం ద్వారా మిగులు నీటిని పారవేయడం మరియు
భూగర్భజల పట్టికను సమస్యాత్మక స్థా యికి పెంచే నేల ప్రొ ఫైల్లోకి రావడం కలిగి ఉంటుంది.
పారుదల వ్యవస్థ లో కాలువ నీటిని సమర్థవంతంగా పారవేసేందుకు ప్రధాన, ఉప మెయిన్లు , పార్శ్వాలు మరియు ఫీల్డ్ కాలువలు
ఉంటాయి. అంతేకాకుండా, పొ లం వెలుపల ఉన్న ప్రధాన కాలువ చివర ఒక అవుట్లెట్ ఉంది. పశువులు పొ లంలోకి రాకుండా నిరోధించే
ఈ కాలువలు నేల ఉపరితలం క్రింద వేయబడి కప్పబడి ఉంటాయి. వ్యవసాయ పనిముట్లు మరియు సాగు పద్ధ తుల యొక్క
సాధారణ కదలికకు అవి జోక్యం చేసుకోవు మరియు కాలువలు నిర్మించడానికి ఏ ప్రా ంతం వృధా కాదు. ఉపరితల కాలువల నిర్మాణానికి
వివిధ రకాల పదార్థా లను ఉపయోగిస్తా రు. ఇవి చిన్న బంకమట్టి, కాంక్రీట్ లేదా ప్లా స్టిక్ పైపులు, ఫైబరస్ కలప పదార్థా లు, కప్పబడిన
వివిధ ఇతర పారుదల పరికరాలను ఏర్పాటు చేయడం వలన ఒక ప్రా ంతంలో నీటి పట్టికను తగ్గించవచ్చు. అవి మోల్ డ్రెయిన్
వెదురు లేదా చెక్క పో ల్ డ్రెయిన్, రాతి కాలువ మరియు పారుదల బావులు కావచ్చు.
మోల్ కాలువలు
ఈ రకమైన కాలువ 75 సెం.మీ., 10-12 సెం.మీ. వ్యాసం మరియు నిరంతర రౌండ్ పాసేజ్ మరియు మట్టి ప్రొ ఫైల్లో 4-5 మీటర్ల
దూరంలో, పంట క్షేత్రం నుండి 0.05 నుండి 0.10% గ్రేడ్లో నీటిని బయటకు తీస్తు ంది. వాటిని మోల్ నాగలితో తయారు చేస్తా రు. తగిన
నేల రకం మట్టి మరియు రెండు నుండి మూడు సంవత్సరాల వరకు ఉండవచ్చు.
4747/5000
Character limit: 5000
సమస్య నేలలకు నీటి నిర్వహణ
3050/5000
బి. ఉప్పదనం
ఒక మట్టిలో లవణాలు సమృద్ధిగా ఉండవచ్చు, ఎందుకంటే ఇది ఏర్పడిన మాతృ శిల నుండి లవణాలు ఉంటాయి. తీరం
వెంబడి లోతట్టు ప్రా ంతాలలో లవణాల యొక్క మరొక వనరు సముద్రపు నీరు. నీటిపారుదల నేలల్లో లవణాలు చాలా
సాధారణ మూలం నీటిపారుదల నీరు. చాలా నీటిపారుదల నీటిలో కొన్ని లవణాలు ఉంటాయి.
నీటిపారుదల తరువాత, మట్టిలో కలిపిన నీటిని పంట ఉపయోగిస్తు ంది లేదా తేమతో కూడిన నేల నుండి నేరుగా
ఆవిరైపో తుంది. ఉప్పు, అయితే, మట్టిలో మిగిలిపో తుంది. తొలగించకపో తే, అది మట్టిలో పేరుకుపో తుంది; ఈ ప్రక్రియను
లవణీకరణం అంటారు. చాలా ఉప్పగా ఉండే నేలలు కొన్నిసార్లు నేల ఉపరితలంపై పొ డి ఉప్పు యొక్క తెల్ల పొ ర ద్వారా
గుర్తించబడతాయి. ఉప్పునీటి భూగర్భజలాలు లవణీకరణకు దో హదం చేస్తా యి.
i. నీటి లవణీయత
నీటి లవణీయత అంటే నీటిలో ఉండే ఉప్పు మొత్త ం. దీనిని "ఉప్పు సాంద్రత" అని కూడా పిలుస్తా రు మరియు ఇది
లీటరు నీటికి (గ్రా ములు / లీటరు లేదా గ్రా / ఎల్), లేదా లీటరుకు మిల్లీగ్రా ములలో (ఇది మిలియన్, పిపిఎమ్ భాగాలకు
సమానం) వ్యక్తీకరించవచ్చు .అయితే , నీరు మరియు నేల రెండింటి యొక్క లవణీయతను విద్యుత్ పరికరం ద్వారా
సులభంగా కొలుస్తా రు. ఇది విద్యుత్ వాహకత పరంగా వ్యక్తీకరించబడుతుంది: మిల్లిమ్హో స్ / సెం.మీ లేదా మైక్రో మోస్ /
సెం.మీ. లీటరుకు 1 గ్రా ముల ఉప్పు సాంద్రత 1.5 మిల్లీమోస్ / సెం.మీ. అందువల్ల లీటరుకు 3 గ్రా ముల గా ration త 4.5
మిల్లియోమోస్ / సెం.మీ.
నీటిపారుదల కొరకు నీటి యొక్క అనుకూలత నీటిపారుదల నీరు కలిగి ఉన్న మొత్త ం మరియు ఉప్పు రకాన్ని బట్టి
ఉంటుంది. నీటిపారుదల నీటిలో ఉప్పు సాంద్రత ఎక్కువగా ఉంటే, లవణీకరణ ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
కింది పట్టిక లవణీకరణ ప్రమాదం గురించి ఒక ఆలోచన ఇస్తు ంది
నీటిపారుదల నీటిలో సో డియం అధికంగా ఉండటం (ముఖ్యంగా ఇతర నేలలతో పో లిస్తే), ప్రమాదం ఎక్కువ.
లవణీకరణ
ii. మట్టి లవణీయత
సంతృప్త నేల నుండి సేకరించిన నీటిలో ఉప్పు సాంద్రత (సంతృప్త సారం అని పిలుస్తా రు) నేల యొక్క లవణీయతను
నిర్వచిస్తు ంది. ఈ నీటిలో లీటరుకు 3 గ్రా ముల కన్నా తక్కువ ఉప్పు ఉంటే, నేల ఉప్పు లేనిది అని అంటారు. సంతృప్త
సారం యొక్క ఉప్పు సాంద్రత 12 గ్రా / లీ కంటే ఎక్కువ ఉంటే, నేల అధికంగా లవణం కలిగి ఉంటుంది.
మిల్లీమ్హో స్ / సెం.మీ లవణీయతలో గ్రా / ఎల్ నీటిలో (సంతృప్త సారం) మట్టి యొక్క ఉప్పు సాంద్రత
0 -3 0-4.5 నాన్ సెలైన్
3 -6 4.5-9.0 కొద్దిగా సెలైన్
6 -12 9.0-18.0 మీడియం సెలైన్
18 కంటే ఎక్కువ 12 కంటే ఎక్కువ సెలైన్
లవణాలు ఉన్న నేలలపై చాలా పంటలు బాగా పెరగవు. ఒక కారణం ఏమిటంటే, ఉప్పు మొక్కల మూలాలు నేల నుండి
తీసుకునే నీటి రేటు మరియు నీటి పరిమాణాన్ని తగ్గిస్తు ంది. అలాగే, కొన్ని లవణాలు అధిక సాంద్రతలో ఉన్నప్పుడు
మొక్కలకు విషపూరితం.
కొన్ని మొక్కలు ఇతరులకన్నా అధిక ఉప్పు సాంద్రతకు ఎక్కువ సహిస్తా యి.
3279/5000
కొన్ని ఉదాహరణలు క్రింది పట్టికలో ఇవ్వబడ్డా యి
అధిక సహనం మధ్యస్త ంగా సహించే సున్నితత్వం
ఖర్జూ రం టొమాటో బఠానీలు
షుగర్బీట్ బంగాళాదుంప బీన్స్
ఆస్పరాగస్ క్యారెట్ పియర్
బచ్చలికూర ఉల్లిపాయ ఆపిల్
దో సకాయ ఆరెంజ్
అత్తి బాదం
గ్రేప్ పీచ్
అధిక తట్టు కోగల పంటలు 10 గ్రా / లీ వరకు సంతృప్త సారం యొక్క ఉప్పు సాంద్రతను తట్టు కోగలవు. మధ్యస్త ంగా
తట్టు కునే పంటలు ఉప్పు సాంద్రతను 5 గ్రా / లీ వరకు తట్టు కోగలవు. సున్నితమైన సమూహం యొక్క పరిమితి సుమారు
2.5 గ్రా / లీ.
లవణ నేలల మెరుగుదల మట్టి యొక్క ఉప్పు సాంద్రతను పంటలకు హాని కలిగించని స్థా యికి తగ్గించడాన్ని
సూచిస్తు ంది.
పంటల పెరుగుదలకు అవసరమైన దానికంటే ఎక్కువ నీరు పొ లంలో వర్తించబడుతుంది. ఈ అదనపు నీరు మట్టిలోకి
చొరబడి రూట్ జోన్ ద్వారా ప్రవహిస్తు ంది. పెర్కోలేషన్ సమయంలో, ఇది మట్టిలోని లవణాలలో కొంత భాగాన్ని
తీసుకుంటుంది మరియు వీటిని లోతైన నేల పొ రలకు తీసుకువెళుతుంది, నీరు లవణాలను రూట్ జోన్ నుండి
కడుగుతుంది. ఈ వాషింగ్ ప్రక్రియను లీచింగ్ అంటారు. లీచింగ్కు అవసరమైన అదనపు నీటిని రూట్ జోన్ నుండి ఉప
ఉపరితల పారుదల వ్యవస్థ ద్వారా తొలగించాలి.
లవణీకరణ నివారణ
లవణాలు పేరుకుపో వడానికి అనుమతిస్తే నేలలు ఉప్పగా మారుతాయి. సరైన నీటిపారుదల నిర్వహణ మరియు
తగినంత పారుదల ఉప్పు నేలల అభివృద్ధికి ముఖ్యమైన చర్యలు మాత్రమే కాదు, లవణీకరణ నివారణకు కూడా ఇవి
అవసరం.
ఉప్పు నేలల్లో సాధారణంగా అనేక రకాల ఉప్పు ఉంటుంది. వీటిలో ఒకటి సో డియం ఉప్పు. ఇతర రకాల ఉప్పులతో
పో లిస్తే సో డియం లవణాల సాంద్రత ఎక్కువగా ఉన్న చోట, ఒక సో డిక్ నేల అభివృద్ధి చెందుతుంది. సో డిక్ నేలలు
పేలవమైన నేల నిర్మాణం ద్వారా వర్గీకరించబడతాయి మరియు అవి తక్కువ చొరబాటు రేటును కలిగి ఉంటాయి. అవి
పేలవంగా ఎరేటెడ్ మరియు సాగు చేయడం కష్ట ం. అందువల్ల , సో డిక్ నేలలు మొక్కల పెరుగుదలను ప్రతికూలంగా
ప్రభావితం చేస్తా యి.
సో డిక్ నేలల మెరుగుదల మట్టిలో ఉన్న సో డియం మొత్తా న్ని తగ్గించడాన్ని సూచిస్తు ంది. ఇది రెండు దశల్లో
జరుగుతుంది. మొదట, కాల్షియం అధికంగా ఉండే రసాయనాలు (జిప్సం వంటివి) మట్టితో కలుపుతారు; రెండవది
కాల్షియం స్థా నంలో సో డియం నీటిపారుదల నీటి ద్వారా రూట్ జోన్ నుండి లీచ్ అవుతుంది.
నీటిపారుదల వ్యవస్థ లు ఎప్పుడూ పూర్తిగా సమర్థ వంతంగా పనిచేయవు. కాలువల్లో మరియు రైతుల పొ లాల్లో కొంత
నీరు ఎప్పుడూ పో తుంది. వీటిలో కొంత భాగం మట్టిలోకి వస్తు ంది. ఇది రూట్ జోన్ నుండి ఉప్పును బయటకు
తీయడానికి సహాయపడుతుంది, ఇది నీటి పట్టిక పెరుగుదలకు కూడా దో హదం చేస్తు ంది: అధిక నీటి పట్టిక ప్రమాదకరమే
ఎందుకంటే ఇది లవణాలు రూట్ జోన్కు తిరిగి రావడానికి కారణం కావచ్చు. అందువల్ల , నీటి నష్టా లు మరియు నీటి పట్టిక
రెండింటినీ ఖచ్చితంగా నియంత్రించాలి. దీనికి నీటిపారుదల వ్యవస్థ ను జాగ్రత్తగా నిర్వహించడం మరియు మంచి ఉపరితల
పారుదల వ్యవస్థ అవసరం.
నిరంతర పంట ఉత్పత్తి కి కింది నిర్వహణ పాయింట్ల ను నిరంతరం ఉపయోగించినప్పుడు తక్కువ నాణ్యత గల నీరు
పరిగణించబడుతుంది.
4223/5000
పరిచయం
నీటిపారుదల పద్ధ తిని ఎన్నుకోవటానికి, రైతు వివిధ పద్ధ తుల యొక్క ప్రయోజనాలు మరియు అప్రయోజనాలను
తెలుసుకోవాలి. స్థా నిక పరిస్థితులకు ఏ పద్ధ తి బాగా సరిపో తుందో అతను లేదా ఆమె తెలుసుకోవాలి. దురదృష్ట వశాత్తు ,
చాలా సందర్భాల్లో ఒకే ఉత్త మ పరిష్కారం లేదు; అన్ని పద్ధ తులకు ప్రయోజనాలు మరియు అప్రయోజనాలు ఉన్నాయి.
ప్రస్తు త స్థా నిక పరిస్థితులలో వివిధ పద్ధ తుల పరీక్షలు నీటిపారుదల పద్ధ తి యొక్క మంచి ఎంపికకు ఉత్త మ ఆధారాన్ని
అందిస్తు ంది.
నీటిపారుదల వ్యవస్థ ఎంపికపై ప్రభావం చూపే అన్ని కారకాల సాగు పద్ధ తుల ఆధునీకరణతో ఈ రోజుల్లో , ఈ పద్ధ తిని
వేయడానికి అన్ని ఖర్చులు ప్రధాన పాత్ర పో షిస్తా యి. అందువల్ల పో లిక భౌతిక, జీవ మరియు వ్యవసాయ పరిశీలనల
పరంగానే కాకుండా సామాజిక ఆర్థిక పరిశీలనలో కూడా ఉంటుంది.
నీటిపారుదల పద్ధ తి యొక్క అనుకూలతను ప్రభావితం చేసే అంశాలు
వివిధ నీటిపారుదల పద్ధ తుల యొక్క అనుకూలత, అనగా, ఉపరితలం, స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు సేద్యం ప్రధానంగా ఈ
క్రింది అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది:
ఒక. సహజ పరిస్థితులు
బి. పంట రకం
సి. టెక్నాలజీ రకం
d. నీటిపారుదలతో మునుపటి అనుభవం
ఇ. అవసరమైన కార్మిక ఇన్పుట్లు
f. ఖర్చులు మరియు ప్రయోజనాలు
ఒక. సహజ పరిస్థితులు
నేల రకం, వాలు, వాతావరణం, నీటి నాణ్యత మరియు లభ్యత వంటి సహజ పరిస్థితులు నీటిపారుదల పద్ధ తి
ఎంపికపై క్రింది ప్రభావాన్ని చూపుతాయి:
నేల రకం
ఇసుక నేలలు తక్కువ నీటి నిల్వ సామర్థ ్యం మరియు అధిక చొరబాటు రేటును కలిగి ఉంటాయి. అందువల్ల వారికి
తరచుగా కాని చిన్న నీటిపారుదల అనువర్త నాలు అవసరం, ముఖ్యంగా ఇసుక నేల కూడా నిస్సారంగా ఉన్నప్పుడు. ఈ
పరిస్థితులలో, ఉపరితల నీటిపారుదల కంటే స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు సేద్యం మరింత అనుకూలంగా ఉంటుంది. లోవామ్ లేదా
బంకమట్టి నేలల్లో మూడు నీటిపారుదల పద్ధ తులను ఉపయోగించవచ్చు, కాని ఉపరితల నీటిపారుదల ఎక్కువగా
కనిపిస్తు ంది. తక్కువ చొరబాటు రేట్లు కలిగిన మట్టి నేలలు ఉపరితల నీటిపారుదలకి అనువైనవి.
ఒక నీటిపారుదల పథకంలో వివిధ రకాల మట్టి రకాలు కనుగొనబడినప్పుడు, స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు సేద్యం సిఫార్సు
చేయబడతాయి ఎందుకంటే అవి మరింత నీటి పంపిణీని నిర్ధా రిస్తా యి.
వాలు
భూమి లెవలింగ్ తక్కువ లేదా అవసరం లేనందున కోణీయ లేదా అసమానంగా వాలుగా ఉన్న భూములపై
ఉపరితల నీటిపారుదల కంటే స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు సేద్యానికి ప్రా ధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది.
వాతావరణ
బలమైన గాలి స్ప్రింక్ల ర్ల నుండి నీటిని చల్ల డం భంగం కలిగిస్తు ంది. చాలా గాలులతో కూడిన పరిస్థితులలో, బిందు లేదా
ఉపరితల నీటిపారుదల అనుకూలంగా ఉంటుంది. పొ లంలో నీటిపారుదల కంటే స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు సేద్యం మరింత
అనుకూలంగా ఉంటుంది ఎందుకంటే వాటి వశ్యత మరియు పొ లంలో వివిధ నీటిపారుదల డిమాండ్ల కు అనుగుణంగా
ఉంటుంది.
నీటి లభ్యత
ఉపరితల నీటిపారుదల కంటే స్ప్రింక్ల ర్ మరియు బిందు సేద్యంతో నీటి దరఖాస్తు సామర్థ ్యం సాధారణంగా ఎక్కువగా
ఉంటుంది మరియు అందువల్ల నీరు తక్కువ సరఫరాలో ఉన్నప్పుడు ఈ పద్ధ తులకు ప్రా ధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది.
ఏదేమైనా, సామర్థ ్యం ఇరిగేటర్ యొక్క పని వలె ఉపయోగించిన పని వలె గుర్తు ంచుకోవాలి.
నీటిపారుదల నీటిలో కరిగిన లవణాలు ఉంటే, బిందు సేద్యం ముఖ్యంగా అనుకూలంగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే
ఉపరితల పద్ధ తుల కంటే తక్కువ నీరు మట్టికి వర్తించబడుతుంది.
లవణాలు బయటకు పో వడంలో ఉపరితల నీటిపారుదల పద్ధ తుల కంటే స్ప్రింక్ల ర్ వ్యవస్థ లు మరింత సమర్థ వంతంగా
పనిచేస్తా యి.
బి. పంటల రకం
అన్ని రకాల పంటలకు ఉపరితల నీటిపారుదల ఉపయోగపడుతుంది. స్ప్రింక్ల ర్ మరియు బిందు సేద్యం, హెక్టా రుకు
అధిక మూలధన పెట్టు బడి ఉన్నందున, ఎక్కువగా కూరగాయలు మరియు పండ్ల చెట్లు వంటి అధిక విలువ కలిగిన
పంటలకు ఉపయోగిస్తా రు. తక్కువ విలువ కలిగిన ప్రధాన పంటలకు ఇవి చాలా అరుదుగా ఉపయోగించబడతాయి.
బిందు సేద్యం వ్యక్తిగత మొక్కలు లేదా చెట్లు లేదా కూరగాయలు వంటి వరుస పంటలకు నీరందించడానికి
సరిపో తుంది. దగ్గ రగా పంటలకు ఇది సరికాదు.
4660/5000
d. నీటిపారుదలతో మునుపటి అనుభవం
నీటిపారుదల పద్ధ తి యొక్క ఎంపిక ప్రా ంతం లేదా దేశంలోని నీటిపారుదల సంప్రదాయంపై కూడా ఆధారపడి ఉంటుంది.
గతంలో తెలియని పద్ధ తిని పరిచయం చేయడం unexpected హించని సమస్యలకు దారితీయవచ్చు. కొత్త పద్ధ తిని రైతులు
అంగీకరిస్తా రనేది ఖచ్చితంగా తెలియదు. పరికరాల సర్వీసింగ్ సమస్యాత్మకంగా ఉండవచ్చు మరియు ప్రయోజనాలతో
పో లిస్తే ఖర్చులు ఎక్కువగా ఉండవచ్చు.
పూర్తిగా క్రొ త్త పద్ధ తిని ప్రవేశపెట్టడం కంటే సాంప్రదాయ నీటిపారుదల పద్ధ తిని మెరుగుపరచడం చాలా సులభం.
ఉపరితల నీటిపారుదలకి తరచుగా స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు సేద్యం కంటే నిర్మాణం, ఆపరేషన్ మరియు నిర్వహణ కోసం
చాలా ఎక్కువ శ్రమ అవసరం. ఉపరితల నీటిపారుదలకి వ్యవస్థ ను నిర్వహించడానికి ఖచ్చితమైన భూమి లెవలింగ్,
రెగ్యులర్ నిర్వహణ మరియు ఉన్నత స్థా యి రైతుల సంస్థ అవసరం. స్ప్రింక్ల ర్ మరియు బిందు సేద్యానికి తక్కువ భూమి
లెవలింగ్ అవసరం. సిస్టమ్ ఆపరేషన్ మరియు నిర్వహణ తక్కువ శ్రమతో కూడుకున్నవి.
నీటిపారుదల పద్ధ తిని ఎన్నుకునే ముందు, అందుబాటులో ఉన్న ఎంపికల ఖర్చులు మరియు ప్రయోజనాల గురించి
ఒక అంచనా వేయాలి. ఖర్చు వైపు నిర్మాణం మరియు సంస్థా పన మాత్రమే కాకుండా, ఆపరేషన్ మరియు నిర్వహణ
(హెక్టా రుకు) కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. ఈ ఖర్చులను ఆశించిన ప్రయోజనాలతో (దిగుబడి) పో ల్చాలి. దీన్ని
ఆర్థికంగా ఆకర్షణీయంగా భావిస్తే మాత్రమే రైతులు ఒక నిర్దిష్ట పద్ధ తిని అమలు చేయడానికి ఆసక్తి చూపుతారని స్పష్ట ంగా
తెలుస్తు ంది.
బేసిన్, బొ చ్చు లేదా సరిహద్దు నీటిపారుదల
0.1% లేదా అంతకంటే తక్కువ వాలు కలిగిన ఫ్లా ట్ భూములు బేసిన్ నీటిపారుదలకి బాగా సరిపో తాయి; తక్కువ
ల్యాండ్ లెవలింగ్ అవసరం. వాలు 1% కంటే ఎక్కువ ఉంటే డాబాలు నిర్మించవచ్చు. అయితే, ల్యాండ్ లెవలింగ్ మొత్త ం
గణనీయంగా ఉంటుంది.
బొ చ్చు నీటిపారుదల చదునైన భూమిలో (చిన్నది, క్షితిజ సమాంతర బొ చ్చుల దగ్గ ర) మరియు గరిష్టంగా 0.5%
వాలుతో తేలికపాటి వాలుగా ఉన్న భూమిలో ఉపయోగించవచ్చు. కోణీయ వాలుగా ఉన్న భూమిలో, కాంటూర్
బొ చ్చులను గరిష్టంగా 3% భూమి వాలు వరకు ఉపయోగించవచ్చు. పారుదలకి సహాయపడటానికి కనిష్ట ంగా 0.05%
వాలు సిఫార్సు చేయబడింది.
సరిహద్దు నీటిపారుదల ఇసుక నేల మీద 2% మరియు మట్టి నేల మీద 5% వరకు వాలుగా ఉన్న భూమిలో
ఉపయోగించవచ్చు. తగినంత పారుదల ఉండేలా కనిష్ట ంగా 0.05% వాలు సిఫార్సు చేయబడింది.
గంటకు 30 మిమీ కంటే ఎక్కువ చొరబాటు రేటుతో ముతక ఇసుక మినహా అన్ని నేల రకాలను ఉపరితల
నీటిపారుదల కోసం ఉపయోగించవచ్చు. చొరబాటు రేటు గంటకు 30 మిమీ కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, స్ప్రింక్ల ర్ లేదా బిందు
సేద్యం వాడాలి.
కూరగాయలు, చెట్లు వంటి వరుస పంటలకు సాగునీరు ఇవ్వడానికి ఫ్యూరో ఇరిగేషన్ ఉత్త మంగా
ఉపయోగపడుతుంది. సరిహద్దు నీటిపారుదల ముఖ్యంగా పెరుగుతున్న పంటలు, వరుస పంటలు మరియు చెట్లకు
అనుకూలంగా ఉంటుంది.
నీటిపారుదల దరఖాస్తు యొక్క లోతు అవసరం
నీటిపారుదల షెడ్యూల్ నిర్ణ యించినప్పుడు, నీటిపారుదల దరఖాస్తు కు ఎంత నీరు (మిమీలో) ఇవ్వాలో తెలుస్తు ంది
బేసిన్ ఇరిగేషన్ ఉపయోగించినప్పుడు నీటిపారుదల దరఖాస్తు కు ఎక్కువ నీరు, సరిహద్దు నీటిపారుదలతో తక్కువ
మరియు కనీసం బొ చ్చు నీటిపారుదలతో వర్తించవచ్చని క్షేత్ర అనుభవం చూపించింది. ఆచరణలో, చిన్న తరహా
నీటిపారుదల ప్రా జెక్టు లలో సాధారణంగా బేసిన్ ఇరిగేషన్లో 40-70 మి.మీ నీరు, సరిహద్దు నీటిపారుదలలో 30-60 మి.మీ
మరియు ఫ్యూరో ఇరిగేషన్లో 20-50 మి.మీ.
దీని అర్థ ం, ప్రతి అనువర్త నానికి తక్కువ నీరు మాత్రమే వర్తింపజేయాలి, ఉదా. ఇసుక నేలలు మరియు నిస్సారమైన
వేళ్ళు పెరిగే పంటలపై, బొ చ్చు నీటిపారుదల చాలా సముచితం.
మరోవైపు, ఒక అనువర్త నానికి పెద్ద మొత్త ంలో నీటిపారుదల నీరు వర్తించవలసి ఉంటే, ఉదా. ఒక మట్టి నేల మీద
మరియు లోతైన వేళ్ళు పెరిగే పంటతో, సరిహద్దు లేదా బేసిన్ నీటిపారుదల మరింత సముచితం.
పై పరిశీలనలు టేబుల్ 1 లో సంగ్రహించబడ్డా యి. ఉపయోగించిన నికర నీటిపారుదల అనువర్త న విలువలు
కఠినమైన మార్గ దర్శి మాత్రమే. అవి నేల రకం మరియు వేళ్ళు పెరిగే లోతు కలయిక వలన సంభవిస్తా యి. ఉదాహరణకు,
నేల ఇసుకతో ఉంటే మరియు పంట యొక్క వేళ్ళు పెరిగే లోతు మీడియం అయితే, ప్రతి నీటిపారుదల అనువర్త నం
యొక్క నికర లోతు 35 మిమీ క్రమంలో ఉంటుందని అంచనా. చివరి కాలమ్ ఏ నీటిపారుదల పద్ధ తి చాలా సరిఅయినదో
సూచిస్తు ంది. ఈ సందర్భంలో మీడియం బొ చ్చులు లేదా చిన్న సరిహద్దు లు.
పట్టిక 1. నికర నీటిపారుదల అప్లికష
ే న్ యొక్క లోతు ఆధారంగా నీటిపారుదల పద్ధ తి యొక్క ఎంపిక
నేల రకం పంట యొక్క మూల లోతు నికర నీటిపారుదల లోతు ప్రతి దరఖాస్తు (మిమీ) నీటిపారుదల పద్ధ తి
ఇసుక నిస్సార 20-30 చిన్న బొ చ్చులు
చిన్న బేసిన్లు
లోమ్ నిస్సార 30-40 మధ్యస్థ బొ చ్చులు,
చిన్న సరిహద్దు లు
వార్షిక పంటలలో చాలా వరకు నీటిపారుదల పద్ధ తులు విత్త న మంచం మరియు నీటిపారుదల పద్ధ తుల మిశ్రమ రూపంలో
ఖర్చు కార్మిక అవసరాలపై మాత్రమే ఆధారపడి ఉంటుంది. శాశ్వత పంటల కోసం మట్టిని నీటిపారుదల నిర్మాణాలుగా (బండ్లు )
ఉపయోగిస్తా రు మరియు ఆవర్త న సరిదిద్దడం ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది. అందువల్ల మూడు సీజన్ల లో లేఅవుట్ కోసం ఖర్చు
ఉపరితల నీటిపారుదలకి సంబంధించి నీటి పొ దుపు మరియు స్ప్రింక్ల ర్ ఇరిగేషన్కు సంబంధించి శక్తిని ఆదా చేయడం బిందు